Opinia logopedyczna: dr Agnieszka Banaszkiewicz

Redakcja: Renata MalekKorekta: Magdalena HinzRedakcja techniczna: Andrzej SzymańskiIlustracje: archiwum Wydawnictwa, Fotolia.comProjekt okładki: Sandra DudekZdjęcie na okładce: © gekaskr | Fotolia.com

© Copyright by Wydawnictwo Harmonia, 2012

Redakcja i Biuro Handlowe: 80-283 Gdańsk, ul. Szczodra 6 tel: 58 348 09 50, 58 348 09 51 fax: 58 348 09 00 e-mail: harmonia@harmonia.edu.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone. Zarówno cała publikacja, jak i jakakolwiek jej część nie może być przedrukowywana ani reprodukowana – mechanicznie, elektronicznie lub w jakikolwiek inny sposób, z kserokopiowaniem i odtwarzaniem w środkach maso-wego przekazu włącznie – bez pisemnej zgody Wydawnictwa Harmonia.

Szczegółowe informacje o naszych publikacjach: www.harmonia.edu.pl

ISBN 978-83-7134-592-0Gdańsk 2012 – Wydanie I

Druk i oprawa: Rzeszowskie Zakłady Graficzne S.A.

3

Zbiór zawiera kilkaset rymowanek przeznaczonych do ćwi-czeń słuchu fonemowego, czyli umiejętności rozróżniania naj-mniejszych elementów składowych mowy (fonemów). Głównym celem niniejszego zbioru jest udostępnienie logopedom, nauczy-cielom i rodzicom wyboru wierszyków, które spełniają tę funkcję.

❀ ❀ ❀

W każdej rymowance wyróżnione są słowa różniące się jed-nym fonemem, tak zwane opozycje fonologiczne. Na przykład słowa luz i bus różnią się jednym fonemem (l : b). Znajdujące się na końcu wyrazów litery „z” i „s” to ten sam fonem, ponieważ mimo innego zapisu wymawia się go tak samo.

Oczywiście można wykonywać ćwiczenia, czytając i powta-rzając z dzieckiem odpowiednie pary słów różniące się jedną głoską. Przykłady takich zestawień wyrazowych również znaj-dują się w niniejszym opracowaniu. Jednak znacznie bardziej atrakcyjne, niż powtarzanie pojedynczych słów, będzie dla dziecka wymawianie rytmicznej rymowanki, która dodatkowo zawiera ciekawe przesłanie, historyjkę, anegdotę, wykorzystuje grę słów lub ma zaskakującą pointę.

❀ ❀ ❀

Dzięki słuchaniu i powtarzaniu rymowanek zawartych w tym zbiorze dziecko:

• doskonali prawidłową wymowę;• poznaje i zapamiętuje nowe słowa dzięki temu, że one

się rymują ze znanymi już dziecku wyrazami;• rozwija poczucie rytmu, które jest niezwykle ważne

w późniejszej edukacji matematycznej;• kształci umiejętność prawidłowego akcentowania wyra-

zów i właściwej intonacji;

4

• wzbogaca słownictwo i uświadamia sobie różnorodność znaczeń identycznie brzmiących słów w zależności od kontekstu, w jakim są użyte, oraz ich formy gramatycz-nej;

• poznaje znaczenie utartych w języku połączeń wyrazo-wych (związków frazeologicznych);

• doskonali spostrzegawczość językową oraz uczy się słu-chania ze zrozumieniem, co na dalszym etapie edukacji ułatwi mu naukę czytania ze zrozumieniem;

• rozwija poczucie humoru i wrażliwość na zabawę sło- wami.

❀ ❀ ❀

Dorosły przed przeczytaniem rymowanki dziecku powinien koniecznie przeczytać ją sobie na próbę (najlepiej na głos), żeby upewnić się, że zabrzmi ona w sposób rytmiczny i harmonijny.

Opozycje spółgłoskowe

Opozycja p : b

grupy – grubyopoje – oboje

opuszek – obuszekpaczki – baczki

pada – badapal – bal

palety – baletypani – banipapy – puby [paby]

parze – barze pas – bas

paty – batypawie – bawię

pąk – bąkpąki – bąkiperła – berła

pędzie – będziepoją – bojąpoty – boty

powiem – bowiempółka – bułka

prawo – brawopuka – bukapyka – byka

Pary wyrazów

6

7

Opozycja p : b Rymowanki dla młodszych

Piekarz, co miał śmieszne baczki,włożył bułek pięć do paczki.Chciał też trochę innych bułekwłożyć z jednej z górnych półek.Nie mógł sięgnąć, wszedł na biurko,lecz zapomniał, że jak piórkolekki nie jest. Biurko stało,lecz za chwilę się złamało.Kiedy spadał, wtedy bułkizawołały: „Chwyć się półki!”.Ale nic mu to nie dało,wszystko z półek pospadało!A piekarza śmieszne baczkirównież spadły... wprost do paczki!Przyklejone wcześniej były,więc się łatwo odkleiły.

