r-- - - - - - - -- ---- --

Matielanc1 Jaargang 26Augustus 1982

3 Redaks ioneel3 Fokus op ...4 Bosbou-opleid ing 'n halfeeu oud6 Nuwe kursusse in opvoedkunde7 Sie lkundige dienste vir die publ iek7 Dosent in Presidentsraad8 Eerste kong res oor rekenaars in die onderrig

10 Ryke oes van Akademie-pryse13 Wynkundiges word in die VSA vereer14 30 years of food sc ience training16 Rewo lusionere, nuwe bootromp18 Meer kenn is oo r siekte wat ontwrig18 Seemonster van US is uniek20 NOK·baas word l id van die Raad21 Dekaa n by ko ngres in Rus land22 Oom Paul perd fris op 8623 Erns t van Heerden en Stel lenbosch24 Gebou kry dr. Geric ke se naam25 Ou bi bli oteki e word bewaar26 STELLENBOSCH 2000 by R5 miljoen-kerf28 Saamtrekke vir fond s30 Byeen koms op Somerset -Wes31 Oorkant d ie Vaa l32 In memoriam33 Aangestel en bevorder35 Award to fo rmer dean35 Intreeredes by Ingenieurswese37 Oud-studente en -dosente word vereer38 Van Maties en Moskou tot Qwaqwa40 76-jarige praat vlot Latyn40 Briewe aan Matie/and42 Wereldberoemde vir Endlersaal42 1972-span klop vanjaar s'n44 US se sport rykdom ook vir die publiek46 Opt imisme oo r Mat ie-at let iek

Voorblad: Me t 'n denneboom se stam as ag tergrond, 'ninlasfoto van die Paul Sauer-gebou, wat die enigs te bosbou­tekuttei t in die lan d huisves. Die tekutte it is vanja ar by 'nmylpaal. Lees berig op bl. 4 (Foto's: Colin Edwards en AntenieCars tens , Buro vir Universi te i tsonderwys, US).

Deurbraak metvaartu ig - bl. 16

Nog 'n gebou blybehoue - bl. 24

Atletiekklub reeleeufees - bl. 47.

Matie/and word drie keer pe r jaar uitgegee vir oud-studente en donateurs van die Universiteit van Stellenbosch.

Redakteur : Hans Oosthu izen

Reda ksiekantoor:Departement Ontw ikkelingUnivers iteit van Stellenbosch7600 Stellen boschTel. (02231)77633; 77639Teleks: 5720383

Advertensiekantoor, Johannesburg:Med iamark (Edms) Bpk .8e VerdiepingNoswal HallSt iemensstraat 3BraamfonteinPosbus 528962132 SaxonwoldTel. (011) 39·3913; 39-3136; 39-2332

Advertensieka ntoor, Kaapstad:Fred Krug er (Edrns) BpkMonte Carlo-gebou 309Heerengracht8001 KaapstadTel. (021) 21-5266; 21-1962Tele ks: 0254

TRIO·RANDIS.A. LITHO

MAT1El A ND 2:82

BENUT IDERDIEvoo

VIR NAGRAADSE STUDIE

• l 'nieke ~e1~lhro~ vir '1OOie en ontspanning op Stellenbosch, onunb ersiteitsdorp met on ryke tradisie 'an .'00 jaar.

Die Lniversiteit streef na k"alileit",pl~idin~. voor- en na~raa ds .Vanjaar is 01= as 'n kwart ,an,~ 12 ()()() srudente besi~ met nagnaad",studi~ en h~ "il u ook ~raa~ die ~~Iftntheid biro o m hoer k "alifikasi~I~ , ....erf,

\ '01 net die onderstaande koepon in en \OII~ besonderhede oor diestudiml:!in~ waarin u belangstel, sal aan u ~~Iuur wo rd,

:\a~raa dse studie word steeds belangriker, II"" beter u k"alifika.,j~.

hoe beter is u I~~ru, vir die toenernende eise 'an on, I~ d.

A, toonaangewende opvoedkundige inril:!in~ beklemtoon dieLnh~rsileit 'an Stel lenbosch die noodsaaklikheid van hoerk"alifika,,;~ vir die lei.... 'an more op alle terreine,

Vir verdere studie hied h) u:• 12 fakulteite: Lettere en \\) ,~~rt~. Natuurwetenskappe,

Opvoedkunde, La nd bou wetenskappe, R~~~I=dheid. Teotogte,Ha ndel en Adminjstrasie, lngenieurswece, Ceneeskunde, Bosbou,I\~ ~kund~. Tandheelkunde.

• Ruim beurse en stOOielenin~o

• :\too""", na\ONn~~~,,~o• Ko ntak mel navorsers en ander kennbsentra, \\ereld" 'd.• Omvattende biblioteke . .

-------------.• [)i~ R~i,tral~ur (Akademies), L'niversiteit 'an Stellenbe-ch, I• St~lIenlxN:h 7600.

Ek ,tel belang in nagraadse studie in II. i~~~,;; ;~~ o~:~k~l; ri ..;O~~~;~,~~; ) · 0 • •

aan die l ; nh ersit~it 'an Stellenbosch, IUNIVERSITEIT ;~~~~I:m~. ~~~~:i~~ :~I.I~ .~~~~r~.~~·o . . .... ... .......... . •

". ~T STELLENBO,CCH •Ad res: 0' 1'J-U~ ~ •:: :: :: ::::::::::::::::::::::: ::::::::: ::.~~~. : : ::: I

_----Iiiiii~iiIiiII. _

1.3 Die eerste professore aan die Arts Department

Op die Bestuursvergadering van 26 Junie 1874 is besluit om 'n onderwyser in KlassiekeTale met 'n jaarlikse salaris van £250 in Skotland te werf'.!" Die voorgestelde jaarliksesalaris is op 'n buitengewone Bestuursvergadering op 15 Augustus tot £300 verhoog.PlDie betrekking is gedurende Oktober 1874 in Skotland geadverteer. Archibald Macdonaldwas een van die applikante en hy is namens die Bestuur deur prof. A. Simpson, van dieUniversiteit van Edinburgh, aangestel. 14)

Macdonald het op die Walmer Castle op 17 Desember 1874 in die Kaap aangekom.l'''Volgens die notule van die Bestuursvergadering van 24 Desember 1874 het Macdonald,wat uit Skotland as onderwyser in Klassieke Tale aangekom het, op die datum voor dieBestuur verskyn. Daar is aan hom meegedeel dat hy die status van professor in Klassiekeen Engelse Letterkunde sou he en dat hy 'n salaris van £350 per jaar met ingang 1 [anua­rie 1875 sou ontvang."! Sy aanvanklike jaarlikse salaris was dus £50 meer as die waar­teen hy oorspronklik in Skotland as onderwyser in Klassieke Tale aangestel is. 17

) DieS.G.O. is drie dae voor laasgenoemde Bestuursvergadering versoek om Macdonald se aan­stelling as professor goed te keur. 18) Dit is deur die S.G.O. op 30 Desember 1874 gedoen.P'

Archibald Macdonald is dus op 21 Desember 1874 as professor benoem, op 24 Desem­ber is dit aan hom meegedeel, die benoeming is op 30 Desember goedgekeur en hy hetdiens as professor op 1 Januarie 1875 aanvaar.

Op 'n buitengewone Bestuursvergadering op 15 September 1874 is met vreugde daar­van kennis geneem dat die eerste assistent van die skool, George Gordon, 'n aanbod om'n betrekking in Bloemfontein te aanvaar van die hand gewys het. 20) Nadat Gordon nog'n aanbod uit Bloemfontein ontvang het, het die Bestuur onder andere sy salaris met £50per jaar verhoog en aan hom een van die twee professorate in die vooruitsig gestel indiendit die Bestuur sou geluk om 'n Arts Department te verkry.211Gordon het klaarblyklikdie aanbod van die Bestuur aanvaar, want op die Bestuursvergadering van 6 November1874 is melding van sy besluit gemaak om op Stellenbosch aan te bly.22) Hierdie gebeuretesame met die amptelike goedkeuring van die stigting van die Arts Department op 13November dui daarop dat Gordon waarskynlik gedurende November 1874 as professorbenoem is.

Op die Bestuursvergadering van 24 Desember 1874 is 'n brief van Gordon, gedateer 19Desember 1874, behandel. Daarin het hy versoek dat sy diensure van vyf tot vier per dagverminder moet word.F" In 'n brief op 30 [anuarie 1875 aan die S.G.O. het Gordon sy ver­soek in verband met sy diensure herhaal.r" Aangesien Gordon reeds minstens van 1 Ja­nuarie 1875 as professor in Wiskunde en Natuurkundige Wetenskappe aan die ArtsDepartment verbonde was,25) is genoemde twee briewe 'n verdere aanduiding dat Gor­don al teen 19 Desember 1874 as professor benoem was en dat hy moontlik selfs toe aldiens as professor aanvaar het.

Die volgende gegewens uit twee bronne van latere jare dui ook daarop dat Gordon voorMacdonald as professor benoem is. In 'n huldeblyk na Gordon se dood word na homas die senior professor en senaatslid verwys.F" Gordon word as die eerste en Macdonaldas die tweede professor in die 'Succession List of Professors' in die 1902-jaarboek vandie Victoria-Kollege aangegee.F'

1.4 Lewenskets van George Gordon

George Gordon, die seun van Alexander Gordon en sy vrou Jane Hay, is op 9 Maart 1835in Arbroath, Skotland, gebore."!

Hy het op die skip Northam op 7 September 1873 in die Kaap aangekom.F" Die vol­gende dag is hy op Stellenbosch verwelkom en op 10 September het hy diens as onder-

2

REDAKSION EEL

hGroot aanmoedigingTWEE jaar nadat prof. Mike de Vries op 6 Augustus1980 vir die Universiteit 'n nuwe tontisinseme­Iingsveldtog aangekondig net, het STELLEN­BOSCH 2000 meer as 'n kwart van sy aanvanklikedoelwit van R20 miljoen opgelewer.

Die bydraes van dosyne maatskappye enbonderde individue is 'n bewys van hullegoedgesindheid teenoor die Universiteit en vanhulle vertroue in die ideaIe wat prof. De Vries metdie aankondigin g van die veld tog gestel het: da t dieUniversiteit 'n koers inslaan wat van hom dievoorste sentrum vir navorsing en nagraadseopleiding in die land kan maak.

So wil die Universiteit bydra tot die lewering vankwaliteitsmense - daardie hoogste vtek van leiersen werkkragte wat teen die jaar 2000 vir Suid-A!rikaso onontbeerlik gaan wees.

Vir al die universitei ts-amptenare en hull e ta llevrywillige helpers wat direk met die insamelinggemoeid is, is die sukses wat tot dusv er met dieveldtog behaal is 'n gro ot aanmoediging - veraI indie huidige ekonomiese klimaat.

Ook vir prof. De Vries en sy personeel- dosente,navorsers en amptenare - kan die meer as RS mil­joen wat ingesamel en belowe is 'n aanmoedigin gwees om voort te gaan met die ideaIe watdaargestel is.

Hierdie honderde ruimhartiges skenk vir dieUnivers iteit geld uit 'n begeerte om op Stellenboschgeskep te sien wat hulle as lofwaardig beskou.

NuweonderrigmediumONS leef in die ruimte-eeu - een van die op­windendste tydperke in die mensdom se bestaan.Ruim tereise is egter net een van die talletegnologie se prestasies wat sonder daardiewonderlike uitvindsel die rekenaar onm oontlik sougewees net.

Rekenaars raak ons almal. Dit net vir elkelewen ssfeer noodsaaklik geword - van die handelen die nywerheid, die wetenskap en die weermagto t selts die vermaaklikheids wf:ue ld .

Selfs vir ki nders word die wondermasjiene 'n nor­male deel van die lewe, aanvanklik net om spele­ti ies mee te spee l, maar as hulle ouer is iets wathulle wil bemeester en gebruik om die onbekendemee te ondersoek.

Dit is dus vensettsprekenoaet rekenaars ook as'n hulpmiddel in die ondeirig gebruik word, soos dieDe Lange-verslag na onderwyssake onder meerverlede jaar aanbeveel bet.

Daarom was dit so 'n versiende besluit van 'ngro epie US-personeellede om vroeer vanjaar by dieUniversiteit die eerst e Suid-Afrikaanse kongres oordie rol van die rekenaar in die onderrig te reel.

Hiermee is weretateiers op die geb ied vanrekenaargesteunde onderrig asook die verveer­digers van rekenaartoerusting bymekaargebring omvir die soort onderrigmed ium die wiele aan die ro l tesit en om aan 'n nasion ale st rategie hieroor momen­tum te gee.

Die kongres behoort verreikende gevolge te he.

EN hier is hy - regter Pierre Rabie, ' n Oud­Matie en oud-dosent van die Universiteit ,

wat vroeer vanjaar Suid-Afrika se nuwe Hoo f­regter geword het.

Pieter Jacobus Rabie is in 191 7 gebore en hetgrootgeword op Koffiefo ntein, waar sy vaderprokureur was.

Op Stellenbosch - waar hy in 1935 eerstejaarwas - was hy 'n inwoner van Dagbreek en het hyvir die eerstespan krieket gespeel.

Die man wat 47 jaar later Hoofregter souword, het as jong Matie aanvanklik nie in dieregsgeleerdheid gestudeer nie maar in klassieketale - waa rin hy merkwaardig uitgeblink het.Hy verwerf die grade B.A. met hoofvak ke Latynen Grieks in 1937 en M.A. in die klassieke taletwee jaar later .

Met ' n beurs studeer hy daarn a aan die Univer­siteit van Michigan in Amerika, waar hy sy dok­torsgraad in 1943 verwerf.

Terug uit die buiteland word die jong dr.Rabie lekto r in Latyn by sy ou Alm a Mater. Met

Fokus Op...

Regter Pierre Rabie

spesiale verlof van die Universiteit se Senaatskryf hy in vir die graa d LL. B., wat hy in 1948met onderskeiding behaal.

In die daaropvolgende jaar verrui l hy dieEikestad vir die Jakarandastad , en die akade­miese lewe vir die regsberoep.

As senior advokaat het hy Suid-Afrika ver­teenwoordig in die Suidwe s-saak wat in die ses­tigerjare voor die Wereldhof in Den Haag gedienhet.

Sy vrou, Annalie - wat haar as kunstenaresonderskei het - is ' n dogter van wyle oud -min.S.P . Ie Roux. Haar broer is die Hertzogpryswen­ner Etienne Leroux .

Al drie regter en mev. Rabie se kinders is Oud­Maties . Hulle enigste seun is ' n Preto riase advo­kaat en die oudste dog ter , mev . lise van derMerwe, het oo k 'n LL.B .-graad en is getroud met'n US-professor in die regsgeleerdheid . Die anderdogter, mev. Annemie Lou bser, woon in Natal,waa r haar man , ook 'n Oud-Matie, dokt er is.

MATIE LAN D 2:82 3

ENIGSTE AAN 'n S.A. UNIVERSITEIT

Die au Bosbou-gebou, wat in die vroee sestigerjare ges/oop is. Die hekpilareen tra/iewerk op die foto het behoue geb/y - skuins agter die Ou Hoofgebou,aan die noordekant van Victoriastraat en naby die voorkant van die H.B. Thorn­teater.

'n halfeeu

plase van die Universiteit was vir aan­plantings beskikbaar; en die arboretaby Tokai en Claremont asook dieSpoorwee se "houtdrogings- en -be­waringsdepot" by George was ooknaby. "Nerens elders in Suid-Afrikabestaan daar in die nabyheid van 'nuniversiteit sulke uitstekende geleent­hede vir praktiese werk of demonstra­sies in boswese nie," is gese .

oud

Bosbou-opleiding

Teen 193I het die Universiteit weervertoe hieroor aan die betrokke mini­ster, genl. J. C. Kemp, gerig. Stellen­bosch is om geografiese redes as diegeskikste plek vir so 'n kursus be­skou: inheemse bosse soos die in dieSederberge, by Knysna en by Georgewas redelik naby; staatsplantasies vanaile ouderdomme was binne maklikebereik per motor of per trein; proef-

USsebydrae tot

belangrike

bedryf

SO DER plantasies, bosse enborne sou hierdie uitgawe van

Matieland beswaarlik moontlikgewees het. Sonder bosbou souboeke, koerante, meubels, huise enbaie ander beskawingsmiddele sooswat ons dit ken, nie dieselfde geweeshet nie.

Mense se ontwikkelingspeil kanselfs aan hulle papierverbruik gemeetword: Die gemiddelde Amerikanergebruik na raming jaarliks ongeveer125 kg papier teenoor slegs ongeveer'n driekwart kilogram vir iemand inRooi-Sjina. (In Suid-Afrika word diegebruiksyfer op sowat 27 kg gereken).

Die bosboubedryf is nie net vir bou­materiaal, meubels en papier belang­rik nie, maar ook vir iets waaraan dieontwikkelde mens 'n al groter behoef­te het - ontspanningsgebiede in dievrye natuur.

Die Universiteit van Stellenboschhet die afgelope vyf dekades 'n grootbydrae tot hierdie belangrike bedryfgelewer. Dit is vanjaar vyftig jaarsedert die Universiteit die eerste keerstudente vir 'n graadkursus in bosboutoegelaat het - die eerste en steedsdie enigste van die aard in die land .

In die eerste 25 jaar na die instellingvan die kursus in 1932 is bosbou indie Fakulteit van Landbou (tansLandbouwetenskappe) gedoseer. 'nKwarteeu gelede het die volwaardigeFakulteit van Bosbou ontstaan.

Die South African School ofForestry wat gedurende 1906 tot 1911as bosboudepartement van die SouthAfrican College Schools (SACS) be­staan het en 'n driejarige diploma­kursus aangebied het, was die voor­loper van die huidige fakulteit.

In 1923 het die Universiteit 'n pro­fessoraat in bosbou ingestel, maar diepos kon nie gevul word nie en van weeonderhandelings oor die samesmel­ting van die landboufakulteit en dielandboukollege Eisenburg is die in­stelling van die kursus laa t vaar.

4 MA T1ELAND 2:82

Prof. E. J. Neethling is as die eerstehoogleraar aangestel. Die staats­departement van Bosbou het diehelfte van sy salaris en ander uitgawesgedra. Die Universiteit was vir dieander helfte verantwoordelik en moeshiervoor geldelike hulp van buitesoek . 'n Skenking van £250 (R500)per jaar - die helfte van die U.S. severpligting - het gelei tot die ver­noeming van die Hans Merensky-Ieer­stoel in boskultuur.

Prof. Neethling het 'n reusetaakaangepak. Hoewel die klasse kleinwas - die eerste graduandi in 1934was slegs nege en in 1931 is net eengraad toegeken - moes hy 'n wyespektrum van bosbouvakke doseer enboonop aan die staatsdepartementvan Bosbou hulp verleen. Beamptesvan die departement het egter gehelptotdat bykomende dosente vanaf1937 aangestel is.

S6 goed is bosbou-opleiding geves­tig dat die landboufakulteit in 1944tot die Fakulteit van Landbou en Bos­bou vernoem is. In 1957 is prof.Neethling en sy mede-pioniers se werkmet die ins telling van ' n volwaardigeFakulteit van Bosbou bekroon. In1964 is 'n nuwe gebou - gefinansierdeur die staat en firmas in die bo s­boubedryf - ingewy. Dit is vernoemna die bekende Stellenbosser endestydse minister van bosbou , sen. P.O . Sauer.

Navorsing in die fakulteit wordsedert 1959 grootliks gestimuleer deur'n jaarlikse subsidie van die staats­departement van Bosbou. Saam metdie departement, die WNNR en dieWattel-navorsingsinstituut is diefakulteit een van die vernaamste bos­bou-navorsingsentra in die land . Diefakulteit is verteenwoordig in dienavorsingskomitee van die Na sionaleBosbouraad.

Belangrike navorsingsprojekte deurdie fakulteit sluit onder meer inboskultuurmetodes, die droog vanhout (insluitende sondroging - wat inSuid-Afrikaanse toestande besonderbelangrik is), die kwaliteit van hout­huise, en bosbestuursmetodes.

Die toekoms bied aan die bedryfallerlei uitdagings. Die invloed vanhoutoesmetodes op die omgewingmoet onder meer bestudeer word:Swaar masjinerie wat gekapte borneuit sleep, kan byvoorbeeld die grond s6bernvloed dat dit die groei van dieborne affekteer. In die buiteland isbalonne en helikopters al op die proef

gestel en in Suid-Afrika word kabelsreeds hiervoor gebruik.

Houtkunde (wat houttegnologie,-chemie en -fisika insluit), boskultuuren bosbestuur het elk 'n volwaardigeprofessoraat geword en in 1970 is dieomvang van bosbou-opleiding ver­breed met die instelling van' n leerstoelin natuurbewaring. Drie jaar later is ' nontspanningsdeskundige aangestel metdie verantwoordelikheid vir ' n nuwegraadkursus in parke- en ontspan­ningsadministrasie. 'n Leerstoel in

bosbou-ingenieurstegnologie is in 1978ingestel.

Terwyl die omvang en wese van diekursusse deur die jare geleidelikverander het , het die studentetal ooktoegeneem. Dit het elke dekade bynaverdubbel : In die eerste tien jaar vandie fakulteit se bestaan is gemiddeldminder as vier grade per jaar toe­geken , gedurende die middel-sestiger­tot middel-sewentigerjare het diesyfer tot meer as sestien gestyg , en indie afgelope agt jaar was die jaarliksegemiddelde aan graduandi byna 27.

Die persentasie nagraadse studentehet veral aanmerklik toegeneem: Indie dekade tot 1963 was daar byvoor­beeld vier en 'n half keer soveel voor­as nagraadse studente, teenoor dieslegs een en 'n half keer vandag.

Sedert 1934 is 406 baccalaureus-,87 honneurs-, 61 meesters- en 16doktorsgrade in bo sbou, houtkundeen verwante rigtings toegeken.

