sensitiviti antara kaum

8/2/2019 sensitiviti antara kaum

1/20

KANDUNGAN

PENGENALAN1 - 2

AGAMA :i. Isu mengenai Lina Joy dan Moorthy.3 - 4

ii. Gereja dibakar..5 7

POLITIK :i. Isu Hindraf 8 9

KEBUMIPUTERAAN DI MALYSIA :i. Hak dan keistimewaan bumiputra termasukSabah dan

Sarawak..10-12

PENDIDIKAN :i. Kuota pelajar bumiputra dan bukanbumiputra.13 17

ii. Isu mengenai pengetua (Siti Inshah)di Kulai, Johor..18 20

KESIMPULAN :21 24

RUJUKAN : .25

LAMPIRAN :i. Peristiwa 13 Mei 196926 27

ii. Hindraf .28


2/20

PENGENALAN

Sejak kebelakangan ini, banyak isu yang menyentuh sensitiviti kaum timbul dan sering

diperdebatkan.Dalam dunia politik di Malaysia, konflik perkauman telah menjadi bahasa rasmi bagi

perdebatan mereka.Hubungan etnik yang mantap sangat perlu dalam kalangan rakyat sesebuah negara

yang mempunyai kepelbagaian agama, bahasa, budaya dan etnik.Perbezaan dari segi agama,bahasa dankebudayaan sangat ketara dalam masyarakat majmuk. Perbezaan ini menjadi amat sukar apabila setiap

kaum terus menebal dengan bahasa dan kebudayaan masing-masing. Polarisasi antara etnik wujud

sekiranya setiap etnik itu lebih mengutamakan anggotanya dalam memilih sahabat dan mendapatkan

pekerjaan. Cabaran dari segi kepentingan nilai ini akan mewujudkan masalah yang lebih besar

seandainya fahaman etnosentrisme itu dijadikan pegangan dalam masyarakat.

Hubungan etnik di Malaysia mengalami turun naik.Tragedi 13 Mei 1969 merupakan sejarah hitam

negara yang menunjukkan bahawa perlaksanaan dasar pada masa lalu kurang berkesan dalam

menghadapi masalah perkauman yang wujud. Peristiwa hitam ini berlaku kerana perjalanan kempen

pilihanraya yang dipenuhi dengan isu-isu perkauman dan sensitif seperti bahasa, agama dan kedudukan

istimewa orang Melayu. Tragedi ini yang mengakibatkan kehilangan nyawa serta harta benda dan

mempunyai kaitan yang rapat dengan Pilihan Raya Umum 1969. Isu Perkauman dalam Pilihanraya 1969

tercetus lantaran slogan Malayan Malaya yang diperkenal oleh Lee Kuan Yew sebelum Singapura

dikeluarkan daripada Persekutuan Malaysia pada tahun 1965. Provokasi daripada pihak pembangkang

bermula pada malam 10 Mei 1969 yang menghina kaum Melayu sehingga ada sebilangan Melayu yang

membuat tindak balas. UMNO telah mengadakan perarakan balas pada pagi 13 Mei 1969 yang

mengakibatkan terjadinya peristiwa ini. Hal ini adalah kerana perasaan emosi yang tinggi dan kurangnya

kawalan dari kedua-dua pihak.

Dari sudut ekonomi peristiwa 13 Mei, banyak meninggalkan kesan yang negetif terhadap masyarakat

Melayu khasnya dan golongan bumiputera amnya. Pengenalan ekonomi mengikut ras umpamanya

adalah bukti yang jelas kepada persoalan ini. Keadaan ini merupakan suatu kesan yang nyata selepas

penjajahan British. Dasar ekonomi baru yang dirancangkan oleh kerajaan pada 1971 merupakan satu

usaha bertujuan untuk mengimbangi kembali kedudukan ekonomi dan hubungan antara kaum di

Malaysia. Peristiwa pahit 13 Mei 1969 bukan sahaja dicatat sebagai sejarah pertelingkahan kaum yang

menggariskan sempadan - sempadan yang harus diteliti dan dipelihara oleh semua pihak, malah ia turut

memaparkan rahsia-rahsia pembinaan Negara bangsa yang mencakupi bidang-bidang politik, sosial danekonomi serta betapa pentingnya integrasi nasional. Andai kata petanda-petanda yang diperolehi itu

gagal dimenafaatkan sudah tentu cita-cita untuk membina Malaysia sebagai sebuah negara maju dan

makmur akan menjadi bayangan sahaja.


3/20

AGAMA

Seperti yang dinyatakan dalam Perkara 3(1) Perlembagaan, agama Islam diberi kedudukan yang

istimewa berbanding agama-agama lain di negara ini. Ini terbukti apabila undang-undang tertinggi ini

menyatakan bahawa Islam adalah agama Persekutuan manakala agama-agama lain pula bebas untuk

dianuti dan dipraktikkan oleh penganut-penganutnya. Dalam konteks negeri-negeri pula, hampir

kesemua Perlembagaan negeri-negeri memperuntukkan bahawa Islam adalah agama rasmi negeri di

samping jaminan kebebasan beragama terpelihara sebagaimana dalam perlembagaan. Peruntukan

seumpama ini merupakan kesinambungan kepada apa yang wujud dalam perlembagaan bertulis negeri-

negeri Melayu sebelumnya seperti Perlembagaan Negeri Johor 1895 dan Negeri Terengganu 1911. Apa

yang menarik untuk diberi perhatian ialah peruntukan mengenai Islam ini diberi keutamaan dari segi

urutan peruntukan dalam perlembagaan. Kita telah menyaksikan bahawa pada masa ini terdapat

golongan yang mempersoalkan Islam sebagai agama rasmi Persekutuan. Perkara yang telah dipersetujui

bersama oleh pengasas-pengasas dan pejuang-pejuangkemerdekaan terdahulu tidak patut dipertikaikan

lagi. Sesiapa yang berbuat demikian maka mereka tidak layak menggelar atau mengakui bahawa diri

mereka adalah rakyat negara ini.

Di Malaysia, kepercayaan kepada Tuhan (menurut agama masing-masing) ditetapkan sebagai tonggak

pertama Rukun Negara, dan kehidupan rakyat adalah berasaskan pada pegangan agama. Dalam tahun-

tahun kebelakangan ini, hubungan antara agama khususnya Islam dan bukan Islam menjadi semakin

penting, lebih-lebih selepas Peristiwa 11 September 2001. Di Malaysia juga, walaupun secara umumnyahubungan antara agama adalah baik, namun hubungan ini akhir-akhir ini telah menjadi isu yang sensitif.

