sprawozdanie polski bałtycki okrągły stół ds. rybołówstwa 10

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

Sprawozdanie

Polski Bałtycki Okrągły Stół ds. Rybołówstwa

10 grudnia 2013 roku

Akademia Morska w Szczecinie

Temat spotkania:

Kłusownictwo – czy rozwiązania zapobiegające nielegalnym połowom stosowane na morzu można

przenieść na rzeki i śródlądzie?

Spis treści: 1. Wnioski ze spotkania: .......................................................................................................................... 2

2. Sprawozdanie z dyskusji: ..................................................................................................................... 4

1. W odniesieniu do interakcji pomiędzy gatunkami chronionymi a populacją łososia bałtyckiego: . 5

2. W odniesieniu do ciągłości korytarzy migracyjnych: ....................................................................... 6

3. W odniesieniu do zarządzania populacją łososia i działań na rzecz ograniczenia kłusownictwa: .. 6

3. Prezentacje: ....................................................................................................................................... 10

Moderator: Ewa Milewska

Komitet Sterujący Polskiego Bałtyckiego Okrągłego Stołu ds. Rybołówstwa pragnie podziękować Rektorowi

Akademii Morskiej w Szczecinie Panu prof. dr hab. inż. kpt.ż.w. Stanisławowi Gucma za użyczenie Sali Senatu na

spotkanie Okrągłego Stołu.

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

1. Wnioski ze spotkania: Poniżej przedstawiono główne wnioski wypracowane w toku dyskusji. Szczegółowy przebieg dyskusji

znajdą Państwo w Rozdziale 2 sprawozdania.

1. Prawo w zakresie rybactwa i wędkarstwa nie chroni ryb dwuśrodowiskowych w stopniu

zadowalającym. W celu zmiany obecnej sytuacji konieczne jest wprowadzenie skutecznych

obostrzeń prawnych, zwiększenie wysokości kar, usprawnienie systemu nakładania

i egzekwowania kar, zwiększenie efektywności pracy Państwowej Straży Rybackiej

i przywrócenie ruchów społecznych na rzecz ochrony środowiska.

2. Konieczne jest prowadzenie działań edukacyjnych wśród społeczności lokalnych,

zwiększających kulturę przestrzegania przepisów. Świadomość społeczna w zakresie

negatywnych efektów działań kłusowniczych dla społeczności lokalnych i środowiska może

przyczynić się bardziej do ochrony zasobów niż najsroższe kary.

3. Konieczne są działania w zakresie uświadamiania o ekonomicznej wartości ryb wędrownych

i ekosystemów w których żyją – w szczególności w zakresie korzyści finansowych jakie mogą

one generować dla społeczności lokalnych jeśli będą wykorzystywane w sposób

zrównoważony. Zwiększona świadomość w tym zakresie może skutkować ograniczeniem

kłusownictwa.

4. Działania edukacyjne powinny być prowadzone przez lokalne grupy rybackie także w nowym

okresie programowania 2014 – 2020 w ramach środków z UE i powinny być dostosowane do

warunków społecznych i ekonomicznych na danym obszarze.

5. Konieczne są dalsze działania na rzecz uświadamiania społeczeństwu negatywnych skutków

środowiskowych niewłaściwie prowadzonej działalności małych elektrowni wodnych

i melioracji.

6. Należy usprawnić system egzekwowania zapisów zawartych w zezwoleniach na użytkowanie

małych elektrowni wodnych w sposób, który będzie gwarantował realizację tych zapisów

(w tym w zakresie zgodności projektów przepławek z ich ostateczną wersją oraz w zakresie

konieczności zagwarantowania, że projekty opracowywane są przez ekspertów w zgodzie

z wymogami środowiskowymi). Nieocenionym źródłem informacji na temat realizacji

wymienionych wyżej zapisów są informacje zbierane przez Państwową Straż Rybacką

i Społeczne Straże Rybackie.

7. Konieczne jest dostosowanie obszarów ochronnych w ujściach rzek do panujących na danym

obszarze warunków środowiskowych i społecznych. Obecnie wytyczone obszary nie spełniają

swojej roli.

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

8. Monitoring rzek związany z gospodarką rybacką i ochroną wód powinien być ustalany dla

obszaru zlewni poszczególnych cieków, a nie dla wybranych ich fragmentów w oparciu

o podział administracyjny.

9. Konieczna jest unifikacja wymiarów ochronnych dla troci i węgorza w Polsce – obecnie

wymiary ochronne różnią się pomiędzy poszczególnymi wodami i jednostkami terytorialnymi.

Sprawę zmiany wymiaru ochronnego troci należy powtórnie przedyskutować na posiedzeniu

grupy roboczej ICES.

10. Konieczne są dalsze prace na rzecz uregulowania przepisów w zakresie zasad wprowadzania

ryb na rynek, w tym w szczególności w zakresie usprawnienia systemu identyfikowalności ryb

w całym łańcuchu dostaw.

11. Konieczne jest wdrożenie wieloletniego planu zarządzania łososiem bałtyckim

uwzględniającego działalność sektora rybołówstwa morskiego, rybactwa śródlądowego oraz

wędkarzy rekreacyjnych.

12. Ustawa o rybactwie śródlądowym i Prawo wodne wymagają nowelizacji w celu osiągnięcia

dobrego stanu wód zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej.

13. Program Operacyjny „Rybactwo i Morze” powinien gwarantować środki na usprawnienie

systemu monitoringu i kontroli na obszarach występowania ryb dwuśrodowiskowych.

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

2. Sprawozdanie z dyskusji: Spotkanie w imieniu Komitetu Sterującego otworzyła Ewa Milewska podkreślając, że tematyka

spotkania jest odpowiedzią na sugestie rybaków i wędkarzy z obszaru województwa

zachodniopomorskiego. Podkreśliła także, że zarządzanie populacjami ryb wędrownych, w tym

przeciwdziałanie kłusownictwu wymaga kompleksowego podejścia uwzględniającego działania na

morzu, w obszarach ujściowych rzek i samych rzekach.

Przed przystąpieniem do dyskusji przedstawiono 4 prezentacje:

1. Działania w zakresie kontroli wprowadzenia do obrotu łososi z połowów w Morzu Bałtyckim.

Lidia Kacalska - Bieńkowska, Wydział Rynku i Przetwórstwa Rybnego, Departament

Rybołówstwa, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

2. Ochrona ciągów migracyjnych podczas tarła ryb dwuśrodowiskowych.

Artur Furdyna, WWF Polska/ Towarzystwo Przyjaciół Rzek Iny i Gowienicy.

3. Problemy związane z monitoringiem i kontrolą na śródlądziu.

Adam Tański, Rafał Pender, Ryszard Żochowski, Katedra Hydrobiologii, Ichtiologii

i Biotechnologii Rozrodu, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie,

Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Szczecinie, Społeczna Straż Rybacka.

4. Prezentacja działań prowadzonych przez Okręgowy Inspektorat Rybołówstwa Morskiego

w Szczecinie.

Paweł Sokołowski, Okręgowy Inspektorat Rybołówstwa Morskiego w Szczecinie.

Prezentacje znajdują się w Rozdziale 3 sprawozdania.

Przed przystąpieniem do dyskusji dodatkowy referat wygłosiła prof. Izabella Dunin – Kwinta.

