spis przedmiotÓw: moduŁ ix:...

1

SPIS PRZEDMIOTÓW: MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

IXA1. TEORIA KULTURY ……………………………………………………………………………………………… S. 2 IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY …………………………………………………………………………………... S. 7 IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W. ………………………………………………………….. S. 20 IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH ……………………………………………………………………….. S. 25 IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM I OŚWIECENIOWYM ……………………………………… S. 39 IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W. …………………………………………………………………………… S. 50 IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI ……………………………………………………………………………… S. 53 IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH ………………………………………………………………. S. 60 PRZEDMIOTY DO WYBORU IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY ………………………………………………………………… S. 69 IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA ……………………………………………………………………………………. S. 77 IXC10/L. LITERATURA I MITY ………………………………………………………………………………………. S. 82 IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA …………………………………………………………………………………. S. 86 IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE …………………………………………………………………… S. 94 IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU DZIEŁA LITERACKIEGO …………………………………….. S. 99 IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO ……………………………………………………………………… S. 103 IXC9/J. REŻYSERIA …………………………………………………………………………………………………. S. 107 IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI ……………………………………………………………………………… S. 112 IXC10/J. JĘZYKOWA I STYLISTYCZNA ANALIZA TEKSTU …………………………………………………………… S. 117 IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ POLSKIEJ WSI ……………………………………….. S. 122 IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI ………………………………………………………………………. S. 127 IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ ……………………………………………. S. 133 IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA ……………………………………………………………………….. S. 138 IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W. ………………………………………………………………… S. 142 IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA ……………………………………………………………………. S. 145 IXC11/M. INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONISTYCZNEJ …………………………………… S. 149 IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ ……………………………………………… S. 154 IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY ………………………………………………………………………………….. S. 162 IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE …………………………………………………………………………………. S. 164 IXC15. WYKŁAD MONOGRAF. DO SEMINARIUM ………………………………………………………………………. S. 190

2

Sylabusy przedmiotów modułu filologicznego – studia 2. stopnia

KIERUNEK FILOLOGIA POLSKA; rok akademicki 2012/2013 MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

IX A. MODUŁ PRZEDMIOTÓW PODSTAWOWYCH

IXA1. TEORIA KULTURY:

rok akademicki 2012/2013

Nazwa przedmiotu Teoria kultury

Nazwa jednostki

prowadzącej przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej

Kod przedmiotu IXA1

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów

Filologia polska Studia II stopnia Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu podstawowy

Rok i semestr studiów Rok I, sem. 2

Imię i nazwisko

koordynatora przedmiotu

Dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska

Imię i nazwisko osoby

prowadzącej ( osób

prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

prof. dr hab. Stanisław Uliasz, prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk,

dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska, dr Wojciech Birek, dr Arkadiusz

Luboń

Cele zajęć z przedmiotu

C1- student poznaje najważniejsze współczesne teorie kulturowe.

C2 - student potrafi ocenić zachodzące zmiany w kulturze, określić i dokonać ich analizy.

C3 - samodzielnie bada tekstów naukowych;

C4 - student staje się świadomym uczestnikiem w życiu kulturalnym wspólnoty europejskiej.

Wymagania

wstępne Wiedza z zakresu kulturoznawstwa uzyskana na niższych szczeblach kształcenia,

średniozaawansowana wiedza ogólnohumanistyczna.

Wiedza:

IXA1_W01: zna ogólną problematykę teorii kultury i narzędzia

do jej badania;

IXA1_W02: zna główne kierunki badań nad kulturą;

3

Efekty

kształcenia

IXA1_ WO3: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą

zagadnień tworzących podstawową problematykę teorii kultury

i rozumie ich znaczenie dla badań kulturoznawczych;

Umiejętności:

IXA1_U01: umie scharakteryzować wybrane teorie kultury

i ich przedstawicieli;

IXA1_U02: umie zastosować wiedzę teoretyczną w praktyce;

IXA1_U03: umie samodzielnie zdobywać wiedzę i rozwijać

umiejętności badawcze w zakresie teorii kultury;

IXA1_U04: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać,

selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu teorii kultury.

Kompetencje społeczne:

IXA1_K01: jest świadomy posiadanej przez siebie wiedzy

i umiejętności;

IXA1_K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich

kompetencji z zakresu teorii kultury, dąży do

samodoskonalenia;

IXA1_K03: rozumie możliwości zastosowania metodologii

badań

kulturowych do rozwiązywania problemów naukowych;

IXA1_K04: jest otwarty na nowe i nowoczesne metody i teorie

badań.

Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład - 30 godzin

Treści programowe

LP. Treści merytoryczne Liczba godzin

1. Kultura, teoria, dyskurs – definicje, myślenie poprzez teorie. 2

2. Ewolucjoniści i ewolucyjne schematy rozwojowe (Herbert Spencer,

Edward Tylor, Levis Morgan).

4

3. Dyfuzjonizm (szkoła kręgów kulturowych, dyfuzjonizm brytyjski,

dyfuzjonizm amerykański (Franz Boas).

2

4. Funkcjonalizm Bronisława Malinowskiego, socjologizm Alfreda

Radcliffe-Browna, funkcjonalizm Roberta Redfileda).

4

5. Psychologia i psychoanaliza w sztuce – Fraud, Jung, Lacan, Kristeva. 4

6. Teoria dekonstrukcjonistyczna. 2

4

7. Formalizm, ikonografia i ikonologia w sztuce. 2

8. Feminizm. Gender studies. 2

9. Teoria postkolonialna. 4

10. Poststrukturalizm, Foucault, Lacan, Derrida. Postmodernizm. 2

Metody

dydaktyczne

wykład z prezentacją multimedialną, dyskusja.

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną. Podstawą zaliczenia jest obecność na wykładach oraz

pozytywna ocena z pracy dotyczącej praktycznego zastosowania wybranej teorii

kultury. Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody

i kryteria oceny

Lp. Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

IXA1_W01

Student zna

w stopniu

dostatecznym

ogólną

problematykę teorii

kultury i narzędzie

do jej badania;

Student zna

w stopniu dobrym

ogólną



do jej badania;

Student zna

w stopniu

wyczerpującym



do jej badania;

Efekt 2

IXA1_W02

Student opisuje

wybrane kierunki

badań nad kulturą.

Student opisuje

większość

głównych

kierunków nadań

nad kulturą.

Student opisuje

wszystkie poznane

na zajęciach

kierunki badań nad

kulturą.

Efekt 3

IXA1_W03

Student wykazuje

się dostateczną

wiedzą ogólną

dotyczącą zagadnień

tworzących

podstawową


kultury i w stopniu

podstawowym

rozumie ich

znaczenie dla badań

kulturoznawczych.

Student wykazuje

się dobrą wiedzą

ogólną dotyczącą

zagadnień

tworzących

podstawową


kultury i w stopniu

dobrym rozumie

ich znaczenie dla

badań

kulturoznawczych.

Student wykazuje

się bardzo dobrą

wiedzą ogólną

dotyczącą

zagadnień

tworzących

podstawową


kultury i w stopniu

bardzo dobrym

rozumie ich

znaczenie dla

badań

kulturoznawczych.

Efekt 4

IXA1_U01

Student potrafi

w stopniu

dostatecznym

scharakteryzować

wybrane teorie

kultury i ich

przedstawicieli

Student potrafi

w stopniu dobrym

scharakteryzować

wybrane teorie

kultury i ich

przedstawicieli

Student potrafi

w stopniu bardzo

dobrym

scharakteryzować

wybrane teorie

kultury i ich

przedstawicieli

5

Efekt 5

IXA1_U02

Student w stopniu

dostatecznym

potrafi zastosować

wiedzę teoretyczną

w praktyce.

Student w stopniu

dobrym potrafi

zastosować wiedzę

teoretyczną

w praktyce.

Student w stopniu

bardzo dobrym

potrafi zastosować

wiedzę teoretyczną

w praktyce.

Efekt 6

IXA1_U03

Student potrafi

w stopniu

dostatecznym

samodzielnie

zdobywać wiedzę

i rozwijać

umiejętności

badawcze

w zakresie teorii

kultury .

Student potrafi i

w dobrym stopniu

samodzielnie umie

samodzielnie

zdobywać wiedzę

i rozwijać

umiejętności

badawcze

w zakresie teorii

kultury

Student potrafi

samodzielnie i

w bardzo dobrym

stopniu zdobywać

wiedzę i rozwijać

umiejętności

badawcze

w zakresie teorii

kultury.

Efekt 7

IXA1_U04

Student umie

w dostatecznym

stopniu

wyszukiwać,

analizować, oceniać,

selekcjonować

i użytkować

informacje z zakresu

teorii kultury.

Student umie

w dobrym stopniu

wyszukiwać,

analizować,

oceniać,

selekcjonować

i użytkować

informacje

z zakresu teorii

kultury.

Student umie

w bardzo dobrym

stopniu

wyszukiwać,

analizować,

oceniać,

selekcjonować

i użytkować

informacje

z zakresu teorii

kultury.

Efekt 8

IXA1

_K01

Student

w dostatecznym

stopniu ma

świadomość

posiadanej przez

siebie wiedzy

i umiejętności.

Student w dobrym

stopniu jest

świadomy

posiadanej przez

siebie wiedzy

i umiejętności.

Student w bardzo

dobrym stopniu jest

świadomy

posiadanej przez

siebie wiedzy

i umiejętności.

Efekt 9

IXA1_K02

Student w stopniu

dostatecznym

rozumie

konieczność

ciągłego

poszerzania swoich

kompetencji

z zakresu teorii

kultury, dąży do

samodoskonalenia.

Student w stopniu

dobrym rozumie

konieczność

ciągłego

poszerzania swoich

kompetencji

z zakresu teorii

kultury, dąży do

samodoskonalenia.

Student w bardzo

dobrym stopniu

rozumie

konieczność

ciągłego

poszerzania swoich

kompetencji

z zakresu teorii

kultury, dąży do

samodoskonalenia.

Efekt 10

IXA1_K03

Student

w dostatecznym

stopniu rozumie

możliwości

zastosowania

metodologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

Student w dobrym

stopniu rozumie

możliwości

zastosowania

metodologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

problemów

Student w bardzo

dobrym stopniu

rozumie

możliwości

zastosowania

metodologii badań

kulturowych do

rozwiązywania

6

problemów

naukowych.

naukowych. problemów

naukowych.

Efekt 11

IXA1_

K04

Student

w dostatecznym

stopniu jest

zorientowany

na nowe

i nowoczesne

metody i teorie

badań.

Student w dobrym

stopniu jest

zorientowany

na nowe

i nowoczesne

metody i teorie

badań.

Student w bardzo

dobrym stopniu jest

zorientowany

na nowe

i nowoczesne

metody i teorie

badań.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

30 godz. wykładu + 5 godzin udział w konsultacjach +10 godzin na napisanie

referatu.

4 pkt. ECTS

Język

wykładowy

Polski.

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nieprzewidziane w standardach kształcenia.

Literatura Literatura podstawowa:

Barker Charles., Studia kulturowe. Teoria i praktyka, Kraków 2005.

Burszta J. Wojciech., Globalizacja i nowa lokalność.[w:] tegoż, Antropologa

kultury, Poznań 1998.

D`Allena Anne, Metody i teorie sztuki, Przekł. E. i J. Jedlińscy, Kraków 2008.

Derrida Jacgues, O gramatologii, Warszawa 1999.

Iawsiów Inga, Gender dla średnio zaawansowanych, Warszawa 2004.

Jenks Charles, Kultura, Poznań 1999.

Krawczyk Ewa, Antropologia kulturowa. Klasyczne kierunki, szkoły,

orientacje, Lublin 2006.

Kuper Adam, Kultura. Model antropologiczny, Kraków 2005.

Rorty Richard, Przygodność, ironia, solidarność, Warszawa 1996.

Lévi-Strauss Cloude., Antropologia strukturalna II, Warszawa 2001.

Nycz Ryszard., Postmodernizm, Kraków 1997.

Roudinesco Elisabeth, Jacques Lacan. Jego życie i myśl, przełożył Robert

Reszke, Warszawa 2005.

Ślęczka Kazimierz, Feminizm. Ideologie i koncepcje społeczne współczesnego

7

feminizmu, Katowice 1999.

Žižek Slavoj, Patrząc z ukosa. Do Lacana przez kulturę popularną, 1991; wyd.

polskie: Kraków 2003

Literatura uzupełniająca:

Appadurai Arjun, Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji,

Kraków 2005.

Baudrillard Jean, Symulakry i symulacja, Warszawa 2005.

Idee Europy w kulturze XX wieku, red. A. Kramkowska, E. Novikow, A. Tadaj,

Białystok 2005.

Skinner Quentino, (red.), Powrót wielkiej teorii w naukach humanistycznych,

Lublin 1998.

Smart Barry Postmodernizm, przeł. Maciej Wasilewski, Poznań 1998.

Geertz Clifford, Zastane światło. Antropologiczne refleksje na tematy

filozoficzne, Kraków 2003.

Kempny Marian, Nowicka Ewa, (red.), Badanie kultury. Elementy teorii

antropologicznej, Warszawa 2003;

Kempny Marian, Nowicka Ewa, (red.), Badanie kultury. Elementy teorii

antropologicznej. Kontynuacje, Warszawa 2004.

Od awangardy do postmodernizmu, red. Grzegorz. Dziamski, Warszawa 1996

(tu rozdz. Postmodernizm, Postmodernizm a muzyka, Postmodernizm i film,

Postmodernizm w architekturze.).

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK NIEMIECKI):


Nazwa przedmiotu Lektorat języka niemieckiego

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych

Kod przedmiotu IXA1A

Studia


Filologia Polska II stopień Stacjonarne


Rok i semestr studiów I rok, 1 i 2 semestr

Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

mgr Dorota Pirga

8

Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób

prowadzących) zajęcia z przedmiotu

Mgr Marta Jakubowicz-Pisarek


Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.

Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowiedzi

i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących

aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.

Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują

konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki

napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje związane ze swoją

specjalizacją.

Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym

użytkownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Potrafi

wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, potrafi

przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności różnych

rozwiązań.

Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi

zainteresowaniami. Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając

swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do

wydarzeń i doświadczeń innych osób.

Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej

wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej

tematyki struktury gramatyczne. Posiada wiedzę na temat

ważniejszych wydarzeń z historii Niemiec i z literatury

niemieckiej,

Umiejętności: Student rozumie pisemne i ustne informacje

na większość tematów z życia codziennego, potrafi porozumieć się

bez przygotowania na znane mu tematy, opowiedzieć

o wydarzenia, swoich doświadczeniach, marzeniach, nadziejach,

celach. Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny, wyrazić opinie

lub przedstawić swoje plany. Potrafi napisać informację, w której

przedstawia swój pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list

opisujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia i wrażenia.

Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie,

prezentować swoje wystąpienia, widzi potrzebę nauki języków

obcych, które pozwalają mu lepiej zrozumieć obcą kulturę, rozumie

9

różnice kulturowe.


Lektorat, 60 godzin

Treści programowe

Semestr I i II

Tematyka Struktury gramatyczne

W obcym kraju, różnice kulturowe, szok kulturowy,

status cudzoziemca za granicą , list czytelniczy

Szyk zdania

Rodzaje komunikacji

Argumentowanie

Spójniki dwuczłonowe

Praca List motywacyjny, rozmowa kwalifikacyjna Różne łączniki zdań

Historia – najważniejsze wydarzenia w powojennych

Niemczech

Zamiana zdań czasowych na zwroty

rzeczownikowe

Równouprawnienie kobiet i mężczyzn, role

społeczne, analiza statystyk

Rekcja czasownika, przysłówki zaimkowe

Świat przyrody i ochrona Środowiska Zdania warunkowe, mowa zależna

Problemy społeczne – ubóstwo, przestępczość,

problemy krajów wielokulturowych

Frazeologizmy Nomen-Verb-

Verbindungen

Niemieckojęzyczni laureaci literackiej nagrody

Nobla -projekt

Zertifikat Deutsch B2 – rozwiązywanie wybranych

zadań testu modelowego

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne

Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidualna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie ocen

10

cząstkowych.

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie na ocenę

pozytywną wszystkich przewidzianych w danym semestrze

prac pisemnych i uzyskanie pozytywnej oceny z odpowiedzi

ustnych, a także obecność na zajęciach i aktywne

uczestnictwo w zajęciach. Do zaliczenie testu pisemnego

potrzeba minimum 51% prawidłowych odpowiedzi.

Kryteria oceny odpowiedzi ustnej:

- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomości

słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nieznaczne

zakłócenia w płynności wypowiedzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słownictwa

i struktur językowych, liczne błędy językowe znacznie

zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,

odpowiedzi częściowo odbiegające od treści

zadanego pytania, niekompletna,

- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownictwa


zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi, niepełne

odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo odbiegające

od treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo

ograniczona znajomość słownictwa i struktur językowych

uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna

konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść,

niekomunikatywność, mylenie i zniekształcanie

podstawowych informacji

Całkowity nakład pracy studenta

potrzebny do osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz punktach

ECTS

Lektorat, 60 godzin

Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin

3+3 ECTS

11

Język wykładowy Niemiecki

Praktyki zawodowe w ramach

przedmiotu

-


Aspekte 2, Langenscheidt


Materiały do wystawy „Zeitworte”(o historii Niemiec)

Fragmenty artykułów z niemieckiej prasy, ćwiczenia on-line

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK ANGIELSKI):


Nazwa przedmiotu Lektorat języka angielskiego

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny – Instytut Filologii

Polskiej


Studia


Filologia / Specjalność: filologia

angielska

Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne


Rok i semestr studiów I rok, semestr 1, 2

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu mgr Agnieszka Nahurska

Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób


mgr Joanna Mazur


12

Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie B2+.

Osoba posługująca się językiem obcym na tym poziomie rozumie stosunkowo długie wypowiedzi

i wykłady. Potrafi zrozumieć dziennik oraz większość programów telewizyjnych dotyczących

aktualnych tematów. Potrafi zrozumieć większość filmów, jeśli ich język jest standardowy.

Potrafi zrozumieć artykuły i teksty opisujące problematykę współczesną, których autorzy przyjmują

konkretną postawę lub szczególny punkt widzenia. Potrafi zrozumieć współczesny tekst literacki

napisany prozą. Potrafi zrozumieć teksty specjalistyczne i długie instrukcje związane ze swoją

specjalizacją.

Potrafi porozumieć się swobodnie i spontanicznie w taki sposób, że interakcje z rdzennym

użytkownikiem języka stają się naturalne. Potrafi przedstawiać swoje poglądy i ich bronić. Potrafi

wypowiadać się jasno i szczegółowo na wiele tematów dotyczących swoich zainteresowań, potrafi

przedstawić swój pogląd na aktualny temat oraz wyjaśnić korzyści i niedogodności różnych

rozwiązań.

Potrafi napisać teksty jasne i szczegółowe na wiele tematów związanych z swoimi zainteresowaniami.

Potrafi napisać esej lub sprawozdanie przekazując informację lub przedstawiając swój pogląd za lub

przeciw wyrażonej opinii. Potrafi napisać listy, w którym wyrazi swój stosunek do wydarzeń

i doświadczeń innych osób.

Wymagania wstępne Znajomość języka na poziomie B2

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna słownictwo na poziomie

średnio zaawansowanym z zakresu niżej

wymienionych bloków tematycznych oraz

odpowiednią dla tej tematyki gramatykę. Posiada

wiedzę z zakresu kultury, historii i współczesnych

realiów życia w krajach anglojęzycznych.

Umiejętności:

Student rozumie pisemne i ustne informacje

na większość tematów z życia codziennego, potrafi

porozumieć się bez przygotowania na znane mu

tematy, opowiedzieć o wydarzenia, swoich

doświadczeniach, marzeniach, nadziejach, celach.

Potrafi udzielić wyjaśnień, podać przyczyny,

wyrazić opinie lub przedstawić swoje plany. Potrafi

napisać informację, w której przedstawia swój

pogląd za lub przeciw wyrażonej opinii i list

opisujący swoje osobiste doświadczenia, przeżycia

i wrażenia.

Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować

w grupie, prezentować swoje zdania i opinie, widzi

13

potrzebę nauki języków obcych, które pozwalają mu

lepiej zrozumieć obcą kulturę.


Lektorat, 60 godzin (30+30)

Treści programowe

LP.

Treści merytoryczne przedmiotu

1.

Języki obce – nauka, konieczność komunikacji, literatura obcojęzyczna

największe dzieła

2.

Podróże, prezentacje miejsc wartych zwiedzenia

3.

Typy osobowości. Carl Jung. Sylwetki pisarzy polskich I zagranicznych oraz ich

największe dzieła - prezentacje 4.

Reklama – marketing, prezentacja własnej reklamy

5. Praca – zawody, rozmowa kwalifikacyjna, list intencyjny, CV

6.

Biznes i ikony biznesu

7.

Nauka, edukacja – szkolnictwo Polska/Wielka Brytania

\

8.

Wynalazki I odkrycia, sylwetki wynalazców I odkrywców

9.

Trendy w życiu codziennym i sztuce

10.

Środki przekazu – media, prasa anglojęzyczna

modelowego

11. Technika , postęp w różnych gałęziach życia

12. Przestępczość – kary, przestępczość internetowa

13. Kino, teatr - wybór repertuaru, recenzja filmowa

14. Środowisko naturalne, globalizacja, życie w globalnej wiosce

15. Sztuka, artyści i ich dzieła

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne rozwijające cztery

podstawowe sprawności językowe, tj. rozumienie

tekstu słuchanego, rozumienie tekstu czytanego,

14

pisanie i mówienie,

Formy organizacyjne: praca w grupach, w parach

i praca indywidualna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest

na podstawie ocen cząstkowych

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie

na ocenę pozytywną wszystkich przewidzianych

w danym semestrze prac pisemnych i uzyskanie

pozytywnej oceny z odpowiedzi ustnych, a także

obecność i aktywne uczestnictwo w zajęciach. Do

zaliczenie testu pisemnego potrzeba minimum

55% prawidłowych odpowiedzi.


- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające

komunikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający

poziom znajomości słownictwa i struktur

językowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację,

nieznaczne zakłócenia w płynności wypowiedzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość

słownictwa i struktur językowych, liczne błędy

językowe znacznie zakłócające komunikację

i płynność wypowiedzi, odpowiedzi częściowo

odbiegające od treści


- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość

słownictwa i struktur językowych, liczne błędy

językowe znacznie zakłócające komunikację

i płynność wypowiedzi, niepełne odpowiedzi

na pytania, odpowiedzi częściowo odbiegające od

treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub

bardzo ograniczona znajomość słownictwa

i struktur językowych uniemożliwiająca

wykonanie zadania, chaotyczna konstrukcja

wypowiedzi, bardzo uboga treść,

15



Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych efektów w godzinach

oraz punktach ECTS

Lektorat 60 godzin (30 + 30)

Przygotowanie do ćwiczeń 120

3+3 ECTS

Język wykładowy Język angielski

Praktyki zawodowe w ramach przedmiotu -


Cotton,D.Falvey,D. Language Leader Pre

Intermediate, Longman 2010

Wokbook to Language Leader Pre Intermediate

Murphy,R. English Grammar in Use, CUP.1994

Anderson, V. Grammar Practice for Intermediate

Students. Longman, 2007

Eastwood, J. Oxford Practice Grammar, Oxford.

2009.

Portale internetowe, materiały własne - aktualne

materiały prasowe

IXA1A. JĘZYK OBCY NOWOŻYTNY (JĘZYK FRANCUSKI):


Nazwa przedmiotu Lektorat języka francuskiego

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Uniwersyteckie Centrum Nauki Języków Obcych


Studia


FILOLOGIA POLSKA II stopnia Stacjonarne


Rok i semestr studiów I rok, semestr 1 i 2

16


przedmiotu

dr Sławomir Schultis



Mgr Beata Kawalec


Celem kursu jest rozwijanie 4 sprawności językowych na poziomie A1, A1+. Osoba

posługująca się językiem na tym poziomie rozumie i potrafi stosować potoczne wyrażenia,

bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia codziennego. Potrafi

formułować pytania i udzielać odpowiedzi z zakresu życia prywatnego, dotyczące miejsca

zamieszkania, ludzi, których zna, przedmiotów, które posiada. Potrafi przedstawiać siebie

i innych i prowadzić prostą rozmowę, pod warunkiem, że rozmówca mówi wolno,

zrozumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi napisać krótką kartkę, np. z wakacji. Potrafi

wypełnić prosty formularz, wpisując swoje imię, nazwisko, narodowość, wiek, adres.

Wymagania wstępne Kurs przeznaczony jest dla osób uczących się języka francuskiego

od podstaw - brak wymagań wstępnych.

Efekty kształcenia

Wiedza: Student zna podstawowe słownictwo z zakresu niżej

wymienionych bloków tematycznych oraz odpowiednie dla tej

tematyki struktury gramatyczne.

Umiejętności: Student potrafi stosować potoczne wyrażenia

i bardzo proste wypowiedzi dotyczące konkretnych potrzeb życia

codziennego. Potrafi formułować pytania i udzielać odpowiedzi.

Potrafi prowadzić prostą rozmowę pod warunkiem, że rozmówca

mówi wolno, zrozumiale i jest gotowy do pomocy. Potrafi także

wypełniać proste formularze.

Kompetencje społeczne: Student potrafi pracować w grupie, widzi

potrzebę nauki języków obcych, które pozwalają mu lepiej

zrozumieć obcą kulturę.


Lektorat, 60 godzin (30+30)

17

Treści programowe

Semestr I

Spotkania – zwroty na powitanie/pożegnanie (styl formalny i nieformalny), przedstawianie

siebie/innych osób, proszenie o informacje i udzielanie informacji z zakresu danych osobowych,

alfabet, literowanie, kwestionariusz osobowy, e-mail w celu znalezienia korespondenta, słownictwo

dotyczące upodobań.

Liczebniki główne, zaimek pytający „Quel/Quelle”, zaimki osobowe nieakcentowane i akcentowane,

czas teraźniejszy czasowników „être”, „avoir”, „aller” oraz czasowników I grupy koniugacyjnej.

Kraje, kontynenty, języki obce – państwa Europy, państwa i miasta francuskojęzyczne,

narodowości. Przyimki: à, en, au, aux.

Przedmioty i ubrania – rzeczowniki nazywające przedmioty, ubrania, meble; przymiotniki

nazywające kolory; w sklepie odzieżowym: pytanie o rozmiar, cenę; wyrażanie przynależności.

Rodzajniki nieokreślone i określone, zwrot „il y a”, przyimki miejsca, zaimki przymiotne

dzierżawcze i wskazujące.

Portrety – słownictwo dotyczące opisu postaci, przymiotniki.

Zgodność przymiotnika z rzeczownikiem, przeczenie „ne … pas”, zdania przeczące

z uwzględnieniem przyimka „de”.

Dom, mieszkanie – słownictwo dotyczące lokalizowania, plan mieszkania, czytanie ogłoszeń

o wynajmie/sprzedaży mieszkania, rozmowa z pracownikiem biura pośrednictwa mieszkań.

Pytanie z „où”, wyrażenia przyimkowe, rodzajnki ściagnięte, liczebniki porządkowe.

Sztuka i literatura we Francji – podstawowe słownictwo z dziedziny sztuki i literatury, pisarze,

poeci francuscy i ich utwory (nazwy utworów).

Evaluation A1 – rozwiązywanie wybranych zadań testu modelowego.

18

Semestr II

Orientacja w mieście – nazwy instytucji, urzędów i środków transportu w mieście; pytanie o drogę,

wskazywanie kierunku.

Tryb rozkazujący, zaimek przysłowny „y”.

Podróże – foldery turystyczne, rozumienie i przedstawianie informacji turystycznych, opis miejsca,

plan podróży, kartka pocztowa.

Kierunki świata, zaimek „on”.

W rytmie czasu – godzina, rozkład jazdy pociągów, rezerwowanie, kupowanie biletu kolejowego,

dni tygodnia, miesiące, pory roku.

Pytania z „Quand”, „Qu’est-ce que”, „ Où est-ce que”. Odmiana czasowników: “partir”,

“ faire”.

Rozkład dnia – czynności dnia powszedniego, niedzielne zwyczaje Francuzów i Polaków; pory dnia.

Czasowniki: „lire”, „écrire” oraz czasowniki zwrotne.

Posiłki – nazwy produktów spożywczych i potraw regionalnych, lista zakupów, przepisy, karta dań,

zamawianie w restauracji.

Rodzajniki cząstkowe, wyrażenia ilościowe, czasowniki: „boire”, „manger”, „acheter”, konstrukcja:

„il faut”.

Wydarzenia przeszłe, święta – nazwy świąt, kartka pocztowa z uwzględnieniem czasu przeszłego.

Czas przeszły dokonany „le passé composé” z czasownikiem posiłkowym „avoir” i „être”.

Les poèmes de Jacques Prévert et de Maurice Carême. Pisanie prostych wierszy.

Evaluation A1, A1+ - Rozwiązywanie zadań testów modelowych

19

Metody dydaktyczne Metody komunikatywne

Formy organizacyjne: praca w grupach, praca indywidualna

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną. Ocena ustalana jest na podstawie ocen

cząstkowych.

Metody i kryteria oceny Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest zaliczenie na ocenę

pozytywną wszystkich przewidzianych w danym semestrze

prac pisemnych i uzyskanie pozytywnej oceny z odpowiedzi

ustnych, a także obecność na zajęciach i aktywne

uczestnictwo w zajęciach. Do zaliczenie testu pisemnego

potrzeba minimum 51% prawidłowych odpowiedzi.


- Ocena bardzo dobra: bardzo dobry poziom znajomości

słownictwa i struktur językowych,

nieliczne błędy językowe nie zakłócające komunikacji,

- Ocena +dobra/dobra: dobry/zadawalający poziom

znajomości słownictwa i struktur językowych, błędy

językowe nieznacznie zakłócające komunikację, nieznaczne

zakłócenia w płynności wypowiedzi,

- Ocena + dostateczna: ograniczona znajomość słownictwa


zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi,

odpowiedzi częściowo odbiegające od treści


- Ocena dostateczna: ograniczona znajomość słownictwa


zakłócające komunikację i płynność wypowiedzi, niepełne

odpowiedzi na pytania, odpowiedzi częściowo odbiegające

od treści zadanego pytania,

- Ocena niedostateczna: brak odpowiedzi lub bardzo

ograniczona znajomość słownictwa i struktur językowych

uniemożliwiająca wykonanie zadania, chaotyczna

konstrukcja wypowiedzi, bardzo uboga treść,





Lektorat 60 godzin (30+30)

20


ECTS

Przygotowanie do ćwiczeń 120 godzin

3+3 ECTS

Język wykładowy Francuski


przedmiotu

-

Literatura Literatura podstawowa: LE NOUVEAU TAXI! 1 –

méthode de Français, Hachette FLE 2009.


LE CAHIER D’EXERCICES LE NOUVEAU TAXI! 1,

Hachette FLE 2009.

ROND-POINT 1, PUG Universitaire de Grenoble –

wybrane zadania.

La video “Nouveau Taxi! – le DVD Rom: fictions et

reportages.

http://www.lepointdufle.net/vocabulaire.htm - słownictwo

dotyczące realizowanej tematyki.

Słownik uniwersalny francusko-polski, polsko-francuski,

LektorKlett 2011.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IX B1. MODUŁ PRZEDMIOTÓW LITERATUROZNAWCZYCH

IXB1/2. KONTEKSTY LITERATURY POLSKIEJ XX I XXI W.:


Nazwa przedmiotu Konteksty literatury polskiej XX i XXI wieku

Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Polskiej XX

Wieku

Kod przedmiotu IXB1/2

Studia


Filologia polska Drugiego stopnia Stacjonarne

21

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów Rok I, sem. 1.


przedmiotu

dr hab. Zenon Ożóg

Imię i nazwisko osoby prowadzącej

(osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu

dr Stanisław Dłuski, dr Anna Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw

Ostasz, dr hab. Zenon Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab.

Janusz Pasterski, dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna Wal,

dr Jan Wolski


C1 - zapoznanie studentów z najważniejszymi zjawiskami, tematami i problemami w literaturze

polskiej XX i XXI wieku

C2 – umiejętność samodzielnej analizy problematyki historycznoliterackiej XX i XXI wieku

C3 – umiejętność sytuowania współczesnych utworów literackich w różnych kontekstach kulturowych

i tradycjach

Wymagania wstępne Student/studentka zdobył/a wiedzę, umiejętności i kompetencje

w zakresie przedmiotów literaturoznawczych (historia i teoria literatury)

na poziomie akademickim na studiach pierwszego stopnia

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB1/2_W01: student/studentka ma pogłębioną wiedzę

o najważniejszych problemach, tematach, nurtach współczesnej

literatury polskiej

Umiejętności:

IXB1/2_U01: student/studentka potrafi prawidłowo rozpoznawać

i analizować najważniejsze zjawiska procesu historycznoliterackiego

i lokować w nich utwór literacki


IXB1/2_K01: student/studentka zna zakres posiadanej wiedzy

i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się


Wykład – 30 godz.

22

Ćwiczenia – 30 godz.

Treści programowe

Wykład:

szczegółowe treści programowe przedstawia osoba prowadząca wykład w roku akademickim

w postaci szczegółowego sylabusa stanowiącego aneks do niniejszego opisu przedmiotu.

Treści merytoryczne

(przykładowe propozycje kierunków wyboru)

Liczba godzin

(*dotyczy jednej wybranej propozycji

dla przedmiotu)

Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*

Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych

ujęciach rodzajowych i gatunkowych

30*

Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX

wieku

30*

Dramat polski XX wieku 30*

Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*

Pisarstwo kobiece i jego rozwój. 30*

Razem 30

Ćwiczenia:

szczegółowe treści programowe przedstawiają osoby prowadzące ćwiczenia w roku akademickim

w postaci szczegółowych sylabusów stanowiących aneks do niniejszego opisu przedmiotu.

Treści merytoryczne

(*przykładowe propozycje kierunków wyboru)

Liczba godzin

(*dotyczy jednej wybranej propozycji dla

przedmiotu)

Neoklasycyzm w literaturze polskiej XX wieku 30*

Trwałość tematyki kresowej i żydowskiej w różnorodnych

ujęciach rodzajowych i gatunkowych

30*

Dialog i spór z tradycją romantyczną w literaturze polskiej XX

wieku

30*

Dramat polski XX wieku 30*

Związki polskiej literatury XX wieku z tradycją religijną 30*

23

Pisarstwo kobiece i jego rozwój 30*

Razem 30

Metody

dydaktyczn

e

Wykład; wykład z prezentacja multimedialną;

Ćwiczenia: metoda problemowa, eksplikacja tekstu, dyskusja, praca w grupie

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Wykład – egzamin ustny

Ćwiczenia audytoryjne:

Ocena formatywna (bieżąca):

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności,

zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie referatu, prezentacji,

przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Ocena podsumowująca:

ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen cząstkowych.

Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie

efektów kształcenia.

Metody

i kryteria

oceny

Efekt Ocena: 5 Ocena: 4 Ocena: 3 Ocena: 2

IXB1/2_

W01

Student /

studentka

znacząco

poszerzy wiedzę

o najważniejszych

problemach,

tematach, nurtach

i konwencjach

Student /

studentka

poszerzy wiedzę

o najważniejszych

problemach,

tematach, nurtach

i konwencjach

Student

/studentka

w niewielkim

stopniu poszerzy

wiedzę

o najważniejszych

problemach,

tematach, nurtach

i konwencjach

Student

/studentka nie

poszerzy

w minimalnym

stopniu wiedzy

o najważniejszych

problemach,

tematach, nurtach

i konwencjach

IXB1/2_U

01

student /

studentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

wszystkie

najważniejsze

elementy procesu

historycznoliterac

student /

studentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

część

najważniejszych

elementów

procesu

student /

studentka potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

tylko niektóre

elementy procesu

historycznoliterac

kiego i lokować

student /

studentka nie

potrafi

prawidłowo

rozpoznawać

żadnych

elementów

procesu

24

kiego i lokować

w nich wszystkie

utwory literackie

historycznoliterac

kiego i lokować

w nich większość

utworów

literackich

w nich utwór

literacki

historycznoliterac

kiego i nie potrafi

lokować w nich

utworu

literackiego

IXB1/2_K

01

student /studentka

potrafi

analizować,

interpretować

i wartościować

wybrane fakty

związane

z historią

literatury polskiej

XX i XXI wieku

student /studentka

potrafi

analizować,

interpretować

i wartościować

większość

najważniejszych

faktów

związanych

z historią

literatury polskiej

XX i XXI wieku

student /studentka

potrafi

analizować,

interpretować

i wartościować

pojedyncze fakty

związane

z historią

literatury polskiej

XX i XXI wieku

student /studentka

nie potrafi

analizować,

interpretować

i wartościować

żadnych istotnych

faktów

związanych

z historią

literatury polskiej

XX i XXI wieku

Całkowity

nakład

pracy

studenta

potrzebny

do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinac

h oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin

/nakład pracy studenta

Wykład 30

Ćwiczenia 30


Przygotowanie referatu / prezentacji/ eseju 10

Udział w konsultacjach 2

Przygotowanie do egzaminu 60

Udział w egzaminie 1

SUMA GODZIN 153

LICZBA PUNKTÓW ECTS 3+3 ECTS

Język

wykładow

y

Polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

Nie przewiduje się

25

przedmiotu

Literatura Literatura podstawowa*

Literatura uzupełniająca*

*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu i ćwiczeń podaje pracownik naukowy prowadzący zajęcia.

IXB1/3. METODOLOGIA BADAŃ LITERACKICH:


Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [1]

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej.

Zakład Teorii i Antropologii Literatury


Studia




Rok i semestr studiów Rok I, semestr 2

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk



Prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk, prof. dr hab.

Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jolanta

Pasterska, dr Wojciech Birek, dr Arkadiusz Luboń


C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literackich.

C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.

C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny

interdyscyplinarnych studiów humanistycznych.

26

Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku

wcześniejszych studiów filologicznych.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę

o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii

,

IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie

w problematyce metodologii nauk humanistycznych,

IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny

wartości szkół badawczych ,

IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną

wiedzę w zakresie kierunków rozwijanych w obrębie

subdyscyplin literaturoznawczych,

IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie

powiązań interdyscyplinarnych w obszarze nauk

humanistycznych.

Umiejętności:

IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione

umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac

różnych autorów,

IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia

badawcze oraz sporządzać prezentacje

opracowywanych zagadnień,

IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania

wiedzy z zakresu różnych dyscyplin filologicznych.


IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej przez

siebie wiedzy i posiadanych umiejętności oraz

rozumie potrzebę dalszego rozwoju swoich

naukowych kompetencji,

IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego

dokształcania zawodowego,

IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarzeniami

27

kulturalnymi i nowatorskimi formami wyrazu

artystycznego, a także nowymi zjawiskami w sztuce.


Wykład (30 godzin) + ćwiczenia audytoryjne (30 godzin)

Treści programowe

Problematyka wykładu:

1.Problemy wyodrębnienia i autonomii nauk humanistycznych. Odmienność przedmiotu

badań i statusu twierdzeń naukowych. Podstawy nauk przyrodniczych. Teoria paradygmatów.

Anarchizm metodologiczny. [4 godz.].

2.Przełom antypozytywistyczny.: a/ W.Dilthey [koncepcja „nauk o duchu”, idea „życia”,

„wyobraźnia poetycka”, „forma wewnętrzna”, „struktura psychiczna”, „osobowość”,

„światopogląd poetycki”, metoda biograficzna etc.; b/ Literatura i ekspresja / .Croce,

K.Vossler, L.Spitzer, J.E.Spingarn/ [ 6 godz.].

3.W kręgu fenomenologii. Krytyka założeń naturalizmu. Antypsychologizm. Metoda

fenomenologiczna. Analiza eidetyczna. Transcendentalna redukcja. R.Ingardena koncepcja

dzieła literackiego. Metodologiczne inspiracje fenomenologii. Szkoła genewska. Estetyka

recepcji [4 godz.].

4. Psychoanaliza w badaniach dzieła literackiego. Główne kategorie i pojęcia psychoanalizy

literatury. Psychokrytyka. Psychoanalityczne idee powstawania tekstów i teorie języka

poetyckiego. Problemy podmiotu [6 godz.]

5.Metody badań krytyki tematycznej i nurtu mitograficznego. Podstawowe pojęcia

tematologii [4 godz].

6.Hermeneutyka i sztuka interpretacji. Tradycje hermeneutyki. Pojęcie „rozumienia”.

Przedzrozumienie. Doświadczenie hermeneutyczne. Krąg hermeneutyczny. Metody i

typy interpretacji. Heremeneutyki filozoficzne i hermeneutyki literackie. Procedury i

metody hermeneutyczne. Gry językowe. Hermeneutyki głębi. Hermeneutyczna krytyka komunikacji literackiej. Problemy literaturoznawczej kompetencji [6 godz.].

Problematyka ćwiczeń:

Tematyka zajęć: Liczba

28

godzin

Kategorie i pojęcia psychoanalizy. Praktyczne zastosowanie teorii S. Freuda w interpretacji tekstu

literackiego. Krytyka psychoanalizy i jej kontynuacje.

3

Krytyka archetypowa. Praktyczne zastosowanie teorii C. G. Junga w interpretacji tekstu

literackiego.

3

Metoda fenomenologiczna. Dwuwymiarowość dzieła literackiego w praktycznej analizie tekstu

literackiego.

3

Koncepcje Formalizmu rosyjskiego i ich praktyczne zastosowanie na wybranych przykładach.

Koncepcje formalizmu amerykańskiego (New Criticism) i ich praktyczne zastosowanie

na wybranych przykładach.

3

Tradycja i metody hermeneutyki. Zastosowanie metod hermeneutycznych w różnych formach

przekładu.

3

Strukturalizm w badaniach poezji. Funkcja poetycka wg. R. Jakobsona. Strukturalistyczna analiza

wybranego tekstu poetyckiego.

2

Strukturalizm w badaniach form prozatorskich. Narratologia wg. R. Barthes’a. Strukturalistyczna

analiza wybranego fragmentu opowiadania.

2

Poststrukturalizm a postmodernizm. Kryzys podmiotu i „śmierć autora”. Nauka o literaturze jako

twórczość literacka. Przyjemność tekstu.

3

Feminizm, gender, queer. Koncepcja arachnologii a Kwestie tożsamości. Praktyczne zastosowanie

metod feministycznych i queerowych w reinterpretacji wybranych tekstów klasyki literatury

światowej.

3

Krytyka antytetyczna Harolda Blooma. Poetycki „lęk przed wpływem”. 2

Elementy teorii przekładu. Rola przekładoznawstwa w badaniach nad literaturą. Najważniejsze

koncepcje translatoryki literackiej: E.Nida, V. Nabokov, E. Pound, S. Barańczak.

3

Metody dydaktyczne Wykład + ćwiczenia

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład:

kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po

zamknięciu bloków tematycznych. Egzamin po zakończeniu

semestru zimowego.



F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student –

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki

przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

29

F2. Ocena przygotowania indywidualnego (np. przygotowanie

referatu, prezentacji, przedstawienie wyników własnych

badań itp.);


Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen

cząstkowych lub/oraz kolokwium zaliczeniowe.

Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:

Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kierunki

metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma dość

ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania

alternatywnych metod i technik badawczych.

Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje nad

erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów. Zna

zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydatność

poszczególnych propozycji metodologicznych do

rozpatrywania różnych problemów współczesnego

literaturoznawstwa.

Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orientuje

się w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodologicznych.

Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości innych dyscyplin

naukowych.




ECTS

Udział w wykładzie – 30 godz.

Udział w ćwiczeniach – 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń – 30 godz.

Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego – 15 godz.

Praca własna studenta – 20 godzin

3+3 ECTS

Język wykładowy Polski


przedmiotu

-


Teoria badań literackich za granicą. Tom II. Część I. Oprac. S.

Skwarczyńska. Kraków 1974; Współczesna teoria badań

literackich za granicą. Oprac. H. Markiewicz. T.1-4. Kraków

1970 – 1996; Antologia współczesnej krytyki literackiej we

30

Francji. Oprac. W. Karpiński; S. Skwarczyńska, Kierunki

w badaniach literackich od romantyzmu do połowy XX

wieku. W-wa 1984; H. Markiewicz, Główne problemy

wiedzy o literaturze. Kraków 1970 i późniejsze wydania

[rozdziały I – IV]; Problemy współczesnego

literaturoznawstwa. Pod red. H. Markiewicza i J.

