przewodnik programowo-dydaktyczny nauczania religii · najważniejsze treści jednostki...

PRZEWODNIK programowo-dydaktyczny

nauczania religii

KLASA VSZKOŁY PODSTAWOWEJ

materiały edukacyjne

do programu nr AZ-2-01/10i podręcznika nr RA-22-01/10-RA-3/13

„Wierzę w Boga”

pod redakcjąks. Stanisława Łabendowicza

RADOM 2013

Przewodniczący redakcji: ks. Stanisław Łabendowicz

Zespół redakcji: Katarzyna Kosmala, Aneta Wrzesień

Redakcja techniczna: Damian Chrzanowski, Ewa Wołukaniec

Skład i łamanie: Damian Chrzanowski

Imprimatur: Kuria Diecezji Radomskiej w Radomiu Bp Henryk Tomasik, Biskup Radomski Ks. dr Jarosław Wojtkun, Cenzor Ks. mgr Marek Fituch, Wicekanclerz Kurii L.dz. 768/13, Radom, 12 lipca 2013 r.

Podręcznik metodyczny nr RA-22-01/10-RA-3/13 do nauczania religii rzymskokatolickiej,

przeznaczony dla klasy V szkoły podstawowej,zgodny z programem nauczania religii nr AZ-2-01/10

ISBN 978-83-257-0611-1

© Copyright by ks. Stanisław Łabendowicz, Radom 2013

Wydanie I

Informacja: Wydział Katechetyczny Kurii Diecezji Radomskiej 26-600 Radom, ul. Malczewskiego 1; tel./fax 48 340 62 38

Kolportaż: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4; tel. 15 644 04 00; fax: 15 832 77 87

Druk i oprawa: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4, tel. (15) 644 04 00, fax (15) 832 77 87,

e-mail: [email protected], http://www.wds.pl

Wydawca: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu 27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4; tel.: 15 644 04 00; fax: 15 832 77 87

ISBN: 978-83-257-0612-8

© Copyright by ks. Stanisław Łabendowicz, Radom 2013

Wydanie II

Informacja: Wydział Katechetyczny Kurii Diecezji Radomskiej 26-600 Radom, ul. Malczewskiego 1; tel./fax 48 340 62 38

Dystrybucja: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4; tel.: 15 64 40 923-925; fax: 15 64 40 910 [email protected] _______________________________________________________________________Druk i oprawa: Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu

27-600 Sandomierz, ul. Żeromskiego 4, tel. 15 644 04 00, fax 15 832 77 87, www.wds.pl

3

SPIS TREŚCI

Wyjaśnienie terminów .................................................................................... 5

Program nauczania religii ............................................................................ 11

Plan dydaktyczny edukacji religijnej ....................................................... 27

Kryteria oceniania ........................................................................................... 57

WYJAŚNIENIE TERMINÓW

Drodzy Katecheci

Przekazujemy Wam Przewodnik programowo-dydaktyczny na uczania religii w zakresie katechezy szkolnej dla klasy piątej szko-ły podstawowej i materiałów katechetycznych pt. Wierzę w Boga, pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza. Zawiera on niezbędne pomo ce katechetyczne przydatne w organizacji własnego warsztatu pracy ka techety.

W zestawie przewodnika edukacji religijnej w zakresie katechezy szkolnej dla klasy czwartej szkoły podstawowej znajdują się:

• Program nauczania religii,• Plan dydaktyczny edukacji religijnej,• Kryteria oceniania.

Przewodnik programowo-dydaktyczny nauczania religii został przy gotowany ściśle do poradnika metodycznego i podręcznika ucznia do nauczania religii uczniów klasy piątej szkoły podstawowej pt. Wierzę w Boga (nr RA-22-01/10-RA-3/13), opracowanych na pod stawie Programu nauczania religii dla szkół podstawowych, zatwier dzonego przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji Epi skopatu Polski (nr AZ-2-01/10)1. Terminologia uwzględnia standardy szkolne etapu edukacyjnego oraz wytyczne zawarte w katechetycz nych dokumentach Kościoła.

I. PROGRAM NAUCZANIA RELIGIIProgram nauczania religii w szkołach w części dotyczącej uczniów

klasy czwartej szkoły podstawowej, zawiera cele katechetyczne, treści i wymagania rozpisane na poszczególne grupy tematyczne, wskazania

1 Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, Program nauczania religii rzymskokatolickiej w przedszkolach i szkołach, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010.

6

do realizacji programu, zamierzone osiągnięcia, współpracę środo-wisk katechetycznych, parafii i rodziny oraz korelację nauczania religii z wychowaniem szkolnym.

Cele katechetyczne określają, czemu ma służyć nauczanie i wychowanie religijne w środowisku szkolnym z uwzględnieniem współpracy rodziny i parafii.

Treści określają niezbędne informacje, jakie powinien zawie-rać program nauczania religii, aby zrealizować cele katechetyczne, które zawierają poszczególne katechezy.

Wymagania określają wiadomości i umiejętności ucznia, by zre-alizować cele katechetyczne.

Współpraca środowisk katechetycznych ukazuje potrzebę integralnego oddziaływania wychowawczego i wskazuje na płasz-czyzny oraz pola współpracy. Treści przekazywane na katechezie są przeżywane i interioryzowane we wspólnocie wiary, jaką jest rodzina i parafia. Nieodzowna jest współpraca rodziny i parafii w przygotowa-niu uczniów do sakramentów wtajemniczenia chrześcijańskiego.

II. PLAN DYDAKTYCZNY EDUKACJI RELIGIJNEJ

Zawiera ujęcie tabelaryczne Programu nauczania religii dla szko-ły podstawowej do podręcznika metodycznego do nauczania religii dla uczniów klasy piątej pt. Wierzę w Boga (nr RA-22-01/10-RA-3/13), rozpisane na jednostki tematyczne, cele katechetyczne, treści, proce-durę osiągnięcia celów, przewidywane osiągnięcia i diagnozowanie osiągnięć uczniów.

Plan dydaktyczny edukacji religijnej zawiera opis sposobu reali-zacji celów i zadań zawartych w Podstawie programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce i Programie nauczania religii z 2010 r. oraz innych zadań, które wspomagają ich realizację; materiał związany z celami edukacyjnymi; procedury osiągania celów; opis przewidywa-nych osiągnięć oraz sposoby diagnozowania osiągnięć ucznia.

Cele edukacji religijnej określają, jakie efekty powinniśmy uzy skać w procesie nauczania-uczenia się;

treści odnoszą się do merytorycznej zawartości programu; efekty określają, co uczeń powinien wiedzieć i umieć oraz w jakim

kierunku wskazana jest zmiana jego postawy weryfikowana w proce-sie diagnozowania.

7

W procesie dydaktycznym nauczyciel dostosowuje przekaz wie-dzy i kształtowanie umiejętności i postaw uczniów do naturalnej aktywności ucznia.

Plan edukacji religijnej dla uczniów klasy czwartej szkoły podsta-wowej został opracowany w następującym układzie:

1. Numer lekcji, temat.2. Najważniejsze treści jednostki katechetycznej.3. Cele ogólne danej jednostki lekcyjnej.4. Procedury osiągania celów, czyli metody i formy pracy.5. Efekty (wzorzec, punkt odniesienia w zakresie opanowania

wiadomości, umiejętności).6. Diagnozowanie osiągnięć dziecka.

III. KRYTERIA OCENIANIA

Ocenianie uczniów na katechezie to nie tylko wystawienie stop-ni, ale etap procesu dydaktycznego, który ma znaczenie kształcące i wychowawcze.

Celem oceniania jest zapewnienie skuteczności procesu kształ-cenia, ale również ma charakter pedagogiczny, ponieważ służy infor-mowaniu uczniów o ich postępach w nauce, a tym samym prowadzi do systematyczności i samowychowania. Przy ocenianiu uczniów, dobrze jest pamiętać, że na początku roku szkolnego określamy wymagania2, np.: systematyczne odrabianie pracy domowej, aktyw-ność na katechezie, prowadzenie zeszytów, przynoszenie potrzebnych pomocy itp., a tym łatwiej będzie na końcu wystawić ocenę semestral-ną i roczną. Każdy katecheta powinien ustalić, jakie wymagania musi spełnić uczeń, aby osiągnąć ocenę: celującą; bardzo dobrą; dobrą;

2 Zob. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 marca 2001 r. w sprawie warun-ków i sposobu oceniania (...) zobowiązuje nauczycieli na początku każdego roku szkolnego do poinformowania uczniów oraz ich rodziców (prawnych opiekunów) o wymaganiach edu-kacyjnych wynikających z realizowanego przez siebie programu nauczania oraz o sposobach sprawdzania osiągnięć edukacyjnych uczniów (par. 4.1). Stwierdza zarazem, że wewnątrz-szkolne ocenianie obejmuje m.in. formułowanie przez nauczycieli wymagań edukacyjnych oraz informowanie o nich uczniów i ich rodziców (prawnych opiekunów) (par. 3.1).

8

dostateczną; dopuszczającą; (lub niedostateczną3). Te ustalenia należy dołączyć jako aneks do systemu oceniania istniejącego w danej szkole. W procesie oceniania obowiązuje stosowanie zasady kumulo wania wymagań (ocenę wyższą otrzymać może uczeń, który spełnia wszyst-kie wymagania przypisane ocenom niższym).

Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza pro-

gram nauczania religii w danej klasie, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia,

b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywa-niu, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje także zada-nia wykraczające poza program nauczania tej klasy,

c) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach kwalifikując się do finałów na szczeblu powiatowym, regionalnym, wojewódz-kim albo krajowym lub posiada inne porównywalne osiągnięcia.

Określenie poziomu wymagań ma na celu:– pomoc uczniowi w zdobywaniu wiadomości problemów teore-

tycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, i umiejętności wynikających z programu nauczania,

– ustalenie kategorii celów i odpowiadających im poziomów wymagań,

– wspieranie ucznia przez rozpoznawanie odpowiedniego pozio mu wymagań oraz wskazanie możliwości opanowania kolejne go, wyższego poziomu.

W podręczniku ucznia w każdej jednostce katechetycznej znajdu-ją się pytania „zastanów się i odpowiedz”. Pytania uwzględniają wy magania edukacyjne dla danej katechezy. Mamy jednak świadomość, że katecheza prowadzi do jedności i zażyłości z Chrystusem, a nasza praca katechetyczna w szkole ma pomóc uczniom i ułatwić przeżycie spotkania z Nim we wspólnocie wiary. Trzeba jasno określić uczniom

3 W niniejszym opracowaniu nie załączono kryteriów na ocenę niedostateczną z uwagi na szczególny charakter nauczania religii w szkole. Katecheza szkolna ma charakter ewan-gelizacyjno-katechetyczny i społeczno-edukacyjny. Zachęca się katechetów do pozytywnych sposobów oddziaływania wychowawczego aby nie stosować oceny z religii jako jedynie narzędzia dyscyplinującego. Należy unikać ocen niedostatecznych z religii zwłaszcza na zakończenie semestru czy koniec roku.

9

i rodzicom, że stopień z religii dotyczy tylko cząstki procesu i osiągnięć katechezy. Wyjątkowy charakter katechezy domaga się odpowiednich sposobów działania katechety. Trzeba bowiem pamiętać, że stopnie z religii mówią nie tylko o uczniu, ale w pewien sposób także o katechecie.

Ks. Stanisław Łabendowicz

Radom, 19 lipca 2013 r.

11

Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski

PROGRAM NAUCZANIA RELIGII

DLA KLAS IV-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ„POZNAJĘ BOGA I W NIEGO WIERZĘ”

NUMER PROGRAMU AZ-2-01/101

Katecheza mistagogiczna

Program przeznaczony do nauczania religii dla uczniów, którzy przeżyli już czas chrześcijańskiej inicjacji w katechizacji szkol nej i parafialnej zakłada, że dzieci znają i doświadczają prawdy o Bogu, który wzywa do życia w jedności z Nim i miłości oraz że przebacza wszystkie grzechy. Ważnym momentem w ich życiu było spotkanie z Chrystusem w sakramencie pokuty i pojednania, a przede wszyst-kim pełne uczestnictwo w Eucharystii.

Obecnie rodzi się nowe pytanie: Jakie mają być dalsze ich losy w kontaktach z Bogiem i ludźmi? Co powinno stać się z nimi pod-czas następnych trzech lat wychowania chrześcijańskiego w domu, w szkole i w parafii? W jaki sposób powinni odpowiedzieć Bogu na Jego wezwanie?

Program nauczania religii w szkole podejmuje dalsze wysił-ki umożliwiające rozwijanie więzów z Bogiem i Jezusem Chrystu-sem poprzez coraz bardziej świadome korzystanie z sakramentów pokuty i Eucharystii oraz wprowadza ucznia w historię zbawienia. Program zakłada ponadto stopniowe doskonalenie umiejętności ucznia: modlitwy, wyznawania wiary, zachowywania wymagań Jezusa Chrystusa, udziału w liturgii, współdziałania w aktywnym budowaniu i rozwoju Kościoła.

Program przyjmuje strukturę egzystencjalną. Przy jej pomocy ma ułatwić katechizowanym nabywanie umiejętności religijnego wyjaśniania w świetle słowa Bożego spraw własnego życia; kształto-wać postawy, które mają realizować w życiu prawdy chrześcijańskie.

1 Program nauczania religii został zatwierdzony przez Komisję Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski w Białymstoku 9 czerwca 2010 r.

12

Działania te skupiają się na wartościach dziecku szczególnie bliskich w przeżywanym etapie rozwoju. Stopniowo poznając wydarzenia z historii zbawienia i odkrywając miłość Boga, misję zbawczą Jezusa Chrystusa i rozwój Kościoła uczeń odnajduje poszczególne doświad czenia biblijne i eklezjalne w liturgii Kościoła, a przykłady świadków wiary w Starym i Nowym Testamencie, a przede wszyst-kim życie, nauczanie, działalność, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa zachęcają i motywują go do umacniania relacji z Bogiem oraz podej mowania stałej formacji chrześcijańskiej. Zakłada się, że cele te mogą zostać zrealizowane przy współdziałaniu szkoły, parafii i rodziny katechizowanych. Program szkolny musi zatem być dopełniony i korespondować z systematycznymi działaniami kateche-tycznymi w parafii.

Ideę przewodnią programu określa tytuł: „Poznaję Boga i w Nie go wierzę”. Program poszczególnych roczników koncentruje się wokół następujących haseł:

• Klasa IV – Jestem chrześcijaninem;• Klasa V – Wierzę w Boga;• Klasa VI – Wierzę w Kościół.

Cele katechetyczne – wymagania ogólne

I. Odbiór, analiza i interpretacja tekstów o charakterze religij-nym. Uczeń rozwija sprawność uważnego słuchania Pisma Świętego, katechizmu i innych tekstów, umiejętność rozumienia znaczeń słow-nictwa religijnego; rozwija umiejętność poszukiwania interesujących go wiadomości, a także ich porządkowania oraz poznawania dzieł sztuki religijnej; poznaje teksty biblijne i inne teksty religijne niezbęd-ne dla tego etapu rozwoju religijnego; uczy się je odbierać świadomie i refleksyjnie; rozwija zainteresowania różnymi dziedzinami religii; poznaje specyfikę sposobów wypowiedzi o charakterze religijnym; w kontakcie z tekstami biblijnymi i innymi tekstami religijnymi; kształtuje chrześcijańską hierarchię wartości, swoją wrażliwość, gust estetyczny, poczucie własnej tożsamości ucznia Chrystusa i postawę miłości Kościoła i Ojczyzny.

13

II. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń rozwija umiejętność wypo-wiadania się w mowie i w piśmie na tematy poruszane na zajęciach, związane z poznawanymi tekstami biblijnym i innymi tekstami o cha-rakterze religijnym i własnymi zainteresowaniami; dba o poprawność wypowiedzi własnych, a ich formę kształtuje odpowiednio do celu wypowiedzi.

III. Zainteresowanie problematyką kościelną. Uczeń zada-je pytania, dlaczego jest tak, jak jest? i czy mogłoby być inaczej? w odniesieniu do obecności Kościoła w świecie oraz próbuje odpowie-dzieć na zadane pytania.

