Ramón Piñeiro Ramón Piñeiro LópezLópez((ArmeaArmea, , LáncaraLáncara, , LugoLugo, , 31 de 31 de maiomaio de de 19151915 - - Santiago de CompostelaSantiago de Compostela, , 27 de agosto27 de agosto de de 19901990) )

foi un foi un escritorescritor, , filósofofilósofo, , ensaístaensaísta e e políticopolítico galego. galego.

Día das letras galegas 2009Día das letras galegas 2009

Con nove anos foi vivir a Lugo, onde estudou o Con nove anos foi vivir a Lugo, onde estudou o bacharelato para regresar despois a Armea e bacharelato para regresar despois a Armea e máis tarde ir traballar a Sarria, en máis tarde ir traballar a Sarria, en 19301930. . En En 19311931 asiste a mitin de asiste a mitin de LoisLois Peña Novo Peña Novo que que lle desperta o interese pola cultura e a política lle desperta o interese pola cultura e a política galegas.galegas.En En 19321932, de novo en Lugo para estuda-lo , de novo en Lugo para estuda-lo bacharelato superior, participou na fundación bacharelato superior, participou na fundación das mocidades do das mocidades do Partido Partido GaleguistaGaleguista, onde , onde pronto destacou a pesar da súa timidez sendo pronto destacou a pesar da súa timidez sendo nomeado secretario de cultura. Alí coñeceu a nomeado secretario de cultura. Alí coñeceu a Ramón Otero Ramón Otero PedrayoPedrayo (1888 - 1976), a raíz (1888 - 1976), a raíz dunha conferencia que organizan os alumnos dunha conferencia que organizan os alumnos do instituto, e, en 1933, a outros persoeiros do instituto, e, en 1933, a outros persoeiros do galeguismo político (Castelao, Bóveda e do galeguismo político (Castelao, Bóveda e outros).outros).

En 1934 participou nun mitin En 1934 participou nun mitin celebrado na praza da celebrado na praza da Quintana o 25 de xullo e, en Quintana o 25 de xullo e, en 1936, chega a ser elexido 1936, chega a ser elexido secretario do comité secretario do comité provincial para o plebiscito provincial para o plebiscito do Estatuto de Autonomía de do Estatuto de Autonomía de Galicia. Tralo alzamento Galicia. Tralo alzamento militar de xullo de 1936, militar de xullo de 1936, veuse obrigado a loitar na veuse obrigado a loitar na guerra civil no bando guerra civil no bando nacional.nacional.

Rematada a guerra civil, comezou a Rematada a guerra civil, comezou a estudar Filosofía e Letras na estudar Filosofía e Letras na

Universidade de Santiago. Dende 1943 Universidade de Santiago. Dende 1943 participa na reorganización clandestina participa na reorganización clandestina

do Partido Galeguista no interior, do Partido Galeguista no interior, membro do Comité Executivo como membro do Comité Executivo como

Secretario Político, púxose en contacto Secretario Político, púxose en contacto co resto da oposición ao franquismo en co resto da oposición ao franquismo en Galicia e cos nacionalistas cataláns e Galicia e cos nacionalistas cataláns e

vascos para asegurar a presenza galega vascos para asegurar a presenza galega en todos os foros pensando nunha caída en todos os foros pensando nunha caída

do réxime franquista tras a vitoria do réxime franquista tras a vitoria aliada na Segunda Guerra Mundial, aliada na Segunda Guerra Mundial,

detido en abril de 1946 permaneceu tres detido en abril de 1946 permaneceu tres anos na cadea, a pesar de que foi anos na cadea, a pesar de que foi

condeado a seis.condeado a seis.

Ó sair do cárcere, establécese en Santiago, Ó sair do cárcere, establécese en Santiago, defendendo a loita cultural frente á loita defendendo a loita cultural frente á loita

armada e política, en pleno enfrontamento armada e política, en pleno enfrontamento entre os entre os galeguistas do exiliogaleguistas do exilio (partidarios (partidarios

da guerrilla), radicados sobre todo en da guerrilla), radicados sobre todo en Arxentina (Castelao falecera en Bos Aires en Arxentina (Castelao falecera en Bos Aires en 1950), antifranquistas e republicanos, e os 1950), antifranquistas e republicanos, e os

galeguistas «do interior»,galeguistas «do interior», máis preocupados máis preocupados por fornecer ás xeneracións novas, do por fornecer ás xeneracións novas, do

apego á cultura galega para preparalos para apego á cultura galega para preparalos para a transición democráticaa transición democrática..

