29.3.2016

1

BABAKKIMIM ONARIMONARIM&&

Bakm PlanlamasBakm PlanlamasKaynaklarKaynaklar

Kocaeli Makinenin Bakm Ders NotlarKocaeli Makinenin Bakm Ders Notlar

Prof. Dr. Mustafa KKSAL (Kitap)Prof. Dr. Mustafa KKSAL (Kitap)

YardYard. Do. Dr. Arzu UZUN (Kitap). Do. Dr. Arzu UZUN (Kitap)

Bakm nedir?

En genel anlamda bakm:: CanlCanl yaya dada canszcanszbtnbtn varlklarnvarlklarn veve cisimlerincisimlerin iyiiyidurumlarnndurumlarnn korunmaskorunmas veve devamnndevamnnsalanmassalanmas ileile ilgiliilgili tedbirtedbir veve faaliyetlerininfaaliyetlerininsreklisrekli olarakolarak yerineyerine getirilmesigetirilmesi ilemidirilemidir

Reaktif - Proaktif

Makine tehizat ve retim sistemlerinebakldnda bakm:

TmTm retimretim sisteminisistemini veyaveya belirlibelirli donanmdonanmfaalfaal durumdadurumda bulundurmakbulundurmak iiniin yaplanyaplanfaaliyetlerdirfaaliyetlerdir..

ArzayaArzaya anndaannda mdahalemdahale:: ReaktifReaktif

KoruyucuKoruyucu bakm,bakm, rutinrutin muayenemuayene:: ProaktifProaktif

BAKIMIN NEMBAKIMIN NEM

Challenger Kazas ubat 2003

29.3.2016

2

2003 Kuzey Dou Elektrik Kesintisi(2 gn)

Deepwater Horizon (BP)(Toplam 19 Milyar Dolar)

Hatfield Tren Kazas 2000

BAKIMIN NEMBAKIMIN NEM

BakmBakm yrtlmesiyrtlmesi aamasndaaamasnda pekpek okok bilimbilim dalnndalnn

kullanlmasnkullanlmasn gerektirdiinden,gerektirdiinden, birbir bilimdirbilimdir..

SorunlaraSorunlara karkar deiikdeiik yaklamlaryaklamlar veve eylemlereylemler

gerektirdiindengerektirdiinden birbir sanattrsanattr..

BakmnBakmn etkinliininetkinliinin ekillendirilecekekillendirilecek olanolan kuruluakurulua dikkatlidikkatli

birbir ekildeekilde uydurulmasuydurulmas ynndenynnden birbir felsefedirfelsefedir..

Bilimsel,Bilimsel, sanatsalsanatsal veve felsefifelsefi birbir yaklamyaklam sergilemektedirsergilemektedir..

BAKIMIN NEMBAKIMIN NEM

Gereksiz ekipman, para stou ve dolayl olarak stokmaliyetini azaltr.

retim kayplarn azaltr.

ilik kayplarn azaltr.

Kaza ve yaralanma riskini azaltr.

Ekipman mrn artrr.

Ekipman performansn artrr.

Enerji Tasarrufunu artrr.

Hizmet kalitesi ve Mteri memnuniyetini etkiler.

Dier sistemlerin almasn etkiler.

Bakm Planlamas Nedir?

BirBir fabfabrikrikanannn mamakkinaina veve tetessisisllereriininninsresrekklili oollaarrakak aalrlr dduurruumdamda oollmamassnnssaallaamakmak amamacac ileile yyaappllacakacak olaolannffaaaaliyliyetetlleerrinin plplanlaanlanmanmassddrr..

29.3.2016

3

Bakm faaliyetlerinin baarya ulaabilmesi iin;

Her iletme teknolojik, iletme ve evre artlarna gre bir bakm politikas tasarlamaldrtasarlamaldr.

Bakm iin gerekli olan malzeme stoklar hazr olmaldrmalzeme stoklar hazr olmaldr.

Btn bakm faaliyetlerinin kayt ilemi yaplmaldrkayt ilemi yaplmaldr.

Bakm talepleri bir merkezde toplanmaltoplanmal ve buradaki yneticinin onay ve bilgisi ile bakm ilemi yaplmaldrbakm ilemi yaplmaldr.

retimde alan iiler ok acil durumlar dnda bakm ilemleri yapmamaldryapmamaldr.

