staj defterim-2013/1

01/07/2013 TARİHİNDEN 06/07/2013 TARİHİNE KADAR BİR HAFTALIK ÇALIŞMA


GÜNLER YAPILAN İŞ İZAHATIN BULUNDUĞU

YAPRAK NO’SU

1

2

3

4

5

6

Digitest Elektronik Şirketi'ndekilerle tanışma

PCB kopyalama sürecinin incelenmesi

Çok katlı baskılı devre kartlarının araştırılması

ATE cihazının kabin malzeme listesi

ATE cihazının kabin elektrik diyagramının çizimi

ATE cihazlarının araştırılması

PAZARTESİ

SALI

ÇARŞAMBA

PERŞEMBE

CUMA

CUMARTESİ


YAPRAK NO’SU

7

8

9

10

11

12

ÖĞRENCİNİN İMZASI :

KONTROL EDENİN İMZASI :


C# ile faktöriyel hesaplama

C# dilinin öğrenilmesi

Kabloların makaron yardımı ile izolasyonu


PAZARTESİ

SALI

ÇARŞAMBA

PERŞEMBE

CUMA

CUMARTESİ



Programlamaya Giriş




YAPRAK NO’SU

18

19

20



Sonuç ve Değerlendirme

IAR E.W. ile MSP430 un çalıştırılması

PAZARTESİ

SALI

ÇARŞAMBA

PERŞEMBE

CUMA

CUMARTESİ


YAPRAK NO’SU

13

14

15

16

17

LM7525-3.3V DC-DC Relülatör Devresi

C# ile Kilo-Boy Orantısı Hesaplama

PAZARTESİ

SALI

ÇARŞAMBA

PERŞEMBE

CUMA

CUMARTESİ


C#ile Şehirlerarası alan kodu bulma programı

Araçlar için motor ve sensörlerin araştırılması

Karşılaştırıcı devresi ile vuruş algılama



İLK GÜN

Bugün Digitest Elektronik Ltd. Şirketinde AR-GE bölümündeki ilk staj günümdü. Staj yapacağım AR-GE

bölümünün dışında ilk gün Üretim ve Teknik servisi de gezerek şirketin çalışma yapısını inceledim. Şirket

çalışanları ve diğer stajyer arkadaşlarla tanıştım. Günün geri kalan kısmında kurum hakkında araştırma

yapmaya ayırdım.

Digitest Elektronik Ltd. Şti., 2002 yılında Ankara’da kurulmuştur. Kuruluş amacını ilk olarak endüstride

yaygın olarak kullanılan elektronik kartların bakım onarım hizmetlerinin verilmesi yönünde belirlemiştir.

Digitest Elektronik, yaklaşık üç sene içerisinde piyasa taleplerini ve müşteri ihtiyaçlarını ileri bir görüşle

değerlendirmiş, piyasada uluslararası normlarda arıza tespit tekniklerinin uygulanması ihtiyacının olduğunu

saptamıştır. Hızlı, güvenilir ve düşük maliyetlerle müşterinin kendi arızalarını yerinde belirleyebilmesine

olanak sağlayan elektronik kart test ve arıza bulma sistemlerini araştırmış, yurtdışından yüksek maliyetlerle

ithal edilen bu sistemlerin tasarımlarını yaparak ilk yerli üreticisi olmuştur. İlk olarak “D&T 500 Fault

Locator” test cihazı piyasaya sunulmuştur. 2004 yılında üniversiteden akademisyen desteği de alınarak, D&T

500 üzerinde iyileştirmeler yapılmış ve “D&T 1000 Fault Locator” adı altında bir üst modeli geliştirilmiştir.

Üretilen bu cihazlarla bir çok endüstriyel kuruluş, kamu kurumları ve özel şirketler, elektronik arızalara kendi

içlerinde çok daha kısa zamanda ve düşük maliyetlerle çözüm üretmişlerdir. 2007 yılının sonundan itibaren

Ar-Ge faaliyetlerini stratejik bir kararla, meteorolojik sistemler üzerinde yoğunlaştıran Digitest Elektronik, bu

alanda ileri araştırmalarını sürdürmüş, ihtiyaç duyulan meteorolojik sistem ve sensörleri, yurtdışı muadilleri ile

aynı ya da daha yüksek doğruluk oranında üretmeyi başarmıştır. 2008 yılındaki “Otomatik Çevre ve

Meteorolojik Gözlem İstasyonu” projesi ile TEYDEB 1507 Kobi Ar-Ge Desteği almaya hak kazanılmıştır.

Ulusal kurumlarımızın yurtdışı firmalara bağımlılığının önlenmesi, en ileri teknolojinin müşteriye sunulması,

ulusal sermayenin yurtiçinde kalması, hammaddeden hizmete kadar tüm yerli tedarikçi zincirinin kalkınması

için Ar-Ge faaliyetleri, yerli üretim ve yurtiçi satış sonrası destek hizmetlerinin önemini kavrayan Digitest

Elektronik, bu anlayışla çalışmalarını sürdürmektedir.

Faaliyet Konularımız;

• Baskı devre (PCB) tasarımını da içine alan, donanım ve ürün geliştirme

• Üretim: PCB dizgi/montaj, mekanik montaj ve test

• Yazılım tasarımı ve geliştirme

• Sistem mühendisliği

• Sistem kurulumu, entegrasyon ve işletmeye alma

• Satış sonrası destek, arıza tespit ve onarım hizmetleri

• Müşteri destek hizmetleri

• Üretim destek ve konfigürasyon yönetimi

Temel Çalışma Alanları;

• Endüstriyel Elektronik

• Meteorolojik Sistemler

• Savunma Sanayi

- Ar-Ge’ye dayalı donanım tasarımı, üretimi ve yazılım geliştirme

Erol BALABAN

Karadeniz Teknik Üniversitesi

Elektrik-Elektronik Mühendisliği

KISIM

YAPILAN İŞ

Araştırma ve Geliştirme


Yaprak No: 1

Tarih:01/07/2013

KONTROL SONUCU:

İKİNCİ GÜN

Stajımın ikinci gününde şirketimizin AR-GE bölümünde

çalışanlarının geliştirdiği ATE (Automatic Test Equipment)

cihazlarının kabin elektrik diyagramlarını çıkartabilmek için çalışan

mühendislerde

n yardım aldım. ATE'lerde bulunan sigorta, on/off butonları, start/stop

anahtarı, acil stop butonu, diğer ATE'nin Üzerinde bulunan cihazların

ve bu cihazların acil durumlarda elektriğinin kesilmesini sağlayan

kontaktörlerin bağlantısını kurabilmek için gün boyunca internetten

araştırmalar yaptım.