IV. Zaciekawienie otaczającym światem i praktyczne wyko-rzystanie wiedzy religijnej. Uczeń stawia pytania dotyczące zjawisk zachodzących w jego najbliższym otoczeniu i w społeczności świeckiej i kościelnej, prezentuje postawę badawczą w poznawaniu relacji: Kościół – świat przez poszukiwanie odpowiedzi na pytania: dlaczego?, jak jest?, co się stanie, gdy?; rozpoznaje podstawowe sytuacje zagra-żające zdrowiu i życiu oraz podejmuje działania zwiększające bezpie-czeństwo własne i innych, świadomie działa na rzecz ochrony zdrowia własnego i szacunku dla zdrowia innych; mając świadomość, że świat został stworzony przez Boga, szanuje przyrodę i dorobek kulturowy społeczności.

V. Postawa moralna. Uczeń prezentuje refleksyjną postawę wobec człowieka, jego natury, powinności moralnych oraz wobec różnych sytuacji życiowych; rozpoznaje swoje obowiązki wobec naj-bliższego otoczenia, rodziny i szkoły; rozpoznaje podstawowe war-tości i dokonuje właściwej ich hierarchizacji; wyraża opinie i warto-ściuje zjawiska społeczno-religijne na poziomie społeczności szkolnej i społeczności lokalnej.

14

Klasa V szkoły podstawowej

WIERZĘ W BOGA

Program klasy V stanowi pomoc w odkrywaniu Bożej obecno-ści, Bożej mocy i Bożego działania na przykładzie postaci i wydarzeń zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Ułatwia to katechizowa-nemu poznawanie prawd wiary i jej wyznawanie.

Program ukazuje Boga Ojca, który kocha człowieka (dział 1). On powołuje do istnienia świat i człowieka. Z problematyki dzieła stworzenia zostają odczytane wezwania dla kształtowania własnej osobowości przygotowując do okresu dojrzewania oraz podejmowa-nia zagadnień ekologii. Przybliżenie istnienia zła, grzechu, smutku i cierpienia w świecie i życiu człowieka służy nie tyle zwróceniu uwa-gi na sam fakt ich istnienia, co odnajdywanie ich przyczyn i wskaza-nie możliwości walki z nimi. Kolejnym krokiem jest odkrywanie Boga, który opiekuje się ludźmi (dział 2). Potwierdzeniem nieustającej miłości Boga jest zawarcie przymierza z człowiekiem, które domaga się wiary i wierności z jego strony. Bóg nawiązujący przymierze jako wyraz miłości, obdarowujący łaską i szczęściem, stawia jednak wyma-gania w postaci Dekalogu jako wyraz troski i miłości, prowadzi naród wybrany, dochowując wierności (dział 3). Bóg najpełniej objawia swo-ją miłość do człowieka w przyjściu na świat Jezusa Chrystusa (dział 4), przez którego naucza (dział 5) i ukazuje swoją zbawczą moc (dział 6).

Wprowadzone postaci biblijne i wydarzenia z ich życia pełnią rolę wzorców osobowych: postaw wiary i moralności, stanowiących drogowskazy dla poszukiwań wzorów dla własnego życia ucznia. Należy je naśladować i z ich wyborami się identyfikować w pracy nad własnym charakterem. Ułatwia to katechizowanym świadome wejście w przymierze z Bogiem i pozwala im odpowiedzieć na Jego wezwanie życiem w świetle wiary.

1. Bóg kocha ludzi

Cele katechetyczne• Pogłębienie prawdy o Bogu – Stwórcy świata, aniołów i ludzi.• Odkrywanie godności człowieka stworzonego przez Boga

i zaproszonego przez Boga do współpracy.

15

• Pogłębienie prawdy, że Bóg kocha każdego człowieka i wyzwa-la go z grzechu.

• Poznanie biblijnego i teologicznego ujęcia wspólnoty życia z Bogiem.• Kształtowanie postawy wdzięczności Bogu za Jego miłość.• Wychowanie do chrześcijańskiego spojrzenia na świat mate-

rialny, życie i płeć.• Uświadomienie godności dziecka Bożego.• Formowanie postawy wobec własnej płciowości i płci odmiennej.• Kształtowanie postawy i ducha pokuty oraz umiejętności przebaczania.

Treści• Dzieło stworzenia przejawem wielkości Boga i Jego miłości

do ludzi. Szczególna godność człowieka – kobiety i mężczyzny – i jego powołanie do współpracy ze Stwórcą w przekazywa-niu życia. Odpowiedzialność człowieka za dzieło stworzenia oraz za nowe niebo i nową ziemię.

• Nieposłuszeństwo pierwszych ludzi źródłem nieszczęścia człowieka. Miłość Stwórcy większa od ludzkich grzechów – Bóg zapowiada Zbawiciela, by szukać i zbawić to, co zginęło.

• Grzech zniszczeniem przyjaźni ludzi z Bogiem i między sobą (Kain i Abel, wieża Babel). Bóg wierny w swej miłości wychodzi ku ludziom i zawiera z nimi przymierze (Noe). Jedność ludzi z Bogiem w Nowym Przymierzu uobecniana w liturgii i sakra-mentach, szczególnie sakramentach chrztu, Eucharystii oraz pokuty i pojednania.

WymaganiaUczeń:• wymienia prawdy o początku świata zawarte w Księdze Rodzaju,• wymienia prawdy o człowieku zawarte w Księdze Rodzaju,• podaje istotę, przyczyny i skutki grzechu,• wskazuje na istotę człowieczeństwa, różniącą człowieka

od innych istot żyjących (godność),• wymienia przejawy okazywania szacunku człowiekowi

ze względu na jego godność,• wymienia sposoby troski człowieka o dar przekazywania życia,• wyjaśnia, w jaki sposób człowiek jest odpowiedzialny za siebie i świat,• wyjaśnia znaczenie ludzkiej miłości w odniesieniu do poczęcia

nowego życia,

16

• wyjaśnia tekst protoewaneglii,• wyjaśnia przyczyny i sens biblijnego potopu,• przedstawia propozycje powrotu wspólnoty do jedności,• porównuje umowy między ludźmi z przymierzem z Bogiem,• wyjaśnia, w jaki sposób Bóg wspomaga człowieka w walce ze złem.

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Wartości pozytywne i ich przeciwieństwa wpisa-

ne w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – niena-wiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

• Przyroda: Szacunek do otaczającego świata; wpływ codzien-nych zachowań w domu, w szkole, w miejscu zabawy na stan środowiska; działania sprzyjające środowisku przyrodnicze-mu; przykłady pozytywnego i negatywnego wpływu środowi-ska na zdrowie człowieka; negatywny wpływ alkoholu, nikoty-ny i substancji psychoaktywnych na zdrowie człowieka.

• Wychowanie do życia w rodzinie: Więź rodzinna, związki uczu-ciowe i inne relacje w rodzinie; szacunek do rodziców, dziad-ków; macierzyństwo i ojcostwo; podstawowa wiedza dotyczą-ca budowy i funkcjonowania układu rozrodczego człowieka; ciąża, rozwój płodu, poród, przyjęcie dziecka jako nowego członka rodziny; różnice i podobieństwa między chłopcami i dziewczętami; identyfikacja z własną płcią; akceptacja i sza-cunek dla ciała; zmiany fizyczne i psychiczne okresu dojrze-wania; zróżnicowane, indywidualne tempo rozwoju; higiena okresu dojrzewania; odpowiedzialność za własny rozwój; samowychowanie.

2. Bóg opiekuje się ludźmi

Cele katechetyczne• Poznanie przesłania biblijnego o Bogu opiekującym się swoim ludem.• Pogłębienie prawdy o Bogu wiernym w wypełnianiu swoich obietnic.• Budowanie postawy odpowiedzi na wezwanie Boże i posłu-

szeństwa Jego woli.• Motywowanie na przykładzie bohaterów biblijnych do umac-

niania własnej relacji z Bogiem.• Kształtowanie postawy wdzięczności, zaufania i zawierzenia Bogu.

17

• Doskonalenie umiejętności odczytywania wydarzeń biblijnych, symboli, znaków i postaw liturgicznych.

• Uzdalnianie do pracy nad własnym charakterem.

Treści• Wiara w Boga i ufność Jego Słowu źródłem błogosławień-

stwa (Abraham, Jakub, Józef). Człowiek wierzący odpowiada na zaproszenie do życia we wspólnocie z Bogiem i ludźmi oraz wzrasta w wierze poszukując Bożych drogowskazów w codziennych sytuacjach.

• Bóg wierny swemu przymierzu troszczy się o zniewolony lud i prowadzi go ku wolności (życie narodu wybranego w niewoli egipskiej, Mojżesz, naród wybrany w drodze do Ziemi Obieca-nej). Łaska Boża ratuje człowieka z niewoli grzechu; Chrystus Zmartwychwstały przez swe sakramenty prowadzi ku wolno-ści i daje ludziom ocalenie.

WymaganiaUczeń:• podaje treść obietnicy danej Abrahamowi i wyjaśnia, w jaki

sposób Bóg ją wypełnił,• opisuje, czego uczy nas wiara Abrahama,• uzasadnia, dlaczego Jakub jest wzorem oddania Bogu,• wskazuje w historii Józefa „miejsca” Bożej opieki,• opowiada o życiu rodzin izraelskich w niewoli egipskiej,• wyjaśnia rolę Mojżesza w dziejach Izraela,• porównuje paschę Izraelitów i Paschę chrześcijan,• opisuje, w jaki sposób Bóg troszczył się o Izraelitów podczas

wędrówki do Ziemi Obiecanej,• wyjaśnia analogię między przejściem przez Morze Czerwone

a chrztem świętym; manną na pustyni a Eucharystią, wodą ze skały a łaską Bożą, Ziemią Obiecaną a niebem,

• ocenia własne postępowanie w świetle wybranych przykładów bohaterów biblijnych,

• wyjaśnia, w jaki sposób chrześcijanin utrwala relację z Bogiem,• wskazuje, dlaczego konieczne jest rozwijanie wiary.

18

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Znaczenie niewerbalnych środków komunikowania

się, analiza i interpretacja tekstów, wartości pozytywne i ich prze-ciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

• Historia i społeczeństwo: Przykłady różnorodnych potrzeb czło-wieka oraz sposoby ich zaspokajania; przykłady konfliktów mię-dzy ludźmi i proponowane sposoby ich rozwiązywania; formy walki o niepodległość; odrodzenie państwa polskiego.

• Wychowanie do życia w rodzinie: Przezwyciężanie trudnych sytuacji; przekaz wartości i tradycji w rodzinie, wspólne święto-wanie; odpowiedzialność za własny rozwój; samowychowanie.

3. Bóg zawiera przymierze z ludźmi

Cele katechetyczne• Zapoznanie z ideą przymierza i wierności Boga wobec człowieka.• Doskonalenie umiejętności odczytywania Bożego wezwania

zawartego w Dekalogu.• Formowanie sumienia oraz odpowiedzialności chrześcijań-

skiej z położeniem akcentu na zadania ucznia w jego najbliż-szym środowisku życiowym: rodzina, grupa rówieśnicza, szko-ła, parafia.

Treści• Przymierze na Synaju wyrazem miłosiernej i wiernej miłości

Boga do ludzi; Nowe Przymierze w Jezusie Chrystusie wypeł-nieniem Bożych obietnic i ratunkiem dla błądzącego człowieka.

• Wierność Bożym przykazaniom potwierdzeniem wiary w Boga i ufności w Jego troskę o ludzi.

• Bóg pozostaje wierny swemu przymierzu mimo niewierności człowieka każdego czasu.

• Bóg pragnie zbawienia wszystkich ludzi i ofiaruje każdemu swa łaskę jako pomoc na drodze do świętości, realizowanej zgodnie z powołaniem i stanem człowieka.

19

WymaganiaUczeń:• podaje przymioty Boga, ujawniające się w wydarzeniu zawar-

cia przymierza,• uzasadnia, że Dekalog jest wyrazem miłości i troski Boga o człowieka,• ocenia własne postępowanie w świetle Dekalogu,• wyjaśnia konieczność formacji własnego sumienia do zacho-

wania przymierza z Bogiem,• wyjaśnia analogię między wężem miedzianym na pustyni

a krzyżem Chrystusa,• wyjaśnia, dlaczego Bóg wzywa człowieka do świętości,• wymienia przykłady dochowania wierności przymierzu z Bogiem,• omawia Jezusowe znaki wierności Bogu,• wskazuje, jak rozwijać postawę wierności złożonym obietni-

com, czerpiąc wzór z wierności Boga,• ukazuje, jak można odnieść prawdę o niewierności Izraelitów

i Bożym przebaczeniu do życia ludzi,• wskazuje, jak realizować wezwanie do świętości.

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Bohaterowie lektur; wartości pozytywne i ich prze-

ciwieństwa wpisane w teksty kultury (np. przyjaźń – wrogość, miłość – nienawiść, prawda – kłamstwo, wierność – zdrada).

• Historia i społeczeństwo: Sylwetki wielkich Polaków wiernych Bogu i Ojczyźnie; potrzeba wierności podstawowym zasadom spo-łecznym; przykłady konfliktów między ludźmi sposoby ich rozwią-zywania; symbole państwowe i religijne; problemy społeczne.

• Wychowanie do życia w rodzinie: Więź rodzinna, związki uczu-ciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich rozwiązywanie; wzajemny szacunek, udzielanie sobie pomocy, współpraca; odpowiedzialność za własny rozwój; samowychowanie.

4. Bóg posyła Jezusa

Cele katechetyczne• Zapoznanie z treścią obietnic mesjańskich.• Poznanie ziemi Jezusa jako kontekstu Jego życia i działalności.• Pogłębianie prawdy, że w Jezusie Chrystusie objawiła się

miłość Boga i Jego oddanie się człowiekowi.

20

• Odkrywanie znaczenia Osoby Jezusa z Nazaretu, Jego życia i działalności dla dziejów ludzkości.

• Kształtowanie postawy oczekiwania i gotowości na spotkanie z Jezusem.• Uświadomienie aktualizowania się zbawczych wydarzeń w li-

turgii roku kościelnego.

Treści• Pełna miłości obecność Boga w historii zbawienia przygotowa-

niem ludzi na przyjęcie największego daru – Jezusa Chrystusa. • Zapowiedzi prorockie odnoszące się do Mesjasza i ich miejsce

w przeżywaniu roku liturgicznego; potrójne znaczenie Adwen-tu w życiu chrześcijanina.

• Przyjście Jezusa spełnieniem ludzkich oczekiwań i pragnień; konsekwencje obecności Emanuela – Boga z nami dla codzien-ności człowieka wierzącego.

• Jezus postacią historyczną – biblijne i pozabiblijne źródła wie-dzy o Jezusie uzasadnieniem wiary w Zbawiciela.

• Jezus zapowiedzianym Mesjaszem – udział w celebrowaniu tajemnic wiary uzdolnieniem do współuczestniczenia w potrójnej misji Chrystusa.

• Jezus – Bóg i Człowiek posłany dla nas i naszego zbawienia; uniżenie Syna Bożego jako wywyższenie człowieka, którego życie sakramentalne jest drogą przebóstwienia.

• Jezus – sprawiedliwy Sługa będący wzorem posłuszeństwa i pokory w wypełnianiu obowiązków; umiłowany Syn, który posłusznie wypełnia posłannictwo i uczy całkowitego się pod-dania woli Ojca (Modlitwa Pańska); założyciel Królestwa Boże-go, które nie jest z tego świata, ale już w tym świecie ma swój początek w sercach ludzi.

• Tajemnice życia Jezusa: Wcielenie – niezwykła godność ludz-kiego życia w wymiarze cielesnym nadana przez fakt, iż Sło-wo stało się Ciałem; Święta Rodzina jako ideał życia z Bogiem i wzajemnych relacji dla rodzin chrześcijańskich; życie ukryte Jezusa szkołą pokory i cierpliwości w wypełnianiu codzien-nych obowiązków, pomagających wzrastać w mądrości i łasce u Boga i ludzi.

• Ziemia Zbawiciela miejscem uświęconym przez życie, Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa.

