กฤตยา ศรีริโรงเรียนภัทรบพิตร อําเภอเมือง จังหวัดบุรีรัมย

1

2

หนังสั้นก็มีจุดกําเนิดพรอมกันกับหนังโรงท่ีเราดูกันเปนปกติทุกวันน้ีแหละ หนังเรื่องแรกของโลก เมื่อคนยุคสมัย 100 กวาปกอนไดเขาไปในสถานท่ีแหงหน่ึง ไดเห็นภาพท่ีตัวเองไมเคยเห็นมากอน น่ัน คือ รถไฟคอยๆ จอดเทียบชานชาลา พวกเขาเช่ือวาตนเองเกือบจะโดนรถไฟชนซะแลว! น้ันแหละคือจุดเริ่มตนของคําวา “ภาพยนตร” หน่ึงในมหรสพท่ีคนทุกผูทุกนามไมอาจจะปฏิเสธไดในวันน้ี

หนังส้ันคืออะไร? ถาตอบแบบกําปนทุบดิน หนังสั้นก็คือหนังท่ีไมยาว แมแตหนังเรื่องแรกของโลกท่ีไดกลาวถึงไป ก็เปนหนังสั้น มันมีเหตุการณเกิดข้ึน ดําเนินเรื่องจบลงอยางรวดเร็ว หนังสั้นท้ังหมดมักจะมีเรื่องราวหลักเพียงเรื่องเดียว

3

11. . อยากเลาเพราะเปนเรื่องที่เกิดขึ้นกับตัวเอง อยากเลาเพราะเปนเรื่องที่เกิดขึ้นกับตัวเอง เชน นายยอดเดินทางไปในปาเพ่ือลาสัตว และพบสิงโตตัวหน่ึงกําลังไลลากวาง ใน

ระหวางท่ีนายยอด กําลังมองดูเหตุการณน้ี จูๆ สิงโตก็หันไปเห็นนายยอดและว่ิงไลใสนายยอดแทน ฝายนายยอดเมื่อเห็นดังน้ันก็เลยรีบว่ิงโกยไมคิดชีวิต เมื่อเขารอดมาได ไมวาเจอหนาใครเขาก็อดไมไดท่ีจะเลาเรื่องน้ีใหแกคนผูน้ันฟง เรื่องเลาประเภทน้ี ผูเลามักจะมีอารมณรวมกับเรื่องท่ีตนเองเลาไปดวยเปนอยางมาก พูดงายๆ ก็คือมี “ประสบการณรวม” หรือใกลชิดกับเรื่องราวหรือเหตุการณน้ันๆ อยางแทจริง

4

22. . เลาเพราะเห็นเจอมา เลาเพราะเห็นเจอมา แตไมไดเกิดข้ึนกับตัว เชน นางหยดข้ึนรถเมลท่ีเบียดเสียด แลวไดไปเจอผูชายลุกใหเด็กน่ัง มันเปนเหตุการณอันนาประทับใจจนเธอตองเลาใหเพ่ือนของเธอฟง เรื่องน้ีอาจจะไมใชเรื่องท่ีกระทบความรูสึกของคนเลามากเทากับเรื่องแบบ แรก แตก็เปนเรื่องท่ีโดนใจเธอไดหากลึกๆ แลวมันเปนประเด็นท่ีเธอออนไหว เชน นางหยดโดยปรกติแลวชอบชวยเหลือคนท่ีออนแอ เหตุการณดังกลาวจึงสรางความรูสึกแกเธอ33. . เลาเพราะจินตนาการ เลาเพราะจินตนาการ พูดงายๆ ก็คือเรื่องแตงแบบ 100 เปอรเซ็นตเต็มอยางพอท่ีเลานิทานท่ีแตงข้ึนมาเด๋ียวน้ันใหลูกฟงกอนนอน เรื่องแบบน้ีจะมีประสบการณรวมหรือรูสึกไปกับเหตุการณนอยกวาเรื่องแบบ ท่ีสอง แตก็ไมไดแปลวาดอยคาไปกวากันเลย เพราะวาเรื่องเลาแบบน้ีสามารถสรางความอยากติดตามใหแกผูฟงได หากตัวคนเลาเองเปดใจเช่ือในสิ่งท่ีตัวเองกําลังเลาอยูแบบหมดเปลือก

5

44..เลาเพราะจําเปนจะตองเลา เลาเพราะจําเปนจะตองเลา เชน นักเรียนท่ีตองไปยืนพูดหนาชั้นเรียน เลาเหตุการณอะไรสักอยางท่ีเกิดขึ้นกับตัวเอง ก็จะเลาแบบสะดุดเปนหวง ๆ และไมนาสนใจไมนาติดตาม เร่ืองเลาแบบน้ีหมดส้ินท้ังความเชื่อในส่ิงท่ีกําลัง เลาอยูของตัวผูเลาเองความมีอารมณรวมหรือรูสึกตามไปกับเร่ืองท่ีเลาน้ัน ๆ

