prognoza cen rynkowych podstawowych ......odtłuszczonego mleka w proszku i masła, na tle...
TRANSCRIPT
01-207 Warszawa, ul. Karolkowa 30, tel. 22 45 25 474, www.kowr.gov.pl
W Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa 10 stycznia 2018 r. odbyło się kolejne
posiedzenie Zespołu Ekspertów ds. Prognozowania Cen Podstawowych Produktów
Rolno-Żywnościowych, powołanego przez Dyrektora Generalnego Krajowego
Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Celem spotkania było zaktualizowanie prognozy cen
rynkowych podstawowych produktów rolnych i żywnościowych do czerwca 2018 r.
W opracowaniu zaprezentowano prognozy cen:
skupu:
zbóż,
trzody chlewnej, bydła i kurcząt,
mleka,
zbytu:
odtłuszczonego mleka w proszku i masła,
na tle przewidywanych czynników podażowo-popytowych wpływających na ich poziom.
28 lutego 2018 r.
PROGNOZA CEN RYNKOWYCH PODSTAWOWYCH PRODUKTÓW ROLNO-ŻYWNOŚCIOWYCH
Rynek zbóż
2
1. RYNEK ZBÓŻ
Sytuacja cenowa
Dobre zbiory zbóż na półkuli północnej w 2017 r. skutkowały obniżeniem
światowych cen zbóż w okresie żniw. Pomimo spadku były one jednak wyższe niż
przed rokiem. W czwartym kwartale 2017 r., z uwagi na sezonowe zmniejszenie
podaży oraz duży popyt na zboża, zwłaszcza w krajach Afryki Północnej i Bliskiego
Wschodu, ceny zbóż w Europie Zachodniej nieco wzrosły. Również w Polsce,
po spadku w okresie zbiorów, od września 2017 r. ceny zbóż podstawowych
wykazywały tendencję wzrostową. W styczniu 2018 r. zboża nadal drożały z wyjąt-
kiem pszenicy, której cena w porównaniu z grudniem 2017 r. uległa nieznacznemu
obniżeniu.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS, MRiRW i prognozy Zespołu Ekspertów.
Według danych GUS w styczniu 2018 r. za pszenicę w skupie przeciętnie uzyski-
wano 670 zł/t, o 5% więcej niż w sierpniu 2017 r. i o 2% więcej niż rok wcześniej.
Średnia cena jęczmienia wynosiła 676 zł/t (w tym jęczmienia paszowego
644 zł/t). Ceny jęczmienia ogółem były wyższe niż w sierpniu 2017 r. o 12%
i wyższe niż przed rokiem o 13%, a jęczmienia paszowego odpowiednio o 16%
550
600
650
700
750
800
550
600
650
700
750
800
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu pszenicy [zł/t]
Pszenica ogółem wg GUS Pszenica konsumpcyjna wg MRiRW
GUSprognoza
MRiRW
Rynek zbóż
3
i o 10%. Przeciętna cena żyta ukształtowała się na poziomie 583 zł/t, o 10%
wyższym niż w sierpniu 2017 r. i o 5% wyższym niż przed rokiem.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
W sezonie 2017/2018 krajowe ceny skupu kukurydzy do października 2017 r.
wykazywały tendencję spadkową. Od listopada 2017 r. notowano wzrost cen tego
zboża. W styczniu 2018 r. za kukurydzę w krajowym skupie przeciętnie uzyskiwano
597 zł/t, o 24% więcej niż w październiku 2017 r. i o 3% więcej niż przed rokiem.
Na krajowych giełdach towarowych w styczniu 2018 r. zainteresowanie
zakupem zbóż było niewielkie, pomimo spadku cen zbóż podstawowych.
Transakcje zawierano sporadycznie, na małe partie ziarna, gdyż giełdowe ceny
zbóż utrzymywały się na poziomie wyższym od cen skupu.
W Polsce ceny zakupu pszenicy konsumpcyjnej i jęczmienia paszowego
w styczniu 2018 r. kształtowały się na poziomie wyższym od notowanego
w Niemczech i we Francji (głównych unijnych producentów zbóż), jak również
wyższym niż w Czechach (będących tradycyjnym dostawcą tego ziarna do Polski).
Różnice w poziomie cen powodują, że wolumen eksportu polskiego zboża jest
ograniczany, natomiast zwiększa się możliwość importu tańszego zboża.
450
500
550
600
650
450
500
550
600
650
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu żyta [zł/t]
GUS
prognoza
Rynek zbóż
4
Na początku lutego 2018 r. większość przetwórców posiadała zapasy surowca
niezbędne do bieżącej produkcji. Relatywnie wysokie ceny zbóż w Polsce (wynikające
m.in. z umocnienia złotego) wpływały dodatkowo na ograniczenie transakcji.
Sytuacja ta wywierała presję na spadek cen pszenicy konsumpcyjnej i żyta
konsumpcyjnego. Według danych z podmiotów objętych monitoringiem
Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w okresie
12–18.02.2018 r. za pszenicę konsumpcyjną przeciętnie uzyskiwano 679 zł/t,
a za żyto konsumpcyjne – 572 zł/t, w obu przypadkach o około 2% mniej niż
miesiąc wcześniej. Cena jęczmienia paszowego, tak jak przed miesiącem, wyniosła
668 zł/t. W analizowanym tygodniu lutego br. za kukurydzę płacono 632 zł/t,
o 2,5% więcej niż przed miesiącem.
Czynniki wpływające na poziom cen:
– światowe zapasy i produkcja1
W bieżącym sezonie światowe zbiory zbóż (bez ryżu) są prognozowane
na poziomie 2,08 mld ton i w porównaniu do zbiorów z sezonu 2016/2017 będą
o 2% mniejsze (w tym zbóż paszowych – spadek o 3%, do 1 322 mln ton, a pszenicy
– wzrost o 1%, do rekordowego poziomu 758 mln ton). Mniejsze niż przed rokiem
zasoby ziarna2, przy utrzymaniu globalnego zużycia na poziomie 2,1 mld ton,
będą skutkowały obniżeniem zapasów zbóż na koniec bieżącego sezonu
do 0,5 mld ton (o niecałe 4% w odniesieniu do roku gospodarczego 2016/2017).
Będzie to jednak poziom wyższy niż w latach wcześniejszych. Szczególnie dobrą
sytuację przewiduje się w przypadku pszenicy, której zapasy mogą się zwiększyć
o 5%, do historycznie najwyższego poziomu – 266 mln ton.
W krajach WNP zbiory zbóż w 2017 r. były rekordowe i oszacowane zostały
na ponad 231 mln ton. Były one o 4% większe niż w poprzednim roku. Na skutek
dużych zapasów, zasoby zbóż na początku sezonu wyniosły 259 mln ton i były
o 1,9 razy większe niż szacowane zapotrzebowanie wewnętrzne. W związku z tym
kraje WNP w sezonie 2017/2018 pozostaną liczącym się eksporterem na rynku
światowym, stanowiąc poważną konkurencję dla UE. Szczególnie duży eksport
1 Zapasy, produkcja oraz zużycie zbóż (bez ryżu) na świecie, w WNP i w UE według United States Department of Agriculture (USDA) – Grain: World Markets and Trade, luty 2018 r. 2 Zapasy na początku sezonu plus zbiory zbóż.
Rynek zbóż
5
przewidywany jest w przypadku pszenicy (61,6 mln ton), a liderem na świecie
w eksporcie tego zboża może zostać Federacja Rosyjska.
Według USDA w Unii Europejskiej w 2017 r. zebrano ponad 302 mln ton zbóż,
o 1,5% więcej niż w 2016 r. Zbiory pszenicy w UE w odniesieniu do 2016 r.
prawdopodobnie wzrosły o 4%, do 151,6 mln ton, natomiast zbiory zbóż paszowych
uległy obniżeniu o 1%, do 150,8 mln ton. W efekcie większych zbiorów, przy
mniejszych zapasach początkowych, zasoby zbóż w UE w sezonie 2017/2018
będą tylko nieznacznie mniejsze niż rok wcześniej. Zużycie zbóż na rynku unijnym,
tak jak przed rokiem, oszacowano na 289 mln ton. Będzie to więc poziom niższy
od bieżącej produkcji. Duży potencjał eksportowy konkurentów będzie czynnikiem
hamującym eksport z UE, natomiast import może się zwiększyć. W związku
z tym unijne zapasy na koniec sezonu 2017/2018 mogą wzrosnąć o blisko 5%,
do 27 mln ton.
– produkcja krajowa
W Polsce zbiory zbóż w 2017 r. zostały ocenione na 32 mln ton, na poziomie o 8%
wyższym niż w 2016 r. i o 10% wyższym od średniej z lat 2012–2016. Do wzrostu
produkcji przyczyniły się przede wszystkim wyższe plony (średni plon zbóż ogółem
4,19 t/ha wobec 4,0 t/ha w 2016 r.) oraz większa (o 3%) powierzchnia zasiewów3.
Zbóż podstawowych z mieszankami zbożowymi zebrano 28,1 mln ton, o 11%
więcej niż w poprzednim roku. Zbiory pszenicy oszacowano na 11,6 mln ton
(w porównaniu z 2016 r. wzrost o 7,5%), jęczmienia – 4,0 mln ton (wzrost
o 15%), a żyta – niecałe 2,8 mln ton (wzrost o 25%). Niewielki spadek zbiorów
dotyczył jedynie pszenżyta (o 0,4%, do 5,1 mln ton). Zbiory kukurydzy uprawianej
na ziarno oceniono na niecałe 4 mln ton, o 8% poniżej poziomu z 2016 r.
Jesienią 2017 r. utrzymujący się nadmiar wilgoci w glebie utrudniał wykonanie
prac polowych i przeprowadzenie siewów zbóż ozimych w optymalnych terminach
agrotechnicznych. W efekcie powierzchnia zasiewów zbóż ozimych pod zbiory
w 2018 r. ukształtowała się na poziomie 4,2 mln ha (o około 100 tys. ha
niższym niż rok wcześniej). Zasiewy zbóż przed wejściem w stan zimowego
spoczynku oceniono na 3,4–3,6 stopnia kwalifikacyjnego, tj. na poziomie zbliżonym
3 Opracowanie sygnalne GUS: Wynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych
w 2017 r., opublikowane 21.12.2017 r.
