Przesiewowe badanie logopedyczne uczniów z klas Iwrzesień 2012r

Cel badania:

ocena stanu mowy u dzieci podejmujących naukę w szkole.

Termin przeprowadzenia badania:

Wrzesień 2012r, po otrzymaniu pisemnej zgody rodziców.

Metodologia

Narzędziem badawczym był Logopedyczny Test Przesiewowy Dla Dzieci w Wieku Szkolnym autorstwa S. Grabiasa, Z. Kurkowskiego,

T. Woźniaka. Test ten oceniał sprawność językową dzieci w wieku 6.1 – 14.11 lat. Był

wystandaryzowany w grupie 1800 dzieci w wieku 6-14 lat.

Test składał się z czterech Podtestów:

Podtest 1 - Badanie wymowy (polecenia Nr 1,2)

Podtest II - Badanie sprawności narracyjnej (polecenia Nr 3,4)

Podtest III - Badanie motoryki narządów mowy (polecenie Nr 5)

Podtest IV - Badanie percepcji dźwięków mowy (polecenia Nr 5,6)

Podtest I - Badanie wymowy

Służył ocenie poprawności realizacji głosek. Zastosowano skrócony kwestionariusz obrazkowy składający się z 20

obrazków, których nazwy zawierały najczęściej zniekształcane głoski: [r] [š] [ž] [č] [з] [z] [c] [ś] [ź] [ć] [k]

[g]. Dziecko otrzymywało 1 punkt za każdy obrazek nazwany poprawnie.

Podtest I zawierał również próbę powtarzania zdań

1. W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie.

2. Trzy pstre przepiórzyce przeleciały przez trzy pstre kamienice. 3. I cóż, że ze Szwecji. 4. Król Karol kupił królowej Karolinie korale koloru koralowego.Badany otrzymywał 1 punkt za każdy poprawnie powtórzony wyraz

– maksymalnie 26 punktów.

Podtest II - Badanie sprawności narracyjnej (semantycznej, struktury opowiadania, językowej realizacji wypowiedzi)

Zastosowano tutaj dwa polecenia dotyczące opowiadania, w tym opowiadanie historyjki obrazkowej.

Polecenie 3

polegało na zbudowaniu wypowiedzi na podstawie wiedzy, jaką dziecko zmagazynowało w umyśle. Badano sposób

strukturowania tej wiedzy. Oceniano: umiejętność włączania konkretnej postaci do klasy zjawisk

ogólniejszych (krasnoludek – postać z bajki, mały człowiek, skrzat)

umiejętność wyodrębniania cech fizycznych postaci (wzrost, wygląd)

umiejętność wyodrębniania cech psychicznych (wesoły, dobry) umiejętność wyodrębniania miejsca pobytu (dom, las)

umiejętność wyodrębniania pół aktywności postaci (praca, pomaganie)

Każda kategoria semantyczna oceniana była na 2 punkty. Dopuszczało się pomoc w wypowiedzi poprzez zadanie pytania pomocniczego. Wtedy poprawna odpowiedź oceniana była na 1

punkt.

Polecenie 4 - opowiadanie historyjki obrazkowej

Zdarzenia dziecko musiało poukładać w logiczny ciąg narracyjny.

Podtest III – Badanie motoryki narządów mowy

Zawarto tutaj 6 prób, które miały na celu ocenę sprawności motorycznej języka. Każdy

poprawny ruch języka oceniano na 1 punkt.

Podtest IV – Badanie percepcji dźwięków mowy

Oceniano tutaj umiejętność różnicowania dźwięków mowy oraz umiejętność analizy

głoskowej

Umiejętność różnicowania dźwięków mowy

Próba polegała na ocenie przez dziecko, czy podane przez logopedę pary wyrazów były takie same, czy inne.

Były to następujące słowa: arka – marka

wastowa – wastowa kartaka – gartaka samoza – samoza ślokoda – ślokoda mażaka –maszaka tadatara – gatatara

rakoloka – rakoroka wasasala – wacasala

zaczadata – zaszadataZa każdą poprawna odpowiedź dziecko otrzymywało 1 punkt, w

sumie mogło zdobyć 10 punktów.