Araştırmalarımda ATE cihazlarının günümüzde, özellikle

askeri sistemlerde kullanılmak için tasarlanmış olan elektronik devre

kartlarının pahal olmalarına sebep olan zor mühendislik çalışmalarına

ve karmaşık yapılara sahiptirler. Bu ünitelerin arızalanma durumunda

yenileri ile değiştirilmeleri yüksek maliyetli olduklarından dolayı

onarım yoluna gidilmektedir. Ancak yüksek işçilik, mühendislik

ücretleri ve onarım sürelerinin uzun olması sebebiyle onarımları çok

zor hatta çoğu zaman imkansız olmaktadır.

Bu tip onarım sorunlarının önüne geçilebilmesi için uygulanan

en yaygın ve geleneksel onarım yöntemleri yerine Otomatik Test

Cihazları (Automatic Test Equipmet-ATE) kullanımıdır. ATE'nin

kullanımı bu tip ünitelerin test/onarım işlemlerinin, insan hatasını

ortadan kaldırarak, otomatik, çok hızlı ve kolay yapılabilmesini sağlar.

ATE bilgisayar kontrollü test donanımı ve ona ait işletim sistemi

yazılımını kapsamaktadır. Donanım tek başına çok farklı

konfigürasyonlarda olabilir.

ATE cihazının ne için yapıldığını öğrendikten sonra

kullanacağım ve bilmediğim elemanlardan biri olan kontaktörü

araştırdım.

Araştırmalarımda kontaktörün, bir elektrik devresini abşka bir

elektrik devresi ile kapatan veya açan elektromanyetik bir alet

olduğunu öğrendim. genelde elektrik motorlarının uzaktan kontrol

edilmesinde kullanılsa da biz cihazların gücünü kontrol etmek için

kullandık. Kontaktörün üzerinde iki devre vardır. Bunlardan biri

uyartım devresi diğeri kontak devresidir. Uyartı devresinde genelde 12,

24 veya 220 V, Kontak devresi genelde 220 V ve üzerinde gerilimde

olur. "Normalde kapalı" tipte, uyartım akımı yoksa kontak devresi

kapalıdır. Uyartım devresinde akım olduğunda veya akım kesildiğinde

bir selenoid tarafından hareket ettirilen sürgü, kontak pabuçlarını,

kontak plakalarına bastırır veya çeker. Bu sayede düşük voltajlı veya

akımlı bir devre yüksek voltajlı veya akımlı bir devreyi kontrol etmiş olur. Şekil 1.1: ATE Cihazı

KISIM

YAPILAN İŞ


ATE cihazlarının araştırılması

Yaprak No: 2

Tarih:02/07/201

3

KONTROL SONUCU:

http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Selenoid&action=edit&redlink=1

Üçüncü günümde bir önceki gün yapmış olduğum araştırmaları birleştirdim. ATE cihazının kabin elektrik

diyagramını şirketin kullandığı ve benimde meslek lisesinde okurken öğrendiğim AutoCAD çizim programı

ile çizimini yaptım. Yapmış olduğum çizimi aşağıya ekledim.

Şekil 1.2: ATE Cihazı kabin elektrik diyagramı

KISIM

YAPILAN İŞ


ATE cihazının kabin elektrik diyagramının çizimi

Yaprak No: 3

Tarih:03/07/2013

KONTROL SONUCU:

DÖRTÜNCÜ GÜN

Stajımın dördüncü gününde ATE cihazının kabin elektrik tesisatını çekebilmek için gerekli olan

kabloların cinslerini, özelliklerini ve uzunluklarını sipariş için hesaplayarak ve ölçerek tablo şekline geçirdim.

Hatlardaki maksimum gerilim düşümü formülünden kullanacağımız kablonun kesit hesabını yaptım.

e=2.L.P/K.S.U

L: uzunluk(metre)

S: kesit (mm2)

U: gerilim (volt)

P: güç (watt)

e: gerilim düşümü( tek fazlı hatlarda 3,3v, üç fazlı hatlarda 11.4)

K: 56 öz iletkenlik katsayısı

e sayısı 3,3v altında gelirse kesitimizi doğru seçtiğimiz anlamına gelir. Bende bu formülü kullanarak;

3,3>(2.4.4400)/(56.2.220)

3,3>1,42 olduğundan 2mm2 lik tek damarlı kablonun tesisat için uygun olduğunu hesapladım.

Kontaktörü 2 adet kullanmamızın sebebi ise yüksek amper çeken ve yük hattı ayrı çekilecek olan güç

kaynağının farklı bir kontaktörle kontrol edeceğimizden dolayıdır.

Sıra No Model Açıklama Uzunluk Adet

1 Scheider LC1D25 Kontaktör 2

2 Güç Kablosu (Monitör, Ana Besleme) 2 Metrelik 2

3 Güç Kablosu (Cihazlar) 1 Metrelik 4

4

Monitör Bağlantı Kablosu (D-SUB, DVI-

D) 2 Metrelik 2

5 2lik tek damarlı hat kablosu, Kahverengi 8 Metre

6 2lik tek damarlı hat kablosu, Mavi renk 23 Metre

7 2lik tek damarlı hat kablosu, Sarı-yeşil 4 Metre

8 Priz 6

9 ON / OFF Anahtar 1

10 START / STOP Buton 1

11 ACİL STOP Butonu 1

12 16A Tek fazlı sigorta 2

Tablo 1.1: ATE cihazı kabin malzeme listesi

Şekil 1.3: a)Acil Stop Butonu b)Start / Stop Butonu c)On / Off Anahtar d)Scheneider LC25D1

kontaktör

KISIM

YAPILAN İŞ


ATE cihazının kabin malzeme listesi

Yaprak No: 4

Tarih:04/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Beşinci günümde şirket de çalışanlardan birisinin elektronik devre kartlarının kopyalanma işlemlerini adım

adım yaparken bende hazırlık olması nedeni ile araştırmalar yaptım. Bu araştırmalarımın neticesinde şunları

kaydettim.