Arza sklnn azaltlmasazaltlmas ve onarm sresinin azaltlmasazaltlmas amac ak bir biimde belirlenmelidirbelirlenmelidir.

eitli bakm nlemlerinin st ynetimden teknisyenlere kadar tm personeli iermesi gereklidiriermesi gereklidir. Bakm iletmede, verimli ve ekonomik rn imali, iletmenin tm blmlerinin birlikte almas ile gerekletirilebilir.

Bakm planlamas, bakm mhendislii araclyla yaplr.

Bakm mhendislii faaliyetleri temel ve yardmc fonksiyon faaliyetleri olmak zere iki gruba ayrlr.

Bakm mhendisliinin temel fonksiyonlar:

Mevcut fabrika, makina, ara-gerelerin bakm, korunmas ve kontrol,

Mevcut makina, ara-gerelerin ve binalarn deitirilmesi,

Yeni makina, ara-gerelerin yerletirilmesi ve yenibinalarn inaat,

Enerji retim ve nakil v.b. tesisatn kontrol ve bakm,

Bakm hizmetlerinden yararlanma dzeyinin artrlmas,

Bakm mhendisliinin yardmc fonksiyonlar:

Ambarlarn korunmas ve bakm,

Fabrika binasnn yangn, patlama v.b. gibi tahribata yol aan

tehlikelere kar korunmas. Bunun iin gerekli olan koruyucu

malzeme ve tesislerin bakm,

Hurda makina ve ara-gerelerin bakm ve deerlendirilmesi,

evre kirliliinin nlenmesi amac ile artk maddelerin ortadan

kaldrlarak deerlendirilmesi,

Bina, makina, ara ve gerelerin sigorta ettirilmesi,

Kapclk, bekilik vb. hizmetler iletme ynetimince bakm

mhendisliine verilebilecek dier grevlerdir.

Bakm Felsefesinin Tarihsel Geliimi

Bakm FelsefesiBakm FelsefesiBakm FelsefesiBakm Felsefesi

1. Nesil1. Nesil

- Bozulduunda Tamir Et (Dzeltici Bakm)

2. Nesil2. Nesil

- Daha yksek emre amadelik

- Daha uzun ekipman mr

- Daha dk maliyet

3. Nesil3. Nesil

- Daha yksek emre amadelik ve gvenilirlik

- Daha yksek gvenlik

- Daha yksek rn kalitesi

- evreye daha az zarar

- Daha uzun ekipman mr

- Daha etkin maliyet zmleri

19401940 19501950 19601960 19701970 19801980 19901990 20002000

DNYADA BAKIMIN FELSEFESNN GELM

1.AAMA: 2.Dnya Savana Kadar Olan Dnem

SanayiSanayi mekanikmekanik sistemlersistemler ynndenynnden zayfzayfEkipmanlardakiEkipmanlardaki arzalarzal durulardurular okok nemlinemli deildeil vevebunlarnbunlarn nlenmesinlenmesi dede yksekyksek birbir nceliktencelikte deildeil..KullanlanKullanlan ekipmanlarnekipmanlarn tasarmlartasarmlar basitbasit veve tamiritamiri kolaykolay bubunedenlenedenle nleyicinleyici faaliyetlerfaaliyetler gelimemitirgelimemitir..GenelGenel birbir bakmbakm ynetimiynetimi yokyok.. Temizleme,Temizleme, tamirtamir veveyalamadanyalamadan oluanoluan birbir sistemsistem mevcutturmevcuttur..

