projekt współfinansowany przez unię europejską w ramach europejskiego funduszu społecznego

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego

Temat:

Rozwijanie uzdolnień uczniów metodą projektu

z wykorzystaniem strategii PBL

- problem based learningOpracowanie: Otylia Pulit-Parszewska

Z wykorzystaniem

Koncepcji wspierania uzdolnień uczniów w województwie małopolskim realizowanej w ramach projektu „DiAMEnT”

„DOSTRZEC I AKTYWIZOWAĆ MOŻLIWOŚCI, ENERGIĘ, TALENTY”


Metoda projektu

W tradycyjnym rozumieniu metoda projektu to jedna z metod nauczania, zaliczana do metod praktycznych, aktywizujących, problemowych, polegająca na samodzielnym realizowaniu przez uczniów zadania przygotowanego przez nauczyciela lub w porozumieniu z uczniami na podstawie wcześniej ustalonych założeń.


Metoda projektu

Metoda projektu w rozumieniu innowacyjnym (zastosowanym w projekcie „DiAMEnT”) to jedna z metod nauczania oparta na PBL (problem based learning – uczenie się na bazie problemu / uczenie się w oparciu o problem), strategii edukacyjnej, która cechuje się tym, że uczniowie uczą się przez rozwiązywanie problemu. Metoda projektu jest więc ściśle związana z nauczaniem problemowym (jest metodą problemową), uczniowie realizują projekt edukacyjny nie dla uzyskania określonego produktu, ale dla rozwiązania problemu, a poszukiwanie tego rozwiązania pozwoli im nabyć określone umiejętności i poszerzyć wiedzę z danego obszaru.


Metoda projektu

Aby rozwiązać problem, uczniowie muszą sobie odpowiedzieć na pytania:

- Co wiemy? --- Czego musimy się dowiedzieć?- Co umiemy? ----- Czego musimy się nauczyć?

Uczeń

badacz poszukujący rozwiązania i uczący się


Metoda projektu

Wyznaczniki projektu jako metody nauczania• ma określone cele,• efektem działań uczniów jest rozwiązanie problemu,

zdobycie nowych umiejętności i poszerzenie wiedzy,• ma wyznaczone terminy realizacji poszczególnych

zadań i całości przedsięwzięcia,• ma określonych realizatorów poszczególnych

zadań • rezultaty prezentowane są publicznie


Projekt edukacyjny

Jest to zadanie problemowe z określonymi celami, długoterminowe, realizowane indywidualnie lub w zespole pod nadzorem nauczyciela, w ściśle określonym czasie, polegające na samodzielnym i dogłębnym zbadaniu danego problemu i zaprezentowaniu rozwiązania. Może być powiązany z realizacją programu nauczania jednego lub wielu przedmiotów, może też wykraczać poza program.


Ćwiczenie

Sformułujcie do wybranego modułu projektowego po 2-3 tematy projektów z uwzględnieniem strategii PBL

25 minut


Temat projektupytanie napędzające

(driving question)

Istotnym elementem tak rozumianej metody projektu jest sformułowanie problemu do rozwiązania (driving question), pytania napędzającego, które postawi ucznia w roli badacza poszukującego rozwiązania.

Temat projektu powinien mieć formę pytania problemowego o szerokim zakresie, tak, by można go rozpisać na szereg problemów szczegółowych, nad którymi będą pracować uczniowie indywidualnie lub grupowo w oparciu o wcześniej ustalone zasady i plan realizacji zadania.


Zasady formułowania tematu projektu

Przy formułowaniu tematów projektów należy pamiętać o zasadach wynikających ze strategii PBL i zasad nauczania problemowego :

• temat stanowi problem do rozwiązania (niekoniecznie z jednym rozwiązaniem), sformułowany w formie pytania problemowego;

• ma szeroki zakres, co umożliwia różne podejście do rozwiązania problemu i można go rozpisać na szereg pytań problemowych szczegółowych, nad którymi będą pracować uczniowie w grupach lub indywidualnie;



• problem powinien odnosić się do rzeczywistości – „rozwiązuje problem świata”;

• uwzględnia przyszłość;

• ma odniesienia społeczne;

• bliski uczniowi, umożliwia wywołanie związku emocjonalnego, a więc motywuje do działania;



• skupia się na poszukiwaniu, co pozwala na generowanie wiedzy; (poszukiwanie – to istota metody projektu)

• wymaga integrowania wiedzy nie treści.


