sawrkârin manipur thar a siem mêk a nih: n. biren singh thar/2017/june/ht-30-06-2017.pdf ·...

4
Hmasawnna Thar ( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r ) ___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________ Estd. 1984 GAS NEWS Agency : SAS Booking :28th. FeB., 2017 to 28th. March., 2017 delivery :30-06-2017 (FrI) Time :9AM-ll stock stOCK : 290/ rate:Rs. 699/- Hmasawnna Thar Vol - 32/251 | Churachandpur | email : [email protected] | Phone: +91-3874-236846 | Rs 6/- per copy THLAdo (june) 30, 2017 zirTAwpni (fridAy) Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police staon : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600 Sp Hotline number 7085-256-377 dAIly dIreCt serVICe 1. CCPur- Jiribam- Hmarkhawlien 2. Churachandpur-Shillong Contact no. 9862129273 NEWS TOMKIM CHANCHIN LAKTAWI SRR team Tamu trip in an fe ding CCpur: Vawituk June 30, 2017 hin Sinlung Royal Riders (SRR) hai chu Tamu (Burma) Trip dingin fes- uok an tih. SRR team hi E.Lalringum Pulamte, MPS, Assistant Commandant, 1st IRB in vailiem a tih. SRR team hin mem- ber thar hai lawmlutna malama an lo thaw ta hlak anga Tamu inzin ding an nih. Khawvel dak zaupui malamin Pathien thilthaw theina, ropuina hmu belsa kan tum bawk,’ tiin SRR Chief David Buhril chun a hril. Sinlung Royal Riders ‘Trip Tamu” thupui chu “Run the Crood Run” ti a nih. Lekhabu thar tlângzar a nih SieLmAT: June 29, 2017 khan Rev. Dr. Jacob Pudaite-in Meitei-hai laia rawngbawlna \hangpuitu dinga lekhabu pawimaw takel a buotsai “Missiologi- cal Approach to the Meitei” ti chu Trinity College and Seminary, Sielmat, CCPur- ah Rev. V. Lal\halien Zote, Academic Dean, TCS in tlangzarna a nei. Hi lekhabu hin Meit- ei-hai culture le anni laia rawngbawlna hlawk lem nei thei dan ding kawng tamtak a suklang. Hi khela hin document pawimaw tak el, Watkin R. Roberts a kuthnung, ama kut ngei a typewriter hmanga a i ziek “Prayer Letter 1920” le Senvawn a tlung hun khawm inchuon a nih. Hi document hin Hmar Kohran sunga “Mis- sionary Day” le inzawma ngaidan inphir chungchang khawm felfai taka dawnna mi siempek theitu a nih. Hi lekhabu hi - Deretus Book Room, Sielmat Chris- tian Hospital, Sielmat le Trin- ity College and Seminary, Sielmat- haiah Rs. 150/- a inchawk thei ning a tih. MHSA le AJHU thuah HI GHQ in thusuok a siem CCpur: Hmar Inpui As- sembly May 26, 2017 nia nei huna Hmar Students’ Association (HSA), General Headquarters hai thu putlut Mizoram Hmar Students Association (MHSA) le All Jiribam Hmar Student Union (AJHU chungthuah Hmar Inpui General headquarters chun June 29, 2017 khan thusuok (Press Release) a siem. Hmar Inpui Executive Committee lo bawzui dinga ti a ni angin June 26, 2017 nia Hmar Inpui GHQ Executive Meeting a vawi 9-na Resolu- tion No. 6 (a) na dungzuiin, “Hmar Inpui INAWPDAN (Constitution) Bung –X, Article-21, Clause-iv na dungzuiin pawmlo a nih tiin Francis Songate, Gen. Secy. HI GHQ le Joseph Lalro- thang, President, HI GHQ in zanita thusuok an siema chun an ziek. DFO/CCPur in chawl a lak CCpur: Pu Kham Suan- mung Tawmbing, IFS, DFO/Churachandpur chun July 2, 2017 a inthawk July 22, 2017 inkar ni 20 sung Earned Leaved a lak. Ama umnaw sungin Mr T. Thangchinlian, MFS, ACF, CCPur chun incharge in DFO/CCPur lo chel a tih. Lekhabu tlangzar ding CCpur: Kona Rawl mawi” ti hmingchawia Pu Lallungawi in Pastor Rev Zosanglien chanchin le a hlahai suika a ziek, Kohran Hmathlir Publication Board, Assemblies of God, Manipur District of AGEI in a sut chu July 2, 2017, 1:00PM khin H.L. Daka Memorial Hall, Rengkai, CCPur hmuna tlangzar ning a tih. RIMS-ah Digi- tal Payment impHAL : Zanikhan Union Minister for health & Family Welfare Anu- priya Patel in RIMS Hos- pital, Imphal-ah Digital Payment System a hawng. RIMS a hin ATM Card le Aadhaar Card hai hman- gin sum pek thei a ni ta ding a nih. Chun, ni dang ang bawkin sumfai khaw- min pek \ul um hai chu pek thei a la nizing ding a nih tiin Medical Super- intendent, RIMS Hospital chun a hril. Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren Singh CM-in PMAY-G A Hawng: Kum 2022 Chenah Pucca In 9740 Bawl Ding impHAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, sawrkâr tlângpuiin kum 2022 chena In (house) crore khat bawl dinga a hmalâk- na project Pradhan Mantri Awaas Yojana – Gramin (PMAY-G) chu Union Minister for Rural Devel- opment, Drinking Water & Sanitation Mr Narendra Tomar Singh um lai, City Convention Hall, Imphal ah Ningani June 29 khan a hawng fel tah. Hi huna hin MP, Inner Manipur – Lok Sabha Dr Th meinya, PHED Min- ister Mr Losii Dikho, Par- liamentary Secretary (RD &PR), Mr H. Dingo Singh, Joint Secretary RD&PR, Government of India Mr Prashant Kumar le Secre- tary RD&PR, Mr Sumant Singh hai khawm an \hang. Union Minister chun Chief Minister sawrkârin ni 100 a tling tah chu lâw- mum a ti thu hrilin a lâwm- puina an hlan a. Sawrkar thlungpui le state sawrkâr schemes chi hran hran hai hrilin, tuta PMAY-G hnu- oia hin sawrkâr thlungpui chun kum 2022 chenah chêngna ding In crore khat a bawl tum niin a hril. Tukhawm In nei lo ei um ta naw ding a nih tia hrilin, sûngkuo tinin mani hming sengin In ei nei seng tah ding a nih a tih. Dawn ding tui thuah khawm, in tinah dawn ding tui pekna ding sawrkârin a buoipui mek thu a hril a. Ruotui le vadung tuhai \ ha taka siekhawla enkawl a pawimaw thu a hril. Chun, thienghlimna kawn- gah, natna hran hran an lêng nâwkna dingin Mani- pur khawm tuol/khawlaia inhnawm um ta nâwna state a ni ve a \ul tiin a hril bawk. Khuol lien anga thu hrilin Chief Minister chun, BJP sawrkârin ‘Manipur thar’ a siem mek a. Tuta 100 Days Program hnuoia sinhai hi chu Manipur Thar siemna dinga a bul \anna chau an ni thu a hril. “Poli- tics thu hmanga indemtuoa mani thiemthu hril hril nêkin a taka hmu thei ngei ding thil, mipuihai hma- sawnna thilhai thaw suok lem ding a nih” tiin a hril. CM chun, “Ei rama sawrkâr tha, rorêlna indik, hmasawnna le in\hangli- enna inumtir dinga um kan nih” tiin, mipuihai chanvo le dikna inchupekna dingin sawrkâr chu ieng le khawm inchalrempui naw nih tiin a hril a. Prime Minister Narendra Modi inrawina hnuoiah, grassroots level-a hmasawnna le danglamna a tlung theina ding chun grassroots level a ‘micro- planning’ thawa monitor a \ul thu a hril. A hril pei dan chun, sawrkâr chun 2022 chenah mi tin ta ding in bawl tum a nih leiin DC tin hai chu, mirethei tak le a mamaw indikhaiin \hangpuina an dawng theina dingin mani biel chita beneficiary indik- tak dinghai \ha taka lo th- lang suok dingin an hriettir tah niin a hril. Hi PMAY-G hnuoia hin pucca building 9, 740 bawl a nih ding niin a hril bawk. Tui dawn ding thuah chu ei state-a mipui zaa 40% chauvin tui dawn ding huntâwk an nei niin a hril a. Mi tinin huntâwk ei nei theina dingin a sawrkârin thei tawpin hma a hung lak pei a ni thu a hril bawk. CM chun thil um dan le thaw dan (system) thleng nuom a nih leiin ngaidân le sawiselnahai khawm huoisen taka pe hlak din- gin mipuihai a ngên a. Hun liemtaa thaw suolhai khawm siem\hat a nuom thu a hril bawk. Tulai khawvêla thil pawi tak pakhat, mipui (sawrkâr ni lo) in dan le thupêk inza lova mani thu thua dan lekkawa, mi hringna chen khawm an lak hlak hi thil \ha lo tak a nih thu a hril a. “Mob-justice hi mihriemna dana khawm tha nawh a, dan thil taka khawm a \ha nawh a, a mâwl thlak taluo. Sawrkar dan Judiciary chu a sin ding indiktak taka inthawtir lem ding a nih” tiin a hril. Sungkuoa mi pakhat suksuol leia sûngkuo po po intuortir dam hi thil indiklo a nizie a hril a. Mipuihai chu mob-violence (mipui helna/tharum insuona) haia hang ngai lo dingin a hril. Commerce & Industries minister Mr Th Biswajit chun, mi tin mamaw chu chêngna ding In a nih a. Prime Ministry Pu Naren- dra Modi inrawina hnuoia Pradhan Mantri Awaas Yo- jana – Gramin (PMAY-G) hnuoia hin In nei lohai In pekna ding program a nih, tiin a hril. A harsa tak chu ben- eficiary indiktak thlang hi a nih. Chu ding chun Socio-Economic Census 2011 hmanga thaw ding ti a nih a. Mirethei takhai chu SEC 2011 ah hin an um tâwl bawk si nawh, ieng- tinam mirethei takhai chu in\hangtir thei tang ei ta, ti hi a nih. Sawrkar chun miretheihai thltlam naw ni a, an dawng kim ngei thei- na dingin hma a lak dinga a nin Biswajit chun, mirethei indiktakhaiin an dawng theina dingin anni thlangtu dingin Committee pathum, direction petu ding Chief Secretary inrawi State Level Committee le Pro- gram Management-tu ding DC inrawi District Level Committee le Beneficiaries selection bâkah complaints le redressal ding Appellate Committee indin an ni a. Beneficiaries list-a \ hang nawhai chun Appel- late Committee ah thla ruk sung ngeia application pein mani hming inziekluttir ding a ni tiin a hril. Hi scheme hnuoia hin mi pakhatin Rs. 1.6 lakh pei an hmu/dawng ding a nih. PMAY-G hnuoiah Rs. 1.3 Lakh le “Swachh Bharat Mission” hnuoiah ekin bawlna ding Rs. 12, 000 dawng an ta. MGNREGA hnuoiah ni 95 sin hmung an tih. Hi huna hin benefi- ciaries \henkhat kuomah ‘house allotment order’ sem nghâl a nih a. PMAY- G chungchânga thu hand- book khawm tlângzar nghâl a nih. Health team in an hung enfel CCpur: Ministry of Health & Family Welfare, Govt. of India inthawk le Manipur a inthawk health team chu June 29, 2017 khan CCPur-ah an hung a, District Hospital, CC- Pur \hangin CCPur khaw- pui sunga Clinic tum tuma Ultrasound Machine um hai le an hmang dan hai an enfel. Health team hin Ultra- sound machine hai Pre- Conception and Pre-Natal Diagnostic Technique (PNDT) Act 1994 guide- line dungzuia hmang a ni le ninaw an hung enfel a nih. Guideline dungzui hin PNDT in licence a pek Hospital le Clinic han an li- cence an tardawk ding ti a ni bakah naute pieng hmaa nuhmei am pasal ti lo en an thaw naw thu an tardawk ding ti a nih. District Hos- pital-a Ultrasound Machine chu mumal taka hmang thei a ninaw bakah nu sunga naute en naa hmang theilo a ni hmuin an suoksan nawk. Health team hung hai chu- Shashank Salu, Section Officer, PNDT, Ministry of Health & Family Welfare, Govt. of India inrawinain Department of Health & Family Welfare, Manipur a inthawk Dr. Romesh le Dr. Arun hai an ni a, Dr. J. Son Goukham Samte, Medical Superintendent le Dr. T. Ne- ngkhanmang, Deputy Super- intendent, District Hospital bakah Dr. Thangchinkhup Guite, Hospital Consultant, District Hospital han an lo tawiawm. CMO Complex-a Mo- bile Van sunga Mobile Ul- trasound Machine siea um hai khawm an en a. Hi zo hin Nursing Home le Clinic tum tuma Ultrasound Ma- chine hai khawm an enfel a, hi zo hin Imphal tieng an kir nawk. Renewal Camp an nei CCpur: EBCC Hiangtam Lamka a EBC Manipur Field Workers han June 27, 2017 a inthawk khan “Go and Bear Fruit” ti thupui hmangin Renewal camp an nei a, July 1, 2017 chen sunzawm an tih. Imphal-Yairipok-Thoubal road two lane-a suklien ding impHAL: Manipur CM Pu N. Biren Singh chun, Imphal-Yairipok-Thoubal road chu National highway standard-in Two lane a siem a ni ding thu zanita Ni 5 sung aw 10th State Level Pineapple Festival cum Buyers and Sellers Meet and Youth Festival, 2017 kharna hun ser Yairipok Tham- balnu Market hmuna hman- gnaa thu a hrilnaah a hril. Festival hi June 25, 2017 a inthawka kha North Eastern Council (NEC) sponsored- na hnuoia Development Organisation Andro Kendra (DOAK) le Department of Horticulture and Soil Con- servation hai \hangruola an huoihawt a nih. Chun, Poiroukhongjin Primary Health Sub Centre (PHSC) khawm Primary Health Centre (PHC) a dawmsang a ni ding thu a hril bawk. Sin tamlem a hun taka zofel an nih: CM impHAL: Chief Minister Mr N. Biren Sing chun, Santhei Natural Park, An- dro-a mi, NEC in 2013-14 sunga a sanction Rs. 478 lakhs senga bawl chu Nin- gani june 29 khan a hawng tah. HI Park bawlna sum Rs. 478 lakhs laka 90% chu NEC in a tum a, 10% chu State share a nih. CM chun ei state hma a sawn hrât theina dingin tuta development kalpen hrata dan hi sukhatnaw nih chuong nawh a, a pangngaiin fepui zing nîng a tih tiin a hril. Ni 100 program zofel a ni taa chu sinthaw dan thum hnuoi chuong naw nih tiin a hril. BJP National Secretary Mr Ram Madhav june 30 hin Manipur a hun ding a na. Sawrkarin kum khat sûnga a sinthaw ding, hmalâkna ding puong suok nîng a tih, tiin a hril bawk. Park hin mi tamlem, abîkin foreigner hai chen a ko/hip lut theina dingin ‘ring pathway’ khawm bawl a ni vat ta ding niin a hril. Works minister MR Biswajit Singh chun, Look/ Act East Policy ei hmang \angkai tah a pawimaw thu hrilin. Khuolzin mihai hung/ko lûtna dingin ei rama puk (cave) mawi tak takhai hi cheimawiin pawi- sa tamtak lam suok thei nîng a tih tiin a hril. Hi thua hin China le khawm tuta \uma an zin khan an hriltlâng niin a hril. Santhel Natural Park hi Andro mipuihaiin ei kawl le kieng, thing le ruo, en- vironment a him zinga iengkim balance taka a um theina dinga an lo siem tan a nih a. Dam siem fâwm in a cheimawi nal hle a, natu- ral tak ang chara siemfâwm Park a nih. Rifleman in a nuhmei a kap hlum impHAL : June 28, 2017 zan dar 11 le 12 inkar khan 8th. Bn. Manipur Rifles a Rifleman Md. Safiruddin (46), s/o (L) Tolen Babu of Sangaiyumpham Chera- pur, Thoubal District chun a nuhmei Pukhrimayum Samila (36), Ibe tia ko bawk, Jamaruddin naunu chu an umna Kwakta Khu- man Thongkhong Ward No. 18 hmuna an chengna insungah a kap hlum hnun- gin a tlan hmang. Kwakta Khuman Thongkhong Ward No. 18 hi Bishnupur District a Moirang Police Station huop sunga um a nih. Md. Safiruddin hi a hma chun helpawl group khat PULF a \hang hlak le tuta Manipur Rifles a Rifleman sin chel lai a nih. Hieng nupa tuokhai hin nau nuhmei kum 13 le nau pasal kum 8 mi an nei. Samila or Ibe hi Safirud- din thaikem a nih. Safirud- din hin a thaikem hi an In tienga um dingin a ko a, sienkhawm a hmain a lo sawisak rimsi hlak leiin Samila hi fe nuom ta lo a nih tiin hi thina le inzawma JAC indina um hotu Tayeb Ali chun a hril. Samila ru- ong hi Post-mortem thaw dingin RIMS Morgue-ah sie a nih. impHAL: Textiles, Com- merce and Industry minis- ter Mr Th Biswajit chun, kum 2020 chenah chu India ram state danghai le ram puotieng khawm han- dloom products, textiles le cotton (pat) hai chu thawn suok thei ding khawpin nei tang ei tih tiin a hril. Sawrkar 100 Days Pro- gram hnuoia Handloom and Handicrafts Delivery Scheme, MFDS, palace Gate, Imphal-a a hawng- na huna a hril dan chun, Moreh le jiribam haiah cotton (Pat) chêngna ding pilot project sawtnawte ah thaw nîng an tih, a tih. Hunser hin Depart- ment of Textiles, Com- merce & Industry le Di- rectorate of Handloom & Textiles hai buotsai a nih a. Minister chun, tu tak hin ei state ah puon- khawngtu (weavers) 2.04 lakh an um a, a khawngna khâwl (Loom) neitu 1.9 lakh an um bawk niin a hril. Chu chu India rama an sang tak a nih. “Ei product hai hin ei hnam le zierang an phol- ang leiin, cultural le tradi- tion suklarna ding le hum- halna dingin ei promote tâwl ding an nih” tiin a hril a. Puonkhawngtuhai le ar- tisan hai hmakhuo ngaina leiin an In a puon/pat inchâwk thei/pek thei din- gin an buoipui mek thu a hril bawk. Hi hin pawisa le hun save an ta, sawrkârin an thilhai inchawpek bawk a tih tiin a hril. Hi scheme hnuoia hin puonkhawngtu 1612 an inzieklut tah a. An ziek lut nuomhai khawm inzieklut thei zing a nih; mani con- tact number le Aadhar No pekin. Hawngna hun- sera hin nuhmei \henkhat kuomah Solar Home Sys- tem sem a nih. First phase ah mi 7078 in hi Solar lamp hi dawng an tih. Handloom Product le Cotton 2020 ah Export Ta Ding Class – XII Compartmental exam result impHAL : Council of Higher Secondary Edu- cation, Manipur hnuoia June 24, 2017 a Class – XII Compartmental Ex- amination, 2017 result chu zanikhan puonglang a ni tah. Mass Tree plantation um ding CCpur: Southern For- est Division, CCPur chun July, 2017 sung State wide planting Festival (Vana- mahotsav, 2017) fe mek zawm venain July 7, 2017 khin Mass tree plantation programme hmang a nih. Hi planting drives a hin Southern Forest Division, CCPur hnuoia Schools, Govt. instituteions, Youth Clubs, Para Military forces le a dang dang hai \hang an ti. Thingkak phun run- pui (special drive) sung hin Manipur pumpuiah thing- kak 10,000 vel phun dingin Manipur Forest Depart- ment chun a riruong a nih. Hi le inzawma thingkak hnitu hai chun mass planta- tion drive zo July 10, 2017 a inthawk Division Office- ah ngaiven le lak thei ning a tih. Bhabananda RS Member in impHAL : Zani hmasa khan Manipur a Rajya Sab- ha Seat khat umsuna mem- ber dinga thlang thar K. Bhabananda (57) chun Par- liament House, New Delhi hmun Rajya Sabha member dingin Rajya Sabha Chair- man Hamid Ansari hmaah sesamna a nei. Sesamna hi Meitei \awngin (Manipuri) a nei. K. Bhabananda hi BJP, Manipur Pradesh President sin chel lai a ni bawk. May 25, 2017 a kha Manipur Rajya Sabha member dinga thlangtling a nih. Thiemna tieng B.A.,LLB a nih. Kum 1980 khan Hansraj College, Delhi ah B.A. (English Hon- ors) a zo a, hi zo hnung hin Manipur University hnuoiah LLB a zo nawk ta a nih. Kum 1995 a BJP lo zawm ta a nih. Kum 1999 khan Advocate, Bar Council of India, NE Region-ah a lo in registered a nih.

