Nr 10, czerwiec 2012

ISSN

16

89

-78

-62

str.

22

Narciarstwo a prawo do trasy

Solisko Arena

„Lobby inwestorów”?

str. 16str. 18

str. 54Sezon należał do Leitnera

1

wia

do

mo

ści

2

wia

do

mo

ści

3

wia

do

mo

ści

4

wia

do

mo

ści

Miniony sezon dowiódł,

że popularność narciarstwa

w Polsce nieustannie

wzrasta. Wielka w tym

zasługa tych, którzy dbają

o wizerunek polskich

ośrodków narciarskich

i śledzą najnowsze trendy

w branży

Dało się to przede wszystkim zauważyć w największych polskich mediach – reklamy polskich ośrodków, sponsoring prognoz pogody czy codzienny raport o warunkach na polskich stokach pokazały jednoznacznie siłę polskiej branży

narciarskiej. Wielu polskich amatorów białego szaleństwa utwierdziło się w przekonaniu, że w Polsce nie tylko można jeździć na nartach, ale również że można to robić wiosną!

Za ten stan rzeczy odpowiadają oczywiście rozważni właściciele i zarządcy ośrodków narciarskich, którzy nieustannie stawiają na wszelkie innowacje. O niektórych z wspomnianych innowacji mogą Państwo przeczytać w niniejszym numerze „Resortu Narciarskiego”. Do takich innowacji z pewnością należy projekt rewitalizacji szczyrkowskiej stacji narciarskiej, o którym również mogą Państwo przeczytać w niniejszym numerze naszego magazynu.

Polska branża narciarska święci triumfy nie tylko w kraju, lecz również za granicą. Dowodem zwycięskie polskie armatki śnieżne i ekspansja polskich firm na rynkach europejskich i azjatyckich. Do sukcesu nieustannie dążą również ci, którzy pragną ułatwić inwestorom rozwój ośrodków narciarskich, szczególnie przez zmiany prawne, które będą wspierać inwestorów w dążeniu do celu. Warto więc przyjrzeć się spostrzeżeniom Janusza Długopolskiego, związanym z prawem szlaku, a także przekonać się o zasadności zmian w prawie, które umożliwią inwestycje w infrastrukturę narciarską, o których pisze Małgorzata Kulig-Juźwiak. Nie można tutaj nie wspomnieć o rzeszy zawistników z ogólnopolskiej prasy, którzy zdają się nie dostrzegać prawdziwych, wielkich problemów, jakie polskiej gospodarce stwarza zły status prawny inwestycji w infrastrukturę narciarską. Skądinąd zawiść, którą żywi się wobec branży narciarskiej w niektórych ogólnopolskich dziennikach jest – paradoksalnie – kolejnym dowodem na nieustający wzrost popularności narciarstwa w Polsce.

Z górskimi pozdrowieniami,Marcin Czerwiec,Redaktor Naczelny

Redaktor Naczelny | Marcin Czerwiec

od redakcji

5

wia

do

mo

ści

6

wia

do

mo

ści

spis treściWydawca:

MM MEDIA PRESS,

34-400 Nowy Targ

ul. Polana Szaflarska 2 lok. 49,

faks: 12 376 77 91

www.resortnarciarski.pl

Dyrektor Wydawnictwa:

Marta Pasternak

Redaktor Naczelny:

Marcin Czerwiec

info@resortnarciarski.pl

Redakcja:

Piotr Winnicki

Projekt graficzny, DTP, ilustracje:

Agnieszka i Michał Warda

www.aleconsulting.pl

Foto | Archiwum firmy Leitner

Partnerzy:

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie, przedrukowywanie, rozpowszechnianie

całości lub fragmentów edycji drukowanej czasopisma

i internetowej bez uzyskania zgody wydawcy – zabronione.

Nie zamówionych rękopisów nie odsyłamy.

Redakcja i wydawca nie odpowiadają za treść ogłoszeń i reklam.

Redakcja zastrzega sobie prawo adiustacji i skracania materiałów autorskich.

Nadesłanie materiałów równoznaczne jest z wyrażeniem zgody

na ich publikację na zasadach obowiązujących w redakcji i wydawnictwie.

Prawo do przedruku reklam i wzorów graficznych stanowiących własność

Wydawcy jest zastrzeżone.

Wydawca zastrzega sobie prawo do wielokrotnego

bezpłatnego wykorzystania raz opublikowanych materiałów.

Polska 8świat 12

TECHNOLOGIE

w kierunku Eldorado 14Ze Stanisławem Richterem, prezesem Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego w Szczyrkurozmawia | Marcin Czerwiec

PRAWO I b.

Narciarstwo a prawo do trasy 16TEKST | Janusz Długopolski

czy rozwój infrastruktury narciarsko – turystycznej to tylko interes „lobby inwestorów”? 18tekst | Małgorzata Kulig-Juźwiak

TECHNOLOGIE

Sezon 2011/2012 należał do Leitnera 22tekst | Magdalena Waga-Drąg

ciekawa kolej krzesełkowa – „masnerkopfbahn” 30tekst | Doppelmayr Seilbahnen GmbH

wiadomości

Prawo i bEzPiEczEńStwo

LudziE z braNży

tEchNoLogiE

wia

do

mo

ści

Jazda pełna wrażeń – tylko na monte rosa 32tekst | Doppelmayr Seilbahnen GmbH

Pierwsza napowietrzna limuzyna 34tekst | Magdalena Drąg-Waga

armatki Supersnow wygrały testy w rosji! 36tekst | Teresa Filipek

Poręczna i wydajna 38Czyli technoAlpin MMS – Manual Mobile Snowguntekst | Ing. Zuzana Žideková

zawsze na swoim miejscu 40Czyli nowa lanca Supersnow S60tekst | Rafał Topolski

V3 = powszechne uznanie! 42tekst | Ing. Zuzana Žideková

Sukces pod kontrolą 44tekst | Maciej Ziębiński

inwestycja w sukces 50tekst | Marta Tyc

Szwajcarska jakość teraz także w Polsce 52tekst | Arkadiusz Frąckowiak

PREZENTACJE

Nowe życie Szczyrku 54Czyli koncepcyjny projekt Solisko Arenarozmawia | GRandS Architekci Gałęski

Roth & Szołtysek

Kaukaskie walki o turystę 60tekst | Marcin Czerwiec | Piotr Winnicki

Zarządzanie

Niech cię widzą 68Czyli innowacje na stokach narciarskich tekst | Adam Bral

PrEzENtacJE

zarządzaNiE

góra z górą się zeszła w grenoble 74tekst | Piotr Winnicki

Program Konferencji PSNit 77

80

79

78 Na ryNKu

ogłoSzENia

KuPoN PrENumEraty

10/201211

1202/2013

targi i KoNfErENcJE

8

v

wia

do

mo

ści

v

innowacyjne armatki i nowa siedziba Supersnow

19–20 kwietnia 2012 roku w Ośrodku Narciarskim Henryk w Krynicy odbyło się kolejne spotkanie integracyjne Stowarzyszenia Polskie Stacje Narciarskie i Turystyczne

W spotkaniu wzięło udział ponad 30 osób zrzeszo-nych w PSNiT. Tradycyjnie na spotkaniu omawia-no sposoby rozwiązywania problemów trapiących branżę. Członkowie stowarzyszenia wymienili się doświadczeniami oraz ustalili nowe kierunki dzia-łań PSNiT.

Wśród najważniejszych kwestii, które poruszo-no, było między innymi opodatkowanie kolei i wy-ciągów narciarskich, tegoroczna Konferencja i ak-cja Bezpieczny Stok oraz ratownictwo narciarskie.Konferencja PSNiT odbędzie się 4–6 czerwca 2012 roku w Kielcach i poświęcona będzie przede wszystkim bezpieczeństwu i ratownictwu na zor-ganizowanych terenach narciarskich.

Od dłuższego czasu mówi się o sprzedaży Polskich Kolei Linowych. Wśród chętnych do ich kupna już rok temu znalazła się największa słowacka spółka inwestująca w branżę narciarską – Tatry Mountain Resort. Właściciel między innymi ośrodków na Cho-poku w Niskich Tatrach oraz na Tatrzańskiej Łom-nicy w Tatrach Wysokich swoim pomysłem zmobi-lizował społeczność zakopiańską, która sprzeciwia się sprzedaży kolei na Kasprowy Wierch podmio-tom zagranicznym. Burmistrz Zakopanego, Janusz Majcher zapowiedział, że miasto i gmina chce wy-kupić 100% akcji Polskich Kolei Linowych – w tym celu ma też wypuścić na rynek obligacje. Gdyby ta transakcja doszła do skutku, Polskie Koleje Linowe pozostałyby w polskich rękach. Póki co Polskie Ko-leje Państwowe nie wystawiły jednak PKL na sprze-daż, dlatego wydaje się, że cała ta sprawa jest „dzie-leniem skóry na niedźwiedziu”, jak celnie wskazał burmistrz Zakopanego. Tak czy inaczej reakcja bur-mistrza oraz mieszkańców stolicy polskich gór po-kazuje, że dla wspólnej sprawy jesteśmy w stanie zapomnieć o lokalnych waśniach i zjednoczyć siły w obronie naszych największych skarbów.

Spotkanie PSNiT Zakopane powalczy o PKL

Jeden z najlepszych producentów systemów na-śnieżania na świecie, polska firma Supersnow planuje budowę nowej siedziby wraz z halą pro-dukcyjną, ekspedycyjną, Centrum badawczo-ro-zwojowym oraz Centrum Szkoleniowym z zakresu obsługi urządzeń do systemów naśnieżania sto-ków narciarskich i ogólnej obsługi ośrodków nar-ciarskich. Nowa siedziba zostanie wybudowana na

pięknych terenach tuż nad Jeziorem Czorsztyń-skim, na terenie strefy przemysłowej. Rozpoczęcie budowy planowane jest na 2013 rok.

Firma Supersnow kładzie bardzo duży nacisk na badania nad innowacyjnymi rozwiązaniami w sys-temach naśnieżania. W związku z tym na ten cel firma Supersnow przeznaczyła do roku 2015 bli-sko 8 mln złotych.

v

9

v

W poprzednim numerze „Resortu Narciarskiego” przedstawiliśmy koncepcję Resortu Narciarskiego Kurortu Tatrzańskiego. Najważniejszym elemen-tem tego monumentalnego projektu rewitaliza-cji stacji narciarskiej w Tatrach była moderniza-cja oraz budowa kolei i wyciągów, a także systemu sztucznego naśnieżania w rejonie Kasprowego Wierchu. Jak przekonaliśmy się niedawno, o spra-wie nie zapomniano. Budowę nowych wyciągów narciarskich i systemu naśnieżania w rejonie Ka-sprowego Wierchu utrudnia jednak postawa władz Tatrzańskiego Parku Narodowego, które – zasła-niając się przepisami – stanowczo sprzeciwiają się budowie nowej infrastruktury na Kasprowym Wierchu i jednocześnie nie mają nic przeciwko mo-dernizacji istniejących kolei i wyciągów.

Sprawa jest na tyle poważna, że Tatry Ski Lobby, stowarzyszenie, które walczy o stację narciarską

Trasy na Kasprowym wierchu w Unii Europejskiej

Tatry Ski Lobby walczy o rewitalizację wyciągów w Suchym Żlebie, na Nosalu oraz o modernizację i przedłużenie wyciągu w Kotle Goryczkowym

re

kl

am

a

w Tatrach, poprosiło o pomoc generalnego sekreta-rza Europejskiego Stowarzyszenia Samorządowców i Parlamentarzystów z Terenów Górskich, Nicolasa Evrarda, który zobowiązał się do przedstawienia sprawy w Parlamencie Europejskim.

Tatry Ski Lobby walczy o rewitalizację wycią-gów w Suchym Żlebie, na Nosalu oraz o moderni- zację i przedłużenie wyciągu w Kotle Goryczko-wym (o 1/5 wraz z tunelem pod kopułą Kaspro-wego, łączącym górne stacje wyciągów w Kotle Gąsienicowym i Goryczkowym). Ponadto stowa-rzyszenie działa na rzecz budowy trzech nowych wyciągów oraz tras: z Rówienek Kondrackich na ramię Pośredniego Goryczkowego dla tras w Świń-skim Kotle, kolei krzesełkowej na Krokiew z trasą dojazdową do Kuźnic oraz kolei na Beskid w Kotle Gąsienicowym, startującej z miejsca poniżej Gien-kowych Murów. Bardzo istotnym celem działań Lobby Ski Tatry jest jak najszybsze uruchomienie systemu sztucznego naśnieżania na Kasprowym Wierchu. Bez tego można właściwie zapomnieć o stacji narciarskiej z prawdziwego zdarzenia.

W najbliższym czasie Nicolas Evrard zamierza spotkać się z przedstawicielami polskiego parla-mentu, a następnie udać się do Brukseli, by tam lobbować za zmianami w Tatrach.

10

v

wia

do

mo

ści

v

Umowa nie dotyczy jednak przejęcia kolei, Pol-skie Koleje Państwowe nadal nie wystawiły PKL na sprzedaż, lecz zupełnie nowych inwesty-cji. Słowacy zobowiązali się do zainwestowania w ciągu najbliższych dwóch lat 30 milionów euro. W dalszych planach TMR zamierza wejść na pol-ską giełdę.

Wspomniane 30 milionów euro stanowi dziś prawie 80% dochodu czterech gmin, które zwią-zały się z TMR umową: Czernichowa, Krynicy, Szczawnicy i Zawoi.

W ramach umowy Słowacy, z niewielką pomo-cą finansową gmin (po 100 tysięcy złotych każ-da) mają zrealizować wiele ciekawych inwestycji. Na Górze Żar mają powstać dwie nowe koleje krze-

Słowacy chcą zainwestować w Polsce 30 mln euroZnana w Polsce – między innymi z chęci kupna Polskich Kolei Linowych – słowacka spółka Tatry Mountain Resorts podpisała w kwietniu umowę z czterema polskimi gminami, na których terenie również znajdują się wyciągi PKL.

sełkowe i trasy narciarskie. Planowana jest rów-nież modernizacja kolei na Górę Parkową, zaś u jej podnóża ma powstać miniamfiteatr, park zabaw. W planach jest również utworzenie wielu ścieżek rowerowych w Krynicy i okolicach, zaś w dalszej przyszłości wieża widokowa, ścieżka zdrowia i si-łownia na świeżym powietrzu. W Zawoi mają po-wstać trzy nowe koleje krzesełkowe i jedna gon-dolowa, a także czterogwiazdkowy hotel. Łączna długość tras narciarskich ma natomiast przekro-czyć 15 kilometrów. W Szczawnicy mają z kolei powstać dwie koleje krzesełkowe i dwa wyciągi orczykowe, lodowisko, amfiteatr miejski oraz wie-lopoziomowy parking. Wszystkie inwestycje mają być zrealizowane do 2020 roku.

Jest tak przede wszystkim ze względu na różnice w postrzeganiu tego projektu przez pomysłodaw-ców (w tym władze gmin, które w nim uczestniczą) oraz instytucje związane z ochroną środowiska.

Spora część terenów, na których ma powstać ta stacja leży na obszarach Natury 2000 oraz w Popradzkim Parku Krajobrazowym. Nieugięta postawa Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowi-ska w Krakowie zmusiła między innymi burmi-strza i władze gminy Muszyna do zmian w pla-nie zagospodarowania przestrzennego. Zmiany te polegają między innymi na wytyczeniu czę-ści tras w miejscach, w których nie będą zna-cząco wpływały na środowisko – między innymi na polanach. Zgodnie z nowym planem wycinka drzew ma być nieznaczna, a cała infrastruktura i trasy nie będą znajdować się w miejscach cen-nych przyrodniczo. Oprócz Regionalnej Dyrekcji

Projekt Siedmiu Dolin od kilku lat wzbudza wielkie emocje

Siedem dolin coraz bliżej?

Ochrony Środowiska w Krakowie, wszystkie naj-ważniejsze instytucje wydały pozytywne opi-nie o projekcie. Władze Muszyny czekają teraz na decyzję RDOŚ. Zastrzegają jednak, że jeżeli będzie negatywna, będą interweniować w Unii Europejskiej.

Na duże problemy z realizacją projektu narzeka-ją również władze gminy Łabowa. Połowa terenów gminy leży w obszarze Natury 2000. Władze Łabo-wej nie wierzą jednak w dobre intencje RDOŚ, któ-ra zamierza przeprowadzić konsultacje społeczne. Przyczyną tej niewiary jest to, że RDOŚ zlekce-ważyła już raz sugestie władz gminy co do zmian w planie zagospodarowania przestrzennego na te-renach Popradzkiego Parku Krajobrazowego.

Bez względu na rozwój sytuacji zarówno wła-dze Muszyny, jak i Łabowej zapowiadają twardą walkę o realizację projektu Siedmiu Dolin.

v

11

v

wia

do

mo

ści

12

v

wia

do

mo

ści

v

Kaukaskie walki o turystę

Z ponad tysiąca kilometrów tras narciarskich, kil-kuset kolei i wyciągów co roku korzystać będzie od pięciu do dziesięciu milionów osób. Godnym podkreślenia jest fakt, że inicjatorem projektu jest niedawny prezydent i teraźniejszy premier Rosji, Dmitrij Miedwiediew.

14 października 2010 roku rosyjskie władze wydały dekret w sprawie utworzenia klastra tu-rystycznego w Północnokaukaskim Okręgu Fe-deralnym, części Kraju Krasnodarskiego i w Re-publice Adygei. W myśl tego dekretu w latach 2011-2020 zostanie zrealizowany projekt bu-dowy pięciu światowej klasy górskich ośrodków sportowo-turystycznych, pod względem usługo-wym i technicznym porównywalnych z najpo-pularniejszymi ośrodkami sportowymi na świe-cie: Park City i Vail w Stanach Zjednoczonych, Les Arcs i Val Thorens we Francji, Ischgl w Austrii lub

W jednym z najbardziej malowniczych miejsc na świecie, w Północnym Kaukazie, w ciągu kilku najbliższych lat powstanie monumentalny klaster turystyczny

Zermatt i Gstaad w Szwajcarii. Oprócz ośrodków narciarskich planuje się budowę ośrodków tury-stycznych na wybrzeżu Morza Kaspijskiego w Re-publice Dagestanu.

Więcej na str. 60

v

13

v

wia

do

mo

ści

re

kl

am

a

alpitec china 2012!

Podczas międzynarodowych targów Alpitec China Miasteczko Olimpijskie w Pekinie zmieniło się w prawdziwą światową stolicę narciarstwa. Ponad 350 wystawców ze wszystkich kontynentów i 17 000 odwiedzających targi to najlepszy dowód na to, że w Chinach branżę narciarską traktuje się bar-dzo poważnie.

Wśród wystawców znalazły się również wszystkie najważniejsze firmy produkujące systemy sztucznego naśnieżania, wśród nich także Supersnow.

„Jesteśmy dumni z tego, że nasze stoisko uznano za najbardziej atrakcyj-ne spośród wszystkich stoisk producentów systemów sztucznego naśnieża-nia. Jak widać, kolejny raz pokonaliśmy największych światowych konkuren-tów. Swoistą wisienką na torcie była premiera naszego najnowszego produktu – lancy S60.

Mamy nadzieję, że znajomości i kontakty, które nawiązaliśmy na tegorocz-nych targach Alpitec China zaowocują w przyszłości, zaś spotkania z dotych-czasowymi Klientami jeszcze bardziej zacieśnią naszą współpracę” – mówi Damian Piotr Dziubasik, właściciel firmy Supersnow.

Przez trzy dni, od 22 do 25 lutego 2012 roku Pekin był światową stolicą górskich i zimowych technologii. Wszystko za sprawą targów Alpitec China 2012

foto | Archiwum Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego SA

14

Z Panem Stanisławem

Richterem, prezesem

Szczyrkowskiego

Ośrodka Narciarskiego

w Szczyrku rozmawia

Marcin Czerwiec

marcin czerwiec: Co mógłby Pan mógł opowiedzieć o swojej historii w branży narciarskiej?

Stanisław richter: Z narciarstwem jestem związany od dzieciństwa. Jeździć uczyłem się na nartach po armii niemieckiej, drewnianych, bez krawędzi, z wiązaniem ze skórzanych pasków. Pierwsze poważniejsze zjazdy odbywałem na stoku Leskowiec koło Andrychowa. Kurs instruktorski na pomocnika instruktora na Kasprowym odbyłem na studenckim obozie Almaturu, chyba był to 1971 rok. Działalność administracyjną rozpocząłem od razu w największym polskim ośrodku narciarskim, Górniczym Ośrodku

w kierunku

eldorado

15

Narciarskim w Szczyrku. Pracując jako kapitan jachtowy w Górniczym Klubie Żeglarskim „Gwarek” w Zabrzu, zimą byłem wykorzystywany przez Zabrzańskie Zjednoczenie Przemysłu Węglowego jako kontroler GON Szczyrk. Do Szczyrku trafiłem w 1990 roku jako kierownik GON Szczyrk i GOŻ (ośrodek żeglarski) w Zarzeczu koło Żywca. Odtąd z dłuższą przerwą związany jestem ON Czyrna-Solisko. Wybudowałem w nim największą w Polsce instalację sztucznego naśnieżania i zmodernizowałem wyciągi ośrodka. Potem była ośmioletnia przerwa. Założyłem z grupą właścicieli gruntów spółkę SON SA, która trzy lata dzierżawiła ośrodek od GAT SA, a od roku SON SA gospodarzy na swoim.

m. c.: Mija rok od momentu kupna ośrodka przez spółkę SON SA. Proszę pokusić się o podsumowanie tego czasu.

