3 GUSHT 2018 DOKUDAILY #1 1

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

Fillimi i muajit gusht sjellë përsëri entuziazëm në Prizren. Ka ardhur koha për fillimin e edi-cionit të XVII-të të festivalit ndërkombëtar të filmit dokumentar dhe të shkurtër, DokuFest. Pas punës pothuajse njëvjeçare është përgati-tur programi me aktivitete të shumta, që sivjet vjen i përmbledhur me temën e “Reflektimit”. Pasqyrimi i këtij programi nis nga e premtja.

Gjatë ditës së enjte janë finalizuar të gjitha përgatitjet nëpër kinema, të cilat janë gati për ti pritur shikuesit tashmë tradicionalë të fil-mave dokumentarë dhe të shkurtër. Ndërkohë edhe hapësirat tjera ku zhvillohen aktivitetet përcjellëse të festivalit janë përgatitur për pritjen e pjesëmarrësve. Stafi dhe vullnetarët e DokuFestit janë koordinuar për të bërë më të mirën që secili vizitor i edicionit të XVII-të të festivalit të ketë një përvojë të veçantë, gjithmonë duke i marrë parasysh kushtet e rrethanat ekzistuese.

Edhe këtë edicion, sikurse në të kaluarat, cere-monia e hapjes së festivalit do të realizohet në ‘shtëpinë’ e DokuFestit, në Kino Lumbardhi, i cili pas shumë vitesh aktivizmi të shoqërisë ci-vile javë më parë është tërhequr nga procesi i privatizimit në bazë të një vendimi të Qeverisë së Kosovës. Pas ceremonisë së hapjes, mara-tona e projektimit të filmave në DokuFest do të fillojë me dokumentarin “The Raft” të regjisorit suedez, Marcus Lindeen. Ky film paraqet tregimin e fshehur prapa asaj që është përshkruar si “njëri prej eksperimenteve gru-pore më të çuditshëm të të gjitha kohërave”.

Në të njëjtin termin, pra prej orës 20:00, fil-mat do të shfaqen edhe në pesë kinematë tjera të DokuFestit: DokuKino, Kino N’Lum, Do-kuKino Plato, Kino Kalaja si dhe në Dream Cinema. Ndërsa në terminin e radhës, me fil-lim nga ora 22:00, në po këto kinema do të shfaqen edhe pesë filma të tjerë nga kategori

të ndryshme të programit të këtij viti.

GjirafaVideo dhe Dokufest do të vazhdojnë bashkëpunimin e tyre edhe sivjet sikurse në vitin e kaluar. Kësaj here do të reflektohet se si Realiteti Virtual është duke formësuar të ar-dhmen e gjeneratave të reja. GjirafaVideo do sjell kinemanë e saj në zonën “Kej”, ku audien-ca do të ketë mundësinë të përjetojë Realitetin Virtual. Kinemaja do të jetë pa pagesë dhe e hapur çdo ditë të festivalit.

Në edicionin e XVII-të të DokuFestit do të projektohen rreth 260 filma në 6 kategori garuese dhe në shumë programe speciale, ku filmbërës nga vende të ndryshme sjellin rrëfime të shumta nga i tërë globi. Tema e “Reflektimit” sivjet do të hulumtohet përmes fushatës së festivalit si dhe përmes një kom-binimi të programit të filmave, performan-cave muzikore, ekspozitave digjitale, diskuti-

meve në panel, bisedave me artistë e master klasave si dhe punëtorive. Njëkohësisht edhe entuziastët e teknologjisë do të kenë mundësi-në të jenë pjesë e DokuTech, derisa fëmijët do të kenë mundësi të përfshihen në punëtoritë e DokuKids. E ata që merren me fotografi, do të mund të përcjellin një seri ngjarjesh të ndry-shme në kuadër të DokuPhoto. Ndërsa netët do të jenë të gjalla me DokuNights, ku edhe këtë vit ka muzikantë të dalluar që do të per-formojnë në Andrra Stage në Marash.

DokuFest me “Reflektimin” sivjet synon të shndërrohet në pasqyrë të botës ku jetojmë, si një pikënisje të asaj se kush dhe çka jemi, me shpresën që Prizreni të shndërrohet në një vend ku imagjinohet përtej realitetit, ku reflektohet, mësohet dhe krijohet. Prandaj edhe ju ftonë që të jeni pjesë e kësaj përvoje, ashtu si jeni.

REFLEKTIMI IDOKUFESTIT NIS SONTE

OFFICIAL DOKUFEST NEWSPAPER YEAR XVII, FRIDAY #1, 03 AUGUST 2018

GAZETA ZYRTARE E DOKUFESTIT VITI XVII, E PREMTE #1, 03 GUSHT 2018

www.dokufest.com

ENGLISH SECTION -> PAGE 6

2000 2000

2200 2200

DOKUKINO LUMBARDHI OUTDOOR KINO KALAJA DOKUKINO PLATO DREAM CINEMAKINO N’LUM

6 7

03.08 – E PREMTE / FRIDAY

SILVER REFLECTIONS: FILMS ON FILM OPENING CEREMONY

VIEW FROM THE WORLD

HUMAN RIGHTS DOX

VIEW FROM THE WORLD

VIEW FROM THE WORLD

GREEN DOX

VIEW FROM THE WORLD

BALKAN DOX

INTERNATIONAL SHORTS (PT. 7)

SONIC REFLECTIONS: MUSIC ON FILMVIEW FROM THE WORLD

THAT SUMMER / 80’