Upload: others

Post on 27-Feb-2020

4 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

Page 1: Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren Singh Thar/2017/June/HT-30-06-2017.pdf · 30/06/2017  · & Family Welfare Anu-priya Patel in RIMS Hos-pital, Imphal-ah Digital

Hmasawnna Thar( A n I n d e p e n d e n t d A I l y n e w s p A p e r )

___________________ Regd. No. RNI - 40917/89 | Postal Regd. No. MNP - 67 ___________________

Estd. 1984

GAS NEWS Agency : SASBooking :28th. FeB., 2017 to 28th. March., 2017delivery :30-06-2017 (FrI) Time :9AM-tillstockstOCK : 290/ rate:Rs. 699/-

HmasawnnaTharVol-32/251 | Churachandpur | email:[email protected] | Phone:+91-3874-236846 | Rs6/-percopy

THLAdo (june) 30, 2017 zirTAwpni (fridAy)

Contact Numbers pawimaw : dC/CCpur : 03874-234234 sp/CCpur : 03874-236747 police station : 03874-202248 sp Control room: 03874- 233239 dist. Hospital Casualty : 03874-233370 Fire Brigade : 8974 147 799/ 8258 057 887 / 8974 103 600

Sp Hotline number 7085-256-377

dAIly dIreCt serVICe

1. CCPur- Jiribam-Hmarkhawlien

2.Churachandpur-Shillong

Contact no. 9862129273

NEWS TOMkiMCHANCHIN LAKTAWI

SRR team Tamu trip

in an fe dingCCpur: Vawituk June 30, 2017 hin Sinlung Royal Riders (SRR) hai chu Tamu (Burma) Trip dingin fes-uok an tih. SRR team hi E.Lalringum Pulamte, MPS, Assistant Commandant, 1st IRB in vailiem a tih. SRR team hin mem-ber thar hai lawmlutna malama an lo thaw ta hlak anga Tamu inzin ding an nih. Khawvel dak zaupui malamin Pathien thilthaw theina, ropuina hmu belsa kan tum bawk,’ tiin SRR Chief David Buhril chun a hril. Sinlung Royal Riders ‘Trip Tamu” thupui chu “Run the Crood Run” ti a nih.

Lekhabu thar tlângzar a nih

SieLmAT: June 29, 2017 khan Rev. Dr. Jacob Pudaite-in Meitei-hai laia rawngbawlna \hangpuitu dinga lekhabu pawimaw takel a buotsai “Missiologi-cal Approach to the Meitei” ti chu Trinity College and Seminary, Sielmat, CCPur-ah Rev. V. Lal\halien Zote, Academic Dean, TCS in tlangzarna a nei. Hi lekhabu hin Meit-ei-hai culture le anni laia rawngbawlna hlawk lem nei thei dan ding kawng tamtak a suklang. Hi khela hin document

pawimaw tak el, Watkin R. Roberts a kuthnung, ama kut ngei a typewriter hmanga a i ziek “Prayer Letter 1920” le Senvawn a tlung hun khawm inchuon a nih. Hi document hin Hmar Kohran sunga “Mis-sionary Day” le inzawma ngaidan inphir chungchang khawm felfai taka dawnna mi siempek theitu a nih. Hi lekhabu hi - Deretus Book Room, Sielmat Chris-tian Hospital, Sielmat le Trin-ity College and Seminary, Sielmat- haiah Rs. 150/- a inchawk thei ning a tih.

MHSA le AJHU thuah HI GHQ in thusuok a siem

CCpur: Hmar Inpui As-sembly May 26, 2017 nia nei huna Hmar Students’ Association (HSA), General Headquarters hai thu putlut Mizoram Hmar Students Association (MHSA) le All Jiribam Hmar Student Union (AJHU chungthuah Hmar Inpui General headquarters chun June 29, 2017 khan thusuok (Press Release) a siem. Hmar Inpui Executive

Committee lo bawzui dinga ti a ni angin June 26, 2017 nia Hmar Inpui GHQ Executive Meeting a vawi 9-na Resolu-tion No. 6 (a) na dungzuiin, “Hmar Inpui INAWPDAN (Constitution) Bung –X, Article-21, Clause-iv na dungzuiin pawmlo a nih tiin Francis Songate, Gen. Secy. HI GHQ le Joseph Lalro-thang, President, HI GHQ in zanita thusuok an siema chun an ziek.

DFO/CCPur in chawl a lak

CCpur: Pu Kham Suan-mung Tawmbing, IFS, DFO/Churachandpur chun July 2, 2017 a inthawk July 22, 2017 inkar ni 20 sung Earned Leaved a lak. Ama umnaw sungin Mr T. Thangchinlian, MFS, ACF, CCPur chun incharge in DFO/CCPur lo chel a tih.

Lekhabu tlangzar ding

CCpur: “Kona Rawl mawi” ti hmingchawia Pu Lallungawi in Pastor Rev Zosanglien chanchin le a hlahai suika a ziek, Kohran Hmathlir Publication Board, Assemblies of God, Manipur District of AGEI in a sut chu July 2, 2017, 1:00PM khin H.L. Daka Memorial Hall, Rengkai, CCPur hmuna tlangzar ning a tih.

RIMS-ah Digi-tal Payment

impHAL : Zanikhan Union Minister for health & Family Welfare Anu-priya Patel in RIMS Hos-pital, Imphal-ah Digital Payment System a hawng. RIMS a hin ATM Card le Aadhaar Card hai hman-gin sum pek thei a ni ta ding a nih. Chun, ni dang ang bawkin sumfai khaw-min pek \ul um hai chu pek thei a la nizing ding a nih tiin Medical Super-intendent, RIMS Hospital chun a hril.

Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren SinghCM-in PMAY-G A Hawng: Kum 2022 Chenah Pucca In 9740 Bawl Ding

impHAL: Chief Minister Mr N. Biren Singh chun, sawrkâr tlângpuiin kum 2022 chena In (house) crore khat bawl dinga a hmalâk-na project Pradhan Mantri Awaas Yojana – Gramin (PMAY-G) chu Union Minister for Rural Devel-opment, Drinking Water & Sanitation Mr Narendra Tomar Singh um lai, City Convention Hall, Imphal ah Ningani June 29 khan a hawng fel tah. Hi huna hin MP, Inner Manipur – Lok Sabha Dr Th meinya, PHED Min-ister Mr Losii Dikho, Par-liamentary Secretary (RD &PR), Mr H. Dingo Singh, Joint Secretary RD&PR, Government of India Mr Prashant Kumar le Secre-tary RD&PR, Mr Sumant Singh hai khawm an \hang. Union Minister chun Chief Minister sawrkârin ni 100 a tling tah chu lâw-mum a ti thu hrilin a lâwm-puina an hlan a. Sawrkar thlungpui le state sawrkâr schemes chi hran hran hai hrilin, tuta PMAY-G hnu-oia hin sawrkâr thlungpui chun kum 2022 chenah chêngna ding In crore khat a bawl tum niin a hril. Tukhawm In nei lo ei um ta naw ding a nih tia

hrilin, sûngkuo tinin mani hming sengin In ei nei seng tah ding a nih a tih. Dawn ding tui thuah khawm, in tinah dawn ding tui pekna ding sawrkârin a buoipui mek thu a hril a. Ruotui le vadung tuhai \ha taka siekhawla enkawl a pawimaw thu a hril. Chun, thienghlimna kawn-gah, natna hran hran an lêng nâwkna dingin Mani-pur khawm tuol/khawlaia inhnawm um ta nâwna state a ni ve a \ul tiin a hril bawk. Khuol lien anga thu hrilin Chief Minister chun, BJP sawrkârin ‘Manipur thar’ a siem mek a. Tuta 100 Days Program hnuoia sinhai hi chu Manipur Thar siemna dinga a bul \anna chau an ni thu a hril. “Poli-tics thu hmanga indemtuoa mani thiemthu hril hril nêkin a taka hmu thei ngei

ding thil, mipuihai hma-sawnna thilhai thaw suok lem ding a nih” tiin a hril. CM chun, “Ei rama sawrkâr tha, rorêlna indik, hmasawnna le in\hangli-enna inumtir dinga um kan nih” tiin, mipuihai chanvo le dikna inchupekna dingin sawrkâr chu ieng le khawm inchalrempui naw nih tiin a hril a. Prime Minister Narendra Modi inrawina hnuoiah, grassroots level-a hmasawnna le danglamna a tlung theina ding chun grassroots level a ‘micro-planning’ thawa monitor a \ul thu a hril. A hril pei dan chun, sawrkâr chun 2022 chenah mi tin ta ding in bawl tum a nih leiin DC tin hai chu, mirethei tak le a mamaw indikhaiin \hangpuina an dawng theina dingin mani biel chita beneficiary indik-

tak dinghai \ha taka lo th-lang suok dingin an hriettir tah niin a hril. Hi PMAY-G hnuoia hin pucca building 9, 740 bawl a nih ding niin a hril bawk. Tui dawn ding thuah chu ei state-a mipui zaa 40% chauvin tui dawn ding huntâwk an nei niin a hril a. Mi tinin huntâwk ei nei theina dingin a sawrkârin thei tawpin hma a hung lak pei a ni thu a hril bawk. CM chun thil um dan le thaw dan (system) thleng nuom a nih leiin ngaidân le sawiselnahai khawm huoisen taka pe hlak din-gin mipuihai a ngên a. Hun liemtaa thaw suolhai khawm siem\hat a nuom thu a hril bawk. Tulai khawvêla thil pawi tak pakhat, mipui (sawrkâr ni lo) in dan le thupêk inza lova mani

thu thua dan lekkawa, mi hringna chen khawm an lak hlak hi thil \ha lo tak a nih thu a hril a. “Mob-justice hi mihriemna dana khawm tha nawh a, dan thil taka khawm a \ha nawh a, a mâwl thlak taluo. Sawrkar dan Judiciary chu a sin ding indiktak taka inthawtir lem ding a nih” tiin a hril. Sungkuoa mi pakhat suksuol leia sûngkuo po po intuortir dam hi thil indiklo a nizie a hril a. Mipuihai chu mob-violence (mipui helna/tharum insuona) haia hang ngai lo dingin a hril. Commerce & Industries minister Mr Th Biswajit chun, mi tin mamaw chu chêngna ding In a nih a. Prime Ministry Pu Naren-dra Modi inrawina hnuoia Pradhan Mantri Awaas Yo-jana – Gramin (PMAY-G) hnuoia hin In nei lohai In pekna ding program a nih, tiin a hril. A harsa tak chu ben-eficiary indiktak thlang hi a nih. Chu ding chun Socio-Economic Census 2011 hmanga thaw ding ti a nih a. Mirethei takhai chu SEC 2011 ah hin an um tâwl bawk si nawh, ieng-tinam mirethei takhai chu in\hangtir thei tang ei ta, ti hi a nih. Sawrkar chun

miretheihai thltlam naw ni a, an dawng kim ngei thei-na dingin hma a lak dinga a nin Biswajit chun, mirethei indiktakhaiin an dawng theina dingin anni thlangtu dingin Committee pathum, direction petu ding Chief Secretary inrawi State Level Committee le Pro-gram Management-tu ding DC inrawi District Level Committee le Beneficiaries selection bâkah complaints le redressal ding Appellate Committee indin an ni a. Beneficiaries list-a \hang nawhai chun Appel-late Committee ah thla ruk sung ngeia application pein mani hming inziekluttir ding a ni tiin a hril. Hi scheme hnuoia hin mi pakhatin Rs. 1.6 lakh pei an hmu/dawng ding a nih. PMAY-G hnuoiah Rs. 1.3 Lakh le “Swachh Bharat Mission” hnuoiah ekin bawlna ding Rs. 12, 000 dawng an ta. MGNREGA hnuoiah ni 95 sin hmung an tih. Hi huna hin benefi-ciaries \henkhat kuomah ‘house allotment order’ sem nghâl a nih a. PMAY-G chungchânga thu hand-book khawm tlângzar nghâl a nih.

Health team in an hung enfel

CCpur: Ministry of Health & Family Welfare, Govt. of India inthawk le Manipur a inthawk health team chu June 29, 2017 khan CCPur-ah an hung a, District Hospital, CC-Pur \hangin CCPur khaw-pui sunga Clinic tum tuma Ultrasound Machine um hai le an hmang dan hai an enfel. Health team hin Ultra-sound machine hai Pre-Conception and Pre-Natal Diagnostic Technique (PNDT) Act 1994 guide-line dungzuia hmang a ni le ninaw an hung enfel a nih. Guideline dungzui hin PNDT in licence a pek Hospital le Clinic han an li-cence an tardawk ding ti a ni bakah naute pieng hmaa nuhmei am pasal ti lo en an thaw naw thu an tardawk ding ti a nih. District Hos-pital-a Ultrasound Machine chu mumal taka hmang thei

a ninaw bakah nu sunga naute en naa hmang theilo a ni hmuin an suoksan nawk. Health team hung hai chu- Shashank Salu, Section Officer, PNDT, Ministry of Health & Family Welfare, Govt. of India inrawinain Department of Health & Family Welfare, Manipur a inthawk Dr. Romesh le Dr. Arun hai an ni a, Dr. J. Son Goukham Samte, Medical Superintendent le Dr. T. Ne-ngkhanmang, Deputy Super-intendent, District Hospital bakah Dr. Thangchinkhup Guite, Hospital Consultant, District Hospital han an lo tawiawm. CMO Complex-a Mo-bile Van sunga Mobile Ul-trasound Machine siea um hai khawm an en a. Hi zo hin Nursing Home le Clinic tum tuma Ultrasound Ma-chine hai khawm an enfel a, hi zo hin Imphal tieng an kir nawk.

Renewal Camp an neiCCpur: EBCC Hiangtam Lamka a EBC Manipur Field Workers han June 27, 2017 a inthawk khan “Go and Bear Fruit” ti thupui hmangin Renewal camp an nei a, July 1, 2017 chen sunzawm an tih.

Imphal-Yairipok-Thoubal road two lane-a suklien ding

impHAL: Manipur CM Pu N. Biren Singh chun, Imphal-Yairipok-Thoubal road chu National highway standard-in Two lane a siem a ni ding thu zanita Ni 5 sung aw 10th State Level Pineapple Festival cum Buyers and Sellers Meet and Youth Festival, 2017 kharna hun ser Yairipok Tham-balnu Market hmuna hman-gnaa thu a hrilnaah a hril. Festival hi June 25, 2017 a

inthawka kha North Eastern Council (NEC) sponsored-na hnuoia Development Organisation Andro Kendra (DOAK) le Department of Horticulture and Soil Con-servation hai \hangruola an huoihawt a nih. Chun, Poiroukhongjin Primary Health Sub Centre (PHSC) khawm Primary Health Centre (PHC) a dawmsang a ni ding thu a hril bawk.

Sin tamlem a hun taka zofel an nih: CM

impHAL: Chief Minister Mr N. Biren Sing chun, Santhei Natural Park, An-dro-a mi, NEC in 2013-14 sunga a sanction Rs. 478 lakhs senga bawl chu Nin-gani june 29 khan a hawng tah. HI Park bawlna sum Rs. 478 lakhs laka 90% chu NEC in a tum a, 10% chu State share a nih. CM chun ei state hma a sawn hrât theina dingin tuta development kalpen hrata dan hi sukhatnaw nih chuong nawh a, a pangngaiin fepui zing nîng a tih tiin a hril. Ni 100 program zofel a ni taa chu sinthaw dan thum hnuoi chuong naw nih tiin a hril. BJP National Secretary Mr Ram Madhav june 30 hin Manipur a hun ding a na. Sawrkarin kum khat sûnga a sinthaw ding, hmalâkna ding puong suok nîng a tih, tiin a hril bawk. Park hin mi tamlem,

abîkin foreigner hai chen a ko/hip lut theina dingin ‘ring pathway’ khawm bawl a ni vat ta ding niin a hril. Works minister MR Biswajit Singh chun, Look/Act East Policy ei hmang \angkai tah a pawimaw thu hrilin. Khuolzin mihai hung/ko lûtna dingin ei rama puk (cave) mawi tak takhai hi cheimawiin pawi-sa tamtak lam suok thei nîng a tih tiin a hril. Hi thua hin China le khawm tuta \uma an zin khan an hriltlâng niin a hril. Santhel Natural Park hi Andro mipuihaiin ei kawl le kieng, thing le ruo, en-vironment a him zinga iengkim balance taka a um theina dinga an lo siem tan a nih a. Dam siem fâwm in a cheimawi nal hle a, natu-ral tak ang chara siemfâwm Park a nih.

Rifleman in a nuhmei a kap hlum

impHAL : June 28, 2017 zan dar 11 le 12 inkar khan 8th. Bn. Manipur Rifles a Rifleman Md. Safiruddin (46), s/o (L) Tolen Babu of Sangaiyumpham Chera-pur, Thoubal District chun a nuhmei Pukhrimayum Samila (36), Ibe tia ko bawk, Jamaruddin naunu chu an umna Kwakta Khu-man Thongkhong Ward No. 18 hmuna an chengna insungah a kap hlum hnun-gin a tlan hmang. Kwakta

Khuman Thongkhong Ward No. 18 hi Bishnupur District a Moirang Police Station huop sunga um a nih. Md. Safiruddin hi a hma chun helpawl group khat PULF a \hang hlak le tuta Manipur Rifles a Rifleman sin chel lai a nih. Hieng nupa tuokhai hin nau nuhmei kum 13 le nau pasal kum 8 mi an nei. Samila or Ibe hi Safirud-din thaikem a nih. Safirud-din hin a thaikem hi an In tienga um dingin a ko a, sienkhawm a hmain a lo sawisak rimsi hlak leiin Samila hi fe nuom ta lo a nih tiin hi thina le inzawma JAC indina um hotu Tayeb Ali chun a hril. Samila ru-ong hi Post-mortem thaw dingin RIMS Morgue-ah sie a nih.

impHAL: Textiles, Com-merce and Industry minis-ter Mr Th Biswajit chun, kum 2020 chenah chu India ram state danghai le ram puotieng khawm han-dloom products, textiles le cotton (pat) hai chu thawn suok thei ding khawpin nei tang ei tih tiin a hril. Sawrkar 100 Days Pro-gram hnuoia Handloom and Handicrafts Delivery Scheme, MFDS, palace Gate, Imphal-a a hawng-na huna a hril dan chun, Moreh le jiribam haiah cotton (Pat) chêngna ding pilot project sawtnawte ah thaw nîng an tih, a tih.

Hunser hin Depart-ment of Textiles, Com-merce & Industry le Di-rectorate of Handloom & Textiles hai buotsai a nih a. Minister chun, tu tak hin ei state ah puon-khawngtu (weavers) 2.04 lakh an um a, a khawngna khâwl (Loom) neitu 1.9

lakh an um bawk niin a hril. Chu chu India rama an sang tak a nih. “Ei product hai hin ei hnam le zierang an phol-ang leiin, cultural le tradi-tion suklarna ding le hum-halna dingin ei promote tâwl ding an nih” tiin a hril a. Puonkhawngtuhai le ar-

tisan hai hmakhuo ngaina leiin an In a puon/pat inchâwk thei/pek thei din-gin an buoipui mek thu a hril bawk. Hi hin pawisa le hun save an ta, sawrkârin an thilhai inchawpek bawk a tih tiin a hril. Hi scheme hnuoia hin puonkhawngtu 1612 an inzieklut tah a. An ziek lut nuomhai khawm inzieklut thei zing a nih; mani con-tact number le Aadhar No pekin. Hawngna hun-sera hin nuhmei \henkhat kuomah Solar Home Sys-tem sem a nih. First phase ah mi 7078 in hi Solar lamp hi dawng an tih.

Handloom Product le Cotton 2020 ah Export Ta Ding

Class – XII Compartmental exam resultimpHAL : Council of Higher Secondary Edu-cation, Manipur hnuoia June 24, 2017 a Class –

XII Compartmental Ex-amination, 2017 result chu zanikhan puonglang a ni tah.