Di negara ini, wujud dua sistem undang-undang dan institusi yang mengendalikannya, iaitu undang-

undang sivil yang berkuatkuasa ke atas semua warganegara dan dikendalikan oleh mahkamah sivil, serta

undang- undang syariah yang berkuatkuasa ke atas semua penganut agama Islam dan dikendalikan oleh

mahkamah syariah. Beberapa kes telah dibawa kemahkamah sivil dan juga mahkamah syariah

berhubung dengan status agama seseorang. Dua contoh yang ketara dan mencetuskan keadaan yang

agak tegang dikalangan masyarakat Islam dan bukan-Islam ialah kes Lina Joy yang asalnya beragama

Islam tetapi menukar agamanya kepada Kristian. Beliau telah mengemukakan tuntutan di mahkamah

sivil supaya mengarahkan Jabatan Pendaftaran Negara menghapuskan status Islam dalam kad

pengenalannya tetapi ditolak berasaskan hujah bahawa status Islam seseorang adalah di luar bidangkuasa mahkamah sivil kerana ia terletak pada mahkamah syariah.Isu murtad merupakan subjek yang

sensitif bagi orang Melayu yang hampir 100 % menganut agama Islam di Malaysia. Keboleh- percayaan

terhadap kerajaan boleh disalahtafsir jika gagal menangani isu-isu sebegini dan boleh mencetuskan

rusuhan. Dalam perbahasan yang timbul, pelbagai pihak telah mengeluarkan berbagai kenyataan yang

menggambarkan salah faham terhadap isu sebenar yang mendasari kes tersebut. Meskipun keputusan

Mahkamah Persekutuan ini menggambarkan seolah-olah kegusaran bukan Islam terhadap kebebasan


4/20

beragama terbukti benar, keputusan ini sebenarnya tidak bermakna orang bukan Islam tidak dapat terus

mengamalkan agama pilihan mereka. Keputusan tersebut juga sama sekali tidak bermakna mana-mana

pihak boleh memaksa orang bukan Islam memeluk Islam. Kebebasan beragama secara keseluruhannya

masih dipelihara.Kes kedua melibatkan Moorthy, seorang India bekas pendaki Gunung Everest, yang

asalnya beragama Hindu, tetapi memeluk Islam tanpa pengetahuan keluarganya. Apabila beliau

meninggal dunia, keluarganya menuntut untuk mengurus jenazahnya menurut agama asal manakala

Jabatan Agama Islam menegaskan adalah menjadi tanggungjawab mereka mengurusnya secara Islam

kerana Moorthy telah memeluk agama itu dan berdaftar sebagai seorang Islam. Kes itu dibawa ke

mahkamah syariah yang memutuskan Moorthy seorang Islam dan jenazahnya harus diurus menurut

Islam.

Peristiwa pembakaran tiga buah gereja; gereja Metro Taberate, di TamanMelawati, gereja Assumption

dan Life Chapel di Petaling Jaya pada tahun ini adalahs esuatu kejadian yang malang. Gereja adalah

rumah ibadat. Pembakaran rumah ibadat sangat sensitif sekali tidak kira rumah ibadat agama apa sekali

pun.

Kejadian ini bukan pertama kali berlaku di negara ini.Sekitar tahun 1986/87 tiga buah masjid pernah

dibakar hangus di Pahang. Kejadian itu sungguh menghiris hati umat Islam. Masjid yang terlibat ialah di

Teriang dan di kampung Bohor Perpindahan Banjir dalam Maran Pahang. Rakyat negara ini mengutuk

atas kejadian itu. Begitu juga dengan kuil hindu juga pernah menghadapi nasib yang sama. Kalau tidak

salah ingatan tiada pula laporan sama ada mereka bertanggungjawab dengan kejadian itu berjaya

ditangkap atau tidak? Kini giliran gereja pula cuba dimusnahkan. Tidak kira siapa atas apa yang berlaku.

Tidak seharusnya rumah ibadat di bakar! Kita sangat kesal dengan perbuatan tersebut.

Kita berharap polis menjalankan siasatan dan menangkap orang yang bertanggungjawab melakukannya.

Dalam melihat kejadian ini apa yang perlu difahami dan dikaji ialah kenapakah berlaku kejadian malang

itu. Mengutuk tidak menyelesaikan masalah tetapi berfikir mencari sebab musababnya paling mujarab

demi memastikan kejadian itu tidak akan berulang pada masa akan datang baik keatas rumah ibadat

penganut agama apa sekalipun. Adakah pembakaran itu disebabakan isu yang berlaku sekarang ini,

mengenai tindakan Kristian yang beriya-iya ingin menggunakan kalimah Allah dalam majalah Herald.

Adakah itu puncanya? Kita tahu suhu dan darah orang Islam panas gara-gara isu berkenaan.Pun begitu

kita tidak boleh menuduh kejadian itu perbuatan orang Islam.Orang Islam yang bersemangat 1 Malaysia,

yang liberal dan memahami akan kesejagatan kalimah Allah tidak mungkin melakukannya. Mereka akan

menjaga kesucian gereja dan rumah ibadat agama apa sekalipun. Jadi siapakah yang bertanggungjawab?

Apakah ada anasir lain yang sengaja ingin menimbulkan perpecahan dan menanam benih prangsangka

di kalangan penganut agama di negara ini. Yang melakukan tersebut atas niat itu tentulah musuh

negara. Mereka melakukan jenayah itu dengan harapan untuk menimbulkan pergaduhan antara

penganut agama di negara ini. Zaman semasa Parti Komunis Malaya (PKM) aktif dulu jika berlaku apa-


5/20

apa perbuatan memusnahkan harta awam ianya akan dikaitkandengan perbuatan jahat komunis. Hari

ini komunis sudah tidak ada. Chin Peng nak balik pun dilarang. Lagipun komunis tidak sesekali bertindak

ke atas kepentingan mana-mana agama.

Semua pihak seharusnya jangan cepat melatah dalam membuat penilaian keatas kejadian itu.Walaupun

suasana hari ini darah orang Islam panas, tetapi jangan ada yang terus menunding jari dan meletakkan

kejadian itu dalam tanggungjawab orang Islam. Sesiapa juga cuba mengaitkan dengan orang Islam

memburukkan lagi keadaan.