S. r.: Przede wszystkim zaczęliśmy od remontów wyciągów. Dzięki temu żaden z 13 orczyków nie miał poważniejszej awarii. Ułożyliśmy dodatkowe przyłącza do armatek i teraz mamy możliwość dośnieżania 17 km tras. Po 15 latach zostało dokończone naśnieżanie bieńkuli i dwie łatwe trasy z Hali Skrzyczeńskiej do Czyrnej, gdzie są największe parkingi. Zwiększyliśmy potencjał naśnieżania z 16 urządzeń do 44 lanc i armatek. To przygotowanie pod budowę kolei krzesełkowych. Problemem, który pozostał po rządach Skarbu Państwa jest ujednolicenie zasad korzystania z gruntów. Są z tym problemy mimo, że stawka czynszu dzierżawnego, który płacimy, to 2 zł/m2, więcej płacą tylko w Zakopanem (dla porównania: stawka w białce Tatrzańskiej to niewiele ponad 1 zł). Z ponad 100 właścicieli gruntów kilka osób było faworyzowanych przez GAT i teraz trzeba czasu dla zrozumienia naszego stanowiska konieczności ujednolicenia stawki. Dzierżawa to poważny koszt, bo na trasach użytkujemy prawie 650 000 m2. Ten problem musimy jak najszybciej rozwiązać.

m. c.: Jak Pan ocenia miniony sezon narciarski?

S. r.: Początek sezonu to katastrofa. W 9 dni grudnia przewieźliśmy tylu

narciarzy, co w ubiegłym roku w jeden dzień. Potem było już dobrze.

Funkcjonowały już nowe, zmodernizowane trasy nr 2 i 3 (zielona i niebieska) z Małego Skrzycznego przez Halę Skrzyczeńską do Czyrnej, każda o długości niemal 3,5 km. Na całej długości obu tras działał system naśnieżania, ponieważ w wyniku niwelacji terenu zlikwidowaliśmy utrudnienia w naśnieżaniu ich dolnych odcinków. Trasy są bardzo chwalone przez narciarzy. Poprawiliśmy też utrzymanie tras wyjazdów pod wyciągami.

m. c.: Jakie, w związku z nowymi inwestycjami, mają Państwo plany na najbliższy sezon zimowy?

S. r.: Przygotowujemy się do budowy kolei krzesełkowej z Czyrnej na Halę Skrzyczeńską, ale terminy są bardzo napięte.

m. c.: Mógłby Pan zdradzić kilka planów na kolejne lata?

S. r.: W planach mamy budowę 4 kolei linowych – rok po roku lub z roczną przerwą. Dolne stacje wszystkich kolei będą znajdowały się w rejonie parkingów. Orczyki mające dolne stacje wysoko pozostaną. Kolejność budowy zależy od zmian w planie zagospodarowania przestrzennego i zgody właścicieli. Są też pomysły na rozbudowę parkingów, ale znaczący przyrost miejsc parkingowych jest niemożliwy. Dlatego musi być usprawniony transport narciarzy komunikacją lokalną.

m. c.: Czy są plany na funkcjonowanie ośrodka również latem?

S. r.: Tak, są pomysły, ale podstawowy warunek to koleje krzesełkowe, a w przyszłości może jakaś kolej linowo-terenowa. Wtedy należy do tego zaplanować zbiorniki na wodę do naśnieżania i rezerwę wody dla wodociągów, położone w sąsiedztwie kolei. Do tego należy dorobić zjeżdżalnie grawitacyjne, trasę dla buggy, tor do crossu rowerowego w rejonie snowparku…

m. c.: Ostatnio pojawił się dość głośny i robiący wrażenie projekt ośrodka Solisko Arena. Jakie jest Pana zdanie o tym projekcie i czy jest to zgodne z wizją, założeniami SON?

S. r.: budowa dolnych stacji kolei krzesełkowych z Soliska umożliwi zrealizowanie tego projektu. Projekt jest bardzo ciekawy, ale jego realizacja jest możliwa tylko przy dużych dopłatach ze środków unijnych. Aby je otrzymać, należy postarać się o wysokiej rangi zawody, najlepiej Zimowe Igrzyska w Krakowie – wówczas Szczyrk byłby areną zawodów narciarstwa alpejskiego i snowboardu.

m. c.: Jak Pan ocenia trudność przeprowadzania nowych inwestycji na terenie ośrodka SON?

S. r.: Największy problem to rozdrobnienie terenu, ponad 600 działek należących do ponad 100 właścicieli. Drugim problemem jest przekonanie właścicieli gruntów, że SON SA zapłaci każdą kwotę za udostępnienie terenu pod inwestycje. Tymczasem Eldorado narciarskie w Szczyrku to przeszłość. Konkurencja Alp jest bardzo odczuwalna, zwłaszcza w marcu, a w kraju wybudowano dużo kolei. Znaczna ich część jest dogodnie położona dla mieszkańców największych miast, np. bełchatów ma blisko Warszawę, Łódź i Częstochowę. To bardzo wydłuża czas spłaty inwestycji.

m. c.: W regionie Beskidzkiej „5” zaczynają funkcjonować systemy tzw. wspólnej karty. Czy Pana spółka również ma plany wprowadzenia tego typu rozwiązań?

S. r.: W Szczyrku zależy to od wykonania choćby prowizorycznego połączenia między trasami COS na Skrzycznem i trasami ON Czyrna-Solisko na Małym Skrzycznem. Do nas ze Skrzycznego można zjechać, ale powrót na nartach jest możliwy tylko do połowy odległości między tymi szczytami. Drugą połówkę trzeba pokonać z nartami na plecach.

m. c.: Dziękuję.

W lutym tego roku byłem w Alpach austriackich

w miejscowości Goldegg niedaleko Zell am See. Piękna miejscowość

oddalona od głównej drogi, zagubiona wśród gór. Jezioro, pola

golfowe, trasy turystyczne, rowerowe, kilkadziesiąt

kilometrów biegowych tras narciarskich i jeden wyciąg

na trasie zjazdowej

tekst | Janusz Długopolski, Adwokat, Krakówfoto | Archiwum redakcji

Polskie prawo nadal nie sprzyja turystyce i rekreacji

Narciarstwo

a prawo do trasy

16

B iegnąc na nartach, pokonuję zaśnieżoną drogę dojazdową do budynku, by po chwili wbiec

na tzw. „obejście innego gospodarstwa”. Jestem nieco zażenowany, naruszyłem cudzy mir domowy, wbiegnąwszy między budynek mieszkalny a zabudowania gospodarcze. Wycofuję się i stwierdzam z niedowierzaniem, że właśnie tędy prowadzi moja trasa biegowa. Jej przebieg to niewątpliwie ingerencja we własność i pewne utrudnienie dla właściciela. Ale to jest Austria! Tam wszyscy mieszkańcy rozumieją, że dzięki przyjeżdżającym turystom żyją dostatnio. Czynią więc, co w ich mocy, by tak nadal było. Każdy wnosi choćby ułamek dobrej woli i także własnym kosztem wspiera wspólna sprawę.

Cel PuBlICZNy – NADRZęDNyA u nas? U nas to niepojęte, u nas to się nie przyjęło, u nas jedynie grodzenia. Coraz częściej, z różnych stron, o różnych porach roku, na szlakach turystycznych, trasach rowerowych czy narciarskich, słyszymy o tych faktach. Co czynić? Czy możemy to zmienić? Ten stan rzeczy to znaczący przykład zaniechań ustawodawczych w zaspokajaniu ważnych społecznie potrzeb.

Problem nie dotyczy jedynie narciarzy. Polega on na braku regulacji prawnych umożliwiających wszelką aktywność fizyczną na otwartej przestrzeni, jeśli właściciel terenu temu się sprzeciwi. Nie chodzi oczywiście o tereny zagospodarowane rolniczo czy przemysłowo. Przeciwnie – o tereny, które z uwagi na swe położenie, ukształtowanie, walory krajobrazowe są wykorzystywane lub nadają się do wykorzystania na cele turystyczno-rekreacyjne w postaci szlaków turystycznych, rowerowych, punktów widokowych, tras narciarskich, itp. Jak widać, ten sam problem uprawnień do korzystania z terenu występuje zarówno, gdy chodzi o szlak rowerowy lub turystyczny, jak i o trasę narciarską. Dlatego musi być traktowany całościowo.

Wówczas możemy mówić o zaspokojeniu powszechnej potrzeby o dostępie do odpowiednich terenów w celach turystycznych i rekreacyjnych. Zaspokojenie takiej potrzeby musi być uznane za realizację celu publicznego. Oznacza to, że wówczas odmowa właściciela na zawarcie umowy cywilnoprawnej dałaby podstawy do ograniczenia jego własności przez zezwolenie na korzystanie z jego nieruchomości przez inne osoby w określonym zakresie. Konstytucja przewiduje bowiem prymat celu publicznego nad ochroną własności. Okoliczność ta stanowi zatem podstawę do uchwalenia odpowiedniej ustawy regulującej te problemy.

NIeZNAJOMOść PRAWA SZKODZIbrak ustawowego rozwiązania tych zagadnień prowadzi do wystąpień i demagogicznych wypowiedzi niektórych właścicieli, którzy bez

znajomości istoty rozwiązań straszą pozostałych pozbawieniem własności jako skutkiem takich uregulowań, a nadto nieuzasadnionym bogaceniem się właścicieli wyciągów narciarskich. Drastycznym przykładem tak bezsensownego postępowania jest zamknięcie Gubałówki przed pięcioma laty. Oczywiście, wynikająca z tego faktu, utrata około miliona złotych wpływów nie wszystkich właścicieli musi boleć. Warto jednak zapytać: co dobrego taka decyzja przyniosła? Nie przekształcono Gubałówki w tereny budowlane dla wielkich hoteli. Straty zaś dla narciarzy i handlowców oraz całego Zakopanego są niewymierne. Czy takie działania to przykład rozsądku i społecznego zaangażowania? Nie! Nade wszystko jednak wyraz braku stosownych regulacji prawnych. Wielu właścicieli nieruchomości, wobec braku wiedzy o następstwach swej zgody, gdy problem przestaje być jednostkowy, właśnie tak postępuje.

SZKODlIWe MIlCZeNIePrzed sześcioma laty pozwoliłem sobie przedstawić projekt założeń do ustawy nazwanej „Prawem szlaku”. Szlak ma tu być odpowiednikiem wszelkich form korzystania z cudzej nieruchomości w celach turystyczno-sportowych (ścieżki, trasy, szlaki, itp.) i stanowić podstawę do uzyskania powszechnych uprawnień do korzystania z niego w celach sportowo-turystycznych, za wynagrodzeniem dla właściciela w okolicznościach, gdy on sam nie chce uczestniczyć w przedsięwzięciu ani zezwolić na takie korzystanie z jego nieruchomości za wynagrodzeniem. Takie zachowanie właściciela nie korzysta z ochrony konstytucyjnej ani regulacji prawa europejskiego. brak ustawy rodzi natomiast niepewność właścicieli. Opisane rozwiązanie było przedmiotem rozważań na Kongresie Prawników Polskich w Zakopanem w 2009 roku i zyskało aprobatę czterech senatorów i siedmiu posłów z różnych opcji politycznych, uczestniczących w Kongresie. Na tym poprzestano. Jeden aktywny może więcej szkodzić niż milcząca większość pomóc. Dlatego dalszego ciągu działań brak.

17

Wystarczy spojrzeć na rozwój miejscowości w Polsce i na świecie, w których powstały ośrodki narciarskie. Korzyści, jakie czerpie z tego tytułu cała społeczność, są widoczne gołym okiem w postaci nowych hoteli i domów

wczasowych, restauracji, obiektów handlowych, a także rozwoju infrastruktury publicznej, w którą mogą inwestować gminy, bogatsze dzięki większym wpływom z podatków. Powstają setki nowych miejsc pracy i dziesiątki możliwości na rozwój „małego biznesu”. Znakomitym przykładem obrazującym w praktyce, kto jest zainteresowany rozwojem narciarstwa, jest chociażby fakt, że przeciwko zamykaniu tras narciarskich na Gubałówce z powodu ich zagrodzenia przez jedną rodzinę protestował nie tylko inwestor, ale ogromne grono osób, które dzięki tej kolei znalazły utrzymanie: począwszy od pozostałych właścicieli gruntów pobierających czynsze dzierżawne, przez właścicieli hoteli, restauracji, wypożyczalni sprzętu narciarskiego itp., skończywszy na handlujących wyrobami regionalnymi. Dostrzegłszy wagę istnienia trasy narciarskiej dla całego Zakopanego, w negocjacje z właścicielami zaangażowały się władze samorządowe. Nawet przedstawiciele Tatrzańskiego Parku Narodowego wskazywali na istotność tras na Gubałówce, jako swoistego regulatora ruchu turystycznego, pozwalającego na zatrzymanie turystów w określonym miejscu.

Niestety we wskazanych wyżej artykułach problem zapewnienia dostępu do gruntów atrakcyjnych pod względem turystycznym i rekreacyjno-sportowym, co jest gwarancją stabilnego rozwoju opisanej powyżej infrastruktury, przedstawiono wybitnie tendencyjnie, sprowadziwszy go do poziomu wyłącznego interesu skorumpowanego lobby narciarskiego, które bezwzględnie i nieuczciwie chce pozbawiać obywateli prawa własności. Celowi temu z pewnością służy powiązanie problemu z bulwersującymi aferami Rywina i Sobiesiaka, które, jak zostanie wykazane poniżej, merytorycznie nie mają nic wspólnego z projektowanymi zmianami w Kodeksie cywilnym, a posłużono się nimi zapewne, aby nadać sprawie jeszcze bardziej negatywny wydźwięk.

Odpowiedź na pytanie zadane w tytule artykułu wydaje się oczywista

tekst | Małgorzata Kulig-Juźwiakfoto | Archiwum redakcji

czy rozwój infrastruktury narciarsko-turystycznej to tylko interes „lobby inwestorów”?Odpowiedź na artykuły: „Pomysł Platformy uderzy we właścicieli ziemi”

i „Narciarskie lobby ciśnie skutecznie”, opublikowane w dzienniku

„Rzeczpospolita” 18 maja 2012 roku

18

OPTYMALIZACJA I KONTROLA KOSZTÓW

DIAGNOSTYKA RYZYK

WERYFIKACJA ISTNIEJĄCYCH POLIS

INDYWIDUALNE PROJEKTY

PROGRAMY PREWENCYJNE

Posiadamy licencję nr. 1430/06 na wykonywanie czynności broker-skich w zakresie ubezpieczeń. Od wielu lat dbamy o interesy naszych Klien tów wdrażając profesjonalnie dobrane produkty ubezpieczenio-we. Jesteśmy również współtwórcą pierwszego programu ubezpie-czeniowego dedykowanego branży narciarskiej, wdrożonego w wielu resortach.

OSZCZĘDZAMY PAŃSTWA CZAS ORAZ GWARANTUJEMY REALNĄ OCHRONĘ.

www.broker-rbk.pl

reklama rbk_13_09.indd 1 2011-10-17 17:06:21

Tymczasem możliwość pozyskania tytułu prawnego do korzystania z wyżej wymienionych terenów jest problemem społecznie istotnym, a brak w prawie polskim regulacji na wzór obowiązujących chociażby w krajach alpejskich już jest jedną z ważniejszych barier w rozwoju infrastruktury turystycznej w Polsce i przyczyną „odpływu” rzeszy turystów za granicę. błędne jest przy tym rozpatrywanie problemu tylko z punktu widzenia „lobby narciarskiego”. Tylko osoba/osoby realizująca ściśle zadany cel, który chce osiągnąć za pomocą publikacji odpowiednio skonstruowanego tekstu, może nie zauważyć tak oczywistej prawidłowości, jak fakt, iż inwestycje turystyczne, jak np. koleje linowe, trasy narciarskie, rowerowe itp. nie prowadzą do wzbogacenia się tylko i wyłącznie ich właściciela, ale są motorem napędowym rozwoju całej społeczności lokalnej. Oczywiście są to inwestycje komercyjne, służące zarabianiu pieniędzy, ale nie można zapominać, iż po pierwsze zarabiają na nich nie tylko ich właściciele, a przede wszystkim praktycznie wszystkie inwestycje celu publicznego, takie jak choćby gazociągi, linie energetyczne, stacje bazowe telefonii, lotniska, autostrady itp. tak samo służą zarabianiu pieniędzy i to zapewne znacznie większych niż koleje linowe, a nikt przez „komercyjność” nie kwestionuje ich publicznego charakteru.

Spośród oczywistych przekłamań, które znalazły się w przedmiotowym artykule, a które jednoznacznie dowodzą tendencyjności i braku rzetelności jego autorów, należy wskazać na następujące fakty: kilkakrotnie w artykułach pojawiają się stwierdzenia, zgodnie z którymi: „inwestorzy nie będą musieli dogadywać się z właścicielami gruntów (…). Po otrzymaniu pozwolenia na budowę będą mogli prowadzić inwestycję także na terenach osób, które są jej przeciwne”; „ustawa stwarza pole do nadużyć, bo umożliwia budowanie wyciągów i tras narciarskich, które przechodziłyby przez prywatne grunty, nie w drodze negocjacji czy zawiązywania spółek z właścicielami”. Są to stwierdzenia nieprawdziwe! Zgodnie bowiem z art. 3052 § 1 Kodeksu cywilnego, wystąpienie o ustanowienie służebności przesyłu musi być poprzedzone przeprowadzeniem negocjacji z właścicielem i dopiero, gdy ten odmawia zawarcia umowy, można starać się o uzyskanie służebności. Co ważniejsze, ostateczna decyzja w tym zakresie została poddana pod rozstrzygnięcie sądu powszechnego. Stwierdzenie, iż „zupełnie inaczej działa prawo śniegu we Francji”, użyte w kontekście, że w tym kraju jest to korzystniejsze dla właściciela, jest błędne. Artykuły 53 i 54 francuskiej ustawy z 1985 roku – Loi montagne, szczegółowo traktują o korzystaniu z tych terenów, dopuszczając w imię rozwoju regionu ograniczenie własności prywatnej. I tak, tereny prywatne lub będące we władaniu instytucji publicznych mogą być obciążone służebnością. Służebność ta ma na celu umożliwienie: wytyczenia tras narciarskich, budowy linii zaśnieżania, zasilania, wyciągów narciarskich, tras wyjazdowych oraz koniecznych dróg dojazdowych do wyżej wymienionych instalacji. Powyższe przepisy mówią również o zagwarantowaniu dostępu do dróg wspinaczkowych. Wspomniana służebność powstaje na podstawie decyzji

Re

kl

am

a

19

władz państwowych na podstawie wniosku gminy lub związku gmin, ma tu zastosowanie podobna procedura prawna, jak w przypadku wywłaszczenia. Na podstawie decyzji władz państwowych wytyczany jest przebieg, szerokość i inne cechy służebności oraz warunki, na jakich będą przeprowadzane prace lub eksploatacja terenu. W decyzji zawarte są szczegółowe wytyczne dotyczące sposobu korzystania z terenów objętych służebnością, sposobów zabezpieczenia oraz wyznaczone pory roku, gdy obowiązuje na nich pełna lub częściowa służebność; podział na pory roku bierze pod uwagę okresy wykorzystania rolniczego ziem oraz wykorzystania do celów narciarskich, gdy znajdują się one pod śniegiem.

Z powyższej regulacji można wywieść wręcz, że prawo francuskie jest bardziej rygorystyczne niż polski projekt, gdyż własność jest – zgodnie z nim – ograniczana w trybie administracyjnym, a zgodnie z Kodeksem cywilnym, jest to możliwe wyłącznie na podstawie orzeczenia niezawisłego sądu powszechnego, poddanego kontroli instancyjnej. Należy też stanowczo podkreślić, że nie będzie miała miejsca utrata własności działki – to jedna z podstawowych cech służebności – stan własności pozostaje bez zmian, właściciel ma tylko tolerować – w ściśle określonym przez sąd zakresie – działania innego podmiotu na swojej działce, oczywiście za wynagrodzeniem.

bezpodstawne i nie znajdujące oparcia w projektowanej regulacji prawnej są stwierdzenia, że „właścicielom będzie należało się odszkodowanie za utratę wartości działki, ale sprzed inwestycji” oraz „według prawników to de facto możliwość przejmowania cudzych gruntów za bezcen, na których powstaną następnie przynoszące krocie obiekty rekreacyjne”. Teza ta nie ma poparcia w przepisach prawa, gdyż zgodnie z art. 3052 Kodeksu cywilnego, właścicielowi za ustanowienie służebności należy się „odpowiednie wynagrodzenie”, którego przepis ten absolutnie nie ogranicza do wartości działki sprzed realizacji inwestycji. Co więcej, zgodnie z komentarzem prawników, którzy rzeczywiście znają ten temat, wyrażonym w komentarzu „Kodeks cywilny. Komentarz, t. II. Własność i inne prawa rzeczowe”, Kidyba A. (red.), Dadańska K. A., Filipiak T. A.: „Służebność przesyłu jest ustanawiana na rzecz przedsiębiorcy za odpowiednim wynagrodzeniem należnym od przedsiębiorcy na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej. (…). Można tu per analogiam sięgnąć do niektórych wypowiedzi doktryny dotyczących wynagrodzenia należnego właścicielowi nieruchomości obciążonej za ustanowienie służebności drogi koniecznej. Generalnie wynagrodzenie z tytułu ustanowienia służebności przesyłu powinno być ustalone na podstawie cen rynkowych, a jako kryteria pomocnicze, należy wziąć pod uwagę: zwiększenie wartości przedsiębiorstwa, którego składnikiem stała się służebność (zob. art. 551 pkt 3 k. c.), ewentualne obniżenie wartości nieruchomości obciążonej, straty poniesione przez właściciela nieruchomości obciążonej, np. w postaci utraty pożytków z zajętego pod urządzenia przesyłowe pasa gruntu. Wysokość tego wynagrodzenia powinien ustalać każdorazowo biegły sądowy (zob. wyrok NSA

z dnia 8 listopada 2001 r., I SA 834/00, opubl. Legalis; zob. też G. Jędrejek, Roszczenia..., s. 28).” Z kolei praktyka prawników, którzy prowadzili postępowania sądowe o wynagrodzenie za korzystanie z nieruchomości zajętych pod urządzenia narciarskie wskazuje, że przy ustalaniu kwot należnych właścicielom na terenie Podhala bierze się pod uwagę nie ceny nieruchomości rolnych, łąk, pastwisk itp., a ceny nieruchomości zajętych właśnie pod takie inwestycje.