Rynek zbóż
6
do ubiegłorocznego. Przed wejściem w stan zimowego spoczynku uprawy były
na ogół właściwie wyrośnięte i dobrze rozkrzewione. Przebieg pogody w listopadzie
i grudniu 2017 r. nie stwarzał zagrożenia dla roślin. Jednak w pierwszej połowie
stycznia i pod koniec lutego 2018 r. występujące mrozy, przy braku okrywy śnieżnej,
mogły pogorszyć stan ozimin. Głównym czynnikiem determinującym poziom plonów
nadal będą jednak warunki termiczne i wilgotnościowe w dalszym okresie wegetacji.
– zużycie krajowe4
Ocenia się, że do wzrostu popytu wewnętrznego na zboża przyczyni się przede
wszystkim większa niż rok wcześniej produkcja zwierzęca. W efekcie, w całym
sezonie 2017/2018 spasanie zbóż prawdopodobnie wzrośnie o 5% i według
analityków Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa może wynieść 16,1 mln ton.
Większe niż przed rokiem zbiory mogą skutkować wzrostem zużycia zbóż na cele
przemysłowe (do 2,5 mln ton). Wykorzystanie ziarna do siewu może być większe
niż sezon wcześniej i wynieść ponad 1,7 mln ton. Przerób zbóż na cele konsump-
cyjne prawdopodobnie utrzyma się na poziomie 4,8 mln ton. Łączne krajowe
zapotrzebowanie na zboże w sezonie 2017/2018 może wynieść 26,1 mln ton
wobec 25,1 mln ton w poprzednim sezonie.
– polski handel zagraniczny5
W sezonie 2017/2018 w wyniku dużych zapasów i lepszych niż się spodziewa-
no zbiorów, Rosja i Ukraina zwiększyły eksport zbóż, co nasiliło konkurencję
o rynki zbytu. Tym samym zmniejszyły się możliwości lokowania unijnego zboża
w krajach, które są jego tradycyjnymi odbiorcami. Również eksport zbóż z Polski
prawdopodobnie będzie mniejszy niż w poprzednim sezonie. W okresie pierwszych
pięciu miesięcy sezonu 2017/2018 (tj. lipiec–listopad 2017 r.) z kraju
wywieziono około 1,9 mln ton ziarna zbóż, o 35% mniej niż w tym samym okresie
sezonu 2016/2017. W towarowej strukturze eksportu ziarna zbóż pszenica stanowiła
48%, kukurydza – 20%, a żyto – 12%. Eksport ziarna odbywał się przede
wszystkim do Niemiec, Hiszpanii, a także do Egiptu i Arabii Saudyjskiej. W okresie
pięciu miesięcy sezonu 2017/2018 eksport towarów pierwotnego przetwórstwa
4 Według szacunków analityków Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i przewidywań IERiGŻ – PIB. 5 Wyniki polskiego handlu zagranicznego zostały obliczone przez analityków Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie wstępnych danych GUS. Obejmują wymianę z państwami UE
i krajami trzecimi.
Rynek zbóż
7
zbóż był o 10% większy niż w tym samym okresie sezonu 2016/2017, a produktów
wysokoprzetworzonych – o 16% większy. Łącznie w całym sezonie 2017/2018
wywóz zbóż i przetworów zbożowych (w ekwiwalencie ziarna) według oceny anali-
tyków Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa może wynieść 6,1 mln ton, o 19%
mniej niż w poprzednim sezonie.
Mniejszy niż w sezonie 2016/2017 może być również przywóz zbóż do Polski.
W okresie lipiec–listopad 2017 r. import ziarna do kraju wyniósł 577 tys. ton wobec
563 tys. ton w tym samym okresie poprzedniego sezonu. Największy udział
w wolumenie importu ziarna zbóż miała pszenica (57%) i kukurydza (23%).
Import produktów pierwotnego przetwórstwa zbóż był o 11% mniejszy niż rok
wcześniej, a wysokoprzetworzonych – o 14% większy. Zboże do Polski przywożono
przede wszystkim ze Słowacji, z Czech i Ukrainy. Przewiduje się, że w kolejnych
miesiącach duża podaż krajowego ziarna paszowego przyczyni się do ograniczenia
jego importu. Ocenia się, że w sezonie 2017/2018 import zbóż i przetworów
zbożowych (w ekwiwalencie ziarna) może się ukształtować na poziomie 2,2 mln ton,
o 18% niższym niż w sezonie 2016/2017.
Na obroty polskiego handlu zagranicznego, tak jak w latach poprzednich, duży
wpływ będzie miał kurs złotego wobec innych walut, głównie wobec euro, jak
również relacje cen zbóż krajowych do cen w pozostałych państwach UE, zwłaszcza
tych położonych najbliżej Polski.
– zapasy krajowe
Pomimo spodziewanego wzrostu zużycia wewnętrznego, zapasy zbóż w Polsce
na koniec sezonu 2017/2018 mogą być większe od zapasów na początku sezonu.
Przyczynią się do tego większe zasoby ziarna w kraju, przy przewidywanym mniejszym
eksporcie zbóż.
Prognoza cen skupu zbóż do czerwca 2018 r.
Wysoki poziom zapasów w krajach eksportujących zboże oraz konkurencja
o rynki zbytu wpływają na utrzymywanie się cen światowych na relatywnie
niskim poziomie. Zmiany cen ziarna na rynkach zagranicznych (w tym szczególnie
w UE) będą determinowały w dużym stopniu zmiany cen w Polsce. Przewiduje
się, że sezonowo zmniejszające się zasoby ziarna i utrzymujący się popyt
Rynek zbóż
8
na zboże będzie stymulował dalszy wzrost krajowych cen w pierwszej połowie
2018 r.
W marcu 2018 r. ceny zbóż mogą się ukształtować na poziomie nieco wyższym
od notowanego rok wcześniej. Na przednówku ceny pszenicy ogółem i pszenicy
konsumpcyjnej mogą być zbliżone do notowanych w sezonie 2016/2017,
natomiast poziom cen żyta może być nieco niższy niż przed rokiem.
Uwzględniając wahania sezonowe, Zespół Ekspertów ocenił, że ceny skupu
pszenicy i żyta w okresie objętym prognozą mogą się kształtować następująco:
Wyszczególnienie j.m. 2018 r.
marzec czerwiec
Pszenica ogółem1) zł/t 680–710 690–740
Pszenica konsumpcyjna2) zł/t 700–730 710–760
Żyto1) zł/t 570–600 580–620
1) Dotyczy średniej ważonej ceny danego rodzaju zboża zarówno konsumpcyjnego, jak i paszowego. 2) Dotyczy średniej miesięcznej ceny pszenicy przeznaczonej na cele konsumpcyjne, notowanej
w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW.
Rynek wieprzowiny
9
2. RYNEK WIEPRZOWINY
Sytuacja cenowa
W 2017 r., w wyniku załamania się eksportu unijnej wieprzowiny do Chin,
będących głównym jej odbiorcą, średnie ceny trzody chlewnej w UE od lipca 2017 r.
wykazywały tendencję spadkową. W styczniu 2018 r. przeciętna cena zakupu trzody
chlewnej klasy E wynosiła 136,32 EUR/100 kg i była o 4,5% niższa niż w grudniu
2017 r. oraz o 10% niższa niż w styczniu 2017 r. Cena żywca wieprzowego tej klasy
w Polsce wyrażona w walucie unijnej ukształtowała się na poziomie 134,69 EUR/100 kg
i była o 1% niższa niż średnio w UE6. U głównych unijnych producentów
i eksporterów trzody chlewnej ceny żywca kształtowały się od 111,55 EUR/100 kg
w Belgii (o 17% mniej niż w Polsce) i 119,05 EUR/100 kg w Holandii (o 12% mniej)
do 137,11 EUR/100 kg w Niemczech (o 2% więcej niż w Polsce).
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych KE.
W lutym 2018 r. w większości krajów UE została zahamowana spadkowa ten-
dencja cen. W dniach 12–18.02.2018 r. unijni dostawcy za żywiec wieprzowy klasy E
uzyskiwali przeciętnie 140,95 EUR/100 kg, o 3% więcej niż tydzień wcześniej oraz
o 4,5% więcej niż przed miesiącem. Był to jednak poziom o 7% niższy niż
6 Ceny żywca wieprzowego klasy E według EU Meat Market Observatory, data odczytu: 19.02.2018 r.
115
125
135
145
155
165
175
185
195
I
2016
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I
2017
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I
2018
EU
R/
10
0
kg
Ceny rynkowe żywca wieprzowego klasy E w UE według masy poubojowej schłodzonej
Dania Niemcy Polska średnio UE Hiszpania
Rynek wieprzowiny
10
w analogicznym tygodniu 2017 r.7
Podobny kierunek zmian cen obserwowany jest również w Polsce. W styczniu
2018 r. (według GUS) krajowa cena skupu żywca wieprzowego średnio wynosiła
4,26 zł/kg i była o 6,5% niższa niż w grudniu 2017 r. oraz o 13% niższa niż
w styczniu 2017 r.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
Od początku lutego 2018 r. notowany jest wzrost krajowych cen żywca
wieprzowego. W okresie 12–18.02.2018 r. (według danych ZSRIR MRiRW)
za świnie rzeźne średnio płacono 4,47 zł/kg, o 7% więcej niż przed miesiącem,
ale o 7% mniej niż przed rokiem.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
– pogłowie trzody chlewnej w Polsce
Poprawa opłacalności chowu trzody chlewnej zapoczątkowana w drugiej poło-
wie 2016 r. skutkowała wzrostem krajowego pogłowia świń. W grudniu 2017 r.
pogłowie trzody chlewnej liczyło 11,9 mln sztuk, o 7,1% więcej niż przed rokiem.