Polis haruslah menyiasat sebaik mungkin. Pihak Kristian juga perlu memahami kenapa gereja dibakar.

Kalau mereka merasakan ia berpunca dari suasana yang timbul tempoh hari, maka berusahalah untuk

mengatasi mengembalikan semula suasana sebelum 31 Disember tahun lalu sebelum Mahkamah Tinggi

membenarkan perkataan Allah digunakan.

Penganut Krsitian dan semua orang kena menerima hakikat kenapa perkara malang ini tidak terjadi

sebelum ini? Sesungguhanya dalam masyarakat majmuk seperti Malaysia ini jangan ada niat hendak

mencuba atas apa tujuan sekali pun kerana ia sangat berbahaya. Dan atas semangat 1 Malaysia dan

sebagai hak sejagat rakyat Malaysia harus sama-sama menjaga keselamatan masjid, gereja dan kuil.

POLITIK

Dari aspek politik pula, masyarakat India membentuk 8% dari 26 juta penduduk di Malaysia. Kebanyakan

daripada mereka dibawa masuk oleh british kira-kira 200 tahun dahulu untuk bekerja di ladang sebagai

penoreh getah. Sehingga hari ini sosio-ekonomi masyarakat India berada di belakang masyarakat utama

lain seperti cina dan melayu. Masyarakat India yang kebanyakannya beragama hindu telah mendirikan

banyak kuil di kawasan ladang dan kebanyakannya tidak berdaftar. Dengan arus perubahan yang

melanda Malaysia, banyak kawasan ladang dibangunkan dan ini mencetuskan konflik antara

pihakberkuasa tempatan yang mahu struktur haram dimusnahkan yang berhadapan dengan tentangan

masyarakat Hindu. Beberapa siri perobohan kuil hindu terutama Kuil Mariaman di Padang Jawa,Selangor, pada 15 November 2007, menyemarakkan lagi perjuangan Hindraf yang mendakwa kerajaan

Malaysia mengabaikan sosio-ekonomi masyarakat India. Dengan menggunakan sentiment agama dan

perkauman, Hindraf mendakwa kaum India dan agama Hindu ditindasoleh kerajaan Malaysia yang

dipimpin UMNO dan mendakwa berlaku genosid(penghapusan etnik) dengan memberi contoh lebih 100

orang India dibunuh semasa peristiwa medan kampung. Propaganda mereka disebarkan melalui

majlisforum, pengedaran buku dan risalah dalam bahasa tamil , penggunaan laman webdan SMS bagi


6/20

mendapatkan sokongan moral dan material daripada kaum India. Kerajaan Malaysia mendakwa Hindraf

turut menjadi dalang menentang pihak berkuasa tempatan yang hendak merobohkan kuil haram Hindu

malah akan menggunakan gangster bagi menghalang perobohan kuil pada masa depan.

Pada hari 25 november 2007 Hindraf menganjurkan perhimpunan 100,000 penduduk India dan

menghantar memorandum ke Kedutaan britain di Jalan Ampang, Kuala Lumpur. Memorandum dengan

100,000 tandatangan ditujukan kepada Ratu Elizabeth II. Setiausaha Agung, Datuk S.Veerasingam kesal

dengan tindakan memanggil masyarakat Hindu menyertai perhimpunan haram itu melalui system

pesanan ringkas (SMS). Malaysia mengamalkan sistem demokrasi dan bebas mengadakan perhimpunan,

tetapi perhimpunan seramai 100,000 akan mencetuskan ketegangan kaum.

Ibu pejabat polis di Balai Polis Cheras tidak meluluskan permit kepadaperhimpunan ini. Surat

permohonan telah dihantar oleh Hindraf kepada Ketua Polis Daerah Cheras, ACP Ahmad Amir MohdHashim di Balai Polis Cheras pada 7November 2007. Rayuan kedua juga ditolak oleh ibu pejabat polis

kontijen KualaLumpur pada 15 Naovember 2007.

Bekas Ketua Polis Negara, Tan Sri Musa Hassan berkata polis akan mengambil tindakan terhadap peserta

perhimpunan haram ini. Perhimpunan ini bolehmenyinggung perasaan kaum lain dan menyebabkan

pergaduhan kaum.Perhimpunan ini akan mengugat keselamatan negara malah ekonomi negara

akanterjejas teruk. Pelbagai pihak akan mengekploitasi perhimpunan ini danmencetuskan huru-hara

terutama kumpulan kongsi gelap. Peserta perhimpunanyang berselindung di sebalik kanak-kanak

sebagai benteng manusia akan didakwa dibawah Akta Kanak-Kanak. Pada 22 November 2007, Ketua

Polis Kuala Lumpur Datuk Zulhasnan Najib Baharuddin berkata, mereka yang hadir akan dikenakan

tindakan di bawah Seksyen 27 Akta Polis. Sentimen perkauman akan diapi-apikanoleh pihak

tertentu.Polis terpaksa bertindak awal dengan mengadakan sekatan jalanraya bermula pada 20

November 2007.Pemeriksaan rawak setiap kenderaan ke arahKuala Lumpur. Sesiapa yang membawa

senjata dan alatan berbahaya akan didakwa.Pada 30 Oktober 2007, beberapa pemimpin Hindraf telah

ditahan kerana mengadakan demonstrasi di Kuala Lumpur. Antaranya ialah Waytha

MoorthyPonnusamy, M. Manoharan, Uthayakumar Ponnusamy dan S. Ganapathi Rao.

KEBUMIPUTERAAN DI MALAYSIA

Sejak beberapa lama, kerajaan Barisan Nasional yang berpusat di Kuala Lumpur telah mengajukan dan

meluaskan polisi-polisi perkauman yang mendapat ruangyang cukup luas dalam media massa tempatan.

Misalnya, syair Cecil Rajendra,bertajuk The Kingdom of Purplaya, yang diterbitkan baru-baru ini,

menimbulkan kontroversi apabila beberapa kumpulan Melayu mendakwa bahawa penyair tersebut

mencela kaum Melayu dan mencabar hak-hak istimewa kaum tersebut sebagai kaum asal di Malaysia.


7/20

Sambil Rajendra menafikan dakwaan-dakwaan ini, karya tersebut telah diterbitkan dan disebarkan luas

oleh beberapa akhbar tempatan,termasuklah Utusan Malaysia.