21

WymaganiaUczeń:• wymienia przejawy miłości Boga w historii zbawienia,• porządkuje wydarzenia Bożej interwencji w historii zbawienia,• wymienia imiona proroków zapowiadających przyjście Mesjasza,• zna proroctwa zapowiadające Mesjasza,• wyjaśnia, na czym polega oczekiwanie na powtórne przyjście

Chrystusa,• opisuje położenie i ukształtowanie powierzchni Palestyny,• opowiada o życiu codziennym w Palestynie za czasów Jezusa,• wymienia źródła chrześcijańskie i pozachrześcijańskie o Jezusie,• uzasadnia, że Jezus jest Bogiem i człowiekiem,• opowiada o życiu Świętej Rodziny w Nazarecie,• wyjaśnia, dlaczego Jezus jest sprawiedliwym Sługą, umiłowa-

nym Synem Ojca,• charakteryzuje świadectwa wiary o Jezusie Chrystusie,• formułuje postawę nawrócenia na podstawie odkrycia prawdy

o misji Jana Chrzciciela,• wskazuje, jak rozwijać postawę służby na wzór Mesjasza Sługi Bożego.

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Korzystanie z informacji zawartych w encyklope-

dii, słownikach.• Historia i społeczeństwo: Znajomość „małej Ojczyzny”; główne

regiony Polski; mniejszości narodowe i etniczne żyjące w Pol-sce oraz ich kultura i tradycja; różne źródła historyczne.

• Wychowanie do życia w rodzinie: Szacunek wobec autorytetu, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie.

5. Bóg naucza przez Jezusa

Cele katechetyczne• Poznanie nauczania Jezusa Chrystusa. • Odczytywanie w nauczaniu Kościoła nauczania Jezusa.• Odkrywanie świata wartości, płynących z ewangelicznych bło-

gosławieństw.• Odczytanie w nauczaniu Jezusa tajemnicy Boga oraz kierowa-

nego do człowieka wezwania Bożego.

22

• Kształtowanie umiejętności interpretacji ludzkiego doświad-czenia w świetle nauczania Chrystusa.

• Kształtowanie postawy osobistej odpowiedzi na miłość Bożą objawioną w Jezusie Chrystusie.

• Umacnianie relacji z Jezusem poprzez modlitwę, liturgię i sakramenty.• Uzdalnianie do pracy nad własnym charakterem.• Formowanie postawy osobistego świadectwa wiary.

Treści• Nauka Jezusa o królestwie Bożym w przypowieściach wska-

zaniem dla rozwiązywania problemów i budowania królestwa w codziennych sytuacjach

• Idea Królestwa Bożego i jego prawo wzorem dla budowania wła-snej hierarchii wartości i relacji z Bogiem i ludźmi; życie sakra-mentalne pomocą w wypełnianiu prawa Królestwa Bożego.

• Interpretacja ludzkiego doświadczenia w świetle nauczania – Słowo Boże głoszone w liturgii drogowskazem do nieba; odpo-wiedź na Boże wezwanie modlitwą i czynem.

• Znaczenie słów Jezusa dla współczesnego chrześcijanina zachę-tą do podejmowania pracy nad własnym charakterem i walki z grzechem, korzystanie z sakramentów pokuty i pojednania i Eucharystii umocnieniem w wypełnianiu Chrystusowej nauki.

• Kazanie na Górze. Ponadczasowe wartości płynące z ewange-licznych błogosławieństw motywacją dla ich wyboru; przykła-dy świętych, którzy żyli według błogosławieństw.

• Żyć Ewangelią każdego dnia – w świetle Ewangelii zmienić życie; nauka Jezusa podstawą dla budowania relacji z Bogiem i ludźmi i funkcjonowania wspólnot – rodziny, Kościoła, szkoły, społeczeństwa.

WymaganiaUczeń:• rozumie, że warunkiem przynależności do Królestwa Bożego

jest nawrócenie i wiara, przyjęcie Ewangelii,• wymienia sposoby budowania i umacniania Królestwa Bożego,• wyjaśnia znaczenie Królestwa Bożego jako najwyższej warto-

ści w życiu człowieka,• podaje przykłady realizowania zasad Królestwa Bożego

w codziennym życiu,

23

• wyjaśnia prawdę o wewnętrznym dynamizmie Królestwa Bożego,• podejmuje wezwanie do nawrócenia i korzystania z sakramen-

tu pokuty i pojednania,• wyjaśnia błogosławieństwa ewangeliczne jako drogowskazy

na drodze do świętości,• wskazuje na istotę wybranych przypowieści Jezusa i dokonuje

ich aktualizacji,• uzasadnia potrzebę dzielenia się Ewangelią z innymi ludźmi.

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Wartości i wartościowanie; przypowieść jako

gatunek literacki.• Historia i społeczeństwo: Zasady życia społecznego.• Wychowanie do życia w rodzinie: Przekaz wartości i tradycji

w rodzinie, wspólne świętowanie, spędzanie wolnego czasu; więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; konflikty i ich rozwiązywanie. Odpowiedzialność za własny rozwój; samowychowanie.

6. Bóg działa przez Jezusa

Cele katechetyczne• Poznanie ewangelicznego przekazu o cudach Jezusa.• Ukazanie chrześcijańskiego sensu cierpienia.• Pogłębienie prawdy o zbawczej śmierci Jezusa na krzyżu jako

centralnego wydarzenia tajemnicy zbawienia.• Kształtowanie postawy wiary w zbawczą moc i miłość Jezusa.• Wdrażanie do chrześcijańskiego przeżywania codzienności,

trudności życia, budowania nadziei.

Treści• Jezus uzdrawia i odpuszcza grzechy, objawiając swoją Boskość

wobec potrzebujących ludzi; powierzenie słabości duszy i cia-ła Jezusowi w modlitwie i sakramentach pokuty i pojednania oraz namaszczenia chorych.

• Jezus rozmnaża chleb, aby zaspokoić ludzki głód życia wiecz-nego – uczestnictwo w Eucharystii trwaniem w Jezusie i udzia-łem w Jego obietnicach; Eucharystia pokarmem dla ludzi spra-gnionych miłości.

24

• Jezus ucisza burzę na jeziorze – wiara w moc Jezusa ratunkiem dla człowieka pośród życiowych burz; zawierzenie Bożemu miłosierdziu pomocą dla świata.

• Jezus Panem życia – Zmartwychwstanie Jezusa i ewangeliczne opi-sy wskrzeszeń nadzieją na życie wieczne wierzących Chrystusowi; modlitewna pamięć o zmarłych obowiązkiem chrześcijanina.

• Jezus pomaga w codziennym życiu człowieka – zjednoczenie z Jezusem w modlitwie i Eucharystii pomocą wypełnianiu obo-wiązków i świadczeniu miłości wobec ludzi.

• Liturgiczne świętowanie męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa uobecnieniem zbawczego dzieła; celebrowanie tajemnic wiary jako fundament dla budowania Królestwa Bożego na ziemi i gotowość na przyjście Jezusa w chwale.

WymaganiaUczeń:• wyjaśnia istotę uzdrowień dokonywanych przez Jezusa,• uzasadnia związek rozmnożenia chleba z Eucharystią,• wyjaśnia, na czym polega zdrowie duszy,• wyjaśnia chrześcijański sens cierpienia w życiu człowieka,• wymienia sposoby troski chrześcijanina o cierpiących,• wyjaśnia zbawczy sens śmierci Chrystusa,• wyjaśnia, dlaczego wiara jest warunkiem osiągnięcia życia wiecznego,• rozumie konieczność modlitwy o wiarę,• wskazuje, w jaki sposób może dawać świadectwo wiary

w zbawczą moc i miłość Jezusa,• wyjaśnia, dlaczego wspólnie z Jezusem łatwiej można prze-

zwyciężyć trudności, cierpienie,• wskazuje wydarzenia biblijne o męce śmierci i zmartwych-

wstaniu Chrystusa w liturgii.

Korelacja z edukacją szkolną• Język polski: Wartości i wartościowanie; komunikacja werbal-

na i niewerbalna.• Wychowanie do życia w rodzinie: Przekaz wartości i tradycji

w rodzinie; więź rodzinna, związki uczuciowe i inne relacje w rodzinie; pomoc potrzebującym; szacunek.

25

WSKAZANIA DO REALIZACJI PROGRAMU

Wymiar biblijno-teologiczny programu klasy V związany jest z wydarzeniami, faktami, osobami Starego Testamentu oraz z osobą i posłannictwem Jezusa Chrystusa jako Tego, w którym Bóg Ojciec umiłował człowieka. Z wymiarem biblijno-teologicznym związany jest wymiar egzystencjalny podejmujący ważne na tym etapie roz-wojowym poszukiwania miłości i dobra. Istnieje zapotrzebowanie na poznanie prawdy i zasad, według których można układać swo-je życie. W życiu ucznia dokonuje się przechodzenie od moralności przyjmowanej od dorosłych do moralności z własnego przekonania, od heteronomicznej do autonomicznej. Pojawia się przy tym niepew-ność ocen moralnych. Działania edukacyjne winny sprzyjać budo-waniu własnej postawy wobec Boga, dając poczucie bezpieczeństwa, jak i wyrażania własnych opinii.

Funkcja ewangelizacyjna katechezy jest realizowana poprzez przypominanie i wyjaśnianie wydarzeń biblijnych Starego Testamen-tu, będących zapowiedzią wydarzeń zbawczych, wyjaśnianie podsta-wowych prawd wiary, motywowanie ucznia do nawrócenia i zmia-ny życia wzorem bohaterów biblijnych oraz wskazywanie wartości modlitwy, lektury Pisma Świętego, liturgii i sakramentów. Ponadto katecheza, prezentując sytuacje z Ewangelii, zmierza do obudzenia w katechizowanym zainteresowania osobą Jezusa Chrystusa, Jego nauką, działalnością i misją. Stopniowe poznawanie Jezusa prowadzi do odkrywania prawdy o Nim jako Bogu i Człowieku, umiłowania Go, kroczenia Jego śladami i pozostawania z Nim w stałej relacji. Naucza-nie religii w klasie V pomaga w odczytywaniu i wyjaśnianiu wiary w Boga oraz jej aplikacji w życiu codziennym.

Uczeń w tym wieku łatwo identyfikuje się z bohaterami. Wycho-dząc naprzeciw tym zainteresowaniom, lekcja religii powinna dostar-czać wzorce osobowe, przykłady konsekwencji życia wiarą. Postaci biblijne należy ukazać jako wzorce zawierzenia i odpowiedzi na Boże wezwanie. Przekazywane normy religijno-moralne winny być zawsze łączone z przekazywanym misterium i jako z niego wypływające, a akcent położony na stronie pozytywnej.

26

Zapotrzebowanie na pogłębienie wiedzy religijnej i jej systematy-zację nauczanie religii winno realizować przez podawanie i pogłębia-nie wiadomości religijnych, zmierzać do ich systematyzacji, hierarchi-zacji, budzić zainteresowania problemami religijnymi, kształtować umiejętności. Pomocne w realizacji tych zadań okazują się zarówno metody podające, jak i poszukujące, motywujące. Służą one kształto-waniu umiejętności. Zwiększeniu ich skuteczności sprzyja połączenie z metodami pracy z obrazem, środkami audiowizualnymi, tym bardziej, że w pierwszej fazie ucznia charakteryzuje jeszcze myślenie konkret-no-obrazowe. Tematyka roku wskazuje na metody biblijne, uzdal-niające do umiejętnego korzystania z tekstów i ich interpretacji oraz odnajdywania własnych sytuacji, metody pracy z tekstem oraz metody problemowe. Podjęciu funkcji wtajemniczenia będą sprzyjały metody liturgiczne i medytacyjne. Ważne jest aktywizowanie uwagi przez uroz-maicone treści nauczania i różnorodność stosowanych metod.

PLAN DYDAKTYCZNY EDUKACJI RELIGIJNEJ

z katechezy w zakresie klasy V szkoły podstawowejdo programu nr AZ-2-01/10

i podręcznika nr RA-22-01/10-RA-3/13„Wierzę w Boga”

pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza

28

Lp. TEMAT CELE KATECHETYCZNE TREŚCI

I. Bóg kocha ludzi

1. Stworzenie świata wyrazem wielkości Boga

Ukazanie prawdy, że cały wszechświat został powołany do istnienia przez Boga.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności i odpowiedzialności za dzieło stworzenia.

Dzieło stworzenia przejawem wiel-kości Boga i Jego miłości do ludzi.Postawa wdzięczności i odpowie-dzialności za dzieło stworzenia.

2. Człowiek najdoskonalszym dzie-łem Boga Stwórcy

Ukazanie prawdy o godności człowieka i jego powołaniu do przyjaźni z Bogiem.Kształtowanie postawy szacunku wobec istoty ludzkiej.

Szczególna godność człowieka i jego powołanie do współpracy ze Stwórcą.Odpowiedzialność człowieka za dzieło stworzenia.

3. Nieposłuszeństwo pierwszych ludzi. Obietnica Zbawiciela

Ukazanie prawdy o wielkiej miłości Boga i obietnicy zbawienia.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za obietnicę zbawienia.

Nieposłuszeństwo pierwszych ludzi źródłem nieszczęścia człowieka.Miłość Stwórcy większa od ludz-kich grzechów – Bóg zapowiada Zbawiciela.

4. Ludzie przez grzech oddalają się od siebie

Ukazanie prawdy, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem i między ludźmi. Wychowanie do odpowiedzialno-ści za własne czyny.

Grzech zniszczeniem przyjaźni ludzi z Bogiem (Kain i Abel).Odpowiedzialność za własne czyny.

29

PROCEDURA OSIĄGNIĘCIA CELÓW EFEKTY DIAGNOZOWANIE

OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW

Śpiew, techniki multimedial-ne, pokaz lub ekspozycja, re-cytacja, rozmowa kierowana, metoda „słoneczko”, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, rozsypanka wyrazowa, praca w grupach, techniki plastycz-ne, analiza tekstów źródło-wych autorefleksja.

– podaje przymioty Boga,– przytacza prawdę o początku świata

zawartą w Księdze Rodzaju,– nazywa Boga Stworzycielem,– streszcza biblijny tekst o stworzeniu

świata,– wyjaśnia słowa: „stworzyć”, „wszech-

mogący”,– stwierdza, że wszystko, co Bóg stworzył

było dobre,– określa, w jaki sposób należy dbać

o stworzony świat.

Opiniowanie wypowiedzi indywidualnych. Aktywność podczas zajęć.Udział w śpiewie.

Krzyżówka, analiza tekstów źródłowych, ekspozycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnemu, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kiero-wana, tekst luk, łamigłówka, techniki plastyczne, autore-fleksja, śpiew, techniki multi-medialne.

– identyfikuje pochodzenie człowieka ze stworzeniem przez Boga,

– podaje, w czym człowiek jest podobny do Boga,

– streszcza biblijny opis stworzenia człowieka,

– wyjaśnia, dlaczego człowiek jest najdo-skonalszym stworzeniem Boga,

– wskazuje na powołanie człowieka do przyjaźni z Bogiem,

– określa sposoby podtrzymywania własnej przyjaźni z Bogiem.

Refleksja obserwacyjna wypowiedzi uczniów. Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Autorefleksja.

Metoda „słoneczko”, metoda skojarzeń, niedokończone zdanie, analiza tekstu biblij-nego, katalog pytań, praca w grupach, rozmowa kiero-wana, tekst luk, rozsypanka wyrazowa, analiza tekstu źródłowego, ekspozycja, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– podaje istotę, przyczyny i skutki grzechu,– identyfikuje grzech Adama i Ewy z grze-

chem pierworodnym,– streszcza opowiadanie biblijne o nieposłuszeństwie pierwszych ludzi,– wyjaśnia tekst biblijny zapowiadający

Zbawiciela,– objaśnia, dlaczego Bóg obiecał ludziom

Zbawiciela,– wybiera sposoby okazywania wdzięcz-

ności Bogu za miłość i obietnicę zba-wienia,

– przyjmuje odpowiedzialność za dążenie do zbawienia.

Opiniowanie wypowiedzi indywidualnych. Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.

Śpiew, metoda „gwiazda skojarzeń”, odczytanie tek-stu biblijnego z podziałem na role, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, plątanina, analiza tekstu źródłowego, rozmowa kierowana, niedokończone zdanie, tekst luk, autorefleksja, techniki multimedialne.

– podaje, kim byli Abel i Kain,– streszcza tekst biblijny, mówiący o Ablu

i Kainie,– wskazuje, że ofiara Abla była zapowie-

dzią ofiary Pana Jezusa,– wnioskuje, że każdy grzech jest nieszczę-

ściem człowieka,– przyjmuje odpowiedzialność za własne

postępowanie.

Obserwacja uczniów w toku ich pracy.Rozmowa.Wypowiedzi dzieci.Praca domowa.Zaangażowanie podczas odczytania tekstu biblijnego z podziałem na role.