Nadużyciem jest stwierdzenie, iż wyrok NSA z 2006 roku rzekomo potwierdza opinię, że koleje linowe nie mają nic wspólnego z inwestycjami celu publicznego. W stwierdzeniu tym chodziło zapewne o wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie nie z 2006 roku, a z dnia 7 marca 2007 roku, sygn. akt IV SA/Wa 2037/06, zgodnie z którym: „Wymienione w § 3 ust. 1 pkt 47 Rozporządzenia z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2004 r. Nr 257, poz. 2573), inwestycje, to jest trasy narciarskie, bobslejowe, wyciągi narciarskie oraz urządzenia towarzyszące nie mogą być uznane za inwestycje celu publicznego, bowiem nie mieszczą się w katalogu wymienionych w art. 6 pkt 1-10 ustawy o gospodarce nieruchomościami”. Nadużycie polega w tym wypadku na tym, iż Sąd analizował wyżej wymienione inwestycje pod kątem, czy mieszczą się one w zamkniętym katalogu celów publicznych wskazanych przez ustawodawcę w art. 6 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. W obowiązującym wówczas stanie prawnym rzeczywiście w katalogu tym nie mieściły się. Sytuacja ta zmieniła się jednak 22 października 2007 roku, gdy w wyżej wymienionym art. 6, w punkcie 6 dodano zwrot „obiektów sportowych”, którymi zgodnie z Polską Klasyfikacją Obiektów budowlanych są również: „trasy i szlaki narciarskie, wyciągi orczykowe, krzesełkowe i kabinowe – zainstalowane na stałe”. Całkowicie nieadekwatne jest w tej sytuacji powoływanie się na orzeczenie sądu, wydane w stanie prawnym, gdy obiekty sportowe nie były jeszcze ujęte w katalogu celów publicznych zawartych w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Obecnie wyrok sądu mógłby brzmieć zupełnie inaczej.

Z treści projektowanego przepisu, który brzmi: „Urządzenia służące do doprowadzania lub odprowadzania płynów, pary, gazów, energii elektrycznej, urządzenia infrastruktury telekomunikacyjnej, a także urządzenia przeznaczone do prowadzenia ruchu kolejowego, urządzenia tras tramwajowych, transportu linowego, linii trolejbusowych oraz inne urządzenia podobne nie należą do części składowych nieruchomości, jeżeli wchodzą w skład przedsiębiorstwa” w żaden sposób nie można wywieść, iż służebność przesyłu będzie mogła – tak jak twierdzą autorzy artykułu – być ustanawiana pod hotele, trasy rowerowe czy wspinaczkowe! Jest to wniosek

20

całkowicie dowolny, nie poparty treścią przepisu, a służący zapewne „dodaniu dramatyzmu” i „eskalowaniu zagrożenia”, jakie rzekomo ma nieść ze sobą projektowana zmiana.

Nadużyciem jest stwierdzenie, że „gdyby takie przepisy obowiązywały przed 2008 r. znany z afery hazardowej Ryszard Sobiesiak nie musiałby nielegalnie wycinać pół hektara lasu (…). Realizując cel publiczny miałby to zagwarantowane z mocy prawa”. Nie wiadomo, jaka konstrukcja prawna pozwoliła autorom artykułu na wywiedzenie takiego wniosku, a w szczególności, jakim sposobem zmiany w Kodeksie cywilnym dotyczące możliwości pozyskiwania tytułu prawego do nieruchomości przekładają się na ustawę dotyczącą zezwoleń na wylesienie, tj. Ustawę z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Żadne z postanowień nowelizacji Kodeksu cywilnego nie dotyczy bowiem tej ostatniej ustawy, a tylko jej zmiana pozwoliłaby na ewentualne zwolnienia z obowiązku przechodzenia całej procedury administracyjnej zmiany przeznaczenia lasów na cele nieleśne. W dalszym ciągu, nawet po wejściu w życie nowelizacji, uzyskanie tytułu prawnego do gruntu, w tym w drodze służebności przesyłu, w żaden sposób nie zwolni inwestora z obowiązku przejścia procedur administracyjnych związanych z wylesieniem. Projektowana zmiana Kodeksu cywilnego, nawet gdyby weszła w życie w 2008 roku, nie wyłączyłaby zatem inwestycji Pana Sobiesiaka spod procedury wylesienia. Po pierwsze, zgodnie z art. 50 ust. 1 w zw. z art. 61 ust. 1 pkt 4 Ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, nie uzyskałby nawet decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, która podobnie jak „zwykła” decyzja o warunkach zabudowy, nie jest wydawana, gdy: „teren wymaga uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne”,

co może być dokonane jedynie w procedurze miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, również w przypadku inwestycji celu publicznego. Następnie musiałby i tak uzyskać decyzję o wyłączeniu gruntów z produkcji leśnej i uiścić stosowne opłaty, od których, zgodnie z art. 12 ust. 16 mogą być zwolnione tylko inwestycje o charakterze użyteczności publicznej z zakresu: oświaty i wychowania, kultury, kultu religijnego oraz ochrony zdrowia i opieki społecznej, jeżeli inwestycja ta służy zaspokojeniu potrzeb lokalnej społeczności, oraz dotyczącej powiększenia lub założenia cmentarza, jeżeli obszar gruntu podlegający wyłączeniu nie przekracza 1 ha i nie ma możliwości zrealizowania inwestycji na gruncie nieobjętym ochroną. Jak widać i na tę preferencję nie może liczyć właściciel wyciągu narciarskiego nawet, gdy zostanie ona uznana za inwestycję celu publicznego.

Z powyższego wyliczenia wynika, że analizowanym artykułom bardzo daleko do rzetelności, nie mówiąc już o skrajnie tendencyjnym i jednostronnym podejściu do tematu – tak ważnego dla rozwoju Polskiej turystyki. bardzo negatywnie należy ocenić przedstawianie sprawy w charakterze „afery”, popartej niesprawdzonymi lub wręcz nieprawdziwymi twierdzeniami. Najlepszym przykładem naginania rzeczywistości przez autorów artykułu niech będzie stwierdzenie: „Na posiedzeniach podkomisji (zajmującej się projektem zmian w Kodeksie cywilnym) pojawiają się krakowscy adwokaci: Janusz Długopolski i Małgorzata Kulig-Juźwiak” w sytuacji, gdy w żadnym z takich posiedzeń nigdy nie brałam udziału.

R e k l a m a

21

Zaawansowana technologia, jakość wykonania,

niekonwencjonalne rozwiązania i nowoczesny wygląd –

te cechy produktów sprawiają, że popularność firmy

Leitner ag wśród wymagających inwestorów

na rynkach światowych stale rośnie. Podobnie było

w sezonie zimowym 2011/2012

TEKST | Magdalena Waga-DrągFOTO | Archiwum firmy leitner AG

22

6-osobowa kolej krzesełkowa w Laax

23

Koleje linowe firmy Leitner AG są dzisiaj postrzegane nie tylko jako środek transportu

turystów w ośrodkach narciarskich, ale również jako alternatywny oraz innowacyjny sposób przewozu pasażerów w aglomeracjach. Klienci coraz częściej szukają indywidualnych rozwiązań, które mają znaczący wpływ na marketing danej inwestycji. W tym kontekście Leitner AG jest silnym partnerem z wieloma niebanalnymi pomysłami.

POlSKA – eKSPANSJA KOTelNICy BIAłCZAńSKIeJW sezonie zimowym 2011/2012 uruchomiono w Europie Środkowej dwie

najnowocześniejsze koleje wyprzęgane Leitner AG. Jedną z nich jest nowa 6-osobowa kolej „Pasieka Express” – została dostarczona i zamontowana w Ośrodku Narciarskim Kotelnica białczańska w białce Tatrzańskiej. To wydarzenie zapoczątkowało ekspansję ośrodka w kierunku bukowiny Tatrzańskiej. Ta kolej posiada niemal wszystkie udogodnienia, jakie dostępne są dla systemów kolei krzesełkowych wyprzęganych. Maksymalna przepustowość kolei o długości 1064 m i różnicy poziomów 175 m wynosi 3100 osób na godzinę przy prędkości do 5 m/s.

6-osobowe krzesła zostały wyposażone w system Kid-Stop®,

zabezpieczający najmłodszych pasażerów, ogrzewanie oraz osłony przeciwwietrzne w kolorze niebieskim – dzięki współpracy firmy Leitner z firmą Scott.

Pasażerom wsiadanie ułatwia taśma rozbiegowa, a cała kolej napędzana jest innowacyjnym, bezprzekładniowym napędem bezpośrednim. Na trasie znajduje się 10 podpór, zaś pod stacją powstał podziemny garaż, mieszczący 66 krzeseł.

Dzięki współpracy Ośrodka Narciarskiego Kotelnica białczańska z firmą bMW, stacje kolei stały się reklamą nowego bMW X-Drive, co doskonale komponuje się z nazwą napędu kolei: Direct-Drive.

6-osobowa kolej „Pasieka Express” w Ośrodku Narciarskim Kotelnica Białczańska w Białce Tatrzańskiej

24

SłOWACJA – ZAAWANSOWANA TeCHNOlOGIA I KOMFORT PASAżeRóWNa terenach narciarskich Tatrzańskiej Łomnicy Leitner AG zbudował pierwszą w kraju 8-osobową kolej krzesełkową. Nowa inwestycja firmy TMR, która wywozi narciarzy na górę bukova Hora, posiada miękkie okładziny siedzeń oraz niebieskie osłony przeciwwietrzne, zapewniające narciarzom zawsze błękitne niebo nad ich głowami. Kolej posiada system garażowania krzeseł w stacji oraz górną stację typu „short”, krótszą niż standardowa.

Dostrzegłszy potencjał rynków Europy Środkowej, firma Leitner AG zadecydowała o budowie nowego zakładu produkcyjnego w Starej Lubovnej w północnozachodniej Słowacji. W otwartym na początku 2011 roku obiekcie, którego powierzchnia wynosi 1800 m2 pracuje teraz ok. 40 pracowników. W budynku znajduje się również Kierownictwo Eksportu Leitner AG na najbliższe rynki i biuro obsługi klienta wraz z bezpośrednim serwisem.

WłOCHy – MNIeJ PROBleMóW NA DROGACH, WIęCeJ WyGODy DlA PASAżeRóWPomimo niekorzystnej sytuacji gospodarczej, firma Leitner AG była w stanie obsłużyć wiele wymagających i prestiżowych projektów we Włoszech. Szczególną uwagę przyciąga nowa 10-osobowa kolej gondolowa w Kronplatz w Południowym Tyrolu. Jest to imponujący przykład tego, jak zmieniają się współczesne oczekiwania klientów co do kolei linowych.

GD10 RIED łączy teren Percha ze szczytem góry, gdzie znajduje się kolejna kolej firmy Leitner AG. Gondola jest również pierwszym bezpośrednim połączeniem pomiędzy Kronplatz i koleją szynową Püster Valley. Regionalne władze oczekują, że nowa kolej gondolowa aż o 40% zmniejszy ruch samochodowy w rejonie narciarskim i będzie generować odpowiedni wzrost wykorzystania transportu publicznego. Gondola będzie już trzecią tego typu koleją dostarczoną do Kronplatz.

O wiele bardziej atrakcyjny i komfortowy przejazd możliwy jest również w Południowym Tyrolu, pomiędzy Gitschberg i Jochtal, gdzie w 2011 roku powstały dwie 8-osobowe koleje gondolowe.

8-osobowa kolej krzesełkowa na górę Bukova Hora w Tatrzańskiej Łomnicy

10-osobowa kolej gondolowa w Kronplatz w Południowym Tyrolu

„Squaire Metro” we Frankfurcie

25

W Trentino firma Leitner AG zbudowała trzy połączone ze sobą, 8-osobowe koleje gondolowe łączące kurort Madonna di Campiglio z resortem narciarskim Pinzolo. Trzyodcinkowa trasa gondoli została zaprojektowana jako ciągły system, dzięki czemu pasażerowie mogą przejechać cały dystans bez konieczności zmiany kabiny.

To, że koleje linowe są cennym narzędziem poprawy jakości obiektów narciarskich, potwierdza budowa dwóch nowych wyciągów krzesełkowych w La Villa i Corvara w resorcie narciarskim Alta badia. Krzesła wyposażone są w system bezpieczeństwa dla dzieci Kid-Stop®. Nowa 6-osobowa kolej krzesełkowa została też zainstalowana na przełęczy Sella w Gröden. W 2011 roku firma Leitner zbudowała również 8-osobową kolej gondolową na Col dei baldi w Alleghe, w prowincji belluno. Kolejna nowa 6-osobowa kolej została dostarczona do Monte Magnola w Abruzji. Urządzenia dostępne na Col di Lana w prowincji belluno i w San Domenico zostały zmodernizowane. Dzięki temu funkcjonują tam teraz 4-osobowa oraz 2-osobowa kolej krzesełkowa. W południowych Włoszech, a dokładnie na Sycylii firma Leitner AG również zainstalowała wyciąg. Znajduje się on w miejscowości Linguaglossa niedaleko Katanii i prowadzi na wulkan Etna.

Pozostałe działania Leitner AG we Włoszech to między innymi dostarczenie wyciągów do Asiago i Selva di Cadore w regionie Veneto.

AuSTRIA – KOleJe lINOWe NA MISTRZOSTWA śWIATA I PRZyJAZNe DlA śRODOWISKA NAPęDyW 2013 roku Mistrzostwa Świata w Narciarstwie odbędą się w Schladming, a koleje linowe firmy Leitner będą tam, gdzie zawsze będzie się coś działo. Nowa kolej „WM-Shuttle” będzie przewozić sportowców na start. Swoją próbę przeszła pomyślnie podczas popularnej Nocy Pucharu

Świata w Slalomie, która odbyła się w styczniu.

Kitzbühel to ośrodek narciarski, z którym Leitner AG jest w długim i udanym związku. Ostatniej zimy pracowała tam już wyprzęgana 6-osobowa kolej „Resterhöhe” z ekologicznym napędem bezpośrednim. Inwestycja ta zastąpiła dwa stare wyciągi narciarskie. 6-osobowa kolej zwiększyła zarówno przepustowość, jak i poczucie komfortu przejazdu pasażerów na trasie Resterhöhe i Pass Thurn – między innymi dzięki podgrzewanym siedzeniom i osłonom przeciwwietrznym.

Komfort pasażerów i jakość obsługi mają teraz decydujące znaczenie dla operatorów kolei Finkenberger Almbahnen w dolinie Tux. W 2011 roku stary 2-osobowy „Katzenmoos” został zastąpiony 6-osobową koleją firmy Leitner, która oferuje pasażerom podgrzewane siedzenia, ochronę przed wiatrem i śniegiem oraz krótszy czas przejazdu. Dwa inne imponujące projekty pojawiły się w Goldeck nieopodal Spittal an der Drau, gdzie 8-osobowa kolej gondolowa przewozi narciarzy na dystansie ponad trzech kilometrów. Ponadto wyciąg „bärnbiss” zastąpiła nowa 6-osobowa kolej krzesełkowa z miękkimi okładzinami siedzeń.

SZWAJCARIA – luKSuS WeWNąTRZ I NA ZeWNąTRZNowa 6-osobowa kolej krzesełkowa, wybudowana przez firmę Leitner AG w Laax, w kantonie Gryzonia, jest instalacją ekscytującą pod wieloma względami. budowa kolei trwała zaledwie 5 miesięcy i jej efektem było stworzenie jednego z najbardziej nowoczesnych wyciągów krzesełkowych w Alpach. Podgrzewane siedzenia, osłony przeciwwietrzne, system Kid-Stop® oraz maksymalna prędkość przejazdu wynosząca 6 m/s czynią go jednym z najszybszych w regionie. Czarne wykończenia wybrane przez klienta sprawiają, że nowa kolej przyciąga wzrok. Dzięki innowacyjnemu napędowi

bezpośredniemu kolej jest również bardzo cicha i oszczędna. Dodatkową zaletą kolei jest całkowicie automatyczne parkowanie krzeseł w stacji.

NIeMCy – PełNA KONCeNTRACJA NA śRODOWISKO W SAueRlANDW Winterberg w regionie Sauerland operatorzy kolei są również przekonani o zaletach napędu bezpośredniego firmy Leitner AG. Nowa wyprzęgana 6-osobowa kolej krzesełkowa „bure bremberg X-Press”, która zastąpiła stary „Talexpress”, jest pierwszą niemiecką koleją obsługiwaną za pomocą bezpośredniego napędu. Pozostałe innowacyjne rozwiązania sprawiają, że jazda koleją jest wygodniejsza, zaś urządzenie tylko minimalnie wpływa na środowisko naturalne. Kolej została dostarczona wraz z systemem automatycznej blokady barierki bezpieczeństwa na trasie, co znaczenie podnosi bezpieczeństwo przewożonych dzieci. Ze względu na to, iż stacja dolna znajduje się na granicy obszaru ochrony wód, mechanizm kolei smarowany jest biodegradowalnymi smarami. Nowa kolej jest miłym akcentem czterdziestoletniej współpracy pomiędzy firmą Leitner AG a Winterberger bahnen.

Potencjał nowoczesnych kolei linowych ilustruje ekscytujący projekt na lotnisku we Frankfurcie. „Squaire Metro” łączy nowy, awangardowy budynek, znany jako „Squaire” z wielopiętrowym parkingiem dla samochodów. „Squaire” jest teraz jednym z największych na świecie kompleksów biurowych. Mimo, że linia metra ma zaledwie 300 metrów długości, jest zjawiskowa. Zautomatyzowana torowa trasa metra mieści się 18 metrów nad pobliską autostradą i linią kolejową. System ten nie emituje gazów do atmosfery, ponieważ dzięki kompensacji energii hamowania może pracować w trybie mniejszego zużycia energii, kiedy ruch pasażerski jest mniejszy. To kolejna przekonująca cecha technologii firmy Leitner, która łączy najwyższą jakość inżynierii z atrakcyjnym wzornictwem.

Słowacja, włochy, austria, Szwajcria,

Niemcy, Europa północna, azja zchodnia...

26

6-osobowa kolej „Resterhöhe” z ekologicznym napędem bezpośrednim w Kitzbühel

8-osobowa kolej gondolowa w Ordu

27

2012 rok ponownie

pokazuje ogromny potencjał

rozwojowy rynków światowych

w branży zimowych dyscyplin

sportu, rejonów turystycznych

i aglomeracji miejskich

6-osobowa kolej krzesełkowa w Diamant Espace w obszarze „Les Jeux”

28

AZJA ZACHODNIA – PROJeKTy NA ZIMę, GONDOlA NA PlAżęTurcja jest bardzo atrakcyjnym krajem o dynamicznie rozwijającej się gospodarce. Inwestuje się tutaj również w branżę sportów zimowych. W 2010 roku Leitner AG dostarczył do Turcji cztery szybkie 4-osobowe koleje krzesełkowe. Znalazły się one w nowym ośrodku narciarskim Konakli koło Erzurum. Następstwem była w 4-osobowa kolej krzesełkowa na Dorukkaya/bolu, zainstalowana w 2011 roku. Znajduje się ona tylko dwie godziny drogi samochodem od Ankary.

Kolejnym celem jest między innymi 8-osobowa kolej gondolowa w Ordu, w malowniczym nadmorskim mieście nad Morzem Czarnym. Kolej gondolowa łączy miasta oraz plażę z malowniczą panoramą na wzgórzu z boztepe, co znacznie zmniejsza liczbę samochodów w mieście. Sprawia to również, że instalacja jest szczególnie interesująca - ma niesamowicie długą rozpiętość (900 metrów) i pozwala na dowolność formy projektowanych stacji.

euROPA PółNOCNA – WIęCeJ INWeSTyCJI SKISTAR W KOleJe lINOWe FIRMy leITNeRNarciarstwo jest bardzo popularne w Szwecji. Ponad jedna czwarta wszystkich mieszkańców jeździ tam na nartach. Szwedzka Grupa SkiStar, lojalny klient Leitner AG, jest jednym z największych użytkowników obszarów narciarskich w Europie. W 2011 roku firma Leitner AG zbudowała firmie SkiStar 6-osobową kolej krzesełkową w Vemdalen. Kolej o długości 592 metrów jest najkrótszą w Szwecji, ale także jedyną w kraju, która posiada zabezpieczenie dla dzieci w postaci blokady barierki bezpieczeństwa. Firma Leitner AG wygrała również kontrakt z SkiStar na wybudowanie wyciągu na terenie narciarskim Klovsjoski. Ponadto w Idre Leitner AG zainstalował 6-osobową kolej krzesełkową oraz wyciąg narciarski. Nowe koleje linowe zostały również dostarczone do Norwegii: kolej krzesełkowa w Vikersund oraz po jednym wyciągu narciarskim w Trysil i Eidfjord.

FRANCJA – NOWe KOleJe W SAvOleOddział Leitner France w 2011 roku oddał do eksploatacji dwie wyprzęgane 6-osobowe koleje krzesełkowe: w Diamant Espace i Les Jeux Ski w obszarze „Les Jeux” Obie w ciągu godziny mogą przewieźć maksymalnie 3200 osób.

Przedstawiciel na terenie Polski:

Magdalena Drąg-Waga

Leitner AG

tel.: +48 509 899 779

magdawaga@wp.pl

6-osobowa kolej krzesełkowa w Vemdalen

29

Doppelmayr wybudował w regionie narciarskim

Serfaus-Fiss-Ladis sześcioosobową kolej

„masnerkopfbahn”

tekst i foto | Doppelmayr Seilbahnen GmbH Kolejtypu 6-CLD-b „Masnerkopfbahn” zastąpiła wyciąg orczykowy z 1980 roku.