(Die ontwikkeling van die bosbou­

bedryf in Suid-Afrika is dan ook

1934: Die eerste nege bosbou­studente wat by die Universiteit ge­gradueer het . Agter: J. P. Steyn, J. H.van Wyk (Iektor, bosprodukte), W. F.E. Immelman, P. C. de Vil/iers, A. S.Roberts en D. P. Ackerman. Voor: A.Juriaanse, dr. S. P. van Wyk (lektor,ekonomie), prof. E. J. Neethling, prof.I. de V. Malherbe en H. L. Malherbe.Sittend: J. H. Keet en J. M. vanNiekerk.

P. C. de Vil/iers het later dekaanvan die fakulteit geword en D. P.Ackerman sekretaris van Bosbou.

grootliks te danke aan die werk vanwetenskaplikes wat op Stellenboschopgelei is. Reeds met prof. Neethlingse dood in 1949 was sestig persent vandie bosbou-vakkundiges in die Staats­diens sy oud-studente. Landwyd oor­heers die houers van Stellenbosch­grade vandag die hele bedryf.

Die vyftigjarige bestaan van bos­bou-opleiding aan die Universiteitword op 23 en 24 September by diefakulteit op Stellenbosch gevier. 'nHonderdtal oud-studente en talleander verteenwoordigers van die bos­boubedryf in Suid-Afrika word ver­wag by 'n simposium wat 'n belang­rike deel van die feesviering sal uit­maak.

Onder die buitelandse kenners watgenooi is om by die simposium refe­rate te lewer, is prof. H. Leffler, pro­fessor in bosingenieurstegnologie bydie Universiteit van Miinchen, en prof.G. Kossatz van die houtkunde-insti­tuut by die Braunschweig-universiteitin Wes-Berlyn.

MATl ELAND 2:82 5

----- ----- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - ....

Nuwe kursusse inopvoedkunde

D IE Universiteit bied van volgen­de jaar af verskeie nuwe op ­

voedk unde-kurs usse aan. Twee daar­van is M.Ed.-kursusse - in Didak­tiek /onderwysadministrasie en intern­opleiding in opvoedkundige siel­kunde.

' n Eenjarige dip loma waarin 'n stu-

dent kan spesia liseer in sportvoor­siening of rekreasie, of sport enrekreasie vir gestremdes, sal ook deurdie Departement Liggaamlike Op ­voedkunde, Sport en Rekreasie - insamewerking met ander departementemet verwante vakkur susse - aange­bied word .

Verder word skoolkuns nog 'n spe­sialiseringsrigting vir die B-graad inprimere onderwys .

Belangstellendes wat een van dieM .Ed. -kursusse wi! volg, moet beskik

Sportkenneruit Israel

Dr. Gilad Weingarten van die Win­gate-insti tuut in Israe l en die land seoud-kamp ioen in versp ring, wat in dietweede kwartaal besoekende dosentby die Departement Liggaamlike Op­voedku nde, Sport en Rekreas ie was.Hy is 'n sportsielkundige wat weretd­wyd ervar ing opgedoen het en by dieOlimpiese Spele as TV-kommentatoropge tree het.

oor 'n B.Ed.-graad, of op 'n anderwyse 'n peil van bekwaamheid inhulle bepaalde studierigting bereikhet wat vir die doel to ereikend is.Iemand met 'n 'honneursgraad in siel­kunde en ° ' n onderwysdiploma kandie kursus in op voedkundige siel­kunde volg .

Die kursus in didaktiek/onderwys­administrasie, wat ' n jaar duur, salnet elke tweede jaar aangebied word .Hoogstens vyftien studente sal toe­gelaat word. Die kursus handel ondermeer oor onderrigleierskap, onder­wysbestuur, gevorderde navorsing indie opvoedkunde en onderwysleier­skap in fundamenteel-pedagogiese enop voedkundig-sielkundige perspek­tiewe.

Die doel van die kursus is om deuronderrig en navor sing oor onderrig­leierskap en onderwysbestuur enander tersaaklike studieterreinemense in leiersposisies in die onder­wys verder op te lei en navor singdaaroor te stimuleer; om onderwys­leiers en potensiele onderwysleier s instaat te stel om 'n hoe vlak van kennisen professionele kundigheid ooronderrigleierskap en onderwys­bestuur te bereik; om 'n verfynde per­spektief op die onderwysproblema­tiek in die Republiek te verwerf ; omkennis, kundigheid en leierskapbe­kwaamheid oor individuele professio­nele spesialiseringsterreine uit te bouen om na vor singskundigheid ooronderwysleierskap te ontwikkel en 'nobjektiewe houding teenoor diebesinning van onderwysprobleme tekweek .

Hoogsten s twaalf studente sal toe­gelaat word om die kursus in op voed­kundige sielkunde te volg. Dit handelonder meer oor algemene leer­probleme en spesifieke leerge stremd­hede, algemene aanpassingsproblemeen spesifieke gedragsafwykings,skoolvooriigting, psigometrie enpsigodiagnostiek, navorsingsmetodo­logie, statistiese metodes en rekenaar­benutting en praktiese werk.

'n Erkende onderwyskwalifikasie isdie toelatingsvereiste vir die nuwe rig­tings in liggaamlike op voedkunde.

Spesiale fisiologie , sportvoorsie­ningspesialisasie , sportfisiologie,sport- en rekreasiebestuur, sportsiel­kunde , publieke administrasie, sport­didaktiek en sportsosiologie is ondermeer deel van die leerplan vir die kur­sus in sportvoorsiening.

Die kursus in rekreasie dek die al­gemene teorie van rekreasie , ont­spanningsbestuur en -beplanning,sport-en-rekreasiebestuur en publiekeadministrasie. Studente moet ookpraktiese werk doen.

Die algemene teorie van sport enrekreasie vir gestremdes, kinesiologieen sportbeserings, en sport- enrekreasiebestuur is deel van die kur­sus oor sport en rekreasie vir gestrem­des.

Die kursus duur ' n jaar, maar stu­dente kan aansoek doen om dit oortwee jaar te versprei.

Die Kaapstadse Onderwyskollegehet tot du sver (in Engels) die enig steopleiding in Kaapland aangebied virspesiali sasie in skoolkuns vir laer ­skole van die Kaaplandse Onderwys­departement. Die spesia liserings ­rigting - wat vanaf 1983 by die Uni­versiteit aangebied word - behoortte voorsien in die behoeftes van Afri­kaanssprekendes wat verkies om inhulie moedertaal opgelei te word.

Die Departement Skoolkuns wilmet die instelling van hierdie rigting'n betekenisvolle bydrae lewer deurgespes ialiseerde kunsonderwysers opgraadvlak vir die laerskool op te lei.Die onderwysers sal hulle vir studie indie B.Ed.- en verdere grade in die op ­voedkunde kan aanmeld. So kanverdere noodsaaklike na vorsing opdie gebied van kunsopvoed ing gedoenword .

Die B.Prim.Ed.-kursus bied tansspesia lisering in die volgende rigtings:Afrikaans en Engels; een van dieamptelike tale en Wiskunde, Lig­gaamlike Op voedkunde, Skoolvoor­ligting en Skoolkuns.

Studente wat vir die B.Prim.Ed.­graad wil inskryf', moet voor 31Oktober skriftelik by die Registrateur(Akademies) by die Universiteit omtoelating aansoek doen.

Men se wat meer besonderhede oordie nuwe kursusse wil he, mo et so goumoontlik die sekretaris van die Fakul­teit van Op voedkunde, mnr . L. M.Toerien , by tel. (02231) 77834 skakel.

Sielkundige dienste

vir die publiek

Prof. Ko tze

Nog 'n US-dosent, prof. ChristoffHanekom. is ook lid van die raad .

Prof. Willie van Niekerk, wat totverlede jaar hoof van die Depart e­ment Verloskunde en Ginekologie byUS was, het aan die begin van die jaarvoorsitter van die raad se Komitee virGemeenskapsverhoudinge geword .

'n Afgetrede US-dosent , rnnr ,Willem Dempsey, wa s ook 'n lid vandie Presidentsraad en is nouaangewys na SA ambassadeur inBelgic .

wat kort ne sy ampsaanvaarding 'nbesoek aan die Universiteit gebringhet. Hy is hier by die Rekt or en vise­Kanselier, prof. Mike de Vries, enmevv . Nickel en De Vries.

PRESIDENTSRAADIN

Hoe gesantbesoek Rektor

Die dienste van die Universiteit seKinderleidingskliniek (in die Fakulteitvan Opvoedkunde) en Buro vir Stu­dentevoorligting bly onveranderdvoort bestaan .

Mnr. Herma n Ni ckel (regs), Amerikase nuwe ambassadeur in Suid·Afrik a,

P RO F. D . J. Kotze, hoogleraar ingeskiedenis en direkteur van die In­st ituut vir die Studie van die Marx­isme by die Universiteit , is vroeervanjaar aangestel as 'n lid van diePresidentsraad. Hy dien in die grond­wetkomitee van die raad.

Hy het sy studie toegespits op diekommunisme en die Marxisme as ge­skiedenismakende faktore, vera l indie twintigste eeu . Prof. Kotze wordbestempel as 'n kenner van die kom ­munisme.

DOSENT

H ELSH OOGTE , die jongste mans­koshuis op Ste llenbosch, is volgendejaar tien jaar oud en om dit te vier,word 'n reii nie van oud-Helshoogte­manne in die eerste naweek van dieApril-vakansie gehou .

Oud-i nwoners van die koshuis watdie saamtrek wil bywoon, moet hullename en adresse stuur aan diepri marius, mnr , J . S. Bruwer. Dieadres is: He lshoogte, Stellenbosch,7600 (tel. 403 1).

• die opleiding van nagraadsestudente in voorligting- en kliniesesielkunde;

• sielkundige dienste aan kinders,volwassenes en bejaardes;

Die heeltydse person eel bestaan uit'n voorligt ingsielkundige en 'nkliniese sielkundige. Die gereeldedienste van konsultante uit dieps igiatrie, spraakterapie, arbeids­te rapie en maatskaplike werk sa lbeskikbaar wees .

Die sent rum is ten volle toegerusmet die nodige fisiese geriewe .

Die publiek kan navrae rig aan : DieDirekteu r , Sentrum vir SielkundigeDienste, Van der Sterr-gebou , Bos­manstraat , STELLENBOSCH 7600,tel. 71106.

• die daarstell ing van navorsings­ger iewe en die uitvoering vannavorsing.

Helshoogtehou reunie

'n S ENTRUM vir SielkundigeDienste is by die Un iver si­

teit gest ig . Dit bied volledige siel­ku nd ige dienste aan die publiek.

Die sentrum - wat reed s in Aprilmet sy wer k begin het - se doel isdrieledig, naamlik :

~IATlELA ND 2:82 7

us. SIT DIE BAL AAN DIEROL

gestel. Een hele rekenaarstelsel isslegs 'n week voor die kongres uit diebuiteland gebring om vir die eerste

Eerste I<ongresoor rekenaarsin die onderrig

---- -In die wereld waarin die skoolmeisie grootword, het rekenaars 'n belangrike rol- ook in die onderrig. Die foto is by een van die SAKRO '82-uitstallings geneem .

rekenaarbedryf aangebied. Van dieuitstalmateriaal is by die kongres virdie eerste keer in Suid-Afrika bekend

SAKRO '82, die eerste Suid­Afrikaanse kongres oor reke­

naars in die onderrig, is in die tweedekwartaal by die Universiteit gehou ­en volgens die organiseerders ishiermee 'n kettingreaksie vanbelangstelling in die onderrigmediumvan die toekoms aan die gang gesit.

Die kongres het gevolg op 'n ver­soek verlede jaar deur die RGN se DeLange-kommissie van ondersoek naonderwyssake in Suid-Afrika datrekenaargesteunde onderrig in dieRepubliek rneeraandag moet kry.

'n Groep universiteitspersoneel ­waaronder opvoedkundiges en reke­naarwetenskaplikes - het byna 'njaar tevore met die reelings vir diekongres begin. Nil die tyd was diekongreskomitee so ingenome met dieresultate dat hulle beplan om dit 'ntweejaarlikse instelling te maak.

Die kongres het verskeie van diewereld se kenners op die gebied vanrekenaarondersteunde onderrig naSuid-Afrika gebring. Onder hulle wasdie Amerikaner dr. Donald Bitzer vandie Universiteit van Illinois, wat insamewerking met die maatskappyControl Data 'n rekenaaronder­steunde onderrigstelsel - bekend asdie Platostelsel - ontwikkel het. Indie hoofreferaat by die kongres hetprof. Bitzer 'n toekomsblik op dievorm van onderrig gewerp.

Ander buitelandse geleerdes watopgetree het, is die Arnerikanersproff. Robert Kansky van Wyomingen Owen Gaede van die GeorgiaSouthern College, prof. J . W.Graham van Waterloo in Kanada,asook prof. Fred Hofstetter van dieUniversiteit van Delaware.

Die direkteur-generaal van Nasio­nale Opvoeding, dr. P. S. Meyer, hetdie minister van Nasionale Opvoe­ding, dr. G. van N. Viljoen, se ope­ningsrede by die kongres voorgedra.Prof. Richard van der Ross, rektorvan die Universiteit van Wes­Kaapland, het as een van die opening­sprekers 'n referaat oar die hui digestand van rekenaars in die onderrig inSuid-Afrika aangebied.

Benewens personeelbesprekings enwerksessies, is sowat 50 referate opdie vierdaagse kongres gelewer.Ongeveer 500 mense het die kongresbygewoon terwyl duisende - waar­onder talle studente van die Universi­teit - die omvattende uitstalling watdeel van die kongres was, besigtig het.

Uitstallings is deur 28 firmas in die

8 MATIELAND 2:82

Christelike waarhede en waardes pro­minent in hulle werk na vore te laatkom.

Die prys wor d om die beurt vir diegenres Christelike lewenskuns en-stigting, teo logiese vakliteratuur enBybelverklaring, en Christelike litera­tuur (jeug en volwasse) toegeken . .

Prof. Jonker is hoof van dieDepartement Dogmato logiese Vakkeby die Universiteit. Hy het groot­geword op Lichtenburg en het gestu­deer aan UP en die Vrije Universiteitvan Amsterdam, waar hy sy doktors­graad in 1955 verwerf het.

Voordat hy in 1971 dosent op Stel­lenbosch geword het , was hy twaalfjaar pred ikant op Potchefstro om enin Jo hannesburg, 'n jaar lank dosentby Unisa in Pretori a en gedurende1968 tot 1971 professor aan dieTeologische Hogeschool in Kampen ,Nederland.

word

bekroonDIE Credo-prys vir Christelike lek­

tuur is vir 1982 toegeken aan 'nStellenbosse Kweekskooldosent prof.Willie Jonker vir sy werk Die Geesvan Christus.

Die prys word sedert 1980 jaarliksdeur die NG Kerk-Uitgewers uit­geloof.

Prof. Jonker is die tweede persoonwat die Credo-prys ontvang. Dieeerste toekenning is aan die Afrikaan­se Bybelgenootskap gedoen vir die1979-vertaling van die Nuwe Testa­ment en die Psalms. Verlede jaar isdit toegeken aan Oud-Matie ds. Izakde Villiers, digter-predikant van Con­stantia, vir sy bundel poesie Leviet enVreemdeling.

Die Credo-prys is in 1978 ingestelby geleentheid van die NG Kerk-Uit­gewers se 160ste bestaansjaar. Dit isvera l da arop gemik om skrywers inAfrikaans aan te moed ig om die

Teoloogsewerk

keer in die Republiek bekend gestel teword.

Die grootste uitstalling was vandie Control Data-maatskappy sePlato-stelsel die gevorderdsterekernaargesteunde onderrigstelselter wereld . Die stelsel word ondermeer gebruik deur die Universiteitvan Wes-Kaapland (wat beskik oordie derde grootste eenheid hiervan terwereld) asook die lnstituut virTaalonderrig (lntus) by die Univer­siteit van Stellenbosch.

Die instituut was nou betrokke bydie reelings vir die kongres. By dieUniversiteit is Intus die instelling watdie meeste met rekenaargesteundeonderrig bemoei is. Dit bied reeds dieafgelope aa ntal jare gespesialiseerdekursusse in taalon derrig, onder meervir die nywer heid, aa n en die direk­teur, dr. David van der Vyver, is tansbesig met taalkursusse om ongelet­terdheid onder swartmense die hoofte bied.

Die kongres het weer beklemtoonhoe belangrik rekenaars in die onder­rig geword het - veral in Suid-Afrikamet sy gebrek aan opgeleide manne­krag en die geografiese verspreidheidvan sy bevolking, se prof. WalterClaassen, wat as voorsitter van diekongres-reelingskomitee opgetreehet. "Dit het nou 'n voldwonge feitgeword dat die rekenaar ook in dieon derrig 'n noodsaaklike rol het, " seprof. Claassen.Met die eerste SA kongres oor reke­naars in die onderrig is hier, van linkset, proff. Walter Claas sen van US,Donald Bitzer van die Universite it vanIllinois en Fred Hofstetter van die Uni­versiteit van Delaware, mnr. JohnBlanckenberg van US en dr. Dawidvan der Vyver van US. 1- ...::...- _

MATI ELAN D 2:82 9

Prott. H. S. P. Grasser (bo)en G. G. cuu«

Prof. Elize Botha

Prof. A. B. van der Merwe Prof. Chris Engelbrecht

DIE land se voorste litere re prys endie meeste ander toekennings

van die Suid -Afrik aanse Akademievir Weten skap en Kuns het vanjaaraan Oud-Maties, do sente en oud­do sente van die Universiteit gegaan .

Onder die pryswe nners is dr. Hen­nie Aucam p, senior lektor in Afri­kaans by die Fakulteit van Op voed­kun de, wat die Hertzogprys ontvang,en prop. Louis Kruger , 'n oud-stu ­dent - wat die besondere prestasiebehaal deur vir sy eerste roman dieEugene Marais-prys te verower.Boonop stel 'n oorse uitgewery be­lang om sy roman te vertaal en uit tegee.

Dr. Aucamp se verowering van dieHert zogprys is 'n eerste in diegesk iedenis van die prys, wat sedert1916 toegeken word, omdat kor t­verhaalbundels nog nie voorheenbekroon is nie. Hy is bekroon vir al syprosawerke wat sedert 1963 vers kynhet. Dr. Aucamp het die gra de B.A. ,M.A . en D.Litt , asook die senior

•Mej . Rykie van Reenen

Prof. Johan Heyns

onderwysdiplo ma , op Ste llenboschbehaal .

Aan sy roman , Die Skerpskutter,het Louis in sy studentejare hardgewerk , want hy het reed s in 1975daaraan begin skryf. Hy was ' n paarjaa r lank ' n inwoner van Dagbr eek enhet verlede jaar by die Kweekskoolafgestudeer. Van jaar is hy 'n kape­laan in die Weermag .

Lo uis het reeds as eerstejaar kort­verhale geskryf wat o nder meer in let­terkundige en ander tydskrifte gepu­bliseer is. Sy gra de het hy in ' nrekordtyd behaal. Behalwe die gradeB.A. en honneurs in Afrikaans en

ederlands, het hy na sy eerste tweejaar by die Kweekskool sy tweedehon neursgraa d - die keer in diefilosofie - behaal. Boonop het hysaam met sy teo logiese studies ook syM.A.-graad in Afrikaans voltooi .

Een van die vele Oud- Maties watpryse verower het , is pro f. ElizeBotha, wat die Gu sta v Preller-prys virLit eratuurwetenskap en Letterkun-

16 QUD-MATIES EN DQSENTE VEREER

Ryke oes vanAkademie-pryse

Proff. F. A. Ponelis (bo)en P. de Vil/iers.

Links bo: Louis KrOger, wat dieEugene Marais-prys verower net , en(bo) Henn ie Aucamp, wenner van dieHertzogprys.

Dr. Pretorius het vanaf 1923 tot diebegin van 1928 op Stellenbosch gestu­deer en het haar doktorsgraad in Lon­den behaal.

Die Akademie se Markus Viljoen­medalje vir joernalistieke prestasiehet na mej. Rykie van Reenen virhaar Randakker-rubrieke in DieBeeld en Rapport gegaan . Sy was ook' n inwoner van Hui s ten Bosch en hetvanaf 1941 tot April 1945 op Stell en­bosch gestudeer en die grade B.A .(hoofvakke: Engels, La tyn en Afri­kaans) en M.A. (Engels) behaal.

Twee do sente het oo k pryse ver­ower: Prof. C. A. Engelbrecht wataan die einde van 1978 as professor inteoretiese fisika aangestel is, het dieHavenga-prys vir fisika ontvang, Hywas sedert 1969 hoof van die onderaf­deling teoretiese fisika by die Raad opAtoomkrag, en is ook onder meerredakteur van die Suid-Afrikaansetydskrif vir fisika en raadslid van dieSuid-Afrikaanse Instituut vir Fisika.In taalwetenskap het prof. F. A.

dige Kritiek ontvan g het . Sy is rnede ­professor by die Universiteit vanPr etoria en word later vanjaar pro­fessor by Unisa . Prof. Botha - watprimaria van Huis ten Bosch en ' n lidvan die Studenteraad was - was van ­a f 1948 tot 1952 'n student op Stellen­bosch , waar sy die grade B.A . enM.A . a lbei met lo f behaal het.

Die A kademieprys vir vertaaldewerk is aan dr. Lett ie Pretorius vanStellenb osch toegeken vir Vir ek enPlatero. Dr. Pretorius het ' n baienou e verbintenis met die Universi teit.Sy is nie net 'n oud-student nie, maaris oo k die vro u van 'n voormaligeregistrateur en ho ogleraar van dieUniversiteit, wyle pro f. S. J. (Faan­tjie) Pr etorius. Hy was sow at dertigjaar lank verbonde aan die personeelva n die Universiteit - eer s as do senten daarna as regis tr at eur. Voor syaa nstelling as lektor en nil. sy aftredeas registrateur, het hy deel tydsedoseerposte aan oorsese un iversiteiteen die Universiteit van Stell enbo schbeklee.