30


5. Bóg zawiera przymierze z człowiekiem

Ukazanie prawdy, że Bóg z miłości do człowieka zawiera z nim przy-mierze.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za przymierze zawarte z Bogiem w sakramencie chrztu.

Bóg wierny w swej miłości wycho-dzi ku ludziom i zawiera z nimi przymierze (Noe).Postawa wdzięczności za przymie-rze zawarte z Bogiem w sakramen-cie chrztu.

6. Pycha niszczy przyjaźń z Bogiem – wieża Babel

Ukazanie prawdy, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem.Zachęcenie do życia w jedności z Bogiem i ludźmi.

Grzech zniszczeniem przyjaźni ludzi z Bogiem i między sobą (wieża Babel).Odpowiedzialność za życie w jedności z Bogiem i ludźmi.

7. Jedność ludzi z Bogiem – w liturgii i sakramentach

Ukazanie prawdy, że liturgia, a szczególnie sakramenty święte są źródłem jedności człowieka z BogiemWychowanie do umocnienia jedności z Bogiem przez udział w liturgii i sakramentach.

Jedność ludzi z Bogiem w Nowym Przymierzu uobecniana w liturgii i sakramentach, szczególnie sakra-mentach chrztu, Eucharystii oraz pokuty i pojednania.Konieczność umacniania jedności z Bogiem przez udział w liturgii i sakramentach.

II. Bóg opiekuje się ludźmi

8. Abraham ojcem wierzących

Ukazanie postaci Abrahama jako ojca wszystkich wierzących. Kształtowanie postawy wdzięczno-ści za wiarę i troski o jej rozwój.

Wiara w Boga i ufność Jego Słowu źródłem błogosławieństwa (Abraham).Konieczność rozwijania i umacnia-nia własnej relacji z Bogiem.

31



Burza mózgów – metoda skojarzeń, rozmowa kierowa-na, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, praca w grupach, krzyżówka lub list, niedokończone zdanie, tekst luk, śpiew, techniki multimedialne.

– podaje znaczenie słowa „przymierze”,– identyfikuje arkę Noego z Kościołem,– przytacza biblijne opowiadanie o za-

warciu przymierza Boga z Noem,– wyjaśnia znaczenie przymierza z Noem

dla całej ludzkości,– używa poprawnie terminów: przymie-

rze, arka, Kościół,– wskazuje podobieństwa między przy-

mierzem zawartym z Noem a przymie-rzem zawartym w Chrystusie,

– przyjmuje odpowiedzialność za przymierze zawarte z Bogiem w sakramencie chrztu.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Praca domowa.Wypowiedzi dzieci.

Opowiadanie, rozmowa kierowana, ekspozycja, ana-liza tekstu biblijnego, niedo-kończone zdanie, rozsypanka wyrazowa, praca w grupach, śpiew, techniki multimedial-ne, autorefleksja.

– podaje, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem,

– definiuje słowo „pycha”,– streszcza tekst biblijny o wieży Babel,– uzasadnia sens jedności z Bogiem

i ludźmi,– proponuje, co należy czynić, aby wzra-

stała jedność wśród ludzi,– przyjmuje odpowiedzialność za to,

aby w jego otoczeniu wzrastała jedność z Bogiem i ludźmi.

Praca z tekstem.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Odpytanie.Rozmowa.

Krzyżówka, mini wykład, pogadanka, rozmowa kiero-wana, praca w grupach, ana-liza tekstu biblijnego, analiza tekstu źródłowego, ekspozy-cja, autorefleksja, śpiew.

– definiuje słowa: „liturgia”, „sakrament”,– wylicza sakramenty święte,– wyjaśnia potrzebę troski o jedność

z Bogiem,– wskazuje na jedność ludzi z Bogiem

w sakramentach: chrztu, Eucharystii oraz pojednania i pokuty,

– określa sposoby obecności Chrystusa w liturgii,

– rysuje znak graficzny sakramentu chrztu, Eucharystii oraz pojednania i pokuty,

– wnioskuje, że liturgia jest drogą do jed-ności z Bogiem,

– planuje osobistą troskę o rozwój życia liturgicznego.

Opiniowanie wypowiedzi.Udział w śpiewie.Aktywność podczas zajęć.Zaangażowanie podczas pogadanki.

Niedokończone zdanie, eks-pozycja, analiza tekstu biblij-nego, rozmowa kierowana, krzyżówka, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja, śpiew.

– podaje treść obietnicy danej Abraha-mowi,

– streszcza biblijny opis powołania Abra-hama,

– wyjaśnia, dlaczego Abrahama nazywa-my ojcem wierzących,

– charakteryzuje postawę człowieka wierzącego,

– określa postawę Abrahama wobec Bożego wezwania,

– proponuje sposoby troski o rozwój wiary.

Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.Autorefleksja.

32


9. Człowiek odpowiada na miłość Boga

Zapoznanie z biblijnym opisem ofiary Abrahama. Kształtowanie postawy miłości wobec Boga.

Człowiek wierzący odpowiada na zaproszenie do życia we wspólnocie z Bogiem i ludźmi. Postawa miłości wobec Boga.

10. Jakub wzorem oddania Bogu

Ukazanie Jakuba jako wzoru oddania się Bogu.Wychowanie do trwania w wierności wobec Pana Boga.

Jakub wzorem oddania się i wierności Bogu.Postawa trwania w wierności wobec Pana Boga.

11. Bóg opiekuje się ludźmi

Ukazanie biblijnej postaci Józefa jako wzoru ufności wobec Pana Boga.Kształtowanie postawy ufności wobec Boga.

„Miejsca” Bożej opieki w historii Józefa.Postawa ufności wobec Boga.

12. Józef przebacza swoim braciom

Ukazanie Józefa przebaczającego braciom.Kształtowanie postawy przebaczenia.

Wiara w Boga źródłem błogosła-wieństwa (Józef).Doskonalenie umiejętności odczyty-wania wydarzeń biblijnych.Postawa przebaczenia.

13. Błogosławieństwo Jakuba wyrazem Bożej opieki

Ukazanie proroctwa Jakuba i jego znaczenia dla przyszłych pokoleń.Kształtowanie postawy wierno-ści Panu Bogu.

Proroctwo Jakuba i jego znaczenie dla przyszłych pokoleń.Wierność Bogu i ufność Jego Sło-wu źródłem błogosławieństwa (Jakub).Postawa wierności Panu Bogu.

14. Bóg powołuje Mojżesza Zapoznanie z historią powołania Mojżesza. Kształtowanie postawy wdzięczno-ści, zaufania i zawierzenia Bogu.

Rola Mojżesza w dziejach Izraela.Postawa odpowiedzi na wezwanie Boga i posłuszeństwa Jego woli.

33



Metoda „słoneczko”, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, ekspozycja, praca w grupach, rozmowa kierowana, niedo-kończone zdanie, autoreflek-sja, śpiew.

– podaje treść obietnicy danej Abrahamowi,– streszcza biblijny opis ofiary Abrahama,– wyjaśnia, na czym polega podobień-

stwo Izaaka i Jezusa,– wybiera sposoby okazywania miłości

Bogu,– ocenia postawę Abrahama wobec Boga, – przyjmuje postawę wdzięczności za mi-

łość Pana Boga.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Autorefleksja.

Opowiadanie, rozmowa kierowana, krzyżówka, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, ekspozycja, ana-liza tekstu biblijnego, niedo-kończone zdanie, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– przytacza biblijne opowiadanie doty-czące snu Jakuba,

– wyjaśnia, dlaczego powinniśmy powie-rzyć swoje życie Panu Bogu,

– uzasadnia przyjmowanie przez czło-wieka woli Bożej,

– wskazuje na potrzebę wierności Panu Bogu i dziękowania za Jego opiekę.

Zaangażowanie podczas pogadanki.Udział w śpiewie.Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Praca domowa.Wypowiedzi dzieci.

Śpiew, techniki multimedial-ne, ekspozycja, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, autore-fleksja.

– podaje, że Bóg realizuje plan zbawienia,– streszcza historię Józefa, syna Jakuba,– wyjaśnia, do czego wzywa nas Pan Bóg

na przykładzie Józefa,– porównuje wydarzenia z życia Józefa

i Pana Jezusa,– charakteryzuje postać Józefa,– redaguje modlitwę dziękczynną za zba-

wienie człowieka.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.Udział w śpiewie.Autorefleksja.

Opowiadanie, niedokończone zdanie, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, tekst luk, list, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja, śpiew, techniki multime-dialne.

– podaje, że Józef daje nam przykład przebaczenia,

– wyjaśnia, do czego Pan Bóg wzywa każde-go człowieka poprzez historię Józefa,

– streszcza losy Józefa i jego braci,– charakteryzuje osobę Józefa,– uzasadnia, dlaczego należy przebaczać

innym.

Zaangażowanie podczas pogadanki.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.Autorefleksja.

Rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, analiza tekstu źródłowego, autore-fleksja, śpiew, techniki multi-medialne.

– wymienia imiona dwunastu synów Jakuba,

– wyjaśnia znaczenie proroctwa Jakuba,– wybiera sposoby, jak pogłębiać więź

z Bogiem,– ocenia, jak swoim życiem dochowuje

wierności Bogu.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.

Opowiadanie biblijne, odczyta-nie tekstu biblijnego z podziałem na role, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, praca w grupach, rozmowa kie-rowana, techniki multimedial-ne, analiza tekstów źródłowych autorefleksja, śpiew.

– podaje imię, które objawił Bóg Mojże-szowi,

– streszcza biblijne opowiadanie o powoła-niu Mojżesza,

– wybiera sposoby współpracy z Bogiem w dziele zbawienia,

– uzasadnia potrzebę szacunku dla imienia Boga,

– wskazuje na wartość współpracy z Bogiem w zbawianiu innych ludzi.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.Zaangażowanie podczas odczytania tekstu biblijnego z podziałem na role.

34


15. Znaki mocy Bożej Ukazanie potęgi i mocy Boga.Kształtowanie postawy wierno-ści Bogu w swoim życiu.

Potęga i moc Boga.Bóg opiekujący się swoim ludem i wierny w wypełnianiu swoich obietnic.Postawa wierności Bogu w swoim życiu.

16. Bóg wyprowadza Izra-elitów z niewoli

Zapoznanie z wydarzeniem wyprowadzenia Izraelitów z niewoli egipskiej. Kształtowanie postawy wdzięcz-ności i miłości za dzieło odkupie-nia przez Chrystusa.

Bóg wierny swemu przymierzu troszczy się o zniewolony lud i prowadzi go ku wolności.Postawa wdzięczności, zaufania i zawierzenia Bogu.

17. Przejście przez Morze Czerwone

Zapoznanie z wydarzeniem przejścia Izraelitów przez Morze Czerwone. Kształtowanie wdzięczności za łaskę chrztu świętego.

Łaska Boża ratuje człowieka z niewoli grzechu.Analogia między przejściem przez Morze Czerwone a chrztem świętym.Wdzięczność za łaskę chrztu świętego.

18. Manna na pustyni zapowiedzią Eucharystii

Ukazanie Bożej opieki nad naro-dem wybranym poprzez zsyłanie „pokarmu z nieba” – manny. Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar Eucharystii.

Bóg troszczący się o Izraelitów podczas wędrówki do Ziemi Obie-canej.Analogia między manną na pustyni a Eucharystią.Postawa wdzięczności za dar Eucharystii.

35



Rozmowa kierowana, ekspo-zycja, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu, analiza tekstów źró-dłowych, autorefleksja, nie-dokończone zdanie, recytacja, analiza wiersza, śpiew, techni-ki multimedialne.

– podaje przykłady opieki Bożej nad Izra-elitami,

– wymienia dziewięć plag egipskich,– wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg zesłał plagi

na Egipt,– wnioskuje o potrzebie wierności Bogu

w swoim życiu,– wskazuje na przykłady życia zgodnego

z wolą Bożą,– analizuje własne postępowanie wobec

Boga.

Udział w śpiewie.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.

Śpiew, prezentacja, techniki multimedialne, opowiadanie tekstu biblijnego, analiza tek-stu biblijnego, niedokończone zdanie, ekspozycja, rozmowa kierowana, tekst luk, analiza tekstów źródłowych, autore-fleksja.

– podaje, że Bóg wyprowadził Izraelitów z niewoli egipskiej,

– identyfikuje baranka paschalnego i Baranka Bożego,

– streszcza tekst biblijny o wyjściu Izra-elitów z niewoli egipskiej,

– objaśnia znaczenie baranka dla Izraelitów,– określa znaczenie wyjścia z niewoli

dla historii narodu wybranego,– wyraża wdzięczność za odkupienie

przez Chrystusa.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.

Prezentacja, uroczyste odczy-tanie tekstu biblijnego, ana-liza tekstu biblijnego, rozsy-panka wyrazowa, ekspozycja, opowiadanie, rozmowa kiero-wana, śpiew, techniki multi-medialne, autorefleksja.

– podaje, że Izraelici przeszli przez Morze Czerwone,

– przytacza okoliczności przejścia Izraeli-tów przez Morze Czerwone,

– wyjaśnia analogię pomiędzy przejściem przez Morze Czerwone a sakramentem chrztu świętego,

– wnioskuje, że łaska Boża ratuje czło-wieka z niewoli grzechu,

– wskazuje, że należy dziękować za łaskę chrztu świętego,

– wyraża wdzięczność Bogu za łaskę chrztu świętego.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Autorefleksja.

Krzyżówka, uroczyste odczy-tanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, niedokończone zdanie, roz-mowa kierowana, recytacja, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja, śpiew, memory-zacja tekstu biblijnego.

– podaje znaczenie słowa „manna”,– przytacza przykłady szczególnej opieki

Boga nad Izraelitami,– wyjaśnia analogię pomiędzy manną

a sakramentem Eucharystii,– charakteryzuje związek między Ostat-

nią Wieczerzą a liturgią eucharystyczną,– określa sposoby okazywania wdzięcz-

ności Bogu za dar Eucharystii,– wyraża wdzięczność Bogu za dar Eu-

charystii.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Autorefleksja.

36


19. Woda ze skały zapowiedzią łaski Bożej

Ukazanie miłosierdzia Bożego wobec narodu wybranego na przykładzie wyprowadzenia wody ze skały. Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar łaski Bożej.

Łaska Boża ratuje człowieka z niewoli grzechu.Analogia między wodą ze skały a łaską Bożą.Postawa wdzięczności za dar łaski Bożej.

III. Bóg zawiera przymierze z ludźmi

20. Przymierze na Synaju wyrazem miłości Boga

Ukazanie Dekalogu jako wyrazu miłości Boga do człowieka.Wychowanie do przestrzegania Bożych przykazań i przykazania miłości.

Przymierze na Synaju wyrazem miłosiernej i wiernej miłości Boga do ludzi.Dekalog wyrazem miłości i troski Boga o człowieka.Analogia między Dekalogiem a Nowym Przymierzem.Konieczność przestrzegania Bożych przykazań i przykazania miłości.

21. Człowiek wierny przy-kazaniom

Zapoznanie z ideą przymierza i wierności Boga wobec człowieka.Wychowanie do odpowiadania wiarą i posłuszeństwem na miłość Pana Boga.

Idea przymierza i wierności Boga wobec człowieka.Wierność Bożym przykazaniom potwierdzeniem wiary w Boga i ufności w Jego troskę o ludzi.Odczytywanie Bożego wezwania zawartego w Dekalogu i odpowiadanie na nie wiarą i posłuszeństwem.

22. Wąż miedziany zapowiedzią Krzyża Chrystusa

Ukazanie prawdy, że wąż miedziany zapowiadał krzyż Chrystusa dający zbawienie ludziom.Wychowanie do szacunku i czci dla krzyża.

Analogia między wężem miedzia-nym na pustyni a krzyżem Chry-stusa.Niewierność Izraelitów i Boże przebaczenie.Postawa szacunku i czci dla krzyża.

37



Pogadanka, ekspozycja, uroczy-ste odczytanie tekstu biblijnego, odczytanie tekstu biblijnego z podziałem na role, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja, niedokończone zdanie, śpiew, techniki multimedialne.