Mass Tree plantation um dingCCpur: Southern For-est Division, CCPur chun July, 2017 sung State wide planting Festival (Vana-mahotsav, 2017) fe mek zawm venain July 7, 2017 khin Mass tree plantation programme hmang a nih. Hi planting drives a hin Southern Forest Division, CCPur hnuoia Schools, Govt. instituteions, Youth Clubs, Para Military forces

le a dang dang hai \hang an ti. Thingkak phun run-pui (special drive) sung hin Manipur pumpuiah thing-kak 10,000 vel phun dingin Manipur Forest Depart-ment chun a riruong a nih. Hi le inzawma thingkak hnitu hai chun mass planta-tion drive zo July 10, 2017 a inthawk Division Office-ah ngaiven le lak thei ning a tih.

Bhabananda RS Member inimpHAL : Zani hmasa khan Manipur a Rajya Sab-ha Seat khat umsuna mem-ber dinga thlang thar K. Bhabananda (57) chun Par-liament House, New Delhi hmun Rajya Sabha member dingin Rajya Sabha Chair-man Hamid Ansari hmaah sesamna a nei. Sesamna hi Meitei \awngin (Manipuri) a nei. K. Bhabananda hi BJP, Manipur Pradesh President sin chel lai a ni bawk. May 25, 2017 a kha Manipur Rajya Sabha member dinga thlangtling a nih. Thiemna

tieng B.A.,LLB a nih. Kum 1980 khan Hansraj College, Delhi ah B.A. (English Hon-ors) a zo a, hi zo hnung hin Manipur University hnuoiah LLB a zo nawk ta a nih. Kum 1995 a BJP lo zawm ta a nih. Kum 1999 khan Advocate, Bar Council of India, NE Region-ah a lo in registered a nih.

Page 2: Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren Singh Thar/2017/June/HT-30-06-2017.pdf · 30/06/2017  · & Family Welfare Anu-priya Patel in RIMS Hos-pital, Imphal-ah Digital

Hmasawnna Thar2 THLAdo (june) 30, 2017zirTAwpni (fridAy) ARTICLE/HEALTH & EMPLOYMENT NEWS

Editorial

Editorial Boardlalmalsawm sellate: Editor& Publisherroding l. sellate: Jt. Editor Joseph Joute:Freelancelalsansuok pulamte &samuel Zothanglien@sZ Zote:Sports lalruotlien dulien:ComputerAssistantEdited & Published by Lalmalsawm Sellate at HT Office, Lighthouse Lane, Churachandpur and Printed by him at Lamka Super Printer, Vengnuam, Hiangtam Lamka, CCPur, Manipur.

VAWISUN THUPUIThil\hanaw thawtuhai chu sukbo hmangin an um ding a ni si a, Lalpa nghaktuhai ruok chun ram hi la hluong an tih. Sawt nawte hnungah mirilo chu a um ta awm si naw a, a nih, a umna hmun chu en en la khawm, um ta naw nih. Thuhnuoirawlhai ruok chun ram hi la hluong an ta, inremna nasatak chungah lawm an tih.

- Sam 37:9-11

Nachang hriet ding

ALL INDIA RADIO: CHURACHANDPUR PROGRAMMEdate: june 30, 2017 (zirtawpni)

TrAnSmiSSion- FM-101.4 Megahertz

Hours Studio/ Programme

4.53pm CR/P Signature

4.55pm Vande Mataram, Time Reading, Opening Announcement

5.00pm P Hyms to God (Hmar): Quilyn Lalrovel

5.05pm P Local Announcement/Prog. Summary

5.10pm P Minor Dialect (Kabui): Kamei Lucy & party (mod)

5.25pm PScience Hints (Hmar): “Nutrition and physical activity for the

aged” -Dr H.L. Liensang

5.30pm P

PAITE Prog. Sig. Tune & Announcement Announcer: Paumuanching

1. EBCC Vengnuam BYF Choir)2. This Week in Churachandpur

6.00pm P

HMAR Prog., sig. Tune & Announcement Announcer:Olivia

1. Lalbieklien (dev)2. Sangchung (dev)

3. This Week in Churachandpur

7:00PM P

THADOU Prog., sig. Tune & Announcement Announcer:Lamkhochin

1. Jenny Touthang (mod)2. This Week in Churachandpur

Farm & Home:Hmar1. Lalramlien Sungte (mod)

2. Talk: “Bee Keeping” by Lalhmuok Famhoite

eMplOyMent newsEngineering inchuk thei

Academic Session 2017-18 a Manipur Technical Univer-sity (MTU), Imphal hnuoia B.Tech (Civil Engineering/Electrical Engineering/Computer Science & Engineering/Electronics & Communication Engineering) inchuk nu-omhai chun hnina lekha July 17, 2017 chenin peklut thei ning a tih. B. Tech inchuk thei dinghai chu Class XII Sci-ence passed, marks 45% or ST/OBC etc hai ta dingin 40% hmu a ngai. Hnina lekha hi online le offline haia peklut thei a nih. Thu chieng lem www.mtu.ac.in ah hmu le hriet thei ning a tih.

Hmasawnna, changkangna, thiemna le varna ei ti-hai hi a nachang hrietna leia hung um thei an nih. Hmasawn le changkang nuomhai chun mihai neka taimak, inrim, tuorsel le thaw nachang an hriet hlak. Hiengang bawk hin mivar le mithiem bik ei tihai khawm hin a nachang an hriet a, mimawl amani, michut deu amania ei ngaihai khawm hi mivar han thawna chang an hriet anga nachang an hriet ve naw lei chau a nih. A nachang hriet hi thiemna, varna, hlawtlingna le hausak theina an nih. A nachang hrie hai chu mi chung en le mi inhnar an hung ni hlak. Ieng thila ding khawmin thaw nachang hriet a \ul a, thaw nachang hrie lo hai ta ding chun hmatieng peiah hun la hung um dingah beisei ding hrim a um nawh. Hi lei hin a nachang hriet ding a nih. Japan mihai khin a nachang an hriet leiin thil siem tiengpangah nasa takin hma an sawn a. Mi han thaw nachang an hriet der lo an hriet tlat hlak a, thil tlereu ieng ieng amani \angkai tak tak an siem a. An hang siem ta hin chu midanghai khawmin an thaw dan le an siem dan entawnin an hung siem ve el thei a. Nisienlakhawm, a thar hang dap suok dan hi chu a nachang hre deu nawhai ta ding chun a harsa tlat hlak. Ei ni rawi chu mi 4/5 ei umkhawm ta chun mi e idem el hlak. Japan mihai ruok chu mi 4/5 an um-khawm ta chun khawvela mihai la siem lo thil thar iem siem ei ta tiin an inrawn tlang hlak an tih. Japan mi han nachang an hriet leiin electronic thil tiengpangah chun khawvel ramdanga mihai an khumkhel hne hle a, khawvel hi an thunun a ni deu tak. Electronic thil tiengpangah an thiemna le hri-etna an ril bik a, tulai \awng takah khawvel hi an “Capture” a ni deu tak. Ei ni lai ngei khawm hin in tinin ei insunga thil ei neihai hi ei tuol sengah hang phawrdawk inla chu Japan siem a tam tak ring a um. Mihai neka thiem tum nachang an hriet leia hiengang ngirhmuna um thei an nih. Thu dangdaiah mistirihai khawm hi mihai thil siem an hang hmu hin chu an hang en vang vang a, awlsam takin an hung siem ve thei el. A thiem zuol bik, a remhrie zuol bik, a themthiem bik le a kut mam deuhai hi chun mihai thaw nachang hriet lo hi an hriet tlat hlak. Chuongang mi remhrie bik le thaw dan thar le danglam hrie hai chu an hlawtling bik a, an hung ngirsuok ngei ngei hlak. Sura Pelte lo thei lo thu an hril ei hriet rawp hlak a, a ban phak zing a, a Pelte khawm a tuoi a tuoi a, hang lo el nachang a hriet nawh. Nahai chu nisienla a lo el ta ding a na, a la ti deu deu. A kungah lawn kai khawm \ul lo, a ban phak zing khawm hang lo el nachang hriet naw lei ringawtin du hle sienkhawm Pelte thei hmin kha a lo thei naw a nih. Sura anga nachang hre lo \halai ei va tam ta ngei de. Sura tienami hi ei hril chang ei innui hlak. Nisienlakhawm, Sura ang hi ei ni ve tho. Lekha in-chukna thu ei hril ei hril a, thiem le hriet tak tak ding chun tiem taimak a \ul a, chu khawm chu ei hriet a, a tiem taimahai an hlawtling ti khawm ei hriet, sienkhawm tiem taimak nachang ei hriet tlat nawh. Tiem taimak chu hriet le thiem thei a nih ti khawm ei hriet seng. Nisienlakhawm inchuk le tiem nachang hrie ding khawpin ei har suok thei naw tawl tlat el. Chuleiin, inngaituo har le intuoi thar a hun. Mi nauhai an har suok a, kal an pen suou suou laizing hin ei la \hung mei mei el dim a nih? Inchuk nachang, thiem nuom nachang, hriet tam tum nachang, hlawtling tum nachang le taimak tum nachang hre thar ei tiu. Chuong naw chun mihai hnung hnawt ei ta, ruol ei ban phak naw ding a nih.

sashastra seema Bal (ssB) hnuoiah Constable (General Duty)SportsQuotadisciplinetumtum-Football,Judo,Wushu,Athletics,Hockey18Taekwondo,Volleyball,Fenc-ing, Archery, Basketball, Water Sports, Sepaktakraw,Handball,Wrestling, Shooting(Sports),Kabaddi14Box-ing,Equestrian,Aquatics,Weight-lifting,Cycling,Cross-Country,GymnasticshaiadinginPost355aruok. Inhnikna nei han 25-06-2017 to 30-07-2017 inkar sung Online inapplicationpeklut theiningatih. Thuchienglem www.ssbrectt.gov.inahhmutheiningatih.VacancyDetails:•PostName:Constable(GeneralDuty)•No.ofVacancies:355•PayScale:Rs.21,700JobLocation:AllIndiaeligibility Criteria for ssB recruitment-2017:education Qualification:CandidatesshouldhavepassedMatriculationfromarecognisedboard.ForSportsquali-fication,candidatesmusthaveparticipated inany inter-nationalsportseventsasamemberoftheIndianSquadfor the last01yearORplayerswhohavewonmedal inany National Games/ Championships recognized by In-dianOlympicAssociation,SportsFederation for the last01year.AgeLimit:Minimum18yearsandMaximum23yearsAgeRelaxation:Sr.No. CategoryofCandidates RelaxationofAgePer-missible1. SC/STCandidates 10years2. OBCCandidates 8years3. UR 5yearsselection process: Selectionof candidateswillbemadeonthebasisoftheBio-MetricExamination,PhysicalStan-dardTestandDocumentationApplication Fee: General/OBC Candidates will have to payRs.100/-throughIPO/DemandDraft/BankerChequei.e.IPOshouldbepreparedinfavourof“AccountsOfficer,FHQ,SSB,NewDelhipayableatNewDelhi”&DemandDraft / Banker Cheque should be prepared in favour ofAccountsOfficer,FHQ,SSB,NewDelhi.SC/STandFemaleCandidatesdon’thavetopayanyfee.How to Apply: Interested and eligible candidates maysend their application to theAssistantDirector (Sports)ForceHqr.SashastraSeemaBal(SSB),EastBlock-V,R.K.Puram,New Delhi – 110066from25-06-2017to30-07-2017.Important dates:•StartingDateofApplication:25-06-2017•LastDateofOnlineApplication:30-07-2017XXXXXXXXXX

DR.VLADIMIR PUTIN SAKHMING

LAWI ANG AN THANG IE -Rev. Dr. J. L. Songate,

Lal Veng, Sielmat

Hmasawnna Thar, June 22, 2017 ni khan, Dr. Bashar al- Assad, chanchin kha hung insuo ani leiin lawmum ka ti khawp el. Kha ni zingkar khan naupang laia ka ruol\ha le lekha ziek thiem Pu, L. Remlien, Rengkai in Guwahati pana Bolero in kan tlanlai, Mao kan tlungin ami hung phone a.‘I lekha ziek kha kalo tiema lawmum kati de aw! I thu hung ziek khan International politics a hawl phak a nih. Suria rama Kristienhai in an President nunrawng tak khawm an thlawp thu dam kha a bengvar thlak de aw a hung ti a. Sun hunah, High School a kan Ohja mi zirtir thiem, subject harsa khawm student hriet uor uor thei dinga hrilfie hlak le kan inpak sup sup, Pu, H. Zaneisang, Reng-kai in a mi hung phone nawka. Ieng dang an naw ie, vawituk a Hmasawnna thara I thu hung ziek kha a \ha ka ti ema a nih a hung ti a. Khawlai chanchin a inthawka I lak tawl am? Hung ziek nawk pei raw uo, a hung ti a. Ka thisen zam a suk mar <t <tin ka hriet a ka hlim el. Zantieng, Guwahati kan tlung tawmin hot<pa, Pu L. Ruoivel Pangamte, Rengkai in message ami hung thawn n^wka. I thu hung ziek kha a bengvar thlak ngei. Hung ziek zawm nawk pei la aw, a hung ti a. Ama meu mi thiem fillawrin a hung ti chu ka lawm ie. A message hien ka dawna. ‘Hotu lienhai meu inpak derna ka lawm ruol ruolin, kan nupui nu chun a lawm nawh! Zingkar Hmasawnna thar a zuk tiema, ‘Iem a ta hieng thu hi I ziek nawk pei a?… Pathien thu khawm nilo a ti a. Kei chun, khawvel tawp ding thu Sermon a ni hi tin ka dawn ngam chau!’ a nih. Hi b^ka hin, Rengkai papui pathu-min, mithi In lengna ah I thu hung ziek kha a \ha ngei an ti nawka. Rengkai papuihai hi, an up-to- date t^wl khawp el. Inp^k chu mitin in an lawm ti hi an dik. Huoi de<in, ka hung ziek nawk phawt ani hi! Ei thupui a l<t ei ti aw le!

