1

2

RAPORT

i

Vizitave Mbikëqyrëse

PËRMBAJTJA:

Hyrje......................................................................................................................... 3

AKRONIMET DHE SHKURTIMET................................................................................ 4

Komiteti Mbikëqyrjes ............................................................................................. 5

Përgatitja e Planit të Vizitave të Mbikëqyrjes ..................................................... 8

Vizitat e gjashtëmujorit të parë........................................................................... 16

Çështje të identifikuara......................................................................................... 22

Rekomandimet ...................................................................................................... 23

3

HYRJE

Fondi Global kërkon që Mekanizmi Koordinues i Vendit (MKV) të marrë

përgjegjësi për burimet financiare të dhëna vendit tonë në kuadër të zbatimit të

Projektit të Fondit Global dhe financimeve në Shqipëri. Për rrjedhojë zbatimi i

Marrëveshjes për Grantin e Fondit Global kërkon nga PK që MKV-ja të

informohet vazhdimisht për progresin në zbatimin e programit. Gjatë procesit të

zbatimit dhe menaxhimit të granteve nga PK duhet të sigurohet informimi me

raporte dhe informacione në mënyrë periodike dhe të arsyetuar për MKV-n.

Për të përmbushur funksionin e saj të mbikëqyrjes, MKV-ja ka krijuar një Komitet

Mbikëqyrës për t'iu përgjigjur çështjeve kryesore të mbikëqyrjes që mbulojnë

aspektet financiare, menaxheriale dhe programore të çdo granti në kuadër të

Fondit Global. Komiteti i Mbikëqyrjes i krijuar në kuadrin e MKV Shqipëri ka një

mandat të përcaktuar në lidhje me Mekanizmin Koordinues të Shqipërisë (MKV).

Komiteti Mbikëqyrës është përgjegjës për të kontribuar në mbikëqyrjen efektive

të të gjitha programeve të financuara nga Fondi Global dhe proceseve të

ngjashme në Shqipëri, në përputhje me funksionet e deleguara asaj nga MKV-ja

e Shqipërisë për Fondin Global siç është përcaktuar në Manualin Qeverisës të

MKV-s dhe Termave të Referencës. Komiteti ndihmon MKV-n për përmbushjen e

përgjegjësive të tij, për ta mbajtur Përfituesi/t Kryesor të përgjegjshëm ndaj

burimeve të dhëna për vendin: "Komiteti është i nevojshëm për të vënë në vend

dhe për të ruajtur një proces transparent, të dokumentuar për të mbikëqyrur

zbatimin e programit".

Ky dokument jep një përmbledhje të gjetjeve kryesore dhe vëzhgime nga këto

vizita të kryera për periudhën Tetor 2017- Mars 2018 që korespondon me

gjashtëmujorin e parë të vizitave të kryera sipas Planit Vjetor të miratuar nga

Komiteti Mbikqyrës.Doracaku i Komitetit Mbikëqyrës është miratuar në

mbledhjen e MKV-s të mbajtur më 23 Dhjetor 2014.

4

SHKURTESAT E PËRDORURA NË KËTË DOKUMENT

AIDS - Sindroma e Pamjaftueshmërisë Imunitare të Fituar

DSHP - Drejtoria e Shëndetit Publik

GFATM - Fondi Global për Luftën kundër SIDA, Tuberkulozit dhe Malaries

HIV- Virusi i Imunodefiçencës së Fituar

IO- Infeksione Oportuniste

OJQ-Organizata Joqeveritare

IST - infeksione të transmetuara seksualisht

ISHP- Instituti i Shëndetit Publik

KM- Komiteti Mbikqyrës

KTV - Këshillimi dhe Testimi Vullnetar

LGBT-Lesbian Gay Transeksual biseksual

MKV - Mekanizmi Koordinues Vendor

MMT - Qendrat e terapisë për mirëmbajtje me metadon

MSM- Meshkuj që kanë marrëdhënie seksuale me meshkuj

NGO- Shoqata Jo Qeveritare

PJHA- Persona që Jetojnë me HIV/AIDS

PNF- Parandalim nga Nëna tek Fëmija

PSK - Plani Strategjik Kombëtar

5

KOMITETI MBIKËQYRËS

Përkufizimi dhe arsyetimi

Mbikëqyrja është një funksion kryesor i MKV-s. Prandaj mbikëqyrja kërkon kryerjen

e një grupi të koordinuar të aktiviteteve për të mbështetur dhe siguruar që

aktivitetet e granteve të zbatohen siç është planifikuar, si edhe çështjet dhe

pengesat që hasen në zbatimin e granteve të identifikohen dhe të zgjidhen.

Mbikëqyrja është një përgjegjësi thelbësore e Mekanizmit Koordinues të

Shqipërisë (MKV). Si rezultat, të gjithë anëtarët e MKV-së kanë përgjegjësi për

pjesëmarrjen dhe mbështetjen e aktiviteteve mbikëqyrëse. Megjithatë, për të

lehtësuar performancën efektive të këtij roli, MKV ka themeluar një Komiteti

mbikëqyrës të vazhdueshëm "për të diskutuar dhe bërë rekomandime për të

gjitha çështjet e mbikëqyrjes në pajtim me Termat e Referencës dhe planin e tij

të punës, ose për çdo çështje tjetër që i është referuar këtij komiteti nga MKV-ja

e Shqipërisë".

