Turystyczna SKM

Piaszczyste plaże, urwiste klify, przystanie rybackie i żeglarskie, rozległe tereny leśne, szlaki piesze i rowerowe, to miejsca charakterystyczne dla pomorskiego krajobrazu. Nie brakuje w nim również mierzei, przybrzeżnych jezior, punktów widokowych i latarni morskich. Zapraszamy Państwa do zwiedzania Pomorza pociągiem SKM. Żółto – niebieski pociąg to znak rozpoznawczy Trójmiasta, mieszkańcy dojeżdżają nim do pracy i szkoły, ale również na spacer i rodzinną wycieczkę. Pociągiem SKM można dotrzeć do celu szybko i łatwo! W naszym przewodniku prezentujemy piętnaście ciekawych turystycznie miejsc wartych obejrzenia w Regionie. Naszym pociągiem dotrzecie Państwo w pobliże, każdego z nich, by udać się na spacer lub rowerową wycieczkę. Naszym pociągiem rower można przewozić za darmo w przedziałach z napisem „dla podróżnych z większym bagażem ręcznym” lub logo „Rower”, a potem czekają już tylko niezapomniane widoki pomorskiego krajobrazu. Życzymy miłej podróży!

Zarząd i PracownicySzybkiej Kolei Miejskiej

Sandy beaches, steep cliffs, fishing and boat landings, vast forests areas, picturesque trails for walking or cycling are characteristic places of the Pomeranian landscape. There are also wonderful splits, the most uncommon coastal lakes, splendorous vantage points and veritable lighthouses. So take a yellow and blue train, that is a distinctive sign of the Tricity, and enjoy both sightseeing and travelling to work or school,and also going for the family outing fast and easy. Our travel guide presents fifteen interesting touristic, worth visiting places in our region. The train can take you to the area where you can easily find rest by going out for a stroll or a cycling tour. Your bicycle can by transported without extra costs in the compartments marked “Bigger hand luggage” or with the “Bicycle” logo. You will find unforgettable views of Pomeranian landscape. Know - one should find it boring or monotonous here. Have a nice journey!

The Board of Directors and Employees of SKM

Sandstrande, Schroffe Klippen, Fisch- und Segelboote Anlegestellen, ausgedehnte Walder, Wander- und Radwege, das sind die charakteristischen Merkmale der pommerschen Landschaft. Es gibt hier auch die Meers Nahrung, die Küstengewässer, Aussichts- und Leuchtturme. Wir laden Sie ein, Pommern mit der SKM Bahn zu entdecken. Die gelb- blaue S-Bahn (SKM) ist das Kennzeichen von Dreistadt. Die Bewohner reisen mit der SKM zur Arbeit und Schule aber auch um spazieren zu gehen und die Familienausfluge in die Umgebung zu machen. Mit der SKM kann man das Ziel schnell und einfach erreichen! In unserem Reisefuhrer stellen wir Ihnen 15 interessante turistische Platze vor, die sehenswert in der Region sind. Mit unserer S-Bahn kommen Sie schnel zum Ort wo Sie, wo Sie Ihren Spaziergang oder eine Radtour anfangen konnen. Mit der SKM konnen Sie das Fahrrad kostenlos im Abteil mit “ für Großes Handgepäck” bezeichnet oder mit “Fahrrad” Piktogramm mitnehmen. Am Ziel Ihrer Reise warten unvergessliche Aussichten von der Pommerschen Landschaft. Gute Reise mit der SKM!

