►Reşat ErkıvançReşat Erkıvanç

►2006009120060091

►Hayat BilgisiHayat Bilgisi

►BesinlerBesinler

? ? Sizce bir kişi ortalama olarak hayatı Sizce bir kişi ortalama olarak hayatı

boyunca ne kadar yemek yiyebilir? boyunca ne kadar yemek yiyebilir?

100 TON

Sizce insanlar neden beslenir Sizce insanlar neden beslenir ??

► Insanlar beslenmeden de yaşayabilirler mi?Insanlar beslenmeden de yaşayabilirler mi?

► Ailenizle birlikte yediğiniz bir akşam yemeğini Ailenizle birlikte yediğiniz bir akşam yemeğini

düşünelim, sofrada neler vardı ?düşünelim, sofrada neler vardı ?

► Sizce bu kadar çeşit besin mi yemeliyiz yoksa Sizce bu kadar çeşit besin mi yemeliyiz yoksa

sadece her öğünde bir çeşit yemekle mi sadece her öğünde bir çeşit yemekle mi

yetinmeliyiz ?yetinmeliyiz ?

Tüm canlılar besinlere ihtiyacı vardır. Yeşil Tüm canlılar besinlere ihtiyacı vardır. Yeşil

bitkiler yapraklarında kendi besinlerini bitkiler yapraklarında kendi besinlerini

üretebilirler. Ancak insanlar ve hayvanlar üretebilirler. Ancak insanlar ve hayvanlar

hazır besinlerle beslenir. Besinlere hazır besinlerle beslenir. Besinlere

gereksinim duymamızın dört temel nedeni gereksinim duymamızın dört temel nedeni

vardır:vardır:

1.1.BESİNLER, YAŞAMSAL FAALİYETLERİMİZİ BESİNLER, YAŞAMSAL FAALİYETLERİMİZİ

SÜRDÜREBİLMEK İÇİN GEREKLİ OLAN ENERJİYİ SÜRDÜREBİLMEK İÇİN GEREKLİ OLAN ENERJİYİ

SAĞLARSAĞLAR..

2.2.BESİNLER, BÜYÜMEMİZ İÇİN GEREKLİ BESİNLER, BÜYÜMEMİZ İÇİN GEREKLİ

MADDELERİ SAĞLAR.MADDELERİ SAĞLAR.

3.3.BESİNLER, DOKULARIMIZIN ONARILMASINI VE BESİNLER, DOKULARIMIZIN ONARILMASINI VE

YENİLENMESİNİ SAĞLAR.YENİLENMESİNİ SAĞLAR.

4.4.BESİNLER, VÜCUDUN SAĞLIKLI KALMASINI BESİNLER, VÜCUDUN SAĞLIKLI KALMASINI SAĞLAR.SAĞLAR.

HHer öğünde çeşitli besinler tüketiyoruz, çünkü her er öğünde çeşitli besinler tüketiyoruz, çünkü her

besin grubu farklı içeriğe sahiptir. Eğer hep aynı besin grubu farklı içeriğe sahiptir. Eğer hep aynı

içeriğe sahip besin grubuyla beslenseydik vücut içeriğe sahip besin grubuyla beslenseydik vücut

gelişimimizi tamamlayamazdık.gelişimimizi tamamlayamazdık.

    

BESİNLERBESİNLER

YAPICI-ONARICIYAPICI-ONARICIBESİNLERBESİNLER

ENERJİ VERİCİENERJİ VERİCİBESİNLERBESİNLER

DÜZENLEYİCİDÜZENLEYİCİBESİNLERBESİNLER

PROTEİNPROTEİNKARBONHİDRATKARBONHİDRATYAĞYAĞ MİNARELMİNAREL SUSU

KarbonhidratlarKarbonhidratlar

► Karbonhidrat temel besin Karbonhidrat temel besin maddemizdir.maddemizdir.

► Vücudumuzun Vücudumuzun ENERJİ ENERJİ KAYNAĞIDIR.KAYNAĞIDIR.

► Bunlar kısa sürede Bunlar kısa sürede vücudumuzda enerjiye vücudumuzda enerjiye dönüşürler. dönüşürler.

► Bitkisel gıdalar genellikle Bitkisel gıdalar genellikle karbonhidrat bakımından karbonhidrat bakımından zengindir.zengindir.

► Bal , süt , meyve Bal , süt , meyve karbohidrat açısından karbohidrat açısından zengindir.zengindir.