Mbikëqyrja rezulton në ofrimin e drejtimit strategjik nga MKV-ja tek Përfituesi

Kryesor, si dhe ndjekjen e vazhdueshme për të siguruar që agjencitë zbatuese të

respektojnë rekomandimet e mbikëqyrjes dhe të kërkojnë veprime korrigjuese.

Parimet e mbikëqyrjes së MKV

Fondi Global në përputhje me parimet dhe misionin ka identifikuar disa parime

bazë në lidhje me kërkesat e mbikëqyrjes së kryer nga MKV-ja:

MKV-të mbikëqyrin performancën e PR-ve për të siguruar që ato të arrijnë

objektivat e dakorduara të programeve që po zbatojnë.

Roli i mbikëqyrjes së MKV është i rëndësishëm për të zbutur vështirësitë dhe

problematikat e zbatimit.

6

Përmes mbikëqyrjes së MKV-së, PR-të mbahen përgjegjëse për të gjithë

aktorët e vendit.

Kuadri për këtë Plan Mbikëqyrës bazohet në parimet themelore të

lartpërmendura dhe në udhëzimet e lidhura më poshtë:

Mbikëqyrja është përgjegjësi kombëtare. Siç thuhet në Dokumentin Udhëzues të

Fondit Global për Mbikëqyrjen e MKV, "parimi bazë i mbikëqyrjes është të

sigurojë që burimet - financiare dhe njerëzore - të përdoren në mënyrë efikase

dhe efektive për të mirën e vendit". MKV Albania mban përgjegjësinë për

koordinimin e përgjithshëm të granteve të Fondit Global brenda vendit.

Aktivitetet Mbikëqyrëse

Funksioni kryesor i Komitetit të Mbikëqyrjes së MKV-s është të mbështesë në

mbikëqyrjen e zbatimit të çdo granti. Sipas planit të mbikëqyrjes së MKV-s,

komiteti i mbikëqyrjes ka kryer vizita rutinore në terren për të mbikëqyrur zbatimin

e granteve të GF në Shqipëri.

Aktivitetet kryesore të Komitetit Mbikëqyrës janë organizuar në katër fusha

kryesore:

Vizitat në terren, për t'i dhënë Komitetit një kuptim të kuptueshëm të zbatimit të

programit, pikat e forta dhe sfidat.

Vizitat e Mbikëqyrjes:

Rishikimin periodik të granteve ku mund të vlerësohen informacionet për

kontributin e programeve të Fondit Global në strategjitë e përgjithshme

kombëtare për sëmundjet specifike, në mënyrë që të përcaktohet nevoja

për ndryshim në aktivitetet e programit, aranzhimet e zbatimit dhe

kërkesat për ndërtimin e kapaciteteve.

7

Analizimi i informacionit. Informacioni që është mbledhur do të analizohet

për të identifikuar problemet dhe pengesat që kërkojnë vëmendje MKV.

Komiteti i Mbikëqyrjes ka zgjedhur të sjellë ekspertizë të jashtme për tu

këshilluar në mënyrë analitike dhe funksionale.

Rekomandimi i veprimit. Pasi të identifikohen problemet, çështjet ose

pengesat dhe shkaqet e mundshme të tyre, Komiteti i Mbikëqyrjes do të

rekomandojë veprimet e plota të MKV-së për të adresuar çështjet e

identifikuara.

Komiteti i Mbikëqyrjes paraqet raportet e paneleve në Mbledhjet e MKV-s duke

theksuar sukseset dhe sfidat, duke shpjeguar problemet ose pengesat që mund

të jenë identifikuar dhe që kërkojnë vëmendjen e MKV-së dhe rekomandimet

për veprime të mëtejshme.

Dokumente, raporte dhe Plani i Veprimit të përgatitura, të cilat përfshijnë

probleme identifikimi, veprimet e rekomanduara, vendimet dhe reagimet e

veprimit të marra, në lidhje me mbikëqyrjen e granteve janë në dispozicion dhe

të ngarkuara në sistemin e raportimit të Data-e të dhënave sipas kërkesave të

Fondit Global.

Komiteti Mbikqyrës në Shqipëri ka një historik më shumë se dhjetë vjeçarë dhe

ka dhën kontributin e vetë në ecurinë e zbatimit të granteve të financimit të

Fondit Global si edhe në performancën dhe vëzhgimin e treguesve të saj si nga

Përfituesi Kryesor i granteve ashtu edhe të Nën/Kontraktorëve të fondeve

bazuar në Termat e Referencës së funksionimit të tij.

