RING STRASSE

Bečki Ring je raskošan bečki bulevar koji okružuje istorijski centar Beča i

duž koga se nalazi veliki broj znamenitosti austrijske prestonice. Ring je

dugacak 5,2 km, širok 57 m i ima 2 aleje. Ova je ulica danas jedinstvena u

svojoj monumentalnosti i dala je presudan pečat čitavog jednog perioda

arhitektonskom stilu Beča. Zahvaljujući tome je u istoriju umetnosti i

uveden termin 'stil bečkog Ringa'. Ulica je za javnost otvorena 1865.

godine, po nalogu austrougarskog cara Franje Josipa I. Dekretom 'To je

moja volja' naredio je rušenje zidina u krug i na tom mestu car je označio

gde će tačno biti koja građevina, kako bi pokazao moć monarhije. Za 10

godina izgrađene su zgrade Opere, Gradske skupštine, Fakulteta, Palate

pravde, Parlamenta, parkovi Stadtpark, Rathauspark, kao i spomenici Geteu

i Šileru. Gradnja je trajala osam godina.

Ring je nastao na praznom prostoru kada su porušene gradske zidine, a

ideja je bila da se na taj način centar poveže sa spoljašnjim kvartovima

grada.

Ring je kružni tok koji je prekinut Dunavskim kanalom, uz koji je kasnije

dograđen široki bulevar, pa je tako spojen u jednu celinu. Zanimljivo je da

Ring nikad nije završen prema originalnim planovima. Slom berze 1873.,

početak Prvog svetskog rata i gubitak austrijskih kolonija onemogućili su

finansiranje grandioznih planova, ali je puno toga od planiranog i

izgrađeno. Zajedno s Ringom rasle su i velelepne zgrade, parkovi i drvoredi.

Iako Ring nema početak ni kraj, nekako se računa da obilazak počinje

kod zgrade Opere.

Između 1869. - 1888. izgrađena je većina novih monumentalnih građevina duž

bulevara, među njima su najznačajnije:

Bečka državna opera

Hofburg

Naturhistorisches Museum

Kunsthistorisches Museum

Burgtheater

Rathaus

Votivkirche

Parlament

Plan iz 1858.

W I E N E R S TAT S O P E R - B E Č K A D R Ž AV N A O P E R A

Bečka državna opera, ranije znana pod nazivom Bečka dvorska opera,

jedna je od najvećih znamenitosti Beča. Zgrada Opere na čuvenom Bečkom

Ringu, počela je da se gradi krajem 1861. godine i završena je u potpunosti

osam godina kasnije, prema nacrtima bečkih arhitekata Augusta Sicarda von

Sicardsburga i Eduarda van der Nülla u stilu neorenesanse. Monumentalnost

same Opere s jedne strane nije dolazila do izražaja zbog još veće

monumentalnosti zgrade preko puta znane kao Hajnrihov dvor. Tokom

gradnje Opere nivo Ringa je bio podigunt za čitav metar, pa je tada

nedovršena Opera dobila pogrdni nadimak ‘potonuli sanduk’

Spoljne statue od bronze koje gledaju na ulicu Ring predstavljaju

heroizam, dramu, maštu, komediju i ljubav. Tokom bombardovanja 1945.

godine opera je totalno uništena u požaru. Restauracija i renoviranje su

trajali deset godina ali nisu doneli ništa novo. Naime, fasadi, kao i ulaznoj

dvorani ukrašenoj freskama Moritza von Schwinda, vraćen je prvobitni

izgled, kojeg karakterišu istorijski motivi i stil.

Petog oktobra 1955. godine opera je ponovo otvorena sa Betovenovim

Fideliom. Bečka opera se svrstava među pet vodećih operskih kuća u svetu.

Veličanstvena bečka opera na Ringu, poznata je prvenstveno i najvise po

svom godišnjem balu za visoko društvo - elitu, ugošćuje Bečku

filharmoniju, Državnu baletsku trupu i mnoge svetski poznate operske

pevače I dirigente.

HOFBURG

Hofburg je počeo nicati od 1279. kad je prvi put spomenut kao sedište

tadašnjih austrijskih vladara. Od 1438 pa sve do 1583 i ponovno od 1612.

do 1806. (uz izuzetak 1740.-1745.) Hofburg je bio rezidencija dinastije

Habsburg, vladara Svetog rimskog carstva, a nakon toga zimska rezidencija

austrougarskih careva do 1918. Hofburg je kompleks carskih rezidencija u

sa brojnim palatama, trgovima i parkovima za smeštaj i rad carskog dvora i

njegovih službenika. Jedan dio Hofburga i danas služi kao rezidencija

predsednika Republike Austrije, a veći deo je pretvoren u muzeje i prostore

javne namene.