Dr. Kobus Loubser.

P onelis , wat Afrikaanse taalweten­skap by die Universiteit doseer , die C.J. Langenhovenprys ontvang .

Prof. A. B. va n de r Merwe - watafgetree het nadat hy hoof van dieDepartement Sielkunde was - het dieStalsprys vir sielk unde ontvang. H y isin 1945 as senior lek to r by die Univer­siteit aangestel nadat hy reeds in 1938en 1939 'n tydelike lektor was. In dievroee vyftigerj a re het prof. Van derMerwe ho of va n die departementgeword .

Hy het die grade B.A. , M.A. enD.Phil. (in Sielkunde) met lof opStellenbosch geslaag. Die M .B .Ch .B. -graad he t hy by die Uni ver­siteit va n Kaa pstad behaal.

Die Totiu sp rys vir teologie istoegeken aan prof. Johan Heyns vandie teo logie-fakulteit by die Uni ver­siteit van Pretoria. P ro f. Heyns ­wat volle lid van die Suid-A frikaanseA kademie raad en lid va n die Modera­tuur van Noord- Transvaal en die BreeModeratuur van die NG Kerk is - isin 1966 as senior lekto r by dieFakulteit van Teologie op SteIlen­bosch aangestel. Teen die einde van1970 het hy pr ofessor in dogrnatolo­gie by die Universiteit van Pretoriageword.

P ro f. P ieter de Villier s, hoogleraarin Musiek by die Universiteit van Pot­chefstroom - wat op Stellenboschstudent en dosen t was - het die ere ­penning vir mu siek ontvang. Nadathy 'n B.A. -graad in die klas sieke taleby die Uni versiteit van P reto riabehaal het , studeer hy vanaf 1946 opStellenbosch en beh aal die diplomasS.O .D . en O.D.M.S. By die Kon ser-

12 MAT IELAND 2:82

----- - - -

Dr. J. A. Heese

vato rium het hy hoofsaaklik onderprof. Maria Fismer gestudee r envanaf 1948 tot 1953 was hy do sent bydie Kon servatorium.

Die Pieter van Dr immelenn­medalje vir die bevordering van dieAfrikaanse taal en kultuur is toe­geken aan prof. G. G . (Gawie) Cillievan die departement musiek by dieVrystaatse uni versiteit. Prof. Ci llie ­wat onder meer sy M. Sc.-graad opStellenbosch ver werf en ook dosen t inwiskunde by US was - het baie vird ie mu siekl ewe op Stellenbos chbeteken en ' n gro ot byd rae tot diestudentesangfeeste gelewer .

Prof. H. S. P . Gra sser van diedepartement wisku nde by die Univer­siteit van Suid-Afrik a , het dieHavengaprys vir wiskunde on tvan g.H y het as stude nt op Stellenbo sch inHelderberg gebly, in die Universiteits­koor gesing , vir die eerste sokkers pangespeel en was ook later voo rsitt er

Mnr. V. C. Wood

Mnr. J. V. Smit

van die sokkerklub . P ro f. Grasserwas ' n tydelike dosent by die Departe­ment Wiskunde en het die grade endiplomas B.Sc ., S.O .D ., honneurs(wiskunde) en M .Sc. op Stellenboschbehaal.

Die D. F . du Toit Malherbe-prysvir genealogiese navorsing is aan dr.J . A. Heese van die Strand toegeken .Hy was vanaf 1925 tot 1929 'n stu­dent op Stellenbosch en het in 1942 sydoktorsgraad behaal.

Mnr . J. V. Smit, gewese rektor vandie Durbanse Onderwyskollege , hetdie erepenning vir wetenskaplikevakbevordering ontvang, terwyl 'ntweede erepenning aan mnr. V. C .Wood, redakteur van Archimede s,to egeken is.

Mnr. Smit het aan die einde van1927 sy B.A .-graad met onder­skeid ing op Stellenbosch behaal endaarna ook ' n onderwysdiploma. H ywas 'n inwoner van Dagb reek . Vanaf1957 tot die einde van 1972 was hyrektor van die Durbanse Onderwys­kollege .

Mnr. Wood - wat eer s 'n inwonervan McDonaldhuis en later vanWilgenhof was - het sy B.A.-graaden onderwysdiploma op Stellenboschbehaal. Hy het 'n M.A.-graad metonderskeiding by die Universiteit vanKaapstad verwerf.

Aan dr. Kobus Loubser, hoofbe­studeer van die Suid-Afrikaanse Ver­voerdienste - wat in Desember 1977'n ere-doktorsgraad in die In ­genieurswese van die Universiteit ont­vang het - is die M . T . Steyn­medalje vir natuurwetenskaplike entegniese prestasie toegeken .

• NAVORSING: LANDBOUWETENSKAPPE

Wynl(undiges word

in die

VSA vereer

Twee wetenskaplikes vanStellenbosch het inAmerika 'n medalje

verower vir dieontwikkeling van 'n

geslaagde, nu we tegniek.

Die produkte wat so verkry is, isvervolgens aa n proepanele virevalueri ng voo rgele. So kon dierelatiewe belangrikheid van verskeiegistingsgeurstowwe vasgest el word.

Met die aa npassing van wynberei­dingstegnieke kan du s gepoog wordom die vorming van gewenste geur­stowwe te stimu leer en die van mindergewenste geurstowwe te onderdruk.

Die relatief eenvoudige tegniek ­wat, sover bekend , nog nie elders on t­wikkel is nie - maak dit moontlikom ook die bydr ae van ander aroma­stowwe tot die geurgeha lte van wynete bepaal.

'I. ( ,

Pro f. Joel van Wyk en mnr. Carel van der Merwe . . . Geslaagde tegniek ombydrae van wyngeurstowwe te bepaal.

Merwe se name in die Amerikaansetydskrif verskyn .

Met hierdie navorsing is 'ngeslaagde tegniek ontwikkel om diebydrae van wyngeurstowwe tot diegeurgehalte van wyn te bepaal.

Die tegn iek behels die verwyderingvan geurstowwe uit 'n wyn op 'ndelikate wyse en die aanwending vandie "neutrale" of "ontgeurde" pro­duk as 'n natuurlike medium waari ndie geurbydrae van gesuiwerde gis­tingsgeurstowwe bestudeer kan word .Sulke geurstowwe is individueelasook in verskeie kombinasies en teenverskillende konsentrasies tot die ont­geurde produk teruggevoeg.

P ROF. Joel van Wyk, hoof van dieDepartement Wynkunde by die

Universiteit, en een van sy nagraadsestudente, mnr . Carel van der Merwe,het onlangs 'n groot prestasie behaaltoe 'n medalje aan hulle toegeken isvir die beste navorsingstuk wat ver­lede jaar in 'n invloedryke Arneri­kaanse tydskrif vir wynkunde en win­gerdbou, die American Journal ofEnology and Viticulture, verskyn het.

Die navorsingstuk is as buitenge­woon geklassifiseer . Dit handel oornavorsing wat gespruit het uit een vandie Departement Wynkunde sebelangrikste navorsingsprojekteoor die evaluering van druif- enwynaroma en boeketstowwe. '

As M.Sc .-student in wynkunde hetrnnr. Van der Merwe die besondereaspek van die navorsing uitgevoer innoue samewerking met prof. VanWyk as promotor.

Mnr , Van der Merwe - wat nou bydie wynmaatskappy Bertrams werk- was in diens van die Navorsings­instituut vir Wynkunde en Wingerd­bou by Nietvoorbij buite Stellenboschtoe hy die navorsing gedoen het. Hyhet vir die navorsing 'n meestersgraadin die landbouwetenskappe metonderskeiding verwerf.

In 1980 het prof. Van Wyk 'nreferaat oor die navorsing op diejaarkongres van die Amerikaanse ver­eniging vir wynkundiges in LosAngeles gelewer. Die artikel hieroor isdaarna deur prof. Van Wyk geskryfen versorg en het verlede jaar onderprof. Van Wyk en mnr . Van der

MATIELAND 2:82 13

U RBA NISATI O N pr esen ts in­creasing demands a nd greater

cha llenges to the fo od ind ustry - andto food processing in particular .South African produce for export ha sto co mpete on the wo rld market. ewmethods of processing will have toreplace food canning .

Th e e are orne of the reasons whyth e food industry requi res continuousresearch .

At Stellenbosch im po rtant researchwork is being do ne by theUni ver sit y' s Dep artment of FoodScience .

Th e Department - which cele­brates its thirtieth birthday thi s year

has alread y done importantresearch work into the use of pliablepackagin g materials for the pre serva­tion of frui t, vegeta bles , meat andsta rch pr oduce; the processin g ofwa ste- pro d uct s in to pet s' food ; stea mprocessing dates: smo king chicken;pic kling or smo king mack erel; a nddetermining th e bitter or sweet com ­ponent s of va rious foods.

Although smo ked turkey is both apopular a nd an expensive item on theAmerican market, hardly an y re­search ha s gone into the success fulsmo king of chickens. Using the samemethod as for turkeys, produce adry, unappeti sing and rather unat­tractive, as well a s expen sive, re ult ,Following intensive research, th eDepart men t of Fo od Science ha srecen tly co me up with a pr oduct tosa tisfy th e fa stid io us cu stomer.

In Brit ain, ag ain , it is smo kedmack erel which is very popular.South African producers now want toapply to th e smo king o f mackerel th esame meth od tha t has been de velopedfor chicken - to replace the ou tda tedme thods wh ich ha ve been used so far.The Depart men t , th ere fore , tries to

Miss Lizette Joubert, a postgraduatestudent of the Department of FoodScience , is doing research on thepreservatives and art if ic ial sweet­eners being used in coo l drinks. Hereshe injects a samp le for analysis intoa high press ure fluid chromatograph .

find a q uicker method of processingmackerel, one which will also providebetter control over quali ty.

Another important cont ributionwhic h the Depart ment recently ma de,was to find a suita ble method of pro­cessing dates. Virt ually all the dat eswhic h are required for ba kin g in th isco unt ry ha ve to be imported. Egyptand Iran, tr aditional su ppliers ofdates to the Republic, can no longer

,Fedfood has promised R25 000 to theDepartment of Food Science. Thecompany 's managing director, MrJohan Louw (left), handed over acheque for the first R5 000 of this sumto the head of the department, Prof.Gerrie van Noort.

compete on the South Africanmarket.

P roductio n of dates in SouthA frica is till in an early stage Q uality- especially when it comes to colour,taste and texture - is poo r. Researchby the department has now led to acheap method of steam processingdates under the right conditions for ashort time to produce an acceptableresult .

Int er est in food science is increas­ing steadily, says Pr o f Gerrie vanNoort, head of th e Department ofFood Science . He poi nts out thatcompanies in the food ind us try arebeginning to rea lise how importan t itis to in vest in proper training for theindustry.

Until now Stell enbo sch ha s offeredthe only uni ver sit y co urs e in foodscience in th is country . It is still th eonly one to offer a B.Sc. degree infood science.

On average Stellenbosch producesonly five grad uates every yea r , com­pared to 20 per university in the USA ,19 in the UK, 17 in Austr alia and 16in Canada . With 36 universitie in theUSA offering degrees in food science,that country produces 700 foodscience graduates ann ually . The totalan nual figure for the U K is 170, forCanada 80 and fo r Austral ia 70.

Th e establi shment o f a co ur se infoo d science at the Un iversity ofStell enbosch was fir st pion eere d inthe thirties, when Mr I. J. Burger ­who is generally regarded as thefound er of the Departmentreali sed th e food industry' s

science training

30 years of food

dependence on scientists who hadbeen trained in food technology. Dur­ing a lecture given in 1939 he askedwhether government was satisfied toallow only fresh produce to beexported instead of promoting foodpreservation.

Mr Burger was a lecturer andresearch scientist at the StellenboschElsenburg College of Agriculture ­predecessor to the University's Fac-

ulty of Agricultural Science. Follow­ing a visit to California in the late1920's to study the preservation offruit and vegetables, he did his ut­mo st to promote the establishment ofsuch a course at the College.

Prof R. W. Wilcocks, who wasthen rector of the Uni versity, waseventually convinced that a course infood science would be a valuableasset to the country.

Two scientists, Mr (now Dr) B.Nortje and Mr (now Prof) C. J. B.Smit, who were sent to California aspostgraduate students in 1949,became the first lecturers. Mr I. J.Burger' s son, C. J. (Johan) Burger,was one of the first two students toenroll at the Department in 1951. Theother one was J. H . (Jan) Hofmeyr.(Mr Johan Burger is now managingdirector of Letaba Citrus Processorsin the Eastern Transvaal and MrHofmeyr holds a senior post in theresearch division of Metal Box).

Money was found for a new build­ing, which opened its doors in 1954.Companies in the food industrydonated mo st of the money for thisbuilding and for an adjoining one tohouse food preservation researchfacilities.

Although the department tries tokeep in touch with developments inthe food industry overseas, researchin South Africa still lags far behindmost other Western countries.

One of the most important reasonsfor this, says Prof van Noort, is that

companies in the food industry inthose countries realise the importanceof universities as research bodies, incontrast to South Africa, where theuniversity is looked upon merely as aplace of training. Education andtraining , he says, should take placewhere the latest ideas are beingdeveloped.

The graduate course at Stellen­bosch runs over four years .

Since 1978 students of the depart­ment ha ve won all the annual awardsof the SA Association of FoodScience and Technology.

Ex-students of the department to-

Wereldberoemdefisikus by US

EEN van die beroemdste ficici van diehuidige eeu, dr. Edward Teller - nawie soms verwys word as " vader vandie waterstofbom " - het die Univer­siteit vroeer vanjaar besoek en 'nlesing aangebied.

Die 74-jarige Hongaars-geborewetenskaplike was in die veertiger­jare nou betrokke by die Manhattan-

day serve the food industry in po stsranging from plant managers andmanaging directors to research scien­tist s. Many of them are to be found inthe state Department of Agri cultureand Fisheries and go vernment re­search institutes such as the CSIR andthe National Fru it and Fruit Techno­logy Research Institute at Stellen ­bo sch .

Prof van Noort - who held senio rposts at severa l large companies in thefood industry before his appointmentto the professorship at Stellenboschonly a few years ago - feels confi­dent about the future of the depart­ment.

To celebrate its 30th anniversarythe Department ha s invited its firstfull-time professor, Prof Chris Smit,who now lives in the United States, toattend a celebration of friends and ex­students of the Department on 24September. Prof Smit, who is deanand director of the college of ag ricul­ture at the Uni ver sity of Georgia, ha saccepted the invitation to travel toStellenbosch for the occasion.

projek en Los Alamos-Iaboratorium indie VSA en is tans verbonde aan dieHoover-institution in Ketitornie. Hy islid van 'n Withuis-komitee wat dieAmerikaanse persident se weten­skapraadgewer adviseer.

Negentien ere-doktorsgrade is aanhom toegeken.

Met hulle besoek is dr. en mev.Teller (middelj hier saam met proff. P.B. Zeeman en W. J. Neude van dieDepartement Fisika , dr. G. Heymann,Vise-president van die WNNR, enprof. J. A. de Bruyn, dekaan vannatuurwetenskappe.

\l AT1El. AND 2:82 15

• NAVORSING: INGENIEURSWESE

Rewolusionere,

bootromp

'n R EWO LUSIO NER E romp virkleiner vaartu ie - wat

moontlik ook vir komrnersieledoeleindes gebru ik sa l kan word - isdeur die Universiteit se Buro virMega niese Ingenieurswese (BMI) ont­werp.

Die nuwe romp - 'n du bbelromp­vaartuig met ' n watervleuel - word'n Hys ucat (afge lei van "hydrofoilsupported catama ra n") genoem. Ditwerk volgens die beginsel van verlaag­de waterweerstand. Wat doeltref­fendheid en eko no miese werkingbetref, word dit as 'n groot deurbraakbeskou .

Die navorsingsprojek is aa ngepakonder die toesig van dr . Karl-GuntherHoppe, 'n senior personeellid van dieBMI wat as skeepsboukundige aandie Charlottenburg-universiteit inWes-Berlyn opgelei is.

'n Hys ucat-prot otipe van 5,6 m isdeur die BMI gebou en sodra toetseter see die uitstekende result atebevestig wat reeds met skaalmodelleverkry is, sal groter modelle, gemikop komrnersiele vissers bote en soort­gelyke vaartuie, on twerp word.

Volgens prof. Vos Hatt ingh, direk­teur van die Buro , is patentregte virdie Hysucat feitlik wereldwyd uit­geneem - "minstens oral waar ditsaak rnaak .'

16 MAT IELAND 2:82

nuweDie Hysucat is 'n hoespoed- en

skeerromp-tweerompskuit met 'nwate rvleue1 tussen die twee halfrompewat ' n gedeelte van die gewig dra , dievaartuig op hoer spoed uit die waterJig en op die wyse die totale weerstandverlaag.

Volgens die Buro hou die ontwerpselfs groter voordele in wanneer diebeginsel op groter vaartuie soos tuna­bote, diepsee-vissersbote, plesierjagteen werkbote van tus sen vyf meter endertig meter met 'n spoed van totveertig knope toegepas word.

'n Tunaboot van twaalf meter ver­plaas sowat sestien ton en benodigtwee motore van 330 kW (2 x 440 pk)elk om 'n spoed van dertig knope op'n gelyk wateroppervlak te behaal. 'nHysucat daarenteen - wat effens

korter en wyer is en vir dieselfde doelontwerp is - benodig slegs tweemotore van 225 kW (of 2 x 300 pk)elk om teen dieselfde spoed te vaar.Dit beteken 'n laer kapitaalkoste,brandstofmassa en -verbruik wat dievaartuig baie meer ekonomies maakas die gewone Diep- V skeerrompvaar­tuig .

Die volgende mikpunt van die Burois dus om 'n tweede seegaande vaar­tuig op 'n groter skaal (sowat agtmeter) te on twerp en om dit metdiesel-rnotore aan te dryf wat in 'nvaartuig van die grootte gewoonlik teswaar is.

Daar word verwag dat die ekono­miese dieselmotore tesame met diedoeltreffende Hysucat-rornp ontwik­kel kan word tot 'n uitstekende eko-

nomiese vaa rtuig wat die bedryfs­ko ste met meer as sestig persent salverlaag.

'n Groot aansporing to t die ont­wikkeling van die nuwe romp was diefeit dat met die verskillende skeeps­rompe wat tan s in gebruik is optimaleresultate net in hul onderskeiespoedbereike behaal word.

Die gewilde romp vir kleiner hoe­spoed-vaartuie wat deesdae op diediepsee gebruik word, is die Diep-Vskeerrompvaartuigsoort. Die modelse beperkinge is sy seestuur-kwaliteiten die ho e kragvereistes vir aandry­wing.

Die kon vensionele watervleuel­vaartuig oorkom albei die nadele,maar is terselfdertyd uiters kompleksen duur met sekere beperkinge onderstriemende golftoestande.

Die steeds stygende brandstofprysehet die ontwerp van 'n ekonomiesehoe spoedvaartu ig - maa r kleiner,met laer dr ywingsvereistes, 'nrelatiewe laer kapitaalbelegging enlaer bedryfsko ste - noodsaaklikgemaak .

Die Diep-V skeerromp moes Ofontwerp word om minder weerstandte bied Of die watervleuel-vaa rtuigmoes gebou word volgens vereenvou­digings wat to t dusver onmoontlikwas.

Oorkant: 'n Model van die Hysucatvan 5,6 meter wat deur die Buro virMeganiese Ingenieurswese ontwerpis .

Bo: Die ontwerper, dr. Karl-GuntherHoppe, by die half-voltooide vaartuig.

Onder: Voor-onderaansig van dieHysucat-model, met die twee onder­steunende watervleuels duidelik sig­baar.

Die skeerromp-gebaseerde twee­rompskuit met sy inherente stabiliteiten besliste oopsee-renkwaliteite hetvoordele as ' n basiese romp, maar dierelatief hoe weerstand kon deurhidrodinamiese ondersteuning ver­beter word .

Die Hysucat - 'n hoespoed-twee­rompsku it met 'n watervleuel tussendie twee halfrompe - was die resul­taat.

Om die vleuel en halfrompe by­mekaar aan te pas sonder dat dievloeipatroon rondom versteur word,is asimm etriese halfrompe met ver­tikale parallelle tonnelwande ont­werp, met die watervleuel dwars vankiel tot kiel oor die tonnel tussen dietwee hal frompe.

Die Hysucat skakel die nadeel vanhoe waterweerstand van die twee­rom pskuit uit.

Deur die gewone Diep-V romp tedeel, word 'n tonnel tu ssen die rompegevor m waari n die watervloei skaarsversteur word . Die watervleuel watdie tonnel dwar s oorbrug, gebruik dieongesteurde wat ervloei vir hefkragwat die gewig van die vrag op die tweehal frompe verminder , met gevolglikeverminderde weerstand .

Sewe modelle wat die Buro in sysleeptenk getoets het, het weerstand­verbeteringe van rot 47 persent in 'nwye spoedbereik getoon. Die soge­naamde weersta ndbult teen 'n laerspoed is ook heelwat laer as by diegewo ne skeerrompvaartuig.

MATI ELAN D 2:82 17

• NAVORSING: GENEESKU DE

'n S KOTSE ge!eerde, dr. CharlesD. Watersto n, het onlangs

spesiaal Suid-Afrika toe gekom om tekyk na 'n seemonster wat aan dieUniversiteit behoort - ' n water sker­pioen van byne twee meter lank watuit 'n moerasagtige meer naby Prin sAlbert in die Karoo afkomstig is.

Die reuse- kerpioen het ongeveer350 miljoen jaar gelede geleef , in ' ntydperk toe hierdie deel van die aardebaie nat en bitter koud was.

Dr. Burger Oelofsen, dosent insoologie by die Univer siteit, het diefossiel teen die einde van 1979 ontdek- die eerste volledige fossiel terwereld wat van hierdie oerdier gevindis.

