system gospodarowania odpadami specyfika … · gdańsk 86,98 gdynia 34,50 bydgoszcz 72,90 toruń...

48
SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA INWESTYCJI W SEKTORZE ODPADOWYM DS CONSULTING SP . ZO.O.

Upload: others

Post on 22-May-2020

2 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI

SPECYFIKA INWESTYCJI W SEKTORZE ODPADOWYM

DS CONSULTING SP. Z O.O.

Page 2: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZAGADNIENIA

2

1. Gospodarka odpadami - temat wrażliwy społecznie

2. Regulacja prawne – co reguluje system

3. Specyfika systemu

4. Kształt systemu – reforma „śmieciowa”

5. Elementy kosztotwórcze systemu

6. Wydatki i wpływy systemu gospodarowania odpadami

7. Case study

8. Schemat pomocowy wynagradzania operatora

Page 3: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

3

„Mieszkańcy wciąż narzekają na smród z zakładu w Szadółkach”

„Burza wokół śmieci. Radni przeciw penetrowaniu kieszeni podatników”

„Czekają nas podwyżki opłat za śmieci”

„Opłaty za śmieci pójdą w górę”

„Albo porządna segregacja odpadów, albo podwyżki opłat za śmieci”

„Wzrosną opłaty za śmieci. Warunki dyktuje rynek”

„Burza w sprawie śmieci. Sklepy i szkoły zapłacą więcej”

Page 4: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

PODSTAWY PRAWNE (ODPADY)

• Wytyczne w zakresie reguł dofinansowania z programów operacyjnych podmiotów realizujących obowiązek świadczenia usług w ogólnym interesie gospodarczym w ramach zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego w gospodarce odpadami, Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, Warszawa, kwiecień 2015 r. (Wytyczne odpadowe MRR)

• Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (UCPG)

• Ustawa o odpadach

• Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami 2022 (odrębnie dla każdego z województw) - WPGO

• Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2022 - KPGO

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 marca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za korzystanie ze środowiska

• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów

Lokalnie (uchwały):

• Regulamin utrzymania czystości i porządku

• W sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych

• W sprawie ustalenia stawki opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi

• W sprawie postanowienia odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a powstają odpady komunalne

4

Page 5: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

PODSTAWY PRAWNE (POZOSTAŁE – UE FS)

5

• Decyzja Komisji z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie stosowania art. 106 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy państwa w formie rekompensaty z tytułu świadczenia usług publicznych, przyznawanej przedsiębiorstwom zobowiązanym do wykonywania usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym (Decyzja 2012/21/UE)

• Komunikat Komisji 2012/C 8/02 w sprawie stosowania reguł Unii Europejskiej w dziedzinie pomocy państwa w odniesieniu do rekompensaty z tytułu usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym

• Komunikat Komisji Europejskiej w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. U. C 14 z 19.1.2008, str. 6) (Komunikat KE)

• Ustawa z dnia 22 września 2006 r. o przejrzystości stosunków finansowych pomiędzy organami publicznymi a przedsiębiorcami publicznymi oraz przejrzystości finansowej niektórych przedsiębiorców

• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach, Dz.U. Nr 194, poz. 1983 z późn. zm.

• Wytyczne w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych, w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020 (MRiF, 2017 r.)

Page 6: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

Po co to wszystko?

• Poziomy składowania

• Recykling, przygotowanie do ponownego użycia PMTS

6

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

75 50 50 50 45 45 40 40 35

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

10 12 14 16 18 20 30 40 50

Page 7: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ETAPY W CYKLU GOSPODARKI ODPADAMI

7

Produkcja odpadów Odbiór i transport odpadów Zagospodarowanie

Produkcja odpadów w wybranych krajach europejskich w kg na rok na mieszkańca

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35%

Paper and cardboard

Glass

Metal

Plastics

Multi-material wastes

Kitchen and garden waste

Mineral waste

Fraction < 10 mm

fabrics

Wood

Hazardous waste

Others

Large-scale waste

Wastes from city's green areas

Page 8: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

Istotne zasady obowiązujące w gospodarce odpadami komunalnymi

8

pre

fero

wan

eN

ajm

nie

j p

ożą

dan

e

Ponowne użycie

Minimalizacjaodpadów

Recykling

Odzysk

Kierowanie do spalania lub składowania

Hierarchia gospodarki odpadami

Zasada "zanieczyszczający płaci"wymaga, aby koszty gospodarki odpadami były

pokrywane przez pierwotnego producenta odpadów lub przez obecnych lub poprzednich

posiadaczy odpadów

Obecne regulacje promują ideę gospodarki odpadami o

obiegu zamkniętym.