THE RAFT / 97’

OF FATHERS AND SONS / 99’ THE PROPOSAL / 83’ GENESIS 2.0 / 113’ IMPERIAL VALLEY / 14’FRY DAY / 16’HOW STEEL WAS TEMPERED / 11’ THE MOONSHINERS / 15’NO MAN IS AN ISLAND / 26’

IN PRAISE OF NOTHING / 78’ TIME TRIAL / 82’ RYUICHI SAKAMOTO: CODA / 102’ PLAYING MEN / 60’ GRACE JONES: BLOODLIGHT AND BAMI / 115’

DOKUNIGHTSQENDRESA 2400ANDRRA STAGE

GJIRAFAVIDEO VR EXPERIENCEALTERATION / 18’I SAW THE FUTURE / 5’SANCTUARIES OF SILENCE / 7’

THE LITTLE PRINCE / 15’THE SUN LADIES / 7’

1200 - 22001000 - 2200

VR CINEMADOKUSHOP / INFO POINTDyqani ynë gjindet mu në zemër të qytetit në sheshin e Shadërvanit. Këtu ju mund t’i bleni biletat për të gjitha filmat dhe ngjarjet, mallra dhe produkte tjera. Stafi ynë miqësor me gjithë qef do t’ju përgjigjen çfarëdo pyetje që ju mund t’i keni për festivalin dhe qytetin.

Our shop is located in the heart of the city at the Shadërvan Square. Here you can buy tickets for all screenings and events, merchandise and other products. Our friendly staff will gladly answer any questions you might have about the festival and the city.

VETËM ME FTESAINVITATIONS ONLY

Hyrja falas / Free admission

2000 2000

2200 2200

DOKUKINO LUMBARDHI OUTDOOR KINO KALAJA DOKUKINO PLATO DREAM CINEMAKINO N’LUM

6 7

03.08 – E PREMTE / FRIDAY

SILVER REFLECTIONS: FILMS ON FILM OPENING CEREMONY

VIEW FROM THE WORLD

HUMAN RIGHTS DOX

VIEW FROM THE WORLD

VIEW FROM THE WORLD

GREEN DOX

VIEW FROM THE WORLD

BALKAN DOX

INTERNATIONAL SHORTS (PT. 7)

SONIC REFLECTIONS: MUSIC ON FILMVIEW FROM THE WORLD

THAT SUMMER / 80’

THE RAFT / 97’

OF FATHERS AND SONS / 99’ THE PROPOSAL / 83’ GENESIS 2.0 / 113’ IMPERIAL VALLEY / 14’FRY DAY / 16’HOW STEEL WAS TEMPERED / 11’ THE MOONSHINERS / 15’NO MAN IS AN ISLAND / 26’

IN PRAISE OF NOTHING / 78’ TIME TRIAL / 82’ RYUICHI SAKAMOTO: CODA / 102’ PLAYING MEN / 60’ GRACE JONES: BLOODLIGHT AND BAMI / 115’

DOKUNIGHTSQENDRESA 2400ANDRRA STAGE

GJIRAFAVIDEO VR EXPERIENCEALTERATION / 18’I SAW THE FUTURE / 5’SANCTUARIES OF SILENCE / 7’

THE LITTLE PRINCE / 15’THE SUN LADIES / 7’

1200 - 22001000 - 2200

VR CINEMADOKUSHOP / INFO POINTDyqani ynë gjindet mu në zemër të qytetit në sheshin e Shadërvanit. Këtu ju mund t’i bleni biletat për të gjitha filmat dhe ngjarjet, mallra dhe produkte tjera. Stafi ynë miqësor me gjithë qef do t’ju përgjigjen çfarëdo pyetje që ju mund t’i keni për festivalin dhe qytetin.

Our shop is located in the heart of the city at the Shadërvan Square. Here you can buy tickets for all screenings and events, merchandise and other products. Our friendly staff will gladly answer any questions you might have about the festival and the city.

VETËM ME FTESAINVITATIONS ONLY

Hyrja falas / Free admission

foto

: Tuğ

han

Anit

2 DOKUDAILY #1 3 GUSHT 2018

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

EJANI ASHTU SI JENI, E TË REFLEK-TOJMË BASHKË...

Miq të dashur,Mirësevini në DokuFest!

Ne kemi përzgjedhur me kujdes një program masiv dhe të gux-imshëm për ju, siç do ta gjeni në këtë edicion të festivalit. Tema e festivalit këtë vit është REFLE-KTIMI, duke ju ftuar të kaloni nëpër një pasqyrë të madhe që reflekton gjendjen aktuale të botës sonë dhe të brendësisë sonë, dhe duke e kthyer Priz-renin në vendin ku ne mund të rritemi dhe të festojmë kreativ-itetin në të gjitha format e saj.

Me ngjarjet për profesionistët e rritur, talentët e rinj si dhe fëmi-jët, ne jemi gati që ta shënojmëedicionin e 17-të të festivalit tonë me një program fantastik dhe të guximshëm të filmave, performanca muzikore që shtri-hen në tri skena dhe mbulojnë akte nga muzika folklorike deri te punk-techno bashkëkohorë, punëtoritë e fotografisë dhe ekspozitat, instalacione 3D në qiell të hapur dhe përvoja RV,të gjitha të ndërthurura në nëntë ditët të preferuara tona të vitit.