BAZI KARBONHİDRAT BAZI KARBONHİDRAT ÇEŞİTLERİ ÇEŞİTLERİ

►Karbonhidrat Karbonhidrat içeriğine sahip içeriğine sahip olan besinler, olan besinler, üzerine lügol üzerine lügol çözeltisi(iyot çözeltisi(iyot çözeltisi) çözeltisi) damlatıldığına damlatıldığına rengi koyu mavi rengi koyu mavi olan besinledir.olan besinledir.

Patates Patates MMısırısır

BBal al PPirinç irinç

Proteinler Proteinler ► Proteinler Proteinler YAPICI VE YAPICI VE

ONARICIDIRLARONARICIDIRLAR► Vücudumuzun mikroplara Vücudumuzun mikroplara

karşı direnci için proteinlere karşı direnci için proteinlere ihtiyaç duyarız.ihtiyaç duyarız.

► Et , Süt , peynir , yoğurt , Et , Süt , peynir , yoğurt , yumurta ve balık protein yumurta ve balık protein açısından zengin hayvansal açısından zengin hayvansal besinlerdir.besinlerdir.

► Kurufasülye , nohut , Kurufasülye , nohut , mercimek gibi bakliyatlar ile mercimek gibi bakliyatlar ile arpa , çavdar , yulaf gibi arpa , çavdar , yulaf gibi tahıllarda bitkisel olarak tahıllarda bitkisel olarak protein açısından zengin protein açısından zengin besinlerdir. besinlerdir.

► Kuruyemişlerde de bol Kuruyemişlerde de bol mitarda protein bulunur.mitarda protein bulunur.

BAZI PR0TEİN ÇEŞİTLERİ;BAZI PR0TEİN ÇEŞİTLERİ;

YağlarYağlar► Diğer bir enerji Diğer bir enerji

kaynağımızdır.kaynağımızdır.► Yağlar Yağlar

karbonhidratlardan karbonhidratlardan daha fazla enerji içerir daha fazla enerji içerir ama ama önceönce karbonhidratlardan karbonhidratlardan enerjimizi karşılarız.enerjimizi karşılarız.

► Zeytin ,ayçiçeği , mısır Zeytin ,ayçiçeği , mısır , yerfıstığı , , yerfıstığı , susam ,soya bitkileri , susam ,soya bitkileri , ceviz , badem , ceviz , badem , kabakçekirdeği ve kabakçekirdeği ve fındık bitkisel kaynaklı fındık bitkisel kaynaklı yağ verici besinlerdir.yağ verici besinlerdir.

Gereksinim duyduğumuzdan fazla yağlı besinler tüketirsek bu besinlerdeki yağ, vücudumuz tarafından depo edilir. Yine gereksinim duyduğumuzdan fazla karbonhidrat aldığımızda da vücudumuz bunu yağa dönüştürerek depo eder.

Gereksinim duyduğumuzdan fazla yağlı besinler tüketirsek bu besinlerdeki yağ, vücudumuz tarafından depo edilir. Yine gereksinim duyduğumuzdan fazla karbonhidrat aldığımızda da vücudumuz bunu yağa dönüştürerek depo eder.

VitaminlerVitaminler

►A vitaminiA vitamini►D vitaminiD vitamini►E vitaminiE vitamini►K vitaminiK vitamini►B vitaminiB vitamini►C vitaminiC vitamini

Vücudumuzun düzenleyicileridirler.Vücudumuzun düzenleyicileridirler.

A vitamini A vitamini gözlerimigözlerimiz için z için önemlidir.önemlidir.

D vitamini D vitamini kemiklerimiz kemiklerimiz

için için önemlidir. önemlidir. Bunun için Bunun için güneş ışığına güneş ışığına gereksinim gereksinim duyar.duyar.

Kalsiyum ve fosforla birlikte çalışarak sağlam kemikler ve Kalsiyum ve fosforla birlikte çalışarak sağlam kemikler ve dişler oluşturur, güneş ışığında deride üretilir.dişler oluşturur, güneş ışığında deride üretilir.

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

  

Yağlı balıklar, karaciğer, yumurta,tereyağı, zenginleştirilmiş sütlerYağlı balıklar, karaciğer, yumurta,tereyağı, zenginleştirilmiş sütler

E vitamini E vitamini deri deri sağlığını sağlığını korur.korur.