Der Vorstand und die Arbaiter von SKM Bahn

Spis treści/Contens/Inhalt

Park Miejski im. A. Majkowskiego i Pałac Przebendowskich – Wejherowo 6 Punkt Widokowy – Reda 8 Park Starowiejski i Dom Svantopołk – Rumia 10 Kępa Redłowska - Gdynia Redowo 12 Wieża w Kolibkach - Gdynia Orłowo 14 Skansen Archeologiczny „GRODZISKO W SOPOCIE” - Sopot 16 Przystań Rybacka - Sopot Wyścigi 18Park Oliwski i Wzgórze Pachołek - Gdańsk – Oliwa 20Kolonia Abegga - Gdańsk – Zaspa 22Park Kuźniczki z Gdańskim Browarem i Dolny Wrzeszcz - Gdańsk - Wrzeszcz 24 Międzynarodowy Bałtycki Park Kulturowy Faktoria - Pruszcz Gdański 26 Zespół zabytkowy - układ wodny Kanału Raduni - Pruszcz Gdański 28Zabytkowe mosty na Wiśle - Tczew 30Stare Miasto i Przystań Żeglarska – Tczew 32Centrum Wystawienniczo-Regionalne Dolnej Wisły „Fabryka Sztuk” – Tczew 34

W pobliżu centrum miasta usytuowany jest Park Miejski im. A. Majkowskiego. Przepiękny park pałacowy w stylu angielskim zachęca do spacerów i wypoczynku. Podziwiać w nim można stare drzewa, rozległe trawniki i zbiorniki wodne. Największą popularnością cieszy się Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej,mieszczące się w dawnym Pałacu Przebendowskich (1767r.). Tuż obok zachowały się zabudowania Cedrońskiego Młyna i dom młynarza z XVII wieku. Obok młyna znajduje się zabytkowa Kaplica nad Cedronem.

There is the Municipal Park named by A. Majkowski nearby the city center. Furthermore, there is the wonderful Palace Park in English style that attracts promenaders and the interested. You can also admire old trees, extensive lawns and natural water reservoirs. The most popular attraction there is the Museum of Kashubian-Pomeranian Literature and Music that is located in the former Palace of the Przebendowscy (1767). Right a longside, there are well - preserved buildings of Cedronski Mill and the Miller’s house from the XVII Century that is declared to be one of the most interesting architectural monuments in Wejherowo. What is more, tourists can expect an amazing historic chapel by the river Cedron.

WEJHEROWO

6

In der Nähe vom Stadtzentrum befindet sich der Park von A. Majkowski. Der schone Schlosspark im englischen Still ermöglicht einen Spaziergang und Entspannung. Man kann dort die alten Baume, weitläufigen Rasenflachen und natürlichen Gewässer bewundern.Am beliebtesten ist das Literatur- und Musikmuseum der kaschubischen-Pommern, das sich in einem ehemaligen Palast von Przebendowski (1767) befindet. Direkt daneben sind die Gebäude der Cedronski Mühle und auch das Mullerhaus des 17. Jahrhunderts gut erhalten. Neben der Mulle befindet sich die historische Kapelle am Cedron Fluss.

Punkt widokowy o wysokości ok. 70 m n.p.m., z którego można podziwiać Nizinę zwaną Moście Błota, Zatokę Pucką oraz Półwysep Helski. W bliskiej odległości od punktu widokowego, do doliny Redy przylega kompleks leśny z lasem łęgowym, który jest częścią Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego. Po obejrzeniu panoramy miasta, schodzimy liczącymi ponad 200 stopni schodami i ulicą Gniewowską docieramy do ulicy Ogrodowej. Znajdują się tam 200-letnie parterowe budynki, zbudowane z czerwonej cegły, charakteryzujące się spadzistymi, wysokimi dachami.

REDA

8

Aus dem Aussichtspunkt ca. 70 Meter ü. d.M. wo man Moscie Blota Niederung, Bucht von Puck und Halbinsel Hel genießen kann. Nicht weit davon, gibt es das Tal der Reda mit dem Waldkomplex mit Auwald, das der Teil vom Dreistadt-Landschaftspark ist. Wenn Sie das Panorama der Stadt schon gesehen haben, gehen Sie die 204 Treppe hinunter und die Gniewowska Straße entlang, dann erreichen Sie die Ogrodowa Straße. Dort befinden sich die 200-

jährigen alten geschossigen Hauser, gebaut aus rotem Backstein, mit den charakteristischen hohen Schirmdächern.