W swoim wystąpieniu zwróciła uwagę, że ekosystem to żywy organizm a wszystkie działania związane

z ochroną jego elementów powinny być prowadzone zgodnie z zasadą „po pierwsze nie szkodzić”.

Pani prof. zwróciła uwagę, że ochrona gatunkowa prowadzona w obecnym kształcie jest w niektórych

przypadkach szkodliwa dla środowiska. Zdaniem profesor łosoś bałtycki powinien być traktowany

jako najcenniejszy gospodarczo gatunek występujący w Bałtyku, tymczasem działania człowieka,

w tym jednostronna działalność ochronna w odniesieniu do foki szarej i kormorana, powodują, że

napotyka on w cyklu życiowym na szereg przeszkód – w ujściu Wisły zagrożeniem dla łososia są foki

i kormorany, na morzu natomiast foki i działalność rybacka.

Prof. Kwinta zwróciła uwagę, że łosoś bałtycki jest obecnie gatunkiem nieobjętym ochroną prawną.

Sytuacja ta może jednak ulec zmianie na skutek rosnącej presji na populacje łososia bałtyckiego ze

strony chronionych gatunków – foki szarej i kormorana. W wyniku tej presji obserwuje się znaczny

spadek liczby łososi, wyławianych u ujścia Wisły dla pozyskania ikry w celach zarybieniowych.

Podważa to podstawę występowania łososi w Bałtyku, która dziś opiera się głównie na zarybieniach

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

(zapora we Włocławku skutecznie ogranicza możliwości naturalnego tarła łososi w dorzeczach górnej

partii Wisły). Obecna formy ochrony gatunkowej foki szarej i kormoranów powodują, że materiał

zarybieniowy, wyhodowany na koszt państwa w celu podtrzymania w Bałtyku populacji łososi – ginie

masowo, jako karma dla dzikich zwierząt.

Podsumowując swoją wypowiedź prof. Kwinta stwierdziła, że zarządzanie populacjami gatunków

chronionych, w tym populacją foki szarej, powinno być prowadzone w sposób który uwzględnia

wpływ zwiększonej liczebności tych gatunków na inne elementy ekosystemu. Zdaniem prof. Dunin –

Kwinta ujścia potencjalnych rzek łososiowych powinny być chronione w sposób umożliwiający

bezpieczne migracje łososiom i innym rybom dwuśrodowiskowym.

W toku dyskusji uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na:

1. W odniesieniu do interakcji pomiędzy gatunkami chronionymi

a populacją łososia bałtyckiego:

Zwrócono uwagę na konieczność określenia górnych granic liczebności gatunków chronionych

charakteryzujących się dużym stopniem inwazyjności. Zdaniem niektórych uczestników nadmierny,

niekontrolowany rozrost populacji niektórych gatunków chronionych może negatywnie wpływać na

stan liczebny innych gatunków. Zwrócono uwagę na problem kormorana, którego populacja rozrosła

się do liczebności, które znacząco utrudniają prowadzenie hodowli ryb. Presja kormoranów na

gatunki ryb w ujściach rzek jest także znacząca. Należy zastanowić się nad wypracowaniem planu

zarządzania populacją kormorana i usprawnić działanie systemu zezwalającego na odstrzał

kormoranów na stawach w przypadku znaczących szkód w prowadzonej działalności.

Zwrócono uwagę na konieczność opracowania działań na rzecz ograniczenia wpływu chronionych

gatunków takich jak foka szara czy kormoran na populacje łososia bałtyckiego, szczególnie w ujściach

rzek, gdzie obserwuje się ciągły spadek ilości tarlaków wchodzących do rzek.

Część uczestników nie zgodziła się z tezami wygłoszonymi przez prof. Dunin – Kwinta. Uczestnicy Ci

stwierdzili, że foka jest gatunkiem historycznie występującym na Bałtyku, a liczba osobników danego

gatunku jest pochodną pojemności środowiska i człowiek nie powinien sztucznie ustalać liczebności

granicznej danego gatunku. Zaproponowano inne, alternatywne do sztucznego utrzymywania

pożądanej liczebności populacji, działania na rzecz ograniczania strat wśród rybaków, takie jak np.

odpowiednio zmodyfikowane, selektywne narzędzia połowowe. Zwrócono także uwagę, że w innych

krajach jak np. Niemcy, użytkownik lub hodowca otrzymuje zwolnienie podatkowe będące pochodną

liczebności utrzymywanych na terenie hodowli gatunków chronionych. Postulowano wprowadzenie

podobnego systemu w Polsce.

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

2. W odniesieniu do ciągłości korytarzy migracyjnych:

Zwrócono uwagę, że małe elektrownie wodne (MEW) produkują jedynie około 0,14% energii

elektrycznej w Polsce. Związane jest to z uwarunkowaniami geologicznymi. Biorąc pod uwagę

negatywny wpływ MEW na zachowanie ciągłości korytarzy migracyjnych i na stan populacji ryb

dwuśrodowiskowych należy zastanowić się, czy straty środowiskowe wynikające z ich budowy nie są

wyższe niż zyski wynikające z ilości produkowanej przez nie energii.

W odniesieniu do MEW zwrócono także uwagę na konieczność egzekwowania przepisów od

użytkowników tych obiektów. W Polsce istnieje około 15 000 obiektów historycznych, które można

potencjalnie przekształcić w małe elektrownie wodne – pytanie czy działania takie powinny być

podejmowane i jakie wymagania należy nałożyć na właścicieli tych obiektów? Obecnie w wielu

obiektach przepławki są źle zaprojektowane lub nie działają co skutecznie uniemożliwia migracje ryb.

Zwrócono uwagę, że w celu przywrócenia naturalnego tarła ryb dwuśrodowiskowych konieczne jest

odtwarzanie naturalnych brzegów rzek ze szczególnym naciskiem na przywracanie naturalnego

zacienienia tafli wody. Bez uwzględnienia tych działań w procesie renaturalizacji rzek część gatunków

nie wróci na dedykowane im siedliska.

Zwrócono uwagę na konieczność uwzględniania Odry w programie zarybiania trocią. Już teraz na

dorzeczach Odry i w samej Odrze obserwuje się migrację i tarło troci.

W odniesieniu do ciągu migracyjnego na Wiśle i dalej w Dunajcu stwierdzono, że część

wypuszczonych w Dunajcu ryb zdołało przedostać się przez zapory i dotrzeć do morza. Obserwowano

też powroty ryb na tarło, jednak większość ryb kończyła migracje przed zaporą we Włocławku.

Zwrócono uwagę na zobowiązania w zakresie utrzymania drożności rzek wynikające z Ramowej

Dyrektywy Wodnej. Wszystko wskazuje na to, że Polska nie będzie w stanie spełnić tych wymogów co

pociągnie za sobą wysokie kary dla Polski nałożone przez Unię Europejską.

W odniesieniu do utrzymania drożności rzek zwrócono uwagę na przygotowany przez KZGW

dokument „Ocena potrzeb i priorytetów udrożnienia ciągłości morfologicznej rzek w kontekście

osiągnięcia dobrego stanu i potencjału części wód w Polsce”, w którym to wyznaczono m. in. rzeki lub

ich odcinki istotne dla zachowania ciągłości ze względu na tarło i migrację ryb dwuśrodowiskowych.

