simpoziumi i i shkencor ‘’akademik prof.mentor permeti … · 2017-02-09 · simpoziumi i i...

2
SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI Tirane, 09.12.2015 Përshtatja e kultivarëve te grurit dhe stabiliteti ne zona te ndryshme KRENAR XHELO 1 , VALBONA HOBDARI 2 , DORIANA BODE 2 , FETAH ELEZI 2 1 Department of Plant Science and Technology, Agricultural University of Tirana 2 Center for Genetic Resource, Agricultural University of Tirana, Tirana, Albania *Corresponding author e-mail: [email protected] . Materiali dhe Metodat Studimi u krye gjatë vitit bujqësor 2014–2015 në katër prova fushore: QTTB Lushnje, EDE Valias, Tiranë, QTTB Korçë dhe në Institutin Bujqësorë të Kosovës, Pejë. U morën 12 gjenotipe të grurit të butë. Provat fushore u ngritën me tre përsëritje, Skema e eksperimentit blloku i randomizuar U regjistruan fazat e rritjes dhe zhvillimit të bimës, treguesit e bimes e te kallirit, rendimenti i secilit gjenotip ; Të dhënat u vlerësuan me analizën e variancës. Perfundime Kultivarët e marrë në studim karakterizohen më shumë për përshtatjen e tyre ndaj mjedisit se sa për stabilitet të prodhimit •Kultivarët me rendiment më të lartë, Adelajde dhe Progresi, dallohen për stabilitet •Lipset studimi në kohë, për jo më pak se dy vite, i kultivarëve për të përcaktuar stabilitetin e prodhimit të kultivarit Hyrje Rendimenti i kulturave bujqësore luhatet për shkak të përshtatjes të varieteteve ndaj kushteve të ndryshme të vitit ose të kultivimit “Identifikimi i tipareve që kontribuojnë në rendimentin” Njohja e bashkëveprimeve GE dhe e stabilitetit të rendimentit janë të rëndësishme për krijimin e kultivarëve të rinj. Përshtatshmëria e një gjenotipi nënkupton aftësinë e tij për tu përshtatur mirë në një gamë të gjerë të mjediseve (Tigerstedt,1994) Burimi i variacionit df Mesataret kuadratike Kokrra/kalli g/kalli g/1000 kokrra Rendimenti Gjenotipet (G) 11 1680.97** 4.09** 647.39** 2799.1** Mjedisi (E) 3 193.39* 3.53** 0.37 1927.5** Gabimi 33 432.61 0.13 52.00 2114.9 Tab.1 Analiza e variancës për disa elementë të prodhimit dhe rendimentin Tab.2 Klasifikimi i rendimenteve sipas pikave të provës dhe si mesatare Nr. kultivari Rendimenti mesatar sipas pikave të provës Mesatare Lushnje Tiranë Korçë Pejë 1 Dajti 45.9df 43.4cd 61.8a 72.8a 56.0a 2 Altezza 53.0c 53.8bc 52.8b 75.9a 58.9a 3 Adelajde 60.7a 65.6a 52.3b 77.0a 63.9a 4 Universi 49.9cd 63.5a 50.6bc 52.2c 54.1a 5 Antile 15.8lq 38.6de 44.2cd 45.0cd 35.9bc 6 L4 55.5b 56.9b 51.3b 70.7a 58.6a 7 LVS 49.5ce 60.9a 55.9ab 68.0ab 58.6a 8 Progresi 57.7ab 60.3a 51.1b 68.7a 59.5a 9 L1/13 51.9cd 54.7b 51.6b 50.4cd 52.2ab 10 L2/14 47.2de 64.3a 52.0b 57.0bc 55.1a 11 Luna 56.4b 46.6cd 52.8b 70.5a 56.6a 12 Esperio 15.9lq 42.6ce 45.6c 60.7b 41.2b 46.6 54.3 51.8 64.1 54.2 D 01 3.8 7.7 7.4 12.0 15.5 D 05 2.8 5.7 5.4 8.5 11.5 Rezultatet dhe diskutimi i tyre Numri i kokrrave/kalli ka vlerën e vërtetuar të mesatares kuadratike të mjedisit (193.39*) pesha e kallirit (3.53**). Pesha absolute nuk është ndikuar nga mjedisi, pra është një tipar i stabilizuar. Rendimenti ndikohet nga mjedisi, me variancën mesatare të mjedisit 1927.5**. Fig.1 Fig.2

Upload: others

Post on 03-Feb-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI … · 2017-02-09 · SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI Tirane, 09.12.2015 Përshtatja e kultivarëve

SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI

Tirane, 09.12.2015Përshtatja e kultivarëve te grurit dhe stabiliteti ne zona te ndryshme

KRENAR XHELO1, VALBONA HOBDARI2, DORIANA BODE2, FETAH ELEZI2

1Department of Plant Science and Technology, Agricultural University of Tirana2 Center for Genetic Resource, Agricultural University of Tirana, Tirana, Albania *Corresponding author e-mail: [email protected]

.

