projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego narodowego ......projekcja inflacji i wzrostu...
TRANSCRIPT
Departament Analiz Ekonomicznych
Warszawa / 12 marca 2018
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego
Narodowego Banku Polskiego
na podstawie modelu NECMOD
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
2
1 Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi
2 Projekcja na lata 2018 - 2020
3 Ocena niepewności
Plan prezentacji
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
3
Zmiany między rundami
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 4
Projekcja marcowa PKB na tle projekcji listopadowej
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
0,6
0,8
2017 2018 2019
Spożycie indywidualne Spożycie zbiorowe
Akumulacja brutto Eksport netto
PKB
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
Wyższy od oczekiwań odczyt PKB w 2017 r. ze względu na wyższy
niż prognozowano wkład eksportu netto.
Wyższe prognozy PKB w latach 2018-2019
Inwestycje i zapasy - wzrost w odpowiedzi na poprawę
koniunktury, wysoki popyt i wykorzystanie mocy
produkcyjnych przedsiębiorstw oraz zbyt niski poziom
zapasów.
Spożycie indywidualne – szybszy wzrost funduszu płac oraz
optymizm gospodarstw domowych.
Eksport netto – ograniczona przestrzeń do dalszego wzrostu
biorąc pod uwagę wysoką nadwyżkę handlową w 2017 r. i
prognozowaną aprecjację złotego.
PKB r/r, % 2017 2018 2019
Listopad 2017 4,2 3,6 3,3
Marzec 2018 4,6 4,2 3,8
pkt. proc.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 5
Projekcja marcowa inflacji CPI na tle projekcji listopadowej
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
CPI r/r, % 2017 2018 2019
Listopad 2017 1,9 2,3 2,7
Marzec 2018 2,0 2,1 2,7
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
-0,4
-0,2
0
0,2
0,4
2017 2018 2019
Inflacja bazowa Ceny żywności
Ceny energii Inflacja CPIpkt. proc.
Wyższe ceny żywności na przełomie lat 2017-2018,
związane z niższą dostępnością niektórych produktów
rolnych na rynku krajowym.
Wzrost cen ropy naftowej i paliw, łagodzony
umocnieniem kursu złotego względem dolara.
Brak oczekiwanej podwyżki cen energii elektrycznej w
styczniu 2018 r.
Niższa inflacja bazowa w IV kw. 2017 r. i styczniu br.
(mniejsza wrażliwość tempa zmian cen na aktywność
gospodarczą w kraju oraz wysoka konkurencja na rynku
krajowym).
Umocnienie kursu złotego.
Poprawa koniunktury.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 6
Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 19q4
r/r, % 90% 60% 30% List 17 Mar 18 cel inflacyjny
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 19q4
r/r, % 90% 60% 30% List 17 Mar 18
Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, %
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
7
Projekcja na lata 2018-2020
Koniunktura międzynarodowa
Popyt konsumpcyjny
Popyt inwestycyjny
Handel międzynarodowy
Inflacja
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 8
Dynamika PKB w II poł. 2017 r. istotnie przyspieszyła, w IV kw. ub.r. przekraczając 5%.
17q3 17q4
PKB (r/r) (%) 4,9 (4,5) 5,1 (4,3)
Popyt krajowy (r/r) (%) 3,9 (4,7) 5,2 (4,7)
Spożycie indywidualne (r/r) (%) 4,8 (4,7) 4,9 (4,7)
Spożycie publiczne (r/r) (%) 1,9 (3,3) 4,5 (3,6)
Nakłady brutto na śr. trwałe (r/r) (%) 3,3 (6,1) 11,9 (13,5)
Eksport (r/r) (%) 7,6 (6,5) 7,8 (5,3)
Import (r/r) (%) 5,7 (7,0) 8,4 (6,1)
Wkład eksportu netto (pkt. proc.) 1,1 (-0,1) 0,0 (-0,3)
W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (17q4 wartości odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
-8
-4
0
4
8
12
-8
-4
0
4
8
12
09q1 10q1 11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q117q4
Produkcja przemysł. i budow. r/r Sprzedaż detaliczna r/r
Realny fundusz płac w SP r/r PKB r/r
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 9
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Spożycie ogółem Nakłady na środki trwałe
Przyrost zapasów Eksport netto
PKB
W 2018 r. tempo wzrostu utrzyma się powyżej 4%, a w kolejnych latach stopniowo obniży się
Głównym czynnikiem wzrostu PKB w horyzoncie projekcji
będzie spożycie indywidualne, stymulowane przez dalszą
poprawę sytuacji na rynku pracy i bardzo korzystne nastroje
gospodarstw domowych. W dalszym horyzoncie projekcji,
wraz z rosnącą inflacją dynamika konsumpcji spowolni.
Wzrost gospodarczy będzie wspierać dodatnia dynamika
nakładów brutto na środki trwałe – związana z potrzebą
odbudowy potencjału produkcyjnego polskiej gospodarki
oraz napływem środków UE z perspektywy 2014-2020.
Negatywnie na wzrost PKB oddziaływać będzie stopniowe
spowolnienie dynamiki PKB w strefie euro.
r/r, % 2017 2018 2019 2020
PKB 4,6 4,2 3,8 3,6
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
10
Koniunktura międzynarodowa
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 11
Projekcja marcowa zakłada wyższy wzrost PKB w otoczeniu polskiej gospodarki
Lepsza od oczekiwań bieżąca koniunktura w gospodarce
światowej
Reforma podatkowa w Stanach Zjednoczonych
Trwalsze podstawy ożywienia w strefie euro
Niższa od oczekiwań skala spowolnienia w Chinach
Niska dynamika produktywności i niekorzystne trendy
demograficzne
PKB r/r, % 2017 2018 2019 2020
Strefa euro 2,5 (2,2) 2,3 (1,9) 1,8 (1,6) 1,5 (-)
Niemcy 2,5 (2,2) 2,4 (1,9) 1,8 (1,5) 1,4 (-)
USA 2,3 (2,2) 2,6 (2,4) 2,5 (2,1) 2,0 (-)
Wlk. Brytania 1,8 (1,6) 1,7 (1,4) 1,6 (1,7) 1,6 (-)
Źródło: prognozy NBP. W nawiasach dane z projekcji listopadowej 2017. Kolorem zielonym
oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej.