29.3.2016

4

DNYADA BAKIMIN FELSEFESNN GELM

2.AAMA: 2.Dnya Sava Srasnda

Savan etkisiyle Savan etkisiyle artan retim talepleriartan retim talepleri, , mekanik sistemlerin mekanik sistemlerin kullanm arttrd. kullanm arttrd. Kullanlan mekanik sistemlerin Kullanlan mekanik sistemlerin says ve karmakl says ve karmakl artt. Bu art artt. Bu art mekanik sistem mekanik sistem bamllnbamlln arttrd. Bylece bu sistemlerin arttrd. Bylece bu sistemlerin dzenli dzenli almalar almalar da nem kazand. da nem kazand. Sonuta yaanan arzalarda Sonuta yaanan arzalarda byk kayplar byk kayplar olutu. Oluan kayplar olutu. Oluan kayplar ve bakm maliyetlerindeki art, nleyici faaliyetlerin ve bakm maliyetlerindeki art, nleyici faaliyetlerin (nleyici (nleyici bakm felsefesi) bakm felsefesi) ortaya kmasna ve hzla ilerlemesine vesile oldu. ortaya kmasna ve hzla ilerlemesine vesile oldu. Bakm maliyetlerinin ykseklii Bakm maliyetlerinin ykseklii Bakm ynetimi Bakm ynetimi ve ve bakm planlama bakm planlama ve kontrol ve kontrol sistemlerinin olumasn salayarak sistemlerinin olumasn salayarak maliyetlerin kontrol maliyetlerin kontrol altnda tutulmasn salad.altnda tutulmasn salad.

DNYADA BAKIMIN FELSEFESNN GELM

3.AAMA: 1970 Yllarn Ortalar

Sanayi sektrnde Sanayi sektrnde petrol krizi kaynakl deiim petrol krizi kaynakl deiim byk bir ivme kazand.byk bir ivme kazand.Deiimin temel odak noktas, Deiimin temel odak noktas, Yeni Beklentiler, Yeni Aratrma almalar ve Yeni Beklentiler, Yeni Aratrma almalar ve Yeni YntemlerYeni Yntemler oldu. oldu. Bylece Arzal Durularn;Bylece Arzal Durularn;

retim Kapasitesini Azalttretim Kapasitesini Azaltt retim Maliyetlerini Arttrdretim Maliyetlerini Arttrd Mteri Memnuniyetsizlii Arttrd grld. Mteri Memnuniyetsizlii Arttrd grld.

Bu durum ilgili sanayi tesisinin Gvenirlik ve Talebe Hzl Cevap ynnden nem Bu durum ilgili sanayi tesisinin Gvenirlik ve Talebe Hzl Cevap ynnden nem kazanmasna neden oldu.kazanmasna neden oldu.Tesislerdeki varlklarn etkin bakmlar hali hazrda tutulmalar ok byk nem Tesislerdeki varlklarn etkin bakmlar hali hazrda tutulmalar ok byk nem kazand. kazand. Bu dnemde, ilerleyen teknoloji gnmzde de uygulanan ilerde aklanacak Bu dnemde, ilerleyen teknoloji gnmzde de uygulanan ilerde aklanacak olan bakm sistemlerinin gelimesine vesile oldu.olan bakm sistemlerinin gelimesine vesile oldu.

Japonya

Bakm onarmn geliimi;

ABDden , ynetim , imalat, beceri ve tekniklerin ithal edilip gelitirilmesiyle salanm bu durum japon rnlerinin yksek kalitesiyle batnn ilgisini ekmitir.

Arza Bakm

Koruyucu Bakm

Verimli Bakm

Dzeltici Bakm

nleyici Bakm

Toplam retken Bakm

Toplam Verimli Bakm

Kestirimci Bakm

(Ekipman Tehis Teknikleri ve Mali uygulamalar).

ARIZA NEDR?

Genel olarak birbir sistemin,sistemin, ekipmannekipmann ileviniilevini tamtam olarakolarak veyaveyahihi yerineyerine getirememesigetirememesi sonucusonucu oluanoluan durumdurum olaraktanmlanabilir.

Bu nedenle ekipman arza tiplerinin sre, sklk ve maliyetgibi parametreler esas alnmak suretiyle nceliklendirilmesive faaliyetlerin bu bilgi nda planlanmas bakm ynetimikonusunda nemli bir yer tekil etmektedir.

Arza ve hatalarn oluumunda etkili tek bir neden yoktur.Arzalar kimi zaman ekipmann genel tasarmndan, kimizaman yanl belirlenmi alma artlarndan, ou zamanda insan faktrnden meydana gelmektedir.

ARIZA ZMNDE PARETO

"80/20 kural" olarak da adlandrlan bu kalite arac, "problemin %80lik ksmna %20lik aktivitenin neden olmas ve bu nemli %20lik payn zerinde younlalmas" anlamna gelmektedir.