Ćwiczenie 1

• Wykorzystując kartę ćwiczeń, zaplanujcie realizację wybranych elementów projektu na zajęciach pozaszkolnych z grupą uczniów zdolnych z wybranego etapu kształcenia.


Etapy realizacji projektu

1. Przygotowanie uczniów do pracy metodą projektu.

Uczniowie muszą mieć świadomość, na czym polega specyfika tej metody, wskazane jest także przygotowanie uczniów do pracy w grupach.

2. Wprowadzenie uczniów w problematykę projektu.

Ten etap często wymaga pewnego przygotowania

teoretycznego.



3. Sformułowanie lub wybór tematu / tematów oraz podział na grupy.

Możliwości w tym zakresie są różne - tematy mogą być sformułowane przez nauczyciela, a grupy dokonują wyboru, grupy mogą same ustalać tematy projektów (wskazane jest, aby nauczyciel pomógł w odpowiedni sposób sformułować problem), wszystkie grupy mogą realizować jeden problem określony przez nauczyciela.



4. Przygotowanie do realizacji projektu. Punktem wyjścia jest zaplanowanie zadań szczegółowych dla poszczególnych

grup lub uczniów, które wynikają z rozpisania tematu projektu na problemy szczegółowe.

Ważne jest, aby nauczyciel miał świadomość, jaką wiedzę i umiejętności będą uczniowie nabywali przy rozwiązywaniu zadań szczegółowych, gdyż to jest zakres merytoryczny planowany przez nauczyciela, który może być poszerzony przez uczniów.

Kolejnym elementem przygotowania jest zawarcie kontraktu z uczniami na wykonanie projektu.

W przypadku większych projektów, o dużej zawartości merytorycznej, rozłożonych w czasie, konieczne jest opracowanie planu realizacji całego projektu z uwzględnieniem zadań dla poszczególnych grup czy uczniów.



5. Realizacja projektu.To planowa realizacja zadań cząstkowych, która wymaga od uczniów

zbierania i opracowywania materiałów, zdobywania nowej wiedzy i umiejętności (!!!), badania problemu (!!!) w całości lub etapami.

6. Prezentacja projektu. Prezentacja może mieć różne formy w zależności od pomysłowości

i możliwości uczniów. Mogą to być wytwory działalności uczniów, sprawozdania, prezentacje multimedialne, sprawozdanie z działań i zaprezentowanie efektów



7. Ocena projektu według przyjętych kryteriów Przedmiotem oceny w metodzie projektu powinien być nie tyle produkt

końcowy, choć on także podlega ocenie, co jakość działania uczniów w trakcie rozwiązywania problemu. Zadaniem nauczyciela jest szczegółowe opracowanie kryteriów oceny poszczególnych etapów pracy i rodzajów aktywności uczniów. Ocenie powinno podlegać to, co jest ważne, a nie to, co łatwo ocenić. Uczestnicy projektu muszą od początku wiedzieć, co będzie podlegać ocenie i według jakich kryteriów. Nauczyciel może sporządzić i prowadzić arkusz oceny dla każdej grupy czy ucznia, ale bardzo ważnym elementem procesu oceniania powinna stać się samoocena i wzajemna ocena uczniów, ale ten element wymaga także od nauczyciela opracowania konkretnych propozycji.


Kontrakt z uczniami

Ważnym elementem gwarantującym sprawne przeprowadzenie projektu edukacyjnego jest kontrakt

zawierany z uczniami. Jest to swoista umowa określająca najistotniejsze elementy przedsięwzięcia

oraz zasady obowiązujące nauczyciela i uczniów w czasie jego realizacji

.