PCB(Printed circuit board), elektronik devre elemanlarını monte etmek için bakır yollar, içi lehim kaplı

delikler ve bakır adalar içeren değişik materyallerden yapılmış plakalardır. Bu plakalar birden fazla katlı

olarak tasarlanabilir.

Delik içi kaplama, içi kaplanmış delik, kartın katmanları arasında elektrik akımını taşıyan yollar arasında

bağlantı sağlayan deliklerdir. Karta monte edilen bacaklı devre elemanları bu deliklere takılır veya sadece

katmanlar arası iletim sağlamak için de yapılabilir. Yüzey montaj teknolojisinde elemanların üzerinde

duracağı düz bir yüzey halinde olan bakırdan veya üzeri lehim kaplanmış adalar bulunur. Bazı iletken bakır

bölgeler yollar ile birbirlerine bağlantılıdır. PCB çizimleri bilgisayar programları yardımı ile yapılır. En

bilinen baskılı devre kartları tasarım programlarına OrCad, Altium, Proteus (ISIS ve ARES),Protel ve PCAD

örnek verilebilir.

Fiber vb malzemelerin üzerine ince film tabakası halinde bakır yapıştırılmış malzemeler bakırlı pertinaks

olarak isimlendirilir. Bu malzeme üzerine, devre şeması lazerli yazıcı yardımı ile hazırlanarak aktarılır.

Aktarma işleminde bir çeşit boya ile akım taşıyacak yollar plakete çizilmiş olur. Daha sonra bu plaket özel bir

asit karışımına atılır. Bu asit karışımı, boyalı yüzeylere etki edemezken, boyanmamış yüzeydeki bakırları

eritir. Asitten çıkarılan plaket yıkanarak üzerindeki boya tabakası da kaldırıldığında devre hazır hale gelmiş

demektir.

Şekil 2.1: (PCB) Baskılı Devre Kartlarına örnek

KISIM

YAPILAN İŞ


Çok katlı baskılı devre kartlarının araştırılması

Yaprak No: 5

Tarih:05/07/201

3

KONTROL SONUCU:

http://en.wikipedia.org/wiki/Printed_circuit_board

http://tr.wikipedia.org/wiki/Elektronik

http://tr.wikipedia.org/wiki/SMT_-YMT_(Y%C3%BCzey_Montaj_Teknolojisi)

Bir önceki staj günümde Baskılı Devre Kartlarının nasıl yapıldığını inceleyip araştırmıştım. Bugün ise

PCB'lerin kopyalanma sürecini inceleyeceğiz.

1. Scannerda taratılması

Kopyalanmak için gelen kartların barkot numarasıyla bir dosya oluşturulur. Scannerdan ön ve arka yüzleri

taratılır ve fotoğrafları alınır. Alınan fotoğrafları önceden oluşturulan dosyanın içine kaydedilir.

2. Componentlerin Sökülmesi

Kart üzerinde bulunan componentler, componentler olmadan taranması için sökülür.

(a) (b) (c)

Şekil 2.2: Örnek componetler ((a).direnç, (b).bobin, (c). kondansatör)

3. Componetlerin kaydedilmesi

Kart üzerinden sökülen her bir componet bir poşete konarak değerleri poşet üzerine yazılır.

4. BomList'in oluşturulması

Her bir componet değeri Excel de yazılarak malzeme listesi (BomList) çıkartılır.

5. Programların kopyalanması

Devre kartı üzerinden sökülen eprom ya da benzeri bir componet ise içerisindeki program kopyalanıp barkod

numarası il oluşturulan dosyanın içine kopyalanır.

Şekil 2.3: Örnek eprom((a)smd paket şeklinde, (b)dib paket şeklinde)

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 6

Tarih:06/07/201

3

KONTROL SONUCU:

6. Tekrar scannerda taratılması

Temizlendikten sonra malzemeleri üzerinde bulunmayan yolları daha net gözlemlenebilen devre kartı tekrar

scannerdan geçilerek kayıt altına alınır.

7. PCB çizimi

Taratılmış baskılı devre kartı incelenerek gerekli PCB çizim programında çizilir ve oluşturulan dosyaya

kaydedilir.

8. PCB Kontrolü ve Üretime yollanması

Boş baskılı devre kartına bakılarak yollar teker teker kontrol edilir ve kontrolleri yapılan kartlar üretime

gönderilir.

(a) (b)

Şekil 2.4: PCB üzerinde yollar kontrol edilirken

9. Componetlerin takılması

Orijinal kart üzerine sökülen componetler söküldüğü yere takılır ve orijinal kart paketlenerek kaldırılr.

Şekil 2.5: Componetlerin PCB üzerine montajı

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 7

Tarih:08/07/201

3

KONTROL SONUCU:

10. Gerekli malzemeleri tedarik edilmesi

Daha önce sökülen malzemelerin üzerinde yazan kodların okunmasıyla oluşturulan malzeme listesi (BomList)

sipariş ederek orijinal kartın üzerinde bulunan malzemelerin aynısından tedarik edilir.

11. Son kontroller

Orijinal kart ile üretimi yapılan kartın osiloskop ya da benzeri test aletleri ile sinyal kontrolleri kıyaslanarak

yol hatası yapılır. Yanlış elaman yerleşimi ve malzeme sağlamlık kontrolleri de yapılarak ilgili sistemde

testleri gerçekleştirilir.