8080--20", "9020", "90--10 " kural veya "7010 " kural veya "70--30 30

Bir ekipmanda oluan arzada ilk olarak en ok arza yapma nedeni kontrol edilir ve elimine edilir. Arza nedenleri bulununcaya kadar arza oranlar nispetinde kontrol sras uygulanr. Bu yaklam hem zaman kazandrr hem de baar ansn arttrr

Genellikle sorunlarn % 80'i hatalarn %20'sinden kaynaklanr. Normal dalmdasebeplerin en nemli %20'si, sonularn%80'ini sonra gelen %30'u, sonularn %15'inive geri kalan %50'si ise sonularn sadece%5'ini oluturmaktadr. Maliyetin yaklak%80'ninin elemanlarn sadece %20'sindenkaynakland veya servetin yaklak %80'nininnfusun %20'sinin elinde olduu gibidurumlarda bu konuya birer rnektir. Buoranlar sebebiyle Pareto prensibine literatrde

29.3.2016

5

RNEKrnde atlak olumu, sebeplersebepler:Hammadde kaynakl(%2)n stma kaynakl(%46)Presleme kaynakl(%3)Bekleme kaynakl(%3)Kalp tasarm kaynakl(%10)Sistem kaynakl(%3)Dkm ekli kaynakl(%5)Kii Kaynakl(%3)Kalp Fiei(5)Preshane ortam kaynakl(20)

Temel Arza Nedenleri(letme)

Anan yada krlan paralar

Hatal yada kusurlu imalat

Dikkatsiz ve bilgisiz personel

Yetersiz, yanl ve devamsz yalama uygulamalar

Kk arzlarn nemsenmemesi

Makine ve tesislerin limitleri dnda altrlmas

Kalitesiz yedek para

Talimatlarn yanl anlalma ve iletilmesi

Yanl bakm ve fabrika ynetim anlay

Tertipsizlik ve kirli alma ortam

Ynetim Tarafndan zmlenebilecek

Konular

ARIZADA KK NEDEN BULMA

Sfr arza mmkn deil. Sfr arza olmas iin almak mmkndr.

Deien ve gelien bakm yaklamlar ile ve her arzadan ders alarak kmak ve bakm aktivitelerini basitte salam temeller zerinde tutulmann baar getirdii tespit edilmitir.

Arza olutuunda bunun giderilmesi ne kadar nemli ise bu arzann tekrar olumasn engelleyecek tedbirlerin alnmas da o kadar nemlidir.

Bu nedenle bir arzann tekrar gelimesini nlemek iin kk nedene inmek gerekir.

Kk Nedene nmede 5 NN KURALI

Bir arza ile karlaldktan ve arza giderildikten sonra Bakm Yneticisi 5 kez st ste arzann temeline inici soru sorarak arzann kkne inmeye alr ve kk nedene gre TEDBR alr.

Bu yaklamn bir dier yarar da, personelde sorgulayc bir felsefenin olumasna katkda bulunmaktadr.

Fakat her zaman (sistematik metot arzalarnn dnda kalan) arzlarda kk nedene inmek mmkn deildir. Bu durumlarda personeli rencide etmemek gerekir.

5 NN KURALI KK NEDEN RNEK 5 NN KURALI

SORUN: Pnmatik hortum balants hava karyor.

Soru: Niin Hava Karyor?

Cevap: Kelepe tam sklmam.

Soru: Kelepe Niin Tam Sklmam?

Cevap : Kelepe vidas yalama olmu.

Soru: Kelepe Vidas Niin Yalama Olmu?

Cevap : Yldz tornavida ile skacana dz tornavida ile sklm.

Soru: Niin Dz Tornavida Kullanlm?

Cevap : Takm arabasnda 2 haftadr dz tornavida yok.

Soru: Bakm alan Niin Yldz Tornavida Kaybolduu Gn Yneticisine Haber Vermemi?

Cevap : Yldz tornavidann kaybolduunu fark etmi fakat onun kaybettii sanlaca iin sylemeye ekinmi.

Bu durumda nasl bir tedbir almalyz.

KK NEDEN RNEK 5 NN KURALI

TEDBR: Takmlarn kaybolmasnn normal olduu bu tr durumlarn makul seviyede tm bakm servislerinde olabilecei ilk eitimde bakm personeline anlatlmaldr. Ayrca gnlk bakm defterlerinde takmlarn tam olduuna dair ustaba onay imzas alnmaldr.