Pogłowie tuczników wzrosło o 11,4%, warchlaków – o 10,7%, a loch – o 5,8%, w tym
loch prośnych – o 6,2%. Jednocześnie pogłowie prosiąt uległo redukcji o 3,1%8.
7 https://ec.europa.eu/agriculture/market-observatory/meat/pigmeat/statistics_en, data odczytu: 22.02.2018 r. 8 Pogłowie świń według stanu w grudniu 2017 r., informacje sygnalne GUS, 15.02.2018 r.
3,75
4,00
4,25
4,50
4,75
5,00
5,25
5,50
5,75
6,00
3,75
4,00
4,25
4,50
4,75
5,00
5,25
5,50
5,75
6,00
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu żywca wieprzowego [zł/kg]
GUS
prognoza
Rynek wieprzowiny
11
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS.
Utrzymujący się w 2017 r. wzrost pogłowia świń w poszczególnych grupach
produkcyjno-użytkowych, pomimo spadku cen żywca i wzrostu cen zbóż w drugiej
połowie 2017 r., pozwala przewidywać, że w czerwcu 2018 r. może jeszcze nie
nastąpić spadek pogłowia trzody chlewnej.
– produkcja żywca wieprzowego w Polsce, w UE i na świecie
Szacuje się, że w 2017 r., pomimo wzrostu pogłowia świń, krajowa produkcja
żywca wieprzowego mogła być nieco mniejsza od uzyskanej w 2016 r. i prawdo-
podobnie wyniosła 2,39 mln ton (1,87 mln ton mpc.9). Spadek produkcji mógł
być związany z występowaniem w Polsce afrykańskiego pomoru świń (ASF).
Wzrost krajowego pogłowia trzody chlewnej, który nastąpił w 2017 r. będzie
determinował większą krajową produkcję w roku 2018. W efekcie w całym 2018 r.
produkcja żywca wieprzowego może być o około 2% większa niż w 2017 r.
i wynieść 2,45 mln ton (1,90 mln ton mpc.)10.
9 Mpc. – masa poubojowa ciepła. 10 Prognoza IERiGŻ – PIB dotycząca krajowej produkcji wieprzowiny w 2017 r. i 2018 r., a także spożycia mięsa wieprzowego w Polsce na rok 2017 i 2018, Rynek Mięsa – Stan i Perspektywy,
nr 53 (październik 2017 r.), IERiGŻ – PIB, KOWR, MRiRW.
5,9 5,7 6,3 5,8 5,54,3 4,3 4,3 3,6 3,0 2,9 2,8 2,6 2,8 2,7
10,810,0
10,6 11,110,5
8,6 8,6 9,18,3
7,1 7,1 7,5 7,2 7,4 8,3
1,81,7
1,9 1,81,6
1,3 1,41,4
1,2
1,0 1,0 1,00,8
0,9
0,9
18,417,4
18,7 18,817,6
14,2 14,3 14,8
13,1
11,1 11,0 11,310,6
11,111,9
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
mln
sztu
k
Pogłowie trzody chlewnej w Polsce (stan w grudniu)
Prosięta Warchlaki i tuczniki Trzoda chlewna na chów
Liczby umieszczone nad poszczególnymi słupkami dotyczą pogłowia trzody chlewnej ogółem.
Rynek wieprzowiny
12
Komisja Europejska przewiduje, że w 2018 r., na skutek odbudowy pogłowia
trzody chlewnej w niektórych krajach UE, będących znaczącymi producentami
wieprzowiny, może nastąpić wzrost produkcji do 23,7 mln ton, o 1% w odniesieniu
do 2017 r.11
W wyniku przewidywanej większej produkcji żywca wieprzowego m.in.
w Chinach, UE i USA prawdopodobnie zwiększy się także produkcja globalna,
która może wynieść 113 mln ton, o 2% więcej niż w 2017 r.12
– handel UE z krajami trzecimi
Mniejsza produkcja wieprzowiny w krajach UE w 2017 r. oraz spadek popytu
ze strony Chin (głównego odbiorcy produktów wieprzowych z UE) miały wpływ
na ograniczenie eksportu tego asortymentu do krajów trzecich. Według dostępnych
danych KE w 2017 r. z UE wyeksportowano 3,8 mln ton produktów wieprzowych
(w ekwiwalencie tusz), o 8% mniej niż w 2016 r.13 Ponad jedną trzecią eksportu
unijnej wieprzowiny skierowano do Chin (1,4 mln ton, spadek o 26% w odniesie-
niu do 2016 r.). Produkty wieprzowe z UE sprzedawano również do Japonii
(0,4 mln ton, wzrost o 5%), Hongkongu (0,4 mln ton, wzrost o 4%) i Korei
Południowej (0,3 mln ton, wzrost o 5%). Na 2018 r. KE przewiduje zwiększenie
wolumenu eksportu o około 2–3%.
W 2017 r. podaż wieprzowiny w UE była uzupełniana importem z krajów trzecich,
głównie ze Szwajcarii. Import w 2017 r. zwiększył się o 11% w porównaniu
z 2016 r. i wyniósł 36 tys. ton (w ekwiwalencie tusz). W 2018 r., na skutek
przewidywanego wzrostu spożycia w UE, przywóz produktów wieprzowych może
się zwiększyć, ale jego wolumen będzie nadal niewielki14.
– polski handel zagraniczny
Popyt zagraniczny stymuluje wzrost eksportu produktów wieprzowych z Polski.
W okresie styczeń–listopad 2017 r. z kraju wywieziono 699 tys. ton żywca,
mięsa, przetworów i tłuszczów wieprzowych (w ekwiwalencie tusz), o 9% więcej
niż przed rokiem. Wzrósł eksport mięsa oraz przetworów. Zmalał natomiast wywóz
żywca i tłuszczów.
11 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017 r. 12 Livestock and Poultry: World Markets and Trade, USDA FAS, October 2017 r. 13 Committee for the Common Organisation of the Agricultural Markets, 22 February 2018. 14 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017 r.
Rynek wieprzowiny
13
Import produktów wieprzowych w okresie jedenastu miesięcy 2017 r. wzrósł
o 3%, do 815 tys. ton. Do Polski importowano przede wszystkim mięso i żywiec.
Do kraju przywieziono 6,2 mln sztuk trzody chlewnej, o 7% więcej niż przed rokiem.
Import warchlaków wyniósł 5,2 mln sztuk (o 6% więcej), a trzody chlewnej
hodowlanej – 826 tys. sztuk (o 22% więcej)15.
Analitycy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa szacują, że w 2017 r.
eksport produktów wieprzowych mógł wynieść około 750 tys. ton i był o 7–8%
większy niż w roku 2016. Wzrost eksportu był spowodowany zwiększonym popytem
na wieprzowinę między innymi z USA, Kanady oraz krajów UE, zwłaszcza tych,
w których w 2017 r. odnotowano mniejszą produkcję tego żywca. Import
oszacowano na około 880 tys. ton, o 2% więcej niż w roku 2016.
W 2018 r. może nastąpić pogorszenie warunków handlu zagranicznego wie-
przowiną. Wzrost produkcji u wielu liczących się unijnych producentów tego mięsa
oraz ograniczenie popytu importowego ze strony m.in. Chin i Korei Południowej może
utrudniać eksport z Polski. Dodatkowym utrudnieniem może być choroba ASF
w Polsce, w wyniku której wielu partnerów handlowych wprowadziło zakaz importu
wieprzowiny z Polski. Ocenia się, że w całym 2018 r. eksport żywca, mięsa, tłuszczów
i przetworów wieprzowych może być zbliżony do zrealizowanego w 2017 r.
W 2018 r., z uwagi na większą podaż wieprzowiny na rynku krajowym, import
produktów wieprzowych do Polski może być nieco mniejszy niż w 2017 r. i wynieść
około 875 tys. ton.
– krajowe spożycie
W 2017 r. krajowa konsumpcja mięsa wieprzowego mogła wynieść 40,5 kg
na mieszkańca wobec 40,8 kg w 2016 r. Spadek konsumpcji wynikał z większego
tempa wzrostu cen detalicznych mięsa wieprzowego (o 8,6%) niż cen konkurują-
cego z nim mięsa drobiowego (o 2,1%) i wołowego (o 2,9%). W 2018 r. bilansowe
spożycie wieprzowiny prawdopodobnie utrzyma się na poziomie zbliżonym
do szacowanego na 2017 r.
15 Wyniki polskiego handlu zagranicznego asortymentem wieprzowym dotyczą świń gatunków do-mowych i produktów z tych zwierząt, tj. wybranych towarów z pozycji CN: 0103, 0203, 0209 oraz 1601, 1602 i 0210 i zostały obliczone przez analityków Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie wstępnych danych GUS. Wyniki te obejmują wymianę
z państwami UE i krajami trzecimi. Wolumen przedstawiono w ekwiwalencie tusz.
Rynek wieprzowiny
14
Prognoza cen skupu żywca wieprzowego do czerwca 2018 r.
W 2018 r. przewidywany wzrost krajowej produkcji oraz utrzymanie eksportu
wieprzowiny na poziomie zbliżonym do zrealizowanego w 2017 r. będą determino-
wały poziom cen trzody chlewnej w Polsce. Zgodnie z prognozą Zespołu Ekspertów,
krajowe ceny skupu żywca wieprzowego w pierwszej połowie 2018 r., pomimo
sezonowego wzrostu w okresie letnim, prawdopodobnie będą niższe niż w tym
samym okresie 2017 r.
