Risk Yönetimi

Risk ve Risk Yönetimi

• Risk proje ürününü, projenin geliştirme sürecini, proje ortamını olumsuz yönde etkileyen olaydır

• Risk yönetimi risklerin olumsuz etkilerini en aza indirmek için yapılan planlanmış, düzenli girişimlerdir.

• Proje Yöneticisinin önemli görevi, projenin gidişatını ve proje ürününün kalitesini olumsuz etkileye bilecek riskleri sezmek ve onları önlemek için eylemler hazırlamaktır.

• Risk analizinin sonuçları proje planında yer almalıdır

Risk Türleri• Risk yöneticiliği, risklerin tanımlanması onların

projeye etkisinin en aza indirilmesi girişimlerini içeriyor.

• Risk projeyi ,oluşturulan proje ürününü ve projenin gerçekleştiren kurumu tehdit edebilir– Proje riskleri proje takvimini ve kaynakları etkiler– Ürün riskleri geliştirilen ürünün niteliğini ve başarımını

etkiler– İş riskleri projenin ait olduğu kurumun gelişimini ve

gereksinimlerin edinmesini etkiler

Risk türlerine örneklerRisk Risk türü Açıklama

Personel kaybı Proje Proje tamamlanmadan önce deneyimli personel projeden ayrılır

Yönetim değişikliği Proje Çeşitli yöneticilik seviyelerinde yönetim veya yapılandırma değişikliği yapılıyor

Donanımın kullanılamaması Proje Proje için çok önemli olan donanım proje takvimine uygun zamanda alınamıyor

Gereksinimlerde değişiklik Proje ve ürün Gereksinimlerde tahmin edilenden çok daha fazla değişiklikler ortaya çıkıyor

Şartnamelerin gecikmesi Proje ve ürün Önemli bileşenler için şartnameler gecikiyor

Proje boyutunun doğru tahmin edilmemesi

Proje ve ürün Sistemin kapsamı, karmaşıklığı yeterince değerlendirilmemiştir

Yazılım geliştirme araçlarının yetersiz olması

ürün Proje geliştirmede kullanılan araçlar beklentileri karşılamıyor

Teknoloji değişiklikler ticari Proje ürünün temelini oluşturan teknolojinin yerini yeni teknoloji alıyor

Ürün rekabeti ticari Proje ürünü teslim edilmeden önce, rekabetçi ürün pazara çıkarılıyor

Risk Yönetimi Adımları

1.Riskin tanımlanması; Mümkün proje, ürün ve ticari riskler tanımlanıyor2. Riskin çözümlenmesi; Tanımlanmış risklerin olasılıkları ve muhtemel sonuçları tahmin ediliyor3. Riskin planlanması; riskin aradan kaldırılmasına veya etkilerinin en aza indirilmesine yönelik eylemler planı hazırlanıyor4.Riskin izlenilmesi; proje geliştirme süreci boyunca yeni bilgiler elde edindikçe riskin değerlendirilmesi ve planlanmasında uygun değişiklikler yapılıyor

Risk Yönetimi Süreci

Riskin Tanımlanması

• Risklerin tanımlanması, risk yönetimi sürecinin birinci adımıdır. Burada amaç, projenin geliştirilmesi sürecinde ortaya çıka bilecek risklerin listesini belirlemektir.

• Çok düşük olasılıklı riskler ve sonuçlarının proje etkisi dikkate alınamayacak kadar küçük olan riskler bu listeye salınmaz

• Risklerin tanımlanması proje ekibi üyelerinin beyin fırtınası yapmaları ile veya proje yöneticinsin kendi deneyimlerine dayanarak verdiği kararla gerçekleştirilir.

• Sürece yardım etmek için olası riskler türlerine göre sınıflandırılır

Risk Nedenleri• Teknoloji riskler; geliştirilen sistemin bir parçası olarak kullanılacak yazılım veya

donanım teknolojilerinden doğan riskler

• İnsan riskleri; projeye katılan insanlarla ilgili riskler

• Örgütsel riskler; projenin geliştirildiği ortamın örgütsel yapısı ve yönetimi ile ilgili riskler;

• Araç riskleri; proje geliştirilmesinde kullanılan yazılım geliştirme araçları ve diğer destek araçları ile ilgili riskler;

• Gereksinim riskleri; müşteri gereksinimlerinin değişmesi ve bu değişimlerin proje yönetimi süresinde dikkate alınması ile bağlı riskler

• Tahmin riskleri; sistemin özelliklerinin ve sistemi geliştirmek için gereken kaynakların doğru tahminin yapılmaması ile bağlı riskler

