prospekt - mse

PROSPEKT

FER[PED AD Skopje Dru{tvo za me|unarodna i vnatre{na

{pedicija so javni i carinski skladi{ta

ul. Mar{al Tito br. 11a Skopje www.fersped.com.mk

Kotacija na akciite na FER[PED AD Skopje na Oficijalniot pazar na Makedonskata berza na dolgoro~ni hartii od vrednost AD Skopje

Do Makedonskata Berza na dolgoro~ni hartii od vrednost AD Skopje e dostaveno barawe za kotacija na akciite na FER[PED AD Skopje na oficijalniot pazar. Nominalnata vrednost na edna akcija na FER[PED AD Skopje iznesuva 37.400 denari. Baraweto za kotacija se odnesuva na slednive rodovi na akcii:

- 16.918 obi~ni akcii so pravo na glas; - 1.195 prioritetni akcii bez pravo na glas vo sopstvenost na Fondot za

penzisko i invalidsko osiguruvawe na Republika Makedonija, koi so proda`ba se transformiraat vo obi~ni akcii.

Pred kotacijata na oficijalniot pazar na Makedonskata berza AD Skopje so akciite na FER[PED AD Skopje se trguvalo na neoficijalniot pazar na Makedonskata berza.

Pokrovitel na kotacijata

FER[PED BROKER AD Skopje ul. Mar{al Tito br. 11a Skopje

Skopje, oktomvri 2004 godina

FER[PED AD Skopje Prospekt

2

IZJAVA NA ODGOVORNOTO LICE NA DRU[TVOTO

Spored na{ite uveruvawa i soglasno na{ite soznanija i podatoci so koi raspolagame, pod celosna moralna, materijalna i krivi~na odgovornost, izjavuvame deka site podatoci od ovoj prospekt so~inuvaat celosno i vistinito prikaùvawe na imotot i obvrskite, dobivkite i zagubite, finansiskata i delovnata sostojba na FER[PED AD Skopje, pravata sodràni vo hartiite od vrednost i deka ne se izostaveni podatoci koi bi moèle da vlijaat na celovitosta i vistinitosta na ovoj prospekt. Prospektot e izgotven soglasno Pravilnikot za kotacija na hartii od vrednost objaven od Makedonskata berza na dolgoro~ni hartii od vrednost AD Skopje vo maj 2004 godina.

Revizor na finansiskite izve{tai na FER[PED AD Skopje za 2001, 2002 i 2003 godina e dru{tvoto za revizija B i Q, Boro i Qup~o doo Skopje.

Pokrovitel na kotacijata e Brokerskata ku}a FER[PED BROKER AD Skopje.

Prospektot ne pretstavuva ponuda za proda`ba, nitu povik za kupuvawe na akciite na FER[PED AD Skopje. Prospektot ne smee da se smeta za preporaka za kupuvawe na akcii na FER[PED AD Skopje, a sekoj potencijalen investitor se upatuva na sopstvena procenka na finansiskata sostojba i raboteweto na FER[PED AD Skopje.

Pretsedatel na Upraven odbor

[terjo Nakov


3

SODR@INA 1. PODATOCI ZA IZDAVAÔT I KAPITALOT NA IZDAVAÔT 5 1.1. Firma, sedi{te i kratok istorijat 5 1.2. Datum na registracija vo trgovskiot registar 6 1.3. Iznos na vkupniot kapital i pooddelnite vidovi akcii 6 1.4. Odredbi od Statutot koi gi reguliraat promenite vo kapitalot i pravata koi proizleguvaat od razli~nite vidovi akcii 6 1.5. Promeni vo strukturata na kapitalot vo poslednite tri godini vo pogled na iznosite na emitiraniot kapital i brojot i vidovite na akcii 7 1.6. Iznos na site dol`ni~ki konvertibilni hartii od vrednost 7 1.7. Imiwa na akcionerite koi poseduvaat nad 10% od kapitalot 7 1.8. Kratok opis na me|usebnata povrzanost so zavisnite dru{tva so podatoci za vidot i brojot na akciite vo sopstvenost na FER[PED AD Skopje 7 1.9. Finansiski izve{tai na FER[PED AD Skopje za periodot 2001 - 2003 godina 8 1.10. Imiwa i adresi na bankite na izdava~ot 11 1.11. Nedvi`nosti 11 1.12. Za{tita na ìvotnata sredina 11 1.13. ISO standardi za kvalitet 12 1.14. Sponzorstva, donacii, kultura i sport 12 2. DELOVNI AKTIVNOSTI NA FER[PED AD Skopje 13 2.1. Opis na osnovnite dejnosti 13 2.2. Prikaz na prihodite od proda`ba vo periodot 2001 - 2003 g. 15 2.3. Kratok prikaz na stepenot na zavisnost od patenti, licenci,

industriski, komercijalni ili finansiski dogovori ili novi proizvodni postapki 15

2.4. Informacii za politikata na razvojot i istraùvawe na novi proizvodi i postapki 15

2.5. Informacii za sudskite i arbitra`nite postapki koi se vo tek ili moàt da nastanat i koi moàt da imaat seriozno vlijanie vrz finansiskata sostojba 16

2.6. Broj na vraboteni i kvalifikaciona struktura 16 2.7. Opis i vrednost na zna~itelnite investicii vo

osnovni sredstva i vo hartii od vrednost na drugi trgovski dru{tva vo periodot 2001 - 2003 g. 18

2.8. Mesto i pozicija na FER[PED AD Skopje vo grankata 19 2.9. Organizaciona {ema na FER[PED AD Skopje 19


4

3. FINANSISKI PODATOCI ZA FER[PED AD Skopje 21 3.1. Finansiski podatoci za periodot 2001 - 2003 g. 21

3.2. Podatoci za trgovskite dru{tva vo koi FER[PED AD Skopje ima mnozinska sopstvenost 21

4. PODATOCI ZA AKCIITE ZA KOI SE BARA KOTACIJA 24

4.1. Opis na vidot na akciite za koi se podensuva baraweto, brojot na akciite i nivnata nominalna vrednost 24

4.2. Prikaz na pravata koi im pripa|aat na akciite 24 4.3. Prikaz na pozna~ajni odredbi od Statutot na FER[PED

AD Skopje koi gi reguliraat pravata na akcionerite 25 4.4. Statisti~ki podatoci za trguvaweto so akciite na

FER[PED AD Skopje vo periodot 2001 - 2003 g. 26 4.5. Iznosot na dividenda po akcija za periodot 2001 - 2003 g. 27 5. PODATOCI ZA UPRAVATA NA FER[PED AD Skopje 28

5.1. Podatoci za ~lenovite na organite na upravuvawe i na menaxmentot 28

5.2. Podatoci za brojot na akciite na ~lenovite na organite na upravuvawe i na menaxmentot 31

6. RAZVOJNI PERSPEKTIVI 32

6.1. Informacija za razvojnite perspektivi vo delovnoto rabotewe vo periodot 2004 - 2006 g. 32

6.2. Osnovni pretpostavki i procenka na dvi`ewe na dobivkata vo periodot 2004 - 2006 g. 33

7. KONSOLIDIRANI FINANSISKI IZVE[TAI 34 7.1. Mislewe na ovlastenite revizori 34 7.2. Konsolidiran bilans na uspeh za periodot 2001 - 2003 g. 35 7.3. Konsolidiran bilans na sostojba za periodot 2001 - 2003 g. 36

7.4. Konsolidiran izve{taj za promeni na kapitalot za periodot 2001 - 2003 g. 37

7.5. Konsolidiran izve{taj za pari~nite tekovi za periodot 2001 - 2003 g. 39

7.6. Osnovi za izgotvuvawe na konsolidiranite finansiski izve{tai 40 7.7. Osnovni smetkovodstveni politiki 40 7.8. Bele{ki kon finansiskite izve{tai 44


5

1. PODATOCI ZA IZDAVAÔT I KAPITALOT NA

IZDAVAÔT 1.1. Firma, sedi{te i kratok istorijat na izdava~ot Polnata firma na izdava~ot glasi: Dru{tvo za me|unarodna i vnatre{na {pedicija so javni i carinski skladi{ta FER[PED AD Skopje. Skrateniot naziv na firmata na izdava~ot glasi: FER[PED AD Skopje. Sedi{teto na FER[PED AD Skopje e na ul. Mar{al Tito br. 11a, Skopje. Kratok istorijat na izdava~ot Po~etokot na raboteweto na FER[PED datira od 1968 godina, koga vo ramkite na @TP Skopje zaradi izvr{uvawe na {pediterski uslugi vo vnatre{niot i me|unarodniot transport e formirana samostojna rabotna edinica FER[PED. Soglasno odredbite na Zakonot za zdruèniot trud, vo 1974 godina FER[PED se organizira kako OOZT (osnovna organizacija na zdruèn trud) za me|unarodna i vnatre{na {pedicija. Vo 1984 godina doa|a do integrirawe na OOZT FER[PED so OOZT za javni i carinski skladi{ta, pri {to novoto ime glasi: OOZT za me|unarodna i vnatre{na {pedicija so javni i carinski skladi{ta FER[PED Skopje. Vo 1989 godina FER[PED go menuva svojot praven oblik i se organizira kako dru{tvo so ograni~ena odgovornost. Vo 1991 godina soglasno Odlukata za organizirawe na FER[PED kako akcionersko dru{tvo vo me{ovita sopstvenost i Odlukata za izdavawe interni akcii FER[PED se transformira od dru{tvo so ograni~ena odgovornost vo op{testvena sopstvenost vo akcionersko dru{tvo vo me{ovita sopstvenost. Vo 1995 godina, kako rezultat na procesot na doprivatizacija izvr{en spored odredbite na Zakonot za transformacija na pretprijatijata so op{testven kapital, a soglasno Odlukata za dovr{uvawe na transformacijata na ostatokot na op{testveniot kapital, FER[PED se organizira kako: Pretprijatie za me|unarodna i vnatre{na {pedicija so javni i carinski skladi{ta FER[PED akcionersko dru{tvo Skopje. Vo 1998 godina soglasno Statutot donesen na 26.06.1998 godina, FER[PED ja usoglasuva svojata organizacija spored odredbite na Zakonot za trgovskite dru{tva, pri {to polnoto ime glasi: Dru{tvo za me|unarodna i vnatre{na {pedicija so javni i carinski skladi{ta FER[PED AD Skopje.


6

Vo mesec septemvri 2004 godina napraveni se izmenuvawa i dopolnuvawa na Statutot na FER[PED AD Skopje so koi e izvr{eno usoglasuvawe so noviot Zakon za trgovskite dru{tva donesen vo april 2004 godina. 1.2. Datum na registracija vo Trgovskiot registar Usoglasuvaweto na Dru{tvoto za me|unarodna i vnatre{na {pedicija so javni i carinski skladi{ta FER[PED AD Skopje so noviot Zakon za trgovskite dru{tva e zapi{ano vo trgovskiot registar na Osnovniot sud Skopje I Skopje pod broj Treg. br. 2945/2004 od 13.10.2004 godina. 1.3. Iznos na vkupniot kapital i pooddelnite vidovi akcii Vkupniot kapital na FER[PED AD Skopje iznesuva 677.426.200 denari, a pretstaven e preku 18.113 akcii so poedine~na nominalna vrednost po akcija od 37.400 denari. Brojot na obi~nite akcii iznesuva 16.918 so vkupna nominalna vrednost od 632.733.200 denari. Brojot na prioritetnite akcii iznesuva 1.195 so vkupna nominalna vrednost od 44.693.000 denari. Vo ramkite na vkupnata osnovna glavnina obi~nite akcii u~estvuvaat so 93,403%, a prioritetnite akcii u~estvuvaat so 6,597%. 1.4. Odredbi od Statutot koi gi reguliraat promenite vo kapitalot i

pravata koi proizleguvaat od razli~nite vidovi akcii Aktuelniot Statut na FER[PED AD Skopje e donesen na redovna sednica na Sobranieto na Dru{tvoto odràna na 26.06.1998 godina, a izmenet i dopolnet na sednica na Sobranieto na Dru{tvoto odràna na 07.09.2004 godina. Promenite vo kapitalot na Dru{tvoto se regulirani vo ~lenovite 14 i 19 sodràni vo delot 4 od Statutot koj glasi: “Osnovna glavnina, akcii i akcioneri”. Osnovnata glavnina na Dru{tvoto moè da se zgolemi ili namali so odluka na Sobranieto. Odlukata za zgolemuvawe, odnosno namaluvawe se donesuva so mnozinstvo na glasovi od dve tretini od akciite so pravo na glas pretstaveni na Sobranieto. Pravata koi proizleguvaat od razli~nite vidovi akcii se regulirani vo ~lenovite 10 i 16, sodràni vo delot 4 od Statutot koj glasi: “Osnovna glavnina, akcii i akcioneri”. Sekoja obi~na akcija na nivnite sopstvenici im dava:


7

- pravo na glas vo Sobranieto na dru{tvoto; - pravo na isplata na del od dobivkata vo vid na dividenda; - vo slu~aj na ste~aj ili likvidacija na dru{tvoto, dava pravo na srazmerno

u~estvo vo podelbata na ste~ajnata, odnosno likvidacionata masa. Prioritetnite akcii izdadeni na Fondot za penzisko i invalidsko osiguruvawe na Republika Makedonija ne se upravuva~ki i gi imaat slednite prava:

- davaat pravo na dividenda od najmalku 2% godi{no i srazmerno u~estvo vo ostatokot na dobivkata ako na obi~nite akcii im se isplatuva dividenda nad ovoj iznos. Prioritetnite akcii ne se kumulativni;

- vo slu~aj na ste~aj ili likvidacija na Dru{tvoto davaat pravo na srazmerno u~estvo vo podelbata na ostatokot na ste~ajnata, odnosno likvidacionata masa;

- prioritetnite akcii Fondot mo`e da gi prodava, pri {to so proda`bata tie se pretvoraat vo obi~ni akcii.