Interviu activamente na auto disolución do Interviu activamente na auto disolución do Partido Galeguista e en 1950 foi o adaíl do Partido Galeguista e en 1950 foi o adaíl do grupo que fundou a Editorial Galaxia grupo que fundou a Editorial Galaxia (da que foi o primeiro director literario), que (da que foi o primeiro director literario), que en pleno franquismo comezou a publicar libros en pleno franquismo comezou a publicar libros en galego e sobre asuntos relacionados con en galego e sobre asuntos relacionados con Galicia.Galicia. Un par de anos máis tarde, Galaxia publica a Un par de anos máis tarde, Galaxia publica a Revista de Economía de GaliciaRevista de Economía de Galicia, onde comeza a , onde comeza a analizarse o desenvolvemento económico de analizarse o desenvolvemento económico de Galicia. Piñeiro dirixiu a editorial e traballou Galicia. Piñeiro dirixiu a editorial e traballou nela ata 1966. Alí publicou en 1953, xunto con nela ata 1966. Alí publicou en 1953, xunto con outros autores, outros autores, A Saudade, ensaiosA Saudade, ensaios (Galaxia, (Galaxia, Vigo 1953, 197 págs.).Vigo 1953, 197 págs.).

En 1966 trasladase a Estados En 1966 trasladase a Estados Unidos, como profesor invitado da Unidos, como profesor invitado da Universidade de Middlebury, en Universidade de Middlebury, en Vermont. O 25 de novembro de Vermont. O 25 de novembro de 1967 ingresa na Real Academia 1967 ingresa na Real Academia Galega, co discurso "A lingoaxe i as Galega, co discurso "A lingoaxe i as lingoas", que foi respondido por lingoas", que foi respondido por Domingo García-Sabell (médico Domingo García-Sabell (médico nacido en 1909, membro tamén da nacido en 1909, membro tamén da «Xeración Galaxia»). «Xeración Galaxia»).

As pretensións políticas de Piñeiro tiñan como obxectivo que As pretensións políticas de Piñeiro tiñan como obxectivo que todos os líderes políticos galegos asumiran o galeguismo todos os líderes políticos galegos asumiran o galeguismo entre os seus obxectivos fundacionaisentre os seus obxectivos fundacionais. Baixo o grupo . Baixo o grupo denominado denominado Realidade GalegaRealidade Galega, influíu notablemente para , influíu notablemente para acadar partidos homologables ós europeos (un de corte acadar partidos homologables ós europeos (un de corte socialdemócrata e outro demócrata conservador). Proba socialdemócrata e outro demócrata conservador). Proba desta postura política, foron os seus constantes contactos desta postura política, foron os seus constantes contactos epistolares cos líderes culturais e políticos de todos os epistolares cos líderes culturais e políticos de todos os partidos que existían na clandestinidade galega, e os que partidos que existían na clandestinidade galega, e os que agromaban ó principio da democracia, tales como Xosé agromaban ó principio da democracia, tales como Xosé Manuel Beiras, Xaime Illa Couto, Xerardo Fernández Albor, Manuel Beiras, Xaime Illa Couto, Xerardo Fernández Albor, etc., e que non deixaron de pasar pola xa famosa "mesa etc., e que non deixaron de pasar pola xa famosa "mesa camilla" da súa casa na zona vella de Santiago, onde Piñeiro camilla" da súa casa na zona vella de Santiago, onde Piñeiro os asesoraba, ó tempo que traballaba porque os novos os asesoraba, ó tempo que traballaba porque os novos universitarios se imbuísen do galeguismo universitarios se imbuísen do galeguismo independentemente da súa ideoloxía política ou postura independentemente da súa ideoloxía política ou postura artística.artística.

