programowanie cnc - podstawy

7/22/2019 Programowanie CNC - Podstawy

1/41

1

Programowanie

-------------------

CNC


2/41

2

Wstp

Poniewa nie znalazem w sieci adnej polskojzycznej strony powiconej programowaniuobrabiarek sterowanych numerycznie postanowiem umieci tu troch podstawowych informacji na tentemat. Dopiero niedawno wyszo w Polsce kilka ciekawych ksiek o CNC. Np. Bronisaw Stach "Podstawyprogramowania obrabiarek sterowanych numerycznie" wydane przez WSiP, czy wyd. REA seria "Podstawyobrbki CNC" ktra jest tumaczeniem instrukcji do systemu MTS. Odsyam tu do dziau Literatura.

Chocia zdawa by si mogo, i w dobie tak potnych i rozpowszechnionych systemw CAD/CAMrczne programowanie obrabiarek odchodzi w zapomnienie, to jednak jest to bardzo potrzebna

i poszukiwana umiejtno. I to zarwno u technologw i inynierw, jak i u operatorw obrabiarek. Bo cozrobi, kiedy okazuje si, a okazuje si tak prawie zawsze, e w ostatniej chwili trzeba dokona drobnychkorekt w programie NC? Albo e jeden z otworw trzeba przesun o milimetr? Ju nie mwic o sytuacjikiedy zamiemy ostatni frez o rednicy 16mm, a na magazynie s same 14 mm?Z dowiadczenia wiem, e operatorzy potraficy samodzielnie dokonywa poprawek w programie sbardzo cenieni przez pracodawcw.

Przy pisaniu stron dotyczcych programowania CNC posikowaem si oryginalnymi instrukcjamiprogramowania firm EMCO, FANUC, MTS, a take swoimi wasnymi materiaami szkoleniowymi.

Cao tekstu chroniona jest prawem autorskim i nie mona jej publikowa ani w adensposb wykorzystywa zarobkowo bez wiedzy i zgody autora. Prosz jej w aden sposb nietraktowa jako darmowe dobro wsplne tylko dlatego, e jest zamieszczona w Internecie.

Grafiki zamieszczone w tekstach s czciowo dzieem moim, a czciowo s zapoyczone

z instrukcji wymienionych powyej.Nie miaem na celu napisania wielkiej encyklopedii systemw programowania obrabiarek.Zamieciem tylko podstawowe informacje, aby da pojcie o co w tym wszystkim chodzi. Umiejtnoprogramowania obrabiarek to wiedza przede wszystkim technologiczna i wikszoci z niej nie da sinauczy z ksiek, tak jak nie da si z ksiki nauczy prowadzenia samochodu. To co przedstawiem totylko pewne oglne zasady. Wiem jednak, e wielu studentw, uczniw, czy nawet operatorw obrabiarekchciao by si zapozna z pewnymi podstawami programowania i to wanie chciaem im umoliwi. Jeliserwis spotka si z zainteresowaniem ze strony internautw, bdzie w miar moliwoci rozwijany.

Zapraszam te autorw do wsppracy. Te trzy systemy programowania to zaledwiewierzchoek gry lodowej. Bardzo dobrze byo by co napisa o toczeniu i frezowaniu w systemieHeidenhain do ktrego instrukcji na razie nie dorwaem, oraz o paru innych. Pki co mamy nieograniczonilo miejsca na serwerze CKP we Wrocawiu.

Z powaaniemPiotr Lecyk

Pisma i linki dotyczce tematyki CAD/CAMCNC TIMES: e-magazyn cakowicie powiconytematyce CNC oraz CAD/CAM:

http://www.cnctimes.cncindia.com

Wydawnictwo Helion - strony powicone midzyinnymi AutoCADowi, MDT, MegaCAD, 3D Studioitd.

http://www.cad.pl

CAD/CAM Forum http://zoi.il.pw.edu.pl/Pl-iso/~ccf/index.html lub:http://www.polbox.pl/lupus/cadforum/index.htm

CADMANIA - pismo firmy Aplikom 2001 http://hope.aplikom.com.pl/aplikom/cadmania/Nr20/index.htm

Mechanik http://www.onet.pl/mechanikPrzegld Mechaniczny Http://www.simr.pw.edu.pl/~pmech/Magazyn 3D, Grafika i Projektowanietel. 0-32 230 98 63, 0-32 231 78 73 Http://www.3d.pl, http://www.cad.p

Prasa w internecie Http://polska.pl/kultura/prasa.htmlAmerican Machinist(dzikuj za podpowied Panu KrzysztofowiKurachowi z Soldream)

Www.americanmachinist.com

Podstawowe zasadyWikszo obrabiarek przemysowych jest sterowanych w systemie CNC (skrt powsta od ComputerNumerical Control - czyli po prostu sterowanie komputerowe). Praktycznie kady producent ma swjdialekt programowania maszyn, jednak wszystkie one opieraj si na pewnej oglnej normie.Najprociej rzecz biorc, program maszynowy wyglda jak instrukcje dla pracownika - idioty:1. we narzdzie nr 12. dwigni "kierunek obrotw" przestaw w pooenie "w lewo"
http://var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/ksiazki.htmhttp://www.cnctimes.cncindia.com/http://www.cad.pl/http://www.cad.pl/http://www.cad.pl/http://zoi.il.pw.edu.pl/Pl-iso/~ccf/index.htmlhttp://www.polbox.pl/lupus/cadforum/index.htmhttp://hope.aplikom.com.pl/aplikom/cadmania/Nr20/index.htmhttp://hope.aplikom.com.pl/aplikom/cadmania/Nr20/index.htmhttp://www.onet.pl/mechanikhttp://www.simr.pw.edu.pl/~pmech/http://www.3d.pl/http://www.cad.p/http://polska.pl/kultura/prasa.htmlhttp://www.soldream.pl/http://www.americanmachinist.com/http://var/www/apps/conversion/tmp/scratch_5/ksiazki.htmhttp://www.cnctimes.cncindia.com/http://www.cad.pl/http://zoi.il.pw.edu.pl/Pl-iso/~ccf/index.htmlhttp://www.polbox.pl/lupus/cadforum/index.htmhttp://hope.aplikom.com.pl/aplikom/cadmania/Nr20/index.htmhttp://hope.aplikom.com.pl/aplikom/cadmania/Nr20/index.htmhttp://www.onet.pl/mechanikhttp://www.simr.pw.edu.pl/~pmech/http://www.3d.pl/http://www.cad.p/http://polska.pl/kultura/prasa.htmlhttp://www.soldream.pl/http://www.americanmachinist.com/


3/41

3

3. dwigni "posuw" ustaw na pozycji 0,15 mm/obrt4. przestaw narzdzie na 2 mm nad przedmiot5. skrawaj pionowo w d, a do osi przedmiotu itd itd.Oczywicie obrabiarki programuje si specjalnym kodem i powyszy program moe wyglda np. tak:

N0000 G56 G53 T0000N0010 G54 G57N0020 T0101 G95 F150 G96 S150 M04N0030 G92 S2500

N0040 G00 X32. Z0.N0050 G01 X-0.5itd. itd. ....

Przykad programu w systemie EMCOtronicCae programowanie obrabiarek sprowadza si do wodzenia wierzchokiem narzdzia

w ukadzie wsprzdnych. Jeli kto zrozumie t ide, nie bdzie mia problemu z pisaniemi czytaniem programw. Przeledmy to na podstawie programowania toczenia.Jeli wydamy maszynie polecenie G00 X2. Z3. to narzdzie z punktu, w ktrym akurat stoi pojedzie poprostej do punktu o wsprzdnych X=2 i Z=3.

Prosz zwrci uwag na dziwne na pierwszy rzut oka ustawienie osi wsprzdnych. Wynika to z zasady,e w mechanice, robotyce itp. wszdzie tam, gdzie nastpuje obrt zwyko si umieszcza ukadwsprzdnych tak, by obrt nastpowa wok osi Z. W tokarce obraca si przedmiot, std takie a nieinne umieszczenie osi. Dodatkowo, o X oznacza rednice a nie promienie, co jest uatwieniem, poniewarysunki tokarskie zwymiarowane s rednicami. Jeli naley stoczy waek na rednic 30 mm pisze si poprostu X30.

Programy NC mona tworzy na dwa sposoby - pisa rcznie - co w przypadku wielu detaliwykonywanych w przemyle jest nadal najprostsz i najczciej stosowan metod, zwaszcza w maychfirmach, ktrych nie sta na bardzo drogie oprogramowanie typu CAD/CAM, albo generowa

automatycznie na podstawie rysunku (to jest wanie CAM). W tej drugiej metodzie technolog pokazujekomputerowi ktre krawdzie na przedmiocie ma obrobi jakim narzdziem, a sam program NC jestgenerowany automatycznie przez komputer. Jednak nawet ta druga metoda wymaga perfekcyjnejumiejtnoci czytanie programu NC, bo nie spotkaem jeszcze systemu CAD/CAM, ktry nie wymaga bydokonania pewnych drobnych korekt rcznie, ja nie spotkaem jeszcze tak odwanego technologa, ktryzupenie zaufa by maszynie i puci taki wygenerowany automatycznie program na ywio od razu naobrabiarce. Musia by to by bardzo bogaty czowiek, bowiem nawet najdoskonalszy symulator obrbki nie

jest w stanie przewidzie wszystkich moliwych sytuacji kolizyjnych.Tak czy tak, trzeba umie biegle czyta i pisa program NC. Na pocieszenie dodajmy, e jest to

jeden z najprostszych jzykw programowania w przyrodzie, troch podobny do starego dobrego BASICA.Dziki Bogu, nie tworzyli go szaleni informatycy, tylko inynierowie.