1.5. Promeni vo strukturata na kapitalot vo poslednite tri godini vo

pogled na iznosite na emitiraniot kapital i brojot i vidovite na akcii Vo poslednite tri godini ne se slu~ile promeni vo kapitalot na FER[PED AD Skopje vo pogled na iznosite na emitiraniot kapital. Promeni ne se slu~ile nitu vo brojot i vidovite na akcii koi go so~inuvaat vkupniot kapital. 1.6. Iznos na site dol`ni~ki konvertibilni hartii od vrednost, so opis na

pravilata i procedurite na konverzija FER[PED AD Skopje nema izdadeno dol`ni~ki konvertibilni hartii od vrednost. 1.7. Imiwata na akcionerite koi poseduvaat nad 10% od kapitalot Dominanten akcioner so u~estvo od 23,387% vo vkupnata akcionerska glavnina e liceto [terjo Nakov, koj e Pretsedatel na Upravniot odbor i Generalen direktor na FER[PED AD Skopje. Na 30.06.2004 godina nema drugi akcioneri koi poseduvaat pove}e od 10% od vkupnata akcionerska glavnina na FER[PED AD Skopje. 1.8. Kratok opis na me|usebnata povrzanost so zavisnite dru{tva so

podatoci za vidot i brojot na akciite vo sopstvenost na FER[PED AD Skopje

FER[PED AD Skopje me|usebno e povrzan so ~etiri akcionerski dru{tva vo koi ima mnozinska sopstvenost, i toa so SKOVIN AD Skopje, LOTARIJA na


8

MAKEDONIJA AD Skopje, HOTELI-METROPOL AD Ohrid i FER[PED BROKER AD Skopje. Vo navedenite pravni subjekti FER[PED AD Skopje ima mnozinsko upravuva~ko vlijanie koe go ostvaruva preku obi~nite akcii koi gi poseduva. Vo prodol`enie sledat tabelarni prikazi za brojot na akciite koi gi poseduva FER[PED AD Skopje vo akcionerskite dru{tva vo mnozinska sopstvenost, kako i za negovoto procentualno u~estvo vo ramkite na vkupnata osnovna glavnina. Broj na akcii na FER[PED AD Skopje

31.12.2003

Nominalna Broj naIme na dru{tvoto vo mnozinska sopstvenost vrednost na akcii na

edna akcija FER[PEDvo evra

SKOVIN AD Skopje 5,11 1.060.680LOTARIJA na MAKEDONIJA AD Skopje 51,03 83.458HOTELI-METROPOL AD Ohrid 5,11 653.701FER[PED BROKER AD Skopje 51,13 9.000

Procent na u~estvo na FER[PED AD Skopje vo vkupniot akcionerski kapital

Ime na dru{tvoto vo mnozinska sopstvenost 2003 2002 2001

SKOVIN AD Skopje 96,693 96,647 96,647LOTARIJA na MAKEDONIJA AD Skopje 51,644 51,644 49,741HOTELI-METROPOL AD Ohrid 63,160 63,160 63,160FER[PED BROKER AD Skopje 85,633 85,633 85,633

1.9. Finansiski izve{tai na FER[PED AD Skopje

za periodot 2001 - 2003 godina Vo prodol`enie sledi prikaz na bilansot na uspeh i bilansot na sostojbata na FER[PED AD Skopje za periodot 2001 - 2003 godina.


9

BILANS NA USPEH

vo iljadi denari 2003 2002 2001

Prihodi od proda`ba 3.030.218 2.984.213 3.354.382Ostanati operativni prihodi 213.601 353.747 259.167Prihodi od upotreba nasopstveni proizvodi i uslugi - - 30.359Vkupno operativni prihodi 3.243.819 3.337.960 3.643.908

Promena na vrednosta na zalihite nagotovi proizvodi i proizvodstvo vo tek - - -

Potro{eni materijali i siten inventar -57.009 -71.985 -64.350Tro{oci za vrabotenite -211.307 -211.541 -195.279Amortizacija -183.424 -78.862 -76.293Nabavna vrednost na prodadeni stoki -778.384 -790.659 -1.020.933Ostanati operativni rashodi -1.786.134 -2.016.251 -1.929.460Vkupno operativni rashodi -3.016.258 -3.169.298 -3.286.315

Dobivka od operativno rabotewe 227.561 168.662 357.593

Finansiski prihodi 158.663 218.883 78.652Finansiski tro{oci -117.871 -120.313 -131.945

Dobivka pred odano~uvawe 268.353 267.232 304.300

Danok na dobivka -39.063 -39.145 -45.734

Dobivka po odano~uvawe 229.290 228.087 258.566


10

BILANS NA SOSTOJBA


SREDSTVA

Dolgoro~ni sredstvaNematerijalni sredstva 9.789 1.185 1.173Osnovni sredstva 1.242.910 1.443.852 1.471.514Dolgoro~ni vlo`uvawa 787.627 813.992 918.457Pobaruvawa po dolgoro~ni krediti - 14.318 14.318Vkupno 2.040.326 2.273.347 2.405.462

Tekovni sredstvaZalihi 83.894 75.635 1.024.563Pobaruvawa od kupuva~i 1.116.341 1.534.266 1.624.092Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa 880.221 440.719 368.228Kratkoro~ni finansiski vlo`uvawa 31.018 26.715 24.872Pobaruvawa za avansi, depoziti i kaucii 27.565 30.216 33.132Aktivni vremenski razgrani~uvawa 20 209 8.031Pari~ni sredstva 27.855 36.036 60.128Vkupno 2.166.914 2.143.796 3.143.046

VKUPNO SREDSTVA 4.207.240 4.417.143 5.548.508

KAPITAL I OBVRSKI

Kapital i rezerviAkcionerski kapital 644.500 468.623 468.623Zakonski rezervi 436.508 419.585 389.248Revalorizacioni rezervi 386.904 386.896 371.237Akumulirana dobivka 663.967 662.942 522.240Vkupno 2.131.879 1.938.046 1.751.348

Dolgoro~ni obvrski 205.745 115.437 86.209

Tekovni obvrskiObvrski sprema dobavuva~i 963.727 1.698.643 2.003.727Ostanati kratkoro~ni obvrski 254.466 205.979 294.001Obvrski za avansi 13.034 14.295 983.715Kratkoro~ni finansiski obvrski 638.389 444.743 428.088Pasivni vremenski razgrani~uvawa - - 1.420Vkupno 1.869.616 2.363.660 3.710.951

VKUPNO KAPITAL I OBVRSKI 4.207.240 4.417.143 5.548.508


11

1.10. Imiwa i adresi na bankite na izdava~ot

- Komercijalna Banka AD Skopje, ul. Kej Dimitar Vlahov br. 4 Skopje; - Investbanka AD Skopje, ul.Makedonija br. 9/11 Skopje; - Tutunska Banka AD Skopje, ul.12-ta Udarna brigada b.b. Skopje; - Ohridska Banka AD Ohrid, ul. Makedonski prosvetiteli br. 19; - Alfa Banka AD Skopje, ul. Dame Gruev br.1 Skopje; i - Stopanska Banka AD Skopje, ul.11 Oktomvri br. 7 Skopje.

1.11. Nedvi`nosti FER[PED AD Skopje go poseduva sledniot nedvièn imot:

- hotel Aleksandar Palas vo Skopje so vkupna povr{ina od 15.000 metri kvadratni;

- deloven prostor vo naselba Kapi{tec vo Skopje od 1.946 metri kvadratni; - upravna zgrada vo kompleksot javni i carinski skladi{ta od 1.373 metri

kvadratni; - ~etiri skladi{ta vo kompleksot javni i carinski skladi{ta so vkupna

povr{ina od 27.853 metri kvadratni; - pomo{ni objekti vo kompleksot javni i carinski skladi{ta so vkupna

povr{ina od 2.413 metri kvadratni; - deloven prostor vo trgovskiot centar Buwakovec so povr{ina od 400 metri

kvadratni; - deloven prostor vo trgovskiot centar Paloma Bjanka so povr{ina od 250

metri kvadratni; - drug deloven prostor vo koj se obavuva {pediterskata dejnost, vo osum

op{tini vo Republika Makedonija, so vkupna povr{ina od 1.250 metri kvadratni;

- hotel Partizanska ku}a vo Mavrovo so vkupna povr{ina od 1.100 metri kvadratni;

- benzinska pumpa vo kompleksot javni i carinski skladi{ta. 1.12. Za{tita na ìvotnata sredina FER[PED AD Skopje osobeno vnimanie posvetuva na za{titata na ìvotnata sredina preku konkretni aktivnosti vo ramkite na svoite dejnosti. Javnite i carinskite skladi{ta se smesteni vo industriskata zona vo Skopje, {to od ekolo{ki aspekt zna~i namaluvawe na aerozagadenosta na naselenite mesta. Vo hotelsko-ugostitelskite objekti otpadnite vodi se opfateni vo specijalni pre~istitelni stanici, a povr{inite okolu objektite kompletno hortikulturno se tretirani. Izvr{ena e i nabavka na ma{ini za ~istewe na golemi povr{ini. Osven {to e aktiven pobornik za ~ista ìvotna sredina, FER[PED AD Skopje poddrùva i pove}e ekolo{ki akcii i nevladini ekolo{ki organizacii.


12

1.13. ISO standardi za kvalitet Vo ramkite na naporite za podignuvawe na kvalitetot na upravuvawe so sredstvata so koi raspolaga na 18 april 2000 godina FER[PED AD Skopje go ima dobieno ISO standardot 9001 koj se odnesuva na sistem za upravuvawe so kvalitet. Davatel na sertifikatot e Institucijata za Britanski standardi (British Standards Institution) so sedi{te vo London. Od istata Institucija na 5 januari 2004 godina povtorno e potvrdena validnosta na sertifikatot za registracija na Sistemot za upravuvawe so kvalitet izdaden na 18 april 2000 godina. 1.14. Sponzorstva, donacii, kultura i sport FER[PED AD Skopje ja poddr`uva politikata na pomagawe na razvojot na makedonskite sportski, kulturni, nau~ni, umetni~ki, humanitarni i zdrastveni organizacii i poedinci vo vid na sponzorstva i donacii, za {to dosega ima dobieno pove}e priznanija. FER[PED AD Skopje e glaven sponzor na:

- ko{arkarskiot klub Fer{ped-Rabotni~ki Skopje; - ma{kiot i `enskiot odbojkarski klub Rabotni~ki Skopje; - teniskiot klub Jug od Skopje; - festivalot na zabavni melodii Makfest [tip.


13

2. DELOVNI AKTIVNOSTI NA IZDAVAÔT 2.1. Opis na osnovnite dejnosti na izdava~ot FER[PED AD Skopje e akcionersko dru{tvo koe ima nekolku osnovni dejnosti od koi gi ostvaruva prihodite od proda`ba, i toa: {pediteriski uslugi, uslugi za skladirawe, trgovija i ugostitelstvo. [pedicija Vo ramkite na {pediterskite uslugi opfaten e {irok spektar na uslugi, i toa:

- iznao|awe na najpovolni prevozni pravci i izbor na najpovolen transport; - organizira aktivnosti za utovar, istovar i pretovar na stokite vo

pristani{ta; - vskladi{tuvawe i odskladi{tuvawe na stokite vo sopstveni ili zakupeni

skladi{ta vo redovni ili vonredni okolnosti; - zastapuvawe i obavuvawe na uslugi za carinewe; - posreduvawe pri carinskite, fitopatolo{kite, sanitarnite i drugi

postapki na granicata; - posreduvawe vo transportno osiguruvawe na stokata; - zemawe na primeroci i utvrduvawe na koli~inite na stokata; - dostavuvawe na priemni i dostavni izvestuvawa; - utvrduvawe na tarifni broevi po carinska tarifa; - obezbeduvawe regresno pravo preku treti lica; - stru~ni soveti.

FER[PED ovozmoùva brzo i efikasno vr{ewe na site carinski formalnosti za uvoz i tranzit na stoki na 10 grani~ni premini, i toa:

- kon Grcija na Bogorodica i Mexitlija; - kon Bugarija na Deve Bair, Del~evo i Novo Selo; - kon Srbija i Crna Gora na Tabanovce, Blace i Jaìnce; - kon Albanija na ]afasan i Blato.

Carinskite formalnosti za uvoz, tranzit, izvoz, kako i smestuvawe na stoki vo javni i carinski skladi{ta se vr{i vo site pogolemi centri niz Republika Makedonija, i toa vo: Skopje, Trubarevo, Bitola, Kumanovo, Tetovo, Veles, [tip, Strumica, Struga, Kavadarci, Prilep, Ohrid, Gevgelija. Visoko profesionalen kadar posreduva pri vr{ewe formalnosti za fito-sanitarna i veterinarna kontrola na stokite na grani~nite premini i sanitarna i pazarna kontrola vo vnatre{nite carinski ispostavi. Vrabotenite vo FER[PED davaat stru~na pomo{ okolu svrstuvaweto na stokite po carinski tarifi, reìmi na uvoz ili izvoz, objasnuvawe na zakonskite odredbi od oblasta na carinite i nadvore{no trgovskoto rabotewe, kako i primena na me|unarodnite i me|udràvnite spogodbi koi gi sklu~ila i ratifikuvala Republika Makedonija.