MFW wyraźnie zrewidował w górę prognozy wzrostu PKB w gospodarce
światowej na lata 2017-2020.
3,2
3,3
3,4
3,5
3,6
3,7
3,8
3,9
4,0
paź-16 kwi-17 paź-17 sty-18 paź-16 kwi-17 paź-17 sty-18 paź-16 kwi-17 paź-17 sty-18
2017 2018 2019
Źródło: prognozy MFW, dane CPB Netherlands oraz Thomson Reuters Datastream.
Wskaźniki koniunktury firm sygnalizują utrzymanie relatywnie wysokiego
wzrostu w gospodarce światowej w krótkim horyzoncie. Poprawa globalnego
popytu inwestycyjnego wspiera wzrost handlu światowego.
-4
-3
-2
-1
0
1
50
51
52
53
54
55
2015 2016 2017 2018
Światowy handel towarami (pkt proc., odch. dynamiki r/r od średniejdla okresu 2010-2017, prawa oś)PMI w gospodarce światowej (lewa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Gospodarka amerykańska rośnie szybciej niż wcześniej zakładano
12
Korekta, która miała miejsce na giełdach w ostatnich tygodniach,
nie będzie miała istotnego wpływu na wzrost PKB W II poł. 2017 r. amerykańska gospodarka utrzymała wysokie
tempo wzrostu (powyżej oczekiwań projekcji listopadowej),
mimo negatywnych skutków uderzenia huraganów.
Utrzymującym się, relatywnie wysokim przyrostom zatrudnienia na
przestrzeni ostatnich miesięcy towarzyszyło nieznaczne
umocnienie dynamiki płac.
Ożywienie popytu w gospodarce światowej, deprecjacja dolara oraz odbudowa aktywności w sektorach
wydobywczych wsparły inwestycje firm.
Determinanty wzrostu spożycia indywidualnego (dynamika zatrudnienia, realnych dochodów do dyspozycji,
wartość majątku) pozostają korzystne.
Źródło: szacunek oparty na modelu NIGEM, opracowanie NBP.
-0,10
-0,05
0,00
2018 2019 2020
Szacunek wpływu trwałego spadku cen akcji o 10% na PKB w Stanach Zjednoczonych
(w proc. odchylenia od scenariusza bazowego)
-1,0
0,0
1,0
2,0
3,0
4,0
2016 2017P 2018P 2019P 2020P
Eksport netto Spożycie zbiorowe
Zmiana zapasów Nakłady brutto na środki trwałe
Spożycie indywidualne PKB
Źródło: dane BEA, prognozy NBP. Źródło: dane BLS, obliczenia NBP.
0
0,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
0
50
100
150
200
250
300
350
400
2015 2016 2017 2018
Zatrudnienie w sektorze pozarolniczym (m/m, tys.) - prawa oś
Zatrudnienie w sektorze pozarolniczym (średnia roczna, tys. ) - prawa oś
Przeciętne godzinowe wynagrodzenia brutto (%, r/r) - lewa oś
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
W perspektywie najbliższych lat wzrost w Stanach Zjednoczonych będzie wspierać reforma
podatkowa
Oczekiwane efekty reformy podatkowej:
■ wzrost inwestycji wskutek wyższych zysków netto firm,
■ wzrost konsumpcji wskutek obniżki stawek podatku dla większości grup dochodowych, a także korzystnego wpływu obniżek podatków dla firm na wycenę
aktywów oraz na perspektywy wzrostu płac,
■ w krótkim okresie możliwy korzystny wpływ reformy na stronę podażową (podaż pracy, akumulacja kapitału, produktywność), ale w dłuższym okresie
zrównoważą go niekorzystne efekty pogorszenia pozycji fiskalnej gospodarki Stanów Zjednoczonych.
13
80
85
90
95
100
105
110
115
120
50
60
70
80
90
100
110
120
1990 1993 1996 1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017
Zaufanie konsumentów (L)
Zaufanie przedsiębiorstw (P)
Oczekiwane krótkookresowe pozytywne skutki reformy
podatkowej są odzwierciedlone w wysokim poziomie optymizmu
gospodarstw domowych i firm.
Umiarkowana na tle szacunków modelowych (NIGEM) skala
wpływu reformy na wzrost gospodarczy założona w projekcji
odzwierciedla bieżącą pozycję cykliczną gospodarki (domknięta
luka popytowa = słabsze niż przeciętnie mnożniki fiskalne).
Były też jedną z głównych przyczyn rewizji w górę prognoz
instytucji zewn. dot. wzrostu PKB w Stanach Zjednoczonych w
ostatnim okresie.
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
3,5
4,0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
NIGEM Projekcja listopadowa
Projekcja marcowa
0,0
2,0
4,0
6,0
8,0
10,0
12,0
14,0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
NIGEM Projekcja listopadowa
Projekcja marcowa
PKB (%, r/r)
Inwestycje prywatne (%, r/r)
Źródło: dane BEA, konsensus Bloomberg, prognozy MFW, symulacje z modelu NIGEM opracowane przez NBP.
1,5
1,7
1,9
2,1
2,3
2,5
2,7
2,9
2017Q1 2017Q2 2017Q3 2017Q4 2018Q1
MFW Bloomberg- prawa oś
- lewa oś
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Ożywienie inwestycji i eksportu poprawiło perspektywy wzrostu strefy euro
W 2018 r. wzrost PKB pozostanie wysoki za sprawą:
utrzymania się relatywnie silnego popytu na eksport krajów strefy euro,
przyspieszenia inwestycji (korzystne warunki finansowania i oczekiwania firm dotyczące popytu, perspektywa dalszego
wzrostu inwestycji publicznych, trwające ożywienie na rynkach nieruchomości mieszkaniowych),
postępującej poprawy sytuacji na rynku pracy, stabilizującej dynamikę konsumpcji.
14
Lepsze perspektywy wzrostu na świecie oraz mocniejsze od
oczekiwań ożywienie popytu w krajach członkowskich wpłynęły na
rewizję w górę prognoz EBC dot. dynamiki eksportu strefy euro*.