Dr.Vladimir Putin, tuta Russia President sin chel mek hi October 7, 1952 khan St. Petersburg khawpuiah a pienga. High School a kai lai hin German \awng an chuka a thiem thei em em. Kum 1975 khan St. Petersburg State University, ah Law a Graduate zo hnungin, Doctorate in Jurisprudence a zo nawk b^wk. Foreign University tamtakin, Vladimir Putin hi Honorary Doctorate Degree kep ^wk khawp an inhl^n tah. Pa, pa de< le Judo thiem filawr khawm a nih. Europe khawmuolpui hmun hran hrana sawn ani leiin, English \awng khawm a thiem hle. A chanchin hi tamtak inchawm kana ziek ani naw chun a sei hle a ngai tlat ding a ni ie. Soviet Union a Communist lalram, Kum 1917 a Lenin le Joseph Stalin haiin an lo indin chu kum 1991 khan khawvel mipuihai hmu dingin a tlusie ta d>r el. Soviet Union tl<ksiet hin Communist ram po po a nghawng nasa hle. Soviet Union a Communist lalram hin, ‘dimond juBiLee’ inser hmanlo in a hlamzui ta a nih. Soviet Union lalram chu >k vuok chek angin Republic hran hranin an hung ngir fer-f<r a. Soviet Union tl<ksiet hma hin, Dr. Vladimir Putin hin kum 1983 khan Aeroflot Airlines a Air Hostess sinthaw, Lyudmila Shkrebneva leh an innei a, nau nuhmei pahni an nei. Kum 2013 khan anni pahni remtina in an in\he a. Lyudmila hin a neka kum 20 a naupang, Artur Ocheretny leh an innei nawka. Dr.Vladimir Putin khawm hi a biel tharnu, Alina Kabaeva, Olympic Gymnast thiem le MP ni lai mek leh nau an nei nawk ta a hril a nih. Dr.Vladimir Putin hi President a chel hmasak a inthawk khan a nuhmei le nau nunghak pahnihai hi mipui lai a vawr l^r ngai nawh. Russia ram hin nuhmei thuneina hi an ngaisang naw khawp el. Sienkhawm, President, Nikita Krushchev khan chu a nuhmei ramdanga an zin hunah a \huoi hlak. President, Leonid Breznev khawm khan a nuhmei mipui lai a suk l^r naw hrim hrim. President, Dr. Vladimir Putin le hin an inthuruol hmel khawp el! President Mikhail Gorbachev ruok chun a nuhmei, Raisa Gorbachev kha ‘First Lady’ nina chanvo pe in, a pasal thur^wn petu tak a na. Raisa Gorbachev in chei d^nhai le a ch^ng chavai danhai Russia mipuiin an dit hnaisai nawh. Dr.Vladimir Putin hi President, Boris Yelsin khan a ringzo hle leiin, Kum 1998-1999 inkar sung khan Director, Federal Security Service (FSS) sin an cheltir a. Hi FSS hi Soviet Union anni lai huna, Russia Secret Service KGB ti a hriet l^r hlak kha a nih. August 1999 khan Dr. Vladimir Putin hi Russia Prime Minister dingin President, Boris Yelsin hin a ruot a. An party sunga mi fel dang tamtakhai chun Dr.Vladimir Putin hin an thika, an dit d>r naw bawk. Sienkhawm, Russia Parliament (Duma) chun a remti a. President, Boris Yelsin hin ama thl^ktu dingin a dit tlat si. Kum 1999, December thla in Boris Yelsin chu Russia President a nina chu hrisel nawna suonlam in an b^na. Russia Constitution dungzui chun, President thar thlang hma po chu Prime Minister hin Acting President nina a chel ding ani angin, Dr. Vladimir Putin chun a hung chela, a tading chun lampui a pu hin tluong takin a hung siempek pei a lo ni zing. President inthlangna kum 2000 a an neina a chun, Dr. Vladimir Putin chu Russia President a thlang ana. Russia Constitution dan chun, President hin a z^wnin term hni (kum 10) bak chel thei ani naw a. Kum 2000- 2004 in a term khatna a zo hnungin a term hnina 2005-2008 sung a chel zo a. A lailawk dingin, Dmitry Mededev thlang a nih. Kum 2012 a inthawk tuchen hin President sin a chel zing. Russia mipui haiin an ringzo hle. Kum 2016 a Russia rama ‘Man of the Year’ dingin vote 68% hmu in an thlanga. Russia kh<o le tuihai lai an l^r chau nilo in a neka ropui lem, forbes magazine chun,‘The World’s Most Powerful

People, 2016’ dingin president dr.Vladimir putin hi thlang a nih. A pahnina chu, President Donald Trump in a hau a, a pathumna hi Germany Chancellor Angela Merkel a nih. Ei Prime Minister, Narendra Modi hi ‘Top Nine’ nina a hau ve a, a ropui khawp el. Dr. Vladimir Putin sak hming lawi ang an thang ie, ti hlaw hlie hlie a phu. A hming hi ram tamtakah, a bikin Syria ramah an nau

hming dingin an phuok! Rambung 11 laiin an rama Civilian Award dits^kna an pek tah. China Sawrkarin, kum 2011 khan ‘Confucius Peace Prize’ an hl^n a. Pope Francis in, ‘Angel of Peace Medal’ kum 2015 khan an hl^n bawk. Russia President a ni hin sakhuo thuah inthlak thlengna ropuitak a tlunga. Soviet Union hunlai a Communist thur ing, ‘sc ient i f ic

atheism’ (hrietnavar sirsan a Pathien um ring nawna) ama ngei khawma a lo pawm hlak chu sukbo ani a. Russian Orthodox Church (Russia rama Kristien pawlpui lientak) hotuhai in rawl an insuo thei nawk tah. President Vladimir Putin hi hun ^wl a nei huna chu, Russian Orthodox Biekin a hin an khawm ve hlak an tih. Kum 2013 a Russia rama survey report dungzui chun, Russia rama hin 70% hi Kristien an ni a. Russia rama hin Evangelical kohran a insal chite te an uma, Jehova Witness, Pentecostals, Salvation Army , Mormons le Baptist hai hin k^wtthler le In a hai lutin, ‘evangelism’ thawin an p<ngna dingin hma an laka. Hi thil hi Russian Orthodox Church chun an dit naw leiin, Biekin sung khel tienga rawngbawlna nei zalenna khap dingin rawtna dan phara um chu President hin July 20, 2016 khan a remtina suoi a keia. Kohran chinlem pawlhai n^k a kala, a suoi kei hi hn<k kir nawk dinga n^wrna a tam nasa ve hle an tih. Dr. Putin hming sukl^r zuol em em tu chu, Kum 2016 a USA President inthlang huna khan, Democratic Party Candidate, Hillary Clinton tling nawna dingin nasa takin Russia an rawl ti a intum ana. Hillary Clinton pawlhai hin an intum leiin America mipui an inse-kh>k nasa em em. International Politics, Bible ti thei ding hiel a lekhabu inl^r: ‘Politics Among Nations,’ Dr. Hans J. Morgenthau, German mi America rama inpem ta le, American Political Scientist ropuitakin a zieka chun hien a hrila: ‘International Politics, like all Politics, is a Struggle for Power’ ti in. Hang inlet ve khang lang inla, ‘Khawvel huopa Politics hi, Politics danghai ang tho in, thuneina nei lem dinga insuol dawk tumna’ chu a nih a lo ti hi vawisun chen hin thudik a la ni zing. Hi thunei lem inchuna hin Khawvel rambung tamtak a hai, indona le inthatna rapthlak takhai ei tuok zing a nih. Russia le USA khawm hi thuneina inchu hi an buoina thur<k inril tak a ni zing. Chuleiin, Dr.Vladimir Putin hin tulai, ‘New World Order’(Khawvel Thupek Thar) ser-s<oktu nina chanvo a chang pha hrim a nih. Hi Khawvel Thupek Thar laimu hi iem ana? USA hi khawvel hmun tin le kil tinah, ‘police man’ sinthaw in buoina \heltu a insiemin an rawl l^wra. Central Asia, East Asia, Middle East, Central Africa le South America chenin. Sukbo le sukre neilo in buoina a siem belsa zuol lem chau hi tawpsan ani theina dingin Russia le a zawlhai in dang an tum tlatna thu hi a sungril thu laim< chu a nih. Tuhin, President Donald Trump khawm hin Europe a, NATO inzawm khawmna hi hmang tl^klo a nih tiin a hril p<ng p<nga. NATO sum hmang ding hi an khairuol naw >m leiin, sum in khairuol taka tuok khawm ani ding a nih. USA chau an ring ani chun suok dawk a nuom thu a hril <or nasa. President Vladimir Putin n^k kaltu tak, NATO harsatna dinga USA hin hma a l^k pal dam ani chun, an in thlawp thei khiet el dim ti hi khawvel thlir a nih. Ukraine rama lo um hlak, Crimea ram chu kum 2014 khan Russia ramhlun hlak reng a nih tiin awpbet a. USA le NATO ramhai in an theida a chu, Ukraine ram r<n el dingin a sipai ruol le Tank hawn ramri hr<lah a tir ngam tlat leiin an ralthlir el a ni kha. Syria ram buoina leiin Russia chun a jet fighters hai, a lawng lienhai le a sipai ruolhai kum 2015 khan a tirlut a. USA le NATO ramhai in an dang ngam nawh. Syria President Dr. Bashar al - Assad a pawlhai <ol-^u takin a zu thlawp el. USA chu khawvel rambung tinah helpawlhai thlawptu le buoina meis>r siemtu in an tum ngam bawk. Tulai hin hi politics boruok invir l<m takhai lei hin, USA le a thlawptu ramhai sietna le ritlona thuv<ongva thedarna a hl<or hle. Russia hin USA le UK in, Dr. Vladimir Putin hi pei thl^k tumin hma an l^k tiin an tum ve leiin boruok an vir r<k r<k el. Dr.Vladimir Putin chun \^wngbau kh^u deu hmangin, ‘Moscow hin USA hi ‘radioactive ash’ (radioactive vut inhnawk inleng uoi uoi) in a siem thei a nih a ti suok hiel a. Hi thil lei hin Russia hin nuclear ralthuom tib^ium tamtak a neihai a \awng sanin an hriet leiin USA le a thlawptu ramhai a s<k bara-khai hle. Dr. Vladimir Putin hi Russia mipuihai in an muongpui in an s<ong hle. Tukum, April 2017 a All- Russia Public Opinion Research Center in thusuok a siemna a chun, Dr. Vladimir Putin hi Russia mipui 86% in President dingin an ringzo thu suklang ani hiel a nih. Mi rorum le huoisen pahnihai, Russia President, Dr. Vladimir Putin le USA President, Donald Trump, Forbes Magazine in Kum 2016 sunga, ‘Khawvel a mi thilthawthei tak’ nina a pakhatna le pahnina chanvo an hl^nhai hin ieng tin am sirbi hung siempei an ta? Hi thu hi hun hung tlung el dingin a hrilfie ding chu a nih. Siet r<pna lampui hung hraw naw hramhai sien nuom a um ngei. A tawp.

neC hnuoiah post ruokNorth Eastern Council Secretariat, Shillong hnuoiah dep-utation basis in (including short term contract) Director (Plan Evaluation and Monitoring) a ruok. Inhnikna nei han Advertisement insuo a nia inthawk ni 60 sungin Di-rector (Admn.), NEC Secretariat, Nongrim Hills, Shillong-ah hnina lekha peklut thei ning a tih. Thu chieng lem NEC Website: http://necouncil.gov.in ah hmu thei ning a tih.

indian Air force (iAf) hnuoia Airmen Group Y Trades sports discipline tum tum post a ruok. Sports Discipline post ruok hai chu - Athletics, Basketball, Boxing, Cross Country, Cricket, Cycling, Football, Gymnastics, Hockey, Handball, Kabaddi, Lawn Tennis, Shooting, Swimming, Volleyball, Water Polo, Wrestling, Wrestling and Golf hai an nih. Thiemna Class XII passed ni a \ul. Last date July 14, 2017 a nih. Inhnikna nei han chu chieng lem Employment News June 24-30, 2017 issue- le official website-a hmu thei ni bawk a tih.

Mizorama mihriem umzat nuoi 10 chuong \het

AizAwL: Statistical Handbook Mizoram, 2016 in zanita a tarlang danin Mizorama mihriem umzat chu nuoi 10,97, 206 an nih. Hi hi lai hin pas-al 5,55,399 le nuhmei 5,41,867 an nih. Mizorama Kohran lien zuol han Missionary an chawmzat chu 2,457 a nih.

Mizoram Synod in Mis-sionary an chawmzat chu 1922 a ni a, Baptist Church of Mizoram in 1098 an chawm. Mizoram Presby-trian Synod chun member 5, 98,758 an nei a, Bap-tist Church of Mizoram in member 1, 67,815 an nei a, UPC North East India in member 100063 an nei.

Opposition party tum tu-min GST launch an boycottnew deLHi: June 30, 2017 zanril-a Parliament House, New Delhi hmuna Goods and Services Tax (GST) tlangzar ding chu Congress chun an \hang-naw ding thu zanikhan an puong. Anni baka hin Left,

RJD, Samajwadi Party le DMK hai khawmin an boycott ding thu an hril bakah CPI leader D Raja le CPI(M) General Secre-tary Sitaram Yechury hai khawmin GST tlangzarna programme-a hin an \hang-naw ding thu an hril.