3. W odniesieniu do zarządzania populacją łososia i działań na rzecz

ograniczenia kłusownictwa:

Zwrócono uwagę na zbyt niskie kary i trudności w ich egzekwowaniu. Z informacji przedstawionych

przez przedstawiciela Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) wynika, że obowiązujące od

niedawna przepisy zobowiązują do nałożenia na podmiot nieprzestrzegający konieczności

wprowadzania ryby na rynek poprzez Centrum Pierwszej Sprzedaży Ryb „dotkliwej i odstraszającej

kary”, która obecnie wynosi 75 PLN za kilogram ryby, lub 150 PLN za kilogram ryby w przypadku

powtórzenia wykroczenia. W odniesieniu do kar nakładanych na podstawie przepisów o rybactwie

śródlądowym zwrócono uwagę, że średni okres egzekucji jest zbyt długi i wynosi około 10 miesięcy.

Część uczestników postulowała zwiększenie kar za kłusownictwo do 3000 PLN za jednego osobnika

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

łososia/troci. Inni zwracali uwagę na konieczność uwzględnienia szkód ekologicznych a nie jedynie

rynkowej wartości ryby przy określaniu wysokości kar. Dotkliwe kary zdaniem części uczestników

rozwiązałyby problem. W odniesieniu do sposobu nakładania kar na wędkarzy przedstawiciel MRiRW

stwierdził, że Ministerstwo proponowało zmiany wysokości mandatów na bardziej dotkliwe, ale

propozycje te zostały odrzucone przez Ministerstwo Sprawiedliwości.

W odniesieniu do środków finansowych pochodzących z egzekucji kar zaproponowano stworzenie

Funduszu Ochrony Ryb, który dysponowałby środkami i realizował działania na rzecz ograniczania

negatywnych skutków kłusownictwa.

W odniesieniu do wysokości kar zwrócono uwagę na nowelizację ustawy o rybactwie śródlądowym

z 1 listopada 2013 roku, w której wysokość kar ustalona została na niskim poziomie. Zwrócono także

uwagę, że obecnie obowiązujący system oparty na uprawnieniach mandatowych powinien zostać

zmieniony na system kar administracyjnych podobny do tego obowiązującego w rybołówstwie

morskim. Jako alternatywne rozwiązanie zaproponowano przekazanie spraw sądowych dotyczących

nawiązki na rzecz Polskiego Związku Wędkarskiego, Państwowej Straży Rybackiej, tak, aby to

Państwo stało się wierzycielem w tych sprawach. W ten sposób PZW zostałoby odciążone w zakresie

kosztów egzekucji komorniczych, które często przekraczają lub są zbliżone do wartości samej kary.

Zwrócono uwagę na konieczność ujednolicenia uprawnień różnych organów zajmujących się

zwalczaniem kłusownictwa w terenie co skutkować będzie zwiększoną ich skutecznością.

Zwrócono uwagę na konieczność określenia wartości ekonomicznej ekosystemu. Turystyka

wędkarska generuje ogromne dochody w obrębie danej społeczności lokalnej. Kłusownictwo

znacząco te dochody ogranicza. Konieczne jest uzmysłowienie lokalnym społecznościom

ekonomicznej wartości dodanej wynikającej z występowania na ich terenach ryb

dwuśrodowiskowych. Zmiana społecznej percepcji w tym zakresie może przyczynić się do powstania

społecznych ruchów lokalnych skutecznie ograniczających kłusownictwo w celu ochrony zasobu

przynoszącego wymierne zyski ekonomiczne.

Zwrócono uwagę na wysoką skuteczność działań prowadzonych przez społeczne straże rybackie (SSR)

w zwalczaniu kłusownictwa. Jako przykład podano rzekę Parsętę, w której dzięki działaniom

miłośników rzek skupionych w ramach SSR udało się do minimum ograniczyć kłusownictwo sieciowe.

Jednocześnie zwrócono uwagę, że SSR nie jest w stanie zająć się wszystkimi rzekami ze względu na

ograniczone zasoby ludzkie. Powoduje to, że kłusownicy, którzy z Internetu dowiadują się gdzie

straże działają, przenoszą się inne obszary – w szczególności w ujścia rzek i ujścia dopływów rzek.

Zwrócono uwagę na możliwość zastosowania i wysoką skuteczność wykorzystania w monitoringu

nowoczesnych metod obserwacji takich jak noktowizory czy fotopułapki. Stwierdzono jednocześnie,

że są to narzędzia kosztowne i budżety większości stowarzyszeń nie pozwalają na ich zakup.

Część uczestników postulowała określenie minimalnych i maksymalnych wymiarów ochronnych dla

ryb wędrownych w celu ochrony dużych osobników. W toku dyskusji zwrócono uwagę, że wzrost

ilości ikry jak również jej jakości następuje tylko do określonego wieku ryby, po czym oba wskaźniki

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

zaczynają spadać – w związku z tym nie ma konieczności ochrony dużych osobników, które już

przystąpiły do tarła.

W odniesieniu do przekazanych przez MRiRW informacji w zakresie konieczności wyładunku

połowów poprzez Centra Pierwszej Sprzedaży Ryb tylko w przypadku statków pokładowych

o połowach większych niż 300 kg, a w przypadku łososia powyżej 5 sztuk, postulowano

o wprowadzenie nakazu raportowania połowów bez względu na ich wielkość czy rodzaj statku

rybackiego. W odpowiedzi przedstawicielka MRiRW zwróciła uwagę, że wszystkie łodzie powyżej 10

metrów muszą prowadzić dzienniki połowowe. Dodatkowo w celu zapobiegania kłusownictwu

Centrum Monitorowania Rybołówstwa prowadzi kontrole krzyżowe, których celem jest weryfikacja

poprawności raportowania (porównanie raportowania wyładunków z ilością ryby trafiającej na

rynek). W odniesieniu do dzienników połowowych uczestnicy zwrócili uwagę, że tylko jednostki

powyżej 15 metrów muszą posiadać dzienniki elektroniczne. Jednostki te nie łowią jednak troci

i łososia. Przedstawiciel OIRM w Szczecinie sprostował, że od 2013 r. obowiązek stosowania

elektronicznego dziennika połowowego mają statki o długości całkowitej od 12 m.

Zwrócono także uwagę na konieczność uwzględnienia połowów wędkarskich podczas szacowania

śmiertelności połowowej łososia. Biorąc pod uwagę limity połowowe dla wędkarzy (2 sztuki dziennie)

oraz liczbę wydawanych licencji może dojść do sytuacji, w której wędkarze wyłowią całą polską kwotę

połowową łososia. Rozwiązaniem jest wprowadzenie limitowanych zezwoleń na połowy wędkarskie.

Zwrócono uwagę, że na wodach morskich trwają obecnie prace nad włączeniem połowów

wędkarskich do kwot połowowych. W celu skutecznego zarządzania populacją łososia konieczne jest

jednak włączenie do kwot także połowów wędkarskich prowadzonych na rzekach.

Zwrócono uwagę na kłusownictwo w obszarach przyujściowych rzek. Stwierdzono, że obecne obszary

ochronne w ujściach rzek są nieadekwatne do potrzeb oraz, że na obszarach tych występuje problem

w egzekwowaniu przepisów. Uczestnicy zwrócili uwagę, że kłusownictwo kwitnie nie tylko w tych

strefach, ale przede wszystkim na ich granicach. Postulowano aby strefy ochronne w ujściach rzek

były określane na podstawie szczegółowych badań naukowych, a nie wyłącznie ujednoliconych

decyzji administracyjnych.