Prowadzenie i lokalizacja trasy są nowe. Stacja górna, położona na wysokości 2820 m n.p.m., ze względu na uwarunkowania krajobrazowe została wybudowana przy szczycie. Stacja dolna znajduje się w bezpośrednio przy kolei krzesełkowej „Arrezjochbahn”.

– ciekawa kolej krzesełkowa

30

NOWA KOleJ, NOWA TRASAWraz z budową nowej kolei rozszerzona została oferta tras narciarskich i sztucznie naśnieżanych stoków. budowa nie należała do łatwych, ponieważ kolej znajduje się całkowicie na końcu ośrodka narciarskiego i jednogodzinny dojazd ciężarówkami po grząskich drogach, szczególnie po opadach śniegu i deszczu, był szczególnie uciążliwy. Region narciarski, obejmujący obszary trzech wsi: Serfaus-Fiss-Ladis, położony jest na płaskowyżu nad doliną Inny w Tyrolu i otoczony trzytysięcznikami z masywu Samnaun i Alp Ötztalskich. Region dysponuje 204 km tras na wysokości od 1200 do 2800 m n.p.m., z czego trzy czwarte z nich jest sztucznie naśnieżane. Siedemdziesiąt wyciągów w regionie może przewieźć w ciągu godziny 87 250 osób.

Dane techniczne kolei MasnerkoPfbahn

Przepustowość 3000 os./godz.

Czas jazdy 5,5 min

Prędkość jazdy 5,0 m/s

Liczba krzeseł 91

Odstęp czasowy krzeseł 7,2 s

Długość trasy po stoku 1544 m

Różnica poziomów 446 m

Liczba podpór 16

Stacja górna 2820 m

Napinanie Stacja dolna

Napęd Stacja górna

Ciężar napinający liny ratowniczej St. górna

Stacja górna na wysokości 2820 m n.p.m. dla zachowania krajobrazu została częściowo wkomponowana w górę

Stacja dolna znajduje się w miejscu krzyżowania się ruchu narciarskiego

Kolej „Masnerkopf-bahn”

w Serfaus jest pierwszą koleją wyposażoną w nowy system podnóżków FMV firmy Doppelmayr. Krzesła dysponują umiejscowionymi po środku podnóżkami i dzielnikami miejsc. Pałąk zamykający uruchamiany jest manualnie i blokuje się przy prawidłowym zamknięciu. W stacji górnej blokada jest automatycznie dezaktywowana – dopiero wtedy pałąk zamykający można ponownie otworzyć ręcznie. Blokada krzeseł nie jest nadzorowana

31

Na początku sezonu zimowego 2011/2012 uruchomiona

została niezwykle nowoczesna kolej górska w rejonie narciarskim

i wędrówek pieszych – Cervinia. to nowa kolej wahadłowa

Laghi cime bianche-Plateau rosa

monte rosaJazda pełna wrażeń – tylko na

tekst i foto | Doppelmayr Seilbahnen GmbH

32

Kolej ma długą tradycję. Pierwsza kolej linowa została wybudowana w roku 1939

i od tego czasu modernizowano ją kilka razy. W 2011 roku firma Doppelmayr-Italia wykonała generalną modernizację w ramach 20. rewizji rocznej. W obydwu kabinach, przeszklonych aż do podłogi, ma się wrażenie „płynięcia” do serca Alp w zabezpieczonym tarasie. Można rozkoszować się wspaniałym widokiem na masyw Monte Rosa i Matterhorn, który wydaje się być tak blisko, że ma się wrażenie, iż można się wręcz o niego otrzeć. Wzdłuż ścian kabiny zainstalowana tam kamera wideo przenosi obrazy do wnętrza i ponadto przekazuje informacje o pogodzie, trasach zjazdowych, różnych imprezach itp. – wrażenie rzeczywiście jest spektakularne!

PRZeBuDOWA NIe ZAKłóCIłA NORMAlNeJ eKSPlOATACJIPonieważ użytkownik, spółka Cervino S.p.A., nie chciała stracić ani sezonu zimowego, ani też letniego, budowę nowej kolei trzeba było wykonywać etapowo. Jesienią 2010 roku wykonano rewizję koła napędowego i przewojowego oraz wózków. Po sezonie zimowym 2010/2011 zmodernizowano napęd i instalację elektrotechniczną. Latem jeździły jeszcze stare kabiny, natomiast jesienią wymieniono je na nowe i dostosowano do nich stacje.

JeDeN Z NAJWIęKSZyCHRegion narciarski breuil-Cervinia-Valtournenche Zermatt jest jednym z największych w Alpach. Rozciąga się na trzy doliny we Włoszech i w Szwajcarii – od Małego Matterhornu (3883 m n.p.m.), aż do Valtournenche (1524 m n.p.m.). Można tam jeździć na nartach cały dzień, nie korzystając z tej samej trasy.

Region dysponuje 25 wyciągami w breuil-Cervinia i Valtournenche oraz 34 w Zermatt. Wszystkie wyciągi mogą się poszczycić łączną przepustowością 140 000 pasażerów na godzinę.

NIeZAPOMNIANe WRAżeNIACałkowicie zmodernizowana kolej na płaskowyżu Rosa wywiera na obserwatorze niesamowite wrażenie. Dzieje się tak dzięki niezwykle przejrzystym kabinom. Pasażer ma nie tylko pewność jazdy wysoce nowoczesną koleją, lecz dzięki niezwykle przejrzystej powierzchni kabiny rozkoszuje się wywierającą niezapomniane wrażenie panoramą Matterhorn i okolic.

Duże WyZWANIeJak mówi inż. Girorgio Pession, dyrektor spółki Cervino S.p.A., „Jesteśmy pewni, że liczba pasażerów wzrośnie wyraźnie jeszcze o pół miliona. Przyczynią się do tego z pewnością takie nowinki techniczne, jak większa wygoda i wydajność, stanowiące wynik owocnej współpracy z firmą Doppelmayr-Italia! Ponadto jesteśmy niezmiernie zadowoleni z dużego zaangażowania i solidnej pracy firmy Doppelmayr”.

Montaż stanowił duże wyzwanie dla ekipy montażowej. Przykładem niech będzie transport ponadgabarytowych zawieszeń, gdzie konieczne było skorzystanie z usług transportu specjalnego. Transport kabin z breuil--Cervinia do stacji dolnej odbywał się na zaśnieżonej trasie zjazdowej. Jakiekolwiek niepowodzenie groziło tym, że kolej nie zostanie uruchomiona w sezonie zimowym 2011/2012. Firma Doppelmayr-Italia odpowiedzialna była za technologię kolei, spółka Cervino S.p.A. za restaurację budynków.

Dane techniczne kolei Plateau rosa

Przepustowość 1250 os./godz.

Czas jazdy 270 s

Prędkość jazdy 12,0 m/s

Liczba kabin 2

Długość trasy po stoku 2229 m

Różnica poziomów 645 m

Liczba podpór 0

Stacja górna 3458 m

Napęd Stacja dolna

Liny nośne Napinanie stałe

Ciężar napinający linę napędową St. górna

Ciężar napinający liny ratowniczej St. górna

33

KWINTeSeNCJA luKSuSuNajwygodniejszym miejscem w ośrodku narciarskim są teraz gondole Leitner z fotelami wyłożonymi drobnoziarnistą skórą Amaro brown – wprost od bMW Individual Merino. Ogrzewane fotele z funkcją masażu, skóra na tylnych oraz przednich panelach gondoli, platynowa Alcantara na podsufitce oraz kieliszek szampana wraz z uchwytem na butelkę – to kwintesencja luksusu „Individual bMW by Leitner”.

Wygląd oraz wyposażenie kabiny przekracza wszelkie oczekiwania. System multimedialny z kolorowym wyświetlaczem LCD i nagłośnieniem doskonałej jakości może być kontrolowany za pomocą przycisku iDrive bMW w środkowym podłokietniku. To pokazuje, jak można doskonale połączyć komfort i funkcjonalność.

Dzięki projektowi firm bmw individual

oraz Leitner ropeways widzimy, jakim luksusem

może być kolej gondolowa. Skórzane fotele z funkcją

masażu, szampan i system multimedialny z dźwiękiem

doskonałej jakości przyciągają wzrok i słuch

każdego narciarza

limuzynaPierwsza napowietrzna

tekst | Magdalena Drąg-Wagafoto | Archiwum firmy leitner

Leitner Ropeways od zewnątrz, BMW Individual w środku. Producent kolei linowych z Południowego Tyrolu oraz producent samochodów z Bawarii wspólnie stworzyli luksusową gondolę

34

Leitner przedstawia ekskluzywne rozwiązanie – „Individual bMW by Leitner”: wnętrze Diamentowej Kabiny Sigma dopełnia styl i luksus wprost z bMW serii 7. Wspólny projekt Leitnera i bMW został wprowadzony na rynek już w kwietniu na Międzynarodowych Targach SAM 2012 w Grenoble we Francji.

NAJlePSZy DOWóDLeitner Ropeways, producent wysokiej jakości kolei linowych to nie tylko doświadczenie, lecz także znajomość najnowszych trendów, idących w kierunku bardziej zindywidualizowanych projektów kolei gondolowych. Ten prototyp to najlepszy dowód.

R e k l a m a

35

Od 16 do 19 stycznia w ośrodku narciarskim Zołotaja Dolina

w Obwodzie Leningradzkim w Rosji odbyła się międzynarodowa konferencja

imienia A. N. Kowalowa „Praktyczne zagadnienia eksploatacji kompleksów

narciarskich”. Jedną z najważniejszych części konferencji organizowanej

przez rosyjską spółkę Ski-Resort-Consult był test

najlepszych na świecie urządzeń

do produkcji

śniegu

armatki

supersnowwygrały testy w rosji!

tekst | Teresa Filipek (na podstawie artykułu opublikowanego w magazynie „Горнолыжня индустрия России” nr 1/2012)

foto | Archiwum firmy Supersnow

Najlepsze wyniki tego testu osiągnęły armatki polskiej firmy Supersnow

Pomiary geodezyjne ilości śniegu

36

NIe MA śNIeGu, NIe MA NARTNie od dziś wiadomo, że jednym z najważniejszych problemów ośrodków narciarskich jest często brak odpowiedniej ilości śniegu. Dawno już minęły czasy, kiedy na obecność śniegu w ośrodku wpływ miała tylko pogoda. Dziś systemy sztucznego naśnieżania to standard w każdym ośrodku. Wiele lat pracy nad udoskonalaniem systemów naśnieżania zaowocowały różnymi urządzeniami wykorzystywanymi dziś do produkcji śniegu niemal na całym świecie.

CO WyBRAć?Oczywiste jest, że najpopularniejsze i jednocześnie najbardziej sprawdzone urządzenia to armatki i lance. Oferta producentów systemów sztucznego naśnieżania jest naprawdę bogata i wielu właścicieli i zarządców ośrodków narciarskich miewało problemy z wyborem odpowiedniego produktu. W pozbyciu się tych problemów właścicielom i zarządcom ośrodków narciarskich mogą pomóc wyniki testu, przeprowadzonego niedawno w ośrodku Zołotaja Dolina w Rosji, w ramach międzynarodowej konferencji „Praktyczne zagadnienia eksploatacji kompleksów narciarskich”.

WIelKIe ZWyCIęSTWOWspomnianemu testowi poddano armatki i lance śnieżne najlepszych producentów z całego świata, między innymi ze Szwecji, Szwajcarii, Austrii, Włoch, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. W zacnym gronie światowych liderów w produkcji sztucznego śniegu znalazła się także polska firma – Supersnow z białki Tatrzańskiej. „Znalazła się” to jednak zbyt mało powiedziane – armatki śnieżne Supersnow 600 Eco oraz Supersnow SN 900 MA zdeklasowały wszystkie pozostałe testowane urządzenia!

NOWy lIDeRW związku z tym, skoro armatki Supersnow pokonały w teście urządzenia producentów, uważanych dotychczas za światowych liderów, nie pozostaje stwierdzić nic innego, jak to, że polskie armatki śnieżne są najlepsze na świecie! Cieszy więc fakt, że ponad 100 specjalistów od narciarskiego biznesu z całego świata było świadkami triumfu polskiej firmy Supersnow.

armatki

supersnow Wyniki testów

armatek śnieżnych (temperatura powietrza: -3 ± -4°C, wilgotność powietrza: 95–97%)

Zużycie energii elektrycznej w kWh/m3 na m3/h śniegu

Objętość śniegu [m2]

Jakość śniegu – gęstość śniegu kg/m2

37

Oprócz w pełni automatycznej TF10, dział rozwoju

w TechnoAlpin stworzył udany produkt w dziedzinie

naśnieżania manualnego. mmS, czyli manual mobile

Snowgun to mobilna armatka śnieżna, która jest

doskonałym uzupełnieniem armatki na wieży – MTS,

czyli Manual Tower Snowgun

tekst | Inż. Zuzana Židekováfoto | Archiwum firmy TechnoAlpin

poręczna i wydajnatechnoalpin mmS – manual mobile Snowgun

38

DOKłADNIe TAM, GDZIe TRZeBAW wersji Premium na wyświetlaczu wyświetlane są dodatkowo różne komunikaty o statusie lub o błędach oraz parametry, np. temperatura powietrza. Można też określać jakość produkowanego śniegu. Oprogramowanie samodzielnie proponuje liczbę dysz, które powinny zostać otwarte – w zależności od warunków atmosferycznych.

MMS w wersji Premium ma możliwość automatycznego ustawienia nachylenia do kąta 180°. Dzięki temu śnieg trafia dokładnie tam, gdzie trzeba. Centralne łącze wody, znajdujące się w najniższym punkcie armatki, jest wyposażone w układ mechanicznego opróżniania.

PełNA DOWOlNOśćNajbardziej charakterystyczne w MMS jest to, że – inaczej niż dotychczas – dysze nie znajdują się bezpośrednio na wieńcu, lecz mogą być dołączane do maszyny lub odłączane ręcznie. Armatki śnieżne typu MMS mają seryjny czujnik temperatury, którego wartości pomiarowe mogą być odczytywane na wyświetlaczu. Również i w tych ręcznych armatkach śnieżnych zastosowane zostały materiały najwyższej jakości. Armatka MMS posiada dysze Quadrijet z wkładem ceramicznym, bezolejowy kompresor o mocy 4 kW, a także bezspoinowe filtry wodne typu Wedge Wire.

„MMS stanowi

optymalne połączenie

sprawdzonych rozwiązań

i nowych elementów.

Obsługa i przełączanie

biegów zostały znacznie

uproszczone, jakość

śniegu pozostała jednak

na równie wysokim

poziomie” – konkluduje

walter rieder

39

tekst | Rafał Topolskifoto | Archiwum firmy Supersnow

Umieszczenie armatki na stoku może

być w wielu przypadkach nie lada

problemem. Przyczyną są zazwyczaj

spore rozmiary armatek. co więc należy

zrobić, by dostarczyć śnieg do

miejsc, do których armatka nie jest

w stanie go wyrzucić?

zawsze na swoim miejscuLanca Supersnow S60

40

Najlepszym rozwiązaniem tego problemu jest nowa lanca Supersnow S60. Jej niezwykle mała waga oraz doskonała wydajność sprawiają, że w żadnym miejscu

na stoku nie zabraknie śniegu. Oryginalny i nowoczesny styl, którym charakteryzuje się S60 sprawia natomiast, że lanca doskonale komponuje się z otoczeniem.

DużO ZA NIeWIeleLanca S60 jest najnowszym produktem firmy Supersnow. Na rynku dostępne są teraz lance S60 o 3 wysokościach: 6, 8 i 10 metrów. 7 dysz wodnych i 3 dysze nukleacyjne oraz ruchomy wysięgnik, w które wyposażona jest lanca S60, umożliwiają wytworzenie dużej ilości śniegu bardzo dobrej jakości przy jednoczesnym niskim zużyciu wody i energii elektrycznej. Ta kombinacja umożliwia dopasowanie pracy lancy do warunków atmosferycznych, panujących w danej chwili na stoku, co pozwala na tworzenie odpowiednich ilości śniegu optymalnej jakości. Lanca S60 pobiera 250 litrów wody na minutę, co sprawia, że jest niezwykle wydajna.

Każdy, komu zależy na całkowicie

zaśnieżonym stoku, powinien

wybrać lancę Supersnow S60

Parametry s60:

Ciśnienie robocze:

15 bar–40 bar;

Długość profilu lancy:

6 m, 8 m, 10 m (opcjonalnie);

Maksymalna wydajność

przy ciśnieniu 40 bar:

250 l/min.;

Maksymalna wydajność

określona obojętnością

wyprodukowanego śniegu: 40

m3/h;

Kąt nachylenia lancy: 50°–65°;

Zakres kąta ukierunkowania

pylenia lancy: 360°.

Dane techniczne

Wysokość głowicy:

od 6,67 m do 7,5 m

dla profilu aluminiowego 6 m;

od 8,2 m do 9,37 m dla

profilu aluminiowego 8 m;

od 9,8 m do 11,2 m dla

profilu aluminiowego 10 m;

Waga całkowita (z zespołem

wodnym) bez kompresora:

166 kg;

Kąt nachylenia w czasie pracy:

50°–65°.

Re

kl

am

a

41

Lanca śnieżna V3 już drugą zimę była intensywnie eksploatowana.

zoptymalizowana, okrągła głowica lancy sprawdziła się

W 2011 roku około 1300 nowych lanc V3 opuściło halę produkcyjną w bozen. Już

sama liczba wyprodukowanych lanc jest wystarczającym dowodem rozgłosu, które V3 zyskały na w świecie. Od dwóch sezonów lance V3 cieszą się bardzo dobrą opinią i są uznawane za niezwykle wydajne urządzenia.

= powszechne uznanie!

BeZ WZGlęDu NA POGODęDla przykładu, 31 sztuk V3 zainstalowano na stoku Gran Pista w Sauze d‘Oulx we Włoszech. „Stok położony jest w raczej trudnej strefie klimatycznej i znajduje się na wysokości od 1300 m do 2700 m. Już to zróżnicowanie stanowiło dla nas nie lada problem. Ale początkowo sceptyczne nastawienie szybko ustąpiło, kiedy uruchomiliśmy instalację. W najkrótszym możliwym czasie stok został perfekcyjnie przygotowany do użycia. To nas przekonało” – informuje specjalista od naśnieżania, Franco Annestai.

Trudne warunki eksploatacyjne dla V3 występowały także na Navacerrada w Hiszpanii, stoku oddalonym od Madrytu o godzinę jazdy samochodem. „Nasz region narciarski wznosi się na wysokość 2170 m. Chociaż warunki dla systemu niskociśnieniowego nie są tutaj optymalne, zdecydowaliśmy się na lance V3. Po pierwszym sezonie możemy stwierdzić, że V3 z nawiązką sprostała naszym oczekiwaniom. Lanca ta utworzyła dużą ilość śniegu o wysokiej jakości” – cieszy się dyrektor techniczny, Jose-Luis Gonzales.

Gran Pista w Sauze d‘Oulx we Włoszech Bivaco Valley Reinswald

tekst | Inż. Zuzana Židekováfoto | Archiwum firmy TechnoAlpin

42

OD POłuDNIA PO PółNOCV3 jest stosowana w całej Europie, od południa po daleką północ. Lance V3 eksploatowane są także w Idre Fjäll w Szwecji. W 2003 roku rozpoczęła się tutaj przebudowa ośrodka, polegająca między innymi na automatyzacji systemu naśnieżania. „Zdecydowaliśmy się na TechnoAlpin, ponieważ jesteśmy przekonani co do jakości produktów tej firmy. Posiadamy teraz 105 lanc i 15 armatek śnieżnych. Wraz z przebudową przepływ wody zostanie zwiększony z 300 na 1000 m3 na godzinę. Równocześnie o 30% obniżyliśmy koszty energii, a liczbę roboczogodzin o 70%. Także jakość śniegu znacznie wzrosła” – mówi Kjell Skoglund z największego regionu narciarskiego w Szwecji – Idre Fjäll.

Na słonecznych zboczach Crans Montana w Szwajcarii V3 również sprawuje się znakomicie. „Ekipa od naśnieżania była zachwycona intuicyjnością obsługi oraz szybką instalacją. Także okrągła głowica lancy, która pozostaje niezmrożona także w najniższych temperaturach, przypadła do gustu naszym pracownikom. Największym atutem V3 jest jednak z pewnością wysoka jakość śniegu. Śnieg był suchy i idealny do dalszego zastosowania” – tymi słowami specjalista od naśnieżania, bertrand Cassignol podkreśla zalety V3.

„W V3 najbardziej podoba nam się to, że jest to produkt niewymagający zaawansowanej konserwacji. Dotyczy to także bezolejowego kompresora o mocy 4 kW, który czyni tę lancę tym bardziej atrakcyjną” – wyjaśnia specjalista

od naśnieżania, Peter Marent z rejonu narciarskiego Illwerke/Golm w Austrii. „Także przy wiejącym z naprzeciwka wietrze nie stwierdziliśmy zmrożenia głowicy lancy. Oprócz V3 stosowaliśmy także V2 w wersji odpowiedniej do tras zjazdowych, z ostrym kątem rozpylania. Także ona przekonała nas do siebie. Należy też pochwalić zespół serwisowy z TechnoAlpin za to, że zawsze jest dostępny”.

„Zainstalowaliśmy V3 na stoku Lechereuse. Wilgotność powietrza jest tam stale większa niż 80%” – opisuje Francis Perrin, specjalista od naśnieżania w Champéry-les-Crosets w Szwajcarii. „To, co od razu nam się spodobało, to wysoka jakość śniegu, który łatwo daje się przetworzyć do idealnej postaci przy pomocy urządzenia do przygotowywania stoku. Ekipa do naśnieżania ceniła sobie także prostą obsługę urządzenia”.