Unë dua t’ju falënderoj në emër të ekipit tonë që jeni bërë pjesë e edicionit të 17-të të DokuFestit dhe dëshiroj të theksoj punën e madhe dhe përkushtimin e stafit tonë, vullnetarëve, artistëve dhepartnerëve për ta bërë DokuFes-tin një festival me të cilën ne të gjithë jemi kaq krenarë.

Ejani ashtu si jeni, e të reflek-tojmë bashkë mbi atë se kush mund të jemi.

Nita DedaDrejtoreshë e festivalit

Edicioni i XVII-të i DokuFestit është përcaktuar të jetë “Reflektimi”, pas shumë bisedave në mesin e organi-zatorëve të festivalit ndërkombëtar të filmit dokumentar dhe të shkurtër që mbahet në Prizren. Drejtuesit e festivalit kanë shpalosur detaje se përse janë përcaktuar për këtë temë dhe si do të shtjellohet ajo gjatë ditëve në vijim.

Drejtoresha e festivalit, Nita Deda ka theksuar se tema e sivjetme është për-caktuar në mbledhjen vjetore të orga-nizatës, në vitin e kaluar, pas shumë bisedave të përbashkëta si ekip. “Nga këto diskutime dolën edhe sloganet kryesore të këtij edicioni të frymë-zuara nga këngët ‘I’ll be your mirror’ e Velvet Underground dhe ‘Come as you are’ nga Nirvana”, thotë Deda.

Sipas saj tema e sivjetme është një ftesë për publikun e festivalit që të vi-jnë ashtu siç janë në Prizren. “Ndërsa ne shpresojmë që përmes programit tonë të arrijmë të krijojmë një hapë-sirë, ku ata mund të reflektojnë për veten dhe për momentin në të cilin ndodhet bota sot dhe ku të gjithë rritemi shpirtërisht. Si çdo vit, tema do të hulumtohet përmes kampan-jës së festivalit si dhe një kombinimi të shfaqjeve të filmave, ekspozitave digjitale, bisedave me artistë, punë-torive dhe performancave muzikore. Do të ketë programe enkas të kuruara për të shënuar temën, siç është pro-grami ‘I’ll be you mirror’ që përmban filma si ‘Persona’ e Ingmar Bergman apo ‘The mirror’ e Tarkovsky. Ndërsa artisti digjital Maotik ka krijuar një

punë enkas për temën ‘Reflection’ të festivalit, që do të projektohet në 3D në qendër të Prizrenit dhe do të pro-jektojë vizitorët e festivalit”, deklaron Deda.

Ajo thekson se DokuPhoto do të shënohet me fotografin Julian Mah-rlein që njihet për punën e tij për të paraqitur çështjet shoqërore dhe politike përmes fotografisë, dhe i cili do të krijojë një reflektim fotografik të gjeneratës së re që viziton festiva-lin. Ndërsa shton se artistja shqiptare Blerta Hocia do të punojë me foto-graf profesional dhe së bashku do të hulumtojnë arkivin e DokuFestit dhe temat e rëndësishme nëpër të cilat ka kaluar festivali, duke reflektuar për rëndësinë e tyre sot dhe duke krijuar një narrative të re për të tashmen përmes formatit të një fanzine.

Në të njëjtën kohë drejtoresha Deda pohon se porositë e festivalit janë një thirrje që njerëzit të shohin veten te tjetri. “Sloganet e festivalit janë poashtu një thirrje që të luftohen ideologjitë e dëmshme që vijnë si pasojë kur e shohim tjetrin ndryshe prej vetes. Slogani ‘I’ll be your mirror, reflect me in you’ është një thirrje e jona që njerëzit të shohin veten te tjetri, sepse vetëm ashtu mund të kuptojmë që kemi përgjegjësi ndaj njëri-tjetrit si njerëz”, thotë Deda.

Edhe drejtori artistik i festivalit, Veton Nurkollari konfirmon se pro-grami i sivjetmë i filmave përmban një numër projektesh që e reflektojnë

gjendjen aktuale të botës. “Programi i DokuFest-it ka një numër të konsiderueshëm të filmave, të cilët reflektojnë momentin në të cilin ndodhet bota sot, duke u nisur nga ngjarjet kryesore sikur lufta në Siri, rritja e ksenofobisë dhe paraqitja e fashizmit në Evropë dhe Amerikë si dhe forcimi i autoritarizmit në shumë vende të botes. Roli i DokuFest-it dhe kinematografisë në këtë rast është prezantimi i gjithë këtyre fenomeneve nëpërmjet përzgjedhjes së ku-jdesshme të filmave dhe inicimit të dialogut për arsyet dhe pasojat e tyre”, shprehet Nurkollari.

Por një sfidë në vete ka qenë edhe vizaulizimi i temës së sivjetme. Fes-tivali edhe këtë vit ka bashkëpunuar me dizajneren e talentuar Aneta Nurkollari për vizualizimin e kam-panjës, e cila ka ardhur me idenë e gurit ametist për të paraqitur buku-rinë që fshihet brenda secilit.

“Guri ametist paraqitet në shumë mitologji greke, ku herë simbolizon antidotën më të fortë kundër intok-sikimit e herë është loti i ngurtësuar i zotëve. Për ne sivjet simbolizoi reflektimin dhe bukurinë e papritur që fshihet thellë në brendi. Na bëri të ndihemi të sigurt në vetvete e të mos e fshehim vizëllimën që kemi brenda. Na bëri ti tregojmë botës se kush jemi e si jemi. Andaj e zgjodhëm si ele-ment kryesor vizuel, për t’ia dhënë secilit mundësinë të reflektojnë në bukurinë e tij e të ndjejnë bukurinë që kanë brenda vet”, thotë Aneta Nurkollari.