Zwrócono uwagę na trudności w identyfikacji łososia i troci. Konieczne są szkolenia, aby zarówno

inspektorzy, wędkarze i rybacy byli w stanie odróżnić oba gatunki. Jest to ważne ze względu na

różnice w zarządzaniu populacjami troci i łososia – ten ostatni jest gatunkiem limitowanym i dla

usprawnienia systemu zarządzania konieczne jest dokładne monitorowanie połowów. Zwrócono

także uwagę na konieczność ścisłej współpracy pomiędzy rybakami i inspektorami aby zapewnić

wysoką efektywność kontroli i zminimalizować ich uciążliwość.

Zwrócono uwagę na niewłaściwie ustalone wymiary ochronne dla troci. Wymiar ochronny w Bałtyku

na zachód od Łeby wynosi obecnie 40 cm, na wschód 50 cm. Na rzekach wymiar ochronny wynosi 35

cm dla osobników młodocianych, a na wewnętrznych wodach morskich (Zalew Szczeciński, wody

portowe, oraz przyujściowe odcinki rzek będące w jurysdykcji Inspektoratów Rybołówstwa

Morskiego) 50 cm. Z danych naukowych wynika natomiast, że dopiero tarlaki wielkości 50 – 60 cm

wchodzą do rzek na tarło. W związku z tym postulowano o zmianę i unifikację na poziomie 50 cm

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

wymiarów ochronnych, w celu zagwarantowania skutecznej ochrony ryb powracających na tarło do

rzek. Postulowano także, aby kwestię tą poruszyć na grupie roboczej ICES.

Podobna sytuacja jak ta opisana w akapicie powyżej dotyczy węgorza. Na terenie zarządzanym przez Inspektorat Rybołówstwa Morskiego w Słupsku nie obowiązuje okres ochronny węgorza na wewnętrznych wodach morskich (czyli np. wszystkich wodach portowych i przyujściowych odcinkach rzek). Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 kwietnia 2010 r, zmieniającym rozporządzenie w sprawie wymiarów i okresów ochronnych organizmów morskich oraz szczegółowych warunków wykonywania rybołówstwa morskiego (Dziennik Ustaw Nr 71 Poz 460) ochrona węgorza odbywa się „w terminie od 15 czerwca do dnia 15 lipca na obszarze morza terytorialnego i w polskiej wyłącznej strefie ekonomicznej” (§1. pkt 2). Tymczasem wody morskie w naszym kraju podzielone są na: morskie wody wewnętrzne i morze terytorialne, a w zacytowanym dokumencie wymieniono tylko morze terytorialne, tak więc zakaz nie obowiązuje na morskich wodach wewnętrznych (między innymi portowych). Zwrócono także uwagę na różne wymiary ochronne węgorza obowiązujące na terenie działania Inspektoratu Rybołówstwa Morskiego w Słupsku. Na morskich wodach wewnętrznych, w granicach wód portów morskich: Darłowo, Dźwirzyno, Kołobrzeg, Łeba, Rowy i Ustka, wymiar ochronny dla tego gatunku wynosi 40 cm, czyli o 10 cm mniej niż wymiar ustanowiony przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi obowiązujący na wodach śródlądowych i morzu terytorialnym. Zabierając głos w imieniu Fundacji WWF Polska Mariusz Zega przedstawił plany WWF w zakresie

powołania, działającej na zasadzie wolontariatu, straży rybackiej – „Patrolu rzecznego” oraz kampanii

edukacyjnej mającej na celu uświadomienie społecznościom lokalnym ekonomicznego sensu

posiadania rzek z naturalną populacją ryb szlachetnych. Celem projektu będzie istotna redukcja

kłusownictwa na jednej z wybranych pomorskich rzek posiadających populację ryb łososiowatych

oraz wzrost świadomości społecznej – lokalna społeczność weźmie odpowiedzialność za zachowanie

naturalnej populacji ryb łososiowatych i walkę z kłusownictwem. Przykład ten stanowiłby model do

wdrożenia danej praktyki na innych rzekach. Przedstawiciel WWF poprosił osoby zainteresowane

uczestnictwem w projekcie o kontakt z Fundacją.

Część uczestników stwierdziła, że głównym problemem w egzekwowaniu przepisów jest nieskuteczna

działalność Państwowej Straży Rybackiej. Zdaniem części uczestników jest to wynikiem zbyt niskich

nakładów finansowych na działalność tej instytucji jak również niewłaściwej organizacji pracy.

Strażnicy, ze względu na podział administracyjny, spędzają około 70% czasu pracy na dojazdy do

monitorowanych miejsc. Uczestnicy postulowali za reformą Państwowej Straży Rybackiej, w tym za

stworzeniem posterunków powiatowych, co przyczyni się do bardziej efektywnego wykorzystania

czasu pracy strażników. Zwrócono także uwagę, że strażnicy na danym terenie nie powinni pochodzić

z lokalnej społeczności, ponieważ utrudnia to efektywne wykonywanie obowiązków.

W odniesieniu do systemu kontroli przedstawiciel MRiRW stwierdził, że w resorcie trwają obecnie

pracę nad zmianami w systemie monitoringu i kontroli. Obecnie prowadzony jest audyt Państwowej

Straży Rybackiej i Okręgowych Inspektoratów Rybołówstwa Morskiego. Na podstawie audytu zostaną

podjęte decyzje w zakresie funkcjonowania tych instytucji.

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

W kontekście wędkarstwa rekreacyjnego zwrócono uwagę na zbyt niskie ceny licencji połowowych.

Zdaniem uczestników należy podjąć działania na rzecz rozwoju turystyki wędkarskiej która tworzy

wartość dodaną w innych sektorach w tym w turystyce. Należy jednak wziąć pod uwagę wartość

ekonomiczną i środowiskową odławianych ryb i na tej podstawie ustalać koszty licencji. Zwrócono

także uwagę, że działania te powinny być prowadzone w sposób kompleksowy – to znaczy

z jednoczesnym podjęciem decyzji na jakie cele zostaną wykorzystane zwiększone przychody ze

sprzedaży licencji. Zwrócono także uwagę, że sprzedaż licencji odbywa się przez zarządzającego

danym obszarem i to on decyduje o kosztach licencji.

Zwrócono także uwagę na konieczność spełnienia przez Polskę wymogów Ramowej Dyrektywy

Wodnej (RDW). Uczestnicy zgodzili się, że w obecnej sytuacji osiągnięcie dobrego stanu wód do roku

2015 jest praktycznie niemożliwe. Przedstawiciel MRiRW zwrócił uwagę, że obecnie monitoring wód

oparty jest głównie na wskaźnikach chemicznych, co jest niezgodne z RDW. Wskaźnikami wiodącymi

powinny być wskaźniki biologiczne.

3. Prezentacje:

Działania w zakresie kontroli

wprowadzenia do obrotu łososi

z połowów w Morzu Bałtyckim

Lidia Kacalska-Bieńkowska

Główny Specjalista

Departament Rybołówstwa

Szczecin, 10 grudnia 2013

• Międzynarodowa Rada Badań Morza (ICES) wskazuje

od kilku lat w swoich doradztwie naukowym na zły stan

populacji łososi,

• z 27 rzek łososiowych, w których odbywa się tarło łososi,

tylko w 2 rzekach uzyskano 75% potencjalnej produkcji

smoltów,

• w 9 rzekach oszacowano, że produkcja potencjalna

kształtuje się na poziomie 70%.