Apakah asal-usul hak-hak keistimewaan kaum bumiputera ini? Dari segisejarah, semasa kemerdekaan

pada tahun 1957, kaum Melayu telah membuatperjanjian yang meneraskan keistimewaan bagi kaum

mereka lalu menghadiahkanstatus kewarganegaraan kepada kaum-kaum bukan Melayu (perjanjian

ini jugamelibatkan keutamaan ekonomi bagi kaum Cina). Pada masa itu, ia dipersetujui bahawa sesiapa

yang dilahirkan di Persekutuan Malaya pada atau selepas Hari Merdeka (31hb Ogos, 1957) akan menjadi

rakyat dari segi undang-undang. Namun demikian, Artikel 159 dalam perlembagaan Malaysia telah

digunakan untuk mengutamakan hak-hak istimewa bagi kaum Melayu dan kaum-kaum peribumi.

Artikel tersebut adalah berkenaan dengan tanggungjawab kerajaan untukmempertahankan kedudukan

khas kaum Melayu dan warga-warga kaum peribumi dinegeri Sabah dan Sarawak. Kedudukan khas ini

diterajui oleh kerajaan-kerajaanMalaysia, termasuklah kerajaan Barisan Nasional yang berkuasa pada

hari ini. Tujuannya adalah untuk memastikan keistimewaan bagi golongan bumiputera, termasuk

kaum Melayu dan kaum-kaum peribumi di Sabah dan Sarawak, dalam pertubuhan-pertubuhan

pendidikan seperti universiti, perkhidmatan awam, pekerjaan dalam firma-firma kerajaan dan dalam

permohonan lesen atau pinjaman wang bagi perniagaan.

Selepas kemerdekaan, kerajaan persekutuan di Kuala Lumpur mencuba menekan kemajuan pada tahap

yang sama-rata bagi setiap negeri melalui perbadanan-perbadanannya. Namun, salah satu akibat

daripada usaha ini adalah keengganan kumpulan-kumpulan tertentu di Sabah dan Sarawak untuk

menerimapendatang asing. Keadaan ini dilanjutkan oleh polisi-polisi kerajaan di mana salah satu

golongan diberikan keutamaan sebelum golongan yang lain. Seringkali, kaum-kaum Kadazan-Dusun diSabah menganggap penghijrah dari Semenanjung Malaysia sebagai penghijrah dari negara asing. Ini

tidaklah menghairankan apabila kita meneliti sistem kerajaan di Malaysia, di mana kerajaan tempatan

(misalnya, diSabah) dibenarkan mengutarakan polisi-polisi pentadbiran yang agak berbeza daripada

polisi-polisi kerajaan persekutuan di Kuala Lumpur.

Sabah menjadi sebahagian daripada Malaysia pada tahun 1963 dengan syarat-syarat khas yang

digubahkan untuk mempertahankan negeri tersebut berkenaan dengan hal-hal seperti keagamaan,

kedudukan kaum peribumi dan bumiputera, bahasa, pendidikan dan lain-lain. Salah satu daripada

pertahanan ini adalah kawalan imigrasi, di mana pertahanan disediakan agar kaum-kaum peribumi tidak

diketepikan sambil penghijrah dari Semenanjung Malaysia yang mempunyai pendidikan dan latihan yang

lebih baik membanjiri negeri itu. Namun, salah satu kajian yang terdapat dalam buku Jeffrey Kitingan

bertajuk The Sabah Problem menunjukkan bahawa hanya 19 daripada 89 jabatan persekutuan di Sabah

padatahun 1989 diketuai oleh penduduk Sabah. Manakala, jabatan-jabatan lain diketuaioleh penghijrah-

penghijrah dari Semenanjung Malaysia.Jelasnya, kawalan-kawalan imigrasi yang diwujudkan untuk


8/20

mempertahankan Sabah daripada dibanjiri penghijrah dari Semenanjung Malaysia tidak berfungsi

dengan baik.

Lebih-lebih lagi, kedudukan perlembagaan bagi imigrasi di Sabah danSarawak yang begitu rumit tidak

menyenangkan isu ini. Menurut Artikel 9Perlembagaan Persekutuan, Sabah dan Sarawak dibenarkan

mengawal imigrasi kedalam negeri-negeri tersebut. Maka, di bawah perintah Parlimen, seseorang

mungkindihalang daripada memasuki Sabah atau Sarawak, atau sebaliknya, dibuang negeridari kedua-

dua negeri itu.Misalnya, seorang aktivis dari Switzerland, Bruno Manser,pernah dibuang negeri dari

Sarawak apabila menyuarakan masalah-masalah kaumPenan.Kadang-kala, undang-undang ini digunakan

untuk menghalang penduduktempatan dari Sabah dan Sarawak meninggalkan negeri-negeri tersebut.

Contohnya,pada bulan Ogos 1993, pasport seorang aktivis dari Sarawak, Jok Jau Evong,dirampas oleh

Jabatan Imigrasi, kerana dia didakwa terlibat dalam kempen anti-pembalakan dan pernah membuat

tuduhan bahawa kerajaan Malaysia sedangmemusnahkan alam sekitar dengan pembalakan tanpa

kawalan. Kuasa-kuasakerajaan persekutuan untuk melarang seseorang daripada memasuki

ataumeninggalkan Sabah dan Sarawak di bawah Akta Imigrasi, serta keperluan rakyatSemenanjung

Malaysia untuk memohon kebernaran bertulis untuk memasuki negeri-negeri tersebut, bermaksud

bahawa rakyat Semenanjung Malaysia seringkalidianggap sebagai pendatang asing.

Oleh yang demikian, konsep kewarganegaraan pada tahap negeri yang agakberbeza daripada

kewarganegaraan pada tahap kebangsaan menekan lagi keadaandi mana kaum bumiputera tidak

dilayani dengan sama berdasarkan tempat asalmereka. Dari segi ini, maksud menjadi seorang

warganegara Malaysia kini lebihrapat dengan maksud berasal dari Semenanjung Malaysia atau

berbangsa Melayu.Secara ringkas, rakyat Semenanjung Malaysia dilayan sebagai pendatang asingdi Sabah dan Sarawak, sambil rakyat Sabah dan Sarawak pula dilayan sebagaipendatang asing di

Semenanjung Malaysia.