Gerçekleştirilirken gözüken örnek sinyallerden bazıları;

(a) direnç eğrisi (b) kondansatör ve bobin eğrisi (c) zener diyot eğrisi

Şekil 2.6: Componetlerin eğrileri

Burada verilen eğriler en temel olanlardır ve devre dışında görülmesi gereken eğrilerdir. Bu temel eğrilerden

yola çıkarak tüm elektronik malzemelerin testi yapılabilir. Tabi ki programlı malzemelerin içindeki programın

bozulup bozulmadığı programmer (programlayıcı) cihazları ile mümkündür. Bu eğriler malzeme arızası ile

ilgili hatırı sayılır bilgiler verirler. Malzemelerin yüzey montajlı (SMD) veya SIP, DIP kılıf yapısında olmaları

önemli değildir. SMD kompanentler yapılarındaki P-N fonksiyonlarının daha hassas olması sebebiyle daha sık

ve bariz arıza verirler. Bu arızalar V-I testi ile açıkça görülür.

V-I Eğrileri ile Arıza Bulma:

Yukarıda anlatıldığı üzere V-I eğrileri arızalanan malzemelerde değişmektedir. Tüm malzemelerin V-I eğrileri

ileri derecede bilinirse, bir çok arızalı malzeme devre içi ve dışı test edilip arızasını tespit edilebilir. Eğer

sağlam elektronik devre elimizde mevcutsa, arızalı olan ile V-I eğrileri karşılaştırılarak arızalı malzemelerin

bulundukları yerler lokalize edilebilir ve malzeme bazında arızayı bulunabilir. Yani, devre şemasına ihtiyaç

duymadan, karta besleme enerjisi vermeden arıza kolaylıkla saptanabilir. V-I eğrilerinde uzmanlaşan

kullanıcılar için her zaman sağlam karta gerek kalmayacaktır. Aynı zamanda elektronik kartın sağlamı

bilgisayarın hafızasına öğretilip daha sonra arızalı kartı, sağlam kartın bilgileri ile karşılaştırma yoluyla arıza

bulunabilmektedir. Hatta bu bilgiler aynı cihaz kullanıcıları ile dünyanın diğer ucuyla bile paylaşılabilir.

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 8

Tarih:09/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugün stajımda farkı bir projeye yardım ettim. Bu projede benim yardım ettiğim kısım sadece cihazın içine ve

dışına takılacak kabloların hazırlanmasıydı. Bu kablolar dışarıyla bağlantı kuracak konnektör ile PCB arasında

ve motor ile cihazın içiyle bağlantı kuracak konnektörün kablolarıydı. Bu kabloları 7li konnektörlere

takacaktık fakat hattın içinden geçen 7 kablo arasında kısa devre yapmaması için izolasyon yapılması

gerekiyor. Bu kabloları teker teker izolasyonu için makaron kullandım. Kullanmadan önce makaronun ne işe

yaradığını ve nasıl yapılacağını aşağıdaki gibi anlatan şirket çalışanı aklımdaki tüm soru işaretlerini ortadan

yok etmişti.

Makaronlar, yaklaşık olarak %50'lik kolay daralması ile elektriksel koruma izolasyonlarında kullanılmaktadır.

Makaron, ısı ile daralan farklı çaplarda bulunan genellikle izolasyonu yapılacak kablonun kalınlığından biraz

büyük seçilir. İzolasyonu yapılacak kablo makaronun içerisinden geçirilir.

Makaronun daralmasında ise sıcak hava tabancası, kurutucu, hava fırın veya kaynar su kullanılabilir.

Makoranlar sıcaklık değer oranları UL ve CSA standartlarına uygun ve güvenli bir mamuldür.

Makaronların kullanım alanları ise şöyledir.

Elektrik ve elektronik malzemelerin terminal bağlantı izolasyonlarında

Terminal ve kablo birleşmelerin koruma izolasyonlarında

Direnç, kapasitör ve diğer parçaların güvenlik izolasyonlarında

Sıcak hava tabancası kullanılarak yapılan makaronun kullanım alanı ise terminal ve kablo birleşmelerin

koruma izolasyonlarıydı. Şirket çalışanının anlattığı şekilde kabloların izolasyonunu tamamlandı. AVO

metreyi kısa devre kademesine getirdikten sonra propları kablonun uçlarına dokundurarak kısa devre ve

kopukluk kontrolü yapıldı.

Şekil 3.1: Kablo bağlantılarının ve elektronik malzemelerin bacak bağlantılarının makaronlanması

KISIM

YAPILAN İŞ


Kabloların makaron yardımı ile izolasyonu

Yaprak No: 9

Tarih:10/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugün stajımın hemen hemen yarısını bitirmiş bulunuyorum bu güne kadar tasarımsal ağırlıklı çalışmalarda

bulundum. Bugünden donra stajım bitene kadar bir başka proje çıkmazsa programlama ağırlıklı çalışmalar

yapacağım. Tabi 10 gün gibi kısa bir sürede ne kadar bilgi öğrenirim bilemem ama iyi bir başlangıç olabilir.

Başlangıç demişken bende nereden başlayacağımı düşündüm. Meslek lisesi çıkışlı olduğumdan orada

öğrenmeye başladığım C dilini zaten biliyordum, C/C++ dillerini lisan eğitimimin 1. sınıfında da iyice

pekiştirdiği düşündüğümden başka yazılımlara geçmeye karar verdim. Şirket çalışanlarıyla ve diğer stajyer

arkadaşlarımla konuştum. Konuştuk dan sonra bir kaç yazılım arasında kaldım.

Üzerinde durduğum yazılımlarda başlıca Android, Java, Pyhton ve C# programlama dilleriydi. Android ile

kısa bir süre ilgilenmiştim ve biraz sıkıcı gelmişti, Java ve Pyhton dilleri de biraz C bilenler için gereksiz ve

C# diline göre ise fazla revajda değil. Bu yüzden C# programlama dilini öğrenmeye başladım bugün.

C# programlama diline şöyle bir kısa tanım yapacak olursak C# ile neler yapabiliriz. C#, güçlü, modern ve

nesne tabanlı bir programlama dilidir. C#, C++ 'ın gücünden , Visual BASIC 'in kolaylığından ve Java 'nın da

özelliklerinden faydalanarak tasarlanmış bir dildir.