Stan populacji stada w podobszarach 22-31

(Główny basen Morza Bałtyckiego

+ Zatoka Botnicka

Stan populacji stada w podobszarach 22-31

(Główny basen Morza Bałtyckiego

+ Zatoka Botnicka

ICES w swoim doradztwie na 2014 r. podał, że TAC dla

tego obszaru mógłby wynieść 116 000 szt. ryb, gdyby

nie było połowów nieraportowanych.

Uwzględniając jednak, że połowy nieraportowane

stanowią 10%, nieprawidłowo raportowane ok. 18%

a odrzuty 5%, ICES zalecił TAC w wysokości 78 000 szt.

Należy jednakże zwrócić uwagę, że doradztwo ICES

jest jednym z aspektów w procesie podejmowania

decyzji dotyczącej wysokości TAC. Pozostałymi

aspektami są uwarunkowania ekonomiczno-społeczne.

Działania podejmowane w Unii Europejskiej

ukierunkowane na poprawę stanu populacji

łososi bałtyckich

Rok TAC (szt.) Kwota dla Polski (szt.)

2011 250 109 15 723

2012 122 553 7 704

2013 108 762 6 837

2014 108 421 6 701

• zmniejszenie TAC dla podobszarów 22-31



łososi bałtyckich

• Plan wieloletni dotyczący bałtyckich zasobów

łososia oraz połowów eksploatujących te zasoby

Plan został opracowany w 2011 roku, jego główne

założenia zawierają następujące zasady:

- osiągnięcie poziomu docelowego czyli 75% produkcji

smoltów w każdej z wyznaczonych rzek łososiowych,

w rzekach, które już obecnie osiągnęły 50%

potencjalnej produkcji, w okresie 5 lat od daty wejścia

w życie planu,



łososi bałtyckich

- osiągnięcie 50% potencjalne produkcji smoltów

w rzekach, w których jest ona poniżej 50% w okresie

5 lat, a w okresie 10 lat od wejścia w życie planu 75%,

- ustalenia TAC na podstawie stałej wartości

śmiertelności połowowej wynoszącej 0,1

(ta wartość współczynnika śmiertelności połowowej

dotyczy połowów przemysłowych i rekreacyjnych),

- wprowadzenie ochrony i zarządzania, które umożliwią

restytucję samodzielnych populacji łososia.



łososi bałtyckich

Plan nie został przyjęty z uwagi na możliwe negatywne

skutki jego wdrażania w zakresie zatrudniania

w rybołówstwie komercyjnym, przetwórstwie, turystyce

połowowej i sektorze wyposażenia rybackiego, na które

zwrócił uwagę Europejski Komitet Ekonomiczno

– Społeczny.

EKES – wyraził stanowisko, że właściwe monitorowanie

i kontrola powinny przynieść oczekiwane skutki.

Po wejściu w życie Traktatu Lizbońskiego Parlament

Europejski uzyskał kompetencje decyzyjne w obszarze

rybołówstwa, zarezerwowane wcześniej dla Rady.

Nie zostało osiągnięte porozumienie PE z Radą

w sprawie przyjęcia Planu wieloletniego dotyczącego

bałtyckich zasobów łososia oraz połowów

eksploatujących te zasoby z uwagi na przewidywane

skutki ekonomiczne społeczne związane z wejściem

w życie tego Planu.



łososi bałtyckich

Działanie ukierunkowane na poprawę kontroli

wprowadzania łososi do pierwszej sprzedaży

• zgodnie z przepisem art. 23 ust. 1 ustawy z dnia

5 grudnia 2008 r. o organizacji rynku rybnego

(Dz. U. z 2011 r. Nr 34, poz. 168, z 2012 r. poz. 789

oraz z 2013 r. poz. 621), pierwsza sprzedaż łososi

z połowów bałtyckich odbywa się w CPSR.

• przepisu art. 23 ust. 1 nie stosuje się do pierwszej

sprzedaży łososi z połowów prowadzonych

statkami rybackimi bezpokładowymi, chyba,

że wielkość wyładunku wynosi powyżej 5 szt.

Pomorskie

Zachodniopomorskie

Kołobrzeg

Darłowo

Ustka

Łeba

Hel

Władysławowo

Krynica

Morska

Gdańsk

Wyładunki łososia (szt.):

2012 r. – 3 705 szt.

2013 r. - 3 073 szt.*

* - do końca października

Działanie ukierunkowane na poprawę kontroli

wprowadzania łososi do pierwszej sprzedaży

- Centra Pierwszej Sprzedaży Ryb

Dziękuję za uwagę

Departament Rybołówstwa

Ministerstwo Rolnictwa

i Rozwoju Wsi

ul. Wspólna 30

00-930 Warszawa

tel. 22-623-24-04

OCHRONA CIĄGÓW MIGRACYJNYCH PODCZAS TARŁA RYB

DWUŚRODOWISKOWYCH

ARTUR FURDYNA WWF POLSKA

POLSKI BAŁTYCKI OKRĄGŁY STÓŁ

• JESIOTR OSTRONOSY • ŁOSOŚ • ALOZA

• PARPOSZ ? • CERTA • WĘGORZ

• MINOGI: MORSKI I RZECZNY

• TROĆ WĘDROWNA ? • ………….. • ……………

cykl życiowy uzależniony od mnóstwa czynników

BAŁTYK

• ZALEW SZCZ.

• TARLISKA

ZAGROŻENIA

• SKUPISKA TARŁOWE PRZED MIGRACJĄ

• SZLAK MIGRACYJNY

• OBSZARY TARŁOWE

• W KTÓRYM MOMENCIE TRZEBA ZACZĄĆ CHRONIĆ?

SKUPISKA TARŁOWE

• GATUNEK

• ZNACZENIE GOSPODARCZE/CENA

• ŚWIADOMOŚĆ KONSUMENCKA

• BEZPIECZNY POZIOM EKSPLOATACJI

• PODATNOŚĆ NA KŁUSOWNICTWO

• GŁÓWNY CZYNNIK LIMITUJĄCY? – RYBOŁÓWSTWO/ WĘDKARSTWO/ KŁUSOWNICTWO

MIGRACJA

• DROŻNOŚĆ SZLAKU – ANTROPOPRESJA

• ODPORNOŚĆ GATUNKU/OSOBNIKA NA STRES

• STAN EKOSYSTEMU

• PODATNOŚĆ NA KŁUSOWNICTWO

• CZYNNIK LIMITUJĄCY RYBOŁÓWSTWO/

WĘDKARSTWO/ KŁUSOWNICTWO

DROŻNOŚĆ SZLAKU- ZANIM DOTRĄ DO RZEKI MACIERZYSTEJ

• TEN 26 KILOGRAMOWY TARLAK ŁOSOSIA ZGINĄŁ W KŁUSOWNICZEJ SIECI KOŁO UJŚCIA GOWIENICY

DROŻNOŚĆ SZLAKU- RZEKI TARŁOWE

• W CZASIE KONTROLI PRZEPŁAWKI DZIAŁAJĄ

GDY NIKT NIE WIDZI…..