Another halt on the way is the vantage point that is 70 m high above the sea level. It is an exceptional place in Pomerania from that point, you can admire the lowland called Moscie Blota, the Bay of Puck and the Hel Peninsula that is washed from one side by the sea and from the other by the Bay of Gdansk. Tourists and holiday-makers can find here a wonderful place for a successful holiday. In a short distance from the vantage point, there is the complex of the forests which is adhered to Reda valley and at the same time, it belongs to Tricity Landscape Park. After seeing the panoramic sights, we are heading downstairs overmasteringly 200 stairs and walking along Gniewowska Street, we are reaching Ogrodowa Street where 200 - year- old bungalows made of red bricks with their characteristic steep sided high roofs are located.

Jedno z najpiękniejszych miejsc w Rumi to Park Starowiejski, znajdujący się niedaleko centrum miasta, między ul. Starowiejską i Mickiewicza, nad rzeką Zagórska Struga. Na terenie parku znajduje się staw, dwie wyspy, mostek i kaskada wodna. Stoi tam, także odnowiony stary dworek z przełomu XIX i XX wieku, w którym mieści się Miejski Dom Kultury. Obok niego, na wzór starego młyna, odrestaurowano Domek Kaszubski zwany „Dom Svantopołk”. Jest on siedzibą Oddziału Rumskiego Zrzeszenia Kaszubsko - Pomorskiego, którego celem jest promocja i zachowanie kaszubskiego dziedzictwa kulturowego.

RUMIA

10

Der Starowiejski Park ist einer der schönsten Plätze in Rumia. Er befindet sich in der Nähe von Stadtzentrum, am Zagorska Struga Fluss, zwischen der Starowiejska und Mickiewicza Straße. Der Park umfasst einen Teich, zwei Inseln, Brücken-und Wasser-Kaskade. Dort steht das renovierte alte Herrenhaus aus dem späten 19. und frühen 20. Jh. die das Städtische Kulturzentrum beherbergt. In der Nahe wurde das Haus als eine alte Mühle renoviert. Man nennt es kaschubische “Svantopolk Haus “. Jetzt ist dort der Sitz der Kaschubisch – Pommerschen Gesellschaft der Stadt Rumia, deren Ziel die Förderung und Erhaltung des kulturellen kaschubischen Erbes ist.

T he Starowiejski Park is one of the most beautiful places in Rumia. It is located in the city center, between Starowiejska and Mickiewicza Street, by the river Zagorska Struga. The park includes two islands, a bridge and a pond with a cascade. There is also a renovated old residence from the late XIX and the early XX Century which is now the office of Urban House of Culture. There is also the Kashubian House Dom Svantopolk€ that was built on the model of an old mill. Presently, it is the office of the Kashubian-Pomeranian Association which promotes and preserves its cultural heritage.

K rajobrazowy Rezerwat Przyrody „Kępa Redłowska” to jeden z najpiękniejszych zakątków Wybrzeża. Jest najstarszym i jednym z największych rezerwatów województwa pomorskiego. Należy również do niego klifowy brzeg i plaża. Wzdłuż klifu wiedzie nadmorska trasa spacerowa do Sopotu. Podczas spaceru warto obejrzeć stanowiska ogniowe baterii nadbrzeżnych. Zwiedzając bunkry i ogromne baterie artyleryjskie, należy poruszać się po wyznaczonych szlakach.

GDYNIA REDŁOWO

12

„Kepa Redlowska “ Naturschutzlandschaft ist einer der schönsten Teile der Küste. Sie ist die älteste und eine der größten Schutzgebiete in Pommern. Der Rand der Klippen und der Strand gehören auch zu diesem Komplex. Nach Sopot fuhrt die Steilküste entlang ein Wanderweg. Während der Wanderung können Sie die ehemaligen militaren Feuerstellungen sehen. Wenn man riesige Bunker und Artillerie-Batterien besichtigt, soll man bezeichnete Wege folgen.