Struktura programu

Zasadniczo kady program NC skada si z trzech czci:Nagwka w ktrym znajduje si numer programu. Numery programw s zwykle czterocyfrowei rozpoczynaj si od litery "o" np.: o0001, o3513 , o2225. Ta sama litera o suy do wywoywanianumeru programu z pamici maszyny. Jednak w treci programu czsto zamiast litery o znajduje si znak% lub inne znaki sterujce np. !*Treci programu wszystko to co jest pomidzy nagwkiem a zakoczeniem.


4/41

4

Zakoczenia Zwykle jest to funkcja M30.Tre programu skada si z blokw czyli linijek programu. Chocia uywa si nazwy blok dlatego e np.w systemie EMCO jeden blok moe mie do czterech linijek na ekranie komputera. Bloki skadaj si zesw. Pojedyncze sowo to kombinacja litery i od jednej do czterech cyfr. np. G01, T0232, M04, F100.Kady blok programu zaczyna si od numeru bloku oznaczanego liter N po ktrej nastpuj cztery cyfry.Po numerze bloku wystpuje funkcja G, po niej w zalenoci od potrzeb: wsprzdne X, Y, Z, parametryi na kocu funkcje pomocnicze. Wyjtkami s bloki wywoania narzdzia rozpoczynane funkcj T orazkoniec programu - M30.

Blok moe wyglda tak:

N0010 G53jak i tak:N0030 G75 G83 X20.000 Y-20.000 Z-9.600 P3=-0.300 D3=3000 D5=80 D6=500 F80

lub takN0050 T0101 G95 F100 G96 S150 M04

W niektrych systemach (np. Sinumerik i Fanuc) numerowanie blokw jest nieobowizkowe. Zawszejednak istnieje ograniczenie co do dugoci pojedynczego bloku.

Obrabiarka sterowana w systemie CNCTa cz skada si z nastpujcych rozdziaw:

Konstrukcje Wprowadzanie programw NC Ukad wsprzdnych Symulacja obrbki

Tryby pracy maszyny

Uruchomienie obrbki Pamici maszyny Korekty po dokonaniu pomiarw

Dokumentacja obrabiarkiPraktycznie rzecz biorc do kadej maszyny przemysowej mona zaoy, i zakada si sterowanie

komputerowe. I nie mam tu na myli wycznie obrabiarek skrawajcych. Jeli zaczniemy zwiedza TargiPoznaskie, zobaczymy e jest tam ogromna ilo pras CNC, wtryskarek, elektrodrarek itd. Komputerwsadza si wszdzie tam, gdzie operator jest w stanie co spieprzy, czyli waciwie wszdzie.My zajmiemy si obrabiarkami skrawajcymi, bo tylko z takimi miaem do czynienia. Moe kto zachconytym serwisem napisze co o innych typach.

Konstrukcje.Zasadniczo interesuj mnie frezarki i tokarki, chocia dzisiaj czasem naprawd trudno zdecydowa z jakimtypem maszyny mamy do czynienia. Tokarki maj montowane tzw. napdzane narzdzie

i pozycjonowanie wrzeciona, co pozwala im na wykonywanie penej gamy prac frezarskich, a frezarki majstoy pozycjonowane w trzech osiach, a take napdzane (widziaem tak obrabiark w firmie Danfoss weWrocawiu), mog wic z powodzeniem wykonywa prace tokarskie. W takich przypadkach naley wicraczej mwi o centrach obrbczych ni o konkretnych typach maszyn.

Dla mniej zorientowanych w tematyce:tokarka - to maszyna do obrbki przedmiotw obrotowych typu waek. W tokarce obraca si przedmiot,a narzdzie - najczciej tzw. n tokarski wykonujc ruchy wzdune i poprzeczne skrawa materia z jegoobrzea.


5/41

5

Obrbka tokarska - obraca si przedmiot, porusza narzdzie. Przestrze robocza tokarki EMCOTurn 120

frezarka - to obrabiarka do obrbkiprzedmiotw typu pytka. W obrbcefrezarskiej obraca si narzdzie, a materiaprzesuwa si w poziomie i w pionie.

Obrbka frezarska - obraca si narzdzie, porusza

przedmiot.

Ukad wsprzdnych.Umieszczenie ukadu wsprzdnych zaley od typu i konstrukcji maszyny i jest zawsze opisanew instrukcji obsugi konkretnej obrabiarki. Najbardziej typowe ustawienia zera ukadu wsprzdnych dlatokarki i frezarki s nastpujce:Tokarka.

Punkt zerowy maszynowy - M -pocztek ukadu wsprzdnych - na czole wrzecioniew jego osi.

Punkt zerowy narzdziowy - N - na czole gowicy narzdziowej w osi otworudo mocowania wierte.

Punkt zerowy przedmiotu - W - najwygodniej jest go umieci na czole przedmiotuw jego osi.

Punkt referencyjny - R - punkt na ktry musi najecha gowica narzdziowa w celusynchronizacji ukadw pomiarowych - dla kadej maszyny indywidualnie - zwykle gowicanarzdziowa porusza si maksymalnie w prawo i w gr.

Frezarka.


6/41

6

Punkt zerowy maszynowy - M - pocztek ukadu wsprzdnych - zwykle w lewymgrnym przednim rogu stou frezarskiego.

Punkt zerowy narzdziowy - N - na czole i w osi narzdzia wzorcowego jeli to jestw pozycji roboczej.

Punkt zerowy przedmiotu - W - Zaley od programisty. Naley go umieszcza tak, byatwo byo spozycjonowa materia obrabiany i jednoczenie by nie mie zbyt duo oblicze.

Punkt referencyjny - R - punkt na ktry musi najecha st frezarski i gowicanarzdziowa w celu synchronizacji ukadw pomiarowych - dla kadej maszynyindywidualnie - zwykle gowica narzdziowa porusza si maksymalnie w gr a st w ktryz rogw przestrzeni roboczej.

Tryby pracy maszyny.

Wikszo obrabiarek pracuje w czterech podstawowych trybach:EDIT Tryb Edycji - w tym trybie piszemy, kopiujemy i poprawiamy programy NC.MANUAL Tryb rcznego sterowania maszyn - obrabiarka zachowuje si jak maszyna konwencjonalna,

tylko zamiast korb mamy przyciski.

AUTOMATIC Tryb pracy automatycznej - w tym trybie maszyna wykonuje programy NC. Dziaasamodzielnie, operator moe jednak modyfikowa szybkoci obrotw i posuwu.EXE lub MDI Maszyna wykonuje pojedyncze rozkazy NC wydawane z klawiatury i zaraz po ich

wykonaniu zapomina je. Nie wykonuje adnego konkretnego programu, ale pojedyncze poleceniaoperatora.

Ponadto niektre maszyny pracuj w dodatkowych trybach:JOG lub REF su do uruchamiania maszyny. W tych trybach wykonuje si najazd na punkt

referencyjny a wic synchronizuje ukady pomiarowe.0,1 0,01 0,001 - dziaaj tak samo jak MANUAL ale pojedynczy krok posuwu wynosi 0,1 0,01 0,001 mm.

Su do precyzyjnych najazdw rcznych np. przy pozycjonowaniu narzdzi

Pamici maszyny.Kada obrabiarka CNC ma dwie podstawowe stae pamici, ktrych zawarto nie ginie po wyczeniumaszyny. Czsto w instrukcjach nazywa si je rejestrami. S to:


7/41

7

Rejestr PSO przesuni punktu zerowego - jest to pami w ktrej moemy zapisa kilka rnychwartoci przesuni punktu zerowego maszyny. Zwykle moemy zapisa dane dotyczce 4 lub 5 rnychprzesun. W programie wywoywane s one kolejno, funkcjami G54, G55, G56, G57.W systemie EMCO mamy 5 linijek w pamici PSO. Przykadowy wygld rejestru PSO:

X Y Z

1 10.000 0.000 0.000

2 0.000 10.000 0.000

3 0.556 23.000 100.000

4 10.000 -15.300 40.0005 -19.001 -310.000 60.000

Wywoanie linijki nr 1 to funkcja G54Wywoanie linijki nr 2 to funkcja G55Wywoanie linijki nr 3 to funkcja G57Wywoanie linijki nr 4 to funkcja G58

Wywoanie linijki nr 5 to funkcja G59 - warto przesunicia podawana w treci programu.G53 odwouje przesunicia G54 i G55G56 odwouje przesunicia G57, G58 i G59.W systemie Sinumerik pamici mamy 4:Wywoanie pamici nr 1 to funkcja G54Wywoanie pamici nr 2 to funkcja G55

Wywoanie pamici nr 3 to funkcja G56Wywoanie pamici nr 4 to funkcja G57G58 pozwala warto przesunicia zada w treci programu.G53 Odwouje wszystkie przesunicia punktu zerowego.W Fanucu za to mona zapisa 6 przesuni, a programowe definiuje si funkcj G52.Rejestr TO - pami w ktrej zapisywane s dane o wymiarach narzdzi. Po zamocowaniu nowegonarzdzia naley precyzyjnie zmierzy na ile jego wierzchoek oddalony jest od punktu zerowegonarzdziowego, czyli prociej mwic na ile wystaje z gowicy narzdziowej i te wielkoci zapisaw pamici maszyny. Zwykle moemy zapisa dane dotyczce 50 lub 100 rnych narzdzi.Wywoujc narzdzie w programie NC zwykle posugujemy si liter T po czym podajemy komputerowidwie informacje: w ktrym miejscu w gowicy narzdziowej zamocowane jest narzdzie i pod ktrymnumerem pamici w rejestrze TO zapisalimy dane dotyczce tego narzdzia.

