ARARAT Magazine, N3, January-February 2008

ԴՊՀ նվազեցնում է դրույքաչափըԱնդրանիկ Բարսեղյան, «Գլոբալ Էս-Փի-Սի» վերլուծաբան

ԱՄՆ Դաշ նային պա հուս տային հա մա կար գը (ԴՊՀ) բա զային տո կո սադ րույ քը 8 օ րում նվա զեց րեց 1.25%-ին կե տով։ Վեր ջին ան գամ նման տեմ պե րով տո կո սադ րույ քը ի ջեց վել է 1982թ.-ին, ե րբ ԴՊՀ-ն փոր ձում էր դուրս բե րել Ա մե րի կան ետ պա տե րազ մա կան շր ջա նի ա մե նա խո րը ռե ցե սի այից։

Հայ տա րա րե լով 0.5 տո կո սային կե տով տո կո սադ րույ քի հեր թա կան ի ջեց ման մա սին, ԴՊՀ-ն պարզ հու-շեց, որ տո կո սադ րույ քը, ե թե ան հրա ժեշտ լի նի, կն վա զի նաև ա ռա ջի կա յում։ Այն վատ է հա մա ձայ նեց վում կենտ րո նա կան բան կի մեկ այլ գլ խա վոր խնդ րի` գնա ճի դեմ պայ քա րի հետ։ Barclays Capital-ի գնա հա տա-կան նե րով գնա ճային սպա սում նե րը թռիչ քային ձևով ա ճե ցին մինչև վեր ջին մեկ տար վա ա ռա վե լա գույ նի մա կար դակ` տո կո սադ րույ քի 0.75%-ին կե տով ա ռա ջին ի սկ նվա զե ցու մից հե տո։

Ո մանց ու րա խաց նում է փո ղային’ իշ խա նու թյուն նե րի վճ ռա կա նու թյու նը ֆի նան սա կան շու կա նե րի ճգ նա-ժա մի և հնա րա վոր ռե ցե սի այի դեմ պայ քա րում։ Ո մանց այն վա խեց նում է։ Դա տե լով այն համ գա ման քից, որ հա մաշ խար հային շու կա նե րը դրա կան ար ձա գանք ու նե ցան ԴՊՀ գոր ծո ղու թյուն նե րին (դեկ տեմ բե րի 31-ին Dow Jones-ը ա ճեց 1.47%-ով, MSCI World-ը` 0,9%-ով)` ա ռա ջին նե րը մե ծա մաս նու թյուն են կազ մում։ Սա կայն ան հանգս տու թյու նը ա ճում է։

Սա կայն հո ռե տես նե րի ճամ բա րում մի այն նախ կին խու ճա պա րար Ջորջ Սո րո սը կամ Նու րի ել Ռու բի նին չեն մի այն, ո րոնք ի դեպ ներ կա յումս հրճ վում են. «Մենք զգու շաց նում է ինք»։ Մռայլ հն չյուն ներ են ա վե լի հա ճախ հն չում նաև ԴՊՀ նախ կին նա խա գահ Ա լան Գրինս պե նի ե լույթ նե րում։ Ան ցյալ տա րի ամ ռա նը նա հայտ նում էր վս տա հու թյուն այն բա նում, որ նրա հետ նոր դը` Բեն Բեր նան կեն կգտ նի ե լք ի րա վի ճա կից։

Ն րա վեր ջին հար ցազ րույ ցը, ո րը հրա պա րակ վեց գեր մա նա կան Die Zeit շա բա թա թեր թում, հա կա դիր այլ ե րանգ նե րով է լե ցուն։ Այժմ Գրինս պե նը ը նդ հան րա պես կաս կա ծում է, որ կենտ րո նա կան բան կե րը ի զո-րու են ար դյու նա վետ ներ գոր ծել ի րա վի ճա կի վրա. «Կա ռա վա րու թյուն նե րը ե րբ ևի ցե այս քան թույլ ազ դե-ցու թյուն չեն ու նե ցել այն ա մե նի վրա, ի նչն աշ խա տում է աշ խար հում։ Գլո բալ գոր ծըն թաց նե րը կա րող են ճն շել, մա րել դրա մա կան կամ ֆիս կալ քա ղա քա կա նու թյուն նե րի ցան կա ցած մի ջոց նե րի կա րո ղու թյու նը»։

Գ րինս պե նի խոս քե րում զգաց վում էր Բեր նա կե ի նկատ մամբ կա րեկ ցու թյու նը, ո րը այս դժ վա րին ժա մա-նա կա հատ վա ծում ստանձ նել է ԴՊՀ ղե կը։ ԴՊՀ նախ կին ղե կա վա րը հի շեց րեց, որ աշ խար հում մի այն եր կա րա ժամ կետ պար տա տոմ սեր թո ղարկ ված է $100 տրլն ա վե լին։ Այս գու մա րի հա մե մատ բո լոր կենտ-րո նա կան բան կե րի հնա րա վո րու թյուն նե րը բնա կա նա բար խամ րում ե ն։ Ֆի նան սա կան հա մա կար գը բա-վա կա նին ո ւր ճաց վել է և նրան ղե կա վա րե լը հեշտ չէ։

Հա վա նա բար Գրինս պե նի մտա հո գու թյու նը օգ նում է հաս կա նալ, թե ին չու Բեր նա կեն ի ջեց նում է տո-կո սադ րույ քը այս պես ագ րե սիվ կար գով։ Մի գու ցե նա նույն պես հա մա րում է, որ «փո ղային» իշ խա նու-թյուն նե րը ան նախ դեպ թույլ են քան ե րբ ևէ, ի սկ հա մաշ խար հային ֆի նան սա կան հա մա կար գը ա վե լի քիչ զգա յուն է ԴՊՀ գոր ծո ղու թյուն նե րի նկատ մա մաբ, քան դա Գրինս պե նի ժա մա նակ նե րում է ր։ Եվ որ պես զի հա մաշ խար հային ֆի նանս նե րը գո նե ո րոշ ազ դե ցու թյուն զգան, հա վա նա բար հի վան դին ան հրա ժեշտ է նե րար կել ա ռա վե լա գույն դե ղա քա նա կը։