The Landscape Nature Reserve Kepa Redlowska is one of the most beautiful parts of the sea-coast. It is the oldest and one of the biggest ones in Pomerania. The shore cliffs and the beach also come within it. Along the coastal cliff, there is a walking path leading straight to Sopot city. During the walk, the firing positions of coastal batteries are worth seeing. While sightseeing the huge bunkers and artillery batteries, the necessary attention should be taken in moving along the designated routes..

Wysiadając na przystanku Gdynia Orłowo, warto udać się szlakiem oznaczonym czerwono - białymi trójkątami do Punktu Widokowego „Wieży w Kolibkach”. Szlak rozpoczyna się przy skrzyżowaniu al. Zwycięstwa z ul. Spółdzielczą (obok parkingu Centrum Handlowego Klif), a jego długość wynosi ok. 1 km. Wieża położona jest na obszarze Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, na wysokości 85 m n.p.m. Z tarasu widokowego rozciąga się wspaniały widok na Trójmiasto, Trójmiejski Park Krajobrazowy oraz Zatokę Gdańską. Wieża jest otwarta od kwietnia do października.

GDYNIA ORŁOWO

14

Wenn Sie an der Haltestelle Gdynia Orlowo aussteigen, können Sie den markierten (rot - weißes Dreieck) Weg (etwa 1 km) zum Aussichtspunkt „Kolibki Turm” gehen. Der Weg beginnt an der Kreuzung die Zwyciestwa Allee mit der Spoldzielcza Straße (neben dem Klif Kaufhaus Parkplatz). Der Turm ist in der Dreistadt Landschaftspark gelegen, auf einer Höhe von 85 m ü. d. M. Von der Aussichtsplattform wartet auf Sie ein herrlicher Blick auf die Dreistadt, den Dreistadt Landschaftspark und die Danziger Bucht. Der Turm ist von April bis Oktober geöffnet.

Getting off the train at the Gdynia Orlowo Station, you may visit the vantage point The Tower in Kolibki going along the trail marked with red and white triangles that is1 km long, begins at the crossroads of Zwyciestwa Avenue and Spoldzielcza Street (next to the parking area of Klif Shopping Centre). The Kolibki Tower is located in the area of Tricity Landscape Park, 85 m high above the sea level where the observation desk offers a wonderful view of Tricity, The Tricity Landscape Park and The Bay of Gdansk. The tower is opened from April to October.

Jednym z bezcennych zabytków Sopotu jest wczesnośredniowieczne grodzisko popularnie zwane ”Górą Zamkową”, oddalone zaledwie 400 m od brzegu Zatoki Gdańskiej. W Skansenie prowadzone są m.in. lekcje żywej historii dla dzieci, warsztaty dawnych rzemiosł, liczne zabawy plebejskie, pokazy walk na miecze i topory, strzelanie z łuku, prezentacje uzbrojenia, efektowne tańce celtyckie, szkockie i irlandzkie oraz koncerty muzyki dawnej. Skansen położony jest w malowniczej scenerii zieleni i strumyków. Zobaczyć w nim można chaty, bramy i palisady zrekonstruowane dokładnie w miejscach ich odkrycia.

SOPOT KAMIENNY POTOK

16

Eines der wertvollsten Schutzdenkmaler von Sopot ist eine frühmittelalterliche Besiedlung bekannt als “Gora Zamkowa”, nur 400 Meter von der Küste der Danziger Bucht entfernt. Im Freilichtmuseum sind unter anderem lebendige Geschichtsstunden für Kinder, Schießen des alten Handwerks, verschiedene Plebejerspiele, Kämpfe mit Schwertern und Beilen, Bogenschiessen , die Rüstung Präsentationen, beeindruckende keltische, schottische und irische Tanze sowie Konzerte der Alten Musik ausgeführt. Das Freilichtmuseum liegt in der malerischen Landschaft des Grünen und Bächen. Man kann die rekonstruierten Hütten, Tore und Palisaden genau im Orte sehen, wo sie entdeckt wurden.