W systemie EMCO instrukcja wyglda tak:T0105 wywoanie narzdzia z pozycji 1 (dwie pierwsze cyfry - 01) w gowicy narzdziowej, i wywoaniedanych narzdzia z 5 pamici TO (dwie nastpne cyfry - 05)W systemie SINUMERIK to samo wywoanie wyglda tak:T1 D5Kasowanie danych narzdziowych moemy uzyska wywoujc narzdzie o numerze zerowym tj T0000w systemie EMCO lub T0 D0 w systemie Sinumerik.

Wprowadzanie programu NC.Programy NC mona wprowadza do maszyny na kilka sposobw:

Wklepujc rcznie w trybie Edycji. Przez dyskietk (ale przemysowe stacje dyskw s do drogie). Niektre firmy produkuj pamici przenone. To taki prociutki komputerek, w ktrym mona

transportowa programy NC pomidzy maszynami i PC. Niestety trzeba si uczy dodatkowejklawiszologii, za to firma potrafi dostosowa go do wielu rnych typw maszyn.

Przy uyciu kabla RS-232 - wikszo maszyn ma takie cze. Jest to jedna z taszych i prostszychmetod, pod warunkiem, e komputer nie stoi dalej ni ok 15 m od maszyny. Ale zawsze monakupi laptopa.

Przez zakadow sie komputerow - na takie rozwizanie sta tylko najwiksze zakady. Nowszemaszyny s do tego w peni dostosowane. Widziaem takie, ktre pracuj pod kontrolprzemysowej wersji Windowsa NT i wszystkie karty maj w sobie. Wtedy nawet serwis zanimprzyjedzie, moe diagnozowa obrabiark na odlego przez zwyke cze telefoniczne! Kto razmusia zapaci za dzie pracy profesjonalnego serwisu producenta (od 1000 z wzwy)z pewnoci doceni to rozwizanie.

Symulacja obrbki.Po wprowadzeniu programu do maszyny warto przeprowadzi symulacj obrbki. Cz maszyn mamoliwo graficznej symulacji obrbki. Warto take puci obrbk bez przedmiotu, na pojedynczychruchach (SINGLE) i bez obrotw (DRY RUN). Moemy wtedy wykry kolizje z uchwytem, stoem


8/41

8

frezarskim itp., czyli rzeczy, ktre nie wyjd nam nawet na najlepszym symulatorze obrbki. Oczywicierka cay czas na wyczniku bezpieczestwa!

Uruchomienie obrbki.Zwykle odbywa si to tak:Tryb Edycji - wywoanie numeru programuTryb Automatyczny - klawisz CYCLE START.

Korekty po dokonaniu pomiarw.

Wiadomo, e pierwsza sztuka nigdy nie wyjdzie z takimi wymiarami jak trzeba. Po wykonaniu przedmiotui precyzyjnym pomierzeniu go naley si zastanowi czy korekty naley dokona w programie (parametryobrbki, sposoby najedania narzdzia itp.) czy w ustawieniu maszyny (by moe np. narzdzia nie spoprawnie spozycjonowanie albo popeniamy bd w mocowaniu przedmiotu i przenoszeniu zera ukaduwsprzdnych).

Zestaw instrukcji.Do kadej maszyny sterowanej numerycznie doczane s cztery zasadnicze instrukcje:

instrukcja obsugi maszyny - wydana przez producenta maszyny instrukcja obsugi sterownika - wydana przez producenta sterowania instrukcja programowania - wydana przez producenta sterowania DTR (dokumentacja techniczno - ruchowa), gwarancje i inne dane - wydane przez producenta

maszyny.Czasem w jednej ksice mamy kilka z wymienionych powyej czci.Poniewa kady model obrabiarki ma swoj specyfik obsugi, ksiki te nie powinny zgin. Warto takezrobi z nich podrcznik do codziennego korzystania dla operatora obrabiarki.

W porzdnych firmach dostaniemy take dyskietki z MSD. S to specyficzne dane dotyczce tejwanie obrabiarki. Potrzebne s one na wypadek powanej kolizji - kiedy to przestawiaj si wszystkieukady pomiarowe lub zaniku pamici staej obrabiarki (np. kiedy maszyna przez rok stoi nie podczonado prdu). MSD s to dane midzy innymi o pooeniu punktu referencyjnego, ktre jest rne dlakadego egzemplarza maszyny z tej samej serii. Dane takie s do odtworzenia wycznie w firmie gdziezbudowano obrabiark, a bywa tak, e i u producenta zgin (bywao tak w Polskich firmach). Wtedymamy powany problem. Dlatego wane jest, eby takie dane skopiowa w kilku egzemplarzach

i umieci w bezpiecznych miejscach.

Podstawowe funkcje programowania

Norma ISO ustalia znaczenie podstawowych funkcji programowania NC. Dziki temu przy nowychmaszynach musimy opanowa nowy dialekt, a nie cakiem nowy jzyk programowania. Powtarzaj siwszystkie podstawowe funkcje ruchu i cz funkcji maszynowych. Drastycznie rne s natomiastwszystkie cykle programowania.Dla dociekliwych: istnieje Polska Norma dotyczca kodowania funkcji przygotowawczych G i pomocniczychM dla obrabiarek sterowanych numerycznie: PN-73/M-55256. Jeli komu wydaje si, e obrabiarkinumeryczne to nowy temat niech spojrzy na rok wydania normy.

Dodatkowo, mona rzuci okiem na:PN-83/M-555264 - Frezarki sterowane numerycznie.PN-84/M-555263 - Tokarki sterowane numerycznie.PN-93/M-555251 - Obrabiarki sterowane numerycznie - osie wsprzdnych, kierunki ruchw, oznaczenia inazewnictwo.

Spis funkcji powtarzajcych si we wszystkich systemach:Funkcja Znaczenie Przykadowa skadnia

Oznaczenia podstawowe

O Numer programu o0024N Numer bloku N0050

Przesunicia punktu zerowego

G53 Odwoanie przesuni punktu zerowego G53G54-G59 Przesunicia punktu zerowego np. G54

Parametry skrawania

G94 Ustalenie posuwu F w mm/min G94 F100


9/41

9

G95 Ustalenie posuwu F w mm/obrt G95 F100G96 Ustalenie S jako staej szybkoci skrawania G96 S150G97 Ustalenie S jako staych obrotw G96 S2000G92 Ograniczenie obrotw G92 S2500

F Ustalenie wartoci posuwu w zadanych wczeniej jednostkachF100 lub F0.1

(zalenie od systemu zadawanew milimetrach

lub w mikrometrach)

S Ustalenie obrotw, szybkoci skrawania lub obrotw granicznych. S1250

T Wywoanie narzdzia T0101 lub T1 D1Funkcje ruchu

G00 Ruch szybki po prostej do punktu o wsprzdnych X .... Y........Z .......

G00 X15. Y25. Z-10.

G01 Ruch roboczy po prostej do punktu o wsprzdnych X .... Y........Z ....... z posuwem F......

G01 X15. Y25. Z-10. F80

G02Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwekzegara do punktu o wsprzdnych X... Z...., rodek okrgu jestoddalony od pocztku ruchu o I... K... mm.

G02 X20. Z50. I-15. K25.

G03Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwekzegara do punktu o wsprzdnych X... Z...., rodek okrgu jestoddalony od pocztku ruchu o I... K... mm.

G03 X20. Z50. I-15. K25.

G04 Postj narzdzia przez okrelony czas w jednym miejscu. rnieG33 Nacinanie gwintu na tokarce w jednym przejciu rnieG40 Odwoanie korekcji promienia narzdzia G40

G41Wywoanie korekcji lewostronnej (narzdzie na lewo od konturupatrzc za oddalajcym si od nas narzdziem)

G41

G42Wywoanie korekcji prawostronnej (narzdzie na prawo od konturupatrzc za oddalajcym si od nas narzdziem)

G42

Ustalanie jednostek

G70 Ustalenie jednostek pomiarowych na cale G70G71 Ustalenie jednostek pomiarowych na mm G71G90 Przesunicia programowane absolutnie G90G91 Przesunicia programowane przyrostowo G91

Funkcje maszynowe

M00 Stop bezwarunkowy M00

M01 Stop warunkowy (dziaa, gdy wcinity jest odpowiedni klawisz nasterowniku maszyny)

M01

M03 Kierunek obrotw wrzeciona w prawo M03M04 Kierunek obrotw wrzeciona w lewo M04M05 Stop obrotw M05M08 Wczenie chodziwa M08M09 Wyczenie chodziwa M09

M17 lubM99 Koniec podprogramu M17

M19 Precyzyjne zatrzymanie wrzeciona nie uywaemM20 Odsunicie ka konika M20M21 Przysunicie ka konika M21M25 Otwarcie automatycznego uchwytu M25M26 Zamknicie automatycznego uchwytu M26

M30 Koniec programu, wyczenie posuww i obrotw, powrt napocztek.

M30

Korekcja - funkcje G40, G41, G42

Co to jest korekcja? Do czego wykorzystywane s funkcje G40, G41, G42Zastosowanie korekcji jest zasadniczo rne przy toczeniu i przy frezowaniu.W toczeniugwarantuje nam ona wykonanie dokadnie takiego konturu, jaki zaprogramowa technolog,pozwala zniwelowa bdy ksztatu wynike z zaokrglenia kocwki pytki noa tokarskiego.Przy frezowaniukorekcja suy wygodzie programisty i operatora.


10/41

10

Zastosowanie korekcji przy toczeniu.