Risk belirtileri

• potansiyel belirtilerRisk türü• donanım veya yazılımın geç teslimi,çoklu kaydedilmiş teknoloji sorunlarteknoloji• personelin moralinin düşük olması,ekip üyeleri arasında iletişim kopukluğuKişisel• örgütsel başıbozukluk, baş yöneticinin eylem eksikliğiÖrgütsel•personelin araçları kullnmada isteksizxliği,yazılım geliştirme araçları ndan şikayet etmeri, yeni araç isteğiAraçlar•pek çok gereksinimin değişilmesi gerekliliği, müşterilerin şikayetiGereksinimler•proje geliştirme takviminden sapmalar, kusurların açık ifade edilememesiDeğerlendirme

Riskin Değerlendirilmesi• Riskin çözümlenmesi sürecinde tanımlanmış her bir riskin oluşma

olasılığı ve ciddiliği (projeye etki seviyesi) belirlenir. Bu o kadar de kolay bir iş değil. İyi muhakeme yeteneği ve deneyim gerektiriyor. Burada kesin bir sayısal değerlerin hesaplanması gerekmiyor. Parametrelerin ala bileceği değer aralıklarını tahmin etmek yeterlidir.

• Örneğin, bu türlü değerlendirme yapmak mümkündür:Risk olasılığı çok düşük (< %10),düşük (%10-%25), orta (%25-%50), yüksek (%50-%75),ve çok yüksek (>%75)• Riskin etkisi de dağıtıcı, ciddi, katlanılabilir ve önemsiz olarak

değerlendirile bilir.• Çözümleme sonuçları riskin ciddiliğine göre sıralanır. Bu sıralanmış

listeden proje yöneticisi uygun gördüğü sayıda etki seviyesi yüksek olan riskleri seçer

Risk olasılığı ve etkisi

Risk Nedenlerine Örnekler

• mümkün risklerRiskin nedeni• sistemde kullanılan veritabanı aynı zamanda çok sayıda kullanıcının erişimini sağlıyamıyor

(orta,ciddi)• sistemde kullanılacak hazır yazılım paketlerinde kusurlar vardır (orta,ciddi)teknoloji• gereken nitelikli personeli bulmak mümkün değil (yüksek,dağıtıcı)• projenin önemli bir personeli çok kritik zamanda hastalanmıştır (orta,ciddi)• personel için gereken eğitim yapılamyor (orta,katlanılabilir)Kişisel• Örgütün yeniden yapılanması sonucu yproje yönetisi değişmiştir (yüksek,ciddi)• örgütsel mali sorunlar proje bütçsinin küçülmesine sebep olmuştur (düşük, dağıtıcı)Örgütsel•Yazılım Geliştirme araçları ile üretilen kodlar yetersizdir(orta,önemsiz)•Yazılım Geliştirme araçları geliştirlen sistemle bürtünleşemiyor(yüksek, katlanılabilir)Araçlar•Gereksinimlerdeki değişikler proje çalışmalarında önemli değişikler yapılmasını gerektiriyor (orta,ciddi)•Müşteri, gereksinim değişikliklerinin etkisini iyi anlamıyor(orta,katlanılabilir)Gereksinimler•Yazılımı geliştirmek için gereken süre yeterli değil /yüksek,ciddi)•Kusurlar sayısı beklenenden yüksektir (orta,katlanılabilir)•Yazılımın boyutu tahmin edilenden daha büyüktür (yüksek,katlanılabilir)Değerlendirme

Riskin planlanması

• Riskin varsayımı ve bu riskin yönetimi için strateji geliştirilmesi

• Riski önleme stratejileri• Riskin oluşma ihtimalinin azaltılması• Minimalleştirme stratejileri– Riskin projeye veya ürüne etkisi azaltılır

• Olasılık planları– Risk oluşmuşsa, bu riskle ilgili olasılık planları

geliştirilir

Risk Yönetimi Stratejisi -devamı

• Kaçınma stratejisi. Bu stratejiye göre , riskleri oluşturan nedenler aradan kaldırılır.

• En aza indirme stratejisi. Bu strateji ile riskin etkisinin en aza indirilmesi düşünülüyor.

• Tesadüfi planlar. Bu stratejinin anlamı budur ki, en kötüsü oluşmuşsa buna hazırlıklısın ve onunla başa çıkmak için bir stratejin var.

Risklerin İzlenilmesi

• Proje süresince risklerin sürekli izlemesi yapılıyor. Bunun amacı her hangi riskin olasılığının artması veya azalmasını, riskin projeye etkisinin daha da güçlenmesini veya zayıflamasını ortaya çıkarmak, böylelikle de risk parametrelerini gerekiyorsa yeniden değerlendirmektir.

• Doğrudan riski ölçmek mümkün olmadığından diğer etkenlerin yardımı ile bu yapılıyor. Bu etkenler risklerin türüne bağlıdır

• Risk izleme sürekli yapılmalıdır. Projenin her bir önemli adımı için risk önemli riskler dikkate alınmalı ve yöneticilik toplantılarında tartışılmalıdır.