Rymowanki dla młodszych

8

Opozycja p : b

Dzięcioł mocno pukaw twardą korę bukai korników szuka.Twarda z niego sztuka!

Na Mazurach w środku latanad jeziorem żaba lata.Zbiera za to duże brawa,przecież latać nie ma prawa.

❀ ❀ ❀

9

Opozycja p : b Rymowanki dla starszych

Pewien bąk, jak inne bąki,oblatywał kwiatów pąki.Wiedział, że o wczesnej porzebąk się z pąków napić może.„Picie z pąków jest do bani!” –powiedziała pewna pani,którą z innym bąkiem w parzebąk raz spotkał w jakimś barze.Więc bąk bąknął: „Niech ci będzie!”.I odleciał w wielkim pędziewprost na łąkę pełną bąków,które również piją z pąków.Siąść na pąk bąk się odważył,inne bąki zauważył,które gdy się w pąkach poją,to nikogo się nie boją.Im nie powie żadna pani,że to picie jest do bani, zwłaszcza gdy tak bąki piją,że rekordy w piciu biją!Po co robią to – nie powiem!Jest to tajemnicą, bowiemczasem inni, spoza łąki,też tak lubią pić jak bąki.

Pary wyrazówOpozycja pi : bi

lupie – lubięłapie – Łabiełupin – łubin

opierać – obieraćpiały – białypiec – biec

pielę – bielępiernik – biernik

pierze – bierzepies – biespije – bije

piórko – biurkopióro – biuro

popiera – pobierasapie – Sabie

skupię – skubiętopię – tobietupie – tubie

wapienie – wabienie wypiek – wybieg

wypierają – wybierają

10

11

Opozycja pi : bi Rymowanki dla młodszych

Gdy Jaś plecak swój pakuje,mało czasu to zajmuje,bo Jaś mało ubrań bierze –w razie czego sam je pierze.

W górach czyste źródło bije.Z tego źródła wodę pijektoś, kto nie ma nic innego –musi więc się napić z niego.

❀ ❀ ❀

12

Rymowanki dla starszychOpozycja pi : bi

Podaj biernik słowa piernik!Ci, co chcą zasadom wiernibyć, użyją tak biernika:„Zjadłem piernik, nie: piernika”.

❀ ❀ ❀

Tupie mała myszka w tubie.„Ja tupanie w tubie lubię –mówi kot – gdy nasłuchuję,wiem, gdzie się ta mysz znajduje”.

❀ ❀ ❀

Szef na nogi stawia biuro,bo ktoś zwędził jego pióro.Sekretarka go popiera –za to pensję tam pobiera.Ale pracownicy innimówią mu, że nie są winni.Z biura gdzieś się wybierająi kradzieży wypierają.

Pary wyrazówOpozycja t : d

buty – budykoty – kody loty – lody

metal – medalmota – modaOtto – od dopłoty – płodytalia – daliatam – dam

tama – damatanie – danie

tarcie – darcie

teka – dekaTomek – domektratwa – dratwa

trąca – drącatren – dren

tusze – duszetutki – dutkitych – dychtyle – dyle

wata – wadawitać – widaćwota – woda

13

Rymowanki dla młodszych

14

Opozycja t : d

Tomek miał domek ze słomek.Wiatr raz mu rozwiał ten domek.Ze słomek chciał zrobić tratwę.Poprosił szewca o dratwędo powiązania tych słomek,z których swój domek miał Tomek.

❀ ❀ ❀

Tam, na wzgórzu, widać sad.Właścicielem jest mój brat.Gdy ktoś pójdzie ze mną tam,to mu dużo jabłek dam.

15

Rymowanki dla starszychOpozycja t : d

Koty bardzo drobiazgowebutów kody, te kreskowe,oglądały i sprawdzały,lecz się kody nie zgadzały.Psom na budy takie buty,każdy z nich ma kod zepsuty.

Damie, pięknej niczym dalia,trochę się zwiększyła talia.Fakt ten tak rozzłościł damę,że postanowiła tamęswojej tuszy wnet postawići... słodycze szybciej trawić.

❀ ❀ ❀