Okazuje si, e toczone kontury nie do koca odpowiadaj tymzaprogramowanym.Skd wynikaj bdy ksztatu?Wymienne pytki w noach tokarskich maj precyzyjnie okrelony promiezaokrglenia wierzchoka. Kiedy zamawiamy pytki moemy wybra kilkastandardowych wielkoci. Typowe to 0,2 0,4 i 0,8 mm.

Obok n wykaczak lewy z katalogu firmy Perschmann.Jeli by wic przyjrze si wierzchokowi narzdzia przez lup zobaczylibymynie ostry szpic, lecz zaokrglenie.

Obok - powikszona wymienna pytka do noa wykaczaka zrobionaz wglikw spiekanych z katalogu firmy Perschmann. Wyranie widocznypromie na wierzchoku.

Operator mocujc narzdzie, wprowadza jego wymiarywzdu osi X i Z do pamici maszyny. Punkt, ktrego

pooenie jest mierzone tak naprawd wisi w powietrzu.


11/41

11

Podczas toczenia wzdunego nie powoduje toadnego kopotu, chocia toczenie odbywa si

nie punktem, ktrego pooenie jestprogramowane a punktem, ktrym n styka

si z materiaem.

Podobnie rzecz ma si podczas toczeniapoprzecznego. Nie ma bdw ksztatu, chociao zaokrglonym ksztacie noa naley pamita

przy planowaniu czoa i dojecha nie do rednicy

X=0 mm a troch poniej osi, aby na czole niepozosta brzydki "dziubek" wyniky z ksztatupytki.

Wszdzie tam, gdzie pojawiaj si stoki i ukimateria ma bdny wymiar. Aby temuzaradzi musimy zastosowa korekcj

promienia narzdzia.

Przerbmy to na przykadzie.

Program na wykonanie obrbki wykaczajcej wakaprzedstawionego obok wygldaby nastpujco:

N100 G00 X10. Z2. - dojazd ruchem szybkim w okolice materiauN110 G01 X10. Z0. F0.1 - dojazd ruchem roboczym na styk z materiaem, posuw 0.1 mm/obrN120 G01. Z-11. - toczenie walcaN130 G02 X20. Z-16. I5. K0 - toczenie ukuN140 G03 X30. Z-21. I0. K-5 - toczenie ukuN150 G01 Z-29. - toczenie walcaN160 G01 X50. Z-41. - toczenie stoka

N170 G01 X52. Z-42. - odjazd od materiau


12/41

12

Aby kontury wyszy prawidowe naley w linii dojazdu do materiau wczy odpowiedni korekcj, a w liniiwyjazdu z materiau j wyczy. Maszyna sama tak przeliczy ciek przejcia narzdzia, aby wykonanykontur odpowiada zaprogramowanemu. Promie wierzchoka narzdzia maszyna zna z rejestru danychnarzdzi - TO.

Ten sam program na wykonanie obrbkiwykaczajcej waka z zastosowaniem

korekcji wygldaby nastpujco:

N100 G00 X10. Z2.N110 G01 X10. Z0. F0.1 G42 - wczenie korekcji przy najedzie na materiaN120 G01. Z-11.N130 G02 X20. Z-16. I5. K0N140 G03 X30. Z-21. I0. K-5N150 G01 Z-29.N160 G01 X50. Z-41.N170 G01 X52. Z-42. G40 - wyczenie korekcji przy wyjedzie z materiau

Jak wida caa obrbka wykaczajca rni si tylko dodaniem dwch funkcji - wczenia i odwoaniakorekcji. Poniewa jednak, w zalenoci od kierunku obrbki maszyna musi raz przesuwa narzdziew lewo a raz w prawo aby wykona przedmiot prawidowo, to w zalenoci od kierunku ruchu narzdzia po


13/41

13

materiale musimy zastosowa odpowiedni korekcj - prawo lub lewostronn. Prawidowe zastosowaniekorekcji w zalenoci od kierunku ruchu narzdzia pokazuj ponisze rysunki.

Zasady stosowania korekcji.

Poniewa korekcja zmusza maszyn do szeregu bardzo dokadnych oblicze, obowizuj pewne zasady jejstosowania. Jeli nie bdziemy si ich trzyma, komputer moe po prostu zgupie, bo dostanie polecenia

matematycznie sprzeczne.

1. Korekcj wczamy jedynie dla obrbki wykaczajcej. Nie ma ona zastosowania przy obrbcezgrubnej ani w cyklach tokarskich.

2. Pomidzy wczeniem korekcji G41/G42 a jej odwoaniem G40 maj prawo pojawi si wyczniefunkcje G00, G01, G02 lub G03. Zastosowanie jakichkolwiek innych funkcji moe powodowanieprzewidziane zachowanie si maszyny - niekontrolowane ruchy.

3. Korekcj wczamy przy najedzie na pierwszy punkt konturu, a wyczamy w linii wyjazduz konturu.

4. Korekcj wczamy dla kadego narzdzia osobno. Odwoujemy najpniej przed wymiannarzdzia.

5. Funkcje wczania i odwoanie korekcji w zalenoci od systemu piszemy w osobnych liniach lubna kocu linii ruchu.

6. Pomidzy wczeniem a odwoaniem korekcji musi nastpowa co najmniej jedna linia ruchu.

Zastosowanie korekcji przy frezowaniu.

Korekcj do frezowania stosuje si gwnie dlawygody programisty. Chodzi o to, e gdyprogramujemy frezowanie konturu, w programiemusimy uwzgldnia promie freza. Prowadzimybowiem punkt znajdujcy si w osi freza na jego

czole. Gdybymy chcieli napisa program nawykonanie konturu przedstawionego poniej,skadajcego si z dwch prostych i jednego uku....

....frezem o rednicy 16 mm, wic o promieniu 8 mmna gboko powiedzmy 3 mm wedug wymiarwpodanych na rysunku poniej.......musielibymy zaprogramowa 6 ruchw freza zakadym razem dodajc lub odejmujc promie freza.


14/41

14

Zakadajc, e punkt zerowy przedmiotu znajduje si w lewym grnym tylnim rogu pytki - tak jak narysunku powyej - program na ruchy przedstawione czerwonymi strzakami wygldaby tak:

N100 G00 X-10. Y3. Z-3 - ruch nr 1- dojazd frezaN110 G01 X53. - ruch nr 2 - frezowanie krawdzi prostejN120 G01 Y-5. - ruch nr 3 - przestawienie freza do pocztku ukuN130 G02 X5. Y-53. I-48. K0. - ruch nr 4 - frezowanie ukuN140 G01 X-3. - ruch nr 5 - przestawienie freza do pocztku ostatniej prostejN150 G01 Y10. - ruch nr 6 - frezowanie krawdzi prostej.Jak wida aden z punktw, w ktrych zatrzyma si rodek freza nie jest oczywisty. W kadym z pooe

musielimy uwzgldni promie freza.W tak prostym przykadzie jak powyej nie jest to a taki problem, ale co robi, kiedy mamy dowyfrezowania kontur, w ktrym stykaj si dwie proste pod dziwnymi ktami, albo kiedy uk przechodziw uk? Rozwizywanie ukadu rwna drugiego stopnia?A co bdzie, kiedy frez si stpi i zamiast promienia 8 mm mamy 7.95 ? Albo na magazynie zostay samefrezy o rednicy 14 mm? Program trzeba by pisa od nowa.Tak naprawd przecie interesuje nas kontur, jaki ma by wykonany a nie kolejne pooenia rodka freza.I tu pomaga nam korekcja.Zastosowanie korekcji przy frezowaniu pozwala powiedzie maszynie, jaki ma wykona kontur.Maszyna sama bdzie si martwi, po jakiej ciece poprowadzi frez aby wyszo dokadnie to,czego chcielimy.Powyszy program z zastosowaniem korekcji bdzie wic wyglda zupenie inaczej. Na rysunku poniejniebieskim kolorem oznaczono ciek po ktrej maszyna poprowadzi rodek freza a czerwonym koloremoznaczono to, co musi zaprogramowa programista. Piszc program z korekcj nie musimy uwzgldniapromienia narzdzia. Programujemy tak, jakby frez by tylko cienk szpilk o promieniu rwnym zero.

Ten sam program napisany z zastosowaniemkorekcji wygldaby tak:

N100 G00 X-10. Y3. Z-3 - ruch nr 1- dojazd freza

N110 G01 X5. Y-5. G41 - ruch nr 2 - wjazd w pierwszy punkt konturu i wczenie korekcji. Odtego momentu zapominany o promieniu frezaN120 G01 X45. - ruch nr 3 - frezowanie prostejN130 G02 X5. Y-45. I-40. K0. - ruch nr 4 - frezowanie ukuN140 G01 Y-5. - ruch nr 5 - frezowanie prostejN150 G01 Y10. X-3 G40 - ruch nr 6 - odjazd od materiau z wyczeniem korekcji. Od tegomomentu prowadzimy rodek freza czyli przypominamy sobie o uwzgldnianiu promienia freza.Jak wida obrbka z zastosowaniem korekcji zdecydowanie rni si od tej bez korekcji, chocia wykonujetym samym narzdziem dokadnie ten sam kontur. Program jest duo prostszy do napisania,a o wszystkie dziwne ruchy porednie martwi si maszyna.Dodatkowo, jeli frez zmieni wymiar na skutek zuycia, lub w ogle wymienimy narzdzie na inne, towystarczy wprowadzi nowy promie freza w rejestrze narzdziowym maszyny i kontur wykonywany

przez program bdzie mia dokadnie ten sam wymiar! Nawet jeli zamiast freza 16 mm wemiemy frezo rednicy 1 mm!Poniewa w zalenoci od kierunku obrbki maszyna musi raz przesuwa narzdzie w lewo a raz wprawo aby wykona przedmiot prawidowo, to w zalenoci od kierunku ruchu narzdzia po materialemusimy zastosowa odpowiedni korekcj - prawo lub lewostronn. Prawidowe zastosowanie korekcjiw zalenoci od kierunku ruchu narzdzia pokazuj ponisze rysunki.