Komiteti Mbikëqyrës siguron kryerjen e funksioneve të tij mbikëqyrës në lidhje me

fushat e mëposhtme që lidhen drejtëpërdrejtë me programet dhe aktivitetet e

financuara nga Fondi Global në Shqipëri:

i. Financat, duke përfshirë edhe taksat;

8

ii. Menaxhimin e Granteve nga ana e Përfituesit/ve Kryesorë;

iii. Prokurimet;

iv. Implementimin;

v. Partneritetet e Përfituesve Kryesorë/Nën-Përfituesve;

vi. Rezultatet;

vii. Raportimin;

viii. Asistencën teknike;

Përgatitja e Planit të Vizitave të Mbikëqyrjes

Mbikëqyrja e vizitave në terren

Sipas rekomandimeve të Fondit Global si

pjesë e planit vjetor të punës të

mbikëqyrjes, të ndërmerren vizita

periodike në qendrat e ofrimit të

shërbimit për të marrë informacione të

dorës së parë mbi aktivitetet dhe cilësinë

e programit. Këto vizita shpesh gjithashtu

ofrojnë mundësinë për t'u takuar me njerëzit që jetojnë ose preken nga

sëmundjet dhe për të marrë reagime prej tyre mbi cilësinë dhe ndikimin e

programeve të financuara nga grantet e Fondit Global. Në kuadër të

aktiviteteve të ndryshme që Komiteti i Mbikëqyrjes ndërmerr gjatë rrjedhës së

një viti financiar të MKV-së është edhe kryerja e vizitave mbikëqyrëse në

Qendrat e Këshillimit dhe Testimit Vullnetarë, Drejtoritë Rajonale të Shëndetit

Publik, Qendrat e ofrimit të TMM, si edhe në Klinikën Ambulatore dhe organizatat

Nën/Përfituese të granteve të Fondit Global në Shqipëri. Komiteti i Mbikëqyrjes

përdor vizitat e Mbikëqyrjes për t'i dhënë llogari të gjithë aktorëve të vendit si një

9

nga instrumentet për të ekzekutuar mandatin e saj, për të kryer mbikëqyrje mbi

Implementimin e Projektit të Fondit Global. Në fund të vitit financiar Komiteti

Mbikqyrës përgatit dhe paraqet raportin përmbledhës për vizitat dhe gjetjet e

rekomandimet për Komitetin Mbikëqyrës dhe MKV-nduke theksuar çështjet që

kërkojnë ndjekjen e mëtejshme nga MKV-ja.

Qëllimi i vizitave të mbikëqyrjes

Qëllimet i vizitave të mbikëqyrjes janë:

Mbikëqyrja e QKTV; Qendrat MMT dhe DSHP rajonale mbi veprimtarinë e

tyre, hartimin e raporteve progresive të vizitave mbikqyrëse dhe hartimi i

një Raportin Vjetor të Komitetit Mbikëqyrës;

Vlerësimi i ecurisë, impaktit dhe mbështetjen e ofruar nga Fondi Global

në lidhje me programet e ofruara;

Ndërvepron dhe synon me MKV e Shqipërisë dhe palët e interesuara për

funksionimin e përgjithshëm të qendrave të vizituara dhe përmirësimin e

cilësisë së ofrimit të shërbimeve;

Krijon mundësinë që MKV-ja e Shqipërisë të jetë një platformë funksionale

duke i raportuar anëtarëve për një sërë shqetësimesh për shpërndarjen e

shërbimeve të ngritura, përmes vizitave të mbikëqyrjes të kryera gjatë vitit

2017-2018 sipas buxhetit financiar të MKV-s.

Komiteti i Mbikëqyrjes është përgjegjësi kryesore e Mekanizmit Koordinues të

Shqipërisë (MKV). Siç thuhet në Dokumentin Udhëzues të Fondit Global për

Mbikëqyrjen e MKV, "parimi bazë i mbikëqyrjes është të sigurojë që burimet -

financiare dhe njerëzore - të përdoren në mënyrë efikase dhe efektive për të

mirën e vendit".

10

Sipas rekomandimeve të Fondit Global, si pjesë e planit të punës vjetore të

mbikëqyrjes të përgatitur, miratuar dhe buxhetuar, duhet të ndërmerren vizita

periodike në qendrat e ofrimit të shërbimit si për popullatën e përgjithshme

ashtu edhe për grupet e riskut dhe grupimet e pacientëve që jetojnë me

sëmundje për të marrë informacion të dorës së parë mbi aktivitetet e programit

dhe cilësinë e ofrimit të shërbimeve.

Këto vizita shpesh gjithashtu ofrojnë mundësinë për t'u takuar me njerëzit që

jetojnë ose preken nga sëmundjet dhe për të marrë reagime prej tyre mbi

cilësinë dhe ndikimin e programeve të financuara më parë nga grantet e Fondit

Global.

Për të siguruar më mirë që vizitat në terren të përmbushin një rol efektiv, janë

përgatitur udhëzimet për Doracakun e Mbikëqyrjes dhe Planin për vizitat në

terren të mbikëqyrjes, si dhe formularët e përmbledhjes së raporteve.

Me fillimin e procesit të draftimit të planit të ri të vizitave Mbikqyrëse për vitin

2017-2018 në kuadër të MKV-s për vlerësimin e ecurisë së punës së Qendrave të

KTV dhe qendrave të Terapisë Mbajtëse më Methadon, DSHP Rajonale si edhe

të organizatave Nën/Përfituese të fondeve të Projektit të Fondit Global në

Shqipëri u kërkua nga anëtarët e grupeve të vëzhgimit në terren të bëheshin

propozimet përkatëse.