“NJË THIRRJE QË NJERËZIT TË SHOHIN VETEN TE TJETRI”

GENERAL SPONSOR

3 GUSHT 2018 DOKUDAILY #1 3

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

FILMAT EREKOMANDUAR

Artisti, shkrimtari dhe regjisori suedez Marcus Linden shkeli në filmbërjen e do-kumentarëve duke pasur në mendje një metodë shumë specifike se si donte të struk-turonte tregimet e njerëzve. Fiksimi i tij i veçantë përbrenda kontekstit të jo-artistikes është në aspektet performuese të futjes së kamerës brenda një mjedisi artificial, siç është studio e incizimit të zërit, dhe pastaj të kërkojë nga personazhet të rikrijojnë his-toritë e tyre. Kjo nuk është më diçka tërë-sisht revolucionare me që shumë filmbërës po provojnë variacione në këtë metodë me nivele të ndryshme suksesi.

Para disa vitesh, Lindeen ishte joshur nga historia e dy burrave suedez, prej të cilëve që të dy kanë kaluar një ndërhyrje për ri-përcaktimin e gjinisë për tu bërë gra. Vetëm pasi e kanë bërë këtë ata e kuptuan se janë penduar, dhe përfundimisht ata kthehen përsëri në burra. Pas takimit me ta, Lin-deen shkroi dhe bëri regjinë e një shfaqje bazuar në jetët e tyre të quajtur Regretters. Më 2010, ai donte të bënte një film bazuar në shfaqjen, por në vend se të përdorë ak-torë, ai iu afrua Mikaelit dhe Orlandos dhe i pyeti nëse donin të dilnin para kamerës së tij dhe ta tregonin vetë historinë e tyre. Deri atëherë, edhe Mikaeli edhe Orlando ishin mbi gjashtëdhjetë vjeç. Ata takohen për herë të parë në studio për të biseduar rreth një pendimi që të dy e ndajnë, të përzier me foto dhe video nga arkivi. Filmi doli të jetë i pari në një trilogji të planifikuar të filmave ku Lindeeni do të përdorte këtë metodë të rrëfimit.

Iu deshën shumë vite që ai të gjejë një tregim që do ta obsesiononte atë në mënyrën e njëjtë, por teksa Lindeeni po shfletonte një libër të eksperimenteve skandaloze nga vitet 60-të dhe 70-të të cilin e kishte gjetur në një librari të përdorur, ai ngeci në një tregim nga viti 1973 i quajtur Eksperimenti i Acalit, gjithashtu i quajtur Trageti i Seksit siç ishte pagëzuar nga shtypi i asaj kohe. Antropo-logu spanjoll-meksikan Santiago Genoves donte të eksploronte se çka do të ndodhte nëse një grup të huajsh do të mbaheshin në një ambient në të cilin ata nuk do të kishin

fare privatësi dhe nuk do të kishin mundësi të iknin. Ai ndërtoi një traget të madh dhe e quajti Acali dhe bëri një ftesë ndërkom-bëtare për dhjetë vullnetarë që do të jetonin dhe punonin me të në këtë traget për 101 ditë derisa ai e kalonte Oqeanin Atlantik. Hipoteza e tij, dhe baza e eksperimentit të tij social, ishte që grupi do të kalonte në lo-jëra të dhunshme fuqie nëse vendoste gra në krye të kësaj anije. Kapitenia, zhytësja, mjekja, dhe gratë e tjera të gjitha kishin përgjegjësitë më të rëndësishme dhe role udhëheqëse. Ekzistonin shumë eksperi-mente “me laboratorë njerëzorë” të këtij tipi gjatë kësaj epoke por kur pjesëmarrësit e Genovesit në fakt nuk shfaqën asgjë tjetër pos sjelljes bashkëpunuese, miqësore, e paqësore komunitare (dhe po, disa kishin marrëdhënie të shkurtra seksuale me njëri tjetrin), është vetë shkencëtari ai që shndër-rohet në një bishë sadiste.

Lindeeni e diti menjëherë që ky do ishte filmi i tij i radhës dhe doli në kërkim të Genovesit dhe pjesëmarrësve, duke zbu-luar se Genoves kishte qenë sëmurë për shumë vite dhe kishte vdekur, dhe se përveç një burri, kasta e tij do të ishte e përbërë tërësisht nga gratë e tragetit. Ai ia doli t’i mblidhte ata përsëri bashkë dyzet e tri vjet më vonë në një model të ndërtuar të Acalit në një studio incizimi në Suedi për të biseduar rreth asaj që ka ndodhur. Ky in-cizim është i ndërthurur me mjeshtëri nga një material prej 40 ruleve të incizimeve në shirit 16 mm gjatë udhëtimit të Acali. Pas një kërkimi të gjatë dërmues, Lindeen më në fund ia doli ta zhgropos filmin e zhvil-luar nga arkivi ku kishte qenë i fshehur për këto katër dekadat e fundit.

Unë e pata rastin të ulem me Marcusin në Kopenhagë pranverën që shkoi në pre-mierën botërore të filmit në CPH:DOX:

Pamela Cohn: Ju punoni me aktorë profe-sionistë në punën tuaj në teatër ndërsa në punën tuaj në film bashkëpunoni me njerëz të vërtetë për të rikrijuar historitë e tyre nga e shkuara brenda një ambienti teatror. Cila është pika juaj hyrëse në aspektin artistik në

gjithë këtë, për të gjetur vendet që mund të shpalosin momentet të cilat po kërkoni?