Źródło pochodzenia Produkcja Dystrybucja Konsumpcja Odpady

Źródło pochodzenia

Konsumpcja

Recyclin

g

Odpady resztkowe

Go

spo

darka o

ob

iegu

zamkn

iętymG

os

po

da

rka

linio

wa

Page 9: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

WYTWARZANIE ODPADÓW

Lp. WyszczególnienieMałe

miasta <50 tys.

Obszary wiejskie

1 Papier i tektura 9,70% 5,00%2 Szkło 10,20% 10,00%3 Metale 1,50% 2,40%4 Tworzywa sztuczne 11,00% 10,30%5 Odpady wielomateriałowe 4,00% 4,10%6 Odpady kuchenne i ogrodowe 36,70% 33,10%7 Odpady mineralne 2,80% 5,90%8 Frakcja < 10 mm 6,80% 16,90%9 Tekstylia 4,00% 2,10%

10 Drewno 0,30% 0,70%11 Odpady niebezpieczne 0,60% 0,80%12 Inne kategorie 4,50% 4,90%13 Odpady wielkogabarytowe 2,60% 1,30%14 Odpady z terenów zielonych 5,30% 2,50%15 Razem 100,00% 100,00%

9

Lp. Wsk. Wytwarzania JM Wartość1 Miasta <50 tys. osób kg/Mk 3742 Obszary wiejskie kg/Mk 253

Wskaźnik wytwarzania

MorfologiaMorfologia wytwarzania odpadów – informacja ile w masie wyprodukowanej odpadów znajduje się odpadów danej frakcji• Wyrażona w proc.• Wyrażona w kg/Mk/rok

Wskaźnik wytwarzania –informacja ile masy odpadów wytworzonych przypada na mieszkańca wyrażona w kilogramach na mieszkańca rocznie (lub tonach – Mg)

Page 10: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

10

JAK ZBIERAMY / JAK POWINNIŚMY?

Page 11: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZBIERANIE I TRANSPORT ODPADÓWILE FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH ZBIERAMY?

11

Zbiórka odpadów zmieszanych

Zbiórka selektywna odpadów, np.:• Szkło• Plastik• Papier• Metale• Popiół• BIO / zielone• Odpady resztkowe

System zbiórki podwójnej: • Mokre odpady (bio).• Odpady suche (pozostałe odpady).

Pojazd odbierający odpady niekiedy transportuje odpady do stacji pośredniej, gdzie zostaną one załadowane do większego pojazdu w celu optymalizacji kosztów transportu.

Model 1 Model 2 Model 3

Source: www.gdansk.naszemiasto.pl

Source: http://lazarz.pl

Page 12: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZBIERANIE I TRANSPORT ODPADÓW ZBIERANIE ODPADÓW

12

Podstawowy zbiór odpadów komunalnych w gospodarstwach domowych

Lokalne punkty zbiórki, dotyczące głównie wybranych odpadów komunalnych. Zwykle jeden punkt przeznaczony jest na kilkaset osób.

Specjalnie zaprojektowane miejskie centra zbiórki (np. PSZOK), przeznaczone zwykle dla odpadów niebezpiecznych i odpadów wielkogabarytowych. Kilka punktów dla mieszkańców miasta / gminy. Źródło: http://bogatynia.pl

Źródło: http://zielonalekcja.pl

Źródło: http://www.krosno24.pl

Page 13: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

SCHEMAT PRZEPŁYWÓW ODPADÓW

13

Mieszkaniec

Firmy, instytucje, parki, cmentarze, targowiska

RIPOK

Instalacja zastępcza

Page 14: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

SYSTEM ZBIÓRKI ODPADÓW (PRZYKŁAD ORGANIZACJI SYS.)