14

Site carinski oddelenija, i na grani~nite premini i vo vnatre{nosta na dràvata se kompjuterski povrzani so carinskite ispostavi na Carinskata uprava na Republika Makedonija so mreàta MAKCIS (Makedonski carinsko informativen sistem). Uslugi za skladirawe Uslugite za skladirawe opfa}aat istovar, vskladi{tuvawe, manipulacija vo magacinskiot prostor, odskladi{tuvawe i utovar na stokite. Skladiraweto se vr{i vo javni i carinski skladi{ta na povr{ina od okolu 28.800 metri kvadratni zatvoren skladi{en prostor. Vo sostav na organizacioniot del za javni i carinski skladi{ta se nao|aat i: terminal za kamioni so povr{ina od okolu 43.000 metri kvadratni, terminal za kontejneri so povr{ina od 15.000 metri kvadratni, tri nastre{nici so vkupna povr{ina od 2.000 metri kvadratni, upravna zgrada broj 1 so povr{ina od 1.370 metri kvadratni, delovna zgrada broj 2 so povr{ina od 700 metri kvadratni koja e vo funkcija na kamionskiot carinski terminal so namena za smestuvawe na carinski i inspekciski organi, {pediteri i transporteri i restoran za ugostitelski uslugi so povr{ina od 180 metri kvadratni. Vo kompleksot se izgradeni pove}e pomo{ni objekti neophodni za negovo funkcionirawe kako {to se: garaì, trafostanici i servis za popravka na mehanizacija. Kompleksot za javni i carinski skladi{ta e obezbeden so sistem na kameri, visoka metalna ograda i ~uvarska slu`ba. Na povr{inata na terminalot za kamioni, sekoja nedela se organizira najgolemiot avtopazar vo Republika Makedonija. Vo sektorot za javni i carinski skladi{ta vo funkcija e i elektronska vaga za merewe na stoki so nosivost do 50 toni, digalka so nosivost do 32 toni i 25 vilu{kari na elektro i dizel pogon so nosivost do 12,5 toni. Lokacijata na koja se nao|aat navedenite kapaciteti omozmoùva idealen pristap so kamioni i so èleznica, {to e biten uslov za uspe{na rabota na skladi{tata. Trgovija Vo sekojdnevnoto rabotewe FER[PED ostvaruva prihodi i od vr{ewe na dejnost trgovija na golemo i trgovija na malo. Zna~ajno u~estvo vo trgovijata imaat prometot so nafta i nafteni derivati, prehranbeni proizvodi, oprema, proizvodi od oblasta na crnata i oboenata metalurgija. FER[PED poseduva i benzinska pumpa koja se nao|a vo Skopje na lokalitetot vo Avtokomanda vo kompleksot na javnite i carinski skladi{ta. Hotelierstvo So izgradbata na hotelot Aleksandar Palas vo Skopje vo 1998 godina se sozdadoa preduslovi za razvoj na dejnosta hotelierstvo. Hotelot Aleksandar Palas vo momentot e edinstven hotel vo Republika Makedonija {to ima pet zvezdi. Vkupnata povr{ina na Hotelot opfa}a okolu 15.000 metri kvadratni. Smestuva~kiot kapacitet se sostoi od 135 luksuzni sobi, od koi 22 se apartmani. Sobite se klimatizirani, opremeni so satelitska i kablovska televizija, priklu~ok za


15

internet. Kako pridru`ni sodrìni se zastapeni golema konferenciska sala, 3 kompjuterski opremeni prostorii nameneti za delovni sredbi so kapacitet od 80 sedi{ta, fitnes centar, 6 teniski igrali{ta so tvrd pod (pelskicution), kafe bar, peralna, internet kafe, prodavnica za suveniri, zatvorena garaà, servis za miewe vozila. Konferenciskata sala ima kapacitet od 1.500 sedi{ta, a opremena e so aparatura za simultan prevod, 100 telefonski linii i tri prostorii za najrazli~na namena: kongresi, seminari, modni revii, prezentacii i drugi manifestacii. Fitnes centarot opfa}a solarium, ve`balna, sauna, jakuzi, aerobik i masaà. Po~etokot na hotelierstvoto datira od 1994 godina koga FER[PED kupi mal hotelski kapacitet vo Mavrovo, neposredno do ì~arnicata. Kupeniot hotelski kapacitet vedna{ e kompletno renoviran, a se sostoi od 18 sobi i opfa}a vkupna povr{ina od okolu 1.100 metri kvadratni. 2.2. Prikaz na prihodite od proda`ba vo periodot 2001 - 2003 godina Ostvarenite prihodi od proda`ba vo izminatiot tri godi{en period se kako {to sledi:


Prihodi od proda`ba vo zemjata 2.015.842 2.134.642 2.340.836Prihodi od proda`ba vo stranstvo 1.014.376 849.571 1.013.546

Vkupno 3.030.218 2.984.213 3.354.382

2.3. Kratok prikaz na stepenot na zavisnost od patenti, licenci,

industriski, komercijalni ili finansiski dogovori ili novi proizvodni postapki

FER[PED AD Skopje vo svoeto rabotewe ne e zavisen od patenti, licenci, industriski, komercijalni ili finansiski dogovori. 2.4. Informacii za politikata na razvojot i istraùvawe na novi

proizvodi i postapki Politikata na razvoj na FER[PED AD Skopje e zasnovana na slednite principi:

- odrùvawe na visok kvalitet na uslugite koi gi pruà na svoite sega{ni i potencijalni korisnici;

- probiv na novi pazari; - investicii vo postojnite dejnosti na Dru{tvoto i vo dejnostite na

dru{tvata vo mnozinska sopstvenost {to gi poseduva; - ostvaruvawe podobri finansiski rezultati;


16

- pridrùvawe kon zakonskite propisi i site relevantni me|unarodni

standardi koi imaat dopirni to~ki so dejnostite {to gi obavuva FER[PED;

- postojana edukacija i obuka na vrabotenite; - grià za ìvotnata sredina.

2.5. Informacii za sudskite i arbitra`nite postapki koi se vo tek ili

moàt da nastanat i koi moàt da imaat seriozno vlijanie vrz finansiskata sostojba

Ote`natite stopanski uslovi vo koi rabotat stopanskite subjekti vo zemjata ne go zaobikoluvaat nitu FER[PED AD Skopje. Dokolku poinaku ne e mo`no, FER[PED po pat na utuùvawe se griì za naplatata na svoite pobaruvawa. Aktivnostite sekoga{ zapo~nuvaat so obidi za dogovorno, vonsudsko re{avawe na sporovite. Vo tekot na 2003 godina sprema FER[PED AD Skopje se podneseni 23 tu`bi. Iznosite vo podnesenite tu`bi se nematerijalni i nemoàt da imaat seriozno vlijanie vrz finansiskata sostojba na Dru{tvoto. 2.6. Broj na vraboteni i kvalifikaciona struktura Edna od celite zacrtani vo politikata za kvalitet na dru{tvoto spored ISO standardite e obukata i usovr{uvaweto na vrabotenite. Spored sertifikatot za kvalitet FER[PED AD se obvrzuva da gi ispolni barawata i o~ekuvawata na vrabotenite za sigurnost vo rabotata i soodveten nadomest. Na godi{no nivo, soglasno procedurata za obuka po ISO standardite se izgotvuva plan za obuka na vrabotenite koj predviduva sredstva za:

- redovni tekovni obuki za stranski jazici; - redovni obuki za kompjuterski tehniki; - redovni eksterni obuki na razni temi zna~ajni za raboteweto na

Dru{tvoto; - poseti na seminari, kongresi, saemi, forumi i sli~no; - interni obuki po site segmenti vo Dru{tvoto.

Celta na ovoj proces e dobivawe na kompetentni i obu~eni kadari koi kvalitetno i so visok profesionalizam }e gi izvr{uvaat postavenite rabotni zada~i na zadovolstvo na komitentite. Brojnata sostojba i kvalifikacionata struktura na vrabotenite vo izminatiot trigodi{en period e kako {to sledi:


17

Kvalifikacija na vrabotenite 2003 % 2002 % 2001 %

Visoka stru~na sprema 113 23,79 112 23,58 117 24,22Vi{a stru~na sprema 33 6,95 35 7,37 34 7,04Sredna stru~na sprema 287 60,42 285 60,00 288 59,63Kvalifikuvani 17 3,58 17 3,58 18 3,73Nià stru~na sprema 25 5,26 26 5,47 26 5,38

Vkupno 475 100,00 475 100,00 483 100,00

Od tabelarniot pregled moè da se sogleda deka brojot na vrabotenite vo FER[PED AD Skopje, po nezna~itelnoto namaluvawe vo 2002 godina vo odnos na sostojbata vo 2001 godina, vo 2003 godina e na istoto nivo kako vo 2002 godina. Kvalifikacionata struktura moè da se smeta za povolna so ogled na faktot deka u~estvoto na vrabotenite so visoko i vi{e obrazovanie vo vkupniot broj na vraboteni u~estvuva so ne{to pove}e od 30%, a u~estvoto na vrabotenite so niska stru~na sprema e nezna~itelno pogolemo od 5%. Najgolemiot broj od vrabotenite so u~estvo od okolu 60% se so sredna stru~na sprema. Vo prodolènie sledi i tabelaren prikaz na brojot na vrabotenite po osnovnite organizacioni delovi na FER[PED AD Skopje.

Sektor 2003 % 2002 % 2001 %

Komercijalni raboti 51 10,74 52 10,95 53 10,97Carinski raboti 167 35,16 167 35,16 168 34,78Javni i carinski skladi{ta 65 13,68 63 13,26 66 13,66Tarifsko-konjukturni raboti 17 3,58 17 3,58 19 3,93Trgovija 21 4,42 19 4,00 18 3,73Ugostitelstvo 102 21,47 102 21,47 101 20,91Finansiski raboti 26 5,47 26 5,47 25 5,18Op{ti i pravni raboti 26 5,47 29 6,11 33 6,83

Vkupno 475 100,00 475 100,00 483 100,00

Od tabelata moè da se sogleda deka najmnogu vraboteni ima vo sektorot za carinski raboti, a po nego e sektorot za ugostitelstvo. Brojot na vrabotenite vo neproizvodnite sektori vo 2003 godina iznesuva 52 lica, a procentualno vo vkupniot broj na vraboteni u~estvuva so 10,94% {to moè da se smeta za povolen pokazatel.


18

2.7. Opis i vrednost na zna~itelnite investicii vo osnovni sredstva i vo

hartii od vrednost na drugi trgovski dru{tva vo poslednite tri godini Investicii vo osnovni sredstva Pozna~ajni investicii vo osnovni sredstva vo tekot na 2001 godina se slednite:

- 12.884 iljadi denari vo dva me|ugradski avtobusi; - 3.069 iljadi denari vo sistem za video nadzor.

Pozna~ajni investicii vo osnovni sredstva vo tekot na 2002 godina se slednite:

- 17.182 iljadi denari vo koncentrator na sok od grozje; - 7.387 iljadi denari vo stabilizator za podgotovka na vino; - 2.078 iljadi denari vo dva vulu{kari; - 1.249 iljadi denari vo sistem za video nadzor.

Pozna~ajni investicii vo osnovni sredstva vo tekot na 2003 godina se slednite:

- 12.696 iljadi denari vo upravnata zgrada na Lotarija na Makedonija AD Skopje;

- 8.603 iljadi denari vo kazino masi i ètoni za rulet; - 2.430 iljadi denari vo sistem za video nadzor i snimawe vo hotelot

Aleksandar Palas; - 1.169 iljadi denari vo industriski usisiva~ tenant 215/b; - 1.126 iljadi denari vo telefonska centrala i telefoni Panasonik.

Investicii vo hartii od vrednost Vo 2001 godina izvr{eni se slednite pozna~ajni vloùvawa vo hartii od vrednost na drugi trgovski dru{tva:

- 198.241 iljadi denari vo 80.352 obi~ni akcii na LOTARIJA NA MAKEDONIJA AD Skopje;

- 27.980 iljadi denari vo 9.000 obi~ni akcii na FER[PED BROKER AD Skopje;

- 22.819 iljadi denari vo udel na JUG Komerc DOOEL Skopje. Vo 2002 godina izvr{eni se slednite pozna~ajni vloùvawa vo hartii od vrednost na drugi trgovski dru{tva:

- 9.791 iljadi denari vo 321 obi~ni akcii na Tabak Osiguruvawe AD Skopje po osnov na isplatena dividenda vo akcii od neto dobivkata ostvarena vo 2001 godina.

Vo tekot na 2003 godina ne se ostvareni pozna~ajni vloùvawa vo hartii od vrednost na drugi trgovski dru{tva.