Die fonds is gemaak terwyl dr.Oelofsen en mnr . Chris Potgieter vandie Departement Geologie besig wasmet toesighouding vir veldwerk wat'n student in die paleontologie, mnr.Bruce Rubidge, op die plaas Modder­drift naby Prin s Albert gedoen het.

Volgens gebruik behoort so 'n fos­sie! aan die persoon wat die fond s ge­maak het, of aan die inrigting wat hyverteenwoordig. Hoewe! die fossieldus die Universiteit s' n is, is dit moei­lik om dit oor ' n lang afstand te ver­skuif en dit word nou in die om­gewing waar dit gevind is, bewaar in'n baie volledig toegeruste museumop die plaas van mnr . Roy Oosthui ­zen, 'n ervare arnateur-paleontoloog.

bydrae te lewer tot die verklaring vandie oorsaak van bedruktheid en totdie behandeling van die siekte watsoveel gesinsontwrigting en veriorewerksure meebring.

'n Navorser van die Navorsingsgroepvir Neurochemie by 'n superfusie­apparaat waarin die vrys tel/ing vandie neurotransm i tter dopamien inbreinblokkies gemon it or word.

tot stand gekom het , was hulle ver­antwoordelik vir nie minder as 64publikasies nie - waar van die meestein internasionale vaktydskrifte ver­skyn het.

Die avorsingsgroep vir euro-chemie is van mening da t hulle reedsoor die nod ige kundi gheid be kik omin die jare wat voorle ' n waa rdevo lle

wat ontw ig

oor siekte

Meer I<ennis

ONGEVEER 'n vyfde van dieWeste se bevolking word ge­

teister deur 'n siekte wat die sarnele­wing en die ekonomie duur te staankom - omdat dit by baie van dieaangetaste mense ern stige gesins­ontwrigting veroorsaak en daartoe leidat miljoene werksure elke jaarverlore gaan deur mense wat van diewerk af wegbly.

Die siekte is bedruktheid, ookbekend as affeksiektes . Hoewel ditminder opvallend lyk en nie diepubliek aangryp soos kanker, ische­miese hartsiektes of selfs psigiatriesesiektes van 'n psigotiese aard nie, isnavorsing hieroor uiters belangrik ­ter wille van die betrokke individue,die samelewing as ' n gehee l en die in­vloed wat dit op die ekonomie kan he.

' n Tienta l navorsers van die Uni­versiteit en die T ygerberg-hospitaal isvan die weiniges in die land watspesifiek oor die neurochemie vanbedruk theid navorsing doen. Hullevorm die Navorsingsgro ep vir Neuro­chemie, wa t gedeeltelik deur die SAMediese Navorsingsraad geborgword .

Al die lede van die navorsingspan isgoed gekwalifiseerde wetenskaplikesen geneeshere . Hulle werk onderleiding van 'n direkteur, wat 'npatoloog is asook professor endepartementshoof in die Universiteitse Fakulteit van Geneeskunde.

In 'n poging om die patogenese, ofpatologiese oorsaak, van die siekte tebepaal, word navo rsing gedoen watproefdier- en pasiente-ondersoekebehels. Daar word nou saamgewerkmet die Stik land-hospitaa l en dieafdeling psigiatrie by die Tygerberg­hospitaal.

Seder t die navorsingsgroep in 1976

18 MATI ELA ND 2:82

Seemonsterusuniek

van

Dr. Oelofsen wys ook daarop datBrasilie byvoorbeeld oor die grootstevoorkoms van olieskalie s ter wereldbeskik . Soortgelyke gesteentes komook in Suid-A frik a voor, en dit kanmoontlik die sleutel verskaf tot som­mige van die vrae wat met die soektogna olie in Suid-Afrika bestaan .

Paleontologie het ook in die soek­tog na uraanneerslae in die Karoo 'nbelangrike rol gespeel , toe daar deeg­lik op die voorkoms van plant- enwerweldierfossiele gelet moes word.

•IS

Orr. De/olsen (links) en Waterston,toe die Sko tse ge /eerde Stelle nboschbesoek het.

Allermins, se dr. Oelofsen. Hy wysdaarop dat paleontologie, asook sedi­mentologie, in mynbou en die soek­tog na olie van groot belang kanwees. So moes Soekor byvoorbeeldspesiaal mikro-paleontoloe oplei ommet die oliesoektog in Suid-Afrikabehulpsaam te wees.

Albert het hy ook Stellenbosch be­soek en onder meer ' n lesing oor synavorsingswerk aangebied .

Dr . Waterston het ook 'n anderverbintenis met die Universiteit: Hybeklee. in Edinburgh die pos waarinprof. S. J. Shand, ' n geoloog vanwereld faam , was voordat hy in 1911professor in die geologie op Stellen­bosch geword het. Hy het Stellen­bosch later vir die Universiteit vanColumbia, New York, verruil en nasy aftrede teruggekeer Edinburgh toe,waar hy tot met sy dood in 1957 ge­woon het .

Daar het dr. Waterston hom leerken, en so heelwat van Stellenboschgehoor. "Shand was baie lief virStellenbosch - en ek dink hy was totaan die einde van sy lewe jammer dathy ooit hier weg is," het dr.Waterston met sy besoek aan dieEikestad vert eJ.

• Is paleontologiese kenni s soos dieoor die fossiel van 'n dier wat mil­joene jare gelede geleef het bloot ken­nis ter wille van kenn is?

Om te weet jy is die eerste mens watafkom op ' n fossiel van iets wat mil­joene jare gelede geleef het , is al virenige paleontoloog 'n belewenis . Metdie fonds het dr . Oelofsen egterdadelik besef hierdie is nie sommernog 'n fossiel nie, maar iets werklikbuitengewoons.

Voorheen is slegs stukkies van diepote van sulke diere gevind , hoof­saaklik in dele van Skotland en Skan­dinawie. Hiervan kon in 'n mate af­gelei word hoe die diere moes gelykhet. Die Prins Albert-fonds het egterheelwat gissings opgeklaar en vir dieeerste keer ' n volledige prentjie ver­skaf van presies hoe die dier e moesgelyk het.

Die reuse-skerpioen - wat waar­skynlik tot die genu s Dunsopterus be­hoort - het twaal f pote gehad , elk­een met verskeie kamme of vinnewaarmee dit kos uit die water gefil­treer het. Dunsopterus is afgelei vanDun sop, ' n plekkie in Skotland, waarfos sielstukke van die seedier teen diebegin van die huidige eeu gevind is.

Fossielstukkies van die kamme (ofvinne) is ook vroeer in die Noordelikehal frond gevind, maar daar is geglodat dit aan die agterlyf van 'n anderdier vas was. Met die Prins Albert­fonds kon eers vasgestel word dat ditdeel van die reuse-seeskerpioen sepote was.

Dunsopterus se naaste familie van­dag is die sogenaamde koningskrap,wat naby Japan en aan die ooskusvan die VSA voorkom - en slegs 'nderde van 'n meter lank is. Die reuse­oerskerpioen het saam met ' n grootverskeidenheid visse en plante in 'nmoerasagtige brakwater-strandrneer­gebied voorgekom.

Die tydperk waarin die oerdiergeleef het, staan as die Bo-Devoonbekend. Die Prins Albert-fonds is diegrootste voorbeeld van 'n dier uit dietydperk wat nog in Suid-Afrika ge­vind is en een van die grootstes enigeplek ter wereld .

Nil die fonds het dr. Oelofsen metkenners van fossiele uit daardietydperk probeer in verbinding tree .Dit het geblyk dat twee van hulle, 'nNoorweer en 'n Deen, reeds oorledeis, maar dr. Waterston - wat aan dieSkotse koninklike museum in Edin­burgh verbonde is - het besluit omspesiaal Suid -Afrika toe te kom omdie fossiel te bestudeer. Naas Prins

MAT1ELAND 2:82 19

KONVOKASIE VERGADER,

KLASGROEPE BYEENDIE Jaarvergaderin g van die Universiteit se Konvokasie is op Donder­dagaand 2 Desember in die H .B. Thorn-teater.

Vroeer die dag word ' n saamtrek gehou vir Oud-Maties wat in 1932,1937, 1942, 1947, 1952 en 1957 eerstejaars was - onderske idelik 50, 45,40, 35, 30 en 25 jaar gelede .

Vroeg in September stuur die Universiteit uitnodigings hiervoor aanalmal wie se nam e en adresse beskikbaar is. Oud-Maties uit dieklasgro epe wat nie uitnodigings kr y nie , kan mnr. Andrie Esterhuyseb)"die Departement Ontwikk eling, niversiteit , Stellenbosch, 7600, tel.7-7645 , skakel.

Raad

van die

word lid

NOK-baas

Mnr. De Waal is die jongste van 'ngesin van sewe kinders waarvan vyfhulle gr ade op Stellenbosch verwerfhet. Sy vr ou, Kitt y, is ' n d ogter va nNic du P lessis, Matie-eerstespankap­tein en Springbokhaker van die vroeetwintigerjare , Sy en haar suster, line,en broer, Tinus, is almal O ud-Maties.

H oewel die De Waals se vier kin­ders in Johannesburg gr oo tge wordhet , het hulle so os hu lle ouers opStellenbosch gestudeer. P ieter en Nichet as Maties ingenieursgrade ver­werf', Irma BA in beeldende kunste enMarius B.Co mm .

Mnr. De Waal vo lg dr. Lapa Mun­nik , tans min ister van Pos- en T ele­ko mmunikas iewese , op as US-Raads­lid . Die ter my n st rek tot April 1986 .

Aangeste/byMatie/and

Mej. Hannatjie van der Merwe, wat aspubli si tei tsbeampte in die Departe­ment Ont wikkeling by die Universiteitaange ste l is en onder meer essis­tente vir die redakteur van Matielandis .

Sy is 'n Oud-Mati e wat aan UOVSgestudeer het voordat sy 'n honneurs­graad in Afrikaanse letterkunde opSte ll enbosch verwer f het. Sy was 'nsenior verslaggeefster van DieVolksblad in Bloemfontein.

Mej. Van der Merwe was 'n tweede­geslag-Matie: Haar vader, mnr.Andries van der Merwe van Kimber­ley, net in die vroee veertigerjare opStellenbosch gestudeer.

'n 0 UD-MATIE wat 'n noue ver-bintenis met sy Alma Mater

he t, is de ur die Staa tspresid ent as lidva n die Univer siteitsr aad be noe m . H yis m nr . M . T. de W aal , besturendedirekteur van die Nywerheidsont­wikkelingskorporasie ( O K).

Mnr. De Waal (57) het op 'n Paarl­se wynplaas grootgeword en aan diedorp se Hoer J ongenskool gematriku­leer vo ordat hy ' n graad in die sivieleingenieurswese op Stellenbosch ver­werf het. Later het hy stads bepla n­ning by die Universiteit van Delftgestudeer en in 1975 die Harva rd­sakeskool se gevorderde bestuurskur­sus in Swa nsea , Wallis, bygewoon.

Vo ordat hy in 1961 by d ie NO Kaangestel is om nywerheid sgebi ed e virdie land se desentralisasieprogr am teontwikkel, was mnr. De Waal stads­ingenieur van Bellville. Hy het in 1970hoofbestuurder en 'n dekade later

--------- - - - - - --, besturende direkteur van die O Kgeword .

M nr. De Waal he t onder meer indie nu we st ads bes ture va n Rich ards­baai en die Vredenburg-Saldan ha­kompleks gedien; is lid van dieAdvieskomitee oor Kernveiligheid endie eerste minister se Beplannings­adviesraad, was in 1975 voorsittervan die Afrikaanse H andelsinstituu t ;en is in 1979 tydelik deu r d ie mini stervan Nywerheidswese as direkteur virekonomiese samewerking en strategiegesekondeer.

Hy is ondervoorsitter van dieRa nd-wa terraad , en voorsitter vandie SWA Water- en Elektrisiteitskor­porasie as ook van d ie maatskappyeAtlantis-Di eselenj ins en SA Mikro­elektroniese Stelsels.

20 MATIELA 0 2:82

Prof. Andries Brink en sy vrou (heel regs) in Moskou by van die ander Suid­Afrikaners wat die kongres bygewoon het.

Dekaan by kongresin Rusland

Egipte en Nigerie was die Suid­A frikaners die enig stes uit Afrika bydie kongres. Daar was 4 800 afge­vaardigdes uit 78 lande.

Prof. Brink is ook president vandie SA Mediese Na vorsingsraad eneen van Suid-Afrika se voorste kar­dioloe. Hy se baie is in die afgelopedekade met die behandeling van hart­siektes bereik, maar die kongres­gangers het saamgestem dat voor­koming en diagnostie se tegniekesteeds sake van die hoogste belang is.

Die afgevaardigdes was dit een s datdie mens self vir hartsiektes verant­woordelik is. Dit is 'n mensgemaaktetoe stand wat teweeggebring worddeur die wyse waarop die men s sy om­gewing benut. Verkeerde eetgewoon­tes, ho e bloeddruk en rook is die ver­naamste oorsake van hartkwale.

Da ar is steeds 'n groot teen stellingtu ssen die vordering wat met hartsiek­tes in die ontwikkelde en onderont­wikkelde lande gemaak word.

Prof. Brink het die vertroue uitge­spreek dat Suid-Afrika gevra sal wordom sy kennis op die gebied van ruma­tiese hartsiektes onder kinders - watdie volgende twee jaar die Wereldge­sondheidsorganisasie se tern a is ­met die res van die wereid te deel.

skaa rste opvallend . Selfs by restou­rante moes hulle vroeg opdaag om tekry wat op die spyskaart was engroente was daar feitlik nooit nie.

Prof. Brink se vrou was saam. 'nReelingskornitee het teater-, opera enballetbesoeke vir afgevaardigdes sevroue aangebied .

Naas a fgevaardigdes van Algerie,

Prof. Brink voor die hotel waar hy inLeningrad gebly het. By hom is nogeen van die kongresgangers. 'nItaliaanse kardioloog, dr. AnnemariePagnoni van Milaan. Hulle het in 1951in Londen sa am nagraads gestudeer.

O P medi ese gebied is Westerselande - insluitend Suid-Afrika

- die Russe beslis voor, ondanksRu sland se om vattende geneeskun­dige dien ste, se prof. Andries Brink,dekaan van die Fakulteit van Genees­kunde.

Hy is een van dertien Suid-A fri ­kaanse medici wa t die land onlangsbesoek het as afgevaardigde s na dienegende wereldkongres van kardio­logie wat in Mo skou gehou is.

Die afgevaardigdes het 'n aantalho spitale besoek asook verskeiegeneeskunde-fakulteit e - insluitendeeen van die vier in Moskou . InLeningrad het hulle 'n modernekardio-vaskulere navorsing sinstituutbesoek.

In Ru sland wor d twee soorte ge­neeskundiges opgelei. Die een groepse opleiding kan met die in Suid­Afrika vergelyk word: Na slegs tienjaar op skool word hulle vir ses jaaras dokters opgelei , waa rna hulle vireen jaar kan spesialiseer in een vanvier rigtings - vergelykbaar met watin Suid-Afrika bekend is as internegeneeskunde, verloskunde en gineko­logie , chirurgie en gemeenskaps­gesondheid . Hierin moet hulle vir driejaar praktiseer voordat hulle verderkan spesia liseer.

' n Tweede groe p dokters, bekendas " felsha rs" , studeer na slegs agtjaar (vergelykbaar met standerd ses)vir drie jaar aan 'n " sekondere"opleidingsentrum, waarna hulle prak­tiseer en ba siese geneeskundigedienste verskaf. Hulle kan later aan­soek doen om aan 'n " eerste" oplei­din gsentrum verder te studeer.

' n Voorwaarde vir die hou van diekongres in Moskou was dat geen landse verteenwoordigers uit gesluit souword nie en dit is met die kongres be­klemtoon - onder andere deur dieSowjetleier mnr. Leonid Bresjnef ­dat geen versperring in die weg vanwetenskaplike vooruitgang geplaasmoet word nie .

Solank hulle die kongresembleemgedra het, kon die Suid-Afrikanersvryelik met Moskou se .busse of mol­treine rondbeweeg. Die stad met syagt miljoen men se was vir prof. Brinkeentonig - sonder neonligte, adver­tensies of nagklubs en met baiepoli siemanne en mense wat oral tou­staan.

Hoewel hy met dinge soos die puikvervoerstelsel en die gratis telefoon­diens beindruk was, was die voedsel-

MATI ELAND 2:82 21

PRO F . Ernst van Heerden, Hert­zogpryswenner, digter en letter­

kundige kritikus, wat vroeer vanjaar'n eredoktorsgraad ontvang het byWits - waar hy einde verlede jaarafgetree het - het ' n noue verbintenismet Stellenbosch : Hy het gelukkigejare in Dagbreek deurgebring, het uit­geblink as Matie-sportman en wa sook later US-dosent.

Onder die au pawiljoen op Coet­zen burg het hy die gewigoptellersafgerig nadat hy Stellen bo sch segewigoptelklub gestig het. Prof. VanHeerden - wat 'n Suid-Afrikaansekampioen in verskillende gewigoptel­stote wa s - was ook voorsitter vandie We stelike Provinsie se gewigoptel­unie .

Terwyl hy la ter by die Ryksuniver-

siteit in Gent, Belgie, gestudeer het,wa s hy afrigter en bestuurder van dieSpringbok-gewigoptellers wat na dieOlimpiese Spele in Helsinki gegaanhet.

Op Stellenbosch het hy voortgebouop die onderskeidings wat hy in syskoolloo pbaa n behaal het - diegrade B.A. en M.A., 'n onderwysdip­lorna, asook 'n onderwysdiploma in

IErnst van Heerden as 20-jarige Matiein 1936.

Die Universi tei t se gewigoptelklub omstreeks 1950. Van Heerden, die stigterdaarvan, is derde van links agter.

TOE mnr. P . R. Roux in die vroeeveertigerja re as grootboekklerk

by die " Krem lin " begin werk het , hetdie Universiteit se administratiewepersoneel bestaan uit die regi strateur,mnr. D. J . Kriel, sy assistent, mnr. H.P . Dekker, en net ses klerke en drietik sters .

Mnr. Roux - of oom Paul, soosdie meeste mense hom noem - viervandeesmaand (Augustus) sy 86steverjaardig. 'n Mens sal dit nie se nie,want oom Paul lyk nog net so fier enregop soos 21 jaar gelede toe hy af­getree het - "moes aftree, op 65, na­dat ek negentien jaar en drie en ' nhalf maande by die Universiteit ge­werk het."

Saam met tant Nonnie bly oomPaul nog in die huis - Noordwal 34,naby Coetzenburg - wat hulle inDesember 1945 die eer ste keer betrekhet. Dis waar dosyne studente hullegereeld besoek het , want vir diestudente va n daardie tyd het hullehui s altyd oopgestaan .

Talle Oud-Maties sa l oom Paul oak

22 M A TI ELA ND 2:82

Dum Paul

perdfris

up 86

onthou soos hy op sy fiets werk toegery het - soms met die sambreel indie hand om die reen te keer.

Hy ry nag steeds fiets - en hy speelrolbal, werk in die tuin en bestuur syeie motor .

Oom Paul is gebore op die destydseplaas Doornbosch, waar die KWV ­wynhuis vandag, omring deur woon­gebiede , binne-in die dorp is. Voordathy by die Universiteit gewerk het, wa shy ook boer - en eienaar van dieplaas Dalsig, wat gelee was waar diedorpsgebied met die naam nou is.

Hy wa s op 'n keer selfs in diehotelbedryf toe hy die ou Drostdy­hotel gehuur het. Die was naby dieMoederkerk, in 'n gebou wat laterdeur die polisie betrek is en wat noudeel van die dorpsmuseum se nuweuitbreidings is .

Vir die Universiteit het oom Paulnog altyd 'n sagte plekkie. Hy hetonlangs RIO 000 vir die fondsin­samelingsveld tog STELLENBOSCH2 000 geskenk - een van die grootsteeenmalige skenkings wat iemand nogaan die fonds gedoen he t.

Ernst van Heerden

Stellenhosch

spraak en drama, het hy alles met lofgeslaag. In 1953 het hy by dieRyksuniversiteit die graad D.Utt. etPhil. met die hoogste onderskeidingverwerf.

Hy was saam met drie laterbekende skrywers op die reda ksie vanDie Stellenbosse Student - AudreySwart (later Blignault), W. A. deKlerk en F. A. Ven ter. Audrey se

enlatere man, Andries Blignault, wasook 'n redaksielid saam met hulle.Prof. Van Heerden het onder dieredakteurskap van no g ' n bekendeskrywe r, Gerhard Beukes, gewerk enwas later ook self redakteur.

Terwyl hy dosent by die Universi ­tei t was, he t hy ook as redak teur vanMatie/and opgetree - van die blad setweede uitgawe a f in Au gustus 1957to t aan die einde van 1959.

Prof. van Heerden het in die vroeeveert igerj a re by die Fakulteit van Op­voedkunde begin kla sgee - in 1943en 1944 as junior lektor in Engels entot 1959 as lektor in Afrikaans. Hier­na is hy na die Universiteit van dieWitwatersrand waar hy wyle prof. N.P. van Wyk Lo uw later as hoof van

die departement Afrikaans en Neder­lands opgevolg het.

Op die Uni ver siteit van die Wit­wa tersrand se gradeplegtigheid vroeervanjaa r het hy dan ook ' n eregraadontvang vir sy bydrae to t die A fri­kaanse letterkunde en sy werk as hoofvan die departement A frikaans en

ederlands by daardie un iversiteit.Verskeie groo t pryse is aan hom

toegeken . Reeds in 1948 het hy 'n sil­wermedalje vir 'n groep Afrikaansespo rtgedigte op die Olimpiese kuns­fees in Londen vero wer. In 1962 hethy die Suid-A frikaanse Akademie seHertzogprys vir poesie on tvang, in1975 Tafelberg-uitgewers se Hof­meyr-prys vir poesie en verlede jaarop sy 65ste verjaa rdag het sy kollegas' n feesbunde l, Hu/se/s van Krista/ ,aan hom oorhandig . og ' n verjaar­da ggeskenk was die goue medalje vanverdienste van die Spectraalgroep vanVlaamse Schrij vers en Schilders.