INNE BARIERY

SKUTKI NA TYM ETAPIE

• BADANIA TELEMETRYCZNE (LINGUIST I INNI 2008) NA RZECE UMEALVEN WYKAZAŁY DOTARCIE NA 32 KM RZEKI PRZY 5 RÓŻNYCH BARIERACH 30% OZNAKOWANYCH DZIKICH ŁOSOSI W LATACH 1995- 2005 Z PRÓBY 500 SZT. – TEORETYCZNA BEZPIECZNA ILOŚĆ WRACAJĄCYCH TARLAKÓW

• U NAS DORZUCIĆ TRZEBA ZANIECZYSZCZENIA

TARLISKA

• DOCIERA NA NIE MNIEJ NIŻ 30% STADA TARŁOWEGO

• DO DYSPOZYCJI MAJĄ W NASZYCH DORZECZACH ZNIKOMY PROCENT HISTORYCZNYCH TARLISK

• BEZ AKTYWNEJ OCHRONY 95% TARLAKÓW GINIE Z RĄK KŁUSOWNIKÓW

MIMO TYCH PRZECIWNOŚCI….

• W WIELU DORZECZACH NADAL ODBYWA SIĘ NATURALNY ROZRÓD, KTÓRY MUSI BYĆ SKUTECZNIE CHRONIONY, ZBADANY POD WZGLĘDEM EFEKTYWNOŚCI I NASTĘPNIE WSPIERANY DO PEŁNEGO WYKORZYSTANIA PRODUKTYWNOŚCI DANEGO DORZECZA

SPOŁECZNE ŁATANIE DZIUR…

• ADMINISTRACJA- IGNOROWANIE SKALI KŁUSOWNICTWA

• OCHRONA W WYKONANIU OIRM/PSR PLUS INNE SŁUŻBY?

• GRUPY ZAPALEŃCÓW SSR, TOWARZYSTWA , NGO -NA DZIŚ TE GRUPY STANOWIĄ GŁOWNĄ SIŁĘ NA FRONCIE WALKI Z KŁUSOWNICTWEM….

TPRIIG/SSR PZW

• 2013- NAKŁAD SPRZĘT 21 000 Z 1%- FOTOPUŁAPKI + OSPRZĘT

• 54000 – 46000 LGR + 8000 WKŁAD WŁASNY

• 12 000 KM

• 800 GODZIN 20 OSÓB NA 400 KM DORZECZY

• EFEKT- ZNACZNA CZĘŚĆ TARLAKÓW ODBYŁA TARŁO BEZPIECZNIE

MUSIMY CHRONIĆ NA KAŻDYM ETAPIE…. PRZED SOBĄ SAMYM

• RENATURYZACJA ZAMIAST KANALIZACJI

• OCHRONA CAŁYCH EKOSYSTEMÓW

• LIKWIDACJA NNN W RYBOŁÓWSTWIE

• TO SAMO W WĘDKARSTWIE

• PODNIESIENIE WARTOŚCI CENNYCH GATUNKÓW- ALTERNATYWNE SPOSOBY EKSPLOATACJI

• WSPÓLNY FRONT W WALCE Z KŁUSOWNICTWEM

BAŁTYK

• ZALEW SZCZ. Zlewnia to kilka niewielkich dorzeczy tarłowych

• TARLISKA Bóbr z Kwisą, Kaczawa i wiele innych to potencjalnie ogromny i wbrew pozorom tańszy od Wisły kierunek odtworzenia łososia

Kaczawa

NIE MAMY PRAWA ZAMKNĄĆ PRZYSZŁYM POKOLENIOM SZANS NA ŚWIAT , JAKI MY ZASTALIŚMY

• DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

Monitoring – oznacza regularne jakościowe i ilościowe pomiary lub obserwacje zjawiska czy obecności np. substancji, przeprowadzane przez z góry określony czas.

Programy monitoringu są często stosowane w celu gromadzenia informacji na temat stanu

ilościowego oraz jakościowego atmosfery i hydrosfery lub rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w czasie i przestrzeni. Zgromadzone dane ułatwiają wybór właściwych działań w przypadku

szkodliwego wpływu tego stanu na życie i mienie człowieka czy stan środowiska. Pozwalają także na podjęcie akcji naprawczych lub usuwania skutków w już istniejącej sytuacji np. zagrożenia

powodziowego czy ekologicznego.

Państwowy Monitoring Środowiska –celem PMŚ jest systematyczne informowanie organów administracji i społeczeństwa o:

a) jakości elementów przyrodniczych, dotrzymywaniu standardów jakości

środowiska określonych przepisami oraz obszarach występowania przekroczeń tych standardów;

b) występujących zmianach jakości elementów przyrodniczych i przyczynach tych zmian, w tym powiązaniach przyczynowo skutkowych występujących

pomiędzy emisjami i stanem elementów przyrodniczych;

PMŚ został utworzony na mocy ustawy z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz. U. Nr 77, poz. 335 z późniejszymi zmianami).

Koordynatorem PMŚ jest Główny Inspektorat Ochrony Środowiska.

Monitoring jakości wód – systematyczne pomiary, oceny i prognozy stanu środowiska wodnego. W Polsce monitoring jakości wód jest jednym z podsystemów Państwowego Monitoringu Środowiska. Celem monitoringu jest ustalenie stanu jakościowego wód, a przez to podstaw do podejmowania działań na rzecz jej poprawy w razie potrzeby. Jest to podstawa ochrony wód, zwłaszcza ochrony przed zanieczyszczeniem, zarówno

zanieczyszczeniem prowadzącym do eutrofizacji, głównie pochodzącym z sektora bytowo-komunalnego i rolnictwa (zanieczyszczenia biogenne), jak i

zanieczyszczeniem przemysłowym. Ponieważ ocena stanu wód powierzchniowych wykorzystywana jest do zintegrowanego zarządzania wodami, monitoringu wód

dotyczy wód powierzchniowych i podziemnych.

W Polsce programy monitoringu środowiska są ustalane na trzyletnie okresy.

Monitoring wód, zgodnie z wymogami Ramowej Dyrektywy Wodnej, dzieli się na cztery rodzaje różniące się zakresem i częstotliwością badań:

Monitoring diagnostyczny (wykonywany w celu określenia rodzajów oraz oszacowania wielkości znacznych oddziaływań wynikających z działalności człowieka i zaprojektowania przyszłych programów monitoringu, dokonania oceny długoterminowych zmian stanu wód )

Monitoring operacyjny (realizowany w celu dokonania oceny zmian stanu wód powierzchniowych wynikających z programów, które zostały przyjęte dla poprawy jakości wód)

Monitoring badawczy (wykonywany na potrzeby wyjaśnienia przyczyn nieosiągnięcia celów środowiskowych określonych dla danej jednolitej części wód powierzchniowych, jeżeli wyjaśnienie tych przyczyn jest niemożliwe na podstawie danych oraz informacji uzyskanych w wyniku pomiarów i badań prowadzonych w ramach monitoringu diagnostycznego i operacyjnego

Monitoring obszarów chronionych (wykonywany na obszarach chronionych np. w ujęciach wody pitnej, na obszarach Natura 2000, realizowany w celu ustalenia stanu tych wód powierzchniowych i ustalenia stopnia spełniania wymogów, jakie są dodatkowo wymagane dla wód tych obszarów oceny wpływu znaczących oddziaływań i skuteczności działań mających na celu powstrzymanie tych oddziaływań.