19

2.8. Mesto i pozicija na izdava~ot vo grankata FER[PED AD Skopje e vode~ko {peditersko dru{tvo vo Republika Makedonija i edna od najuspe{nite firmi vo Republika Makedonija. Nitu edna destinacija vo svetot ne e dale~na i nitu eden vid na transport ne e nevozmoèn za profesionalcite od FER[PED AD Skopje. FER[PED e vistinski partner za organizirawe na bilo kakov vid na transport. Vo tekot na svoeto postoewe FER[PED prerasna vo vistinski {pediterski gigant so visok me|unaroden rejting i iskustvo. Uslugite na Dru{tvoto gi koristat najgolemite firmi vo zemjata, kako i firmi od balkanskite zemji, od zemji od Zapadna Evropa, od biv{iot Sovetski sojuz i od drugi dràvi. Uslugite na FER[PED gi koristat i me|unarodni humanitarni organizacii. Kako ~len na FIATA (Federation Internationale des Associations de Transitaires et Assimiles) FER[PED ovozmoùva dopolnitelna sigurnost kaj komitentite vo pogled na izdavawe na {pediterski potvrdi (FCR i FBL). Tie vo trgovskite uzansi imaat tretman na bankarski dokument i sluàt kako osnova za me|usebni pla}awa me|u partnerite. Sedi{teto na FIATA e vo [vajcarija, a FER[PED e edinstvena ~lenka od Republika Makedonija. Dolgogodi{no iskustvo vo organiziraweto na kontejnerski transport i odli~ni vrski so svetskite "container shipping liners" ovozmoùvaat efikasna i navremena usluga po najpovolni ceni, kako i t.n. isporaka "od vrata do vrata". Na ovoj na~in FER[PED e vo mo`nost da gi zadovoli barawata i na najprebirlivite klienti. Pozadi FER[PED stoi dolgogodi{no iskustvo vo organiziraweto na transport na masovni tovari, derivati i zbirni tovari. Za grankata vo koja deluva FER[PED AD Skopje moè da se kaè deka e isklu~itelno konkurentna. Vo Republika Makedonija postojat golem broj dru{tva {to izvr{uvaat {pediterski uslugi. No najgolemiot del od niv se mali i ne pretstavuvaat seriozna konkurencija na FER[PED AD Skopje. Od pogolemite firmi koi se konkurenti na FER[PED AD Skopje vo {pediterskata dejnost bi gi navele: Mako{ped AD Skopje, Kampakis od Grcija i [enker od Germanija. Vo ramkite na ugostitelskata dejnost kako najgolem konkurent bi ja navele firmata MAKEDONIJA-TURIST AD Skopje, koja poseduva nekolku zna~ajni hotelski objekti vo Skopje. 2.9. Organizaciona {ema na FER[PED AD Skopje Vo prodolènie sledi prikaz na organizacionata {ema na FER[PED AD Skopje od koja moè da se sogleda organizacionata postavenost na Dru{tvoto.


20

Organizaciona {ema na FER[PED AD Skopje Section Break (Next Page)

Sektor za komercijalni

raboti

Sektor za carinski raboti

Sektor za tarifsko kon-

jukturni raboti

Sektor za trgovija

Sektor za javni i carinski

skladi{ta

Sektor za ugostitelstvo

Sektor za op{ti i

pravni raboti

Sektor za finansiski

raboti

Pretsedatel na Upraven odbor

Upraven odbor

Nadzoren odbor

Sobranie na akcioneri


21

3. FINANSISKI PODATOCI ZA FER[PED AD Skopje 3.1. Finansiski podatoci za periodot 2001 - 2003 godina

2003 2002 2001

Vkupni sredstva (vo iljadi denari) 4.207.240 4.417.143 5.548.508

Vkupni obvrski (vo iljadi denari) 2.075.361 2.479.097 3.797.160

Vkupen kapital (vo iljadi denari) 2.131.879 1.938.046 1.751.348

Dobivka pred odano~uvawe (vo iljadi denari) 268.353 267.232 304.300

Dobivka po odano~uvawe (vo iljadi denari) 229.290 228.087 258.566

Zarabotuva~ka po akcija (vo denari) 13.500 13.429 15.179

Koeficient cena / zarabotuva~ka po akcija 1,41 1,42 1,26

Koeficient cena / knigovodstvena vrednostna edna akcija 0,15 0,17 0,19

Dividenda po akcija (vo denari) 697 664 1.484

Dividenden prinos (vo procenti) 3,66 3,48 7,79

3.2. Podatoci za trgovskite dru{tva vo koi izdava~ot ima mnozinska

sopstvenost FER[PED AD Skopje vo mnozinska sopstvenost poseduva ~etiri akcionerski dru{tva, i toa: SKOVIN AD Skopje, LOTARIJA na MAKEDONIJA AD Skopje, HOTELI-METROPOL AD Ohrid i FER[PED BROKER AD Skopje. Vo prodol`enie sledi prikaz na osnovnite podatoci so sostojba 31. 12.2003 godina za dru{tvata vo mnozinska sopstvenost koi gi poseduva FER[PED AD Skopje.


22

Dru{tvo vo mnozinska sopstvenost: SKOVIN AD Skopje Adresa: ul. 15-ti Korpus br. 3, Skopje

Dejnost: Proizvodstvo na vino

Del na kapitalot vo sopstvenost: 1.060.680 akcii ili 96,693% Emitiran kapital: 5.609 iljadi evra, 1.096. 954 akcii Zakonski rezervi: 2.113 iljadi denari Dobivka po odano~uvawe: 5.703 iljadi denari Iznos na isplatena dividenda: Nema objaveno i isplateno dividenda Iznos na dolgot na izdava~ot: Nema Iznos na dolgot sprema izdava~ot: 353.539 iljadi denari Dru{tvo vo mnozinska sopstvenost: LOTARIJA NA MAKEDONIJA AD Skopje Adresa: ul. Mar{al Tito br. 11-a, Skopje

Dejnost: Kockawe, oblo`uvawe i igri na sre}a

Del na kapitalot vo sopstvenost: 83.458 akcii ili 51,644% Emitiran kapital: 8.259 iljadi evra, 161.540 akcii Zakonski rezervi: 37.888 iljadi denari Zaguba po odano~uvawe: 53.929 iljadi denari Iznos na isplatena dividenda: Nema objaveno i isplateno Iznos na dolgot na izdava~ot: 16.471 iljadi denari Iznos na dolgot sprema izdava~ot: 11.141 iljadi denari


23

Dru{tvo vo mnozinska sopstvenost: HOTELI-METROPOL AD Ohrid Adresa: Dolno Kowsko b.b., Ohrid

Dejnost: Hotelierstvo i ugostitelstvo

Del na kapitalot vo sopstvenost: 653.701 akcii ili 63,160% Emitiran kapital: 5.292 iljadi evra, 1.035. 000 akcii Zakonski rezervi: 15.590 iljadi denari Dobivka po odano~uvawe: 14.507 iljadi denari Iznos na isplatena dividenda: Ima objaveno dividenda za isplata vo iznos od

1,443 denari po akcija ili vkupno 943.579 denari za akciite {to gi poseduva FER[PED

Iznos na dolgot na izdava~ot: 18.189 iljadi denari Iznos na dolgot sprema izdava~ot: 14.037 iljadi denari Dru{tvo vo mnozinska sopstvenost: FER[PED BROKER AD Skopje Adresa: ul. Mar{al Tito br. 11-a, Skopje

Dejnost: Posreduvawe vo trguvawe so hartii od vrednost

Del na kapitalot vo sopstvenost: 9.000 akcii ili 85,633% Emitiran kapital: 537 iljadi evra, 10.510 akcii Zakonski rezervi: 7.060 iljadi denari Dobivka po odano~uvawe: 10.768 iljadi denari Iznos na isplatena dividenda: Nema objaveno i isplateno dividenda Iznos na dolgot na izdava~ot: 23.005 iljadi denari Iznos na dolgot sprema izdava~ot: 28 iljadi denari


24

4. PODATOCI ZA AKCIITE ZA KOI SE BARA KOTACIJA 4.1. Opis na vidot na akciite za koi se podnesuva baraweto, brojot na

akciite i nivnata nominalna vrednost Baraweto za kotacija na oficijalniot pazar na Makedonskata Berza na dolgoro~ni hartii od vrednost AD Skopje se podnesuva za 18.113 akcii so vkupna nominalna vrednost od 677.426.200 denari. Nominalnata vrednost na edna akcija na FER[PED AD Skopje iznesuva 37.400 denari. Baraweto za kotacija se odnesuva na slednive rodovi na akcii:

- 16.918 obi~ni akcii so pravo na glas so vkupna nominalna vrednost od 632.733.200 denari; i

- 1.195 prioritetni akcii so vkupna nominalna vrednost od 44.693.000 denari. Prioritetnite akcii se bez pravo na glas, a se nao|aat vo sopstvenost na Fondot za penzisko i invalidsko osiguruvawe na Republika Makedonija. Ovie prioritetni akcii so proda`ba se transformiraat vo obi~ni akcii.

So sostojba 30.06.2004 godina vo akcionerskata kniga na FER[PED AD Skopje se registrirani 350 akcioneri. 4.2. Prikaz na pravata koi im pripa|aat na akciite Soglasno Statutot na FER[PED AD Skopje, obi~nite akcii im gi davaat na nivnite sopstvenici slednite prava:

- pravo na glas vo Sobranieto na dru{tvoto; - pravo na isplata na del od dobivkata vo vid na dividenda; - vo slu~aj na ste~aj ili likvidacija na dru{tvoto, davaat pravo na srazmerno

u~estvo vo podelbata na ste~ajnata, odnosno likvidacionata masa. Prioritetnite akcii izdadeni na Fondot za penzisko i invalidsko osiguruvawe na Republika Makedonija gi imaat slednite prava:

- davaat pravo na dividenda od najmalku 2% godi{no i srazmerno u~estvo vo ostatokot na dobivkata ako na obi~nite akcii im se isplatuva dividenda nad ovoj iznos. Prioritetnite akcii ne se kumulativni;

- ne se upravuva~ki, odnosno ne davaat pravo na glas; - vo slu~aj na ste~aj ili likvidacija na Dru{tvoto davaat pravo na srazmerno

u~estvo vo podelbata na ostatokot na ste~ajnata, odnosno likvidacionata masa;

- prioritetnite akcii Fondot mo`e da gi prodava, pri {to so proda`bata tie se pretvoraat vo obi~ni akcii.

Akciite se slobodno prenoslivi. Kako akcioneri se smetaat site lica zapi{ani vo akcionerskata kniga koja soglasno zakonskata regulativa se vodi vo Centralniot Depozitar za hartii od vrednost.


25

4.3. Prikaz na pozna~ajni odredbi od Statutot na FER[PED AD Skopje

koi gi reguliraat pravata na akcionerite Sobranie na akcioneri Sobranieto na akcioneri na Dru{tvoto go so~inuvaat sopstvenicite na akcii {to davaat pravo na glas. Sobranieto na akcioneri go svikuva upravniot odbor. Sednicite se odrùvaat najmalku edna{ godi{no. Godi{nata sednica na Sobranieto se svikuva najdocna tri meseci od denot na sostavuvaweto na godi{nata smetka. Sobranieto na Dru{tvoto odlu~uva osobeno za: izmena na statutot; odobruvawe na godi{nata smetka, finansiskite izve{tai i na godi{niot izve{taj za rabota na Dru{tvoto; raspredelba na dobivkata; izbor i otpovikuvawe na ~lenovite na Nadzorniot odbor; odobruvawe na rabotata i vodeweto na raboteweto so Dru{tvoto na organot na upravuvawe i na nadzorniot odbor; promena na pravata vrzani za oddelni rodovi i klasi akcii; zgolemuvawe i namaluvawe na osnovnata glavnina na Dru{tvoto; izdavawe akcii i drugi hartii od vrednost; nazna~uvawe ovlasten revizor za revizija na godi{nata smetka i na finansiskite izve{tai, ako Dru{tvoto ima obvrska da gi podgotvuva; preobrazba na Dru{tvoto vo druga forma na dru{tvo; statusni promeni na Dru{tvoto; prestanok na Dru{tvoto. Sobranieto moè da raboti ako na sednicata prisustvuvaat verifikuvani u~esnici na Sobranieto koi poseduvaat najmalku mnozinstvo od vkupniot broj na akciite so pravo na glas. Odlukite na Sobranieto se donesuvaat so mnozinstvo od akciite so pravo na glas pretstaveni na Sobranieto. Soop{tenija za akcionerite Sobranieto se svikuva so objavuvawe javen povik do akcionerite. Javniot povik se objauva najmalku vo eden dneven vesnik. Rokot koj{to te~e od denot na objavuvaweto na javniot povik do denot na odrùvawe na Sobranieto ne moè da bide podolg od 50 dena nitu pokratok od 21 den do denot na odrùvaweto na Sobranieto. Pravo na glas Sekoja akcija so pravo na glas dava pravo na eden glas vo Sobranieto na Dru{tvoto. Brojot na glasovite vo Sobranieto iznesuva 16.918 glasovi. Isplata na dividenda Sobranieto na akcioneri odlu~uva za rasporeduvawe na dobivkata. Del od dobivkata moè da bide rasporeden za isplata na dividenda na akcionerite. Dividendata se isplatuva najdocna vo rok od devet meseci po zavr{uvawe na delovnata godina. Dividendata moè da se isplati vo pari ili vo akcii. Na akcionerite vo tekot na delovnata godina od predvidliviot del od dobivkata moè da im se isplati avans na ime dividenda.