15/41

15

Zasady stosowania korekcji.Poniewa korekcja zmusza maszyn do szeregu bardzo dokadnych oblicze, obowizuj pewne zasady jejstosowania. Jeli nie bdziemy si ich trzyma, komputer moe po prostu zgupie, bo dostanie poleceniamatematycznie sprzeczne.

1. Korekcj wczamy jedynie dla obrbki konturw. Nie ma ona zastosowania przy obrbce cyklamikieszeni prostoktnych, koowych, rowkw ani wierce.

2. Pomidzy wczeniem korekcji G41/G42 a jej odwoaniem G40 maj prawo pojawi si wyczniefunkcje G00, G01, G02 lub G03. Zastosowanie jakichkolwiek innych funkcji moe powodowanieprzewidziane zachowanie si maszyny - niekontrolowane ruchy.

3. Korekcj wczamy przy najedzie na pierwszy punkt konturu, a wyczamy w linii wyjazduz konturu.

4. Korekcj wczamy dla kadego narzdzia osobno. Odwoujemy najpniej przed wymiannarzdzia.

5. Funkcje wczania i odwoanie korekcji w zalenoci od systemu piszemy w osobnych liniach lubna kocu linii ruchu.

6. Pomidzy wczeniem a odwoaniem korekcji musi nastpowa co najmniej jedna linia ruchu.

7. W wikszoci maszyn korekcja obowizuje tylko w paszczynie X-Y.

Cechy szczeglne systemu EMCOtronic(na podstawie EMCOTronic TM-02).

W systemie EMCO bloki musz by numerowane. Komputer proponuje nam numeracj co 10.

Posuw podawany jest bez przecinka, w mikrometrach na obrt lub w milimetrach na minut.

Wywoania i odwoania korekcji powinny nastpowa na kocu bloku, w ktrym wystpuje ruch. Wczenie korekcjiw linii najazdu na kontur, odwoanie korekcji w linii odejcia z konturu. Np.: N0090 G01 X50. Z30. G42

Nagwek programu to znaki: !*

Program wyglda na przykad tak!*%0010N0000 G56 G53 T0000N0010 G54 G57N0020 T0101 G95 F100 G96 S150 M04N0030 G92 S2500N0040 G00 X32. Z0.N0050 G01 X-0.5 Z0.N0060 G00 X60. Z50.N0070 G56 G53 T0000N0080 M30

Wywoanie podprogramu: G25 L12303 - wywoaj podprogram 123 i powtrz go 03 razy. Numery podprogramwmog by z zakresu od o0080 do o0255.

Wsprzdne przyrostowe oznaczane s literami U, V, W a nie wywoywane funkcjami G90/G91, co jest o tylewygodne, e mona miesza wsprzdne przyrostowe z absolutnymi piszc np. G00 X15. U27. Z-31.


16/41

16

Istnieje moliwo automatycznego fazowania i zaokrglania krawdzi przy pomocy parametru P0 lub P1 pisanego pofunkcji G01. Oto ilustracja.

Cykle w systemie EMCO:(dokadne opisy cykli pochodz z instrukcji firmy EMCO)

Funkcja ZnaczeniePrzykadowa

skadnia

Cykle tokarskie

G84

Cykl toczenia zgrubnego. Tocz z miejsca w ktrym stoisz na rednicX=..... mm, na dugo Z=..... mm, ze stokiem na czole na dugoP0= .... mm, ze stokiem na walcu na wysoko P2=..... mm, zachowujcgrubo wira D3= ..... mikrometrw z posuwem F=.....

G84 X10. Z-25.P0=-5. P2=-7.

D3=1000 F100G33 Cykl toczenia gwintu w jednym przejciu noaG85 Cykl toczenia gwintw w wielu przejciach noa.G86 Cykl toczenia podci pod gwintG87 Cykl wiercenia z amaniem wiraG88 Cykl wiercenia z amaniem i usuwaniem wira (skadnia jak w G87)

Inne funkcje

G25Wywoanie podprogramu. Po literze L podawany jest numer podprogramu zzakresu od 80 do 255 i dwie cyfry oznaczajce ilo powtrze.

G25 L8001G25 L23099

G26 Wywoanie programu wielokta

G27 Skok bezwarunkowy (jak GO TO)M52 Wyczenie automatyki drzwiM53 Wczenie automatyki drzwi

Cykle frezarskie

G72 Definicja koowego szablonu wiercenia
http://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg01.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/tok-g84.htmhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg33.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg85.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg86.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg87.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg72.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg01.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/tok-g84.htmhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg33.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg85.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg86.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcotg87.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg72.gif


17/41

17

G73 Wywoanie koowego szablonu wierceniaG74 Definicja prostoktnego szablonu wierceniaG75 Wywoanie prostoktnego szablonu wierceniaG81 Wiercenie otworw pytkich w jednym przejciuG82 Wiercenie otworw pytkich w jednym przejciu z postojem na dnie

G83 Wiercenie otworw gbokich w wielu przejciach z amaniem iwyrzucaniem wira

G86 Wiercenie otworw gbokich w wielu przejciach z amaniem wira

G84 Gwintowanie gwintownikiemG87 Frezowanie zagbie prostoktnychG88 Frezowanie zagbie koowychG89 Frezowanie rowkw

Inne funkcje

G98 Wycofanie do paszczyzny rozpoczcia cykluG99 Wycofanie do paszczyzny ustalonej w cyklu przez parametr P3G17 Przeczanie pierwszej osiG18 Przeczanie drugiej osiG19 Przeczanie trzeciej osiG20 Przeczanie czwartej osi

G21 Przeczanie pitej osiG22 Przeczanie szstej osiM38 Wczenie precyzyjnego zatrzymaniaM39 Wyczenie precyzyjnego zatrzymania

M50 Odwoanie logicznego kierunku gowicy (gowica narzdziowa obraca sitylko w jednym kierunku)

M51 Wywoanie logicznego kierunku gowicy (gowica narzdziowa obraca si wtu kierunku gdzie bliej do narzdzia)

M90 Odwoanie symetrii osiowejM91 Symetria wzgldem osi XM92 Symetria wzgldem osi Y

M93 Symetria wzgldem osi X i Y na raz.

G84 - Toczenie zgrubne ze stokiem na walcu i stokiem na czole
http://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg74.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg81.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg82.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg83.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg86.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg84.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg87.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg88.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg89.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg74.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg81.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg82.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg83.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg86.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg84.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg87.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg88.gifhttp://masters.ckp.pl/plecyk/emco_instrukcja/Emcofg89.gif


18/41

18

G33 - Cykl toczenia gwintu w jednym przejciu noa


19/41

19

G85 - Cykl toczenia gwintw w wielu przejciach noa.


20/41

20

G86 - Cykl toczenia podci pod gwint


21/41

21

G87 - Cykl wiercenia z amaniem wira


22/41

22

G72 - Definicja koowego szablonu wiercenia


23/41

23

G74 - Definicja prostoktnego szablonu wiercenia


24/41

24

G81 - Wiercenie otworw pytkich w jednym przejciu


25/41

25

G82 - Wiercenie otworw pytkich w jednym przejciu z postojem na dnie


26/41

26

G83 - Wiercenie otworw gbokich w wielu przejciach z amaniem i wyrzucaniem wira


27/41

27

G86 - Wiercenie otworw gbokich w wielu przejciach z amaniem wira


28/41

28

G84 - Gwintowanie gwintownikiem


29/41

29

G87 - Frezowanie zagbie prostoktnych


30/41

30

G87 - Frezowanie zagbie koowych


31/41

31

G89 - Frezowanie rowkw

System Sinumerik

Opisano na bazie Sinumerik 810/820 T i M

W systemie Sinumerik nie ma obowizku numerowania linii.

Wszystkie parametry cykli podawane s przed wywoaniem cyklu przy uyciu zmiennych R. Podprogramy i cykleoznaczane s literami L.Cykl obrbki zgrubnej wymaga opisania konturu w osobnym podprogramie.Maszyny z systemem Sinumerik maj w sterowniku wspania pomoc do programowania tzw. GUIDING - gdziewszystkie cykle opisane s graficznie, nie trzeba mie wic pod rk podrcznika programowania, aby poprawnieopisa parametry cykli.Maszyny posiadaj moliwo symulacji obrbki na ekranie. Jest to jednak do uboga symulacja, pokazujca tylkojednym punktem drog przejcia wierzchoka narzdzia. atwo si wic wpakowa w materia zwaszcza takiminarzdziami jak przecinak.Wywoanie narzdzi odbywa si przez podanie funkcji T1 D1 (narz 1 pami 1). Ostatnio zauwayem, e w niektrychmaszynach naley jeszcze poda cykl zmiany narzdzia: T1 D1 L96.Parametry pracy narzdzi podajemy w nastpnej linii.Przy wpisywaniu danych do rejestru narzdzi przecinak jest jedynym, ktre musi obowizkowo zajmowa dwa kolejnerejestry pamici D w TO. Np D8 i D9. W pierwszym z nich wpisujemy pooenie prawego wierzchoka przecinaka,

w drugim lewego. Z tej rnicy pooenia maszyna wylicza szeroko przecinaka do cykli toczenia rowkw i podci.Inaczej zamiast cyklu zobaczymy tylko komunikaty bdw.Wywoanie podprogramu: L123 P3 - wywoaj podprogram nr 123 i powtrz go 3 razy. Moliwe jest poczwrnezagniedanie podprogramw.