(bir yerde unutma, kolay ulalamayacak bir yere dme)

29.3.2016

6

Kk Neden Analizi

5 Neden analizi nedir? ok basit aslnda. Belirlediiniz vakaya 5 kere Neden sorusunu sormaktr.

Burada basit olmayan ise neden sorusunun cevabnn bizi kk nedene gtrecek bir cevap olmas, yani mantk silsilesini, sebep-sonu silsilesini bozmayan bir cevap olmas gereidir.

Basit bir rnek vermek gerekirse, tavandan den bir civatann alann kafasn syrp dmesi.

Burada ilk adm doru soruyu sormaktr. Soru doru sorulduysa mutlaka mantk silsilesi iler.

Biz analizimizde soru yerine vakay doru ekilde tanmlyoruz.

kinci rnek olay

Bakm Faaliyetlerinin Amac

retim maliyetini drmek, verimi ve rn kalitesini arttrmak, Makine durularn azaltarak retim srekliliini salamak, nceden hazrlanacak retim programlarnn gereklemesini

salamak, Kapasite kullanm orannn artrlmasn salamak, Her trl tesis, makine ve ekipmann faydal mrn uzatmak

ve bylece bu yatrmlar iin harcanan sermayeden daha fazla verim elde edilmesini salamak,

Her trl makine ekipman kullanan personelin gvenliini salamak,

Bakm onarm masraflarn azaltmak,

Bakm faaliyetlerinin retim ak, verimlilik ve maliyetler zerindeki etkileri:

Makinalarn ve onlar altran iilerin bo kalmas.

Dolayl iilik ve imalat genel masraflarnn artmas.

Mteri taleplerinin karlanamamas, mterikaybetme

Arzal makinann zincirleme olarak btn sistemietkilemesi.

Iskarta orannn artmas, kalitenin dmesi.

Optimum Bakm Erisi

29.3.2016

7

Bakm Planlamasnn Organizasyonu

Fabrika Mdr

malatBakm Bakm Mh.Mh.

Tesis Bk. hazrlamaTB

PlanlamaTamir Tamir -- BakmBakm

- Ustaba

-Mak. Tamircisi

- Yac

- Ustaba

- Elektriki

- Sargc

- Ustaba

- Marangoz

- Boyac

- Kaynak

- Demirci

- Ustaba

- Borucu

- Tesisat

- Kaloriferci

- Ustaba

- Motorcu

- ofr

- Vin Operatr

Temizlik -Koruma

Endstri Mh.

PK

Bakm Faaliyetlerinin Ak Bakm Faaliyetlerinin PerformansKriterleri:

Etkili bir organizasyon yapsnn kurulmas. malat, PK ve dier ilgili departmanlarla ilikilerin belirlenmesi. Bakm onarm departmann oluturan nitelerin yetki, sorumluluk ve grevlerinin tanmlanmas.

Bakm onarm ile ilgili her eit bilgiyi ieren basit fakat yeterli bir kayt sisteminin kurulmas. Kayt formlarnn datmnn, doldurulmasnn ve toplanmasnn eksiksiz yaplmas.

Bakm onarm btelerinin yeterli duyarlk ve esneklikle dzenlenmesi. Uzun ve ksa vadeli bakm onarm ihtiyalarnn saptanarak

programlarn hazrlanmas. Ksa vadeli tamir programlarnn esnek olmasna dikkat edilmesi.

Bakm onarm insangc ihtiyalarnn saptanmas. Bakm onarm iilik, ilem sresi ve malzeme masraflarnn tahmin

edilen deerleri ile fiili deerleri arasndaki sapmalarn yakndan izlenmesi ve tedbirlerin vakit geirilmeden alnmas.

Bakm Modelleri

Bakm Modelleri

Plansz Bakm Planl Bakm

Periyodik Bakm Kestirimci Bakm nleyici Bakm

Plansz Bakm

Bu sistemde makina arza yaptnda mdahale edilir. Bakm-onarm maliyetleri dktr ve bakm onarm iin daha az elemana ihtiya duyulur. Bu yntem; ok sayda yedekleri bulunan, kolay tamir edilebilen ve fazla pahal olmayan makinelerle retim yapan tesislerde ve atlyelerde uygulanmaktadr. letmede arza zaman bakm yapldndan, onarm esnasnda retim kayb olduka fazla olmaktadr.

Plansz Bakmn Olumsuz Ynleri:

Arza her an olabilir.