Marcus Lindeen: Unë jam fanatik i kontrol-lit si shumë regjisorë. Mendoj se ky pasion gjendet në punën e dikujt për të manifestu-ar që vizioni është i rëndësishëm. Por para-lel me atë, duhet të keni një lloj çiltërsie ndaj spontanitetit. Të punuarit në një studio për mua është një mënyrë që të kontrolloj po-tencialisht gjithçka dhe kjo mund të funk-sionojë edhe për mua edhe kundër meje në disa mënyra. Në një studio, unë mund të kontrolloj ndriçimin, këndet e kamerës dhe lëvizjet, ekipin tim, gardërobën, grimin.

Pamela Cohn: Atëherë cilat janë arsyet që nuk kaloni tërësisht në fushën artistike, duke krijuar para së gjithash filma bazuar në histori të vërtetë?

Lindeen: Haptazi unë e kam një magjep-sje me realitetin. Në të dyja si në Regret-ters edhe në The Raft në situatat në studio, ndonjëherë mund të ketë bezdi në dialogje. Ato nuk rrjedhin gjithmonë në mënyrë të natyrshme; e ndjeni që është e vënë në ske-në. Më pëlqen ajo ndjenjë sepse nuk është ajo çka pret. Po të punoja me aktorë në një situatë tërësisht artistike, do të përpiqesha që ajo të ishte e pashoqe dhe do të përpiqe-sha ta shmangia artificialitetin, duke e bërë atë sa më natyral apo autentik që të jetë e mundur. Në të kundërtën do të ishte të fil-loja me elemente dokumentari dhe të shtoja artificialitet apo panatyrshmëri për të parë se çka del prej saj. Për mua si regjisor, puna në një mënyrë të qartë artificiale në një stu-dio e hap një kuti veglash me të cilën unë mund të punoj më lirshëm me material do-kumentari.

Kjo intervistë e plotë është publikuar në ueb faqen FILMMAKER Magazine. Mund ta lexoni këtu:

https://filmmakermagazine.com/105066-this-kind-of-storytelling-with-real-people-is-social-experimentation-marcus-lindeen-on-his-cphdox-winning-hybrid-doc-the-raft/

Filmi i natës hapëse në DokuFest 2018 THE RAFT nga Marcus Lindeen

Full program atwww.dokufest.com

OF FATHERSAND SONS

KINO N’LUM 20:00

Talal DerkiGermany/Syria/Lebanon, 2017

Çka do të thotë të rritesh me një baba ëndrra e vetme e të cilit është formimi i nje kalifati

Islamik.

GENESIS 2.0

DOKUKINO PLATO 20:00

Christian Frei, Maxim ArbugaevSwitzerland, 2018

Në Ishujt e Ri Siberian të largët në Oqeanin Arktik, gjuetarët kërkojnë çatallë të ma-mutëve të zhdukur.

THE PROPOSAL

KINO KALAJA 20:00

Jill MagidUSA/Mexico/Switzerland, 2018

Artistja konceptuale Jill Magid përballet me trashëgiminë e kontestuar të Luis Barragán,

arkitektit më të famshëm të Meksikës.

IN PRAISE OF NOTHING

DOKU KINO 22:00

Boris MitićSerbia/Croatia/France, 2017

Një dokumentar satirik alegorik për Asgjënë; e rrëfyer- në version të thjeshtë fëmijëror – nga Iggy Pop.

4 DOKUDAILY #1 3 GUSHT 2018

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

RECENSIONE

Laura MossUSA2017, color

E Premte 20:00Dream Cinema16’

Një film trazues i shkurtër që mbështetet tek pamjet e natës së ekzekutimit të famëkeqit Ted Bundy - një vrasës serik dhe përdhunues i cili përgjatë viteve të 70’ta kidnapoi më shumë se 30 gra në Amerikë.

Ngjarja zhvillohet në natën e ekzekutimit të tij, në vitin 1989, në një fushë që ka mbledhur një turmë me qindra njerëz që festojnë, pinë dhe presin vdekjen e këtij njeriu të rrezikshëm. Në këtë turmë, një vajzë e re 16 vjeçare, gjendet

aty me qëllim që t’i fotografojë njerëzit me kamerën e saj për vetëm dy dol-larë.

Ndonëse atmosfera festive vërehet edhe në ajër, situata është e tendosur dhe çdo moment sikur instinktivisht presim që të ndodhë diçka e keqe. Andaj edhe e hetojmë që diçka nuk është në rregull kur Lauryn vendos të shkojë në një xhiro me disa djem nga shkolla, pasi që ata e ftojnë atë miqësisht. Momenti më i fuqishëm i kësaj zhvendosjeje është perspektiva e veçantë

e regjisores për ta mbërthyer vëmendjen tonë duke krijuar një ambient krejtësisht të tensionuar- kafeteria, bashkëbisedat, radioja- që jo domosdosh-mërisht fikson dhunë të dukshme, por vetëm mjeshtërisht shfaq terrorin e të kuptuarit se nganjëherë përvojat më të këqija në jetë vijnë prej njerëzve nga të cilët nuk e presim.