Böyle özelliklere sahip bu programlama dilini ben Microsoft Virsual Studio 2012 IDE'sinde öğrenmeye

başladım. İlk önce yapmam gereken bu programı indirip kurmam oldu. Programı kurduktan sonra Proje

açmayı, kaydetmeyi ve proje üzerinde değişiklikler yapmayı öğrendim.

Program açtım ve ilk olarak aklıma gelen bir faktöriyel hesaplayan bir arayüz yapmak istedim ve araştırmalara

başladım. Tabi çok zor oldu programın ortasından başlayınca tekrar başa döndüm ve C#'da ifadeler, tipler ve

değişkenleri öğrenmeye çalıştım.

Değişkenin,verilerin depolandığı yer olarak, değişkenlerin içine verilerimizi koyabildiğimiz veya

değişkenlerimizin içindeki verileri C# programındaki işlemlerimiz için kullanabildiğimizi öğrendim.

Değişkelerin tipini belirleyen faktör, onların içerdikleri verilerin çeşitleri olduğunu da unutmamak lazım.

C# dilinde kullanacağımız her değişkenin bir tipi olmak zorundadır. Bir değişkenin üzerinde yapılacak her

değişiklik onun hangi tipte bir değişken olduğu göz önüne alınarak yapılır ve böylece güvenlik ve bütünlük

korunmuş olur.

(a) C# logosu (b)Microsoft Virsual Studio

Şekil 4.1: C# logosuna ve IDE'sine örnek resimler

KISIM

YAPILAN İŞ


Programlamaya Giriş

Yaprak No: 10

Tarih:11/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugün Programlamada baya bir yol aldım. Komutların nasıl yazıldığını ve arayüzün hasırlanmasını iyice

öğrendim. Zaten ara yüz hazırlama konusunda çok meraklı olduğumdan kurcalaya kurcalaya iyice öğrenmeye

çalıştım. Öğrendiklerimi resim üzerinde numaralandırarak atacağım.

Şekil 4.2: Yeni bir proje açma

File> New sekmesinden Project..'ye tıkladık ve yeni projemiz için bir pencere açıldı. Bu pencerede çalışmak

istediğimiz proje tipini seçtik ve gerekli ayarları yatıktan sonra OK diyerek tamamladık.Ben burada proje tipi

olarak Windows Form Application'u açtım ve projeme bununla devam ettim.

Şekil 4.3: Ara yüz kullanımına örnek

2) Toolbox: Kullanılacak neslelerin bulunduğu sekmedir.

3) Button: Çift tıklayıp ayarları yapıldıktan sonra arayüzümüze ekleyebileceğimiz butondur.

4) Label: Arayüzümüze Eklemek istediğimiz bir metni eklemek için kullanılır.

3) ve 4) nolu açıklamaları örnek olarak verdim açıklayamayacağım kadar çok araçları toolbox'dan

ekleyebiliriz.

5) Form1: Yaptığımız arayüzün adını içeren kısımdır.

KISIM

YAPILAN İŞ


C# dilinin öğrenilmesi

Yaprak No: 11

Tarih:12/07/201

3

KONTROL SONUCU:

6) Controlbox: Arayüzümüzü kontrol etmek için eklediğimiz bir eklentidir.

7) Properties: Seçtiğimiz öğelerin (buton, yazı kutusu, vb..) ayarlarının yapıldığı bölümdür.

8) Error List: Programda oluşan hataların listelendiği kısımdır.

9) Arayüzü tasarımının, yazılımını ve diğer uzantıların açıldığı kısımdır.

10) Start: Tüm işlemler bittikten sonra denemelerin yapıldığı ve programın çalıştırıldığı kısımdır.

Yukarıda verdiğim örnekler gibi diğer araçları da kullanarak faktöriyel hesaplayan programın arayüzünü

aşağıdaki örnekte olduğu gibi çizdim.

Şekil 4.4: Örnek Faktöriyel hesaplayan program

Arayüzümüzü tamamladıktan sonra sıra yazılımına geldi. Yazılımına başlamadan önce öğrenmem ve araştırma

yapmam gerekiyordu. C ve C++ dan öğrendiğim kadarıyla C dillerini biliyordum. Araştırmalarımın başlarında

C#'ın diğer C dilleri ile çok da benzer olmadığını gördüm. Komutlar daha farklıydı ve uzun.

Programlamaya yavaş yavaş geçtim ve öğrendiğim bazı komutlar şunlardı;

using System; : C#'da gerekli olan isim alanıdır ve üst satıra yazılır.

namespace Proje1 : İsim alanını başlatmak için gerekli olan komuttur.

class Sınıf1 : Sınıf nesnesi oluşturarak programın nereden başlayacağını belirleyen komuttur.

if (menuEdit.Enabled): if komutunu diğer programlar dan ve anlamından de bildiğimiz gibi "eğer " komutudur

ve çok kullanılan komutlardandır.

menuEdit.Enabled=false; : Edit menüsünü pasif eden komuttur.

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 12

Tarih:13/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugünde dün kaldığım yerden devam ederek programın komlarını öğreniyorum ve faktöriyel hesaplayan

programı yazmamız için önce bir faktöriyelin nasıl hesaplandığını gözlemledim.

n! = n * (n-1) * (n-2) * .... * 3 . 2 . 1

Bir sayının, mesela n, faktöriyelini özyenilemeli değil de döngü kullanarak bulmak istedim ve aşağıdakine

benzer bir kod kullanarak yazdım.

int faktoriyel = 1;

for( int i = n; i >= 1; i-- )

faktoriyel *= i;

Yukarıdaki kodda for n sayısında geriye doğru sayarak 1 e kadar geliyor ve her bir azaldığından ise kendisi ile

çarpılarak kaydediliyor. for döngüsü bittiğinde sonuç ortaya çıkmış oluyor. Faktöriyelide inceledikten sonra

Arayüzdeki buton bastığımızda yapılacak ola işleme geçelim.

private void btnHesapla_Click(object sender, System.EventArgs e)

string sonucMetin="";