3,0
4,0
5,0
6,0
2017P 2018P 2019P 2020P
Dynamika importu partnerów handlowych strefy euro - wrz'17Dynamika importu partnerów handlowych strefy euro - gru'17Eksport strefy euro - wrz'17Eksport strefy euro - gru'17
Źródło: prognozy EBC.
*Z uwzględnieniem handlu wewnątrz strefy euro. Źródło: dane Eurostat i Komisji Europejskiej, obliczenia NBP.
*Bariery wzrostu produkcji wg ocen firm z sektora przemysłu.
Firmy w strefie euro wskazują na relatywnie wysoki poziom
wykorzystania mocy produkcyjnych i nasilające się bariery związane
z niewystarczającym poziomem kapitału produkcyjnego, co powinno
wspierać wzrost inwestycji.
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017
Zatrudnienie (%, r/r)
Wynagrodzenia nominalne (%, r/r)
Źródło: dane Eurostat, obliczenia NBP.
Wysokie przyrosty zatrudnienia najprawdopodobniej nie
utrzymają się w przyszłym roku w związku z nasilającymi się
barierami podaży pracy w części krajów. Oczekuje się natomiast
utrzymania umiarkowanej wzrostowej tendencji dynamiki płac.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
W średnim okresie nadal oczekiwane jest osłabienie wzrostu PKB w strefie euro
Począwszy od 2019 r. wzrost PKB będzie spowalniał odzwierciedlając stopniowe słabnięcie cyklicznego
ożywienia, przy niskim szacowanym tempie wzrostu potencjalnego w strefie euro, związanym z
niekorzystnymi trendami demograficznymi i słabym wzrostem produktywności.
15
-1
0
1
2
3
2016 2017P 2018P 2019P 2020P
Eksport netto Zmiana stanu zapasów
Nakłady brutto na środki trwałe Spożycie indywidualne
Spożycie zbiorowe PKB
Źródło: dane Eurostat, prognozy i obliczenia NBP.
Mimo bardzo korzystnych prognoz dotyczących stopy
zatrudnienia, w średnim okresie wzrost konsumpcji i inwestycji
będą coraz silniej ograniczane przez spadającą podaż pracy.
Od 2019 r. dynamikę PKB będą obniżać głównie słabnący wkład
konsumpcji prywatnej oraz inwestycji.
Źródło: prognozy Komisji Europejskiej, obliczenia NBP.
-15
-10
-5
0
5
10
15
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
P
2018
P
2019
P
Łączna produktywność czynników produkcji w krajach członkowskich strefy euro (%, r/r)
Mediana Minimum Maksimum
Źródło: prognozy Komisji Europejskiej, obliczenia NBP.
Długotrwale niskie tempo wzrostu produktywności w strefie euro
uprawdopodobnia scenariusz spowolnienia PKB w średnim okresie.
76,5
77,0
77,5
78,0
78,5
79,0
79,5
80,0
80,5
81,0
81,5
-0,4
-0,3
-0,2
-0,1
0,0
0,1
0,2
2017P 2018P 2019P 2020P 2021P 2022P
Liczba aktywnych zawodowo (%, r/r, lewa oś)
Stopa zatrudnienia (prawa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Poprawa globalnej koniunktury wsparła krótkookresowe perspektywy wzrostu
gospodarek krajów BRIC
■ Chiny: Oczekiwane „kontrolowane” spowalnianie wzrostu gospodarczego w następstwie umiarkowanego osłabienia inwestycji
mieszkaniowych i infrastrukturalnych. Jego skalę ograniczać będzie relatywnie wysoki wzrost w gospodarce światowej (krótki
okres), a w razie potrzeby także ewentualne stabilizacyjne działania rządu.
■ Rosja: Ożywienie będzie wspierane przez dobrą koniunkturę w otoczeniu zewnętrznym, niższe stopy procentowe i niską inflację.
Dynamika PKB pozostanie jednak dość niska ze względu na problemy strukturalne i sankcje.
■ Brazylia: Umiarkowany na tle historycznym wzrost będą wspierać: dość niska inflacja i dokonane obniżki stóp procentowych oraz
dobra koniunktura w otoczeniu zewnętrznym. Wzrost ograniczany będzie przez nadal podwyższone ryzyko polityczne i fiskalne.
16
Źródło: prognozy NBP.
Prognozy wzrostu PKB (%) Prognozy wzrostu PKB (%) Prognozy wzrostu PKB (%)
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
1,6
1,8
2,0
lis mar lis mar lis mar
2017 2018 2019
Rosja
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
lis mar lis mar lis mar
2017 2018 2019
Brazylia
6,06,16,26,36,46,56,66,76,86,97,0
lis mar lis mar lis mar
2017 2018 2019
Chiny
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
17
Popyt konsumpcyjny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 18
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
r/r, %
Spożycie publiczne (r/r, %)
Spożycie indywidualne (r/r, %)
Spożycie indywidualne:
Korzystna sytuacja na rynku pracy.
Optymistyczne nastroje konsumentów.
Możliwość finansowania konsumpcji kredytem (niskie stopy proc.).
Wzrost inflacji, ograniczający siłę nabywczą konsumentów.
Spożycie publiczne:
Relatywnie niskie tempo wzrostu wydatków bieżących jednostek
budżetowych oraz dotacji celowych dla innych jednostek w
UB2018, w tym utrzymanie zamrożenia funduszu płac części
pracowników w br.
Brak szczegółowych informacji o kontynuacji ograniczania
wydatków SFP od 2019 r.
Popyt konsumpcyjny głównym czynnikiem wzrostu PKB w projekcji
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Spoż. indywidualne 4,8 4,1 3,9 3,7
Spoż. publiczne 2,4 2,2 3,9 3,9
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 19
Dobra sytuacja finansowa gospodarstw domowych
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
r/r, % Spożycie indywidualne (r/r, %)Dochody do dysp. (ceny stałe) (r/r, %)
Oczekiwane jest dalsze obniżanie się stopy bezrobocia oraz
przyspieszenie dynamiki wynagrodzeń, choć siłę nabywczą
gospodarstw domowych będzie zmniejszać wzrost inflacji.