One of the priceless monuments in Sopot area is an early medieval settlement named Gora Zamkowa, located only 400 m from the sea shore. In this Skansen museum, the living history lessons, workshops of old handcraft, numerous plebeian games, the shows of fights with swords and hatchets, spectacular Celtic, Scottish and Irish dances and also the early music concerts are organized for children. The Skansen museum is located in the picturesque scenery of greenery and streams. You can see the huts, gates and palisades reconstructed in the exact place where they were discovered, there.

Przystań Rybacka w Sopocie położona jest w południowej części plaży przy ujściu Potoku Karlikowskiego. Na przystani znajduje się kapliczka strzegąca rybaków, aby bezpiecznie powracali z połowów. Odwiedzając to miejsce wcześnie rano, można zobaczyć sopockich rybaków wracających z morza z sieciami pełnymi ryb oraz ich codzienny rytuał - wyciąganie kutrów na brzeg i rozwieszanie sieci. Przed wojną w Sopocie było 50 łodzi, obecnie jest ich mniej, ale przystań w Sopocie jest od lat niekwestionowaną atrakcją turystyczną.

SOPOT WYŚCIGI

18

Die Fischeranlegestelle in Sopot befindet sich im südlichen Teil des Strandes an der Mündung des Karlikowski Baches. Da befindet sich eine Kapelle der Fischer, die die Fischer beschützt, damit sie sicher vom Fischfang zurückkommen. Wenn Sie dieses Ort in den frühen Morgenstunden besuchen, können Sie sehen, wie die Fischer vom Meer mit Netzen voller Fische zurückkommen aber auch ihr tägliches Ritual – die Boote aufs Land ziehen, und die Netze aufstellen. Vor dem Krieg, gab es in Sopot 50 Boote, jetzt sind es weniger, aber diese Stelle in Sopot ist seit Jahren die unbestrittene touristische Attraktion.

The fishing boat landing in Sopot is situated in the southern part of the beach at the mouth of the Karlikowskiego Brook. At that place, there is a fishermen’s wayside shrine protecting the fishermen coming from the sea. Visiting the place early morning, you can observe the fishermen returning from the sea with nets full of fish and their daily ritual pulling the boats ashore and hanging out the nets. There used to be 50 boats before the Second World War in Sopot. Nowadays, there are few of them but the boat landing has been indisputable touristic attraction ever since.

Park Oliwski i Wzgórze Pachołek znajdują się w kompleksie lasów Oliwskich. Jest to oaza przyrodniczego piękna o powierzchni prawie 10 ha. Miejsce pełne jest malowniczych zakątków, alei parkowych, stawów i kanałów wodnych. Dojście do wieży na Wzgórzu Pachołek znajduje się naprzeciwko Katedry Oliwskiej. Rozpościera się z niej panoramiczny widok na całą okolicę i Zatokę Gdańską.

GDAŃSK - OLIWA

20

Der Oliwa Park und Pacholek Hügel sind im Komplex der Oliwa Wäldern. Es ist eine Oase der Naturschönheit mit einer Fläche von fast 10 Hektar. Der Ort ist voll von malerischen Winkeln, Parkgassen, Teichen und Wasserkanälen. Der Zugang zum Turm auf dem Pacholek Hügel befindet sich gegenüber der Kathedrale in Oliwa. Von dem Hügel erstreckt sich die schone Aussicht auf die Umgebung und die Danziger Bucht.

The Oliva Park and The Pacholek Hill are located in the complex of Oliva Forest. This is the real oasis of natural beauty on the area of nearly 10 hectares. The place is full of scenic spots, park alleys, ponds and water channels. The access to the Tower of Pacholek Hill is located opposite the Oliva Cathedral. From the observation desk, the panoramic view of the whole surroundings and the Gulf of Gdansk is spreading, which is amazing.

Kolonia domów robotniczych fundacji Abegga znajdująca się tuż przy przystanku Gdańsk Zaspa to wyjątkowe miejsce. Można odnieść wrażenie, że zabudowa robotniczych osiedli Londynu znalazła się nagle w samym sercu Gdańska. Kolonia powstała w XIX wieku, gdy masowo przybywano do pracy w nowo powstałych stoczniach. Dziś ta część miasta wygląda tak, jakby czas zatrzymał się 100 lat temu. Zabytkowe osiedle składające się z niskich ceglanych domków, wciąż jest zamieszkane. Położone jest wzdłuż głównej arterii miasta, ul. Grunwaldzkiej, na wysokości Zaspy, która leży po drugiej stronie torów kolejowych.