Kontrakt z uczniami

Najczęściej kontrakt zawiera:• temat projektu;• cele projektu;• formy realizacji poszczególnych zadań i całości;• zadania do wykonania z określeniem osób odpowiedzialnych i

terminów realizacji oraz terminy konsultacji z nauczycielem (jeżeli nie tworzymy planu realizacji projektu);

• źródła informacji, które powinny zostać wykorzystane• możliwe sposoby prezentacji projektu (do wyboru przez uczniów);• termin prezentacji;

• kryteria oceny projektu..


Ćwiczenie 2

• Wykorzystując materiał przygotowany w poprzednim ćwiczeniu oraz kartę ćwiczenia, zaplanujcie realizację projektu z uwzględnieniem ilości spotkań oraz pracy samodzielnej uczniów.


Ćwiczenie 2 - podsumowanie

Realizacja projektu edukacyjnego musi się opierać przede wszystkim na pracy samodzielnej uczniów. Wspólne spotkania nie mogą być poświęcane na szukanie informacji przez uczniów!


Ćwiczenie 3

Instrukcja: Przedyskutujcie podane problemy w grupie, a wnioski zapiszcie na plakatach. •Grupa II i III: Jakie możliwości stwarza metoda projektu uczniom zdolnym?

•Grupa I: Jakie możliwości stwarza metoda projektu nauczycielowi pracującemu z grupą uczniów zdolnych?


Ćwiczenie 4

Jaką rolę odgrywa nauczyciel w realizacji projektu z grupą uczniów zdolnych?

Każdy wniosek zapiszcie na oddzielnym pasku papieru.


Ćwiczenie 5

Jakie zasady pracy należy stosować w metodzie projektu z grupą uczniów zdolnych w danym obszarze przedmiotowym?

Swoje wnioski zapiszcie na plakacie.


Zasady realizacji projektu edukacyjnego

Zasady realizacji projektu edukacyjnego wynikają ze strategii PBL i nauczania problemowego:

• stosowanie projektu edukacyjnego wymaga wcześniejszego zaplanowania przez nauczyciela (już na etapie planowania dydaktycznego);

• projekt edukacyjny wymaga zastosowania określonej procedury tak w zakresie planowania jak i realizacji;

• punktem wyjścia w realizacji projektu jest określenie celów zaakceptowanych przez uczniów;

• uczeń zdobywa wiedzę potrzebną do rozwiązania problemu poprzez rozumowanie, a nie pamięciowe przyswajanie wiedzy podanej przez nauczyciela;


Zasady realizacji projektu edukacyjnego

• głównym celem projektu edukacyjnego jest rozwiązanie problemu, a nie końcowy efekt (prezentacja, sprawozdanie), bo ten stanowi tylko element rozwiązania;

• w czasie szukania rozwiązania uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności i może w dużej mierze samodzielnie decydować o ich zakresie, bo zagadnienia pojawiają się i są rozwiązywane w miarę zagłębienia się w temat;

• teoria wprowadzana jest wtedy, gdy jest potrzebna do rozwiązania zadania;

• temat projektu stanowi problem do rozwiązania (niekoniecznie z jednym rozwiązaniem), sformułowany w formie pytania problemowego (driving question);


Walory projektu edukacyjnego w pracy z uczniem zdolnym

Projekt edukacyjny zapewni uczniowi zdolnemu:• odmienny sposób pracy;

• poznawanie trudniejszego materiału wykraczającego poza program szkolny;

• samodzielne, oryginalne opracowanie zagadnienia;

• poznanie metod samodzielnego poszerzania i zdobywania wiedzy;


Walory projektu edukacyjnego w pracy z uczniem zdolnym

• możliwości badawcze - stawiania pytań i hipotez badawczych;

• poznanie różnych sposobów prezentowania wyników;

• możliwość uczenia innych, co jest najbardziej efektywnym sposobem uczenia się;

• myślenie twórcze, da możliwość wykazania się płynnością, giętkością i oryginalnością myślenia;

• dobór materiału i źródeł informacji zgodnych z jego potrzebami.

projekt współfinansowany przez unię europejską w ramach europejskiego funduszu społecznego

Documents