// metin kutusundan değeri al ve int tipine çevir:

int sayi = Convert.ToInt32(txtSayi.Text);

for(int i=1; i<= sayi; i++)

sonucMetin += i + "!= \t" + Faktoriyel(i).ToString() + "\n";

MessageBox.Show(sonucMetin.ToString(),"Faktoriyel Hesabı");

Butonun üzerine çift tıkladığımızda gelen ekrana yahut programımızın devamına (aynı yerdir)butona

basıldığında yapılması istenilen eylem komutu yazılır. Bizim programımızda ise eylem komutları yukarıdaki

komutlardır. Yukarıdaki komutlardan biraz bahsedecek olursam şöyledir.

private void btnHesapla_Click(object sender, System.EventArgs e) : btnHesapla butonuna basıldığında

sorusunun cevabını içine yazdım ve sonunda ile kapattım.

string sonucMetin=""; : string anlamndanda anlaşıldığı üzere dizidir. sonucMetin adlı bir dizi tanımladım.

int sayi = Convert.ToInt32(txtSayi.Text); :sayi adında bir tam sayı tanımladım ve içine metin kutusundaki

değeri kaydettim.

Programın devamında ise sonucu hesaplattırarak ekrana yeni açılan bir mesaj kutusu ile kullanıcıya aktardım.

Bu mesaj kutusunu ise şöyle kodlayarak Ekrana yazdım;

MessageBox.Show(sonucMetin.ToString(),"Faktoriyel Hesabı");

Programımızı tamamladıktan sonra Şekil 4.3'de gördüğümüz 10'un olduğu yerdeki Start Butonuna basarak

programımı çalıştırıp denedim. Gayet başlangıç için güzel bir program olmuş.

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 13

Tarih:15/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugün yine gayet basit bir program yazmayı ve bitirmeyi düşünmüştüm ve gerçekleşti. Bugün şehirlerarası

alan kodları bulma programı tasarladım. Tasarladığım bu programın hangi satırında ne yaptım teker teker

açıklayamayacağım çünkü biraz uzun ve ayrıntıya girmek istemiyorum.

Şekil 4.5'de gözüken şekilde bir arayüz tasarlayarak programıma kaldığı yerden devam ediyorum.Programıma

82 ilin de alan kodu ekledim. Programımda kodlar aynı ve uzun olduğundan sadece birkaç ili ekleyerek

buraya kopyaladım.

namespace WindowsFormsApplication1

public partial class Form1 : Form

public Form1()

InitializeComponent();

enum AlanKodu : long

ADANA = 322,

ADIYAMAN = 416,

AFYON = 272,

AĞRI = 472, Şekil 4.5: Programın Arayüzü

private void Form1_Load(object sender, System.EventArgs e)

comboBox1.Items.Add(AlanKodu.ADANA);

comboBox1.Items.Add(AlanKodu.ADIYAMAN);

comboBox1.Items.Add(AlanKodu.AFYON);

comboBox1.Items.Add(AlanKodu.AĞRI);

private void button1_Click(object sender, EventArgs e)

textBox1.Text = "Bulunamadı";

private void textBox1_TextChanged(object sender, EventArgs e)

KISIM

YAPILAN İŞ


C#ile Şehirlerarası alan kodu bulma programı

Yaprak No: 14

Tarih:16/07/201

3

KONTROL SONUCU:

C# örneklerine bir yenisini daha ekleyerek Kilo- Boy orantısını [ boy-((150-boy)/4)+110] formülüyle

hesaplayan bir program yazdım.

using System;

using System.Collections.Generic;

using System.ComponentModel;

using System.Data;

using System.Drawing;

using System.Linq;

using System.Text;

using System.Threading.Tasks;

using System.Windows.Forms;

namespace WindowsFormsApplication2

public partial class Form1 : Form

public Form1()

InitializeComponent(); Şekil 4.6: Programın Arayüzü

private void button1_Click(object sender, EventArgs e)

int kilo, boy, sonuc;

kilo = Convert.ToInt32(txtKilo.Text);

boy = Convert.ToInt32(txtBoy.Text);

sonuc = 0;

// boy - ((150-boy)/4)+110

sonuc = boy - (((150 - boy) / 4) + 110);

if (kilo > sonuc)

lblSonuc.Text = "Fazla Kilolusunuz. İdeal Kilonuzdan " +

Math.Abs(Convert.ToInt32(sonuc - kilo)) + " kg fazlanız var";

else if (kilo < sonuc)

lblSonuc.Text = "Zayıfsınız. İdeal Kilonuzdan " + Convert.ToInt32(sonuc- kilo)

+ "kg eksiğiniz var";

else

lblSonuc.Text = "Tebrikler İdeal Kilodasınız...";

KISIM

YAPILAN İŞ


C# ile Kilo-Boy Orantısı Hesaplama

Yaprak No: 15

Tarih:17/07/201

3

KONTROL SONUCU:

Bugün ise şirketimizin askeri eğitim araçları üzerinde çalıştıklarından dolayı çalışmalarını inceledim.

Çalışmalarında öğrenmem gereken bilgiler vardı. Bu bilgilerin arasından kısaca özetleyebileceğim bilgileri staj

defterime ekledim.

Hall etkili sensörler: Manyetik alan bulunan ve sisteminden akım gecen bir iletken boyunca gerilim

oluşması Hall etkisi demektir. Hall katsayısı, indüklenen elektrik alanın akım yoğunluğu ve manyetik alanın

çarpımına oranı olarak tanımlanır.

Encoder: Sinyal üreticiler, bağlı olduğu şaftın hareketine karşılık, sayısal bir elektrik sinyal üreten

elektromekanik bir cihazdır. Dönel olarak çalışan şaft Encoder ve doğrusal olarak çalışan lineer Encoder

olmak üzere ikiye ayrılr.

Takometre: Krank milinin dakikadaki devir sayısını gösterecek biçimde ayarlanarak, çeşitli viteslerde

devir/dakika sayısıyla motorun çalışma hızını ortaya çıkarır.

DC motor: Doğru akım motorları elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren elektrik makinesine denir.

Buna bağlı olarak doğru akım makinesi, doğru akım jeneratörü ve doğru akım motoru alarak da çalıştırılabilir.