-4
-2
0
2
4
6
8
10
-4
-2
0
2
4
6
8
10
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Transf. netto i podatki bez 500 plus 500 plus
Fundusz płac Dochody z własności
Nadwyżka operacyjna Dochody do dysp. ogółem (r/r,%)
Dekompozycja dochodów do dysp. (ceny stałe) (r/r, %)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Eurostat.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 20
Konsumpcji sprzyjają korzystne nastroje konsumentów i dobra sytuacja na rynku pracy
W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Ocena sytuacji finansowej gospodarstw domowych
17q3 17q4
ULC (r/r, %) 1,9 (3,1) 3,6 (3,2)
Wydajność pracy (r/r,%) 3,4 (2,2) 3,5 (2,5)
Płace (r/r, %) 4,9 (5,4) 7,1 (5,8)
Pracujący BAEL (r/r, %) 1,5 (2,3) 1,5 (1,8)
Stopa bezrobocia BAEL (%) 4,8 (4,6) 4,1 (4,3)
Stopa aktywności zawodowej (%) 56,4 (56,7) 56,4 (56,6)
Obawy przed bezrobociem
-25
-20
-15
-10
-5
0
5
10
lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 lut 16 sie 16 lut 17 sie 17
Bieżąca sytuacja finansowa GD
Sytuacja finansowa GD w horyzoncie 12 miesięcy
-20
-10
0
10
20
30
40
50
lut 14 sie 14 lut 15 sie 15 lut 16 sie 16 lut 17 sie 17
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 21
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Liczba ofert pracy bije kolejne rekordy, ale prawdopodobieństwo znalezienia odpowiedniego
pracownika wśród osób bezrobotnych spadło
Napływy i odpływy do nieaktywności (N)
(w tysiącach osób w ciągu kwartału)
Prawdopodobieństwa przepływów pomiędzy
zatrudnieniem (E) i bezrobociem (U)
Od 2013 roku dynamicznie wzrasta liczba ofert pracy. W połowie 2017
roku wzrost liczby ofert pracy nieznacznie wyhamował, ale w II połowie
roku ponownie wzrósł. Wyhamowanie wzrostu liczby ofert pracy zbiegło
się w czasie z wyraźnym spadkiem prawdopodobieństwa znalezienia
pracy przez osobę bezrobotną.
Warto jednak zwrócić uwagę, że jednocześnie wyraźnie rośnie
prawdopodobieństwo znalezienia pracy przez osobę nieaktywną.
Sugeruje to, że firmy coraz częściej szukają alternatywy do
poszukiwania kandydatów wśród osób bezrobotnych.
70
80
90
100
110
120
130
140
150
,0
20,000
40,000
60,000
80,000
100,000
120,000
140,000
160,000
sty 07 sty 09 sty 11 sty 13 sty 15 sty 17
Liczba ofert w ciągu miesiąca, sa - lewa ośLiczba ofert w ciągu miesiąca bez miejsc subsydiowanych, sa - lewa ośOdwrotność WRP - prawa oś
0,0%
0,5%
1,0%
1,5%
2,0%
2,5%
0%
5%
10%
15%
20%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015 2016 2017
U->E (sa) lewa oś E->U (sa) prawa oś
50
100
150
200
250
300
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2015 2016 2017
E->N U->N N->E N->U
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 22
Źródło: dane GUS (BAEL), obliczenia NBP.
Czynniki wpływające na zmiany aktywności zawodowej
Współczynnik aktywności zawodowej i jego zmiany
Przed podniesieniem wieku emerytalnego
aktywność zawodowa osób w wieku
przedemerytalnym i emerytalnym wzrastała
zarówno ze względu na stare regulacje, bardzo
dobrą sytuację na rynku pracy, jak i coraz większą
aktywność zawodową kolejnych generacji osób
starszych.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
15-24 24-34 35-44 45-59/64 60/65+
Zmiana r/r I kwartal Zmiana r/r II kwartał
Zmiana r/r III kwartał Zmiana r/r IV kwartał
Poziom IV kwartał (prawa oś)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Wnioski o emeryturę w IV kw. 2017 r.
tys. %
Łączna liczba osób w wieku 60/65 520 100,0
Złożone wnioski o emeryturę, w tym: 424 81,5
Przyznane emerytury 313 60,2
Wnioski odrzucone 28 5,4
Emerytury przyznane i zawieszone 54 10,4
Wnioski rozpatrywane 29 5,6
Brak złożonego wniosku 96 18,5
Wnioski złożone przez dotychczas
pracujących 172,9 33,3
Wnioski złożone przez dotychczas
bezrobotnych zarejestrowanych w UP 29,7 5,7
8 800
8 900
9 000
9 100
9 200
9 300
9 400
9 500
9 600
2012Q1 2014Q1 2016Q1 2018Q1 2020Q1
Liczba emerytów i rencistów (w tys.)
Projekcja NECMOD listopad 2017
Projekcja NECMOD marzec 2018
Dane GUS nieskorygowane o wyrównania świadczeń
Projekcja bez obniżenia wieku emerytalnego (2016.11)
23
Źródło: dane GUS i ZUS, obliczenia NBP.
Efekty obniżenia wieku emerytalnego w IV kw. zbliżone do oczekiwań z projekcji z listopada 2017 roku
Bardzo dobra sytuacja na rynku pracy spowolniła wzrost liczby
emerytów, który ze względów demograficznych powinien nastąpić
nawet bez obniżania wieku emerytalnego.
Istotna część osób uprawnionych po 1 października 2017
zdecydowała się od razu zawiesić emeryturę lub po jej
przyznaniu powrócić do pracy pobierając już jednocześnie
świadczenie (w 2017 r. wzrost liczby pracujących emerytów
o 93,5 tys. r-r, wobec 20,5 tys. w 2016 r.)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 24
Źródło: dane Straży Granicznej, MRPiPS, obliczenia NBP.
Wyraźne zmiany struktury sektorowej miejsc pracy dla
imigrantów w latach 2014-2017.
Większość obecnie przyjeżdżających imigrantów pracuje
w usługach, ale rośnie znaczenie zatrudnienia w przemyśle.
Dominują nadal umowy zlecenia, ale coraz częstsza praca
na podstawie umów o pracę, w sektorach z mniejszą „szarą
strefą” niż rolnictwo i budownictwo.