Uwzględniając wahania sezonowe, Zespół Ekspertów prognozuje, że do czerwca
2018 r. ceny skupu żywca wieprzowego mogą się kształtować następująco:
Wyszczególnienie j.m. 2018 r.
marzec czerwiec
Żywiec wieprzowy zł/kg 4,40–4,60 4,80–5,10
Rynek wołowiny i cielęciny
15
3. RYNEK WOŁOWINY I CIELĘCINY
Sytuacja cenowa
W drugiej połowie 2017 r. przeciętne ceny zakupu żywca wołowego w UE wy-
kazywały tendencję wzrostową. W grudniu 2017 r. u większości głównych unijnych
producentów wołowiny ceny bydła kształtowały się na poziomie wyższym niż przed
rokiem, a średnia unijna cena żywca wołowego klasy R3 wyniosła 390,99 EUR/100 kg
masy poubojowej schłodzonej i była o 1% wyższa niż w listopadzie 2017 r. oraz
o 5% wyższa niż w grudniu 2016 r. W styczniu 2018 r. nastąpił niewielki (o 0,5%)
spadek średniej unijnej ceny zakupu bydła rzeźnego do 389,18 EUR/100 kg masy
poubojowej schłodzonej, jednak w większości krajów UE ceny tego żywca były
wyższe niż przed rokiem. Największe wzrosty odnotowano w Holandii (o 14%),
na Łotwie (o 11%), Litwie (o 10%) i w Polsce (o 9%). Niższe niż przed rokiem ceny
żywca wołowego uzyskiwano w Szwecji (o 3%) i Belgii (o 2%), a nieco niższe
(o 0,4%) w Wielkiej Brytanii. W Polsce cena bydła tej klasy wyrażona w walucie
unijnej wynosiła 347,14 EUR za 100 kg masy poubojowej schłodzonej i była o 11%
niższa od średniej ceny w UE oraz niższa niż u największych unijnych producentów
wołowiny, m.in.: w Niemczech (o 14%), we Włoszech (o 19%), w Wielkiej Brytanii
(o 17%), Hiszpanii (o 13%) i we Francji (o 1%)16.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych KE.
16 Ceny żywca wołowego klasy R3 według EU Meat Market Observatory, data odczytu: 18.02.2018 r.
280
300
320
340
360
380
400
420
440
I
2016
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I
2017
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I
2018
EU
R/
10
0
kg
Ceny rynkowe żywca wołowego klasy R3 w UE według masy poubojowej schłodzonej
Włochy Holandia Polska średnio UE Niemcy
Rynek wołowiny i cielęciny
16
W lutym 2018 r. w UE żywiec wołowy nadal taniał. W dniach 12–18.02.2018 r.
za bydło rzeźne unijnym dostawcom przeciętnie płacono 384,84 EUR/100 kg
masy poubojowej schłodzonej. Był to poziom o 1% niższy niż w analogicznym tygodniu
stycznia 2018 r., ale o 3% wyższy niż przed rokiem. Cena polskiego bydła wyrażona
w walucie unijnej ukształtowała się na poziomie 344,53 EUR/100 kg, zbliżonym
do uzyskanego przed miesiącem oraz o 8% wyższym niż w analogicznym tygodniu
lutego 2017 r.17
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
Kierunki zmian cen żywca wołowego na rynku unijnym oraz kurs euro mają
wpływ na poziom cen płaconych producentom bydła w Polsce. W styczniu 2018 r.
krajowa cena skupu bydła ogółem wynosiła średnio 6,58 zł/kg i była o 1,5% niższa
w porównaniu z grudniem 2017 r., a młodego bydła – obniżyła się o 1%,
do 6,80 zł/kg. Zarówno bydło ogółem, jak i młode bydło były o 4% droższe niż
w styczniu 2017 r. W dniach 12–18.02.2018 r. (według danych ZSRIR MRiRW)
za żywiec wołowy krajowym producentom płacono przeciętnie 6,88 zł/kg, o 0,6%
więcej niż w analogicznym tygodniu stycznia 2018 r. oraz o 6% więcej niż przed
rokiem.
17 https://ec.europa.eu/agriculture/market-observatory/meat/beef/statistics_en, data odczytu:
23.02.2018 r.
5,20
5,50
5,80
6,10
6,40
6,70
7,00
5,20
5,50
5,80
6,10
6,40
6,70
7,00
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu żywca wołowego [zł/kg]
Bydło ogółem (bez cieląt) Młode bydło rzeźne
GUSprognoza
Rynek wołowiny i cielęciny
17
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
– pogłowie bydła w Polsce
W Polsce od akcesji do UE rośnie pogłowie bydła. W grudniu 2017 r. krajowe
pogłowie bydła ogółem liczyło 6 036 tys. sztuk, o 1,1% więcej niż przed rokiem
oraz o 16% więcej niż w roku akcesji, tj. w grudniu 2004 r. Liczebność młodego
bydła w wieku 1–2 lat, w porównaniu z grudniem 2016 r., zwiększyła się o 1,9%,
a w odniesieniu do grudnia 2004 r. – o 80%. Pogłowie bydła w wieku powyżej
2 lat wzrosło o 1,5% w porównaniu z grudniem 2016 r., a cieląt zmniejszyło się
nieznacznie – o 0,3%18
.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS.
Wzrost krajowego pogłowia bydła, zwłaszcza młodego w wieku 1–2 lat, świadczy
o rozwoju mięsnego kierunku chowu. IERiGŻ – PIB prognozuje, że w czerwcu
2018 r., przy przewidywanym wzroście pogłowia bydła opasowego, pogłowie
bydła ogółem może wynieść około 6,2 mln sztuk, tj. o około 1% więcej niż przed
rokiem19
.
18 Pogłowie bydła według stanu w grudniu 2017 r., informacje sygnalne GUS, 15.02.2018 r. 19 Prognoza IERiGŻ – PIB dotycząca krajowego pogłowia bydła w czerwcu 2018 r. oraz krajowej produkcji wołowiny w 2017 r. i 2018 r., a także spożycia mięsa wołowego w Polsce na rok 2017 i 2018, Rynek Mięsa – Stan i Perspektywy, nr 53 (październik 2017 r.), IERiGŻ – PIB, KOWR,
MRiRW.
1,22 1,21 1,31 1,26 1,34 1,39 1,42 1,39 1,36 1,39 1,41 1,45 1,62 1,72 1,71
0,91 0,930,99 1,03 1,05 1,10 1,19 1,23 1,26 1,32 1,37 1,44
1,531,64 1,67
2,86 2,782,80 2,68
2,74 2,77 2,68 2,64 2,57 2,47 2,44 2,402,30
2,33 2,34
0,28 0,290,28 0,31
0,270,31 0,30 0,31 0,32 0,34 0,37 0,36 0,31
0,30 0,315,28 5,20
5,39 5,285,41
5,56 5,59 5,56 5,50 5,52 5,59 5,66 5,765,99 6,04
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
4,5
5,0
5,5
6,0
6,5
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
mln
szt.
Pogłowie bydła w Polsce (stan w grudniu)
Cielęta Młode bydło Krowy ogółem Bydło pozostałe
Liczby umieszczone nad poszczególnymi słupkami dotyczą pogłowia bydła ogółem
Rynek wołowiny i cielęciny
18
– produkcja żywca wołowego w Polsce, w UE i na świecie
Na skutek utrzymującego się wzrostu pogłowia młodego bydła i korzystnych
warunków chowu, produkcja żywca wołowego w Polsce w 2017 r. mogła wynieść
około 1 050 tys. ton (543 tys. ton mpc.), o około 8% więcej niż w roku 2016.
Biorąc pod uwagę stan pogłowia pod koniec 2017 r. oraz wzrost cen skupu żywca
rzeźnego w drugim półroczu 2017 r., można przypuszczać, że w 2018 r. nastąpi
dalszy, ale mniej dynamiczny wzrost produkcji wołowiny. IERiGŻ – PIB prognozuje,
że w 2018 r. produkcja żywca wołowego wyniesie około 1 065 tys. ton (ponad
550 tys. ton mpc.) i będzie o około 2% większa niż w 2017 r.
W 2018 r. unijna produkcja wołowiny prawdopodobnie zmniejszy się do około
7,8 mln ton (z 7,9 mln ton w 2017 r.)20. Światowa produkcja wołowiny (według
prognoz USDA) może być natomiast o 2% większa i wynieść 62,6 mln ton.
Wzrost produkcji przewidywany jest m.in. u największych światowych producen-
tów, tj. w USA (o 3%, do 12,4 mln ton), Brazylii (o 3%, do 9,7 mln ton) i Chinach
(o 0,6%, do 7,1 mln ton)21.
– handel UE z krajami trzecimi
W 2017 r. utrzymujący się światowy popyt na wołowinę sprzyjał wzrostowi
eksportu produktów wołowych z UE. Z Unii Europejskiej w 2017 r. wyeksportowano
768 tys. ton produktów wołowych i cielęcych (w ekwiwalencie tusz), o 9,5% wię-
cej niż w roku 2016. Wołowinę kierowano przede wszystkim do Turcji i Hongkongu.
Mniejsze ilości eksportowano m.in. do Izraela, Libanu, Ghany, na Filipiny i do
Wybrzeża Kości Słoniowej.
Import produktów wołowych i cielęcych do UE w 2017 r. wyniósł 306 tys. ton
(w ekwiwalencie tusz) i był o 8% mniejszy niż w 2016 r. Wołowinę do UE
przywożono głównie z Brazylii, Urugwaju i Argentyny22.
W 2018 r. KE przewiduje niewielki (około 1%) wzrost eksportu produktów
wołowych z UE, który będzie efektem utrzymującego się popytu na unijną wołowinę
m.in. ze strony Hongkongu, Turcji i Izraela. Większy niż w 2017 r. (o 12%) może
być również import, m.in. z powodu prognozowanej mniejszej produkcji żywca
wołowego w UE23.
20 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017 r. 21 Livestock and Poultry: World Markets and Trade, USDA FAS, October 2017. 22 Beef & Veal Market Situation, CMO Committee, 22 February 2018. 23 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017 r.