Monitoring ichtiologiczny - badania ichtiologiczne Badania bonitacyjne

Bonitacja to zespół wykonywanych prac zmierzających do przeprowadzenia oceny jakościowej i klasyfikacji

badanego potoku czy rzeki. Celem bonitacji jest:

Wytypowanie, na podstawie szczegółowych badań, określonego cieku lub jego odcinka spełniającego wszystkie

ekologiczne wymogi dla wsiedlenia różnych form materiału zarybieniowego różnych gatunków ryb, przeważnie

łososiowatych;

Określenie liczby materiału zarybieniowego (np. wylęgu: pstrąga potokowego, troci, łososia, lipienia itd.), jaki można

wsiedlić do cieków lub odcinków cieków danej zlewni spełniających wymogi dla poszczególnych gatunków ryb.

Na jeziorach – odłowy kontrolne

Znakowanie ryb

Znakomity wskaźnik drożności ekologicznej rzek,

efektywność zarybień,

stan środowiska, wielkość populacji

Ewidencja miejsc rozrodu

Rzeka Ina – 2006 rok 93 gniazda

Liczenie ryb

Film ze skanera

Po co nam ten monitoring?

Zobaczmy co mamy i czym dysponujemy

Stanowi podstawę do późniejszej właściwej gospodarki (zarybień i pozyskiwania zasobów), a tym samym zarządzania populacją

Powinien być wyznacznikiem przy uzasadnianiu podczas ubiegania się o środki unijne na cele odbudowy i popierania właściwej gospodarki rybackiej w danych zlewniach

Dzięki niektórym gatunkom ryb o wysokich wymaganiach środowiskowych może świadczyć o stałości lub zmianach zachodzących w ekosystemach wodnych

Niestety, w przypadku nieewidencjonowanych odłowów i silnej presji kłusowniczej założenia monitoringu mogą

być niezgodne ze stanem faktycznym

Jak zatem sprawić by monitoring był skuteczny?

Kto może kontrolować nad wodami

Kłusownicy zorganizowani

Nieetyczni wędkarze

Państwowa Straż Rybacka

W Polsce jest 16 Komend Wojewódzkich Państwowych Straży Rybackich zatrudniających ok. 380 osób. Państwowe Straże Rybackie dysponują specjalistycznym sprzętem wykorzystywanym do działań kontrolnych.

Praca Państwowych Straży Rybackich polega przede wszystkim na patrolowaniu linii brzegowych wód powierzchniowych poprzez patrole piesze i zmotoryzowane oraz patrole powierzchni rzek, jezior, zalewów i innych akwenów z wykorzystaniem łodzi motorowych.

Komenda wojewódzka Państwowej Straży Rybackiej w Szczecinie zatrudnia na etacie strażnika 18 osób (Furdyna i in. 2011), rozlokowanych w trzech posterunkach – Szczecinie, Koszalinie oraz Szczecinku. Pod kontrolą ma obszar 100 000 ha wód śródlądowych. Wynika z tego, że na jednego strażnika przypada w rejonie działania około 5,5 tysiąca ha wód.

Społeczna Straż Rybacka PZW Szczecin

SSR w naszych realiach to główna siła zwalczająca kłusownictwo. Na terenie Okręgu PZW Szczecin na dziś działa 302 społecznych strażników. Struktura organizacyjna oparta jest o powiaty (9 powiatów)

W ciągu 3 kwartałów br. Przeprowadzono 951 patroli z czego w 27 działaniach uczestniczyli PSR w 68 policja i w 29 inne służby. Kontroli poddano 8066 osób ujawniając 204 przestępstwa i 990 wykroczeń Wykroczenia 70 przypadków rozpatrzono na miejscu (droga mandatowa) 175 spraw skierowano do organów ścigania, a 744 przypadki zakończono pouczeniem. Zdjęto z wody sprzęt kłusowniczy - 46 wontonów i drygawic, 6 żaków i mieroży, 237 samołówek, 189 wędek, odebrano 4 środki pływające i ujawniono 2 zespoły kłusownicze z agregatami. Sprawcy stawiający ten sprzęt są znani. Zdjęto również z wody sprzęt nie ustalając sprawców – 137 wontonów i drygawic, 28 żaków i przestaw, 394 samołówki, 18 sznurów, 15 wędek, 1 ponton.

Wsparcie straży z Lokalnej Grupy Rybackiej

LGR Sieja – w ramach środka 4.1. działanie na rzecz ochrony środowiska

lub dziedzictwa przyrodniczego na obszarach zależnych od rybactwa

Zakupiono 2 samochody terenowe, 2 łodzie z przyczepami, 2 silniki

spalinowe i 2 silniki elektryczne, noktowizory, lornetki, aparaty

fotograficzne, umundurowanie, oświetlenie laserowe

Łączna kwota projektu – 419 741 zł

Fotopułapki – skuteczna ochrona miejsc tarłowych i zimowisk

Czy wyroki sądów odstraszają?

Do tej pory były to nawiązki 200-400 zł, których

sprawcy po wezwaniach komorniczych nie płacą

Koszt egzekucyjne zazwyczaj przewyższają wartość

osądzonych nawiązek. Pokrzywdzeni w tych sprawach

często nie podejmują procedur ściągania kosztów

Nagminnie sądy orzekają podanie orzeczenia do publicznej

wiadomości w siedzibach PZW na koszt skazanego – jaki to

koszt? Papier i klej?

Sądy także zwalniają obwinionych z ponoszenia kosztów

sądowych obciążając nimi Skarb Państwa – nas podatników

Światełko w tunelu – obecnie Sądy są zobligowane przy orzekaniu

nawiązek do uwzględnienia kilkukrotnej wartości złowionych ryb z

uwzględnieniem materiału biologicznego (ikry) 6158 zł – max ;

średnio 300-500zł

Koszt wszczęcia postępowania komorniczego w

sprawie nawiązki wysokości 400 zł

„Gorący przykład ”

2007 rok Rega połów prądem -48 troci 1 łosoś (700zł nawiązki na rzecz

użytkownika, nie zapłacone ) – ci sami kłusownicy 2013 złapani na

kłusowniczym połowie prądem na dopływie Parsęty

Przykład niespójnej gospodarki

Wody morskie – użytkownicy śródlądowi – wody graniczne

Podsumowanie

PSR jest zbyt małą strukturą w stosunku do areału wód. Liczba strażników powinna być dopasowywana do powierzchni wód

Nakład na ochronę wód i monitoring jest stanowczo zbyt niski. Budżety powinny być również dopasowywane do areałów wód.

PSR powinna być oparta na strukturze powiatowej, co dałoby gwarancję szybkich patroli i stały nadzór nad wodami

Kontrole powinny być dopasowane do strategicznych okresów z życia ryb – tarła czy zimowisk, tak aby wyeliminować możliwość kłusowania w tym czasie

Współpraca między PSR a SSR powinna mieć charakter stały.

W sądach powinien obowiązywać ustalony, stały system wyceny ryb uwzględniający wartość biologiczną z systemem taryfikacji. Wyroki bezwzględnie powinny być podawane do wiadomości publicznej.