Gvenlik riski bulunmaktadr. Makinenin paralarndan birisiarzalandnda, kontroln kaybolmasna, makinenin ilemez durumagelmesine ve hatta operatrn yaralanmasna yol aabilecek tehlikelere nedenolabilmektedir. Bazen arzay aratrp, dzeltirken de yaralanmalara nedenolabilmektedir.

Makine plan d kontrolden karak arzalanabilmektedir. Eer arzannmeydana gelecei kestirilemez ise, retim planlamasna ters decekekilde elde olmayan nedenlerden dolay anszn makine arzasgrlebilmektedir.

retim kayb ve retim gecikmesi olur. Yedek makine bulunmuyor ise yaretim geciktirilir ya da retim tamamen durdurulur. Arzalar ihmal edildiitakdirde, daha byk hasarlara neden olur.

29.3.2016

8

Planl Bakm

Birok problem ve arza planl bakmlar esnasnda belirlenir ve planl bakm ile bunlarn iyiletirilmesi abuk ve maliyeti dktr. Planl bakm almalarnn yaplabilmesi ve sonularn istenen dzeyde iyi olabilmesi iin mutlaka makinenin her bir parasnn kontrol altnda olmas gerekir. Para mrleri arttrldktan ve para mrleri konusunda hassasiyet yakalandktan sonra planl bakm faaliyetleri daha iyi sonu vermeye balar.

Planl bakmn salad avantajlar:

Durular en aza indirir, olas arzalar azaltr, retim maliyeti azalr, nceden hazrlanan retim programlarnn gereklemesini

salar, letme verimini ykseltir ve bakm maliyetlerini drr, Enerji giderlerini drr, Gvenli bir alma salar, Makina mrnn uzamasna yardmc olur, Malzeme ve yedek para stoklarn en aza indirir, Eleman ihtiyacn drr, Kaliteyi arttrr.

Planl Bakm Programnn Hazrlanmasndazlenecek Yollar

1. Arzalarn giderilmesi ve zayf noktalarniyiletirilmesi

2. Ekipmann teknik zellikleri ve gemii hakknda bilgi toplanmas.

3. Bakm sralamasnn hazrlanmas

4. Yaplabilirlik aratrmas

5. Bilgi ynetim sisteminin kurulmas

Planl Bakm Yntemleri

Planl Bakm

Periyodik Bakm Kestirimci Bakm nleyici Bakm

Periyodik Bakm

Periyodik bakm ekipman mrnn uzatlmas ve plansz durularn azaltlmasn hedefleyen, fabrika ve ekipman iin yaplan planl bir bakm trdr. Bu yntemde, arzalarn kmas beklenmemekte, sisteme daha nceden periyodik olarak yaplan bakm neticesinde olas arzalarn nne geilmektedir. Bakm ekibinin deneyimi ve makinelerin gemiteki performans ve alma artlar gz nnde bulundurularak, makinenin hangi zaman aralklarnda durdurularak bakma alnaca belirlenmitir. Ayn ekilde, denetime dayal olarak bakma alnan makinede hangi paralarn deitirilecei belirlenir ve bu paralar stokta hazr bulundurulur.

Periyodik Bakmn Dezavantajlar

Sistemde arza yapmam, daha uzun sre ihtiyac karlayacak paralarndeitirilmesi ve retim aknn gereksiz yere durdurulmas.

ok sayda bakm personelinin istihdam edilmesi.

Periyodik bakm srasnda, gerek istatistik ve gerekse tecrbelerledeimesi planlanan paralar, belki de mrlerini tamamlamadandeitirilmek zorunda kalacaktr, birok parann stokta hazrbulundurulmas gerekecektir. Bu da yedek para maliyetini arttraca gibistoklama problemi de getirir.

Periyodik bakmdan sonra, gerek ayar ve gerekse yeni paralardakisrtnme ve anmalar dolaysyla makinenin ideal haline gelmesi iin birsre geecektir. Yeni ayarlamalar ve ilk anmalardan sonra iyi almaartlarna dnlecektir ama bu arada retim kalitesinde ve miktarndadme olacaktr.

29.3.2016

9

Periyodik Bakmn Avantajlar

Arzalar azalacandan durular daha iyi kontrol edilebilir ve makine kullanlabilirlikoran artar. Bunun sonucu olarak retim miktar artar ve daha gvenilir tamir zamanlarbelirlenebilir.