(Blerta Haziraj)

FRY DAY

Stephen Nomura SchibleUSA/Japan2018, color

E Premte 20:00Kino Plato100’

Ajo “koda” në titull ndoshta është më e ftohtë se sa ka qenë e nevojshme. Kompozitori i filmave japonez, muzikanti dhe militanti anti-bërthamor Ryuichi Sakamoto ishte diagnostikuar më kancer më 2014, dhe norma e jashtëzakonshme e punës së tij duhet të ngadalësohej në një pushim virtual. Portreti dokumentar i Stephen Schible e ndjek muzikantin në periudhën e qetë e introspektive në të cilën detyrohet të jetë - por ai gjithashtu e shfaq atë duke marrë pjesë në demonstratat e post-Fukushimës. Por sado që ka pasur frikë ai, dhe e ka përgatitur vetveten, ky kancer është larguar dhe deri më tani nuk është kthyer.

Sakamoto e bëri depërtimin e tij duke shkruar muzikën për Merry Christmas të Nagisa Oshima, Z. Lawrence – një nga motivet më të famshme të filmave të viteve 80-të me arritjen pop, frymëzuese, tërheqëse e me frymë perëndimore në muzikën japoneze. Ai po ashtu shkroi për The Last Emperor të Bertoluccit dhe The Sheltering Sky të regjisorit të njëjtë; më vonë ne e shohim atë duke u përpjekur të kompozojë një shoqërim muzikal për monologun e gdhendur të autorit Paul Bowles në atë film. Karriera e tij vazhdon e pa zbehur deri më sot, dhe ai shkroi bazën e The Revenant të Iñárritu.

Si i ri në vitet 80-të, ai dukej si yll popi romantik; tani ai është një mandarin elegant me flokë të thinjur, i cili do të mund të ishte një disenjator i famshëm apo arkitekt i shpërblyer. Ai është shumë i interesuar për përdorimin e koraleve të Bahut nga Tarkovcky në klasikun e tij fantastiko-shkencor Solaris të vitit 1972 dhe shfaqet duke punuar me kujdes në disa kompozime të tija të tipit të koraleve. Ai po ashtu është i interesuar pa pushim në mundësitë e muzikës elektronike, ndonëse më duhet të them që goditjet e tij në tastierën e pianos janë më interesante se sa ato në tastierën e kompjuterit.

RYUICHI SAKAMOTO: CODA

Finlay PretsellUK2017, color

E Premte 22:00Kino N’Lum82’

Duke u zhvilluar pas skandalit me doping të David Millarit, ekzistonte rreziku të jetë një film sensacional por Time Trial nuk është as i tillë. Më shumë, përfytyrimi i Pretsellit për filmin e tij për çiklistin e rrugës është një kaleidoskop i zërit që të lë pa frymë dhe pamje që e zhysin plotësisht shikue-sin në atë se si është të jesh në garë. Këtu ndihmon fakti që vetë regjisori ka pasur përvojë në çiklizmin profesional. Kuptimi i tij mendjehollë në atë se si ta kap sportin në ekran është realizuar në tërësi. Time Trial është realitet virtual pa kufje.

Natyrisht, zhytja kërkon ca analizë nga Millari të cilin po e ndjekim që

të njoftohemi me burrin me kokën që flet. Ai është tërësisht i hidhëruar, qëndrimi dhe shprehjet e fytyrës shfaqin vështirësinë e ndarjes së shpirtit të tij. Ai flet për përfundimin e katër Tour de France por e pranon që donte të bënte vetëm një. “Kam gabuar, kam marrë doping, kam bërë hile. Por unë nuk jam ai. Ajo është pjesë e imja.” Ai është vetë-kritik, dhe kritik i sportit, në një masë që sinqeriteti dhe çiltërsia është disi ri-freskuese.

Ajo që është edhe më ri-freskuese për Time Trial është kuadri origjinal në të cilin e tregon një histori çiklizmi. Ne rrëmojmë thellë në imtësi të sportit.

Pretsell hyn në territor surrealist kur fillon të luajë me kohën dhe muzikën. Lëvizjet e ngadalësuara përdoren me efektivitet në lidhje me instrumentalet eksperimentale të pashpjegueshme. Imazhe piktoreske marrin përparësinë në ekran gjatë këtyre momenteve si kundërshtim i realizmit të pjesës tjetër të filmit. Mbi të gjitha, këto skena të shkëlqyera jokonformiste paraqesin mendësinë e shpejtë të periudhës pas pezullimit të David Millarit. Time Trial është një film hipnotizues i krijuar me elegancë – çka është posaçërisht e mrekullueshme për një dokumentar për një burrë të turpëruar. Mund të jetë filmi përfundimtar i çiklistit.

TIME TRIALNORDIC SPECIAL

VIEW FROM THE WORLD

GREEN DOX

INTERNATIONAL SHORTS

3 GUSHT 2018 DOKUDAILY #1 5

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

Qendresa është një nga artistet e reja më emocionuese të Londrës, me prejard-hje nga Kosova. Muzika e saj është e ndikuar nga një rang i gjerë i muzikës, sidomos R&B të viteve 80, 90 dhe 2000. Paraqitja e saj në NTS Radio me “Life Patterns” e ka lënë publikun e mahnitur dhe ne mezi presim ta dëgjojmë bashkë.

Qendresa is a soul singer born in London with kosovan heritage, who is influ-enced by a wide range of music, particularly 80s 90’s and 2000’s R&B. She now leads her own NTS show each month where she plays all the music that inspires her, occasionally playing music she’s made herself too. From slow jams to grime, Qendresa brings her own brand of energy behind the decks.

