Τι είναι ρατσισμός;Τι είναι ρατσισμός; Ρατσισμός Ρατσισμός είναι η διάκριση που είναι η διάκριση που

γίνεται σε βάρος φυλών, ομάδων ή γίνεται σε βάρος φυλών, ομάδων ή προσώπων, η μεροληπτική προσώπων, η μεροληπτική αντιμετώπιση αυτών. Ο όρος αντιμετώπιση αυτών. Ο όρος ρατσισμός αρχικά χρησιμοποιήθηκε ρατσισμός αρχικά χρησιμοποιήθηκε για τη διάκριση των φυλών σε για τη διάκριση των φυλών σε ανώτερες και κατώτερες. ανώτερες και κατώτερες.

Ποιες είναι οι μορφές του Ποιες είναι οι μορφές του ρατσισμού;ρατσισμού;

ΦυλετικόςΦυλετικός ΕθνικόςΕθνικός ΚοινωνικόςΚοινωνικός Ατομικός Ατομικός ΘεσμικόςΘεσμικός ΠολιτισμικόςΠολιτισμικός

Η αναγνώριση ίσης αξίας σε όλους τους ανθρώπους δεν είναι ούτε ισοπεδωτική παράκαμψη των ιδιαιτεροτήτων του κάθε προσώπου ούτε εξάλλου ιδεολογική κενολογία. Αποτελεί αντίθετα την προϋπόθεση του σεβασμού της ιδιαιτερότητας του κάθε ατόμου ή της κάθε πολιτιστικής κοινότητας.

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά, Τα ΜΜΕ, έντυπα και ηλεκτρονικά,

παρουσιάζουν τη συμπεριφορά παρουσιάζουν τη συμπεριφορά μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων που μεμονωμένων ατόμων ή ομάδων που επιβεβαιώνει τις ρατσιστικές αντιλήψεις επιβεβαιώνει τις ρατσιστικές αντιλήψεις ((οι γυναίκες παρουσιάζονται ως οι γυναίκες παρουσιάζονται ως αδύναμες, υποτακτικές συγκριτικά αδύναμες, υποτακτικές συγκριτικά με τους άνδρες, οι Αλβανοί και οι με τους άνδρες, οι Αλβανοί και οι Τσιγγάνοι ως κακοποιοίΤσιγγάνοι ως κακοποιοί) ή ) ή ηρωοποιούν τους φορείς της βίας.ηρωοποιούν τους φορείς της βίας.

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Η απλουστευτική τάση των Η απλουστευτική τάση των

ανθρώπων για ανθρώπων για κατηγοριοποιήσειςκατηγοριοποιήσεις, οι οποίες , οι οποίες διευκολύνουν τον υπερτονισμό και τη διευκολύνουν τον υπερτονισμό και τη μεγιστοποίηση των διαφορών των μεγιστοποίηση των διαφορών των έσω ομάδων προς τις έξω ομάδες.έσω ομάδων προς τις έξω ομάδες.

Η περιορισμένη γνώση Η περιορισμένη γνώση εμποδίζει τη εμποδίζει τη σωστή αξιολογική κρίσησωστή αξιολογική κρίση για τους για τους άλλους.άλλους.

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Η έλλειψη ουσιαστικής αλλά κυρίως Η έλλειψη ουσιαστικής αλλά κυρίως

ανθρωπιστικής Παιδείας επιτρέπει ανθρωπιστικής Παιδείας επιτρέπει τον τον ετεροκαθορισμό ομάδων από ετεροκαθορισμό ομάδων από επιτήδειους και την καλλιέργεια, επιτήδειους και την καλλιέργεια, αντί ισότητας, φανατισμού και αντί ισότητας, φανατισμού και ρατσισμού σε βάρος άλλων.ρατσισμού σε βάρος άλλων.

Η απομόνωση των πνευματικών Η απομόνωση των πνευματικών ανθρώπωνανθρώπων ευνοεί την κατάσταση ευνοεί την κατάσταση του του πνευματικού σκοταδισμού.πνευματικού σκοταδισμού.

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Η τάση ανθρώπων ή ομάδων να Η τάση ανθρώπων ή ομάδων να

διατηρούν σε υψηλό επίπεδο την διατηρούν σε υψηλό επίπεδο την αυτοεκτίμηση, το γόητρο και το αυτοεκτίμηση, το γόητρο και το κύρος τους (κύρος τους (εγωισμόςεγωισμός).).

