2

Republika e Kosovs

Republika Kosova-Republic of Kosovo

Kuvendi - Skuptina Assembly

Strategjia KundrStrategjia KundrStrategjia KundrStrategjia Kundr

KorrupsionitKorrupsionitKorrupsionitKorrupsionit

2009 2009 2009 2009 ---- 2011 2011 2011 2011

3

Tabela e prmbajtjes

HYRJE............................................................................................................................................... 4

I. INFORMACION I PRGJITHSHM MBI SITUATN AKTUALE N KOSOV ............................................................ 4 II. VSHTRIM I PRGJITHSHM MBI ZBATIMIN E STRATEGJIS KUNDR KORRUPSIONIT 2004 - 2007 ................... 5 III. NEVOJA PR NJ STRATEGJI T RE KUNDR KORRUPSIONIT .............................................................................. 6 IV. PUNA PRGATITORE PR PRPILIMIN E STATEGJIS .......................................................................................... 7 V. PRKUFIZIMI I KORRUPSIONIT ........................................................................................................................... 7 VI. KARAKTERISTIKAT KRYESORE T STRATEGJIS.................................................................................................. 8

KAPITULLI I. PARIMET ............................................................................................................. 9

KAPITULLI II. OBJEKTIVAT E PRGJITHSHM T STRATEGJIS ........................... 10

KAPITULLI III. SEKTORT PRIORITAR DHE OBJEKTIVAT SPECIFIK ............... 10

I. SEKTORI POLITIK.............................................................................................................................................. 10 II. QEVERISJA LOKALE .......................................................................................................................................... 11 III. ADMINISTRATA PUBLIKE QENDRORE .............................................................................................................. 12 IV. AGJENCIT MONITORUESE, T ZBATIMIT T LIGJIT DHE GJYQSORI............................................................... 13 V. FINANCAT PUBLIKE DHE MENAXHIMI I TYRE ................................................................................................ 14 VI. SEKTORI PRIVAT/VEPRIMET E BIZNESIT.......................................................................................................... 15 VII. SHOQRIA CIVILE .............................................................................................................................................. 16

KAPITULLI IV. BASHKPUNIMI NDRKOMBTAR..................................................... 16

KAPITULLI V. MIRATIMI, MONITORIMI DHE ZBATIMI I STRATEGJIS............. 17

4

Hyrje

i. Informacion i prgjithshm mbi situatn aktuale n Kosov Situata e prgjithshme n Kosov sht e karakterizuar nga tiparet e vendeve n tranzicion. Bazuar n t dhnat e studimeve e raporteve t ndryshme t publikuara gjat viteve 2007-2008, t cilat paraqesin nj analiz t situats, perceptimit publik, shkaqeve dhe pasojave t korrupsionit, vihet re qart se problemi i korrupsionit sht ende shum i prhapur dhe prbn nj problem shum serioz1, i cili minon mirfunksionimin e institucioneve si dhe ndikon n krijimin e imazhit t keq t vendit. Qeveria e Republiks s Kosovs n programin e saj i ka dhn prioritet ktij sektori, duke e renditur si prioritet kryesor luftimin e korrupsionit n kuadr t qeverisjes s mir. Qeveria do t mbshtes iniciativat e ndrmarra n Strategjin kundr Korrupsionit n Kosov t zhvilluar tashm dhe do t ndrmarr masa konkrete pr t shtyr prpara zhvillimin e mtejshm t infrastrukturs institucionale dhe ligjore n funksion t luftimit t dukuris s korrupsionit n cdo fush. Qeveria do t bashkpunoj dhe forcoj partneritetin me shoqerine civile dhe mediat pr t fuqizuar rolin e tyre n zhvillimin, zbatimin dhe monitorimin e reformave kundr korrupsionit dhe n rritjen e transparencs dhe llogaridhnies s organeve qeveritare dhe jo-qeveritare n Kosov. Komisioni Evropian ka identifikuar nj numr boshllqesh dhe dobsish n fushn e politiks, duke prfshir ktu administratn publike dhe politikat kundr korrupsionit.2 N veanti, vlersohet se npunsit civil jan ende t prekur nga ndrhyrjet politike, praktikat korruptive dhe nepotizmi. Shqetsime jan ngritur dhe pr transparencn e aktiviteteve t Kuvendit, bashkpunimit t dobt midis Qeveris dhe Avokatit t Popullit, pavarsis dhe llogaridhnies s gjyqsorit, efektivitetit t organeve t zbatimit t ligjit dhe gjyqsorit kur merren me shtje korruptive, gjendja e stafit dhe garancit pr paanshmrin n funksionimin e Agjensionit Kosovar kundr Korrupsionit. Gjithashtu n fushn e zhvillimit ekonomik korrupsioni prmendet si nj penges shum e madhe e aktivitetit ekonomik. Nj numr problemesh q kan t bjn me gjendjen e korrupsionit lidhen dhe me fushn e standardeve evropiane, duke prfshir tatimet, konkurrencn, prokurimet publike, shoqrit e informimit dhe mediat, kontrollin financiar, luftn kundr pastrimit t parave, drogs dhe krimit t organizuar si dhe punn e policis. N lidhje me ato q u prmenden m sipr, Vendimi i Kshillit t Komisionit Evropian i dats 18 shkurt 2008 pr parimet, prioritetet dhe kushtet q prmban dokumenti i Partneritetit Evropian parashtron si prioritete afatshkurtr pr Kosovn, ndjekjen e politiks s tolerancs zero kundr korrupsionit.3

1 Raporti i Progresit pr Kosovn pr vitin 2008 dhe Raporti i Nr 20/21 i UNDP-s pr Paralajmrimin e Hershm. 2 Raporti i Progresit nga Komisionit Evropian pr Kosovn pr vitin 2007 dhe Raporti i Progresit pr vitin 2008. 3 Vendim i Kshillit i dats 18 shkurt 2008 mbi parimet, prioritetet dhe kushtet q prmban dokumenti i Partneritetit Evropian me Serbin, duke prfshir dhe Kosovn sic sht e prcaktuar nn Rezolutn e Kshillit t Kombeve t Bashkuara 1244 t 10 qershorit 1999 dhe shfuqizimi i Vendimit 2006/56/EC (2008/213/EC) si dhe Raporti i Progresit pr vitin 2008.