– przytacza treść wydarzenia biblijne-go, jakim było wyprowadzenie wody ze skały,

– wyjaśnia analogię między wodą ze ska-ły wodę a łaską Bożą,

– objaśnia, czym był Namiot Spotkania,– charakteryzuje pojęcia: łaska Boża

uświęcająca i łaska uczynkowa,– proponuje, jak rozwijać życie Boże,– wyraża wdzięczność za dar łaski Bożej.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas czytania tekstu biblijnego z podziałem na role.

Pogadanka, opowiadanie, uro-czyste odczytanie tekstu biblij-nego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, rozmowa kiero-wana, niedokończone zdanie, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– identyfikuje Dekalog z przykazaniami Bożymi,

– podaje treść przykazania miłości Boga i bliźniego,

– wyjaśnia analogię między Dekalogiem a Nowym Przymierzem,

– objaśnia, czym jest przymierze,– uzasadnia, że Dekalog jest wyrazem

miłości i troski Boga o człowieka,– dowodzi, dlaczego należy wypełniać

przykazania Boże,– ocenia własne postępowanie w świetle

Dekalogu.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Opiniowanie wypowiedzi.

Rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, praca w grupach, niedokończone zdanie, tekst luk, analiza tekstów źródłowych, autore-fleksja, śpiew, techniki multi-medialne.

– podaje, że wypełnianie przykazań jest wyrazem wiary i posłuszeństwa Bogu,

– wymienia przykłady dochowania wier-ności przymierza z Bogiem,

– wyjaśnia, dlaczego należy zachowywać przykazania Boże,

– wskazuje, że należy formować sumienie według przykazań Bożych,

– dowodzi, że przykazania Boże są drogą do życia wiecznego,

– ocenia własne postępowanie w świetle Dekalogu.

Opiniowanie wypowiedzi.Praca domowa.Obserwacja uczniów przy pracy.

Opowiadanie, rozmowa kie-rowana, analiza tekstu biblij-nego, ekspozycja, projekcja filmu, niedokończone zdanie, śpiew, praca w grupach, tekst luk, analiza tekstów źródło-wych, autorefleksja, techniki multimedialne.

– przytacza treść opowiadania biblijnego o wężu miedzianym,

– wyjaśnia analogię między wężem na pustyni a krzyżem Chrystusa,

– określa, dlaczego krzyż jest znakiem wiary chrześcijańskiej,

– oddaje należną cześć i szacunek krzyżowi.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Autorefleksja.

38


23. Bóg wprowadza Izraelitów do Ziemi Obiecanej

Ukazanie prawdy, że Bóg jest obecny w życiu człowieka i pragnie jego zbawienia.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar życia wiecznego.

Analogia między Ziemią Obiecaną a niebem.Realizowanie Bożego wezwania do świętości.Postawa wdzięczności za dar życia wiecznego.

24. Bóg zawiera z Dawidem wieczne przymierze

Zapoznanie z wydarzeniami zawarcia przymierza Boga z Dawidem.Kształtowanie postawy wypeł-niania przymierza zawartego z Bogiem w chwili chrztu świętego.

Bóg wierny swemu przymierzu mimo niewierności człowieka.Przykłady dochowania wierności przymierzu z Bogiem.Konieczność wypełniania przymie-rza zawartego z Bogiem w chwili chrztu świętego.

25. Nowe Przymierze za-warte w Jezusie Chry-stusie

Ukazanie prawdy, że w Jezusie Chrystusie Bóg zawarł Nowe Przymierze.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar odkupienia.

Nowe Przymierze w Jezusie Chry-stusie wypełnieniem Bożych obiet-nic i ratunkiem dla błądzącego człowieka.Rozwijanie postawy wierności złożonym obietnicom na wzór wierności Boga.Postawa wdzięczności za dar odkupienia.

26. Człowiek powołany do świętości

Uświadomienie prawdy, że Bóg powołuje do świętości każdego człowieka.Wzbudzenie pragnienia dążenia do świętości.

Bóg pragnie zbawienia wszystkich ludzi i ofiaruje każdemu swą łaskę jako pomoc na drodze do świętości, realizowanej zgodnie z powołaniem i stanem człowieka.Realizowanie wezwania do świętości.

IV. Bóg posyła Jezusa

27. W oczekiwaniu na Zbawiciela

Ukazanie, że Bóg realizuje swój plan zbawienia i otacza człowieka swoją miłością.Kształtowanie postawy oczeki-wania na spotkanie z Jezusem.

Potrójne znaczenie Adwentu w życiu chrześcijanina.Zapowiedzi prorockie odnoszące się do Mesjasza i ich miejsce w przeży-waniu roku liturgicznego.Postawa oczekiwania na spotkanie z Jezusem.

39



Recytacja, rozmowa kiero-wana, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, krzyżówka, dyskusja, praca w grupach, analiza tekstów źródłowych, ekspozycja, praca w grupach, autorefleksja, techniki multi-medialne, śpiew.

– wymienia okoliczności wprowadzenia Izraelitów do Ziemi Obiecanej,

– wyjaśnia analogię między Ziemią Obie-caną a niebem,

– wskazuje na Pana Jezusa jako jedynego Pośrednika w zbawczym dziele Boga,

– określa, dlaczego Bóg wzywa człowieka do świętości,

– uzasadnia potrzebę współpracy z Bogiem,

– redaguje modlitwę wdzięczności za przynależność do Kościoła,

– wyraża wdzięczność Bogu za dar życia wiecznego.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Autorefleksja.

Pogadanka, uroczyste odczy-tanie tekstu biblijnego, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, praca w grupach, analiza tek-stów źródłowych, tekst luk, niedokończone zdanie, śpiew, techniki multimedialne, auto-refleksja.

– nazywa Pana Jezusa Wielkim Potom-kiem Dawida,

– wyjaśnia znaczenie słowa „Mesjasz”,– opowiada o przymierzu, które Bóg

zawarł z Dawidem,– wybiera sposoby okazywania wdzięcz-

ności Bogu za sakrament chrztu świętego,

– planuje wypełniać przymierze zawarte z Bogiem na chrzcie świętym.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.

Metoda „słoneczko”, krzyżów-ka, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, ekspozycja, analiza tekstu źródłowego, autore-fleksja, śpiew, techniki multi-medialne.

– podaje, czym jest przymierze,– wyjaśnia, na czym polega przymierze

Boga z ludźmi,– określa, na czym polegało Nowe Przy-

mierze,– wyraża wdzięczność Bogu za dar od-

kupienia.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.

Śpiew, techniki multimedial-ne, pogadanka, rozmowa kierowana, analiza tekstu bi-blijnego, tekst luk, niedokoń-czone zdanie, analiza tekstów źródłowych, praca w grupach, autorefleksja.

– podaje, kto powołuje człowieka do świętości,

– wyjaśnia, co to znaczy „trwać przy Chrystusie”,

– opowiada o życiu świętych ludzi,– wybiera sposoby realizowania wezwania

do świętości.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Opiniowanie wypowiedzi.Autorefleksja.

Śpiew, metoda „słoneczko”, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, praca w gru-pach, tekst luk, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja.

– identyfikuje Adwent z czasem radości i oczekiwania,

– wyjaśnia znaczenie słów: „Adwent”, „Zbawiciel”, „Protoewangelia”,

– określa potrójne znaczenie Adwentu,– analizuje wezwania poszczególnych

niedziel Adwentu,– planuje realizować postanowienia

adwentowe.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.

40


28. Elizeusz zapowiada zbawienie ludzi

Ukazanie prawdy, że Bóg daje nam obietnicę zbawienia.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za łaski otrzymane na chrzcie świętym.

Bóg przez Elizeusza daje obietnicę zbawienia.Postawa wdzięczności za łaski otrzymane na chrzcie świętym.

29. Izajasz zapowiada nadejście Mesjasza

Zapoznanie z proroctwami Izaja-sza o nadchodzącym Mesjaszu.Kształtowanie postawy uwielbie-nia Jezusa – Zbawiciela.

Proroctwa Izajasza o nadchodzącym Mesjaszu.Postawa służby na wzór Mesjasza Sługi Bożego.Postawa uwielbienia Jezusa – Zba-wiciela.

30. Wypełnienie się Bożych obietnic

Zapoznanie z treścią zapowiedzi mesjańskich.Kształtowanie postawy zawie-rzenia Bogu.

Zapowiedzi prorockie odnoszące się do Mesjasza. Przyjście Jezusa wypełnieniem się Bożych obietnic i spełnieniem ludzkich oczekiwań i pragnień.Postawa zawierzenia Bogu.

31. Jan Chrzciciel i jego posłannictwo

Pogłębienie wiadomości o Janie Chrzcicielu i jego posłannictwie.Kształtowanie postawy nawróce-nia i gotowości na spotkanie z Jezusem w sakramencie pokuty i pojednania.

Posłannictwo Jana Chrzciciela.Postawa nawrócenia na podstawie odkrycia prawdy o misji Jana Chrzci-ciela i spotkania z Jezusem w sakramencie pokuty i pojednania.Postawa oczekiwania i gotowości na spotkanie z Jezusem.

32. Jezus Chrystus postacią historyczną

Poznanie chrześcijańskich i poza-chrześcijańskich źródeł wiedzy o Jezusie.Pogłębienie wiary w Jezusa Chrystusa.

Jezus postacią historyczną – chrześcijańskie i pozachrześcijań-skie źródła wiedzy o Jezusie.Pogłębienie wiary w Jezusa Chrystusa.

41



Metoda „słoneczko”, rozmowa kierowana, czytanie tekstu biblijnego z podziałem na role, analiza tekstu biblijnego, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja.

– podaje, kim był Elizeusz,– wylicza zadania proroków,– streszcza wydarzenie biblijne o uzdro-

wieniu Naamana,– uzasadnia znaczenie chrztu Jezusa

w Jordanie,– wskazuje na sakrament chrztu, jako

warunek naszego zbawienia,– wybiera sposoby okazywania wdzięcz-

ności Bogu za łaski otrzymane na chrzcie świętym.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Opiniowanie wypowiedzi.Zaangażowanie podczas odczytania tekstu biblijnego z podziałem na role.

Śpiew, techniki multimedial-ne, rozmowa kierowana, ana-liza tekstu biblijnego, rozsy-panka wyrazowa, ekspozycja, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja.

– podaje, kim był Izajasz,– wymienia proroctwa Izajasza odnoszą-

ce się do zapowiadanego Mesjasza.– wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się

proroctwa Izajasza,– ocenia swoją postawę wobec Chrystusa.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Aktywność podczas zajęć.Autorefleksja.

Rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, tekst luk, analiza tekstów źródłowych, niedokończone zdanie, autorefleksja, śpiew.

– wymienia proroków zapowiadających przyjście Mesjasza,

– streszcza proroctwa zapowiadające przyjście Mesjasza,

– wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się proroctwa mesjańskie,

– wskazuje na potrzebę zawierzenia Bogu,– proponuje sposoby pogłębiania wiary,– przyjmuje odpowiedzialność za rozwój

własnej wiary.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Opiniowanie wypowiedzi.

Pogadanka, rozmowa kie-rowana, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, analiza tekstów źródłowych, niedokończone zdanie, autorefleksja, śpiew.

– podaje, kim był Jan Chrzciciel,– objaśnia znaczenie słowa: „posłannictwo”,– streszcza proroctwa Jana Chrzciciela

zapowiadające Mesjasza,– określa warunki sakramentu pokuty,– analizuje swoją postawę wobec wezwa-

nia do nawrócenia,– planuje przygotować się na spotkanie

z Jezusem w sakramencie pokuty i po-jednania.


Rozmowa kierowana, praca w grupach lub prezentacja multimedialna, uroczyste czy-tanie Pisma Świętego, tekst luk, analiza tekstu biblijnego, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja.

– podaje, ze Jezus Chrystus jest postacią historyczną,

– wymienia dokumenty chrześcijańskie i pozachrześcijańskie, jako źródła wie-dzy o Jezusie,

– wyjaśnia znaczenie pojęcia: „postać historyczna”,

– charakteryzuje świadectwa wiary o Jezusie Chrystusie,

– dowodzi prawdy o Jezusie jako postaci historycznej,

– planuje pogłębianie swojej wiary,– przyjmuje postawę odpowiedzialności

za pogłębianie wiary.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Praca domowa.

42


33. Jezus Chrystus objawia, że jest Synem Bożym

Ukazanie prawdy, że Jezus jest Synem Bożym.Kształtowanie postawy miłości człowieka wobec Boga.

Jezus – Syn Boży –posłany dla nas i naszego zbawienia.Jezus – Syn Boży wzorem posłu-szeństwa i pokory w wypełnianiu obowiązków. Postawa miłości wobec Boga.

34. Święta Rodzina jako ideał życia z Bogiem

Ukazanie Świętej Rodziny jako wzoru życia z Bogiem.Kształtowanie postawy miłości i odpowiedzialności w rodzinie.

Święta Rodzina – ideał życia z Bogiem i wzajemnych relacji oraz wzór w wypełnianiu codziennych obowiąz-ków dla rodzin chrześcijańskich.Postawa miłości i odpowiedzialności w rodzinie.

35. Jezus umiłowanym Synem Ojca

Ukazanie prawdy, że Jezus jest umiłowanym Synem Boga.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności Bogu za dar chrztu świętego i otrzymane łaski.

Jezus – umiłowany Syn Boga, któ-ry posłusznie wypełnia posłannic-two i uczy całkowitego poddania się woli Ojca. Postawa wdzięczności Bogu za dar chrztu świętego i otrzymane łaski.

36. Jezus – Król, Kapłan i Prorok

Ukazanie Jezusa jako Króla, Kapłana i Proroka. Kształtowanie postawy odpowie-dzialności za poznawanie Jezusa Chrystusa i naśladowanie Go w codziennym życiu.

Jezus zapowiedzianym Mesjaszem – udział w celebrowaniu tajemnic wiary uzdolnieniem do współ-uczestniczenia w potrójnej misji Chrystusa.Postawa służby i odpowiedzialności za poznawanie Jezusa Chrystusa oraz naśladowanie Go w codzien-nym życiu.

37. Palestyna – Ziemia Zbawiciela

Ukazanie Palestyny jako ziemi Zbawiciela.Wychowanie do szacunku dla miejsc świętych.

Palestyna – Ziemia Zbawiciela miej-scem uświęconym przez życie, Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Jezusa.Szacunek dla miejsc świętych.

43



Metoda „słoneczko”, pogadan-ka, analiza tekstu biblijnego, rozsypanka wyrazowa, pląta-nina, analiza tekstów źródło-wych, autorefleksja, śpiew.

– podaje świadectwa Jezusa o Jego Bo-żym synostwie,

– wymienia zadania, jakie wynikają z przy-jęcia sakramentu chrztu świętego,

– streszcza świadectwo wiary św. Piotra,– wyjaśnia znaczenie imienia: Syn Boży, – określa znaczenie pojęcia: „objawienie”,– wybiera sposoby okazywania miłości

Bogu Ojcu.

Ocena pracy indywidualnej. Obserwacja uczniów w toku ich pracy.Autorefleksja.

Śpiew, metoda skojarzeń, pogadanka, ekspozycja, praca w grupach, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, rozsypanka wyrazowa, ana-liza tekstów źródłowych, niedokończone zdanie, giełda pomysłów, autorefleksja, gra dydaktyczna – puzzle, techni-ki multimedialne.

– podaje, że Święta Rodzina jest wzorem życia z Bogiem,

– wymienia wartości niezbędne do utwo-rzenia szczęśliwej rodziny,

– wyjaśnia, kto i co tworzy rodzinę,– określa relacje panujące w Świętej

Rodzinie,– uzasadnia potrzebę wzajemnego poma-

gania sobie i odpowiedzialności za ro-dziców i rodzeństwo,

– przyjmuje odpowiedzialność za postawę miłości i odpowiedzialności w rodzinie.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Praca domowa.Autorefleksja.

Metoda „słoneczko”, pokaz, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, niedokoń-czone zdanie, ekspozycja, rozsypanka wyrazowa, auto-refleksja, śpiew.

– podaje, kto objawił się podczas chrztu Jezusa,

– streszcza tekst biblijny o chrzcie Pana Jezusa,

– wskazuje, że Jezus jest umiłowanym Synem Boga Ojca,

– uzasadnia potrzebę dziękczynienia Bogu za chrzest,

– przyjmuje odpowiedzialność za dary otrzymane na chrzcie świętym.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.

Śpiew, gra dydaktyczna „To jest ktoś, kto …”, ekspozycja, metoda „słoneczko”, rozsypanka wyra-zowa, giełda pomysłów, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, drama, techniki multimedialne, autorefleksja.