Rynek wołowiny i cielęciny
19
– polski handel zagraniczny
Polska wołowina jest konkurencyjna cenowo na rynku unijnym, co sprzyja
wzrostowi jej eksportu. W okresie styczeń–listopad 2017 r. z kraju wywieziono
448 tys. ton żywca, mięsa oraz przetworów wołowych i cielęcych (w ekwiwalencie
tusz), o 12% więcej niż w analogicznym okresie 2016 r. Wzrósł eksport mięsa
(o 14%) i przetworów (o 5%), a zmalał żywca (o 25%). W całym 2017 r. mogło zo-
stać wyeksportowane około 500 tys. ton produktów wołowych i cielęcych, o 14%
więcej niż w 2016 r.
Jednocześnie import asortymentu wołowego i cielęcego do Polski od stycznia
do listopada 2017 r. wyniósł 46 tys. ton wobec 50 tys. ton w tym samym okresie
2016 r. Przedmiotem importu było głównie mięso i żywiec, których przywóz
zmniejszył się odpowiednio o 9% i 8%24. Ocenia się, że import w całym 2017 r.
mógł wynieść około 50 tys. ton wobec 55 tys. ton w 2016 r.
W 2018 r., przy utrzymującym się popycie eksportowym, wywóz produktów
wołowych i cielęcych z Polski może być nieco większy niż w 2017 r. Wzrost
eksportu będzie hamowany prognozowaną na rok 2018 mniejszą dynamiką wzrostu
krajowej produkcji wołowiny. Jednocześnie w 2018 r. import produktów wołowych
i cielęcych do Polski prawdopodobnie nieco się zwiększy.
– spożycie
Szacuje się, że w 2017 r. w Polsce, na skutek większej podaży wołowiny
na rynku i lepszej oferty handlowej mięsa wołowego oraz poprawy sytuacji
dochodowej ludności, bilansowe spożycie wołowiny mogło być nieco większe i wynieść
2,2 kg na mieszkańca wobec 2,1 kg w roku 2016. Przewiduje się, że w 2018 r.
konsumpcja wołowiny może być zbliżona do szacowanej na 2017 r.
Prognoza cen skupu bydła do czerwca 2018 r.
Prognozowany na 2018 r. wzrost światowej produkcji wołowiny, zwłaszcza
u głównych jej producentów, tj. w USA i Brazylii, będzie wywierał presję
na spadek cen na rynku światowym i unijnym. Równocześnie rosnąca globalna
konsumpcja tego mięsa może hamować ich spadek w UE25.
24 Wyniki polskiego handlu zagranicznego asortymentem wołowym i cielęcym dotyczą bydła domo-wego i produktów z tego bydła, tj. wybranych towarów z pozycji CN: 0102, 0201 i 0202 oraz 1602 i 0210. Wyniki te obejmują wymianę z państwami UE i krajami trzecimi. Ekwiwalent tusz został obliczony przez analityków Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na pod-stawie wstępnych danych GUS. 25 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017 r.
Rynek wołowiny i cielęciny
20
Ceny żywca wołowego w Polsce są w dużej mierze zależne od poziomu cen
w UE. Wynika to z dużego udziału eksportu w krajowej produkcji (około 90%)
oraz zmian kursu euro. Z uwagi na konkurencyjność cenową polskiej wołowiny
na rynku Wspólnoty, przy utrzymującym się dużym popycie, zwłaszcza ze strony
krajów UE oraz Turcji i Izraela, krajowe ceny skupu bydła ogółem i młodego bydła
w pierwszym półroczu 2018 r. mogą utrzymywać się powyżej poziomu z analo-
gicznego okresu 2017 r.
Uwzględniając wahania sezonowe, Zespół Ekspertów prognozuje, że do czerwca
2018 r. ceny skupu żywca wołowego (bez cielęcego) mogą się kształtować
następująco:
Wyszczególnienie j.m.
2018 r.
marzec czerwiec
Bydło ogółem zł/kg 6,20–6,50 6,30–6,70
Młode bydło rzeźne zł/kg 6,50–6,80 6,40–6,80
Rynek drobiu
21
4. RYNEK DROBIU
Sytuacja cenowa
W całym 2017 r. oraz w styczniu 2018 r. utrzymywała się przewaga cenowa
polskiego drobiu na jednolitym rynku europejskim. Zgodnie z danymi Komisji
Europejskiej w 2017 r. ceny krajowych tuszek brojlerów były o 30-38% niższe
niż średnio w UE. Korzystne relacje cen polskiego i unijnego drobiu utrzymały się
także na początku 2018 r. W styczniu 2018 r. średnia cena sprzedaży tuszek
kurcząt w Polsce wyrażona w walucie unijnej wyniosła 123,71 EUR/100 kg i była
o 32% niższa od średniej ceny w UE (182,65 EUR/100 kg) oraz o 18% niższa od
ceny w Wielkiej Brytanii, która jest głównym konkurentem Polski w produkcji
drobiarskiej w UE26. Przed rokiem ceny polskich tuszek brojlerów były niższe niż
średnio w UE i Wielkiej Brytanii odpowiednio o 38% i 22%.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych KE.
Od września 2017 r. ceny skupu kurcząt brojlerów na rynku krajowym kształ-
towały się na poziomie znacznie wyższym niż w porównywalnym okresie roku
2016. Sytuacja cenowa w ostatnich miesiącach 2017 r. przy uwzględnieniu tylko
nieznacznego wzrostu cen pasz skutkowała poprawą opłacalności chowu, która
26 https://ec.europa.eu/agriculture/poultry/presentations_en (data odczytu 16.02.2018 r.).
100
120
140
160
180
200
220
240
260
280
I2016
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I2017
II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I2018
EU
R/
10
0 k
g
Ceny zbytu tuszek kurcząt brojlerów (z szyjami) w UE
Niemcy Polska Wlk. Brytania średnio UE
Rynek drobiu
22
w 2016 r. kształtowała się na granicy opłacalności. Możliwość osiągnięcia
wyższych poziomów cen skupu była jednak ograniczana rosnącą produkcją
krajową oraz mniej dynamicznie rosnącym eksportem.
Według danych z zakładów drobiarskich objętych monitoringiem Zintegrowanego
Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW średnia cena skupu kurcząt
brojlerów w grudniu 2017 r. była o około 9% wyższa niż rok wcześniej i wyniosła
3,37 zł/kg. W styczniu 2018 r. pomimo 2% obniżki cen do 3,31 zł/kg, kurczęta
brojlery były nadal znacząco (o 8%) droższe niż przed rokiem.
Od początku lutego 2018 r. obserwowany jest wzrost krajowych cen skupu
kurcząt. W okresie 12–18.02.2018 r. (według danych ZSRIR MRiRW) za kurczęta
brojlery średnio płacono 3,39 zł/kg, o 3% więcej niż przed miesiącem oraz
o 6% więcej niż przed rokiem.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych MRiRW i prognozy Zespołu Ekspertów.
W drugiej połowie 2017 r. ceny skupu indyków kształtowały się na poziomie wyż-
szym niż w porównywalnym okresie roku 2016. W styczniu 2018 r. ceny skupu
indyków obniżyły się o 1% w stosunku do grudnia 2017 r., do 4,84 zł/kg, tj.
do poziomu zbliżonego do notowanego przed rokiem. W dniach 12–18.02.2018 r.
(według danych ZSRIR MRiRW) za indyki producentom płacono przeciętnie
3,00
3,10
3,20
3,30
3,40
3,50
3,60
3,70
3,00
3,10
3,20
3,30
3,40
3,50
3,60
3,70
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu kurcząt brojlerów [zł/kg]
MRiRW
prognoza
Rynek drobiu
23
4,68 zł/kg, o 3% mniej niż w analogicznym tygodniu stycznia 2018 r. oraz o 6%
mniej niż przed rokiem.
Czynniki wpływające na poziom cen skupu:
– produkcja drobiu w Polsce, UE i na świecie
Sytuacja na krajowym rynku drobiu w 2017 r. kształtowała się pod wpływem wy-
stępowania ognisk grypy ptaków w okresie od grudnia 2016 r. do kwietnia 2017 r.
Ponieważ rozwój produkcji drobiarskiej w Polsce jest w znacznym stopniu determi-
nowany możliwością zwiększania sprzedaży zagranicznej, to ograniczenie tempa
wzrostu eksportu na część rynków pozaunijnych, skutkowało spowolnieniem wzrostu
produkcji krajowej. Szacuje się, że w całym 2017 r. produkcja drobiu ogółem
w Polsce wyniosła 3,4 mln ton (2,4 mln ton mpc.27). Tempo wzrostu
produkcji osiągnęło 8% wobec 13% w roku 2016. Przewidywane tempo wzrostu
produkcji potwierdzają dane GUS dotyczące skupu żywca drobiowego. W 2017 r.
w Polsce tempo wzrostu skupu żywca drobiowego wyniosło 8,4% i było o 1,6 p.p.
wolniejsze niż w roku 2016.
Przewiduje się, że w 2018 r. nastąpi odbudowa bazy produkcyjnej drobiu rzeź-
nego, a podaż mięsa drobiowego na rynku krajowym będzie relatywnie wysoka.
Tempo wzrostu produkcji w pierwszej połowie 2018 r. będzie prawdopodobnie
jeszcze stosunkowo niewielkie. Bardziej dynamiczny rozwój produkcji drobiar-
skiej może mieć miejsce w drugiej połowie roku, co będzie miało związek z pozy-
tywnym efektem odbudowy relacji handlowych z krajami pozaunijnymi, które
wprowadziły ograniczenia importowe w związku z występowaniem wirusa grypy
ptaków w pierwszej połowie 2017 r. Prognozuje się, że w całym 2018 r. tempo
wzrostu produkcji drobiarskiej w Polsce wyniesie 9% i będzie zbliżone do
szacowanego na rok 2017.
Ograniczenia wprowadzone przez kraje pozaunijne w imporcie produktów
drobiowych z UE w związku z wystąpieniem ognisk grypy ptaków oraz dużo mniej-
sza niż w poprzednich latach skala wzrostu spożycia wewnętrznego miały wpływ
na spowolnienie w 2017 r. (z 5%, do 1,3%) dynamiki wzrostu produkcji drobiu w UE.
Komisja Europejska przewiduje, że w 2018 r. utrzyma się wolne tempo wzrostu
produkcji28.