26

Prestanuvawe na Dru{tvoto Odluka za prestanuvawe na Dru{tvoto donesuva Sobranieto na Dru{tvoto so dvotretinsko mnozinstvo od akciite so pravo na glas pretstaveni na Sobranieto. Dru{tvoto prestanuva ako:

- e izre~ena merka zabrana na vr{ewe na dejnosta poradi toa {to ne gi ispolnuva uslovite za vr{ewe na svojata dejnost;

- prestanat da postojat prirodnite i drugite uslovi za vr{ewe na stopanskata dejnost koja e predmet na rabotewe na Dru{tvoto;

- so pravosilna odluka na sudot se utvrdi ni{tavnost na upisot vo trgovskiot registar;

- se sprovede ste~ajna postapka; - e izvr{eno prisoedinuvawe, spojuvawe, podelba na dru{tvoto so

razdvojuvawe so osnovawe i so razdvojuvawe so prezemawe. Dru{tvoto prestanuva bez likvidacija ako se spoi so drugo dru{tvo ili ako se podeli na pove}e dru{tva. Otkup na sopstveni akcii Del od dobivkata na Dru{tvoto mo`e da se rasporedi i za otkup na sopstveni akcii. Vodewe na akcionerskata kniga Akcionerskata kniga soglasno zakonskata regulativa se vodi dematerijalizirano vo Centralniot Depozitar za hartii od vrednost. 4.4. Statisti~ki podatoci za trguvaweto so akciite na FER[PED AD

Skopje za period od tri godini Vo periodot od 1999 do 2004 godina so akciite na FER[PED AD Skopje e trguvano na neoficijalniot pazar na Makedonskata berza na dolgoro~ni hartii od vrednost. Maksimalnata cena po akcija e postignata na 03.04.2002 godina i iznesuva 20.001 denari, a minimalnata cena po akcija e postignata na 15.04.1999 godina i iznesuva 14.400 denari. Vo periodot od avgust 2002 godina do maj 2004 godina so akciite na Dru{tvoto ne se trguva{e poradi zabrana da se vr{i promena vo knigata na akcii na FER[PED AD Skopje donesena od Komisijata za hartii od vrednost. Vo periodot po simnuvaweto na zabranata za trguvawe so akciite na FER[PED AD Skopje najvisoka cena e postignata na 12 i 19 juli 2004 godina i iznesuva 19.000 denari, a najniska cena po akcija e postignata na 28 septemvri 2004 godina i iznesuva 15.000 denari. Vo prodol`enie sledi grafi~kiot prikaz za trguvaweto so akciite na FER[PED AD Skopje na neoficijalniot pazar na Makedonskata berza na dolgoro~ni hartii od vrednost.


27

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.00015

/04/

99

15/0

8/99

15/1

2/99

15/0

4/00

15/0

8/00

15/1

2/00

15/0

4/01

15/0

8/01

15/1

2/01

15/0

4/02

15/0

8/02

15/1

2/02

15/0

4/03

15/0

8/03

15/1

2/03

15/0

4/04

15/0

8/04

4.5. Iznosot na dividenda po akcija za periodot 2001 - 2003 godina

vo denari 2003 2002 2001

Dividenda po akcija 697 664 1.484

Dividendata soglasno zakonskite propisi se isplatuva najdocna do 30 septemvri.


28

5. PODATOCI ZA UPRAVATA NA IZDAVA^OT 5.1. Podatoci za ~lenovite na organite na upravuvawe i na menaxmentot Upravuvaweto so FER[PED AD Skopje e organizirano spored dvostepeniot sistem, so Nadzoren odbor i so Upraven odbor. 5.1.1. Upraven odbor Upravniot odbor na FER[PED AD Skopje broi osum ~lenovi. Mandatot na ~lenovite na Upravniot odbor iznesuva {est godini so mo`nost povtorno da bidat imenuvani. ^lenovite na Upravniot odbor gi imenuva Nadzorniot odbor na Dru{tvoto. Predsedatelot na Upravniot odbor go zastapuva i pretstavuva Dru{tvoto vo odnosite so treti lica. Vo prodol`enie sledi sostavot na ~lenovite na Upravniot odbor so prikaz na brojot na akciite {to gi poseduvaat vo FER[PED AD Skopje. Ime i Prezime

Funkcija

Broj na akcii vo FER[PED

[terjo Nakov Pretsedatel 4.236

Kiraca Trajkovska Zamenik Pretsedatel

1.609

Violeta Tatabitovska ^len 251

Angel Najdovski ^len 246

Stojan Nastovski ^len 245

Nevenka Ristovska ^len 179

Zoran Todorovski ^len 177

Caca Zikova ^len 29 Kratki biografski podatoci za ~lenovite na Upravniot odbor na FER[PED [terjo Nakov e pretsedatel na Upravniot odbor na FER[PED, koj voedno go nosi nazivot generalen direktor. Roden e vo 1948 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 31 godina, od koi 21 godina vo FER[PED. Kiraca Trajkovska e zamenik pretsedatel na Upravniot odbor na FER[PED. Rodena e vo 1953 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Nejziniot vkupen raboten sta` iznesuva 27 godini, od koi 19 godini vo FER[PED.


29

Angel Najdovski e direktor na komercijalniot sektor. Roden e vo 1946 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 33 godini, od koi 14 godini vo FER[PED. Stojan Nastovski e direktor na sektorot za javni i carinski skladi{ta. Roden e vo 1949 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 32 godini, od koi 19 godini vo FER[PED. Zoran Todorovski e direktor na sektorot za carinski raboti. Roden e vo 1952 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 28 godini, celiot vo FER[PED. Violeta Tatabitovska e direktor na sektorot za tarifsko konjukturni raboti. Rodena e vo 1953 godina. Ima zavr{eno tehnolo{ko metalur{ki fakultet. Nejziniot vkupen raboten sta` iznesuva 27 godini, od koi 19 godini vo FER[PED. Nevenka Ristovska e direktor na sektorot za op{ti i pravni raboti. Rodena e vo 1958 godina. Ima zavr{eno praven fakultet. Nejziniot vkupen raboten sta` iznesuva 22 godini, od koi 18 godini vo FER[PED. Caca Zikova e Direktor na sektorot za finansiski raboti. Rodena e vo 1960 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Nejziniot vkupen raboten sta` iznesuva 18 godini, celiot vo FER[PED. 5.1.2. Nadzoren odbor Nadzorniot odbor na FER[PED AD Skopje broi pet ~lenovi. Mandatot na ~lenovite na Nadzorniot odbor iznesuva {est godini so mo`nost povtorno da bidat imenuvani. ^lenovite na Nadzorniot odbor gi izbira Sobranieto na Dru{tvoto. Nadzorniot odbor e dol`en edna{ godi{no da mu podnese izve{taj za svoeto rabotewe na Sobranieto na Dru{tvoto. Vo prodol`enie sledi sostavot na ~lenovite na Nadzorniot odbor so prikaz na brojot na akciite {to gi poseduvaat vo FER[PED AD Skopje. Ime i Prezime

Funkcija


Todor Trp~evski Pretsedatel 247

Dimitar Petru{evski ^len 137

Bor~e Petru{evski ^len 40

Boris Jo{evski ^len 39

Ta{ko Min~evski ^len 3


30

Kratki biografski podatoci za ~lenovite na Nadzorniot odbor na FER[PED Todor Trp~evski e pretsedatel na Nadzorniot odbor na FER[PED. Roden e vo 1948 godina. Ima zavr{eno praven fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 29 godini, od koi 20 godini vo FER[PED. Dimitar Petru{evski e generalen direktor na Skovin AD Skopje. Roden e vo 1942 godina. Ima zavr{eno tehnolo{ki fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 29 godini, od koi 26 godini vo FER[PED. Bor~e Petru{evski e pomo{nik direktor vo sektorot za komercijalni raboti. Roden e vo 1954 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 23 godini, celiot vo FER[PED. Boris Jo{evski e penzioner, akcioner vo FER[PED. Roden e vo 1941 godina. Ta{ko Min~evski e pomo{nik direktor vo sektorot za carinski raboti. Roden e vo 1947 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 32 godini, od koi 9 godini vo FER[PED. 5.1.3. Menaxment Vo prodol`enie se prika`ani ~lenovite na menaxmentot na FER[PED AD Skopje koi rakovodat so sektorite soglasno organizacionata {ema. Ime i Prezime

Funkcija

Sektor


[terjo Nakov Pretsedatel na

Upraven odbor i Generalen direktor

FER[PED AD 4.236

Kiraca Trajkovska Zamenik pretsedatel na Upraven odbor

FER[PED AD 1.609

Angel Najdovski Direktor Komercijalen 246

Stojan Nastovski Direktor Javni i carinski skladi{ta

245

Zoran Todorovski Direktor Carinski 177

Violeta Tatabitovska Direktor Tarifsko konjukturen

251

Caca Zikova Direktor Finansii 29

Nevenka Ristovska Direktor Op{t i praven 179

Blagoja Naumovski Direktor Trgovija nema

Milan Vukovi} Direktor Ugostitelstvo nema


31

Kratki biografski podatoci za ~lenovite na menaxmentot na FER[PED Za ~lenovite na menaxmentot na FER[PED AD Skopje koi istovremeno se i ~lenovi na Upravniot odbor kratkite biografski podatoci se prikaàni vo delot {to se odnesuva za Upravniot odbor. Vo prodolènie sledat biografskite podatoci za ostanatite ~lenovi na menaxmentot. Blagoja Naumovski e direktor na sektorot za trgovija. Roden e vo 1954 godina. Ima zavr{eno ekonomski fakultet. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 22 godini, od koi 5 godini vo FER[PED. Milan Vukovi} e direktor na sektorot za ugostitelstvo. Roden e vo 1962 godina. Ima zavr{eno gimnazija. Negoviot vkupen raboten sta` iznesuva 10 godini, od koi 1 godina vo FER[PED. 5.2. Podatoci za brojot na akciite na ~lenovite na organite na upravuvawe i

na menaxmentot Vo sodrìnata na to~kata 5.1. od ovoj prospekt e naveden brojot na akcii {to vo FER[PED AD Skopje go poseduva sekoj od ~lenovite na Upravniot i Nadzorniot odbor. ^lenovite na Upravniot odbor poseduvaat vkupno 6.972 akcii, a ~lenovite na Nadzorniot odbor 466 akcii. ^lenovite na menaxmentot poseduvaat vkupno 6.972 akcii. Za naglasuvawe e podatokot deka site osum ~lenovi na Upravniot odbor se istovremeno del od menaxmentot na FER[PED AD Skopje, a tie poseduvaat 6.972 akcii. Nitu eden od ~lenovite na Upravniot odbor, Nadzorniot odbor i menaxmentot na FER[PED AD Skopje na 30.09.2004 godina ne poseduva akcii vo nekoe od povrzanite pravni lica, odnosno vo dru{tvata vo mnozinska sopstvenost koi gi kontrolira, osven liceto Dimitar Petru{evski koe poseduva 9 obi~ni akcii vo Skovin AD Skopje.


32

6. RAZVOJNI PERSPEKTIVI 6.1. Informacija za razvojnite perspektivi vo delovnoto rabotewe vo

periodot 2004 - 2006 godina Vo delovnoto rabotewe na FER[PED AD Skopje vo periodot 2004 - 2006 godina ne se o~ekuvaat nekoi podrasti~ni promeni vo odnos na ostvaruvawata od poslednite dve godini. FER[PED AD Skopje prihodite od raboteweto gi ostvaruva od {pediterski uslugi, javni i carinski skladi{ta, hotelierstvo i ugostitelstvo i trgovija na golemo. Dejnostite {to gi obavuva FER[PED se direktno povrzani so makroekonomskite sostojbi na nivo na dràvata. Kako rezultat na planiraniot porast na bruto op{testveniot proizvod na nivo na Republika Makedonija vo naredniot period, i rakovodniot tim na FER[PED planira blag porast na finansiskite rezultati vo periodot 2004 - 2006 godina. Vo prodolènie sledi tabela od koja moè da se sogledaat planiranite iznosi na prihodite i tro{ocite vo periodot 2004 - 2006 godina.


Vkupni prihodi 3.504.556 3.609.693 3.717.984

Vkupni rashodi -3.223.452 -3.315.320 -3.409.807

Dobivka pred odano~uvawe 281.104 294.373 308.177

Danok na dobivka -42.166 -44.156 -46.227

Dobivka po odano~uvawe 238.938 250.217 261.950

Kako poddr{ka vo ostvaruvaweto na proektiranite finansiski rezultati planirani se slednite investicioni vloùvawa:

- investicii za voveduvawe na sistem za visoko regalno skladirawe na stokite, so {to korisnata povr{ina za skladirawe zna~itelno }e se zgolemi;

- investicii za izgradba na razladni komori vo del od svoite skladi{ni kapaciteti na prostor od okolu 3.500 metri kvadratni;

- investicii za izgradba na kontejnerski terminal i potrebna pretovarna i druga manipulativna tehnika vo koja spa|aat razni digalki, avtoliftovi, samoutovaruva~i, prikolici so spu{teni platformi, razni prenosnici na kontejneri, vilu{kari i drugi pomo{ni sredstva za utovar i istovar na kontejnerite;


33

- investicii za zamena na del od postojnite vilu{kari za utovar i istovar na stokite vo javnite i carinski skladi{ta, so vilu{kari za pogolema nosivost;

- investicii vo kompjuterska oprema za on line povrzuvawe so site carinski i drugi ispostavi na teritorijata na Republika Makedonija.

Neophodnite finansiski sredstva za realizirawe na navedenite investicii }e se obezbedat od presmetanata amortizacija na postojnite osnovni sredstva. 6.2. Osnovni pretpostavki i procenka za dvi`ewe na dobivkata vo periodot

2004 - 2006 godina Povrzano so navedenite podatoci za razvojnite perspektivi vo delovnoto rabotewe vo periodot 2004 - 2006 godina, prose~niot godi{en porast na vkupnite prihodi e planiran so 3%, a prose~niot godi{en porast na vkupnite tro{oci e planiran so 2,85% vo odnos na ostvarenite rezultati vo 2003 godina. Kako rezultat na planiranite vkupni prihodi i vkupni tro{oci i nepromeneti uslovi vo Zakonot za danok na dobivka vo pogled na dano~nite olesnuvawa i osloboduvawa, kako i stapkata na danok na dobivka koja iznesuva 15%, dobivkata po odano~uvawe poka`uva porast od 4,2% vo 2004 godina, i po 4,7% vo 2005 i 2006 godina. Vo slu~aj na neostvaruvawe na planiranite makroekonomski indikatori na razvojot na nivo na Republika Makedonija, mo`no e otstapuvawe na planiraniot finansiski rezultat na FER[PED AD Skopje vo periodot 2004 - 2006 godina.