Aadhar le PAN linking last date July 1

new deLHi: Sawrka-ra Tax pe chin PAN Card lo nei tasa hai ta dinga Aadhar le PAN thlung-zawm theina hun tawpna tak chu July 1, 2017 a ni

a, July 1, 2017 hnunga PAN Card apply hai chun an application form-ah Aadhar number an zieklut sa a \ul ta bawk ding a nih.

Page 3: Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren Singh Thar/2017/June/HT-30-06-2017.pdf · 30/06/2017  · & Family Welfare Anu-priya Patel in RIMS Hos-pital, Imphal-ah Digital

Hmasawnna Thar3 THLAdo (june) 30, 2017zirTAwpni (fridAy) nATionAL/inTernATionAL & AdVerTiSemenT

VAwK in|HAnGnA dAmdAwiI vawk zawr hun tlingna dingin kum khat nek tam nghak ngai tanaw nih.

A |HATnA:

* PIGROW mum hi Company-hai ti dan ang taka i pek chun thla 5 sungin kg. 70 chuongkai hman a tih.

* PIGROW mum hin, i vawk chu i pek \ana inthawk chawl der loin an \hang tir thei.

A peK dAn dinG:* Vawk pakhatah nikhatah mum 20 (zingtieng mum 10 le zantieng mum 10) pek ding.* Box khat ah mum 600 a um a, chu chu thlakhat sunga a fakzo ding a nih.* Rawt phita pek in fak awlsam an ti lem.InCHAwK tHeInAHAI:1. Hmingi 2. L.K. Screen PrintingBethel, CCPur Lighthouse Lane, CCPur# 84148523913. Pet Care Centre, Tiddim Rd. CCPur.Order tam dan dungzuiin HOMe delIVery khawm kan thaw thei.

LAKTAwi

wALLeT LoSTI have lost my Wallet containing PAN Card, Driving Licence (Smart Card) and some amount of money on the way between Sielmat and Hmuia Veng on 29-06-2017. Finders are requested to handover the same to the undersigned.

Sd/- Chalthanmawi KhawbungGreen Valley, Sielmat

Contact No. 8974683844

Vice President Election August 5 a nei dingnew deLHi: Chief Elec-tion Commissioner (CEC) Nasim Zaidi chun India Vice President thlangna (election) chu August 5, 2017 a nei dingin zanita New Delhi hmuna Press Conference huna a puong. Vice President Election No-tification chu July 4, 2017 khin insuo ning a ta, a ngir nuom hai ta dingin July 18, 2017 chenin nomination pa-per file thei ning a ta, July 19, 2017 in scrutiny nei ning a ta, inhnukdawk nuom hai ta dingin July 21, 2017 chen-in inhnukdawk thei ning a ta, President election nei ni hin result puong nghal ning a tih tiin Zaidi chun a hril. President Election ang bawkin Vice President Elec-tion a khawm hin Secret Bal-lot hmanga vote thlak ding a ni a, hi election-a vote thlak thei ding hai chu Lok Sabha

le Rajya Sabha members (MPs) hai ning an tih. Vice President Election a vote umzat chu 790 (Rajya Sabha MP 245 le Lok Sabha MP 545) a nih. Vice President candidate ni thei ding hai chu India mi (citizen), kum 35 le a chungtieng a ni a. Candi-date nomination paper chun proposers elector a tlawm takah 20 le seconders 20 bek nei a \ul a, security de-

posit Rs. 15,000/- pek a \ul bawk a nih. Tuta Vice President ni lai mek Pu Hamid Ansari term hi August 10, 2017 a tawp ding a ni a, Vice presi-dent hi a zawnin term 2 a chel ta a nih. Upper House (Rajya Sabha) a hin Op-position chu majority nihai sienkhawm a term thumna dinga thlang nawk a ni ring a ni tanawh tiin ei thu dawngna chun a hril. (PTI)

Hnam thila inbe-ituona tlung

VAdodArA: Zani hma-sa khan pasal pahni tuolpar a an inzun leiin Vadodara hmuna chun MIrza Mo-halla le Mali Mohalla hnam hai kara buoina a suok a, hi thil tlung le inzawm hin Police chun mi 11 an man a, sienkhawm Court-a in-langtir an ni hnungin bail-a insuo nawk an nih. Mi 11 hai hi mimal thil le motor \henkhat suksi-etnaa inrawlna neia intum leia man an nih. (ENS)

Grand Alli-ance kawidar

inlau ding a um nawh:JD(U)

pATnA: Bihar-a Grand Alliance sawrkar a \hang RJD le JD(U) kara hrilsep um chu chingfel a nita a, Grand Alliance kawidar ding inlauna ding a um nawh tiin Janata Dal Unit-ed president le Bihar CM Nitish Kumar chun a hril. Opposition party in presidential candidate din-ga Ms Meira Kumar an hung ruot hnung le JD(U) in NDA presidential candi-date Ram Nath Kovind an thlawp leia Bihar-a Nitish kumar inrawinaa Grand Al-liance kawidar el thei nia hrilrik hung um \an a nih.

Vawizan zanril-ah GST tlangzar dingnew deLHi: July 1, 2017 a inthawk India rama Goods and Services Tax (GST) hmang \an ding June 30, 2017 (vawizan) zanril a hin Central Hall, Parliament hmuna special programme neiin tlangzar ning a tih. Vawizana GST tlang-zar huna hin President Pranab Mukherjee, PM Na-rendra Modi, Finance Min-ister Arun Jaitley, senior ministers le sawrkar milien hai \hang tawl an tih. GST vawizana tlangzar ding le inzawm hin zani hmasa zan khan GST launch re-hearsal nei a nih.

Hlasakthiem Sabita Chowd-

hury a thiKoLKATA: Hlasakthiem inlar Sabita Chowdhury (72) chu zanikhan Cancer natna leiin Kolkata hmuna a chengnainah a thi. Ms Sabita hi music le-agend Salil Chowdhury nuhmei a ni a, nau 4 a thisan. Cancer natna leia tukum January thlaa kha Mumbai Hospital-a en-kawl, ama ditdan anga May thlaa kha an In tienga en-kawl a nih. West Bengal CM Ms Mamata Banerjee chun a sun thu a puong.

India in UN Tax Fund dollar 100,000 a pek

uniTed nATionS: In-dia chun developing coun-tries hai tax chungthua \hangpuina ding UN Trust Fund for International Co-operation in Tax Matters (the UN Tax Fund) a dingin US dollar 100,000 a pek. India ram chu khawvel rambung hai laia UN Tax Fund pe hmasa tak a ni thu UN Department of Eco-nomics and Social Affairs

for Financing for Develop-ment Office thusuok chun a hril. UN Tax Fund hi Tax chungthua UN Tax Com-mittee Committee of Ex-perts on International Co-operation \hangpuina ding a ni a, kum 2006 a UN in hi Committee an din-a in-thawk khawvel rambung hai lai voluntary contribu-tion a lakkhawm hlak a nih.

SACRAMENT HMANGRUO INCHAWK THEIHieng a hnuoia hai hi Christian Book & Stationary, ICI Secretariat Building-ah iengtiklai khawma inchawk thei a nih.1. Lalpa Zanbu semna thleng (Tray)2. Lalpa Zanbu semna no3. Lalpa Zanbu a ding Grape tui4. Lalpa Zanbu a ding bei (wafer)

(30,1,2)

Jaitley in GST roll-out suknuk a hnawlnew deLHi: Finance Minister Arun Jaitley chun Goods and Services Tax (GST) rollout hun la sukh-nuk dinga rawtna a hnawl. GST hmang ding hi khaw-pui lien \henkhat haia chun hun insingsatna ding hun la pe dinga ngenin a hun hi la sawn dingin an ngen a nih. West Bengal a Trinamool Congress chun GST tlang-zar huna hin \hang an tum naw a, sawrkar thlungpui chu GST hmang ding leia small business hai insiemremna dingin thla 6 beka sukhnuk dingin an phut a nih.

Kaikuong lien kg 9 zeta rik dapdawk

BoSTon: Transporation Security Administration chun Boston-a Logan In-ternational Airport –ah passenger pakhat bag ( lug-gage) sunga inthawk Kai-kuong lien chi (Lobstar) pakhat, kg. 9 zeta rik ding ( a la hring/dam) an dap-dawk. TSA spokesman Mi-chael McCarthy chun, June 25, 2017 nia hi Airport

Terminal C-a passenger pakhat bag an dapnaa Kai-kuong hi an dapdawk niin a hril a, Kaikuong a hmu laia a lien tak a la ni thu a hril nghe nghe bawk. McCarthy chun, Kai-kuong phur hi TSA chun a khap (ban) naw a, sienkhawm spill-proof plastic container a thun le phur ding a nih tiin a hril. (AP)

Assembly in\hung sukbuoi leiin thla khat jail intang ding

new deLHi: Zani hma-saa Delhi Assembly in\hung lai visitor gallery a inthawk pasal pahni han PWD minister Satyen-dra Jain chu paper missile hmanga dengin Assembly in\hung sukbuoi zawnga an khek (slogan an insam) lei-in thla khat sung jail intang dinga rel khum an nih. Thla khat sung jail in-tang dinga ti hai chu Rajan Kumar le Jagdeep Rana hai an ni a, AAP le minister

Jain sawisel le hrilsiet za-wnga khek an ni a, AAP volunteers nia inhrila visi-tor gallery a hi lut an nih. Hieng mi pahni hai hi AAP members han mana an sawi met hnungin As-sembly tuola duty Police han an \huoi a, a hnungin Assembly Speaker Ram Niwas Goel chun Inpui in\hung an sukbuoi leiin thla khat sung jail intang dingin Order an suo khum a nih. (ENS)

Union minister uou-lau taka inzun viral

new deLHi: Union Ag-riculture Minister Radha Mohan Singh chu uoulau takin ( in public) hmun pakhatah an zun a, an zun lai hi mi \henkhatin thla an lo lak leiin an dar (viral) nasa hle. Minister Radha Mohan Singh inzun lai thlalak hi Rashtriya Janata Dal (RJD)

in an enkawl Twitter hman-ga zanita thedar \an a nih. Tulai hnaia Madhya Pradesh-a Mandsaur hmu-na loneitu han nuorna nasa tak an nei huna tuta thla bul khan Mr Radha Mohan hi Ramdev inrawinaa Moti-hari hmuna Yoga Camp buotsaia va \hang a nih. (IE)

Jharkhand Police han Bawng vaitu an sansuokdeori (GiridiH): Jharkhand-a Giridih district-a Barwabad vil-lage –a chun Bawng vaitu (Dairy farmer) Moham-mad Usman (60) In sungah Bawng pakhat thia hmu a ni leiin mipui sangtel pungkhawmin an hlukhum a, nasa takin an sawisak a, sienkhawm Police person-nel hai inrang taka an che leiin hring le damin an va sansuok. Mita hmutu le Police hai hril dan chun mipui hin Mr Mohammad Usman In hmun \henkhat an raw siet hman niin a hril. Mipui sangtelin inhuolkhum hai sienkhawm Police chun mipui hi harsa taka nerth-lengin Usman hi a beitu mipui hai kuta inthawk an inchuthlak a, Police Jeep sunga an sielut hnung Jeep a inthawkin thawkhni zet an keidawk nawk nia hril a nih. Uman sansuok dinga fe hi Police personnel 15

vel chau an nih. Police hai an va fe huna hin Usman chu a in sunga hin khawhre loin a lo in-letder ta nia hril a nih. Mr Usman le a sunghai hi Dhanbad-a umin Usman hi BCCL central Hospital-ah enkawl mek a nih. Barwabad village a hin Mr Usman hai sungkuo chau hi Bawng vai an ni a, Bawng 8 an vai a, Bar-wabad le an \henum Man-dro village ah bawngnene (milk) supply-a fakzawng an nih. Hi thil tlung hi sui-

zui mek a nih tiin Giri-dih Deputy Commissioner Uma Shankar Singh chun a hril. Usman nuhmei Amna Khatun chun Bawng thi hi hun iemanichen liem-taa kha damnaw niin Ran doctor khawm an inentir ta thu a hril a, Bawng hi anni thatlui nia intum leia hiengang thil hi an chunga mipuiin an thaw niin a hril. Police han Usman le a sunghai va beitu mipui hai hnawtdarna dinga silai an hmetpuok naah mi pakha-tin hliemna a tuok pha. (IE)

US \hangpui SDF le Turkey Army inkaptuo el theidAmASCuS: Syria ram indona le inzawma Syria selkaltu tieng US-in a \hangpui Syrian Democratic Forces (SDF) chun Aleppo an lak tumna le inzawma an ral kapnaah hmar-thlang tienga Turkey le an inrina lai, “Turkey Army hai le inkaptuona nasatak” a tlung el thei a nih tiin SDF thu-suok chun a hril. SDF hai adviser Naser Haj Mansour chun, Nilaini-a an lo inkap metna Aleppo kawla ramri umsahai kana an hung chun Turkey army hai chu lo kap dingin SDF chun thutlukna a siem tah niin a hril. Turkey-a rebel group hai hril dan chun, SDF hrâtna biel, Syria le Turkey ramri zul Kurdish Afrin area lai sipai tamlem

a tirlut niin an hril. SDF hin Turkey rama Arab le Kurdish hai, abîkin kum 30 vel zalenna suola lo hel tah Kurdish Work-ers Party (PKK) leh an \hangruol a nih. Turkey sawrkâr chun anni \huoitu YPG hi PKK le inzawm, an helpâwl niin a ngai. Mansour hril dan chun, US coalit ion hai awp

Raqqa hi bei a nih chun SDF in nasatakin a sietpui thei ding niin a hril. Turkey sawrkar chun, Nilaini khan YPG helpawlhai umna laipui (artillery) in nasataka kap a ni thu a hril a. Turkey \hangpui rebel group hai kaptu chu YPG nia a hriet leiin YPG hai umna a kap a nih. Turkey laipuihai hi SDF khâwmin nasatakin a

do leta, a kap let ve a nih. Indawnna dawnin , ‘Aleppo le a sevela inkapna chu tlung thei zing a nih. SDF han Turkey sipai hung runtuhai an lo kap kir ve chun inkapna nasatak tlung thei a tih” tiin Mansour chun a hril a. Turkey DY Prime Minister Numan Kurtulmus chun, “Ramri zula Turkey hung bei tum-tuhai chu Turkey-in nasa-takin a lo kap let ve ding a nih” tiin YPG helpawlhai le SDF hai a ti bik deu a nih. Kurtulmus chun, US-in YPG helpawlhai râlthuom a peka a \hangpui hi Tur-key chun \ha a ti naw a, US thil thaw suol lien tak, an “lam hraw suol” na niin a hril.