Η χαμηλή αυτοεκτίμηση ατόμων ή Η χαμηλή αυτοεκτίμηση ατόμων ή ομάδωνομάδων τούς οδηγεί στην τούς οδηγεί στην αναβάθμιση των δικών τους αναβάθμιση των δικών τους ιδιαίτερων χαρακτηριστικών ιδιαίτερων χαρακτηριστικών και και στην υποβάθμιση των άλλων.στην υποβάθμιση των άλλων.

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Η αναζήτηση «εξιλαστήριου θύματος»,Η αναζήτηση «εξιλαστήριου θύματος»,

στρoφή δηλαδή της επιθετικότητας μιας στρoφή δηλαδή της επιθετικότητας μιας ομάδας προς κάποια άλλη, η οποία δεν έχει ομάδας προς κάποια άλλη, η οποία δεν έχει καμιά σχέση με τα αίτια της επιθετικότητας. καμιά σχέση με τα αίτια της επιθετικότητας.

Η κοινωνική ταυτότηταΗ κοινωνική ταυτότητα των ατόμων των ατόμων διαμορφώνεται μέσω της ταύτισης ή της διαμορφώνεται μέσω της ταύτισης ή της συμμετοχής τους σε ορισμένες συμμετοχής τους σε ορισμένες κοινωνικές ομάδεςκοινωνικές ομάδες ή κατηγορίες ατόμων ή κατηγορίες ατόμων (π. χ. άνδρες, γυναίκες, Χριστιανοί, (π. χ. άνδρες, γυναίκες, Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι κλπ).Μουσουλμάνοι κλπ).

Πού οφείλεται ο ρατσισμός;Πού οφείλεται ο ρατσισμός; Ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ Ο οικονομικός ανταγωνισμός μεταξύ

κοινωνικών ομάδων στη διεκδίκηση κοινωνικών ομάδων στη διεκδίκηση περιορισμένων θέσεων εργασίας, περιορισμένων θέσεων εργασίας, οικονομικού οφέλους και αγαθών (π.χ. οικονομικού οφέλους και αγαθών (π.χ. οιοι μετανάστες απειλούν τα οικονομικά μετανάστες απειλούν τα οικονομικά συμφέροντα των μόνιμων συμφέροντα των μόνιμων κατοίκων-μελών μιας κοινωνίαςκατοίκων-μελών μιας κοινωνίας με με αποτέλεσμα εύκολα να υιοθετούνται αποτέλεσμα εύκολα να υιοθετούνται προκαταλήψεις εναντίον τους).προκαταλήψεις εναντίον τους).

Η οικονομική εκμετάλλευση Η οικονομική εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωποανθρώπου από άνθρωπο «ηθικοποιείται» με την υποτίμηση «ηθικοποιείται» με την υποτίμηση του εκμεταλλευόμενου (π.χ. οι του εκμεταλλευόμενου (π.χ. οι Λευκοί θεωρούσαν κατώτερους τους Λευκοί θεωρούσαν κατώτερους τους Μαύρους, για να τους χρησιμοποιούν Μαύρους, για να τους χρησιμοποιούν ως φθηνά εργατικά χέρια).ως φθηνά εργατικά χέρια).

Η ηθική της ανεκτικότητας είναι ηθική της Η ηθική της ανεκτικότητας είναι ηθική της ειρήνης. Αξιώνει από όλους μας, εν όψει του ειρήνης. Αξιώνει από όλους μας, εν όψει του γεγονότος ότι μας χωρίζουν πολλά πράγματα, γεγονότος ότι μας χωρίζουν πολλά πράγματα, να προτάσσουμε πάντα αυτά που μας ενώνουν. να προτάσσουμε πάντα αυτά που μας ενώνουν.