Sedert sy aftrede het prof. VanHeerden nie stilgesit nie - 'n nuwedigbundel, Kanse op 'n Wrak, is virpublikasie gereed gemaak . Dit ver­skyn in September by Tafelberg­uitgewers.

, ,

BO: Die Hertzogpryswenner, dig ter enprofessor in die /etterkunde by 'n dee/van sy boekeversameling in diestudeerkamer in sy huis in Greenside,Johannesburg. Prof. Van Heerden isook 'n geesdriftige kuns- en ptetever­same/aar. Fot o: Rapport

LINKS: Met die toekenning van dieHofmeyr-prys aan prot. Van Heerdenin November 1975 vir sy bunde/Teenstryd ige Liedere is die digter hiersaam met adv. David de Vil/iers,besturende direkteur van Nasiona/ePers, en mnre. Danie van Niekerk,bekende uitgewer, en Chris Barnard,Afrikaanse skrywer Foto: Beeld

~tAT1ELAND 2:82 23

se naam Die C. L. Mara is-bib lioteek. (Tekening dVaet deur Hannes Meir ing en Ters vuitgewers).

Geboukrydr:Gericke

24 MATIELAND 2:82

die begin van 1984 in gebruik geneemte word .

Die kontrak aan LTA Building(Kaap) vir die oprigting van die gebouis die grootste enkele kontrak wat nogdeur die Universiteit toegeken is. Dienuwe gebou het dringend nodig ge­word omdat die huidige universiteits­biblioteek, die Carnegie-biblioteek,beplan is vir minder as die helfte vandie huidige studentetal en gevolglikheeltemal ontoereikend geword het.

Bouwerk aan die nuwe biblioteekhet vroeg in Oktober verlede jaarbegin, nadat die reuse-uitgrawings­werk vooraf deur 'n ander kontrak­teur afgehandel is.

Die biblioteekgebou van twee ver­diepings sal die eerste heeltemalondergrondse een in die land wees.Wanneer die gebou voltooi is, gaandit met 'n tuin bedek word sodat dieJan Marais-plein - wat 9 000 vier­kante meter groot is - as 'n oopruimte in die middel van die kampusbehoue bly.

Die standbeeld deur die beeldhouerCoert Steynberg van wyle mnr. JanMarais - die man wat deur 'n groot

bosc h.. ' n Ere-graad in die teologie is skenking kort na Uniewording diein 1966, die Universiteit se eeufees- Universiteit se voortbestaan versekerjaar, aan hom toegeken. het - gaan op die herontwerpte plein

Hy was moderator van die Kaap- weer 'n ereplek kry. 'n Landskap­landse NG Kerk asook van die Alge- argitek sal die nuwe plein ontwerp.mene NG Sinode en vir tien jaar lank Die Langenhoven-sonwyser wat opvoorsitter van die Kweekskool se die ou plein was, gaan ook op die her-kur at or ium. ontwerpte een teruggeplaas word .

Bouwerk aan die nuwe J .S. Gericke- Die Carnegie-biblioteekgebou salbiblioteek sal oor minder as 'n jaar, heringerig word. Daar word beoogin Juli e 1983, voltooi wees. Dit sal 'n om die Universiteit se Afdelingverdere ses maande neem om die ge- Oudio-visuele Dienste onder meerbou binne in te rig en dit behoort teen daarin te huisves .

Regs: Werk aan die tweede verdieping van die nuwe biblioteek is reeds vergevorder. In die middel ag ter op die foto is die Ou Landbougebou en lin ks agterdie gebou vir Beeldende Kuns te. Op die foto onder word nog aan die eers te ver­diep ing gebou. Die Adm inis tras ie-anneksgebou (die ou Huishoudkunde-gebou)is in die middel agte r.

D IE nuwe universiteitsbiblioteekwat ondergronds op die Jan

Marais-plein opgerig word, salvolgens 'n onlangse besluit van dieUniversiteitsraad na dr. J. S. Gericke,gewese Vise-Kan selier van US, ver­noem word.

Dr. Gericke, wat byna drie dekadesdie Maties se Vise-Kanselier was, isverlede jaar oorlede. Hy het vanaf1948 in die Raad gedien .

Van 1946 tot met sy aftrede in 1977was dr . Gericke predikant op Stellen-

OU BIBLIOTEKIE WORDBEWAAR

ur Hannes Meiring. Uit: Stellenbosch ten Huyssteen, uitgegee deur Tate/berg-

D IE Raad vir Nasionale Gedenk­waardighede het besluit dat nog

'n Universiteitsgebou, die C. L.Marais-biblioteek in Crozierstraat, totnasionale gedenkwaardigheid verklaarword.

Redes vir die bewaring van diegebou is sy argitektoniese belang, syligging digby die Ou Hoofgebou opdie vroeere College Square en die feitdat dit die oudste gebou in die land iswat as universiteitsbiblioteek opgerigen gebruik is.

Die boustyl daarvan is Neo-Klas­siek en Neo-Renaissance. Met die op­rigting van die gebou in 1900 aan dienoordekant van College Square is dieVictoria-kollege se gebouekompleksop die plein voltooi.

Voor 1900 is die kollege se biblio­teekboeke in 'n lokaal in een van diekollegegeboue gehuisves. Twee stu-

dente het, met afslag van die helftevan hulle klasgeld as vergoeding, asdie enigste biblioteekpersoneel op­getree. In 1908 is 'n student-biblio­tekaris aangestel, wat onder meermoes toesien dat die boeke behoorlikgekatalogiseer was. Die eerste voltyd­se universiteitsbibliotekaresse is eersin 1914 aangesteI.

Die Ci l.; Marais-biblioteek - watin die beginjare groot genoeg was omnie net die biblioteek nie, maar ookdie kollege se hele administratiewepersoneel te huisves - het mettertydte klein geword . Die gebou moes in1926 vergroot word en teen 1938 is ditas universiteitsbiblioteek deur diehuidige Carnegie-biblioteek vervang.

In 1904 was daar slegs 1 000 boekeen teen 1938 nagenoeg 70 000. (Van­dag beskik die Universiteitsbiblioteekoor 'n boekevoorraad van meer as400000).

Toe die Universiteit in 1918 totstand gekom het, is die he1e adrnini­stratiewe personeel in een vertrek ­die een links van die voorportaal - indie C.L. Marais-biblioteek gehuisves.'n Soortgelyke vertrek oorkant dieportaal is vir Universiteitsraad- enkomiteevergaderings gebruik.

Die "administrasiekantoor" is metafskortings vir die registrateur, syassistent, 'n tikster en k1erke in drieverdeeI. Wanneer die meer as 500 stu­dente van destyds aan die begin vandie jaar moes inskryf, was die verwar­ring so groot dat die toonbanke blyk­baar meermale byna op die klerkeomgekeer is. In 1921 het die registra­teur en sy personeel na 'n andergebou verskuif.

Na 1938 is die CiL, Marais-bib1io­teek gebruik vir die destydse departe­mente Bantoekunde en Naturelle­adrninistrasie en later die Departe­ment Volkekunde. Dit huisves noudie Departement Argeologie en dieUniversiteit se Volkekundemuseum.

Die gebou is vernoem na mnr.Christian Marais (broer van die US segroot weldoener mnr. Jan H. Marais),wie se skenking - saam met die vandie destydse koloniale regering - dieoprigting van die gebou moontlikgemaak het.

MATIELAND 2:82 25

STFLLENBOSCH 20011 STELLENBOSCH 2000

Met die aankondiging van die veld­tog twee jaar gelede het prof. DeVries na die universiteit se t rotse ver­lede van d iens aan die bevol king vanSuid-Afrika verwys en gese dat diefondsinsamelingsve ldtog tot voordeelvan al die land se mense sal st rek.

Teen die einde van verlede jaar hetdie fond s meer as R4,25 miljoen op­gelewer . R I, I, miljoen is in die eer stehelfte van vanjaar ingesamel - waar­van meer as tagtig persent van rnaat­skappye afkomstig was, 18,3 persentdeur Oud-Maties en ander individuegeskenk is en 1,5 persent uit bema­kings aan die Universiteit verkry is.

by

R5 miljoen-kerf

D IE Universiteit se fondsinsame­lingsveldtog, STELLENBOSCH

2000, het in minder as twee jaar R5miljoen - 'n kwart va n sy aanvan k­like mikpunt - opgelewer.

Die veld tog is in Augustus 1980deur die Rektor en Vise-Kanselier,prof. Mike de Vrie s, op ' n nuuskon­ferensie in Kaapstad aangekondig .Nadat die fonds vroeg in Junie diekerf van R5 mil joen bereik het , staand it nou op R5,5 miljoen .

STELLENBOSCH 2000 is 'n veld­tog van die Uni ver siteit om in Suid­Afrika se behoeftes aan mensekragteteen die jaar 2000 en daarna te helpvoorsien .

IUOmiljol'n- \ likpunt

1{2,5miljol'n- 31Desernher '811

16,Smiljol'l1 - :\ugustus 'R2

1{4,Smiljol'l1 - 31Ik semhl'r '81

20

19

18

t7

16

IS

14

tJ1211

10

9

s7

6

54

3

:1II __ill Bl'gin- 6:\ugustus '80

Van onsdonateursHierdie foto 's is geneem bygeleenthede waar donateurs selfhulle ske nkings vir dieSTELLEN BOSCH 2 OOO-fondsoorhandig het.

Links: 'n Brie f van die Karna va/voor ­si tt er, mnr. Kob us du Toit Bosman, in­ges/uit by die vorige uitgawe vanMat ieland, het talle Oud-Matieswe/kome bydraes /aat stuur vir Uskor,US se Klinieke Organ isasie. Mnr.Bosman (links) en Louise Coetzee,Mej. Ma tie /and '82, is hier by diedirekteur van Ontwikke/ing, mn r. Pie tLomba rd, om vir sy departe men t sehu/p hiermee dankie te se.

Links: S6 het dit ge /yk toe 'n groepBTK-aners voor die win tervakans iekosvoorrade van byna R1 000 uitCheckers se afde/ingswinke/ opStellenbosch "gep /under" het . Soosver/ede jaar het Check ers weer dieBerg- en Toerklub se he/e kosvoor­raad vir hulle staptoer fangs dieTranskeise Wi/dekus geskenk.

Mnr. K. P. O'Malley,Mob il -olie se bestuur­der, openbare betrek­kinge, wat die firmase skenking vanR10000 vir Stellen­bosch 2000 aan prof.M. J. de Vries oorhen­dig het.

Mnr. Kowie Tolken,eienaar van TolkenToyota op Stet­lenbosch, wat geld virSTELLENBOSCH2000 geskenk het, ter­wyl mnr. Bill Jack­son, streekbestuurdervan Trek Petroleum inWes-Kaapland, ook 'ntie« namens die firmaoorhandig net .

Mnr. G. R. Suther­land, direkteur in diePaarlse kantoor vandie Pretoriase raad­gewende siv iele enstruktuuringen ieurs­f irma Van Wyk enLouw, wat sy firmase skenking oor­handig het.

Links oorkent, onder: Mnr. John Wil­liams, (links), besturende direkteurvan Irvin en Johnson, wat namens symaatskappy R4 000 vir STELLEN­BOSCH 2000 oorhandig het. Regs ismnr. Chris van der Merwe, seniorontwikkelingsbeampte (fondsinsame­ling, maatskappye in Kaapland), bydie oorhandig ing.

Regs, bo: Mnr. A. Frohlich (finks),hoofingenieur (meganies en elektries)van Gencor se steenkoolafdeling, hetnamens die maatskappy 'n tiek virR55000 as Gencor se jaarliksebydrae tot STELLENBOSCH 2000 aandie Rektor en Vise-Kanselier, prof. M.J. de Vries , oorhandig.

.Bo: Datsun het onlangs 'n motor aan die Sportinstituut van die Universiteitgeskenk. Mnr. Zac Grobler (regs) , hoofbestuurder, openbare betrekkinge vanDatsun, oorhandig dit hier aan dr. Danie Craven, direkteur van die Sport­instituut. Hulle staan voor die gerestoureerde Jannie Marais-huis op coetzen­burg waar die instituut se kantore is.

!.--.­Bo: Mnr. John Lebides (regs), Caltex­olie se bestuurder vir Kaapland enSuidwes-Afrika, het die ottemeet­skappy se jaarlikse bydrae vir dieUniversiteit se fondsinsamelings­veldtog STELL ENBOSCH 2000 aandie vise-Rektor, prof. Roux de Villiers,oorhandig.

Links oorkent, bo: AE en CI skenkR100000 in sewe jaar vir 'nnagraadse kursus in polimeerweten­skap by US. Dr. L. S. Rayner van diefirma oorhandig die tweede paaie­ment van R11 250 hiervoor aan dr. R.Sanderson van die Universiteit se In­stituut vir Polimeerwetenskap.

Links: Dr Gerhard houers, Vee- muts en dieLouw, Rumevite kunde-student dekaan van Land-

, ,'

\se besturende mnr. Marius bouwetenskappe,

f .

Jdirekteur, het die Paulse (fangs dr. prof. Henniefirma en Sentra- Louw), oorhandig. Louw. Mnr. Back

I chem se beurse By hulle is mnr. se firma het mnr.

~van R1 000 elk vir Sydney Back van Paulse se voor-nagraadse studie die Backsberg· graadse studie,- aan die beurs- kelders by Klap- geborg.

J J'- MAT IELA ND 2:82 27

Saamtrekke•VIr

fonds

OP vers keie Kaa plandse dorpe isonlangs intensiewe insamelings­veldtogte vir die STELLENBOSCH2000-fonds gehou. Die sprekers byvan die saamtrekke was proff. Mikede Vries, Rektor en Vise-Kan selier(Oudtshoorn en Mos selbaai), HansJansen, hoof van die DepartementAfrika-studie (Upington), en ChristoViljoen, dekaan van ingenieurswese(Porterville) , asook dr. J . S. Berghvan US se Instituut vir die Studie vandie Marxisme (De Aar).

PINGTO

Onder: Mnr. Boet du Pless is en syvrou, Helene, en mnr. Christo Bothaen sy vrou, Bridget, by die saam trekop Upington.

DEAARBo: Mev. M. van Wyk en mev. en mnr.B. van der Merwe by die saamtrek opDe Aar.

Onder: Die saamtrek is ook bygewoondeur mev. W. Moller, mnr. T. duPlessis, mnr. J. Moller, mev. S. IeRoux, mnr . A. Horn , mev. H. van derVyfer, mnr. H. Tiddens , mevv. E.Venter, H. de Jong en M. Marais,mnre . Haas Kruger (van die Departe­ment Ontwikke ling, US) en F. Eageren dr. J. S. Bergh van US, die spreker.

Bo: Die gasvroue by die saamtrek opUpington: Agter is mevv. Urene Ham­man, Jo Gertenbach, Kotie de Waal,Anna Moo lman , Anne Borman, GerdaNel, Lynette Visser, Willa de Villiersen Gusta Mara is . Voor: mevv. U navan der Merwe, Anna li Murra y, Marin­da Stoman, Anne lie Kotze, JeanetteTheron, U enne van Zyl, Jeanne deKlerk , Esme du Toit , Corrie Carr, RiaCornelissen, Elise Joubert en DaleneAgenbag.

MOSSELBAAIRegs: Mnre. Edward Dekker, HeynsMuller en Johan Terblanche met hullevrouens.

Onder: Mnr. Tex de Swardt (van dieUnivers ite it se Departement Ontwik­keling), ds. Johan Mara is en mnre .Krige en Paul Zietsman, by die saam ­trek op Mosselbaai.

OUDTSHOORNBy die saamtrek op Oudtshoorn is(onder) mnr. L. L. Hattingh (skakel-

-kom itee-voorsitter) en mev. R. Ie Roux(hoofgasvrou); en (regs onder) mev.

PORTERVILLEBo: By die saamtrek op Portervillewas verske ie US-personeellede. Prof.Jan Giliomee, dosent in landbou­wetenskappe (regs), is hier by mnre.P. du Pless is en Van der Merwe.

Links: Prof. Christo Viljoen, dekaanvan ingenieurswese (middel, agter) ensy vrou is hier by van die dorp seoudste Oud-Maties. Agter: mnr. F.Kellerman en dr. C. F. Albertyn. Voor:dr. en mev. G. F. Hugo , mev. en mnr.G. A. Giliomee en mev. Albertyn. Or.Hugo was in 1916 eerstejaar. DieGiliomees se seuns, (dr.) Herman en(prof.) Jan , is US-dosente.

Marina Ie Roux en mnr. en mev. ChrisCoetzee.

ALBERTONBy die saamtrek wat die Universiteitse kantoor in Johannesburg on langsop Alberton gereel net, is mnr. HenryVisser (assi s tent-direk teur, tontisin ­sameling) by mnr. Nick Vlok en syvrou, Ma ud, die twee oudste Oud­Maties by die saamtrek.

Onder is die spreker by die saam­tre k, prof. Bun Booyens (a fgetredehoof van die Departement AfrikaanseKu ltuur- en Volkskunde) en sy vrou, indie middel, by mnr. Izak Botha, voor­sitter van die Univers iteit seskakelkomitee op Alberton, en mev.Betsie Goldie, eggenote van mnr.Danie Goldie van die DepartementOntwikkeling.

Vroeer van jaar is 'n byeenkoms opSomerset-Wes gereel vir 'n groepOud-Maties wat voor 1940 studentewas. US se adjunk-direkteur van Ont­wikkeling, mnr. Andries Esterhuyse,het hulle oor testementere bema­kings en ander steun aan die Univer­siteit toegespreek.

By die byeenkoms is, agter: Mnr. J.Paanakker, mev. en prof. H. P. Malan,

Byeenkoms Op

Somerset-Wesmev. en mnr. Julian van der Spuy,mev. Haarhoff, mnre. P. H, de Villiersen M. Haarhoff, dr. en mev. H. R, van

Huyssteen, mev. en mnr. M. D. deKock, mev. en mnr. H. E. Greyling,mev. en dr. H. L. N. Joubert en mnr. D.C. Uys (Departement Ontwikkeling,US).

Voor: Mev. Paanakker, mnre. N. A.Blanckenberg en Esterhuyse, prof. E.P. Groenewald, mnr. en mev. J, E. deVilliers, mnr. P. J, Louw, mev. H,Bosma en dr. P. R. Joubert.

Hou die saamtrek

elkejaar?

Bo: By die Oud-Matie-saamtrek in Pretoria is mev. Dups Ie Roux, wie se man,Okkie, aan US se kantoor in Johannesburg verbonde is, mnr. Johan Fechtervan die Departemen t Ontw ikkeling en mev. Amanda Hechter.Onder: Daar is to t laat die aand jolyt gemaak.

• Nuusbrokkies oor Oud-Maties inTransvaal kan gestuur word aandie Universiteit se kantoor inJohannesburg (Posbus 4-8898,Rooseveltpark, 2129, tel.011-46-5569).

Die kennisgewings is net ge­stuur aan almal oor wie seadresse die Universiteit beskik.Almal wat dus nie die kennisge­wings gekry het nie, kan gerushulle name en adresse aanstuur.

STELLENBOSCHoorkant die "~~L

neer die Tukkies op Stellen boschspee l?• Verskeie Oud-Maties was later

met die Universiteit se kantoor inJohannesburg in verbinding omte se hulle het nie kennisgewingsoor die Oud-Matie-saarntrek endie Matie-Tukkie-wedstryd gekrynie.

V IR Transvaalse en veral Pretoria­se Oud-Maties het 5 Junie 1982

'n dag geword om te on thou - toedie Maties die Tukkies vir die eerstekeer in baie jare in Pretoria kon klop.

'Die vorige aand is daar - soosaltyd wanneer die Stellenbossers inPretoria teen UP speel - 'n grootsaamtrek van Oud-Maties gehou.Byna 600 mense was vanjaar by diesaamtrek in die Yskor-ontspannings­klub. Daar is tot laat die aand jolytgemaak.

By die saamtrek was onder anderedie Vise-Rektor, prof. Roux deVilliers, en natuurlik dr. DanieCraven self.

Ou vriendskapsbande kon weerhernu word, en na die saamtrek isgevra: Kan dit nie 'n jaarlikse instel­ling in Pretoria word nie - selfs wan-

Matie/and het met leedwese verneemvan die afsterwe van die volgendeOud-Maties, 'n Matie en andere wat'n verbintenis met die Universiteitgehad het:

Prof. Hans Triimpelmann (78), be­kende akademikus van Stellenbosch,wat oorlede is nadat hy enkelemaande lank hartprobleme ondervindhet.

Prof. Triimpelmann was van 1954tot met sy aftrede in 1968 hoogleraarin Duits aan die Universiteit van Stel­lenbosch en het hierna drie jaar lankas hoof van die departement Duits bydie Universiteit van Wes-Kaaplandwaargeneem.

Hy het twee doktorate in Duits enin die Geskiede nis verwerf en is deurdie Akademie vir Wetenskap en Kunsmet volle lidmaatskap vereer vir systudie oor die geskiedenis van Suid­wes-Afrika en die Duitse letterkundein Suid-Afrika. Prof. Trumpelmannwas die stigter en voorsitt er van dieeerste Afrikaanse toneelgeselskap inSuidwes-Afrika.

Vanaf 1965 tot 1971 het hy in dietoneelkomitee van Kruik gedien envan 1960 tot met sy afsterwe in dieuitvoerende komitee van die Nasio­nale Kunsmuseum. Verlede jaar hethy 'n medalje van die kunsmuseumontvang vir sy lewenslange bevorde­ring van kuns.