Gjatë punës vjetore të MKV Shqipëri nga 1 Tetori 2017 deri më 30 Shtator 2018,

sipas planeve të zhvilluara të mbikëqyrjes, të cilat përfshijnë një orar të vizitave

mbikëqyrëse, janë gjithsej 34 vizita për tu kryer nga të cilat janë të ndara: 13

QKTV në Prefekturat e vendit dhe një në Tiranë; 13 DRSHP; 5 Qendra të Terapisë

Mbajtëse me Methadonë; një konsultim me PJHA dhe një vizitë mbikqyrëse

pranë Klinikës Ambulatore për personat HIV pozitivë pranë QSUT “Nënë Tereza”;

dhe 2 vizita në QOSH për grupet e riskut në Tiranë në kuadër të implementimittë

Fondit Global. Për kryerejen e vizitave u hartua një plan veprimi dhe u

11

planifikuan më parë grupe me tre persona me anëtarë nga Komiteti Mbikqyrës

dhe Komiteti Ekzekutiv i MKV-s si edhe personi përgjegjës për organizimin dhe

raportimin në grup.

Me fillimin e punës u përcaktua se për secilën vizitë duhet hartuar një raport i

shkurtër në shqip dhe në anglisht ku të pasqyrohen çështje dhe gjetje gjatë

vëzhgimeve në terren sipas një strukture të parapërgatitur që kanë të bëjnë me:

Kitet dhe reagentët; Çështjet e pajisjeve dhe materialet Informuese dhe

Edukuese; Përfshirja dhe partneritetet; si edhe Probleme të identifikuara. Në fund

të vizitave mbikëqyrëse Komiteti i Mbikëqyrjes merr në konsideratë gjetjet e

konstatuara dhe krijon mundësitë dhe zhvillon rekomandime për MKV Albania,

për veprimet që duhen ndërmarrë për të zgjidhur problemet, sfidat dhe

boshllëqet të identifikohen gjatë aktiviteteve vjetore të kryera në kuadër të

Planit të Vizitave Mbikëqyrëse.

Përgatitja e Planit të Vizitave Mbikëqyrëse

Komiteti i Mbikëqyrjes është përgjegjës për kontributin në

mbikëqyrjen efektive të të gjitha programeve të financuara

nga Fondi Global dhe procese të ngjashme në Shqipëri,

sipas funksioneve të deleguara nga MKV e Shqipërisë në

Fondin Global, siç përcaktohet në Rregulloren e Doracakut

të Manualit dhe Termat e Referencës.

Objektivat e vizitës së Komitetit Mbikëqyrës të MKV

Objektivi kryesor i këtyre vizitave të Komitetit mbikëqyrës është që të marrë një

kuptim të përgjithshëm të arritjeve dhe sfidave të programeve të HIV dhe TB në

Shqipëri në mënyrë që MKV të ofrojë udhëzime më të mira për Ministrinë e

Shëndetësisë për të forcuar zbatimin e granteve të GF në vend. Gjatë vizitës,

anëtarët e komitetit të mbikëqyrjes do të përqëndrohen në çështjet e ngritura

12

nga vëzhgimi nga një strukturë e përgatitur që merret me: Kiteve dhe

reagentëve; Çështjet e pajisjeve dhe materialet informuese dhe edukuese;

Përfshirja dhe partneritetet; si dhe problemet e identifikuara gjatë procesit të

vëzhgimit dhe dialogut me stafet e këtyre qendrave e ofruesit e shërbimeve.

Objektivat specifike:

1. Të hartohet përmes vëzhgimit në terren e një perspektivë të mbikëqyrjes

mbi mënyrën se si granti i FG po zbatohet dhe sa është i qëndrueshëm;

2. Të konstatojë çështjet dhe boshllëqet lidhur me situatën në terren gjatë

vizitave për t'i mundësuar MKV-së që të bëjë ndërhyrjet, vendimet dhe

rekomandimet e duhura.

3. Të ofrojë orientim të përgjithshëm për ekipin e ri të PR dhe PMU në

menaxhimin e granteve të Fondit Global, për të përmirësuar

performancën dhe ndërhyrjet e programit.

Metoda e punës

Komiteti i mbikëqyrjes përbëhet nga anëtarët e mëposhtëm;

1. Liliana Dango; Kryetari i Komitetit të Mbikëqyrjes

2. Adriana Hala; Zv / Kryetar; Anëtar i Komitetit të Mbikëqyrjes (KMD)

3. Merita Jazexhiu; Anëtar i Komitetit të Mbikëqyrjes (Ex-TB-PG)

4. Skender Fifo; Anëtar i Komitetit të Mbikëqyrjes (MSM Comm.)

5. Klevis Hoxhaj; Anëtar i Komitetit të Mbikëqyrjes (PLËD)

6. Marjeta Dervishi; Anëtar i Komitetit të Mbikëqyrjes (Ekspert Gr.)

13

Në fillim të muajit Tetor, në kuadër të aktiviteteve të MKV-s Shqipëri, është

zhvilluar takimi mes anëtarëve të Komitetit të Mbikëqyrjes së MKV-së dhe

përfaqësuesve të Komitetit Ekzekutiv.

Pas miratimit të planit të Aktivitetit të Mbikëqyrjes nga Komiteti i Mbikëqyrjes,

është hartuar një plan -veprimi për vizitat në terren dhe pyetësorët përkatës që

do të plotësohen bazuar në qëllimin e këtyre vizitave. Komiteti i Mbikëqyrjes

është përgjegjës për kontributin në mbikëqyrjen efektive të të gjitha

programeve të financuara nga Fondi Global dhe procese të tjera të ngjashme

në Shqipëri, sipas funksioneve të deleguara nga MKV-ja e Shqipërisë, nga Fondi

Global, siç përcaktohet në vendimin e Manualit të MKV-s dhe Termat e

Referencës së Komitetit Mbikqyrës.