Ποιες είναι οι συνέπειες του Ποιες είναι οι συνέπειες του ρατσισμού;ρατσισμού;

Διογκώνονται τα ήδη υπάρχοντα Διογκώνονται τα ήδη υπάρχοντα προβλήματαπροβλήματα, υποσκάπτεται η κοινωνική , υποσκάπτεται η κοινωνική συνοχή και συνοχή και διαχωρίζονται οι άνθρωποι διαχωρίζονται οι άνθρωποι σε προνομιούχους και μη, σε προνομιούχους και μη, με ανάλογες με ανάλογες συνέπειες στη μόρφωση, και στην συνέπειες στη μόρφωση, και στην επαγγελματική σταδιοδρομία,επαγγελματική σταδιοδρομία,

καλλιέργεια ανταγωνιστικού καλλιέργεια ανταγωνιστικού πνεύματοςπνεύματος και εμφάνιση κοινωνικών και εμφάνιση κοινωνικών προβλημάτων (βία, τρομοκρατία, προβλημάτων (βία, τρομοκρατία, εγκληματικότητα, πόλεμοι),εγκληματικότητα, πόλεμοι),

επικράτηση του δίκαιου του επικράτηση του δίκαιου του ισχυρότερουισχυρότερου

εμφάνιση κοινωνικά εμφάνιση κοινωνικά περιθωριοποιημένων ομάδων.περιθωριοποιημένων ομάδων.

παραβίαση ανθρωπίνων παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτωνδικαιωμάτων

έλλειψη αξιοκρατίαςέλλειψη αξιοκρατίας

απαισιοδοξίααπαισιοδοξία και απογοήτευση και απογοήτευση όσων όσων αντιμετωπίζονται ρατσιστικά,αντιμετωπίζονται ρατσιστικά,

αβεβαιότητα και ανασφάλειααβεβαιότητα και ανασφάλεια, που , που οδηγούν στο άγχος και στην οδηγούν στο άγχος και στην απαισιοδοξία,απαισιοδοξία,

επιθετική έκφρασηεπιθετική έκφραση ή εγκληματική ή εγκληματική συμπεριφοράσυμπεριφορά

φόβος και ανασφάλειαφόβος και ανασφάλεια στο κοινωνικό στο κοινωνικό σύνολο σύνολο

πνευματική στασιμότηταπνευματική στασιμότητα, λόγω , λόγω κοινωνικής απομόνωσης και κοινωνικής απομόνωσης και έλλειψης διαλόγου. έλλειψης διαλόγου.

προβολή του ατομικού προβολή του ατομικού συμφέροντοςσυμφέροντος, εκμετάλλευση των , εκμετάλλευση των συνανθρώπων και εξόντωση των συνανθρώπων και εξόντωση των αντιπάλων. αντιπάλων.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο ρατσισμός;ρατσισμός;

Στόχος μιας διαπολιτισμικής Στόχος μιας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης εκπαίδευσης και επιμόρφωσης θα είναι η απεξάρτηση, ο θα είναι η απεξάρτηση, ο απογαλακτισμός από τις απογαλακτισμός από τις προκαταλήψεις και το προκαταλήψεις και το στερεότυπα.στερεότυπα.

Τους ανθρώπους τους ενώνει όχι Τους ανθρώπους τους ενώνει όχι απλώς η επιθυμία αποφυγής του απλώς η επιθυμία αποφυγής του πολέμου, αλλά και η συνείδηση ότι πολέμου, αλλά και η συνείδηση ότι μόνο με το συντονισμό των μόνο με το συντονισμό των προσπαθειών όλων μας μπορούν πια προσπαθειών όλων μας μπορούν πια να εξασφαλιστούν ακόμη και οι να εξασφαλιστούν ακόμη και οι φυσικές και βιολογικές φυσικές και βιολογικές προϋποθέσεις της επιβίωσης μας.προϋποθέσεις της επιβίωσης μας.

Καθένας έχει δικαίωμα στην Καθένας έχει δικαίωμα στην εκπαίδευση, εκπαίδευση, που πρέπει να παρέχεται που πρέπει να παρέχεται δωρεάν, τουλάχιστον στη στοιχειώδη δωρεάν, τουλάχιστον στη στοιχειώδη και βασική βαθμίδα της. και βασική βαθμίδα της. Οικονομική Οικονομική ενίσχυση των μειονοτήτων.ενίσχυση των μειονοτήτων. Ισονομία - ισοπολιτεία στις Ισονομία - ισοπολιτεία στις διεκδικήσεις των μειονοτήτωνδιεκδικήσεις των μειονοτήτων και και στη μεταχείρισή τους από όλους τους στη μεταχείρισή τους από όλους τους αρμόδιους φορείς. αρμόδιους φορείς.