– podaje, że Jezus jest Królem, Kapłanem i Prorokiem,

– wymienia przykłady czynów Jezusa jako Króla, Kapłana, Proroka,

– przytacza przykazanie miłości Boga i bliźniego,

– wyjaśnia różnicę między królestwem ziemskim i Królestwem Bożym,

– proponuje sposoby realizacji przykaza-nia miłości w codziennym życiu,

– przyjmuje odpowiedzialność za pozna-wanie Jezusa Chrystusa i naśladowanie Go w codziennym życiu.

Zaangażowanie podczas gry dydaktycznej.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Zaangażowanie podczas dramy.

Rozmowa kierowana, eks-pozycja lub prezentacja multimedialna, analiza tekstu biblijnego, praca w grupach, pogadanka, niedokończone zdanie, autorefleksja.

– wylicza najważniejsze miejsca w Pale-stynie związane z misją Zbawiciela,

– wyjaśnia pojęcia: „Ziemia Święta”, „miej-sca ewangeliczne”,

– wskazuje na potrzebę poznawania miejsc związanych z życiem Jezusa,

– przyjmuje postawę szacunku dla miejsc świętych.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Autorefleksja.

44


V. Bóg naucza przez Jezusa

38. Jezus Chrystus naucza o Królestwie Bożym

Ukazanie prawdy o Królestwie Bożym zawartej w przypowieściach.Kształtowanie postawy troski o rozwój Królestwa Bożego.

Nauka Jezusa o Królestwie Bożym w przypowieściach wskazaniem dla rozwiązywania problemów i budowania Królestwa w codzien-nych sytuacjach.Postawa troski o rozwój Królestwa Bożego.

39. Jezus zaprasza wszystkich do Królestwa Bożego – przypowieść o robotnikach w winnicy

Ukazanie prawdy, że Bóg powołuje wszystkich do Królestwa Bożego.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar chrztu, który zapo-czątkował nasz udział w Króle-stwie Bożym.

Bóg powołuje wszystkich ludzi do Królestwa Bożego.Nawrócenie i wiara oraz przyjęcie Ewangelii warunkiem przynależ-ności do Królestwa Bożego. Postawa wdzięczności za dar chrztu, który zapoczątkował nasz udział w Królestwie Bożym.

40. Miłość prawem Królestwa Bożego – przypowieść o miło-siernym Samarytaninie

Ukazanie miłości jako podstawo-wego prawa Królestwa Bożego.Kształtowanie postawy miłości wobec bliźnich.

Miłość prawem Królestwa Bożego.Postawa miłości wobec bliźnich osobistą odpowiedzią na miłość Bożą.

41. Jezus Chrystus głosi naukę Ojca

Ukazanie Chrystusa jako Nauczy-ciela objawiającego naukę Ojca.Kształtowanie postawy otwarto-ści na naukę Chrystusa.

Jezus Chrystus objawiający naukę Ojca.Odczytanie w nauczaniu Jezusa tajemnicy Boga oraz kierowanego do człowieka wezwania Bożego.Postawa otwartości na naukę głoszoną przez Chrystusa.

42. Jezus uczy prawdy Ukazanie Jezusa głoszącego prawdę.Kształtowanie postawy kiero-wania się prawdą i życia nauką Jezusa.

Jezus głoszący prawdę.Znaczenie słów Jezusa dla chrze-ścijanina zachętą do podejmowa-nia pracy nad własnym charakte-rem i walki z grzechem.Postawa kierowania się prawdą i życia nauką Jezusa.

45



Rozmowa kierowana, praca w grupach, analiza tekstu biblijnego, niedokończone zdanie, analiza tekstu źródło-wego, autorefleksja, techniki multimedialne.

– podaje, co to jest przypowieść,– streszcza poznane przypowieści,– wyjaśnia prawdy zawarte w przypo-

wieściach,– wybiera sposoby budowania i umacnia-

nia Królestwa Bożego,– przyjmuje postawę troski o rozwój

Królestwa Bożego.

Praca z tekstem.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.

Krzyżówka, ekspozycja, praca z tekstem, uroczyste odczytanie tekstu biblijnego, odczytanie tekstu biblijnego z podziałem na role, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, rozsypanka wyrazowa, analiza tekstów źródłowych, autorefleksja, śpiew.

– podaje czym jest winnica,– identyfikuje winnicę z Królestwem

Bożym,– streszcza przypowieść o robotnikach

w winnicy,– wskazuje, że warunkiem przynależno-

ści do Królestwa Bożego jest nawróce-nie i wiara,

– dowodzi, że sakrament chrztu to czas wezwania nas do pracy w winnicy Bożej,

– wyraża wdzięczność Bogu za dar chrztu i zaproszenie do Królestwa Bożego.

Praca z tekstem.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Zaangażowanie podczas omawiania prezentowanych ilustracji.Zaangażowanie podczas czytania tekstu biblijnego z podziałem na role.Opiniowanie wypowiedzi.

Śpiew, metoda skojarzeń, po-kaz, pogadanka, opowiadanie, odczytanie tekstu biblijnego z podziałem na role, analiza tekstu biblijne-go, tekst luk, niedokończone zdanie, ekspozycja, analiza tekstów źródłowych, autore-fleksja, metoda „pajęczyny”.

– podaje, jak brzmi podstawowe prawo Królestwa Bożego,

– identyfikuje bliźniego z drugim czło-wiekiem,

– streszcza Ewangelię o miłosiernym Samarytaninie,

– wybiera sposoby realizowania czynów miłości w codziennym życiu,

– planuje realizację prawa miłości w swo-im życiu.

Zaangażowanie podczas czytania tekstu biblijnego z podziałem na role.Zaangażowanie podczas metody „pajęczyny”.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.

Śpiew, krzyżówka, analiza tekstu biblijnego, analiza tekstów źródłowych, niedo-kończone zdanie, tekst luk, praca w grupach, rozmowa kierowana, pogadanka, tech-niki plastyczne.

– podaje, że Jezus Chrystus głosi naukę Ojca,

– objaśnia, dlaczego Jezus Chrystus został posłany przez Ojca,

– wyjaśnia, co stanowi istotę nauki Pana Jezusa,

– określa sposoby rozwoju Królestwa Bożego,

– ocenia swoją otwartość na słuchanie słów Chrystusa,

– przyjmuje postawę otwartości na naukę Chrystusa.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Kontrola graficzna.

Opowiadanie, metoda „słoneczko”, analiza tekstu biblijnego, łamigłówka, praca w grupach, rozmowa kiero-wana, analiza tekstów źródło-wych, tekst luk, autorefleksja, śpiew.

– podaje, że Jezus uczy prawdy,– przytacza prawdy głoszone przez Jezusa,– wyjaśnia, dlaczego Jezus Chrystus głosił

prawdę,– uzasadnia, dlaczego każdy człowiek został

powołany do poszukiwania prawdy,– przyjmuje odpowiedzialność za życie

zgodne z nauką Jezusa.


46


43. Sakramenty umocnie-niem w wypełnianiu nauki Chrystusa

Ukazanie sakramentów świętych jako pomocy w wypełnianiu nauki Chrystusa.Wychowanie do częstego korzy-stania z sakramentów świętych.

Życie sakramentalne pomocą w wypełnianiu prawa Królestwa Bożego i umocnieniem w wypeł-nianiu Chrystusowej nauki.Wezwanie do nawrócenia i korzy-stania z sakramentów świętych.

44. Kazanie na górze – Osiem błogosławieństw

Ukazanie Ośmiu Błogosławieństw jako drogi życia chrześcijanina.Wychowanie do życia według błogosławieństw.

Kazanie na Górze – Osiem błogosła-wieństw drogowskazami na drodze do świętości.Odkrywanie świata wartości, pły-nących z ewangelicznych błogosła-wieństw.Postawa życia według błogosła-wieństw.

45. Pan Jezus uczy o rozwoju Królestwa Bożego – przypowieść o ziarnku gorczycy

Ukazanie prawdy o Królestwie Bożym na podstawie przypowie-ści o ziarnku gorczycy.Kształtowanie postawy troski o wzrost Królestwa Bożego.

Nauka Jezusa podstawą dla roz-woju Królestwa Bożego, budo-wania relacji z Bogiem i ludźmi oraz funkcjonowania wspólnot. Postawa troski o wzrost Królestwa Bożego.

46. Idea Królestwa Bożego i jego prawo – przypowieść o chwaście i sieci

Ukazanie prawdy o Królestwie Bożym na podstawie przypowie-ści o chwaście i sieci.Wzbudzenie pragnienia uświęca-nia swojego życia.

Idea Królestwa Bożego i jego prawo wzorem dla budowania własnej hierarchii wartości i relacji z Bogiem i ludźmi.Troska o dążenie do świętości.

47



Pogadanka, ekspozycja, rozmo-wa kierowana, analiza tekstu biblijnego, analiza tekstów źródłowych, tekst luk, metoda „burza mózgów”, autorefleksja, śpiew, techniki plastyczne, techniki multimedialne.

– podaje, co to są sakramenty święte,– wymienia sakramenty święte,– wyjaśnia, w jaki sposób Pan Jezus działa

w sakramentach,– wskazuje, że w sakramentach jednoczy-

my się z Chrystusem,– uzasadnia potrzebę częstego korzysta-

nia z sakramentów,– przyjmuje postawę odpowiedzialności

za korzystanie z sakramentów świętych,

– wyraża wdzięczność Bogu za sakra-menty święte.

Praca z tekstem.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Aktywność podczas zajęć.

Rozmowa kierowana, niedo-kończone zdanie, uroczyste odczytanie Pisma Świętego, analiza tekstu biblijnego, praca w grupach, analiza tek-stu źródłowego, ekspozycja, autorefleksja, śpiew.

– podaje znaczenie słowa „błogosławiony”,– identyfikuje Kazanie na Górze z Ośmio-

ma Błogosławieństwami,– przytacza treść błogosławieństw,– wyjaśnia, jakich ludzi Jezus nazywa

„błogosławionymi”,– uzasadnia potrzebę stosowania Ośmiu

Błogosławieństw w swoim życiu, – wskazuje na błogosławieństwa jako

drogę przyjaźni z Jezusem,– wybiera sposób realizacji błogosła-

wieństw w swoim życiu,– planuje realizację nauki Ośmiu Błogo-

sławieństw w swoim życiu.


Rozmowa kierowana, metoda „słoneczko”, pokaz, ekspozycja, analiza tekstu biblijnego, niedo-kończone zdanie, analiza tekstu źródłowego, autorefleksja, śpiew.

– podaje, że Pana Jezus ukazuje prawdę o Królestwie Bożym na podstawie przypowieści o ziarnku gorczycy,

– wyjaśnia, dzięki czemu Królestwo Boże wzrasta,

– wskazuje na sakrament chrztu świętego jako początek rozwoju Królestwa Boże-go w człowieku,

– stwierdza, że Kościół głosi radosną nowinę o Królestwie Bożym,

– uzasadnia potrzebę korzystania z sakra-mentów świętych i spełniania dobrych uczynków,

– planuje osobistą troskę o wzrost Króle-stwa Bożego.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.

Pantomima, rozmowa kiero-wana, odczytanie tekstu biblij-nego z podziałem na role, analiza tekstu biblij-nego, ekspozycja, metoda „słoneczko”, autorefleksja, śpiew.

– przytacza treść przypowieści o chwa-ście i sieci,

– objaśnia prawdy o Królestwie Bożym, zawarte w przypowieściach o chwaście i sieci,

– określa, czym jest sąd ostateczny,– uzasadnia potrzebę starania się o dobre

postępowanie,– ocenia swoje postępowanie w świetle

prawd Bożych,– planuje troskę o dążenie do świętości.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Opiniowanie wypowiedzi.Zaangażowanie podczas pantomimy.Zaangażowanie podczas czytania tekstu biblijnego z podziałem na role.

48


VI. Bóg działa przez Jezusa

47. Jezus uzdrawia i odpuszcza grzechy

Ukazanie chrześcijańskiego sensu cierpienia.Wychowanie do chrześcijańskiej postawy wobec cierpienia.Kształtowanie postawy wiary w moc i działanie Jezusa.

Chrześcijański sens cierpienia w życiu człowieka.Istota uzdrowień dokonywanych przez Jezusa – zdrowie duszy.Jezus uzdrawia i odpuszcza grze-chy, objawiając swoją moc i miłość wobec potrzebujących ludzi.Chrześcijańska postawa wobec cierpienia – powierzenie słabości duszy i ciała Jezusowi w modlitwie i sakramentach pokuty i pojednania oraz namaszczenia chorych.

48. Eucharystia pokarmem dla ludzi

Ukazanie prawdy o cudownym rozmnożeniu chleba.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar Eucharystii.

Biblijny opis rozmnożenia chleba.Związek rozmnożenia chleba z Eucharystią – Jezus rozmnaża chleb, aby zaspokoić ludzki głód życia wiecznego.Postawa wdzięczności za dar Eucharystii.

49. Jezus ucisza burzę na jeziorze

Zapoznanie z wydarzeniem uciszenia burzy na jeziorze przez Jezusa.Kształtowanie postawy zaufania i wiary wobec Boga oraz wdzięcz-ności za Jego miłosierdzie.

Biblijny opis uciszenia burzy na jeziorze.Wiara w moc Jezusa ratunkiem dla człowieka pośród życiowych burz.Postawa zaufania i wiary wobec Boga oraz wdzięczności za Jego miłosierdzie.

50. Jezus Panem życia Ukazanie prawdy, że Jezus jest Panem życia.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dar życia i obietnicę życia wiecznego.

Jezus Panem życia –ewangeliczne opisy wskrzeszeń i zmartwych-wstanie Jezusa i nadzieją na życie wieczne. Postawa wdzięczności za dar życia i obietnicę życia wiecznego.

49



Pogadanka, ekspozycja, scenka improwizowana, rozmowa kie-rowana, metoda „słoneczko”, praca w grupach, identyfikacja z postacią biblijną.

– podaje, że Jezus uzdrawia i odpuszcza grzechy,

– wyjaśnia istotę uzdrowień dokonanych przez Jezusa,

– objaśnia, na czym polega zdrowie duszy, – określa, w których sakramentach Jezus

odpuszcza grzechy,– planuje modlitwę za cierpiących i chorych,– wskazuje na chrześcijańską postawę

wobec cierpienia,– przyjmuje postawę wiary w moc i działa-

nie Jezusa.

Zaangażowanie podczas scenki improwizowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.Autorefleksja.

Krzyżówka, rozmowa kiero-wana, analiza tekstu biblij-nego, ekspozycja, tekst luk, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– podaje, że Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne,

– objaśnia, co to znaczy, że Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne.

– opowiada o cudownym rozmnożeniu chleba przez Jezusa,

– wskazuje na związek rozmnożenia chle-ba z Eucharystią,

– określa sposoby okazywania wdzięcz-ności Bogu za dar Eucharystii,

– przyjmuje postawę wdzięczności za dar Eucharystii.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Opiniowanie wypowiedzi.Autorefleksja.

Pogadanka, techniki multime-dialne, ekspozycja, odczytanie tekstu biblijnego z podziałem na role, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, auto-refleksja, śpiew.

– podaje, że Jezus ma dwie natury – Boską i ludzką,

– streszcza tekst biblijny o uciszeniu burzy na jeziorze,

– wskazuje, że Jezus, uciszając burzę na jeziorze, objawił swoją Boską moc, pogłębił wiarę uczniów i okazał swoje miłosierdzie,

– stwierdza, że moc Jezusa jest ratunkiem dla człowieka pośród życiowych burz,

– określa, w jaki sposób okazywać zaufa-nie i wiarę w Jezusa,

– przyjmuje postawę zaufania Bogu i zawierzaniu Jego miłosierdziu,

– wyraża wdzięczność Bogu za Jego miłosierdzie.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Zaangażowanie podczas czytania tekstu biblijnego z podziałem na role.Praca domowa.Opiniowanie wypowiedzi.

Rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, tekst luk, autorefleksja, tech-niki multimedialne, śpiew.

– podaje, czym jest wskrzeszenie,– wymienia przykłady wskrzeszeń opisa-

nych w Piśmie Świętym,– wyjaśnia, czego zapowiedzią stał się

cud wskrzeszenia,– opowiada tekst biblijny o wskrzeszeniu

Łazarza,– wskazuje na różnicę między wskrzesze-

niem a zmartwychwstaniem,– przyjmuje odpowiedzialność za przy-

gotowanie się do spotkania z Panem Jezusem.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Autorefleksja.