Komiteti ndihmon MKV-në në përmbushjen e përgjegjësive të tij, për të mbajtur

Përfituesin Kryesues përgjegjës ndaj burimeve të dhëna për vendin: "Komiteti

është i detyruar të vendosë dhe të mbajë një dokument transparent për të

mbikëqyrur zbatimin e programit".

Pas përfundimit të vizitave mbikëqyrëse të planifikuara në kuadër të vlerësimit të

MKV-së për punën e Këshillimit Vullnetar dhe vendeve të Testimit dhe qendrave

të terapisë së mirëmbajtjes së Metadonit, në disa rrethe në Shqipëri. Sipas

grupeve të ngritura, bazuar në Planin e vizitave të mbikëqyrjes gjatë Vjetorit

financiar të MKV, duhet të kryhen gjithsej 12 vizita në qendrat e VCT, 2 vizita në

qendrat MMT dhe 5 vizita në Drejtorinë Rajonale të Publikut Shëndeti.

Plani i Aktiviteteve të Mbikëqyrjes i zhvilluar nga Komiteti Mbiqyrës për

periudhën Tetor 2017 Mars 2018 është si më poshtë;

Type of Activity Scope Date/Month

Oversight

member

Responsible

for planning

Oversight and MKV

members

Participating

14

OC Meeting

AP

discussion/

Approval 27-Oct-17

Liliana

Dango OC Membership

Site Visit - VCT

at Peshkopi‘

City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 3-Nov-17 Klevis Hoxhaj

Klevis Hoxhaj

Skender Fifo

Marjeta Dervishi

Site Visit - VCT

at Gjirokaster‘

City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 10-Nov-17 Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

Skender Fifo

Olimbi Hoxhaj

Site Visit - VCT

at Kukes‘ City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 15-Nov-17

Marjeta

Dervishi

Marjeta Dervishi

Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

Consultation

ëith Grant

Beneficiaries -

MMT clients

Tirane Consultation 24-Nov-17

Adriana

Hala

Adriana Hala Liliana

Dango

Merita Jazexhiu

Site Visit - VCT

at Vlore ‘City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub

Monitoring 6-Dec-17

Marjeta

Dervishi

Marjeta Dervishi

Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

Site Visit - VCT

at Elbasan‘

City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 19-Dec-17

Liliana

Dango

Liliana Dango

Adriana Hala

Merita Jazexhiu

Consultation

ëith PLËHIV Consultation 22-Dec-17

Adriana

Hala

Liliana Dango

Adriana Hala

15

Merita Jazexhiu

Site Visit - VCT

at Korca‘ City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 17-Jan-18 Skender Fif0

Klevis Hoxhaj

Skender Fifo

Olimbi Hoxhaj

Site Visit -

Department of

Health

Shkoder‘ City

antenatal

clinics

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 26-Jan-18

Adriana

Hala

Liliana Dango

Adriana Hala

Merita Jazexhiu

Site Visit - DPH

at Korca‘ City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 2-Feb-18 Klevis Hoxhaj

Klevis Hoxhaj

Skender Fifo

Olimbi Hoxhaj

Site Visit - MMT

at Elbasan‘

City Consultation 16-Feb-18

Liliana

Dango

Liliana Dango

Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

Site Visit -

Department of

Health Kukes‘

City antenatal

clinics

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 27-Feb-18 Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

Skender Fifo

Olimbi Hoxhaj

Site Visit - VCT

at Berat‘ City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 5-Mar-18 Skender Fifo

Skender Fifo Marjeta

Dervishi

Klevis Hoxhaj

Site Visit - MMT

at Korca’City Consultation 16-Mar-18

Marjeta

Dervishi

Marjeta Dervishi

Skender Fifo

Klevis Hoxhaj

16

Për secilën vizitë do të hartohet një raport i shkurtër në gjuhën shqipe dhe në

gjuhën angleze, në të cilin do të reflektohen çështjet e konstatuara dhe

problematikat e ngritura nga stafet e ofrimit të shërbimeve gjatë vëzhgimit

përmes një strukture pyetjesh të përgatitura që ka të bëjë me: Kitet dhe

reagentët; Çështjet e pajisjeve dhe materialet informuese dhe edukuese;

Përfshirja dhe partneritetet me pushtetin vendor dhe institucione të tjera lokale;

si dhe problemet e çështjet e identifikuara. Në Mbledhjen e fundit të muajt

Shtator 2018 do të raportohet shkurtimisht mbi kryerjen e vizitave mbikqyrjes nga

KM dhe KE i MKV-s. Gjithashtu në këtë Mbledhje do të punohet edhe mbi

strukturën e hartimit të Raportit Final të Vizitave Mbikqyrëse që do ti dorëzohet

Sekretariatit të MKV-s dhe më pas do ti qarkullohet anëtarësisë së MKV-s me

dokumentat e Mbledhjes së rradhës së MKV-s.