5

Sipas Barometrit Global t Korrupsionit 2007, t organizuar nga Transparenca Ndrkombtare, n Kosov, nj numr i konsiderueshm i t anketuarve kan dshmuar se kur kan dashur t marrin shrbime sht dashur t paguajn ryshfet. N t njjtn koh, shumica e t anketuarve mendojn se prpjekjet e qeveris pr t luftuar korrupsionit jan jo-efikase.4 Pr m tepr, Raportet Vjetore pr vitin 2007 dhe vitin 2008 mbi aktivitetet e Agjensionit Kosovar kundr Korrupsionit, paraqesin t dhna problematike mbi rastet e korrupsionit t raportuara, t cilat shihet s kan shprndarje m t madhe n qeveri, gjykata, qeverisje lokale dhe ndrmarrjet publike. 5 Megjith problemet e ndeshura m sipr, renditja e korrupsionit pr vitin 2007 e realizuar nga Freedom House tregon prmirsim n kt fush, si rezultat i disa aktiviteteve konkrete t ndrmarra kundr korrupsionit dhe sukseseve t arritura n Kosov.6. Gjithashtu, m shum se gjysma e t anketuarve mendojn se n tre vjett e ardhshm, niveli i korrupsionit n Kosov do t bjer.7 E megjithat, t dhnat e fundit q vijn nga Raporti i Paralajmrimit t Hershm t organizuar nga zyra e UNDP-s n Kosov nuk jan shum optimiste dhe tregojn se sht ende e lart prqindja e qytetarve t cilt mendoj se korrupsioni sht i pranishm n nivele t larta n shum institucione. Sipas perceptimeve t qytetarve institucionet t cilat kan nivel t lart t korrupsionit jan KEK-u, Agjensia Kosovare e Mirbesimit, shrbimi shndetsor, policia e UNMIK-ut, gjykatat, doganat dhe administrata qendrore8.

ii. Vshtrim i prgjithshm mbi zbatimin e Strategjis kundr Korrupsionit 2004 - 2007

Nj vshtrim i prgjithshm mbi zbatimin e Strategjis kundr Korrupsionit n Kosovs 2004 -2007, tregohet nj progres i dukshm i arritur n t tri fushat e synuar nga kjo strategji, prpilimi dhe miratimi i politikave dhe legjislacionit kundr korrupsionit, krijimi i mekanizmave pr vetdijesimi e opinionit publik dhe institucioneve vendimarrse. Instrumentet kryesore ligjore n fushn e parandalimit t korrupsionit jan miratuar, duke prfshir ktu Ligjin kundr Korrupsionit (prill 2005), Ligjin pr Qasjen n Dokumentat Zyrtare (nntor 2003) dhe Ligji pr Parandalimin e Konfliktit t Interesave n Ushtrimin e Funksioneve Publike (nntor 2007).

4 Raport i Transparencs Ndrkombtare, Barometri Global i Korrupsionit 2007. 5 Raporti vjetor i Agjensionit Kosovar kundr Korrupsionit pr vitin 2007 dhe 2008, http://www.akk-ks.org 6 Freedom House, Shtetet n Tranzicion 2008/Raporti pr Kosovn. 7 Raport i Transparencs Ndrkombtare, Barometri Global i Korrupsionit 2007. 8 Raporti i Nr 20/21 i UNDP-s pr Paralajmrimin e Hershm.

6

Agjensioni Kosovar kundr Korrupsionit (AKK) - institucioni kryesor kundr korrupsionit prgjegjs pr zbulimin, parandalimin dhe kryerjen e hetimeve administrative mbi rastet korruptive sht funksional q prej shkurtit t vitit 2007. Disa fushata vetdijsuese pr opinionin publik jan organizuar nga Qeveria e Kosoves me mbshtetjen e donatorve ndrkombtar (OSBE dhe UNDP), n bashkpunim me organizatat joqeveritare vendore. Gjithashtu, sht organizuar n vitin 2005 Hulumtimi mbi perceptimin qytetar pr korrupsionin nga Zyra e Kryeministrit, Zyra pr Qeverisje t Mir, me mbshtetjen e UNDP-s n Kosov. Strategjia kundr Korrupsionit q mbulonte periudhn 2004-2007, kisht nj qasje shum t prgjithshme dhe gjithprfshirse, duke u prpjekur q t prekte t gjitha fushat. Pr shkak se strategjia kishte nj qasje kaq t gjer, n nj far mnyre rrezikoi zbatimin e plot dhe efektiv t ktij dokumenti politikash, n at koh i pari dokument politikash kundr korrupsionit i hartuar n Kosov. Megjithat, u krijua kuadri prkats ligjor dhe institucional kundr korrupsionit, nj numr problemesh t cilat ndikuan n zbatimin jo t duhur t Strategjis kundr Korrupsionit jan identifikuar. Problemet kryesore t cilat minuan prpjekjet pr zbatimin efektiv t objektivave kundr ko