Στο πλαίσιο της κοινωνικής τους Στο πλαίσιο της κοινωνικής τους αποστολής αποστολής οφείλουν να οφείλουν να καταγγέλλουν μέσα από το καταγγέλλουν μέσα από το δημοσιογραφικό τους ρόλοδημοσιογραφικό τους ρόλο περιπτώσεις καταπάτησης των περιπτώσεις καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω ανθρωπίνων δικαιωμάτων λόγω εκδήλωσης ρατσιστικών εκδήλωσης ρατσιστικών αντιλήψεων. αντιλήψεων.

Τα μάτια των άλλων μπορεί να είναι τουλάχιστον Τα μάτια των άλλων μπορεί να είναι τουλάχιστον τόσο καχύποπτα όσο και τα δικά μας. Γίνονται τόσο καχύποπτα όσο και τα δικά μας. Γίνονται καθρέφτης όπου διαπιστώνουμε πόσο καθρέφτης όπου διαπιστώνουμε πόσο «μελαχρινοί» ή πόσο «αλβανοί» δείχνουμε «μελαχρινοί» ή πόσο «αλβανοί» δείχνουμε καθρέφτης όπου κάθε «λευκός» μπορεί να καθρέφτης όπου κάθε «λευκός» μπορεί να διαπιστώνει πως είναι κι αυτός έγχρωμος και διαπιστώνει πως είναι κι αυτός έγχρωμος και κάθε «έγχρωμος» πως είναι τελικά μια απόχρωση κάθε «έγχρωμος» πως είναι τελικά μια απόχρωση λευκού δίχως να χρειάζεται να το αποδείξει με το λευκού δίχως να χρειάζεται να το αποδείξει με το αίμα του.αίμα του.

Οι ΜΚΟ οφείλουν να οργανώνουν Οι ΜΚΟ οφείλουν να οργανώνουν εκστρατεία πληροφόρησης της εκστρατεία πληροφόρησης της κοινής γνώμης τόσο για τα κοινής γνώμης τόσο για τα δικαιώματά τουςδικαιώματά τους ώστε να προσφεύγουν ώστε να προσφεύγουν οι πολίτες στη δικαιοσύνη και να οι πολίτες στη δικαιοσύνη και να προστατεύονται προστατεύονται όσο και για τις όσο και για τις χώρες,χώρες, τα καθεστώτα ή ακόμα και τα καθεστώτα ή ακόμα και εκείνες τις πολιτικές ή κοινωνικές εκείνες τις πολιτικές ή κοινωνικές ομάδες ομάδες που υπερασπίζονται και που υπερασπίζονται και ευαγγελίζονται ρατσιστικές θεωρίες.ευαγγελίζονται ρατσιστικές θεωρίες.

Στο όνομα ποιας ανθρώπινης κοινωνίας, ποιου στοιχειώδους σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, αυτοβουλίας, αξιοκρατίας, διακρίνουμε τους πολίτες σε κανονικούς και μη κανονικούς;

««Αυτοί οι άνθρωποι δεν είναι σαν κι εμάςΑυτοί οι άνθρωποι δεν είναι σαν κι εμάς». Η ». Η αθωότατη αυτή διατύπωση διάκρισης στη γλώσσα αθωότατη αυτή διατύπωση διάκρισης στη γλώσσα του λαού αντιστοιχεί σ' ένα απέραντο στρώμα του λαού αντιστοιχεί σ' ένα απέραντο στρώμα προκαταλήψεων στο συλλογικό φαντασιακό. Τον 5ο προκαταλήψεων στο συλλογικό φαντασιακό. Τον 5ο αιώνα π.χ. ένας Έλληνας της Ασίας, ο Ηρόδοτος ο αιώνα π.χ. ένας Έλληνας της Ασίας, ο Ηρόδοτος ο Αλικαρνασσεύς - «ο πατέρας της ιστορίας»- Αλικαρνασσεύς - «ο πατέρας της ιστορίας»- κοροϊδεύει τους Αιγυπτίους οι οποίοι «καθιέρωσαν κοροϊδεύει τους Αιγυπτίους οι οποίοι «καθιέρωσαν ήθη και έθιμα αντίθετα από τους άλλους ανθρώπους, ήθη και έθιμα αντίθετα από τους άλλους ανθρώπους, αφού «εις τον τόπον τους αι γυναίκες συχνάζουν εις αφού «εις τον τόπον τους αι γυναίκες συχνάζουν εις την αγοράν και κάνουν το λιανικό εμπόριο, ενώ οι την αγοράν και κάνουν το λιανικό εμπόριο, ενώ οι άντρες μένουν στο σπίτι και υφαίνουν […] Ουρούν αι άντρες μένουν στο σπίτι και υφαίνουν […] Ουρούν αι γυναίκες ορθαί, οι άνδρες καθιστοί. Κάνουν την γυναίκες ορθαί, οι άνδρες καθιστοί. Κάνουν την ανάγκη τους μέσα εις το σπίτι, τρώγουν όμως έξω ανάγκη τους μέσα εις το σπίτι, τρώγουν όμως έξω εις τον δρόμο..». Πώς μπορεί να είναι κανείς εις τον δρόμο..». Πώς μπορεί να είναι κανείς Αιγύπτιος; μοιάζει να σκέφτεται ο Ηρόδοτος. Αιγύπτιος; μοιάζει να σκέφτεται ο Ηρόδοτος.