PYETJA PËR VIZITAT E KOMITETIT TË MBIKËQYRJES

1. Për Qendrat e VCT

Burimet e fondeve

1 A ka marrë VCT-ja fonde për HIV, TB nga donatorët?

2 Nëse po, cili grant? Pse?

3 A keni bërë ndonjë mbledhje të fondeve për aktivitete ndërgjegjësimi me

OJQ-të lokale ose institucione (p.sh. universitet, shkollat e mesme) nga sektori

privat lokal?

Menaxhimi programatik

Site Visit - VCT

at Shkoder’

City

HIV Test

Services

capacity of

the service

hub Mon. 23-Mar-18 Skender Fifo

Merita Jazexhiu

Skender Fifo

Marjeta Dervishi

17

1 Janë përmbushur objektivat e pritshme? p.sh. për

• Regjistrimi Parandalim nga nena tek femija per HIV ose për këshillim / testim?

• Zbulimi i rasteve të HIV/TB, shkalla e trajtimit? Nëse jo, pse?

2 A keni zhvilluar aktivitete të planifikimit për të përmbushur gruper e synuara?

3 A funksionojnë mekanizmat e nevojshëm të referimit ashtu siç duhet? Shembuj

• Nga këshillimi / testimi në Klinikën Ambulatore?

• nga VCT ose Drejtorine e Shendetit Publik në qendrat shëndetësore për

referimin e rasteve të supozuara të HIV dhe tuberkulozit

4 A ka ndonjë mangësi në rastet e referimit për ofrimin e shërbimeve nga rastet

e identifikuara?

Menaxhimi i prokurimit / furnizimit

1 A ka teste të mjaftueshme të shpejta të HIV-it, apo furnizime të tjera

mjekësore?

2 A ka pasur furnizime me rezerva gjatë 6 muajve të fundit? A përdoren

furnizimet e skaduara?

3 A ka teste të mjaftueshëme per Hepatitet B, C dhe Sifilizë ose furnizime të tjera

mjekësore (p.sh furnizimet laboratorike)?

4 A ka patur ndonjë inventar të paketave apo furnizimeve gjatë 6 muajve të

fundit? A janë përdorur kuti ose furnizime të skaduara?

5 Kur e keni marrë shpërndarjen tuaj të fundit të testeve apo furnizimeve te tjera

te domosdoshme per qendren?

6 A keni materiale informuese?

7. A keni bashkepunime me pushtetin vendor dhe Drejtorine e Shendetit Publik?

8. A keni zhvilluar seance informuese per edukimin e te rinjve ne shkolla,

Universitete?

9. A keni identifikuar grupe risku per HIV; MSM, Perdorues Droge, Komunitet

Rome dhe Egjyptjan, Punonjese seksi dhe nese po keni zhvilluar aktivitete me

18

keto grupe?

2. Për Drejtorite e Shendetit Publik

1 A mund të na tregoni shërbimet e laboratorit në dispozicion në DSHP tuaj?

2 A ka laborator funksional për diagnostikimin e HIV, TB dhe Hep?

A ka pasur furnizime me rezerva gjatë 6 muajve të fundit? A përdoren furnizimet

e skaduara?

3 A ka stafe adekuate të trajnuar për çdo laborator në DSHP tuaj?

4 A është laboratori funksional dhe i mirepajisur? A përfitoni mbështetje të

mjaftueshme për shërbimet laboratorike?

5. A keni identifikuar grupe risku per HIV; MSM, Perdorues Droge, Komunitet

Rome dhe Egjyptjan, Punonjese seksi dhe nese po keni zhvilluar aktivitete me

keto grupe?

6.A kryeni seanca informimi dhe dukimi ne shkolla, universitete?

7.A keni raste te testimit teg grate shtatezana dhe sa eshte niveli i informacionit

per parandalimin nga Nena tek Femija te HIV?

8.A keni materiale informuese dhe edukuese ?

9. A keni komunikim dhe bashkepunim me Pushtetiv vendor?

10. A keni bashkepunim me qendren e VCT dhe Metadonit( per rrethet ku jane

keto sherbime)?

š. Për Qendrat e Metadonit MMT

1 A do të na informoni në këtë qendër MMT për parandalimin dhe testimin e

HIV, hepatitit dhe sifilizit?

2 A po i arrini rezultatet e pritura nga grupi i synuar i IDU-ve?

3 Nga merr qendra e MMT teste per HIV, hepatite dhe sifiliz dhe furnizimet e

tjera?

19

4 A hasni ndonjë veshtiresi me sigurimin e metadonit gjatë 6 muajve të fundit?

Nëse po, si e keni trajtuar dhe zgjidhur?

5. A eshte plotesuar me staf te nevojshem qendra?

5. A ka nevoja per trajnime dhe rritje kapacitetesh stafi juaj i qendres?

6. A keni materiale informuese dhe edukuese per grupin e klienteve?

7. Zhvilloni seanca infoemuese dhe edukuese me grupin e perdoreuesve te

droges ne qendren tuaj?

8. Cila jane nevojat e identifikuara nga ju qe ndikojne ne cilesine e sherbimeve

te ofruara nga qendra?

9. A keni bashkepunim dhe mbeshtetje nga Drejtoria Rajonale e Shendetit

Publik?