Prof. Trumpelmann was die eersteSuid-Afrikaner wat die internasionaleGoethe-medalje van die Wes-Duitseregering ontvang het. Hy was dieskrywer van die Duits-Afrikaan seWoordeboek en het talle artikelsvir die Suid -Afrikaanse BiografieseWoordeboek ges kryf.

Dr. William Hofrneyr (Don) Craib(86), Suid-Afrikaanse mediese na vor ­ser wat wereldwyd beskou word as dievader van die elektrokardiogram. Hyis op Somerset-Oos oorlede.

Hy is deur die Universiteit van Stel­lenbosch en vyf ander Suid­Afrikaanse uni versiteite met ere­doktorate vereer vir sy belangrikewerk ter bevordering van die mediesetegnologie . Mediese verenigings inSuid-Afrika, Europa en Amerika hethom by verskeie geleenthede vereer enhy is gekies tot ere-lid van dieVereniging vir Bio-ingenieurswesevan Suid-Afrika.

Dr. Craib was ook lid van die Eer­ste Minister se wete nskaplike advies-

32 MATIELAND 2:82

raad en is aangestel as ere-ondervoor­sitter van die WNNR.

Mnr, Bernab e de la Bat (53), voorsit­ter van die Regeringsdienskommissievan Suidwes-Afrika en voor maligehoofdirekteur van natuurbewaring .Sy broer, mnr. Ritzema de la Bat, isbesturende direkteur van die KWV enlid van die Universiteitsraad. Hullevader, wyle dr . G. de la Bat, was jarelank hoof van die skool vir dowes opWorcester. Wyle rnnr. De la Bat seseun Jean-Gerhard studeer op Stel­lenbosch.

Wy/e prof. TrOmpe/mann

Mnr. J . M. (Jack) Potgieter (84), be­kende oud-onderwyser , van Clare­mont, Kaapstad, wat langer as 30 jaarop Tulbagh skoolgehou het en nadathy afgetree het totdat hy diep in sysewentigerjare was op verskeie platte­landse dorpe tydelike poste bekleehet. Sy dogter, mej. Marlien Pot­gieter, en seuns, Johannes, Theonielen Pieter, is almal Oud-Maties en syseun Jacobus, 'n ingen ieur wat in1973 in Pretoria in 'n motorongelukdood is, was ook 'n Oud-Matie.

Prof. Willie Frahn (55), ' n teo retiesekernfisikus wat were ld bekend heid opsy vakgebied verwerf het en ' n grootbydrae tot die teoretiese kernfisika inSuid-Afrika gelewer het, is op Somer­set-Wes oorlede. Hy was die hoof vandie departement fisika by die Univer­siteit van Kaapstad en vroeer ook lek­tor by die Universiteit van Stellen­bosch.

Meer as die helfte van die teoretiesekernfisici in die land het onder prof.Frahn gestudeer. Hy is in 1970 metdie Havenga-prys vir fisika bekro onen het in 1979 die medalje van die SAGenootskap vir die Bevordering vandie Wetenskap ontvang.

Mnr, John MacKenzie Johnson (65),senior amptenaar by die Universiteitvan Ste llenbosch en eienaar van diekiosk agter die Coetzenburg-stadion,wat in die Tygerberg-hospitaal oor­lede is nadat hy aangerand is.

Brig. B. J. (Boytj ie) Viviers (43),direkteur, operasies, van die Weer­mag en gewese bevelvoerder van dievalskermbataljon op Tempe byBloemfontein . Hy het in 1958 by dieLeer aangesluit en in 1961 die graadB.Mil. aan die Mili tere Akademie opSaldanha behaal.

In 1963 het hy ' n offisier gewordmet die rang van luitenant by die val­skermbataljon op Tempe. Hy het alsy verdere range ook by die eenheidverwerf. In Desember 1968 het hy opdertigjarige leeftyd die jongste bevel­voerder nog van die valskermbataljonop Tempe geword . Later was hybevelvoerder van die KommandementNoord-Transvaal.

Mnr. Esias Johannes (Boet) Land­man (52), 'n bekende in onderwys­kringe in Oos-Kaapland, wat tot dieeinde van 1981 departementshoof bydie Hoerskool Despatch was, waar hy25 jaar lank onderwys gegee het. Hymoes enkele jare gelede weens swakgesondheid uit die onderwys tree.Mnr . Landman het die graad B.A . en'n onderwyskwalifikasie aan die Uni­versiteit van Stellenbosch behaal.

Mej . Lizbe Brand (18) van Pierneef­straa t , Parow-Noord, 'n hui shoud­kunde-student in haar eerste jaar, watin die Tygerberg-hospitaal oorlede isnadat sy en haar broer Ian (20), ook'n student, buite Stellenbosch in ' nfratsongeluk betrokke was .

Proff. Botha, Combrink, De Vil/i ers, Malan en Wal ters.

AANGESTEL en BEVORDERhy by die Universiteit die grade B.Ed.in 1968, M.Ed . (cum laude) in 1971,D .Ed. in 1976 en Hons.-B.A. (cumlaude) in 1980. Hy is hoof van diekliniek vir Kinder- en Ouerleiding bydie Fakulteit van Opvoedkunde.

Prof. Walters het die grade B.Sc.(fisika met onderskeiding) in 1961,Hons .-B.Sc. in 1963, M.Sc. (cumlaude) in 1964, S.O .D . in 1964, enD.Sc. in 1970 aan US verwerf. Hy isonder meer hoofbestuurslid van dieS.A. Spektroskopiese Vereniging.

by Unisa verwerf. Hierna verwerf sydie grade B.A. en M.A. in maatskap­like werk (albei cum laude) en D.Phil.(1976) by U.S. Sy is onder meerbetrokke by verskeie opleidingspro­gramme, kursusse en werkgroepe bywelsynorganisasies en universiteite.

Prof. Combrink het gedurende1960 tot 1968 die grade B.A., B.D.,Hons.-B.A. in Grieks en die propo­nente-eksamen alles met lo f aan UPbehaal en sy doktersgraad in Amster­dam verwerf, was do sent aan UP en

~

Proff. Du Preez, Odenda al, Jouber t en Potgie ter.

Pretoria en is die skrywer of mede- RAU voordat hy senior lektor opskrywer van nege navorsingsreferate Stellenbosch geword het en is dieen 29 publikasies. skrywer van tien vakpublikasies,

Prof. Potgieter het die grade B.A., medewerker aan 'n handleiding by diebestudering van die Nuwe Testament

B.Ed.Ph. (cum laude), Ph.D. en en redakteur van 'n reeks kommen­B.A.-honneurs in sielkunde (cumlaude) op Stellenbosch, B.Ed. en tare oor die Nuwe Testament.M.Ed. by Rhodes en M.A. aan die Prof. De Villiers verwerf die gradeUniversiteit van Alberta in Kanada B.Sc . en Hons.-B.Sc. (albei cumverwerf, is die skrywer van talle laude) in 1968 en 1970 by US. Vierpublikasies en was as afrigter of ad- jaar later verwerf hy die graad Ph.D.ministrateur by 'n vyftal sportsoorte aan die Universiteit van Cambridge.betrokke (hy was bestuurder en afrig- Hy is dirigent van die Universiteits-

koor,ter van die WP-skoleswemspan enwas tot verlede jaar 'n provinsiale Prof. Malan verwerf die graadrugby-skeidsregter) . B.A. in 1966 by Unisa nadat hy reeds

twee onderwysdiplomas by die oplei-Prof. Botha het die graad B.A. dingskolleges in die Paarl en op Wel-

Soc.Sc. (met drie hoofvakke) in 1966 lington verwerf het. Hierna verwerf

VIER dosente is onlangs by dieUniversiteit aangestel of tot die

pos bevorder en vyf is tot mede-pro­fessore bevorder.

Prof. H. J. Odendaal van die Uni­versiteit van die OVS word hoog­leraar en hoof van die DepartementGinekologie en Verloskunde en prof.J. du Preez is tot professor en hoofvan die Departement Sendingweten­skap bevorder. Proff. J . J. de V.Joubert (kaak-, gesig- en mond­chirurgie) en J. R. Potgieter (liggaam­like opvoedkunde) is ook nuwe pro­fessore. Die nuwe mede-professore isproff. N. J. Botha (maatskaplikewerk), H . J . B. Combrink (Nieu­Testamentiese vakke), J. M. deVilliers (toegepaste wiskunde), J . A.Malan (opvoedkundige sielkunde) enP. Walters (fisika) .

Prof. Du Preez het die grade B.A.,M.A., B.D. en D.Th . aan US ver­werf, was 21 jaar lank rektor van dieTeologiese Skool Deco ligny, virXhosa-sprek ende stu dente by Urn­tata en is sedert 1975 aan dieKweekskool verbonde. Hy is lidvan verskeie teologies-wetenskaplikewerkgemeenskappe, dien in verskil­lende sinodale sendingkommissies enis benoem as 'n lid van die NG Kerkse vergrote afvaardiging na die sittingvan die Werelbond van Gerefor­meerde Kerke wat in Augustus inOttawa gehou word.

Prof. Odendaal, hoof van diedepartement Verloskunde en Gineko­logie by die Vrystaatse Universiteit,het die grade M .B. Ch .B. (1966) aanUP en in 1972 M.Med. (cum laude)aan US verwerf. Dieselfde jaar ver­werf hy nog twee kwalifikasies ­L.K.O.G. by die Suid-AfrikaanseKollege van Medisyne en M.R.C.O.G.by die Koninklike Kollege vir verlos­kundiges en ginekoloe in Brittanje.Drie jaar later verwerf hy die graadM.D . by U.S. Prof. Odendaal wasvoorheen onder meer eerste spesialisby die Tygerberg-hospitaal. Hy is dieskrywer van 27 en mede-skrywer van23 publikasies.

Prof. Joubert het die gradeB.Ch .D . aan UP (farrnakologie en in­terne geneeskunde met onderskei­ding) en Ph .D. (Odont .) in 1975 aanUS verwerf, was onder meer pro­fessor en hoof van die departementmondchirurgie en rontgenologie bydie Universiteit van Wes-Kaapland enkolonel in beheer van die tandh eel­kundige afdeling by die Weermag in

MATI ELAN D 2:82 33

'N STELLENBOSCH

Oorweeg die Voordele en NadeleVoordelelWEETALIGE PROGRAMDie Universiteit van Stellenbosch Bestuurskool in Bellvillebied jou 'n volko me twee talige MBA-kursus, wat 'nbesondere voordeel in vandag se snel-vera nderendesakewereld is.

INTERNASIONALE ERKENNINGDie MBA van die Universiteit van StellenboschBestuurskool geniet internasionale erkenning. Die Skool segebruik van moderne onderrig metodes sowel as klassiekeopleiding rus jou toe met 'n unieke en bu igsamebenader ing tot hede ndaagse bestuur.

BAANBREKER-AANSLAGStellenbosch beklee vanwee sy gevorderdeonderrig tegnieke 'n unieke posisie onder Suid-AfrikaanseBestuurskole. Die Bestuurskool is 'n baanbreker op gebiedvan rnodulere onderrig. Aktuele kursusse 5005 o.a.strategiese bestuur, omgewingsverkenning,arbeidsbet rekkinge , praktiese kommunikasie enentrepreneurskap rus die student toe vir die uitvoering vansy/ haar leierskapstaak .

BUIGSAAMHEIDDie Stellenbosch MBA- program is beplan om aan diebehoeftes van potensiele studente in 'n versKeidenheid vanomstandighede te voldoe n.

Heeltydse MBA-Program : Intensiewe klasbywoning ooreen jaar vir die wat dit verkies.

Deeltydse MBA-Program: Aand klasse oor twee jaar virdie werkende persoon in die Wes-Kaap.

MBA vir Uitvoerende Bestuur: Beperkteblokklasbywoning oor drie jaa r vir bestuurders van oor dieheIe land wat nie heeltyd s kan studee r of aandklasse kanbywoon nie.

MBA vi r Mannekragpraktisyns: Beperkteblokklasbywoning oor drie jaar vir die mannekragpraktisynwat verder wi t studee r.

DESKUNDIGE OPLEIDINGErva re en bekwame dosente sal die grondslag vir joutoekoms help daarstel. Terselfdertyd word jy ook diegeleentheid gebied om die stimulerende insette vanbesoekende oorsese spesia liste en plaas like sakeleiers Ieervaar.

r,§~ UNIVERSITEITt:I~J VAN STELLENBOSCH

: ~~~_" ~{'.: BESTUURSKOOLOmskep bekwaamheidin winsgewendheid

34 MATI ELAND 2:82

NadeleBEPERKTE TOELATINGSkryf betyds in om 'n plek te verse ker.

Award

to

former

dean

Met hulle intreeredes is prott. Dreyer, Van der CoIf en Meij saam met diedekaan van ingenieurswese, prof. H. C. vitioen , tweede van regs.

Intreeredes by IngenieursweseT H E 1982 award o f th e Feder a tion

of Societies of ProfessionalEngineers wa s made to Dr R. L.Straszacker, former professor inmechanical engineering at the Univer­sity .

Dr Straszacker was one o f th e fir stlecturers in engineering at Stellen­bosch in the early 1940 ' s . He becameprofessor in 1943 and wa s dean of theFaculty of Engineering until hisappointment in 1962 as chairman ofEscom .

While at Stellenbosch, he served aschairman of a commission of enquiryinto the meth od of training for uni­versity degrees in engineering . Thisculminated in 1964 in a report whichmade a considerable impact on en gi­neering professional bodies and onthe engineering faculties of SouthAfrican universities.

Prof. Stras zac ker

At Escom he wa s faced with thepo wer su pp ly demands of a rapidlyexpanding economy and the problemof generating power at the most effi­cient points, while en suring distri-

DR1E nuwe professore van dieFakulteit van Ingenieurswese het

vroeer vanjaar hulle professo ra le in­treeredes gelewer. H ulle is proff. T . P .Dreyer (toegepaste wiskunde) , J. T.Meij (bedryfsingenieurswese) en J. vander Coif (metallurgiese ingen ieurs­wese) .

Prof. Dreyer het in sy intreerededie rol van toegepaste wisk unde bydie Universiteit geskets . Hy het daar­op gewys dat die va k se inhoud gelei­delik ver skuif het van die meganika(aangebied as 'n dienskursu s vir in­genieurstudente) na numeriese meto­de s - hoofsaaklik vanwee die komsvan d ie elektroniese rekenaar.

Wis kundige mod elleri ng het vantoenemende be lang geword en wordnou algemeen toegepas in va kke soosekonomie, botanie, krygskunde, ge­nee skunde en sosiologie, en natuurlikdie hele ingenieursveld, het prof.Dreyer gese.

P ro f. Meij se intreerede het dieklem laa t va l op die bed ryfsin­genieurswese as 'n sleutelberoep indie produktiwiteitsk etting. Arbeids-

bution over the entire country . Whenhe ret ired in 1980 a sys tem had beenestablished to meet not only presentdem ands, bu t to cater for the futurewhen nuclea r power sta tio ns on thecoast will su pplement the powerde veloped from fo ssil fuel in land .

Dr Straszacker ha s a lengthy reco rdof serv ice on scientific councils andadvisory boards, and of honoursrecei ved from academic and profes­sional institut ions.

The FS PE Award wa s institutedlast year to give recognition toen gineers of sta tur e and achievementwho have been prominent in ad vanc­ing the interest s and sta tus of the pro­fession .

produktiwiteit in Suid-Afrika is aan­sienlik laer as in ander nywerheids­la nde. Die groei in a rbeidspro duk­tiwiteit word belemmer deur 'n ny­pende tekort aan opgeleide manne­krag en entrepeneurs.

Die beter benutting en vol besettingva n bestaande kapitaalbronne en dieuitbouing van tegnologiese vernuwingis hiervoor bela ngrike voorvereistes.Dit is waar die bedryfsingenieur 'nsleutelpersoon is: Sy werk strek va na fdie produkontwerpstadium deur diever vaardigings- of leweringstadia totby die bemarkingstadium en hy spitshom veral toe op beplanning, doel­treffendheid en produktiwiteit.

Pro f. Meij het daa rop gewys datdaar 'n behoefte aan 3 000 bedryfs­ingenieurs in Suid-Afrika bestaan,tcrwyl slegs 500 in die arbeidsmarkbeskikbaar is .

Prof. Van der Coif het die klem insy intreerede laat va l op faktore watbeperkend op die met allurgiese in­genieurswese in die Republiek in­werk .

Mynbou wa s in 1980 vera ntwoo r­delik vir driekwart van die land severdiens te aan buitelandse valuta envir dertig pe rsent van die staa t se in­komste in die vorm van direkte en in­direkte belast ing .

Ver skeie faktore werk egter beper­kend in op die benutting van die landse minerale-rykdorn . Afgesien vangeologiese, mineralogiese en kapitaal­faktore, wo rd 'n tekort aan in­ge nieurskundigheid in die ekstrak­tiewe metallurgie o ndervind.

Vir ' n groter staatsbetrok kenheidby voo rgraadse opleiding en navor­sing in die rigting - insluitende diekoordinering va n na vorsingsrade ­kan ' n groter saa k uitgernaak word,meen prof. Van der Coif.

MATI ELA ND 2:82 35

VirLofwaardigeDiens...

TRIO-RAND DRUKKERS Tel. 53-2011S.A. LITHO CO. LTD. Tel. 53-2011PREMIER STATIONERY Tel. 53-2011REPROGRAPH REPRODUCTIONS Tel. 53-2011AFRIC MAIL ADV~RTISING Tel. 45-4301STANDARD PRESS Tel. 53-2011SPECTRUM OFFSET Tel. Johannesburg 836-9391DAGBREEK PERS (KAAP) Tel. 53-2011MASKEW MILLER Tel. 22-4151, 45-7731PLASTICWRAP Tel. 53-2011

TRIO-RAND/S.A.LITHOGROEP VAN MAATSKAPPYE

36 MATI ELAND 2:82

Prof. De Wet Prof. Opperman Dr. Naude Audrey Blignault Dr. Treurnicht

D RIE bekende Oud -Maties, asookdie gevierde digter, dramaturg

en gewese hoof van die DepartementAfrikaans en Nederlands prof. D. J.Opperman en die afgetrede dekaanvan die Fakulteit Regsgeleerdheid,prof. J . C. de Wet, het vanjaar dieStaatspresident se Dekorasie virVoortreflike Diens - Suid-Afrika sehoogste burzerlike eerbewys - ont­Yang.

Die Oud-Maties wat vereer is, is diebekende skryfster Audrey Blignaultdr. S. Meiring Naude, oud-voorsittervan die WNNR, en dr. A. P. Treur­nicht, voormalige kabinetslid en tansleier van die Konserwatiewe Party.

Prof. Opperman het in 1960 hoog­leraar in Afrikaanse letterkunde bydie Universiteit geword en die ere-

Oud-studente

en-dosente

word vereergraad D.Utt. is in 1976 aan homtoegeken. Prof. De Wet het van 1931tot 1953 op Stellenbosch gestudeer enhet voor die uitbreek van die TweedeWereldoorlog 'n tweede doktors-

graad in Nederland verwerf. Hy hetere-doktorate van drie universiteiteontvang.

Audrey Blignault (mev . De Villiers)het die grade B.A. (1936), M. A.(1938), 'n onderwysdiploma en 'nprimere onderwysdiploma in drama(albei in 1939) by die Universiteitverwerf.

Dr. Meiring Naude het die gradeB.Sc. (1924) en M.Sc. (1925) albeicum laude by die Universiteitverwerf. Een van die agt ere-dok­torate wat aan hom toegeken is, hethy van die Universiteit ontvang.

Dr. Andries Treurnicht het van1939 tot 1945 op Stellenboschgestudeer. Hy het in 1941 B.A.verwerf en hom daarna as predikantbekwaam.

Dud-Maties: Adresse, assebliefDie Universiteit wil graag met aIle Oud-Maties in verbinding bly, As u - of 'n ander Oud-Matie vanwie u weet - nie Matie land kry nie, salons dit waardeer as u hierdie vorm invul en stuur aan :Die Redakteur, Matieland, Universiteit, Stellenbosch, 7600

Titel en van: .

Voorname: .

Nooiensvan: .

My ou adres vir Matieland: .

My nuwe adres vir Matieland: .

Graad (Grade) en /of Diploma(s) aan die Universiteit vanStellenbosch verwerf, met jaartaIle:

Nadere besonderhede (prestasies, ens .): .

MATl ELAND 2:82 37

T O E die jong Werner Modinger inFebruarie 1964 as Wes-Duitse

uitrui lstudent met d ie moretrein uitJohannesburg op Stellen bosch aange­kom het, was dit nie net d ie begin van'n gelukkige tydperk as Matie nie.Deur d ie toedoen van Stellenbosserssou hy la ter oo k US-dosen t word enuiteindelik sou 'n Oud -Ma tie-rneisiehom heeltemal vir Suid-Afrika poot­jie - maar nie voordat hy eers inMoskou ook gaan studeer het nie!

Binne enkele weke nadat hy vir dieeerste keer op Stellenbosch aangelanden sy intrek in Huis Marais geneemhet, kon die jong Wes-Duitser redelikgoed Afrikaans praat. Sy grootsteprobleem was egter dat hy nie 'nstudierigting gehad het nie.

In Stuttgart - waar hy grootge­word het - het hy die "Abitur"(standerd II) met onderskeidings infeitlik al tien sy vakke geslaag. Voor­dat hy kursusse in wiskunde, fisika,astronomie, filosofie en geologie bydie tegniese universiteit van Stuttgartgevolg het, moes hy ook 'n nywer­heidspraktikum afle by diebekende Porche-motorfabriek (hyvertel dat die jong Peter Porchevroeer 'n skoolmaat van ho m was).

Met sy aankoms op Stellenboschhet hy dus oor meer kennis beskik aswat vir 'n B.Sc.-graad vereis word,maar omdat hy nie 'n B.-graad gehadhet nie, kon hy nie tot 'n honneurs­kursus toegelaat word nie. Met dieSenaat se toestemming kon hy toemet ' n M.-graad in wiskunde begin .