PENDIDIKAN

Isu sistem kuota pengambilan pelajar memasuki Institut Pengajian Tinggi Awam(IPTA) telah

menimbulkan keresahan di kalangan masyarakat Melayuterutama golongan pendidik, pemimpin

masyarakat dan politik. Ia berpunca daripadasatu laporan kononnya pelajar bumiputera tidak mampu

memenuhi kuota yangdisediakan oleh IPTA berkenaan. Masyarakat Melayu semakin resah apabila

BekasPerdana Menteri,Tun Dr. Mahathir Mohamad membayangkan kesediaan kerajaanmenghapuskan

system kuota bagi kemasukan pelajar ke IPTA sekiranya langkah itudipersetujui rakyat.

Kenyataan itu, menimbulkan banyak reaksi dari pelbagai pihak. Ada pihakyang menyokong, ada pihak

yang ragu-ragu dan tidak kurang ada yang membantahkerana mereka lihat tindakan itu sebagai

merampas hak bumiputera. Kekusutan ituberakhir apabila Kementerian Pendidikan menjelaskan


9/20

perkara yang sebenarnyabahawa tidak wujud kekosongan seperti yang dilaporkan.Kuota itu sudah

dipenuhimalahan ramai yang tidak dapat memasuki IPTA.Ramai di kalangan bumiputerayang menarik

nafas lega dan berpuas hati dengan penjelasan KementerianPendidikan itu.

Namun begitu, kesilapan itu ada hikmah di sebaliknya. Sekurang-kurangnyamasyarakat bumiputera

harus mula menyedari dan menginsafi bahawa peluang yangada sekiranya tidak mampu diisi , ia akan

diisi oleh orang lain. Justeru itu dalamkeratan akhbar yang dipilih, rencana ini telah dapat mengupas

kepentingan systemmeritokrasi kepada kemajuan orang melayu.Perbincangan ini telah dilakukan

olehPengerusi Jawatankuasa Promosi dan Seranta Kongres Pendidikan MelayuPertamayang juga bekas

pensyarah, Dr Alias Mohamed. Beliau menerangkan

14

maksud meritokrasi, masalah yang dihadapi oleh masyarakat Melayu masa kini,meritokrasi yang

diamalkan oleh masyarakat bukan melayu, kebaikan meritokrasidan system kuota pada masa akan

datang. Sesungguhnya dengan penerangan yangdiberikan oleh beliau sekurang-kurangnya dapat saya

membincangkannya dalamtugasan sosiologi saya.

Sebelum kita bercerita lebih lanjut tentang kuotabumiputera bagisebarang

tawarankemasukankeIPTAterutamanyabagisesi2010/2011 akan datang ini,pastinya ramai pemohonan

inginkan tempat dan bila dapat tempat di IPTA merekamahukan kursus yang dipohon mereka dalam erti

kata lain bidang yang merekaminat. Tetapi senario hari ini, cuba kita lihat taburan mahasiswadibandingkanmahasiswi di seluruh IPTA. Sangat ketara perbezaannya.Ini boleh dilihatterutamanya

dalam bidang-bidang kritikal. Pada tahun lepas, hanya 33 peratusmahasiswa daripada keseluruhan

pelajar Melayu di IPTA berbanding 67peratus mahasiswi, dan bilangan mahasiswa itumerosot kepada 30

peratusberbanding 70 peratus mahasiswi tahunini. Sehinggakan ada cakap-cakap yangmengatakan :

Kalau kita baling batu dalam bilik kuliah itu, pastinya yang akan terkena penuntutperempuan

Sebut berkenaan kemasukan ke IPTA, Tun Dr. Mahathir berharap peluangkemasukan ke universiti awam

yang diberikan kepada lebih ramai kaum Bumiputeraberbanding kaum lain di negara ini tidak harus

dipertikaikan oleh mana-mana pihakdan tidak adil untuk melabelkan kerajaan mengamalkan sifat

perkauman danmeminggirkan kaum-kaum lain. Peluang kepada lebih ramai Bumiputera

berbandingkaum lain adalah bagi memastikan keseimbangan pembangunan kaum agar merekatidak

ketinggalan dalam arus perdana pendidikan yang akan hanya memberikanpelbagai kesan negatif.


10/20

Jumlah Institusi Pengajian Tinggi Swasta (IPTS) kini hampir sama dengan Institusi Pengajian Tinggi Awam

(IPTA) dan kemasukan pelajar Bumiputera ke Institusi Pengajian Tinggi Swasta (IPTS) amat kecil iaitu

hanya sekitar 10 peratus sahaja dan selebihnya kaum-kaum lain. Perkara itu berlakukerana

tidakramaikaumBumiputeramampumelanjutkanpelajarankeIPTS disebabkanmasalah kewangan yang

terhad.Kalau kita buat banci jumlah keseluruhan pelajar diuniversiti kerajaan dan swasta, pelajar bukan

Bumiputera lebih banyak dariBumiputera.Itulah sebabnya kita beri tumpuan dan lebih banyak

tempatkepada kuotaBumiputera.

Bagaimanapun, bilangan kemasukan pelajar ke IPTS akan diambil kiraseperti, kerajaan mewujudkan

keadaan yang seimbang di antara bumiputeradanbukan bumiputera dalam bidang ekonomi.Imbangan

penyertaanbumiputera dan bukan bumiputera perlu diberi perhatian dalam semuaperkara.

Sehubungan dengan itu, kerajaan berusaha menambah penyertaanbukan bumiputera dalambidangkerajaan, pihak swasta juga perlu memberipeluang yang samakepada kontraktor atau pembekal

bumiputera dalamprojek mereka.Kitatidak menentukan kuota atau apa-apa tetapi untuktambah

bilangan bukanbumiputera dalam kerajaan, kita juga perlu melihattambahan bumiputeradalam sektor

swasta.Sekarang ini kita dapatiswastakadang-kala tidak memberi peluang sama sekali

kepadakontraktorbumiputera untuk projek mereka.Kalau ada projek swastayangbukan dimiliki

bumiputera, kita dapati tidak ada pegawai atau juruterabumiputera, jadi mereka juga perlu

meningkatkan penyertaan bumidiperingkat swasta.

Pemimpin-pemimpin kita kerap mengutarakan masalah perkauman. Biarlah diuniversiti ataupun di

pejabat, sesiapa pun boleh lihat bahawa rakyat jelata lebih gemar bergaul dengan rakan dari kaum yang

sama. Kerajaan telah mengambillangkah mengadakan Program Latihan Khidmat Negara(PLKN), supaya

para remajatidak perlu takut dan malu untuk berkawan dan bergaul dengan rakan-rakan darikaum lain.