Vizitat e gjashtëmujorit të parë

Komiteti Mbikëqyrës është përgjegjës për të kontribuar në mbikëqyrjen efektive

të të gjitha programeve të financuara nga Fondi Global dhe proceseve të

ngjashme në Shqipëri, në përputhje me funksionet e deleguara asaj nga MKV-ja

e Shqipërisë për Fondin Global siç është përcaktuar në Manualin Qeverisës të

MKV-s dhe Termave të Referencës. Komiteti Mbikëqyrës është përgjegjës për të

kontribuar në mbikëqyrjen efektive të të gjitha programeve të financuara nga

Fondi Global dhe proceseve të ngjashme në Shqipëri, në përputhje me

funksionet e deleguara asaj nga MKV-ja e Shqipërisë për Fondin Global siç është

përcaktuar në Manualin Qeverisës të MKV-s dhe Termave të Referencës.

Komiteti ndihmon MKV-n për përmbushjen e përgjegjësive të tij, për ta mbajtur

Përfituesi/t Kryesor të përgjegjshëm ndaj burimeve të dhëna për vendin:

"Komiteti është i nevojshëm për të vënë në vend dhe për të ruajtur një proces

transparent, të dokumentuar për të mbikëqyrur zbatimin e programit"

20

Sipas planit të zhvillimit të vizitave mbikqyrëse për nitin 2017-2018 gjatë gjashtë-

mujorit të parë të këtij viti sipas grupeve të ngritura në fillim të procesit dhe Planit

të KM të hartuar në Tetor të vitit 2017 janë parashikuar të kryhen dhe janë

zhvilluar gjithsej 15 vizita nga grupet e punës. Më konkretisht janë vizituar 8 QKTV

në rrethet Peshkopi, Gjirokastër, Kukës, Vlorë, Elbasan, Korçë, Berat dhe Shkodër;

3 Qendra të ofrimit të Terapisë Mbajtëse me Metadon në Tiranë, Korçë dhe

Elbasan; 3 Drejtori Rajonale të Shëndetit Publik Kukës, Korçë dhe Shkodër; dhe

një konsultim me Shoqatën e PJHA. Grupet e punës të ngritura nën drejtimin e

përgjegjësit të caktuar sipas planittë vizitave janë organizuar dhe në data e

caktuara kanë kryer vizitat sipas parashikimeve. Duke patur kontaktet paraprake

me qendrat që do të vizitoheshin, mundësuar kjo nga ecuritë e vizitave në vitet

e mëparshme të anëtarëve të Komitetit Mbikqyrës janë zhvilluar biseda

telefonike paraprake me drejtuesit e Qendrave. Janë kontaktuar dhe informuar

mbi vizitat dhe qëllimin e tyre dhe është bërë konfirmimi paraprak i datës dhe

orës së kryerjes së vizitave.

Gjatë vizitave të kryera janë bërë vëzhgimet në terren si edhe janë plotësuar

pyetsorët e parapërgatitur për informacionin e nevojshëm për Rportim nga

grupet e punës(sipas varianteve të parapërgatitura të pyetsorëve, modelet më

sipër). Vizitat kanë përmbushur qëllimin e tyre jo plotësisht pasi këtë vit

pritshmëritë kishin të bënin me rezultatet e impaktit të fillimit të implementimit të

Projektit kombëtar me financimin e Fondit Global.

Vonesa prej gati më shumë se një viti të fillimit të zbatimittë Projektit konkludojë

në faktin që rezultatet gjatë vizitave në terren të mos kishin ndonjë ndryshim nga

ato të zhvilluara një vit më parë. Situata paraqitej pothuaj njëlloj më të njëjtat

problematike, konstatime, çështje të evidentuara dhe shqetësime të ngritura.

21

Për procedurë t kryerjes së vizitave u bë plotësimi i pyetsorëve, u morrë

informacioni i nevojshëm gjatë takimeve me stafet e qendrave si edhe u

evidentuan mangësitë e problematikat.

Në përfundim të çdo vizite personi përgjegjës i ngarkuar me organizimin dhe

raportimin ka përgatitur edhe një raport të shkurtër të vizitave mbiikqyrëse në

terren. Këto raporte sipas rregullit të përcaktuar i dorëzohen sekretariatit të MKV-

s Shqipëri, i cili i hedh ato në sistemin e raportimit të të dhënave për Shqipërinë

që funksionon pranë Fondit Global në përputhje me kërkesat e donatorit.

Çështje të identifikuara

Për kite dhe reagentë

1. Mangësi serioze të konstatuara, mungojnë burimet e nevojshme

financiare për mbulimin e nevojave duke përfshirë mungesën e

furnizimeve, kitet dhe reagentët dhe infrastrukturës joadekuate në disa

Qendra e KTV;

2. Financimi, infrastruktura dhe burimet njerëzore me mungësi ose shumë të

kufizuara për fushatën e ndërgjegjësimit jashtë mjediseve të tyre;

3. Nevojat për sigurimin e ofrimit të testimeve në zonat e KAP;

4. Vështirësitë në prokurimet e testeve të shpejta;

5. Kufizime ose mangësi në mbulimin me shërbime ndërgjegjësimi, informimi,

këshillimi dhe testimi në zonat rurale, ose qytete të tjera brenda zonave të

mbullimit të rajonit gjeografik;

6. Mangësitë në konteinerë të veçantë për grumbullimin e mbeturinave;

Mungesa e fondeve për promovimin dhe aktivitetet e komunitetit sidomos

në zonat rurale;