QENDRESA

DOKUNIGHTS / ANDRRA STAGE04.08 – E PREMTE / FRIDAY 24:00

Post your photos and videos on Instagram during the Festival with hashtags

#VisitPrizren #DokuFest2018and enter a contest to win one of the latest smartphones on the last day of DokuFest

Postoni fotot dhe videot tuaja në Instagram gjatë festivalit duke përdorur këto hashtags:

#VisitPrizren #DokuFest2018dhe bëhu pjesë e garës për të fituar një nga

smartphonët më të ri, në ditën e fundit të DokuFest

6 DOKUDAILY #1 3 GUSHT 2018

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

COME AS YOU ARE, AND LET’S ALL REFLECT…

Dear friends,Welcome to DokuFest!

We have carefully curated a massive and bold program for you, as you will find in this edition of DokuFest. The festival’s theme this year is REFLECTION, inviting you to step through a vast mirror that reflects the current state of our world and of our in-most selves, and turning Priz-ren into place where we can grow and celebrate creativity in all its forms.  

With events for adult profes-sionals, young talent and chil-dren alike, we are prepared tomark our festival’s 17th edi-tion with the hallmarks of DokuFest: a fantastic and courageous film program, music acts stretching across three stages and covering from folk to contemporary punk-techno acts, photogra-phy workshops and exhibi-tions, outdoor 3D installa-tions and VR experiences, all intertwined in what are our favorite eclectic nine-days of the year.

I want to thank you on behalf of our team for becoming part of Dokufest 17, and want toacknowledge the hard work and dedication of our staff, volunteers, artists and part-ners for making DokuFest a festival we are all so proud of.

Come as you are, and let’s all reflect on who we can be.

Nita DedaFestival director

After many conversations happening among the organizers of the International Documen-tary and Short Film Festival that is held in Prizren, it was decided that the theme of this XVII edition of DokuFest is “Reflection”. The festival executives have disclosed details on why they have determined this topic and how it will be elaborated on the forthcoming days.

The festival director, Nita Deda, has empha-sized that this year’s topic was set at the last year’s retreat meeting of the organization after many team conversations. “The discussions we had led to the key slogans of this edition, which were inspired by the songs ‘I’ll be your mirror’ from Velvet Underground and ‘Come as you are’ from Nirvana”, Deda adds.

As she explains, this year’s theme is an invita-tion for the festival public to come as they are, in Prizren.

“Whereas we hope through our program to create a space where they can reflect on themselves and the moment in which the world is today and where we all grow spiritu-ally. Like every year, the topic will be explored through the festival’s campaign as well as from a combination of movie performances, digital exhibits, conversations with artists, workshops and musical performances. There will also be specially curated programs to mark the topic, such as ‘I’ll be you mirror’ featuring Ingmar Bergman’s ‘Persona’ or Tarkovsky’s ‘Mirror’. Additionally, the digital artist Maotik has

created a work especially for the theme of the festival ‘Reflection’, to be projected in 3D in the center of Prizren, that will project the festival visitors, “Deda declared.

She states that DokuPhoto will be marked with the photographer Julian Mahrelin, known for his works on presenting social and political issues through photographs, who will create a photographic reflection of the young generation visiting the festival. Fur-ther, she adds that the Albanian artist Blerta Hocia will be working with a professional photographer and together on the DokuFest archive they will research the important themes which the festival has addressed pre-viously, reflecting on their importance today and creating a new present narrative through a booklet format.

At the same time, director Deda claims that the festival messages are an invitation for people to see themselves on the other. “‘The festival’s slogans are also a call to fight the harmful ideologies that come as a result of seeing others differently from us. The slogan “I’ll be your mirror, reflect me in you” is our invitation for people to see themselves in others, because only through that we can comprehend that we are responsible to each other as human beings” adds Deda.

The artistic director of the festival, Veton Nurkollari, confirms that this year’s film programme contains a number of projects that

reflect on the actual condition of the world. “DokuFest Program has a considerate number of films that reflect the moments the world is at, starting with current events such as the war in Siria, the rise of xenophobia and the appearance of fascism in Europe and America as well as the strengthening of authoritarian-ism in many countries in the world. The role of DokuFest, and the role of Cinematography in this case, is to present all these phenomena through a careful selection of films and an ini-tiation of dialogue on their reasons and their consequences” expresses Nurkollari.

One challenge in itself has been visualizing this year’s theme. The festival has continued work-ing with the talented designer Aneta Nurkollari on visualizing the campaign, the idea which came from amethyst stone that we used to pres-ent the beauty that hides beneath us.

“Amethyst stone is shown in Greek mythol-ogy, occasionally symbolizing the strongest antidote against intoxication while some-times the hardened tear of the Gods. For us it symbolized the reflection and the unexpected beauty that lies beneath us. It encouraged us to feel safe in ourselves and to not hide the sparkle we have inside. It made us tell the world who and what we are. Therefore we choose it as the main visual element, to give everybody a chance to reflect on their beauty they have inside” says Aneta Nurkollari.

“AN INVITATION FOR PEOPLE, TO SEE THEMSELVES ON THE OTHER”

CONSTRUCTION PARTNER

3 GUSHT 2018 DOKUDAILY #1 7

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

RECOMMENDEDFILMS

Full program atwww.dokufest.com

OF FATHERSAND SONS

KINO N’LUM 20:00

Talal DerkiGermany/Syria/Lebanon

2017, color, 99 min

What it means to grow up with a father whose only dream is to establish an Islamic

Caliphate.

GENESIS 2.0

DOKUKINO PLATO 20:00

Christian Frei, Maxim ArbugaevSwitzerland, 2018

On the remote New Siberian Islands in the Arctic Ocean, hunters search for tusks of extinct mammoths.