Dane za rok 2017 wskazują, że wydano blisko 234 tys. zezwolenia
na pracę dla cudzoziemców oraz zarejestrowano 1 824 tys.
oświadczeń stanowiących podstawę ubiegania się o wizę.
Tylko niecałe 40% rejestracji oświadczeń kończyło się otrzymaniem
wizy pobytowej („dublowanie” oświadczeń).
Utrzymanie tendencji wzrostowej imigracji potwierdzają dane dot.
ruchu osobowego na granicy z Ukrainą.
Imigracja z Ukrainy – rosnąca skala, ale nieznacznie niższe tempo wzrostu
Liczba imigrantów na polskim rynku pracy
(głównie z Ukrainy)
Zmiany w strukturze oświadczeń
1 824
234
684
2000
3000
4000
5000
6000
7000
0
500
1000
1500
2000
2500
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Tys
iące
Tys
iące
Liczba zezwoleń na pracę (lewa oś)Liczba oświadczeń (lewa oś)Liczba wiz wydanych Ukraińcom w związku z oświadczeniamiPrzekroczenia granicy PL-UA przez cudzoziemców (do PL, bez MRG)
50% 47% 50% 46% 35%
25% 17%
6% 7% 8% 12% 12%
13% 14%
22% 22% 13% 14% 14%
13% 13%
23% 24% 30% 28% 39%
48% 57%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
rolnictwo przemysł budownictwo usługi
19% 15% 12% 13% 14% 19% 24%
46% 32% 32% 35% 41%
48% 55%
35% 52% 56% 52% 45%
32% 20%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Umowa o pracę Umowa zlecenie Umowa o dzieło Inne
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 25
Źródło: Dane MSZ, obliczenia NBP.
…jednak wpłynęło na zmiany w strukturze wydawanych wiz, w
której wyraźnie zmniejszył się udział wiz krótkoterminowych
(<3M) związanych z podejmowaniem w Polsce aktywności
niezarobkowych (np. zakupy).
Zarówno zmiany w strukturze oświadczeń, jak i dokumentów
pobytowych sugerują stopniowe zmiany charakteru imigracji w
kierunku bardziej długookresowego.
Od 11 czerwca 2017 obywatele Ukrainy są zwolnieni
z konieczności posiadania wiz na krótkoterminowe
pobyty turystyczne
…nie oznacza to wprawdzie zniesienia ograniczeń w
podejmowaniu legalnego zatrudnienia na terenie UE…
Wyhamowanie wzrostu liczby wydanych wiz na skutek zmian w ich strukturze
Wizy oraz zezwolenia na pobyt wydane obywatelom Ukrainy Struktura wiz wydanych obywatelom Ukrainy (wg celu pobytu)
17,6% 2,4%
25,6%
3,5%
6,7%
3,9%
14,7%
25,6%
2013 praca - oświadczenia
praca - inne
działalność gospodarcza
Karta Polaka
działalność kulturalna
odwiedziny
turystyka
pozostałe
45,4%
6,1% 10,6%
3,0%
4,5%
3,4%
2,7%
24,3%
2016
60,8% 13,1%
5,0%
3,3%
2,5%
2,6% 1,2%
11,5%
2017
370 462
614
851 966
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
2013 2014 2015 2016 2017
tys.
Wizy Schengen (< 3M)
Wizy krajowe (>3M)
Zezwolenia na pobyt czasowy
Zezwolenia na pobyt stały
Wizy do pracy, prowadzenia dział. gosp., Karty Polaka, zezw. na pobyt
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 26
Ograniczona podaż pracy będzie prowadzić do
wyhamowania wzrostu liczby pracujących
Stopa bezrobocia (w %)
Zmiana zasobu siły roboczej, tys. r/r
Odsetek ankietowanych przedsiębiorstw zgłaszających problemy ze
znalezieniem pracowników jako barierę rozwoju
54
55
56
57
-2
-1
0
1
2
3
4
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Pracujący (r/r, %)
Stopa aktywności zawodowej (%, prawa oś)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP, Szybki Monitoring NBP.
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
-400
-300
-200
-100
0
100
200
300
400
500
600
17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Struktura demograficznaLudnośćStopa aktywności zawodowej osób w wieku 60/65+ lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 45-59/64 lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 25-44 lataStopa aktywności zawodowej osób w wieku 15-24 lataLudność aktywna zawodowo
0
3
6
9
12
15
2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
6,6
0
3
6
9
12
15
18
2012 2013 2014 2015 2016 2017
Stopa bezrobocia BAEL s.a. Stopa bezrobocia rejestrowanego s.a.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 27
W II połowie 2017 r. nastąpił szybszy wzrost płac
Roczne tempo wzrostu wynagrodzeń nominalnych (w %)
Źródło: GUS, obliczenia NBP.
Wpływ korekt przedsiębiorstw na dane wstępne z SP
Roczne tempo wzrostu płac realnych vs. wydajność pracy (w %)
Systematyczny wzrost dynamiki płac nominalnych,
głównie w sferze prywatnej gospodarki.
Jednocześnie wzrostowa tendencja dynamiki wydajności
pracy.
W rzeczywistości podniesienie dynamiki płac w GN
rozłożone było na dwa ostatnie kwartały 2017, na co
wskazują dane skorygowane z SP.
6,6 7,3
6,0
7,6
0
1
2
3
4
5
6
7
8
I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV I II III IV
2013 2014 2015 2016 2017
%
Dane po korekcie Dane kwartalne publikowane przez GUS0%
1%
2%
3%
4%
5%
6%
7%
8%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Sektor publiczny Sektor prywatny
Ogółem Sektor przedsiębiorstw
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Wynagrodzenia realne w GN
Wydajność pracy
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 28
Wysoka dynamika płac utrzyma się w horyzoncie projekcji
Prognozy podwyżek płac
Naciski na wzrost płac (odsetek przedsiębiorstw)
Źródło: Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP.