Stoki w Montgenévre we Francji naśnieżają teraz jednocześnie lance kilku generacji. „Wychodząc od lancy L, a kończąc na V3, możemy zauważyć konsekwentną optymalizację tego urządzenia” – mówi Pierre Querlioz, specjalista od naśnieżania w Montgenévre. Podatność na tworzenie się lodu została znacznie zmniejszona, a dzięki zastosowaniu lanc V3 o 30% zwiększono wydajność wytwarzania śniegu. Przekonał nas do siebie także blok zaworów. Filtry i przyłącza są łatwo dostępne, co ułatwia ich konserwację. Jeśli chodzi o energię, korzystne jest zwłaszcza ogrzewanie występujące w bloku zaworów. Za jego pomocą można zaoszczędzić kilka kW energii,

co po zakończeniu całego sezonu daje ładną sumę”, mówi Querlioz.

NA CAłyM śWIeCIe„Lanca pracuje bardzo dobrze i pozwala na uzyskiwanie maksymalnych osiągów w zakresie ilości wytworzonego śniegu, także w niezbyt niskich temperaturach. Przy takim samym zużyciu energii możemy wytwarzać z V3 większą ilość śniegu” – tymi słowami Milan Vodicka z rejonu narciarskiego Janske Lanze na Słowacji docenia efektywność energetyczną V3.

Armin Savoy, dyrektor Alpin Center Todtnau-Feldberg w Niemczech, tak wypowiada się na temat V3: „Lanca ta osiąga bardzo dobre wyniki we wszystkich zakresach temperaturowych; także w bardzo niskich temperaturach nie pokrywa się lodem. Ilość tworzonego śniegu i jego jakość były bardzo wysokie, co przemawia za wysoką efektywnością energetyczną lancy. Jesteśmy bardzo zadowoleni z V3”.

Nie tylko w Europie, ale także w Japonii V3 cieszy się dobrą opinią. „W naszym rejonie narciarskim biwako Valley lanca V3 produkuje śnieg znakomitej jakości. Pomimo wysokiej wilgotności powietrza, co wynika z faktu, że w pobliżu naszego rejonu leży największe jezioro w Japonii, lanca osiągała dobre wyniki także w skrajnych temperaturach. Także w okresach występowania niskich temperatur byliśmy bardzo zadowoleni z V3. Dzięki lancy V3 zmniejszyliśmy zużycie powietrza, a tym samym zużycie energii” – informuje Yoshinobu Torinoumi, General Manager w rejonie narciarskim biwako Valley w Japonii.

Bertrand Cassignol – specjalista od naśnieżania w Crans Montana w Szwajcarii

Peter Marent – specjalista od naśnieżania w Illwerke/Golm w Austrii

Francis Perrin – specjalista od naśnieżania w Champéry-les-Crosets w Szwajcarii

Jose-Luis Gonzales – dyrektor techniczny Navacerrada w Hiszpanii

43

pod kontroląbase System

44

WSPólNA KARTA W WIśle – JAK TO ByłO?Rozmowy na temat wspólnej karty trwały w Wiśle od przełomu maja i czerwca 2011 roku. Wstępna deklaracja kilku stoków o wprowadzeniu wspólnego skipassu pojawiła się już w czerwcu. Pozostałe stoki przyłączały się do projektu sukcesywnie (z większym bądź mniejszym zapałem). Rozmowy o wspólnej karcie, a co za tym idzie, o ustaleniu współczynników wagowych określających udział danego wyciągu w wykorzystaniu karnetu, trwały do końca listopada. W międzyczasie powołano do życia Wiślański Klaster Turystyczny Sp. z o.o. – instytucję mającą koordynować działania wyciągów oraz zajmować się rozliczeniami pomiędzy podmiotami funkcjonującymi w ramach Wiślańskiego Skipassu. Ubiegłoroczne doświadczenia pozwalają nam stwierdzić, że: wspólną kartę można wdrożyć

zawsze – przed sezonem, w trakcie i po sezonie;

kolejne podmioty mogą przyłączać się do wspólnej karty nawet w trakcie sezonu (w Wiśle hotele przyłączały się jeszcze w lutym);

efektywne wdrożenie systemu wspólnej karty, określenie strategii marketingowej, uruchomienie systemu i uzyskanie wymiernych efektów wspólnego skipassu wymaga tego, by uczestniczące w projekcie podmioty zawarły stosowną umowę minimum 4 miesiące przed rozpoczęciem sezonu zimowego.

OD SłóW DO CZyNóW – Ile ZAJMuJe WPROWADZANIe WSPólNeJ KARTy?Wspólna karta to nie tylko kawałek plastiku. To także szereg działań, których zadaniem jest doprowadzenie do tego, by system był sprawny i efektywny. Najważniejszym działaniem jest zawarcie odpowiednich umów i stworzenie regulaminu obowiązującego wszystkie podmioty funkcjonujące w systemie wspólnej karty. Umowy i regulamin powinny być tak skonstruowane, aby nie można było modyfikować ich w trakcie sezonu. Nie oznacza to, że w tym czasie do systemu nie może przystąpić żaden

W minionym sezonie wiślańskie narciarstwo przeszło

małą rewolucję. Stało się tak między innymi dzięki

firmie Base System – odpowiedzialnej za wprowadzenie

systemu wspólnej karty – Wiślańskiego Skipassu

tekst | Maciej Ziębińskifoto | Archiwum firmy Base System

45

nowy podmiot. Po prostu każdy podmiot, który przystępuje do systemu wspólnej karty w trakcie sezonu, akceptuje warunki wspomnianych umów i regulaminu. Ważne jest również skonstruowanie i zawarcie jednolitej umowy z wszystkimi podmiotami zewnętrznymi, które chcą przyłączyć się do systemu. Dotyczy to przede wszystkim zewnętrznych punktów sprzedaży.

Do takich najważniejszych działań należy ustalenie wspólnej strategii marketingowej, która pozwoli między innymi na określenie czasu każdych kolejnych działań. Kolejną ważną kwestią związaną z wprowadzaniem wspólnej karty jest komunikacja marketingowa. W jej ramach tworzy się przede wszystkim spójną identyfikację wizualną. Należy pamiętać, że to również zajmuje trochę czasu – w Wiśle projekt i wybór logotypu zajął około 2 tygodni. Komunikację marketingową należy skierować również do Internetu. W związku z tym szczególnie ważną kwestią jest wybór, rezerwacja i kupno domeny internetowej, a następnie stworzenie strony. Proces tworzenia strony internetowej to kolejny czas – zajmuje od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od tego, jak bardzo rozbudowaną stronę chcemy posiadać. Komunikacja marketingowa nie może oczywiście obejść się bez odpowiednich – konwencjonalnych lub niekonwencjonalnych – materiałów reklamowych. Ich stworzenie również pochłania czas – jego ilość jest zależna od tego, jak wielu materiałów reklamowych potrzebujemy. Kampania reklamowa to nie tylko czas, lecz również pieniądze. Powinniśmy dokładnie zastanowić się nad tym, co zrobić i jak, by była ona w miarę tania i skuteczna. W Wiśle udało się…

TO, CO DOBRe Tu, NIe ZAWSZe JeST DOBRe GDZIe INDZIeJ – ROZlICZeNIAForma rozliczenia to jedna z najważniejszych spraw związanych z funkcjonującym już systemem. Najlepszym rozwiązaniem jest osobne ustalanie sposobu i formy rozliczenia dla każdego systemu. Dla przykładu, Zieleniec rozlicza się miesięcznie, zaś Wisła – ze względu na sprzedaż karnetów w obiektach hotelowych, wprowadziła rozliczanie tygodniowe. Dlaczego? W Zieleńcu rozliczenia pomiędzy podmiotami w dużej mierze bilansują się, tzn.: wyciąg A sprzedaje karnety, które są wykorzystywane na wyciągu b i odwrotnie. W Wiśle natomiast, ze względu na to, że karnety sprzedają również podmioty zewnętrzne, które nie świadczą usług, za które można płacić tymi karnetami, rozliczenie miesięczne mogłoby powodować zbyt duże jednostronne zobowiązania z tytułu sprzedanych karnetów.

Inną ważną kwestią związaną z funkcjonującym systemem są raporty. Wymagane są przynajmniej 2 typy raportów: raporty rozliczeniowe – sumaryczne oraz raporty szczegółowe – sprawdzające, umożliwiające prześledzenie drogi karnetu od jego sprzedaży, przez zużycie, do zwrotu kaucji. Raporty systemowe będące podstawą rozliczeń muszą być czytelne, przejrzyste i weryfikowalne! Dla każdego raportu rozliczeniowego musi istnieć możliwość wygenerowania raportu sprawdzającego oraz szczegółowego raportu sprawdzającego dla wybranych karnetów. Dodatkowo na każdym stanowisku kasowym istnieje możliwość sprawdzenia historii danego karnetu. Jeżeli karnet był wydany jako wspólny skipass,

kasjerzy na wszystkich stacjach mają podgląd jego historii.To, kiedy możemy rozliczyć karnet, jest oczywiście zależne

od jego typu: punktowy w dowolnej chwili – system podaje informacje

o punktach pozostałych na karnecie oraz o punktach wykorzystanych, z rozróżnieniem na poszczególne wyciągi; czasowy po upływie okresu ważności, czyli karnet 3-dniowy

będzie rozliczony przez system nie wcześniej niż w 4. dniu od jego aktywowania. Celowo nie uwzględnia się tutaj momentu sprzedaży, ponieważ wyróżniamy 2 typy karnetów czasowych – karnety, w których czas nalicza się od chwili sprzedaży oraz karnety, w których czas nalicza się od pierwszego odbicia; karnet typu „kiedy chcesz”, czyli np. 10 dowolnie wybranych

dni w całym sezonie, rozliczany jest w chwili „wyjeżdżenia”, a jeśli nie został wykorzystany do końca, to rozliczenie następuje dopiero na koniec sezonu.

„CO BęDę Z TeGO MIAł?” – PRZyłąCZeNIe HOTelIWielu hotelarzy jak mantrę powtarza pytanie: „Co ja z tego będę miał”? Niestety część z nich nadal sceptycznie odnosi się do systemów wspólnej karty. Odpowiedź na powyższe pytanie jest jednak prosta: „Pieniądze i klientów”. Obiekty noclegowe są potrzebne wyciągom tak samo, jak wyciągi hotelom, zaś jeżeli dzięki wspólnemu skipassowi – który przecież może być

46

ciekawym i atrakcyjnym uzupełnieniem oferty hotelu – uda się lepiej wypromować dany region lub dane ośrodki, to zyskają na tym wszyscy! Ponadto warto wiedzieć, że hotele nie sprzedają skipassów za darmo. Każdy gestor obiektu noclegowgo dostaje rabat i od niego zależy, co z tym rabatem zrobi. Dotyczy to przede wszystkim hoteli. Praktyka pokazuje bowiem pewną prawidłowość: właścicielom mniejszych i tańszych obiektów noclegowych bardziej zależy na sprzedaży wspólnego skipassu i wspólnej promocji. Oczywiście zdarzają się odstępstwa od tej reguły.

Dla hoteli i innych obiektów noclegowych, podobnie jak dla samych ośrodków narciarskich, istotna jest wspólna kampania reklamowa. Powinna ona wspierać cały region. Należy zadać sobie dwa pytania:1. Ile wydajemy na reklamę teraz – jako odrębne podmioty?2. Ile musielibyśmy wydać, gdybyśmy np. chcieli reklamować

10 stoków i 30 hoteli/pensjonatów z jednego regionu?Odpowiedzi są proste. Wszyscy doskonale wiedzą, że na

wspólną kampanię reklamową 40 obiektów każdy wydałby mniej pieniędzy niż na 40 osobnych kampanii. Największą korzyścią wspólnej kampanii poza oszczędnością jest znaczący wzrost atrakcyjności wszystkich obiektów dla dużych reklamodawców, np. browarów czy producentów samochodów. Podobnie jest z mediami.

PełNe STOKI W MARCu – MOże SKIFRee?Skifree – czyli „śpisz u nas, jeździsz za darmo” – uruchomiono w Wiśle z dnia na dzień, praktycznie bez reklamy. Informacja na stronach Wiślańskiego Klastra Turystycznego oraz na stronach hoteli pojawiła się raptem 4 dni przed uruchomieniem. Mimo to, efekt był bardziej niż zadowalający.

NOWINKI BASe SySTeMbase System to jednak nie tylko Wisła. Firma zajmuje się elektronicznymi systemami obsługi każdego klienta, dlatego też nieustannie się rozwija. W tym roku można liczyć na kilka nowinek od base System. Wśród nich są: e-skipass, czyli przedsprzedaż i sprzedaż karnetów przez Internet. Rozwiązanie o tyle ciekawe, że „z marszu” daje państwu dostęp do setek tysięcy klientów.

Wśród nowinek od base System jest również nowa bramka – bASE 3000. To pierwsza polska bramka długozasięgowa. W wersji finalnej w minionym sezonie funkcjonowała już na jednym z wiślańskich stoków. Cztery bramki bASE 3000 obsługiwały szybką wyprzęganą czteroosobową kanapę na najpopularniejszym stoku w Wiśle – Nowej Osadzie.

Oczywiście nie była to pierwsza instalacja długozasięgowych bramek naszej produkcji. Pierwsza bramka o zasięgu odczytu/zapisu karty wynoszącym 80 cm trafiła w sezonie 2010/2011 na Górę Dzikowiec (boguszów, Gorce). Jednak prawdziwy chrzest bojowy bramki – już w wersji produkcyjnej – przeszły na Nowej Osadzie, gdzie były testowane przez wymagających klientów, lubiących jeździć szybką kanapą Doppelmayra. Nad testem pilnie czuwał właściciel wyciągu, Pan Władysław Sanecki, któremu firma base System pragnie serdecznie podziękować. bramki przeszły testy „śpiewająco”, zaś krytyczne uwagi Pana Saneckiego zaowocowały tym, że wprowadziliśmy w bramkach kilka ulepszeń.

Na nadchodzący sezon oferujemy bramkę w 100% dostosowaną do specyfiki krajowych ośrodków narciarskich.

Po ostatnim sezonie ulepszyliśmy również aplikację. Wzbogaciliśmy ją o kilka raportów, których do tej pory nie posiadała. Oferujemy teraz zarówno aplikację dla pojedynczej stacji, jak i aplikację dla systemów wspólnej karty. Działanie aplikacji w ramach wspólnej karty obejmuje nie tylko stoki narciarskie, lecz również lodowiska, baseny, hotele, wypożyczalnie itp. Aktualnie jesteśmy w stanie dostarczyć Państwu kompleksowe rozwiązanie, które obsłuży nie tylko wyciąg narciarski, lecz cały kompleks. Począwszy od sprzedaży karnetu przez Internet, skończywszy na dokładnym rozliczeniu wielu podmiotów działających w ramach jednego organizmu.

NA STOKI Z KOleJAMI śląSKIMIPrzygotowujemy się też do realizacji wspólnego projektu wiślańskich stoków narciarskich oraz Kolei Śląskich. Zgodnie z jego założeniami klient będzie mógł kupić specjalny bilet („skibilet”) w kasie na dworcu kolejowym. W cenie tego biletu zawiera się cena przejazdu pociągiem (bilet powrotny), przejazd skibusem (na stok i ze stoku) oraz 4-5 godzinny skipass.

47

JAK TO BęDZIe DZIAłAłO? KIeDy KlIeNT OTRZyMA WłAśCIWy SKIPASS?Wygląda to tak. Klient kupuje w kasie zwykły bilet papierowy z kodem kreskowym lub kodem 2D. Z biletem wsiada do pociągu (ten sam bilet będzie mu potrzebny również w drodze powrotnej). Na peronie kolejowym w Wiśle (oraz na stokach narciarskich) będą zlokalizowane automaty wydające skipassy. Klient podchodzi do automatu, wkłada swój bilet zakupiony w kasie kolei, automat skanuje kod z biletu, weryfikuje go w bazie i wydaje skipass z odpowiednimi uprawnieniami – w tym przypadku: bilet czasowy na 5 godzin, ważny od pierwszego odbicia. Papierowe (tańsze niż plastikowe) skipassy zbliżeniowe wydawane w automatach są bezzwrotne, a co za tym idzie, nie obarczone kaucją. Niezależnie od tego, gdzie klient otrzyma skipass (peron kolei czy stacja narciarska), musi dostać się jakoś na wybrany stok narciarski. Z pomocą przyjadą mu bezpłatne skibusy.

Warto podkreślić, że Koleje Śląskie tworzą rozkład jazdy tak, aby klient mógł swobodnie przez 4-5 godzin jeździć na stoku, a następnie bezstresowo wrócić bezpłatnym skibusem do pociągu. Składy przeznaczone do obsługi narciarzy na trasie Częstochowa-Wisła to wyłącznie nowoczesne szynobusy, zabierające na pokład około 480 osób.

Zapewne nasuwają się Państwu pytania: „kto zapłaci za skibusy?” lub „ciekawe, jak się będą rozliczali za skibilet”? To dobre pytania, ale mam nadzieję, że jeszcze lepsza jest odpowiedź: Za skibusy i skibilety zapłacą stacje narciarskie, rozliczeniem opłat zajmie się base System, a dokładniej nasza aplikacja. Gwarantujemy czytelne rozliczenie kosztów wynikających z dowożenia klientów na stok. Metoda rozliczenia jest w 100% zależna od wykorzystania stoków przez dowożonych narciarzy.

za skibusy i skibilety zapłacą

stacje narciarskie, rozliczeniem

opłat zajmie się base System,

a dokładniej nasza aplikacja

48

49

na wdrożenie systemu do końca wakacji

PROMOCJA - 50%Platforma przedsprzedaży i sprzedaży karnetów on-line

E-SKIPASS

Skontaktuj się z nami: Adam Bral, 607 700 417

Maciej Ziębiński, 663 300 663

4.0

E-skipass z wirtualnym portfelem NOWOŚĆ!

Nowa funkcjonalność w systemie E-SKIpass 4.0:- sprzedaż karnetów dla obiektów noclegowych bez kosztów urządzeń- kwota sprzedaży ustalana pomiędzy stokiem i hotelami- pełna kontrola dzięki rozbudowanym raportom i alertom

Moduły rezerwacji w narzędziu S.Z.R.O.N.

Rezerwacje:- apartamentów/hoteli należących do stoków- noclegów w okolicy- lekcji w szkołach narciarskich- sprzętu w wypożyczalniach

Sprzedaż:- karnetów on-line- ubezpieczeń on-line

SKIraport.pl - aplikacja mobilna dla narciarzy

Darmowa aplikacja na telefony:- aktualności ze stoków- kamery on-line- komentarze i opinie narciarzy- warunki na stokach- otwarte trasy i wyciągi- aktualna pogoda- tracker GPS - statystyki- noclegi i karnety on-line

DeltaMind

DążeNIe DO PeRFeKCJISkidata jest światowym liderem w branży elektronicznych systemów obsługi klienta. Systemy tej firmy funkcjonują w wielu obiektach sportowych na całym świecie. Doskonała jakość oraz innowacyjne technologie charakteryzujące systemy Skidata wynoszą obsługę klientów ośrodków sportowych i turystycznych na niespotykany wcześniej poziom. To sprawia, że funkcjonowanie obiektów sportowych jest dziś niezwykle sprawne i zyskowne. Nieustanne dążenie do doskonałości owocuje coraz bardziej nowoczesnymi rozwiązaniami elektronicznych systemów obsługi klienta. Trudno się więc dziwić temu, że po systemy Skidata coraz chętniej sięgają właściciele i zarządcy polskich ośrodków narciarskich.

PełNA INTeGRACJAKomfort bezdotykowych nośników danych, innowacyjne formy płacenia za usługę, zabezpieczenia systemu uniemożliwiające nadużycie kart czy optymalne zarządzanie ośrodkiem w oparciu o generowane raporty i statystyki – to tylko niektóre korzyści, które płyną z posiadania systemu Skidata. Ponadto otwarty system Skidata łatwo komunikuje się z innymi urządzeniami i aplikacjami – w ten sposób można zintegrować parking czy gastronomię.

rozwiązania Skidata

umożliwiają funkcjonowanie

wyciągów narciarskich w Polsce

w zupełnie innym wymiarze

niż dotychczas

TEKST | Marta TycFOTO | Archiwum firmy Skidata

inwestycja

w sukces

Aplikacja iSkipass na iPhone’a umożliwi miłośnikom narciarstwa i snowboardu zakup skipassu już w drodze do ośrodka narciarskiego

50

KlAROWNA INFORMACJASkidata każdego roku dużą część swojego budżetu przeznacza na badania i rozwój w celu zapewnienia swoim klientom najlepszych rozwiązań, zwiększających ich sukces. Skidata dba również o to, aby klient był dobrze poinformowany o najnowszych możliwościach, jakie dają rozwiązania Skidata. Niedawno została uruchomiona nowa platforma internetowa, na której można zapoznać się z aktualnymi i przyszłymi rozwiązaniami Skidata. Platforma prezentuje przegląd aplikacji dotyczących możliwości rezerwacji skipassów online, zdalnych metod sprzedaży, szybkiego i prostego dostępu do raportów i statystyk oraz rozwiązań marketingowych.

SKIPASS Z JABłKIeMNiewątpliwie ciekawym i przyszłościowym rozwiązaniem jest iSkipass i możliwość rezerwacji karnetów online za pomocą iPhone’a. Łatwa w obsłudze aplikacja umożliwi miłośnikom narciarstwa i snowboardu zakup skipassu już w drodze na wyciąg narciarski.