Hofburg je dograđivan i proširivan brojnim rezidencijama.

Najstarija je Amalienburg. Kapelama Hofkapelle i

Burgkapelle, muzejima Naturhistorisches Museum i

Kunsthistorisches Museum, Carskom bibliotekom

Hofbibliothek, Dvorskom riznicom Schatzkammer,

nacionalnim teatrom Burgtheater, školom jahanja

Hofreitschule i konjskim štalama Stallburg i Hofstallungen,

sve do adaptacije krila Redoutensaele u Kongresni centar -

1998.

Kompleks Hofburga gradio se tokom brojnih vekova (najstariji deo potiče

iz 13. veka), na njemu su radili brojni poznati arhitekti među ostalima i

Talijani Filiberto Luchese (Leopoldischer Trakt), Lodovico Burnacini i

braća Martino i Domenico Carlone, barokni arhitekti Lukas von Hildebrandt

i Joseph Emanuel Fischer von Erlach (Dvorska kancelarija /

Reichskanzleitrakt i Zimska škola jahanja / Winterreitschule). Johann

Fischer von Erlach (Hofbibliothek).

Amalienburg

K UNSTH ISTO RI SCH ES M USEUM

Kunsthistorisches Museum, Muzej istorije umetnosti, je najveći

bečki muzej umetnosti čija kolekcija obuhvata dela od Antičkog Egipta

do 18. veka, sa veoma vrednom kolekcijom renesansnog i baroknog

slikarstva italijanske, nemačke, flamanske i španske slikarske škole.

Muzej je nastao od umetničkih dela koje su habsburgovci skupljali još od

16. veka, posebno je značajna zbirka nadvojvode Leopolda Wilhelma iz

sredine 17. veka.

Ideja o osnivanju muzeja i gradnji posebnih palata za tu namenu pojavila

se još 1857. kad su srušeni bedemi oko užeg centra grada i kad se na

njihovom mestu počela formirati – Ringstrasse. Međutim, trebalo je proći

još deset godina dok niji raspisan konkurs za gradnju muzejskih palata

1867. za Kunsthistorisches Museum i susedni Naturhistorisches Museum.

Na konkursu su učestvovali tadašnji najpoznatiji bečki arhitekti; Hansen,

Lohr, Ferstel i Hasenauer. Kako se žiri mesecima nije mogao dogovoriti o

pobedniku, 1868. pozvan je tadašnji ekspert za gradnju muzeja i

umetničkih palata, nemački arhitekta - Gottfried Semper, kao savetnik.

Na kraju je intervenisao sam car Franjo Josip I. , koji je odlučio

da Semper napravi konačne izvedbene planove za obe palate na osnovu

idejnog projekta Hasenauera.

Semper je na neki način obnovio ideju rimskog foruma. Dve

simetrične neobarokne muzejske palate postavio je preko

puta carske palate Hofburg i velikog pristupnog trga

Heldenplatz. Između palata predvideo je veliki trg, park

Maria Theresia Platz sa njenim velikim spomenikom carice

Marije Terezije. Same palate ostale su onakve kakve ih je

osmislio Hasenauer. Zgrade i dvorci sa velikim unutrašnjim

dvorištem, i centralnom traktom nad kojima se uzdiže velika

kupola visine 60 m, taj monumentalni prostor je ulazni deo

muzeja. Radovi na muzejskim zgradama započeli su 1871., a

dovršeni su dvadeset godina kasnije, 1891., kad su formalno

otvoreni za javnost.

NATURH ISTO RISCH ES M USEUM

Naturhistorisches Museum, Prirodnjački muzej, u svojih 39 izložbenih

dvorana ima na hiljade izložaka koji prikazuju bogatstvo života na zemlji,

od plemenitih minerala, retkih fosilnih nalaza velikih dinosaurusa do

jedinstvene praistorijske Vilendorfske Venere. Čitav prvi sprat posvećen je

velikoj raznolikosti životinjskog sveta na zemlji.