14

Frakcja U źródła Gniazda PSZOK

Tworzywa sztuczne + + -

Szkło + + -

Papier + + -

Bioodpady + - +

Odpady zmieszane + - -

Remontowo-budowlane + - +

Wielkogabarytowe - + +

ZSEE - - +

Przeterminowane leki - - +

Przeterminowane chemikalia - - +

Zużyte opony - - +

Lampy fluorescencyjne - - +

Odpady zawierające rtęć - - +

Page 15: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

REFORMA ŚMIECIOWA

15

Produkcja odpadówOdbiór i transport

odpadówZagospodarowanie

Jak było kiedyś

• Właściciel nieruchomości miał obowiązek podpisać umowę z firmą odbierającą odpady.

• Firmy odbierające odpady zagospodarowywały w instalacji posiadającej prawne podstawy działalności

• Na rynku działało wiele firm w tym kilka z kapitałem zagranicznym.

Po roku 2013

• Gmina odpowiedzialna za wybór firmy odbierającej odpady z nieruchomości zamieszkałych (oraz jeśli rada gminy tak zdecyduje także niezamieszkałych) –przetarg na odbiór lub odbiór i zagospodarowanie

• Wprowadzono opłaty za gospodarowanie odpadami jako dochody budżetu gminy z przeznaczeniem tylko na wskazane w ustawie elementy systemu.

Page 16: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

16

Gmina Firma Wywozowa

Regionalna Instalacja (ZZO)

•Przetarg lub•Formuła PPP lub•Koncesjazgodnie z art. 3a

Albo

Zwolnienie z ww. procedur w przypadku zakładów w budowie lub istniejących

Przetarg na odbiór i zagospodarowanie odpadów

Mieszkańcy

Opłata za gospodarowanie

odpadami

Opłata

Przepływy pieniężne

Relacje umowne

Strumień odpadów

Instytucjonalny kształt systemu gospodarowania odpadami (I)INSTYTUCJONALNY KSZTAŁT SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI (I)

16

Page 17: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

17

Gmina Firma Wywozowa

Regionalna Instalacja (ZZO)

•Przetarg lub•Formuła PPP lub•Koncesjazgodnie z art. 3a

Albo

Zwolnienie z ww. procedur w przypadku zakładów w budowie lub istniejących

Przetarg* na odbiór odpadów

Mieszkańcy

Opłata za gospodarowanie

odpadami

Opłata

Przepływy pieniężne

Relacje umowne

Strumień odpadów

Instytucjonalny kształt systemu gospodarowania odpadami (I)INSTYTUCJONALNY KSZTAŁT SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI (II)

17

Page 18: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

Odbiór i

TransportZagospodarowanie

Nieruchomość

zamieszkałe

Nieruchomości

niezamieszkałe

Wyłączenie z zamówień in-house odbioru odpadów w nieruchomości niezamieszkałych skutkuje brakiem możliwości implementacji spójnego systemu gospodarowania odpadami w warstwie instytucjonalno-finansowej

Rekompensata Rekompensata

Rekompensata

Obszary stosowania zamówień in-house w gospodarce odpadamiOBSZARY STOSOWANIA ZAMÓWIEŃ IN-HOUSE W GOSPODARCE ODPADAMI

18

Page 19: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW

• RIPOK - Regionalną instalacją do przetwarzania odpadów komunalnych jest zakład zagospodarowania odpadów, o mocy przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z obszaru zamieszkanego co najmniej przez 120 tys. mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej techniki, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, lub technologii, o której mowa w art. 143 tej ustawy, w tym wykorzystujący nowe dostępne technologie przetwarzania odpadów (ustawa o odpadach)

• Instalacja zastępcza - wskazanie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki odpadami komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi tych regionów, w przypadku gdy znajdująca się w nich instalacja uległa awarii lub nie może przyjmować odpadów z innych przyczyn oraz do czasu uruchomienia regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (ustawa o odpadach)

19

Page 20: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓWZASADA REGIONALIZACJI

20

Typowe instalacje:• Zakłady mechaniczno –

biologiczne (MBP) składające się części mechanicznej oraz części biologicznej (kompostownia, fermentacja)

• Składowisko odpadów

Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego 2022

Page 21: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

21

CO DZIEJE SIĘ Z DALEJ ODPADAMI

GDY ZABIERZE JE „ŚMIECIARKA”?