34

7. KONSOLIDIRANI FINANSISKI IZVE[TAI 7.1. Mislewe na ovlastenite revizori Do Akcionerite i Upravniot odbor na FER[PED AD Skopje 1. Na Va{e barawe izvr{ivme revizija na priloèniot konsolidiran bilans na sostojba na Grupata FER[PED AD Skopje na den 31.12.2003 godina, kako i na konsolidiraniot bilans na uspeh, Izve{tajot za promeni na kapitalot i Izve{tajot za pari~nite tekovi za godinata zavr{ena na 31 dekemvri 2003 godina.

Ovie finansiski izve{tai pretstavuvaat odgovornost na rakovodstvoto na Grupata FER[PED AD Skopje. Na{a odgovornost e da izrazime mislewe za ovie finansiski izve{tai zasnovani na na{ata revizija. 2. Nie ja vodevme na{ata revizija vo soglasnost so Me|unarodnite standardi za revizija i zakonskite propisi vo Republika Makedonija. Ovie standardi baraat nie da ja planirame i izvr{ime revizijata so cel da dobieme razumna sigurnost deka finansiskite izve{tai ne sodràt materijalno zna~ajni pogre{ni prikaùvawa.

Revizijata vklu~uva ispituvawe, zasnovano na testovi, na dokazi so koi se potkrepuvaat iznosite i prikaùvawata vo finansiskite izve{tai. Revizijata, isto taka, vklu~uva procenuvawe na koristenite smetkovodstveni principi i zna~ajni procenki napraveni od menaxmentot, kako i ocenka na sevkupnoto prikaùvawe na finansiskite izve{tai.

Nie veruvame deka na{ata revizija obezbeduva razumna osnova za na{eto mislewe. 3. Spored na{e mislewe, finansiskite izve{tai ja prikaùvaat realno i objektivno, vo site materijalno zna~ajni aspekti, finansiskata sostojba na Grupata FER[PED AD Skopje na 31 dekemvri 2003 godina, rezultatite od raboteweto, promenite vo kapitalot i pari~nite tekovi za godinata {to zavr{i na toj datum, vo soglasnost so prifatenite smetkovodstveni standardi vo Republika Makedonija. Skopje, 25 juni 2004 godina Ovlasteni revizori

Revizija, procenka i Borislav Atanasovski finansiski konsalting B i Q, Boro i Qup~o d.o.o - Skopje Qup~o Pecev


35

7.2. Konsolidiran bilans na uspeh

vo iljadi denari Bele{ki 2003 2002 2001

Prihodi od proda`ba 1 3.817.945 3.692.267 4.109.357Ostanati operativni prihodi 2 259.158 382.373 380.717Prihodi od upotreba nasopstveni proizvodi i uslugi 1.877 - 30.359Vkupno operativni prihodi 4.078.980 4.074.640 4.520.433

Promena na vrednosta na zalihite nagotovi proizvodi i proizvodstvo vo tek 146.451 -54.731 -62.645

Potro{eni materijali i siten inventar 3 -343.498 -185.136 -259.544Tro{oci za vrabotenite 4 -397.036 -378.033 -380.736Amortizacija -297.033 -169.297 -132.561Nabavna vrednost na prodadeni stoki -806.416 -806.425 -1.105.553Ostanati operativni rashodi 5 -2.166.836 -2.330.016 -2.187.675Vkupno operativni rashodi -4.010.819 -3.868.907 -4.066.069

Dobivka od operativno rabotewe 214.612 151.002 391.719

Finansiski prihodi 183.092 233.858 87.825Finansiski tro{oci -141.590 -144.275 -152.984

Dobivka pred oddano~uvawe 256.114 240.585 326.560

Danok od dobivka -40.490 -40.797 -50.096

Dobivka po oddano~uvawe 215.624 199.788 276.464

Malcinsko u~estvo 14 18.998 19.909 -2.071

Dobivka na grupata 234.622 219.697 274.393

Bele{kite se sostaven del na ovie finansiski izve{tai


36

7.3. Konsolidiran bilans na sostojba

vo iljadi denari Bele{ki 2003 2002 2001

SREDSTVA

Dolgoro~ni sredstvaNematerijalni sredstva 6 162.609 149.487 153.059Osnovni sredstva 6 2.312.908 2.512.829 2.478.923Negativen gudvil 7 -157.848 -167.133 -176.418Dolgoro~ni vlo`uvawa 8 283.347 320.349 488.164Pobaruvawa po dolgoro~ni krediti 13.731 29.233 32.001Vkupno 2.614.747 2.844.765 2.975.729

Tekovni sredstvaZalihi 9 452.189 284.822 1.271.024Pobaruvawa od kupuva~i 10 1.046.103 1.426.510 1.651.370Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa 11 46.868 121.449 52.484Kratkoro~ni finansiski vlo`uvawa 12 661.824 567.316 246.785Pobaruvawa za avansi, depoziti i kaucii 28.009 33.631 36.508Aktivni vremenski razgrani~uvawa 1.926 2.646 19.774Pari~ni sredstva 13 76.204 103.553 119.477Vkupno 2.313.123 2.539.927 3.397.422

VKUPNO SREDSTVA 4.927.870 5.384.692 6.373.151

KAPITAL I OBVRSKI

Kapital i rezerviAkcionerski kapital 644.500 468.623 468.623Zakonski rezervi 436.508 419.585 389.248Revalorizacioni rezervi 425.383 425.379 382.867Akumulirana dobivka 676.737 670.380 538.068Vkupno 2.183.128 1.983.967 1.778.806

Malcinsko u~estvo 14 398.068 417.246 436.631

Dolgoro~ni obvrski 15 279.654 196.420 175.823

Tekovni obvrskiObvrski sprema dobavuva~i 16 1.041.610 1.740.511 1.996.315Ostanati kratkoro~ni obvrski 17 221.268 241.086 188.348Obvrski za avansi 18 13.911 14.748 986.428Kratkoro~ni finansiski obvrski 19 788.654 789.349 808.021Pasivni vremenski razgrani~uvawa 1.577 1.365 2.779Vkupno 2.067.020 2.787.059 3.981.891

VKUPNO KAPITAL I OBVRSKI 4.927.870 5.384.692 6.373.151



37

7.4. Konsolidiran izve{taj za promeni na kapitalot

Akcioner. Zakonski Revaloriz. Akumulir. Vkupno

vo iljadi denari kapital rezervi rezervi dobivka kapital

Sostojba 01.01.2003 468.623 419.585 425.379 670.380 1.983.967

Po odluka za raspredelba nadobivkata od 2002 godina 175.877 40.085 - -215.962 0

Raspredeleno za dividendiod dobivkata za 2002 godina - - -12.126 -12.126

Pokrivawe na zaguba na doo Ogledalo -23.334 -23.334

Neto dobivka od 2003 godina - - - 234.622 234.622

Zgolemuvawe od revalorizacija naosnovni sredstva - - 8 - 8

Konsolidacioni korekcii narevalorizacionite rezervi - - -4 - -4

Ostanato - 172 -177 -5

Sostojba 31.12.2003 644.500 436.508 425.383 676.737 2.183.128

Sostojba 01.01.2002 468.623 389.248 382.867 538.068 1.778.806

Po odluka za raspredelba nadobivkata od 2001 godina - 40.085 - -40.085 0

Raspredeleno za dividendi i nagradiod dobivkata za 2001 godina - - - -47.300 -47.300

Pokrivawe na zaguba na Fer{ped Komerc - -9.748 - - -9.748


Zgolemuvawe od revalorizacija naosnovni sredstva - - 15.659 - 15.659

Konsolidacioni korekcii narevalorizacionite rezervi - - 26.853 - 26.853

Sostojba 31.12.2002 468.623 419.585 425.379 670.380 1.983.967



38

Akcioner. Zakonski Revaloriz. Akumulir. Vkupno

vo iljadi denari kapital rezervi rezervi dobivka kapital

Sostojba 01.01.2001 445.956 343.603 371.237 417.974 1.578.770

Po odluka za raspredelba nadobivkata od 2000 godina 22.667 45.645 -68.312 0

Raspredeleno za dividenda i nagradiod dobivkata za 2000 godina - - - -85.987 -85.987


Konsolidacioni korekcii narevalorizacionite rezervi - - 11.630 - 11.630

Sostojba 31.12.2001 468.623 389.248 382.867 538.068 1.778.806



39

7.5. Konsolidiran izve{taj za pari~nite tekovi

vo iljadi denari 2003 2002

A. Pari~ni tekovi od delovni aktivnosti

Neto dobivka 215.624 199.788Amortizacija na osnovni i nematerijalni sredstva 297.033 169.297Amortizacija na negativniot gudvil -9.285 -9.285Kapitalna dobivka / zaguba od proda`ba na osnovni sredstva -14.908 115Kapitalna dobivka od proda`ba na dolgoro~ni vloùvawa -58.238 -Vrednosno usoglasuvawe na dolgoro~ni vloùvawa i krediti 59.665 -Zalihi -167.367 986.202Pobaruvawa od kupuva~i 380.407 224.860Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa 74.581 -68.965Pobaruvawa za avansi, depoziti i kaucii 5.622 2.877Aktivni vremenski razgrani~uvawa 720 17.128Obvrski sprema dobavuva~i -698.901 -255.804Ostanati kratkoro~ni obvrski -5.503 -69.769Obvrski za avansi -837 -971.680Pasivni vremenski razgrani~uvawa 212 -1.414Neto pari~ni prilivi od delovni aktivnosti 78.825 223.350

B. Pari~ni tekovi od investicioni aktivnosti

Nabavki na osnovni sredstva -141.667 -155.781Nabavki na nematerijalni sredstva -12.697 -Prilivi od prodadeni osnovni sredstva 59.362 788Priliv od dolgoro~ni krediti 1.184 2.768Odliv za kratkoro~ni vloùvawa -94.508 -320.531Odliv za dolgoro~ni vloùvawa vo podru`nici -23 -1.005Priliv od dolgoro~ni vloùvawa 49.893 167.815Neto pari~ni odlivi od investicioni aktivnosti -138.456 -305.946

V. Pari~ni tekovi od finansiski aktivnosti

Priliv od dolgoro~ni krediti 83.234 20.597Odliv/Priliv od kratkoro~ni krediti -15.010 103.835Odliv za pokrivawe zaguba na Fer{ped Komerc - -9.748Odliv za pokrivawe zaguba na Ogledalo doo Skopje -23.334 -Priliv od nova emisija na akcii - -Dividendi i nagradi od dobivkata -12.608 -48.012Neto pari~ni prilivi od finansiski aktivnosti 32.282 66.672

NAMALUVAWE NA PARI^NITE SREDSTVA -27.349 -15.924

Pari~ni sredstva na po~etokot na godinata 103.553 119.477

Pari~ni sredstva na krajot na godinata 76.204 103.553



40

7.6. Osnovi za izgotvuvawe na konsolidiranite finansiski izve{tai Finansiskite izve{tai na Grupata FER[PED AD Skopje se izgotveni vo soglasnost so zakonskite propisi i prifatenite smetkovodstveni standardi vo Republika Makedonija. Finansiskite izve{tai se izgotveni so upotreba na konceptot na nabavna vrednost, modificirani so revalorizacija na osnovnite sredstva i amortizacijata dokolku ima porast na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi vo Republika Makedonija, a spored podatoci {to gi objavuva Dràvniot zavod za statistika. Finansiskite izve{tai se prikaàni vo iljadi denari, osven ako ne e poinaku navedeno. Konsolidiranite finansiski izve{tai na Grupata FER[PED AD Skopje se prezentirani kako da so~inuvaat edno dru{tvo. Grupata FER[PED AD Skopje go opfa}a mati~noto dru{tvo FER[PED AD Skopje, kako i negovite dru{tva vo mnozinska sopstvenost SKOVIN AD Skopje, LOTARIJA na MAKEDONIJA AD Skopje, HOTELI-METROPOL AD Ohrid i FER[PED BROKER AD Skopje. Vloùvaweto na Mati~noto dru{tvo vo dru{tvata vo mnozinska sopstvenost, kako i udelot na Mati~noto dru{tvo vo glavninata na dru{tvata vo mnozinska sopstvenost srazmerno na vloùvaweto se eliminirani pri konsolidacijata. Razlikata pome|u nabavnata vrednost na steknatite dru{tva vo mnozinska sopstvenost i nivnata smetkovodstvena vrednost e prikaàna vo pozicijata negativen gudvil. Pri konsolidacijata, vo bilansot na sostojbata, se isklu~eni i me|usebnite dolgoro~ni i kratkoro~ni pobaruvawa, vloùvawa i obvrski. Vo konsolidiraniot bilans na uspeh ne se izvr{eni eliminacii na me|usebno ostvarenite prihodi, odnosno rashodi poradi nepostoewe soodvetni smetkovodstveni evidencii za site prihodi i rashodi. 7.7. Osnovni smetkovodstveni politiki Osnovnite smetkovodstveni politiki primeneti pri izgotvuvawe na finansiskite izve{tai se prikaàni vo ponatamo{niot tekst. 7.7.1. Politika na evidentirawe na prihodite Grupata evidentira prihodi od proda`ba na proizvodi, stoki i uslugi vo momentot na nivnata isporaka na svoite klienti. Prihodite se evidentiraat so primena na principot na fakti~nost na nastanite, odnosno vo momentot na nivnoto nastanuvawe. 7.7.2. Prihodi od kamati Kamatite nastanati po osnov na pobaruvawa od delovnite odnosi i plasmani se iskaùvaat kako prihodi od kamati vo ramkite na finansiskite prihodi.