Sławińskiego. Kraków 1976 [ s. 100 - 203].

Literatura uzupełniająca: opracowań i tekstów.

A. Opracowania:

- E. Paczkowska–Łagowska, Logos życia. Filozofia

hermeneutyczna w kręgu Wilhelma Diltheya. Gdańsk 2000.

- D. Ulicka, Ingardenowska filozofia literatury. W-wa 1992.

- D. Ulicka, Granice literatury i pogranicza

literaturoznawstwa. Fenomenologia Romana Ingardena

w świetle filozofii lingwistycznej. W-wa 1999.

- J. Derrida, Głos i fenomen. Wprowadzenie do teorii znaku

w fenomenologii Husserla. W-wa 1997.

- R. Ingarden, Wstęp do fenomenologii Husserla.

W-wa 1974.

- D. Danek, Sztuka rozumienia. Literatura i psychoanaliza. W-

wa 1997.

- P. Dybel, Dialog i represja. Antynomie psychoanalizy

Zygmunta Freuda. W-wa 1995.

- E. Fiala, Modele freudowskiej metody badania dzieła

literackiego. Lublin 1991.

- J. Jacobi, Psychologia C.G. Junga. Przekł. S. Ławicki, W-

wa 1968.

- E. Roudinesco, Jacques Lacan. Jego życie i myśl. Przekł. R.

Reszke. W-wa 2005.

- M. Obrębska, W poszukiwaniu ukrytej struktury. Poznań

2002.

- Wokół rozumienia. Wybór i tłum. G. Sowiński. Kraków

1993.

-E. Zakrzewska-Manterys, Hermeneutyczne inspiracje. W-wa

31

1998.

- B. Baran, Saga Heideggera. Kraków 1988.

- K. Michalski, Heidegger i filozofia współczesna.

W-wa 1978.

- A. Bronk, Rozumienie, dzieje, język. Filozoficzna

hermeneutyka H.G. Gadamera. Lublin 1988.

B. Teksty:

- W. Dilthey, Pisma estetyczne. Przekł. K. Krzemieniowa. W-

wa 1982.

- E. Husserl, Idea fenomenologii. Pięć wykładów. Przekł. J.

Sidorek. W-wa 1990.

- R. Ingarden, O dziele literackim. Przekł. M. Turowicz. W-

wa 1960, 1980.

- R. Ingarden, Studia z estetyki. T. 1-3. W-wa 1966 -1970.

- M. Merleau-Ponty, Proza świata. Przekł. E. Bieńkowska

i inni. W-wa 1976.

- H.R. Jauss, Historia literatury jako prowokacja. Przekł. M.

Łukasiewicz. W-wa 1999.

- G. Bachelard, Wyobraźnia poetycka. Przekł. H. Chudak, A.

Tatarkiewicz. W-wa 1975.

- G. Poulet, Metamorfozy czasu. Przekł.W. Błońska i inni. W-

wa 1977.

- S. Freud, Wstęp do psychoanalizy. Przekł. S. Kemperówny

i W. Zaniewskiego. Wyd.III, W-wa 1994.

- Z. Freud, Kultura jako źródło cierpień. Przekł . R. Reszke.

W-wa 1993

- C.G. Jung, Archetypy i symbole. Przekł. J. Prokopiuk. W-

wa 1976.

- E. Cassirer, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury.

Przekł. A. Staniewska.

W-wa 1971.

- Symbole i symbolika. Przekł. G. Borkowska i inni. Wybór

32

M. Głowiński. W-wa 1990.

- J. Lacan, Funkcja i pole mówienia i mowy w psychoanalizie.

Przekł. B. Gorczyca, W. Grajewski. W-wa 1996.

- Psychoanaliza i literatura. Red. P. Dybel, M. Głowiński.

Gdańsk 2001.

(Archiwum przekładów „Pamiętnika Literackiego”).

- M. Heidegger, Bycie i czas. Przekł. B. Baran. W-wa 1994.

- H.-G. Gadamer, Aktualność piękna. Sztuka jako gra,

symbol i święto. Przekł. K. Krzemieniowa. W-wa 1993.

- H.-G. Gadamer, Język i rozumienie. Przekł. P. Dehmel, B.

Sierocka. W-wa 2003.

- P. Ricoeur, Egzystencja i hermeneutyka. Rozprawy

o metodzie. Przekł. E. Bieńkowska. W-wa 1985.

- P. Ricoeur, Język, tekst interpretacja. Przekł. P. Graff, K.

Rosner. W-wa 1989.

Rok akademicki 2012/2013

Nazwa przedmiotu Metodologia badań literackich [2]

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny. Instytut Filologii Polskiej


Studia




Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk



Prof. dr hab. Krzysztof Dmitruk, prof. dr hab.

Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR Jolanta Pasterska,

dr Wojciech Birek, dr Arkadiusz Luboń


33

C.1 – Zapoznanie studentów z kierunkami i szkołami w zakresie metodologii badań literackich.

C.2 – Przygotowanie do samodzielnego prowadzenia prac naukowych.

C.3 – Ukształtowanie kompetencji umożliwiających krytyczną ocenę publikacji z dziedziny

interdyscyplinarnych studiów humanistycznych.

Wymagania wstępne Wiedza z teorii i historii literatury uzyskana w toku wcześniejszych

studiów filologicznych.

Efekty kształcenia Wiedza:

IXB1/3_W01: Student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice

przedmiotowej i metodologicznej filologii,

IXB1/3_W02: ma gruntowne rozeznanie w problematyce

metodologii nauk humanistycznych,

IXB1/3_W03: zna większość kryteriów oceny wartości szkół

badawczych,

IXB1/3_W04: posiada uporządkowaną i pogłębioną wiedzę

w zakresie kierunków rozwijanych w obrębie subdyscyplin

literaturoznawczych ,

IXB1/3_W05: ma pogłębioną wiedzę w dziedzinie powiązań

interdyscyplinarnych w obszarze nauk humanistycznych .

Umiejętności:

IXB1/3_U01: Student/ka posiada pogłębione umiejętności

badawcze, obejmujące analizę prac różnych autorów,

IXB1/3_U02: potrafi dobierać metody i narzędzia badawcze oraz

sporządzać prezentacje opracowywanych zagadnień ,

IXB1/3_U03: posiada umiejętności integrowania wiedzy z zakresu

różnych dyscyplin filologicznych.


IXB1/3_K01: Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i posiadanych umiejętności oraz rozumie potrzebę dalszego rozwoju

swoich naukowych kompetencji ,

IXB1/3_K02: uznaje konieczność ciągłego dokształcania

34

zawodowego,

IXB1/3_K02: interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi

i nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, a także nowymi

zjawiskami w sztuce.


Wykład -30 godzin.

Treści programowe

1. Propozycje metodologiczne „Szkoły formalnej”. Teoria literatury. Literackość.

Koncepcja badań języka poetyckiego. Badania narracji. Koncepcja „obrazu autora". „Fakt

literacki", „Sjużet", „Skaz". Typologia funkcji. Strukturalistyczne inspiracje w badaniach

literackich. Główne idee i pojęcia. Operacje metajęzykowe. Narratologia. Historia i

wypowiedź. Schematy fabularne. Reguły analizy strukturalnej. Poststrukturalizm.

[6 godz.].

2.Semiotyka w badaniach literackich. Rodowód i tradycje semiologii. Semiotyka

amerykańska. Szkoła tartuska. Semiotyka francuska. Przekład intersemiotyczny.

Metody badań semiotycznych [6 godz].

3. Postmodernizm. Metodologiczne konsekwencje różnych koncepcji rozumienia „epoki

ponowoczesnej”. Krytyka idei „literackości” i autonomii tekstu. Krytyka „sztuki

interpretacji”. Problemy logocentryzmu. Zagadnienia retoryki i gramatyki. Czytanie jako

niedoczytanie [4 godz.].

4.Problematyka intertekstualności. Dekonstrukcja. Gra z lukami. Lektury logocentryczne.

„Dobre czytanie”. Strategie i metody dekonstrukcji tekstu literackiego [4 godz.].

5. Feminizm. Badania genderowe. Koncepcje współczesnego feminizmu a przemiany

w humanistyce XX wieku. Postfeminizm. Krytyka feministyczna. Ginokrytyka,

arachnologia, feminologia a fallogocentryzm, Rewizjonizm w krytyce feministycznej.

Zmiany koncepcji podmiotowości. Kwestie tożsamości. „Inni” a badania literackie. Nowe

narzędzia analityczne. [4 godz.]

6. Antropologia literatury. Nowa pozycja tekstu literackiego. Literatura w kręgu praktyk

symbolicznych. Konteksty społeczne badań literackich. Badania mechanizmów

konstruowania znaczeń. Wymiana kulturowa. Obiegi i poziomy kultury. Dyskursy. Jak

badać „własne” i „cudze” teksty? [6 godz.].

Metody dydaktyczne Wykład

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Kontrola obecności studentów na wykładach. Testy po

zamknięciu bloków tematycznych. Egzamin z dwu semestrów

po zakończeniu semestru 3.

35

Metody i kryteria oceny Kryteria oceny finalnej:

Stopień dostateczny: Student/ka zna tylko wybrane kierunki

metodologii badań literackich XX i XXI wieku. Ma dość

ograniczone kompetencje w zakresie wprowadzania

alternatywnych metod i technik badawczych.

Stopień dobry: Student/ka na dobrym poziomie panuje nad

erudycyjną i praktyczną stroną wszystkich tematów. Zna

zalecane teksty opracowań i potrafi ocenić przydatność

poszczególnych propozycji metodologicznych do

rozpatrywania różnych problemów współczesnego

literaturoznawstwa.

Stopień bardzo dobry: Student/ka bardzo dobrze orientuje się

w tradycyjnych i nowych koncepcjach metodologicznych.

Potrafi wyzyskiwać inspiracyjne możliwości innych dyscyplin

naukowych.


potrzebny do osiągnięcia

założonych efektów w godzinach

oraz punktach ECTS

Uczestnictwo w wykładach – 30 godz.

Przygotowanie do egzaminu – 30 godz.

Udział w egzaminie – 2 godz.

Razem – 62 godz.

2 ECTS.



przedmiotu

-


Nowe problemy metodologiczne. Red. H. Markiewicz i J.

Sławiński. Kraków 1992.

Z. Mitosek, Teorie badań literackich. W-wa 1988 i późniejsze

wydania.

Kryzys czy przełom. Studia z teorii i historii literatury. Red. M.

Lubelska, A. Łebkowska. Kraków 1994.

Współczesna myśl literaturoznawcza w RFN. Wybór,

opracowanie, wstęp – H. Orłowski. W-wa 1986,

Literatura. Teoria. Metodologia. Red. D. Ulicka. W-wa 1998.

Sporne i bezsporne problemy współczesnej wiedzy

36

o literaturze. Red. W. Bolecki, R. Nycz. W-wa 2002.

A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku.

Podręcznik – Kraków 2006, Antologia – Kraków 2006.


T. Hawkes, Strukturalizm i semiotyka. Przekł. I. Sieradzki. W-

wa 1988.

- K. Rosner, Semiotyka strukturalna w badaniach nad

literaturą. Jej osiągnięcia, perspektywy, ograniczenia. Kraków

1981.

- Panas, W kręgu metody semiotycznej. Lublin 1991.

- B. Żyłko, Michaił Bachtin. W kręgu filozofii języka

i literatury. Gdańsk 1994.

- Studia z teorii literatury. Archiwum przekładów „Pamiętnika

Literackiego”, Wrocław 1977.

-J. Lechte, Panorama współczesnej myśli humanistycznej. Od

strukturalizmu do postmodernizmu. Przekł. T. Baszniak. W-wa

1999.

- Po strukturalizmie. Współczesne badania

teoretycznoliterackie. Red. R. Nycz. Wrocław 1992.

- R. Nycz, Tekstowy świat. Poststrukturalizm a wiedza

o literaturze. Kraków 2001.

- T. Balbus, Między stylami. Kraków 1993.

- M. Głowiński, Poetyka i okolice. W-wa 1992.

- B. Baran, Postmodernizm i końce wieku. Krakow 2003.

- Postmodernizm. Teksty polskich autorów. Red. A.M.

Potocka. Kraków 2003.

- B. Banasiak, Filozofia „końca filozofii”. Dekonstrukcja

Jacquesa Derridy. Warszawa 1995.

- M.P. Markowski, Efekt inskrypcji. Jacques Derrida

i literatura. Kraków 2003.

- P. Dehmel, Dekonstrukcja –rozumienie – interpretacja. Studia

z filozofii i nie tylko. Kraków 2006.

- A. Burzyńska, Dekonstrukcja i interpretacja. Kraków 2001.

- T. Komendant, Władze dyskursu. Michel Foucault

37

w poszukiwaniu siebie. W-wa 1994.

J. Tynianow, Fakt literacki. Przekł. E. Feliksiak i inni. W-wa

1978.

- B. Eichenbaum, Szkice o prozie i poezji. Przekł. L.

Pszczołowska i R. Zimand. W-wa 1973.

- Rosyjska szkoła stylistyki. Wybór M.R. Mayenowa, Z. Saloni.

W-wa 1970.

- R. Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism.

Przekł. S. Amsterdamski i inni. T.1-2. W-wa 1999.

- J. Mukařovsky, Wśród znaków i struktur. Przekł. J. Baluch

i inni. W-wa 1970.

- Praska szkoła strukturalna w latach 1926-1948. Przekł. W.

Górny. W-wa 1966.

- M. Bachtin, Problemy poetyki Dostojewskiego. Przekł. N.

Modzelewska.W-wa 1970.

- M. Bachtin, Problemy literatury i estetyki. Przekł. W.

Grajewski. W-wa 1982.

- W. Propp, Morfologia bajki. Przekł. W. Wojtyga-Zagórska.

W-wa 1976.

- Ch. S. Pierce, Wybór pism semiotycznych. Red. H.

Buczyńska-Garewicz. W-wa 1997.

- C. Lévi-Strauss, Antropologia strukturalna. Przekł. K.

Pomian. W-wa1970.

- J. Łotman, Struktura tekstu artystycznego. Przekł. A.

Tanalska. W-wa 1984.

- R. Barthes, Imperium znaków. Przekł. A. Dziadek (popraw.

M.P. Markowski) Warszawa 1999.

- R. Barthes, Mit i znak. Przekł. W. Błońska i inni.

W-wa1970.

- R. Barthes, Mitologie. Przekł. A. Dziadek. W-wa 2000.

- U. Eco, Dzieło otwarte. Przekł. J. Gałuszka i inni.

W-wa 1973.

- U. Eco, Lector in fabula. Współdziałanie w interpretacji

38

tekstów narracyjnych. Przekł. P. Salwa. W-wa 1994.

- U. Eco, Czytanie świata. Przekł. M. Woźniak. Kraków 1999.

- M. Foucault, Porządek dyskursu. Przekł. M. Kozłowski.

Gdańsk 2003.

- M. Foucault, Szaleństwo i literatura. Przekł. W. Banasiak

i inni. W-wa 1999.

- Język i społeczeństwo. Przekł. J. Arnold i inni. Wyb. M.

Głowiński. W-wa 1980.

- H. Bloom, Lęk przed wpływem. Teoria poezji. Przekł. A.

Bielik-Robson i M. Szuster. Kraków 2002.

- Odkrywanie modernizmu. Przekłady i komentarze. Przekł. P.

Bukowski i inni. Red. R. Nycz. Kraków 1998.

- Postmodernizm. Antologia przekładów. Red. R. Nycz.

Kraków 1998.

- Postmodernizm a filozofia. Red. S. Czerniak i A. Szahaj. W-

wa 1996.

- Dekonstrukcja w badaniach literackich. Red. R. Nycz.

Gdańsk 2000 (Archiwum przekładów „Pamiętnika

Literackiego”)

- J. Derrida, Pismo filozofii. Przekł. B. Banasiak i inni. Kraków

1992.

- J. Derrida, O gramatologii. Przekł. B. Banasiak. W-wa 1999.

- J. Derrida, Pismo i różnica. Przekł. K. Kłosiński.

W-wa 2004.

- P. de Man, Alegorie czytania. Przekł. A. Przybysławski.

Kraków 2004.

- Kulturowa teoria literatury. Główne pojęcia i problemy. Red.

M.P. Markowski, R.Nycz. Kraków 2006.

- P. Bourdieu, Reguły sztuki. Geneza i struktura pola

literackiego. Przekł. A. Zawadzki. Kraków 2001.

39

IXB1/4. RETORYKA W PIŚMIENNICTWIE STAROPOLSKIM

I OŚWIECENIOWYM:


Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim

i oświeceniowym

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Staropolskiej

i Polskiego Oświecenia


Studia


filologia polska drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr studiów pierwszy/ pierwszy

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. prof. UR Roman Magryś



dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr Grzegorz Trościński


C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.

C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.

C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej konstrukcji dzieła literackiego.

Wymagania wstępne Znajomość poetyki, stylistyki i historii literatury staropolskiej oraz

oświeceniowej na poziomie studiów stacjonarnych z filologii polskiej

pierwszego stopnia


IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki

i stylistyki niezbędną do analizy retorycznej dzieł literackich omawianych

podczas ćwiczeń;

IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury

staropolskiej i oświeceniowej z retoryką.

Umiejętności:

IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas

ćwiczeń) pod kątem struktury retorycznej.


IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy

zdobytej na zajęciach z przedmiotu.


40

ćwiczenia audytoryjne – 30 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba

godzin

1. Etymologia i znaczenie terminu „retoryka”. Historia retoryki w krótkim zarysie. Retoryka

a perswazja.

2

2. Podstawowe działy retoryki. Style retoryczne. Środki oraz metody perswazji. 4

3. Afektywne i emocjonalne środki perswazji w literaturze średniowiecza. 4

4. Argumentacja logiczna i afektywna w literaturze renesansu na przykładzie Odprawy posłów

greckich Jana Kochanowskiego, Kazań sejmowych Piotra Skargi i pism społecznych

Andrzeja Frycza Modrzewskiego.

4

5. Chwyty poetyckie i zabiegi retoryczne w satyrach Krzysztofa Opalińskiego. 4

6. Zabiegi retoryczne w odach Kajetana Koźmiana. 4

7. Style dyskursywno-retoryczne renesansu na przykładzie pism Mikołaja Reja, Stanisława

Orzechowskiego, Łukasza Górnickiego.

6

8. Style panegiryczne i satyryczne baroku oraz oświecenia na podstawie utworów Wacława

Potockiego, Adama Naruszewicza, Ignacego Krasickiego.

2

Metody

dydaktyczne

analiza retoryczna dzieł literackich/ dyskusja/ elementy wykładu/ graficzne

rozrysowywanie struktury kompozycyjnej tekstów literackich

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia



zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie

wyników własnych badań itp.).


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich zajęć).

Metody i kryteria

oceny

Ocena łączna z kolokwium zaliczeniowego, prezentacji, aktywności na zajęciach

i frekwencji:

ocena z kolokwium - 50% ostatecznej oceny (w tym 40% za wartość merytoryczną, 10%

poprawność językową tekstu);

aktywny udział w zajęciach - 35% oceny ostatecznej;

ocena z prezentacji lub referatu - 10% oceny końcowej;

frekwencja - 5% oceny ostatecznej.

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny

do osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/

nakład pracy

studenta

Ćwiczenia 30 godz.

Przygotowanie do ćwiczeń 30 godz.

Czas na przygotowanie referatu/ prezentacji 13 godz.

41

Udział w konsultacjach 2 godz.

Przygotowanie do kolokwium 15 godz.

Suma godzin 90

LICZBA PUNKTÓW ECTS 3

Język wykładowy język polski

Praktyki zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy


A. Podręczniki i syntezy z dziedziny retoryki:

Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.

Kostkiewiczowa T., Horyzonty wyobraźni, Warszawa 1984.

Lichański J. Z., Retoryka: Historia. Teoria. Praktyka, T. 1-2, Warszawa 2007.

Lichański J. Z., Retoryka. Od renesansu do współczesności – tradycja i innowacja.

Lichański J. Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992.

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzkowski,

Bydgoszcz 2002.

Łyczywek R., Missuna O., Sztuka wymowy sądowej, wyd. 2., Warszawa 1982.

Michałowska T., Staropolska teoria genologiczna, Wrocław 1974.

Źródła wiedzy teoretycznoliterackiej w Polsce. Średniowiecze-Renesans – Barok, wybór

i oprac. Maria Cytowska i in., Warszawa 1999

Mikuta M., Kultura żywego słowa, Warszawa 1963.

Stabryła S., Antyczna teoria literatury, Wrocław 1982.

Stefaniak A., Erystyka i retoryka, Lublin 1974.

Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Język i style literatury barokowej,

Kraków 2002.

Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Renesans, Katowice 2004.

Wilkoń A., Dzieje języka artystycznego w Polsce. Średniowiecze, Katowice 2004.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.

B. Teksty – obowiązuje znajomość lektur z literatury staropolskiej i polskiego oświecenia,

a ponadto należy przeczytać następujące utwory:

Górnicki Ł., Dworzanin polski, oprac. R. Pollak, Wrocław 1954, BN I/109.

Górnicki Ł., Pisma, oprac. R. Pollak, t. 1-2, Warszawa 1961.

Kochowski W., Utwory poetyckie. Wybór, oprac. M. Eustachiewiczowa, Wrocław 1991,

BN I/92.

Modrzewski A. F., Wybór pism, oprac. W. Voisé, Wrocław 1977, BN I/229.

Najdawniejsze zabytki języka polskiego, oprac. W. Taszycki, Wrocław 1975, BN I/104

[tu:, Pieśń o Wiklefie, Wiersz o zabiciu Andrzeja Tęczyńskiego].

Opaliński K., Satyry, oprac. L. Eustachiewicz, Wrocław 1953, BN I/147 [tu: Satyra I

i Satyra VII).

Opaliński Ł., Wybór pism, oprac. S. Grzeszczuk, Wrocław 1959, BN I/172 [tu: Coś

nowego].

Proza polska wczesnego renesansu 1510 - 1550, oprac. J. Krzyżanowski, Warszawa

1954.

Rej M., Wybór pism, wyboru dokonał i oprac. J. Ślaski, Warszawa 1979.

Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir przy współ-udziale M. Korolki, Wrocław

42

1995, BN I/70.

Starowolski S., Wybór pism, oprac. I. Lewandowski, Wrocław 1991, BN I/272.

Średniowieczna proza polska, zebrał i oprac. S. Vrtel-Wierczyński, Wrocław 1959,

BN I/68.

Wybór mów staropolskich, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław – Kraków 1961,

BN I/175.

C. Opracowania szczegółowe

Barłowska M., Jerzy Ossoliński. Orator polskiego baroku, Katowice 2000.

Cichocka H., Lichański J. Z., Zarys historii retoryki. Od początku do upadku cesarstwa

bizantyńskiego, Warszawa 1995.

Dajewski W., Śladami wielkich mówców, Kraków 1970.

Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.

Dziechcińska H., Proza staropolska, problemy literackości i gatunków, Wrocław 1967.

Kalicki T., Z zagadnień składni retorycznej, Kraków 1965.

Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Kultura żywego słowa w dawne j Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989.

Lichański J.Z., Łukasz Górnicki, sarmacki Castiglione, Warszawa 1998.

Michałowska T., Między poezją a wymową. Konwencje i tradycje staropolskiej prozy

nowelistycznej, Wrocław 1970.

Mayen J., O stylistyce utworów mówionych, Wrocław 1972.

Mayenowa M. R., O języku poezji Jana Kochanowskiego, Warszawa 1983.

O języku poetyckim Jana Kochanowskiego. Wybór artykułów z „Języka Polskiego”,

oprac. M. Kucała, Kraków 1984.

O retoryce, Wybór, wstęp, oprac. J.Z. Lichański, Warszawa 1995.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych

(„Bogurodzica”, „Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.

Ostrowska E., Z dziejów języka artystycznego i jego piękna, Kraków 1978.

Platt D., Kazania pogrzebowe z przełomu XVI i XVII wieku. Z dziejów prozy

staropolskiej, Wrocław 1992.

Retoryka a literatura, pod red. B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.

Retoryka antyczna i jej dziedzictwo, pod red. M. Grzesiowskiego, Warszawa 1996.

Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdański 1967.

Skubalanka T., Historyczna stylistka języka polskiego, Wrocław 1984.

Szlesiński I., Charakterystyka językowo-stylistyczna prozy kaznodziejskiej XVII wieku,

Łódź 1978.

Szmydtowa Z., W kręgu renesansu i romantyzmu, Warszawa 1979.

Sztuka i ideologia XV wieku, pod red. P. Skubiszewskiego, Warszawa 1978.

Ulčinaite E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji

schematu retorycznego, Wrocław 1984.

Ziomek J., Prace ostatnie, Warszawa 1994.

43


Abramowska J., Topos i niektóre miejsca wspólne badań literackich, „Pamiętnik

Literacki” 1982, z. 1-2.

Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992.

Barycz H., Szlakami dziejopisarstwa staropolskiego. Studia nad historiografią w XVI-

XVIII w., Wrocław 1981.

Bralczyk J., Język na sprzedaż, Warszawa 1996.

Bralczyk J., O języku polskiej propagandy politycznej lat siedemdziesiątych, Uppsala

1987.

Chamot B., Homofonia i monolog: retoryka prozy monologowej, Wrocław 1988.

Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustowski, Warszawa 1990.

Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992.

Czaplejewicz E., Wstęp do poetyki pragmatycznej, Warszawa 1977.

Dąbrowski P. J., Praktyczna teoria negocjacji, Warszawa 1990.

Dobrosielski M., Logika i retoryka, Warszawa 1957.

Dłuska M., Prozodia języka polskiego, Warszawa 1976.

Furmaniak S., Zarys deklamatoryki, Warszawa 1958.

Garczyński S., Sztuka myśli i słowa, Warszawa 1976.

Gostyńska D., Retoryka iluzji, Warszawa 1994.

Hartman J., Heurystyka filozoficzna, Wrocław 1997.

Julkowska V., Retoryka w narracji historycznej Joachima Lelewela, Poznań 1998.

Korolko M., Andrzej Frycz Modrzewski humanista, pisarz, Warszawa 1978.

Korus K., Poetyka Lukiana z Samosat. Kryteria oceny i wartościowania, Kraków 1982.

Kotarski E., Publicystyka polityczna polskiego Odrodzenia. Wprowadzenie

w problematykę [w]: Problemy literatury staropolskiej, pod red. J. Pelca, seria 2,

Wrocław 1973.

Kowalczyk M., Krakowskie mowy uniwersyteckie z pierwszej połowy XV wieku,

Wrocław 1970.

Kuc L., Praktyka przepowiadania słowa Bożego, Warszawa 1973.

Lalewicz J., Komunikacja językowa i literatura, Wrocław 1975.

Lewiński P. H., Retoryka reklamy, Wrocław 1990.

Malewski A., ABC porządnego mówienia, Warszawa 1958.

Nadolski B., Wokół nauki o stylach w jezuickich retorykach, „Pamiętnik Literacki” 1963,

R. 54, z. 3.

Owczarz E., Między retoryką a dowolnością. Wśród romantycznych struktur

powieściowych w okresie międzypowstaniowym, Toruń 1993.

Pietraszko S., Doktryna literacka polskiego klasycyzmu, Wrocław 1966.

Romankówna M., Sztuka pisania listów, „Filomata” 1962, nr 159.

Siwek G., Przepowiadać skuteczniej, Kraków 1992.

Smuszkiewicz A., Retoryka współczesnej polskiej powieści historycznej dla dzieci

i młodzieży, Poznań 1987.

Stawecka K., Maciej Kazimierz Sarbiewski prozaik i poeta, Lublin 1989.

Turasiewicz R., Demostenes, Kraków 1992.

Wantuła A., Zarys homiletyki ewangelickiej, Warszawa 1974.

Wojtasik L., Psychologia propagandy politycznej, Warszawa 1975.

Zgółka T., Język wśród wartości, Poznań 1998.

44

Nazwa przedmiotu Retoryka w piśmiennictwie staropolskim i oświeceniowym


przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego

Oświecenia


Studia



Rodzaj przedmiotu kierunkowy, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy


przedmiotu

dr Grzegorz Trościński


prowadzącej (osób


z przedmiotu

dr Grzegorz Trościński


C1. Przyswojenie podstawowych pojęć z retoryki.

C2. Uświadomienie roli retoryki w piśmiennictwie epok dawnych.

C3. Wykształcenie umiejętności analizy retorycznej struktury dzieła literackiego.

Wymagania

wstępne

Posiadanie przez studenta podstawowej wiedzy z poetyki, stylistyki oraz historii literatury epok

dawnych.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB1/4_W02 – student/ka rozróżnia terminologię z zakresu poetyki i stylistyki niezbędną

do analizy retorycznej dzieł literackich omawianych podczas ćwiczeń;

IXB1/4_W03 – student/ka posiada wiedzę o powiązaniach literatury staropolskiej

i oświeceniowej z retoryką.

Umiejętności:

IXB1/4_U02 – student/ka analizuje tekst literacki (omawiany podczas ćwiczeń) pod kątem

struktury retorycznej.


IXB1/4_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej na zajęciach

45

z przedmiotu.



Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba

godzin

1. Definicje retoryki, jej istota i cele. Pojęcie perswazji, jej zakres i rodzaje.

Ideał doskonałego mówcy – Orator est vir bonus, dicendi peritus. Związki sztuki i reguły,

estetyki i etyki.

2

2. Historyczna perspektywa retoryki. Autorytety i normatywizm. Przenikanie retoryki do

literatury.

2

3. Retoryka w średniowieczu (uwagi ogólne; średniowieczne artes dictaminis; sztuka

wymowy w Polsce do połowy XV w.): Kronika polska Galla Anonima:

- zakres retorycznej kompozycji,

- psychologiczna rola wstępu (techniki i funkcje captatio benevolentiae),

- apologia i apoteoza Bolesława Krzywoustego (argumentowanie jako cel główny perswazji;

prawda i prawdopodobieństwo; panegiryzm retoryczny).

2

4. Proza retoryczna w Polsce w wieku XV:

- Stanisław ze Skarbimierza, Kazanie o wojnie sprawiedliwej i niesprawiedliwej (fragm.) –

retoryczna sztuka argumentacji,

- Jan z Ludziska, Mowa o pochwale sztuki mówniczej (fragm.) – retoryczna sztuka laudacji,

- Jan Ostroróg, Mowa wobec papieża Pawła II (fragm.) – retoryczna sztuka pozyskiwania

przychylności.

2

5. Retoryka w renesansie (uwagi ogólne; cyceronianizm; ramizm; neocyceronianizm; zarys

rozwoju wymowy w Polsce w dobie odrodzenia):

- Stanisław Orzechowski, Turcyka druga do króla Polski, Zygmunta (fragm.).

2

46

6. Jan Kochanowski, Odprawa posłów greckich:

- dramat retoryczny (uprzywilejowanie miejsce słowa wobec akcji tragedii),

- z zagadnień erystyki (retoryka i demagogia).

2

7. Jan Kochanowski, Pieśń 5 ks. II, inc.Wieczna sromota…:

- ekscytarzowe funkcje perswazji,

- retoryczność poezji politycznej.

2

8. Piotr Skarga, Kazania sejmowe (Kazanie wtóre. O miłości ku ojczyźnie…:

- cechy Skargowskiej perswazji,

- topika inwencyjna,

- retoryka emocji.

2

9. Retoryka w baroku (uwagi ogólne; attycyzm i azjanizm; retoryka i konceptyzm; retoryka

u jezuitów; wymowa polska w epoce baroku).

2

10. Wacław Potocki, Transakcja wojny chocimskiej (fragm.):

- model eposu retorycznego,

- słowo i czyn (retoryczna funkcja dygresji).

2

11. Retoryczność politycznej poezji okolicznościowej (na wybranych tekstach). 2

12. Retoryka w oświeceniu (uwagi ogólne; Konarskiego walka o naprawę wymowy):

- Stanisław Staszic, Przestrogi dla Polski (fragm.).

2

13. Jan Paweł Woronicz, Kazanie przy uroczystym poświęceniu orłów i chorągwi polskich

(fragm.).

2

14. Powtórzenie omawianych zagadnień. 2

15. Kolokwium zaliczeniowe. 2

Metody

dydaktyczne

Analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywność w czasie

omawianej tematyki przedmiotu.


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich omawianych

zagadnień.

47

Metody

i kryteria

oceny

Efekt 1

(IXB1/4_

W02)

Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

retorycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

pojedyncze

terminy

z zakresu wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

retorycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów

z zakresu wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

retorycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

wszystkie

terminy

z zakresu wiedzy

teoretyczno-

literackiej

niezbędnej

w procesie

analizy

retorycznej dzieł

literackich

omawianych

podczas ćwiczeń.

Efekt 2

(IXB1/4_

W03)

Student/ka nie

potrafi

sklasyfikować

dzieła

literackiego

w obrębie

procesu

historycznolitera

ckiego pod kątem

retoryki.

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolitera

ckiego pod kątem

retoryki.

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolitera

ckiego pod kątem

retoryki.

Student/ka

potrafi

samodzielnie we

wszystkich

przypadkach

sklasyfikować

dzieło literackie

w obrębie

procesu

historycznolitera

ckiego pod kątem

retoryki.

Efekt 3

(IC1/10_U

02)

Student/ka nie

potrafi

analizować

struktur

retorycznych

tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Student/ka

potrafi

w dostatecznym

stopniu

analizować

struktury

retoryczne

tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Student/ka

potrafi w dobrym

stopniu

analizować

struktury

retoryczne

tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Student/ka

samodzielnie

potrafi w bardzo

dobrym stopniu

analizować

struktury

retoryczne

tekstów

literackich

omawianych

na ćwiczeniach.

Efekt 4

(IXB1/4_K

01)

Student/ka nie

potrafi

wykorzystać

retorycznej sztuki

perswazji.

Student/ka

potrafi

na dostatecznym

poziomie

wykorzystać

retoryczną sztukę

perswazji.

Student/ka

potrafi

na dobrym

poziomie

wykorzystać

retoryczną sztukę

perswazji.

Student/ka

potrafi

samodzielnie

na bardzo

dobrym poziomie

wykorzystać

retoryczną sztukę

48

perswazji.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny

do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz

punktach

ECTS

Aktywność Liczba

godzin/nakład

pracy

Ćwiczenia 30 godz.


Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 15 godz.

Suma godzin 75 godz.


Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy


I. Teksty:

Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Gródecki, oprac. M. Plezia, Wrocław 1989, BN

I/59.

Kazania świętokrzyskie, [w:] W. Wydra, W. R. Rzepka, Chrestomatia staropolska. Teksty

do roku 1543, Wrocław 1995.

Kochanowski J., Odprawa posłów greckich, oprac. T. Ulewicz, Wrocław 1974, BN I/3.

Kochanowski J., Pieśni, oprac. L. Szczerbicka–Ślęk, Wrocław 1998, BN I/100.

Mowy staropolskie, wybór i oprac. B. Nadolski, Wrocław 2005, BN I/175.

Potocki W., Wojna chocimska, oprac. A. Brückner, Wrocław 2003, BN I/75.

Skarga P., Kazania sejmowe, oprac. J. Tazbir, przy współudziale M. Korolki, Wrocław 1995,

BN I/70.

Stanisław ze Skarbimierza, Mowy wybrane o mądrości, oprac. M. Korolko, Kraków 2000.

Staszic S., Przestrogi dla Polski, oprac. S. Czarnowski, Wrocław 2008, BN I/98.

Woronicz J. P., Pisma wybrane, oprac. M. Nesteruk, Z. Rejman, Wrocław 2002, BN I/299.

II. Opracowania:

49

Jaroszyński Cz., Jaroszyński P., Podstawy retoryki klasycznej, Warszawa 1998.

Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1998.

Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze, tłum. A. Gorzowski, Bydgoszcz

2002.

Lichański J.Z., Retoryka. Od średniowiecza do baroku, Warszawa 1992.

Ziomek J., Retoryka opisowa, Wrocław 1990.


Barłowska M., „Na swady sarmackiej placu”. O kulturze oratorskiej wieku XVII, Kielce 2001.

Dubisz S., Język i polityka. Szkice z historii stylu retorycznego, Warszawa 1992.

Korolko M., O prozie „Kazań sejmowych” Piotra Skargi, Warszawa 1971.

Kultura żywego słowa w dawnej Polsce, pod red. H. Dziechcińskiej, Warszawa 1989.

Magryś R., Retoryka polska w dobie Oświecenia, Rzeszów 1998.

Nieznanowski S., Staropolska epopeja historyczna. Kształtowanie się pojęcia, drogi

rozwoju,[w:] tenże, Studia i wizerunki. O poezji staropolskiej i jej badaczach, Warszawa 1989,

s. 124 – 165.

Ostrowska E., O artyzmie polskich średniowiecznych zabytków językowych („Bogurodzica”,

„Kazania świętokrzyskie”, „Posłuchajcie bracia miła”), Kraków 1967.

Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury polskiego oświecenia, pod red.

T. Kostkiewiczowej, Wrocław 1991, s. 508–515.

Otwinowska B., Retoryka, [w:] Słownik literatury staropolskiej, pod red. T. Michałowskiej, przy

udziale B. Otwinowskiej, E. Tarnowskiej – Temeriusz, Wrocław 1990, s. 714–720.

Retoryka a literatura, pod red., B. Otwinowskiej, Wrocław 1984.

Rynduch Z., Nauka o stylach w retorykach polskich XVII wieku, Gdańsk 1967.

Ulčinate E., Teoria retoryczna w Polsce i na Litwie w XVII wieku. Próba rekonstrukcji schematu

retorycznego, Warszawa 1994.

50

IXB1/5. KONTEKSTY LITERATURY XIX W.:


Nazwa przedmiotu Konteksty literatury XIX wieku

Nazwa jednostki


Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu)


Studia


Filologia polska Drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr drugi

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin


prowadzącej (osób


z przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg, dr

Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek


C1. Pogłębienie wiedzy uzyskanej na poziomie licencjackim,

C2. Doskonalenie umiejętności samodzielnej analizy i interpretacji oraz krytycznego oceniania

wybranych tekstów

Wymagania

wstępne

Wiedza uzyskana podczas studiów licencjackich

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB1/5_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedze na temat kontekstów

literatury XIX wieku;

Umiejętności:

IXB1/5_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować

wybrane teksty;

IXB1/5_U06 – student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowania

z wykorzystaniem własnych poglądów;

51


IXB1/5_K01 – student/ka rozróżnia zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i kompetencji.



Treści programowe

1) Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć – 2 godz.

2) Resoviana (wizyta w muzeum historii Rzeszowa: Rzeszów w fotografii Edwarda Janusza, Rzeszów

w XIX w.), pisarstwo F. Kotuli i M. Czarnoty – 3 godz.

3) Epistolografia XIX wieczna (wybrane przykłady; Chopin, słowacki, Sienkiewicz, Konopnicka) – 2

godz.

4) Dziewiętnastowieczne celebrytki – studencka prezentacja (konkurs na najciekawiej zaprezentowaną

sylwetkę) postaci np.: M. Walewskiej, Z. Zamoyskiej, Marii Wirtemberskiej, G. Sand, królowej

Wiktorii, Eweliny Hańskiej – 4 godz.

5) Jane Austin (Duma i uprzedzenie /1813/) jako prekursorka prozy wiktoriańskiej – 2 godz.

6) Charlotte Bronte, Dziwne losy Jane Eyre (1847) czyli kwestia kobieca w poł. XIX w. – 2 godz.

7) Kariera ponad wszystko (Bel-Ami G. de Maupassant’a /1885/ czyli historia prowincjonalnego Don

Juana – 2 godz.

8) W kręgu literatury popularnej: M. Rodziewiczówna – Między ustami a brzegiem pucharu jako romans

patriotyczny – 2 godz.

9) W poszukiwaniu szczęścia, sensu życia, dogmatu (Bez dogmatu H. Sienkiewicza – 4 godz.

10) Wycieczki dydaktyczne (Muzeum Historii Rzeszowa, Muzeum Etnograficzne, Biblioteka Wojewódzka

i Muzyczna) – 6 godz.

11) Podsumowanie pracy studentów – 1 godz.

12)

Metody

dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu,

wycieczka dydaktyczna

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie na ocenę.

Metody

i kryteria oceny


Efekt 1

(IXB1/5_W0

3)

Student/ka

nie ma

uporządkowa

nej wiedzy

na temat

kontekstów

literatury

XIX wieku

Student/ka

ma ogólną

wiedzę

na temat

kontekstów

literatury

XIX wieku

Student/ka ma

dobrą wiedzę

na temat

kontekstów

literatury XIX

wieku

Student/ka ma

bardzo dobra

wiedzę

na temat

kontekstów

literatury XIX

wieku

Efekt 2

(IXB1/5_U05

)

Student/ka

nie potrafi

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretowa

Student/ka

potrafi

ogólnie

rozpoznać,

krytycznie

analizować

Student/ka

potrafi dobrze

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretować

Student/ka

potrafi bardzo

dobrze

rozpoznać,

krytycznie

analizować

52

ć wybranych

tekstów

i interpretowa

ć wybrane

teksty

wybrane teksty

i interpretować

wybrane teksty

Efekt 3

(IXB1/5_U06

)

student/ka nie

posiada

umiejętności

merytoryczne

go

argumentówa

nia

z wykorzysta

niem

własnych

poglądów

Student/ka

potrafi

w pojedynczy

ch

przypadkach

merytoryczni

e

argumentowa

ć

z wykorzysta

niem

własnych

poglądów

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

merytorycznie

argumentować

z wykorzystani

em własnych

poglądów

Student/ka

potrafi

samodzielnie

we wszystkich

przypadkach

merytorycznie

argumentować

z wykorzystani

em własnych

poglądów

Efekt 4

(IXB1/5_K01

)

Student/ka

nie rozróżnia

zakresu

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i kompetencji

.

Student/ka

potrafi

w dostateczn

ym stopniu

rozróżniać

zakres

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i kompetencji

.

Student/ka

potrafi

w dobrym

stopniu

rozróżniać

zakres

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i kompetencji.

Student/ka

samodzielnie

potrafi

w bardzo

dobrym

stopniu

rozróżniać

zakres

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i kompetencji.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/nakład pracy

studenta

ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń 20 godz.

czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 8 godz.

udział w konsultacjach 2 godz.

SUMA GODZIN 60


Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

53

Literatura Literatura obowiązkowa:

J. Tomkowski, Dzieje literatury powszechnej, Warszawa 2008;

Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E.

Dąbrowicz, Białystok 2000;

W. Tatarkiewicz, O szczęściu, wyd. dowolne;

N. Davies, Zaginione królestwa, Kraków 2010;

M. Brandys, Kłopoty z panią Walewską, wyd. dowolne;

T. Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, BN I, nr 301 Wrocław 2002;


A. Martuszewska, Jak szumi Dewajtis. Studia o powieściach Marii Rodziewiczówny,

Kraków 1989;

Literatura francuska, pod red. A. Adama, G. Lerminier’a, E. Morot-Sir, t. II (XIX

w XX wiek), Warszawa 1980

F. Kotula, Tamten Rzeszów, wyd. dowolne.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY IX B. MODUŁ PRZEDMIOTÓW KIERUNKOWYCH

IX B2. MODUŁ PRZEDMIOTÓW JĘZYKOZNAWCZYCH

IXB2/6. WSPÓŁCZESNY JĘZYK POLSKI: rok akademicki 2012/2013

(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka

Polskiego

(3) Kod przedmiotu IXB2/6

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

54

(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób


Pracownicy Zakładu Języka Polskiego

(9) Cele zajęć z przedmiotu

C1. Uporządkowanie wiedzy studentów o współczesnym języku polskim.

C2. Rozszerzenie wiadomości o współczesnej polszczyźnie.

C3. Ukazanie studentom najważniejszych zjawisk językowych we współczesnej polszczyźnie.

C4. Omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych we współczesnym języku polskim.

C5. Uświadomienie studentom funkcji używania wzorcowej polszczyzny w ustnej i pisemnej komunikacji.

(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie studiów

polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego, kultura

języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).

(11) Efekty kształcenia

Wiedza:

IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe we

współczesnej polszczyźnie.

IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojowych

we współczesnym języku polskim.