50


51. Ukrzyżowanie Chrystusa spełnieniem woli Ojca

Ukazanie śmierci Chrystusa jako ofiary wyrażającej posłuszeń-stwo Bogu Ojcu.Kształtowanie posłuszeństwa wobec woli Bożej.

Śmierć Chrystusa na krzyżu ofiarą wyrażającą posłuszeństwo Bogu Ojcu i centralnym wydarzeniem w historii zbawienia.Postawa wdzięczności Jezusowi za Jego miłość i śmierć na krzyż.Konieczność posłuszeństwa wo-bec woli Bożej.

52. Krzyż mocą w życiu chrześcijanina

Ukazanie wartości i znaczenia śmierci Chrystusa na krzyżu jako ofiary Nowego Przymierza.Kształtowanie postawy zawie-rzenia Chrystusowi i wdzięcz-ności za to, że przyjął cierpienie za grzechy ludzi.

Sens śmierci Chrystusa na krzyżu jako ofiary Nowego Przymierza.Konieczność czerpania mocy i siły płynącej z krzyża Chrystusa w sytuacjach trudnych.Postawa zawierzenia Chrystusowi i wdzięczności za Jego śmierć na krzyżu.

53. Chrzest uczestnictwem w Tajemnicy Paschalnej

Ukazanie prawdy, że przez chrzest zostaliśmy włączeni w zbawczą mękę i śmierć Chrystusa.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za sakrament chrztu.

Chrzest uczestnictwem w Tajem-nicy Paschalnej.Postawa wiary w zbawczą moc i miłość Jezusa.Wiara warunkiem osiągnięcia życia wiecznego.Postawa wdzięczności za sakra-ment chrztu.

54. Zmartwychwstanie podstawą i źródłem chrześcijańskiego życia

Ukazanie zmartwychwstania Jezusa jako źródła życia chrześci-jańskiego.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za dzieło odkupienia i zmartwychwstania Jezusa.

Biblijny opis zmartwychwstania Jezusa.Zmartwychwstanie Jezusa podstawą i źródłem chrześcijańskiego życia.Postawa wdzięczności Bogu za dzieło odkupienia i zmartwychwstania Jezusa.

51



Pokaz, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, tekst luk, autore-fleksja, śpiew.

– podaje, że śmierć Jezusa na krzyżu była spełnieniem woli Ojca i centralnym wydarzeniem w historii zbawienia,

– streszcza opis biblijny dotyczący ukrzy-żowania Jezusa,

– uzasadnia znaczenie śmierci Pana Jezusa na krzyżu,

– określa istotne części liturgii Wielkiego Piątku,

– wybiera sposoby okazywania posłu-szeństwa wobec woli Bożej,

– wskazuje na potrzebę wdzięczności Panu Jezusowi za Jego miłość i śmierć na krzyżu,

– przyjmuje postawę posłuszeństwa wobec woli Bożej.

Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Opiniowanie wypowiedzi.

Rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, ekspozycja, adoracja, krzyżówka, autore-fleksja.

– podaje, że krzyż jest symbolem wiary chrześcijan,

– objaśnia, czym jest Nowe Przymierze,– wyjaśnia, czym jest śmierć Jezusa

na krzyżu,– wskazuje na sens śmierci Chrystusa

na krzyżu jako ofiary Nowego Przymierza,– uzasadnia konieczność czerpania mocy

i siły płynącej z krzyża w sytuacjach trudnych,

– przyjmuje postawę zawierzenia i wdzięczności Chrystusowi za Jego śmierć na krzyżu.

Obserwacja uczniów w czasie adoracji.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Autorefleksja.

Metoda „słoneczko”, praca w grupach, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowa-na, rozsypanka wyrazowa, eks-pozycja, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– podaje, że chrzest jest uczestnictwem w Tajemnicy Paschalnej Chrystusa,

– wymienia symbole chrzcielne,– wyjaśnia znaczenie sakramentu chrztu,– objaśnia, w jaki sposób uczestniczymy

w Tajemnicy Paschalnej Chrystusa,– określa, czym jest Tajemnica Paschalna

Chrystusa,– wskazuje na zadania ucznia Chrystusa,– dowodzi konieczności przyjęcia chrztu

przez człowieka,– wyraża wdzięczność Bogu za sakra-

ment chrztu.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Aktywność podczas zajęć.Praca domowa.Opiniowanie wypowiedzi.

Śpiew, ekspozycja, praca w grupach, metoda „karuze-la”, analiza tekstu biblijnego, dyskusja, autorefleksja.

– podaje, że zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawą i źródłem życia chrześci-jańskiego,

– wyjaśnia, dlaczego zmartwychwstanie Jezusa stanowi dla nas źródło chrześci-jańskiego życia,

– streszcza teksty biblijne na temat zmar-twychwstania Pana Jezusa,

– planuje żyć według wskazań Jezusa,– wyraża wdzięczność Bogu za dzieło

odkupienia i zmartwychwstania Jezusa.

Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas pracy w grupach – metody „karuzela”.Opiniowanie wypowiedzi.Udział w śpiewie.

52


55. Chrystofanie umocnieniem wiary Kościoła

Ukazanie prawdy o ukazywaniu się Chrystusa Zmartwychwstałe-go Apostołom i uczniom.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności Jezusowi za możliwość spo-tkania się z Nim we Mszy Świętej.

Biblijny opis spotkania Zmartwych-wstałego Jezusa z Apostołami.Chrystofanie umocnieniem wiary Kościoła.Postawa wdzięczności Jezusowi za możliwość spotkania się z Nim we Mszy Świętej.

56. Wiara darem i zadaniem uczniów Chrystusa

Ukazanie prawdy, że wiara jest darem i zadaniem chrześcijanina.Kształtowanie postawy odpowie-dzialności za otrzymaną wiarę.

Konieczność świadectwa wiary i dbania o jej rozwój.Postawa odpowiedzialności za otrzymaną wiarę.

57. Nadzieja pomocą w przezwyciężaniu trudności

Ukazanie prawdy, że Chrystus jest naszą nadzieją w przezwy-ciężeniu trudności.Kształtowanie postawy chrześci-jańskiej nadziei.

Chrystus nadzieją w przezwycię-żeniu trudności.Chrześcijańska postawa przeży-wania codzienności, trudności życia, budowania nadziei.Odpowiedzialność za rozwój cnoty nadziei w swoim życiu.

58. Miłość nadaje sens ludzkiemu życiu

Ukazanie prawdy, że tylko miłość nadaje sens życiu.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności za miłość Boga do każdego człowieka.

Miłość nadaje sens ludzkiemu życiu.Odpowiedzialność za pełnienie czynów miłości.Postawa wdzięczności Bogu za Jego miłość do każdego człowieka.

53



Śpiew, techniki multimedial-ne, krzyżówka, praca w grupach, rozmowa kiero-wana, analiza tekstu biblijne-go, scenka improwizowana, autorefleksja.

– definiuje termin: „chrystofania”,– przytacza słowa Jezusa, skierowane

do świętego Tomasza,– wyjaśnia, dlaczego Pan Jezus po swoim

zmartwychwstaniu ukazywał się Apo-stołom,

– streszcza tekst biblijny, opisujący spotkanie Zmartwychwstałego Jezusa z Apostołami,

– uzasadnia potrzebę spotkania z Jezu-sem we Mszy Świętej,

– przyjmuje odpowiedzialność za umac-nianie swojej wiary,

– wyraża wdzięczność Jezusowi za moż-liwość spotkania się z Nim we Mszy Świętej.

Praca z tekstem.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Zaangażowanie podczas scenki improwizowanej.Opiniowanie wypowiedzi.

Pogadanka, metoda „słonecz-ko”, rozmowa kierowana, ana-liza tekstu biblijnego, drama, tekst luk, niedokończone zdanie, śpiew, techniki multi-medialne, autorefleksja.

– podaje, że wiara jest darem Boga,– definiuje terminy: „dar”, „wiara”,– objaśnia, w jaki sposób należy dbać

o rozwój wiary,– wskazuje na odpowiedzialność za przy-

jętą wiarę,– podejmuje zadania wynikające z wiary,– przyjmuje postawę odpowiedzialności

za otrzymaną wiarę.

Praca z tekstem.Udział w śpiewie.Obserwacja uczniów w czasie pracy.Zaangażowanie podczas dramy.

Metoda „słoneczko”, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, tekst luk, praca w grupach, niedokończone zdanie, burza mózgów, auto-refleksja, śpiew.

– podaje, że Jezus jest naszą nadzieją w pokonywaniu trudności,

– wyjaśnia, czym jest nadzieja,– stwierdza, że każdą trudność łatwiej

przetrwać z Chrystusem,– analizuje, czym jest nadzieja w odnie-

sieniu do trudności,– przyjmuje odpowiedzialność za rozwój

cnoty nadziei w swoim życiu.

Praca z tekstem.Zaangażowanie podczas rozmowy kierowanej.Opiniowanie wypowiedzi.

Opowiadanie, niedokończone zdanie, rozmowa kierowana, analiza tekstu biblijnego, praca w grupach, tekst luk, ekspozy-cja, autorefleksja, śpiew.

– podaje, że źródłem prawdziwej miłości jest Bóg,

– objaśnia, czym jest postawa miłości,– określa czyny, które świadczą o życiu

w miłości,– wybiera sposoby okazywania wdzięcz-

ności Bogu za Jego miłość,– wskazuje na odpowiedzialność za peł-

nienie czynów miłości,– wyraża wdzięczność Bogu za Jego

miłość do każdego człowieka.


54


59. Jezus w moim życiu – wakacje

Ukazanie prawdy, że Jezus jest obecny w naszym życiu.Kształtowanie postawy wdzięcz-ności Bogu za dar wolnego czasu i piękno stworzonego świata.

Obecność Jezusa w codziennym życiu człowieka. Piękno stworzonego świata.Pogłębianie przyjaźni z Panem Jezusem.Postawa wdzięczności Bogu za dar wolnego czasu i piękno stworzone-go świata.

55



Ekspozycja, pogadanka, analiza tekstu biblijnego, rozmowa kierowana, autorefleksja, śpiew, techniki multimedialne.

– podaje, że w pięknie świata poznajemy Boga,

– objaśnia, w jaki sposób można pogłę-biać przyjaźń z Panem Jezusem,

– wskazuje na wakacje jako czas dany od Boga,

– uzasadnia obecność Boga w swoich przeżyciach wakacyjnych,

– planuje pogłębiać przyjaźń z Jezusem w czasie wakacji,

– wyraża wdzięczność Bogu za dar wolnego czasu i piękno stworzonego świata.

Podsumowanie.Utrwalenie.Ewaluacja. Rozmowa. Modlitwa.

57

KRYTERIA OCENIANIA

z katechezy w zakresie klasy V szkoły podstawowejdo programu nr AZ-2-01/10

i podręcznika nr RA-22-01/10-RA-3/13„Wierzę w Boga”

pod redakcją ks. Stanisława Łabendowicza

58

Kryteria w zakresie oceny celującej należy określić indywidualnie.

OgólnieNa ocenę celującą zasługuje uczeń, który wyraźnie wykracza

poza poziom osiągnięć edukacyjnych przewidzianych dla danego etapu kształcenia.

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

I. BÓG KOCHA LUDZI

Uczeń:– podaje przymioty Boga,– nazywa Boga Stworzycielem,– stwierdza, że wszystko, co Bóg stworzył było dobre,– podaje istotę, przyczyny i skutki grzechu,– podaje, kim byli Abel i Kain,– podaje znaczenie słowa „przymierze”,– identyfikuje arkę Noego z Kościołem,– podaje, że grzech niszczy przyjaźń z Bogiem,– definiuje słowa: „liturgia”, „sakrament”.

Uczeń:– przytacza prawdę o początku świata zawartą

w Księdze Rodzaju,– streszcza biblijny tekst o stworzeniu świata,– wyjaśnia słowa: „stworzyć”, „wszechmogący”,– identyfikuje pochodzenie człowieka ze stworze-

niem przez Boga,– wskazuje na powołanie człowieka do przyjaźni

z Bogiem,– określa sposoby podtrzymywania własnej przy-

jaźni z Bogiem,– identyfikuje grzech Adama i Ewy z grzechem

pierworodnym,– streszcza opowiadanie biblijne o nieposłuszeń-

stwie pierwszych ludzi,– wybiera sposoby okazywania wdzięczności Bogu

za miłość i obietnicę zbawienia,– streszcza tekst biblijny, mówiący o Ablu i Kainie,– przytacza biblijne opowiadanie o zawarciu przy-

mierza Boga z Noem,– używa poprawnie terminów: przymierze, arka,

Kościół,– definiuje słowo „pycha”,– streszcza tekst biblijny o wieży Babel,– uzasadnia sens jedności z Bogiem i ludźmi,– proponuje, co należy czynić, aby wzrastała jed-

ność wśród ludzi,– wylicza sakramenty święte,– określa sposoby obecności Chrystusa w liturgii,– rysuje znak graficzny sakramentu chrztu, Eucha-

rystii oraz pojednania i pokuty,– wnioskuje, że liturgia jest drogą do jedności

z Bogiem.

59

Uczeń:• Nawiązuje kontakt z kolegami i pomaga im.• Jest otwarty na grupę klasową.• Naśladuje dobroć Boga w życiu codziennym.• Jest zainteresowany przedmiotem, o czym świadczy jakość pre-

zentowanych wiadomości.• Wykazuje pilność i systematyczność.• Uczestniczy w konkursach.• Dzieli się przeżyciami religijnymi doświadczanymi w domu

i Kościele.

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– określa, w jaki sposób należy dbać o stworzony świat,– streszcza biblijny opis stworzenia człowieka,– wyjaśnia, dlaczego człowiek jest najdoskonalszym

stworzeniem Boga,– objaśnia, dlaczego Bóg obiecał ludziom Zbawiciela,– wskazuje, że ofiara Abla była zapowiedzią ofiary

Pana Jezusa,– wnioskuje, że każdy grzech jest nieszczęściem czło-

wieka,– wyjaśnia znaczenie przymierza z Noem dla całej

ludzkości,– wyjaśnia potrzebę troski o jedność z Bogiem,– wskazuje na jedność ludzi z Bogiem w sakramentach:

chrztu, Eucharystii oraz pojednania i pokuty.

Uczeń:– podaje, w czym człowiek jest podobny do Boga,– wyjaśnia tekst biblijny zapowiadający Zbawiciela,– wskazuje podobieństwa między przymierzem

zawartym z Noem a przymierzem zawartym w Chrystusie.

60

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

II. BÓG OPIEKUJE SIĘ LUDŹMI

Uczeń:– uzasadnia potrzebę szacunku dla imienia Boga,– wyjaśnia, dlaczego Pan Bóg zesłał plagi na Egipt,– wnioskuje o potrzebie wierności Bogu w swoim życiu,– wskazuje przykłady życia zgodnego z wolą Bożą,– podaje, że Bóg wyprowadził Izraelitów z niewoli

egipskiej,– podaje, że Izraelici przeszli przez Morze Czerwone,– podaje znaczenie słowa „manna”.

Uczeń:– charakteryzuje postawę człowieka wierzącego,– określa postawę Abrahama wobec Bożego we-

zwania,– proponuje sposoby troski o rozwój wiary,– wybiera sposoby okazywania miłości Bogu,– ocenia postawę Abrahama wobec Boga, – przytacza biblijne opowiadanie dotyczące snu

Jakuba,– uzasadnia przyjmowanie przez człowieka woli

Bożej,– wskazuje na potrzebę wierności Panu Bogu

i dziękowania za Jego opiekę,– wyjaśnia, do czego wzywa nas Pan Bóg na przy-

kładzie Józefa,– redaguje modlitwę dziękczynną za zbawienie

człowieka,– podaje, że Józef daje nam przykład przebaczenia,– wyjaśnia, do czego Pan Bóg wzywa każdego

człowieka poprzez historię Józefa,– uzasadnia, dlaczego należy przebaczać innym,– podaje imię, które objawił Bóg Mojżeszowi,– wskazuje na wartość współpracy z Bogiem

w zbawianiu innych ludzi,– identyfikuje baranka paschalnego i Baranka Bożego,– objaśnia znaczenie baranka dla Izraelitów,– określa znaczenie wyjścia z niewoli dla historii

narodu wybranego,– przytacza okoliczności przejścia Izraelitów przez

Morze Czerwone, – wyjaśnia analogię pomiędzy przejściem przez

Morze Czerwone a sakramentem chrztu świę-tego,

– wskazuje, że należy dziękować za łaskę chrztu świętego,

– przytacza przykłady szczególnej opieki Boga nad Izraelitami,

– charakteryzuje pojęcia: łaska Boża uświęcająca i łaska uczynkowa.