Memang benar, usaha ini harus dilakukan, tetapi ia bukan satu jalanpenyelesaian untuk mengatasi

masalah perkauman yang sudah mencapai ke tahapyang kritikal. Sejak kecil lagi, masyarakat kita telah

dibahagikan mengikut kaum danapabila meningkat remaja, barulah kita diterapkan dengan perpaduan

kaum,ternyatalah tindakan ini adalah terlalu lambat.Oleh sebab itu, sistem pendidikanrendah dan

menengah kita mesti dibentuk semula untuk mengelak pembahagian danperpisahan mengikut barisan

kaum.

Latar belakang pendidikan yang berbeza juga telah dikaitkan sebagai puncayang membawa kepada

masalah perkauman.Pada awalnya, sistem pendidikan yangwujud di Malaysia terbahagi kepada empat

aliran mengikut kaum iaitu sekolahMelayu, Cina, India dan Inggeris.Kempat-empat aliran ini mempunyai

kurikulum yangtersendiri.Sekolah Melayu menekankan kemahiran menulis, membaca dan


11/20

mengirasekadar keperluan peringkat rendah sahaja.Manakala kurikulum sekolah Cina danIndia pula

masing-masing berkiblatkan negeri asal mereka, malah buku-buku teksdan guru-guru yang mengajar

juga telah dibawa dari Negeri China dan India .4Keadaan ini telah mengukuhkan lagi keadaan

keperibadian etnik yang telah sediawujud.Sekolah Inggeris pula hanya dapat dinikmati oleh orang-orang

Cina dan Indiayang tinggal di bandar-bandar sahaja.

Sebelum proses permodenan, sebelum tiap-tiap anak memasuki alamsekolah, tiada masalah berkawan

dengan kaum dan bangsa yang lain. Dalammasyarakat kita yang cukup majmuk, bila-bila masa sahaja

kanak-kanak bermaindan berborak dengan rakan seumur mereka, tidak kira bangsa,kau dan

agama.Namun, timbulnya masalah apabila kanak-kanak masuk ke alam persekolahan kecuali jika

mereka memasuki sekolah yang sama. Walaubagaimanapun, kita sudahbiasa dengan menghantar anak-

anak kita ke sekolah mengikut keturunan masing-masing.

Kalau kanak-kanak dapat bergaul dan berinteraksi dengan rakan-rakanmereka daripada keturunan lain

di luar sekolah, kita mungkin boleh mengelakmasalah perkauman. Tetapi dalam zaman milenium ini, kita

hidup dalam masyarakatdi mana kanak-kanak tidak berinteraksi dengan jiran, tetapi mereka lebih gemar

bersembang dan bergaul dengan rakan sekolah sahaja.

Hakikatnya yang berlaku sekarang ialah, anak Melayu pergi sekolahkebangsaan, anak Cina pergi sekolah

jenis kebangsaan Cina, manakala anak Indiapergi sekolah jenis kebangsaan Tamil, di mana terletaknya

perpaduan nasional?Realitinya, kita sudah mengamalkan suatu sistem pendidikan berdasarkansegregasi.

Kita kadangkala membangkitkan isu ini dengan rakan keturunan Cina, tetapirespon mereka selalunya

hampir sama. Tambahan pula, kata mereka, denganpembangunan pesat di negara Cina, sesiapa yang

fasih dalam bahasa Mandarin,tentulah masa hadapannya cerah. Namun demikian, kompromi antara

kaum-kaum diMalaysia sangat mustahak, demi masa depan negara kita.

Biasanya penyokong sistem yang diamalkan sekarang akan mengelakkan isuperpaduan dan pergaulan

antara pelajar-pelajar daripada keturunan yang berlainan.Tetapi, ini bukanlah isu yang kecil, kalau kitahanya mempunyai kawan baik daripadasatu kaum, adakah kemungkinan kita boleh bergaul, berinteraksi

dengan merekayang mengamal budaya dan agama lain?

Oleh itu, mustahil menafikan kenyataan ini, sistem pendidikan kita pada masakini menjejaskan

perpaduan nasional. Penyelidik-penyelidik di Britain sudah


12/20

18

mendapati kanak-kanak yang menghadiri sekolah di mana para pelajar terdiri satukaum sahaja, lebih

mungkin bertembung dengan masalah berkawan dan memahamiorang daripada keturunan dan kaum

yang lain.

Ini bukan maksud kita mesti memansuhkan sekolah jenis kebangsaan.Bagisebahagian rakyat, sistem

sekolah ini mungkin lebih sesuai daripada sekolahkebagsaan.Tetapi sekolah kebangsaan seharusnya

memadai bagi kebanyakanpelajar dan ibu-bapa.Jadi bangkitlah soalan seterusnya, mengapa

kebanyakankeluarga Cina dan India membuat keputusan untuk menghantar anak-anak merekake

sekolah jenis kebangsaan?Mungkin terdapat dua sebab utama iaitu isu akademikdan iklim sosial.

Sebagai seorang yang telah menghadiri sekolah kebangsaan, kita dapatmengetahui bahawa kualiti

akademik di sekolah kebangsaan begitu rendah, tiadabandingan dengan sekolah jenis kebangsaan Cina.

Di sana, guru-guru amatberdedikasi dan mendorong pelajar-pelajar untuk cemerlang dalam

pelajaranmereka. Di sekolah kebangsaan, kebanyakan guru kurang motivasi untukmengajar.Tambahan

pula, sekolah jenis kebangsaan mengajar bahasa ibundapelajar Cina dan Tamil, tentulah ibu-bapa Cina

dan Tamil lebih suka menghantar anak-anak mereka ke sekolah jenis kebangsaan.