Alyuvarların tahribatını önler, deri sağlığını Alyuvarların tahribatını önler, deri sağlığını korur.korur.

Tahıl ürünleri, karaciğer, bitkisel yağlar, yeşil Tahıl ürünleri, karaciğer, bitkisel yağlar, yeşil sebzeler, yumurta, balık yağısebzeler, yumurta, balık yağı

Yaralanmalarda Yaralanmalarda kanın pıhtılaşması kanın pıhtılaşması için önemlidir.için önemlidir.

Bağırsaklarımızdaki Bağırsaklarımızdaki bakterilerce bakterilerce üretilebilir.üretilebilir.

Kana, sinirlere ve Kana, sinirlere ve kalp işlevine kalp işlevine yardımcı olur.yardımcı olur.

Protein , Protein , karbonhidrat ve karbonhidrat ve yağların vücutta yağların vücutta kullanımı ile ilgili kullanımı ile ilgili görev yapar.görev yapar.

Göz, deri ve ağız Göz, deri ve ağız sağlığını sağlığını korur.Beyni korur.Beyni geliştirir.geliştirir.

Diş ve Diş eti Diş ve Diş eti sağlığı, sağlığı, yaraların yaraların iyileşmesi için iyileşmesi için önemlidir.önemlidir.

* Vücudu * Vücudu mikroplara mikroplara karşı korur.karşı korur.

Vitaminler vücutta düzenleyici görev yapar. Vücudun direncini Vitaminler vücutta düzenleyici görev yapar. Vücudun direncini

artırarak onu hastalıklardan korur. Büyüme ve gelişmede artırarak onu hastalıklardan korur. Büyüme ve gelişmede

vitaminler önemli bir yere sahiptir. Proteinlerin, Karbonhidrat vitaminler önemli bir yere sahiptir. Proteinlerin, Karbonhidrat

ve yağların vücuttaki görevlerini yapmalarına yardımcı olur.ve yağların vücuttaki görevlerini yapmalarına yardımcı olur.

B GRUBU VİTAMİNLERİ VE C VİTAMİNİ VÜCUDUMUZDA B GRUBU VİTAMİNLERİ VE C VİTAMİNİ VÜCUDUMUZDA

UZUN SÜRE DEPOLANAMADIĞINDAN BU VİTAMİNLERİN UZUN SÜRE DEPOLANAMADIĞINDAN BU VİTAMİNLERİN

KAYNAĞI OLAN BESİNLERİ HER GÜN DÜZENLİ OLARAK KAYNAĞI OLAN BESİNLERİ HER GÜN DÜZENLİ OLARAK

YEMELİYİZ. SEBZE VE MEYVELERİN UZUN SÜRELİ YEMELİYİZ. SEBZE VE MEYVELERİN UZUN SÜRELİ

PİŞİRİLMESİ VİTAMİNLERİN ÇOĞUNU UZAKLAŞTIRIR. PİŞİRİLMESİ VİTAMİNLERİN ÇOĞUNU UZAKLAŞTIRIR.

SEBZE VE MEYVELERDEKİ VİTAMİNLERİ TAM OLARAK SEBZE VE MEYVELERDEKİ VİTAMİNLERİ TAM OLARAK

ALABİLMEMİZ İÇİN ONLARI ÇİĞ YA DA AZ PİŞMİŞ ALABİLMEMİZ İÇİN ONLARI ÇİĞ YA DA AZ PİŞMİŞ

OLARAK TÜKETMEMİZ GEREKİR.OLARAK TÜKETMEMİZ GEREKİR.

ÇEŞİTLİ VİTAMİNLER VE BU VİTAMİNLERİ ÇEŞİTLİ VİTAMİNLER VE BU VİTAMİNLERİ

YAPILARINDA BARINDIRAN ÇEŞİTLİ BESİNLERİ YAPILARINDA BARINDIRAN ÇEŞİTLİ BESİNLERİ

ÖĞRENDİK.ÖĞRENDİK.

SİZCE TÜM BU BESİNLERDEN TÜKETMELİ MİYİZ ? SİZCE TÜM BU BESİNLERDEN TÜKETMELİ MİYİZ ?

SADECE TEK TİP BESİNLE BESLENMEK VÜCUT SADECE TEK TİP BESİNLE BESLENMEK VÜCUT

GELİŞİMİMİZ İÇİN YETERLİ MİDİR ?GELİŞİMİMİZ İÇİN YETERLİ MİDİR ?