61

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– streszcza biblijny opis powołania Abrahama,– wyjaśnia, dlaczego Abrahama nazywamy ojcem

wierzących,– wyjaśnia, na czym polega podobieństwo Izaaka

i Jezusa,– wyjaśnia, dlaczego powinniśmy powierzyć swoje

życie Panu Bogu,– streszcza historię Józefa, syna Jakuba,– porównuje wydarzenia z życia Józefa i Pana Jezusa,– charakteryzuje postać Józefa,– streszcza losy Józefa i jego braci,– wybiera sposoby, jak pogłębiać więź z Bogiem,– streszcza biblijne opowiadanie o powołaniu Mojżesza,– wybiera sposoby współpracy z Bogiem w dziele

zbawienia,– podaje przykłady opieki Bożej nad Izraelitami,– wnioskuje, że łaska Boża ratuje człowieka z niewoli

grzechu,– wyjaśnia analogię pomiędzy manną a sakramentem

Eucharystii,– charakteryzuje związek między Ostatnią Wieczerzą

a liturgią eucharystyczną,– określa sposoby okazywania wdzięczności Bogu

za dar Eucharystii,– przytacza treść wydarzenia biblijnego, jakim było

wyprowadzenie wody ze skały,– wyjaśnia analogię między wodą ze skały wodę

a łaską Bożą.

Uczeń:– podaje treść obietnicy danej Abrahamowi,– wymienia imiona dwunastu synów Jakuba,– wyjaśnia znaczenie proroctwa Jakuba,– wymienia dziewięć plag egipskich,– objaśnia, czym był Namiot Spotkania,– proponuje, jak rozwijać życie Boże.

62

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

III. BÓG ZAWIERA PRZYMIERZE Z LUDŹMI

Uczeń:– identyfikuje Dekalog z przykazaniami Bożymi,– objaśnia, czym jest przymierze,– dowodzi, że przykazania Boże są drogą do życia

wiecznego,– określa, dlaczego krzyż jest znakiem wiary

chrześcijańskiej,– redaguje modlitwę wdzięczności za przynależność

do Kościoła,– podaje, kto powołuje człowieka do świętości.

Uczeń:– podaje treść przykazania miłości Boga i bliźniego,– wyjaśnia analogię między Dekalogiem a Nowym

Przymierzem,– podaje, że wypełnianie przykazań jest wyrazem

wiary i posłuszeństwa Bogu,– wymienia przykłady dochowania wierności

przy mierza z Bogiem,– wyjaśnia, dlaczego należy zachowywać przyka-

zania Boże,– wskazuje, że należy formować sumienie według

przykazań Bożych,– wyjaśnia analogię między Ziemią Obiecaną a niebem,– wskazuje na Pana Jezusa jako jedynego Pośredni-

ka w zbawczym dziele Boga,– określa, dlaczego Bóg wzywa człowieka do świętości,– nazywa Pana Jezusa Wielkim Potomkiem Dawida,– wyjaśnia znaczenie słowa „Mesjasz”,– wybiera sposoby okazywania wdzięczności Bogu

za sakrament chrztu świętego,– opowiada o życiu świętych ludzi,– wybiera sposoby realizowania wezwania

do świętości.

63

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– uzasadnia, że Dekalog jest wyrazem miłości i troski

Boga o człowieka,– dowodzi, dlaczego należy wypełniać przykazania Boże,– przytacza treść opowiadania biblijnego o wężu

miedzianym,– wymienia okoliczności wprowadzenia Izraelitów

do Ziemi Obiecanej,– uzasadnia potrzebę współpracy z Bogiem,– wyjaśnia, na czym polega przymierze Boga z ludźmi.

Uczeń:– opowiada o przymierzu, które Bóg zawarł z Da-

widem,– określa, na czym polegało Nowe Przymierze,– wyjaśnia analogię między wężem na pustyni

a krzyżem Chrystusa,– wyjaśnia, co to znaczy „trwać przy Chrystusie”.

64

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

IV. BÓG POSYŁA JEZUSA

Uczeń:– wylicza zadania proroków,– podaje, kim był Jan Chrzciciel,– objaśnia znaczenie słowa: „posłannictwo”,– określa warunki sakramentu pokuty,– podaje, ze Jezus Chrystus jest postacią historyczną, – wyjaśnia znaczenie pojęcia: „postać historyczna”,– wyjaśnia znaczenie imienia: Syn Boży, – określa znaczenie pojęcia: „objawienie”,– wybiera sposoby okazywania miłości Bogu Ojcu.– podaje, że Święta Rodzina jest wzorem życia z Bogiem,– wymienia wartości niezbędne do utworzenia szczęśli-

wej rodziny,– wyjaśnia, kto i co tworzy rodzinę,– podaje, że Jezus jest Królem, Kapłanem i Prorokiem,– wyjaśnia pojęcia: „Ziemia Święta”, „miejsca ewangeliczne”,– wskazuje na potrzebę poznawania miejsc związanych

z życiem Jezusa.

Uczeń:– identyfikuje Adwent z czasem radości i oczekiwania,– wyjaśnia znaczenie słów: „Adwent”, „Zbawiciel”,

„protoewangelia”,– określa potrójne znaczenie Adwentu,– podaje, kim był Elizeusz,– wskazuje na sakrament chrztu, jako warunek

naszego zbawienia,– wybiera sposoby okazywania wdzięczności

Bogu za łaski otrzymane na chrzcie świętym.– podaje, kim był Izajasz,– wskazuje na potrzebę zawierzenia Bogu,– proponuje sposoby pogłębiania wiary,– wymienia dokumenty chrześcijańskie i poza-

chrześcijańskie, jako źródła wiedzy o Jezusie,– określa relacje panujące w Świętej Rodzinie,– uzasadnia potrzebę wzajemnego pomagania sobie

i odpowiedzialności za rodziców i rodzeństwo,– przyjmuje odpowiedzialność za postawę miło-

ści i odpowiedzialności w rodzinie.– podaje, kto objawił się podczas chrztu Jezusa,– przytacza przykazanie miłości Boga i bliźniego,– wyjaśnia różnicę między królestwem ziemskim

i Królestwem Bożym,– wylicza najważniejsze miejsca w Palestynie

związane z misją Zbawiciela.

65

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– streszcza wydarzenie biblijne o uzdrowieniu

Naamana,– wymienia proroków zapowiadających przyjście

Mesjasza,– wymienia proroctwa Izajasza odnoszące się do za-

powiadanego Mesjasza.– wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się proroctwa

Izajasza,– streszcza proroctwa Jana Chrzciciela zapowiadające

Mesjasza,– podaje świadectwa Jezusa o Jego Bożym synostwie,– wymienia zadania, jakie wynikają z przyjęcia sakra-

mentu chrztu świętego,– streszcza świadectwo wiary św. Piotra,– streszcza tekst biblijny o chrzcie Pana Jezusa,– wskazuje, że Jezus jest umiłowanym Synem Boga Ojca,– wymienia przykłady czynów Jezusa jako Króla,

Kapłana, Proroka, – proponuje sposoby realizacji przykazania miłości

w codziennym życiu.

Uczeń:– analizuje wezwania poszczególnych niedziel

Adwentu,– uzasadnia znaczenie chrztu Jezusa w Jordanie,– streszcza proroctwa zapowiadające przyjście

Mesjasza,– wyjaśnia, w jaki sposób wypełniły się proroctwa

mesjańskie,– charakteryzuje świadectwa wiary o Jezusie

Chrystusie,– dowodzi prawdy o Jezusie, jako postaci historycznej,– uzasadnia potrzebę dziękczynienia Bogu za chrzest.

66

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

V. BÓG NAUCZA PRZEZ JEZUSA

Uczeń:– podaje, co to jest przypowieść,– podaje, czym jest winnica,– identyfikuje bliźniego z drugim człowiekiem,– podaje, że Jezus Chrystus głosi naukę Ojca,– podaje, że Jezus uczy prawdy,– wymienia sakramenty święte,– podaje znaczenie słowa „błogosławiony”,– określa, czym jest sąd ostateczny,– uzasadnia potrzebę starania się o dobre postępowanie.

Uczeń:– streszcza poznane przypowieści,– wybiera sposoby budowania i umacniania

Królestwa Bożego,– identyfikuje winnicę z Królestwem Bożym,– streszcza przypowieść o robotnikach w winnicy,– wskazuje, że warunkiem przynależności

do Królestwa Bożego jest nawrócenie i wiara,– podaje, jak brzmi podstawowe prawo Króle-

stwa Bożego,– streszcza przypowieść o miłosiernym Sa-

marytaninie,– objaśnia, dlaczego Jezus Chrystus został posła-

ny przez Ojca,– wyjaśnia, co stanowi istotę nauki Pana Jezusa,– określa sposoby rozwoju Królestwa Bożego,– przytacza prawdy głoszone przez Jezusa,– wyjaśnia, dlaczego Jezus Chrystus głosił prawdę,– wyjaśnia, w jaki sposób Pan Jezus działa w sa-

kramentach,– wskazuje, że w sakramentach jednoczymy się

z Chrystusem,– uzasadnia potrzebę częstego korzystania z sa-

kramentów,– identyfikuje Kazanie na Górze z Ośmioma

Błogosławieństwami,– wybiera sposób realizacji błogosławieństw

w swoim życiu,– podaje, że Pana Jezus ukazuje prawdę o Kró-

lestwie Bożym na podstawie przypowieści o ziarnku gorczycy,

– stwierdza, że Kościół głosi radosną nowinę o Królestwie Bożym,– uzasadnia potrzebę korzystania z sakramentów

świętych i spełniania dobrych uczynków,– przytacza treść przypowieści o chwaście i sieci.

67

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– wyjaśnia prawdy zawarte w przypowieściach,– wybiera sposoby realizowania czynów miłości

w codziennym życiu,– przytacza treść błogosławieństw,– wyjaśnia, jakich ludzi Jezus nazywa „błogosławionymi”,– uzasadnia potrzebę stosowania Ośmiu Błogosła-

wieństw w swoim życiu, – wyjaśnia, dzięki czemu Królestwo Boże wzrasta,– wskazuje na sakrament chrztu świętego, jako po-

czątek rozwoju Królestwa Bożego w człowieku,– objaśnia prawdy o Królestwie Bożym, zawarte

w przypowieściach o chwaście i sieci.

Uczeń:– dowodzi, że sakrament chrztu to czas wezwania

nas do pracy w winnicy Bożej,– uzasadnia, dlaczego każdy człowiek został powo-

łany do poszukiwania prawdy,– wskazuje na błogosławieństwa, jako drogę przy-

jaźni z Jezusem,– ocenia swoje postępowanie w świetle prawd

Bożych,– planuje troskę o dążenie do świętości.

68

OCENADOPUSZCZAJĄCA

OCENADOSTATECZNA

VI. BÓG DZIAŁA PRZEZ JEZUSA

Uczeń:– podaje, że Jezus uzdrawia i odpuszcza grzechy,– określa, w których sakramentach Jezus odpuszcza grzechy,– podaje, że Eucharystia jest pokarmem na życie wieczne,– podaje, że Jezus ma dwie natury – Boską i ludzką,– stwierdza, że moc Jezusa jest ratunkiem dla człowieka

pośród życiowych burz,– podaje, czym jest wskrzeszenie,– podaje, że krzyż jest symbolem wiary chrześcijan,– wymienia symbole chrzcielne,– wyjaśnia znaczenie sakramentu chrztu,– wskazuje zadania ucznia Chrystusa,– podaje, że zmartwychwstanie Chrystusa jest podstawą

i źródłem życia chrześcijańskiego,– podaje, że wiara jest darem Boga,– definiuje terminy: „dar”, „wiara”,– wskazuje na odpowiedzialność za przyjętą wiarę,– podaje, że Jezus jest naszą nadzieją w pokonywaniu

trudności,– wyjaśnia, czym jest nadzieja,– podaje, że źródłem prawdziwej miłości jest Bóg,– objaśnia, czym jest postawa miłości,– wskazuje na odpowiedzialność za pełnienie czynów

miłości,– podaje, że w pięknie świata poznajemy Boga,– wskazuje na wakacje jako czas dany od Boga.

Uczeń:– wskazuje na chrześcijańską postawę wobec

cierpienia,– objaśnia, co to znaczy, że Eucharystia jest po-

karmem na życie wieczne,– wskazuje na związek rozmnożenia chleba

z Eucharystią,– określa sposoby okazywania wdzięczności

Bogu za dar Eucharystii,– określa, w jaki sposób okazywać zaufanie i wia-

rę w Jezusa,– wymienia przykłady wskrzeszeń opisanych

w Piśmie Świętym,– wyjaśnia, czego zapowiedzią stał się cud

wskrzeszenia,– wskazuje na różnicę między wskrzeszeniem

a zmartwychwstaniem,– podaje, że śmierć Jezusa na krzyżu była speł-

nieniem woli Ojca i centralnym wydarzeniem w historii zbawienia,

– wybiera sposoby okazywania posłuszeństwa wobec woli Bożej,

– wskazuje na potrzebę wdzięczności Panu Jezu-sowi za Jego miłość i śmierć na krzyżu,

– objaśnia, czym jest Nowe Przymierze,– wyjaśnia, czym jest śmierć Jezusa na krzyżu,– wskazuje na sens śmierci Chrystusa na krzyżu

jako ofiary Nowego Przymierza,– dowodzi konieczności przyjęcia chrztu przez

człowieka,– definiuje termin: „chrystofania”,– objaśnia, w jaki sposób należy dbać o rozwój wiary,– stwierdza, że każdą trudność łatwiej przetrwać

z Chrystusem,– określa czyny, które świadczą o życiu w miłości,– wybiera sposoby okazywania wdzięczności

Bogu za Jego miłość,– objaśnia, w jaki sposób można pogłębiać przy-

jaźń z Panem Jezusem.

69

OCENADOBRA

OCENABARDZO DOBRA

Uczeń:– wyjaśnia istotę uzdrowień dokonanych przez Jezusa,– objaśnia, na czym polega zdrowie duszy, – opowiada o cudownym rozmnożeniu chleba przez

Jezusa,– streszcza tekst biblijny o uciszeniu burzy na jeziorze,– wskazuje, że Jezus, uciszając burzę na jeziorze,

objawił swoją Boską moc, pogłębił wiarę uczniów i okazał swoje miłosierdzie,

– opowiada tekst biblijny o wskrzeszeniu Łazarza,– streszcza opis biblijny dotyczący ukrzyżowania Jezusa,– uzasadnia znaczenie śmierci Pana Jezusa na krzyżu,– uzasadnia konieczność czerpania mocy i siły płyną-

cej z krzyża w sytuacjach trudnych,– określa, czym jest Tajemnica Paschalna Chrystusa,– streszcza teksty biblijne na temat zmartwychwsta-

nia Pana Jezusa,– przytacza słowa Jezusa, skierowane do świętego

Tomasza,– wyjaśnia, dlaczego Pan Jezus po swoim zmartwych-

wstaniu ukazywał się Apostołom,– streszcza tekst biblijny, opisujący spotkanie Zmar-

twychwstałego Jezusa z Apostołami,– analizuje, czym jest nadzieja w odniesieniu do trud-

ności.

Uczeń:– określa istotne części liturgii Wielkiego Piątku,– podaje, że chrzest jest uczestnictwem w Tajemnicy

Paschalnej Chrystusa,– objaśnia, w jaki sposób uczestniczymy w Tajemni-

cy Paschalnej Chrystusa,– wyjaśnia, dlaczego zmartwychwstanie Jezusa sta-

nowi dla nas źródło chrześcijańskiego życia,– uzasadnia potrzebę spotkania z Jezusem we

Mszy Świętej,– uzasadnia obecność Boga w swoich przeżyciach

wakacyjnych.

przewodnik programowo-dydaktyczny nauczania religii · najważniejsze treści jednostki...

Documents