Umiejętności:

IXB2/6_U01 Student/ka dobiera formy normy wzorcowej polszczyzny

w wypowiedzi ustnej.


IXB2/6_K01 Student/ka dba o własną sprawność komunikacyjną.

IXB2/6_K01 Student/ka jest otwarty/a na przeobrażenia we współczesnej

polszczyźnie.

(12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin

Wykład – 30 godzin

(13) Treści programowe

Lp. Treści programowe Liczba

godzin

1. Wprowadzenie do problematyki współczesnego języka polskiego. Ogólna charakterystyka przedmiotu.

Tematyka wykładów, lektury, metody oceny.

1

2. Ustalenia terminologiczne i chronologiczne – etymologia i semantyka pojęć oraz cezury:

‘współczesność – współczesny’, ‘język polski – polszczyzna’.

1

55

3. Odmiany językowe współczesnej polszczyzny: polszczyzna ogólna – polszczyzna gwarowa, język

mówiony – język pisany, odmiana oficjalna – odmiana nieoficjalna.

2

4. Poprawność językowa współczesnej polszczyzny – podstawowe pojęcia: system językowy, norma

językowa i jej wewnętrzne zróżnicowanie (poziom wzorcowy i poziom użytkowy), uzus językowy,

kryteria poprawności językowej, innowacja i błąd językowy.

2

5. Analiza i ocena poprawności wewnętrznojęzykowej (błędy systemowe: gramatyczne, leksykalne,

fonetyczne, i błędy użycia: stylistyczne) oraz zewnętrznojęzykowej (błędy ortograficzne

i interpunkcyjne).

4

6. Aktualne zagadnienia kultury języka w Polsce. Wpływ prasy, radia, telewizji, Internetu na rozwój

współczesnego języka polskiego. Zmiany we współczesnej polszczyźnie – przegląd zjawisk.

2

7. Charakterystyka wybranych zmian we współczesnej polszczyźnie: ekspansja potoczności, model

grzeczności językowej, modna leksyka.

6

8. Polskie ośrodki lingwistyczne – omówienie przedmiotu prowadzonych badań i przedstawicieli. 2

9. Naukowe wydawnictwa językoznawcze (wydawnictwa zwarte i periodyki). Przegląd literatury

językoznawczej dotyczącej współczesnego języka polskiego.

2

10. Sylwetki polskich językoznawców. 3

11. Działalność opiniodawczo-doradcza: polskie instytucje i towarzystwa (Rada Języka Polskiego,

Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Towarzystwo Kultury Języka).

3

12. Podsumowanie wykładów. 2

(14) Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną

(15) Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia

Egzamin ustny

(16) Metody i kryteria oceny Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90%

IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90%

IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90%

(17) Całkowity nakład pracy

studenta potrzebny do

osiągnięcia założonych

efektów w godzinach oraz

punktach ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta

Wykład 30 godz.

Samodzielna lektura 34 godz.

Samodzielne przygotowanie do

egzaminu

15 godz.

Egzamin 1 godz.


Liczba punktów ECTS 3

(18) Język wykładowy Język polski

(19) Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się.

(20) Literatura Literatura podstawowa:

1. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa.

2. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa.

3. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin.

4. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa.

5. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl


1. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000, Warszawa.

2. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język w mediach

masowych, Warszawa.

56

3. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany

w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.

4. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy,

Wrocław.

5. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole.

6. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa.

7. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo,

składnia, Warszawa.

8. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym. Leksykon

inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław.

9. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku, Lublin.

10. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia

leksykalne, Warszawa.

11. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek wobec

wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lublin.

12. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka

narodowego, Łódź.

13. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii

wyborczych, Rzeszów.

14. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane

zagadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione).

15. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II.

Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów.

16. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka

na przełomie tysiącleci, Kraków.

17. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin.

18. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej,

Kraków.

ĆWICZENIA

(1) Nazwa przedmiotu Współczesny język polski

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka

Polskiego

(3) Kod przedmiotu IXB2/6

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Pierwszy/ semestr pierwszy

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej (osób


Pracownicy Zakładu Języka

57


C1. Poszerzenie wiedzy w dziedzinie współczesnej polszczyzny (ukazanie najważniejszych zjawisk językowych,

omówienie zmian i podstawowych tendencji rozwojowych).

C2. Kształtowanie samoświadomości językowej studentów poprzez ćwiczenie umiejętności posługiwania się

wzorcową polszczyzną w mowie i piśmie.

C3. Doskonalenie umiejętności sprawnego i poprawnego posługiwania się językiem w różnych sytuacjach

komunikacyjnych do osiągania określonych celów komunikacyjnych.

(10) Wymagania wstępne Student/ka powinien/powinna znać zagadnienia językowe na poziomie studiów

polonistycznych 1. stopnia (gramatyka opisowa języka polskiego, kultura

języka, leksykologia i leksykografia, stylistyka praktyczna).


Wiedza:

IXB2/6_W01 Student/ka charakteryzuje najważniejsze zjawiska językowe we


IXB2/6_W02 Student/ka wyjaśnia przyczyny zmian i tendencji rozwojowych

we współczesnym języku polskim.

Umiejętności:

IXB2/6_U01 Student/ka analizuje teksty mówione i pisane, wskazując

niekompetencję językowo-kulturową użytkowników współczesnej

polszczyzny.

IXB2/6_U02 Student/ka wyprowadza wnioski na podstawie przestudiowanej

literatury i zebranych przykładów.


IXB2/6_K01 Student/ka pracuje w zespole badającym przeobrażenia we


IXB2/6_K02 Student/ka chętnie podejmuje się zbierania materiałów

egzemplifikacyjnych wśród użytkowników języka polskiego.

IXB2/6_K03 Student/ka wykazuje odpowiedzialność za rozwój własnych

kompetencji językowo-kulturowych.


Ćwiczenia audytoryjne – 30 godzin


Lp. Treści programowe Liczba

godzin

1. Program zajęć, lektury i warunki zaliczenia. Ogólna charakterystyka przedmiotu (cele i zadania). 1

2. Współczesny język polski w opinii jego użytkowników: 4

58

1) osób z wyższym wykształceniem (np. humanistów, matematyków, fizyków, lekarzy, biologów,

ekonomistów),

2) pracowników prasy, radia, telewizji,

3) studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego (filologii polskiej i innych kierunków).

3. Język rzeszowskich studentów (socjolekt studentów Uniwersytetu Rzeszowskiego, Politechniki

Rzeszowskiej, Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania, Wyższej Szkoły Prawa i Administracji).

3

4. Nazwy w przestrzeni społecznej (norma wzorcowa i norma użytkowa):

1) nazwy własne (nazwiska, imiona, przezwiska, nazwy miejsc),

2) terminologia,

3) nazwy obszaru tabu.

5

5. Zmiany we współczesnej polszczyźnie:

1) pisownia polska,

2) wulgaryzacja wypowiedzi,

3) modna leksyka.

5

6. Grzeczność w komunikacji językowej:

1) interpersonalnej,

2) interpersonalno-medialnej,

3) publicznej,

4) masowej.

2

7. Lingwistyka polska i jej przedstawiciele:

1) badania naukowe,

2) działalność popularyzatorska oraz opiniodawczo-doradcza,

3) wydawnictwa zwarte i periodyki,

4) biogramy językoznawców.

4

8. Analiza tekstów mówionych i pisanych: ocena ich poprawności językowej (błędy gramatyczne,

leksykalne, fonetyczne, stylistyczne, ortograficzne, interpunkcyjne).

4

9. Podsumowanie zajęć. 2

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych oraz zebranych materiałów, analiza

przypadków, praca w grupach, dyskusja, prezentacja multimedialna.


zaliczenia

Zaliczenie z oceną. Ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie ocen

cząstkowych.

(16) Metody i kryteria oceny Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

IXB2/6_W01 <60% >60% >75% >90%

IXB2/6_W02 <60% >60% >75% >90%

IXB2/6_U01 <60% >60% >75% >90%

IXB2/6_U02 <60% >60% >75% >90%


studenta potrzebny do


efektów w godzinach oraz

punktach ECTS


Ćwiczenia 30 godz.



Czas na przygotowanie materiałów

i prezentacji

20 godz.




(19) Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

Nie przewiduje się.


6. Bartol Danuta, 1986, O warszawskiej gwarze studenckiej, w: Współczesna

polszczyzna. Wybór zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 321-335.

7. Dąbrowska Anna, 2008, Zmiany obszarów podlegających tabu we współczesnej

59

kulturze, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna Dąbrowska,

Wrocław, s. 173-196.

8. Grochola-Szczepanek Helena, 2010, Od gender studies do lingwistyki płci, czyli

o terminologii genderowej w języku polskim, „Język Polski”, R. XC, z. 3, s.

211-219.

9. Grybosiowa Antonina, 2008, Nowa jakość – nowa nazwa? (o nazwie

inteligencja), w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red. Anna

Dąbrowska, Wrocław, s. 51-58.

10. Handke Kwiryna, 2008, Nazwy własne w przestrzeni społecznej, w: tejże:

Socjologia języka, Warszawa, s. 307-372.

11. Jadacka Hanna, 2005, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo,

składnia, Warszawa.

12. Klebanowska Barbara, 1986, Poglądy przedstawicieli warszawskiej

inteligencji na współczesną polszczyznę, w: Współczesna polszczyzna. Wybór

zagadnień, red. Halina Kurkowska, Warszawa, s. 364-377.

13. Klemensiewicz Zenon, 1965, Higiena językowego obcowania, „Język

Polski”, z.1-2.

14. Kołodziejek Ewa, 2005, Subkultura studencka, w: tejże: Człowiek i świat

w języku subkultur, Szczecin, s. 159-195.

15. Kowalikowa Jadwiga, 2008, O wulgaryzacji i dewulgaryzacji we

współczesnej polszczyźnie, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red.

Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 81-88.

16. Łozińska Malwina, Zdunek Urszula, 2011, O znaczeniu i roli różnych

źródeł poprawnościowych w warsztacie redaktora, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-

3, s. 152-159.

17. Marcjanik Małgorzata, 2007, Grzeczność w komunikacji językowej,

Warszawa.

18. Markowski Andrzej, 2005, Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia

leksykalne, Warszawa.

19. Ożóg Kazimierz, 2008, Zmiany we współczesnym języku polskim i ich

kulturowe uwarunkowania, w: Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy, red.

Anna Dąbrowska, Wrocław, s. 59-79.

20. Rogowska-Cybulska Ewa, 2011, Zasady pisowni polskiej w świetle pytań

kierowanych do poradni językowych, „Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 134-141.

21. Saloni Zygmunt, 2011, Co w roku 2010 obowiązuje w pisowni polskiej?,

„Język Polski”, R. XCI, z. 2-3, s. 117-124.

22. Czasopisma: „Język Polski”, „Poradnik Językowy”.

23. Rada Języka Polskiego, www.rjp.pan.pl


19. Bajerowa Irena, 2003, Zarys historii języka polskiego 1939-2000,

Warszawa.

20. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2000, Język

w mediach masowych, Warszawa.

21. Bralczyk Jerzy, Mosiołek-Kłosińska Katarzyna (red.), 2001, Zmiany

w publicznych zwyczajach językowych, Warszawa.

22. Bugajski Marian, 2006, Język w komunikowaniu, Warszawa.

23. Dąbrowska Anna (red.), 2008, Język a Kultura, t. 20, Tom Jubileuszowy,

Wrocław.

24. Doroszewski Witold, 1982, Język. Myślenie. Działanie. Rozważania

językoznawcy, Warszawa.

25. Gajda Stanisław (red.), 2001, Język polski, Opole.

60

26. Grzenia Jan, 2007, Komunikacja językowa w Internecie, Warszawa.

27. Handke Kwiryna, 2008, Socjologia języka, Warszawa.

28. Kamińska-Szmaj Irena, 2007, Agresja językowa w życiu publicznym.

Leksykon inwektyw politycznych 1918-2000, Wrocław.

29. Klemensiewicz Zenon, 1982, Składnia, stylistyka, pedagogika językowa,

Warszawa.

30. Kołodziejek Ewa, 2005, Człowiek i świat w języku subkultur, Szczecin.

31. Krzyżanowski Piotr, Nowak Paweł (red.), 2004, Manipulacja w języku,

Lublin.

32. Mazur Jan, Małyska Agata, Sobstyl Katarzyna (red.), 2007, Człowiek

wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, Lublin.

33. Michalewski Kazimierz (red.), 2004, Współczesne odmiany języka

narodowego, Łódź.

34. Ożóg Kazimierz, 2004, Język w służbie polityki. Językowy kształt kampanii

wyborczych, Rzeszów.

35. Ożóg Kazimierz, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane

zagadnienia, Rzeszów, (wyd. 3., poprawione i uzupełnione).

36. Ożóg Kazimierz, Taras Bożena (red.), 2010, Karol Wojtyła – Jan Paweł II.

Słowa prawdy i życia. Szkice lingwistyczne, Rzeszów.

37. Pisarek Walery (red.), 1999, Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka

na przełomie tysiącleci, Kraków.

38. Puzynina Jadwiga, 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin.

39. Smółkowa Teresa, 2001, Neologizmy we współczesnej leksyce polskiej,

Kraków.

IXB2/7. METODOLOGIA BADAŃ JĘZYKOZNAWCZYCH:


WYKŁAD Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych

Nazwa jednostki

prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska Studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

Rok i semestr

studiów

Pierwszy rok, semestr drugi

Imię i nazwisko

koordynatora

Dr Maria Krauz

61

przedmiotu

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej

( osób

prowadzących)

zajęcia

z przedmiotu

Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz


C1. Zapoznanie studenta ze współczesnymi metodologiami badań nad językiem, przedstawienie

genezy najważniejszych nurtów, poznanie przedstawicieli poszczególnych szkół badawczych.

C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych najważniejszych szkół badawczych.

Wymagania

wstępne

Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki

tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu głównych szkół

badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię

IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne poszczególnych szkół

badawczych

Umiejętności:

IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę

tekstów przygotowanych według różnych metodologii.

IXB2/7_U02 Potrafi krytycznie analizować i porównywać teksty z różnych szkół

badawczych a dzięki znajomości terminologii potrafi przygotować prace pisemną

z wykorzystaniem pogłębionych ujęć teoretycznych


IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę

oryginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych prac

badawczych


62


Treści programowe

Treści merytoryczne Liczba godzin

Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania

językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa. Pojęcie znaku. Język jako system

znaków. Język (langue) a mówienie (parole) jako proces indywidualny a zarazem

konkretna realizacja językowa.

2 godz.

Językoznawstwo synchroniczne i diachroniczne. Główne metody językoznawstwa

diachronicznego: historyczno-porównawcza, rekonstrukcji wewnętrznej, geograficzna.

2 godz.

Językoznawstwo strukturalne. Strukturalizm w ujęciu Ferdynanda de Saussure’a.

Charakterystyka założeń głównych szkół badawczych: szkoła genewska, praska,

kopenhaska i amerykańska lingwistyka deskryptywna.

4 godz.

Generatywizm Noama Chomsky’ego. Fazy teorii: standardowa z lat 60., teoria „rządu

i wiązania”, program minimalistyczny. Gramatyka generatywna w Polsce.

3 godz.

Semantyka a pragmatyka. Problem definicji znaczenia. Semantyka generatywna

w Stanach Zjednoczonych, modele semantyczne Apresjana, szkoła semantyczna Sgalla,

badania polskie A.Wierzbickiej, A. Bogusławskiego, M. Grochowskiego.

3 godz.

Pragmatyka jako nauka o skutecznym porozumiewaniu się. Uwarunkowania

komunikacji językowej. Teoria aktów mowy. Presupozycje pragmatyczne.

4 godz.

Kognitywizm. Związek językoznawstwa kognitywnego z innymi dziedzinami poznania. 2 godz.

Podstawy językowego obrazu świata. 4 godz.

Lingwistyka tekstu – podstawowe założenia. Tekst a gatunek. Wzorzec strukturalny

tekstu.

4 godz.

Podstawowe hipotezy dyscyplin pogranicznych: psycholingwistyki, socjolingwistyki,

etnolingwistyki. Metody statystyczne w językoznawstwie.

2 godz.


Metody

dydaktyczne

Wykład, wykład multimedialny

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Wykład: egzamin ustny

Metody

i kryteria

oceny


Efekt 1 IXB2/7_W0

1

Student/-ka nie

potrafi

wymienić

głównych szkół

badawczych,

nie zna genezy,

przedstawicieli,

Studentka zna

główne szkoły

badawcze

i potrafi

wymienić jej

najważniejszych

przedstawicieli

Studentka zna

główne szkoły

badawcze,

omawia genezę

i potrafi

wymienić jej

przedstawicieli

Studentka zna

genezę

omawiane szkół

badawczych,

potrafi

wymienić ich

przedstawicieli,

zna terminologię

63

terminologii naukową

Efekt 2 IXB2/7_W0

2

Student/-ka nie

potrafi

wymienić

założeń

metodologicznych

poszczególnych

szkół

badawczych

Student/-ka

potrafi wymienić

założenia

metodologiczne

trzech szkół

badawczych

Student/-ka

potrafi

wymienić

założenia

metodologiczne

pięciu

najważniejszych

szkół

badawczych

Student/-ka

dobrze zna

założenia

metodologiczne

omawianych

szkół

badawczych

i potrafi je

krytycznie

interpretować

Efekt 3 IXB2/7_U01

Student/-ka nie

umie

analizować

i interpretować

tekstów

przygotowanyc

h według

różnych

metodologii.

Student/-ka umie

analizować

i interpretować

dwa teksty

reprezentujące

różne

metodologie

badawcze.

Student/-ka

umie analizować

i interpretować

teksty

reprezentujące

cztery różne

metodologie

badawcze.

Student/-ka

w sposób

rozszerzony

analizuje

i interpretuje

teksty

reprezentujące

różne

metodologie

badawcze.

Efekt 4 IXB2/7_U02

Student/-ka nie

potrafi

porównywać

tekstów

z różnych szkół

badawczych,

nie zna

terminologii,

więc nie potrafi

przygotować

pracy pisemnej

z wykorzystaniem

pogłębionych

ujęć

teoretycznych

Student/-ka umie

krytycznie

porównać teksty

różnorodne

metodologicznie

, wyciąga

poprawne

wnioski,

formułuje

krytyczne opinie

Student/-ka

posiada

w stopniu

dobrym

umiejętność

krytycznej

porównawczej

analizy tekstów,

reprezentującyc

h różne szkoły

badawcze,

potrafi zbierać

i klasyfikować

materiał

językowy

potrzebny do

napisania

rozprawy

Student/-ka

posiada

pogłębioną

umiejętność

krytycznej

porównawczej

analizy tekstów,

reprezentującyc

h różne szkoły

badawcze, a

dzięki

znajomości

narzędzi

badawczych

potrafi

samodzielnie

przygotować

prace naukową,

wykorzystując

wybrana

metodologię

naukową

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

Aktywność Liczba godzin/nakład pracy studenta

Wykład godz. 30

przygotowanie do egzaminu godz. 40

czas na samodzielną analizę tekstów godz. 30

udział w konsultacjach godz. 30

Zbieranie materiału przykładowego godz. 20

SUMA GODZIN 150


64

ECTS

Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy


Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P.

Stalmaszczyk, Kraków 2008.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993.

Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa

kognitywnego, Kraków 1995.


Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962.

Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982.

Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000.

Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte

i Dorota Morciniec, Wrocław 1982.

Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg,

Warszawa 1979.

Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976.

Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004.

Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984.

Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003.

Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne,

Wrocław 1974.

Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków 2001.

Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985.

Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.

ĆWICZENIA

Nazwa przedmiotu Metodologia badań językoznawczych

Nazwa jednostki

prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej, Zakład Języka Polskiego

65


Studia



Rodzaj przedmiotu Kierunkowy, językoznawczy

Rok i semestr

studiów

Pierwszy rok, semestr drugi

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Dr Maria Krauz

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej

( osób

prowadzących)

zajęcia z przedmiotu

Dr U. Gajewska, dr J, Litwin, dr G. Filip, dr w. Kochmańska, dr M. Krauz


C1. Zapoznanie studenta z wybraną metodologią badań nad językiem, przedstawienie jej genezy,

poznanie przedstawicieli wybranej szkoły badawczej.

C2. Szczegółowe poznanie głównych założeń metodologicznych wybranej do szczegółowej analizy

szkoły badawczej oraz analiza tekstów.

Wymagania

wstępne

Znajomość zagadnień z gramatyki opisowej, leksykologii, stylistyki i lingwistyki

tekstu oraz znajomość pojęć z zakresu podstaw językoznawstwa

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXB2/7_W01 Student/-ka ma pogłębioną wiedzę o z zakresu jednej z głównych

szkół badawczych, zna genezę, przedstawicieli, terminologię

IXB2/7_W02 Potrafi wymienić założenia metodologiczne analizowanej szkoły

badawczej

Umiejętności:

IXB2/7_U01 Posiada pogłębione umiejętności badawcze , obejmujące analizę

tekstów przygotowanych według wybranej metodologii.

IXB2/7_U02 Dzięki znajomości terminologii i umiejętności rozszerzonej analizy

tekstu potrafi przygotować pracę pisemną z wykorzystaniem określonego ujęcia

66

metodologicznego


IXB2/7_K01 Zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie potrzebę

oryginalnych, samodzielnych rozwiązań, dotyczących przygotowania własnych prac

badawczych.


Ćwiczenia audytoryjne – 30 godz.

Treści programowe


Czym jest język? Metodologiczne podstawy językoznawstwa. Przedmiot i zadania

językoznawstwa. Główne działy językoznawstwa - wprowadzenie

2 godz.

Analiza podstaw teoretycznych wybranej szkoły badawczej. Poznanie terminologii,

genezy, przedstawicieli

6 godz.

Pogłębiona analiza tekstów reprezentujących wybrany nurt badań. 6 godz.

Samodzielne zbieranie i opracowanie materiału językowego. Klasyfikacja przykładów.

Wnioski badawcze

8 godz.

Redakcja wyników badań. Prezentacja 8 godz.


Metody

dydaktyczne

Ćwiczenia audytoryjne – dyskusja, analiza tekstów, praca w grupach

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia




zrozumienia omawianej tematyki zajęć (ocenianie ciągłe - każdorazowo podczas

trwania zajęć);

F2. Ocena zadanych ćwiczeń praktycznych (analiza przykładów, redakcja

wybranych gatunków, przedstawienie wyników własnych badań itp.);

Metody

i kryteria

oceny


Efekt 1 IXB2/7_W01

Student/-ka nie

zna genezy,

Studentka

potrafi

wymienić

Studentka zna

genezę,

przedstawicieli

Studentka zna

dokładnie

genezę

67

przedstawicieli,

terminologii

wybranej szkoły

badawczej

najważniejszych

przedstawicieli

wybranej do

analizy

na zajęciach

szkoły

i podstawową

terminologię

wybranej do

analizy

na zajęciach

szkoły

omawianej

szkoły

badawczej,

potrafi

wymienić jej

przedstawicieli,

zna

terminologię

naukową

Efekt 2 IXB2/7_W02

Student/-ka nie

potrafi

wymienić

założeń

metodologicznych

analizowanej

szkoły

badawczej

Student/-ka

potrafi

wymienić

główne

założenia

metodologiczne

Student/-ka

potrafi

wymienić

założenia

metodologiczne

i wskazać teksty

reprezentujące

wybrany nurt

badań

Student/-ka

dobrze zna

założenia

metodologiczne

omawianej

na ćwiczeniach

szkoły

badawczej

i potrafi

krytycznie

interpretować

teksty

Efekt 3 IXB2/7_U01

Student/-ka nie

umie

analizować

i interpretować

tekstów

przygotowanych

według

wybranej do

analizy

metodologii.

Student/-ka

umie w sposób

ogólny

analizować

i interpretować

tekst

reprezentujący

wybraną

metodologię

badawczą

Student/-ka

analizować

i interpretować

teksty

reprezentujące

cztery różne

metodologie

badawcze.

Student/-ka

w sposób

rozszerzony

analizuje

i interpretuje

różne teksty

reprezentujące

wybrana

metodologię

badawczą,

posiada

umiejętność

merytorycznego

argumentowania

oraz

selekcjonowania

materiału

językowego

i formułowania

własnych

wniosków

Efekt 4 IXB2/7_U02

Student/-ka nie

potrafi zebrać

przykładów,

zanalizować ich

i przygotować

krótkiej pracy

pisemnej

z wykorzystaniem

pogłębionych

ujęć

teoretycznych

Student/-ka

umie zebrać

przykładów,

zanalizować je

i dokonać

wstępnej

klasyfikacji

Student/-ka

posiada

w stopniu

dobrym

umiejętność

zbierania

i klasyfikowania

materiału

językowego

potrzebny do

napisania

rozprawy,

Student/-ka

dzięki

znajomości

narzędzi

badawczych

potrafi

samodzielnie

przygotować

pracę naukową,

wykorzystując

wybraną

metodologię

naukową

68

umiejętnie

formułuje

wnioski

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


studenta

ćwiczenia godz. 30

przygotowanie do ćwiczeń godz. 30

czas na przygotowanie referatu, prezentacji,

ćwiczeń itp.

godz. 30

udział w konsultacjach godz. 10

Zbieranie materiału przykładowego i redakcja

tekstu

godz. 50

SUMA GODZIN 150


Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy


Wybór podstawowej literatury przedmiotu zależy od prowadzącego zajęcia i wyboru

do szczegółowej analizy metodologii badawczej


Metodologie językoznawstwa. Współczesne tendencje i kontrowersje, red. P.

Stalmaszczyk, Kraków 2008.

Grzegorczykowa R., Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.

Kalisz R., Pragmatyka językowa, Gdańsk 1993.

Tabakowska E., Gramatyka i obrazowanie. Wprowadzenie do językoznawstwa

kognitywnego, Kraków 1995.

Austin J. L., How to do things with words, Oxford 1962.

Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka T., Wstęp do językoznawstwa, Poznań 1982.

Bobrowski I., Językoznawstwo racjonalne, Kraków 1993.

Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, Wrocław 1993.

Furdal A., Językoznawstwo otwarte, wyd. III, Wrocław 2000.

Helbig Gerhard, Dzieje językoznawstwa nowożytnego, przeł. Czesława Schatte

i Dorota Morciniec, Wrocław 1982.

Językoznawstwo strukturalne. Wybór tekstów, red. H. Kurkowska, A. Weinsberg,

Warszawa 1979.

Kurcz I., Psycholingwistyka. Przegląd problemów badawczych, Warszawa 1976.

Lachur Cz., Zarys językoznawstwa ogólnego, Opole 2004.

Lyons John, Semantyka 1, przeł. A. Weinsberg, Warszawa 1984.

Przybylska R., Wstęp do nauki o języku, Kraków 2003.

69

Smółkowa T., Słownictwo i fleksja „Lalki” Bolesława Prusa. Badania statystyczne,

Wrocław 1974.

Tabakowska E., red., Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, Kraków

2001.

Weinsberg Adam, Językoznawstwo ogólne, Warszawa 1985.

Wierzbicka A., Dociekania semantyczne, Wrocław 1969.

MODUŁ IX: FILOLOGICZNY

IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH

(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł literaturoznawczy:

IXC8/L. DRAMAT STAROPOLSKI I OŚWIECENIOWY:


Nazwa przedmiotu Dramat staropolski i oświeceniowy

Nazwa jednostki


Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego

Oświecenia

Kod przedmiotu IXC8/L

Studia



Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

Rok i semestr studiów drugi/ trzeci

Imię i nazwisko


dr hab. prof. UR Marek Nalepa


prowadzącej (osób


z przedmiotu

dr hab. prof. UR Marek Nalepa, dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr Jolanta

Kowal, dr Magdalena Patro-Kucab, dr Grzegorz Trościński


C1. Zapoznanie studentów z tradycją i przemianami polskiego dramatu od średniowiecza po schyłek oświecenia

i wczesny romantyzm.

C2. Wprowadzenie pojęć gatunków dramatycznych oraz konwencji dramatopisarskich kolejnych epok

(od średniowiecza po pierwsze dekady wieku XIX).

70

C3. Omówienie wybranych teorii i tekstów dramatycznych.

Wymagania

wstępne

Student/ka przed rozpoczęciem nauki przedmiotu powinien/na znać treść dzieł literackich

przynależących do kanonu z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej (głównie twórczość

dramatyczną) na poziomie studiów pierwszego stopnia.

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC8/L_W01 – student/ka przywołuje reprezentatywne dzieła dramatyczne (omawiane podczas

ćwiczeń) przynależne do właściwych epok;

IXC8/L_W02 – student/ka przywołuje wybrane teorie dramatyczne (omawiane podczas ćwiczeń)

przynależne do właściwych epok;

IXC8/L_W03 – student/ka rozróżnia terminologię teoretycznoliteracką niezbędną w procesie

analizy i interpretacji dzieł dramatycznych omawianych podczas ćwiczeń;

IXC8/L_W04 – student/ka rozróżnia konwencje teatralne i gatunki dramatyczne (od wieku XV

po pierwsze trzy dekady XIX stulecia).

Umiejętności:

IXC8/L_U01 – student/ka prezentuje dzieła dramatyczne należące do kanonu dramatu

staropolskiego, oświeceniowego i wczesnoromantycznego;

IXC8/L_U02 – student/ka umieszcza poszczególne dzieła i nurty artystyczne we właściwym

kontekście historycznym i kulturowym;

IXC8/L_U03 – student/ka analizuje teksty dramatyczne z uwzględnieniem teorii dramatycznych

(omawianych podczas zajęć);

IXC8/L_U04 – student/ka prowadzi dyskusję nad sposobem widzenia świata realnego przez

wybranych dramatopisarzy i jego estetyczną wykładnię w tekście dramatycznym;

IXC8/L_U05 – student/ka łączy zjawiska i nurty teatru polskiego z procesami zachodzącymi

w teatrze europejskim.


IXC8/L _K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy zdobytej podczas zajęć.



Treści programowe

Treści programowe Liczba

godzin

1) Organizacja zajęć (plan, lista lektur, warunki zaliczenia).

1

2) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk i średniowiecze (Grecja oraz

Rzym).

Arystoteles, Poetyka;

Diomedes, O tragedii i komedii;

Euanthius, Dramat, czyli o komedii;

2

71

Horacy, Sztuka poetycka.

Analiza fragmentów rozpraw zawartych w: Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty,

komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red. E. Udalskiej, Katowice 2001.

3) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Antyk chrześcijański i wczesne

średniowiecze.

Arnobiusz, Przeciw poganom;

Augustyn św. [Wyznania; O Państwie Bożym; O muzyce; O porządku];

Izydor z Sewilli, Etymologie;

Tertulian, O widowiskach.



2

4) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Dojrzałe i późne średniowiecze.

Alighieri Piotr, Uwagi P. Alighieri nad Komedią jego ojca, Dantego;

Anonim, Święte Zmartwychwstanie;

Anonim, Terencjusz i Prześmiewca;

Anonim, Traktat o Terencjuszu;

Dante Alighieri, List XVII;

Ethelwold św., Prawidłowa jednomyślność zakonna;

Honoriusz z Autun, Klejnot duszy;

Hraban Maur, O wszechświecie;

Salomon, Głosy Salomona;

Tomasz z Akwinu św., Suma teologiczna;

Wilhelm Durandus, Pektorał świętych obrządków;

Wincenty z Beauvais, Zwierciadło większe trojakie... Zwierciadło historyczne.



2

5) Od liturgii do teatru (Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym

Zmartwychwstaniu Pańskim).

2

6) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Włochy.

Castelvetro Ludovico, Poetyka Arystotelesa: przełożona i skomentowana;

Denores Giason, Rozprawa o zasadach (...);

Goldoni Carlo, Pamiętniki;

Guarini Giovan Battista, Kompendium poezji tragikomicznej;

Robortello Francesco, Wyłożenie wszystkiego, co się tyczy sztuki komedii;

Scaligero Giulio Cesare, Poetyka w siedmiu księgach;

Trissino Gian Giorgio. Piąta i szósta część Poetyki.



2

7) Zapustny śmiech i świat na opak odwrócony: komedia dworska (P. Baryka, Z chłopa

król).

2

8) Miłość rodem z barokowej idylli (S.H. Lubomirski, Ermida, królewna pasterska). 2

9) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Francja.

Aubignac François Hédelin d’, Praktyka teatru;

Boileau-Despréaux Nicolas, Sztuka poetycka;

Beaumarchais Pierre Augustin Carron de, Przedmowa do Wesela Figara;

Chapelain Jean [Poglądy Akademii na temat Cyda; Pismo o regule dwudziestu czterech

godzin];

Corneille Pierre [Rozprawa o użyteczności oraz o częściach składowych utworu

3

72

dramatycznego; Rozprawa o tragedii i sposobach podporządkowania jej

prawdopodobieństwu lub konieczności; Rozprawa o trzech jednościach: akcji, czasu,

miejsca];

La Bruyère Jean de, Charaktery, czyli Obyczaje naszych czasów;

Marmontel Jean François [Dramat; Jedności];

Mercier Louis Sebastian, O teatrze, czyli Nowa próba sztuki dramatycznej;

Molière [Krytyka Szkoły żon; Improwizacja w Wersalu; Przedmowa do Świętoszka];

Peletier du Mans, Jacques Sztuka poetycka;

Racine Jean [Pierwsza przedmowa do Andromachy; Przedmowa do Ifigenii; Przedmowa

do Fedry];

Ronsard Pierre de, Druga przedmowa do Francjady. Do uczonego czytelnika;

Rousseau Jean Jakub, Julia, czyli Nowa Heloiza;

Saint-Evremond Charles de, O tragedii starożytnej i nowoczesnej;

Trublet Nicolas, O tragedii i komedii;

Voltaire [Rozprawa o tragedii. Wstęp do Brutusa; Listy o Anglikach, albo Listy

filozoficzne; Dysertacja o tragedii. Wstęp do Semiramidy; Komentarz do Corneille’a].



10) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Polska.

Bogusławski Wojciech, Uwagi nad Ojcem familii;

Czartoryski Adam Kazimierz, Przedmowa do Panny na wydaniu;

Dmochowski Franciszek Ksawery, Sztuka rymotwórcza;

Golański Filip Neriusz, O wymowie i poezji;

Krasicki Ignacy O regułach sztuki dramatycznej;

Sarbiewski Maciej Kazimierz, O tragedii i komedii, czyli Seneka i Terencjusz;

Wężyk Franciszek, O poezji dramatycznej.



2

11) Repertuar sceny narodowej w XVIII w. (A.K. Czartoryski, Kawa; F. Zabłocki, Król

w kraju rozkoszy; W. Bogusławski, Henryk VI na łowach).

4

12) Tragedia neoklasycystyczna (A. Feliński, Barbara Radziwiłłówna). 2

13) Wybór źródeł do dziejów tradycji dramatycznych. Niemcy.

Goethe Johann Wolfgang [Na dzień Szekspira; Wstęp do Nowa rozprawa o sztuce

teatralnej; O poezji epickiej i dramatycznej; List do p. Schillera; Bez końca o Szekspirze];

Herder Johann Gottfried, Szekspir;

Lenz Jakob Michael Reinhold, Uwagi o teatrze;

Lessing Gotthold Ephraim [Dramaturgia hamburska; O poezji dramatycznej];

Opitz Martin, Księga o poezji niemieckiej;

Schiller Friedrich [Przedmowa do Zbójców; O sztuce tragicznej; O poezji naiwnej

i sentymentalnej; Z listów do Goethego].



2

14) Romantyczny upiór wchodzi na scenę (A. Mickiewicz, Dziady cz. IV). 2

Metody

dydaktyczne

elementy metody podającej/ heureza/ analiza i interpretacja tekstów źródłowych/ utworów literackich

oraz wybranych adaptacji teatralnych i filmowych

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Ocena formatywna:

F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący, aktywności, zrozumienia

omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie wyników

73

własnych badań itp.).


P1. Ocena z samodzielne opracowanego wybranego zagadnienia (na podstawie wskazanej

bibliografii) oraz kolokwium na koniec semestru (obejmuje tematykę wszystkich zajęć)*.

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym sylabusie efektów

kształcenia.

Metody

i kryteria

oceny


IXC8/L_

W01

Student/ka nie

potrafi przywołać

reprezentatywnyc

h dzieł

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwiczeń)

przynależnych do

właściwych epok.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

przywołuje

reprezentatywne

dzieła

dramatyczne

(omawiane

podczas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych epok.

Student/ka

przywołuje

większość

reprezentatywnyc

h dzieł

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwiczeń)

przynależnych do

właściwych epok.

Student/ka

samodzielnie

przywołuje

wszystkie

reprezentatywne

dzieła

dramatyczne

(omawiane

podczas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych epok.

IXC8/L_

W02

Student/ka nie

potrafi przywołać

wybranych teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwiczeń)

przynależnych do

właściwych epok.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

przywołuje

wybrane teorie

dramatyczne

(omawiane

podczas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych epok.

Student/ka

przywołuje

większość teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas ćwiczeń)

przynależnych do

właściwych epok.

Student/ka

samodzielnie

przywołuje

wszystkie teorie

dramatyczne

(omawiane

podczas ćwiczeń)

przynależne do

właściwych epok.

IXC8/L_

W03

Student/ka nie

rozróżnia

terminologii

teoretycznoliterac

kiej niezbędnej

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

dramatycznych

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

rozróżnia

terminologię

teoretycznoliterac

ką niezbędną

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

dramatycznych

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

rozróżnia

większość

terminów

teoretycznoliterac

kich niezbędnych

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

dramatycznych

omawianych

podczas ćwiczeń.

Student/ka

samodzielnie

rozróżnia

wszystkie terminy

teoretycznoliterac

kie niezbędne

w procesie

analizy

i interpretacji

dzieł

dramatycznych

omawianych

podczas ćwiczeń.

IXC8/L_

W04

Student/ka nie

rozróżnia

konwencji

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

Student/ka

rozróżnia

większość

Student/ka

samodzielnie

rozróżnia

74

teatralnych

i gatunków

dramatycznych

(od wieku XV po

pierwsze trzy

dekady XIX

stulecia).

rozróżnia

konwencje

teatralne

i gatunki

dramatyczne (od

wieku XV po

pierwsze trzy

dekady XIX

stulecia).

konwencji

teatralnych

i gatunków

dramatycznych

(od wieku XV

po pierwsze trzy

dekady XIX

stulecia).

wszystkie

konwencje

teatralne

i gatunki

dramatyczne (od

wieku XV

po pierwsze trzy

dekady XIX

stulecia).

IXC8/L_

U01

Student/ka nie

potrafi wskazać

dzieł

dramatycznych

należących do

kanonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromanty

cznego.

Student/ka

potrafi

w pojedynczych

przypadkach

wskazać

dramatyczne

należące do

kanonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromanty

cznego.

Student/ka

potrafi wskazać

większość dzieł

dramatycznych

należących do

kanonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromanty

cznego.

Student/ka

samodzielnie

potrafi wskazać

wszystkie dzieła

dramatyczne

należące do

kanonu dramatu

staropolskiego,

oświeceniowego

i wczesnoromanty

cznego.

IXC8/L_

U02

Student/ka nie

potrafi umieścić

poszczególnych

dzieł i nurtów

artystycznych we

właściwym

kontekście

historycznym

i kulturowym.

Student/ka

w pojedynczych

przypadkach

umieszcza

poszczególne

dzieła i nurty

artystyczne

we właściwym

kontekście

historycznym

i kulturowym.

Student/ka

w większości

przypadków

umieszcza

poszczególne

dzieła i nurty

artystyczne

we właściwym

kontekście

historycznym

i kulturowym.

Student/ka

samodzielnie

umieszcza

wszystkie

poszczególne

dzieła i nurty

artystyczne

we właściwym

kontekście

historycznym

i kulturowym.

IXC8/L_

U03

Student/ka nie

potrafi

analizować

i interpretować

tekstów

dramatycznych

z uwzględnieniem

teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas zajęć).

Student/ka potrafi

w dostatecznym

stopniu

analizować

i interpretować

teksty

dramatyczne

z uwzględnieniem

teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas zajęć).

Student/ka potrafi

w dobrym stopniu

analizować

i interpretować

teksty

dramatyczne

z uwzględnieniem

teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas zajęć).

Student/ka

samodzielnie

potrafi w bardzo

dobrym stopniu

analizować

i interpretować

teksty

dramatyczne

z uwzględnieniem

teorii

dramatycznych

(omawianych

podczas zajęć).

IXC8/L_

U04

Student/ka nie

potrafi

prowadzić

Student/ka potrafi

na dostatecznym

poziomie

Student/ka potrafi

na dobrym

poziomie

Student/ka potrafi

samodzielnie

na bardzo dobrym

75

dyskusji nad

sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych

dramatopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście

dramatycznym.

prowadzić

dyskusję nad

sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych

dramatopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście

dramatycznym.

prowadzić

dyskusję nad

sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych

dramatopisarzy

i jego estetyczną

wykładnią

w tekście

dramatycznym.

poziomie

prowadzić

dyskusję nad

sposobem

widzenia świata

realnego przez

wybranych

dramatopisarzy

i jego estetyczną

wykładnię

w tekście

dramatycznym.

IXC8/L_

U05

Student/ka nie

potrafi łączyć

zjawisk i nurtów

teatru polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze

europejskim.

Student/ka potrafi

w dostatecznym

stopniu łączyć

zjawiska i nurty

teatru polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze

europejskim.

Student/ka potrafi

w dobrym stopniu

łączyć zjawiska

i nurty teatru

polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze

europejskim.

Student/ka

samodzielnie

potrafi w bardzo

dobrym stopniu

łączyć zjawiska

i nurty teatru

polskiego

z procesami

zachodzącymi

w teatrze

europejskim.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz

punktach

ECTS


nakład pracy

studenta

Ćwiczenia 30 godz.


Czytanie lektur i samodzielna analiza tekstów źródłowych 22 godz.

Oglądanie adaptacji teatralnych lub filmowych (powstałych

w oparciu o prezentowane podczas zajęć teksty dramatyczne)

13 godz.

Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 20 godz.


Przygotowanie do zaliczeniowego kolokwium 12 godz.

SUMA GODZIN 120


Język

wykładowy

polski

Praktyki nie dotyczy

76

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Literatura Literatura podmiotowa:

Baryka P., Z chłopa król: komedia dworska, posłowie W. Walecki, Wrocław 1992.

Baryka P., Z chłopa król, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański, t. 4, Warszawa 1961.

Bogusławski W., Henryk VI na łowach, oprac. Z. Wołoszyńska, Wrocław 1964, BN I, nr 153.

Czartoryski A.K., Kawa, w: Komedie, oprac., Z. Zahrajówna, Warszawa 1955.

Feliński A., Barbara Radziwiłłówna, w: Polska tragedia neoklasycystyczna, wybór i oprac. D.

Ratajczakowa, Wrocław 1988, BN I, nr 260.

Lubomirski S.H., Ermida, królewna pasterska, w: Dramaty staropolskie, oprac. J. Lewański,

t. 5, Warszawa 1961.

Mickiewicz A., Dziady cz. IV, w: Dziady, posłowie J.M. Rymkiewicz, Warszawa 1998.

Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu Pańskim, oprac. J. Okoń,

Wrocław 1971, BN I, nr 201.

O dramacie. Wybór źródeł do dziejów teorii dramatycznych, pod red. E. Udalskiej, Warszawa

1989.

Zabłocki F., Król w kraju rozkoszy, tekst ustaliła, wstępem i objaśnieniami opatrzyła

J. Pawłowiczowa, Kraków 1973, BN I, nr 214.

Literatura przedmiotowa:

Bar A., Czartoryski jako teoretyk i historyk dramatu, „Pamiętnik Literacki” 1930.

Bieńkowski Z., Gatunki dramatyczne w okresie staropolskim, „Ruch Literacki” 1970, z. 2.

Budzykowa H., W sprawie chronologii niektórych utworów literatury mieszczańskiej XVII w.,

„Pamiętnik Literacki” 1951, s. 242-250.

Dopart B., Dziady Adama Mickiewicza: poemat, adaptacje, tradycje, Kraków 1999.

Dramaty Franciszka Zabłockiego: interpretacje, pod red. M. Cieńskiego i T. Kostkiewiczowej,

Wrocław 2000.

Fiegut R., Patos klasycznie przytłumiający. O Barbarze Radziwiłłównie Felińskiego,

„Pamiętnik Literacki” 1973, z. 2.