U depoima muzeja čuva se oko 25 miliona primeraka biljnih i životinjskih

vrsta i ljudskih artefakta koje obrađuje više od 60 zaposlenih naučnika.

Njihova glavna područja istraživanja obuhvataju širok raspon tema, od

samog početka našeg Sunčevog sistema do evolucije životinja i biljaka i na

kraju ljudi i njihovih praistorijskih tradicija i običaja.

Ovaj muzej građen je isto kad i muzej istorije umetnosti.

B U R G T H E ATA R

Prvi Burgtheater je otvoren 14. marta 1741. na Michaelerplatzu

inicijativom carice Marije Terezije koja je htela imati teatar pored svoje

rezidencije, zbog toga je dala zadatak Joseph Selliersu da preuredi Dvoranu

za balove na severoistočnom krilu Hofburga. Za vreme njenog života to je

bio pravi dvorski teatar, namenjen prvenstveno njoj i njenoj porodici.

Malobrojne dramske i operske predstave izvodile su se na italijanskom i

francuskom i vrlo retko na nemačkom. Ona je izgrađena u neobaroknom

stilu po nacrtima arhitekata Gottfrieda Sempera (tlocrt) i Karla Hasenauera

(fasade). Nova zgrada Burgtheatra imala je lošu akustiku sa kojom nisu bili

zadovoljni ni glumci ni publika, zbog tog je 1897. izvedena široka

adaptacija gledališta.

Po plafonu Burgtheatra nižu se brojne freske, koje je oslikao Gustav

Klimt zajedno s bratom Ernstom Klimtom i Franzom Matschom između

1886. - 1888. Kip Apolona stoji poput stražara nad glavnim ulazom sa

Ringstrasse. Unutrašnjost teatra je raskošno uređena, sa mramornim

podovima, puno pozlate u crvenim i krem tonovima i brojnim portretima

slavnih glumaca koji su u 200 godišnjoj istoriji prošla pozornicom

Burgtheatra.

Tri Mocartove opere imale su premijeru u Burgtheatru: Otmica iz saraja

(1782), Le nozze di Figaro (1786) i Così fan tutte (1790). Beethovenova I.

simfonija premijerno je izvedena u Burgtheatru 2. aprila 1800.

RATHAUSBečka većnica (Wiener Rathaus) građena je od 1872. do 1883. godine

po nacrtima arhitekte Friedricha von Schmidta. U zgradi se nalaze

radne prostorije bečkog gradonačelnika i pokrajinskog guvernera,

Opštinskog veća, Pokrajinskog sabora, Gradskog senata, Pokrajinske

uprave, magistratskog direktora... Njena fasada izvanredan je primjer

neogotičke raskošne arhitekture, a celokupna spoljašnjost (naročito

103,3 metra visok toranj) inspirisana je tradicijom flamanskih gotičkih

većnica, i to sve iz razloga pokušaja približavanja tradiciji

srednjovekovnih gradova i slobodnog načina života u njima. S obzirom

na plan sa sedam dvorišta, Rathaus podeća na barokne palate te ga je

nemoguće okarakterisati kao isključivo neogotičko delo.

Zgradu sačinjava:

• Glavni toranj, mnogi manji tornjevi na prednjoj strani i oni s jarbolima

na uglovima krovne konstrukcije

• Potkrovlje

2. sprat

1. sprat

Međusprat

Visoko prizemlje

Prizemlje

1. suteren

2. suteren

Glavni toranj, visok 98 metara, smešten je u središtu prednje strane, a na

njegovom vrhu nalazi se „Većnik“ („Rathausmann“) – statua nosača barjaka

u oklopu, visoka 3,5 metara i sačinjena prema oklopu cara Maksimilijana I.

Na trgu iza Rathausa, 1907. godine nazvanom Friedrich-Schmidt-Platz,

nalazi se spomenik graditeljima pomenutog zdanja, a koji je delo Edmunda

Hofmanna von Aspernburga i Juliusa Deiningera, nastalo 1896. godine.

Danas se Rathausplatz najčešće koristi za različite priredbe.

VO TIVK I RCH E

Bečka Votiv crkva važi za jednu od važnijih neogotičkih sakralnih

građevina sveta. Nastanak Katedrale veže se za atentat na mladog cara

Franju Josipa, 18. februara 1853. godine kojeg je pokušao ubiti krojački

pomoćnik Janos Libenyi.