27 Mpc. – masa poubojowa ciepła. 28 Short-Term Outlook for EU agricultural markets in 2017 and 2018, KE, Autumn 2017.
Rynek drobiu
24
Zgodnie z prognozą Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych w 2017 r.
światowa produkcja kurcząt brojlerów wzrosła w skali roku o 1,2%, do 90,2 mln ton.
W 2018 r. przewidywany jest dalszy wzrost światowej produkcji do 91,3 mln ton.
Wzrost produkcji przewidywany jest w Brazylii i Stanach Zjednoczonych (po 2%),
a także w UE (o 1,5%) i Indiach (o 5%). Prognozy wzrostu produkcji wynikają
głównie z rosnącego popytu konsumpcyjnego na świecie29.
– handel UE z krajami trzecimi
W 2017 r. unijny eksport drobiu kształtował się na poziomie umiarkowanie
(o 3%) wyższym niż przed rokiem i wyniósł 1,66 mln ton (w ekwiwalencie
tuszek). Wzrost wolumenu unijnej sprzedaży zagranicznej asortymentu drobio-
wego wynikał z bardzo dużego wzrostu eksportu, przede wszystkim do Ghany,
na Ukrainę oraz do Hongkongu.
W 2017 r. kraje UE zaimportowały 806 tys. ton drobiu (w ekwiwalencie
tuszek) wobec 901 tys. ton w roku 2016. Redukcji (o 21%) uległ przede wszyst-
kim import z Brazylii oraz Tajlandii (o 9%), tj. z kierunków, z których w ostatnich
latach pochodziło 80-90% wolumenu unijnego importu asortymentu drobiowego.
– polski handel zagraniczny
W 2017 r. wyniki polskiego eksportu drobiu były determinowane ograniczeniem
możliwości sprzedaży do niektórych krajów trzecich, które wprowadziły zakaz
importu na skutek występowania wirusa grypy ptaków. Jednocześnie utrzymanie
konkurencyjności cenowej i jakościowej na rynku UE pozwoliło na dalsze powiększe-
nie wolumenu eksportu. W okresie jedenastu miesięcy 2017 r. z Polski sprzedano
za granicę 1 266 tys. ton produktów drobiowych (w ekwiwalencie tuszek),
o 11% więcej przed rokiem. Przedmiotem eksportu było głównie mięso kurze
(82% wolumenu eksportu mięsa), mięso indycze stanowiło 15% eksportu,
a pozostałe mięso drobiowe – 3%. Szacuje się, że w całym 2017 r. eksport
drobiu osiągnął 1,35 mln ton (w ekwiwalencie tuszek). Tempo wzrostu eksportu
wyniosło prawdopodobnie 8% wobec 20% w roku 2016.
W 2018 r. będzie postępował proces odbudowy relacji handlowych z państwa-
mi pozaunijnymi, które wprowadziły ograniczenia na import polskiego drobiu.
Pozytywne skutki tego procesu będą widoczne prawdopodobnie dopiero w drugiej
połowie 2018 r. Polska utrzyma przewagę cenową na rynku UE, co pozwoli na
29 Livestock and Poultry: World Markets and Trade. USDA Foreign Agricultural Service, October 2017.
Rynek drobiu
25
dalsze zwiększanie sprzedaży asortymentu drobiowego na rynku wspólnotowym.
W związku z tym prognozuje się, że dynamika wzrostu eksportu w pierwszej
połowie 2018 r. będzie jeszcze stosunkowo niewielka i wyniesie około 6%.
Przyspieszenie tempa wzrostu sprzedaży zagranicznej przewiduje się w drugiej
połowie 2018 r. W całym 2018 r. sprzedaż zagraniczna polskiego drobiu może
wzrosnąć o 10-12%, do około 1,5 mln ton (w ekwiwalencie tuszek). Przewidywa-
ne tempo wzrostu eksportu w 2018 r. będzie zatem nieco większe niż w roku
2017, ale nadal dużo wolniejsze niż w latach 2015 i 2016.
Import drobiu ma stosunkowo niewielki udział w zaopatrzeniu rynku i stanowi
tylko uzupełnienie oferty producentów krajowych. W okresie jedenastu miesięcy
2017 r. do Polski zaimportowano 139 tys. ton drobiu. Przedmiotem importu był
głównie drób żywy oraz mięso kurze i indycze, a w mniejszych ilościach przetwory
drobiowe oraz mięso z gęsi i kaczek. W całym 2017 r. wolumen importu drobiu
mógł wynieść około 150 tys. ton (w ekwiwalencie tuszek) wobec 142 tys. ton
w poprzednim roku. W pierwszej połowie 2018 r. import drobiu będzie prawdo-
podobnie kształtował się na poziomie nieco niższym niż w analogicznym okresie
2017 r. z uwagi na dużą podaż z produkcji krajowej i stosunkowo wolne tempo
wzrostu eksportu. W całym 2018 r. prognozuje się, że import utrzyma się
na poziomie zbliżonym do notowanego w roku 2017.
– krajowe spożycie
Bilansowa konsumpcja mięsa drobiowego w Polsce w 2017 r. została oszaco-
wana na 30 kg na mieszkańca wobec 29,2 kg na mieszkańca w 2016 r. (wzrost
o 2,7%). Czynnikami sprzyjającymi wzrostowi konsumpcji były: relatywnie niski
poziom cen drobiu, obniżka konsumpcji mięsa wieprzowego, wzrost dochodów
realnych sektora gospodarstw domowych oraz wolniejsze tempo wzrostu cen
detalicznych niż w przypadku mięsa czerwonego. Według danych GUS w 2017 r.
wskaźnik wzrostu cen detalicznych dla mięsa drobiowego wyniósł 2,1%, podczas
gdy dla mięsa wieprzowego i wołowego odpowiednio 8,6% i 2,9%. Przewiduje
się, że w 2018 r. bilansowe spożycie mięsa drobiowego może się zwiększyć o 0,5 kg
do 30,5 kg na mieszkańca. Wzrostowi spożycia będzie sprzyjać rosnąca produk-
cja krajowa oraz przewidywany niski poziom cen detalicznych drobiu.
Rynek drobiu
26
Prognoza cen skupu kurcząt brojlerów do czerwca 2018 r.
Przewiduje się, że w 2018 r. ceny skupu kurcząt brojlerów będą kształtować
się na niskim poziomie, ale nieco wyższym niż w 2017 r. W okresie pierwszych
dwóch kwartałów 2018 r. ceny skupu kurcząt mogą rosnąć w tempie umiarkowa-
nym, do czego przyczyni się przede wszystkim popyt wewnętrzny. Większy
wzrost cen będzie ograniczany nadwyżką podaży mięsa na rynku wewnętrznym
wynikającą z wolnego tempa wzrostu eksportu.
Biorąc pod uwagę wahania sezonowe, Zespół Ekspertów przewiduje następujące
poziomy średnich krajowych cen skupu kurcząt brojlerów:
Wyszczególnienie j.m. 2018 r.
marzec czerwiec
Kurczęta brojlery zł/kg 3,30–3,50 3,40–3,60
Rynek mleka i produktów mlecznych
27
5. RYNEK MLEKA I PRODUKTÓW MLECZNYCH
Sytuacja cenowa
– mleko surowe
Notowana w 2017 r. korzystna koniunktura na światowym rynku mleka wpływała
stymulująco na wzrost cen produktów mlecznych, a w efekcie również na wzrost
cen skupu mleka surowego w Polsce. W grudniu 2017 r. (według GUS) krajowi
dostawcy za surowiec średnio w kraju uzyskiwali 152,49 zł/hl, o 1% więcej
niż w poprzednim miesiącu i o 12% więcej niż w grudniu 2016 r. Przeciętnie w 2017 r.
za mleko płacono 138,26 zł/hl, o 25% więcej niż w 2016 r.
Jednak na początku 2018 r. ceny skupu mleka uległy obniżeniu. W styczniu
2018 r. za surowiec płacono 142,12 zł/hl, o 6,8% mniej niż w grudniu 2017 r.,
ale o 7,6% więcej niż w styczniu 2017 r.
Cena mleka w Polsce wyrażona w walucie unijnej w styczniu 2018 r. wyniosła
35,54 EUR/100 kg i była o 3,8% niższa od przeciętnej ceny w Unii Europejskiej
(36,94 EUR/100 kg)30.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
30 Dane wstępne KE, data odczytu 23.02.2018 r.
95
105
115
125
135
145
155
95
105
115
125
135
145
155
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny skupu mleka [zł/hl]
GUS
prognoza
GUS
prognoza
GUS
prognoza
Rynek mleka i produktów mlecznych
28
– masło w blokach i odtłuszczone mleko w proszku (OMP)
Światowe ceny masła we wrześniu 2017 r. wzrosły do rekordowo wysokiego
poziomu. Jednak w kolejnych miesiącach ceny tego tłuszczu ulegały znaczącym
obniżkom. W Polsce spadkowa tendencja cen masła kontynuowana była także
w styczniu 2018 r., jednak w lutym uległa ona wyhamowaniu. Krajowe zakłady
mleczarskie objęte monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji
Rynkowej MRiRW w dniach 12–18.02.2018 r. masło w blokach zbywały przeciętne
po 16,81 zł/kg (4,03 EUR/kg), tylko nieznacznie (o 0,2%) taniej niż miesiąc
wcześniej, ale o 3,5% drożej niż przed rokiem31.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
Pomimo zwiększonego globalnego popytu na odtłuszczone mleko w proszku,
w 2017 r. notowano spadkową tendencję cen tego produktu. W Polsce, od początku
2018 r., ceny OMP utrzymują się na niskim poziomie. Według danych ZSRIR
MRiRW w dniach 12–18.02.2018 r. za OMP płacono średnio 5,88 zł/kg
(1,41 EUR/kg), o 30% mniej niż rok wcześniej i o 10% mniej niż w porównywalnym
okresie lutego 2009 r., tj. w okresie poprzedniego, globalnego kryzysu na rynku
mleka.