Lewański J., Dramat i teatr średniowiecza i renesansu w Polsce, Wrocław 1981.

Libera Z., Barbara Radziwiłłówna, w: Literatura, komparatystyka, folklor. Księga poświęcona

J. Krzyżanowskiemu, Warszawa 1968.

Łukaszewicz J., Drama mieszczańska w twórczości Franciszka Zabłockiego, „Prace

Polonistyczne” 2005, seria 60, s. 85-100.

Łukaszewicz J., Dramaty Franciszka Zabłockiego jako przekłady i adaptacje, Wrocław 2006.

Kallenbach J., Czwarta część Dziadów Adama Mickiewicza: studium porównawcze, Kraków

1888.

Kielski B., O wpływie Moliera na rozwój komedii polskiej, „Rozpr. AU Wydz. Filolog.” 1907,

t. 42.

Krawczykowski Z., Henryk VI na łowach na tle epoki, „Scena Wrocławska” 1950, nr 3.

Kuchowicz Z., Barbara Radziwiłłówna, Łódź 1976.

Krzyżanowski J., Dramaturgia Polski renesansowej, w: J. Krzyżanowski, W wieku Reja

i Stańczyka, Warszawa 1958.

Od Arystotelesa do Goethego: poetyki, manifesty, komentarze, wyd. 2 popr. i uzup., pod red.

E. Udalskiej, Katowice 2001.

Okoń J., O kilku przekazach tekstu Historii o chwalebnym Zmartwychwstaniu..., Wrocław

1965.

Okoń J., Wstęp do: Mikołaj z Wilkowiecka, Historyja o chwalebnym Zmartwychwstaniu

Pańskim, Wrocław 1971, BN I, nr 201.

Ozimek S., Kto to był Theatralski?, „Pamiętnik Teatralny” 1956, z. 2/3.

Pavis P., Słownik terminów teatralnych, oprac. S. Świątek, Warszawa 1998.

Polańczyk D., II i IV część Dziadów Adama Mickiewicza, Lublin 2006.

77

Problemy teorii dramatu i teatru, wybór i oprac. J. Degler, wyd. 2 zmien. i uzup., Wrocław

2003.

Przybylski R., Testament zamordowanego Królestwa, w: R. Przybylski, Klasycyzm czyli

Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

Ratajczakowa D., Komedia oświeconych 1752-1795, Warszawa 1993.

Ratajczakowa D., Wstęp do: Polska tragedia neoklasycystyczna, Wrocław 1988, BN I, nr 260.

Roszkowska W., Włoski rodowód komedii S[tanisława] H[erakliusza] Lubomirskiego, Wrocław

1960.

Rozmowy o Dziadach, pod red. B. Kuczery-Chachulskiej i M. Prussak, Warszawa 2005.

Rutkowska M., Terminologia dramatu i teatru w polskim oświeceniu, Poznań 2007.

Rudnicka J., Relacje o warszawskich przedstawieniach Henryka VI na łowach z 1792 r.,

„Pamiętnik Teatralny” 1960, z. 1.

Stanisław Herakliusz Lubomirski – twórca i dzieła, pod red. A. Karpińskiego, Warszawa 2004.

Stasiewicz K., Walory artystyczne języka komedii Stanisława Herakliusza Lubomirskiego,

„Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1991, z. 230, s. 27-56.

Stoff A., Formy wypowiedzi dramatycznej, Toruń 1985.

Szyjkowski M., Dzieje nowożytnej tragedii polskiej. Typ pseudoklasyczny (1661-1831), Kraków

1920, s. 48-52.

Ślaski J., Dawny dramat polski w reprintach, „Nowe Książki” 1993, nr 8.

Wierzbicka K., Życie teatralne w Warszawie za Stanisława Augusta, Warszawa 1949.

Windakiewicz S., Teatr polski przed powstaniem sceny narodowej, Kraków 1921.

Wołoszyńska Z., Wojciech Bogusławski wobec wzorów dramaturgii zachodnioeuropejskiej

(Bogusławski a twórczość Vittorio Alfierego), „Acta Universitatis Wratislaviensis” 1991, nr

1368, s. 229-241.

Wołoszyńska Z., Wstęp do: Komedia obyczajowa warszawska, t. 1, Warszawa 1960.

Wołoszyńska Z., Wstęp do: W. Bogusławski, Henryk VI na łowach, Wrocław 1964, BN I, nr

153. Wprowadzenie do nauki o teatrze, wybór i oprac. J. Degler, Wrocław 1974.

Wydrych M., Stanisław Herakliusz Lubomirski – komediopisarz. Rozpoznanie tematu,

„Kieleckie Studia Filologiczne” 1994, t. 8, s. 149-163.

Zahrajówna Z., Wstęp do: A.K. Czartoryski, Komedie, Warszawa 1955.

Zielińska M., Opowieść o Gustawie i Maryli czyli Teatr, życie i literatura, Warszawa 1998.

IXC9/L. LITERATURA I HISTORIA:


(1) Nazwa przedmiotu Literatura i historia

(2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej,

Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu

(3) Kod przedmiotu IXC9/L

(4) Studia,



78

(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 3

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr Kazimierz Surowiec

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej

( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu

dr Kazimierz Surowiec

(9)Cele zajęć z przedmiotu

C1. Poszerzenie wiedzy studentów o związki literatury i historii;

C2. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji wybranych tekstów literackich, których

istotne tworzywo stanowi tkanka historyczna;

C3. Kształcenie rozumienia odmienność literackiej kreacji od zapisu historycznego

i ujęcia historiograficznego.

(10) Wymagania wstępne Znajomość historii Polski oraz historii literatury polskiej

na poziomie akademickim


Wiedza:

K2A_W08 - ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach

studiowanych dyscyplin w ramach kierunku studiów

z innymi dyscyplinami naukowymi w obszarze nauk

humanistycznych, tj. historią, historią sztuki, filozofią

oraz innymi kierunkami filologicznymi, pozwalającą

na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin

naukowych.

Umiejętności:

K2A_U07 - wykrywa skomplikowane zależności

i powiązania między dziedzinami nauki w ramach kierunku

filologia polska a innymi dziedzinami w obszarze nauk

humanistycznych;

K2A_U08 - wykrywa skomplikowane zależności między

procesami społecznymi i kulturowymi a literaturą

i zmianami językowymi.


K2A_K01- zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i posiadanych umiejętności i rozumie perspektywy dalszego

rozwoju.


79

Ćwiczenia audytoryjne, 30 godz.


1. Pisarz wobec historii 2

2. Dzieło literackie jako źródło historyczne 2

3. Legenda historyczna i literacka powstania listopadowego. A. Mickiewicz, Śmierć

pułkownika; J. Słowacki, Sowiński w okopach Woli

2

4. Społeczeństwo wobec powstania styczniowego – E. Orzeszkowa, Gloria victis;

S. Żeromski, Rozdziobią nas kruki, wrony…

4

5 Literatura piękna jako dokument obyczajów – B. Prus, Lalka 2

6 Prawda dziejowa i prawda artystyczna w Quo vadis H. Sienkiewicza 4

7 Hymn niepodległości: M. Konopnicka, Rota 2

8 Literacki dyskurs o sprawach Polaków – S. Wyspiański, Wesele 2

9 „Najdumniejsza z pieśni” – T. Biernacki, My, Pierwsza Brygada;

A. T. Hałaciński, My, Pierwsza Brygada

2

10 Literackie mity osobowe - A. Kowalski, Rapsod o pułkowniku Leopoldzie Lisie-

Kuli

2

11 Legenda żołnierska - K.I. Gałczyński, Pieśń o żołnierzach z Westerplatte 2

12 Historia i literatura – Krzysztof Kamil Baczyński, Historia 2

13 Władza i naród - E. Lipska, Egzamin 2

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja,

referaty studenckie

(15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca)


prowadzący , aktywność na ćwiczeniach, zrozumienie

omawianej tematyki przedmiotu;

F2. Ocena p[przygotowania indywidualnego (np.

80

przygotowanie referatu).

Ocena podsumowująca


cząstkowych.

Wskazane oceny odnoszą się do wszystkich założonych

w sylabusie efektów kształcenia.

(16) Metody i kryteria oceny Aktywność

Oceniana każdorazowo na zajęciach – można uzyskać

maksymalnie 3 punkty (dodatkowe punkty otrzymuje się za

przygotowanie referatu – są to 1 do 3 punktów za każdy

referat w zależności od jego oceny).

Ocena podsumowująca

Poniżej 50% punktów – ocena niedostateczna, 50-60% -

ocena dostateczna, 60-70% - ocena dostateczna plus, 70-80-

% - ocena dobra, 80-90% - ocena dobra plus, powyżej 90%

- ocena bardzo dobra

(17) Całkowity nakład pracy studenta



ECTS

Aktywność Liczba godz./

nakład pracy studenta

ćwiczenia 30 godz.


czas na napisanie referatu 10 godz.

SUMA GODZIN 100



(19) Praktyki zawodowe w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się


M. Adamiec, Ewa Lipska, „Egzamin”, [w:] Czytamy polskie

wiersze współczesne, Wydawnictwo Harmonia, Warszawa

1998.

J. Bachórz, Wstęp, [w:] B. Prus, Lalka, Wrocław –

Warszawa – Kraków 1991, t. I.

Dziedzictwo literackie powstania styczniowego, red.

J. Z. Jakubowski, J. Kulczycka-Saloni, S. Frybes,

81

Warszawa 1964.

Dzieło literackie jako źródło historyczne,

red. Z. Stefanowska i J. Sławiński, Warszawa 1978.

A. Hutnikiewicz, Ojczyzna to „najpierwszy obowiązek”

Polaków, [w:] Żeromski, Warszawa 1987.

M. Janion, M. Żmigrodzka, Mit i historia, [w:] Romantyzm

i historia, Warszawa 1978.

Cz. Kłak, Polski Leonidas, Warszawa 1986 [tu: Żołnierz

bez skazy]

Z. Kuderowicz, Filozofia dziejów, Warszawa 1983.

H. Markiewicz, Literatura i historia, Kraków 1994.

H. Markiewicz , Fikcja w dziele literackim a jego zawartość

poznawcza, [w:] Prace wybrane, t. 3, Kraków 1996.

J. Nowakowski, Wstęp, [w:] S. Wyspiański, Wesele,

Wrocław – Warszawa – Kraków 1984, BN, seria I, nr 218.

Poezja polska. Interpretacje, red. K. Heska-Kwaśniewicz

i B. Zeler, Wydawnictwo „Książnica”, Katowice 2000.

Poezja powstania listopadowego, wybrał i oprac.

A. Zieliński, Wrocław – Kraków 1971, Zakład Narodowy

im. Ossolińskich

A. Romanowski, „My, Pierwsza Brygada”. Powstanie

pieśni – przemiany – recepcja społeczna, „Pamiętnik

Literacki” 1988, z. 2.

J. Sławiński, Lektura dzieła a wiedza historyczna, [w:]

Dzieło literackie jako źródło historyczne, red. Z.

Stefanowska,

J. Sławiński, Warszawa 1978.

Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz

i A. Kowalczykowa, Wrocław 1994.

K. Surowiec, Legenda Leopolda Lisa-Kuli w literaturze

międzywojennej, [w:] Między biografią, literaturą a

legenda, red. M. Stanisz i K. Maciąg, Wydawnictwo

Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów 2010

T. Żabski, Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Quo vadis. Powieść

z czasów Nerona, Wrocław 2002 (BN I 298).


J. Detko, Literatura – los narodu – świadomość narodowa,

[w:] Historia i świadomość narodowa, Warszawa 1970

M. Janion, Reduta. Romantyczna poezja

niepodległościowa, Kraków 1979.

Literatura i historia. Interpretacje, red. T. Bujnicki i I.

Opacki, Warszawa – Katowice – Kraków 1982.

Literatura wobec historii, pod red. J. Leszczyny, Katowice

2005.

A. Romanowski , „Przed złotym czasem”. Szkice o poezji

i pieśni patriotyczno-wojennej lat 1908 – 1918, Kraków

1990.

82

IXC10/L. LITERATURA I MITY:


Nazwa przedmiotu Literatura i mity

Nazwa jednostki


Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu

i Pozytywizmu


Studia


Filologia Polska drugiego stopnia Studia stacjonarne



Imię i nazwisko


Dr hab. prof. UR Joanna Rusin

(Imię i nazwisko osoby



z przedmiotu

Dr hab. prof. UR Joanna Rusin, Dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg


C.1. Pogłębienie umiejętności samodzielnej analizy wybranych tekstów literackich

C.2. Sytuowanie analizowanych tekstów w kontekście mitów i mitologii (Wymagania

wstępne

Zaliczenie egzaminów z wszystkich epok literackich na pierwszym stopniu studiów

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC10/L_W05 student/ka ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury

i mitów/mitologii

IXC10/L_W03 student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat mitów grecko-rzymskich

oraz wybranych mitów biblijnych

Umiejętności:

IXC10/L_U05 student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i interpretować dzieła

83

literackie

IXC10/L_U06 student/ka posiada umiejętność merytorycznego argumentowania

z wykorzystaniem własnych poglądów


IXC10/L_K01 student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych

umiejętności



Treści programowe

Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć 2 godz.

Obecność mitu w dziejach człowieka 4 godz.

Lilla Weneda jako literacki mit o początkach narodu polskiego 4 godz.

Aryman nad brzegami Niemna. Walka dobra ze złem w Chamie Elizy Orzeszkowej 4 godz.

Dziurdziowie w świetle mitu i rytuału kozła ofiarnego. Problem zbrodni i kary 4 godz.

Placówka. Losy Ślimaka jako kolejne wcielenie Hioba 4 godz.

Polskie mity narodowe; mit powstania i powstańca. Analiza poematu Lituania Marii

Konopnickiej (z odniesieniem do innych znanych tekstów romantyzmu i pozytywizmu) oraz

kartonów Grottgera

4 godz.

Świat pogański i chrześcijański w Quo vadis. Dobro zwyciężające zło, miłość zwyciężająca

śmierć

4 godz.

Suma:

Metody

dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstu literackiego, praca w grupach, dyskusja, samodzielna praca

studenta

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

- zaliczenie z oceną kolokwium

Metody i kryteria Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

84

oceny Efekt 1

(IXC10/

L_W05)

student/ka nie

ma

pogłębionej

wiedzy

o powiązaniac

h literatury

i mitów/mitolo

gii

student/ka

posiada ogólną

pogłębioną

wiedzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologii

student/ka

posiada dobrze

pogłębioną

wiedzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologii

student/ka

posiada bardzo

dobrze

pogłębioną

wiedzę

o powiązaniach

literatury

i mitów/mitologii

Efekt 2

(IXC10/

L_W03)

student/ka nie

ma

uporządkowan

ej wiedzy

na temat

mitów grecko-

rzymskich

oraz

wybranych

mitów

biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

ogólną wiedzę

na temat mitów

grecko-rzymskich

oraz wybranych

mitów biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

dobrą wiedzę

na temat mitów

grecko-rzymskich

oraz wybranych

mitów biblijnych

student/ka ma

uporządkowaną

bardzo dobrą

wiedzę na temat

mitów grecko-

rzymskich oraz

wybranych mitów

biblijnych

Efekt 3

(IXC10/

L_U05)

student/ka nie

potrafi

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretować

dzieł

literackich

student/ka potrafi

w sposób ogólny

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretować

dzieła literackie

student/ka potrafi

w sposób dobry

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretować

dzieła literackie

student/ka potrafi

w sposób bardzo

dobry rozpoznać,

krytycznie

analizować

i interpretować

dzieła literackie

Efekt 4

(IXC10/

L_U06)

student/ka nie

posiada

umiejętności

merytoryczneg

o

argumentowan

ia

z wykorzystani

em własnych

poglądów

student/ka

posiada ogólną

umiejętność

merytorycznego

argumentowania

z wykorzystaniem

własnych

poglądów

student/ka

posiada dobrą

umiejętność

merytorycznego

argumentowania

z wykorzystaniem

własnych

poglądów

student/ka

posiada bardzo

dobrą umiejętność

merytorycznego

argumentowania

z wykorzystaniem

własnych

poglądów

Efekt 5

(IXC10/

student/ka nie

zna zakresu

posiadanej

student/ka zna

w stopniu

ogólnym zakres

student/ka zna

w stopniu dobrym

zakres posiadanej

student/ka zna

w stopniu bardzo

dobrym zakres

85

L_K01) przez siebie

wiedzy

i posiadanych

umiejętności

posiadanej przez

siebie wiedzy

i posiadanych

umiejętności

przez siebie

wiedzy

i posiadanych

umiejętności

posiadanej przez

siebie wiedzy

i posiadanych

umiejętności

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS


ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń

55 godz.


SUMA GODZIN 90


Język wykładowy Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

-



16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Mitologia. Mity i legendy świata, zbior. (PWN), Warszawa 2009. J. Parandowski, Mitologia, wyd. dowolne. L. Kołakowski, Obecność mitu, wyd. dowolne. K. Armstrong, Krótka historia mitu, Kraków 2005. J. Maślanka, Literatura a dzieje bajeczne, wyd. dowolne. C. Zalewski, Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesława Prusa i Elizy Orzeszkowej, Kraków 2005. 51 M. Gloger, Aryman nad brzegami Niemna. „Cham” Elizy Orzeszkowej jako manichejska parabola [W:], Literatura i sztuka drugiej połowy XIX wieku. Światopoglądy – postawy – tradycje, red. Barbara Bobrowska, Stanisław Fita, Jakub A. Malik, Lublin 2004, s. 307-338. M. Ursel, Wstęp do: J. Słowacki, Lilla Weneda, wyd. 2, Wrocław 1986. Wokół „Biblii”. Z ks. Józefem Tischnerem rozmawia Ewelina Puczek, Kraków 2005. Inspiracje i motywy biblijne w literaturze pozytywizmu i Młodej Polski, red. H. Filipkowska, S. Fita, Lublin 1999. A. Kamieńska, Twarze Księgi, wyd. dowolne. H. Samsonowicz, O „historii prawdziwej”. Mity, legendy i podania jako źródło historyczne, Gdańsk 1997. T. Żabski, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Quo vadis, BN, nr 298, Wrocław 2002. Z Rzymu do Rzymu, pod red. J. Axera przy współpracy M. Bokszczanin, Warszawa 2002. M. Kosman, Na tropach bohaterów „Quo vadis”, Warszawa 1998.

86

J. Prokop, Szczególna przygoda żyć nad Wisłą. Studia i szkice literackie, Londyn 1985. W. Kopaliński, Słownik symboli, wyd. dowolne. W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, wyd. dowolne. J. Strzelczyk, Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian, wyd. 2 popr. i uzupełnione, Poznań 2007.

IXC11/L. LITERATURA I FILOZOFIA:


(1) Nazwa przedmiotu Literatura i filozofia

(2) Nazwa jednostki prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury

Romantyzmu i Pozytywizmu


(4) Studia


Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, literaturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II semestr IV

(7) Imię i nazwisko koordynatora

przedmiotu

Dr hab. prof. UR Marek Stanisz

(8) Imię i nazwisko osoby

prowadzącej (osób prowadzących)


Dr hab. prof. UR Marek Stanisz, dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab.

prof. Kazimierz Maciąg, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Kazimierz

Surowiec, dr Mariusz Chrostek


C 1. Pogłębienie wiedzy literaturoznawczej uzyskanej na poziomie licencjackim.

C 2. Pogłębienie i rozszerzenie wiedzy filozoficznej uzyskanej na poziomie licencjackim.

C 4. Doskonalenie umiejętności analizy i interpretacji dzieł literackich (szczególnie w kontekście problematyki

filozoficznej).

C 4. Kształcenie umiejętności budowania dłuższych wypowiedzi ustnych.

C 5. Kształcenie umiejętności dostrzegania jedności i ciągłości kultury europejskiej.

87

(10)

Wymagania

wstępne

Znajomość historii literatury polskiej i europejskiej na poziomie studiów licencjackich.

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC11/L_W01: Student(ka) ma pogłębioną wiedzę o powiązaniach literatury z filozofią;

IXC11/L_W02: Student(ka) zna i rozumie zaawansowane metody analizy i interpretacji tekstów

literackich w kontekście tradycji filozoficznej.

Umiejętności:

IXC11/L_U01: Student(ka) nie umie posiada pogłębione umiejętności stosowania wiedzy

filozoficznej do analizy i interpretacji tekstów literackich;

IXC11/L_U02: Student(ka) wykrywa zależności między wiedzą o literaturze oraz filozofią;

IXC11/L_U03: Student(ka) potrafi precyzyjnie i poprawnie pod względem językowym

i logicznym wyrażać swoje myśli i poglądy w języku polskim.


IXC11/L_K01: Student(ka) rozumie znaczenie wiedzy filozoficznej dla własnych kompetencji

zawodowych oraz odczuwa potrzebę ciągłego poszerzania swojej wiedzy.


Ćwiczenia audytoryjne – 30 godz. (15 + 15 godz.)


Suma: 30 godz.

Ćwiczenia – problematyka (wariant I)

1. Zagadnienia wstępne: literatura i filozofia – granice i problemy wspólne. 4

2. Filozof w poszukiwaniu raju (na podst. Państwa Platona i Utopii Thomasa More’a (Morusa). 2

3. Filozofia genezyjska Juliusza Słowackiego w kontekście polskiego romantyzmu (na podst. Genezis

z Ducha i Króla-Ducha).

2

88

4. Bohater i temat Martwych dusz Mikołaja Gogola na tle filozofii. 2

5. Filozofia sztuki w twórczości Cypriana Norwida (Promethidion oraz wybrane wiersze, m.in.

Stolica, Larwa, Nerwy, Pióro).

2

6. Artysta wobec „umiłowania mądrości” (Henryk Sienkiewicz, Bez dogmatu). 2

7. Pozytywistyczna koncepcja człowieka na podstawie Pani Bovary Gustave’a Flauberta. 2

8. Pytania o sens człowieczeństwa na podstawie twórczości Josepha Conrada (powieści: Lord Jim

i Smuga cienia).

2

9. Człowiek wobec kategorii „czasu” (na podst. Czarodziejskiej góry Tomasza Manna). 2

10. Filozoficzne dylematy bohaterów opowiadań Jarosława Iwaszkiewicza (Brzezina, Panny z Wilka). 2

11. Filozoficzna materia prozy Brunona Schulza (na podst. Sklepów Cynamonowych). 2

12. Opowiadania profesora Tutki Jerzego Szaniawskiego: między literacką zabawą a mądrością

życiową.

2

13. Konteksty filozoficzne wybranych wierszy Zbigniewa Herberta (Uprawa filozofii, Tren

Fortynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes

mówi, Apollo i Marsjasz).

2

14. Filozoficzne wybory w twórczości Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (na podst. wybranych

opowiadań, m.in. Wieża, Zeszyt Williama Mouldinga, emeryta).

2

Suma godzin: 30

Ćwiczenia – problematyka (wariant II)

1. Wprowadzenie – tekst literacki a tekst filozoficzny: podobieństwa i różnice. Działy filozofii –

przypomnienie podstawowych informacji. Różne rodzaje wypowiedzi literackiej – pojęcie dyskursu

(dyskurs egzystencjalny, emocjonalny, filozoficzny itp.).

2

2. Podstawowe pytania filozoficzne i ich odzwierciedlenie w tekstach literackich – dyskusja.

Lektura obowiązkowa:

Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie].

Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008 [fragmenty].

2

3. Filozoficzność dzieła literackiego. Dyskusja na podstawie wybranych utworów literackich Alberta

Camusa, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, Zbigniewa Herberta.

2

4. Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? Dyskusja na podstawie dialogów Platona Ion 2

89

i Państwo (fragmenty).


Platon, Ion, Państwo (fragmenty).

Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.

Lektura zalecana:

Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad

językiem, Kraków 1984.

5. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (1). Czym jest światopogląd, a czym system

filozoficzny?


Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż, O istocie

filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987.

2

6. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (2). Teologia św. Tomasza z Akwinu w Boskiej

komedii Dantego.


Dante, Boska komedia [dowolne wydanie].

Św. Tomasz z Akwinu, fragmenty Summy teologicznej.

W. Tatarkiewicz, Św. Tomasz z Akwinu, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 1: Filozofia starożytna

i średniowieczna, [wyd. dowolne].

2

7. Systemy filozoficzne i światopoglądy a literatura (3). Kosmos Witolda Gombrowicza wobec

egzystencjalizmu.


W. Gombrowicz, Kosmos [dowolne wydanie];

W. Tatarkiewicz, Egzystencjalizm, [w:] tegoż, Historia filozofii, t. 3: Filozofia XIX wieku i współczesna [wyd.

dowolne].

Jean Paul Sartre – fragmenty dzieł: Byt i nicość, Mdłości, Egzystencjalizm jest humanizmem [do wyboru].

Lektura dodatkowa:

Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza,

przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.

2

8. Literatura a problemy teodycei. Wolter przeciw Leibnizowi.


2

90

Wolter, Kandyd [dowolne wydanie].

Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, przeł.

i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001 (fragmenty).

9. Literatura a ontologia i epistemologia – dyskusja nad podstawie wybranych wierszy Bolesława

Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta.


Wybrane wiersze Bolesława Leśmiana, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta.

2

10. Literatura a filozofia polityczna - Legenda o Wielkim Inkwizytorze F. Dostojewskiego.


Fiodor Dostojewski, Legenda o Wielkim Inkwizytorze [dowolne wydanie].

2

11. Literatura i etyka – Herbert wobec stoicyzmu.


Wiersze Zbigniewa Herberta: Uprawa filozofii, Tren Fortynbrasa, Przesłanie pana Cogito, Do Marka

Aurelego, Damastes z przydomkiem Prokrustes mówi, Kamyk.

2

12. Literatura i antropologia filozoficzna (1) – wizje człowieka w twórczości Adama Mickiewicza

i Cypriana Norwida.


Wybrane utwory poetyckie Adama Mickiewicza i Cypriana Norwida.

Lektura dodatkowa:

Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama Mickiewicza,

Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009.

2

13. Literatura i antropologia filozoficzna (2) – literackie i filozoficzne spory o istnienie człowieka.


Witold Gombrowicz, Ślub [dowolne wydanie].

Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.

2

14. Filozofia dramatu Józefa Tischnera.


Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012.

2

15. Literatura i aksjologia – o sposobach wartościowania dzieła literackiego. Dyskusja.


2

91

Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury, [w:] Filozofia i wielka

literatura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa Marzęckiego, Warszawa 2005

Suma godzin: 30

(14) Metody

dydaktyczne

Wykład, dyskusja, praca z tekstem, praca w grupach, przygotowywanie referatów

i prezentacji.

(15) Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia


Ćwiczenia: zaliczenie z oceną na podstawie ocen cząstkowych (wystawianych podczas trwania

zajęć).

F1: Ocena przygotowania do zajęć, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu,

umiejętności uczestnictwa w dyskusji (każdorazowo podczas trwania zajęć); (efekty

IXC11/L_W02).

F2: Ocena indywidualnych prezentacji (każdorazowo podczas trwania zajęć) (efekty

IXC11/L_U01).

Ocena podsumowująca: zaliczenie ustne.

P1: Efekty IXC11/L_W01, IXC11/L_U02, IXC11/L_U03, IXC11/L_K01.

(16) Metody

i kryteria

oceny


Efekt 1

(IXC11/

L_W01)

Student/ka nie

posiada

elementarnej

wiedzy na temat

powiązań literatury

i filozofii.

Student/ka posiada

elementarną wiedzę

na temat powiązań

literatury i filozofii.

Student/ka posiada

szczegółową wiedzę

na temat powiązań


Student/ka posiada

szczegółową

i pogłębioną wiedzę

na temat powiązań


Efekt 2

(IXC11/

L_W02)

Student/ka nie zna

i nie rozumie

zaawansowanych

metod analizy

i interpretacji

tekstów literackich

w kontekście

tradycji

filozoficznej.

Student/ka posiada

elementarną wiedzę

na temat

zaawansowanych

metod analizy

i interpretacji tekstów

literackich

w kontekście tradycji

filozoficznej.

Student/ka posiada

szczegółową wiedzę

na temat

zaawansowanych

metod analizy


literackich

w kontekście tradycji

filozoficznej.

Student/ka posiada

szczegółową

i pogłębioną wiedzę

na temat

zaawansowanych

metod analizy


literackich w kontekście

tradycji filozoficznej.

Efekt 3

(IXC11/

L_U01)

Student(ka) nie

umie zastosować

wiedzy filozoficznej

do analizy

i interpretacji

tekstów literackich.

Student(ka) posiada

elementarne

umiejętności

stosowania wiedzy

filozoficznej do

analizy i interpretacji

tekstów literackich.

Student(ka) umiejętnie

stosuje wiedzę

filozoficzną do analizy


literackich.

Student(ka) sprawnie

i umiejętnie stosuje

wiedzę filozoficzną do

analizy i interpretacji

tekstów literackich,

wykorzystując przy tym

bogatą literaturę

przedmiotu.

Efekt 4 Student(ka) nie Student(ka) wykrywa Student(ka) sprawnie Student(ka) sprawnie

92

(IXC11/

L_U02)

wykrywa zależności

między wiedzą

o literaturze oraz

filozofią.

najbardziej oczywiste

zależności między

wiedzą o literaturze

oraz filozofią.

wykrywa liczne



oraz filozofią.

wykrywa liczne



oraz filozofią

z wykorzystaniem

bogatej literatury

przedmiotu.

Efekt 5

(IXC11/

L_U03)

Student/ka nie

potrafi przedstawić

precyzyjnego

i poprawnego

logicznie oraz

językowo

wystąpienia

ustnego na tematy

związane

z zależnościami

między literaturą

i filozofią.

Student/ka

przedstawia

wystąpienie ustne

na tematy związane

z zależnościami

między literaturą

i filozofią.

Dopuszczalne jest

sporadyczne

popełnianie błędów

językowych oraz

logicznych.

Student/ka

przedstawia precyzyjne

i poprawne logicznie

oraz językowo

wystąpienie ustne

na tematy związane

z zależnościami między

literaturą i filozofią.

Student/ka z dużą

swobodą i dyscypliną

myślową przedstawia

precyzyjne i poprawne

logicznie oraz językowo

wystąpienie ustne

na tematy związane

z zależnościami między

literaturą i filozofią.

Efekt 6

(IXC11/

L_K01)

Student(ka) nie

rozumie znaczenia

wiedzy filozoficznej

dla własnych

kompetencji

zawodowych i nie

odczuwa potrzeby

ciągłego

poszerzania swojej

wiedzy

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla

własnych kompetencji

zawodowych

i odczuwa potrzebę

ciągłego poszerzania

swojej wiedzy w tym

zakresie.

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla


zawodowych i odczuwa

potrzebę ciągłego

poszerzania swojej

wiedzy w tym zakresie.

Student(ka) rozumie

znaczenie wiedzy

filozoficznej dla


zawodowych i odczuwa

potrzebę ciągłego

poszerzania swojej

wiedzy w tym zakresie.

Problematyka zaliczenia ustnego obejmuje zagadnienia omawiane na zajęciach.

(17) Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


ćwiczenia 30 godz.


lektura własna 37 godz.

przygotowanie do zaliczenia 20 godz.

zaliczenie 1 godz.

SUMA GODZIN 90


(18) Język

wykładowy

polski

(19) Praktyki Nie odbywają się w ramach tego przedmiotu.

93

zawodowe

w ramach

przedmiotu

(20) Literatura I. Teksty.

Wymagana dobra orientacja w literaturze polskiej i europejskiej.

A ponadto m.in.:

Arystoteles, Zachęta do filozofii [dowolne wydanie].

Platon, Państwo [dowolne wydanie].

Platon, Ion [dowolne wydanie].

Św. Tomasz z Akwinu, Summa teologiczna [fragmenty].

Gottfried Wilhelm Leibniz, Teodycea. O dobroci Boga, wolności człowieka i pochodzeniu zła, przeł. i przypisami opatrzyła Małgorzata Frankiewicz, Warszawa 2001.

Jean Paul Sartre, Byt i nicość [wydanie dowolne].

Jean Paul Sartre, Mdłości [wydanie dowolne].

Jean Paul Sartre, Egzystencjalizm jest humanizmem [wydanie dowolne].

Witold Gombrowicz, Przeciw poetom, [w:] tegoż, Dziennik 1953-1956, Kraków 1988, s. 339-351.

II. Literatura przedmiotu – lektury zalecane.

Wiera Biełousowa, Związki niekonwencjonalne literatury i filozofii (Mikołaj Gogol, Wasilij Rozanow), Olsztyn 1999.

Tadeusz Bujnicki, Wstęp do: H. Sienkiewicz, Bez dogmatu, Wrocław 2002.

Stanisław Cywiński, Literatura a filozofia, Warszawa 1930.

Wilhelm Dilthey, Typy światopoglądów i ich rozwinięcie w systemach metafizycznych, [w:] tegoż, O istocie filozofii i inne pisma, tłum. i wstęp Elżbieta Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987.

Filozofia i wielka literatura. Hermeneutyka wybranych dzieł literackich, pod red. Józefa Marzęckiego, Warszawa 2005 [stąd m.in.: Maria Łojewska-Krawczyk. Filozoficzne aspekty wartościowania literatury; Lech Stachurski. Dwie estetyki: „Promethidion” C.K. Norwida w świetle poglądów Hegla i Kremera. A. Ideał, czyli piękno w sztuce analiza poglądów Hegla i Kremera, B. „Promethidion” C.K. Norwida na tle Listów z Krakowa J. Kremera; Marek Wykurz. Magiczny obraz substancjalnej rzeczywistości w „Sklepach Cynamonowych” B. Schulza].

Filozofia i literatura. Antologia tekstów, pod red. Anny Głąb, Warszawa 2011 [stąd m.in.: Anna Głąb, Wprowadzenie. O filozoficznych poszukiwaniach znaczenia literatury pięknej; Paweł Łuków, „Don Ki-chot”, czyli o kruchości zrealizowanego ideału moralnego i narodzinach etyki nowożytności; Ireneusz Ziemiński, Samobójstwo egzystencjalne. Dlaczego umarła Emma Bovary?; Anna Brożek, Jacek Jadacki, Między wierszami Cypriana Norwida; Stanisław Judycki, Czas i wieczność. Przesłanie „Czaro-dziejskiej góry” Tomasza Manna].

Alfred Gall, Humanizm performatywny. Polemika z filozofią w praktyce literackiej Witolda Gombrowicza, przekład Grzegorz Sowiński, Kraków 2011.

Alfred Gawroński, Dlaczego Platon wykluczył poetów z państwa? U źródeł współczesnych badań nad językiem, Kraków 1984.

Adrian Gleń, Bycie - słowo - człowiek: inspiracje heideggerowskie w literaturze, Opole 2007.

Konrad Górski, Literatura a prądy umysłowe: studia i artykuły literackie, Warszawa 1938.

Leszek Kołakowski, O co pytają nas wielcy filozofowie?, seria I-III, Kraków 2004-2008.

Alina Kowalczykowa, Wstęp do: Juliusz Słowacki, Krąg pism mistycznych, Wrocław 1997.

J. Rohoziński, Jarosław Iwaszkiewicz. Warszawa 1968 [Biblioteka „Polonistyki”].

Eugenia Łoch, Pierwiastki mityczne w opowiadaniach Jarosława Iwaszkiewicza, Rzeszów 1978

Aniela Kowalska, Wiersze Cypriana Kamila Norwida, Warszawa 1978.

Literackość filozofii - filozoficzność literatury, pod red. nauk. Barbary Sienkiewicz i Tomasza

94

Sobieraja, Warszawa 2009 [stąd m.in.: Erazm Kuźma, Figuralność literatury i filozofii; Tomasz Sobieraj, Przekroje realizmu. Z zagadnień ontologii i epistemologii literatury polskiego pozytywizmu; Maciej Gloger, Joseph Conrad wobec „filozofii życia”; Artur Jocz, Bruno Schulz, czyli o nieznośnym obcowaniu z nieupostaciowaną materią; Przemysław Czapliński, Wojna równości i braterstwa, albo literatura najnowsza w kontekście ideałów oświecenia].

Przewodnik po epokach. Lliteratura polska i obca, filozofia, sztuka. 1. Od antyku do oświecenia, 2. Od romantyzmu do współczesności, Marta Makowiecka, Mariusz Pawłowski, Warszawa 2005.

Mirosław Strzyżewski, Henryk Elzenberg i literatura, Toruń 2003.

Kazimierz Świegocki, wizje człowieka w poezji. Analiza antropologiczna twórczości Adama Mickiewicza, Cypriana Norwida i Bolesława Leśmiana, Warszawa 2009.

Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii [wydanie dowolne].

Józef Tischner, Filozofia dramatu, Kraków 2012.

Józef Tischner, Spór o istnienie człowieka, Kraków 1998.

Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna: studia, pod red. Michała Głowińskiego i Janusza Sławińskiego, Wrocław 1982.

Helena Zaworska, „Opowiadania” Jarosława Iwaszkiewicza, Warszawa 1985.

IXC12/L. WARSZTATY KRYTYCZNOLITERACKIE:


Nazwa przedmiotu Warsztaty krytycznoliterackie

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Literatury Polskiej

XX wieku


Studia


Filologia polska drugiego stopnia stacjonarne


Rok i semestr studiów II / semestr czwarty

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Magdalena Rabizo-Birek



Dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr

Magdalena Rabizo-Birek, dr Jan Wolski


95

C. 1. Zapoznanie studentów ze specyfiką gatunkową i stylistyczną różnych gatunków pisarstwa

krytycznego przez analizę i interpretację jej wybranych, modelowych przykładów;

C. 2. Przygotowanie studentów do samodzielnego napisania tekstu krytycznego w wybranym przez

nich gatunku;

C. 3. Poszerzenie znajomości współczesnej krytyki literackiej: twórczości jej wybitnych

przedstawicieli, próba zarysowania jej różnych odmian i nurtów (m.in. krytyka akademicka,

ideologiczna, hermeneutyczna, i in.).

Wymagania wstępne Znajomość historii i teorii literatury na poziomie studiów

licencjackich (poziom średnio zaawansowany); znajomość podstaw

wiedzy o krytyce literackiej, jej cechach dystynktywnych, formach

istnienia, gatunkach.

Efekty kształcenia

Wiedza:

XC12_W01 - student/ka dysponuje wiedzą pozwalającą

na rozpoznanie, nazwanie i charakterystykę najważniejszych

gatunków krytycznoliterackich

XC12_W02 - student/ka zna twórczość kilkunastu wybitnych

krytyków polskich i światowych

XC12_W03 - student/ka potrafi wymienić i scharakteryzować kilka

metodologii, szkół i odmian polskiej i światowej krytyki literackiej

Umiejętności:

XC12_U01- Student/ka analizuje i ocenia teksty

krytycznoliterackie, wskazując ich cechy formalne (gatunkowe,

stylistyczne, narracyjne), poznawcze oraz aksjologiczne

XC12_U02 - Student/ka potrafi napisać tekst krytycznoliteracki

realizujący cechy dystynktywne najważniejszych gatunków

krytycznoliterackich (recenzja, felieton, szkic, esej, rozmowa,

sprawozdanie, felieton, manifest, przedmowa)


XC12_K01 - student/ka rozumie konieczność pogłębiania wiedzy

z zakresu krytyki literackiej dla aktywizacji i poszerzania swoich

kompetencji w zakresie wiedzy o literaturze oraz kulturze polskiej

i powszechnej

XC12_K02 - student/ka relacjonuje w sposób krytyczny

przeczytane lektury, odnosi je do posiadanej wiedzy, potrafi o nich

dyskutować przyjmując argumenty innych dyskutantów

96

XC12_K03 - interesuje się najnowszą literaturą polską i światową

oraz potrafi krytycznie oceniać jej twory


Ćwiczenia warsztatowe –15 g. + 15 g. (S)

Treści programowe

1. Zapoznanie studentów z problematyką zajęć, ustalenie warunków zaliczenia przedmiotu – 1

godz.

2. Odmiany tekstów krytycznych: nota, recenzja – 1godz.

3. Odmiany tekstów krytycznoliterackich: sprawozdanie, reportaż –1godz.

4. Odmiany tekstów krytycznych: szkic, portret –2 godz.

5. Odmiany tekstów krytycznych: felieton, esej – 2 godz.

6. Odmiany tekstów krytycznych: rozmowa – 1 godz.

7. Odmiany tekstów krytycznych: teksty programowe, manifesty – 2 godz.

8. Odmiany tekstów krytycznych: eksklamacje, przedmowy – 1godz.

9. Wariacje na kanwie tekstów krytycznych, ekscentryczne realizacje tekstów krytycznych, np.

recenzja w formie wiersza, centonu, zapisu onirycznego, parodie i mistyfikacje tekstów

krytycznych – 2 godz.

10. Omówienie prac pisemnych studentów – 2 godz.

Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja,

elementy wykładu, prezentacje multimedialne

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Ocena formatywna (bieżąca):


prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej tematyki

przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć);

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie

prezentacji, przedstawienie własnej pracy pisemnej podczas

zajęć);


P1. Ocena łączna obejmująca ocenę pracy pisemnej

przedstawionej przez studenta (tekst krytycznoliteracki

w wybranym gatunku) i aktywności studenta podczas

zajęć*;

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich

97

założonych w niniejszym sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny




ECTS

Aktywność Liczba godzin/nakład

pracy studenta

Ćwiczenia 30 godz.


Konsultacje 4 godz.

czas na przygotowanie

pracy pisemnej

10 godz.

Czas na przygotowanie

prezentacji

6 godz.

SUMA GODZIN 80

Punkty ETCS 3



przedmiotu

Nie ma


1. „Kartografowie dziwnych podróży” wypisy z polskiej

krytyki literackiej XX wieku, red. i wstęp M. Wyka. (tam

teksty do wyboru, m.in. L. Flaszen, Nowy zoil, czyli

o schematyzmie; J. Kwiatkowski, Imiona prostoty, J.

Łukasiewicz, Zuzanna i starcy, K. Maliszewski, Co to

znaczy dzisiaj być polskim pisarzem? M. Stala, Czas, który

nastał po czasie marnym. O jednym wierszu Różewicza, W.

Szymborska, Johann Wolfgang Goethe „Powinowactwa

z wyboru);

2. H. Bereza, Aksjologia, Artyzm, Krytyka, Pryncypium.

Łaska, Pisanie [w:] tegoż, Pryncypia, Kraków 1993, s. 5-7,

25-34, 45-51.

3. D. Nowacki, Andrzej Stasiuk, „Opowieści galicyjskie”,

„Przez rzekę”, „Dukla” [w:] tegoż, Zawód: czytelnik,

Kraków 1999, s. 83-97.

4. J. Jarzębski, Widnokrąg, O.T. [w:] tegoż, Apetyt

na Przemianę, Kraków 1997, s. 90-96, 131-137.

98

5. C. Miłosz, Spiżarnia literacka (felietony do wyboru)

6. Teksty z kwartalnika „Fraza”, reprezentujące różne

gatunki krytyczne, np.: recenzja (J. Pasterski, Sanocka

„mojość” Szubera i Szulca, 2005, nr 3, s. 259-261; J.

Wolski, Być w continuum sprzeczności, 2001, nr 3; R.

Mścisz; Zwoływanie słów, uwalnianie wyobraźni, 2010, nr

2, s. 293-296; wspomnienia (2011, nr 1: H. Waniek, A.

Matuszkiewicz, M. Rabizo-Birek, Z. Ożóg, P. Sobolczyk,

D. Bugalski); esej (Z. Światłowski, Z Dziennika germanisty,

2010, nr 2, s. 242-255); szkic (M. Rabizo-Birek, Poetyckie

zbiory Jana Tulika 2011, nr 3-4, s. 50-56 lub tejże, Kilka

szkiców do portretu Bohdana Zadury, 2010, nr 2, s. 7-10);

sprawozdanie-relacja (Rzeszowska mafia w Krakowie

(raport tajnego agenta) 2008 nr 3-4, s. 340-343); felieton

(M. Kargul, Apokryf znaleziony w jajeczku, 2010, nr 2, s.

271); centon krytyczny (M. Czuku, Dowód z Jarniewicza,

2005, nr 4, s. 271-272); relacja-sprawozdanie (J. Wolski,

Ulica Poetycka w Zamościu, 2008, nr 1-2, s. 229-331; Z.

Ożóg, Festiwal Sztuk Krasnych w Krasnymstawie „Fraza”

2010, nr 2, s. 330-333).