Carev brat nadvojvoda Ferdinand Maksimilijan pozivao je u ime

„zahvalnosti za spasenje Njegove Visosti“ na doniranje za novu crkvu u

Beču koja je trebala značiti „dar zahvalnosti“ Monarhiji od strane naroda za

spasenje Franje Josipa. Pozivu se odazvalo oko 300.000 građana, što je na

svojevrstan način politički i duhovno ujedinilo sve nacije Monarhije.

Crkva se gradila od 1855. do 1879. na osnovu projekta Heinricha von Ferstela,

uz puno sugestija tadašnjeg bečkog kardinala Rauschera i veliku pomoć

Nadvojvode Maksimilijana, brata cara Franje Josipa

Godine 1856. 26-ogodišnji Heinrich von Ferstel započinje gradnju, koja će biti

završena 23 godine kasnije, a posvećena 14. aprila 1879. –u povodu srebrnog

jubileja braka cara Franje Josipa i carice Elizabete Austrijske.

. Neogotička bazilika na tri broda u francuskom stilu važi za jedno od važnijih

zdanja evropskog istoricizma te ujedno predstavlja i vrhunac istorijske sakralne

arhitekture Beča. Na opremanju i ukrašavanju enterijera crkve učestvovali su

mnogi poznati tadašnji umetnici: Tilgner, Gasser, Benk, Führich... Votivkirche je

posvećena 1879.

PARLAM ENT

Zgrada Parlamenta je jedna od najmonumentalnijih građevina na bečkoj

Ringstrasse i jedan od simbola današnjeg Beča. Danas je sjedište Austrijskog

Parlamenta i njegova dva doma; Nacionalnog veća i Saveznog veća

Zgrada parlamenta ima više od 13 500 m², što je čini jednim od najvećih

građevina na Ringstrasse. Izgrađena je za smeštaj Parlamenta austrijskog dela.

Palata ima preko sto prostorija, od kojih su najveće sale za sednice Nacionalnog

i Saveznog veća i peristil koji služi za posebne svečane sednice. Uredi brojnih

službenika Parlamenta smešteni su u okolnim zgradama kao što su Palata

Epstein.

Kamen temeljac današnje, od strane Theophila von Hansena osmišljene zgrade

Parlamenta, udaren je 2. septembra 1874. Završena je 1883. po

projektu danskog arhitekte Theophila von Hansena kao istorijska građevina, u

stilu antičkog hrama, sakorintskim stubovima i drugim elementima antičke

arhitekture. Zidovi, frizovi i pristupne rampe ukrašeni su brojnim skulpturama

kipara Edmunda Hellmera.

Na vrhu zgrade i danas se nalaze simboli 14 Krunskih zemalja dok bronzane

statue krotitelja i njihovih konja simbolizuju potiskivanje strasti kao preduslov za

konstruktivno i parlamentarno zaedništvo. Posebnost ove neogotičke građevine leži

u majstorskoj podeli stilskih pravaca – levo krilo građeno je, u rimskom stilu, a ono

desno u grčkom. Na krovu su statue poznatih filozofa, pisaca i političara, kao što su

Sokrat, Platon, Plutar i dr..

Fontanu Atene Palade (Pallas-Athene-Brunnen) na rampi ispred

parlamenta isklesali su između 1898. i 1902. kipari Carl Kundmann, Josef

Tautenhayn i Hugo Haerdlt, na temelju idejne skice baruna Hansena. . U

sredini fontane je bazen sa vodom sa bogato ukrašenom mramornom

bazom. Ispod nogu boginje Atene koja je centralna figura fontane,

uzdignuta na podestu od korintskog stuba, leže dve ženske alegorijske

figure, koje predstavljaju zakonodavnu i izvršnu vlast. A nivo niže leže

četiri figure koje simbolizuju najveće austrijske reke tog vremena; u prvom

planu su Dunav i Inn, a u zadnjem Elba i Vltava. Po bokovima su skulpture

malih kupida koji jašu dupine.

Nad čitavom kompozicijom dominira božica mudrosti, Atena sa pozlaćenom

kacigom, koja u levoj ruci nosi koplje, a u desnoj malu pozlaćenu figuru boginje

Nike.

Literatura

http://en.wikipedia.org/wiki/Ringstraße

http://sr.wikipedia.org/wiki/Ring_(Beč)

http://sh.wikipedia.org/wiki/Ringstrasse

http://www.wien.info/en/sightseeing/ringstrasse2015