Wzrost presji płacowej oraz szybszy wzrost płac niż wydajności pracy
(odsetek przedsiębiorstw)
-2
0
2
4
6
8
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Wynagrodzenia nominalne (r/r) (%)
Wynagrodzenia realne (r/r) (%)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Odsetek przedsiębiorstw Odsetek zatrudnionych
0
5
10
15
20
25
30
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
płace wzrosły w większym stopniu niż wydajność
wzrost presji płacowej
4
6
8
10
12
14
16
18
20
22
24
40
44
48
52
56
60
64
68
2012 2013 2014 2015 2016 2017
presja ogółem (lewa oś)
w tym wzrost presji (prawa oś)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
29
Popyt inwestycyjny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 30
Inwestycje przedsiębiorstw:
Rosnące wykorzystanie środków z perspektywy UE 2014-2020.
Poprawa prognoz dotyczących popytu, zamówień i produkcji.
Poprawa nastrojów wśród inwestorów.
Niskie stopy procentowe.
Korzystna rentowność i płynność finansowa przedsiębiorstw
Najwyższy od 2008 r. poziom wykorzystania zdolności
produkcyjnych.
Inwestycje publiczne:
Rosnące wykorzystanie środków z perspektywy UE 2014-2020.
Inwestycje mieszkaniowe:
Dobra sytuacja na rynku pracy.
Niskie stopy procentowe.
Wprowadzone lub planowane zmiany regulacyjne (m.in.
wygaśnięcie programu „Mieszkanie dla młodych” po 2018 r.)
Od 2017 r. przewidywany wzrost inwestycji
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Nakłady brutto na środki trwałe 5,4 8,6 6,3 4,8
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
-12
-10
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
Przedsiębiorstw Publiczne
Mieszkaniowe Nakłady brutto na śr. trwałe
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 31
Odsetek przedsiębiorstw deklarujących, że moce
produkcyjne są bliskie pełnego wykorzystania (%)
Źródło: F01, Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP.
Ankiety wśród przedsiębiorstw wskazują na niskie bariery popytu, wysokie wykorzystanie mocy
i rosnące niedobory zapasów… Stopień wykorzystania mocy produkcyjnych i odsetek firm deklarujących
popyt jako barierę rozwoju (w %) Wkład sekcji PKD w stopę wzrostu inwestycji (w pp.)
0
3
6
9
12
15
18
21
24
27
30
75
77
79
81
83
85
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Wykorzystanie mocy (L) Bariera popytu (P)
Wskaźnik niedoboru zapasów (saldo odpowiedzi: „za
małe zapasy” – „za duże zapasy”, w pp.)
-20
-16
-12
-8
-4
0
4
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Produkty gotowe Towary
70,0
47,3
48,4
49,2
51,5
Budownictwo
Handel
Przemysł
Transport
Usługi
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
2012 2013 2014 2015 2016 2017budownictwo energetyka górnictwo handel
przetw. przem. transport usługi woda
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 32
Źródło: dane GUS, Szybki Monitoring NBP, obliczenia NBP.
.
…oraz rosnący optymizm wśród przedsiębiorców, oczekiwany wzrost popytu i produkcji
Kwartalne prognozy popytu i produkcji (dane s.a.) Ogólna ocena optymizmu inwestorów (syntetyczny
wskaźnik OPTIN, w %)
Analiza cykliczna dynamiki inwestycji (r/r, ceny stałe, w %)
W dekompozycji cyklicznej
dynamiki inwestycji
przedsiębiorstw w III kw.
2017 r., po raz pierwszy od
wielu kwartałów, odnotowano
dodatni wkład komponentu
cyklicznego.
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
30
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Popyt Produkcja
-20
-10
0
10
20
30
42
44
46
48
50
52
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
OPTIN s.a. F01 - inwestycje r/r (P)
-40
-20
0
20
40
60
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
trend komponent cykliczny wahania nieregularne komponent sezonowy
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 33
Przedsiębiorstwa planują dalsze zwiększanie nakładów inwestycyjnych
Odsetek firm planujących rozpoczęcie inwestycji w
perspektywie kwartału oraz w całym bieżącym roku (s.a., w %)
Źródło: Szybki Monitoring NBP, dane GUS.
Planowana roczna zmiana wielkości nakładów inwestycyjnych w
planach rocznych
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Prywatne - plany kwartalne Publiczne - plany kwartalne
Prywatne - plany roczne Publiczne - plany roczne
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
2012 2012 2013 2013 2013 2014 2014 2015 2015 2015 2016 2016 2017 2017 2018
sektory o znaczącym wykorzystaniu funduszy UE
F01 - inwestycje r/r
pozostałe sektory
F01 - inwestycje r/r
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 34
Rozpoczęte w 2017 r. ożywienie inwestycji publicznych będzie kontynuowane
w kolejnych latach
Źródło: dane: Eurostat, MF, obliczenia własne
Inwestycje publiczne, mld PLN
Przyspieszenie dynamiki inwestycji publicznych w 2017 r. wynikało w znacznej mierze ze wzrostu nakładów inwestycyjnych JST
Wkłady do tempa wzrostu inwestycji publicznych, % r/r
P – prognoza DAE
-30
-20
-10
0
10
20
30
2013 2014 2015 2016 2017P
JST pozostałe Inwestycje publiczne
0
20
40
60
80
100
120
realiz
acja
realiz
acja
realiz
acja
realiz
acja
lis 2
017
ma
r 20
18
lis 2
017
ma
r 20
18
lis 2
017
ma
r 20
18
ma
r 20
18
2013 2014 2015 2016 2017P 2018P 2019P 2020P
krajowe unijne
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 35
W 2018 r. znaczący wzrost inwestycji planowany jest przez wszystkie kluczowe
podmioty SFP
Źródło: dane GUS, MF, MI, PKP PLK, obliczenia własne
Wydatki inwestycyjne KFD, mld PLN Wydatki majątkowe JST, % PKB
Pomimo znacznej liczby podpisanych kontraktów rośnie prawdopodobieństwo opóźnień w ich realizacji w związku z
trudnościami ze znalezieniem podwykonawców (przy założonych kosztach wykonania) oraz przedłużeniem fazy
projektowania przy znacznie większej niż w poprzedniej perspektywie finansowej liczbie projektów wykonywanych w formule
„Projektuj i Buduj”.