1. M. P. Markowski, Czy możliwa jest poetyka eseju,

2. M. Stanisz, Przedmowy romantyków, Kraków 2007)

(tam: Przedmowa romantyczna jako przedmiot badań

literackich, s. 17-35).

3. A. Skrendo, Genologia Henryka Berezy (kilka wstępnych

ustaleń) [w:] Dyskursy krytyczne u progu XXI wieku.

Między rynkiem a uniwersytetem. Kraków 2007, s. 13-27.

4. R. Rorty, Wybawienie od egotyzmu: James i Proust jako

ćwiczenia duchowe (fragmenty), „Teksty Drugie” 2006, nr

3, s. 181-205.

99

IXC12/L. INTERPRETACJA I PRAGMATYKA ODBIORU

DZIEŁA LITERACKIEGO:


(1) Nazwa przedmiotu Interpretacja i pragmatyka odbioru dzieła

literackiego


przedmiot



(4) Studia


Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Przedmiot do wyboru

(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 4


przedmiotu

Dr Stanisław Dłuski


( osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu



zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu teorii odbioru dzieła

literackiego; wdrożenie ich do stosowania aparatury teoretycznoliterackiej w interpretacji

wybranych utworów z literatury XX i XX wieku

(10)

Wymagania

wstępne

Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana na wcześniejszych

etapach edukacji; wiedza z zakresu poetyki, teorii literatury, analizy

i interpretacji dzieła literackiego

100

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

W01: ma podstawową wiedzę o miejscu komunikacji literackiej

w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmiotowej

i metodologicznej;

W02: zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną

w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;

W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzących

podstawową problematykę teorii literatury i rozumie ich znaczenie dla

badań literaturoznawczych;

Umiejętności:

U01: potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu komunikacji literackiej;

U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące

formułowanie i analizę problemów badawczych w zakresie komunikacji

literackiej;

U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać prezentacji

opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie problemów

w zakresie „sztuki interpretacji” i komunikacji literackiej;


K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności

oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;

K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji

z zakresu „sztuki interpretacji”;


Ćwiczenia - 30 godzin



1. Miejsce komunikacji literackiej pośród nauk o literaturze; wstępny

przegląd problematyki „sztuki interpretacji”; omówienie lektur

i zasad zaliczenia.

4

101

2. Wirtualny odbiorca w strukturze utworu poetyckiego; 2

3. Zagadnienia interpretacji i wartościowania dzieła literackiego; 2

4. Komunikacja literacka jako sfera napięć 2

5. Dzieło literackie jako akt komunikacji 2

6. Odbiór, konotacje, styl 2

7. O konkretyzacji (na przykładzie wybranych utworów) 2

8. Świadectwa i style odbioru 2

9. Studium lektury: Miłosz czytany przez Aleksandra Fiuta 2

10. Kanony poetyckości i style historyczne 2

11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2

12. Grupa literacka a model poezji (analiza wierszy Skamandrytów) 6

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja,

praca w grupach


zaliczenia

Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi

(16) Metody i kryteria oceny

W zależności od punktacji, uzyskanej podczas

kolokwium:

50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% - ocena

+ dostateczna; powyżej 70-80% - ocena dobra; p

powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-100% -

ocena bardzo dobra.


Ocena stopnia komunikowania się na linii student-

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej

tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania

zajęć)



cząstkowych

(17) Całkowity nakład pracy 30 godz. ćwicz. + 40 godz. pracy własnej + 2 godz.

102

studenta potrzebny do osiągnięcia


oraz punktach ECTS

kolokwium

3 pkt. ECTS

(18) Język wykładowy Polski


przedmiotu

-


J. Lalewicz, Komunikacja językowa i literatura, 1975;

Problemy odbioru i odbiorcy, red. T. Bujnicki i J.

Sławiński, 1977;

M. Głowiński, Style odbioru. Szkice o komunikacji

literackiej, 1977;

Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia.

Wybór i wstęp M. Głowiński i J. Sławiński,

Ossolineum 1987;

R. Honet, M. Czyżowski, Antologia nowej poezji

polskiej 1990-1999, Kraków 2001.


J. Sławiński, O dzisiejszych normach czytania

(znawców), „Teksty” 1974, nr 3;

Zagadnienia estetyki odbioru (przekłady), „Pamiętnik

Literacki” 1976, z. 4;

W. Kalinowski, Komunikacja literacka i społeczny

system wartości, „Studia Socjologiczne” 1978, nr 3;

K. Dmitruk, Literatura – komunikacja – publiczność,

„Pamiętnik Literacki” 1978, z. 4

J. Sławiński, Odbiór i odbiorca w procesie

historycznoliterackim, [w zbiorze:] Publiczność

literacka, red. S. Żółkiewski, M. Hopfinger, 1982.

103


IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH (Z

MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł językoznawczy:

IXC8/J. ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO:


Nazwa przedmiotu ROZWÓJ SYSTEMU LEKSYKALNEGO


przedmiot


Kod przedmiotu IXC8/J

Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów


Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy


Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska



Dr Małgorzata Kułakowska


Wymagania

wstępne

Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka

historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego) na poziomie

studiów polonistycznych I stopnia.

Efekty kształcenia

Wiedza:

Student/studentka:

IXC12/8_W01: wyjaśnia pochodzenie i charakter archaizmów leksykalnych

w badanym tekście współczesnym.

IXC12/8_W02: omawia najbardziej produktywne sposoby bogacenia się systemu

leksykalnego w danym okresie

Umiejętności:

Student/studentka:

IXC12/8_U01: wykorzystuje słowniki historyczne języka polskiego i etymologiczne

do analizy materiału leksykalnego

IXC12/8_U02: tworzy opisy zmian semantycznych w leksyce polskiej, ilustrując je

wybranymi przykładami

IXC12/8_U03: tworzy analizę stylu współczesnego tekstu pod kątem zawartości

archaizmów charakterystycznych dla tego stylu

IXC12/8_U04: wskazuje główne źródła polskiej frazeologii, przedstawiając zawarty

w nich językowy obraz świata.


104

Ćwiczenia – 30 godzin

(15 godz. zajęć + 15 godz. samokształcenia)

Treści programowe

LP

Treści merytoryczne przedmiotu LICZBA

GODZIN

1. Znaczenie wyrazu i jego komponenty. Podstawowe definicje. Rozwój

semantyczny wyrazów. Nowsze koncepcje dotyczące zmian rozwoju

semantycznego wyrazów – teorie kognitywne

2

2. Sposoby bogacenia się leksyki w różnych okresach rozwoju języka

polskiego

2

3. Słowniki jako źródło wiedzy o rozwoju leksyki polskiej. Ewolucja

znaczeniowa wybranych wyrazów lub grupy wyrazów na podstawie

danych zawartych w słownikach historycznych.

4

4. Metafora i metonimia językowa jako przedmiot badań diachronicznych 2

5. Znaczenie wyrazów a kulturowy obraz świata 2

6. Rozwój leksyki religijnej – porównanie tekstów przekładów Księgi

Psalmów z różnych epok

2

7. Funkcje archaizmów leksykalnych we współczesnej polszczyźnie 2

8. Archaizmy w tekstach jako wyznacznik stylu religijnego 2

9. Źródła polskich frazeologizmów, czyli skąd się biorą słowa 4

10. Nazwy, które przestały być nazwami, czyli o apelatywizacji nazw

własnych dawniej i dziś

2

11. Historia zapożyczeń leksykalnych w polszczyźnie 2

12. Badania etymologiczne jako źródło wiedzy o językowym obrazie świata

naszych przodków

1

13 kolokwium zaliczeniowe, ewaluacja zajęć 1

Suma godzin 30

Metody

dydaktyczne

prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia,

praca w grupach,

dyskusja: omówienie prezentowanych zadań,

analiza zawartości haseł słowników historycznych i etymologicznych języka

polskiego (zajęcia w czytelni BUR)

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie na ocenę:

ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach nad prezentowanymi

pracami i testy do samodzielnej oceny

ocena sumatywna jest oceną:

przygotowanych przez studenta 2 prac prezentujących analizy rozwoju leksyki

105

i frazeologii

aktywności studenta podczas zajęć

kolokwium zaliczeniowego

Metody

i kryteria

oceny

Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:

ocena prac: 50% ostatecznej oceny (efekty kształcenia: IXC12/8_U01,

IXC12/8_U02, IXC12/8_U04)

ocena z kolokwium zaliczeniowego 30%( efekty kształcenia: IXC12/8_W01,

IXC12/8_W02, IXC12/8_U03,)

aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekty kształcenia:

IXC12/8_W01,IXC12/8_W02, IXC12/8_U01, IXC12/8_U02, IXC12/8_U03)

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia za-

łożonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS

Aktywność Liczba godzin/ nakład

pracy studenta

udział w ćwiczeniach 30 godz.

przygotowanie 2

pisemnych prac

zaliczeniowych

20 godz.

przygotowanie

zagadnień na zajęcia

25 godz.

przygotowanie do

kolokwium

zaliczeniowego i testów

25 godz.

SUMA GODZIN 100 godz.

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

4

Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przed.

---


Podręczniki (fragmenty dotyczące rozwoju systemu leksykalnego): Dubisz S. Język - historia - kultura, Warszawa 2002.

Klemensiewicz Z., Historia języka polskiego, Warszawa 1974 ( i nast.).

Lehr-Spławiński T., Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1951.

Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego. Wrocław 1999.

Wiśniewska, 2009, Polszczyzna przez wieki, Łódź 2009.

Słowniki:

Bańkowski A., Słownik etymologiczny języka polskiego, T. I - II, Warszawa 2000

i nast.

106

Boryś W., Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2008.

Brückner A., Słownik etymologiczny języka polskiego. Warszawa 1957 i wyd. nast.

Długosz-Kurczabowa K., Słownik szkolny. Etymologia, Warszawa 1998.

Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, Wrocław ZNiO 1991

Karłowicz J., Kryński A., Niedźwiedzki W., Słownik języka polskiego. T.I.

Warszawa 1900 i nast..

Linde S.B., Słownik języka polskiego. Warszawa 1951 i wyd. nast.

Reczek S., Podręczny słownik dawnej polszczyzny. Wrocław 1968.

Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego. T.I, z.1. Kraków 1952 i nast.

Słownik języka Jana Chryzostoma Paska. T. 1-2 , red. H. Koneczna i in. Wrocław

1965, 1975.

Słownik języka Adama Mickiewicza. T. 1- 9, red. K. Górski, Wrocław 1962 -.1977.

Słownik polszczyzny XVI wieku, red. S. Bąk, M.R. Mayenowa i In., t.I. Wrocław

1966 i nast.

Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t.I. Wrocław 1953 i nast.

Słownik języka polskiego XVII i 1. połowy XVIII wieku, red. K. Siekierska,

Warszawa 1996 i nast (lub wyd. w inernecie)

Inne opracowania: Dubisz S., Między dawnymi a nowymi laty. Eseje o języku, Warszawa 1988.

Jakubowicz M., Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata

[w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski.

Lublin 1999, s. 117-128.

Jakubowicz M., Dzieje Słowian w świetle rekonstruowanej leksyki prasłowiańskiej,

[w:] Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. J. Rusek, W. Boryś, L. Bednarczuk,

Kraków 2002, s. 125-131.

Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin 1999.

Kępa D., Pochodzenie wyrazu a współczesny obraz językowy odpowiadającego mu

desygnatu [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A. Pajdzińska,

P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 137-148.

Kleszczowa K., ››Metafory...‹‹ w badaniach diachronicznych, Język Polski LXXII,

1994, s. 41 – 48.

Kleszczowa K., Zmiany w klasie polskich przymiotników ocen estetycznych, [w:] O

doskonałości, Część I, red. A. Maliszewska, Łódź 2002, s. 207 – 218.

Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa, red. E. Tabakowska, Kraków 2001,

Kopaliński W., Drugi kot w worku, czyli z dziejów nazw i rzeczy, Warszawa 1978.

Kopaliński W., Kot w worku, czyli z dziejów powiedzeń i nazw, Warszawa 1975.

Miodek J., Przez lata ze Słowem Polskim, Wrocław ZNiO.

Oleśkiewicz A., Europa języków: związki frazeologiczne o proweniencji biblijnej

i antycznej w europejskiej wspólnocie słownikowej, Kraków 2007.

Pastuchowa M., Ukryte dziedzictwo. Ślady dawnej leksyki w słownictwie

współczesnej polszczyzny, Katowice 2008 (zwłaszcza rozdz. II i III)

Podracki J., Świat ludzi, rzeczy i słów, Warszawa 1994. (część: Skąd się wzięły te

wyrazy?).

Przeszłość w językowym obrazie świata, red. A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski,

Lublin 1999.

Reczek S., Polszczyzna dawna i dzisiejsza, Rzeszów 1998.

Reczek S., Słowo się rzekło, czyli monolog o kulturze języka, Rzeszów 1988.

Rybicka-Nowacka H., Szkice z dziejów polskiego języka literackiego, Warszawa

1990.

Tokarski R., Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Warszawa

1984, rozdział I.

Walczak B., Między snobizmem i modą, a potrzebami języka, Poznań 1987,

rozdziały I – IV, s. 5-58.

Wielkanoc w polskiej tradycji i kulturze, red. M. Borejszo, Poznań 1997.

107

Wierzbicka A., Język - umysł – kultura, Warszawa 1999, część IV Kultura

a słownictwo, s. 450-544 .

Załęska M., Zastosowanie teorii metaforycznego rozszerzenia prototypu

w badaniach diachronicznych [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata, red A.

Pajdzińska, P. Krzyżanowski. Lublin 1999, s. 67-80.

IXC9/J. REŻYSERIA:


Nazwa przedmiotu Reżyseria

Nazwa jednostki

prowadzącej

przedmiot

Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego


Studia




Rok i semestr studiów Rok II, sem. 3

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca

Imię i nazwisko

osoby prowadzącej

( osób prowadzących)


Stanisław Ożóg – mgr – st. wykładowca


C1. krótki kurs historii dramatu, teatru z uwzględnieniem roli reżysera

C2. poznawanie elementarnych prawideł warsztatu aktorskiego

C3. reżyser we współczesnym teatrze zawodowym i amatorskim

C4. rola teatru szkolnego w kształtowaniu wyobraźni i integracji pracy zespołowej

Wymagania

wstępne

Znajomość historii teatru, dramatu na poziomie wiedzy 1, 2, 3 roku studiów I stopnia.

Ogólna wiedza o sposobach komunikacji międzyludzkiej.

108

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC9J_ WO2 Student/ka zna podstawową terminologię

związaną z reżyserią

IXC9J_WO3 Student/ka rozpoznaje i odtwarza nabytą

wiedzę dotyczącą pracy reżyserskiej w teatrze

amatorskim i rozróżnia jej rolę w dziejach teatru

Umiejętności:

IXC9J_UO1 Student/ka rozwiązuje problemy związane z

przygotowaniem programu artystycznego,

programu kabaretowego

IXC9J_UO2 Student/ka konstruuje spektakl teatru

amatorskiego w taki sposób, by aktorzy byli

rozumianymi, słyszanymi i co istotne,

słuchanymi


IXC9J_KO1 Student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych

umiejętności i chętnie podejmuje się pracy artystycznej w prowadzonych przez siebie

grupach teatralnych i zespołach recytatorskich



Treści programowe

- wprowadzenie do problematyki roli i znaczenia reżysera w teatrze zawodowym i amatorskim (2

godziny)

- krótka historia teatru: (4 godziny)

1. Tragedia grecka ( człowiek wyidealizowany)

2. Teatr chiński ( człowiek jako dzieło sztuki)

3. Misterium średniowieczne (człowiek który widzi drugi świat)

4. Comedia dell arte (człowiek zachwycony swym artyzmem)

109

5.Teatr elżbietański (człowiek wątpiącej wyobraźni)

6. Królewska uroczystość barokowa (człowiek wykwintny bohater)

7. Klasyczny teatr francuski (człowiek walczący)

8. Teatr romantyczny ( człowiek patetyczny)

9. Opera XIX wieku (człowiek nieprawdziwy)

10. Naturalizm ( człowiek prawdziwy)

11. Kabaretowy teatr cieni ( człowiek zrezygnowany)

- rodzaje wymowy (2 godziny)

- zasady interpretacji tekstu literackiego (4 godziny)

- środki ekspresji w interpretacji (głos, rodzaj i barwa głosu, czystość, emisja, siła, akcent,

przestankowanie, tempo, rytm ( 2 godziny)

- środki interpretacji pozasłownej – mimika, gest ( 2 godziny)

Analiza tekstu. Zadania interpretacyjne dowolnie wybranych utworów poetyckich i prozatorskich (3

godziny)

- retoryka (mowa marka Antoniusza – fr „Juliusza Cezara” W. Szekspira – jako przykład

klasycznej konstrukcji retorycznej) (2 godziny)

- formy sceniczne: montaż poetycki, teatr poezji, teatr poetycki, monodram, monolog, teatr

lalek, teatr baśniowy, recytacja, deklamacja, melorecytacja, kabaret (2 godziny)

- metodyka pracy w amatorskim zespole teatralnym: (2 godziny)

1. reżyser czyta sztukę

2. reżyser ustala obsadę

3. reżyser prowadzi próbę

4. reżyser zasiada na widowni

- groteska i absurd w teatrze („Teatrzyk Zielona Gęś” K.I. Gałczyńskiego, zabawy

inscenizacyjne. Praca nad dykcją, wyobraźnią, nad doskonaleniem warsztatu i sprawności

słowa) ( 4 godziny)

- spektakl teatralny w ogólnym zarysie ( 1 godzina)

Metody

dydaktyczne

ćwiczenia głosowe, nagrania próbne na magnetofon, prezentacje wzorcowych

wykonań interpretacyjnych wybitnych aktorów. Drobne etiudy pantomimiczne,

konstrukcja montaży poetyckich. Próby interpretacyjne tekstów literackich

110

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

- zaliczenie z oceną

- przygotowanie „Egzemplarza reżyserskiego” jako podstawowego materiału pracy

nad spektaklem teatralnym oraz przedstawienie ogólnego zarysu pracy nad

spektaklem

Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę

2

Na ocenę

3

Na ocenę

4

Na ocenę

5

IXC9J_WO

2

Student/ka nie

zna podstawowej

terminologii

związanej

z reżyserią

Student/ka jest

zorientowana

w terminologii

„reżyserskiej”

jednak nie

potrafi określić

źródeł jej

pochodzenia

Student/ka

operuje

pojęciami

związanymi

z pojęciem

„reżyserii”

jednak brakuje

jej wiedzy

związanej

z interpretacją

tekstu

literackiego

Student/ka

płynnie łączy

wiedzę

dotycząca zasad

interpretacji

tekstu

literackiego

z podstawowym

i zadaniami

inscenizacyjny

mi

IXC9J_WO

3

Student/ka nie

odtworzy

teoretycznie

nabytej wiedzy

o sztuce

reżyserii, jak

również wiedzy

o historii teatru

Student/ka

bardzo

wybiórczo

podchodzi do

zagadnień

związanych

z reżyserią

na przestrzeni

dziejów teatru

Student/ka

w sposób

cząstkowy

eksponuje

paralelność

sztuki reżyserii

z historią teatru

Student/ka jest

dobrze

zorientowana

w opracowaniac

h tyczących

sztuki reżyserii,

nadto potrafi

sukcesywnie

wykorzystywać

Łącząc

z epokami

i stylami

w działaniach

teatru

IXC9J_UO

1

Student/ka nie

potrafi rozwiązać

problemów

związanych

z przygotowanie

m programu

artystycznego

Student/ka

korzysta

z propozycji

inscenizacyjnyc

h

zamieszczonych

w ogólnie

dostępnych

poradnikach

Student/ka

samodzielnie

opracowuje

scenariusze

wydarzeń

artystycznych

Student/ka

potrafi stworzyć

dobry

„egzemplarz

reżyserski”

uwzględniający

określone

konwencje

teatralne i style

IXC9J_UO

2

Student/ka nie

potrafi zbudować

prostego

zdarzenia

artystycznego

w oparciu

o gotowe

scenariusze

Student/ka

wybiórczo

realizuje

założenia

„egzemplarza

reżyserskiego”

pomijając

zupełnie trzy

istotne

założenia: aktor

musi być

słyszany,

rozumiany

Student/ka

dokładnie

realizuje

założenia

„egzemplarza

reżyserskiego”

bez

uwzględnienia

propozycji

inscenizacyjnyc

h zgłaszanych

przez aktorów

Student/ka przy

próbach

inscenizacyjnyc

h włącza

interesujące

rozwiązania

proponowane

przez aktorów

kontrolując

równocześnie

ewentualne

skutki zmian

inscenizacyjnyc

111

i słuchany h

IXC9J_KO

1

Student/ka nie

zna zakresu

posiadanej przez

siebie wiedzy

i posiadanych

umiejętności. Nie

podejmuje

żadnych prób

inscenizacyjnych

Student/ka

bazuje

na gotowych,

wcześniej

opracowanych

szkicach

inscenizacyjnyc

h, pozbawiając

tym samym

nowatorstwa

w odczytywaniu

tekstów

literackich

przenoszonych

na scenę

Student/ka

twórczo włącza

się w proces

tworzenia

spektaklu

artystycznego

pozwalając

na współudział

w tym

tworzeniu

młodym

adeptom sztuki

pośrednio

realizując nie

tylko cele

artystyczne ale

także

dydaktyczne

Student/ka

wykorzystuje

twórczo nabytą

wiedzę

i doświadczenie

włączając

w sposób

twórczy

nowatorskie

pomysły

członków

zespołu, tym

samym

aktywizując ich

wyobraźnie

i umiejętność

pracy

zespołowej

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


Ćwiczenia 30

Lektura bibliografii 25



Przygotowanie

„egzemplarza reżyserskiego”

20

Suma godzin 100


Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się


Z. Hubner, Sztuka reżyserii, Warszawa 1992

A. Nicole, Dzieje teatru, Warszawa 1977

A. Nicole, Dzieje dramatu, Warszawa 1983

K. Braun, Notatki reżysera, Lublin 1970

112

I. Jun, Mój warsztat teatralny, Warszawa 1973

S. Brzozowski, Oświetlenie, dźwięk, dekoracje, Warszawa 1976

Z. Strzelecki, Konwencje scenograficzne,

Warszawa 1973

G. Rebel, Naturalna mowa ciała, Wrocław 1999

K. Jarząbek, Gestykulacja i mimika, Katowice 1994


J. Awgulowa, Inscenizacja w klasach początkowych, Warszawa 1985

S. Iłowski, Vademecum teatru amatorskiego, Warszawa 1969

H. Jurkowski, Teatr lalek. Zagadnienia metodyczne, Warszawa 1980

B. Mineyko, Improwizacje w klasach I-III, Warszawa 1985

S. Iłowski, Charakteryzacja, Warszawa 1962

J. Ciechowicz, Sam na scenie, Wrocław 1984

L. Rybotycka, Gry dramatyczne, teatr młodzieży, Warszawa 1976

W. Domańska, Przewodnik repertuarowy teatru lalek, Warszawa 1976

A. Pease, Język ciała. Jak czytać mysli ludzi z ich gestów, Kraków 1992

IXC10/J. RETORYKA W KOMUNIKACJI:


Nazwa przedmiotu Retoryka w komunikacji

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Wydział Filologiczny/ Instytut Filologii Polskiej


Studia




113

Rok i semestr studiów Rok II, 3

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny



Grażyna Ewa Błachowicz-Wolny


C1. Kształcenie kompetencji nadawcy, konstruowanie różnogatunkowych wypowiedzi pisanych

i mówionych.

C2. Kształcenie poprawnego, sprawnego tworzenia tekstów własnych.

C3. Opanowanie technik wystąpień publicznych, metod negocjacji.

Wymagania wstępne Znajomość podstawowych zasad komunikacji

międzyludzkiej, etyki, form grzecznościowych.

Wiedza zdobyta w dotychczasowym toku studiów.

Zainteresowanie współczesnymi mediami.

Efekty kształcenia

Wiedza:

studentka, student -

IXC10/J-W01 –zna techniki konstrukcji i kompozycji

różnego typu tekstów mówionych i pisanych.

IXC10/J_W02 – rozróżnia techniki argumentacji,

dowodzenia, chwyty erystyczne.

IXC10/J_W03- zna metody i techniki autoprezentacji.

Umiejętności:

studentka, student -

IXC10/J_U01 -Studentka/ student ustala techniki

kompozycji tekstu w zależności od jego funkcji

i przeznaczenia.

IXC10/J_U02- dobiera odpowiednie techniki argumentacji

i dowodzenia do sytuacji i kontekstu wypowiedzi.

IXC10/J_U03- Konstruuje własne teksty uwzględniając

poznane techniki i chwyty erystyczne.


Studentka, student -

IXC10/J_K01- umiejętność nawiązywania relacji

z ludźmi w zespole.

IXC10/J_K02- umiejętność pracy samodzielnej

i zespołowej.

IXC10/J_K03-rzetelność i poprawność

114

w komunikacji międzyludzkiej.

Forma(y)

zajęć, liczba realizowanych godzin

Ćwiczenia 30 godzin

Treści programowe

Wprowadzenie do teorii komunikacji.

Istota i modele procesu komunikacji, założenia I retoryczne aspekty.(2 godziny)

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Retoryka - wiedza, sztuka, umiejętność

Miejsce i status retoryki we współczesnej komunikacji. (2 godziny )

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Współczesne definicje retoryki. (2 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zadania obowiązkowe mówcy

(inventio, dispositio, elocutio, memoria, action). (4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Strategie nadawczo-odbiorcze.

Intencje, założenia, umiejętność przekonywania, sztuka argumentacji, dyskusji.

(4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prezentacje, wystąpienia okolicznościowe, publiczne – język, koncepcja, retoryka.

Ocena wystąpień publicznych w świetle retorycznych odniesień, kultury języka, etyki.

(4 godziny)

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

115

Retoryka a kultura żywego słowa: sztuka zapamiętywania i wygłaszania mowy.

Pozagłosowe (suprasegmentalne i niewerbalne) środki interpretacji i ekspresji (akcent

wyrazowy, zdaniowy, frazowanie wypowiedzi, intonacja, modulacja, przestankowanie,

gest, mimika, ruch). (4 godziny)

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Strategie potrzebne w autoprezentacji (językowe i niewerbalne środki wyrazu).

(2 godziny)

Kompetencja komunikacyjna, strategie retoryczne, poprawność językowa.

(2 godziny)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Perswazja , manipulacja, metody i założenia( językowe i pozajęzykowe wykładniki

perswazji i manipulacji). (2 godziny)

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Erystyka jako jedna z form prowadzenia sporów. Założenia i funkcje erystyki. Erystyka

a etyka. (2 godziny)

Metody dydaktyczne Wykład problemowy, prezentacja, ćwiczenia, dyskusja.

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Bieżąca ocena studenta, prezentacja (zebrany i opracowany

materiał do wyboru przez studenta, obejmujący zakres

prezentowanego materiału na ćwiczeniach i mieszczący się

w założeniach (W01-3; U01-3), rozmowa sprawdzająca -

podsumowująca materiał opracowywany na zajęciach,

obecność.

Metody i kryteria oceny 50 punktów = bieżąca ocena studenta

25 punktów = prezentacja

10 punktów = rozmowa podsumowująca zajęcia

15 punktów = brak nieobecności.

0-49 = ocena 2,0

50-60 = ocena 3,0

61-70 = ocena 3,5

71-79 = ocena 4,0

80-89 = ocena 4,5

116

90-100 = ocena 5,0




ECTS =4

30 godzin= ćwiczenia

25 godzin = samodzielna lektura

15 godzin = przygotowanie do ćwiczeń

15 godzin = przygotowanie materiałów i prezentacji

10 godzin = przygotowanie do rozmowy podsumowującej

zajęcia

5 godzin = udział w konsultacjach

Razem= 100 godzin

Język polski

Literatura podstawowa:

1. M. Kochan, Pojedynek na słowa. Techniki erystyczne

w publicznych sporach, Kraków 2005.

2. M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik

encyklopedyczny, Warszawa 1990.

3. H. Lemmermann, Komunikacja werbalna. Szkoła

retoryki,

Wrocław 1997.

4. J. Lichański, Co to jest retoryka?, Kraków 1996.

5. M. Rusinek, A. Załazińska, Retoryka podręczna, czyli jak

wnikliwie słuchać i przekonywująco mówić, Kraków 2005.

6. A. Schopenhauer, Sztuka prowadzenia sporów, czyli

dialektyka erystyczna, Warszawa 1996.

117

7. K. Szymanek, Sztuka argumentacji, Warszawa 2001.

8. A. Wiszniewski, Jak przekonywająco mówić

i przemawiać, Warszawa 1996.


J. Antas, O kłamstwie i kłamaniu. Studium semantyczno-

pragmatyczne, Kraków 2000.

A. M. Gill, K. Whedbee, Retoryka, w:Dyskurs jako

struktura I proces ,pod red. T. A. van Dijka, Warszawa

2001, s. 182 -213.

W. Marciszewski, Sztuka dyskutowania, Warszawa 1994.

Ch. Perelman, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja,

tłum. M. Chomicz, Warszawa 2002.

R. Piętakowa, Językowe strategie grzeczności w dyskusji, w:

J. Anusiewicz, M. Marcjanik (red.), Polska etykieta

językowa. Język a kultura, t. 6, Wrocław, s.107-114.

A. Pratkanis, E. Aronson, Wiek propagandy. Uzywanie

i nadużywanie perswazji na co dzień, tłum. J. Radzicki,

M. Szuster, Warszawa 2003.

R. Przybylska, R Przyczyna, Retoryka dziś. Teoria

i praktyka, Kraków 2001.

T. Pszczołowski, Umiejętność przekonywania i dyskusji,

Warszawa 1963.

J. Wasilewski, Retoryka dominacji, Warszawa 2006.

IXC10/J. Językowa i stylistyczna analiza tekstu:


Nazwa przedmiotu Językowa i stylistyczna analiza tekstu


przedmiot

Wydział Filologiczny IFP, Zakład Języka Polskiego


Studia


118

Filologia polska Studia 2 stopnia Studia niestacjonarne


Rok i semestr studiów drugi/ trzeci


przedmiotu

dr Wioletta Kochmańska




z przedmiotu

dr G. Filip, dr U. Gajewska, dr M. Krauz, dr W. Kochmańska, dr R.

Słabczyński


C1: Student/-ka zdobędzie umiejętność kompleksowej analizy tekstów ( literackich,

publicystycznych, urzędowych) ze względu na elementy struktury języka i cechy stylowe

C2: Student/-ka będzie porządkował i oceniał w danym tekście wykładniki różnych stylów

C3: Student/-ka będzie analizował cele komunikacyjne tekstu i rozpoznawał funkcje pełnione

przez jego elementy

C4: Student/-ka będzie wykorzystywać wszelkie znane mu metody badawcze prowadzące do

kompleksowego językowo-stylistycznego ujęcia tekstu

Wymagania

wstępne

Student/-ka zdobył wiedzę, umiejętności i kompetencje zgodnie z wymogami dla

przedmiotów studiów 1 stopnia: gramatyka opisowa języka polskiego, stylistyka

praktyczna lingwistyka tekstu, podstawy językoznawstwa, kultura języka polskiego

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC10/J_W01

Student/-ka ma wiedzę na poziomie rozszerzonym o mechanizmach konstytuujących

tekst (kształtujących styl i strukturę tekstu)

Umiejętności:

IXC10/J_U01

Student/-ka na podstawie uporządkowanej i pogłębionej wiedzy analizuje wpływ

celów komunikacyjnych danego tekstu na jego organizację językową i stylową

IXC10/J_U02

Student/-ka potrafi samodzielnie i wieloaspektowo opracować środki językowe

w wybranym tekście

119


IXC10/J_K01

Student/-ka aktywnie interesuje się najnowszymi tekstami kultury w formie pisanej

i ustnej


Ćwiczenia audytoryjne - 18 godzin

Treści programowe

Treści merytoryczne Liczba

godzin

Stylistyczna wartość różnych części mowy (rzeczownik, przymiotnik, czasownik, itd.)

w wybranych odmianach funkcjonalnych tekstów

2 godz.

Słowotwórcze gry językowe w tekstach – produktywne formanty słowotwórcze i najczęstsze

rodzaje derywacji, neologizmy słowotwórcze i ich funkcje

4 godz.

Kategorie fleksyjne w różnych typach tekstów, ich funkcje i wpływ na styl tekstu 3 godz.

Analiza zjawisk leksykalnych (np. semantyczne gry językowe, ekspansja potoczności,

zapożyczenia, agresja językowa, wulgaryzacja języka) we współczesnych tekstach

(literackich, użytkowych, publicystycznych) języka

4 godz

Analiza struktur składniowych w wybranych tekstach. Różnice w budowie składniowej

tekstów reprezentujących różne odmiany stylowe

5 godz.


Metody

dydaktyczne

Analiza i interpretacja tekstów (aspekt pragmatyczno-językowy), praca w grupach,

dyskusja, rozwiązywanie zadań

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną: ustalenie oceny zaliczeniowej na podstawie cząstkowych ocen

ustnych wypowiedzi studenta

Metody

i kryteria

oceny


Efekt 1 IXC10/J_W

01

Student/-ka nie

rozpoznaje

mechanizmów

konstytuującyc

h tekst

(kształtujących

styl i strukturę

tekstu)

Student/-ka

w zakresie

podstawowym

rozpoznaje

mechanizmy

konstytuujące

tekst

(kształtujące

styl i strukturę

tekstu)

Student/-ka

dobrze

rozpoznaje

mechanizmy

konstytuujące

tekst

(kształtujące

styl

i strukturę

tekstu)

Student/-ka

wyczerpująco

rozpoznaje

mechanizmy

konstytuujące

tekst

(kształtujące

styl i strukturę

tekstu)

120

Efekt 2 IXC10/J_U

01

Student/-ka nie

analizuje

wpływu celów

komunikacyjny

ch w tekście

na jego

organizację

językową

i stylową

Student/-ka

analizuje

wpływ celów

komunikacyjny

ch

na organizację

i strukturę

różnych

tekstów jednej

odmiany

stylowej

Student/-ka

analizuje

wpływ celów komunikacyjny

ch

na organizacj

ę tekstu dla

dwu

wybranych

odmian

stylowych

Student/-ka

znalizuje

strukturę

językową

tekstu dla

więcej niż dwu

wybranych

odmian

stylowych

Efekt 3 IXC10/J_U

02

Student/-ka nie

klasyfikuje

środków

językowych

w wybranym

tekście

Student/-ka

klasyfikuje

jeden wybrany

typ środków

językowych

w wybranym

tekście

Student/-ka

klasyfikuje

dwa wybrane

typy środków

językowych

w wybranym

tekście

Student/-ka

klasyfikuje

wszystkie

dostępne

środki

językowe

w wybranym

tekście

Efekt 4 IXC10/J_U

03

Student/-ka nie

potrafi

samodzielnie

opracować

środków

językowych

dostępnych

w tekście

Student/-ka

potrafi

samodzielnie

opracować

środki

językowe

w wybranym

tekście

w perspektywi

e wybranego

aspektu oglądu

Student/-ka

potrafi

samodzielnie

opracować

środki

językowe

w wybranym

tekście

w perspektyw

ie dwu

aspektów

oglądu

Student/-ka

potrafi

samodzielnie

i wieloaspekto

wo opracować

środki

językowe

w wybranym

tekście

Efekt 5 IXC10/J_K

01

Student/-ka nie

interesuje się

najnowszymi

tekstami

kultury (w

formie pisanej

i ustnej)

Student/-ka jest

otwarta

na poznawanie

najnowszych

tekstów kultury

i potrafi

wymienić dwa

ostatnio

poznane

Student/-ka

jest otwarta

na poznawani

e

najnowszych

tekstów

kultury

i potrafi

wymienić

cztery

ostatnio

poznane

Student/-ka

jest otwarta

na poznawanie

najnowszych

tekstów

kultury

i potrafi

wymienić

więcej niż

cztery ostatnio

poznane

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów


studenta

Zajęcia dydaktyczne 18 godz.

Przygotowanie do zajęć 25 godz.

samodzielna lektura 25 godz.

wyszukanie odpowiednich dla jednostki zajęć

tekstów

15 godz.


121

w godzinach

oraz punktach

ECTS

SUMA GODZIN 93 godzin


Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie dotyczy


J. Bartmiński, red. 2001, Wpółczesny język polski, Lublin

J. Bartmiński, B. Boniecka, red., 1998, Tekst. Analizy i interpretacje, Lublin

M. Krauz, S. Gajda, red. 2005, Współczesne analizy dyskursu. Kognitywna analiza

dyskursu a inne metody badawcze. Rzeszów

J. Bartmiński, R, Grzegorczykowa, red. 1991, Język a Kultura, t. 4: Funkcje języka

i wypowiedzi Wrocław

J. Anusiewicz, F. Nieckula, red., 1992, Język a Kultura t. 5: Potoczność w języku

i kulturze, Wrocław


S. Grabias, 1997, Język w zachowaniach społecznych, Lublin

S. Grabias, 1981, O ekspresywności języka, Lublin

G. Filip i M. Krauz, 2010, Szkice o języku i wartościach w wybranych utworach

Stefana Żeromskiego, Rzeszów

W. Kochmańska, 2012, O języku programu telewizyjnego dla młodzieży (na

przykładzie „Roweru Błażeja”), Rzeszów

„Język artystyczny”, Katowice, Wydawnictwo UŚ, wybrane tomy

A. Wilkoń,1976, O języku i stylu „Ogniem i mieczem” H. Sienkiewicza, Kraków

J. Bartmiński, red. 2004, Punkt widzenia w tekście i dyskursie,Lublin

B. Witosz, red, 2001, Stylistyka a pragmatyka, Katowice

K. Ożóg, 2007, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia,

Rzeszów

M. Ruszkowski, 2000, O stylu prozy polskiej XX wieku. Zbiór studiów, Kielce

J. Mazur, red., 2000, Słownictwo współczesnej polszczyzny w okresie przemian,

Lublin

Z. Klemensiewicz, 1982, Problematyka składniowej interpretacji stylu, [w:]

Składnia, stylistyka, pedagogika językowa. Wybór prac pod red. A. Kałkowskiej,

Warszawa

122

IXC11/J. JĘZYK MÓWIONY MIESZKAŃCÓW WSPÓŁCZESNEJ

POLSKIEJ WSI:


Nazwa przedmiotu Język mówiony mieszkańców współczesnej

polskiej wsi

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/Zakład Języka Polskiego


Studia



Rodzaj przedmiotu fakultatywny

Rok i semestr studiów rok drugi/semestr czwarty

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Ewa Oronowicz-Kida




Dr Agnieszka Myszka

Dr Ewa Oronowicz-Kida


C1. Utrwalenie wiedzy o terytorialnym zróżnicowaniu polszczyzny i systemowych cechach

głównych dialektów polskich.

C2. Wyeksponowanie uwarunkowanych pokoleniowo, sytuacyjnie, socjologicznie, środowiskowo,

kontekstowo, idiologicznie sposobów mówienia na wsi.

C3. Uświadomienie przyczyn przemian językowych mieszkańców wsi ze szczególnym

uwzględnieniem kontekstu cywilizacyjno-kulturowego.

Wymagania wstępne Znajomość podstaw dialektologii polskiej.

123

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC11/J_01W: Student(ka) zna szczegółową terminologię z zakresu

współczesnej dialektologii.

IXC11/J_02W: Student(ka) zna metody interpretacji i klasyfikacji

zjawisk językowych z dziedziny dialektologii.

IXC11/J_03W:Student(ka) ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej

naturze języka i o historycznej zmienności jego znaczeń.

Umiejętności:

IXC11/J_01U: Student(ka) potrafi wyszukiwać, analizować,

oceniać, selekcjonować, użytkować i prezentować informacje

związane z językiem mówionym współczesnej wsi.

IXC11/J_02U: Student(ka) wykrywa zależności między procesami

społecznymi i kulturowymi a zmianami w języku mieszkańców

współczesnej wsi.

IXC11/J_03U: Student(ka) posiada pogłębioną umiejętność

przygotowania prezentacji, wystąpień ustnych dotyczących

współczesnego języka mieszkańców wsi z wykorzystaniem

pogłębionych ujęć teoretycznych i różnych źródeł.


IXC11/J_01K: Student(ka) potrafi współdziałać i pracować

w grupie, przyjmując w niej różne role.



Treści programowe

LP. Treści merytoryczne przedmiotu

LICZBA GODZIN

1. Zapoznanie z problematyką zajęć, literaturą i warunkami zaliczenia

przedmiotu.

1

2. Definicja współczesnej dialektologii i jej najważniejsze zadania.

Ewolucja pojęcia gwary i dialektu w historii polskiej dialektologii.

Język mówiony mieszkańców wsi.

2

124

3 Współczesna polszczyzna wiejska a czynniki pozajęzykowe. 2

4. Stosunek mieszkańców wsi do gwary. 2

5. Kierunki badań współczesnej leksyki gwarowej 2

6. Leksyka gwarowa w kontekście przemian kulturowych i społecznych:

a) Przemijająca kultura materialna – zanikające leksemy.

b) Współczesna kultura materialna – nowa leksyka.

c) Progresja i regresja wiejskiego systemu leksykalnego

na przykładzie słownictwa kulinarnego.

4

4

2

7. Gwarowe słownictwo rzadkie. 2

8. Tradycja i żywe procesy animizacyjne w środowiskach wiejskich. 2

9. Nowa rzeczywistość społeczno-gospodarcza we współczesnych

tekstach folklorystycznych.

2

10. Rekonstruowanie gwary. 2

11. Procesy integracyjne w języku mieszkańców wsi. 2

12. Pisemne kolokwium zaliczeniowe. 1

Metody dydaktyczne elementy wykładu, dyskusja, prezentacja, analiza

i interpretacja tekstów, eksploracja terenowa

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie z oceną.

Ocena formatywna:

F1. Ocena aktywności na zajęciach, zrozumienia

omawianych zagadnień (na każdych zajęciach).

F2. Ocena zadanej pracy indywidualnej lub grupowej

(referatów, prezentacji, gromadzenia materiałów

językowych w terenie).


P1. Ocena z pisemnego kolokwium na zakończenie zajęć.

Metody i kryteria oceny Ocena łączna z kolokwium, frekwencji oraz aktywności

125

na zajęciach.

Ocena z kolokwium – 50% ostatecznej oceny;

Aktywność na zajęciach, przygotowanie do zajęć (referaty,

prezentacje) – 40% ostatecznej oceny;

Frekwencja na zajęciach – 10 % ostatecznej oceny.




ECTS


Ćwiczenia

Przygotowanie do ćwiczeń

Czas na eksplorację

terenową (np.

dokonywanie nagrań;

gromadzenie materiału

onomastycznego)

Czas na opracowanie

zgromadzonego materiału.

Czas na przygotowanie

referatów, prezentacji.

Udział w konsultacjach.

Przygotowanie do

końcowego kolokwium.

Suma godzin

Liczba punktów ECTS

30

10

15

15

10

2

3

85

3

Język wykładowy polski


przedmiotu

Nie przewiduje się


1. Kucała M., 2001, Gwary i regionalne odmiany

polszczyzny w XX wieku, (w:) Polszczyzna XX

wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, red. S.

Dubisz, S. Gajda, Warszawa, s. 193-198.

2. J. Kąś, H. Kurek, Język wsi, [w:] Najnowsze dzieje

jężyków słowiańskich. Język polski, red. S. Gajda,

Opole 2001.

126

3. Kurek H., Zróżnicowanie polszczyzny wiejskiej a

czynniki pozajęzykowe, [w:] Gwary dziś. 3.

Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red. J.

Sierociuk, Poznań 2006.

4. Ożóg K., 1998, Język polskiej wsi na tle przemian

współczesnej polszczyzny, (w:) Teoretyczne,

badawcze i dydaktyczne założenia dialektologii,

red. S. Gala, Łódź, s. 119-125.


1.Cygan S., Zmiany w słownictwie mieszkańców wsi

w kontekście przemian społeczno-kulturowych, [w:]

Kieleckie Studia Filologiczne, t. 10, red. I.

Bobrowski, Kielce 1996.

Dawidziak-Kładoczna M., Zapożyczone nazwy

potraw w języku polskim, Język a Kultura, t. 18,

Wielokulturowość w języku, red. A. Dąbrowska, A.