Masalah yang lebih rumit, iklim sosial di sekolah kebangsaan biasanyakurang bertolak ansur.Sebagai

contoh, lihatlah kejadian yang baru berlaku, seorangguru di satu sekolah menengah kebangsaan

memberitahu pelajar-pelajarnyabahawa budak India merupakan anak pelacur, di antara banyak lagi

kenyataan yangmenghina.Kejadian seperti ini bukan begitu jarang.Antara contoh lain, aktiviti-

aktivitikadangkala diadakan pada hari Ahad atau hari perayaan agama yang lain, dankakitangan sekolah

bukan selalunya bertolak ansur.Semua kejadian kecil ini, apabiladijumlahkan, amat menakutkan bagi ibu

bapa pelajar-pelajar Cina dan India

Sistem sekolah kebangsaan haruslah dibentuk semula kalau kita betul-betulmahu memupuk

perpaduan.Guru-guru dan kakitangan sekolah mestilah lebihbertolak ansur dan lebih

bermotivasi.Mereka yang enggan menerima hakikat bahawakita tinggal di negara dan masyarakat yang

majmuk patut berdepan dengan akibatyang serius.Untuk meningkatkan motivasi guru-guru, gaji harus

naik.Kalau kerajaankita mahu memupuk semangat perpaduan di sekolah kita, guru-guru mestilah

jadisuatu contoh untuk para pelajar.Dengan ini, barulah sistem sekolah kebangsaan kitamenjadi sistem


13/20

sekolah kebangsaan, bukan sistem sekolah Melayu Baru-baruini, Tuan Pengetua dari SMK Tunku Abdul

Rahman Putra,Kulai, Johor, Pn Hajjah Siti Inshah Mansor(DG48) telah dikritik hebat oleh Hindraf,DAP,

PKR dan PAS kerana dianggap seorang pengetua bersikap perkauman dalamsatu situasi di sekolahnya

Satu jawatankuasa telah dibentuk oleh Jabatan Pelajaran Malaysia untukmenyiasat perkara tersebut,

menurut Timbalan Perdana Menteri. Kemungkinan jugasindiran Pengetua tersebut secara menyeluruh,

mungkin beliau geram dengan sikappelajar yang kurang ajar, biadab, tidak berdisplin dan lain-lain

kemungkinan yangada.Pengetua juga mungkin marah dengan sikap guru-gurunya yang pro-

pembangkang.Guru Melayu menyokong PAS dan PKR, Guru Cina menyokong Dapdan Guru India

menyokong Hindraf

Sekolah mungkin dijadikan gelanggang politik oleh setengah guru danpelajar. Dilihat dari segi

pengalaman dan usia, Pengetua tersebut cukup cemerlang,beliau juga telah bergelar Pengetua Kanan.Mungkin juga faktor usia dan jantinayang mempengaruhi beliau dan hilang sabar lalu melontarkan

amarahnya kepadasemua warga pendidik dan pelajar di sekolah beliau dipertanggungjawabkan. Apapun

jika jawatankuasa yang dilantik juga pro-pembangkang maka tamatlah riwayatPengetua Cemerlang

tersebut.

Selain itu, isu bahasa juga mesti ditangani.Sekolah kebangsaan tidak bolehmenggantikan sekolah jenis

kebangsaan, tetapi mereka masih boleh mengadakankelas-kelas untuk bahasa Mandarin dan bahasa

Tamil. Ini lebih baik daripada tidakmengadakan apa-apa kelas untuk bahasa ibunda kaum lain. Apabila

isu bahasaditangani, dan apabila ibu-bapa boleh mempercayai guru-guru ini, tiadalah halangankepada

satu sistem sekolah kebangsaan.

Biarlah masyarakat Melayu ataupun masyarakat-masyarakat bukan Melayu,mesti bersedia untuk

berkompromi sedikit. Dalam iklim masyarakat yang majmuk,hanya kompromi akan mengelakkan

keganasan dan huru-hara. Apa yang kita mestitumpukan ialah masalah perpaduan, masalah sistem

sekolah kebangsaan. Suatusistem yang pada terasnya merupakan sistem yang dibahagi mengikut

keturunanakan menyumbang kepada kepelbagaian kaum. Apa sahaja sistem sekalipun,biarlah sistem

kerajaan, sistem pendidikan, sistem korporat, asalkan mengikut dasar pemecahan rakyat dari segi kaum,akan tetap gagal menyatupadukan rakyat diMalaysia ini.

KESIMPULAN


14/20

Sangat menyedihkan selepas 52 tahun kemerdekaan negara, kita masih lagiperlu diingatkan untuk

meruntuhkan tembok perkauman. Dalam usia separuh abad terbinanya negara Malaysia hasil

kesepakatan dan toleransi pemimpin pelbagai kaum terdahulu, semangat itu seharusnya sudah menjadi

intipati dan sebati di dalam jiwa segenap lapisan masyarakat. Malangnya, kita hari ini lebih mengenali

diri dan jati diri berdasarkan siapa kita mengikut latar belakang kaum, ras, etnik atau asal-usul. Melayu,

Cina dan India akan selamanya dipisahkan sebagai kaum yangberbeza dan bukannya satu bangsa

Malaysia. Barangkali disebabkan jurang itu juga, banyak tuntutan dan polemik yang melangkaui

sempadan agama dan kaum berlaku dalam masyarakat hari ini. Jika inilah yang menjadi amalan, maka

percayalah soalperpaduan akan terus menghambat negara walaupun selepas berabad Negara

mengecapi kemerdekaan sekalipun.

Cabaran kepada perpaduan itu bermula pada era penjajahan British yang memisahkan masyarakat

Tanah Melayu menerusi dasar pecah dan perintah. Dasar ini telah menyebabkan kita berpecah-belah

mengikut pola kependudukan dan penempatan, jenis pekerjaan dan sistem pendidikan mengikut kaum.

Namun itu bukanlah alasan untuk kita terus-menerus meletakkan kesalahan tersebut kepada penjajah.

Ini kerana kesilapan itu boleh diperbaiki apatah lagi negara sudah lamamengecapi nikmat kemerdekaan.

Yang penting ialah sejauh mana dalam persekitaran hari ini, wujud sifat toleransi, hormat dan faham-

memahami beralaskan kejujuran.Bagaimana elemen ini diterima berdasarkan kepada kekuatan

Perlembagaan?Adakah setiap individu bersedia untuk membelakangkan amalan budaya dan

kepercayaan dan memberikeutamaan kepada nilai kemanusiaan? Ini memandangkan nilai-nilai itu

merupakan asas penting untuk meruntuhkan dinding yang memecah-belahkan masyarakat.

Namun, timbul dilema siapa yang harus berkorban dan siapa pula harus berkompromi. Kemuafakatan

dan keharmonian memberi penghormatan kepada nilai kemanusiaan yang tidak melihat siapakah yang

memberi lebih, dan siapa pula yang kurang memberi dan lebih merasa. Jika wujud perasaan seperti itu,

maka ia boleh berakhir dengan perasaan prasangka antara satu sama lain. Stereotaip akan menebal dan

sifat etnosentrik akan mendominasi pemikiran seseorang individu.