Spis funkcji tokarskich

Grupa Funkcja OpisPrzykadskadni

0

G00 Ruch szybki po prostej

G01 Ruch roboczy po prostej

G02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara

G03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym z ruchem wskazwek zegara

G10 Ruch szybki po prostej we wsprzdnych biegunowychG11 Ruch roboczy po prostej we wsprzdnych biegunowych

G12Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara wewsprzdnych biegunowych

G13Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym z ruchem wskazwek zegarawe wsprzdnych biegunowych

G33 Gwintowanie w jednym przejciu

1 G09 Precyzyjne zatrzymanie

3

G40 Odwoanie korekcji

G41 Korekcja lewostronna

G42 Korekcja prawostronna4 G53 Odwoanie przesunicia punktu zerowego

5

G54G55G56G54

Wywoanie kolejnych przesuni punktu zerowego z rejestru PSO

6

G04 Przerwa czasowa

G58Zadawanie przesunicia punktu zerowego w treci programu. Czsto takzadaje si dugo pfabrykatu.

G59 Zadawanie przesunicia punktu zerowego w treci programu.

G92 Ograniczenie obrotw

7G60 Tryb dokadnej obrbki (ostre przejcia krawdzi)G62 Odwoanie G60

G64 Odwoanie G608 G70 Wymiary w calach


32/41

32

G71 Wymiary w milimetrach

10G90 Programowanie absolutne

G91 Programowanie przyrostowe

11

G94 Posuw w mm na minut

G95 Posuw w mm na obrt

G96 Staa szybko skrawania

G97 Stae obroty

12

G48 Opuszczanie konturu jak przy najedaniuG147 Najedanie po prostej

G247 Najedanie po uku - wiartka koa

G347 Najedanie po uku - p koa

G148 Opuszczanie po prostej

G248 Opuszczanie po uku - wiartka koa

G348 Opuszczanie po uku - p koa

13G50 Odwoanie zmiany skali

G51 Wybr skaliCykle tokarskie

L93 Toczenie kanakw, przecinanie.L94 Toczenie podci pod gwint.L95L96

Cykl toczenia zgrubnego z zataczaniem lub bez.

L97 Cykl gwintowania

L971 Cykl gwintowania wzdunego zoptymalizowany czasowo

L98 Cykl gbokiego wiercenia z amaniem lub usuwaniem wira.

L99 acuchy gwintwFunkcje maszynowe

1M00 Stop bezwarunkowy

M01 Stop warunkowy

2

M02 Koniec programu gwnego

M17 Koniec podprogramu

M30 Koniec programu gwnego i powrt na pocztek

4

M03 Obroty prawe

M04 Obroty lewe

M05 Obroty stop

5

M08 Chodziwo wczone

M09 Chodziwo wyczone

M20 Kie konika z powrotem

M21 Kie konika do przodu

M25 Uchwyt otworzy

M26 Uchwyt zamkn

M71 Wczy wydmuchiwanie wirw z uchwytu

M72 Wyczy wydmuchiwanie wirw z uchwytu


33/41

33

Spis funkcji frezarskich

Grupa Funkcja OpisPrzykadskadni

0

G00 Ruch szybki po prostej

G01 Ruch roboczy po prostej

G02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegara

G03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym z ruchem wskazwek zegara

G10 Ruch szybki po prostej we wsprzdnych biegunowych

G11 Ruch roboczy po prostej we wsprzdnych biegunowych

G12Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegarawe wsprzdnych biegunowych

G13Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym z ruchem wskazwek zegarawe wsprzdnych biegunowych

G33 Gwintowanie w jednym przejciu

1 G09 Precyzyjne zatrzymanie

2

G17 Wybr paszczyzny X-Y

G18 Wybr paszczyzny X-ZG19 Wybr paszczyzny Y-Z

3

G40 Odwoanie korekcji

G41 Korekcja lewostronna

G42 Korekcja prawostronna

4 G53 Odwoanie przesunicia punktu zerowego

5G54, G55G56, G54

Wywoanie kolejnych przesuni punktu zerowego z rejestru PSO

6

G04 Przerwa czasowa

G58Zadawanie przesunicia punktu zerowego w treci programu. Czsto tak

zadaje si dugo pfabrykatu.G59 Zadawanie przesunicia punktu zerowego w treci programu.

7

G60 Tryb dokadnej obrbki (ostre przejcia krawdzi)

G62 Odwoanie G60

G64 Odwoanie G60

8G70 Wymiary w calach

G71 Wymiary w milimetrach

10G90 Programowanie absolutne

G91 Programowanie przyrostowe

11

G94 Posuw w mm na minut

G95 Posuw w mm na obrt

G96 Staa szybko skrawania

G97 Stae obroty

12

G48 Opuszczanie konturu jak przy najedaniu

G147 Najedanie po prostej

G247 Najedanie po uku - wiartka koa

G347 Najedanie po uku - p koa

G148 Opuszczanie po prostej

G248 Opuszczanie po uku - wiartka koa

G348 Opuszczanie po uku - p koa

13G50 Odwoanie zmiany skali

G51 Wybr skali


34/41

34

Cykle frezarskieL81 Wiercenie otworw pytkich w jednym wejciu.

L82 Wiercenie otworw pytkich w jednym wejciu z postojem na dnie.

L83 Wiercenie otworw gbokich z amaniem lub z usuwaniem wira.

L84 Gwintowanie gwintownikiem

L85 Jak L82 ale dla rozwiertaka

L86 Rozwiercanie noem tokarskim lub gowic z wycofaniem z otworu bezdotykania cianek (dla maszyn z moliwoci precyzyjnego zatrzymaniawrzeciona)

L87Zast. jak wyej. Na dnie otworu zatrzymywane s obroty i cay program,

jak przy instrukcji M00L88 Jak wyej, ale z programowanym czasem postoju na dnie otworu.

L89 Wiercenie z postojem na dnie otworu i wycofaniem ruchem roboczym.

L96 Zmiana narzdzia L96

L900 Koowy szablon wiercenia

L901 Rozstawienie rowkw o zadanej szerokoci promienicie

L902 Rozstawienie rowkw o szerokoci freza promienicie

L903 Frezowanie zagbie prostoktnychL904 Frezowanie rowkw ukowych na obwodzie koa

L905 Powtrzenie wiercenia L81 - L89 z zadanymi parametrami

L906Prostoktny szablon wiercenia (waciwie linia otworw pod zadanymktem)

L930 Frezowanie zagbienia koowego

L999 Zerowanie rejestru parametrw RFunkcje maszynowe

1M00 Stop bezwarunkowy

M01 Stop warunkowy

2M02 Koniec programu gwnegoM17 Koniec podprogramu

M30 Koniec programu gwnego i powrt na pocztek

4

M03 Obroty prawe

M04 Obroty lewe

M05 Obroty stop

5

M08 Chodziwo wczone

M09 Chodziwo wyczone

M06 Zmiana narzdzia

M25 Uchwyt otworzyM26 Uchwyt zamkn

M71 Wczy wydmuchiwanie wirw z uchwytu

M72 Wyczy wydmuchiwanie wirw z uchwytu

M53 Odwoanie M54

M54 Lustro wzgldem osi X

M55 Odwoanie M56

M56 Lustro wzgldem osi Y

M57 Odwoanie M58

M58 Lustro wzgldem osi Z

System Fanuc

Na podstawie FANUC O-TC oraz FANUC16i-MAW systemie Fanuc numerowanie blokw nie jest obowizkowe.


35/41

35

Czsto na wydruku programu linie wychodz poczone. Chyba nie stosuj separatora midzy sowami.Program moe wyglda np. tak G1X25Z37 Jednak na maszynie wszystko wyglda dobrze.Mona umieszcza komentarze w nawiasach zwykych ( ). Jednak wiele maszyn nie ma penej klawiaturyalfanumerycznej i komentarz mona wpisywa dopiero po przesaniu programu na komputer PC. Potemmona go przesa znw na maszyn i sprawa zaatwiona.

Spis funkcji i cykli systemu FANUC.Funkcje tokarskie. Na podstawie FANUC O-TC

Funkcja w systemiekodowania:

(kodowanie B i C to opcjeustawiane parametrem nr

36: GSPC)

Znaczenie Skadnia

A B C

G00 G00 G00 Ruch szybki po prostejG01 G01 G01 Ruch roboczy po prostej

G02 G02 G02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym do ruchu wskazwekzegara (CW)

G03 G03 G03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchuwskazwek zegara (CCW)

G04 G04 G04 Przerwa czasowaG10 G10 G10 Ustawianie danychG17 G17 G17 Wybr paszczyzny X-YG18 G18 G18 Wybr paszczyzny Z-XG19 G19 G19 Wybr paszczyzny Y-ZG20 G20 G70 Wymiary w calachG21 G21 G71 Wymiary w milimetrachG22 G22 G22 Limit ruchu wczonyG23 G23 G23 Limit ruchu wyczonyG25 G25 G25 Wykrywanie waha prdkoci wrzeciona wczoneG26 G26 G26 Wykrywanie waha prdkoci wrzeciona wyczone

G27 G27 G27 Sprawdzenie powrotu do punktu referencyjnegoG28 G28 G28 Automatyczny powrt do punktu referencyjnego

G30 G30 G30Automatyczny powrt do drugiego, trzeciego i czwartego punktureferencyjnego