Burzyńska-Kamieniecka, Wrocław 2006.

2. Długosz-Kurczabowa K., Językowe procesy

integracyjne (na materiale małopolskiej gwary wsi

Chrusty), Poradnik Językowy, z. 7, 2005.

3. Grochola-Szczepanek H., Wpływ przemian

społecznych i kulturowych na mowę mieszkańców

wsi (na przykładzie wsi Rzepińska), [w:] Gwary

dziś. 3. Wewnętrzne zróżnicowanie języka wsi, red.

J. Sierociuk, Poznań 2006.

4.Kąś J., Metodologia badań leksyki gwarowej

w kontekście współczesnych przemian kulturowych

i społecznych, [w:] Gwary dziś. 1. Metodologia

badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001, s. 191-200.

5.Kąś J., Słownictwo gwarowe i ogólnopolskie

w mowie ludności wiejskiej (na materiale gwar

orawskich), Podkarpackie Spotkania. Literatura –

Język – Kultura, t. 3, Kultura wsi podkarpackiej,

red. H. Kurek, F. Tereszkiewicz, Kraków 2003.

6.Kucała M., Rekonstruowanie gwary, [w:] Studia

Dialektologiczne II, red. J. Okoniowa, B. Dunaj,

Kraków 2002, s. 53-59.

6.Kurek H., 1995, Przemiany językowe wsi regionu

krośnieńskiego. Studium socjolingwistyczne,

Kraków.

127

7.Kurek H., 2003, Przemiany leksyki gwarowej

na Podkarpaciu, Kraków.

8.Pelcowa H., Metodologia badań leksyki gwarowej

u schyłku XX wieku, [w:] Gwary dziś. 1.

Metodologia badań, red. J. Sierociuk, Poznań 2001,

s. 183-189.

9. J. Sierociuk, Język mieszkańców wsi czy gwara?

Problem nie tylko teoretyczny, Prace Filologiczne, t.

80, Warszawa 2007.

10.Tyrpa A., Językowy obraz świata w gwarach

(przegląd dokonań), Język a Kultura, t. 20, Tom

Jubileuszowy, red. A. Dąbrowska, Wrocław 2008,

s. 297-306.

11.Witaszek-Samborska M., O innowacjach

semantycznych we współczesnym słownictwie

kulinarnym, Poradnik Językowy, z. 6, 2006.

12.Witaszek-Samborska M., Nazwy pożywienia

w Słowniku języka polskiego pod red. M. szymczaka

i w Uniwersalnym słowniku języka polskiego pod

red. S. Dubisza, Poradnik Językowy, z. 4, 2006.

13.Wyderka B., O gwarowym słownictwie rzadkim,

[w:] Gwary dziś. 4. Konteksty dialektologii, red. J.

Sierociuk, Poznań 2007, s. 171-176.

IXC12/J. WPROWADZENIE DO ONOMASTYKI:


(1) Nazwa przedmiotu Wprowadzenie do onomastyki


przedmiot


(3) Kod przedmiotu IXC12/J

(4) Studia



(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, językoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, semestr 4

(7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Agnieszka Myszka

(8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób


Dr Agnieszka Myszka

128


C1: Zapoznanie studentów ze stanu badań onomastycznych prowadzonych w przeszłości

i współcześnie na terenie Rzeszowszczyzny i całej Polski;

C2: Przedstawienie różnych metod badań nazw własnych

C3: Zapoznanie studentów z dziedzictwem kulturowym utrwalonym w nazwach, zwłaszcza

geograficznych,

C4: Wykształcenie umiejętności interpretacji etymologii i struktury najbardziej popularnych typów

nazewniczych,

C5:Zapoznanie ze źródłami do badań nazw własnych i leksykonami onomastycznymi.

(10) Wymagania

wstępne

Wiedza z zakresu językoznawstwa polskiego na poziomie studiów

polonistycznych I stopnia.

Wiedza z zakresu gramatyki języka polskiego (w szczególności słowotwórstwa)

na poziomie studiów polonistycznych I stopnia

(11) Efekty

kształcenia

1. Wiedza:

Student/ka zna główne kierunki językoznawcze i wie, jakie metody badawcze

one wykorzystują; w szczególności zna historię i metodologię badań

onomastycznych, a także rozumie historyczny charakter kształtowania się

wybranych teorii i szkół badawczych w zakresie językoznawstwa polskiego

2. Wiedza:

Student/ka zna i wskazuje powiązania pomiędzy onomastyką a innymi

dyscyplinami naukowymi: historią, geografią, dialektologią, kulturą, ponadto

rozumie większość nurtów badań nad językiem polskim w kontekście

diachronicznym i synchronicznym ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju

i zróżnicowania regionalnego oraz społecznego nazewnictwa

3. Umiejętności:

Student/ka potrafi wyszukiwać, analizować, kategoryzować, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu nazewnictwa polskiego oraz formułować na tej

podstawie krytyczne sądy

4. Umiejętności:

Student/ka posiada umiejętność przygotowania prac pisemnych w języku polskim

o charakterze szczegółowym, z wykorzystaniem pogłębionych ujęć

teoretycznych, a także różnych źródeł z zakresu onomastyki polskiej

5. Umiejętności:

Student/ka potrafi samodzielnie przygotować i przedstawić wystąpienie ustne

w języku polskim na wybrany temat na podstawie tekstów źródłowych



(15 godz. zajęć + 15 godz. samokształcenia)


LP.

Treści merytoryczne przedmiotu

Liczba

godzin

1. Zapoznanie z podstawowym słownictwem onomastycznym; literatura

onomastyczna; metody gromadzenia materiału onomastycznego. Nazwa pospolita a

nazwa własna; wyznaczniki nazwowości

2

129

2. Antroponimia – historia tej dziedziny badań, jej zakres, działy, metody;

Kształtowanie się polskiego systemu imienniczego – metoda historycznojęzykowa

2

3. Nazwisko jako drugi człon nazwy osobowej w języku polskim. Historia

kształtowania się nazwiska; geneza nazwisk polskich; mity o nazwiskach

szlacheckich, mieszczańskich i chłopskich; odmiana nazwisk polskich i obcych

1+2 s

4. Przezwisko jako nieobligatoryjny człon nazwy osobowej; definicja, różnice między

przydomkiem, pseudonimem a przezwiskiem; sposoby tworzenia przezwisk

młodzieżowych i ludowych – metoda socjolingwistyczna

1 +2 s.

5. Historia osadnictwa na ziemi rzeszowskiej, wielkie własności ziemskie; własność

ziemska a toponimia (nazwy dzierżawcze, patronimiczne, nieliczne służebne

i etniczne) – etymologie ludowe i naukowe – metoda strukturalna

2

6. Elementy kultury materialnej utrwalone w toponimach (kamieńce, folwarczyska,

zamczysko, patria). Elementy kultury niematerialnej (wole, wólki, lgoty, wyręby,

pasieki, działy, pogorzały, zagony, przyczki, morgi, staje)

1

7. Nazwy relacyjne: deminutywne, przeniesione, ponowione, przyimkowe; cechy

językowe podkarpackich nazw (charakterystyczne sufiksy, elementy gwary)

1

8. Nazwy wodne i nazwy górskie – cechy charakterystyczne tej grupy mian;

pochodzenie oronimów i hydronimów polskich

2 s

9. Zoonimia miejska i ludowa; systemy nazewnicze ogrodów zoologicznych,

związków kynologicznych itp.

1+2s

10. Onomastyka literacka – przedmiot badań, metody; Funkcje nazw własnych

w utworach literackich

1

11. Chrematonimia jako jeden z nowszych działów onomastyki; Chrematonimy a

urbonimy – semantyka, budowa, funkcje

1+2 s.

12. Sposoby nominacji różnego typu obiektów; znaczenie motywacji w onomastyce;

motywacja a etymologia

1+ 3s

13. Przydatność różnych typów słowników w badaniach onomastycznych (zajęcia

w czytelni – prezentacja słowników języka polskiego, etymologicznych, gwar

polskich, Słownika geograficznego Królestwa Polskiego. Słownika nazwisk,

słowników imion itp.)

1+2s

(14) Metody

dydaktyczne

prezentacje multimedialne,

referowanie zagadnień przez studentów,

praca w grupach,

praca ze słownikami,

ćwiczenia praktyczne (analiza słowotwórcza i etymologiczno-motywacyjna nazw),

praca z tekstem audiowizualnym – analiza, dyskusja problemowa;

zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych i słowników

onomastycznych i etymologicznych

(15) Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia


aktywny udział w zajęciach,

napisanie na ocenę pozytywną kolokwium zaliczeniowego

napisanie pracy badawczej

przygotowanie referatu lub prezentacji (nie jest obowiązkowe, by uzyskać zaliczenie

przedmiotu)

130

(16) Metody

i kryteria

oceny

Na ocenę

niedostateczną

Na ocenę

dostateczną

Na ocenę dobrą Na ocenę bardzo

dobrą

Efekt

1

Student/ka nie

zna głównych

kierunków

językoznawczych

i metod

badawczych

wykorzystywany

ch w onomastyce;

nie wie, w jaki

sposób się one

kształtowały

Student/ka

pobieżnie zna

główne kierunki

językoznawcze;

z pomocą

wymienia

i charakteryzuje

metodologię

w nich

wykorzystywaną;

w szczególności

omawia historię

i metodologię

badań

onomastycznych.

Student/ka dobrze

wymienia główne

kierunki

językoznawcze

i charakteryzuje

metody badawcze

w nich

wykorzystywane;

dobrze zna

historię

i metodologię

badań

onomastycznych,

a także rozumie

historyczny

charakter

kształtowania się

niektórych teorii

i szkół

badawczych

w zakresie

językoznawstwa

polskiego

Student/ka bardzo

dobrze zna

i wymienia

główne kierunki

językoznawcze,

ponadto wskazuje

metody badawcze

w nich

wykorzystywane;

w szczególności

bardzo dobrze

zna historię

i metodologię

badań

onomastycznych,

a także rozumie

historyczny

charakter

kształtowania się

wybranych teorii

i szkół

badawczych

w zakresie

językoznawstwa

polskiego

Efekt

2

Student/ka bardzo

słabo lub wcale

nie zna powiązań

pomiędzy

onomastyką a

innymi

dyscyplinami

naukowymi,

ponadto nie

rozumie nurtów

badań nad

językiem polskim

w kontekście

diachronicznym

i synchronicznym

Student/ka potrafi

wskazać niektóre

powiązania

pomiędzy

onomastyką a

innymi

dyscyplinami

naukowymi,

ponadto rozumie

przynajmniej

część nurtów

badań nad

językiem polskim

w kontekście

diachronicznym

i synchronicznym

Student/ka zna

i wskazuje wiele

powiązań

pomiędzy

onomastyką a

innymi

dyscyplinami

naukowymi,

ponadto rozumie

badania nad

językiem polskim

w kontekście

diachronicznym

i synchronicznym

Student/ka bardzo

dobrze zna

i bezbłędnie

wskazuje

powiązania

pomiędzy

onomastyką a

innymi

dyscyplinami

naukowymi,

ponadto rozumie

większość nurtów

badań nad

językiem polskim

w kontekście

diachronicznym

i synchronicznym

Efekt

3

Student/ka nie

potrafi

wyszukiwać,

analizować,

kategoryzować,

selekcjonować

ani użytkować

informacji

z zakresu

nazewnictwa

polskiego, ma

ponadto

problemy

z formułowaniem

Student/ka

wyszukuje,

z niewielką

pomocą

analizuje,

kategoryzuje,

selekcjonuje

i użytkuje

informacje

z zakresu

nazewnictwa

polskiego, jednak

popełnia przy

tym błędy; ma

Student/ka

wyszukuje,

na ogół

poprawnie

analizuje,

kategoryzuje,

selekcjonuje

i użytkuje

informacje

z zakresu

nazewnictwa

polskiego oraz

formułuje na tej

podstawie

Student/ka

bezbłędnie

wyszukuje,

poprawnie

analizuje,

kategoryzuje,

selekcjonuje

i użytkuje

informacje

z zakresu

nazewnictwa

polskiego oraz

formułuje na tej

podstawie

131

wniosków

i sądów

problem

z formułowaniem

na tej podstawie

wniosków

krytyczne sądy krytyczne,

pogłębione sądy;

Efekt

4

Student/ka nie

posiada

umiejętności

przygotowania

prac pisemnych

w języku polskim

o charakterze

szczegółowym;

ma problem

z doborem

materiałów

źródłowych

i opracowań,

popełnia wiele

błędów

Student/ka umie

przygotować

pracę pisemną

w języku

polskim, wymaga

jednak pomocy

przy doborze

źródeł

i opracowań;

zdarza się mu/jej

popełniać drobne

błędy

Student/ka umie

przygotować

pracę pisemną

w języku polskim

o charakterze

szczegółowym,

z wykorzystanie

m ujęć

teoretycznych,

korzysta przy

tym z różnych

źródeł z zakresu

onomastyki

polskiej; zdarza

się mu/jej jednak

popełniać drobne

błędy

Student/ka umie

przygotować

pracę pisemną

w języku polskim

o charakterze

szczegółowym,

z wykorzystanie

m pogłębionych

ujęć

teoretycznych,

wykorzystuje

przy tym

zróżnicowane

źródła z zakresu

onomastyki

polskiej

Efekt

5

Student/ka nie

potrafi

samodzielnie

przygotować

i przedstawić

wystąpienia

ustnego w języku

polskim

na wybrany temat

na podstawie

tekstów

źródłowych,

nawet przy

znacznej pomocy

Student/ka po

uzyskaniu

odpowiednich

wskazówek

przygotowuje

i przedstawia

wystąpienie ustne

w języku polskim

na wybrany temat

na podstawie

tekstów

źródłowych

Student/ka

samodzielnie

przygotowuje

i przedstawia

wystąpienie ustne

w języku polskim

na wybrany temat

na podstawie

tekstów

źródłowych

Student/ka

samodzielnie

przygotowuje

i przedstawia

bardzo dobre

wystąpienie ustne

w języku polskim

na wybrany temat

na podstawie

tekstów

źródłowych

i innych

materiałów, a

przedstawiona

praca nie budzi

zastrzeżeń

merytorycznych

Ocena łączna z kolokwium, pracy pisemnej, aktywności na zajęciach

i przygotowanej prezentacji:

ocena z kolokwium zaliczeniowego: 40% ostatecznej oceny (efekt 1 i 2)

ocena pracy badawczej: 20% ostatecznej oceny (efekt 3 i 4)

ocena przygotowanej prezentacji: 20% ostatecznej oceny (efekt 5)

aktywny udział w zajęciach: 20% ostatecznej oceny (efekt 1-3)

(17) Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia za-

łożonych

efektów

56 godzin:

15 godzin ćwiczeń

15 godzin samokształcenia

12 godzin na napisanie pracy

132

w godzinach

oraz punktach

ECTS

4 godziny przygotowania do prezentacji

10 godzin przygotowania do kolokwium.

3 ECTS

(18) Język

wykładowy

polski

(19) Praktyki

zawodowe

w ramach

przed.

---


Górnowicz H., Wstęp do onomastyki, Gdańsk 1988.

Grzenia J., Słownik nazw własnych. Ortografia, wymowa, słowotwórstwo i odmiana,

Warszawa.

Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.

Polskie nazwy własne. Encyklopedia, red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa –

Kraków 1998.

Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.


Grodecki R., Wole i Lgoty. Przyczynek do dziejów osadnictwa w średniowiecznej

Polsce [w:] Studia z historii społecznej i gospodarczej poświęcone F.

Bujakowi, Lwów 1931, s. 45-65.

Handke K., Polskie nazewnictwo miejskie, Warszawa 1992.

Karaś M., Nazwy miejscowe byłego powiatu strzyżowskiego [w:] Studia nad

dziejami Strzyżowa i okolic, red. S. Cynarski, Rzeszów 1980, s. 31 - 59.

Lubaś W., Nazwy miejscowe województwa krośnieńskiego [w:] Krosno. Studia

z dziejów miasta i regionu, red. S. Cynarski, Rzeszów 1995, s. 9-49.

Lubaś W., Nazwy miejscowości powiatu jasielskiego [w:] Studia z dziejów Jasła

i powiatu jasielskiego, red. J. Garbacik, Kraków 1964, s. 571-598.

Lubaś W., Nazwy terenowe powiatów jasielskiego i krośnieńskiego, cz. 1,

„Onomastica” VIII, 1963, s. 195-236, cz. 2, „Onomastica” IX, ,1964, s. 123-

163.

Łemkowie w historii i kulturze Karpat, red. J. Czajkowski, Rzeszów-Sanok 1992.

Orzechowska A., Nazwy miejscowe dawnego powiatu pilźnieńskiego, Wrocław

1975.

Reczek S., Ze studiów nad onomastyczną przeszłością Rzeszowszczyzny [w:] Z

tradycji kulturalnych Rzeszowa i Rzeszowszczyzny, red. S. Frycie i S. Reczek,

Rzeszów1966, s. 317-426.

Rieger J., Nazwy wodne dorzecza Sanu, Wrocław 1969.

Rymut K., Nazwiska Polaków, Kraków.

Rymut K., Nazwy miejscowe dawnego pow. bieckiego, Wrocław 1975.

Rzetelska-Feleszko E., Nazwy miejscowe [w:] Polskie nazwy własne. Encyklopedia,

red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa – Kraków 1998, s. 191-230.

Przydatne słowniki:

Nazwy miejscowe Polski: historia, pochodzenie, zmiany, red. K. Rymut, t. I-VI,

133

Kraków 1996-2007.

Rospond S., Słownik etymologiczny miast i gmin PRL, Wrocław 1984.

Rymut K., Nazwy miast Polski, Wrocław 1980.

Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F.

Sulimierski, B. Chlebowski, W. Walewski, t. I – XV, Warszawa 1880-1895,

1902.

Słownik nazwisk współcześnie w Polsce używanych, wyd. K. Rymut, t. I-X, Kraków

1992- 1994.

Słownik staropolskich nazw osobowych, t. I-VI, red. W. Taszycki, t. VII, z. 1-3, red.

M. Malec, Kraków 1965-1987.

Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce, t. I-III, Warszawa 1982-1984.

IXC12/J. HISTORIA JĘZYKA JAKO PRZEDMIOT DYDAKTYKI SZKOLNEJ: Rok akademicki 2012/2013

(1) Nazwa przedmiotu HISTORIA JĘZYKA W DYDAKTYCE SZKOLNEJ


przedmiot



Studia

Kierunek studiów Poziom kształcenia Format studiów




Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Dr Małgorzata Kułakowska





C1: Zastosowanie wiedzy z zakresu językoznawstwa diachronicznego w przygotowaniu różnych form

zajęć szkolnych.

C2: Wykorzystanie zasobów Internetu do rozszerzenia warsztatu nauczyciela polonisty o działania

dydaktyczne związane z przekazywaniem wiedzy historycznojęzykowej.

C3: Przekonanie studentów jako przyszłych nauczycieli języka polskiego o konieczności

wprowadzania elementów historii języka polskiego do programu nauczania na wszystkich etapach

kształcenia

Wymagania

wstępne

Wiedza i umiejętności z zakresu historii języka (przedmiot na UR: gramatyka

historyczna języka polskiego z elementami historii języka polskiego) na poziomie

studiów polonistycznych I stopnia.

Wiedza i umiejętności z zakresu dydaktyki języka polskiego na poziomie studiów

polonistycznych I stopnia, oraz wiedza i umiejętności z zakresu dydaktyki języka

polskiego na poziomie studiów polonistycznych I stopnia w semestrach 1-3.

134

Efekty kształcenia

Wiedza:

Student/studentka

IXC12/J _W01: analizuje tłumaczenia dawnych arcydzieł literatury powszechnej

pod kątem wprowadzenia treści histrycznojęzykowych

IXC12/J _W02: integruje treści przekazywane podczas lekcji muzealnych

z treściami historycznojęzykowymi

Umiejętności:

Student/studentka

IXC12/J _U01: tworzy scenariusze lekcji oraz zajęć pozalekcyjnych

z wykorzystaniem wiedzy z zakresu historii języka


Student/studentka

IXC12/J _K01: ocenia wartość portali edukacyjnych, pism poświęconych

dydaktyce języka polskiego i poradników oraz oferty edukacyjnej placówek

muzealnych, motywując w dyskusji swoją ocenę

IXC12/J _K02: Ocenia zawartość podstaw programowych wszystkich szczebli

edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia treści historycznojęzykowych,

uzasadniając oceny w dyskusji

IXC12/J _K03: dyskutuje nad rozwiązaniami dydaktycznymi proponowanymi

przez kolegów, dzieląc się swoimi pomysłami i przemyśleniami.



(15 godz. zajęć + 15 godz. samokształcenia (?)

Treści programowe

LP

Treści merytoryczne Liczba

godzin

1. Zajęcia organizacyjne, warunki zaliczenia, omówienie programu zajęć.

Czy istnieje potrzeba zajęć przedstawiających propozycje

wprowadzania treści historycznojęzykowych w dydaktyce? - dyskusja

2

2. Analiza treści podstaw programowych na wszystkich szczeblach

edukacji pod kątem możliwości wprowadzenia elementów historii

języka. Czy treści historycznojęzykowe mogą być realizowane także

w ramach innych niż lekcje form edukacji? – dyskusja (efektem

dyskusji będzie stworzenie listy takich form).

1

3. Lekcja muzealna – możliwości łączenia treści tego typu zajęć

z treściami historycznojęzykowymi na kolejnych lekcjach:

1. Przygotowanie do wycieczki do muzeum – wybór muzeum

i lekcji muzealnej na podstawie przygotowanych przez

studentów prezentacji oferty muzeów Podkarpacia (lub

Krakowa)

2. Prezentacja pomysłów jak połączyć treści wybranej lekcji

12

135

muzealnej i treści historycznojęzykowe (metoda: burza

mózgów)

3. Wycieczka do wybranego muzeum i udział w lekcji muzealnej

(oprócz godzin dydaktycznych także godziny „niekontaktowe”

na dotarcie do muzeum)

4. Omówienie lekcji muzealnej

5. Prezentacja zajęć (lekcji lub innych form edukacji) z historii

języka nawiązujących do treści lekcji muzealnej i dyskusja

4. Treści historycznojęzykowe w analizie tłumaczeń arcydzieł dawnej

literatury na przykładzie „Pieśni o Rolandzie”

1. Typy i funkcje archaizacji

2. Zestawienie tekstów tłumaczeń „Pieśni o Rolandzie: T. Boya-

Żeleńskiego i Jacka Kowalskiego

3. Odtworzenie innych tekstów Jacka Kowalskiego dyskusja

o funkcjach archaizacji

4. Prezentacja pomysłów na ćwiczenia związane z archaizmami

w tekstach omawianych na lekcjach języka polskiego

3

5. Scenariusz uroczystości szkolnej lub uroczystości w innej placówce

oświatowo-kulturalnej z archaizacją

1. Analiza propozycji tego typu uroczystości w portalach

oświatowych takich jak np. Scholaris – dyskusja z elementami

oceny zawartości portali i innych źródeł (poradniki, pisma

fachowe)

2. Przedstawienie propozycji scenariuszy imprez

przygotowanych przez studentów – dyskusja

4

6.

Gry edukacyjne – możliwości wykorzystania treści z zakresu

onomastyki w grze edukacyjnej

Moja mała ojczyzna – tworzenie scenariusza onomastycznej gry

edukacyjnej – praca w grupach

Testowanie gry

6

7. Zakończenie zajęć, podsumowanie, ewaluacja zajęć 2

Suma godzin 30

Metody prezentacje multimedialne przygotowywane przez osobę prowadzącą zajęcia i przez

136

dydaktyczne studentów,

referowanie zagadnień przez studentów,

praca w grupach,

dyskusja: omówienie prezentowanych rozwiązań, „burza mózgów”

wycieczka dydaktyczna – lekcja muzealna,

przygotowanie gry dydaktycznej i udział w grze dydaktycznej;

Zajęcia odbywają się z użyciem środków audiowizualnych, komputerów z dostępem

do Internetu. 2 godziny dydaktyczne są przeznaczone na zajęcia poza

pomieszczeniami Uniwersytetu Rzeszowskiego (W zależności od typu zajęć

oferowanych przez wybrane muzeum wymiar godzinowy tych zajęć może być

w każdym przypadku inny)

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia


ocenie formatywnej podlega aktywny udział w dyskusjach i zaprezentowanie

na forum grupy swoich propozycji zajęć

ocena sumatywna jest oceną przygotowanych przez studenta co najmniej 2

prezentacji zajęć wykorzystujących treści historycznojęzykowe (w tym

obowiązkowo propozycja zajęć skorelowanych z tematyką lekcji muzealnej) oraz

oceną aktywności studenta podczas zajęć

Metody

i kryteria

oceny

Ocena łączna z prezentacji i aktywności na zajęciach:

ocena prezentacji (minimum 2, w tym propozycja zajęć skorelowanych

z tematyką lekcji muzealnej): 70% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J _W02,

IXC12/J _U01)

aktywny udział w zajęciach: 30% ostatecznej oceny (efekt: IXC12/J _W01,

IXC12/J _K01, IXC12/J _K02, IXC12/J _K03)

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia za-

łożonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


pracy studenta

udział w ćwiczeniach 30 godz.

przygotowanie 2-4

prezentacji

28 godz.

przygotowanie

zagadnień na zajęcia

15 godz.

udział w wycieczce do

muzeum

2 – 9 godz.

SUMA GODZIN 75 – 82 godz.

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

3

Język polski

137

wykładowy

Praktyki

zawodowe

w ramach

przed.

---


Dubisz S., Język. Historia – Kultura. Warszawa2002.

Walczak B., Zarys dziejów języka polskiego, Wrocław 1999.

Wiśniewska H., Polszczyzna przez wieki Łódź, 2009.

Literatura uzupełniająca (wybór):

Badowska A., Inspiracje pomysły. Książka pomocnicza dla twórczego nauczyciela,

Wrocław 2000.

Borejszo M., Boże Narodzenie w polskiej kulturze, Poznań 1986.

Dąbrowa M., Szkolne wycieczki historyczne, Warszawa 1975.

Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty. Red. A. Janus-Sitarz. Kraków

2005.

Filiciak M., Zabawa naszych czasów, Nowa Polszczyzna nr 4, 2005, s. 7-11.

Goźlińska E. Jak skonstruować grę dydaktyczną? Warszawa 2004.

Gry i zabawy w kształceniu językowym, propozycje, scenariusze, projekty, pod red.

H. Wiśniewskiej, Lublin 2000.

Jakus – Borkowa E., 1987, Nazewnictwo polskie, Opole 1980.

Jaworska M., Regionalizm w nauczaniu początkowym [W:] Życie Szkoły nr 9/96

Kowalski J., Niezbędnik krzyżowca. Pieśni i opowieści krucjatowe, Poznań 2006;

Kowalski J., Niezbędnik Trubadura. Dumania, kancony i romanse, Poznań

2007.

Kowalski M., Gra w klasie, Między nami polonistami. Numer Sygnalny, 2005, s.

11-14.

Kułakowska M., Myszka A., Kształcenie językowe w dobie kultury masowej

polisensorycznej” pod red. U. Kopeć, Z. Sibigi, Historia języka w dydaktyce

szkolnej z perspektywy nauczyciela akademickiego, Rzeszów 2010, s.198 – 210.

Nagajowa M.,: Nauka o języku dla nauki języka. Warszawa 1995.

Nauka o języku polskim w reformowanej szkole. Red. A. Mikołajczuk, J. Puzynina,

Warszawa 2001.

Rospond S., Mówią nazwy, Warszawa 1976.

Skrzypczak M., RPG jako narzędzie pomocnicze w procesie edukacyjnym

Remedium. nr 7/8, 2006, s. 16-17.

138

Uherek P., Strach ma oczy wideo, Nowa Polszczyzna. nr 3, – 2005, s. 8-9.

Unger P., Muzea w nauczaniu historii, Warszawa 1988.

Walczak B., Język jako składnik tożsamości narodowej, w: Język, tożsamość,

religia, red. G. Cyran, G. Skorupska-Raczyńska, Gorzów Wielkopolski 2009, s. 9-

18.

Wojnar I., Muzeum czyli Trwanie obecności, Warszawa 1991

Publikacje dostępne w Internecie (wybór):

Sielicka-Jastrzębska J., Lekcje muzealne,

http://www.1944.pl/edukacja_i_kultura/dla_uczniow/

Jurczyk I., Lekcja muzealna propozycją wzbogacenia szkolnego procesu

dydaktyczno-wychowawczego,

http://www.muzeumrzemiosla.pl/index.php?page=artykuly&id=1

Malinowski M., Sobieski – gospodarz

http://www.wilanow-palac.pl/sobieski_gospodarz.html

Portale edukacyjne (wybór):

http://www.edugames.pl/gry/index/k1/32,gry_jezyk_polski/

http://literka.pl

http://www.publikacje.ovh.org/

http://www.publikacjenauczycieli.pl/

http://83.15.153.174/lopata/scen_impr_sw.htm

http://zabawyjezykiempolskim.wordpress.com/

http://www.scholaris.pl/

http://www.hamlet.edu.pl/


IX C. MODUŁ PRZEDMIOTÓW DO WYBORU/ FAKULTATYWNYCH

(Z MODUŁEM SEMINARYJNYM) Moduł kulturoznawczo-metodyczny:

IXC8/K. KULTURA I LITERATURA SARMACKA:


Nazwa przedmiotu Kultura i literatura sarmacka

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Literatury Staropolskiej


Kod przedmiotu IXC8/K

139

Studia



Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy

Rok i semestr studiów drugi/ semestr trzeci

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr Jolanta Kowal



z przedmiotu

dr Jolanta Kowal


C1. Zapoznanie studentów ze zjawiskami kulturowymi i literackimi będącymi wykwitem sarmatyzmu, jako

formacji kulturowej.

C2. Kształcenie umiejętności krytycznej refleksji nad procesami zachodzącymi w kulturze dawnej.

Wymagania wstępne Student, przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, powinien znać treść dzieł

literackich z zakresu literatury staropolskiej i oświeceniowej, które znajdują się

w spisie lektur obowiązującym na studiach 1-go stopnia dla kierunku filologia

polska oraz wykazywać się ogólną znajomością zjawisk kulturowych doby

staropolskiej i epoki oświecenia, ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska

sarmatyzmu.


IXC8/K_W01 – student/ka charakteryzuje zjawiska kulturowe i literackie

będące wykwitem sarmatyzmu;

IXC8/K_W02 – student/ka definiuje podstawowe pojęcia związane z kulturą

i literaturą sarmacką.

Umiejętności:

IXC8/K_U01 – student/ka analizuje utwory literackie nawiązujące do

tradycji sarmackiej;

IXC8/K_U02 – student/ka poddaje krytycznemu oglądowi zjawiska

kulturowe będące wykwitem sarmatyzmu;

IXC8/K_U03 – student/ka rozpoznaje kontynuacje i nawiązania do tradycji

sarmackiej w kulturze i literaturze epok późniejszych (od romantyzmu po

czasy współczesne).


IXC8/K_K01 – student/ka jest zorientowany na poszerzenie wiedzy

zdobytej na zajęciach.



Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba

godzin

1. Zajęcia organizacyjne (zapoznanie z przedmiotem, warunkami zaliczenia itp.) 1

2. Zjawisko sarmatyzmu w ujęciu historycznym. 2

3. „Civis Romanum Sum” – u źródeł sarmackiego mitu. 2

4. Wokół wybranych zagadnień kultury polskiego sarmatyzmu, ze szczególnym

uwzględnieniem sarmackiej obyczajowości (projekcja filmu dokumentalnego pt.

Sarmacja czyli Polska z 1994 r., scenariusz K. Koehler).

4

5. Na gruncie sarmackiej poezji (S.H. Szymanowski, Mars Sauromatski [fragment];

M.K. Sarbiewski, Do rycerstwa polskiego…; M. Paszkowski, Więc i herby ich

własność przyrodzoną mają…; Z. Morsztyn, Votum [fragment]; W. Potocki, Sławie

świeckiej; Pospolite ruszenie; Anonim, Duma nad Koroną Polską w roku 1697

[fragment]).

4

6. Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty. 2

7. Walka z sarmatyzmem na łamach „Monitora”. 2

8. Lektura I części Mikołaja Doświadczyńskiego przypadków I. Krasickiego

w kontekście Opisu obyczajów za panowania Augusta III Jędrzeja Kitowicza.

3

9. „Sarmatyzmu życie po życiu” w oparciu o lekturę Pamiątek Soplicy H. 4

140

Rzewuskiego.

10. Sarmackie mity i ich trwanie w kulturze epok późniejszych. 3

11. Kolokwium i zajęcia zaliczeniowe. 2

Metody dydaktyczne dyskusja/ projekcje multimedialne/ elementy wykładu

Sposób(y)

i forma(y) zaliczenia Ocena formująca: F1. Ocena stopnia komunikowania się na linii student – prowadzący,

aktywności, zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo

podczas trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji,

przedstawienie wyników własnych badań itp.).

Ocena podsumowująca: P1. Ocena z zadanej prezentacji multimedialnej*.

*Wskazane formy ocen odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia.

Metody i kryteria oceny Ocena łączna z frekwencji i aktywności na zajęciach oraz pracy

zaliczeniowej (prezentacja multimedialna): ocena z aktywności - 30%

z oceny końcowej; frekwencja - 10% z oceny końcowej; ocena z pracy

zaliczeniowej (prezentacja multimedialna) – 60% z oceny końcowej.


potrzebny do osiągnięcia


oraz punktach ECTS


nakład pracy

studenta

Ćwiczenia 30 godz.


Czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 15 godz.


Przygotowanie do zaliczeniowej pracy pisemnej 26 godz.




Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

nie dotyczy


Barok, sarmatyzm, Psalmodia, pod red. K. Maliszewskiego

i K. Obremskiego, Toruń 1995.

Bockenheim K., Dworek, kontusz, karabela, Wrocław 2002.

Bogucka M., The lost world of the „Sarmatians”, Warszawa 1996.

Bystroń J. S., Dzieje obyczajów w dawnej Polsce, wstęp J. Tazbir, Warszawa

1993, t. 1-2.

Cieński M., Rej, Krasicki i ziemiańska utopia. Pytania o ciągłość

sarmatyzmu, w: Mikołaj Rej w pięćsetlecie urodzin. Studia

literaturoznawcze, pod red. J. Sokolskiego, M. Cieńskiego i A. Kochan,

Wrocław 2007.

Grzybowski S., Sarmatyzm, Warszawa 1996.

Helikon sarmacki. Wątki i tematy polskiej poezji barokowej, wybór, wstęp

i komentarze A.Vincenz, oprac. M. Malicki, Wrocław 1989, BN I/259.

Jasienica P., Rzeczpospolita Obojga Narodów, Warszawa 1986.

Karpowicz M., Sztuka oświeconego sarmatyzmu, Warszawa 1970.

Kitowicz J., Opis obyczajów za panowania Augusta III, oprac. R. Pollak,

Wrocław 1970, BN I/88.

141

Koehler K., Domek szlachecki w literaturze polskiej epoki klasycznej,

Kraków 2005.

Koehler K., „Słuchaj mię, Sauromatha”. Antologia poezji sarmackiej,

Kraków 2002.

Komuda J., Warchoły i pijanice czyli Poczet hultajów z czasów

Rzeczypospolitej szlacheckiej, grafiki H. Czajkowski, Lublin 2004.

Krasicki I., Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki, Kraków 2003.

Łoziński W., Życie polskie w dawnych wiekach, wstęp i oprac. J. Tazbir,

Warszawa 2006.

Maciejewski J., Dylematy wolności. Zmierzch sarmatyzmu i początki

Oświecenia w Polsce, Warszawa 1994.

Mańkowski T., Genealogia sarmatyzmu, Warszawa 1946.

Mickiewicz A., Pan Tadeusz, czyli ostatni zajazd na Litwie, oprac. S. Pigoń,

wyd. dziesiąte, Wrocław 1994.

Między barokiem a oświeceniem: apogeum sarmatyzmu: kultura polska

drugiej połowy XVII wieku, pod red. K. Stasiewicz i S. Achremczyka,

Olsztyn 2004.

Między barokiem a oświeceniem: sarmacki konterfekt, pod red.

S. Achremczyka, Olsztyn 2002.

Nowoczesność i sarmatyzm, pod red. P. Czaplińskiego, Poznań 2011.

Roszak S., Archiwum sarmackiej pamięci. Funkcje i znaczenie

rękopiśmiennych ksiąg silva rerum w kulturze Rzeczypospolitej XVIII wieku,

Toruń 2004.

Rozrzutność i skąpstwo w tradycji kulturowej i rzeczywistości, pod red.

J. Tazbira i A.K. Banach, Kraków 2005.

Rzeczpospolita państwem wielu narodowości i wyznań. XVI-XVIII wiek, pod

red. A. Filipczak-Kocur i T. Ciesielskiego, Warszawa 2008.

Rzewuski H., Pamiątki Soplicy, Wrocław 2009.

Słownik sarmatyzmu. Idee. Pojęcia, symbole, pod red. A. Borowskiego,

Kraków 2001.

Suchodolski B., Dzieje kultury polskiej, Warszawa 1984.

Tazbir J., Kultura polskiego baroku, Warszawa 1986.

Tazbir J., Kultura szlachecka w Polsce, Poznań 1998.

Tazbir J., Sarmaci i świat, Kraków 2001.

Tazbir J., Świat panów Pasków, Łódź 1986.

Ulewicz T., Sarmacja. Zagadnienie sarmatyzmu, Kraków 2006.

Waśko A., Romantyczny sarmatyzm, Kraków 1995.

Zajączkowski A., Szlachta polska. Kultura i struktura, Warszawa 1993.


Goliński J., Unitas et varietes. Szkice o piśmiennictwie polskiego baroku,

Warszawa 2007.

Kuchowicz Z., Człowiek polskiego baroku, Łódź 1992.

Między barokiem a oświeceniem: wojny i niepokoje czasów saskich, pod red.

K. Stasiewicz i S. Achremczyka, Olsztyn 2003.

Mity i stereotypy w dawnej Polsce, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1991.

Polska XVII wieku, pod red. J. Tazbira, Warszawa 1974.

Sajkowski A., Sarmackie tradycje i europejskie horyzonty, wstęp i dobór

tekstów B. Judkowiak, Poznań 2007.

Sarmackie theatrum, t. 1: Wartości i słowa, t. 2: Idee i rzeczywistość, pod

red. R. Ocieczek, Katowice 2001.

Tazbir T., Od Sasa do Lasa, Warszawa 2011.

Tazbir J., Państwo bez stosów i inne szkice, Kraków 2000.

Tazbir J., Polska przedmurzem Europy, Warszawa 2004.

Tazbir J., Rzeczpospolita i świat. Studia z dziejów kultury XVII wieku,

Wrocław 1971.

Tazbir J., Rzeczpospolita szlachecka wobec wielkich odkryć, Warszawa

142

1973.

Zientara W., Sarmatia Europiana oder Sarmatia Asiana?, Toruń 2003.

IXC9/K. WYBRANE ZAGADNIENIA KULTURY XIX W.:


Nazwa przedmiotu Wybrane zagadnienia kultury XIX w.

Nazwa jednostki


Instytut Filologii Polskiej/Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu)

Kod przedmiotu IXC9/K

Studia



Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy

Rok i semestr studiów drugi/semestr trzeci

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin


prowadzącej (osób


z przedmiotu

dr hab. prof. UR Joanna Rusin, dr hab. prof. UR Kazimierz Maciąg,

dr Kazimierz Surowiec, dr Hanna Krupińska-Łyp, dr Mariusz Chrostek


C1. Pogłębienie wiedzy o powiązaniach literatury z innymi zjawiskami kultury XIX wieku,

C2. Doskonalenie umiejętności analizowania i krytycznego oceniania wybranych tekstów

Wymagania

wstępne

Wiedza z literaturoznawstwa uzyskana podczas studiów licencjackich

Efekty

kształcenia Wiedza: IXC9/K_W03 – student/ka ma uporządkowaną wiedzę na temat zjawisk kultury XIX

wieku;

IXC9/K_W05 - student/ka ma pogłębioną wiedzę o związkach literatury z innymi

zjawiskami kultury

Umiejętności: IXC9/K_U05 – student/ka potrafi rozpoznać, krytycznie analizować i oceniać

wybrane teksty;

Kompetencje społeczne: IXC9/K_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i umiejętności.



Treści programowe

1. Informacje wstępne, omówienie problematyki zajęć, zapoznanie z najciekawszymi wydawnictwami

albumowymi i leksykonami – 2 g.

2. Kobieta, miłość, rodzina. Obyczajowość epoki w świetle wspomnień i pamiętników (z odwołaniem do

opracowań) – 4 g.

3. Dworek i dwór w XIX w. – 2 g.

143

4. Kresy w polskiej obyczajowości i kulturze – 2 g.

5. „Do wód” – sanatoria w XIX wieku – 2 g.

6. Gromadzenie i strzeżenie dóbr kultury w dobie zaborów – 2 g.

7. List w XIX w. Najsłynniejsi epistolografowie (Słowacki, Sienkiewicz, Chopin) – 4 g.

8. Teatr i opera w XIX w.; „żywe obrazy” – 2 g.

9. Najwybitniejsi artyści epoki: Chopin, Modrzejewska - 4 g.

10. Słynne nekropolie (Powązki, Cmentarz Łyczakowski, wileńska Rossa) – 2 g. 11. Wycieczka (do Muzeum Historycznego Miasta Rzeszowa, na Stary Cmentarz w Rzeszowie) wedle wyboru

studentów – 4 g.

Metody

dydaktyczne

analiza i interpretacja tekstów źródłowych, dyskusja, elementy wykładu, wycieczka

dydaktyczna

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie na ocenę.

Metody

i kryteria oceny Na ocenę 2 Na ocenę 3 Na ocenę 4 Na ocenę 5

Efekt 1

(IXC9/K_W0

3)

student/ka nie

ma

uporządkowan

ej wiedzy

na temat

zjawisk kultury

XIX wieku

student/ka ma

ogólnie

uporządkowan

ą wiedzę

na temat

zjawisk

kultury XIX

wieku

student/ka ma

dobrze

uporządkowan

ą wiedzę

na temat

zjawisk

kultury XIX

wieku

student/ka ma

bardzo dobrze

uporządkowaną

wiedzę na temat

zjawisk kultury

XIX wieku

Efekt 2

(IXC9/K_W0

5)

student/ka nie

ma pogłębionej

wiedzy

o związkach

literatury

z innymi

zjawiskami

kultury

student/ka ma

ogólnie

pogłębioną

wiedzę

o związkach

literatury

z innymi

zjawiskami

kultury

student/ka ma

dobrze

pogłębioną

wiedzę

o związkach

literatury

z innymi

zjawiskami

kultury

student/ka ma

bardzo dobrze

pogłębioną wiedzę

o związkach

literatury z innymi

zjawiskami

kultury

Efekt 3

(IXC9/K_U0

5)

student/ka

potrafi

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i oceniać

wybrane teksty

Student/ka

potrafi

w pojedynczyc

h rozpoznać,

krytycznie

analizować

i oceniać

wybrane teksty

Student/ka

potrafi

w większości

przypadków

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i oceniać

wybrane teksty

Student/ka potrafi

samodzielnie we

wszystkich

przypadkach

rozpoznać,

krytycznie

analizować

i oceniać wybrane

teksty

Efekt 4

(IXC9/K_K0

1)

student/ka nie

zna zakresu

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i umiejętności

student/ka

ogólnie zna

zakres

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i umiejętności

student/ka

dobrze zna

zakres

posiadanej

przez siebie

wiedzy

i umiejętności

student/ka bardzo

dobrze zna zakres

posiadanej przez

siebie wiedzy

i umiejętności

144

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


studenta

ćwiczenia 30 godz.

przygotowanie do ćwiczeń – samodzielna

lektura

60 godz.

czas na przygotowanie referatu, prezentacji itp. 18 godz.


SUMA GODZIN 110


Język

wykładowy

Język polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura obowiązkowa:

S. Wasylewski, Życie polskie w XIX wieku, Warszawa 2008.

Obyczaje w Polsce. Od średniowiecza do czasów współczesnych, pod red.

A. Chwalby, warszawa 2006

Julian Dybiec, Nie tylko szablą. Nauka i kultura polska w walce o utrzymanie

tożsamości narodowej 1795-1918, Kraków 2004.