31 Obliczenia analityków Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie tygodniowych danych MRiRW z zakładów objętych monitoringiem Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej – ceny bez VAT.
11,00
14,00
17,00
20,00
23,00
26,00
29,00
11,00
14,00
17,00
20,00
23,00
26,00
29,00
III
2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny zbytu masła w blokach [zł/kg]z podatkiem VAT
GUS
prognoza
Rynek mleka i produktów mlecznych
29
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i prognozy Zespołu Ekspertów.
Czynniki wpływające na poziom cen:
Zmiany demograficzne na świecie charakteryzujące się dynamicznym przyrostem
populacji w krajach rozwijających się (głównie w Azji i Afryce) oraz wzrost
gospodarczy i poprawa sytuacji dochodowej ludności tych krajów powodują
rosnące zapotrzebowanie na produkty spożywcze pochodzenia zwierzęcego,
w tym zwłaszcza na produkty mleczne, co skutkuje stałym wzrostem produkcji
mleka. Z prognoz Organizacji Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia
i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations – FAO)
wynika, że w 2017 r. światowa produkcja mleka osiągnęła poziom 833 mln ton
i była o 1,4% większa od szacowanej na 2016 r. i o 33% większa niż w 2004 r.
Produkcja mleka dynamicznie rośnie w krajach azjatyckich, głównie w Indiach
oraz Pakistanie.
FAO ocenia, że globalne spożycie mleka i produktów mlecznych w 2017 r. mogło
wynieść 110,4 kg na osobę wobec 110,1 kg w 2016 r. – wzrost o 0,3%. W efekcie,
światowy eksport produktów mlecznych prawdopodobnie ukształtował się na poziomie
o 1,3% wyższym niż w 2016 r. i wyniósł 71,6 mln ton (w ekwiwalencie mleka)32.
32 Prognoza FAO – Food Outlook Biannual Report on Global Food Markets, November 2017 – Milk and Milk Products.
5,80
6,30
6,80
7,30
7,80
8,30
8,80
9,30
5,80
6,30
6,80
7,30
7,80
8,30
8,80
9,30II
I 2016
VI
2016
IX 2
016
XII
2016
III
2017
VI
2017
IX 2
017
XII
2017
III
2018
VI
2018
Ceny zbytu odtłuszczonego mleka w proszku [zł/kg]z podatkiem VAT
GUSprognoza
Rynek mleka i produktów mlecznych
30
W Unii Europejskiej, która pozostaje największym na świecie producentem
mleka krowiego, w 2017 r. produkcję surowca oszacowano na poziomie 164 mln ton,
o 0,6% wyższym niż w 2016 r. Z szacunków KE wynika, że w kolejnych latach
unijna produkcja mleka może rosnąć w tempie około 1% rocznie33.
– pogłowie krów, produkcja i dostawy mleka w Polsce
W Polsce, w 2017 r. na skutek poprawy opłacalności produkcji mleka przerwana
została (utrzymująca się od 2009 r.) spadkowa tendencja w pogłowiu krów
mlecznych. Według danych GUS w grudniu 2017 r. pogłowie krów mlecznych
ukształtowało się na poziomie 2 152,8 tys. sztuk, o 1,1% wyższym niż rok
wcześniej34. Jednak w 2018 r. przewidywany jest powrót do procesów restruktury-
zacji bazy surowcowej, a z chowu bydła mlecznego i produkcji mleka prawdopodobnie
rezygnować będą najmniej efektywne gospodarstwa. W konsekwencji pogłowie
krów mlecznych w czerwcu 2018 r. może być o blisko 1% mniejsze niż w porów-
nywalnym okresie roku poprzedniego i wynieść 2 140 tys. sztuk.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS.
Produkcja mleka w Polsce wykazuje stopniowy wzrost. W 2017 r., przy dalszej
poprawie wydajności mlecznej (do 6 155 l/sztukę wobec 6 037 l/sztukę w 2016 r.),
33 EU Agricultural Outlook for the EU Agricultural Markets and Income 2017–2030, December 2017. 34 Pogłowie bydła według stanu w grudniu 2017 r., informacje sygnalne GUS, 15.02.2018 r.
2,93
2,15
7,2
11,3
7,2
7,7
8,2
8,7
9,2
9,7
10,2
10,7
11,2
11,7
2,1
2,2
2,3
2,4
2,5
2,6
2,7
2,8
2,9
3,0
To
waro
wa p
rod
ukcja
mle
ka
mld
litr
ów
Po
gło
wie
kró
w m
leczn
ych
mln
sztu
k
Pogłowie krów mlecznych i towarowa produkcja mlekaw Polsce w latach 2002-2017
Pogłowie krów mlecznych (wg stanu w grudniu) Towarowa produkcja mleka
*wg stanu w
Rynek mleka i produktów mlecznych
31
krajowa produkcja mleka mogła wzrosnąć o 3,5%, do 13,3 mld litrów35. Rosną
także dostawy mleka do skupu. W 2017 r. towarowa produkcja mleka była
o około 5% większa niż w 2016 r. i wyniosła 11,3 mld litrów, tym samym
powróciła do rekordowo wysokiego poziomu z końca lat 80-tych XX wieku.
IERiGŻ – PIB prognozuje, że w 2018 r. produkcja mleka wzrośnie o około 1%,
do 13,4 mld litrów, podczas gdy skup będzie większy o 3% i wyniesie 11,7 mld litrów.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i IERiGŻ – PIB.
– produkcja odtłuszczonego mleka w proszku i masła
odtłuszczone mleko w proszku
W 2017 r., pomimo utrzymującego się popytu eksportowego na unijne odtłusz-
czone mleko w proszku, jego produkcja była ograniczana. Było to spowodowane
rekordowo dużymi zapasami OMP zgromadzonymi w magazynach interwencyjnych
UE36, a w efekcie pogłębiającym się spadkiem jego cen. Według danych Komisji
Europejskiej, w 2017 r. unijna produkcja OMP była o 2,6% mniejsza niż rok wcze-
śniej i ukształtowała się na poziomie 1,5 mln ton. KE przewiduje, że popyt na OMP
utrzyma się także w 2018 r., jednak wzrost produkcji tego artykułu będzie niewielki,
a surowiec zostanie przekierowany do bardziej opłacalnej produkcji serów.
35 Rynek Mleka – Stan i Perspektywy, nr 53 (wrzesień 2017 r.), IERiGŻ – PIB, KOWR, MRiRW. 36 W ramach zakupów interwencyjnych i prywatnego przechowywania na koniec grudnia 2017 r. składowano około 380 tys. ton OMP. W Polsce w magazynach interwencyjnych zgromadzono 39 tys. ton OMP.
11,5 11,6 11,6 11,712,1 12,1 11,9 12,1
12,3 12,412,6 12,9 12,9
13,3 13,4
7,8
8,6 8,4 8,4 8,78,9 8,8
9,09,6 9,6
10,310,6 10,8
11,3 11,7
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
0,0
1,5
3,0
4,5
6,0
7,5
9,0
10,5
12,0
13,5
Tow
aro
wość
%
Pro
du
kcja
mle
ka
mld
lit
rów
Produkcja i skup mleka w Polsce
Produkcja mleka Skup mleka*szacunek IERiGŻ-PIB**prognoza IERiGŻ-PIB
Rynek mleka i produktów mlecznych
32
W Polsce w 2017 r. produkcja OMP wyniosła 145 tys. ton i była o około 6% mniejsza
niż w 2016 r.37 Duże unijne zapasy OMP oraz względnie niskie ceny tego produktu
będą prawdopodobnie wpływały ograniczająco również na jego krajową produkcję
w roku 2018. Analitycy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa przewidują, że produk-
cja OMP ukształtuje się na poziomie 140 tys. ton, o około 3% niższym niż w 2017 r.
masło
Notowana w 2017 r. w Unii Europejskiej zmniejszona podaż mleka do skupu
u jego największych producentów, a tym samym u wiodących wytwórców artykułów
mleczarskich, tj. Niemiec, Francji oraz Holandii, przyczyniła się do ograniczenia
unijnej produkcji masła. KE szacuje, że w całym 2017 r. na rynku unijnym
wyprodukowano 2,3 mln ton masła, o około 3% mniej niż w 2016 r. Jednocześnie,
ze względu na utrzymujący się wzmożony globalny popyt na śmietanę, jej produkcję
zwiększono o 1%, do 2,8 mln ton. KE prognozuje, że w 2018 r., przy większej podaży
mleka surowego oraz utrzymaniu się globalnego popytu na masło, jego produkcja
może wzrosnąć do 2,4 mln ton, o 3% w odniesieniu do szacowanej na 2017 r.
Wraz ze wzrostem światowych cen masła do rekordowo wysokich poziomów,
w Polsce od czerwca 2017 r. produkcja tego tłuszczu przekraczała poziom sprzed
roku. Łącznie w 2017 r. wyprodukowano 210 tys. ton masła, o około 4% więcej
niż rok wcześniej. Analitycy Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa przewidują,
że w 2018 r. produkcja masła w Polsce może ukształtować się na poziomie
215 tys. ton, o 2% wyższym niż w 2017 r.
– handel zagraniczny
Wzrost globalnego popytu na produkty mleczne w 2017 r. przyczynił się
do zwiększenia światowych obrotów handlu zagranicznego tą grupą asortymentową.
FAO oceniło, że Unia Europejska wyeksportowała 19,3 mln ton artykułów mle-
czarskich (w ekwiwalencie mleka), o 4,7% więcej niż w 2016 r. i o 11,5% więcej
od średniej z lat 2013–201538.
W Polsce w 2017 r., eksport artykułów mleczarskich wyrażony w ekwiwalencie
mleka surowego mógł być o około 4% większy niż w 2016 r. i osiągnąć poziom
4,1 mln ton, a w ujęciu wartościowym wzrosnąć do rekordowo wysokiego poziomu
37 Dane GUS – produkcja artykułów mleczarskich w przedsiębiorstwach, w których liczba pracujących
wynosi 50 osób i więcej. 38 Prognoza FAO – Food Outlook Biannual Report on Global Food Markets, November 2017 – Milk and Milk Products.
