sp vt les 2008 2009 groepen
DESCRIPTION
Sociale PsychologieTRANSCRIPT
![Page 1: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/1.jpg)
Sociale Psychologie
College 62008-2009
![Page 2: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/2.jpg)
Inhoud Soc Psych college 61. Vragen?- vragen over de module/handleiding
boek/?
2. College over Individu en groep3. Oefenen SP
![Page 3: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/3.jpg)
Tunnelexperimenten
![Page 4: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/4.jpg)
Evacuatie in tunnel
![Page 5: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/5.jpg)
http://adac.3m5.de/eurotest/dutch.htmlhttp://www.rijkswaterstaat.nl/rws/bwd/home/www/cgi-bin/index.cgi?site=2&doc=67
![Page 6: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/7.jpg)
Inhoud college
1.Sociale psychologie: groepen2.Wat zijn groepen?
Minimale groepenonderzoek3.Sociale invloed4. Groepsbeslissingen5. Informatieverwerking6. Emoties Hoe gedrag en cognitie
gekoppeld zijn
![Page 8: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/8.jpg)
1. Wat is Sociale Psychologie?• De invloed van sociale factoren op
menselijk gedrag en het functioneren van mensen in sociaal opzicht
• Gedrag van mensen in relatie tot anderen, t.o.v. groepen en in groepen
![Page 9: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/9.jpg)
1. Wat is Sociale Psychologie?• De wetenschappelijke studie van
de manier waarop het denken, voelen en gedragen van individuen wordt beïnvloed door de daadwerkelijke, vermeende of geïmpliceerde aanwezigheid van anderen.
![Page 10: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/10.jpg)
Verklaringsniveaus SP
• individueel/intrapersoonlijk• interpersoonlijk• (intra-)groep• intergroep
Vb. drankgebruik, agressie.
![Page 11: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/11.jpg)
2. Minimale groepenonderzoek
• Wanneer voel je je een groep? • Wat is minimaal nodig om andere groep te
benadelen?
Indeling bv obv voorkeur voor schilderij. Men kende elkaar niet.
Dan gevraagd volgens schema punten te verdelen over deelnemers– Anonieme antwoorden– Geen punten aan zichzelf
![Page 12: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/12.jpg)
2. Minimale groepenonderzoek
A B C D• Voor ingroup 9 8 7 7• Voor outgroup 5 2 9 7
• A = Meeste voor ingroup• B = Grootste verschil• C = Hoogste gezamenlijke opbrengst (Meest logisch)• D = Gelijkheid (Meest eerlijk)
Resultaten: Grote meerderheid A en B keuzenConclusie: Belangentegenstelling en machtstactieken
niet noodzakelijk:
Categorisatie alleen al voldoende voorwaarde voor groepsgevoel en gedrag
![Page 13: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/13.jpg)
2. Sociale identiteitstheorie
Waarom bevoordelen mensen hun eigen ‘groep’?- Ze ontlenen positieve identiteit aan hun
groep- Er kan pas een wij-groep ontstaan als er een
verschil is met een zij-groep- Ze willen hun eigen groep als positiever zien en
zien daardoor meer negatieve eigenschappen van de outgroup en bevoordelen hun ‘eigen’ mensen
![Page 14: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/14.jpg)
Identiteit sociaal bepaald
.
Hassan Smid
StudentMoslimVoetbalVrienden20 jaar
![Page 15: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/15.jpg)
2. (Sociale) categorisatie
• Intra-klasse generalisatie• Tussen-klasse accentuatie
Effecten van (sociale) categorisatie • Bepaalt inhoud schema’s• Daarmee ook gedeeltelijk zelfbeeld:
sociale identiteit• Passieve vorm van sociale invloed
![Page 16: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/16.jpg)
3. Soorten sociale invloed
Privé aanpassing
ja nee
ja conversie(acceptatie)
compliance(afgedwongeninstemming)
Publiekeaanpassing
nee anti-conformiteit
onafhanke-lijkheid
![Page 17: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/17.jpg)
3. Normatieve beïnvloeding• Asch: lijnstukken
33% responsen, 75% deelnemers
• Milgram: gehoorzaamheid
![Page 18: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/18.jpg)
3. Informationele beïnvloeding
- Sherif’s autokinetisch effect- Ander voorbeeld: lijstjes met
bestsellers zorgen voor meer verkoop, vaak bekeken video’s worden nog vaker bekeken e.d.