E. Skorupa, Polskie symbole kulturowe przed sądem pruskim w latach 1871-1914.

„O podburzanie do gwałtów…”, Kraków 2004.

Encyklopedia teatru PWN, Warszawa 2008.

Encyklopedia Kresów, Kraków 2005.

Stanisław Markowski, Polski dwór, Kraków 2006.

Dwór polski. Architektura / tradycja / historia (zbior.), Kraków 2007. 66

16. Zalecane lektury i materiały pomocnicze:

A. Lisak, Miłość, kobieta i małżeństwo w XIX wieku, Warszawa 2009.

Irena Domańska-Kubiak, Zakątek pamięci. Życie polskie w XIX-wiecznych dworkach

kresowych, Warszawa 2004.

Jacek Kolbuszewski, Kresy, Wrocław 1998.

Ze wspomnień m.in. Gabriela z Guntherów Puzynina, W Wilnie i dworach litewskich

1815-1843, Kraków 1990 (reprint).


Małgorzata Możdzyńska-Nawotka, O modach i strojach, Wrocław 2004.

Sztuka pisania. O liście polskim w wieku XIX, pod red. J. Sztachelskiej i E.

Dąbrowicz, Białystok 2000.

J. Szczublewski, Helena Modrzejewska, wyd. dowolne.

Ryszard Przybylski, Cień jaskółki. Esej o myślach Chopina, Kraków 2009.

Kazimierz Maciąg, „Naczelnym u nas jest artystą”. O legendzie Fryderyka Chopina

w literaturze polskiej, Rzeszów 2010.

Stanisław Pagaczewski, Spotkamy się u wód, Kraków 1972.

Helena Duninówna, Warszawskie nowinki 1815-1900, Warszawa 1970.

Mickiewicz w Gdańsku. Rok 2005. Materiały Międzynarodowej Konferencji

Naukowej na 150-lecie śmierci poety, pod red. J. Bachórza i B. Oleksowicza, Gdańsk

145

2006 (wybrane teksty).

B. Prus, „Obrazy wszystkiego”. O literaturze i sztuce. Wybór z Kronik, wybór

i opracowanie Samuel Sandler, przypisami opatrzył Bartłomiej Szleszyński,

Warszawa 2006.

E. Orzeszkowa, O sobie, wstęp. J. Krzyżanowski, Warszawa 1974.

Zofia Szeptycka, Wspomnienia z lat ubiegłych, przygotował do druku, wstępem

i przypisami opatrzył B. Zakrzewski, Wrocław 1967.

IXC10/K. WSPÓŁCZESNA KULTURA LITERACKA:


(1) Nazwa przedmiotu Współczesna kultura literacka


przedmiot


(3) Kod przedmiotu IXC10/K

(4) Studia


Filologia polska Studia 2 stopnia Stacjonarne

(5) Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, kulturoznawczy

(6) Rok i semestr studiów Rok II, sem. 3


przedmiotu



( osób prowadzących) zajęcia

z przedmiotu



zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu współczesnej kultury

literackiej, analiza wybranych tekstów literackich i zjawisk kulturalnych

(10)

Wymagania

wstępne

Ogólna wiedza z zakresu literaturoznawstwa, uzyskana na wcześniejszych

etapach edukacji; znajomość literatury współczesnej, teorii literatury,

poetyki, czasopism literackich

146

(11) Efekty

kształcenia

Wiedza:

W01: ma podstawową wiedzę o miejscu współczesnej kultury literackiej

w obszarze nauk humanistycznych oraz o jej specyfice przedmiotowej

i metodologicznej;

W02:zna podstawową terminologię teoretycznoliteracką, stosowaną

w polskim literaturoznawstwie, oraz jej pochodzenie i zastosowanie;

W03: ma uporządkowaną wiedzę ogólną dotyczącą zagadnień tworzących

podstawową problematykę współczesnej kultury literackiej i rozumie ich

znaczenie dla badań literaturoznawczych;

Umiejętności:

U01:potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować

i użytkować informacje z zakresu współczesnej kultury literackiej;

U02: posiada podstawowe umiejętności badawcze, obejmujące

formułowanie i analizę problemów badawczych

w zakresie współczesnej kultury literackiej;

U03: potrafi dobrać metody i narzędzia badawcze oraz dokonać prezentacji

opracowanych zagadnień, pozwalające na rozwiązanie problemów

w zakresie współczesnej kultury literackiej;


K01: zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności

oraz rozumie perspektywy dalszego rozwoju;

K02: rozumie konieczność ciągłego poszerzania swoich kompetencji

z zakresu współczesnej kultury literackiej;


Ćwiczenia - 30 godzin



1. Wprowadzenie w problematykę zajęć. Podstawowe pojęcia

i definicje z zakresu kultury literackiej;

4

147

2. Granice kultury. Ekspresyjna teoria kultury; 2

3. Kultura literacka; 2

4. Miejsce literatury w kulturze; 2

5. Instytucje polityki kulturalnej; 2

6. Zagadnienia intertekstualności; 2

7. Przestrzeń życia literackiego; 2

8. Publiczność literacka. Spotkania z pisarzami; 2

9. Instytucje uczestnictwa w kulturze literackiej; 2

10. Świat wartości kultury masowej 2

11. Charakterystyka wybranych kategorii estetycznych 2

12. Wprowadzenie do metodologii badań kulturoznawczych: przegląd

najważniejszych kierunków badawczych.

6

(14) Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych połączona

z dyskusją, prezentacja multimedialna, spotkania

z pisarzami


zaliczenia

Kolokwium ustne z pytaniami otwartymi

(16) Metody i kryteria oceny

W zależności od punktacji, uzyskanej podczas

kolokwium:

50-60% - ocena dostateczna; powyżej 60-70% - ocena

+ dostateczna; powyżej 70-80% - ocena dobra;

powyżej 80-90% - ocena +dobra; powyżej 90-100% -

ocena bardzo dobra.


Ocena stopnia komunikowania się na linii student –

prowadzący, aktywności, zrozumienia omawianej

tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania

zajęć)



148

cząstkowych


studenta potrzebny do osiągnięcia


oraz punktach ECTS

30 godz. Ćwicz. + 25 godz. pracy własnej + 2 godz.

kolokwium –

4 pkt. ECTS

(18) Język wykładowy Polski


przedmiotu

-


A. Kłoskowska, Kultura masowa. Krytyka

i obrona, Warszawa 1964 (wyd. 1);

E. Cassirer, Esej o człowieku, Wstęp do filozofii

kultury, przeł. A. Staniszewska, przedmowa B.

Suchodolski, Warszawa 1971;

K.T. Toeplitz, Wszystko dla wszystkich. Kultura

masowa i człowiek współczesny, Warszawa 1978;

M. Czerwieński, Kultura i jej badanie, wyd. 2

rozszerzone, Wrocław 1985;

S. Żółkiewski, Wiedza o kulturze literackiej,

Warszawa 1985;

Antropologia kultury. Cz. I Wiedza o kulturze.

Oprac. G. Godlewski i inni, Warszawa 1995;

J. Łotman, Kultura i eksplozja, przeł. i słowem

wstępnym opatrzył B. Żyłko, Warszawa 1999.


J. Kamionkowa, Życie literackie w Polsce w pierwszej

połowie XIX wieku, 1970;

K. Dmitruk, Literatura – społeczeństwo – przestrzeń,

1980;

J. J. Szczepański, Kadencja, 1986;

M. Fik, Kultura literacka po Jałcie. Kronika lat 1944 –

149

1981, 1989;

Cz. Miłosz, Życie na wyspach, Kraków 1997.

IXC11/M INTERPRETACJA TEKSTU W SZKOLNEJ EDUKACJI POLONISTYCZNEJ:


Nazwa przedmiotu Interpretacja tekstu w szkolnej

edukacji polonistycznej

(przedmiot do wyboru)

Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej

Kod przedmiotu IXC11/M

Studia


Filologia Polska – specjalność

nauczycielska

Studia II stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny

Rok i semestr studiów II rok /4 semestr

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. Alicja Jakubowska-Ożóg



dr hab. A. Jakubowska-Ożóg, dr D. Hejda, dr D.

Karkut, dr E. Kozłowska, dr A. Kucharska-Babula, dr

E. Mazur, dr T. Półchłopek.


C.01. Pogłębia wiedzę i umiejętności w zakresie interpretacji tekstu literackiego w praktyce

szkolnej.

C.02. Projektuje modele lekcji z zakresu interpretacji tekstu literackiego.

C.03. Zyskuje sprawność w zakresie oceny prac pisemnych.

150

Wymagania wstępne Metodyka nauczania literatury i języka polskiego

Poetyka

Teoria literatury

Analiza dzieła literackiego

Praktyki w szkole na poziomie I, II, III.

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC11M_W01. Przywołuje terminologię i treści z zakresu

literatury, teorii literatury, poetyki

IXC11M_W02. Dysponuje pogłębioną wiedzą o specyfice

przedmiotowej i metodologicznej filologii, potrafi ją rozwijać

i twórczo stosować w działalności profesjonalnej

IXC11M_W03. Zna terminologię z zakresu dydaktyki zorientowaną

na zastosowanie w nauczaniu literatury, historii, kultury

Umiejętności:

IXC11M _U01. Samodzielnie planuje i realizuje oryginalne

projekty związane z wybraną sferą działalności edukacyjnej – lekcje

z wykorzystaniem współczesnych metod interpretacyjnych jak:

hermeneutyka, intertekstualność, fenomenologia, antropologia

IXC11M_U02. Stosuje innowacyjne rozwiązania złożonych

problemów związanych z pracą nauczyciela

IXC11M_U03. Wdraża ucznia do pisemnych interpretacji tekstu

literackiego


IXC11M_K01. Ocenia zakres posiadanej przez siebie wiedzy

i umiejętności, rozumie perspektywy rozwoju

IXC11M_K02. Potrafi inspirować i organizować proces uczenia się

innych osób

151



Treści programowe

L.p. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba

godzin

1. Style odbioru tekstu literackiego.

1

2. Metody kształcenia literackiego. Np. eksplikacja, analiza porównawcza –

podstawowe założenia, przykłady .

2

3. Funkcja symboli w tekście literackim i dziele malarskim wybrane

przykłady.

2

4. Metafora hermeneutyczna jako kategoria interpretacyjna. 2

5. Założenia intertekstualaności. 3

6. Integracja literatury, malarstwa, muzyki na lekcjach w szkole średniej –

przygotowywanie przykładowych konspektów lekcji.

2

7. Związki literatury i filozofii – praktyczne rozwiązania z wykorzystaniem

treści programowych.

2

8. Kształcenie sprawności analizy tekstu - analiza i interpretacja tekstów

przewidzianych programem nauczania (wybrane przykłady)

Miejsce biografii w kształceniu literackim.

2

9. Założenia dekonstrukcji – implikacje metodyczne 2

Razem: 18

Metody dydaktyczne Analiza i interpretacja tekstów źródłowych

Dyskusja

Problemowa

Ćwiczeniowa

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Praca zaliczeniowa (interpretacja). Zaliczenie z oceną.

152

Metody i kryteria oceny Praca interpretacyjna,

Poprawa uczniowskich prac pisemnych z zakresu analizy

i interpretacji tekstu – pod kierunkiem prowadzącego

ćwiczenia.

Aktywność podczas zajęć.

Na ocenę końcową z ćwiczeń składa się:

- (40%) aktywność studenta podczas zajęć

konwersatoryjnych oceniająca wszystkie efekty kształcenia;

- (40%) napisanie pracy interpretacyjnej – tekst wskazuje

prowadzący ćwiczenia – sprawdza efekty: IXC11M_W01,

IXC11M_W02, IXC11M_W03, IXC11M_U01,

IXC11M_K03. Praca oceniana jest w skali punktowej pod

względem poprawności merytorycznej (5 pkt), dydaktycznej

(5 pkt) oraz stylistycznej (5 pkt), co odpowiada ocenom: 8-

10 p. – dst, 11-13 – db, 14-15 – bdb.;

- (20 %) kolokwium (pisemne) zaliczeniowe końcowe, które

wymaga odpowiedzi z zakresu dydaktyki kształcenia

literacko-kulturowego, znajomości opracowań krytycznych

- sprawdza wszystkie efekty z obszaru wiedzy oraz

umiejętności. Kryteria oceny: 30-24 pkt – bdb; 23-20 pkt –

db; 19-15 pkt – dst.

PUNKTACJA:

Uzyskanie 51% - 65% wymaganych punktów z wszystkich

etapów – ocena dost.

66%- 89% - dobry

90%- 100% - bdb.




ECTS


Przygotowanie do ćwiczeń – 10 godz.

Udział w konsultacjach – 5 godz.

Czas na napisanie pracy – 17 godz.

Indywidualne poszerzanie wiedzy – 15 godz.

Przygotowanie do kolokwium – 8 godz.

Kolokwium – 2 godz.

Razem – 75

PUNKTY ECTS – 3

153



przedmiotu


1. B. Myrdzik, Rola hermeneutyki w edukacji

polonistycznej, Lublin 1999.

2. S. Balbus, Między stylami, Kraków 1996.

3. A. Pilch, Kierunki interpretacji tekstu poetyckiego.

Kraków 2003.

4. A. Hejmej, Muzyczność dzieła literackiego, Wrocław

2002.

6. A. Janus-Sitarz, Groteska literacka. Od diabła

w Damaszku po Becketta i Mrożka, Kraków 1997.


1. T. Boruta, Szkoła patrzenia, Kielce 2003.

2. Red. A. Hejmej, S. Balbus, J. Niedźwiedź,

Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i

odwrotnie). Studia, Kraków 2004.

3. Patrick de Rynck, Jak czytać malarstwo. Rozwiązywanie

zagadek, rozumienie i smakowanie dzieł dawnych mistrzów,

Kraków 2005.

4. M. Buchowski, W. J. Burszta, O założeniach interpretacji

antropologicznej, Warszawa 1992.

5. E. Fiała, Modele freudowskiej metody badania dzieła

literackiego, Lublin 1991.

154

IXC12/M. NAUCZANIE INTEGRUJĄCE W EDUKACJI POLONISTYCZNEJ:


Nazwa przedmiotu Nauczanie integrujące w edukacji polonistycznej

Nazwa jednostki


Instytut Filologii Polskiej

Zakład Metodyki Nauczania Literatury

i Języka Polskiego

Kod przedmiotu IXC12/M

Studia


filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne

Rodzaj przedmiotu Fakultatywny, metodyczny

Rok i semestr studiów II rok, semestr 4

Imię i nazwisko


dr Elżbieta Mazur




z przedmiotu

ćwiczenia: dr Elżbieta Mazur,

dr Danuta Hejda, dr Dorota Karkut, dr hab. prof. UR Urszula Kopeć, dr

hab. prof. UR Alicja Jakubowska-Ożóg, dr hab. prof. UR Zygmunt

Sibiga, dr Elżbieta Kozłowska, dr Tadeusz Półchłopek, dr Agata

Kucharska-Babula


C1. Poznanie przez studentów teorii i praktyki nauczania zintegrowanego oraz uświadomienie jego

roli w edukacji polonistycznej.

C2. Kształcenie umiejętności w zakresie korzystania z dorobku różnych dziedzin humanistyki.

C3. Uświadamianie potrzeby integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej na różnych

etapach kształcenia (od szkolnego po uniwersytecki).

Wymagania

wstępne

student zaliczył wszystkie przedmioty specjalizacji nauczycielskiej na studiach 2

stopnia, czyli metodykę nauczania literatury i języka polskiego, praktykę asystencko-

hospitacyjną i ciągłą w gimnazjum oraz praktykę asystencko-hospitacyjną w szkole

ponadgimnazjalnej

155

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC12/M_W01 – student/ka definiuje pojęcia: integracja wewnątrzprzedmiotowa,

integracja międzyprzedmiotowa, korelacja w nauczaniu, nauczanie zintegrowane

IXC12/M_W02 – student/ka wskazuje korzyści wynikające z nauczania integrującego

Umiejętności:

IXC12/M_U01 – student/ka integruje wiedzę z historii literatury, językoznawstwa,

kultury narodowej, filozofii, historii

IXC12/M_U02 – student/ka weryfikuje teorię nauczania integrującego

w praktyce dydaktycznej

IXC12/M_U03 – student/ka projektuje innowacyjne scenariusze zajęć

wraz z prezentacjami multimedialnymi


IXC12/M_K01 – student/ka potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując

w niej różne role

IXC12/M_K02 – student/ka aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania

dziedzictwa kulturowego w regionie



Treści programowe

Problematyka ćwiczeń audytoryjnych:


Polonista zintegrowany 2 godz.

Teoria nauczania integrującego w praktyce

polonistycznej

3 godz.

Rzeszowskie poszukiwania istoty integracji 4 godz.

Integracja wewnątrzprzedmiotowa 4 godz.

156

Integracja sztuk w kulturze europejskiej – rys

historyczny

2 godz.

Typy integracji literatury z innymi dziedzinami

sztuki

4 godz.

Integracja przedmiotów humanistycznych 4 godz.

Edukacja regionalna na lekcjach języka

polskiego

2 godz.

Projektowanie scenariuszy zajęć

polonistycznych wraz z prezentacją

multimedialną z zakresu integracji

wewnątrzprzedmiotowej

i międzyprzedmiotowej

3 godz.

Nauczanie integrujące w edukacji

polonistycznej – próba podsumowania

2 godz.

Suma godzin 30

Metody

dydaktyczne

problemowa, oglądowa, prezentacja multimedialna, zajęć praktycznych, debata

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

Zaliczenie z oceną:

- ocenianie formatywne (bieżące): F1. aktywność studenta podczas zajęć, F2.

przygotowanie scenariusza zajęć polonistycznych i prezentacji multimedialnej

z zakresu integracji wewnątrzprzedmiotowej i międzyprzedmiotowej jako łączenie

teorii z praktyką

- ocenianie podsumowujące: P1. kolokwium ustne*

Metody

i kryteria

oceny

- ocenianie bieżące (aktywność studenta podczas zajęć konwersatoryjnych) stanowi

20% udziału w ocenie końcowej i weryfikuje wszystkie efekty kształcenia

- scenariusz zajęć oceniany według: zaproponowanych etapów lekcji; kreatywnych

czynności nauczyciela i uczniów; wielostronnych umiejętności kluczowych; kart pracy

(20%) weryfikuje efekty: IXC12/M_U01- IXC12/M_U03; IXC12/M_K01.

- prezentacja multimedialna oceniana zgodnie z zasadami: naukowości (treści

157

merytoryczne); poglądowości (uporządkowane i ukierunkowane informacje);

systematyczności (odnoszenie znaczeń do różnych wymiarów przedmiotu: historia

i teoria literatury, językoznawstwo, konteksty filozoficzne, społeczne, filmowe,

teatralne, ikono- i audiosfera); aktywności (dyskusje i uzupełnienia); indywidualizacji

(dostosowanie prezentacji do specyfiki grupy, zespołu) stanowi 30% udziału w ocenie

końcowej i weryfikuje wszystkie efekty z zakresu umiejętności i kompetencji

społecznych.

- kolokwium ustne obejmujące wskazane przez wykładowcę zagadnienia dotyczące

rzeszowskich poszukiwań istoty integracji (30%) weryfikuje wszystkie efekty

kształcenia z zakresu wiedzy; IXC12/M_U01- IXC12/M_U02 oraz IXC12/M_K02.

*Wskazane formy oceniania odnoszą się do wszystkich założonych w niniejszym

sylabusie efektów kształcenia według następujących kryteriów:

Na ocenę

dostateczną (3)

Na ocenę dobrą (4) Na ocenę bardzo

dobrą (5)

Efekt 1

IXC12/M_W01

Student/ka definiuje

i charakteryzuje

ogólnie pojęcia:

integracja

wewnątrzprzedmio-

towa, integracja

międzyprzedmioto-

wa, korelacja

w nauczaniu,

nauczanie

zintegrowane

bez odniesień

do materiałów

empirycznych.

Zna bazową

literaturę

przedmiotu.

Student/ka definiuje

i charakteryzuje

pojęcia: integracja

wewnątrzprzedmio-

towa, integracja

międzyprzedmioto-

wa, korelacja

w nauczaniu,

nauczanie

zintegrowane

odwołując się

do przykładów.

Sprawnie korzysta

z zaleconej literatury

przedmiotu.

Student/ka

wyczerpująco

definiuje

i charakteryzuje

pojęcia:

integracja

wewnątrzprzed-

miotowa,

integracja

międzyprzedmio-

towa, korelacja

w nauczaniu,

nauczanie

zintegrowane

w aspekcie

teoretycznym

oraz

praktycznym.

Komentuje

i ocenia

funkcjonalność

literatury

przedmiotu.

Efekt 2 Student/ka Student/ka wskazuje Student/ka

158

IXC12/M_W02 wskazuje korzyści

wynikające

z nauczania

integrującego.

korzyści

i przedstawia wpływ

nauczania

integrującego

na efektywność

kształcenia.

wskazuje

korzyści,

komentuje

i ocenia wpływ

nauczania

integrującego

na efektywność

kształcenia.

Efekt 3

IXC12/M_U01

Student/ka na ogół

potrafi integrować

wiedzę z historii

literatury,

językoznawstwa,

kultury narodowej,

filozofii, historii.

Student/ka potrafi

integrować wiedzę

z historii literatury,

językoznawstwa,

kultury narodowej,


Student/ka

potrafi

optymalnie

integrować

wiedzę z historii

literatury,

językoznawstwa,

kultury

narodowej,


Efekt 4

IXC12/M_U02

Student/ka

weryfikuje teorię

nauczania

integrującego

w praktyce

dydaktycznej

zgodnie

z zasadami

integracji

wewnątrzprzedmio-

towej

i

międzyprzedmioto-

wej.

Student/ka sprawnie

weryfikuje teorię

nauczania

integrującego

w praktyce

dydaktycznej zgodnie

z zasadami integracji

wewnątrzprzedmio-

towej

i międzyprzedmioto-

wej.

Student/ka

szczegółowo

i sprawnie

weryfikuje teorię

nauczania

integrującego

w praktyce

dydaktycznej

zgodnie

z zasadami

integracji

wewnątrzprzed-

miotowej

i

międzyprzedmio-

towej, ocenia

złożone procesy

integracji

oraz uzasadnia

interdyscyplinar-

ny charakter

159

polonistyki.

Efekt 5

IXC12/M_U03

Student/ka

z pomocą

prowadzącego

ćwiczenia

projektuje

scenariusze zajęć

wraz

z prezentacjami

multimedialnymi

związane

z teorią i praktyką

nauczania

integrującego.

Student/ka

z niewielką pomocą

prowadzącego

ćwiczenia projektuje

scenariusze zajęć

wraz

z prezentacjami

multimedialnymi

związane z teorią

i praktyką nauczania

integrującego.

Student/ka

samodzielnie

projektuje

scenariusze zajęć

wraz

z prezentacjami

multimedialnymi

związane

z teorią

i praktyką

nauczania

integrującego.

Efekt 6

IXC12/M_K01

Student/ka

z pomocą

prowadzącego

ćwiczenia planuje

i realizuje zadania

przewidziane

w formie pracy

grupowej,

przyjmując

w zespole różne

role.

Student/ka

z niewielką pomocą

prowadzącego

ćwiczenia planuje

i realizuje zadania

przewidziane

w formie pracy

grupowej, przyjmując

w zespole różne role

służące poszukiwaniu

efektywnych

sposobów organizacji

pracy polonistycznej.

Student/ka

samodzielnie

planuje i realizuje

zadania

przewidziane

w formie pracy

grupowej,

przyjmując

w zespole różne

role służące

poszukiwaniu

efektywnych

sposobów

organizacji pracy

polonistycznej

oraz proponując

kreatywne

rozwiązania.

Efekt 7

IXC12/M_K02

Student/ka aktywnie

uczestniczy

w wybranych

działaniach na rzecz

zachowania

dziedzictwa

kulturowego

w regionie.

Student/ka aktywnie

uczestniczy

w działaniach

na rzecz zachowania

dziedzictwa

kulturowego

w regionie wykazując

odpowiedzialność za

dobra kultury.

Student/ka

aktywnie

uczestniczy

w działaniach

na rzecz

zachowania

dziedzictwa

kulturowego

w regionie

wykazując

odpowiedzial-

ność za dobra

160

kultury, a także

występując w roli

animatora

współtworzącego

kulturę

regionalną.

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny

do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz

punktach

ECTS


pracy studenta

ćwiczenia 30 godz.


czas na przygotowanie

prezentacji i scenariusza

10 godz.


przygotowanie

do kolokwium

20 godz.

udział w kolokwium 2 godz.


LICZBA PUNKTÓW

ECTS

3

Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Cykl praktyk został zakończony


Adorno T., Sztuka i sztuki. Wybór esejów, Warszawa 1990.

Balcerzan E., Poezja jako semiotyka sztuki [w:] Kręgi wtajemniczenia, Kraków 1982.

Bortnowski S., Zdziwienia polonistyczne, czyli o sztuce na lekcjach polskiego,

Warszawa 2003.

Dyduch B., Między słowem a obrazem. Dylematy współczesnej polonistyki, Kraków

2007.

Dziadek A., Obrazy i wiersze. Z zagadnień interferencji sztuk w polskiej poezji

161

współczesnej, Katowice 2004.

Integracja międzyprzedmiotowa. Program „Nowa Szkoła”, aut. A. Dereń, A. Grondas,

M. Sielatycki, G. Społowicz, E. Wasiak-Kowalska, Warszawa 1999, (tu: M. Sielatycki,

Metodyka nauczania zintegrowanego; Integracja. Scenariusz 14: poezja jako narzędzie

integracji; Słowniczek podstawowych pojęć: blok przedmiotowy, integracja

międzyprzedmiotowa, kształcenie zintegrowane, korelacja w nauczaniu, nauczanie

zintegrowane).

Konteksty polonistycznej edukacji, pod red. M. Kwiatkowskiej-Ratajczak i S.

Wysłouch, Poznań 1998.

Książek-Szczepanikowa A., Od obrazka do wideoklipu. Integracja tekstowa

w kształceniu literackim na poziomie podstawowym, Kielce 1999.

Kowalikowa J., Polonista zintegrowany [w:] Wczoraj i dziś edukacji polonistycznej,

pod red. B. Kędzi-Klebeko i in., Szczecin 2001.

Krawczyk A., Literackie fascynacje malarstwem. Teksty, zadania, szkice

interpretacyjne, Kielce 2006.

Kurczab H., Bibliografia prac Henryka Kurczaka 1969-2010, Rzeszów 2010.

Kurczab H., Pogranicza sztuk i konteksty literatury pięknej, Rzeszów 2001.

Kurczab H., Scalanie treści kształcenia w przygotowaniu zawodowym nauczyciela

polonisty, Rzeszów 1993.

Mazur E., „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata, Rzeszów 2001.

Pejzaże poetyckie. Szkice o poetach rzeszowskiego środowiska literackiego, pod red.

Z. Andresa, Rzeszów 1988.

Pilch A., Doskonalenie warsztatu interpretatora tekstu. (Intersemiotyczne lekcje

czytania i interpretacji) [w:] Doskonalenie warsztatu nauczyciela polonisty, red.

A. Janus-Sitarz, Kraków 2005.

Pogranicza i korespondencje sztuk, red. T. Cieślikowska i J. Sławiński, Wrocław 1988.

Polonistyka zintegrowana, red. K. Ożóg i J. Pasterska, Rzeszów 2000.

Poprzęcka M., Wiersze i obrazy [w:] Metodyka literatury, t. 2, Wybór J. Pachecka,

A. Piątkowska, K. Sałkiewicz, Warszawa 2002.

Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz,

Kraków 2004.

Wantuch W., Aspekty integracji w nauczaniu języka polskiego, Kraków 2005.

Wiązanie kształcenia językowego z literacko-kulturowym w gimnazjach i liceach,

pod red. Z. Urygi, R. Jedlińskiego, M. Sienko, Kraków 2007.

Wybrane zagadnienia edukacji polonistycznej, pod red. H. Kurczaba, U. Kopeć,

E. Kozłowskiej, Rzeszów 2002.

Wysłouch S., Literatura a sztuki wizualne, Warszawa 1994.

Wysłouch S., Literatura i semiotyka, Warszawa 2001.

Wysłouch S., W poszukiwaniu jedności sztuk [w:] Kompetencje szkolnego polonisty,

162

red. B. Chrząstowska, cz. 2, Warszawa 1997.


Intersemiotyczność. Literatura wobec innych sztuk (i odwrotnie), pod. red. S. Balbusa,

A. Hejmeja, J. Niedźwiedzia, Kraków 2004.

Januszkiewicz M., Tropami egzystencjalizmu w literaturze polskiej XX wieku, Poznań

1998.

Kowalczykowa A., Obraz a literatura – oczami polonisty, Warszawa 1995.

Kurczab H., Sztuka dźwięków a sztuka kolorów [w:] W trosce o dobrą edukację. Prace

dedykowane profesor Jadwidze Kowalikowej z okazji 40-lecia pracy naukowej, red.

A. Janus-Sitarz, Kraków 2009.

Literackość filozofii – filozoficzność literatury, pod red. naukową B. Sienkiewicz

i T. Sobieraja, Warszawa 2009.

Mazur E., Codzienność w przebraniu sztuki. O „Balladzie z makaty” Mirona

Białoszewskiego. (szkic analityczno-interpretacyjny), „Język Polski w Liceum”

2005/2006, nr 2.

Muzyka w literaturze. Antologia polskich studiów powojennych, red. A. Hejmej,

Kraków 2002.

Stabro S., Poezja i historia. Od Żagarów do Nowej Fali, wyd. II, Kraków 2001.

Wallis M., Dzieje sztuki jako dzieje struktur semantycznych oraz Świat sztuk i świat

znaków [w:] tenże, Sztuki i znaki. Pisma semiotyczne, Warszawa 1983.

„Zeszyty Naukowe WSP w Rzeszowie”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, 2, 3, 5, 6,

pod red. H. Kurczaba, Rzeszów 1991, 1992, 1996, 1998, 1999; „Zeszyty Naukowe

Uniwersytetu Rzeszowskiego”, Seria Filologiczna, Dydaktyka 1, pod red. H.

Kurczaba, J. Pasterskiej, Rzeszów 2002; Dydaktyka 2, 3, 4, 5 pod red. Z. Sibigi,

Rzeszów 2003, 2004, 2005, 2008; Dydaktyka 6, pod red. E. Kozłowskiej, Z. Sibigi,

Rzeszów 2011.

IXC13. WYKŁAD MONOGRAFICZNY:


Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny


XX Wieku

Kod przedmiotu IXC13

Studia


163

Filologia polska Drugi stopień stacjonarne



Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu dr hab. Zenon Ożóg



dr Zofia Brzuchowska, dr Stanisław Dłuski, dr Anna

Jamrozek-Sowa, prof. Gustaw Ostasz, dr hab. Zenon

Ożóg, dr Agata Paliwoda, dr hab. Janusz Pasterski,

dr Magdalena Rabizo-Birek, dr Anna Wal, dr Jan

Wolski


C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury

dwudziestowiecznej).

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki


w zakresie przedmiotów literaturoznawczych (historia i teoria

literatury) na poziomie akademickim na studiach pierwszego

stopnia

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat roli

i funkcji literatury w kulturze

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór

literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu


IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wiedzy

z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania

kompetencji w tym zakresie



Treści programowe

164

Szczegółowe treści programowe podaje pracownik naukowy prowadzący wykład monograficzny

w roku akademickim

Metody dydaktyczne Wykład, wykład z prezentacją multimedialną, wykład

z dyskusją

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Zaliczenie bez wskazania oceny

Metody i kryteria oceny Efekt Uzyskanie zaliczenia przedmiotu

IXC13_W01 Aktywny udział w wykładzie w postaci

merytorycznych uwag w trakcie dyskusji IXC13_U01

IXC13_K01




ECTS


pracy studenta

Wykład 15

Przygotowanie do dyskusji 10


SUMA GODZIN 26

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

1



przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik naukowy

głoszący wykład w danym roku akademickim

IXC14. SEMINARIUM MAGISTERSKIE:


Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

brak sylabusa dla roku I

165

Nazwa przedmiotu Seminarium magisterskie




Studia




Rok i semestr studiów drugi/ trzeci i czwarty




dr hab. prof. UR Roman Magryś, dr hab. prof. UR

Marek Nalepa


C1. Pogłębienie znajomości literatury polskiej od oświecenia po czasy współczesne.

C2. Wydoskonalenie umiejętności teoretycznoliterackich i historycznoliterackich.

C3. Poszerzenie repertuaru metod badania tekstu literackiego.

Wymagania wstępne Znajomość literatury polskiej i zagadnień teoretycznoliterackich

na poziomie studiów licencjackich.


IXC14 –W03 studen/ka rozróżnia swoistość tradycyjnych gatunków

literackich;

IXC14_W04 – student/ka określa podobieństwo gatunkowe między odami

z różnych epok;

IXC14_W06 studen/ka przywołuje różne interpretacje utworów

literackich omawianych podczas zajęć.

Umiejętności:

IXC14_U20 – studen/ka potrafi przedstawić badany materiał literacki

w kategoriach literaturoznawczych;

IXC14-U21 – studen/ka potrafi zdać relację z prowadzonych przez siebie

badań literackich, posługując się tekstami naukowymi.


IXC14_K01 – student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy

zdobytej podczas zajęć seminaryjnych.

166


ćwiczenia – 60 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne Liczba godzin

I. Oda w historii literatury polskiej 5

1. Oda w dobie staropolskiej:

Paweł z Krosna, Oda do Apollina

Mikołaj Sęp Szarzyński, Pieśń IV. O cnocie szlacheckiej

Maciej Kazimierz Sarbiewski, Do Sławy

Zbigniew Morsztyn, Myśl ludzka

Wespazjan Kochowski, Do lutniej

5

2. Oda polska w okresie oświecenia:

Stanisław Konarski, O Fortunie

Stanisław Trembecki, Oda do Adama Naruszewicza B. K. S.

Franciszek Dionizy Kniaźnin, Do Muzy mojej

Józef Korzeniowski, Oda do pióra

Kantorbery Tymowski, Oda do brzucha

5

3. Oda polska w wieku XIX:

Seweryn Goszczyński, Do młodego poety

Stefan Garczyński, Na dzień pospolitego ruszenia

Leonard Sowiński, Do liryków dzisiejszych

Cyprian Kamil Norwid, Do spółczesnych (oda)

Adam Asnyk, Oda [W ciemności czasów]

Zenon Przesmycki, Hymn do poezji

Antoni Lange, Strofa alcejska

Franciszek Henryk Nowicki, Apoteoza

Wacław Rolicz-Lieder, Apostrofa

Jerzy Żuławski, Do pieśni

10

4. Oda polska w XX wieku: 10

167

Leopold Staff, Pochwała

Kazimierz Lubecki, Oda do wolności

Tadeusz Peiper, Powojenne wezwanie

Jarosław Iwaszkiewicz, Oda na Gdańsk

Kazimierz Wierzyński, Oda prowincjonalna

Julian Tuwim, Do losu

Józef Wittlin, Hymn o łyżce zupy

Władysław Broniewski, Do przyjaciół-poetów

Julian Przyboś, Na uskrzydlonych kołach

Adam Ważyk, Oda dialektyczna

Tadeusz Różewicz, Jest taki pomnik

II Problemy i tematy literatury polskiej w historycznych przekrojach (tematyka

prac magisterskich)

Liczba godzin

przeznaczonych

na poszczególne

tematy

uzależniona

od ich wyboru

i opracowania

przez studentów

1. Świat nadprzyrodzony w Dziadach A. Mickiewicza.

2. Anioły i demony w III części Dziadów A. Mickiewicza i Kordianie

J. Słowackiego.

3. Wojna i okupacja w kamieniach na szaniec A. Kamińskiego i Kolumbach.

Rocznik 20 R. Bratnego.

4. Polska po wyzwoleniu z okupacji niemieckiej w Popiele i diamencie

J. Andrzejewskiego i Kolumbach. Rocznik 20 R. Bratnego.

5. PRL w wybranych powieściach T. Konwickiego.

6. Pokolenie Kolumbów w Popiele i diamencie J. Andrzejewskiego i Popiele

i diamencie A. Wajdy.

7. Polski ziemianin w Nad Niemnem E. Orzeszkowej i Nocach i dniach

M. Dąbrowskiej.

8. Kapitalizm i cywilizacja przemysłowa w Ludziach bezdomnych

S. Żeromskiego i Ziemi obiecanej W. Reymonta.

9. Jezus G. Vermesa i R. Brandstaettera. Poszukiwanie prawdziwego obrazu

168

Chrystusa w historiografii i literaturze.

10. Chrystus w Listach Nikodema J. Dobraczyńskiego i Jezusie

z Nazarethu R. Brandstaettera.

11. Dziecko i dzieciństwo w noweli pozytywistycznej.

12. Świat uczuć w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewiskiem

M. Kalicińskiej.

13. Matki i macierzyństwo w Domu nad rozlewiskiem i Miłości nad rozlewiskiem

M. Kalicińskiej.

14. Motywy i wątki erotyczne w wybranych książkach M. Gretkowskiej.

15. Obraz kobiety współczesnej w wybranych powieściach O. Tokarczuk.

16. Holocaust w Sąsiadach J. T. Grosa i Naszej klasie T. Słobodzianka.

17. Twórczość W. Myśliwskiego po 1989 roku. Przełom czy kontynuacja?

18. Od klasycyzmu do rokoka. Badania T. Kostkiewiczowej nad epoką

oświecenia.

19. Romantyczny kształt młodzieńczych powieści Z. Krasińskiego.

20. Religia i polityka w twórczości J. P. Woronicza.

21. Wojna i pokój w twórczości C. Godebskiego.

22. Etyka i polityka w polskiej tragedii neoklasycystycznej.

23. Moralność i miłość w liryce F. Karpińskiego.

24. Bohater wyalienowany w dramatach S. Mrożka.

25. Presja i imitacja społeczna w dramatach S. Mrożka.

Metody dydaktyczne analiza i interpretacja utworów literackich/ dyskusja/ elementy wykładu

Sposób(y) i forma(y)

zaliczenia



zrozumienia omawianej tematyki przedmiotu (każdorazowo podczas trwania zajęć).

F2. Ocena zadanej pracy w grupach (przygotowanie prezentacji, przedstawienie

wyników własnych badań itp.).


P1. Ocena z kolokwium na koniec semestru (obejmująca tematykę wszystkich zajęć).

Metody i kryteria

oceny

Ocena ostateczna z przedmiotu stanowi sumę oceny z kolokwium zaliczeniowego,

prezentacji fragmentu pracy magisterskiej, aktywności na zajęciach, frekwencji.

Stopień z kolokwium zaliczeniowego 40% ostatecznej oceny, ocena z prezentacji

fragmentu pracy magisterskiej 30% oceny ostatecznej, aktywny udział w zajęciach

169

20% oceny ostatecznej, ocena frekwencji 10% oceny ostatecznej.

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny do


efektów w godzinach

oraz punktach ECTS


nakład pracy

studenta

Ćwiczenia 60 godz.


Czas na przygotowanie prezentacji obszernego fragmentu pracy

magisterskiej

300 godz.

(150+150)


Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego 20 godz. (10 +

10)

Suma godzin 425



Praktyki zawodowe

w ramach przedmiotu

nie dotyczy


Oświecenie

OPRACOWANIA OGÓLNE I SZCZEGÓŁOWE

Dworak T., Ignacy Krasicki, Warszawa 1987.

Goliński Z., Ignacy Krasicki, Warszawa 1979.

Kostkiewiczowa T., Oświecenie – próg naszej współczesności, Warszawa 1974 [tu:

Literatura a instytucje w osiemnastowiecznej Polsce, Literatura a rozwój prasy

w XVIII wieku].

Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swoistości, Wrocław 2002.

Libera Z., Życie literackie w Warszawie w czasach Stanisława Augusta, Warszawa

1971.

Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa

1983 – lub wyd. następ. [tu: Rozpacz libertyna, Testament zamordowanego

Królestwa].

Ratajczakowa D., Komedia oświeconych, Warszawa 1992.

Sobol R., Franciszek Karpiński, Warszawa 1987.

Wellek R., Pojęcia i problemy nauki o literaturze, wybrał i przedmową poprzedził

H. Markiewicz, tłum. A. Jaraczewski, M. Kaniowa, Warszawa 1979 [tu: Termin

i pojęcie klasycyzmu w historii literatury].

Wołoszyński R., Ignacy Krasicki. Utopia i rzeczywistość, Wrocław 1970.

Romantyzm

170

OPRACOWANIA OGÓLNE

Burkot S., Spory o powieść w polskiej krytyce literackiej XIX wieku, Wrocław 1968.

Janion M., Gorączka romantyczna, Warszawa 1975.

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm i historia, Warszawa 1978.

Markiewicz H., Rodowód i losy mitu trzech wieszczów, [w:] Tenże, Świadomość

literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985.

Markiewicz H., Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego, [w:] Tenże, Świadomość

literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985.

Peyre H., Co to jest romantyzm?, przeł. i posłowiem opatrzył M. Żurowski,

Warszawa 1987.

Tatarkiewicz W., Romantyzm, czyli rozpacz semantyka, „Pamiętnik Literacki” 1971,

z. 4, s. 3-21.

Waśko A., Romantyczny sarmatyzm. Tradycja szlachecka w literaturze polskiej lat

1831-1863, Kraków 1995.

Witkowska A., Cześć i skandale. O emigracyjnym doświadczeniu Polaków, Gdańsk

1997.

Wyka K., Pokolenia literackie, przedmowa H. Markiewicz, Kraków 1977 – lub wyd.

nast.

Wyka K., Romantyczna nobilitacja powieści, [w:] Tenże, O potrzebie historii

literatury. Szkice polonistyczne z lat 1944-1967, Kraków 1967.

OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE

Danek W., Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1973.

Dopart B., Poemat profetyczny. O „Dziadach” drezdeńskich Adama Mickiewicza,

Kraków 2002.

Janion M., Zygmunt Krasiński. Debiut i dojrzałość, Warszawa 1962.

Kowalczykowa A., Słowacki, Warszawa 1999 [lub wyd. wcześniejsze].

Kubacki W., Pierwiosnki polskiego romantyzmu, Kraków 1949.

Łapiński Z., Norwid, Kraków 1984.

Maciejewski Janusz, Cyprian Norwid, Warszawa 1992.

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura krajowa w okresie romantyzmu

1831-1863, pod red. M Janion i in., seria 3, t. 1-3, Kraków-Warszawa 1975, 1988,

1992

Stefanowska Z., Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993.

Witkowska A., Adam Mickiewicz. Słowo i czyn, Warszawa 1998 [lub wyd.

wcześniejsze].

Wyka K., Pan Tadeusz. Studia o poemacie, t. 1, Warszawa 1963.

Zakrzewski B., Fredro z paradyzu, Wrocław 1976.

Zgorzelski Cz., Liryka w pełni romantyczna. Studia i szkice o wierszach Słowackiego,

Warszawa 1981.

Pozytywizm

OPRACOWANIA OGÓLNE

Borkowska G., Pozytywiści i inni, Warszawa 1996.

Kołakowski L., Filozofia pozytywizmu. Od Hume’a do Koła Wiedeńskiego,

Warszawa 1966.

Markiewicz H., Pozytywizm, Warszawa 1978 – lub wyd. nast.

Markiewicz H., Literatura pozytywizmu, Warszawa 1986 – lub wyd. nast.

Nofer-Ładyka A., Literatura polska okresu realizmu i naturalizmu, Warszawa 1968.

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie realizmu

i naturalizmu, pod red. J. Kulczyckiej-Saloni, H. Markiewicza, Z. Żabickiego, seria 4,

t. 1-4, Warszawa 1965-1971.

Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, pod red. E. Jankowskiego

i J. Kulczyckiej-Saloni, t. 1-3, Wrocław 1980-1984.

171

Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej,

Wrocław 1994.

Kulczycka- Saloni J., Straszewska M., Literatura polska, t. 2, Warszawa 1990.

Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 1970 – lub wyd. nast., t. 3: Filozofia

XIX wieku i współczesna, część 1, Filozofia XIX wieku.

Weiss T., Pozytywizm, [w:] Okresy literackie, pod red. J. Majdy, Kraków 1983 –

lub wyd. nast.