Wydatki inwestycyjne PKP PLK, mld PLN
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
2,5
3,0
2014 2015 2016 2017NBP
2018plan
0
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
201
4
201
5
201
6
201
7
201
8
201
9
202
0
realizacja plan
0
10
20
30
40
50
60
70
IV 2016 I 2017 I 2018
planowane przetargi w toku
w realizacji zakończone
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
36
Handel zagraniczny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 37
-4
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Wkład eksportu netto (pkt.proc., prawa oś)
Eksport (r/r) (%)
Import (r/r) (%)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Wkład eksportu netto do wzrostu czynnikiem ograniczającym dynamikę PKB
Eksport:
Wysoki poziom rentowności eksporterów (wysoka
opłacalność cenowa).
Oczekiwane spowolnienie ożywienia w strefie euro.
Aprecjacja kursu złotego.
Import:
W 2018 r. przyspieszenie dynamiki inwestycji.
W dalszym horyzoncie stopniowy spadek wzrostu popytu
krajowego.
r/r pp. 2017 2018 2018 2020
Wkład eksportu
netto do wzrostu 0,1 -0,4 -0,4 -0,2
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 38
Drugi rok z rzędu rekordowo
wysokie saldo obrotów towarami
i usługami
Źródło: Bilans płatniczy NBP, Eurostat, GUS, Szybki Monitoring NBP.
Struktura geograficzna zmian wolumenu polskiego
eksportu (% r/r; ceny stałe)
Zmiany eksportu w podziale na towary i usługi, wg stat.
bilansu płatniczego (% r/r; ceny bieżące)
Kurs euro, przy którym eksport i import stają się
nieopłacalne oraz kurs rzeczywisty (w zł)
Saldo rachunku bieżącego towarów i usług wg stat. bilansu
płatniczego, w % PKB
Struktura produktowa zmian polskiego importu towarów
(% r/r; ceny bieżące)
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
towary usługi łącznie
3,0
3,3
3,5
3,8
4,0
4,3
4,5
4,8
2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017kurs opłacal. eksportu +/- 0,5 odch. std.rzeczywisty kurs euro kurs opłacal. importu+/- 0,5 odch. std.
0
2
4
6
8
10
12
14
I II III IV I II III IV I II III IV
2015 2016 2017
towary usługi eksport łącznie
-5
0
5
10
15
I II III IV I II III IV I II III
2015 2016 2017
kraje spoza UE inne kraje UE strefa euro
-5
0
5
10
15
20
I II III IV I II III IV I II III IV
2015 2016 2017
Towary przemysłowe sklasyfikowane głównie wg surowca
Chemikalia i produkty pokrewne
Paliwa mineralne, smary i materiały pochodne
Maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy
Pozostałe sekcje SITC
Ogółem
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 39
3,6
3,7
3,8
3,9
4
4,1
4,2
4,3
4,4
4,5
4,6
3,6
3,7
3,8
3,9
4
4,1
4,2
4,3
4,4
4,5
4,6
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Realny kurs efektywny
Stopniowe umocnienie złotego, przybliżające kurs
efektywny do kursu równowagi
Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego dodatnie w
horyzoncie projekcji
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-6
-4
-2
0
2
4
6
-6
-4
-2
0
2
4
6
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Dochody z pracy za granicą
Dochody pierwotne (bez wynagrodzeń pracowników)
Dochody wtórne (bez przekazów zarobków) i kapitałowe
Towary i usługi
Saldo rachunku bieżącego i kapitałowego (% PKB)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
40
Inflacja
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 41
Pod koniec 2017 r. inflację podwyższył wzrost cen żywności wynikający z niższej dostępności
niektórych surowców i produktów rolnych
W nawiasach podano wartości z projekcji listopadowej (odsezonowane).
Kolorem zielonym oznaczono wskaźniki o wartości wyższej niż w projekcji listopadowej, a czerwonym niższej.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Dekompozycja CPI
(wkład głównych grup w pkt. proc., dane miesięczne)
r/r, % 17q4
Inflacja CPI 2,2 (2,0)
Inflacja
bazowa 0,9 (1,1)
Inflacja cen
żywności 5,6 (4,6)
Inflacja cen
energii 2,3 (1,4)
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Żywność i napoje bezalkoholowe Energia Inflacja bazowa CPI
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 42
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
Wskaźnik inflacji CPI w horyzoncie projekcji będzie stopniowo rosnąć i w latach 2019-2020 jego
wzrost ukształtuje się na poziomie ok. 3% r/r
Stopniowe wygaśnięcie w 2018 r. czynników o charakterze
przejściowym podwyższających ceny żywności.
Zmiana presji kosztowej:
przyspieszenie dynamiki jednostkowych kosztów pracy,
relatywnie niska inflacja w strefie euro,
aprecjacja kursu złotego
spadek cen surowców energetycznych na rynkach
światowych.
Wzrost presji popytowej – dodatnia rosnąca luka popytowa
(przy czym wrażliwość dynamiki cen na zmiany krajowej
koniunktury zmniejszyła się w ostatnich latach).
r/r, % 2017 2018 2019 2020
Inflacja CPI 2,0 2,1 2,7 3,0
-2
-1
0
1
2
3
4
5
-2
-1
0
1
2
3
4
5
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Inflacja bazowa Ceny żywności
Ceny energii Inflacja CPI
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 43
Stopniowe wygaśnięcie w 2018 r. czynników podażowych podwyższających ceny żywności.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
r/r, % Inflacja cen żywności (r/r, %)
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Oleje i tłuszcze
Mleko, sery i jaja
Owoce, warzywa
Mięso
Pozostała żywność (ryby, pieczywo, wyroby cukernicze, napoje)
Żywność i napoje bezalkoholowe
Dekompozycja cen żywności i napojów bezalkoholowych, w pkt. proc.
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 44
W II połowie 2017 r. nastąpiło domknięcie ujemnej od 2012 r. luki popytowej.
W kolejnych latach dodatnia luka popytowa wzrośnie i w końcu horyzontu projekcji będzie
kształtować się na poziomie 1,8% produktu potencjalnego.
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
-3
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Luka popytowa (% PKB pot.) PKB (r/r, %)
Produkt potencjalny (r/r, %)
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-1
0
1
2
3
4
5
6
-1
0
1
2
3
4
5
6
TFP Kapitał NAWRU
Aktywni zawodowo Produkt potencjalny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 45
Dynamika jednostkowych kosztów pracy przyśpieszy, w latach 2018-2020 kształtując się na poziomie
pow. 3% r/r.