41

7.7.3. Kamati kako rashod Kamatite nastanati po osnov na finansiski obvrski, kako i po osnov na obvrski od delovnite odnosi se iskaùvaat kako rashodi od kamati vo ramkite na finansiskite rashodi. 7.7.4. Prihodi i rashodi od kursni razliki Pozitivnite i negativnite kursni razliki koi nastanuvaat pri iskaùvaweto na pobaruvawata, obvrskite i kreditite vo stranski sredstva za pla}awe vo nivna denarska protivvrednost, kako i kursnite razliki {to nastanuvaat vo tekot na godinata po osnov na proda`ba i nabavka na stoki, se iskaùvaat vo bilansot na uspehot kako del od finansiskite prihodi, odnosno od finansiskite rashodi. 7.7.5. Prihodi po osnov na finansiski vloùvawa Prihodite po osnov na vloènite sredstva vo banki, drugi finansiski organizacii i vo trgovski dru{tva se iskaùvaat vo bilansot na uspehot kako prihodi vo ramkite na ostanatite operativni prihodi. 7.7.6. Tekovno i investiciono odrùvawe Tro{ocite za tekovno i investiciono odrùvawe na osnovnite sredstva se nadomestuvaat od prihodot na presmetkovniot period koga }e nastanat. Rekonstrukciite i adaptaciite so koi se menuva kapacitetot ili namenata na osnovnite sredstva se kniàt kako zgolemuvawe na vrednosta na osnovnite sredstva. 7.7.7. Osnovni sredstva Osnovnite sredstva se revaloriziraat na krajot na godinata so primena na oficijalni koeficienti na revalorizacija zasnovani na stapkata na porastot na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi. Na revalorizacija e podlo`na kako nabavnata, odnosno revaloriziranata vrednost taka i ispravkata na vrednosta na osnovnite sredstva i tekovnata amortizacija. So efektot od revalorizacijata na osnovnite sredstva se odobruva revalorizacionata rezerva formiraj}i del od kapitalot na Pretprijatieto. Nabavkite na osnovnite sredstva vo tekot na godinata se evidentiraat po nabavna vrednost. Nabavnata vrednost na osnovnite sredstva se sostoi od fakturnata vrednost na nabavenite osnovni sredstva zgolemena za site tro{oci nastanati do nivnoto stavawe vo upotreba. Osnovnite sredstva se podeleni vo grupi, odnosno podgrupi po koi se vr{i presmetka na amortizacijata do nivniot potpoln otpis. Pozitivnata razlika nastanata pri proda`ba na osnovni sredstva se kniì vo korist na kapitalna dobivka, a negativnata razlika se kniì na tovar na kapitalna zaguba.


42

Neotpi{anata vrednost na otu|enite i rashoduvani osnovni sredstva se kniì na tovar na ostanatite operativni rashodi. 7.7.8. Amortizacija Amortizacijata na osnovnite sredstva se presmetuva po stapki propi{ani vo Nomenklaturata na sredstvata za amortizacija i godi{ni stapki na amortizacija za celite na odano~uvaweto. Od po~etokot na 2003 godina vo primena se novi stapki na amortizacija. Nabavnata ili revalorizirana vrednost na osnovnite sredstva se amortizira vo ednakvi godi{ni iznosi vo tekot na predvideniot vek na upotreba na osnovnite sredstva. Stapkite {to se primenuvaat za amortizacija na osnovnite sredstva {to gi poseduva Grupata FER[PED AD Skopje se kako {to sledi: 2003 2002 i 2001

Grade`ni objekti 2,5 - 7,5% 1 - 5% Proizvodna oprema 10% 10 - 20% Patni~ki motorni vozila, vozila na motoren pogon i priklu~ni uredi 25 - 37,5% 16% Kompjuterska oprema so softver 25 - 37,5% 20% Mebel, deloven inventar, oprema za zatopluvawe, ventilacija i za odrùvawe na kancelariski i drugi prostorii, kancelariski i drug mebel, kako i druga oprema za vr{ewe na kancelariski raboti 20% 12 - 20% Ostanata nespomnata oprema 10% -

Revalorizacija na amorizacijata se vr{i za periodite za koi e presmetana amortizacijata. Iznosot na revaloriziranata amortizacija se nadomestuva od vkupniot prihod kako revalorizacionen tro{ok (revalorizacija na amortizacijata) so zgolemuvawe na revalorizacionata rezerva za istiot iznos. 7.7.9. Negativen gudvil Pri steknuvaweto na dru{tvata vo mnozinska sopstvenost SKOVIN AD Skopje, LOTARIJA na MAKEDONIJA AD Skopje i HOTELI-METROPOL AD Ohrid, kako rezultat na poniskata nabavna vrednost na vloùvawata od nivnata smetkovodstvena vrednost, vo mati~noto Dru{tvo se pojavi negativen gudvil. Od strana na rakovodstvoto na FER[PED AD Skopje odlu~eno e negativniot gudvil da se amortizira vo vremenski period od 20 godini, odnosno so amortizaciona stapka od 5% godi{no. 7.7.10. Dolgoro~ni vloùvawa Dolgoro~nite vloùvawa vklu~uvaat vloùvawa vo akcii na banki, drugi finansiski organizacii i nebankarski trgovski dru{tva. Vloùvawata se proceneti po nabavna, odnosno revalorizirana nabavna vrednost namalena za ispravka na vrednosta kako rezultat na namaluvawe na nivnata vrednost.


43

Vloùvawata vo dru{tvata vo mnozinska sopstvenost i pridruènite pretprijatija isto taka se evidentirani spored metodot na nabavna vrednost vo evidenciite na Mati~noto pretprijatie. 7.7.11. Zalihi Zalihite na materijali, rezervni delovi i trgovski stoki se iskaùvaat po nabavna vrednost, zaedno so tro{ocite za nivna nabavka. Zalihite na gotovi proizvodi i proizvodstvoto vo tek se iskaùvaat po poniskata od cenata na ~inewe ili od neto o~ekuvanata proda`na vrednost. Cenata na ~inewe gi opfa}a direktnite tro{oci za surovini i materijali, tro{ocite za plati na proizvodnite rabotnici i proizvodnite op{ti tro{oci. Sitniot inventar se otpi{uva vo celost pri stavaweto vo upotreba. 7.7.12. Pobaruvawa po osnov na proda`ba Pobaruvawata po osnov na proda`ba gi opfa}aat site pobaruvawa za ispora~anite proizvodi, stoki i uslugi. Za site pobaruvawa {to se smetaat za nenaplatlivi, vrz osnova na izvr{ena procenka na krajot na godinata, se vr{i ispravka na vrednosta. 7.7.13. Pari~ni sredstva Pari~nite sredstva se sostojat od pari~ni sredstva na ìro - smetki, devizni smetki vo bankite, denarska i devizna blagajna i drugi pari~ni sredstva. 7.7.14. Zakonski rezervi Zakonskite rezervi gi so~inuvaat rezervite formirani so raspredelba na del od neto dobivkata na Dru{tvoto. Ovie rezervi moàt da bidat upotrebeni za pokrivawe na iskaàna zaguba vo raboteweto. 7.7.15. Danok na dobivka Ako pravno lice ostvari dobivka pred odano~uvawe ima obvrska da pla}a danok na dobivka. Dobivkata pred odano~uvawe utvrdena spored regulativata od oblasta na smetkovodstvoto se koregira za odredeni rashodi, prihodi, investicii i drugi dano~ni olesnuvawa i osloboduvawa spored odredbite od Zakonot za danok na dobivka. Stapkata na danokot na dobivka vo Republika Makedonija iznesuva 15%. Dokolku presmetaniot danok na dobivka e pogolem od iznosot na utvrdenata dobivka, za razlikata se iskaùva zaguba.


44

7.8. Bele{ki kon finansiskite izve{tai 1. Prihodi od proda`ba


Prihodi od proda`ba na doma{en pazar 2.793.818 2.835.426 3.006.889Prihodi od proda`ba na stranski pazar 1.024.127 856.841 1.102.468

Vkupno 3.817.945 3.692.267 4.109.357

2. Ostanati operativni prihodi


Prihodi od naemnini 72.591 85.902 92.332Prihodi od vlo`uvawa 7.029 18.116 19.407Prihodi od otpis na obvrski i od vi{oci 109 2.193 35.259Prihodi od naplateni otpi{ani pobaruvawa 9.095 1.738 42.019Kapitalna dobivka od proda`ba naosnovni sredstva i hartii od vrednost 95.592 - -Prihodi od porane{ni godini 1.675 244.729 142.305Prihodi od amortizacija na negativen gudvil 9.285 9.285 9.285Ostanato 63.782 20.410 40.110

Vkupno 259.158 382.373 380.717

3. Tro{oci za materijali i siten inventar


Potro{eni surovini i materijali 327.236 165.188 248.683Potro{eni rezervni delovi i siten inventar 16.262 19.948 10.861

Vkupno 343.498 185.136 259.544


45

4. Tro{oci za vrabotenite


Bruto plati 318.332 329.019 355.585Drugi nadomestoci za vrabotenite 78.704 49.014 25.151

Vkupno 397.036 378.033 380.736

5. Ostanati operativni rashodi vo iljadi denari 2003 2002 2001

Energija 58.776 51.582 50.353Transportni i PTT tro{oci 1.370.390 1.318.916 1.388.794Uslugi za odr`uvawe i za{tita 34.404 36.891 37.145Tro{oci za carina 113.676 138.748 305.746Danoci i drugi dava~ki nezavisniod finansiskiot rezultat 46.294 137.761 82.274Tro{oci za provizii 56.703 44.088 44.632Premii za osiguruvawe 18.906 14.114 17.862Tro{oci za reprezentacija,reklama i sponzorstva 99.394 104.956 81.209Vrednosno usoglasuvawe na pobaruvawa 49.824 321.030 3.454Pau{ali za avtomati i kazina 83.943 69.985 -Vrednosno usoglasuvawe na dolgoro~ni vlo`. 16.456 - -Ostanati operativni rashodi 218.070 91.945 176.206

Vkupno 2.166.836 2.330.016 2.187.675

6. Osnovni sredstva i nematerijalni sredstva Revaloriziranata nabavna vrednost na osnovnite i nematerijalnite sredstva i nivnata ispravka na vrednosta se kako {to sledi:


46

2003 godina

Zemji{te Investic. Pove}egod. Ostanati Vkupnovo iljadi denari i grade`ni Oprema vo tek nasadi osnovni osnovni Nemater.

objekti sredstva sredstva sredstva

Nabavna ili revalorizir.vrednostSostojba 01.01.2003 2.362.381 1.309.570 41.054 43.069 10.902 3.766.976 246.865Novi nabavki 5.552 29.971 60.404 - 174 96.101 57.060Prenos od investicii 13.866 34.618 -49.688 - - -1.204 1.204Prenos od oprema na gr. 187.152 -187.152 - 0 -Revalorizacija 2 179 - 181 20Rashoduvawe i proda`ba -9.582 -78.302 - - -87.884 -Sostojba 31.12.2003 2.559.371 1.108.884 51.770 43.069 11.076 3.774.170 305.149

Ispravka na vrednostSostojba 01.01.2003 440.241 780.808 - 33.098 - 1.254.147 97.377Amortizacija 71.313 176.570 - 3.778 - 251.661 45.161Prenos od oprema na gr. 78.478 -78.478 - 0 -Revalorizacija - 86 - - - 86 2Rashoduvawe i proda`ba -2.952 -41.680 - - - -44.632 -Sostojba 31.12.2003 587.080 837.306 0 36.876 0 1.461.262 142.540

SEGA[NA VREDNOSTNA 31.12.2003 1.972.291 271.578 51.770 6.193 11.076 2.312.908 162.609

2002 godina



Nabavna ili revalorizir.vrednostSostojba 01.01.2002 2.263.992 1.211.786 59.927 42.601 10.738 3.589.044 213.786Novi nabavki 19.006 52.006 54.310 - 44 125.366 30.958Prenos od investicii 37.406 35.142 -72.548 - - 0 -Revalorizacija 41.977 11.787 23 468 120 54.375 2.121Rashoduvawe i proda`ba - -1.151 -658 - - -1.809 -Sostojba 31.12.2002 2.362.381 1.309.570 41.054 43.069 10.902 3.766.976 246.865

Ispravka na vrednostSostojba 01.01.2002 398.771 681.396 - 29.955 - 1.110.122 60.727Amortizacija 36.686 93.375 - 2.783 - 132.844 35.963Revalorizacija 4.784 6.943 - 360 - 12.087 687Rashoduvawe i proda`ba - -906 - - -906 -Sostojba 31.12.2002 440.241 780.808 0 33.098 0 1.254.147 97.377