AYRICA TÜM VİTAMİNLERİ ÖZELLİKLE DE VÜCUTTA AYRICA TÜM VİTAMİNLERİ ÖZELLİKLE DE VÜCUTTA

DEPOLANAMADIKLARI İÇİN B VE C VİTAMİNLERİNİ DEPOLANAMADIKLARI İÇİN B VE C VİTAMİNLERİNİ

DÜZENLİ ŞEKİLDE TÜKETMELİYİZ.ÇÜNKÜ DÜZENLİ ŞEKİLDE TÜKETMELİYİZ.ÇÜNKÜ

VİTAMİNLERİN YAPILARINI VE GÖÖREVLERİNİ VİTAMİNLERİN YAPILARINI VE GÖÖREVLERİNİ

İNCELERKEN HER BİRİNİN KENDİNE AİT ÖZELLİĞİ İNCELERKEN HER BİRİNİN KENDİNE AİT ÖZELLİĞİ

OLDUĞUNU VE HER BİRİNİN FARKLI BİR OLDUĞUNU VE HER BİRİNİN FARKLI BİR

ORGANIMIZIN DÜZENLİ ÇALIŞMASINA YARDIMCI ORGANIMIZIN DÜZENLİ ÇALIŞMASINA YARDIMCI

OLDUĞUNU ÖĞRENDİKOLDUĞUNU ÖĞRENDİK..

MinerallerMineraller

►Vücudun yapısına katılarak yapıcı onarıcı Vücudun yapısına katılarak yapıcı onarıcı

görev üstlenirler.görev üstlenirler.

►Ayrıca Ayrıca DÜZENLEYİCİDÜZENLEYİCİ rol oynarlar. rol oynarlar.

►Et ve sebzeler az suyla haşlanmalı ve suları Et ve sebzeler az suyla haşlanmalı ve suları

dökülmeden yenmelidir. Çünkü mineraller dökülmeden yenmelidir. Çünkü mineraller

kaynama suyuna geçer.kaynama suyuna geçer.

Bazı minerallerBazı mineraller GörevleriGörevleri

Kalsiyum, fosfor, Kalsiyum, fosfor, magnezyum, magnezyum, fülorfülor

Kemik ve dişlerimizin Kemik ve dişlerimizin yapısında bulunuryapısında bulunur

Sodyum, Sodyum, potasyum, klor, potasyum, klor, İyotİyot

Vücudumuzun su Vücudumuzun su dengesinin kurulmasında dengesinin kurulmasında yardımcı olur.yardımcı olur.

DemirDemir Kan hücrelerinde oksijen Kan hücrelerinde oksijen taşınmasında rol oynartaşınmasında rol oynar

Bunlardan Bazılarını TanıyalımBunlardan Bazılarını Tanıyalım

SuSu

► İnsanlar diğer besinler olmadan 6 İnsanlar diğer besinler olmadan 6

haftaya kadar yaşayabilir fakat susuz haftaya kadar yaşayabilir fakat susuz

birkaç günden fazla yaşayamaz.birkaç günden fazla yaşayamaz.

►Vücudumuzun yaklaşık % 70’i sudur.Vücudumuzun yaklaşık % 70’i sudur.

Bunları biliyormuydunuz ?Bunları biliyormuydunuz ?

►Besinleri yerken dikkat edilmesi gereken Besinleri yerken dikkat edilmesi gereken

tek şey sahip oldukları içerikler değil, tek şey sahip oldukları içerikler değil,

bunun yanında besinlerin yıkanmalarına, bunun yanında besinlerin yıkanmalarına,

içerdikleri katkı maddelerinin sağlığımıza içerdikleri katkı maddelerinin sağlığımıza

olan etkisine, paketli ürünlerin son olan etkisine, paketli ürünlerin son

kullanım tarihlerine de dikkat etmeliyiz.kullanım tarihlerine de dikkat etmeliyiz.

Besinleri işlevlerine göre Besinleri işlevlerine göre gruplandıralım…..gruplandıralım…..

Besin Besin MaddeleriMaddeleri

Enerji vericiEnerji verici Yapıcı-Yapıcı-OnarıcıOnarıcı

DüzenleyiciDüzenleyici

KarbonhidratlaKarbonhidratlarr

YağlarYağlar

ProteinlerProteinler

ProteinlerProteinler

MinerallerMineraller

SuSu

VitaminlerVitaminler

MinerallerMineraller

SuSu