Χαρακτηριστική περίπτωση Χαρακτηριστική περίπτωση ρατσιστικού κράτους ήταν η Νότια ρατσιστικού κράτους ήταν η Νότια Αφρική, στην οποία μέχρι πριν Αφρική, στην οποία μέχρι πριν λίγα χρόνια ίσχυε το απαρτχάιντ, λίγα χρόνια ίσχυε το απαρτχάιντ, δηλαδή η με νόμο διοικητική δηλαδή η με νόμο διοικητική ταξινόμηση των κατοίκων σε:ταξινόμηση των κατοίκων σε: Ευρωπαίους, Ινδούς, Έγχρωμους στους Ευρωπαίους, Ινδούς, Έγχρωμους στους οποίους περιλαμβάνονταν κυρίως οι οποίους περιλαμβάνονταν κυρίως οι μιγάδες και Μπαντού. μιγάδες και Μπαντού.

Μια πραγματική προσφορά αγάπης θα ήταν να κάνουμε παρέα με έναν ανάπηρο, να ανοίξουμε διάλογο με ένα ναρκομανή αποφυλακισμένο, να δώσουμε βοήθεια σε μια κοινή γυναίκα να αλλάξει δουλειά και να βοηθήσουμε έναν αθίγγανο να στείλει το παιδί του στο σχολείο.

Στο σημερινό οικουμενικό κόσμο δεν υπάρχει άλλος τρόπος ειρηνικής συμβίωσης πέρα από το σεβασμό της διαφοράς, πέρα από την ανοχή. Είναι δύσκολο να ζήσουμε χωρίς δαίμονες, χωρίς βαρβάρους, αλλά ίσως δεν έχουμε κι άλλη επιλογή!».

Πάντα τρόμαζε τους λαούς η διαφορετικότητα των άλλων λαών. Στη διατροφή, στη γλώσσα, στην ενδυμασία, στο χρώμα, στην κατατομή! Και πάντα αποδίδονται στους άλλους κάποια δαιμονικά χαρακτηριστικά που ήταν λίγο ή πολύ επικίνδυνα για μας.

Αν ο κάθε πολιτισμός ξαφνιάζεται με Αν ο κάθε πολιτισμός ξαφνιάζεται με τη διαφορετικότητα του άλλου, αυτό τη διαφορετικότητα του άλλου, αυτό δεν συνηγορεί σε μια αξιολόγηση του δεν συνηγορεί σε μια αξιολόγηση του «καλύτερου» και του «χειρότερου» «καλύτερου» και του «χειρότερου» από τους δύο.από τους δύο.

Μήπως, τελικά, είναι Μήπως, τελικά, είναι περισσότερα αυτά που μας περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν;χωρίζουν;

Εμείς με τη σειρά μας πρέπει να σπάσουμε Εμείς με τη σειρά μας πρέπει να σπάσουμε τα ταμπού και τους ψεύτικους τύπους. Ας τα ταμπού και τους ψεύτικους τύπους. Ας είμαστε περισσότερο ευαίσθητοι και είμαστε περισσότερο ευαίσθητοι και λιγότερο ψεύτικοι και καχύποπτοι.λιγότερο ψεύτικοι και καχύποπτοι.