OPRACOWANIA SZCZEGÓŁOWE

Knysz-Rudzka D., Europejskie powinowactwa naturalistów polskich, Warszawa

1992.

Knysz-Rudzka D., Paczoska E., Naturalizm i naturaliści w Polsce, Warszawa 1992.

Kulczycka-Saloni J., Wstęp, [w:]. Programy i dyskusje literackie, Wrocław 1985

(BN I 249).

Markiewicz H., Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1965 (tu: Realizm,

naturalizm, typowość).

Markiewicz H., Przekroje i zbliżenia. Rozprawy i szkice historycznoliterackie,

Warszawa 1967 (tu: Dialektyka pozytywizmu polskiego, Antynomie powieści

realistycznej dziewiętnastego wieku, Literatura okresu pozytywizmu w perspektywie

polskiej i światowej).

Markiewicz H., Spór o przełom pozytywistyczny, „Teksty Drugie” 1990, nr 5-6.

Markiewicz H., Świadomość literatury. Rozprawy i szkice, Warszawa 1985 (tu:

Pozytywiści wobec romantyzmu polskiego).

Polska krytyka literacka 1800 - 1918. Materiały, pod red. J. Krzyżanowskiego,

oprac. Kulczycka-Saloni, St. Frybes, t. 3, Warszawa 1959.

Tomkowski J., Mój pozytywizm, Warszawa 1993.

Warzenica E., Pozytywistyczny „obóz młodych” wobec tradycji wielkiej poezji

romantycznej (lata 1966-1881), Warszawa 1968.

Weiss T., Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kraków 1966.

OPRACOWANIA TWÓRCZOŚCI POSZCZEGÓLNYCH PISARZY

Baczewski A., Twórczość Adama Asnyka, Rzeszów 1984.

Bujnicki T., „Trylogia” Sienkiewicza na tle tradycji powieści historycznej, Kraków

1973.

Bujnicki T., Od bohaterów „liliputów” do bohaterów „olbrzymów”. Z zagadnień

struktury..., „Polonistyka” 1986, z. 9.

Bujnicki T., „Sachem” Sienkiewicza. Szkic interpretacyjny, [w:] Prace ofiarowane

Henrykowi Markiewiczowi, pod red. T. Weissa, Kraków 1984.

Bujnicki T., Sienkiewiczowskie „laboratorium formy”..., „Ruch Literacki” 1967, nr 2.

Bujnicki T., Wstęp, [w:] H. Sienkiewicz, Wybór nowel i opowiadań, Wrocław 1988.

Eile S., Ideał powieści pozytywistycznej. „Nad Niemnem” Orzeszkowej, „Pamiętnik

Literacki” 1974, z. 1.

Kabata M., Myśl filozoficzna XIX wieku w poezji Adama Asnyka, „Poezja” 1975,

nr 11.

Krzyżanowski J., Adam Asnyk. Poeta czasów niepoetyckich, [w:] W kręgu wielkich

realistów, Kraków 1962.

Kujawscy K. i L., „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej (seria BAL), Warszawa 1988.

Kulczycka-Saloni J., Nowelistyka B. Prusa, Warszawa 1969.

Kulczycka-Saloni J., O „Faraonie”. Szkice, Wrocław 1955.

Lektury polonistyczne. Pozytywizm – Młoda Polska, pod red. S. Grzeszczuka, t. 1,

Kraków 1998 (tu rozdz. o Potopie, o Faraonie).

Maciąg K., „Gwałtowny jak lew i uparty jak wół”. Ramzes XIII jako negatywny

bohater „Faraona” Bolesława Prusa, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu

Rzeszowskiego”, Seria Filologiczna. Dydaktyka 3, pod red. Z. Sibigi, Rzeszów 2004,

nr 19.

Markiewicz H., O realizmie „Faraona”, [w:] Tenże, Prus i Żeromski, Warszawa

1964.

172

Martuszewska A., Pozycja narratora w powieściach tendencyjnych Elizy

Orzeszkowej, Gdańsk 1970.

Martuszewska A., Tendencyjność, [w:] Słownik literatury polskiej XIX wieku, pod

red. J. Bachórza i A. Kowalczykowej, Wrocław 1994.

Mocarska-Tycowa Z., Wybory i konieczności: poezja Asnyka wobec gustów

estetycznych i najważniejszych pytań swoich czasów, Toruń 1990.

Nofer-Ładyka A., Henryk Sienkiewicz, Warszawa 1965 i nast.

Nofer-Ładyka A., Tendencyjna literatura, [w:] Literatura polska. Przewodnik

encyklopedyczny, Warszawa 1985.

Paczoska E., „Lalka”, czyli rozpad świata, Białystok 1995.

Paszek J., Kryształowo spokojne zmysły („Maria” i „Marta” E. Orzeszkowej), [w:]

Studia o twórczości E. Orzeszkowej, pod red. J. Paszka, Katowice 1989.

Pieścikowki E, Geneza Omyłki, [w:] Prace o literaturze i teatrze ofiarowane

Zygmuntowi Szweykowskiemu, Wrocław 1966.

Przybyła Z., „Lalka” Bolesława Prusa. Semantyka – kompozycja – konteksty,

Rzeszów 1995.

Rudzki J., A. Świętochowski i pozytywizm warszawski, Warszawa 1968.

Sandler S., Wstęp, [w:] A. Świętochowski, Nowele i opowiadania, wybór i oprac.

S. Sandler, BN, Wrocław 1965.

Stoff A., Jeszcze o „Trylogii”, Radom 2004 (tu rozdz. Co zawdzięczamy „Trylogii”?.

Literackie świadectwo znaczenia powieści Sienkiewicza).

Szaruga L, „Faraon” jako powieść o państwie, „Teksty” 1975, z. 2.

Szypowska M., Asnyk znany i nieznany, Warszawa 1971.

Świętochowski S., Liberum veto, wybór S. Sandler, komentarz M. Brykalska, t. 1-2,

Warszawa 1976.

„Trylogia” Sienkiewicza. Studia, szkice, polemiki, wybór i oprac. T. Jodełka,

Warszawa 1962.

Ziejka F., Tajemnice „Faraona”, „Ruch Literacki” 1974, z. 1.

Żabicki Z., Posłowie, [w:] E. Orzeszkowa, Marta, Warszawa 1953.

Młoda Polska


Baranowska A., Kraj modernistycznego cierpienia, Warszawa 1977.

Greń Z., Rok 1900. Szkice o dramacie zapomnianym, Kraków 1969.

Gutowski W., W poszukiwaniu życia nowego. Mit a światopogląd w twórczości

Tadeusza Micińskiego, Warszawa 1980.

Helsztyński S., Meteory Młodej Polski, Kraków 1969.

Hutnikiewicz A., Stefan Żeromski, Warszawa 2000.

Janaszek-Ivaničkowa H., Świat jako zagadnienie inteligencji. Studium

o S. Żeromskim, Warszawa 1971.

Kwiatkowski J., U podstaw liryki Leopolda Staffa, Warszawa 1966.

Lipski J. J., Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1878-1891, Warszawa 1967;

Twórczość Jana Kasprowicza w latach 1891-1906, Warszawa 1975.

Łempicka A., Przewodnik po „Nocy Listopadowej”, [w:] S. Wyspiański, Noc

Listopadowa, Kraków 1975.

Łempicka A., Stanisław Wyspiański – pisarz dramatyczny, Kraków 1973.

Miłosz Cz., Człowiek wśród skorpionów. Studium o Stanisławie Brzozowskim,

wyd. dowolne.

Miodońska-Brookes E., Studia o kompozycji dramatów Wyspiańskiego, Wrocław

1972.

Myśl teatralna Młodej Polski. Antologia, oprac. I. Sławińska i S. Kruk, Warszawa

1966.

Nowakowski J., Wyspiański. Studia o dramatach, Kraków 1972.

173

Okońska A., Stanisław Wyspiański, Warszawa 1975.

Paszek J., Styl powieści Berenta, Katowice 1976.

Pigoń S., Władysław Orkan. Twórca i dzieło, Kraków 1958.

Prokop J., Z przemian w literaturze polskiej lat 1907-1917, Wrocław 1970.

Prokop J., Żywioł wyzwolony. Studium o poezji Tadeusza Micińskiego, Kraków 1978.

Rurawski J., Władysław Reymont, Warszawa 1977.

Rzeuska M., „Chłopi” Reymonta, Warszawa 1950.

Stanisław Przybyszewski. W 50-lecie zgonu pisarza. Studia,pod red.

H. Filipkowskiej, Wrocław 1982.

Studia o Leśmianie, pod red. M. Głowińskiego i J. Sławińskiego, Warszawa 1971.

Studia o Tadeuszu Micińskim, pod red. M. Podrazy-Kwiatkowskiej, Kraków 1979.

Taborski R., Trzech dramatopisarzy modernistycznych: Przybyszewski, Kisielewski,

Szukiewicz, Warszawa 1965.

Weiss T., Legenda i prawda „Zielonego Balonika”, Kraków 1987.

Weiss Tomasz, Przełom antypozytywistyczny w Polsce w latach 1880-1890, Kraków

1966.

„Wesele” we wspomnieniach i krytyce, oprac. A. Łempicka, Kraków 1979.

Wyka M., Brzozowski i jego powieści, Kraków 1981.

Zimand R., Dekadentyzm warszawski, Warszawa 1964.

Literatura dwudziestolecia międzywojennego


Gazda G., Słownik europejskich kierunków i grup literackich XX wieku, Warszawa

2000.

Hutnikiewicz A., Od Czystej Formy do literatury faktu. Główne teorie i programy

literackie XX stulecia, Warszawa 1988.

Jarzębski J., Proza dwudziestolecia, Kraków 2005.

Kwiatkowski J., Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000.

Kwiatkowski J., Literatura Dwudziestolecia, Warszawa 1990.

Lektury polonistyczne. Dwudziestolecie międzywojenne. II wojna światowa, pod red.

R. Nycza, J. Jarzębskiego, t. 1-2, Kraków 1997-1998.

Nasiłowska A., Trzydziestolecie 1914-1944, Warszawa 1995.

Obraz literatury polskiej XIX i XX wieku: Literatura polska w okresie

międzywojennym, red. J. Kądziela, J. Kwiatkowski, I. Wyczańska, seria 6, t. 1-2,

Kraków 1979, t. 3-4 Kraków 1993.

Poeci dwudziestolecia międzywojennego, pod red. I. Maciejewskiej, t. 1-2, Warszawa

1982.

Poezja polska okresu międzywojennego. Antologia, wybór i wstęp M. Głowiński

i J. Sławiński, przypisy oprac. J. Stradecki, cz. 1-2, Wrocław 1987 (i wyd. nast.), BN

I /253.

Prozaicy dwudziestolecia międzywojennego. Sylwetki, red. B. Faron, Warszawa 1972.

Literatura po 1939 roku


Bereś S., Literatura emigracyjna (1945-1990). Zarys periodyzacji, [w:] W kręgu

twórczości pisarzy emigracyjnych. Studia i szkice, pod red. Z. Andresa, Rzeszów

174

1999, s. 9-53.

Burkot S., Literatura polska w latach 1939-1999, Warszawa 2002.

Czapliński P., Ślady przełomu. O prozie polskiej 1976-1996, Kraków 1997.

Dybciak K., Panorama literatury na obczyźnie, Kraków 1990.

Nad wierszami Baczyńskiego. Interpretacje, szkice i rozprawy pod red. G. Ostasza.

Rzeszów 1998.

Prokop J., Wyobraźnia pod nadzorem, Kraków 1994.

Sariusz-Skąpska I., Polscy świadkowie Gułagu. Literatura łagrowa 1939-1989,

Kraków 1995.

Święch J., Literatura polska w latach drugiej wojny światowej, Warszawa 1997.

Tomasik W., Polska powieść tendencyjna 1949 – 1955. Problemy perswazji

literackiej, Wrocław 1988.

Urbankowski B., Czerwona msza, albo uśmiech Stalina, Warszawa 1995.

Wyka K., Pogranicze powieści. Proza polska 1944 – 1948, Warszawa 1989.

Zieliński J., Leksykon polskiej literatury emigracyjnej, Lublin 1989.


Komornicka A. M., Poezja starożytnej Grecji. Wybrane gatunki, Łódź 1987.

Kostkiewiczowa T., Oda w poezji polskiej. Dzieje gatunku, Wrocław 1996.

Oda w poezji polskiej, Antologia, oprac. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 2009.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej, Warszawa

1994.

Sporne postaci polskiej literatury współczesnej: następne pokolenie, pod red.

A. Brodzkiej i L. Burskiej, Warszawa 1995.

Sporne sprawy polskiej literatury współczesnej, pod red. A. Brodzkiej i L. Burskiej,

Warszawa 1998.

Treugutt S., Geniusz wydziedziczony. Studia romantyczne i napoleońskie, Warszawa

1993.


brak sylabusa dla roku II

Nazwa

przedmiotu

Seminarium magisterskie

Nazwa

jednostki

prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu


175

Studia


Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj

przedmiotu

fakultatywny

Rok i semestr

studiów

Rok I

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu


Imię i nazwisko

osoby

prowadzącej

( osób

prowadzących)

zajęcia

z przedmiotu



Wykład:

C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.

C2.: Sytuowanie utworów literackich w szerokim kontekście kulturowym XIX i XX wieku

C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC14_W01 – student/ka ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej

i metodologicznej filologii polskiej;

IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kierunków

w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska

Umiejętności:

IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX

176

i XX wieku;

IXC14_U03 – student/ka umie poszerzać umiejętności badawcze w zakresie literatury

i kultury polskiej;


IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspektywy

dalszego rozwoju


Seminarium – 45 godz. (15+30)

Treści programowe

1. Organizacja zajęć

2. Omówienie przedstawionych seminarzystom tematów prac magisterskich

3. Ćwiczenia w opracowywaniu strony technicznej pracy – opis bibliograficzny i przypisy

4. Wycieczki dydaktyczne – do Biblioteki Wojewódzkiej i Muzeum Miasta Rzeszowa

5. Referowanie przez seminarzystów (w formie ustnej lub pisemnej) fragmentów opracowywanego przez

nich materiału; dyskusja nad przygotowanym referatem

6. Ocena pracy seminarzystów

Metody

dydaktyczne

seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktyczna

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy

magisterskiej i napisanie jednego rozdziału

Metody

i kryteria oceny

Ocena negatywna, brak zaliczenia

przedmiotu

Ocena pozytywna, zaliczenie

przedmiotu

Efekt 1

(IXC14_W0

1)

student/ka nie posiada

pogłębionej wiedzy o specyfice

przedmiotowej i metodologicznej

filologii polskiej

student/ka ma przynajmniej

dostateczną pogłębioną wiedzę

o specyfice przedmiotowej

i metodologicznej filologii polskiej

Efekt 2

(IXC14_W0

Student/ka nie posiada żadnej

wiedzy i zrozumienia głównych

Student/ka posiada przynajmniej

dostateczną wiedzę i zrozumienie

177

4) kierunków w obrębie

literaturoznawstwa i literatury

polskiej

głównych kierunków w obrębie


polskiej.

Efekt 3

(IXC14_U01

)

Student/ka nie potrafi analizować

dzieł literatury fikcjonalnej XIX

i XX wieku

Student/ka nie potrafi przynajmniej

ogólnie analizować dzieła literatury

fikcjonalnej XIX i XX wieku

Efekt 4

(IXC14_U03

)

Student/ka nie umie poszerzać

umiejętności badawczych

w zakresie literatury i kultury

polskiej.

Student/ka umie poszerzać

umiejętności badawcze w zakresie

literatury i kultury polskiej.

Efekt 5

IXC14_K01)

Student/ka nie zna zakresu

posiadanej przez siebie wiedzy

i nie rozumie perspektywy

dalszego rozwoju

Student/ka zna zakres posiadanej

przez siebie wiedzy i rozumie

perspektywy dalszego rozwoju

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


seminarium 15+30 godz.

Przygotowanie do seminarium 20 godz.

Czas na przygotowanie referatu, pisanie fragmentu pracy

30


czas na pisanie pracy magisterskiej

50 godz.

SUMA GODZIN 147

LICZBA PUNKTÓW ECTS 4 (2+2)

Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa.

178

Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Tynecka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992. Literatura uzupełniająca: Wyznaczą ją poszczególne tematy prac magisterskich

Zakład Literatury Polskiej XX Wieku



XX Wieku


Studia


Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne

Rodzaj przedmiotu kierunkowy

Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4








Wolski


C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów

C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej

C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii

C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja




stopnia

179

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad literaturą polską

XX i XXI wieku

IXC14_W02: charakteryzuje historyczne i kulturowe uwarunkowania

dwudziestowiecznych i najnowszych zjawisk literackich i ocenia je

z perspektywy literaturoznawczej

Umiejętności:

IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności badawcze: formułuje

i analizuje wybrany problem badawczy

IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do wybranego problemu

badawczego, przygotować konspekt i napisać dłuższą rozprawę

historycznoliteracką

IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność własnych tez i innych

prac badawczych


IXC14_K01: zna zakres posiadanej wiedzy i rozumie potrzebę jej

rozwijania

IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją pracę, by uzyskać

jak najlepsze efekty


Seminarium – 45 godz.

Treści programowe

Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium

magisterskie

Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin

Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3

Zasady formułowania celu pracy 4

Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4

Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy,

bibliografii)

4

180

Zbieranie i porządkowanie materiału 6

Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8

Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8

Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8

RAZEM: 45

Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja


Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncepcji

rozwiązania wybranego problemu badawczego, konspekt

pracy;

Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy

magisterskiej;

Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy




ECTS


/nakład pracy studenta

Seminarium 45

Przygotowanie do zajęć 40


Pisanie pracy 380

SUMA GODZIN 475

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

19



przedmiotu

Nie przewiduje się


181


*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie



Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii

i Antropologii Literatury


Studia


Filologia polska Drugi stopień Stacjonarne


Rok i semestr studiów Rok I-II, sem. 1-4

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu Prof. dr hab. Stanisław Uliasz



Prof. dr hab. Stanisław Uliasz, dr hab. prof. UR

Jolanta Pasterska


C1: uściślenie i poszerzenie zainteresowań naukowych studentów

C2: określenie granic obszaru badawczego w odniesieniu do przyszłej pracy magisterskiej

C3: wypracowanie koncepcji pracy – tematu, struktury i metodologii

C4: pisanie pracy i jej publiczna prezentacja




stopnia

182

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC14_W01: zna najważniejsze nurty badań nad

literaturą i kulturą polską XX i XXI wieku;

IXC14_W02: charakteryzuje historyczne

i kulturowe uwarunkowania dwudziestowiecznych

najnowszych zjawisk literackich i ocenia je

z perspektywy literaturoznawczej

i kulturoznawczej.

Umiejętności:

IXC14_U01: posiada podstawowe umiejętności

badawcze: formułuje i analizuje wybrany problem

badawczy;

IXC14_U02: potrafi zgromadzić bibliografię do

wybranego problemu badawczego, przygotować

konspekt i napisać dłuższą rozprawę

historycznoliteracką;

IXC14_U03: potrafi weryfikować poprawność

własnych tez i innych prac badawczych.


IXC14_K01: jest świdomy posiadanej wiedzy

i rozumie potrzebę jej rozwijania;

IXC14_K01: potrafi właściwie zaplanować swoją

pracę, by uzyskać jak najlepsze efekty.


Seminarium – 45 godz.

Treści programowe

Szczegółowe treści programowe przedstawia pracownik naukowy prowadzący seminarium

magisterskie

Treści merytoryczne (przykładowe propozycje) Liczba godzin

Określanie problematyki badawczej i tematu pracy 3

Zasady formułowania celu pracy 4

183

Techniki poszukiwania literatury przedmiotu i źródeł 4

Technika pisania pracy (w tym: tworzenie spisu treści, odsyłaczy,

bibliografii)

4

Zbieranie i porządkowanie materiału 6

Konstrukcja pracy – zasady opracowania koncepcji i planu pracy 8

Przedstawianie planów pracy i prezentacja koncepcji 8

Rozwiązywanie problemów badawczych i edytorskich 8

RAZEM: 45

Metody dydaktyczne Problemowa, dyskusja, prezentacja


Metody i kryteria oceny Zaliczenie sem. 2: sformułowanie tematu pracy, koncepcji

rozwiązania wybranego problemu badawczego, konspekt

pracy;

Zaliczenie sem. 3: napisanie dwóch rozdziałów pracy

magisterskiej;

Zaliczenie sem. 4: przedstawienie całości pracy




ECTS


pracy studenta

Seminarium 45

Przygotowanie do zajęć 20


Pisanie pracy 100

SUMA GODZIN 175

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

19



przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa

J. Boć, Jak pisać pracę magisterską, Wrocław 1994.

U. Eco, Jak napisać pracę dyplomową poradnik dla

184

humanistów, Warszawa 2007

G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę

dyplomową lub doktorską? Wybór tematu, pisanie,

prezentowanie, publikowanie, Kraków 1996.

W. Gierz, Jak pisać pracę licencjacką? Poradnik

metodyczny, Sopot 1998.

J. Godziszewski, Ogólne zasady pisania, recenzowania

i obrony prac dyplomowych, Zielona Góra 1987.

P. Oliver, Jak pisać prace uniwersyteckie. Poradnik dla

studentów, przekł. i posłowie J. Piątkowska,

Kraków 1999.

A. Pułło, Prace magisterskie i licencjackie. Wskazówki dla

studentów, Warszawa 2001.

K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach

humanistycznych. Przewodnik praktyczny,

Warszawa 1998.


*Podaje pracownik naukowy prowadzący seminarium magisterskie

Zakład Języka Polskiego


Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej/ Zakład Języka Polskiego


Studia


Filologia polska II stopnia Stacjonarne


Rok i semestr studiów 1-2 rok (4 semestry)

Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Kazimierz Ożóg



prof. dr hab. Kazimierz Ożóg, dr hab. prof. UR

Jadwiga Lizak, dr Ewa Błachowicz, dr Grażyna Filip,

dr Urszula Gajewska, dr Wioletta Kochmańska,

185

dr Maria Krauz, dr Małgorzata Kułakowska,

dr Agnieszka Myszka, dr Ewa Oronowicz-Kida,

dr Robert Słabczyński, dr Bożena Taras


C1. Uściślenie zainteresowań naukowych studentów (nakreślenie granic obszaru badawczego)

w odniesieniu do ich przyszłej pracy magisterskiej

C2. Wypracowanie koncepcji danej pracy (tematu i struktury) poprzez dyskusje z innymi

uczestnikami seminarium i promotorem.

C3 Napisanie pracy magisterskiej i przygotowanie seminarzysty/ki do obrony tej pracy.

Wymagania wstępne Student/ka zaliczył przewidywane programem przedmioty

językoznawcze dla studiów I stopnia z zakresu filologii polskiej lub

uzupełnia je w jako różnice programowe.

Efekty kształcenia

Wiedza

student/ka

IXC14_W01 stosuje w pracy metodologię właściwą dla

subdyscypliny językoznawczej oraz wyspecjalizowaną terminologię

językoznawczą

IXC14_W02 samodzielnie bada materiał językowy, wykorzystując

pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka i ewolucji jego

znaczeń oraz zaawansowanych mechanizmach jego funkcjonowania

IXC14_W03 podsumowuje badania w oparciu: o uporządkowaną,

pogłębioną szczegółową wiedzę w zakresie głównych kierunków

w obrębie wybranej subdyscypliny językoznawczej oraz

o szczegółową wiedzę dotyczącą głównych kierunków rozwoju

i najważniejszych nowych osiągnięć w zakresie badań

językoznawczych (diachronicznych i synchronicznych)

Umiejętności:

student/ka

IXC14_U01 wybiera odpowiednie metody

i narzędzia badawcze niezbędne do dokonania prezentacji

opracowanych zagadnień i pozwalające na oryginalne

rozwiązywanie złożonych problemów językoznawczych

IXC14_U02 samodzielnie formułuje krytyczne sądy na podstawie

186

zebranych przez siebie informacji z zakresu językoznawstwa

IXC14_U03 wykrywa skomplikowane zależności między

procesami społecznymi i kulturowymi a zmianami językowymi

IXC14_U04 przygotowuje pod kierunkiem promotora oryginalną

naukową pracę pisemną – pracę magisterską w języku polskim,

IXC14_U05 korzysta z typowych i nietypowych komunikatorów

sieciowych do prowadzenia wymiany informacji i poglądów

naukowych ze specjalistami w zakresie językoznawstwa


student/ka

IXC14_U01 Zarządza odpowiednio czasem przeznaczonym

na kolejne etapy pisania pracy magisterskiej

IXC14_K02 proponuje innym uczestnikom seminarium w trakcie

dyskusji rozwiązania dotyczące przedstawianych przez nich

problemów badawczych


seminarium

Liczba realizowanych godzin: 105

Treści programowe

lp TREŚCI MERYTORYCZNE SEMINARIUM liczba

godzin

1 Ogólne zasady pisania prac magisterskich z zakresu językoznawstwa

w Instytucie Filologii Polskiej. Etapy pisania pracy naukowej (na podstawie

poradników – zob. wykaz literatury). Terminy kolejnych etapów pisania

pracy magisterskiej (ogólnie)

1

2 Zasady tworzenia tekstów naukowych (z uwzględnieniem technik

wykorzystywanych w tekście naukowym, cech stylu naukowego, zasad

cytowania, tworzenia akapitów i cytatów)

2

3 Prezentacja przedmiotu poszukiwań naukowych studentów/ek i krytyczna

dyskusja nad nim.

12

4 Wybór ogólnej tematyki pracy mgr 2

187

5 Prezentacja baz danych bibliograficznych dostępnych studentów UR –

wizyta w informatorium Biblioteki Uniwersytetu Rzeszowskiego

2

6 Prezentacja literatury dotyczącej ogólnej problematyki pracy mgr

poszczególnych studentów (literatura wybrana na podstawie kwerendy

bibliotecznej) Zasady prezentowania bibliografii w pracy magisterskiej

z zakresu językoznawstwa

12

7 Zawężenie i uściślenie tematyki pracy mgr – dyskusja z promotorem

i uczestnikami seminarium – ostateczne ustalenie tematu pracy

6

8 Przedstawienie tezy pracy magisterskiej. Ostateczne sformułowanie tytułu

pracy magisterskiej i zatwierdzenie go przez promotora

6

9 Prezentacja notatek bibliograficznych – sprawdzenie umiejętności czytania

ukierunkowanego na tezę

6

10 Konstruowanie roboczej wersji planu pracy 6

11 Prezentacja pierwszej wersji wstępu – dyskusja 12

12 Prezentacja zebranego materiału i próba klasyfikacji - dyskusja 6

13 Prezentacja rozdziałów zawierających analizę zebranego materiału –

dyskusja

24

14 Prezentacja podsumowania (wniosków) – dyskusja 6

15 Omówienie gotowych prac magisterskich, ostatnie poprawki i korekty.

Problematyka obrony prac magisterskich. Ewaluacja zajęć.

2

Suma godzin 105

Uwaga: liczba godzin przewidzianych na realizację poszczególnych treści merytorycznych jest

orientacyjna i zależy od wielu czynników, np. liczby studentów na seminarium, poziomu

przygotowania, postępu prac nad przygotowaniem tekstu itp.

Metody dydaktyczne elementy wykładu i prezentacji baz danych

prezentacja referatów,

dyskusja nad referatami,

przygotowanie poszczególnych części pracy mgr –

dyskusja nad rozdziałami pracy,

e-learning

Sposób(y) i forma(y) zaliczenia ocena poszczególnych etapów pracy mgr

188

Uwaga: oceny na koniec semestrów 1-3 mają charakter

formatywny, informują promotora i studenta o postępie

pracy. Semestry te są zaliczane lub nie – zaliczenie nie jest

na ocenę.

Metody i kryteria oceny 1. semestr: ocena referatu prezentującego

zainteresowania naukowe – student/ka otrzymuje

zaliczenie, jeżeli przedstawi referat i będzie brać

udział w dyskusji nad innymi referatami

2. semestr: ocena trafności doboru tytułu do tematyki

pracy, tezy pracy, kompletności zebranej

bibliografii, ocena klasyfikacji materiału –

student/ka otrzymuje zaliczenie, , przedstawi tezę

pracy oraz bibliografię i zebrany materiał oraz

będzie brać udział w dyskusji nad prezentacjami

kolegów/koleżanek, jeżeli praca mgr będzie miała

sprecyzowany tytuł

3. semestr: ocena rozdziału wstępnego prezentującego

stan badań oraz cel i metody pracy i ocena

rozdziałów analitycznych – student/ka otrzymuje

zaliczenie, jeżeli przedstawi rozdział wstępny

i przynajmniej jeden rozdział analityczny oraz

weźmie udział w dyskusji rozdziałami prac

magisterskich kolegów/koleżanek

4. semestr: ocena całości pracy – student/ka otrzymuje

zaliczenie, jeżeli złoży pracę magisterską. Kryteria

oceny zgodne z zasadami przyjętymi w Instytucie

Filologii Polskiej

Efekty kształcenia: IXC14_W01, IXC14_W02,

IXC14_W03, IXC14_U01, IXC14_U02, IXC14_U03,

IXC14_U04 są sprawdzane w sposób ciągły podczas

seminariów oraz poprzez sprawdzanie referatów

i sprawdzania poszczególnych części pracy magisterskiej

Efekt kształcenia IXC14_U05 jest sprawdzany w trakcie

konsultacji z wykorzystaniem metod e-learningu

Efekt kształcenia IXC14_U01 jest sprawdzany w sposób

ciągły (ocena systematyczności pracy)

Efekt kształcenia IXC14_K02 jest sprawdzany podczas

dyskusji na seminariach




ECTS


pracy studenta

seminarium 105 godz.

przygotowywanie pracy

mgr (w tym referatów

300 godz.

189

związanych z tematyką

pracy, zbieranie

materiału, lektura

literatury, pisanie pracy,

itp)

Udział w konsultacjach

(w tym konsultacje za

pomocą internetu)

14 godz.

Przygotowanie do

obrony pracy

magisterskiej

55 godz.

Obrona pracy

magisterskiej

1 godz.

SUMA GODZIN 475

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

19

19 punktów ECTS



przedmiotu

brak

Literatura

Literatura podstawowa:

G. Gambarelli, Z. Łucki, Jak przygotować pracę

dyplomową lub doktorską, Kraków 1995.

J. Maćkiewicz, Jak pisać teksty naukowe?, Gdańsk 1996

S. Urban, W. Ładoński, Jak napisać dobrą pracę

magisterską, Wrocław 2001.

M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, Kraków 1997.

K. Woźniak, O pisaniu pracy magisterskiej na studiach

humanistycznych. Przewodnik praktyczny, Warszawa-Łódź

1998.

W. Zaczyński, Poradnik autora prac seminaryjnych,

dyplomowych i magisterskich, Warszawa 1995.

R. Zenderowski R., Praca magisterska. Jak pisać i obronić.

Wskazówki metodologiczne, Warszawa 2004.

R. Zenderowski, Technika pisania prac magisterskich,

190

Warszawa 2005.

Pozostałe pozycje z literatury przedmiotu są ustalane

z promotorem indywidualnie w zależności od potrzeb pracy

magisterskiej.

Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego

nie przedstawiono propozycji

IXC15. WYKŁAD MONOGRAFICZNY DO SEMINARIUM

MAGISTERSKIEGO:


Zakład Literatury Staropolskiej i Polskiego Oświecenia

Nazwa przedmiotu Wykład monograficzny do seminarium




Studia




Rok i semestr studiów pierwszy/ semestr pierwszy




dr hab. prof. UR Roman Magryś


C1. Pogłębienie znajomości literatury oświecenia.

C2. Przyswojenie dorobku naukowego rzeszowskich historyków literatury.

C3. Zorientowanie we współczesnych kierunkach badań literatury oświecenia.

Wymagania wstępne Znajomość literatury oświecenia na poziomie studiów pierwszego stopnia.


IXC/15_W03_W07 – student/ka poddaje krytycznemu osądowi wartość

191

współczesnych tendencji badawczych w odniesieniu do literatury

oświecenia;

IXC/15_ W06 – student/ka orientuje się w kierunkach badań literatury

oświecenia prowadzonych przez specjalistów z UR.

Umiejętności:

IXC/15_U01 – student/ka potrafi porządkować problemy badawcze

z zakresu literatury oświecenia w odniesieniu do istniejących szkół

badawczych piśmiennictwa XVIII wieku.


IXC/15_K01 student/ka jest zorientowany/a na pogłębianie wiedzy

zdobytej podczas wykładu monograficznego do seminarium.


wykład – 15 godz.

Treści programowe

Lp. Treści merytoryczne przedmiotu Liczba

godzin

1. Wykłady Piotra Żbikowskiego o kulturze i literaturze oświecenia. 2

2. Badania Piotra Żbikowskiego nad przełomem romantycznym w kontekście

wcześniejszych dyskusji naukowych nad chronologią oświecenia i romantyzmu.

3

3. Dociekania Piotra Żbikowskiego nad poezjami więziennymi Hugona Kołłątaja. 2

4. Rozważania Piotra Żbikowskiego nad dorobkiem twórczym Kajetana Koźmiana. 2

5. Badania Marka Nalepy nad postawami twórców okresu stanisławowskiego w dobie

upadku państwa polskiego.

2

6. Badania Marka Nalepy nad poezją okolicznościową doby porozbiorowej. 2

7. Ideologiczna wymowa powieści stanisławowskiej jako przedmiot studiów badaczy

oświecenia.

2

Metody

dydaktyczne

wykład/ wykład z prezentacją multimedialna/ analiza tekstów źródłowych przez

wykładowcę

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia


F1. Ocena frekwencji na zajęciach.

F1. Ocena z pracy zaliczeniowej.


P1. Zbieżna z F1. i F2.

Metody Frekwencja na zajęciach 30% wymaganej oceny i praca zaliczeniowa 70% wymaganej

192

i kryteria oceny oceny (wartość merytoryczna pracy 50% i językowy kształt pracy 20%).

Całkowity nakład

pracy studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach oraz

punktach ECTS


nakład pracy

studenta

Wykład 15 godz.

Praca zaliczeniowa 9 godz.

Konsultacje 1 godz.



Język wykładowy język polski

Praktyki zawodowe

w ramach

przedmiotu

nie dotyczy


Magryś R., Bohater literacki powieści stanisławowskiej…, Rzeszów 2007.

Nalepa M., Między żarliwością i zdradą. Studia i szkice o literaturze późnego polskiego

oświecenia, Kraków 2010.

Nalepa M., „Płyną godziny pomiędzy nadzieją i bojaźnią czułą”: polityczne

i egzystencjalne rany Polaków epoki porozbiorowej: studia i teksty, Rzeszów 2010.

Nalepa M., Rozpacz i próby jej przezwyciężenia w poezji porozbiorowej (1793 -1806),

Rzeszów 2003.

Nalepa M., „Takie jest życie nasze, gdy Polska ustaje”. Pisarze stanisławowscy a upadek

Rzeczypospolitej, Wrocław 2002.

Nalepa M., Żałobny orszak poetów, Rzeszów 2001.

Żbikowski P., „ …bolem śmiertelnym ściśnione mam serce… ” Rozpacz oświeconych.

U źródeł przełomu w poezji polskiej w latach 1793-1805, Wrocław 1998.

Żbikowski P., Hugo Kołłątaj. Więzień i poeta, Lublin 1993.

Żbikowski P., Kajetan Koźmian. Poeta i obywatel (1797-1814), Wrocław 1972.

Żbikowski P., Poezje więzienne Hugona Kołłątaja, Wrocław 1993.

Żbikowski P., W pierwszych latach narodowej niewoli. Schyłek polskiego Oświecenia

i zwiastuny Romantyzmu, Wrocław 2007.


Aleksandrowicz A., Izabela Czartoryska. Polskość i europejskość. Lublin 1998.

Bańka J., Filozofia cywilizacji, t. 1., Katowice 1986.

193

Cieński M., Pejzaże oświeconych. Sposoby przedstawiania krajobrazu w literaturze

polskiej w latach 1770-1830. Wrocław 2000.

Górski K., Zarys duchowości w Polsce, Kraków 1986.

Janion M., Czas formy otwartej, Warszawa 1984.

Janion M., Żmigrodzka M., Romantyzm a historia, Warszawa 1978.

Kamionka-Straszakowa J., Życie literackie w Polsce w pierwszej połowie XIX w. Studia,

Warszawa 1970.

Kostkiewiczowa T., Kniaźnin jako poeta liryczny, Wrocław 1971.

Kostkiewiczowa T., Polski wiek świateł. Obszary swojskości, Wrocław 2007

Libera Z., Rozważania o wieku tolerancji, rozumu i gustu. Szkice o XVIII stuleciu,

Warszawa 1994.

Na przełomie Oświecenia i Romantyzmu. O sytuacji w literaturze polskiej lat 1793-1830,

pod red. P. Żbikowskiego, Rzeszów 1999.

Od Oświecenia do Romantyzmu. Studia i szkice z literatury kultury, pod red.

K. Kasprzyk, Warszawa 1995.

Oświeceni wobec rozbiorów Polski, pod red. J. Grobisa, Łódź 1998.

Przybylski R., Klasycyzm czyli Prawdziwy koniec Królestwa Polskiego, Warszawa 1983.

Przybylski R., Ogrody romantyków, Kraków 1978.

Rejman Z., Jan Paweł Woronicz. Poeta i kapłan, Chotomów 1992.

Ryba J., Maskarady oświeconych, Katowice 1998.

Sinko Z., Powiastka w oświeceniu stanisławowskim, Wrocław 1982.

Sinko Z., Powieść zachodnioeuropejska w kulturze literackiej polskiego Oświecenia,

Wrocław 1968.

Sinko Z., Proza fabularna w czasopismach polskich 1801-1830, Warszawa 1988.

Stanisz M., Wczesnoromantyczne spory o poezję, Kraków 1998.

Witkowska A., „Sławianie, my lubim sielanki…”, Warszawa 1972.

Wolska B., Poezja polityczna czasów pierwszego rozbioru i Sejmu Delegacyjnego 1772-

1775, Wrocław 1973.

Zgorzelski C., Duma – poprzedniczka ballady, Toruń 1949.

194


Nazwa

przedmiotu

Wykład do seminarium magisterskiego

Nazwa

jednostki

prowadzącej

przedmiot

Wydział Filologiczny, Instytut Filologii Polskiej, Zakład Literatury Romantyzmu i Pozytywizmu


Studia


Filologia Polska studia drugiego stopnia Studia stacjonarne

Rodzaj

przedmiotu

fakultatywny

Rok i semestr

studiów

Rok I, semestr 1

Imię i nazwisko

koordynatora

przedmiotu


Imię i nazwisko

osoby

prowadzącej

( osób

prowadzących)

zajęcia

z przedmiotu



Wykład:

C1.: Pogłębienie samodzielnej analizy dziel literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX i XX wieku.

C3.: Pogłębienie wiedzy o specyfice przedmiotowej i metodologicznej filologii polskiej

195

Wymagania

wstępne

Znajomość literatury i kultury XIX i XX wieku na poziomie licencjackim

Efekty

kształcenia

Wiedza:

IXC14_W04 – student/ka posiada uporządkowaną wiedze i zrozumienie głównych kierunków

w obrębie subdyscypliny: literaturoznawstwo literatura polska

Umiejętności:

IXC14_U01 – student/ka potrafi analizować dzieła literatury fikcjonalnej i niefikcjonalnej XIX

i XX wieku;


IXC14_K01 – student/ka zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i rozumie perspektywy

dalszego rozwoju


Seminarium – 45 godz. (15+30)

Treści programowe

Temat ogólny wykładu do seminarium: Biografia – literatura – legenda:

Metody

dydaktyczne

seminarium: analiza i interpretacja tekstu literackiego, dyskusja, wycieczka dydaktyczna

Sposób(y)

i forma(y)

zaliczenia

zaliczenie na podstawie wykonania pracy zaliczeniowej: przygotowanie planu pracy

magisterskiej i napisanie jednego rozdziału

Metody

i kryteria oceny

Ocena negatywna, brak zaliczenia

przedmiotu

Ocena pozytywna, zaliczenie

przedmiotu

Efekt 1

(IXC14_W0

4)

Student/ka nie posiada żadnej

wiedzy i zrozumienia głównych

kierunków w obrębie


polskiej

Student/ka posiada przynajmniej

dostateczną wiedzę i zrozumienie

głównych kierunków w obrębie


polskiej.

Efekt 2

(IXC14_U01

Student/ka nie potrafi analizować

dzieł literatury fikcjonalnej XIX

Student/ka nie potrafi przynajmniej

ogólnie analizować dzieła literatury

196

) i XX wieku fikcjonalnej XIX i XX wieku

Efekt 4

IXC14_K01)

Student/ka nie zna zakresu

posiadanej przez siebie wiedzy

i nie rozumie perspektywy

dalszego rozwoju

Student/ka zna zakres posiadanej

przez siebie wiedzy i rozumie

perspektywy dalszego rozwoju

Całkowity

nakład pracy

studenta

potrzebny do

osiągnięcia

założonych

efektów

w godzinach

oraz punktach

ECTS


seminarium 15


Czas na przygotowanie referatu, pisanie fragmentu pracy

30

SUMA GODZIN 30


Język

wykładowy

polski

Praktyki

zawodowe

w ramach

przedmiotu

Nie przewiduje się

Literatura Literatura podstawowa: H. Markiewicz, Pozytywizm, wyd. dowolne. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, wyd. dowolne. Joanna Rusin, Aleksander Wielopolski : bohater trudnej legendy, Rzeszów 1997. Joanna Rusin, Człowiek świętego imienia: legenda Traugutta w piśmiennictwie polskim XIX i XX wieku, Rzeszów 2002. Słownik terminów literackich, red. M. Głowiński i inni. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachorz i Alina Kowalczykowa. Słownik rodzajów i gatunków literackich red. Grzegorz Gazda, Słowinia Tynecka- Makowska Kraków 2006. Słownik literatury polskiej XX wieku pod red. Marka Pytasza, Katowice 2001. Maria Dernałowicz, Cudze życie, Warszawa 2008. M. Danilewicz-Zielińska, Próby przywołań. Szkice literackie, Warszawa 1992.

197

Zakład Literatury Polskiej XX Wieku



XX Wieku


Studia


Filologia polska Drugi stopień stacjonarne










Wolski


C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury

dwudziestowiecznej).

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki




stopnia

Efekty kształcenia

Wiedza:

IXC13_W01: Student/studentka poszerza wiedzę na temat roli

i funkcji literatury w kulturze

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować utwór

literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami wykładu


198

IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej wiedzy

z zakresu literatury i rozumie konieczność poszerzania

kompetencji w tym zakresie



Treści programowe


w roku akademickim


z dyskusją





IXC13_K01




ECTS


pracy studenta

Wykład 15

Przygotowanie do dyskusji 10


SUMA GODZIN 26

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

1

199



przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje pracownik naukowy

głoszący wykład w danym roku akademickim



Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Filologii Polskiej / Zakład Teorii

i Antropologii Literatury


Studia


Filologia polska Studia drugiego stopnia stacjonarne



Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu prof. dr hab. Stanislaw Uliasz



prof. dr hab. Stanisław Uliasz , dr hab. Jolanta

Pasterska


C1: Przekaz szczegółowej, wyraźnie profilowanej wiedzy literaturoznawczej (historia literatury XX

i pierwszej dekady XXI wieku);

C2: Rozwijanie kompetencji społecznych studenta/studentki.




stopnia

200

Efekty kształcenia

Wiedza:

Umiejętności:

IXC13_U01: Student/studentka potrafi analizować

utwór literacki zgodnie ze szczegółowymi treściami

wykładu.


IXC13_K01: Student/studentka zna zakres posiadanej

wiedzy z zakresu literatury i rozumie konieczność

poszerzania kompetencji w tym zakresie.



Treści programowe


w roku akademickim


z dyskusją





IXC13_K01




ECTS


pracy studenta

Wykład 15 godz.

Przygotowanie do dyskusji

10

10 godz.


201

SUMA GODZIN 26

LICZBA PUNKTÓW

ECTS

1



przedmiotu

Nie przewiduje się



*Literaturę podstawową i uzupełniającą do wykładu podaje

pracownik naukowy głoszący wykład w danym roku

akademickim

Zakład Języka Polskiego


Zakład Metodyki Nauczania Literatury i Języka Polskiego


spis przedmiotÓw: moduŁ ix:...

Documents