Analiza głoskowa wyrazów

Należało przegłoskować następujące słowa:meduza, samorodek, kolaborant, radiotelefon, mikroencefalopatia. Za każde poprawnie przegłosowane słowo dziecko otrzymywało 1

punkt. Maksymalnie w tej próbie mogło otrzymać 5 punktów.

W całym teście maksymalnie można było otrzymać 122 punkty. Normą dla dzieci

w wieku 7 lat jest 66 – 91 punktów, dla dzieci w wieku 6 lat – 37-65. Dzieci

z wadami wymowy mogły uzyskać wynik ogólny w normie.

Liczba przebadanych dzieci

Przebadanych zostało 48 dzieci z wszystkich klas pierwszych.

Wyniki badań

32 przebadanych uzyskało wynik w granicach normy, wynik powyżej przeciętnej

uzyskało 9 uczniów. 6 osób miało wynik poniżej przeciętnej, a niski – 1

Wyniki badania w poszczególnych klasach

KLASA WYNIK

NISKI

WYNIK

PONIŻEJ

PRZECIĘTNEJ

WYNIK

W NORMIE

WYNIK

POWYŻEJ

PRZECIĘTNEJ

WADA WYMOWY

A - 1 12 4 7

B - 5 8 3 9

C 1 0 12 2 6

RAZEM 1 6 32 9 22

Wady wymowy

Z przebadanych 48 uczniów, 22 (49%) miało wady wymowy. Najczęściej były to seplenienia oraz

rotacyzmy. Złożone wady wymowy zdiagnozowano u 6 uczniów. 9 uczniów wymaga ćwiczeń

dykcyjnych połączonych z ćwiczeniami słuchu fonematycznego, bo pomimo poprawnej wymowy

głosek w izolacji, w ciągu fonicznym występują liczne substytucje. Uwarunkowane jest to głównie

trudnościami w percepcji dźwięków mowy oraz dyskoorynacją aparatu artykulacyjnego.

Na logopedyczne zajęcia grupowe zakwalifikowano 15 dzieci, 7 – na zajęcia indywidualne prowadzone w obecności

rodziców.

Czas trwania jednych zajęć to 30 min. Średnia liczba godzin w roku szkolnym to 15 h dla

każdego dziecka.

Dla porównania

W roku szkolnym 2007/2008 wady wymowy zdiagnozowano u 23 uczniów(33,82%)

W roku szkolnym 2008/2009 wady wymowy zdiagnozowano u 24 (36%) przebadanych dzieci

W roku szkolnym 2009/2010 wady wymowy zdiagnozowano u 18 uczniów (25%)

W roku szkolnym 2010/2011 wady wymowy zdiagnozowano u 24 uczniów (34,7%)

W roku szkolnym 2011/2012 wady wymowy zdiagnozowano u 22 uczniów (49%)

Występowanie wad wymowy w poszczególnych klasach Klasa I A

Ogółem uczniów w klasie – 17

Liczba uczniów z wadą wymowy – 7, w tym:

Wady sprzężone – 3

Trudności dykcyjne - 4

Klasa I B

Ogółem uczniów w klasie – 16

Liczba uczniów z wadą wymowy – 9, w tym:

Seplenienie – 6

Rotacyzm – 1

Trudności dykcyjne - 2

Klasa I C

Ogółem uczniów w klasie – 15

Liczba uczniów z wada wymowy – 6, w tym:

Złożone wady wymowy – 2

Rotacyzm – 1

Trudności dykcyjne – 3

Wnioski

W porównaniu z ubiegłymi latami liczba uczniów z wadą wymowy jest zbliżona. Ze względu na ogólną mniejszą liczbę uczniów w pierwszych klasach, procent wad wymowy jest wyższy niż w ubiegłych latach.

Najczęstsze wady artykulacyjne to seplenienie i rotacyzm.

W porównaniu z ubiegłymi latami występuje duży odsetek uczniów z trudnościami dykcyjnymi.

U 5 uczniów występują bardzo złożone wady wymowy wymagające intensywnych ćwiczeń logopedycznych.

Wszyscy uczniowie zostali objęci pomocą logopedyczną.