Kolejnym kanałem sprzedaży jest strona internetowa, za pośrednictwem której można zarówno doładować posiadaną już kartę, wpisując jej unikalny numer, jak i zakupić nową. Klient otrzymuje numer rezerwacji i na jego podstawie może odebrać kartę w ośrodku narciarskim. Karta może również być dostarczona na wskazany przez kupującego adres. Właściciel ośrodka ma możliwość wglądu w informacje dotyczące sprzedaży online, dodatkowo wcześniejsze wpływy na konto zwiększą płynność finansową ośrodka.

iSkipassy i karnety zakupione online nie muszą być odbierane w stanowiskach kasowych. Po wprowadzeniu numeru rezerwacji można je odebrać w automacie EasyTicket. Cash. Dodatkowo, jeżeli klient na koniec pobytu w ośrodku chciałby zwrócić taką kartę, może to zrobić w automacie do zwrotu kaucji – Recycler. Cash. Udogodnienia te są istotne zarówno dla klienta, jak i ośrodka narciarskiego, ponieważ za każdym razem jest to kolejna bezobsługowa transakcja, dzięki której zmniejsza się obciążenie kas.

DOBRA INWeSTyCJAZarówno te, jak i inne rozwiązania prezentowane przez Skidata zwiększają atrakcyjność ofert ośrodków narciarskich, przyspieszają obsługę, zapewniają optymalne wykorzystanie zasobów ludzkich i podnoszą prestiż ośrodka. Przy rosnącej liczbie ośrodków narciarskich są to bardzo cenne usługi, dlatego warto w nie inwestować.

Niewątpliwie ciekawym

i przyszłościowym

rozwiązaniem jest

iSkipass i możliwość

rezerwacji karnetów

online za pomocą

iPhone’a. Łatwa

w obsłudze aplikacja

umożliwi miłośnikom

narciarstwa i snowboardu

zakup skipassu już

w drodze na wyciąg

narciarski

Automat EasyTicket. Cash.

51

tekst | Arkadiusz Frąckowiakfoto | Archiwum firmy Motorex

Marka motorex

istnieje na rynku

środków smarnych

od ponad 90 lat

WySOKIe KOMPeTeNCJe I NAJWyżSZA JAKOśćRóżnorodne produkty Motorex są eksportowane do 65 krajów świata. W samej Szwajcarii firma zdobyła już zaufanie ponad 20 000 klientów. 250 zaangażowanych współpracowników firmy troszczy się o to, aby innowacyjne produkty prezentowały najwyższy i zaawansowany technologicznie poziom – tak, aby klienci otrzymywali dokładnie to, czego wymagają. Dlatego też Motorex najczęściej określa się słowami: wysokie kompetencje przemysłowe i najwyższa jakość.

OCHRONA śRODOWISKA I eKONOMIKAWysoka skuteczność skorelowana jest z wymogami natury. Od lat renomowane

szwajcarska jakość teraz także w Polsce

alpejskie ośrodki stosują do smarowania i konserwacji swojej infrastruktury wypróbowane produkty Motorex, które pozwalają także szczególnie dbać o środowisko naturalne. Motorex oferuje niezwykle bogaty asortyment związany z ochroną środowiska – od biodegradowalnych olejów hydraulicznych, przez wypróbowane środki smarne, aż po środki w sprayu.

Tak też jest z olejem silnikowym Motorex Focus QTM Low Saps, który już dzisiaj spełnia restrykcyjne normy ACEAE9/E6. Dlatego też ten olej idealnie nadaje się do najnowocześniejszych ratraków z dopalaniem spalin – pozwala na optymalne funkcjonowanie systemów filtracyjnych, zapewnia doskonałą ochronę przed zużyciem części i umożliwia przedłużenie okresów serwisowania.

52

Aby umożliwić polskim klientom dostęp do pełnej gamy produktów Motorex, w tym roku uruchomiliśmy nasze przedstawicielstwo we Wrocławiu. Jest to Motorex-Partner w sprawach: techniki smarowniczej w przemyśle; techniki smarowniczej w kolejach

linowych; techniki smarowniczej w zimowych

dyscyplinach sportu (ratraki, skutery śnieżne).

Nasze przedstawicielstwo, z Panem Arkadiuszem Frąckowiakiem oraz z zespołem fachowców, posiada już wieloletnie doświadczenie w branży. Reakcje na wszelkie zapytania klientów są szybkie i kompetentne. Do wykonania każdego zadania z zakresu techniki smarowniczej zawsze znajdziemy odpowiednio dopasowany produkt z naszego bogatego asortymentu Motorex.

Pragniemy poinformować o transferze,

do którego doszło w dziedzinie specjalistycznych

środków smarnych do wyciągów i ratraków.

Firma Servo-Cool Wrocław od tego roku

reprezentuje w Polsce markę Motorex –

największego producenta środków smarnych

w Szwajcarii. W ofercie firmy SCW znajdziecie

Państwo specjalne smary do wyciągów, analizy

olejowe, zalania, filtrację. Jesteśmy również

jedyną firmą w Polsce, która oferuje smarowanie

lin wyciągów i kolei narciarskich.

Pragnę podziękować za pomoc i wykonanie

największego serwisu na polskich stokach

narciarskich, jakim był serwis lin PKL Kasprowy

Wierch – ok. 25 km lin! Serwis czyszczenia oraz

smarowania lin został wykonany w ciągu 5 dni,

podczas całego przeglądu dwóch odcinków

kolei. Pragnę gorąco podziękować kierownikowi

kolei, Panu Marianowi Szewczykowi wraz z całą

wspaniałą ekipą pracowników PKL Kasprowy

Wierch. Dziękuję również mojemu oddanemu

Śp. Teściowi Andrzejowi Chwesiukowi za

bezinteresowne wsparcie i wielką pomoc –

bez Ciebie by się to nie udało.

Arkadiusz Frąckowiak

Inny produkt firmy Motorex, Oekosynt HEES to szybko biodegradowalny olej hydrauliczny, który wyznacza nową skalę siły działania. Spełnia on wszystkie wymagania najlepszych producentów i oferentów komponentów hydraulicznych i jest doskonałym przykładem połączenia wymogów ochrony środowiska naturalnego z jakością działania oraz ekonomiką.

PROFeSJONAlNy SeRWIS – TeRAZ W POlSCeUzupełnieniem bogatej oferty produktów Motorex jest kompetentne doradztwo i techniczna obsługa klienta. Prace badawczo-rozwojowe dokonywane są we własnym, firmowym laboratorium, co dla klientów oznacza: produkty na najwyższym poziomie

techniki; gwarantowaną jakość i szybką analizę.

Re

kl

am

a

53

tekst i foto | GRandS Architekci Gałęski Roth & Szołtysek

Solisko arena

Nowe życie

szczyrku

54

Jak stworzyć idealną stację narciarską?

W którym kierunku powinien podążać rozwój

resortów narciarskich w Polsce? Jak sprawić, by były

atrakcyjne nie tylko dla osób jeżdżących, ale także dla

całych rodzin? Jak wykorzystywać obiekty zespołu

narciarskiego poza sezonem zimowym?

55

SZCZyRK DZIśSzczyrk jest przez wielu narciarzy omijany szerokim łukiem. Wieloletnie zapóźnienia w inwestycjach w infrastrukturę narciarską spowodowały, że poziom dużych szczyrkowskich kompleksów narciarskich, takich jak Skrzyczne czy Czyrna-Solisko, odbiega od tego, co spotykamy w resortach z najnowszymi, wygodnymi wyciągami kanapowymi. Mimo to, Szczyrk posiada ogromny potencjał – 40 km tras narciarskich o bardzo dużym zróżnicowaniu i doskonałe położenie.

Szansą na zmianę tej sytuacji na lepsze są plany inwestycyjne, które w 2011 roku, tuż po przejęciu ośrodka Czyrna-Solisko, poczynił jego nowy właściciel – Szczyrkowski Ośrodek Narciarski. Nasuwa się jednak pytanie: Czy powstanie nowoczesnych wyciągów, przy dzisiejszej konkurencji wśród polskich ośrodków, wystarczy, aby przekonać turystów do Szczyrku?

SOlISKO AReNAOdpowiedzią jest koncepcja architektoniczna Solisko Arena, przygotowana przez zespół GRandS Architekci Gałęski, Roth & Szołtysek z bielska-białej. Powstanie tej koncepcji zainspirował burmistrz Szczyrku, Wojciech bydliński.

Czym jest Solisko Arena? To propozycja docelowego zagospodarowania obszaru Soliska w Szczyrku – projekt całorocznego kompleksu turystyczno-sportowo-rekreacyjnego, unikatowego na krajową skalę. Swoista uniwersalność tej koncepcji polega na tym, iż prezentuje funkcje, które powinien pełnić nowoczesny ośrodek narciarski oraz pokazuje, jak uporządkować chaos przestrzenny, tak częsty w wielu polskich resortach narciarskich, rozbudowujących się bez spójnej, całościowej koncepcji.

Próbą odpowiedzi

na te pytania jest

koncepcja Solisko arena,

którą – w imieniu autorów

– mamy przyjemność

zaprezentować. Chociaż

dotyczy konkretnej

lokalizacji w Szczyrku,

odnosi się do problemów,

z którymi boryka się wiele

ośrodków narciarskich

oraz proponuje różne

możliwe rozwiązania

Letnia scena plenerowa (Na wizualizacji przykład aranżacji dla imprezy plenerowej w ramach Tygodnia Kultury Beskidzkiej. Ukształtowanie terenu i areny pozwala na organizację sceny bezpośrednio na płycie, jak i montaż konstrukcji tymczasowych. Wezęł autobusowy i parkingi zapewnią dogodną obsługę komunikacyjną wydarzeń. Bazę gastronomiczną i usługową będą stanowić punkty pod platformą i wzdłuż promenandy)

56

ZAłOżeNIAKoncepcja Solisko Arena opiera się na zapowiadanej przez właściciela ośrodka rozbudowie infrastruktury narciarskiej na terenie Soliska. W planach jest przede wszystkim budowa dwóch nowych kolei krzesełkowych: na Golgotę oraz Halę Skrzyczeńską. Plan obejmuje również wpisaną do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego kolej gondolową na Górę Kotarz, a także utworzenie nowych tras narciarskich.

Teren Soliska, podobnie, jak w wielu ośrodkach narciarskich, znajduje się na różnych poziomach, jest przecięty drogami dojazdowymi i rzekami. Istniejące parkingi są oddzielone od wyciągów domami mieszkalnymi, a obszerna pętla autobusowa zajmuje większość wolnej płaskiej przestrzeni u zbiegu tras narciarskich. brak wspólnej wolnej przestrzeni oraz bezpiecznej komunikacji z głównego parkingu stwarza zimą wiele problemów.

IDeA I PROGRAMRozwiązaniem tego problemu jest stworzenie wyniesionej ponad teren platformy łączącej trasy narciarskie i wyciągi, wszystkie elementy komunikacji, nowe budynki oraz pozostałe funkcje. Forma takiego obiektu powstała w wyniku nacięć i zagięć jednej płaszczyzny, płynnie dopasowanej do otoczenia. Dzięki temu u zbiegu tras, w centralnym miejscu zespołu, może powstać wolna, atrakcyjna przestrzeń – arena do organizacji wydarzeń przez cały rok przyciągających narciarzy, całe rodziny i wszystkich pozostałych turystów.

ROZWIąZANIAPrzebudowanie pętli autobusowej na swoisty węzeł przesiadkowy oraz budowa nowego obiektu stworzą przyjazną dla użytkowników strefę obsługową. W dolnych kondygnacjach obiektu, do którego możemy dostać się wprost ze skibusa, znajdzie się przestrzeń techniczna oraz usługowa – wypożyczalnie sprzętu, serwisy, informacja turystyczna, schowki, sanitariaty i przebieralnie. Na wyższej kondygnacji znajdzie się wyjście, prowadzące wprost na arenę oraz dolna stacja kolei gondolowej na Kotarz. Ostatni poziom pomieści restaurację z obszernym tarasem widokowym na dachu hangaru dla gondoli. Dwupoziomowa promenada połączy arenę z głównym parkingiem oraz wyciągiem kanapowym na Halę Skrzyczeńską. Znajdą się tam również ogródki i wejścia do lokali gastronomicznych, dostępnych też z wnętrza budynku. Dojazd z tras z Góry Kotarz zapewni mostek dla narciarzy, zawieszony nad główną drogą w kierunku Wisły, będący jednocześnie przedłużeniem platformy.

Możliwość tworzenia w kompleksie całkowicie zabudowanych lub półotwartych, całorocznych i sezonowych boksów oraz lokali zapewni elastyczność i da możliwość pomieszczenia wszystkich funkcji istniejących teraz na tym terenie w sezonie zimowym. Jest to alternatywa dla chaotycznej i przypadkowej zabudowy budek i domków – punktów usługowych, handlowych i gastronomicznych – obecnej w wielu polskich ośrodkach narciarskich. Przykładem, podobnej sytuacji jest przeciwstawienie pojedynczych kiosków z wygodnymi punktami usługowymi w galeriach handlowych.

Widok znad drogi z Wisły (Mostek

dla narciarzy nad drogą

Wisła-Szczyrk zapewni dojazd z nowych tras z góry Kotarz,

obsługiwanych przez czynną

cały rok kolej gondolową.

Rampa łącząca arenę z

istniejącymi parkingami

wzdłuż drogi pozwoli na łatwe dotarcie na płytę

areny)

57

PRZeZ CAły ROKCałoroczna atrakcja turystyczna, którą będzie kolej gondolowa na szczyt Kotarza, z którego prowadzą łagodne szlaki w kierunku białego Krzyża, do centrum Szczyrku oraz brennej, zapewni dużą, naturalną frekwencję turystów na terenie Soliska, który teraz nie jest w ogóle wykorzystywany poza sezonem narciarskim.

Równocześnie platforma areny, przez wykorzystanie zbocza stoku narciarskiego Golgota, stworzy wyjątkowy naturalny amfiteatr z pełnym zapleczem dla różnorodnych wydarzeń – zarówno kameralnych, jak i wielkich imprez o skali ogólnopolskiej. W amfiteatrze, który będzie doskonałym uzupełnieniem sceny w centrum miasta, zmieści się nawet kilka tysięcy widzów. Można tam będzie organizować koncerty, zawody sportowe, relacje telewizyjne i inne atrakcyjne wydarzenia. Organizacja komercyjnych imprez (imprez integracyjnych, eventów firmowych)

Widok z drogi z centrum Szczyrku (Kondygnacje ponizej poziomu platformy pomieszczą punkty usługowe i gastronomiczne oraz funkcje dodatkowe: przebieralnie, przechowalnie, sanitariaty, część biurową oraz informację turystyczną)

W planach jest

budowa dwóch nowych

kolei krzesełkowych:

na golgotę oraz halę

Skrzyczeńską.

Plauje się również

wpisanie do miejscowego

planu zagospodarowania

przestrzennego kolei

gondolowej na górę

Kotarz, a także

utworzenie nowych tras

narciarskich

przyniesie dodatkowe dochody, które pozwolą na utrzymanie obiektu.

W przypadku dużych wydarzeń medialnych istotna jest możliwość zapewnienia niezbędnej infrastruktury – umożliwią to pomieszczenia techniczne i garaże pod płytą areny, zaś restauracja na dachu może być np. wykorzystywana jako niezależna strefa VIP.

Odpowiednie zarządzanie obiektem – organizacja imprez, wytyczanie górskich tras rowerowych (w tym do downhillu) oraz do grass-skiingu i mountainboardu lub też letnie atrakcje na płycie areny (np. ścianka wspinaczkowa, boiska do siatkówki plażowej czy projekcje kina letniego) spowodują, że Solisko Arena stanie się atrakcyjnym przez cały rok, wielofunkcyjnym zespołem rekreacyjnym z czynnymi codziennie punktami usługowymi i gastronomicznymi.

Dopełnieniem oferty turystycznej na terenie Soliska może być adaptacja na hotel lub ośrodek spa sąsiadującego budynku dawnej szkoły, którego właścicielem jest teraz miasto.

Widok ze stoku Golgoty (Centralny budynek areny, w części nad platformą pomieści stację kolei gondolowej, kasy, dyżurkę GOPR, punkt info oraz wyjście z poziomów usługowych poniżej, a także restaurację z tarasem na dachu)

5858

Koncepcja wielofunkcyjnej areny jest również

prezentacją pewnego sposobu działania – co ważne,

możliwego do zastosowania w realizacji innych

inwestycji zarówno w Szczyrku, jak i w innych

miejscowościach narciarskich

Widok z trasy z Hali Skrzyczeńskiej (Ważnym elementem zespołu SOLISKO ARENA jest biegnąca na dwóch poziomach promenada umożliwiająca poruszanie się pomiędzy wyciągami. Bezpośrednio przy niej zlokalizowane są lokale usługowe i gastronomiczne z ogródkami oraz wejścia do pozostałych funkcji w głównym budynku.)

Na stronie internetowej projektu:

www.soliskoarena.pl można znaleźć pełną

prezentację projektu, wizualizacje, opisy, mapki

i schematy, a także przekazać swoją opinię

oraz skontaktować się z autorami projektu.

ReAlIZACJA PROJeKTuSolisko Arena może stać się wyjątkowym, całorocznym kompleksem turystyczno-sportowo-rekreacyjnym – unikatem w skali całego kraju. Projekt jest teraz na etapie studiów. Założenia projektu są spójne z planami inwestycji narciarskich Szczyrkowskiego Ośrodka Narciarskiego, jednak jego realizacja będzie wymagała pozyskania dodatkowych inwestorów.

Mapa przedstawia układ proponowany (opracowano na bazie mapki Express Map Polska Sp. z.o.o.)

5959

S K I D ATAjest pionierem i światowym liderem w rozwiązaniach dostępu i biletowania, przeznaczonych dla kurortów górskich i innych zimowych ośrodków sportowych. Od ponad 30 lat SKIDATA pomaga klientom zwiększać dochody i optymalizować procesy biznesowe. Mając do dyspozycji modele ze zintegrowanymi rozwiązaniami, bazującymi na najnowszej technologii i wzornictwie przyjaznym dla użytkownika, Państwa klienci korzystają z najlepszych urządzeń i najlepszej obsługi.

kaukaskie walki o turystę

Klaster turystyczny w Północnym Kaukazie

60

W jednym z najbardziej malowniczych miejsc na świecie,

w Północnym Kaukazie, w ciągu kilku najbliższych

lat powstanie monumentalny klaster turystyczny.

Z ponad tysiąca kilometrów tras narciarskich, kilkuset

kolei i wyciągów co roku korzystać będzie od pięciu

do dziesięciu milionów osób. Godnym podkreślenia jest

fakt, że inicjatorem projektu jest niedawny prezydent

i teraźniejszy premier Rosji, Dmitrij Miedwiediew

tekst | Marcin Czerwiec | Piotr Winnickifoto | Archiwum Northern Caucasus

Resorts Company

61

62

PAńSTWO DlA INWeSTORACałkowity koszt inwestycji górskich ma wynieść 451,4 mld rubli. Projekt finansowany jest w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego. Rządowa spółka OJSC Northern Caucasus Resorts zainwestuje 60 mld rubli w infrastrukturę komunikacyjną i użytkową. Prywatni inwestorzy będą natomiast odpowiedzialni za finansowanie infrastruktury ośrodków narciarskich. Wsparciem dla realizacji projektu ma być utworzenie specjalnych stref ekonomicznych dla turystyki i rekreacji. Oznacza to, że ci, którzy zainwestują w tamtejszą infrastrukturę, mogą liczyć na ulgi podatkowe. Projekt klastra turystycznego na Północnym Kaukazie zakłada budowę niemal 60 obiektów sportowych i niemal 40 obiektów turystycznych, socjalnych i biznesowych. Powstanie również spora baza hotelowa i infrastruktura komunikacyjna na najwyższym poziomie.

Zgodnie z projektem, ponad 1100 km tras narciarskich, które obsłuży 228 wyciągów i kolei oraz baza noclegowa, mogąca przyjąć 102 200 osób, znajdować się będzie w pięciu regionach narciarskich: Lagonaki (w rejonie Apszerońska

w Kraju Krasnodarskim i w rejonie miasta Majkop w Republice Adygei);

Arkhyz (w rejonie miejscowości Zelenczukskaja w Republice Karaczajo--Czerkieskiej);

Elbrus-Bezengi (w rejonie Cherek, Chegem i Elbrusu w Republice Kabardyno-bałkarskiej);

Mamison (w rejonach Alagir i Iraf w Republice Osetii Północnej-Alanii);

Matlas (w rejonie hunzahskim w Republice Dagestanu).

Kaukaz postrzegany jest przez wielu dwojako. Jest to zarówno miejsce o wspaniałych walorach przyrodniczych, miejsce tajemnicze, spokojne i piękne, ale jest to również teren odwiecznych walk i wojen, miejsce

niespokojne, w którym ścierają się przeróżne nacje i grupy etniczne. Ten „podwójny” wizerunek Kaukazu sprawia, że turyści jednocześnie pragną i boją się odwiedzać to miejsce. Pomysł na pozbawienie ich wszelkich obaw związanych z bezpieczeństwem oraz na przybliżenie im piękna Kaukazu pod koniec 2010 roku zaproponował rosyjski rząd i ówczesny prezydent, Dmitrij Miedwiediew.

14 października 2010 roku rosyjskie władze wydały dekret w sprawie utworzenia klastra turystycznego w Północnokaukaskim Okręgu Federalnym, części Kraju Krasnodarskiego i w Republice Adygei. W myśl tego dekretu w latach 2011–2020 zostanie zrealizowany projekt budowy pięciu światowej klasy górskich ośrodków sportowo-turystycznych, pod względem usługowym i technicznym porównywalnych z najpopularniejszymi ośrodkami sportowymi na świecie: Park City i Vail w Stanach Zjednoczonych, Les Arcs i Val Thorens we Francji, Ischgl w Austrii lub Zermatt i Gstaad w Szwajcarii. Oprócz ośrodków narciarskich planuje się budowę ośrodków turystycznych na wybrzeżu Morza Kaspijskiego w Republice Dagestanu.