Sejajar dengan proses pemodenan dan pembangunan juga, masyarakat hari ini seolah-olah semakinluntur nilai kemasyarakatan, yang muncul adalah sifat materialistik dan individualistik yang menyaksikan

semakin luntur dan pupusnya sifat kejujuran kerana persaingan ini. Ada yang berebut kekayaan untuk

diri sendiri danlupa ada masyarakat sekeliling. Ada yang menyoal hak dan tanggungjawab serta

Perlembagaan yang hanya dirujuk mengikut keselesaan masing-masing. Ini menyebabkan lahir ikatan

longgar bukan sahaja dalam sesuatu kumpulan etnik tetapi juga hubungan antara etnik. Kerana itu juga


15/20

tambah Sivamurugan, seiringdengan proses modenisasi, kita semua harus mempunyai rasa

bertanggungjawab.

Keluarga harus menanam nilai ini di rumah supaya anak mereka menjadi 'idola' di mana sahaja kerana

perpaduan sebenar bermula dari rumah. Ia mencerminkan kesungguhan kita bersama dalam apa sahaja

keadaan. Kesemuaetnik ada sifat etnosentrik untuk menanam semangat kekitaan tetapi lebih daripada

itu, jika mereka memiliki perwatakan hormat-menghormati, saling memahami dan bertolak ansur

dengan kumpulan etnik lain, maka perpaduan akan subur dengan sendirinya. Dalam masa yang sama,

pemimpin juga perlu tampil sebagai individu contoh yang boleh diteladani oleh setiap lapisan

masyarakat. Dalam suasana politikyang tidak menentu ketika ini, pemimpin sewajarnya memiliki nilai

kepimpinan yang tinggi. Paling utama, ia perlu berasaskan kepada toleransi dan semangat kerjasama

yang tinggi seperti yang ditunjukkan oleh pejuang kemerdekaan lampau.

Politik etnik telah mendominasi sejarah politik tanah air sejak sekianlamanya.Walaupun ramai

menyatakan bahawa selepas 8 Mac 2008, polapengundian menunjukkan bahawa kita sudah melangkaui

garis keetnikan, namunsedar atau tidak, hakikatnya kita mempunyai kesedaran yang lebih tinggi ke

ataspersoalan keetnikan selepas 8 Mac 2008. Demokrasi negara akan matang dengansendirinya jika

watak yang terlibat juga matang.

Persoalannya, adakah watak utama dalam politik mengetahui bahawa kitamasih terikat dengan

sentimen emosi dan bukan rasional dalam hal-hal tertentuwalaupun ada ketikanya kita mahukan

kebebasan Barat dipraktis di negara ini.Adakekangan tertentu yang memberi limitasi ke atas kebebasan

dalam sebuah negarayang terdiri dari masyarakat pelbagai etnik.Pemimpin harus berwaspada

dalammemainkan sentimen perkauman kerana masyarakat hari ini lebih celik dari sudutilmu, informasi

dan pendekatan yang digunakan untuk mendapatkan maklumat.

Pemimpin ada pengikut dan pengikut yang memberi kesetiaan tidak berbelahbahagi kepada pemimpin

dan parti akan taksub dengan pemimpinnya sehinggabersedia untuk melakukan apa sahaja untuk

pemimpin tersebut. Kerana itu juga,pemimpin perlu lebih bertanggungjawab dan memastikan bahawa

walaupun berbezaideologi politik, itu tidak bermakna kemuafakatan harus dikorbankan untukmencapaimatlamat akhir mereka iaitu mendapatkan kedudukan dan pangkat. Paling utamaperpaduan

tidak boleh dikompromi untuk apa sahaja walau untuk sesiapa sekalipun.Dalam menyoal hak dan

tanggungjawab, kita mesti bertekad mempertahankan apayang sedang terbina sekian lamanya.


16/20

Permainan politik di Malaysia tidak dapat lari daripada perjuanganberunsurkan kaum yang turut

melebarkan jurang kemajmukan rakyat di negaraini.Justeru, bagaimanakah perpaduan dalam erti kata

sebenar boleh dicapai dan masalah integrasi kaum dapat diselesaikan jika parti berbaur perkauman itu

masih dikekalkan?

Oleh sebab itu, langkah terbaik ialah memansuhkan parti berasaskanperkauman dan mewujudkan satu

parti tunggal dengan perjuangan 1Malaysia.Persoalannya mampukah ia dicapai secara aman? yang pasti

ia bukanlah sesuatuyang mudah untuk dicapai. Jika tidak, parti Barisan Nasional yang tidak pernah

gagalmemerintah negara sudah melakukannya sejak negara merdeka 52 tahun lalu.Inikerana

masyarakat Malaysia sudah terpisah dengan jurang perbezaan kaum yangsangat nyata.Apa yang boleh

dilakukan adalah melalui perjuangan ideologi bagimengaburi perjuangan yang berorientasikan kaum

seperti bangsa Malaysia,Wawasan 2020 dan 1Malaysia.

Namun, itu bukanlah halangan untuk kita merealisasikan ideologi perjuangankaum menjadi kenyataan

pada suatu hari nanti.Atas semangat perpaduan danpersaudaraan yang tinggi untuk membina satu

wajah bangsa Malaysia sebenar,perbezaan itu boleh menjadi persamaan yang mengikat kita menjadi

lebih bersaudara.

RUJUKAN

1. Akhbar Utusan Malaysia dan Berita Harian.2. Buku modul pengajaran Hubungan Etnik di Malaysia, diatur huruf oleh :Paimah Antom, Kassim

Thukiman & Hamidah Abdul Rahman;FakultiPengurusan Dan Pembangunan Sumber Manusia

(FPPSM), UniversitiTeknologi Malaysia.

3. Internet :i.www.facebook.com

ii.www.utusanmalaysia.com

iii.www.beritaharian.com

iv.www.google.com

v.http://forum.cari.com.my/viewthread.php?tid=463173&extra=&ordertype=2vi.http://www.projectmalaysia.org/articles/sistem-pendidikan-di-malaysia-punca-

masalah-perkauman.html


17/20

LAMPIRAN

Peristiwa 13 mei 1969


18/20


19/20


20/20

sensitiviti antara kaum

Documents