![Page 19: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/19.jpg)
Conformeren
Conformeren = je attititudes aanpassen aan de groep
Mensen conformeren: 1. Omdat ze bij de groep willen horen
(normatieve invloed) 2. Omdat ze denken dat de groep meer
weet dan zij (informationele invloed)
![Page 20: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/20.jpg)
3. Factoren die conformiteit beïnvloeden
• Ambiguïteit (tweestrijdigheid)• Eigen bekwaamheid• Unanimiteit meerderheid• Openbaarheid• Cohesie
![Page 21: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/21.jpg)
FACTOREN DIE MATE VAN CONFORMITEIT BEINVLOEDEN
GROEPSFACTOREN INTRAGROEPSRELATIES STIMULUSFACTOREN PERSOONLIJKE FACTOREN
Groepsgrootte Soort van dwang Duidelijkheid/Ambivalentie Intelligentie
Unanimiteit Normen tav deviantie Consensus van belang Leeftijd
Groepsstructuur Informatieve beinvloeding Geslacht
Centraliteit communicatie Deskundigheids verhouding Autoritarianisme
Permanentie van groep Status
Cohesie Verantwoordelijkheidsgevoel
Mate van onderlinge steun Behoefte aan groepsacceptatie
Verklaarbaarheid deviantie
![Page 22: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/22.jpg)
4. Beslissen in groepen
• aanpassing wordt zeer gewaardeerd deviantie wordt gestraft (evolutionair te verklaren)
• mensen met afwijkende meningen nemen relatief weinig spreektijd
• kan bij grote cohesie tot ‘groepsdenken’ leiden (Groupthink: Janis)
![Page 23: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/23.jpg)
4. Groepsdenken
• Grote groepscohesie• Sterke isolatie van de groep• Hoge stress (onder druk, snel
beslissen)• Directief leiderschap: sturende
leider• Tekortschietende beslisproduceres
![Page 24: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/24.jpg)
4. Model Groupthink
• "OORZAKEN' "SYMPTOMEN" "GEVOLGEN" • Crisis: druk op groepsbeslissing DRANG TOT SNELLE Geen analyse
doelstellingen OVEREENSTEMMING
• Groepscohesie Conformiteitsdruk Niet zoeken alternatieven
• Geen rationele beslisprocedure Zelfcensuur Niet afwegen alternatieven • Gesloten leiderschapsstijl Unanimiteitsbewaking (mindguards) Niet
onderzoeken risico’s
• Isolement groep Ogenschijnlijke overeenstemming Afsluiten voor nieuwe info
• Complexiteit Perifere Info-verwerkingGroepspolarisatie
• ILLUSIES EN MISPERCEPTIES• Ill. Van onkwetsbaarheid• Ill. van morele juistheid• Stereotypen over andere partij• Collectieve rationalisatie
• Defensieve beslissingsstrategie•
SLECHTESLECHTE
• BESLUITVORMINGBESLUITVORMING
![Page 25: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/25.jpg)
4. Polarisatie en bipolarisatie
![Page 26: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/26.jpg)
4. GroepspolarisatieA: Risky shift
• Diffusie verantwoordelijkheid (groepseffect)
• Risk as a value (belangen)
• Leiderschapshypothese (cogn.beschikbaarheid)
B: Cautious shift• Argumentatie hypothese
(cogn.beschikbaarheid) • Social decision theory (minderheidsinvloed)
(groepseffect)
C: Polarisatie• Sociale vergelijking (ijking)
• Sociale identiteit (representativiteit)
![Page 27: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/27.jpg)
4. Charismatisch of transformationeel leiderschap,
Freud’s visie (1923)• Uitgangseisen
– Leider heeft Narcistische persoonlijkheid– Leider heeft daardoor grote behoefte aan
zelfbevestiging– Leider heeft of verwerft bijzondere competenties in
woord en daad
• Ontwikkeling– Op grond van deze competenties verwerft leider crediet– Crediet wordt door leider gezien als steun voor
narcistische keuze– Volgers beginnen zich te identificeren met leider– Deze identificatie bevestigt narcistische keuze verder
• Gevolgen:– Door identificatie wordt wens leider als eigen wens
gevoeld– Leider wordt steeds sterker– Elke volger heeft idee van persoonlijke band met leider
![Page 28: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/28.jpg)
4. Discontinuity effect
Tussen groepen is competitie sterker dan tussen individuen
Oorzaken: Polarisatie effecten; Diffusion of responsibility; In-group-Out-group biases en stereotypes; In-group cohesie en cooperatie; Commitment; Grotere kans op negatieve machtstactieken.