Wpływ wysokiej presji kosztowej w kraju będzie ograniczany przez umiarkowaną dynamikę cen importu.
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
14
16
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
r/r, % Ceny importu bez cen ropy i gazu (r/r) (%)
Ceny importu (r/r, %)
-2
0
2
4
6
8
-2
0
2
4
6
8
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q120q4
Wynagrodzenia (r/r, %) Wydajność pracy (r/r, %)
ULC (r/r, %)
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 46
Oczekiwana stabilizacja cen ropy naftowej
Źródło: Departament Energii USA, Bloomberg, OPEC.
Światowa produkcja, konsumpcja i zmiany zapasów
ropy naftowej (mln b/d) Rynkowe zapasy ropy naftowej w USA (mln b)
Ceny ropy WTI i liczba aktywnych wiertni w USA
Ceny ropy Brent (USD/b)
Prognozy wydobycia ropy naftowej w USA (mln b/d)
250
300
350
400
450
500
550
2014 2015 2016 2017 2018
zapasy średnia z poprzednich pięciu lat
0
400
800
1200
1600
2000
2400
0
20
40
60
80
100
120
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
cena ropy WTI (przesunięta o cztery miesiące) liczba aktywnych wiertni (P)
8,5
9,0
9,5
10,0
10,5
11,0
11,5
12,0
2015 2016 2017 2018 2019
wydobycie ropy w USA prognoza EIA z X 2017
prognoza z II 2018
-1,5
-1,0
-0,5
0,0
0,5
1,0
1,5
2,0
90
92
94
96
98
100
102
104
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
zmiana zapasów (P) światowa podaż (L)
światowy popyt (L)
20
30
40
50
60
70
80
2015 2016 2017 2018
notowania dzienne średnia w miesiącu średnia w kwartale
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 47
Ceny surowców energetycznych na rynkach światowych po wzrostach w ostatnich miesiącach, w
horyzoncie projekcji będą się stopniowo obniżać.
Źródło: dane GUS, Bloomberg, Reuters, obliczenia NBP.
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
-8
-6
-4
-2
0
2
4
6
8
10
12
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
r/r, % Inflacja cen energii (r/r, %)
0
20
40
60
80
100
120
140
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
1,2
1,4
11q1 12q1 13q1 14q1 15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
Indeks światowych cen surowców energetycznych (USD, 2011=1)
Ropa (prawa oś)
Plan prezentacji:
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego
Zmiany między rundami
Projekcja 2018 – 2020
- Otoczenie zewnętrzne
- Popyt konsumpcyjny
- Popyt inwestycyjny
- Handel zagraniczny
- Inflacja
Ocena niepewności
48
Ocena niepewności
Obszary niepewności
Wykresy wachlarzowe
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 49
Obszar
niepewności Opis Wpływ
Skala
wpływu
Pogorszenie
perspektyw wzrostu
w gospodarce
globalnej
Osłabienie koniunktury w USA (silniejsza korekta rynku akcji ograniczająca także konsumpcję
prywatną, ze względu na niską stopę oszczędności gospodarstw domowych i wysoki udział
aktywów finansowych w ich majątku, utrzymywanie się obniżonego tempa wzrostu produktywności
w warunkach niskiej dynamiki nakładów inwestycyjnych).
Pogorszenie nastrojów i silniejsze spowolnienie aktywności gospodarczej w strefie euro (przyszłe
dostosowanie na rynku mieszkaniowym, warunki Brexitu).
Wyhamowanie procesów integracyjnych w światowej gospodarce.
Inflacja
PKB **
Poprawa globalnej
koniunktury
Wyższy wzrost gospodarczy w USA (silniejszy niż przyjęto w projekcji pozytywny wpływ stymulacji
fiskalnej na wydatki konsumpcyjne i inwestycyjne podmiotów prywatnych, korzystniejsze
uwarunkowania podażowe – spadek dynamiki potencjalnego PKB w Stanach Zjednoczonych po
kryzysie finansowym mniejszy od założeń projekcyjnych).
Wyższy wzrost gospodarczy w strefie euro (wyższa dynamika inwestycji, silniejsza poprawa
konkurencyjności w wyniku reform strukturalnych wprowadzanych w części krajów członkowskich).
Inflacja
PKB **
Zmiana podaży
pracy
Wpływ ustawy o obniżeniu wieku emerytalnego na aktywność zawodową – niepewność co do
liczby osób przechodzących do nieaktywności uzależniona od rozwoju sytuacji na rynku pracy.
Kontynuacja wzrostu aktywności zawodowej osób w grupie wiekowej 45-59/64 lat
Inflacja
PKB *
Ceny ropy naftowej
na rynkach
światowych
Zaburzenia podaży ropy na rynkach światowych:
- nieznany kształt polityki podażowej OPEC w przyszłości,
- niepewność co do prognoz podaży ropy ze złóż łupkowych w Stanach Zjednoczonych (krótka
historia eksploatacji dostępnych obecnie złóż oraz dynamiczny rozwój technologii ich wydobycia).
Perspektywy popytu na ropę ze strony azjatyckich gospodarek wschodzących.
Inflacja
PKB *
Podsumowanie Inflacja
PKB
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego 50
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
90% 60% 30% proj. centralna
PKB
r/r, %
ścieżka
centralna przedział 50%
2018 4,2 3,5 5,0
2019 3,8 2,8 4,8
2020 3,6 2,6 4,6
Źródło: dane GUS, obliczenia NBP.
CPI
r/r, %
poniżej
1,5%
poniżej
2,5%
poniżej
3,5%
poniżej
centr.
przedział
1,5-3,5%
2018 22% 73% 98% 50% 76%
2019 21% 46% 74% 51% 53%
2020 19% 39% 63% 51% 44%
CPI
r/r, %
ścieżka
centralna przedział 50%
2018 2,1 1,6 2,5
2019 2,7 1,7 3,6
2020 3,0 1,9 4,1
Inflacja CPI r/r, % PKB r/r, %
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
-2
-1
0
1
2
3
4
5
6
7
15q1 16q1 17q1 18q1 19q1 20q1 20q4
90% 60% 30% proj. centralna cel inflacyjny