Makinelerin gerek duyaca ayarlar zamannda yaplacandan verim ve kalite artar,kusurlu rn oran azalr. retimin birim maliyeti der.

Azalacak arza onarmlar yerine normal kontrol, ayar ve onarmlar yaplacandandaha dzenli ve kontrol edilebilir bir alma ortam salanr.

Onarm giderleri azalr. nk kontrol sonucu deitirilen paralar nedeniyle dahabyk apta oluacak arzalar nlenmi olacandan daha az bakm masraf yaplmolur.

Makinelerin normal mrnden daha nce ypranmasna engel olunarak yenilememasraflarnn geciktirilmesini salar.

Yedek para kontrolnn daha iyi yaplabilmesini salar.

Bakm masraflarnn fazla olduu niteler belirlenerek ek nlemler alnabilmesineolanak salar.

Kestirimci Bakm

Malzemelerin veya hareketli sistemlerin fiziksel zellikleri ile ilevlerinin gerektirdiidurumlara gre, belirli lme ve deerlendirme tekniklerine gre yaplan, arza oluumunuengelleyen ngrmeli bir bakm uygulamasdr.

Kestirimci bakmda, iletmelerdeki makinalar belli noktalardan izlemeye alnr. Bunun iin, birtakm lm cihazlar kullanlr. Belli bir zaman aralnda alnan lm sonular deerlendirilir.Elde edilen lm deerlerinin eilimi incelenerek, sistemde oluabilecek arzalar makine iyidurumda iken bile nceden tespit edilir.

Kestirimci Bakm bir cihazn arza yapmak zere mi olduunu ya da durumunun genel olarak hangisafhada olduunu belirtmek amacyla teknik bilgilerin analizini salar. Problemler daha pahal vebyk arzalara dnmeden dzeltilirler. Bu yntem, alan sistemi takip ederek olas arzalartespit ettii iin sistemin gereksiz durmasna ve gereksiz para deiimlerine engel olmaktadr.lm deerlerinin eilimleri analiz edilerek bir planl bakm program hazrlanr ve sistem bakmaalnr.

Kestirimci bakmn faydalar:

Baz para deiimlerinin makinenin almad zamanlaraplanlamas olas hale gelir. Bu da toplam maliyeti azaltr.

Bakm iin gerekli igc, alet ve yedek paralar planlanan duruzamannda kullanma hazr olur.

Ekipmann gerek mekanik durumunun gstergesi olan gerek verilerleallr. Bakm planlar gerek veriler nda gerekletirilmekte vegncellenmektedir.

Kestirimci bakm plan-d arzalar byk lde nlemesinin yan sra,gerekleecek arzalarn dier sistemleri ypratmasn da engellemekte, ayrcatamirden sonraki durum hakknda da gerek veri salamaktadr.

Makine iin ok nemli arzalar minimum dzeye indirilebilir. Bakm sresi, dolaysyla makinenin duruu minimum dzeye

indirilebilir. yi durumda olup alan makineler gereksiz yere durdurulmam olur.

Bu sayede, harcanan zaman ve maliyet en az dzeyde kalr.

Kestirimci Bakm Yntemleri

Model Bazl Arza Erken Uyar Sistemi

Titreim Analizi

Ya Analizi

Scaklk Analizi

Akustik Emisyon

Parack Analizi

Korozyon zlenmesi

Performansn zlenmesi

Kestirimci Bakm Programnn Aamalar

Tespit : Makinann alma artlarnda meydana gelebilecek bir deiikliin mmknolan en ksa srede tespit edilmesi.

Analiz ve Tehis: Meydana gelendeiiklie neden olan hasarn tehisi iin,makinenin karakteristiinin daha ayrntl birekilde incelenmesi.

Dzeltme (bakm-onarm): Gerekli onarmve deitirmenin yaplmas.

nleyici Bakm

nleyici bakmda ama makinalarn arzalarn ortaya karmak deil, balangta arzann ortaya kmasn nlemektir. Burada, tasarmda, yalama sisteminde ve iletme artlarnda yaplacak deiiklikler ile arza sebepleri ortadan kaldrlabilir. Bu yntem, arza olmamas iin yalama, tasarm ve mhendislik hizmetlerinde youn bir aratrma ve gelitirme faaliyetlerinin yaplmasn gerektirir. Bu gibi nedenlerden tr, bu yntemin kk iletmelerde kullanm snrl olmakta; ancak ARGE blmlerinin bulunduu byk iletmelerde daha yaygn bir ekilde kullanlmaktadr.