Endüktörün yapısına göre doğru akım motorları sabit mıknatıslı ve elektromıknatıslı biçimde üretimleri

yapılır.

AC motor: Alternatif akım ile çalışan elektrik makinelerinde manyetik döner alanlar oluşur. Şayet rotorun

dakikada yapmış olduğu devir sayısı stator-döner alanının dakikada yaptığı devir sayısı ile aynı ise, böyle bir

makineye senkron makine denilir. Rotorun devir sayısı döner alan devir sayısından küçük ya da büyük ise, bu

tür makine asenkron makine olarak anılır (senkron eşlemeli; asenkron =eşlemesiz).

Step motor: Adım (Step) motor, elektrik enerjisini dönme hareketine çeviren eletro-mekanik bir cihazdır.

Elektrik enerjisi alındığında rotor ve buna bağlışaft, sabit açısal birimlerde (Adım (Step)-Adım (Step))

dönmeye başlar.

Adım (Step) motorlar, çok yüksek hızlı anahtarlama özelliğine sahip bir sürücüye bağlıdırlar (Adım (Step)

motor sürücüsü). Bu sürücü, bir encoder, PC veya PLC’den giriş darbeleri (pals) alır. Alınan her giriş

darbesinde, motor bir Adım (Step) ilerler. Adım (Step) motorlar bir turundaki Adım (Step) sayısı ile anılırlar.

Servo motor: Herhangi bir mekanizmanın işleyişini hatayı algılayarak yan bir geri besleme düzeneğinin

yardımıyla denetleyen ve hatayı gideren otomatik aygıttır. Robot teknolojisinde en çok kullanılan motor

çeşitidir.

Bu sistemler mekanik olabileceği gibi elektronik, hidrolik-pnömatik veya başka alanlarda da

kullanılabilmektedir Servo motorlar da çıkış; mekaniksel konum, hız veya ivme gibi parametrelerin kontrol

edildiği bir düzenektir. Servo motor içerisinde herhangi bir motor AC, DC veya Step motor bulunmaktadır.

Ayrıca sürücü ve kontrol devresini de içerisinde barındırmaktadır.

KISIM

YAPILAN İŞ



Yaprak No: 16

Tarih:18/07/201

3

KONTROL SONUCU:

KISIM

YAPILAN İŞ


Araçlar için motor ve sensörlerin araştırılması

Yaprak No: 16

Tarih:18/07/201

3

Şirketimizin ar-ge bölümünün bu dönemlerde üzerinde durduğu bir proje için, diğer piyasada ve eğitim

kitlerinde de gerekli olan regüle devreleri vardır. Bize de bir adet 3.3V dc regülatör devresi lazımdı.

Mühendisin bize vermiş olduğu elektronik şema aşağıdadır.

Şekil 5.1: LM2575 ile 3.3V Regülatör Devresi

Lm7525-3.3V entegresinin çalışma frekansı 52kHz, verimi %80 harcadığı güç ise 1 amperdir. LM2575

entegresini birden fazla çeşitleri vardır. Çıkış voltajları analog, 3.3V, 5V, 12V, 15V olanları mevcuttur.

Analog olanında ise minimum 1.23V, maksimum da 37V çıkış vermektedir.

Bu devrenin çalışması ise giriş voltajı dc 7V ile 60V arasında bulunan dc voltajı 3.3V sabit olarak çıkışa veren

devredir. Giriş kondansatörü giriş gerilimini iyice doğrulttuktan sonra entegremize girer ve entegre on

modunda ise çıkışa 330µH, çıkış kondansatörü yardımıyla 3.3V verir. devremizden daha fazla gerilim

çıkmasını önleyen bir adette zener diyot eklenmiştir. En son olarakde bir yük ekleyerek gerekli devre hazır

hale geliyor ve doğru bir şekilde 3.3V çıkışımızı elde ediyoruz.

Bu entegreyi ve devreyi seçmemizin nedeni;

1. İstenilen voltaj aralıklarında çalışması

2. İstenilen çalışma frekansında olması

3. İstenilen sıcaklıkta çalışması

Giriş voltajı entegre özeliklerine bakıldığında bizim çalışma voltajımıza uygun olduğun gözlemledik. Frekansı

ise diğer sisteme zarar vermeden çalışabilecek frekans aralığında olduğundan da uygun gördük.

Sıcaklık bizim sistemimizde önemli bir etkendir ve malzemenin dayanaklığı için de önemlidir. Eğer malzeme

çabuk ısınır ise devreye malzemeye hatta tüm sisteme zarar verebilir bu nedenle yapılan devrelerde malzeme

ısıları gerçekten önemlidir.

KONTROL SONUCU:

KISIM

YAPILAN İŞ


LM7525-3.3V DC-DC Relülatör Devresi

Yaprak No: 17

Tarih:19/07/201

3

Şekil 6.1: HIT DETECTOR

Şirketimizin Askeri eğitimlerde kullanılmak üzere hareketli atış poligonu üzerine bir ar-ge çalışması var. Bu

çalışmada gerekli olan sistemlerden birisi ise vuruşu algılayan sensör ve sensör devresidir.

Şirketimizde benime sorumlu olan mühendis bana yapmam için üsteki Şekil 5.1'de yer alan devreyi breadbord

üzerine kurmamı istedi. Yukarıdaki Şekil 5.1'de yer alan malzemeleri Teknik serviste bulunan malzeme

dolabından temin ettim. Malzemeleri elimdeki açık devre şeması yardımıyla breadboard üzerine gerekli

bağlantıları yaparak kurdum.

Kurulumu tamamladıktan sonra devrenin çalışma prensibini anlattı. Devre, dirençler yardımıyla gerilim

bölücü üxerinden karşılaştırılıyor. Karşılaştırıcının + girişine uygulanan gerilimin - girişine uygulanan

gerilimden yüksek olduğu noktada ise çıkış lojik-1 oluyor. Karşılaştırıcı (TLV2702) entegre nin çıkışındaki

kondansatör diyot üzerinden doluyor ve lojik-0 olduğunda ise R6(4.7MΩ) üzerinden boşalıyor.