Wyniki badań naukowych dotyczące naszych rzek i jezior są publikowane i dostępne w materiałach źródłowych (czasopismach naukowych), jednakże powinny być dostępne również w jednej ujednoliconej bazie danych (np. z podziałem na zlewnie), tak aby prace nie były powielane, wyniki mogły być wykorzystywane do dalszych badań realizowanych przez inne zespoły. W ujednoliconej bazie danych prezentowane powinny być również realizowane i wykonane projekty.

Najważniejsze!

• Program monitorowania środowiska wodnego i gospodarki rybackiej,

w tym i wędkarskiej obejmujący w swych założeniach plan wspierania

naturalnego rozrodu, kontrolowanego rozrodu, zarybień, udrażniania

korytarzy ekologicznych, walki z zanieczyszczeniami, eksploatacji zasobów,

walki z kłusownictwem powinien być ustalany dla całej zlewni, a nie do

wybranych jej fragmentów, gdyż zlewnia rzek podobnie jak cały organizm

stanowi zwarty współzależny jeden złożony system, który funkcjonuje jak

jedno ciało.

Dziękuję za uwagę

SZCZECIN 10.XII.2013

OIRM w Szczecinie –

Granice

OKRĘGOWY INSPEKTORAT RYBOŁÓWSTWA MORSKIEGO W

SZCZECINIE

PLACÓWKI: •Dziwnów •Mrzeżyno •Szczecin •Świnoujście •Trzebież •Wolin

GŁÓWNA SIEDZIBA: • Szczecin http://www.oirm.szczecin.pl

SCHEMAT ORGANIZACYJNY OKRĘGOWEGO

INSPEKTORATU RYBOŁÓWSTWA MORSKIEGO

W SZCZECINIE

Okręgowy Inspektor Rybołówstwa Morskiego

Zastępca Okręgowego Inspektora Rybołówstwa Morskiego

Wydział Rybołówstwa Dalekomorskiego

Wydział Rybołówstwa Morskiego

Wydział Inspekcji Rybołówstwa

Załogi statków kontrolnych

Stanowiska samodzielne

Stanowisko ds.Obronnych Stanowisko ds.Inf. Niejawnych

NASZE OBOWIĄZKI:

• Nadzór nad przestrzeganiem przepisów o rybołówstwie

morskim (także międzynarodowych, w których Rzeczpospolita Polska jest stroną)

- inspekcje morskie - inspekcje lądowe

• Gromadzenie danych dotyczących zarejestrowanych pod

polską banderą jednostek rybackich, oraz danych o przeprowadzonych połowach (w szczególności gatunków limitowanych)

Jednostki inspekcyjne OIRM w Szczecinie

KONTROLER - 18

KONTROLER – 17

KONTROLER – 16 + ŁÓDŹ MOTOROWA – 9 + PAN JÓZEF

STATKI PATROLOWE NA MORZU BAŁTYCKIM

m/s Nawigator XXI (Polska)

FSB Seeadler (Niemcy)

STATKI PATROLOWE NA MORZU BAŁTYCKIM

Vestkysten (Dania)

Tursas (Finlandia)

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE JEDNOSTKI RYBACKIE NA MORZU BAŁTYCKIM:

Łodzie kutry

NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE SPOSOBY PROWADZENIA POŁOWÓW

Narzędzia stawne,

np. nety, haki

Narzędzia aktywne

np. włoki pelagiczne, włoki denne

POŁOWY SPORTOWO - REKREACYJNE

INSPEKTORZY PODCZAS WYKONYWANIA OBOWIĄZKÓW NA

MORZU BAŁTYCKIM

INSPEKCJA JEDNOSTKI „ŚWI – 7 ”

PROCEDURA INSPEKCJI JEDNOSTKI RYBACKIEJ

• Rozpoznanie jednostki rybackiej:

- System VMS

- System AIS

- Kontakt wzrokowy

• Kontakt z jednostką rybacką

- Wywołanie jednostki przez radio

- Ustalenie szczegółów dotyczących rozpoczęcia inspekcji (godzina rozpoczęcia, przygotowanie statku rybackiego do przyjęcia inspektorów)


- Przygotowanie zespołu inspekcyjnego (2 lub 3 inspektorów), oraz łodzi motorowej - Wejście na pokład statku rybackiego - Przedstawienie kapitanowi statku rybackiego odznak inspektorskich

- Rozpoczęcie zapisywania szczegółów inspekcji w protokole kontroli statku

- Rozpoczęcie inspekcji dokumentów, takich jak: licencja, specjalne zezwolenie połowowe, dziennik połowowy, książeczka żeglarska szypra, plan ładowni jeśli jest wymagany


- Sprawdzenie zawartości ładowni oraz zgodności ładunku z deklaracją wpisaną do dziennika połowowego

- Kontrola narzędzi połowowych, w przypadku sieci – pomiar prześwitu oczek urządzeniem do pomiaru oczek typu „omega”

- Obserwacja wybierania sprzętu połowowego (jeśli jednostka prowadzi połów)

- Ocena złowionych ryb pod kątem zgodności z przepisami (wymiary ochronne, gatunki limitowane wpisane do specjalnego zezwolenia połowowego, gatunki chronione)


- Wpisanie ewentualnych uwag bądź obserwacji do protokołu kontroli.

- Kontakt ze statkiem inspekcyjnym i ustalenie szczegółów powrotu inspektorów, wysłanie łodzi motorowej.

- W razie wykrycia wykroczenia sporządzenie dokumentacji fotograficznej, zabezpieczenie dowodów, dokładne opisanie rodzaju wykroczenia w protokole kontroli

- Inspekcję kończy podpisanie protokołu kontroli przez inspektorów oraz kapitana statku rybackiego. Kapitan ma prawo do zapisania swoich uwag w odpowiednim miejscu w protokole.

INSPEKCJA JEDNOSTKI „CRAMPAS”

INSPEKCJA JEDNOSTKI „RONDO”

INSPEKTORZY RYBOŁÓWSTWA MORSKIEGO NA POKŁADZIE JEDNOSTEK RYBACKICH

JAKO CZŁONEK UNII EUROPEJSKIEJ, POLSKA BIERZE UDZIAŁ W INSPEKCJACH

PRZEPROWADZANYCH W REJONACH ATLANTYCKICH ORGANIZACJI NAFO ORAZ NEAFC

POLSKI STATEK PROWADZĄCY POŁOWY W STREFIE

NEAFC

INSPEKTORZY PODCZAS WYKONYWANIA OBOWIĄZKÓW

PODCZAS WCHODZENIA NA JEDNOSTKĘ RYBACKĄ

MIESZANE GRUPY INSPEKTORÓW

MIERZENIE NARZĘDZI POŁOWOWYCH

ŁADOWNIA

STATKI PATROLOWE Z NEAFC RA

KBV 181 (Szwecja)

Tridens (Holandia)

STATKI PATROLOWE Z NEAFC RA

Chilreu (Hiszpania)

Vestkysten (Dania)

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !

WWF Polska

ul. Wiśniowa 38

02-520 Warszawa

Polska

Tel: +48 22 849 8469

Fax: +48 22 646 3672

www.wwf.pl

Opracował: Piotr Prędki Zaakceptowane przez uczestników spotkania oraz Komitet Monitorujący

sprawozdanie polski bałtycki okrągły stół ds. rybołówstwa 10

Documents