29.3.2016

10

Tahribatsz deneyleri,

Periyodik kontrol,

nceden planlanm bakm etkinliklerini,

Deneylerde veya kontrollerde bulunaneksikliklerin dzeltilmesi iin bakm kapsamaldr.

nleyici Bakm program;Bakm Politikalar

Bakm onarm ekibini geni, kullanlan ara saysn yksek tutmak: Bu yol seildii taktirde, arzay yapan bir makinay o anda tamir edecek ekibinarzaya derhal mdahale etme olasl yksek olur. Makinalarn bo beklemesresi ksalr. Buna karlk bakm onarm ekibinin ve aralarnn bo kalma oranyksektir.Koruyucu bakma arlk vermek: Koruyucu bakmla beklenmedikarzalarn retimi aksatmas byk lde nlenebilir. Ancak bu yol seilmedennce daha sk yaplan bakmlarn ve zamanndan nce deitirilen paralarnmaliyetlerini salayacak yararlarla kyaslamak gerekir.

Yedek retim kapasitesi bulundurmak: retim hattnn kritik noktalarnda,bir arza meydana geldiinde derhal devreye sokulabilecek yedek makinalarbulundurulur. Burada da retim durmas ile ortaya kan kayplarla yedekmakinalarn maliyetleri kyaslandktan sonra karar verilir.

Makinalarn gvenilirlik derecesini arttrmak: retimde kullanlacakmakinalarn, fiyatlar yksek fakat mrleri uzun olan tiplerini semek ve bylecearza olasln azaltmak mmkndr. Deiecek yedek paralar iin de ayn yolizlenebilir. Daha pahal ve dolaysyla gvenilir makine kullanarak arza kayplarnazaltmada da bir maliyet kyaslamas sz konusudur.

istasyonlar arasnda yar mamul stoklar bulundurmak: Meydanagelen bir arza nedeniyle i aknn durmasn nlemek iin tamir sresincedier i istasyonlarna nceden biriktirilmi yar mamul stoklarndan beslemeyaplr. Yar mamul stoklarnn kaplad alan ve bunlara balanan para birmaliyet unsuru olarak gz nne alnr.

Kvet Erisi

ZamanZaman

Arza OranArza Oran

Ekonomik mrEkonomik mr

Yorulma Yorulma BozulmalarBozulmalar

lklkBozulmalarBozulmalar

Eskime DnemiEskime Dnemi

nleyici bakmn faydal ynleri;

Daha az makina bozulmas sonucunda retim almama sresinin azaltlmas. Makine ve ekipmann zamanndan nce deitirilmesininnlenmesi. Bozukluklar onarmak iin arza temeli yerine bir program temelinde alma

nedeniyle bakm iilerinin daha ekonomik kullanm ve azaltlm fazla mesaimaliyetleri.

Zamannda yaplan rutin onarmlar byk lekli onarmlarn saysn azaltr. Paralar alrken bozulduunda genellikledier paralara da zarar

vermektedir. kincil arzalarn azaltlmasyla onarm maliyetleri azaltlr. Daha iyi ekipman durumu nedeniyle skarta rn, tekrar ileme ve hurdada

azalma. Dzelticibakm, operatr eitimi veya kullanlmayan malzemenin deitirilmesi

ihtiyacnn belirtilerek ar bakm maliyetli ekipmann tanmlanmas. Artan emniyet ve kalite koullar.

Bakm Ynteminin Seimi

Mevcut makinalarmzn durumuna gre bakm yntemlerinden maliyet fayda analizine gre en uygun olan uygulanmaldr.

Makinenin retim asndan kritiklii

Makinenin alma prensibi

Makinenin tipi

Srekli veya aralkl alma durumu

Arza veya problemin oluum skl

Makinenin alma ve evre artlar

Proje bilgileri

Makinenin yk

Makinenin zellikleri

Ynetim ekline Gre Bakm Modelleri

BAKIM YNETM

Merkezi Bakm

Yerinde Bakm

HibritBakm