Materiali dhe Metodat

• Studimi u krye gjatë vitit bujqësor 2014–2015 në katër prova

fushore: QTTB Lushnje, EDE Valias, Tiranë, QTTB Korçë dhe në

Institutin Bujqësorë të Kosovës, Pejë.

• U morën 12 gjenotipe të grurit të butë.

• Provat fushore u ngritën me tre përsëritje,

• Skema e eksperimentit blloku i randomizuar

• U regjistruan fazat e rritjes dhe zhvillimit të bimës, treguesit e

bimes e te kallirit, rendimenti i secilit gjenotip ;

• Të dhënat u vlerësuan me analizën e variancës.

Perfundime

• Kultivarët e marrë në studim karakterizohen më shumë për përshtatjen e tyre

ndaj mjedisit se sa për stabilitet të prodhimit

•Kultivarët me rendiment më të lartë, Adelajde dhe Progresi, dallohen për stabilitet

•Lipset studimi në kohë, për jo më pak se dy vite, i kultivarëve për të përcaktuar

stabilitetin e prodhimit të kultivarit

Hyrje

Rendimenti i kulturave bujqësore luhatet për shkak të përshtatjes të

varieteteve ndaj kushteve të ndryshme të vitit ose të kultivimit

“Identifikimi i tipareve që kontribuojnë në rendimentin” Njohja e

bashkëveprimeve GE dhe e stabilitetit të rendimentit janë të

rëndësishme për krijimin e kultivarëve të rinj. Përshtatshmëria e një

gjenotipi nënkupton aftësinë e tij për tu përshtatur mirë në një gamë

të gjerë të mjediseve (Tigerstedt,1994)

Burimi i

variacionitdf

Mesataret kuadratike

Kokrra/kalli g/kalli g/1000 kokrra Rendimenti

Gjenotipet (G) 11 1680.97** 4.09** 647.39** 2799.1**

Mjedisi (E) 3 193.39* 3.53** 0.37 1927.5**

Gabimi 33 432.61 0.13 52.00 2114.9

Tab.1 Analiza e variancës për disa elementë të prodhimit dhe

rendimentin

Tab.2 Klasifikimi i rendimenteve sipas pikave të provës dhe si mesatare

Nr. kultivariRendimenti mesatar sipas pikave të provës

Mesatare Lushnje Tiranë Korçë Pejë

1 Dajti 45.9df 43.4cd 61.8a 72.8a 56.0a

2 Altezza 53.0c 53.8bc 52.8b 75.9a 58.9a

3 Adelajde 60.7a 65.6a 52.3b 77.0a 63.9a

4 Universi 49.9cd 63.5a 50.6bc 52.2c 54.1a

5 Antile 15.8lq 38.6de 44.2cd 45.0cd 35.9bc

6 L4 55.5b 56.9b 51.3b 70.7a 58.6a

7 LVS 49.5ce 60.9a 55.9ab 68.0ab 58.6a

8 Progresi 57.7ab 60.3a 51.1b 68.7a 59.5a

9 L1/13 51.9cd 54.7b 51.6b 50.4cd 52.2ab

10 L2/14 47.2de 64.3a 52.0b 57.0bc 55.1a

11 Luna 56.4b 46.6cd 52.8b 70.5a 56.6a

12 Esperio 15.9lq 42.6ce 45.6c 60.7b 41.2b

46.6 54.3 51.8 64.1 54.2

D01 3.8 7.7 7.4 12.0 15.5

D05 2.8 5.7 5.4 8.5 11.5

Rezultatet dhe diskutimi i tyreNumri i kokrrave/kalli ka vlerën e vërtetuar të mesatares kuadratike të

mjedisit (193.39*) pesha e kallirit (3.53**). Pesha absolute nuk është

ndikuar nga mjedisi, pra është një tipar i stabilizuar. Rendimenti

ndikohet nga mjedisi, me variancën mesatare të mjedisit 1927.5**.

Fig.1 Fig.2

Page 2: SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI … · 2017-02-09 · SIMPOZIUMI I I SHKENCOR ‘’AKADEMIK PROF.MENTOR PERMETI Tirane, 09.12.2015 Përshtatja e kultivarëve