Devrenin çalışma prensibini öğrendikten sonra da çalıştırılmasına geldi. Devremizi güç kaynağına ve

osiloskoba bağladık. Sensör üzerine bir kaç vuruş deneyerek devrenin oluşturduğu sinyali osiloskopta

gözlemledik. Gözlemlerimizi vuruş şiddetine göre ölçümledikten sonra sistemin diğer geri kalan kısmı ile Hıt

Detector kısmı birleştirildi.

KONTROL SONUCU:

KISIM

YAPILAN İŞ


Karşılaştırıcı devresi ile vuruş algılama

Yaprak No: 18

Tarih:22/07/201

3

Stajımda değişik bir yazılıma daha başlamak ve 3. sınıfta dersini alacağım MSP430 kitinin çalışmasını ve

hangi programla yazılımın yazılabileceğini araştırdım. Araştırmalarımın sonucunda IAR Embedded

Workbench programını kullanarak MSP430'u programlamaya çalıştım. Daha önce de anlattığım gibi birçok

programlama dilini bildiğim için fazla zorluk çekmedim.

İlk örneğime kit üzerindeki butonları kullanarak kitin üzerinde bulunan 1. ledi yakan programı yazdım.

MSP430 kiti aşağıda gözüktüğü gibidir.

Şekil 7.1: MSP430 kiti Şekil 7.2: MSP430 kiti üzerindeki ledler

Bu kit için IAR Embedded Workbench programında yazmış olduğum yazılım aşağıda mevcuttur.

#include "io430.h"

void main( void )

// Stop watchdog timer to prevent time out reset

WDTCTL = WDTPW + WDTHOLD;

P1DIR = 0x41;

while (1)

if (!(P1IN & 0x08))

P1OUT = 0xFF;

else

P1OUT = 0x00;

KONTROL SONUCU:

KISIM

YAPILAN İŞ


IAR E.W. ile MSP430 un çalıştırılması

Yaprak No: 19

Tarih:23/07/201

3

Stajımın son gününde pek fazla çalışmadım. Staj defterimi tamamladım ve imzalar için hazır hale getirdim.

Staj defterimin haricinde benim ve staj yaptığım şirketin doldurması gerekli olan anketleri oradaki müdür,

mühendis gibi ilgili kişilerle beraber doldurduk. Anketleri de doldurduktan sonra son olarak öğrenci staj fişi'de

doldurdu.

Stajımın ilk gününden beri hergün yeni birşeyler öğrenmek çok güzeldi. Sadece çizim veya yazılım

programlarını öğrenmek değil. Bir şirkette ağ sistemi nasıl olur, verileri dosyalama ve saklama nasıl yapılır,

serverlar nasıl kullanılır gibi sanal anlamda bilgiler öğrendim. Şu ana kadar meslek lisesi çıkışlı olmam ve dört

beş yıldır aktif olarak kendi robotlarımla robot yarışmalarına katılmama rağmen hiç görmediğim componetleri,

programları, alet ve projeleri gördüm.

Beni en çok etkileyen beş altı aydır üzerinde çalıştığım Quadcopter projesinin biraz değişik modelini orada

gördüm ve inceleme fırsatım oldu. Üzerinde kontrol kartı olmamasına rağmen mekanik olarak incelememde

bana katkı sağladı.

Diğer bir yandan da şirketimizin bu dönemlerde üzerinde fazla durduğu YATAR KALKAR projesiydi. Yatar

kalkar projesi savuma sanayisi için Ar-Ge sürecinde olan bir projedir. Ar-Ge zaten benim çalıştığım bölümdü

ve ilerideki hayatımda da kesinlikle bir Ar-Ge mühendisi olarak çalışmayı hedefliyorum.

Bahsettiğim bu proje şu şekilde çalışıyor. Bir aracın üzerinde aşağı, yukarı, sağa ve sola dönebilen bir sisteme

sabitlenmiş olan bir manken var. Bu araç askeri eğitimde kullanılacağından askerlerin mankeni vurduğunda

yatıp sonra tekrar kalması ve değişik konumlarda sağa ve sola dönmesi gibi özellikler barındıran bir araçtır.

Bu araç uzaktan kontrol özelliği ile aynı bilgisayardan birden fazla aracıda kontrol etme kolaylığı sağlıyor. Bu

aracın tasarımı, yazılımları, baskılı devre kartı, bilgisayar arayüzü olsun tamamen şirket çalışanları tarafından

müşterilerin isteği üzerine üretiliyor.

Yukarıda anlattığım projelerin yanısıra birden çok projeyi de yürütüyor ve elimden geldiği kadar her projede

gözlemleme ve çalışmalarda bulundum. Fakat çalışmalarım kısa süreli bir gözlem olduğundan staj defterimde

yer vermedim.

Staj defterimde anlattığım projelerin dışında da kendim özel olarak başka projelerle ilgilendim. Tüm staj

zamanımı kariyerimi geliştirmek için harcadım. Daha önce sertifikasını aldığım programlarında üzerinde

durarak unutmamaya ve geliştirmeye çalıştım.

Bu staj benim bu dönem seçeceğim alanı da seçmemde yardımcı olacağını düşünüyorum. Bu stajımda projeler

genelinde kontrol üzerine olduğundan benimde ilgimi çekti ve lisans eğitimimdeki alanı elektrik ve kontrol

olarak seçmeyi düşünüyorum.

Stajımda bana lisans hayatımda ve sonraki çalışma hayatımda büyük etkisi olacağını düşünüyorum.

Staj yerimdeki çalışanlarla olsun diğer firmalardan gelenlerle olsun bağ kurmaya çalıştım. Ştaj yaptığım

şirkette iyi bir referans bıraktığımı düşünüyorum. Bu referansla ileride ülkemizi gururlandıracak iyi bir

projeye sahip bir firmada çalışmayı isterim. Stajımı da burada bitiriyorum.

KONTROL SONUCU:

KISIM

YAPILAN İŞ


Sonuç ve Değerlendirme

Yaprak No: 20

Tarih:24/07/201

3

staj defterim-2013/1

Engineering