ParaMetry regionu lagonaki

Potencjalna długość tras narciarskich 164 km

Długość tras naśnieżanych 65 km

Liczba kolei linowych 28

Różnica poziomów – dół/góra 1609–2450 m

Liczba miejsc noclegowych (apartamenty, domki i hotele 3*–5*) 16 647

Dzienna wydajność 28 000 osób

Mapa regionów Northern Caucasus Resorts

Wizualizacja regionu Lagonaki

63

lAGONAKIWyżyna Lagonaki leży w Zachodnim Kaukazie, w rejonie apszerońskim w Kraju Krasnodarskim oraz w rejonie Majkopu w Republice Adygei. To miejsce o wyjątkowym charakterze – wyróżnia je niezwykle piękny krajobraz i różnorodna, malownicza przyrodya. Te cechy przyciągają tutaj miliony turystów z Rosji i innych krajów.

W ramach wspomnianego projektu planuje się budowę całorocznego ośrodka narciarsko-turystycznego na Wyżynie Lagonaki. Znajdą się w nim nowoczesne trasy do narciarstwa alpejskiego oraz obiekty sportowo-rekreacyjne i zaplecze techniczne umożliwiające uprawianie nie tylko narciarstwa alpejskiego, lecz również biegów narciarskich i saneczkarstwa. Miłośnicy sportów ekstremalnych będą mogli sprawdzić się w raftingu i wspinaczce górskiej. Wypoczynek w rodzinnym gronie umili turystom jazda konna, natomiast zapaleni wędrowcy znajdą tutaj wiele wspaniałych tras turystycznych. Stosunkowo niedaleko od tego miejsca znajduje się też uwielbiane przez wielu turystów wybrzeże Morza Czarnego.

W pobliżu Lagonaki znajdują się duże węzły komunikacyjne. Międzynarodowe lotniska Krasnodar i Rostów nad Donem oddalone są od ośrodka odpowiednio o 190 km i 375 km, zaś 60 km od ośrodka znajduje się lotnisko Majkop, obsługujące loty krajowe. Nikt zatem nie powinien mieć problemów z dotarciem do tego malowniczego miejsca.

ParaMetry regionu arkhyz

Potencjalna długość tras narciarskich 263 km

Długość tras naśnieżanych 106 km

Liczba kolei linowych 54

Różnica poziomów – dół/góra 1433–3071 m

Liczba miejsc noclegowych (apartamenty, domki i hotele 3*–5*) 23 760

Dzienna wydajność 45 000 osób

ParaMetry regionu Matlas

Potencjalna długość tras narciarskich 109 km

Długość tras naśnieżanych 44 km

Liczba kolei linowych 19

Różnica poziomów – dół/góra 1805–2767 m

Liczba miejsc noclegowych (apartamenty, domki i hotele 3*–5*) 7 000

Dzienna wydajność 18 500 osób

Region Arkhyz

Wizualizacja regionu Matlas

64

ARKHyZNazwa górskiego regionu Arkhyz, położonego w Republice Karaczajo-Czerkieskiej, znana jest w całej Rosji. Miejsce to zdobyło swoją sławę między innymi dlatego, że to tutaj na wysokości ponad 1500 m n.p.m. wydobywa się niezwykle czystą wodę mineralną. W języku karaczajskim „Arkhyz” oznacza „piękną dziewczynę” i odnosi się przede wszystkim do malowniczej, słonecznej doliny, której zbocza pokrywają stare jodłowe i świerkowe lasy. Dzięki temu Arkhyz jest doskonałym miejscem na stworzenie światowej klasy centrum turystycznego, porównywalnego z kurortami Ischgl w Austrii i Gstaad w Szwajcarii.

Zgodnie z projektem, powstanie ośrodek, w którym zarówno narciarze, snowboardziści, jak i rowerzyści oraz miłośnicy wspinaczki górskiej poczują się jak w niebie. Amatorzy paralotniarstwa i innych sportów ekstremalnych również powinni poczuć się tutaj wspaniale.

Oprócz ośrodka sportowo-turystycznego, planuje się tutaj stworzenie sanatorium i nowatorskiego ośrodka rehabilitacji, w którym stosowane będą ekologiczne metody.

Arkhyz położony jest 200 km od Mineralnych Wód, gdzie znajduje się duży międzynarodowy port lotniczy. Niedaleko ośrodka leży miejscowość Zelenczukskaja – planuje się tam otwarcie lotniska obsługującego loty krajowe. Najbliższa stacja kolejowa oddalona jest od tej miejscowości o 95 km.

MATlASOd XII do XIX wieku na terytorium współczesnej Republiki Dagestanu istniało potężne państwo – Kaganat Awarów. Jak pisał Y. I. Kostenetsky, pisarz i uczestnik Kampanii Kaukaskiej Imperium Rosyjskiego: „Kaganat Awarów (...) dominował w tej części góry, a jego kaganowie siali przerażenie wśród wszystkich sąsiadów”.

bogata historia tego miejsca sprawia, że Matlas będzie przede wszystkim ośrodkiem turystyki etnicznej, niezwykłym muzeum przyrodniczym dla regionalnych etnografów i archeologów-amatorów. W okolicy istnieje ponad 150 zabytków o znaczeniu

65

regionalnym oraz słynna Twierdza Aranińska, wzniesiona w 1867 roku. Mieszkańcy sąsiadujących górskich wiosek starannie pielęgnują tradycję i dzięki temu słyną z wyrobów jubilerskich, grafiki, rzeźbiarstwa oraz płatnerstwa.

Matlas to również miejsce o ogromnym potencjale uzdrowiskowym: w górach znajdują się dziesiątki źródeł wody mineralnej, która wspomaga leczenie chorób nerek i przewodu pokarmowego.

Amatorzy narciarstwa alpejskiego z pewnością będą zadowoleni z nowoczesnej infrastruktury, która znajdzie się

w tym ośrodku. będą to trasy o dużej różnicy poziomów i zaawansowane technologicznie wyciągi i koleje.

Ośrodek Matlas będzie funkcjonował przez cały rok – nowoczesna infrastruktura i walory przyrodnicze sprawią, że będzie stawiany na równi z Val Thorens we Francji i Vail w Stanach Zjednoczonych.

Matlas znajduje się 180 km od międzynarodowego lotniska w Machaczkale, stolicy Republiki Dagestanu. 10 km od ośrodka znajduje się niewielkie lotnisko, które jest w stanie obsługiwać krajowe i prywatne loty.

66

Tak unikalne walory przyrodnicze sprawiają, że region Elbrusa ma ogromny potencjał narciarski. Mogą jeździć tutaj zarówno doświadczeni narciarze lubujący się we freeridingu, jak i ci, którzy dopiero poznają tajniki jazdy na nartach. Zgodnie z projektem powstaną tu sztucznie naśnieżane trasy zjazdowe oraz wiele bezpiecznych wyciągów narciarskich i kolei.

Lodowiec Elbrus z pewnością przyciągnie alpinistów, natomiast ci, którzy będą potrzebować rehabilitacji, docenią zalety naturalnej, pochodzącej z lodowca wody.

W opisywanym regionie oprócz narciarstwa i wspinaczki można również uprawiać ekologiczną turystykę. Kiedy na niebie nie ma chmur, krystalicznie czyste powietrze sprawia, że ze szczytu góry można dostrzec nie tylko Nalczyk, lecz także Władykaukaz, Grozny, a nawet stolicę Północnokaukaskiego Okręgu Federalnego, Piatigorsk.Nikt nie powinien mieć problemów z dotarciem do regionu Elbrusa. Międzynarodowy port lotniczy Mineralne Wody oddalony jest od tego miejsca o 160 km, natomiast krajowy port lotniczy znajduje się w Nalczyku, stolicy Kabardyno- -bałkarii – 70 km od ośrodka.

MAMISONOśrodek narciarstwa alpejskiego Mamison powstanie w rejonach Ałagir i Iraf w Republice Osetii Północnej-Alanii, niedaleko Kanionu Mamison. Ze względu na wyjątkowe położenie i zrównoważone warunki klimatyczne, obszar ten stanie się najjaśniejszą rosyjską gwiazdą w konstelacji najznakomitszych ośrodków narciarskich na świecie; natomiast jego atrakcje turystyczne będą konkurować ze słynnymi kurortami, takimi jak Park City w Stanach Zjednoczonych i Les Arcs we Francji.

Mamison będzie ośrodkiem całorocznym. Zimą będzie można tutaj korzystać z tras do narciarstwa alpejskiego wyposażonych w nowoczesne wyciągi narciarskie. Poza sezonem zimowym turyści będą mogli spróbować wspinaczki górskiej, raftingu, skysurfingu, paralotniarstwa i jazdy samochodem terenowym. Na amatorów hippiki i pieszych wędrówek czekać będą interesujące, malownicze szlaki.

Atutem tego ośrodka jest z pewnością lodowiec Zaramag, który umożliwi narciarzom jazdę nawet w środku lata.

Mamison to również uzdrowisko – w pobliżu, w samym sercu gór znajdują się dwa źródła wód leczniczych, których właściwości od wieków znane są miejscowej ludności.

Wspomniany wcześniej międzynarodowy port lotniczy w Mineralnych Wodach znajduje się w odległości 210/250 km od ośrodka, natomiast krajowy port lotniczy Władykaukaz jest oddalony o 110/150 km – turyści będą więc mogli dotrzeć do ośrodka stosunkowo szybko i łatwo.

elBRuS-BeZeNGIRegion Cherek, miasta Chegem i Elbrusa w Republice Kabardyno-bałkarskiej to prawdziwa Mekka turystów górskich z całego świata. W tym regionie, na północ od grzbietu Masywu Wielkiego Kaukazu, znajduje się właśnie Elbrus – najwyższy szczyt Rosji i (według niektórych klasyfikacji) Europy. Elbrus wznosi się dumnie na wysokość 5642 m n.p.m. Dwa wierzchołki Elbrusa są od siebie oddzielone wielkim „siodłem” i oddalone o prawie 3 km. To dlatego, że jeden z najwyższych szczytów na Ziemi jest jednym z największych wygasłych (a według niektórych sejsmologów – drzemiących) wulkanów.

ParaMetry regionu elbrus-bezengi

Potencjalna długość tras narciarskich 165 km

Długość tras naśnieżanych 66 km

Liczba kolei linowych 28

Różnica poziomów – dół/góra 1944–4164 m

Liczba miejsc noclegowych (apartamenty, domki i hotele 3*–5*) 14 450

Dzienna wydajność 29 000 osób

ParaMetry regionu MaMison

Potencjalna długość tras narciarskich 196 km

Długość tras naśnieżanych 79 km

Liczba kolei linowych 50

Różnica poziomów – dół/góra 2017–3732 m

Liczba miejsc noclegowych (apartamenty, domki i hotele 3*–5*) 29 542

Dzienna wydajność 30 000 osób

Wizualizacja regionu Elbrus-Bezengi

Wizualizacja regionu Mamison

BEZ KOMPLEKSÓW„Tatryski” to bardzo dobra inicjatywa właścicieli ośrodków narciarskich, która nie polega tylko na wprowadzaniu wspólnej karty, ale zajmuje się również spójną komunikacją marketingową zjednoczonych ośrodków oraz wzajemnym wsparciem w ulepszaniu jakości usług. „Tatryski” to doskonałe udogodnienie zarówno dla właścicieli ośrodków, jak i dla narciarzy. To oni właśnie definiują jakość polskich ośrodków – nie można bowiem zapominać, że zadowolony klient powraca, a nieraz sprowadza też nowych klientów. Dla klientów ośrodków zjednoczonych w „Tatryski” wspólna karta, spójna polityka informacyjna oraz ujednolicona komunikacja marketingowa będzie z pewnością ogromnym ułatwieniem. Jedna karta zagwarantuje możliwość korzystania z większej niż dotychczas liczby urządzeń i wyeliminuje problem kupowania nowych kart, jedna strona internetowa wyeliminuje szum informacyjny i sprawi, że każdy szybko zdobędzie potrzebne informacje, zaś ujednolicona komunikacja marketingowa zwiększy rozpoznawalność zjednoczonych ośrodków.

Takie inicjatywy, jak „Tatryski” dowodzą tego, że polskie ośrodki narciarskie w niczym nie ustępują już ośrodkom w zachodniej Europie.

t Mapka ośrodka narciarskiego Jurgów Ski w Jurgowie

t Mapka ośrodka narciarskiego Czorsztyn-Ski w Kluszkowcach

7373R

EK

LA

MA

Re

kl

am

a

67

I BeZPIeCZNIe, I NOWOCZeśNIeProjekt klastra turystycznego na Północnym Kaukazie zakłada utworzenie nowoczesnej infrastruktury komunikacyjnej, dzięki której turyści będą mogli swobodnie przemieszczać się między wszystkimi ośrodkami. W tworzeniu tej infrastruktury uwzględnione zostaną najnowsze osiągnięcia naukowe w kształtowaniu i planowaniu transportu, a także najlepsze międzynarodowe i rosyjskie doświadczenia, obejmujące specjalistyczne systemy transportowe opracowane na potrzeby Igrzysk Olimpijskich w Soczi w 2014 roku.

Dzięki temu planowana dzienna frekwencja w północnokaukaskich ośrodkach ma sięgać 172 000 osób. Przewiduje się też, że klaster w ciągu roku odwiedzać będzie 5-10 mln turystów. To imponujące, bardzo duże liczby. Jeszcze bardziej imponujące wydaje się to, że cała infrastruktura – zarówno drogowa, jak i sportowa, zostanie zbudowana zgodnie ze wszystkimi normami ochrony środowiska. Dzięki temu Północny Kaukaz nie straci żadnych walorów naturalnych, którymi się dzisiaj charakteryzuje.

Autorzy projektu odpowiednio zadbali również o bezpieczeństwo turystów. W miejscach, gdzie występuje wieczny śnieg, niemożliwy jest brak jakiejkolwiek ochrony przed lawinami. Wszystkie ośrodki zostaną wyposażone w aktywne i pasywne systemy zapobiegania zagrożeniom lawinowym. W ramach aktywnego zapobiegania lawinom przewiduje się zastosowanie środków mających na celu wywoływanie małych lawin powodujących minimalne konsekwencje, np. fala uderzeniowa, podcięcie warstw śniegu. W miejscach, w których ryzyko wystąpienia lawin jest największe, wzniesione zostaną dynamiczne konstrukcje ochronne. Pasywną ochronę przed lawinami zapewnią metalowe wiaty ochronne, tamy, lawinochrony i konstrukcje prowadnic wiatrowych.

GłOWą, NIe SIłąProjekt klastra turystycznego w Północnokaukaskim Okręgu Federalnym w Rosji jest prawdopodobnie jednym z największych w historii projektów turystycznych. Imponująca jest nie tylko wielkość terenu, na którym w ciągu 9 lat powstanie profesjonalny wielki region narciarski, lecz również to, że mimo ingerencji człowieka, zostaną zachowane naturalne walory tego miejsca.

Jak przewidują autorzy projektu, utworzenie klastra turystycznego w miejscu, gdzie bezrobocie wynosi ponad 70%, przyczyni się do stworzenia nawet 320 000 miejsc pracy. Kolejnym społecznym dobrem, które może przynieść realizacja tego projektu, jest swoiste złączenie, pogodzenie miejscowej ludności, co w konsekwencji znacząco poprawi wizerunek Kaukazu i przyciągnie tutaj wielu zagranicznych turystów.

Należy więc pochwalić rosyjskie władze za pozytywną inicjatywę, jaką z pewnością jest klaster turystyczny w Północnokaukaskim Okręgu Federalnym. Cieszy fakt, że w Rosji rozumie się, iż walki o turystę nigdy nie da się wygrać zakazami, represjami czy przemocą, a jedynie racjonalnym myśleniem i pomysłowością. Jednocześnie smuci to, że polskie władze jeszcze tego nie rozumieją…

Siłą tego projektu jest także pozytywny aspekt społeczny

TEKST | Adam BralFOTO | Archiwum firmy Delta Mind

M imo to, nasze ośrodki narciarskie coraz częściej udowadniają, jak duży

mają potencjał oraz jak bardzo profesjonalnie potrafią przyjąć polskiego narciarza i jednocześnie przedstawić mu bogatą ofertę wypoczynku – od całodziennych zjazdów wieloosobowymi kolejami linowymi po odpoczynek w SPA, termach czy uczestnictwo w masowych imprezach, organizowanych przez czołowe marki związane z turystyką zimową.

6868

Dzisiaj nie będziemy pisać o nowych rozwiązaniach

technicznych dla stoków narciarskich. Ten temat

powtarzał się dość często. Skupimy się natomiast na

pewnym aspekcie funkcjonowania naszych ośrodków

narciarskich, który przez wielu jest dość często

pomijany, co nieustannie pozostawia nas w tyle

za naszymi południowymi czy zachodnimi sąsiadami

innowacje na stokach narciarskich

JAK ZDOByć KlIeNTA?W związku z tym, że polski narciarz wymaga coraz więcej, a przy tym chce zapłacić za to mniej i skorzystać z tego jak najszybciej, pojawiają się pewne problemy ze zorganizowaniem obsługi, która nadąży za tymi rosnącymi wymaganiami. Poszukiwane są rozwiązania, które zrekompensują wysiłek włożony w zdobycie klienta i które nie będą wymagały zatrudniania kolejnych pracowników. Z takim problemem przybył do nas manager ośrodka narciarskiego Czarna Góra SA i od tego momentu zaczęła się nasza wspólna przygoda w obsłudze klientów ośrodków narciarskich.

Zaczęło się od problemu z noclegami… Kilka lat temu wokół stoków Czarnej Góry było niewiele miejsc, które oferowały narciarzom noclegi i właściwie już w listopadzie (czyli miesiąc przed rozpoczęciem sezonu narciarskiego) wszystkie miejsca noclegowe były zajęte lub zarezerwowane na cały sezon. był to spory problem, który wymagał bezzwłocznego i efektywnego rozwiązania, którym okazała się współpraca z firmą Delta Mind.

NIe TylKO W ReAluZaproponowaliśmy zastosowanie narzędzi online, które pozwoliły odetchnąć pracownikom ośrodka i właścicielom obiektów noclegowych, zmęczonych reagowaniem na setki telefonów z pytaniem o dostępność noclegów w danym terminie. W ciągu kilku miesięcy powstał serwis www.noclegi-czarnagora.pl.

Wielu pewnie chciałoby zadać pytanie: Co jest w tym innowacyjnego? być może z pozoru wygląda to jak zwykła baza noclegowa, jednak jest to przede wszystkim kompletny system rezerwacji online. Użytkownicy wyszukują obiekt według swoich kryteriów, czyli np. daty pobytu, odległości od stoku, ceny itp. W wyszukiwarce pojawiają się obiekty, które spełniają dane kryteria i – co najważniejsze – są WOLNE, a więc rezerwacja jest możliwa. Informacja o rezerwacji dociera do „noclegodawców” 3 kanałami: przez e-mail, panel rezerwacyjny oraz SMS – dzięki temu możliwa jest reakcja tylko w przypadku takiej potrzeby. Według naszych klientów rozwiązanie to przyjęło się tak dobrze, że dziś w sezonie zimowym ilość rezerwacji dokonanych za pomocą naszego serwisu to ok. 90% wszystkich rezerwacji noclegów, nawet tych odległych od stoków narciarskich o 15 km! Ten sukces spowodował, że naszym rozwiązaniem zainteresowały się ośrodki narciarskie w białce Tatrzańskiej i w efekcie powstał tam siostrzany serwis www.noclegi-bialka.pl.

Sukces naszego serwisu przełożył się bezpośrednio na nasz wizerunek w oczach właścicieli ośrodków narciarskich i dzięki temu mogliśmy stworzyć stronę www.czarnagora. pl. Strona ma za sobą już 2 sezony zimowe i nasze działania doprowadziły przede wszystkim do podwojenia liczby jej użytkowników – z dawnych 400 000 do 800 000 niepowtarzalnych wejść na stronę od grudnia do końca marca. Jest to absolutny rekord wśród polskich stacji narciarskich w tak krótkim czasie.

6969

Pojawiają się pewne problemy ze zorganizowaniem

obsługi, która nadąży za rosnącymi wymaganiami polskiego turysty

ReCePTA NA SuKCeSNa sukces pracowaliśmy dość długo. byliśmy pierwszymi w Polsce, którzy – za pomocą kamer IP – regularnie przedstawiali warunki panujące na stokach. Nie są to nagrywane sekwencje czy statyczne zdjęcia, odświeżane co 60 sekund, lecz prawdziwy przekaz na żywo. Ma to ogromne znaczenie dla popularności strony ośrodka, co przedstawiają analizy odwiedzin strony: 65% użytkowników weszło na stronę wyłącznie po obraz z kamery na stoku. Co ważne, firmy obecne na rynku każą sobie płacić po kilkanaście tysięcy złotych za kamerę. My z 6 kamerami zmieściliśmy się w kwocie 6 tysięcy złotych. Jednym z czynników, wpływających na nasz sukces było i jest codzienne aktualizowanie strony. Dla większości managerów stoków brzmi to może odstraszająco, gdyż w sezonie wysokim ich starania skierowane są na dbałość o klienta na stoku, jednak wypracowane procedury współpracy nie wymagają poświęcania nam więcej niż 5 minut dziennie. Dzięki temu użytkownik wirtualny i prawdziwy obsługiwany jest zawsze zgodnie z wysokimi standardami. Ponadto nasz czas reakcji rzadko przekracza 3 godziny przez 7 dni w tygodniu, a więc często już o 9 rano pojawiały się zdjęcia i opisy warunków sprzed 1-2 godzin.

Strona, która zawiera codziennie świeże i zawsze aktualne informacje, przywiązuje do nas klienta, który nie ma potrzeby dalszego szukania, bo znajduje tu wszystko, czego potrzebuje.