6

เมื่อสามารถคิดและเขียนเร่ืองไดแลว ก็มาสูขั้นการเขียนบท ทุกอยางในขั้นตอนน้ีจะงายขึ้นเมื่อมีโครงเร่ืองท่ีเรียบรอยดีอยูแลว ก็แคยึดเอาโครงเร่ืองน้ีมาไวกับตัว และจําหลักการงายๆ ดังตอไปน้ีท่ีคุณควรจะยึดติดเอาไว

จําไวเสมอวาตัวเองกําลังเลาเร่ืองเกี่ยวกับอะไร จําไวเสมอวาตัวเองกําลังเลาเร่ืองเกี่ยวกับอะไร หมายความวาพยายามยึดเร่ืองใหอยูกับประเด็นหลักเอาไว

เดินเร่ืองไปขางหนาอยูตลอดเดินเร่ืองไปขางหนาอยูตลอด อยางท่ีเกร่ินไวในหัวขอการคิดเร่ือง การท่ีทําใหเร่ืองเดินหนาไปตลอดน้ันจําเปนอยางยิ่ง โดยเฉพาะอยางยิ่งกับหนังท่ีตองการใหคนดูไดรับความบันเทิง

7

การยึดหลัก การยึดหลัก 33 องคองคองคแรก องคแรก คือ การเกิ่นนําร่ือง เปดตัวละคร จนเกิดเหตุการณพลิกผันกับตัวละคร นําไปสูองคท่ี 2 องคที่สอง องคที่สอง คือ สวนกลางเร่ือง เลาเร่ืองท่ีปูไปสุดจุดหักเหอีกคร้ังกอนจะเขาสู

climax (ชวงจบ) องคที่สาม องคที่สาม คือ บทสรุปของเร่ืองคุณสามารถนําหลัก 3 องคไปปรับใชไดกับการเลาเร่ือง ทุกรูปแบบ ไมวาจะโรแมนติก สยองขวัญ หนังแอ็คชั่นเลือดทวมจอก็ได

8

ทุนไมไดหมายถึงเงินเทาน้ันแตงบยังรวมสามารถหมายถึงอุปกรณไดดวยหรืออยางใชบานของพอแมเปนสถานท่ีจัดวาวาพอแมชวยเร่ืองทุนในแงของสถานท่ีไป แตหลักๆ แลวทุนก็คือ “เงิน” นะจะ

9

เมื่อมีทีมงานหลังกลองแลวหนากลองก็ยอมตามมา (หรือจะสลับกันก็ไดขึ้นอยูกับวาคนท่ีมาชวยอยากเปนแบบไหน) การหานักแสดงก็คงคลายๆ กับการหาทีมงานจะตองเปนคนท่ีเต็มใจมาทํางานและมีความอยากรวมดวยชวยกันอยางแทจริง แตขอแมเพ่ิมเติมท่ีตองการจากนักแสดงก็คือ จะตองมีความสามารถในการแสดงออก งายๆ ก็คือเร่ิมจากจะตองไมเกิดอาการ “แข็ง” เมื่อตองออกมาแสดงตามบทบาทสมมุติ ยิ่งถาเปนเพ่ือนเราแลวมีประสบการณทางดานการแสดงมากอน เล็กๆ ก็แบบละครเวทีท่ีมหาวิทยาลัย หรือแมกระท่ังการเคยเปนตัวประกอบในหนังโรง มันก็ทําใหงานของคนทําหนังงายขึ้นมาอีกเล็กนอย

10

มีหลักงายๆ ควรจําดังนี้1.ควรเปนบานเรา บานญาติ หรือบานเพ่ือนที่สามารถคุยกันได และสามารถทํางานไดงายๆ2.ถาเปนบานคนอื่นอยางบานเพ่ือนของเพ่ือน ก็ควรคุยกับเจาของบานใหดีวา เราจะถายหนังกันและอาจจะรบกวนการใชชีวิตปรกติของคนในบาน ควรทําความเขาใจกันกอนไมงั้นจะซวยไดภายหลัง 3.ควรเปนสถานที่ๆ มีความเงียบสงบพอจะถายหนังได ไมมีการกอสรางที่บานขางๆ เพราะการที่เราจะไปขอใหเขาหยุดทํางานเพ่ือใหเราทํางานไดเปนเรื่องที่ยากย่ิง4.เปนสถานที่ๆ ตรงกับในจินตนาการที่เราไดคิดไว

11

1.ตากลอง ตากลอง ผูกํากับไมควรถายภาพเองครับเพราะอาจจะทําใหไมมีสมาธิตอการกํากับการแสดง แตถาหากจําเปนจริงๆ แบบหาคนมาถายใหไมไดเลย จะถายเองก็ได แตถามันไมจําเปนขนาดนั้นก็ควรใหคนอ่ืนถาย 2.ผูชวยผูกํากับ ผูชวยผูกํากับ เปนคนที่จะมาชวยแบงเบาภาระในการทํางานของผูกํากับ โดยการชวยคอยดูนักแสดง คอยดูวาถายฉากนี้เสร็จ ตอไปจะตองถายอะไรตอ และควรวางแผนการถายทําอยางไร 3.ผูจัดการกองถาย ผูจัดการกองถาย มาคอยดูแลเร่ืองการเงิน การใชจายใหเปนไปตามงบประมาณที่มีอยู