Rynek mleka i produktów mlecznych
33
2,1 mld EUR (o około 32% wyższego niż w 2016 r.). Do Polski zaimportowano
około 1,8 mln ton produktów mlecznych za 970 mln EUR. W efekcie saldo mogło
wynieść 2,3 mln ton oraz 1,2 mld EUR i być większe niż w 2016 r., odpowiednio
o około 10% i 60%. W pierwszej połowie 2018 r., z uwagi na przewidywaną
mniej korzystną koniunkturę na globalnym rynku mleka, uwarunkowania rynkowe
w polskim eksporcie produktów mlecznych mogą ulec pogorszeniu.
odtłuszczone mleko w proszku
Wzmożony globalny popyt na odtłuszczone mleko w proszku w 2017 r.
(szczególnie ze strony Algierii, Chin i Meksyku) oraz względnie korzystne unijne
ceny tego produktu wpływały stymulująco na jego wywóz z Unii Europejskiej.
W 2017 r. wolumen eksportu OMP poza obszar celny UE osiągnął nienotowany
dotychczas poziom 779 tys. ton, o 36% wyższy niż w 2016 r. W 2018 r., na skutek
przewidywanego utrzymania się zwiększonego globalnego popytu na OMP, unijny
wywóz tego produktu może być zbliżony do notowanego w 2017 r.
Na poziomie wyższym niż w 2016 r. kształtował się także wolumen wywozu
OMP z Polski. W całym 2017 r. eksport tego rodzaju proszku mlecznego mógł
wzrosnąć o około 8%, do 86 tys. ton. Jednocześnie, w efekcie wzrostu cen
transakcyjnych importowanego OMP, ograniczono jego przywóz do Polski. W 2017 r.
import odtłuszczonego mleka w proszku mógł wynieść około 35 tys. ton wobec
38 tys. ton w 2016 r. W 2018 r., z uwagi na niską konkurencyjność cenową
krajowego OMP, jego wywóz może ulec ograniczeniu do 80 tys. ton, tj. do poziomu
zbliżonego do notowanego w 2016 r.
masło i tłuszcze mleczne
Zmniejszona podaż unijnego masła oraz niska konkurencyjność cenowa tego
produktu wobec cen notowanych u jego pozostałych wiodących światowych
eksporterów (tj. Nowej Zelandii i USA) wpływały ograniczająco na jego wywóz.
W 2017 r. unijny eksport masła ukształtował się na poziomie 137 tys. ton, o 15%
niższym niż w 2016 r. W 2018 r. eksport masła może być zbliżony do notowanego
w 2017 r.
Wzrósł natomiast eksport masła z Polski. Ocenia się, że 2017 r. z kraju wywie-
ziono 57 tys. ton masła i tłuszczów mlecznych, o 26% więcej niż w 2016 r.
Jednocześnie wartość wywozu tego asortymentu mogła być ponad dwukrotnie
większa niż rok wcześniej i ukształtować się na poziomie 265 mln EUR. Przywóz
Rynek mleka i produktów mlecznych
34
mógł wynieść 20 tys. ton wobec 17 tys. ton w 2016 r. Konkurencyjne cenowo
polskie masło może znajdować nabywców poza granicami naszego kraju. Analitycy
Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa oceniają, że wywóz masła z Polski w 2018 r.
może się ukształtować na poziomie 60 tys. ton, o 5% wyższym niż w 2017 r.
– krajowe spożycie mleka i jego przetworów39
Na skutek wzrostu cen detalicznych produktów mlecznych40 bilansowe spożycie
mleka i jego przetworów w 2017 r. mogło być zbliżone do notowanego w 2016 r.,
kiedy to w rezultacie niższych niż rok wcześniej cen detalicznych artykułów mleczar-
skich oraz poprawy sytuacji dochodowej ludności wynikającej m.in. ze wzrostu
świadczeń w ramach Programu Rodzina 500 plus, osiągnęło najwyższy od akcesji
Polski do UE poziom 222 litrów na mieszkańca41. W 2018 r., wraz z przewidywanym
wyhamowaniem wzrostowej tendencji cen artykułów mleczarskich, bilansowe
spożycie mleka może wzrosnąć o 1%, do 223 litrów na mieszkańca.
Źródło: opracowanie Biura Analiz i Strategii Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na podstawie danych GUS i IERiGŻ – PIB.
39 Szacunek i prognoza IERiGŻ-PIB. 40 Według danych GUS w 2017 r. mleko w sprzedaży detalicznej było droższe niż w 2016 r. o 2,9%, sery i twarogi – o 5%, a napoje i pozostałe produkty mleczne obejmujące m.in. jogurty, kefiry,
maślanki, desery mleczne, serki homogenizowane – o 5,9% droższe. 41 W ekwiwalencie mleka (łącznie z mlekiem przeznaczonym na przetwory, bez mleka przerobionego na masło).
3,50
4,60
5,70
6,80
7,90
9,00
10,10
170
180
190
200
210
220
230
masło
w k
gn
a 1
mie
szkań
ca
mle
ko
w l
itra
ch
na 1
mie
szkań
ca
Bilansowe spożycie mleka i masła
Mleko (łącznie z mlekiem przeznaczonym na przetwory, bez mleka przerobionego na masło) Masło
*szacunek IERiGZ -PIB ** prognoza IERiGŻ-PIB
Rynek mleka i produktów mlecznych
35
W 2017 r., z uwagi na rekordowo wysokie ceny zbytu masła i w konsekwencji
znaczące podrożenie tego tłuszczu w handlu detalicznym (w 2017 r. masło w detalu
było o 31% droższe niż rok wcześniej), jego konsumpcja mogła się obniżyć
o 2%, do 4,6 kg na mieszkańca. Dalszy spadek spożycia masła (do 4,5 kg
na mieszkańca) przewidywany jest również w roku 2018.
Prognoza cen skupu mleka oraz zbytu masła i OMP do czerwca 2018 r.
Zespół Ekspertów ocenia, że przy rosnącej krajowej podaży surowca i możli-
wych mniej korzystnych uwarunkowaniach w eksporcie, ceny mleka i jego prze-
tworów w 2018 r. mogą wykazywać tendencje spadkowe.
Zespół prognozuje, że ceny skupu mleka w pierwszym półroczu 2018 r. będą
ulegały obniżkom, jednak w marcu 2018 r. mogą się jeszcze kształtować na po-
ziomie o 3–8% wyższym niż rok wcześniej, a w czerwcu – do 6% wyższym.
Eksperci przewidują, że w pierwszym półroczu 2018 r. ceny OMP prawdopodob-
nie będą o 16–30% niższe niż rok wcześniej. Masło w blokach w marcu 2018 r.
może być jeszcze o 3–9% droższe niż w tym samym okresie 2017 r. Jednak
w czerwcu br. może być ono średnio o 10% tańsze niż w tym samym okresie 2017 r.
Zespół Ekspertów, uwzględniając wahania sezonowe, w okresie objętym
prognozą przewiduje następujący poziom cen skupu mleka surowego oraz cen
zbytu przetworów mlecznych:
Wyszczególnienie j.m. 2018 r.
marzec czerwiec
Mleko surowe
Masło w blokach*
Odtłuszczone mleko
w proszku (OMP)*
zł/hl
zł/kg
zł/kg
135,00–142,00
18,70–19,70
6,00–6,30
132,00–141,00
18,40–19,80
6,50–7,00
* Ceny skupu mleka surowego bez VAT, ceny zbytu masła w blokach i OMP z VAT.
01-207 Warszawa, ul. Karolkowa 30, tel. 22 45 25 474, www.kowr.gov.pl
Ceny
w
listopadzie
2017 r.
(wg GUS)
pszenica ogółem 1) zł/t 658 680 - 710 690 - 740 99 - 103 97 - 104
pszenica konsumpcyjna 2) zł/t 677 700 - 730 710 - 760 101 - 105 97 - 104
żyto ogółem 1) zł/t 557 570 - 600 580 - 620 98 - 104 95 - 102
żywiec wieprzowy zł/kg 4,65 4,40 - 4,60 4,80 - 5,10 88 - 92 86 - 91
bydło ogółem zł/kg 6,52 6,20 - 6,50 6,30 - 6,70 100 - 105 101 - 108
młode bydło rzeźne zł/kg 6,74 6,50 - 6,80 6,40 - 6,80 102 - 107 100 - 106
kurczęta brojlery3) zł/kg 3,41 3,30 - 3,50 3,40 - 3,60 98 - 104 103 - 109
mleko surowe zł/hl 151,24 135 - 142 132 - 141 103 - 108 99 - 106
masło w blokach 4) zł/kg 23,88 18,70 - 19,70 18,40 - 19,80 103 - 109 86 - 93
odtłuszczone
mleko w proszku (OMP)4) zł/kg 7,47 6,00 - 6,30 6,50 - 7,00 70 - 74 78 - 84
1) dotyczy średniej ważonej ceny danego rodzaju zboża zarówno konsumpcyjnego, jak i paszowego
4) ceny zbytu z podatkiem VAT
Prognoza cen skupu (bez VAT)
określona przez Zespół Ekspertów na posiedzeniu
10 stycznia 2018 r.
Wyszczególnienie j.m.
Prognozowane ceny na: Wskaźnik cen
analogiczny okres poprzedniego roku = 100
III 2018 VI 2018 III 2018 VI 2018
2) dotyczy średniej miesięcznej ceny pszenicy przeznaczonej na cele konsumpcyjne notowanej w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW
3) ceny kurcząt brojlerów notowane w ramach Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW
Prognoza została sporządzona przez Zespół Ekspertów ds. Prognozowania Cen Podstawowych Produktów Rolno-Żywnościowych
na podstawie wiedzy i poglądów ekspertów.
Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa nie ponosi odpowiedzialności za decyzje ekonomiczne podjęte na podstawie tej prognozy.