ryby i bezkręgowce doliny wisły
DESCRIPTION
Prezentacja z wykładu Jerzego Romanowskiego zrealizowanego w ramach cyklu "Świat zwierząt doliny Wisły" projektu LIFE+ WislaWarszawska.pl.TRANSCRIPT
![Page 1: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/1.jpg)
Cykl wykładów i wycieczek„Świat zwierząt doliny Wisły”
Ryby i bezkręgowce doliny Wisły
Jerzy Romanowski
![Page 2: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/2.jpg)
RybaWodny kręgowiec ze skrzelami w dorosłej postaci, oraz ewentualnie kończynami w postaci płetw. (Nelson 1994)
![Page 3: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/3.jpg)
Słabo poznane:
- wędkarze,
- doniesienia prasowe,
- ostatnie badania: 1997 r.
- (Backiel, Wiśniewolski i in. 2000)
Ryby Wisły Warszawskiej
fot. J. Badełek
![Page 4: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/4.jpg)
25 gatunków
- Sum (podłoże z roślinnością),
- ryby fitofilne: karaś, szczupak, wzdręga, koza,
- Sandacz (prymitywne gniazdo wśród roślin),
- Ciernik (gniazdo z roślin),
- ryby litofilne: boleń, brzana, kleń,
- ryby psammofilne: kiełb, śliz,
- ryby pelagofilne: miętus.
Ryby Wisły Warszawskiej
(Backiel, Wiśniewolski i in. 2000)
![Page 5: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/5.jpg)
Inne gatunki (niewybredne):
Ukleja
Płoć
Okoń
Jelec
Leszcz
Krąp
Karp
Karaś srebrzysty
Trawianka
Ryby Wisły Warszawskiej
![Page 6: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/6.jpg)
Ciernik
Samiec buduje gniazdo i chroni ikrę do wylęgu.
Opieka nad genami
Troskliwy tata
![Page 7: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/7.jpg)
Miętus
- ryba przydenna,- czysta woda,- rzeki i potoki z żwirowym dnem,- drapieżnik,- tarło zimą (woda 2-4oC),- do 3kg.
Lota lota
![Page 8: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/8.jpg)
Inwazyjne gatunki ryb w Polsce
http://www.iop.krakow.pl/gatunkiobce
![Page 9: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/9.jpg)
Karaś srebrzystyCarassius auratus gibelio
• pierwotny areał: Azja• inwazja: od lat 40-tych XX w.• ekspansja: w wyniku rozrodu, dziś
występuje powszechnie,• najliczniejszy obcy gatunek ryb,• konkurent,• wyjada ikrę rodzimych gat i zakłóca
ich rozród,• przenosiciel pasożytów,
![Page 10: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/10.jpg)
TrawiankaPerccottus glenii Dybowski, 1877
• pierwotny areał: Azja, dolny Amur,• inwazja: od 1916 r. z ok. St. Petersburga,• Polska: pierwsze stwierdzenie w starorzeczu
Wisły k. Dęblina,• wysokie tempo ekspansji: w dolinie Wisły do
100 km/rok,• drapieżnik,• wyjada ikrę rodzimych gat ryb i płazów,• zagraża populacjom ryb i np. traszek.
traszka grzebieniasta
![Page 11: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/11.jpg)
Babka byczaNeogobius melanostomus
• reliktowy gatunek ponto-kaspijski + Morze Marmara,
• pierwotny areał: zatoki i dopływy mórz Czarnego, Azowskiego i Kaspijskiego,
• inwazja w Bałtyku: rozprzestrzenienie z wodami balastowymi,
• w Polsce od 1990r. – port Hel,• wnika do ujściowych odcinków rzek, m.in.
Wisły,• silna konkurencja dla rodzimych gatunków,• konsument omułków,• przenosiciel pasożytów.
![Page 12: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/12.jpg)
Zapora Włocławek - widok elektrowni od strony wody dolnej.
Zapora we Włocławku przerwała wędrówki ryb łososiowatych.
![Page 13: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/13.jpg)
Wydry, a ryby w Wiśle?
Podstawę pokarmu wydr stanowią ryby.
Bytowanie wydr w Warszawskiej Wiśle jest możliwe dzięki obecności bazy pokarmowej, czyli ryb.
Poznanie diety wydr pozwoli lepiej poznać faunę ryb w Wiśle.
![Page 14: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/14.jpg)
Dieta wydr
Badania:• 6 rzek we wschodniej Polsce,• analiza zawartości 4040 odchodów.
Brzeziński, Romanowski, Kopczyński, Kurowicka 2006
![Page 15: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/15.jpg)
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
n=235 n=99 n=302 n=102
WINTER SPRING SUMMER AUTUMN
Seasons
Per
cent
age
occu
rran
ce
Other prey
Gudgeon
Roach
Pike
Perch
Burbot
Mud loach
Amphibians
Crayfish
Biebrza
Brzeziński, Romanowski, Kopczyński, Kurowicka 2006
![Page 16: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/16.jpg)
Dwernik
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
n=25 n=74 n=49 n=66
WINTER SPRING SUMMER AUTUMN
Seasons
Pe
rce
nta
ge
occ
urr
an
ce
Other prey
Grayling
Brown trout
Common loach
Bullhead
Amphibians
Brzeziński, Romanowski, Kopczyński, Kurowicka 2006
![Page 17: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/17.jpg)
Wielkość ryb zjadanych przez wydry
Długość ryb zjadanych przez wydry
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Tanew San CzarnaHańcza
upper Biebrza low er Biebrza
539 items 958 items 633 items 396 items 867 items
Perc
enta
ge 31-40 cm
21-30 cm
11-20 cm
1-10 cm
Brzeziński i in. 2006
![Page 18: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/18.jpg)
Dieta wydr w Wiśle?
Początek badań - praca dyplomowa.
Głównie ryby (plus raki, kaczki i żaby): - Sandacz - Jelec - Okoń - Świnka - Koza
Koza złotawa Cobitis aurata
![Page 19: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/19.jpg)
Słabo poznane: bezkręgowce
Liczne rzadkie i zagrożone ważki, motyle, chrząszcze, pająki i inne, związane z środowiskami leśnymi, otwartymi, a także piaszczystymi wydmami.
Paź królowej, gąsienica. fot. J. Romanowski
![Page 20: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/20.jpg)
„Rzadkie” gatunki:
Pachnica dębowa
fot. J. Romanowski
![Page 21: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/21.jpg)
Ćmy...
fot. J. Romanowski
![Page 22: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/22.jpg)
Ważki
Świtezianka Gadziogłówka zwyczajna
fot. J. Romanowski
![Page 23: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/23.jpg)
Chrząszcze...
Wonnica Kruszczyca złotawka
fot. J. Romanowskifot. A. Węgrzynowicz
![Page 24: Ryby i bezkręgowce doliny Wisły](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022042719/568c33e91a28ab02358e818f/html5/thumbnails/24.jpg)
Motyle ...
Rusałka pawik fot. J. Romanowski