In die jaar wat hy uitruilstudent opStellenbosch was, het dit egter nie net

Van Maties

en Moskou

tot Qwaqwagebly by wiskunde bestudeer nie.Sommer met die intrapslag het hybesluit dat, aangesien hy slegs 'n jaarin Afrika sou wees, hy soveel moont­lik van die "donker kontinent" in dietydjie te siene moes kry .

Daarvoor het hy ' n nie-so-nuut-nie

BMW-mo torfiets aangeskaf - ene1ke naweek wat hy kon die onbe­kende aangedurf. Teen die tyd datM.Sc. agter sy naam kon pryk, het hy13 000 km met die BM W afgele,

In die vyftien maande voordat hyd ie Eikestad se berge vaarwel moestoewuif om na sy " heimat" te rug tekeer, het die Wes-Duitser ond er meer'n sangfees, twee BTK -toere, 'nstudentetoer na Mosambie k, Malawien (destyds) Rhodesie asook 'nekspedisie van twee weke na dieBrandberg in Suidwes op soek naBoesmantekeninge beleef. Met laas­genoemde het hy Steentydperk­werktuie gevind wat nou in dieWindhoek-museum pryk .

Slegs drie ma a nde nadat hy uitSuid-Afri ka weg is, is Werner weer 'nuitruilstudent - by die Lomon ossov­universiteit in Moskou . Sy woonpleklyk nou anders as H uis Marais! Diehele Lomonossov-universiteit - aldie lesingsale, musiek- en drama­teaters, sportgeriewe, kafeteria,poskantore, banke, inkopiesentra enselfs 'n kraam hospitaal, saam metwoonplek vir 7 000 studente - wordin een geboueko mpleks va n 32 ver­diepings gehuisves .

Gebr. De Wet, Posbus 21, Stellenbosch Telefoon 02231·73030

vanaf R33,20vanaf R6,50

Oud-Matie-sweetpakke(wat elke Oud-Mat ie rnoet he) .

Oud-Matie T-hempies .Oud-Matie en Matie-kleurbaadjies

(donkerb lou en pru imroo i) .Oud-Matie- en Matie-dasse .

teenteen

R79,95R9,95

800s van ouds verkrygbaar by:

(AVB uitgesluit)

38 MATI ELAND 2:82

gebr. e(pty) ltd. (edms) bpk.

bros.

Soos in Suid-Afrika probeerWerner Modi nger in Ru sla nd so vee!wiskundige navorsing doen en reis aswat moontlik is in die een jaar wathom daar gegun word .

Reed s in sy kinderjare in Stuttgarthet hy Russies geleer by 'n kla smaatwie se ouma dit vir die jong Wernergeleer het in ruil vir die wiskundelessewat hy vir haar kleinseun gegee het.In Moskou kon hy in ' n stad iumRu ssies so goed praat dat hy metint ernasionale wetenskapkongr esse astolk opgetree het.

aweke en va ka ns ies het hy met syetiket-beplakte rugsak plekke soosAlma Ata, Samarkant, Bakoe, Tiflis,Yalta, Kief en Leningrad besoek ­kortweg oral waar Russiese permittehom toegelaat het om te gaan .

Omdat trei n- en vliegtu igry inRusla nd goed koop is, re is hy die keernie o p 'n BMW of saam met st udente­toere nie. Toe di t hui stoegaantydword, reis hy per t rein uit Moskouoor Stalingrad, Teheran, Ankara,Istanbul en Athene tot in Stuttgart.

Terug in sy tuisstad voltooi hy diestaa tseksa men in fisika en wiskunde(gel ykstaande aan 'n M-graad) asookdie staa tseksa men in opvoedkunde enword onderwyser o p SchwabishGmund.

Deur di e bemiddeling va n tweeStellenbossers, proff. SiegfriedGoldner (Departement Wiskunde) enAlan Heydorn (Fakulteit va n ln ge­nieurswese) keer hy in 1969 terugEikestad toe as lektor is wiskunde,Vroeg die vo lgende jaar is hy metOud-Matie Joan Clark getroud.

Die egpaar was o nder meer toer-

BTK -toere (in­slui tende die klub se eer ste tweeberghutbou-kampe) asoo k vir ' n toerva n Dasus (di e Duitse studentever­eniging) tot in noord-Angola.

Voordat hy sy doktorsgraad in1977 in Stuttgart verwerf het , het hydosent aan die destyds nuutgestigteUn iver si teit van Transkei in Umtatagew o rd . H y was die univer siteit seeerste dekaa n van natuurwetenskappeen het ook in die universiteitsraadgedien.

Teen die einde van verlede jaar isprof. Modinger aangestel as eer stedirekteur van die Univer sit eit van die

Joan en WernerModinger methulle seuns,Thomas enHeinrich.

Links: Werner Modinger as Matie in1964 in Suidwes op toer met die BMWwaarmee hy 13000 km afgele net .

Onder: 'n Bietjie anders as HuisMarais ! Die gebou van die Lomonos­sov-universiteit in Moskou, waar prof.Modinger gestudeer het kort nadat hyuitruilstudent op Stellenbosch was.Die vteuets links en regs huisves7000 koshuisgangers en in die 32 ver­diepings in die middel is die res vandie Universiteit.

oo rd e se Qwaqwa-tak ,va njaar geo pen het.

Die ges kied kund ige Stolberg-kweek skool op Witzieshoek is inge­ska kel by di e nuwe uni ver siteitstak ­wat tydelik op Lera-la-Tschepegehuisves word in die geboue va n 'ntegniese kollege wat die AngloAmerican-korporasie aa n Qwaqwageskenk he t. 'n Nuwe universiteits­kampus word vir 1986 beplan .

Soos op Stellenbosch, woon d ieModinger s weer digby die berge enhulle seuntj ies , Heinrich (9) enThomas (3), word nou net su lketoegewyde natuurliefhebbers sooshulle swer flust ige pa.

Bob en Vale

Prof. H. L. GoninFOlC: Oggendblad

76-jarige praatvlot Latyn

'n 0 UD-MATIE en oud-dosentvan die Universiteit , 76­

jarige prof. H. L. Gonin van Pretoria- aan wie die 24ste uitgawe van ActaClassica, tydskrif van die KlassiekeVereniging van Suid-Afrika, vroeervanjaar opgedra is - is 'n merkwaar­dige man.

Hoewel hy na 34 jaar as dosent indie kIassieke tale by UP afgetree het,doseer hy steeds latyn by RAU enwerk as navorsingsbeampte by Unisa.

Hy kan Latyn goed praat en skryfen het ook 'n uitstekende kennis vanDuits en Frans. Na sy aftrede was hywaarnemende hoof van UP se depar­tement Frans.

Prof. Gonin was in 1924 eerstejaarop Stellenbosch. In 1926 het hy B.A.met lof verwerf', waarna hy met 'nRhodes-beurs Oxford toe is, M.A. in1930 verwerf het en in Leiden verdergestudeer het. Hy was van 1933 tot1938 dosent in die klassieke tale opStellenbosch.

Later het hy -ook regte gestudeer,LL.B. in 1950 met lof verwerf en tot1954 deeltyds as advokaat geprakti­seer . Met sy Latynse en regskennis hethy 'n groot bydrae tot die regstudiegelewer.Hy is 'n oud-voorsitter van die SAUniversiteite-Atletiekvereniging.

40 MATIELAND 2:82

ns, (emeritus), R. P. B. (Oom Dolf)Erasmus, Fauresmith:

D IE winter van 1925 het net begintande wys. Die trein op Stellen­

bosch-stasie daardie Saterdagoggendis gepak met Maties. Almal juig uit­bundig toe die trein vertrek. Dis myeerste Intervarsity.

Ons eerstejaars veral is die ene op­gewondenheid. Van Intervarsity algehoor en gelees, maar nog nie gesienen geproe nie. Nou het die groot dagaangebreek!

Op Kaapstad-stasie stap almal af.Gou word eers 'n draai gegooi by dieparade om ' n bietjie vrugte te koop enat die woeligheid gade te slaan. Oralsis die manne bes ig om hul beste wareaan te prys: messe, borde, horlosies,spykers, hamers, naalde - net dieolifant het ontbreek.

By die vrugtestalletj ies word jyhartlik verwelkom: "Lekka, lekkapienannas. Detig ve-he sjieling"(lOc).

Five•jaag

Dr. I. S. Terblanche, Randstraat 4,Bellville:

NA aanleiding van die versoek inMatieland, wil ek hierdie staal­

tjie oor wyle Five Bob vertel:Omstreeks 1930 was daar 'n Van

Dyk op Stellenbosch. Ek het nognooit geweet wat sy name of selfsvoorletters is nie; ons het hom maarnet as Vale (of Valetjie) van Dyk ge­ken .

Een aand so 'n rukkie na sononderstaan Vale en 'n paar vriende by hulfietse op die hoek va n twee strate engesels toe Five Bob onverwags byhulle aankom, van sy fiets afklim enondersoekend na hul fietse kyk,

Vale van Dyk nie links nie, springop sy [jets en laat waai - met FiveBob agterna. Nadat hulle 'n paarstrate kruis en dwars gery het en rede­lik ver van hul beginpunt was , klimVale af en staan by sy [jets en wag tot­dat Five Bob uitasem daar aangery

Smittie

byna deur

die seniors

versmoorEindelik word 'n transaksie beklink

en ek stap die trein na Nuwelandbinne met 'n vaal papiersak heerlikepiesangs.

Op Nuweland aangekom, borrelons eerstejaars die eerste uit. Draf-

•resieskom, afspring en die "voortvlugtige"se [jets aandagtig bekyk.

"Maar daar is mos 'n 'ticket' aanjou [jets," se hy."Ja," antwoord Vale, "en wat daar­van?""Waarom het jy dan sorondgejaag?' ,"Sommer maar. En jy?"

Hierop kon Five Bob niks se nie,maar wat hy nie geweet het nie, wasdat een van Vale se maats, watnatuurlik intusse n almal verdwyn het,nie 'n "ticket" aan sy [jets gehad hetnie!

Regs: Five Bob (mnr . M. S. Weyers) asStellenbosch se verkeerskonstabelmet die fi ets waarmee hy die strategepa trolleer het . By hom op die fotowat in Die Stellenbosche St udent vanAugust us 1939 verskyn het, is 'n stu­dent van destyds, mnr. J . G. (Jan) vander Horst, wat nou 'n bekende seke­man en US·raadslid is.

VERLANGEOU VOORBLAD BRING

Maart 1957) waarop ek en my destyd­se kamermaat onder andere verskyn .

In die groepie van vier op die voor­grond kyk na die kamera, van linksna regs, ek self (met die blonde hare),wat reg agter die student op die fietsstaan, en Marius Benjamin de Vries(met die swart hare) .

Ons het in 1956 as eerstejaars begin(B.A ., LL. B.) en was kam erm aats.

Die foto voor die historiese OuHoofgebou het my sommer 25 jaarteruggeneem. Ons was toe tweede­jaars, nie 'n bietjie slim nie, en dielangpad het nog voorgele - vreugde­volle jare!

Ek was as eerstejaar in Dagbreek,tweede jaar privaat en vanaf myderde jaar tot 1960, toe ek LL. B.voitooi het, in Simonsberg . Daarnahet ek by die Staatsprokureur inPretoria my leerklerkskap voltooi enwas daarna hoofregsadviseur by dieTransvaal se Raad vir die Ontwikke­ling van Buitestedelike Gebiede inPretoria.

MATI Et AND 2:82 4 1

Sedert 1968 praktiseer ek as pro­kureur op Brits en sedert 1977 is ekbevoorreg om LP R te wees van diekiesafdeling Brits (met dr. JanGrobler as LV).

Mnr . M. B. de Vries het vir jare inKuilsrivier as prokureur gepraktiseeren is tans 'n landdros in die Staats­dien s (ek dink op Upington) .

Mag ek u 'n guns vra? Het u niedalk vir my 'n eksemplaar van Maart1957 se Matie/and of die ou foto (ofafdrukke daarvan) nie? Ek sal dit sowaa rdeer.

Ons het onge/ukkig nie meer 'n ekstraeksemp/aar van die Maart /957-uit­gawe nie, maar stuur aan u 'n foto ­afdruk daarvan. Kan een van ons/esers da/k die eksemp/aar aan mn r.Jonker afstaan? - Red.

Baie dankie vir u mooi blad .Sterkte en sukses wor d u toegebid opdie pad vorentoe.

• • •

Die RedakteurMAT/ELA NDDept. Ont wikkelingUniversiteit7600 Stellenbosch

BRiEWEAAN

Mnr. J. A. (AI, Jonker , Posbu s 1008,Brits:

Op bladsy vyf van u spogblad (Mei1982) is 'n foto van die voorblad

van Matie/and (jaargang I, deel I,

stap gaan dit na die hekke se kant toe.Ongelukkig is die nog gesluit.

Klein Smittie, tingerig en kortgebou, een van my klasmaats, is ookin die bondel. Ons staan teen diehekke om eerste binne te gaan.

Die senior studente daag op en noubegin die poppe te dan s. Hulle beginom on s van aile kan te af teen die sink­muur vas te druk .

Dinge loop verkeerd. Klein Smittiehaal moeilik asem en woel met ailemag om aan die lewe te bly en by die"be-lug" uit te kom. Ons rondomhom probeer alles om hom te red.

Nil 'n lang gespook slaag onsdaarin om hom bo te kry en kon hygelukkig oor die manne se koppe naveiliger gro nd beweeg.

Ek spa n aile kragte in om uit diewoelende massa te kom. Eindelik isek bevry en met beteuterde oe kyk ekna die stuk vaal papier in my hand .Van piesangs is daar geen sprake nie.AI troos is: Klein Smittie is gered!

vir EndlersaalWereldberoemde

DIE beroemde Nederlandse sop­raan Elly Ameling bied op 22

September 'n uitvoering in die End­lersaa l by die Universi teit aan. Dit iseen van die vier hoofkonserte wat dieKonservatorium vir die tweedesemester reel.

Die ander drie belangrike uitvoe­rings is 'n optrede op II Augustusdeur die Kruik-orkes saam met dieStellenbosse Universiteitskoor en diesopraan Nellie du Toit, 'n orreluit­voering op 21 Augustus deur dieAustralier Robert Arnpt, stadorrelisvan Sydney, en 'n uitvoering op 19Oktober deur die briljante jongFranse violis Regis Pasquier.

Die Kruik-orkes word gedirigeerdeur Christopher Dowdeswell. Dieprogram sluit in Suid-Afrika: Nag endaeraad, van die Suid-Afrikaansekomponis Hubert du P lessis, dosentaan die Konservatorium, wat onlangssy sestigste verjaardag gevier het.Werke van Schumann, Beethoven enDvorak is ook op die program. Nelliedu Toit, wat in die uitvoering assoliste optree, is dosente in sang bydie Konservatorium.

Robert Ampt speel orrelwerke vanBach, Buxtehude en Couperin asookander werke uit die sestiende tot twin­tigste eeu op die Konservatorium seMarcusson-orrel - een van die bestekonsertorrels in die land.

Elly Ameling wo rd beskou as diewere ld se voorste Iieder-vertolker. Syhet reeds wereldwyd opgetree, onderandere saam met dirigente soos Ber­nard Haitink, Ernest Ansermet enRafael Kubelik. Haar gereelde bege­leiers is Jorg Dem us, Rudolf Jansenen Dalton Baldwin - Ig. begelei haarmet die ui tvoering op Ste llenbosch.

Plaa topnames van haar is deur tallemaatskappye vrygestel. Sy is deurkoningin Juliana met 'n ridderordevereer en het ook 'n eredoktorsgraadvan die Universiteit van Brits­Columbia in Kanada.

42 MATIELAND 2:82

In die Endlersaal sal sy liedere vanSchubert, Wolf en Richard Strausssing.

Programbesonderhede oor dieFranse violis Regis Pasquier se uit­voering op 19 Oktober is nog niebekend nie.

'n Reeks van elf kort Sondagaand­uitvoerings word ook gedurende dietweede semester in die Endlersaalaangebied. Leidende musici vanStellenbosch en Kaapstad, asook ver­skeie van die Universiteit se eieensembles - soos die US-Simfonie­orkes, US-Strykorkes, US-Blaasorkesen die Konservatorium-Dameskoor- tree in hierdie uitvoerings op,

Die Sondagaanduitvoerings biedaan die publiek die geleentheid omkort uitvoerings van ' n hoogstaandegehalte teen lae toegangspryse by tewoon .

'n Reeks gratis etensuurkonserteword ook deur die Konservatoriumaangebied. Dit sluit onder meer in 'nuitvoering deur musiekstudente vandie Universiteit van Kaapstad op .3September, 'n konsert deur fluit­studente van die Konservatorium opII September en 'n optrede deur dieKonservatorium-orkes op 21 Oktober.

Die uitvoerings deur Elly Ameling,Robert Ampt en Regis Pasquier worddeur die Konservatorium in mede­werking met die Oude Meester-Stig­ting vir die Uitvoerende Kunste aan­geb ied, en die een deur die Kruik­orkes, die Universiteitskoor en Nelliedu Toit in samewerking met Kruik.

Plekbesprekings vir uitvoerings indie Endlersaal kan soggens gedoenword by Teaterbesprekings (Edrich),tel. (02231) 6168.

Oud-Maties en ander be langstel­lendes, veral in Wes-Kaapland, watgereeld op hoogte gehou wil word oordie Konservatorium se uitvoerings enprogrambesonderhede daaroor kanskryf aan Die Direkteur, Konserva­torium, Neethlingstraat, Stellen­bosch, 7600.

DIE Maties se eerste dameshokkie­span van tien jaar gelede het die

huidige eerstespan vir 'n wedstrydvroeer vanjaar uitgedaag - en dieI972-span het as die oorwinnaars vandie veld af gekom!

In die 1972-span was spelers soosMelanie Muller, Arlene Coates (nouWiley), Rennie Basson (Rose-Innes)- almal oud-Springbokke - asookander groot name soos Anita Jouberten Lynne Segall (Martin).

Blykbaar het almal nie meer al diereels geken nie, maar die ondersteu­ning van die toeskouers - en hullepartydigheid - het uiteraard gehelpom die span van 'n dekade gelede oordie jonges te laat seevier .

Die groot wedstryd was deel van 'nbesonderse reunie waarvoor oud­spelers van die Dameshokkieklubselfs van so ver as Pretoria af Stellen­bosch toe is. Naas die 1972-span heteen bestaande uit die res van die oud­spelers ook 'n wedstryd gespeel. Be­kendes soos Mariette en Elta Cronje(nou Fullard en Voortman) van diemiddel-sestigerjare en Adlene vanBlerk van die vroee sestigerjare hethard gespeel en hulle bes probeer,maar moes teen die huidige klubspanverloor.

Nag twee klubspanne het ook aandie "feeswedstryde" deelgeneem.Neutrale skeidsregters (van Kaapstadaf) het al die wedstryde gehanteer.

Nil die wedstryde - wat op dieklub se spogbane op Welgevallen ge-

Die Nederlandse sopraan, E/lyAmeling, wet binnekort op Stel len­bosch optree.

Almal het nie meeraI die reels geken riie. maar. . .

1972-SPAN KLOPVANJAAR S'N

speel is - het die huidige klublede dieoud-spelers op 'n vleisbraa i byTricelle in Jonkershoek on thaal.

Oaar net die jonges geluister hoedie oud-studente wat nog so jonk vangees is die hokkiedinge van die ver­lede herleef. Staaltjies uit die verledeis met soveel oorgawe vertel dat diehuidige studente eintlik gewens hethulle kon ook liewer toe hokkie ge­speel het.

Een van die veterane by die reunie

was rnev. Bunn y Spottiswoode, watin 1928 vir die klub begin speel het enin 1931 onderkapteine was. Sy hetalmallaat lag met haar vertellings vandie ou hokkievelde van destyd s, vandie klub se net 17 speelsters (daar wasnet twee ingeskrewe spanne), diefietsry stasie toe om betyds die treinKaap stad toe te haal en die eersteoorwinning met Intervarsity.

Mev. Spott iswoode se suster, mej.G. Morrison, was een van die eersteMaties wat volkleure vir hokkie ver­werf het. Hulle twee was volgensmev. Spottiswoode die eerste meisieswat dit gewaag het om op Stellen­bosch in kortbroeke aan 'n atletiek­byeenkoms deel te neem - tot grootverontwaardiging van die destydseakademiese personeel !

Mev. Madeline Estcourt (geboreMarnham), wat ook gedu rende 1928tot 1931 vir die klub gespeel het eneen van die klub se eerste WP-speel ­sters was, was ook by die retinie.Mev. Ruth Jeffrey - wie se rna, mev.Linnie Garlick, een van die eerstedameshokkie-afrigsters op Stellen­bosch was - het vertel van destyds seafrigting en die opoffering wat speel­sters en afrigsters gelewer het.

Dr . Beatrice Wiid , wat sedert dievyft igerjare as speelster of afrigsteraan die klub verbonde is, het van diemeer onlangse verlede vertel. Dr .Wiid het self vir die WP en die SAUniversiteite gespeel en was ook die

afrigster van die veelbespro ke spanvan 1972. Sy is ' n senior lektrise bydie Oepartement Liggaaml ike Op­voedkunde .

Die huidi ge eerstespan-afrigster,mev. Margaret Lightbody, het ookvan haar hokkie-wedervaringe vertel.Die oud-speelsters het elkeen 'ngeskenk van die klub ont vang enhuidige kapteine, mej. Linda Scrace ,het klubtruie aa n van die besonderseoud-speelsters oorhandig.

" Ons hokkiedae op Stellenboschhet ' n baie gun stige invloed op onsgehad. Oit is waarom daar nog altydso 'n sterk band tussen ons en dieklub is," het een van die Oud-Matiesna die reuni e gese.

Die klub wil met aile Oud-Matie­Hokkiespeelsters in verbinding bly.