4.คนบันทึกเสียง คนบันทึกเสียง ตําแหนงนี้ก็จําเปนครับ แตก็ขึ้นอยูวาคุณมีอุปกรณบันทึกเสียง พวกไมคบูมไวตอกับกลองหรือเปลา หรือคุณซีเรียสกับเรื่องเสียงแคไหน ถาคุณซีเรียสคุณก็ตองมีคนบันทึกเสียง

12

ตําแหนงอ่ืนๆ รองลงมาก็ ฝายศิลป ฝายศิลป มาดูแลเร่ืองฉากและของประกอบฉาก,ฝายเส้ือผา ฝายเส้ือผา และฝายอื่นๆ ฝายอื่นๆ ตามแตจะจัดหาตําแหนงออกมาได ชวยเร่ืองโปรดิวเซอร หรือผูอํานวยการสราง หรือจะเรียกวาดูแลการผลิตก็ได ก็แลวแตครับ สวนมากหนังสั้นเร่ืองแรกผูกํากับมักเหมาเปนเองซะเลยเพราะไมรูจะใหใครทําตรงนี้ดี คนที่ทํางานในแตละตําแหนงควรจะรูหนาที่ของตัวเองนะครับ เชน ฝายศิลป ก็รูดีวาของประกอบฉากที่ผูกํากับตองการใหอยูในฉากนั้นๆ มีอะไรบาง หรือวาฝายเสื้อผาก็ตองรูวาในฉากเปดเรื่อง ผูกํากับอยากใหพระเอกใสเสื้อสีอะไร หรือคนบันทึกเสียงก็ควรจะรูวา ฉากนี้มีนักแสดงคนไหนพูดอะไรบางทุกคนควรรูหนาที่ของตัวเองและตั้งใจทํางานครับ ควรมีความเช่ือรวมกันวาหนังที่กําลังทําดวยกันอยูนี้เปนหนังของทุกคน ไมไดเปนแคหนังของผูกํากับคนเดียวเทานั้น ผลงานที่เสร็จออกมาจะมีช่ือคุณทุกคน และหากมีขอผิดพลาดใดๆ ก็ตามในหนังที่เกิดขึ้นเพราะคุณมีสวน มันก็จะฟองออกมาวาคุณไมตั้งใจทําหนัง แตนั้นยังไมเทากับการที่ผลงานที่ควรจะไดรับการช่ืนชมยกยองมากกวานี้ กลับกาวไปไมถึงไหน และความฝนของคนตัวเล็กๆ คนหนึ่งก็อาจจะสลายไป

13

14

15

องคประกอบท่ีดีของหนัง 4 อยาง1. ดูแลวรูเรื่อง2. ดูแลวรูสึก3. ตองมีความใหม4. ดูแลวเกิดปญญา

ทบทวนโดยการทําแบบฝกหัดกัน

16

ใช ไมใช

หนังสั้นคือหนังท่ีไมยาวใชหรือไม

1717

17

ตําแหนงตาง ๆ ที่กองถายหนังส้ันควรมีตําแหนงตาง ๆ ที่กองถายหนังส้ันควรมี

18

ผูกํากับ ผูชวยผูกํากับ

ผูจัดการกองถาย ถูกทุกขอ

18

กระบวนการคิดใหเปนเร่ือง

จากโครงเร่ืองสูการเปนบท

เลาเพราะเปนเร่ืองที่เกิดเลาเพราะเปนเร่ืองที่เกิดขึ้นกับตัวเอง เลาเพราะเห็นเจอมา

เลาเรื่องเกี่ยวกับอะไร

การยึดหลัก 3 องค

เลาเพราะจินตนาการ

เดินเร่ืองไปขางหนาเดินเร่ืองไปขางหนาอยูตลอด

เลาเพราะจําเปนเลาเพราะจําเปนตองเลา

โยงขอความที่สัมพันธกัน

19

1. บทความของยุพาพร บรรดาศักด์ิ โรงเรียนปทุมวิไล จังหวัดปทุมธานี 2. โครงการอบรมพัฒนาสื่อการเรียนการสอนในการทําหนังสั้น กลุมเผยแพร และพัฒนาบุคลากร ดานเทคโนโลยี สํานักเทคโนโลยีเพ่ือการเรียนการสอน สพฐ. ระหวางวันท่ี 20 – 24 กรกฎาคม 2554 ณ โรงแรมแมกซ กรุงเทพมหานคร

ขอมอบคุณความดีและประโยชนนี้เพื่อการเรียนการสอนในการพัฒนาเยาวชน ในรูปแบบครูไทยหัวใจแบงปน

20