Stworzyliśmy również kilka narzędzi lojalnościowych, które spowodowały, że dziś Czarną Górę można nazwać najbardziej innowacyjnym ośrodkiem w Polsce. Łatwo zauważyć, że atutem takiej inwestycji jest zwiększanie świadomości marki Czarna Góra i wizerunku kurortu. Oto kilka z nich:

Konkurs fotograficzny na stronie www.czarnagora. pl – zalogowani użytkownicy strony mają możliwość zgłoszenia w konkursie swoich zdjęć związanych z Czarną Górą. Głosowanie również odbywa się na stronie. Najważniejszym elementem konkursu jest jej automatyczna obsługa. Użytkownicy sami dodają zdjęcia i głosują na nie, pozostawiając swoje dane kontaktowe i adresy mailowe, które w przyszłości wykorzystywane są dla aktywnego marketingu stoku narciarskiego. W konkursie w 2012 roku uczestniczyło ponad 400 zdjęć, na które oddano ok. 8000 głosów, a więc uzyskaliśmy też 8000 niepowtarzalnych kontaktów do użycia w przyszłości.

Facebook Czarnej Góry – element spotykany dziś już powszechnie. Prawie każda stacja narciarska zna już potęgę tego narzędzia. Jednak my wiemy, że samo pisanie na tablicy

nie wystarcza. W połowie lutego 2012 roku poproszono nas o stworzenie narzędzia, które zaktywizuje użytkowników Facebooka i spowoduje, że będzie ich coraz więcej. W ciągu 2 dni wdrożyliśmy na Facebooku narzędzie dla nowych klientów, umożliwiające otrzymanie 10% rabatu na jednodniowy karnet w Czarnej Górze. W ciągu 2 tygodni Facebook Czarnej Góry stał się największym wśród polskich stacji. Do tego dołożyliśmy jeszcze pierwsze kamery online na Facebooku

blackcard.com.pl – narzędzie sprzedaży karnetów online i program lojalnościowy dla okolicznych przedsiębiorców, instytucji i atrakcji turystycznych. Dziś wdrażana jest już 4. wersja systemu e-skipass.pl, co potwierdza popularność narzędzia. Karnety sprzedawane przez system, po zaksięgowaniu wpłaty, do klienta dostarcza kurier. Czas operacji to 48 godzin. Klient po wykorzystaniu zakupionego karnetu ma możliwość „dobicia” na zasadzie pre-paid kolejnych jazd na zakupionej już wcześniej karcie. W systemie można sprawdzić obecne zużycie karnetów oraz skorzystać z dodatkowych promocji powiązanych z kartą. Karta blackcard rozwija się dzięki autopromocji na stokach. Narciarze, którzy nie korzystają z kas ośrodków nie omieszkają powiadomić o takiej możliwości innych narciarzy oczekujących przy wyciągach. System promocji zawarty w naszym narzędziu pozwala na pozyskiwanie funduszy również np. w okresie jesiennym, gdy ośrodek nie przynosi dochodów.

Kolejnym aspektem, który zwrócił naszą uwagę jest fakt, że do ośrodka zgłasza się coraz więcej podmiotów zewnętrznych, które chcą korzystać z tego narzędzia. Dla przykładu, w okolicy Wrocławia funkcjonuje kilka firm przewozowych oferujących swoim klientom przejazd busem/autokarem wraz z karnetem. Dla nich to narzędzie jest idealnym rozwiązaniem, ponieważ już przy wejściu do pojazdu klienci otrzymują karnet na dany dzień, załadowany wcześniej przez ten system. Podobnie sytuacja wygląda w obiektach noclegowych, które bez zakupu drogich urządzeń mają możliwość sprzedaży noclegów wraz z karnetami i dziękitemu wzmaga się promocja w obu kierunkach.

Kolejną firmą, która zleciła nam stworzenie i prowadzenie swojej strony internetowej, jest Winterpol, posiadająca stoki w Zieleńcu i Karpaczu. Również w tym przypadku zajęliśmy się tworzeniem aktualności, informacji o warunkach na stokach. Stworzyliśmy też system sprzedaży karnetów online. Współpraca Czarnej Góry i Winterpolu zaowocowała powstaniem wspólnej inicjatywy promocji stoków w Sudetach. Wynikiem tej współpracy jest strona www.sudetyski.pl, która już w listopadzie 2011 roku informowała narciarzy o postępach w uruchamianiu dolnośląskich stoków narciarskich.

Strona, która zawiera codziennie świeże

i zawsze aktualne informacje, przywiązuje do nas

klienta, który nie ma potrzeby dalszego szukania,

bo znajduje tu wszystko, czego potrzebuje

7070

W połowie lutego 2012 roku

poproszono nas o stworzenie narzędzia,

które zaktywizuje użytkowników

facebooka i spowoduje, że będzie

ich coraz więcej. W ciągu 2 dni

wdrożyliśmy na Facebooku narzędzie

dla nowych klientów, umożliwiające

otrzymanie 10% rabatu na jednodniowy

karnet w Czarnej Górze

7171

STOK W TeleFONIeZainteresowanie naszych klientów tworzonymi przez nas rozwiązaniami interaktywnymi sprawiło, że zadecydowaliśmy o stworzeniu narzędzia mobilnego na telefony komórkowe, informującego o warunkach narciarskich na polskich stokach. Mowa tutaj o aplikacji skiraport.pl. To rozwiązanie wdrożone jest teraz wraz z 18 czołowymi polskimi stokami. Aplikacja składa się z następujących elementów: pogoda, aktualności na stoku, mapy stoków, widoki z kamer online, warunki na stokach, otwarte wyciągi i trasy, tracker GPS (informacja o liczbie zjazdów, spalonych kalorii, maksymalnej prędkości i wiele innych) i – co najważniejsze – daje użytkownikowi smartphone’a (dzięki forum) możliwość pozostawienia wiadomości o tym, co aktualnie dzieje się na stoku. Czasami pojawiały się próby umawiania się w karczmach, ale przeważnie były to informacje o zastanych warunkach na trasach narciarskich.

Plany rozwoju aplikacji i strony internetowej są ambitne i szeroko zakrojone. Przede wszystkim aplikacja (obecnie na platformach Android i iOS iPhone’a) zostanie wypuszczona na kolejne systemy, czyli blackberry OS oraz Symbian – dzięki temu powiększymy grono użytkowników o ponad 50 000 osób (liczba pobrań od połowy lutego do końca marca). Aplikacja zostanie wzbogacona o naszą bazę rezerwacji noclegów (pierwsze tego typu rozwiązanie w Polsce). Umożliwimy też sprzedaż karnetów online tym kanałem. Dzięki temu osoba, która będzie miała zainstalowaną aplikację, w jednym miejscu będzie mogła zdecydować, do którego ośrodka się wybierze, gdzie będzie nocowała, z których wypożyczalni skorzysta, którą szkołę narciarską wybierze i – przede wszystkim – doładuje swoją kartę e-skipass, co pozwoli już tylko korzystać z uroków polskiego narciarstwa.

7272

S.Z.R.O.N.Na zakończenie chcemy zaprezentować przełomowy system, który zrewolucjonizuje komunikację internauty z polskimi ośrodkami narciarskimi. Nazwa naszego systemu to S.Z.R.O.N., czyli System Zarządzania Rezerwacjami Ośrodka Narciarskiego. Jest to potężne narzędzie, które pozwoli stacjom narciarskim na czerpanie zysków z naszych rozwiązań. System będzie łączył nasze wszystkie dotychczasowe rozwiązania, czyli sprzedaż karnetów online, rezerwację noclegów online, rezerwację szkoły narciarskiej, rezerwację sprzętu narciarskiego, sprzedaż ubezpieczeń online. Całość podzielona jest na moduły, dzięki czemu każdy z elementów będzie przekazywany odpowiednim podmiotom gospodarczym – dlatego nie będzie problemu, gdy dany ośrodek będzie chciał promować np. 4 szkoły narciarskie czy 12 wypożyczalni, ponieważ one same zajmą się tworzeniem własnych ofert zgodnie z ustalonymi wcześniej regułami. Narzędzie to w prosty sposób przedstawi klientowi najlepszą dla niego opcję. Dzięki temu konkurencja na naszych stokach znacząco wzrośnie, a co za tym idzie, wzrośnie zainteresowanie klientów – uzyskają oni bowiem kompletną informację o wypoczynku na polskich stokach.

Niezmiernie istotnym elementem jest możliwość przedstawienia modułu na stronie np. hotelu (rezerwacja noclegu i sprzedaż karnetu), wypożyczalni (rezerwacja sprzętu, sprzedaż karnetu i rezerwacja lekcji w szkole) czy szkoły narciarskiej. Dzięki takiemu rozwiązaniu każdy z podmiotów czynnie uczestniczy w promocji danego ośrodka narciarskiego.

Do tej pory w dużej mierze stacje narciarskie same promowały region. Ten system pomoże to zmienić – tym bardziej, im bardziej będzie rozpowszechniany.

Każdy system, który zostanie wdrożony (z nową stroną lub dołożony do obecnej) będzie dodatkowo przedstawiony na stronie www.skiraport.pl (ze wszystkimi modułami), która w połączeniu z aplikacją mobilną skiraport ma szansę stać się głównym i najbardziej wartościowym źródłem informacji dla narciarzy i snowboardzistów.

Już w czerwcu będzie można zweryfikować jej możliwości na wzorcowej stronie www.twojstok.pl oraz na stronach ośrodków, które z nami współpracują.

Istotną dla Państwa informacją jest to, że koszt wdrożenia takich rozwiązań z całą pewnością będzie niewspółmierny do osiągniętych zysków i to na nieprzyzwoicie wielu płaszczyznach.

Mamy nadzieję, że nasze rozwiązania spotkają się z Państwa zainteresowaniem.

7373

74

tekst | Marcin Czerwiec | Piotr Winnickifoto | Archiwum redakcji

„Innowacja”, „zrównoważony rozwój” i „współpraca międzynarodowa” – to trzy określenia, które najlepiej oddają to, co we francuskim Grenoble od 25 do 27 kwietnia 2012 roku można było zobaczyć i przeżyć na Salon Mondial de l’Aménagement Durable en Montagne, czyli międzynarodowych targach SAM 2012. Zadowolenia z targów do dziś nie kryją nie tylko organizatorzy, lecz również wystawcy, wśród których znalazła się także polska firma Supersnow wraz ze swoimi partnerami z Insight-Software oraz Ratrak-Service.

Tegoroczne międzynarodowe targi

SAM 2012 pokazały, że branża narciarska

rozwija się w zawrotnym tempie

Góra z Górą się zeszła w grenoble

Wśród gości

odwiedzających targi

znalazło się wielu

przedstawicieli firm

i ośrodków narciarskich

z całego świata, którzy

odbyli podczas targów

niezliczone spotkania

biznesowe

75

ROSNąCA POPulARNOśćPrzyczyną wspomnianego zadowolenia są z pewnością tegoroczne statystyki – kolejny raz lepsze od statystyk poprzedniej edycji targów. Na powierzchni 40 000 m2 różnorodne produkty i usługi związane z branżą narciarską zaprezentowało ponad 400 wystawców reprezentujących około 750 marek. Tegoroczne targi SAM odwiedziło 15 747 gości (w 2010 roku było ich 13 500), co jednoznacznie świadczy o rosnącej popularności narciarstwa na świecie. Wśród gości odwiedzających targi znalazło się wielu przedstawicieli firm i ośrodków narciarskich z całego świata, którzy odbyli podczas targów niezliczone spotkania biznesowe. Potwierdzeniem tego są chociażby słowa Piotra Dziubasika, właściciela firmy Supersnow, który stwierdził: „Nasze stoisko odwiedzili goście z całego świata – zarówno z Europy, jak i z Ameryki Południowej, Azji, a nawet z Afryki. Odbyliśmy dziesiątki inspirujących rozmów, zetknęliśmy się z wieloma ciekawymi zagadnieniami. Mamy nadzieję, że spotkania te dadzą owoce w przyszłości”.

Zadowolenia z targów nie krył również Jean Souchal, prezes zarządu firmy Poma, który stwierdził: „Targi SAM są okazją do podzielenia się naszą kulturą, naszą wiedzą i doświadczeniem. Jest to także doskonała okazja, aby zabłysnąć na arenie międzynarodowych kontaktów branżowych”.

ZAPOBIeC RyZyKuTegorocznym targom SAM 2012 tradycyjnie towarzyszyły przeróżne konferencje, sympozja, odczyty i dyskusje. Wśród nich warto wyróżnić 12. kongres Interpraevent, który pierwszy raz w historii odbył się we Francji. 300 naukowców oraz badaczy z całego świata zgromadziło się na kongresie po to, by wymienić się poglądami i informacjami na temat „profilaktyki zagrożeń naturalnych i zapobiegania ryzyku w regionach alpejskich”.

POMySły NA PRZySZłOśćNiesamowita frekwencja wśród wystawców i zwiedzających, świadcząca jednoznacznie o dynamicznym rozwoju branży narciarskiej, sprawiła, że organizatorzy targów planują zaproszenie na kolejną edycję SAM (w 2014 roku) znacznie większej liczby zagranicznych wystawców, naukowców i pozostałych osób z branży narciarskiej. W tym kontekście znaczenia nabierają porozumienia o partnerstwie zawarte z austriacką Autrichiens d’Interalpin, rosyjską Russes de Ski build i chilijską Chiliens d’Expo Andes. Inną, równie cenną sugestię związaną z przyszłością SAM przedstawił współorganizator targów, przewodniczący Domaines Skiable de France, Pierre Lestas, który zaproponował, by w 2014 roku targi SAM „bardziej otworzyły się na ludzi młodych, zdobywających wykształcenie w sektorze publicznym. Targi SAM są fantastycznym miejscem spotkań osób wykonujących zawody związane z górami, które mogą do siebie przyciągnąć młodych ludzi”.

OGROMNe ZNACZeNIeSalon Mondial de l’Aménagement Durable en Montagne w Grenoble jest bez wątpienia jednym z najważniejszych wydarzeń w branży narciarskiej. Co dwa lata setki najważniejszych firm z branży oraz tysiące gości mają okazję do tego, by zaprezentować i obejrzeć wszelkie nowości związane z narciarstwem, a także by wymienić się wiedzą i doświadczeniem, co w konsekwencji prowadzi do wyznaczania kierunku, w którym w najbliższym czasie powinna podążać branża narciarska. Najlepszym podsumowaniem znaczenia francuskich targów dla branży narciarskiej na świecie są najprawdopodobniej słowa Gillesa Kraana, przewodniczącego Gimar Montaz Mautino, który nieco przewrotnie stwierdził, że „Targi SAM są jedynym miejscem, w którym spotykają się góry ze wszystkich rejonów świata”. Już w kwietniu 2014 roku góry z całego świata znów będą miały okazję się spotkać.

76

77

78

4,5 tony czystej mocy!Nowa, 4,5-tonowa wciągarka

Firma Kässbohrer stale doskonali technologię swojej wciągarki, dzięki czemu nie da się nie zauważyć jej innowacyjnej mocy. Najnowsza, 4,5-tonowa wciągarka zadebiutowała na rynku w kwietniu 2011 roku.

Przekładnia wciągarki została całkowicie przebudowana na potrzeby nowego, 4,5-tonowego modelu. Zaprojektowano ją tak, aby wytrzymała cały okres użytkowania – wymagana wcześniej kontrola nie jest więc już konieczna. Ponadto dzięki optymalizacji technologii lina, w połączeniu z nową wciągarką, będzie wytrzymała około 20% dłużej niż wcześniej. Łatwa kontrola wciągarki i dłuższy okres użytkowania liny przyczyniają się do zmniejszenia kosztów operacyjnych i jednocześnie zwiększają opłacalność użytkowania pojazdów. Większy uciąg oraz użytkowa długość liny, wynosząca 1000 m to dodatkowe atuty nowej wciągarki. Całkowicie zmieniono również sterowanie urządzenia. Nowa technologia umożliwia precyzyjną i efektywną pracę: łatwo odnaleźć częste położenia robocze – za pomocą bezstopniowego potencjometru z funkcją umożliwiającą analizowanie danych, na przykład podczas dostosowywania ciągu liny we wciągarce.

Oczywiście firma Kässbohrer pomyślała także o bezpieczeństwie kierowcy: czujniki i sygnały akustyczne ostrzegają o ewentualnych błędach podczas nawijania i pokazują pozostałą dostępną długość liny. Kamera z tyłu gwarantuje całkowitą widoczność i umożliwia dokonanie natychmiastowej oceny jakości stoku. Nawet podczas cofania kierowca jest w stanie nadal wszystko kontrolować, gdyż na wyświetlaczu pojawia się automatycznie kolorowy obraz z kamery.www.pistenbully.com

Corex Polar (Hotz Hydr-Olyt 350, 330, 310)Skomponowany specjalnie do wyciągów narciarskich oraz wszelkiego rodzaju kolei linowych posiadających hamulce eksploatacyjne, sprężynowe hamulce bezpieczeństwa, hydraliczne cylindry napinające, dźwignie elektrohydrauliczne itp. Specjalne właściwości cieczy hydraulicznej są szczególnie przydatne w systemach hydraulicznych, które muszą pracować bezproblemowo w wyjątkowo niskich temperaturach i równie dobrze radzą sobie podczas upałów.Zalety: bardzo dobre własności demulgacyjne

do wytrącania wody; ekstremalne zachowanie płaskiej temperatury

tarcia wewnętrznego oraz wysokiego indeksu lepkości; ekstremalnie niska temperatura krzepnięcia,

najwyższy stopień bezpieczeństwa także przy arktycznych mrozach.

Specyfikacja: DIN 51524/T2 (HLP), DIN 51524/T3 (HVLP),

ISO 6743/4 (HV)Zalecany przez Garaventa AG oraz Roll AG.www.motorexoil.pl | www.motorex.com

Parametry S60: Ciśnienie robocze: 15 bar–40 bar; Długość profilu lancy: 6 m, 8 m, 10 m

(opcjonalnie); Maksymalna wydajność przy ciśnieniu

40 bar: 250 l/min.; Maksymalna wydajność określona

obojętnością wyprodukowanego śniegu: 40 m3/h; Kąt nachylenia lancy: 50°–65°; Zakres kąta ukierunkowania pylenia

lancy: 360°.

Dane techniczne Wysokość głowicy: od 6,67 m do 7,5 m dla profilu

aluminiowego 6 m; od 8,2 m do 9,37 m dla profilu

aluminiowego 8 m; od 9,8 m do 11,2 m dla profilu

aluminiowego 10 m; Waga całkowita (z zespołem wodnym)

bez kompresora: 166 kg; Kąt nachylenia w czasie pracy: 50°–65°.www.supersnow.eu

Lanca Supersnow S60Każdy, komu zależy na całkowicie zaśnieżonym stoku, powinien wybrać lancę Supersnow S60

SPrzedam ratraKiUżywane ratraki z roczną gwarancją w bardzo dobrym stanie.

Modele Pb: 130, 150, 160, 200, 240, 300. | kontakt: (33) 8529 249

SPrzedam• Sprzedam wyciąg narciarski (w całości lub na części )

pełna dokumentacja po przeglądach specjalnych Mostostal

WNTS WN-400, długość wyciągu 450 metrów. cena do uzgodnienia.

• Sprzedam wyciąg narciarski o niskim prowadzeniu liny bJ300,

długość wyciągu 200 m, orczyki teleskopowe, silnik 7,5 kW,

falownik pełna dokumentacja stan dobry. cena: 15000 netto

• Sprzedam bębny DOPPELMAYR TYP IIMT wraz z kotwicami

(używane, stan dobry). cena: 600 zł netto/szt.

• Sprzedam igelit narciarski (maty igelitowe) około 300 metrów

(używany, stan dobry, kolor zielony). cena: 45 zł netto/m

kontakt: 501 518 447

SPrzedam• buty narciarskie (duży wybór, ponad tysiąc par)

• buty snowboardowe (duży wybór, niskie ceny). | kontakt: (33) 8529 249

SPrzedam narty• Roczne narty duży wybór. Niskie ceny. | kontakt: (33) 8529 249

79

SPrzedam StOK narCiarSKiSprzedam stok narciarski wraz z infrastrukturą w uzdrowisku Krasnobród:

• Działki o łącznej powierzchni ok 4,5 ha

• Wyciąg narciarski Polsport

• Ratrak Pisten bully 200D

• Sztuczne naśnieżanie – zbiornik na wodę, pompa, dwie armatki

• Wypożyczalnia

kontakt: 605 966 873

80

Zamawiam 3 kolejne wydania (roczna prenumerata) magazynu

od numeru: w cenie: 54,00 zł brutto

Dane zamawiającego:

imię i nazwisko / firma

ulica nr domu i nr mieszkania

kod pocztowy miejscowość

telefon kontaktowy e-mail

faktura vat nip

czytelny podpis data

Wyrażam zgodę na umieszczenie moich danych osobowych w bazie danych wydawnictwa AGM Grupa Mediowa s.c. oraz na ich przetwarzanie zgodnie z treścią ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29.08.1997r. (Dz. U. 133 poz. 88) wyłącznie na potrzeby wydawnictwa.

podpis data pieczęć firmowa str. 28

Podatki za użytkowanie

str.

82

Pomysły na lato

10 lat troski o śnieg

str.

90

Poprzeczka idzie w górę

str. 16

Bardzo wymagający klient

str. 76

nr 1/2008 nr 2/2009 nr 3/2009 nr 4/2009

nr 5/2009 nr 6/2010 nr 7/2010 nr 8/2011 nr 9/2012

Zamawiam również numery archiwalne:

Warunkiem realizacji prenumeraty jest uiszczenie opłaty przelewem na konto Wydawnictwaz dopiskiem PRENUMERATAcoraz przesłanie faksem kuponuzamówienia pod nr faksu: faks: 12 376 77 91 mail: prenumerata@resortnarciarski.pl

Prenumerata e-mailem: prenumerata@resortnarciarski.pl

cena jednego numeru 10 zł (w tym 7% VAT)

Pytania dotyczące prenumeraty prosimy kierować mailem na adres: prenumerata@resortnarciarski.pl

Konto wydawnictwa:bRE bank SA03 1140 2017 0000 4102 1138 5632MM MEDIA PRESS,34-400 Nowy Targul. Polana Szaflarska 2 lok. 49