Cando chega a democracia, Piñeiro, que nunca deixou Cando chega a democracia, Piñeiro, que nunca deixou de defender a postura do "galeguismo difuso" (isto era, de defender a postura do "galeguismo difuso" (isto era, "tinguir todos os partidos de galeguismo en vez de ter "tinguir todos os partidos de galeguismo en vez de ter un único partido galeguista"), deu exemplo desta un único partido galeguista"), deu exemplo desta postura e formou parte do primeiro postura e formou parte do primeiro Parlamento Parlamento Autonómico, como deputadoAutonómico, como deputado pola provincia da Coruña, pola provincia da Coruña, como independente dentro das listas do PSdeG (Partido como independente dentro das listas do PSdeG (Partido Socialista de Galicia-PSOE Partido Socialista Obrero Socialista de Galicia-PSOE Partido Socialista Obrero Español), xunto con outras destacadas figuras da Español), xunto con outras destacadas figuras da cultura galega como Alfredo Conde ou Benxamín Casal.cultura galega como Alfredo Conde ou Benxamín Casal.Da súa carreira política destaca o seu labor de ponente Da súa carreira política destaca o seu labor de ponente da primeira Lei de Normalización Lingüística de Galicia, da primeira Lei de Normalización Lingüística de Galicia, da que foi un dos seus auténticos pais. En 1983 foi da que foi un dos seus auténticos pais. En 1983 foi elixido primeiro presidente do Consello da Cultura elixido primeiro presidente do Consello da Cultura Galega, cargo que desempeñou ata o seu pasamento, o Galega, cargo que desempeñou ata o seu pasamento, o 27 de agosto de 1990, a consecuencia dunha 27 de agosto de 1990, a consecuencia dunha insuficiencia hepática. En 1985 recibe a Medalla insuficiencia hepática. En 1985 recibe a Medalla Castelao.Castelao.

O 11 de febreiro de 1993 o Presidente da O 11 de febreiro de 1993 o Presidente da Xunta de Galicia, Manuel Fraga, asina o Xunta de Galicia, Manuel Fraga, asina o decreto 25/1993 polo que se creaba o Centro decreto 25/1993 polo que se creaba o Centro de Investigacións Lingüísticas e Literarias de Investigacións Lingüísticas e Literarias Ramón Piñeiro, institución que por decreto Ramón Piñeiro, institución que por decreto 330/1997 pasou a denominarse, o 13 de 330/1997 pasou a denominarse, o 13 de novembro de 1997, como Centro Ramón novembro de 1997, como Centro Ramón Piñeiro para a Investigación en Humanidades.Piñeiro para a Investigación en Humanidades.

A Real Academia Galega decidiu o 5 de xullo A Real Academia Galega decidiu o 5 de xullo de 2008 dedicarlle o Día das letras galegas do de 2008 dedicarlle o Día das letras galegas do ano 2009ano 2009

A obra escrita por Ramón Piñeiro non é A obra escrita por Ramón Piñeiro non é abundante, centrándose case na súa abundante, centrándose case na súa totalidade na filosofía da "saudade", totalidade na filosofía da "saudade", Siñificado Siñificado metafísico da saudade, notas pra unha metafísico da saudade, notas pra unha filosofía galaico-portuguesafilosofía galaico-portuguesa (Galaxia, Vigo s.a., (Galaxia, Vigo s.a., 23 págs.); e 23 págs.); e Filosofía da saudadeFilosofía da saudade (Galaxia, (Galaxia, Vigo 1984, 121 páxs.). A súa correspondencia Vigo 1984, 121 páxs.). A súa correspondencia publicouse en publicouse en Cartas para os amigosCartas para os amigos (1992) e (1992) e Un epistolario de Ramón PiñeiroUn epistolario de Ramón Piñeiro ( (2000).2000).Escribeu tamén as súas memorias "Da miña Escribeu tamén as súas memorias "Da miña acordanza" (2002), coa colaboración de Carlos acordanza" (2002), coa colaboración de Carlos Casares, que completou as páxinas iniciais Casares, que completou as páxinas iniciais escritas polo propio Ramón Piñeiro coas escritas polo propio Ramón Piñeiro coas transcripcións das conversas que mantiveron.transcripcións das conversas que mantiveron.