G31 G31 G31 Pominicie przecinaniaG32 G33 G33 Nacinanie gwintu w jednym przejciuG34 G34 G34 Nacinanie gwintu o zmiennym skokuG36 G36 G36 Automatyczna korekcja narzdzia w XG37 G37 G37 Automatyczna korekcja narzdzia w ZG40 G40 G40 Odwoanie korekcji promienia narzdziaG41 G41 G41 Korekcja lewostronnaG42 G42 G42 Korekcja prawostronnaG50 G92 G92 Ustawienie wsprzdnych, ograniczenie obrotwG65 G65 G65 Wywoanie makraG66 G66 G66 Wywoanie makra modalnego (?)G67 G67 G67 Odwoanie makra modalnego (?)G68 G68 G68 Lustro dla obu gowic narzdziowychG69 G69 G69 Wycz lustro dla obu gowic narzdziowychG70 G70 G72 Cykl wykaczajcyG71 G71 G73 Cykl obrbki zgrubnej wzdunejG72 G72 G74 Cykl obrbki zgrubnej poprzecznej

G73 G73 G75 Powtarzanie szablonuG74 G74 G76 Wiercenie z amaniem wira w osi ZG75 G75 G77 Nacinanie kanakw i przecinanieG76 G76 G78 Nacinanie gwintu w wielu przejciach noaG80 G80 G80 Odwoanie cyklu wiercenia w wielu przejciach


36/41

36

G83 G83 G83 Cykl wiercenia czoowegoG84 G84 G84 Cykl wiercenia czoowego w wielu przejciachG86 G86 G86 Cykl wiercenia czoowegoG87 G87 G87 Cykl wiercenia bocznegoG88 G88 G88 Cykl wiercenia bocznego w wielu przejciachG89 G89 G89 Cykl wiercenia bocznegoG90 G77 G20 Cykl obcinaniaG92 G78 G21 Cykl nacinania gwintw

G94 G79 G24 Obrbka poprzeczna i powrt na pocztekG96 G96 G96 Staa szybko skrawaniaG97 G97 G97 Stae obrotyG98 G94 G94 Posuw na minutG99 G95 G95 Posuw na obrt

- G90 G90 Programowanie absolutne- G91 G91 Programowanie przyrostowe- G98 G98 Powrt to paszczyzny pocztkowej- G99 G99 Powrt do paszczyzny wycofania R

Cykle tokarskie z dalszej czci instrukcji

Cykl Opis Skadnia

G32,G34Toczenie gwintu w jednym przejciu. X, Z - punkt kocowygwintu. F - skok.

G32 X... Z.... F....

G90Obrbka zgrubna - jedno przejcie po prostokcie i powrt napocztek

G90 U... W... R... F...

G92Toczenie gwintu w jednym przejciu i powrt do punktupocztkowego.X, Z - punkt kocowy gwintu. F - skok.

G92 X... Z... F...

G94Wykaczanie czoa do osi i powrt do punktu pocztkowego (jakG90)

G94 X... Z... R... F...

G71 Toczenie zgrubne wzdune konturu w wielu przejciach

G71 U... R...G71 P10 Q20 U... W...F... S... T...N10 (zadawanie konturu- pocztek - P)N11N20 (zadawanie konturu- koniec - Q)

G72 Toczenie zgrubne poprzeczne konturu w wielu przejciach jak wyej

G73Toczenie zgrubne konturu w wielu przejciach ciek rwnolegdo konturu.

jak wyej

G70Wykaczanie po G71, G72, G73 po ciece zadanej w blokach odP do Q

G70 P... Q...

G74 Wiercenie wzdu osi waka z amaniem wira G74 R....G74 X... Z... P... Q... R...F...

G75 Wiercenie poprzeczne do osi waka z amaniem wira jak wyej

G76 Nacinanie gwintu w wielu przejciachG76 P... Q... R...G76 X... Z... R... P... Q...F...

G80-G89 Wiercenia w wielu przejciach z rnego rodzaju wycofaniami -patrz opis funkcji frezarskich

G68,G69 Su do sterowania dwoma gowicami narzdziowymi

Funkcje frezarskie. FANUC16i-MA

Funkcja Opis Skadnia

G00 Ruch szybki po prostejG01 Ruch roboczy po prostejG02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym do ruchu wskazwek zegara


37/41

37

(CW)

G03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwekzegara (CCW)

G04 Przerwa czasowaG09 Zapewnienie dokadnoci obrbki - dokadny stop na naroachG10 Ustawianie danychG17 Wybr paszczyzny X-YG18 Wybr paszczyzny Z-X

G19 Wybr paszczyzny Y-ZG27 Odjazd z punktu referencyjnegoG28 Najazd na punkt referencyjny

G29 Przejazd do punku od punktu referencyjnego przez trzecizaprogramowany punkt

G40 Odwoanie korekcji promienia narzdziaG41 Korekcja lewostronnaG42 Korekcja prawostronnaG43 Kompensacja dugoci narzdzia w kierunku dodatnimG44 Kompensacja dugoci narzdzia w kierunku ujemnymG49 Odwoanie G43 i G44

G52 Przesunicie zera ukadu wsprzdnych przyrostowe, zadawane wprogramie.G53 Odwoanie przesuni zera ukadu wsprzdnych

G54Wywoanie przesunicia zera ukadu wsprzdnych pami nr 1 rejestruPSO




G58 Wywoanie przesunicia zera ukadu wsprzdnych pami nr 5 rejestruPSO


G61 Wczenie dokadnego zatrzymaniaG64 control modeG65 Wywoanie makraG66 Wywoanie makraG67 Odwoanie makraG68 Przesunicie o X Y i obrt ukadu wsprzdnych o kt R G68 X... Y... R...G73 Wiercenie z amaniem wira

G74 Gwintowanie gwintownikiem lewostronne (gwint lewy)G76 Wykaczanie otworw noem z odjazdem bez dotykania cianekG81 Wiercenie w jednym przejciuG82 Wiercenie w jednym przejciu z postojem na dnieG83 Wiercenie z wyrzucaniem wiraG84 Gwintowanie gwintownikiem prawostronne (gwint prawy)G85 Wiercenie w jednym przejciu z wycofaniem ruchem roboczymG86 Wiercenie w jednym przejciu z wycofaniem z zatrzymanym wrzecionem

G87Wykaczanie otworw noem w kierunku od dou do gry z dojazdem iodjazdem bez dotykania cianek otworu

G88

Wiercenie w jednym przejciu. Po dojechaniu do dna otworu program si

zatrzymuje i moliwa jest praca rczna operatora (np. bardzo powolnewycofanie)

G89Wiercenie w jednym przejciu z programowalnym postojem na dnie iwycofaniem ruchem roboczym

G90 Programowanie absolutne


38/41

38

G91 Programowanie przyrostoweDo szablonw wiercenia proponuj uycie podprogramw.

Funkcje maszynowe

M00 Stop bezwarunkowyM01 Stop warunkowyM02 Koniec programuM03 Obroty praweM04 Obroty lewe

M05 Obroty stopM06 Zmiana narzdzia - wywouje podprogram zmiany narzdziaM08 Chodziwo wczoneM09 Chodziwo wyczoneM19 Programowalne zatrzymanie wrzecionaM19S Programowalne zatrzymanie wrzeciona pod zadanym ktemM29 Synchronizacja obrotw i posuwu do gwintowaniaM30 Koniec programu i powrt na pocztek. Posuw, obroty, chodziwo stop.

M60Globalne przeliczenie przesuni z rejestru PSO (G54-G59) przyprzesuniciu przestrzeni roboczej maszyny

M83 Kasowanie M84

M84 Ustawienie prdkoci na 100%

M98 Wywoanie podprogramu

M98 P100 -wyw.podpr. nr 100M98 P30100-wyw. podpr. nr100 3 razy

M99 Koniec podprogramu

System MTS

Chocia nie ma obrabiarek sterowanych w systemie MTS, to jednak ta Niemiecka firma stworzya swj

wasny dialekt programowania. MTS to system CAD/CAM z moliwoci rcznego programowania NC,symulacji obrbki oraz mierzenia wykonanego hipotetycznie przedmiotu. Zmierzy mona nawetteoretyczn chropowato przedmiotu!Si systemu MTS jest ogromna ilo postprocesorw, to znaczy aplikacji tumaczcych programy NCz jednego jzyka na drugi. Twrcy MTS-a twierdz, e dostarcz postprocesor do kadej obrabiarki. Monawic stanowisko programowania i symulacji obrbki wyposay w system MTS i postprocesor dostosowanydo naszej obrabiarki. Dodatkowo system ten wystpuje w ogromnej iloci wersji jzykowych, a jegoumiarkowana jak na oprogramowanie CAD/CAM o tej mocy cena sprawia, e jest chybanajpopularniejszym systemem w Polskich szkoach. Jego najnowsze wersje pozwalaj na programowaniei symulacj maszyn wieloosiowych, wyposaonych w napdzane narzdzie, przeciwwrzeciono itp.MTS jest dostpny w cakowicie Polskiej wersji jzykowej. (pene tumaczenie: CAD, CAM, Symulatorobrbki, instrukcje, wszystkie menu i polecenia wydawane po Polsku). Moe dlatego dua ilo szk

i Centrw Ksztacenia w Polsce wyposaona jest w ten system.Komputer proponuje numerowanie linii co 5. Numerowanie jest obowizkowe.