THE PROPOSAL

KINO KALAJA 20:00

Jill MagidUSA/Mexico/Switzerland, 2018

Conceptual artist Jill Magid grapples with the contested legacy of Luis Barragán, Mexico’s

most famous architect.

IN PRAISE OF NOTHING

DOKU KINO 22:00

Boris MitićSerbia/Croatia/France, 2017

A satirical documentary parable about Noth-ing; narrated – in simple childlike verse – by Iggy Pop

Swedish artist, writer and director Mar-cus Lindeen stepped into documentary filmmaking with a very specific method in mind as to how he wanted to frame people’s stories. His particular obsession within the context of nonfiction is in the performative aspects of insinuating a camera within artificial settings, such as a soundstage, and then asking his subjects to recreate their own stories. This is not something completely revolutionary any-more as many filmmakers are attempting variations on this method with diverse levels of success.

Several years ago, Lindeen was drawn to the story of two Swedish men, both of whom had gone through sexual reassign-ment surgery to become women. It is only after this is done that both realize they re-gret it, and eventually they transition back into men. After meeting with them, Lin-deen wrote and directed a play based on their lives called Regretters. In 2010, he wanted to make a film based on the play, but instead of using actors, he approached Mikael and Orlando and asked them if they’d be willing to appear before his camera and tell their stories themselves. By then, Mikael and Orlando were both over sixty. They meet for the first time on a soundstage to talk about the one defin-ing regret they both share, mixed with personal archival photos and video. The film turned out to be the first in a planned trilogy of films where Lindeen would use this method of storytelling.

It took many years for him to find an-other story that would obsess him in the same way, but when Lindeen was leafing through a book of scandalous experi-ments from the 60s and 70s that he had found in a used bookstore, he stumbled upon a story from 1973 called The Acali Experiment, also known as The Sex Raft as it was dubbed by the press at the time. Spanish-Mexican anthropologist San-tiago Genovés wanted to explore what would happen if a group of strangers was held captive in a contained environment,

one in which they had no privacy at all and had no possibility of escape. He built a large raft and called it The Acali and put an international call out for ten volunteers to live and work together with him on this raft for 101 days as it crossed the Atlantic Ocean. His hypothesis, and the basis of his social experiment, was that the group would devolve into violent power plays if he put women in charge of the craft. The captain, the diver, the medic, and the oth-er women all had the most important re-sponsibilities and leadership roles. There were many “human lab rat” experiments of this type during this era but when Genovés’ participants in fact displayed nothing but cooperative, friendly, peace-ful communal behavior (and yes, some had brief sexual encounters with one an-other), it is the scientist himself who de-volves into a sadistic beast.

Lindeen knew immediately that this was to be his next film and went in search of Genovés and the participants, discover-ing that Genovés had been ill for many years and had passed away, and except for one of the men, his cast would be en-tirely made up of the women from the raft. He managed to bring them together again forty-three years later on a built-to-scale model of the Acali on a soundstage in Sweden to talk about what happened. This footage is artfully intertwined from the material from 40 rolls of 16mm film shot during the Acali voyage. After a long exhaustive search, Lindeen was finally able to unearth the developed film from the archive where it had been housed for the last four decades.

I had a chance to sit down with Marcus in Copenhagen this past spring at the film’s world premiere at CPH:DOX:

Pamela Cohn: You work with professional actors in your theater work and in your film work you collaborate with real people to recreate their own stories from the past within a theatrical setting. What tends to be your entry point artistically into all of

that, to find the places that might unleash the moments you’re looking for?

Marcus Lindeen: I’m a control freak like a lot of directors. I think this passion in one’s work to manifest your vision is im-portant. But parallel to that, you must have some kind of openness to spontane-ity. Working within a studio setting for me is a way to potentially control everything and that can work both for me and against me in various ways. In a studio, I can con-trol the lighting, the camera angles and movements, my team, wardrobe, makeup.

Pamela Cohn: Then what are the reasons for not moving completely into a fictional realm, essentially making a film based on a true story?

Lindeen: Clearly I have a fascination with reality. There’s some kind of nerve that comes into play when there are real people. In both Regretters and The Raft in the studio situations, there can be awk-wardness sometimes in the conversations. They don’t always flow naturally; you can feel it’s staged. I like that feeling because it’s not what you expect. If I worked with actors in a completely fictionalized situ-ation, I would strive for it to be seamless and try to avoid any artificiality, making it as natural or authentic as possible. The other way around is to start with docu-mentary elements and add artificiality or theatricality to see what comes out of that. For me as a director, working in this obviously artificial way in a black box stu-dio opens up a whole other toolbox with which I can work more freely with the documentary material.

The interview in its entirety is published on the FILMMAKER Magazine website. You can read it here:

https://filmmakermagazine.com/105066-this-kind-of-storytelling-with-real-peo-ple-is-social-experimentation-marcus-lindeen-on-his-cphdox-winning-hybrid-doc-the-raft/

DokuFest 2018 Opening Night Film Marcus Lindeen’s THE RAFT

8 DOKUDAILY #1 3 GUSHT 2018

Cya

nMag

enta

Yello

wBl

ack

GENERAL SPONSOR

Media Sponsor

Ministria e Kulturës,Rinisë dhe Sportit

Republika e KosovësZyra e Kryeministrit

CONSTRUCTION PARTNER

#VisitPrizren

Nutzfahrzeuge

Zyra e Presidentittë Republikes së Kosovës

Embassy of IsraelBELGRADE