Iraq-in Mosul khawpui lain ‘Caliphate” suktawpa hril

BAGHdAd: Khawvela Muslim lalram lo ngir hma-sakna ram, abîkin Iraq (Mes-opotamia) khawpui pakhat Mosul, kum thum liemtaa ISIS helpawlhai hotu Abu Bakr al-Baghdadi in Muslim lalram “caliphate” indin a ni ding thu a puongna hmun Grand al-Nuri Mosque chu an lak vawng tah le inza-wmin Muslim helpawlhai ‘lalram’ chu a tâwp tah, tiin military thusuok chun a hril.

“An lalram siemfâwm chu a tlusie ta a nih” tiin Iraq sipai thupesawngtu Brigadier General Yahya Rasool chun Iraqi TV a hril. June 29, 2014 khan Grand al-Nuri Mosque ah hin Abu Bakr al-Baghdadi chun thu hrilin, khawvêl pumpui hriet dingin ‘Muslim lalram’ (Caliphate) chu indin thar a ni (ding) thu a puong a nih. ‘Muslim lalram’ indin a nih ti a puongna ni tak June

29 bawkin Mosul khawpui chu lakkir nawk vawng a nih. Thu a puonga inthawka kum thumna char a nih. Helpawlhai hin an tlâwm tah ti an hriet leiin kum 850 neka upa tah, hun laihawl (middle age) laia bawl ta Mosque luzum (minaret), Muslim hai Biekin inchikna chu kar liemta lai khan an bomb siet tah a nih. An Mosque (Biekin) chu a se hne ta hle. Prime Minister Haider al-Abadi chun Helpawlhai hneban an ni ta leiin “in-dona chu suktawpa khâr” tah dingin sipaihai an hriet-tir niin a puong bawk. June 29, 2014 a inthawka Islamic State in Iraq and Libya/Le-vant (ISIL), khaw hnunga ISIS (Islamic State in Iraq and Syria) hai flag dum ngir chu lak thlak a ni tah a nih.

Thailand-in US Helicopter Black Hawk an chawk ding

Bangkok: Lal neia mipui ro inrelna \ha tak nih hlak Thailand chu 2014-a Military Coup a inthawkin a danglam tah hle a, râlthuom khawm an châwk khâwl nasat ta khwp el. Thailand Army Chief General Chal-ermchai Sitthisart-in a hril dan chun, US chun heli-copter \ha chi Black Hawk pali inchawktir a remti tah niin a hril. Tu tak hin Thailand chun Black Hawk helicopter 12

a nei ta a. Tuta pali hi an inchâwk zo phât chu 16 a nei tah ding a nih. “A thu hi Congress ah approval thaw dinga put lut nîng a tih” tiin a hril bawk. Hi thu hi Bangkok a US Embassy thu indawn a nia chu a hril nuom nawh a. “Thailand le US hai chun hun sâwt taka inthawkin military inlaichinna an lo nei tah, ti thu chau a hril. Thailand sipaihai khi mipui sawrkar lâkpêka rorêlna

inchupui an chîng a. Kum 2014 khawm khan mipui sawrkâr chu thlakin sipai rorêlna hnuoia sie a nih.Tamtakin an dem a. US khâwmin a dem a, sipai le diplomatic inlaichinna khawm a suktlâwm pha a nih. Ralthuom zâwr/inchâwk suktlawmpekin ex-ercise le training hai khawm a suktlawmpek a. Thailand chun China tieng a en tah a. April thla khan Chinese Submarine $ 393 million man inchâwk dingin an inrem ta a nih. Thailand Cabinet chun US ta a hluihai thlengna dingin Chinese tank sawm, $58 million man inchâwk a remtih bawk a nih. Thai-lan le US inlaichinna chu President Donald Trump tling hnungin a \ha met a. President Trump chun PM Prayuth Chan-oocha chu US inzin dingin a fiel a, inzin a la tum bawk a nih.

Punjab le Haryana HC judges dingin lawyer 6new deLHi: Sawrkar thlungpui chun Punjab le Hary-ana High Court haia Lawyers 6 hai Judges a hlangkai din-gin a recommend-a President pawmpuina nghak mek a nih. Lawyers 6 Judges a hlangkai dinga recommended hai chu Arvind Singh Sangwan, additional advocate general hlui Mahabir Singh Sindhu, Haryana senior deputy advo-cate general hlui Rajbir Sehrawat, senior advocate Anil Khetrapal, Sudhir Mittal le Avneesh Jhingan hai an nih.

NE DGPs, IGPs ConferenceGuwAHATi: Zanikhan Guwahati hmunah 24th NE Director Generals of Police and Inspector Generals of Police le Heads of Central Police Organisations con-ference nei a nih. Confer-ence hi Assam Chief Min-ister Sarbananda Sonowal in a hawng.

PM in tharum insuona tlung hlak in a lungril a sukna thu a hril

AHmedABAd: Prime Minister Narendra Modi chun India ram sunga tharum insuona tlung rawp hlak chu pawi a ti thu, a lungril a sukna thu zanita Shrimad Rajchandraji pi-engchampha vawi 150-na le inzawma Ahmedabad-a Sabarmati Ashram bula Abhay Ghat a nei huna thu a hrilnaah a hril. Bawng venghim nu-omna leia inthatna thlung hlak chu thil pawm theilo a ni thu hrilin Pu Mahat-ma Gandhi khawm khan a pawm thei thil a nih tiin a

hril. Pu Gandhi duthusam sukpuitlingna dingin mitin \hangruol dingin mipui hai a ngen. Shrimad Rajchan-draji hrietzingna dinga siem postal stamp le coin pahni a tlangzar bawk. Chun, PM hin zan-ikhan Rajkot hmunah Race Course ground-a Samajik Adhikarita Camp neina hunah Divyangs mipui 18,000 chuong hai kuomah hmangruo Rs. 35 crore manhu ding a sem bakah Aji Dam hmunah project tum tum a hawng bawk.

Page 4: Sawrkârin Manipur thar a siem mêk a nih: N. Biren Singh Thar/2017/June/HT-30-06-2017.pdf · 30/06/2017  · & Family Welfare Anu-priya Patel in RIMS Hos-pital, Imphal-ah Digital

Hmasawnna Thar4 EntErtainmEnt / SportSTHLAdo (june) 30, 2017zirTAwpni (fridAy)

Tuolsung/Imphal ,eTc.

CONFEDERATION CUP SEMI FINAL 1 RESULT

Chile chun Penalty-in Portugal hnein Final an lutNilaini zan khan Confed-eration Cup Semi Final hmasa lem inkhelna Chile le Portugal haiin an nei a, hun pangngai le hun belsa-ah a tu tieng tieng khawma goal an thun bik naw leiin penalty an pet a. Chile goalkeeper Claudio Bra-vo chun Portugal hai pet hmasa pathum hai a saved vawng leiin le anni tienga pet hmasa pathumhaiin an thun vawng leiin 3-0 in hratna an chang ta a nih. Portugal ta dinga pet hmasahai chu Quaresma, Moutinho le Nani hai an ni

a, a pathum hin Bravo hin a save fai vawng a nih. Portu-gal ta dingin a tlangpuiin C. Ronaldo hi a tawpna taka pet hlak a nih a, hi zan hin a pet ve hman ta naw tina a nih. Chile hi hrat an phu

lem ti thei dingin an um asanchu inkhel sung khan hun remchang an hau lem a, goal ban khawm vawi-hni tawp an indengtir a nih. Final hi Pathienni zan khin inkhel ning a tih.

Season khat chau hnungin Dani Alves chun Juventus a suoksanManchester City-in lak an lo beisei hlak, Dani Alves chun Serie A Champion Juventus chu season khat hnungin a suoksan tah. Kum 34 mi, Brazillian right-back hin a suoksan thu hi instagram account-ah a tarlang a nih. A ziek dana chun, ‘Vawisun hin kan inzawmna a tawp tah a, anachu club ngainatu le lungril taka Juvetus hman-gaituhai hi theinghil ngai nawng ka tih, Juventus hi Club ropui tak a nih,’ tiin a ziek. Manchester City le hin hrilzawm an nih a, anachu

tu chen hin an inbiekrem di’m ti ruok chu hriet a la ni nawh. Alves chun Juven-tus hmangaituhai (fans-hai) chungah iemanih an lun-gawinaw zawng a lo thaw pal chun ngaidam an hni thu a hrilsa bawk.

Juventus ta dinga an khel nuhnung tak chu Champions League Finala Real Madrid laka 4-1 a an tlawm \um kha a nih. Ju-ventus ta dingin vawi 33 an lang hman a, Serie A title a lakpui bawk.

ISL chun AFC hrietpuina a hmu tah

Indian Super League chun a tawp a tawpah AFC (Asian Football Confedera-tion) hrietpuina a lo hmu tah. Chu dungzui chun sea-son 2017-18 an thawkin In-dia chun National League pahni a nei ta ding a nih. Indian Super league edition pathumhai kha AFC chun a lo la hrietpuinaw a nih. All India Football Confederation chun AFC kuomah ngenna a lo siem tah, General Secretary Dato Windsor John in hming a ziekna chu AFC chun ngun

taka enin hrietpuina pek tlaka a ngai leia hi hriet-puina hi pek a nih. Tuta inthawk Indian League winner hai chu AFC Champions League Qualifying-ah \hang thei an ta, ISL champion hai khawm AFC Cup qualify-ing-ah \hang thei ta bawk an tih. Hienga plan siema um hi permanent a la ni naw a, stakeholders haiin hun sawt tak dai ding plan thar an la hung riruong ding niin AFC thusuok chun a tarlang.

Saul Niguez hi zawr ni naw nih : Atletico MadridAtletico Madrid President Enrique Cerezo chun an star midfielder Saul Ni-guez zawr tumna a um naw thu chieng takin a hrillang. Zlatan Ibrahimovic le in-biekna tawpsan el naw sien khawm Saul hi zawr a ni chuong naw ding thu le, club-ah la um zing ding thu a hril. Saul hi Barce-lona khawma an lo beisei ta hlak a, anachu a khaw tieng tieng khawm a suok naw hri ding a nih. Kum 22 mi Spanish midfielder hin Thawleni

zana Under 21 Euro 2017 Semi Finalah Italy laka hattrick siem thei ngat a nih. Cerezo chun, ‘Saul hi player \ha tak a ni a, Atlet-ico-a hin sawt tak la um a

tih. Club dang le inzawmna an nei ka ring ngai nawh a, ama hi Atletico a ni tawp a nih. Chuleiin khaw lai club-a khawm fe naw nih,’ a ti tawp.

KHAwmAwi: Manipur Idol 2017 a 1st Runners-up ,Nk. Christina Shakum chun tulai hin single music video ‘Lemang I lo der ’ ti hla chu mitin en thei vat dingin shooting ngawr ta-kin a nei mek. Hi single music video hi JC Productions, Aurora Photography, Lyan Pic-tures le Samuel Minthang Photography ha’n videog-

Srikanth lawmpuinain Rs. 50 lakh cheque inhlanAmrAVATi: Andhra Pradesh Chief Minister N. Chandrababu Naidu chun Indonesian Open Super Se-ries Premier le Australian Open Super Series men’s singles title latu Kidambi Srikanth chu lawmpuii nain Rs. 50 lakh cheque an hlan. Mr Naidu chun a state mi hiengang champion ni thei an hung suok chu mal-sawmna a ni thu hrilin an iempui hle thu a hril a, a state-a sports sukhmasawn-na dinga theitawpa hma lak a ni ding thu a hril. Srikant lawmpuina hi Tummalapalli Kalakshet-ram Vijayawada hmuna nei a ni a, lawmpuinaa Rs. 50 lakh cheque an hlan bakah Group 1 officer post pek

dingin Mr Naidu chun a tiem bawk a nih. Hi huna hin Srikanth coach, Dronacharya award-ee Pullela Gopichan khawm chawimawinain Rs. 15 lakh an hlan bakah hi huna hin Srikanth chun CM Naidu hi Badminton racket a pres-ent (pek). Foreign coaches hnuoia training a lak theina din-

gin Srikanth chu financial support pek a ni ding thu, Amravati hmuna sports University chu inkhelmi-hai sukphurna dinga suk-changkang a ni ding thu, Visakhapatnam le Tirupati haiah regional sports cen-tre hawng a ni ding thu Mr Naidu chun a hril bawk. (TOI)

CDSA \huoitu th-lang thar hai

lawmpuinaCCpur: Northeast Youngster Footballer hmal-aknain zanikhan Ngathal Filed-ah Exhibition match le CDSA \huoitu dinga th-lang thar hai lawmpuina hun hmang a nih. Hi huna hin visiting team Kangpokpi Subroto Under 17 Champions, Mot-bung H/S le Northeast Youngster Footballer han exhibition match an inkhel a, 1-1-a an indraw hnungin Imphal Veteran le CCPur Veteran team han exhibi-tion match an inkhel nawk.