Funkcje i cykle tokarskie w systemie MTS

Funkcja OpisPrzykadowa

skadnia

G00 Ruch szybki po prostejG01 Ruch roboczy po prostejG02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegaraG03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara

G04 Przerwa czasowaG09 Dokadno obrbkiG22 Wywoanie podprogramuG23 Powtrzenie czci programu od linii P do linii QG24 Skok bezwarunkowy
http://www.mts-cnc.com/http://www.mts-cnc.com/


39/41

39

G25 Przejazd do punktu wyjciowego obrabiarkiG26 Przejazd do punktu zmiany narzdziaG33 Nacinanie gwintu w jednym przejciuG40 Odwoanie korekcjiG41 Korekcja lewostronnaG42 Korekcja prawostronnaG53 Odwoanie przesuni punktu zerowegoG54 Przesunicie zera ukadu wsprzdnych

G59 Przyrostowe przesunicie zera ukadu wsprzdnychG90 Wymiarowanie absolutneG91 Wymiarowanie przyrostoweG92 Ograniczenie obrotw wrzecionaG96 Staa prdko skrawaniaG97 Stae obroty

Cykle tokarskieG31 Cykl nacinania gwintuG36 Ograniczenie jaowej drogi przejcia w cyklu wielokrotnymG57 Naddatek na obrbk wykaczajcG65 Cykl toczenia zgrubnego wzdunego

G66 Cykl toczenia zgrubnego poprzecznegoG75 Cykl toczenia zgrubnego wzdunego rwnolegego do osiG76 Cykl toczenia zgrubnego poprzecznego rwnolegego do osiG78 Cykl toczenia podci pod gwint

G79 Cykl toczenia rowka i przecinania, z moliwoci nachylenia bocznych cianrowka, fazami i zaokrgleniami na rogach

G81 Cykl toczenia zgrubnego wzdunego dowolnego konturuG82 Cykl toczenia zgrubnego poprzecznego dowolnego konturuG83 Cykl wielokrotnyG84 Cykl wiercenia otworw gbokich z amaniem i wyrzucaniem wiraG85 Cykl toczenia podci pod gwint

G86 Cykl toczenia rowka i przecinania z fazami i zaokrgleniami na rogach rowkaG87 Cykl toczenia uku na narou konturuG88 Cykl toczenia fazy na narou konturu

Funkcje maszynowe

M00 Stop programuM02 Koniec programuM03 Obroty praweM04 Obroty leweM05 Obroty stopM07 Wcz chodziwo

M08 Wcz chodziwoM09 Wycz chodziwoM30 Koniec programu i powrt na pocztekM99 Koniec podprogramu

F PosuwS Obroty, prdko skrawania lub ograniczenie obrotwT Wywoanie narzdzia

Istnieje moliwo programowania cigw konturowych oraz korzystania z pomocy do programowaniacigw konturowych.

Funkcje i cykle frezarskie w systemie MTS

Funkcja OpisPrzykadowa

skadnia

G00 Ruch szybki po prostejG01 Ruch roboczy po prostejG02 Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegaraG03 Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegara


40/41

40

G04 Przerwa czasowa G04 X...G09 Dokadno obrbkiG10 Ruch szybki po prostej wedug wsprzdnych biegunowychG11 Ruch roboczy po prostej wedug wsprzdnych biegunowych

G12Ruch roboczy po uku w kierunku zgodnym z ruchem wskazwek zegarawedug wsprzdnych biegunowych

G13Ruch roboczy po uku w kierunku przeciwnym do ruchu wskazwek zegarawedug wsprzdnych biegunowych

G17 Wybr paszczyzny X-YG18 Wybr paszczyzny X-ZG19 Wybr paszczyzny Y-ZG22 Wywoanie podprogramuG23 Powtrzenie czci programu od linii P do linii QG24 Skok bezwarunkowyG25 Przejazd do punktu wyjciowego obrabiarkiG26 Przejazd do punktu zmiany narzdziaG33 Nacinanie gwintu w jednym przejciuG40 Odwoanie korekcjiG41 Korekcja lewostronna

G42 Korekcja prawostronnaG45 Dojazd i odjazd rwnolegy do frezowanego konturuG46 Dojazd i odjazd po pokrgu do frezowanego konturuG47 Dojazd i odjazd po wiartce okrgu do frezowanego konturuG53 Odwoanie przesuni punktu zerowegoG54 Przesunicie zera ukadu wsprzdnychG59 Przyrostowe przesunicie zera ukadu wsprzdnychG90 Wymiarowanie absolutneG91 Wymiarowanie przyrostowe

Cykle frezarskie

G61 Koowy szablon wiercenia

G67 Frezowanie zagbienia prostoktnego z promieniem rwnym promieniowifreza

G77Wykonanie wielokrotne ostatnio zaprogramowanego cyklu w szabloniekoowym

G78 Wykonanie wielokrotne ostatnio zaprogramowanego cyklu w na prostejG79 Pojedyncze wykonanie ostatnio zaprogramowanego cyklu w danym punkcieG81 Wiercenie w jednym wejciuG82 Wiercenie z amaniem wiraG83 Wiercenie z amaniem i wyrzucaniem wiraG84 Gwintowanie gwintownikiemG85 Rozwiercanie otworw

G86 Wytaczanie otworwG87 Frezowanie zagbienia prostoktnego z zadanym promieniemG88 Frezowanie zagbienia koowegoG89 Frezowanie zagbienia koowego z koow wysp w rodku

Funkcje maszynowe

M00 Stop programuM02 Koniec programuM03 Obroty praweM04 Obroty leweM05 Obroty stopM07 Wcz chodziwo pompa 1M08 Wcz chodziwo pompa 2M09 Wycz chodziwoM30 Koniec programu i powrt na pocztekM99 Koniec podprogramu


41/41

41

M80 Odwoanie odbi lustrzanychM81 Lustro wzgldem osi XM82 Lustro wzgldem osi YM83 Lustro wzgldem osi ZM84 Lustro wzgldem osi X i YM85 Lustro wzgldem osi X i ZM86 Lustro wzgldem osi Y i Z

F Posuw

S Obroty, prdko skrawania lub ograniczenie obrotwT Wywoanie narzdzia

Literatura dotyczca CAD/CAM i CNC:CNC

1. Bronisaw Stach "Podstawy programowania obrabiarek sterowanych numerycznie", WSiP 19992. "Podstawy obrbki CNC" wyd. REA, 19993. "Podstawy programowania CNC - Toczenie", wyd. REA, 19994. "Podstawy programowania CNC - Frezowanie", wyd. REA, 1999

AcadAndrzej Jaskulski: "AutoCAD 2000 wersja polska i angielska - kurspierwszego stopnia"Andrzej Jaskulski: "AutoCAD 2000PL/2000 - dla uytkownikw

poprzednich wersji"Janusz Graf AutoCAD 2000. wiczenia[zespl Knowledge Works] - AutoCAD 14 PL dla zaawansowanych[zesp Knowledge Works] - AutoCAD 14 PL. PodstawyRalph Grabowski - AutoCAD 14 PL. Ilustrowany poradnikJanusz Graf - Modelowanie przestrzenne - wiczenia z AutoCADa14PLJanusz Graf AutoCAD 14 PL. wiczeniaAnna Kaniewska, Wiesaw Kaniewski - Rysunek techniczny -wiczenia z AutoCADa 14PLJanusz Graf AutoCAD 13. wiczeniaRadosaw Wojtasik AutoCAD 12. Przykady praktyczneTajemnice AutoCADa Autor: Michael Todd PetersonPonadto cay szereg ksiek do AutoCADa v 12, 13, 14, 2000

wyd. Helion:AutoCAD - 1000 sztuczek i chwytwAutoCAD - Biblioteka symboliAutoCAD - Biblioteka symboli architektonicznychAutoCAD - CADMost. Konstrukcje inynierskie w budownictwie.AutoCAD - Profile hutniczeAutoCAD - Rysunek konstrukcji stalowychAutoCAD - Rysunek konstrukcyjno - budowlanyAutoCAD 10AutoCAD 12 dla pocztkujcych - wersja angielskaAutoCAD 12 dla pocztkujcych - wersja polskaAutoCAD 12 dla WindowsAutoCAD 12 i 12 PLAutoCAD 13AutoCAD 13 dla WindowsAutoCAD 13 i 13 PL dla WindowsAutoCAD 13 i 13 PL dla Windows - pierwsze krokiAutoCAD 13 PLAutoCAD 13 PL dla Windows

AutoCAD 14 - pierwsze krokiAutoCAD 14 dla WindowsAutoCAD 14 dla Windows (twarda oprawa)

AutoCAD 14 i 14 PLAutoCAD 14 PL - pierwsze krokiAutoCAD 14 PL dla WindowsAutoCAD 14 PL dla Windows (twarda oprawa)AutoCAD 2000AutoCAD 2000 - biblioteka symboli architektonicznych - wyd. IIAutoCAD 2000 - pierwsze krokiAutoCAD 2000 PLAutoCAD 2000 PL - pierwsze krokiAutoCAD LTAutoCAD LT 97AutoCAD LT 98AutoCAD LT dla Windows 95AutoCAD LT2 dla WindowsAutoLISP - Praktyczny kursAutoLISP czyli programowanie AutoCADaAutoLISP dla zaawansowanych

Mechanical DesktopAndrzej Jaskulski, Mechanical Desktop 4 PL/4 Projektowanie zespow iczciAndrzej Jaskulski: "Mechanical Desktop 2.0PL/3.0 - podstawyprojektowania zespow i czci"Mechanical Desktop 2.0, Autor: Fabian Stasiak

MegaCadMegaCAD 5.0 PL Autorzy: Joanna Metelkin, Andrzej Setman, PaweSiennicki, Pawe ZdrojewskiMegaCAD 1.5 Autorzy: Joanna Metelkin, Andrzej Setman, PaweZdrojewski

InneMirosaw Miecielica, Grzegorz Kaszkiel Komputerowe wspomaganiewytwarzania - CAMMicrostation 95/J Autor: Dariusz Frenki

programowanie cnc - podstawy

Documents