Conflict tussen 2 personen
Coalitieformatie Conflict tussen2 groepen
![Page 29: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/29.jpg)
4. Coalitievorming• Is poging om wereld te
categoriseren in Wij-Zij• Vaak gevolg van
belangentegenstelling• Twee grondslagen voor vorming
coalities:– Overeenkomst ideeën of levenshouding
(sociologisch: de Swaan)– Zoeken eigen voordeel – (ruiltheoretisch: Mixed motive)
![Page 30: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/30.jpg)
4. CoalitievormingStel, groep is samengesteld als: 9
(8,7,1,1)• 4 personen met samen 17 stemmen; 9 nodig voor
meerderheid;
Doel: samen zoveel mogelijk winnen, verdelen is competitief
• Minimum Resource: Kleinst mogelijke meerderheid: 8,1
– Basis: Equity theorie
• Minimum power: Minste verschil in macht: 7,1,1
– Basis: Equality
![Page 31: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/31.jpg)
5. Dual process models of persuasion: Elaboration Likelihood Model en
Heuristic/Systematic Model
• centrale route / systematisch• perifere route / heuristisch• motivatie (bv persoonlijke relevantie,
onzekerheid) en mogelijkheid (bv cognitieve belasting)
![Page 32: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/32.jpg)
5. Systematische verwerking
• zorgvuldige afweging van argumenten
• relateren aan reeds bestaande kennis/schema’s
• overreding is stabiel, langdurig en voorspelt gedragsverandering
![Page 33: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/33.jpg)
5. Automaticiteit
Continuüm van systematisch via heuristisch naar automatisch (quick and dirty)
• automatisch – zonder moeite– zonder controle– zonder bewustzijn– zonder intentie
• affect, motivatie, gedrag
![Page 34: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/34.jpg)
Innovatie
• deviantie wordt getolereerd wanneer iemand heel veel krediet heeft
• of heeft sluipende, indirecte invloed (minderheidsinvloed)
• wanneer die de groep aan weet te zetten tot systematische verwerking (vgl dual process theorieën)
![Page 35: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/35.jpg)
6. Situatiewaarneming
Hoe gedrag en cognitie gekoppeld zijn
![Page 36: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/36.jpg)
6. Emoties• Aard: Psychologisch proces dat zich in tijd
uitstrekt
• Functie: Organisme voorbereiden op gedrag
• Opgewekt door: Combinatie van– Persoonlijke factoren: Wensen, Doelen,
Belangen.– Situationele factoren: Mogelijkheden,
Aanwijzingen, Normen
![Page 37: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/37.jpg)
6. Wisselwerking persoon-situatieA. Wat situatie met persoon doet:
Gedragswaarschijnlijkheid veranderen door: – Verschaffen gedrags-
(On-)Mogelijkheden – Activeren c.q. onderdrukken vaste
gedragspatronen – Persoon op idee brengen (‘Priming’)– Persoon ‘besmetten’
![Page 38: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/38.jpg)
6. Wisselwerking persoon-situatie
B. Wat persoon met situatie doet:– Situatie beinvloeden door
bestendigen c.q. veranderen ervan– Andere situatie opzoeken– Situatie ontkennen of fout
waarnemen.
![Page 39: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/39.jpg)
6. Oorzaken gedragsverandering• Vanuit Persoon:
– Opdoemende behoeften– Verveling/gewenning aan huidig gedrag– Angst voor consequenties huidig gedrag
• Vanuit Situatie:– Opdoemende cues– Voorbeeld anderen– Uitputting ‘hulpbronnen’ situatie
} bein-
}vloeden
} emotie
} en
} worden
} erdoor
} bein-
} vloed
![Page 40: Sp Vt Les 2008 2009 Groepen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022051817/5486dec0b4af9ff2178b4691/html5/thumbnails/40.jpg)
6. Appraisal– MACHTSASPECTEN VAN SITUATIE
Lotscontrole - Gedragscontrole Cooperatief - Competatief Winnen - Compromis Onth.beloning - Geven straf
Machtsafstand Vertrouwen - Geen Vertr.
– BETROKKENDHEID VAN SITUATIE Involvering (betrokkenheid) Belangrijk-Onbelangrijk
– WAARDERING VAN SITUATIE Evaluatie
Gespannenheid