Orientation Training an neiCCpur: Manipur sawrkar in Health Department hnu-oia thawk ding Nurse a lak, district sunga PHC, PHSC le CHC haia thawk ding hai chu zanikhan CMO Conference Hall, CMO Complex-ah Orien-tation/Induction Training pek an nih. Training a hin District hospital-a thawk dinga lak

Nuse 18, PHC, PHSC le CHC dang dng haia thawk ding Nurse 40 chuong an \hang a. Nurse lak thar hai hin June 15, 2017 nia CMO kuoma joining report an pek le inzawma induc-tion training hi buotsai a nih. Training a hin Dr V.C. Pau Tonsing, DFWO, CC-Pur le Dr Kim Simte, CMO,

CCPur han training an pek. CMO chun, nurse lak thar hai training pek lova sin inthawtir a nuomnaw leia fund umsa um lova train-ing hi a buotsai pui a ni thu a hril a, July 1, 2017 a inthawk an thawkna ding hmun chita um seng dingin a hril tawl.

India communication satellite GSAT-17 hlawtling taka kapsuokKourou: June 29, 2017 zingkar dar 2:29 (IST) khan French ram sunga Kourou hmuna Ariane Launch Complex No 3 (ELA 3) a inthawk India communication satellite thar tak GSAT-17 satellite phurtu Arianespace Flight VA238 chu hlawtling taka kapsuok a nih. GSAT-17 kapsuoka um hi communication services hran hran pesuok thei ding Normal C-ban, Extended

C-band le S-band hai phur-tu kg. 3,477 zeta rik a nih. Hi baka hin Meteorological data relay le satellite based research and rescue servic-es a ding equipments hai a phursa bawk a nih. GSAT-17 hi ISRO in tuta thla sunga satellite a kapsuok pathumna a nit ah. Tuta hma khan Sriharikota spaceport a inthawk GSLV MkIII le PSLV C-38 hai hlawtling takin a lo kap-suok ta bawk a nih. (AIR)

Meghan-in Harry Hmu Dingin London A Pan

London: Britain lalnau Prince Harry bielnu Meghan Merkle, Toronto, Canada-a um chun a fakzawngna sin acting châwl a nei lai tak a ni leiin a ngai em em Prince Harry hmu dingin London a pan tiin E! News chun a hril. Mita lo hmutuhai hril dan chun Meghan hi a hlim em em a, airport thawktuhai khawmin an lo hriet ta bawk leiin London ah an hmu chun an lo lâwm ve hle a. Check-in vel lai khawm an nui deu ran a nih. Meghan hin Jean kekawr pawl le zakuo sweater hma pum a hak a, lukhum dum le tarmit dum a bun bawk a. Kut khingtiengin Trolley a kei a, bag a pai bawk a. Airport a hung lut chara inthawkin private security pakhatin a zui/\huoi zing a, motor lo nghaktu chu panin Kensington Palace panin an tlân veng veng nghâl a nih. Meghan hung inzinna san tak hi official-a puong a um nawa chu Harry kawla um dinga hung niin E! News chun a hril. “Sin dang” khawm London ah thaw ding a nei nuol leiin thaw bawk a tih” tiin a hril a. Harry leh an hmakhuo ding hriltlâng dingin Kensington Palace ah an nghat niin a hril bawk. Kensington Palace hi Harry le William hai umna a nih. Meghan hin London ah Harry a pan naw leh Harry-in Toronto ah a zu pan a. Harry Toronto a fe chang hin Meghan a inah um lovin, Meghan ruolnu

inah hun an hmang kawpa an inpawl lem hlak niin Meghan a ruolnu pakhat chun a hril; press-media hai laka inthup an nuom leiin. Harry chun, “London suoksan hun thawveng tak tawite chauh hang hmang khawm hi inhawi ka tih a, ka thlakhla hlak” tiin a hril. H i e n g l a i z i n g h i n Meghan chu Toronto a inthawka London ah inpem lut a tum ta niin thudawngna chun a hril bawk. Meghan hin a film chang lai “Suit” final season a la zo naw leiin a la suoksan sawng thei nawa ti chauh a nih a. Final season shooting zo phât chu London-ah inpemlut a tum a nih. Hienglai zing hin Prince Harry chun Meghan le an hmakhuo ding ngun takin a lo ngaituo tah a. A nuom dan chun, lalnau ang ni lovin, lalsungkuo ang khawm ni bawk lovin, mi narân taka um a nuom thu a hril. “Lal lo ni lang khawm, bazaar le ilo vel chu kei ngeiin thawng ka tih” tiin a hril. “Nau nei lang khawm, narân takin um an tih” a ti bawk a. Nun narân taka umdân hi a nu lady Diana-in an chûktir niin a hril. Harry chun, ama le a u William le a pi Queen Elizabeth hai chenin lal ni hi an inhawk bek bek lei a ni nawh a. England mipuihai laka an mawphurna nia an hriet leiin mipui beisei ang le thaw dinga um chu an thaw el niin a hril.

Ariana Grande Brazil Khawpui Rio De-Janeiro ahrio de jAneiro: US nunghâk hlasak-thiem a World Tour “Dangerous Woman” European leg chu buoina tamtak le chanchin tamtak kârah a vangduoina chu vangneinaa inchanga hlawtling taka a zofel hnung, kar hni vel chau a châwl hnungin South America leg \an dingin Brazil khawpui Rio De Janeiro a tlung nawk tah. Ariana hi Rio khawpui a hung lut ding hi tamtakin an lo hriet nawh a, press-media tlawmtein an lo hriet leiin airport ah an lo inchana, an thaw fuk ve fet chu a hawi . Ariana Grande chu airport ah a body-guard le security force han lo nghakin an veng nghâl a, hnai deuva hmu thei an nawh. Airport a inthawkin a tlungna ding hotel panpui nghâl a nih a. Hotel-a khawm hin hmun dangah fe lovin a tlungna hotel hnungtienga balcony ah dak suokin khawpui mawi tak chu a thlîr vel a, a hlim hmêl hle, an nui ver ver deuh ran a nih. May 22 zana an bomb puok leiin May-June sung lungril sawla umin a program siem ta sa, European Tour chu a nei sun-zawm tho a, hlâwtling takin a zofel tah a. A tira inthawka plan ang ni ta lovin Manches-ter ah concert vawi hni a nei a. Manchester bomb puoka thi le hliemhai \hangpuina ding $4 million a pek thei bawk leiin Manchester Council chu July 12 khin ‘citizen’ tak tak ni dingin an laklut ding a nih. European Tour a zo le inruola social media fethlenga lâwmthu a hrilnaa chun, “I mi ngaisakna le in mi hmangaina hai po po leiin lâwmthu ka hril. Mi tamtak le keia ta dinga thlavaium tak thla, hun khir tak ka tuok sûnga in mi hnemna le mi ngainatna in suklang hai po po leiin ka lâwm takzet a nh.

In hung nuom leiin lawmtu ka hril cheu. Ka sungril taka inthawka ka lâwmthu a nih” tiin a hril. Ariana huoisen leiin helpâwl bomb kut tuor thi le hliemhai khawmin huoisenna thar an nei a, Britain mipui po po sukhrât thartu a nih tiin abîkin Manchester han an inpâk hle. A hla/album 2014 kuma mi “One Last Time” ti chu a re-release a, 2.9 million zaw-rin 61, 000 download a um nghâl a. A hlâwk po po chu We Love Manchester Emergency Fund ah a lut vawng a nih. Tuta a South America Tour, Brazil a con-cert na dinga mihai ruok hi chu a organizer hai le an insem ding a ni tah.

Adele, Charity Concert Nei, Tour Tawpsan DingL o n d o n : G r a m m y Award winner le British hlasakthiem kum 30 hnuoia millionaire kai thei tlaw-mtehai laia mi, nau pakhat nei Adele chun thla bul laia Grenfell Tower kangmei suoka harsatna tuortuhai \hangpuina dingin fund raise concert a nei a, mipui an tam hle. Wembley Stadium, Lon-don ah mipui sang telhai lai chun a hla sak kar lakah le a hran lieua thu hrilin, vic-tims hai \hangpuina ding an thei an gang le phal angang donate dingin a ngên tâwl a. Hieng ang ‘live concert’ hi a nei nawk tanaw el thei thu a hril bawk. “I might never see you again at a live show” tiin live concert a nei tum naw niin a hril. Amiruokchu, hla phuok le hlasak, music siem ruok chu a la sunzawm pei ding niin a hril. A tum dan chun in ah umin hlahai phuokin inzin suok ta lova um a nuom niin a hril. Kutzieka a fans hai kuoma lekha an suonaa chun, thu sei deu a ziek a, a tâwpna takah “I want my last to be at home (in London)” tiin a ziek. Grenfell (kangmei suok-na hmun) ah vawi hni ka fe tah a. Hi concert zo khawm

hin ka fe nawk ding a na, thil tamtak thaw ding a la um a nih. Vawisun hi kar hni a tlingna a ni tah a. Mihaiin an theinghil tan tah a, \hangpui ngai an la tam si. Kei khawm pawisa ka hmu dawk dawk chu hung donate ka tih tia intiem ta ka nih. Hung donate ve ro. “Mi tamtak chu pawisa tamtak tak tak in sêng tah ti khawm ka hriet, \henkhat la

thaw ve lo khawm in um el thei. In thaw nuom naw chun tukhawm ei intilui nawh. Amiruokchu, midang hai kuomah khawm an harsat thu hi hril pei dingin ka ngên cheu” tiin a hril bawk.Adele hin Wembley ah con-cert pathum la nei ata, a World Tour zona a nih ta ding a nih. A Tour sung hin Europe, America, Australia le New Zealand haiah mi

maktaduoi 2 neka tamin a concert an en a nih. A note-a a ziek dan chun, thla 15 sung inzin ngawt thawa a tâwpna ding a hei tlung el tah chu lâwmum a ti thu a hril a. “Khuol inzin (tour fe hi) ring nêkin a hau an taka sâwl a um. Ka mimal tak lem chun harsa ka tih. Kei chu ieng-khawm kan nawh a, thil chite te haiah hlimna le lawmna ka hmu nasa em em. Insunga um mi ka ni angin thil chite te hai hin an mi suktâwm a nih. Bakah, inzin hi ka thiem naw em em a, tu chen khawm hin ka la thiem nawh!” Adele hin Tour a nei sun-gin show/concert vawi 119 a nei tah a, tuta London-a pali a la nei dinghai hi a zo phât chu concert vawi 123 a nei ta ding a nih! “Live show ah ka hmu ta naw el thei cheuva, ka damsung chun hre zing tang ka tih, theinghil ngai nawng ka cheu!” tiin a fans hai an thla. Grennfell Tower kang-mei suok leia mithi official record dungzui chun 80 an ni tah. Sansuokna sin hi an la thaw zinga, mithi zat chie hi hriet thei a lan nawh a, hi nek hin an tam lem ring a nih, asan chu Building chung tienghai lut thei a lan naw leiin.

Single music video Shooting nei mek

raphy le editing hai uluk le mawi khai takin an buoipui mek a , an hma tieng zo fel vat an tum thu an hril. HSA Platinum star Hunt 2014 huna inthawka mi tamtak hrietlar le mi tamtak Star - Nk. Chris-tina Shakum hi a rawl a mawiin a hla hai mi tamtak ngainuom a tling a, a hlasak thenkhat hieng, ‘ Chun-gsawrthlapui’, ‘Interview’, ‘Lemang I lo der’ ti hai lem hi chu thangthar hai ngaiv-en a hlaw hle a, ngai nuom um an tiin an Smart-phone ah hai an nei deu fur ti inla hril suol ring a um nawh . Pu Sawnglawmthang a naunu- Nk. Christina Sha-kum hi kum 1998, July 11 khan Khawmawi khuoah a pieng a, unau 3 an ni,ama hi an milai niin Rayburn College-a B.A. 2nd Year inchuklai mek a ni a. Ieng-tikam a single music vid-eo ‘ Lemang I lo der’ hi a tlangzar ding? ti chu tulaia a fans hai ngaiven a nih. -Muona Infimate

Charge inhlanna an nei

CCpur: Churachandpur District Sports Association (CDSA) Election zo le th-langthara um hai Certifi-cate inhlan an ni hnungin zani zantieng khan CDSA President hlui le thar han Lalhrillien, EM, ADCC office chamber-ah charge inhlanna an nei. Hi huna hin outgo-ing President Pu Lalvul-lien chun President thar G. Thiauthianmung kutah CDSA file pawimaw hai umna Steel Almirah chabi inhlanna a nei a, President a ni sung \awngkam mawi-lo le thaw suol a lo nei a

ni chun ngaidam dingin ngenna a siem a, inkhelmi ninaw sienkhawm sports tieng an hning leia inkhel-na hi a profession anga a ngai thu a hril. AMFA a Vice President a nina le inzawmin District le Club hai ta dinga thaw thei a nei chun theitawpa \hang a lak ding thu a hril. Charge inpek a ni zo hin President inrawinain CDSA \huoitu dinga thlang thar han Peace Ground, Tuibong a CDSA Temporary Office sirin file hai enfelna an nei ng-hal.

WB le Darjeeling chu \he theilo a nih: TMCKoLKATA: Gorkha Janmukti Morcha (GJM) in West Bengal \hedar-a Gorkhaland state hran siem dinga ngen-na leia nuorna le helna nasa tak an nei mek le inzawmin, Trinamool Congress chun, Darjeeling chu West Bengal-a inthawk \hehran thei lo a ni thu zanikhan an hril. Gork-haland ngentu GJM hai chu inbiek an nuom a ni chun sawrkar chu inbiekpui dinga inpeisa zing a ni thu a hril.