GDAŃSK - ZASPA

22

Die Abegg-Stiftung der Arbeitnehmer Häuser Kolonie befindet sich direkt an der Gdansk Zaspa Haltestelle. Das ist ein einzigartiger Ort wo man den Eindruck haben kann, dass die Arbeitergebäude aus London plötzlich im Herzen von Danzig Platz gefunden haben. Die Kolonie wurde im 19. Jahrhundert gegründet, als der Große Zuflucht von Leuten gekommen ist, um in den neu gegründeten Werften Arbeit zu finden. Heute sieht dieser Teil der Stadt so aus, als ob die Zeit vor 100 Jahren angehalten wurde. Die historische Siedlung besteht aus niedrigen Backsteinhäusern und ist immer noch bewohnt. Sie liegt an der Grunwaldzka –die Hauptstraße der Stadt, wo hinter der Bahngleise die Siedlung Zaspa ist.

The Workers Houses Cologne of Abbeg Foundation is a unique place located close to Gdansk Zaspa SKM Station. One gets the impression that the London estate of workers houses suddenly found itself at the heart of Gdansk. The Cologne was founded in the XIX Century when the workers were arriving in mass to work in the newly established yards. Nowadays this part of the city looks as if the time stopped 100 years ago. The historic estate consisting of low brick houses is still inhabited. It is situated along the main thoroughfare of the city, in Grunwaldzka Street, which is on the other side of the railroad tracks.

Park Kuźniczki z Gdańskim Browarem położony jest na terenie pięknego Dolnego Wrzeszcza, nad Potokiem Strzyża przy zbiegu ulic Wajdeloty i Kilińskiego. Początki parku sięgają XVI wieku. Niegdyś osada przemysłowa z kuźnicą, tartakiem i karczmą należała do majątku Cystersów. W XIX wieku było to miejsce spotkań wielu Gdańszczan, którzy przybywali tu na przedstawienia teatralne, koncerty, a nawet tańce. Spacerując pobliskimi ulicami natkniemy się na magiczne zakątki Starego Wrzeszcza pełne osiemnastowiecznych kamieniczek.

Kuzniczki Park with the old brewery of Gdansk is situated in the area of the beautiful Dolny Wrzeszcz district (at the Strzyza Brook next to Wajdelota and Kilinski Street). The origins of the park dates back to the XVI Century. Once the industrial settlement with ironworks, sawmill and inn belonged to the Cisters property. In the XIX Century it was the place where Gdansk citizens were meeting for concerts, theatre performances and even to dance. Till now there is the antique gazebo and the entrance gate there. Walking along the streets in Wrzeszcz city we can find many magic places and the eighteen- century houses of this old district.

24

Der Kuzniczki Park mit der Danziger Brauerei liegt im schönen Dolny Wrzeszcz über Strzyza Bach an der Kreuzung der Wajdeloty und Kilińskigo Straße. Die Ursprünge des Parks stammen aus dem 16. Jahrhundert. Früher war das eine Einigung mit den Schmieden, ein Sägewerk und eine Gaststätte. Sie war das Eigentum der Zisterzienser. Der Park war im 19. Jahrhundert der Treffpunkt von vielen Bürgern, die hierher ins Theater, in Konzerte und sogar für Tänze kamen. Wenn Sie durch die Straßen der Umgebung spazieren, können Sie auf die magischen Ecken mit den Häusern aus dem 18. Jh. des Dolny Wrzeszcz stoßen.

GDAŃSK - WRZESZCZ

Wydawca: PKP Szybka Kolej Miejska w Trójmieście Sp. z o.o.

Opracowanie: ERANDI Agencja Rozwiązań Kreatywnychwww.erandi.pl

Fotografie: Magdalena Łojewskawww.fotoimpresa.pl