22

Pajisjet dhe materialet e nevojshme

1. Cilësia e ulët e këshillimit dhe gatishmëria e këshilltarëve; shërbimet e

këshillimit dhe cilësia e tyre lë shumë për të dëshiruar(nevoja imediate në

trajnim dhe rritje kapacitetesh);

2. Mungesa e shtrirjes së aktiviteteve të ndërgjegjësimit, informimit dhe

testimit në zona të tjera të qyteteve ku ndodhen QKTV-të;

3. Mungesa e sesioneve informuese, ndërgjegjësimit dhe testimit me të rinjtë,

vajzat, gratë shtatzëna dhe ofruesit e shëndetit në zonat rurale ku janë të

nevojshme;

4. Plotësisht mungesa e materialeve informative ose promovuese

5. Nevojat për trajnim për futjen e testimit dhe këshillimit të iniciuar nga

ofruesit e shërbimeve (PITC);

Përfshirja dhe partneritetet

Nevoja për qasje në ndërhyrje dhe aktivitete në objektin e paraburgimit nga

DSHP rajonale;

1. Nevoja për rritjen dhe përforcimin e bashkëpunimit ndërmjet QKTV,

Qendrat MMT dhe DSHP Rajonale për zhvillimin e një kuadri të përbashkët

dhe metodave të reja të qasjes për të ndihmuar zonat rurale për të

mbivendosur barriera të tjera duke përfshirë boshllëqet gjeografike në

ndihmën për shërbimet dhe aktivitetet e parandalimit të HIV-it.

2. Mangësi në bashkëpunim për të përmirësuar marrëdhëniet e përgjithshme

midis DSHP-ve rajonale, OJQ-ve lokale dhe organizatave të grupeve të

studentëve në aftësinë për të organizuar veprimtari në parandalim dhe

23

organizimin e aktiviteteve ndërgjegjësuese dhe bashkëpunues mbi

përgjigjet ndaj HIV-it.

3. Nevoja e draftimit dhe zhvillimit të një plani të mirë organizuar dhe

strukturuar të aktiviteteve dhe mbështetja programore për t'iu përgjigjur

çështjeve lokale të HIV-it në komunitetet në të gjithë mjediset, e diskutuar

shpesh si problematkë si dhe pengesat e perceptuara ndaj përgjigjeve

parandaluese.

4. Nevoja për trajnime në forcimin e kapaciteve të stafeve dhe ofruesve të

shërbimit në menaxhimin e shëndetit të qarkut dhe lidership të fortë lokal

për iniciativat për ngritjen e kapaciteteve për të mbështetur qasjet e reja

për parandalimin e HIV (PITC) është e nevojshme.

Rekomandime

1. Nevojitet një plan i mjaftueshëm i mbulimit me fonde dhe burime

financiare dhe bazë materiale për furnizime, kite dhe reagentë nga DSHP

Rajonale për Qendrat e KTV në qarqet e tyre. Mbulimi gjatë gjithë vitit me

kite, furnizime mjeksore dhe reagentë është një domosdoshmëri;

2. Nevojitet një plan veprimi konkret i përgatitur nga stafi i QKTV-ve për

ndërhyrje në grupet e PK sipas zonave të identifikuara në rajonet

përkatëse;

3. Duhet të përgatitet dhe hartohet një Plani veprimi për ndërhyrjen në

ndërgjegjësimin dhe testimin e mbulimit të zonave rurale;

4. Duhet të zhvillohet fushata kombëtare për promovimin e qendrave të KTV

për rritje të vizibilitetit të tyre;

5. Nevojiten materialet informative ose promovuese nga ISHP dhe Programi

Kombëtar i AIDS(të zhvillohen dhe shpërndahen);

6. Nevojitet Trajnimi për futjen e testimit dhe këshillimit të iniciuar nga ofruesit

e shërbimeve (PITC) si një qasje e re në kuadër të zbatimittë Projektit të

Fondit Global në Shqipëri.

24

7. Është e nevojshme trajnimi për stafin e Qendrave KTV për të përmirësuar

performancën dhe njohuritë; komunikimin efektiv me individët,

komunitetet, kolegët dhe institucionet lokale;

8. Sesionet informative, ndërgjegjësimi dhe testimi me të rinjtë, vajzat, gratë

shtatzëna nga ofruesit e shërbimeve shëndësore në zonat rurale janë të

domosdoshme;

9. Të rritet bashkëpunimi dhe marrëdhëniet e përgjithshme midis DSHP-ve

rajonale, OJQ-ve lokale dhe grupeve të studentëve;

10. Të rritet dhe forcohet bashkëpunimi ndërmjet QKTV-ve, Qendrave të MMT-

së dhe DSHP-ve rajonale;

11. Zhvillimi i një kuadri dhe metodat e reja të qasjes për të ndihmuar zonat

rurale për shërbimet dhe aktivitetet e parandalimit të HIV;

12. Sigurimi i testimit për personelin shëndetësor të paktën një herë në vit,

duhet të planifikohet nga mbulimi rajonal i aktivitetit dhe punës së DSHP-

ve;

13. MKV-ja duhet të hartojë dhe paraqesë një letër me rekomandime e

konkluzione në MSHMS dhe ISHP me të gjitha gjetjet dhe çështjet që janë

identifikuar gjatë vizitave në terren;