47

2001 godina



Nabavna ili revalorizir.vrednostSostojba 01.01.2001 2.145.538 1.129.325 99.828 42.601 10.541 3.427.833 75.741Novi nabavki 46.395 49.379 102.695 - 24 198.493 138.045Prenos od investicii 86.750 55.622 -142.545 - 173 0 -Revalorizacija - - - - - 0 -Rashoduvawe i proda`ba -14.691 -22.584 - - - -37.275 -Ostanato - 44 -51 - - -7 -Sostojba 31.12.2001 2.263.992 1.211.786 59.927 42.601 10.738 3.589.044 213.786

Ispravka na vrednostSostojba 01.01.2001 365.865 616.893 - 27.172 - 1.009.930 47.466Amortizacija 34.032 82.485 - 2.783 - 119.300 13.261Revalorizacija - 0 -Rashoduvawe i proda`ba -1.126 -17.983 - -19.109 -Sostojba 31.12.2001 398.771 681.395 0 29.955 0 1.110.121 60.727


Kako obezbeduvawe za povle~eni krediti od banki pod hipoteka se dadeni slednite grade`ni objekti: hotelot Aleksandar Palas so povr{ina od 10.612 metri kvadratni, deloven prostor vo Skopje vo naselba Kapi{tec na ul. Naroden Front br. 17 so povr{ina od 1.761 metri kvadratni, dve administrativni baraki vo Skopje na ul. 15-ti Korpus br. 3 so povr{ina od 905 metri kvadratni i magacinski prostor vo Skopje na ul. 15-ti Korpus so povr{ina od 7.200 metri kvadratni, dve ma{inski hali vo Skopje na ul. 15-ti Korpus so povr{ina od 1.630 metri kvadratni i 18 rezervoari za vino od inoks lim so kapacitet od po 400.000 litri, vo Skopje na ul. 15-ti Korpus. 7. Negativen gudvil


Vrednost pri steknuvaweto 185.703 185.703 185.703

Akumulirna amortizacija na po~etok na godina 18.570 9.285 -Amortizacija za tekovnata godina 9.285 9.285 9.285

Akumulirna amortizacija na kraj na godinata 27.855 18.570 9.285

Vkupno neto vrednost 157.848 167.133 176.418


48

8. Dolgoro~ni vloùvawa


1. Vloùvawa vo podru`nici {to ne se konsolidirani- [tedilnica Fer{ped Skopje 24.770 23.661 20.477- TK Jug Skopje 22.819 22.819 22.819- Ostanati 1.786 1.533 3.144 Vkupno 49.375 48.013 46.440

2. Vloùvawa vo banki i drugi finansiski organizacii- Komercijalna banka AD Skopje 62.715 77.872 84.036- Teteks banka AD Skopje 48.740 48.740 48.740- Invest banka AD Skopje 21.334 21.334 21.013- Izvozno kreditna banka AD Skopje 15.000 15.000 15.000- Balkanska banka AD Skopje 5.000 5.000 5.000- Ohridska banka AD Ohrid 4.555 4.555 3.918- Tabak osiguruvawe AD Skopje 17.517 17.517 7.727- KJUBI Makedonija AD Skopje 7.880 7.880 -- Ostanati 11.801 6.227 5.811 Vkupno 194.542 204.125 191.245

3. Ostanati dolgoro~ni vloùvawa- Makstil AD Skopje 29.549 29.549 29.549- Ugotur AD Skopje 57.001 57.001 57.001- Topilnica AD Skopje 40.500 40.500 40.500- Valavnica za lenti AD Skopje 13.500 13.500 13.500- Fenimak Kavadarci 14.686 14.686 14.686- Toranica Kriva Palanka 14.000 14.000 14.000- Goldmak AD Radovi{ 6.177 6.177 6.177- Panorama Skopje - - 203.467- Ostanati 33.458 33.348 12.149 Vkupno 208.871 208.761 391.029 Ispravka na vrednost -169.441 -140.550 -140.550 Vkupno 39.430 68.211 250.479

Vkupno dolgoro~ni vloùvawa 283.347 320.349 488.164

Kako obezbeduvawe za povle~eni krediti od banki pod hipoteka se dadeni 17.520 obi~ni akcii na Komercijalna banka so smetkovodstvena vrednost od 62.715 iljadi denari.


49

9. Zalihi


Materijali 33.293 40.519 34.299Rezervni delovi 2.121 2.341 2.975Siten inventar i ambala`a 96.521 89.871 70.831Proizvodstvo vo tek 5.710 8.975 30.869Gotovi proizvodi 316.159 147.316 175.481Trgovski stoki 94.993 84.862 1.025.947Vkupno bruto zalihi 548.797 373.884 1.340.402Ispravka na vrednost -96.608 -89.062 -69.378

Vkupno neto zalihi 452.189 284.822 1.271.024

10. Pobaruvawa od kupuva~ite


Pobaruvawa od kupuva~i vo zemjata 1.522.375 1.834.369 1.723.208Pobaruvawa od kupuva~i vo stranstvo 368.627 424.374 457.005Vkupno pobaruvawa od kupuva~i - bruto 1.891.002 2.258.743 2.180.213Ispravka na vrednost -844.899 -832.233 -528.843

Vkupno pobaruvawa od kupuva~i - neto 1.046.103 1.426.510 1.651.370

11. Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa


Pobaruvawa za poveke plateni danoci 7.811 8.011 8.350Drugi pobaruvawa od dr`avni institucii - 55.418 -Pobaruvawa od vrabotenite 8.327 268 18.435Pobaruvawa za napraveni {teti 3.500 3.500 -Pobaruvawa po kamati i provizii 3.486 1.915 3.681Ostanati kratkoro~ni pobaruvawa 23.744 52.337 22.018

Vkupno 46.868 121.449 52.484


50

12. Kratkoro~ni finansiski vlo`uvawa


- Nova Makedonija Skopje 7.086 7.086 7.086- MZT FOP Skopje 17.963 17.963 17.963- Zletovo akumulatori - - 26.346- Jugohrom Jegunovce 17.429 17.429 17.429- Silika Gostivar 14.715 14.715 14.715- Godel Skopje 6.988 6.988 6.988- Komercijalna banka AD Skopje 347 31.220 31.248- Ohridska banka AD Ohrid 10.704 3.148 5.337- Teteks banka AD Skopje 13.488 34.443 41.792- DHT Panorama Skopje 104.463 102.886 42.812- KK Fer{ped Rabotni~ki 28.154 28.148 17.564- Ugotur Skopje 19.855 19.855 19.855- Er servis 16.285 16.285 11.362- Fer{ped Komerc - povrzan subjekt - - 25.416- Busiko dooel Skopje 30.701 29.047 -- Mepkom Skopje 32.875 - -- Stokopromet 12.501 - -- Ostanati 417.344 334.061 86.536 Vkupno 750.898 663.274 372.449 Ispravka na vrednost -89.074 -95.958 -125.664

Vkupno 661.824 567.316 246.785

13. Pari~ni sredstva i hartii od vrednost


@iro smetka 20.044 33.150 16.937Blagajna 18.621 35.419 24.663Devizna smetka 27.117 30.136 71.135Devizna blagajna 10.120 4.617 6.661Drugi pari~ni sredstva 302 231 81

Vkupno 76.204 103.553 119.477


51

14. Malcinsko u~estvo


Sostojba na po~etokot na godinata 417.246 436.631 429.878

Promeni vo malcinskoto u~estvo -180 524 4.682Malcinsko u~estvo vo dobivkata/zagubata -18.998 -19.909 2.071Promeni vo tekot na godinata -19.178 -19.385 6.753

Sostojba na krajot na godinata 398.068 417.246 436.631

Malcinsko u~estvo e u~estvoto na ostanatite akcioneri vo akcionerskiot kapital i osnovnata glavnina na dru{tvata vo mnozinska sopstvenost na FER[PED AD Skopje. 15. Dolgoro~ni obvrski


1. Obvrski po dolgoro~ni kreditiKomercijalna banka AD Skopje 151.667 95.158 45.873Tutunska banka AD Skopje 23.207 33.478 33.494Invest banka AD Skopje 45.861 - -Svetska banka (preku Komercijalna banka) 4.230 12.334 20.415Nova Qubqanska banka(preku Stopanska banka Skopje) - - 11.990Teteks banka AD Skopje - 3.116 5.241Sileks banka AD Skopje 1.785 3.185 3.185Vkupno 226.750 147.271 120.198Namaleno za obvrskite so dospeanost zapla}awe do edna godina -6.407 -9.499 -2.125

Dolgoro~ni krediti so dospeanost zapla}awe nad edna godina 220.343 137.772 118.073

2. Ostanati dolgoro~ni obvrskiIzvori na sredstva za FZP 59.311 58.648 57.750Ostanato - - -

Vkupno 59.311 58.648 57.750

Vkupno dolgoro~ni obvrski 279.654 196.420 175.823


52

16. Obvrski sprema dobavuva~i


Obvrski sprema dobavuva~i vo zemjata 462.108 796.907 661.306Obvrski sprema dobavuva~i vo stranstvo 566.975 930.515 1.322.165Obvrski sprema dobavuva~i zanefakturirani stoki 12.527 13.089 12.844

Vkupno 1.041.610 1.740.511 1.996.315

17. Ostanati kratkoro~ni obvrski


Obvrski za bruto plati 1.266 7.498 7.676Obvrski za danoci i pridonesi 12.204 14.898 10.153Obvrski za turisti~ka taksa 5.622 4.740 3.962Obvrski sprema vrabotenite 2.480 2.480 2.534Obvrski za dividendi i nagradi 120.465 141.230 114.608Fond na dobivki na igri na sre}a 69.971 61.963 41.868Ostanato 9.260 8.277 7.547

Vkupno 221.268 241.086 188.348

18. Obvrski za primeni avansi


Obvrski za primeni avansi od zemjata 12.998 13.835 985.515Obvrski za primeni avansi od stranstvo 913 913 913

Vkupno 13.911 14.748 986.428


53

19. Kratkoro~ni finansiski obvrski


Obvrski po kratkoro~ni kreditiKomercijalna banka AD Skopje 194.867 282.500 441.741Tutunska banka AD Skopje 97.136 97.447 60.942Invest banka AD Skopje - 50.600 5.180Ohridska banka AD Ohrid 18.373 29.023 -Sileks banka AD Skopje 5.000 5.000 -Teteks banka AD Skopje 34.417 55.479 61.380Izvozno kreditna banka AD Skopje - 11.000 -LHB Internacional 295.874 152.436 -Panorama Skopje 1.298 4.093 153.577Mepkom Skopje 17.222 5.064 -Ostanati 118.060 87.208 83.076Vkupno 782.247 779.850 805.896

Tekovna dospeanost na dolgoro~ni krediti 6.407 9.499 2.125

Vkupno kratkoro~ni finansiski obvrski 788.654 789.349 808.021

20. Devizni kursevi i procenti za revalorizacija Oficijalnite devizni kursevi koristeni pri prika`uvaweto na bilansnite pozicii denominirani vo stranska valuta na 31 dekemvri se slednite:

vo denari 2003 2002 2001

EUR 61,2931 61,0707 60,9600USD 49,0502 58,5979 69,1716CHF 39,3055 41,1978 41,1092

Oficijalnite indeksi na ceni primeneti za revalorizacija na osnovnite sredstva se slednite:

vo procenti 2003 2002 2001

procent za revalorizacija negativen 1,1 negativen


54

21. Upravuvawe so finansiski rizik Vo svoeto rabotewe Grupata e izloèna na pove}e vidovi na finansiski rizici kako {to se rizikot od promena na deviznite kursevi, kreditiniot rizik i rizikot od promena na kamatnite stapki. Za upravuvawe so finansiskite rizici e nadleèn Upravniot odbor. Osnovata na upravuvaweto so finansiskiot rizik se sostoi vo iznao|awe na~ini za navremeno minimizirawe na potencijalnite negativni efekti. Rizik od promena na devizniot kurs Grupata vo svoeto rabotewe stapuva vo me|unarodni transakcii zaradi nabavka na trgovski stoki i oprema. Ovie nabavki se iskaàni vo stranski valuti. Eden del od obvrskite po krediti na Grupata se denominirani vo stranska valuta. Poradi toa, Grupata e izloèna na rizik povrzan so mo`nite fluktuacii na kursevite na stranskite valuti. Grupata ne koristi sodvetni finansiski instrumenti za da go namali ovoj rizik, bidej}i vakvi instrumenti ne se vo primena vo Republika Makedonija. Krediten rizik Grupata e izloèna na krediten rizik vo slu~aj kupuva~ite na nejzinite proizvodi da ne moàt da gi izvr{at svoite obvrski sprema Grupata. Pobaruvawata od kupuva~ite vklu~uvaat pobaruvawa od pogolem broj kupuva~i so umereni salda, {to pretstavuva sproveduvawe na politikata na disperzija na pobaruvawata na pogolem broj kupuva~i so cel da se izbegne zavisnosta od mal broj na kupuva~i. Rizik od promena na kamatnite stapki Rizikot od kamatnite stapki prestavuva rizik poradi koj iznosot na dolgot po krediti na Grupata moè da se promeni kako rezultat na promenite na kamatnite stapki na pazarot. Obvrskite po krediti glavno se otplatuvaat po promenlivi kamatni stapki, {to ja izloùva Grupata na moèn rizik od promeni na kamatnite stapki.


55

FER[PED AD Skopje Mar{al Tito 11a 02 3149-444 www.fersped.com.mk [email protected] Revizor na Fer{ped AD Skopje Revizorska ku}a B i Q,Boro i Qup~o d.o.o. - Skopje Pokrovitel na kotacija Brokerska ku}a FER[PED BROKER AD Skopje Mar{al Tito 11a 02 3219-333

prospekt - mse

Documents