Page 22: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

UPROSZCZONY SCHEMAT ZAGOSPODAROWANIA

Przetwarzanie biologiczne

Składowisko odpadów

Spalanie

Sortownia

Odpady surowcowe

BIO / zielone

Odpady zmieszane

BIO / mokre

Instalacja recyklingu

SzkłoPlastikPapierMetal

Popioły

Frakcja organiczna

Odpady po procesie

Popioły/żużel

Składowisko odpadów

Przetwarzanie biologiczne

Paliwo alternatywne

(RDF)

Biogaz

Biogaz

Materiałydo

recyklingu

Nawóz

Biogaz

Nawóz

22

do dalszego odzysku

Page 23: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

PRZYKŁADOWY SCHEMAT ZAUTOMATYZOWANEGO PROCESU SORTOWANIA

Projektowanie zakładu przetwarzania odpadów powinno obejmować staranne prognozy przepływu odpadów przez poszczególne części instalacji.

23

Page 24: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZAGOSPODAROWANIE ODPADÓW – INSTALACJE PRZYKŁADOWE

Frakcja SortowniaKompostownia

halowaKompostownia

pryzmowaFermentacja

Węzeł jednorodnych grup odpadów

Kwatera składowania

Odpady zmieszane

+ + +* +* +

Selektywnie zebrane (surowcowe)

+ + +* +

Odpady kuchenne + + + +

Odpady zielone + +

Gruz + +

Wielkogabaryty + +

24

Page 25: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

SORTOWNIA ODPADÓW KOMUNALNYCH

25

Sortownie składają się m.in. z:• separatorów magnetycznych,• kabin sortowniczych,• separatorów opto-

pneumatycznych,• sit bębnowych,• przenośników,itp.

Page 26: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

BIOLOGICZNE PRZEKSZTAŁCANIE ODPADÓW

Przekształcanie biologiczne odpadów:• Kompostowanie (cel - produkcja nawozu z odpadów

selektywnych)• Stabilizacja odpadów zmieszanych• Fermentację (produkcja biogazu i energii).Istnieje wiele rodzajów technologii biologicznego przetwarzania odpadów.

26

Page 27: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ZAKŁAD UTYLIZACYJNY SP. Z O.O. W GDAŃSKU

27

Źródło: http://zut.com.pl

Page 28: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KOSZTY I DOCHODY SYSTEMU GOSPODAROWANIA ODPADAMI

28

Właściciel nieruchomości*

RIPOK (zagospodarowanie

odpadów)

Opłata za gospodarowanie

odpadami

Gmina / związek międzygminny

PSZOK

Odbiór odpadów

Kampania inf.

Likwidacja dzikich wysypisk

Administrowanie systemem

Pokrycie kosztów systemu

Usługi

Ko

szty systemu

po

krywan

e z o

płat za go

spo

daro

wan

ie

*nieruchomości zamieszkałe (obligatoryjne)

nieruchomości niezamieszkałe (fakultatywnie)

Page 29: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KOSZT ODBIORU I TRANSPORTU

Kwestie istotne z punktu widzenia kosztów odbioru odpadów:

• Strumień odpadów

• Organizacja systemu zbiórki, w tym:

– zbierane frakcje

– częstotliwość zbiórki

– dopuszczalne urządzenia do gromadzenia odpadów

• Ilość nieruchomości (w tym PGO), ilość pojemników

• Zakres usług dodatkowych, w tym:

– wyposażenie w urządzenia do gromadzenia odpadów

– mycie i dezynfekcja odpadów

– wykorzystanie systemu RFID

• Zlokalizowanie i wyposażenie bazy magazynowo-transportowej

• Powierzchnia, układ komunikacyjny, odległość od RIPOK

29

Page 30: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ILE TO KOSZTUJE?

30

Zagospodarowanie – koszt 310 zł/Mg

Koszt Proc.

Amortyzacja 35%

Zużycie materiałów i energii 10%

Usługi obce 22%

Opłata za korzystanie ze środowiska

2%

Podatki i opłaty 5%

Wynagrodzenia 18%

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

5%

Pozostałe koszty rodzajowe 2%

Dlaczego będzie drożej w najbliższych latach?

1. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 29 grudnia 2016 r. w sprawie

szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów

2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 marca 2017 r. zmieniające rozporządzenie w

sprawie opłat za korzystanie ze środowiska

§

Zagospodarowanie – koszt 304 zł/Mg

Koszt Proc.