Vier van die klub se belangrike oud­speelsters, mevv. Bunny Spottis­woode , Madeline Estcourt, Ruth Jef­frey en Kotie Smuts.

Stuur asseblief u naam (noemnaam,huidige van en nooiens van ), volledigeposadres en telefoonnomm er, aanmej. Jackie Wiese, Spo rtkantoor ,Universiteit, Stellenbosch , 7600.Meld ook in watter span(ne) u gespeelhet en in watter jare u lid van die klubwas .

Corne Rossouw (klubkapteine, 1972),Margie Lightbody (spankapteine, 1972,en afrigster van vanjaar se span),dr. Beatrice Wiid (afrigster, 1972) enLinda Scrace (kl ubkapteine, 1982).

US se sportrykdomook vir die publiek

H OEWEL die Universiteit sport­onderwysers en -adrninistra­

teurs in die Departement LiggaamlikeOpvoedkunde, Sport en Rekreasieoplei en deur die Afdeling Sport enOntspanning sorg vir die afrigtingvan aile sportsoorte wat by die Uni­versiteit beoefen word, het daarsteeds 'n leemte op sportgebied by USbestaan - om uitwaarts te beweeg enStellenbosch se rykdom aan sport­besittings met die bree publiek te dee\.

Om hierin te voorsien, is die Uni­versiteit se eie Sportinstituut gestig.

Die Instituut beoog om by die Uni­versiteit deskundige afr igting te biedaan enige skool, klub of individu watdit nodig het. Sportlui sal kursusse inverskillende sportsoorte op Ste llen­bosch kan bywoon en sertifikatedaarin verwerf, alles in oorleg met diebetrokke unies en die Onderwys­departernente.

Prof. Danie Craven, afgetredehoof van die Departement Liggaarn­like Opvoedkunde, Sport en Rekrea­sie, wat tot verlede jaar hoof van dieAfdeling Sport en Ontspanning was,is die direkteur van die nuwe Sport­instituut. Mnr. Hennie Bekker, be­kende WP- en Springbokrugbyspeler,is die Instituut se sekretaris.

Die Universiteit se sportrykdom be­staan uit die geriewe en die ervare af­rigters wat tot die Instituut se beskik­king is... In die opsig is ons baie ge­lukkig, want Stellenbosch wemel vangoed gekwalifiseerde afrigters watself gepresteer het in die sportsoortewat hulle afrig en hulle daarna ook asgoeie afrigters bewys het," se prof.Craven.

Onder die afrigters is Oud-Matieswat op of naby Stellenbosch woon enby die afrigterskomitees van die ver­skillende klubs ingeskakel is. Die per­soneellede van die Departement Lig­gaamlike Opvoedkunde, Sport enRekreasie en van die Afdeling Sporten Ontspanning sal die Instituut deel­tyds, vrywillig help. As dit nodig is,sal die beste afrigters moontlik vanbuite die Universiteit af ook betrekword.

Wat die gewildste sportsoorte soosatletiek, rugby, dames- en rnanshok­kie, netbal, krieket en tennis bet ref,wemel dit van bekende name onderdie Universiteit se afrigterskorps.

Vir dameshokkie, byvoorbeeld, isda ar mej. Margaret Lightbody, lek­trise in Iiggaamlike opvoedkunde,

44 MATIELAND 2:82

wat sameroepster van die nasionaleadviserende hokkie-afrigtersraad is,op die WP- en SA keurkomitees dienen ook die Maties se eerste- entweedespanne afrig.

Mej. Lightbody word bygestaandeur mej. Jackie Wiese, damesport­organiseerder van die Universiteit,wat ook die WP se O.21-span afrig,voorsitster is van die WP-skeidsreg­terskomitee en self ook hokkiespannevan die Universiteit afrig. Hulle afrig­terskomitee bestaan uit die Spring­bokke Melanie Muller, Rennie Rose­Innes (gebore Basson) en ArleneWiles (Coates), asook Debbie Crorn­hout en die Boland-keurder CorneRossouw.

Wat netbal-a frigting by die Univer-

Mev. Hantie au Toit ...netbal-afrigting.

siteit betref, oorheers die Maties reedsmeer as 'n dekade lank die Boland senetbalkompetisie, terwyl daar jaarliksop die inter-universitere byeenkomsdeeglik met hulle rekening gehoumoet word.

etbal-afrigting is onder die leidingvan mev. Hantie du Toit, lektrise indie Departement Liggaamlike Op­voedkunde, Sport en Rekreasie. Syhet Springbokspanne afgerig en is 'nkeurder van die SA span wat hopelikeersdaags met Springbokkleureerkenning sal kry.

Mev. Du Toit kry hu lp van mev .

Prof . Danie Craven, direkteur van dieSportinstituut.

Mej. Margaret Lightbody . . .dam eshokkie.

Shiela Foulkes, darnesportorganiseer­der van die Universiteit, SA keurder,voorsitster van die SA etbalreels­raad en afrigster van 'n Springbok­merietespan, die Kay Meyer-span.Mevv. Du Toit en Foulkes rig al dieBoland se A-, B- en C-spanne af.

Hulle word met netbalafrigting bydie Universiteit gehelp deur mew. B.Saayman (Springbok en afrigster vandie Junior Boland-span) en DirkieNel (gebore Bad enhor st), ook 'nSpringbok, en mejj . S. Barnard (KayMeyer-speIer, Ju nior Boland -afrig­ster en Suid-Afrikaanse B-graad

skeidsregter), E. Zietsman, geweseBoland-afrigster en SA B-graadskeidsregter, en 1. Anthonissen, 'nWP- en Boland-speel ster.

Wat atletiek betref, staan die klubonder die leid ing van mnr. WiumMo ster t van die Uni versiteit se Afde­ling Sport en Ontspanning en voorsit­ter van die nasionale keurkomitee,SA Afrigters-advieskomitee, WP­keurkomitee en SA Uni versitei te­keurkomitee. Hy is ook uitvoerendebestuurslid van die WP-Atletiekver­eniging en ondervoorsitter van dieWP-Afrigtersvereniging en die SAUniversitei te-A tletiekvereniging.

Onder mnr. Mostert se helpers istwee dosente van die DepartementLiggaamlike Opvoedkunde, Sport enRekreasie, dr. Bokkie Blaauw (bekenderugby- en atletiekafrigter) en mnr.Corrie Wessels (voormalige SA spies­gooikampioen); asook die junior­Springbok Joseph du Plessis.

Ander bekende name in die atletiek­wereld wat vir die klub afrig, is dieSpringbokke Alta Wessels (geboreCoetzee) , Andries Kro gmann , Heid iede Kock en J. Loots (a lmal SArek ordhouers) , Danie Malan (SArekordhouer en voorma lige wereld­rekordhouer) asook Danie Goosen enEmile Rossouw. Verder is daar ookP. Coetzee (WP-rekordhouer) , GawieMalan (SA-rekordhouer), AndreFranken (WP- en SAU-rekordhouer) ,Willie Prinsloo (top-ver- en drie­sprongatleet), 1. Kotze (top-skyf­werpatleet, wat ook in gewigstoot uit ­blink), T. Wessels (SAU-kampioen),J. Oosthuizen (top-SA spiesgooier) endie SA 0.21- en SA Universiteite­kampioen K. Kok.

Vir tennis het die Universiteit dietop-afrigter Philip SOderlund, wat"grootgemaak" is deur die bekendeJaroslav Houba - afrigter van Wim­bledon-kampioene soos Drobny. DieUni versiteit het vir die sportsoor treed s ' n instituut , die Jarosla vHouba-tennisinstituut. Naas mnre.SOderlund en Houba is mnr. Houb ase seun, Ja ro slav (jnr. ) en die Sp rin g­bok en Oud-Matie Rayno Seegerslede van die tennisins tit uut se per­soneeI.

Knap afrigting het die Marie s semeisies-tennisspan reeds veertien keerfill mekaar die SA Uni versiteite-by­eenkoms laat wen, en daarvoor ge­sorg dat die mans- en meisiespannedie plaaslike kompetisies oorheers.

Die Matie-Rugbyklub se talle pres-

tasies is landwyd bekend . Dr. Cravenis self voorsitter van die klub se afrig­terskomitee. Hy word hierin bygestaandeur die oud-Springbokke JannieEngelbrech t, Jan (Boland) Coetzee,Pie t du Plessis en Dawie Snyman endie voorma lige provinsiale spelersAlbie Basson , Dawie Swa rt, Ch ummyJankielsohn en Gerhard Pool, asookdie alt yd gewilde prof. Bun Boo yens.

Vir die afrigting van manshokkiebeskik die Universitei t oor CariRose-Innes, wat as die lan d se top-at­rigter beskou word . Vir krieket wordmet van die beste spelers in Suid­Afrika onderhandel om vir die Uni­versiteit afrigting te behartig - namewat volgens dr. Craven enige jongkrieketspeler vir prestasie sa l laatwatertand.

Die Universiteit se rykdom aansportgeriewe en -vernuf strek selfsverder as hierdie " groot " sport­soorte. Onder die ander Marie-sport­klubs wat aan tradisie en prestasiereed s baie opgelewer het, is bofbal,

Mnr. Hennie Bekker, sekretaris vandie Instituut.

Mnr. Philip Soderlund . . .tennis

swe m, waterpolo, duik , sierswe m,bo ks, bra nderry , kanovaart (watreeds vir vers keie Springbokke gesorghet), muurbal (wa t groot getalle deel­nemers 10k), on derwatersportsoortesoos visskiet, skuba en onderwater­hokkie, asook pluimbal, skerm, judo,ka rate, stoei , gimnastiek , sokker,tafeltennis en vlugbaI.

Die Universiteit bied sy eie rneriete­sportbeurse aan vir studente watdaarom aa nsoek doen - "met anderwoorde daar word nie spelers gekoo pnie," se prof. Craven . Vir spes ialegeva lle sa l die Instituut egter spes ialebeu rse aa nbied , wat hopelik sa l komuit die rent e va n skenkings wat Oud­Maties en andere aan die Instituut sa ldoen . Sulke beurse sa l die skenkers sename dra.

Die Instituut beoog ook om insamewer king met die Departementva n Liggaamlike Op voedkunde,Sport en Rekreasie belangrike sport ­navorsing te do en wat a frigters kanhelp .

Mnr. Wium Mostert ...atletieka frigting.

Mnr. Cari Rose-Innes . . .manshokkie.

MAT IELAND 2:82 45

Foto : Die Burger

Regs: /zak Kotze, wat met 'n beste afstandvan 62,06 m in skyfwerp spog.

de Oud-Matie Mannetjies Roux ­het 'n Suid-Afrikaanse 0.19-paal­springrekord behaal;

• Schalk Burger het die SA o.19-vyf­kamprekord oortref;

• Victor Liebenberg was eerste enJohan Daffue tweede met die SAUniversiteite se landloop-kam­pioenskapsbyeenkoms. BambieHeiberg het die vroue-titel op diebyeenkoms ingepalm;

• Stephen Donald, Ferdi Vermeulenen Marianne Olivier het gesorgdat die Maties se naam in pad wed­lope hoog gehou word, en hetveral in die marathon uitstekendeprestasies behaaI.

Walter krag die Maties in WP-atle­tiek geword het, blyk daaruit dat dieAtletiekklub die afgelope seisoen 64persent van die lede van aile WP­spanne opgelewer het.

Die klub kan nie net op sy atlete seprestasies trots wees nie, maar ook opdie uitstekende 'geriewe wat nou viratletiek op Coetzenburg beskikbaaris. In die afgelope jaar of wat is 'naantal projekte deurgevoer wat vandie Stellenbosch-Atletiekklub een vandie bes toegerustes in die land maak.

So is daar vroeg verlede jaar 'n

Optimisme oorMatie-atletiel<

Links: Joepie Loots, nuutverkose Springbok,wat die SA tienkamprekord tot 7446 punteverbeter het.

D AAR'S optimisme oor die toe­koms van Matie-atletiek. Rede

hiervoor is die Matiespan en veralsommige individuele atlete se presta­sies die afgelope seisoen.

Die Matie-mans het byvoorbeelddie spantitel gebuit op die SA Univer­siteite-Iandloopkampioenskapsbyeen­koms wat vroeg in Julie op Stellen­bosch gehou is, met die vrouespantweede. Die volgende dag het dievrouespan van die Maties die SAU­padaflos gewen.

Op die Mielieraad-SAU-byeen­koms (Dalrymple) in Desember ver­lede jaar het die Matiespan tweedegeeindig - net nege punte agter diewenners, Tukkies.

Individuele prestasies deur top­atlete van die Maties was in die af­gelope seisoen ook volop:

• Joepie Loots het die SA tien­kamprekord oortref en is totSpringbok verkies;

• Andre Franken (Matie-kaptein),Henning Gericke, Izak Kotze enBambie Heiberg is op grond vanhulle uitstaande prestasies in dieNedbank-Junior-Springbokspaningesluit;

• Pietie Roux, seun van die befaam-

Regs onder: Prof. Roux de Vil/iers,aan wie on/angs by die k/ub sejaarvergadering /ewenslidmaatskaptoegeken is, en mnre. Hennie Smit enGraham Boonzaier, wat ere-klub­k/eure ontvang het. Mnr. Smit, wat bydie ge/eentheid nog minister van Pos­en Te/ekommunikasiewese was, hetsy spykerskoene waarmee hy dee/­geneem het toe hy as jong Matie lidvan die ktub was, as aandenking aandie k/ub oorhandig.

Onder: Top-/angafstandatlete VictorLiebenberg en Johan Daffue het inJanuarie venieer aan wed/ope inEuropa dee/geneem. As aandenkinghieraan oorhandig Liebenberg (links)'n stet gemonteerde k/ompe aan diek/ubvoorsitter, mnr. Jannie Momberg.Regs is nog 'n Matie-/angafstand­etteet, Stephen Dona/d, wat 'n bestemarathontyd van 2:17:48 het.

nuwe beligtingstelsel vir die Coetzen­burg-atletiekstadion geinstalleer watdirekte televisie-uitsendings vanaand-byeenkomste moontlik maak .Coetzenburg is nou een van dieenigste stadions in die land wat met so'n uitstekende beligtingstelsel kanspog.

Twee nuwe sintetiese aanlope is indie afgelope jaar voltooi :

• 'n ver-, drie- en paalspring-aan­loop reg voor die paviljoen aandie binnekant van die baan - watdit vir die toeskouers moontlikmaak om die atlete se prestasiessonder h inde rn is waar te neem; en

• ' n spiesgooi-aanloop - wat d iea tlete in staat stel om in a ile wee rs­o msta ndig hede te presteer.

' n Groo t skenking deur ' n Ste llen­bosse at let iekgeesd riftige en vr iendvan die klu b , mnr. G ra ham Boon­zaier, wynboer van die landgoedBlaawklippen, het d ie oprigting vandie spiesgooi-aanloop moontlikgemaak.

Ander borge het die klub gehelpom duur, moderne apparate te bekomwat vir 'n groot klub soos die onont­beerlik is - so os 'n Accutrack-tyd­apparaat (waarmee elektroniese tydgeneem word) en 'n rekenaar.

Sonder 'n elektroniese tydapparaatis top-atletiekbyeenkomste deesdaenie moontlik nie. Die rekenaa r wordgebruik om statistiek, ranglyste, aldie klub se re kords, d ie naam- enadreslyste van oud-klubled e en an derin ligting te ber g.

Die klub het ook onlangs sy nuwe,uitstek end toegeruste gimnasium dieeerste keer betrek.

Volgende aan die beurt is 'n nuweat leti eksentrum, wat hopelik teen dieeinde van die jaar voltooi sal wees.Dit word in die "ou Sportkantoor"onder die Coetzenburg-stadion inge­rig en sal onder meer kantore, 'nkomiteekamer en 'n ontspannings­lokaal op twee vlakke bevat.

Tussen prestasies en ontwikkelingdeu r tr ef die klub voorbereidings virsy eeufees, wat in 1985 gevier word.D ie klub is een van d ie oud steatletiekk lubs in di e land .

In Maart va njaar het die klub ' nvleisbra ai gehou , om die bal aan dierol te si t vir d ie feesv ier inge oor driejaa r, en om ' n jaarlikse geleent heid teskep waarop Oud-Ma tie-a tlete kanbymekaarkom.

Met d ie oog op 'n eeufeespubli­kasie doen dr . Floris van der Merwevan d ie Universiteit se Depa rte mentLiggaamlike O pvoed kunde, Sport enRekreasie navorsing oor die klub segeskiedenis.

Oud-Ma ties wat inligting oor dieAtletiekklub se verlede kan verskaf,skenkings wil doen of wil verseker dathulle met die klub in verbinding bly,kan hulle name, adresse en besonder­hede oor hulle verbintenis met dieklub st uur aan d ie sekretaris, mnr.Ne lis Swart , Stellen bosch-Atlet iek­klub , .Universi te it, Ste llenbosch, 7600(tel. 02231 - 77684).

Bo, van links at:Pie tie Roux, wat die SA onder

19-rekord in die paalspring na 4, 75 mopgeskuit het. Hy is die seun van dieOud-Matie en oud-rugby-SpringbokMannetjies Roux. Foto: Rapport

Henning Gericke, wat slegs dieagste Suid-Afrikaner was wat die 3:40sekonde-grens in die 1 500 m konbreek, met 'n prestasie van 3:39,9.

Schalk Burger wat die SA onder19-vytkamprekord met 'n puntetotaalvan 3387 verbeter het.

Bambie Heiberg, middelats tand­at/eet, wat twee nuwe WP (nuis­houdeli ke) rekords in die 1 500 m(4:18,0) en 3000 m (9:14,8) opg est elhet en die SA Universtteite -tend­looptitel onlangs verower het.

Folo : Rapport

Onder: Matie-kaptein AndreFranken, wat 'n nuwe WP (huis­houdelike) rekord van 5,02 m in diepaalspring opgestel het. Foto : Ole Burg er

MATI ELAND 2:82 47

Jonges onoorwonneDp die SA Universiteite se onder 20-rugbytoernooi watdie afgelope wintervakansie in Kaapstad gehou is, hetdie Mat ies die gedugte Kovsie-span in die "eindstryd"16·12 gek lop en as die enigste onoorwonne span uit diestryd getree. Die Matie-o .20's het ook die eerste houergeword van 'n wisseltrofee wat jaarliks toegeken gaanword aan die span wat in die toernooi die meeste ar ieedruk . In die wedstryd teen die Kovsies skepskop ShaunMcCulley, losskakel van die Maties, hier pale toe . Hy hetnege punte tot die oorwinning van 16-12 bygedra.

Foto: Die Burger

Vierde

keerDie Springbok en Dud-Matie StefanHugo wat die Bergr ivier-kano­marathon se mondigwordin g op 'ngepaste namier gevier het deur dieeerste te word om die moordendemarathon van 256 km tus sen diePaarl en Velddri f die vierde keer tewen. Nog twee Maties, SpringbokkeAndre Collins en Pierre van derMerwe, was onderskeidelik tweede enderde. Die eerste vrou oor diewenstreep was Ritzie Lincoln, ook 'nDud-Mat ie, wat 194 van die mans indie marathon geklop het .

Foto: Eikestadnuus

D IE nuwe hoo fk wartier van dieUniversiteit se tennisklub - die

eerste universiteits-tennisopleiding­sentrum in die land - word op 3Maart volgende jaar geopen .

' n Kantoor , klublokaal, kleed­kamers en agt nuwe bane (vyf metspreiligte) asook ' n onderdak­oefenbaan met spreiligte is deel vandie sentrum.

Die onderdakbane is uit sluitlik virtennis ontwerp en sal net daarvoorgeb ruik word .

Weerstoestande sa l nie soos noutennis-afrigting en -oefeningbemvloed nie. Van wee die nuwe

48 MATI ELAND 2:82

Tennisklub

kry

nuwe

sentrum

geriewe sal die Universiteit se bestetennisspelers soveel as moontlik kanoefen.

lnterkoshuis-ligawedstryde sal ookop weekdae afgehandel kan word enreel ings vir die uitstel van wedstrydeen die speel van onvoltooide liga­wedstryde gaan baie vergemaklikword.

Int erne toernooie en wed str yde vandie klub - wat nou weke lank duur- gaan met die nuwe tennissentrumbinne enkele dae afgehandel word.

Die ingebruikneming van die sen­trum op Saterdag 3 Ma art 1983 wordmet 'n saamtrek van oud-lede van dieten nisk lub gevie r.

deVilliersenKie 781 7011

Volkskashet 'n voorspoeddiensvir elkeen van jou pa­

en-ma-en-kleindingdae.'n Nuwe kleinding. Groot dae. Engroot

bekommemisse. Ge lukkig is d ie Volkskas-bestuurderdaar. Met 'n spaarrekening vir d ie hy-moet-vroeg -leer­

spaar-dae. Versekering vir d ie se-nou-iets-gebeur­met-my-dae. Finansiering vir d ie ons-het-n ­

tuimeldroer-nodig-skat-dae. Oortrekkings vir d ie 501­hy-regkom-dokter-dae. Kredietkaarte vir d ie hv't-ol­

weer-uit-sy-kleurbaadjie-uitgegroei-dae.Toekomshulp vir die sorg-net-dat-jy-jou-graad-kry­dae. Plus 'n magdom ander flnonsiele d ienste vir

al julie dae. Kom gesels met jou Vo lkskas-bestuurder.Hy verstaan.

~~.Jou bankgenoot deurdiken dun.

Die RoomvandieOes

• •IS In

Rembrandtvan Rijn

ELKE SIGARET 'N MEESTERSTUK

Onmi kenbaar is die smaakvan Rembran dt van Rijn .Dis alles tabak , suiwertabak , die roo m van dieoes - kundig ve rme ng totvolmaa kte ge m en smaak.Uitmunte nde kwaliteit ,sorg en vakma nska p maakRem brandt van Rijn diemecster stuk in siga rette .

VRF283127A