Amortyzacja 28%

Zużycie materiałów i energii 6%

Usługi obce 20%

Opłata za korzystanie ze środowiska

7%

Podatki i opłaty 3%

Wynagrodzenia 24%

Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia

7%

Pozostałe koszty rodzajowe 5%

Zagospodarowanie – p. dod. 52,5 zł/Mg

Przychód Wartość

Surowce wt. 81%

Kompost 0%

RDF 1%

Energia 17%

Pozostałe 1%

Page 31: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

ILE TO KOSZTUJE?

31

Gmina Wydatki bieżące 2016 r. [mln]*

Gdańsk 86,98

Gdynia 34,50

Bydgoszcz 72,90

Toruń 19,98

Warszawa 325,33

*rozdz 90002

Dochody = Wydatki

Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości dochody powinny być przeznaczone tylko na wydatki związane

z utrzymaniem systemu. Z uwagi na dużą zmienność systemu odpadowego dokładne zbilansowanie

dochodów i wydatków jest w praktyce niemożliwe – w każdej gminie występuje nadwyżka lub niedobór.

Page 32: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

32

JAKIE INWESTYCJE

W GOSPODARCE ODPADAMI?

Page 33: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

INWESTYCJE

33

1. RIPOK, np:

a) Sortownia

b) Kompostowia

c) Stabilizacja

d) Fermentacja

e) Składowisko

2. Spalarnia

3. Baza transportowa, w tym tabor

4. Stacje przeładunkowe

5. Urządzenia do gromadzenia odpadów

Page 34: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

RIPOK – CASE STUDY

34

Rozbudowa Zakładu Zagospodarowania Odpadów Jarocin• Okres budowy: 2014-2015• W ramach projektu zrealizowano m.in.:

• Sortownię odpadów,• Kompostownię,• Fermentację,• Kwaterę składowania,• Boksy magazynowe,• Zespół kogeneracyjny.

• Strumień odpadów: ok. 90 tysięcy ton• Nakłady inwestycyjne: 121 mln PLN. netto• Dotacja UE: 85,4 mln PLN + pożyczka 13,6 mln preferencyjna z Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska

Źródło: http://www.zgo-jarocin.pl

Page 35: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

PROCES PRZEDINWESTYCYJNY I INWESTYCYJNY

• Istotne daty:

1. Zawarcie porozumienia międzygminnego – 2008 r.

2. Podział spółki – styczeń 2010 r.

3. Wydanie decyzji OOŚ – 2010 r.

4. Zawarcie umowy wykonawczej – 2011 r.

5. Wykonanie dokumentacji aplikacyjnej – 2011 r.

6. Wykonanie PFU dla wszystkich zadań – 2011 r.

7. Podpisanie UoD – 22.04.2013

8. Podpisanie umowy o pożyczkę – 2014 r.

9. Umowa programu emisji obligacji – 2014 r.

10. Projektowanie i budowa – od marca 2014 do grudnia 2015 r.

35

• Faza przedinwestycyjna dokumentacja:

1. Porozumienie międzygminne

2. Umowa Wykonawcza

3. Studium wykonalności

4. Memorandum inwestycyjne (obligacje)

5. Raport OOŚ

6. PFU (żółty FIDIC)

7. Dokumentacja przetargowa

Page 36: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

17 Gmin porozumienia

Rozbudowa ZZO JAROCIN

Fundusz Spójności

Instytucjonalny kształt systemu gospodarowania odpadami (I)MONTAŻ FINANSOWY

36

NFOŚiGW

Poży

czka

Środki z działalności bieżącej

Wkł

ad

Bank fin. pomostowe VAT

Obligacje

Page 37: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

37Źródło: http://www.zgo-jarocin.pl

Page 38: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

38Źródło: http://www.zgo-jarocin.pl

Page 39: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

RIPOK – CASE STUDY

39

System gospodarki odpadami Ślęza – Oława• Okres budowy: 2009-2015• W ramach projektu zrealizowano m.in.:

• Sortownię odpadów,• Kompostownię,• Fermentację,• Kwaterę składowania,• Boksy magazynowe,• Zespół kogeneracyjny.

• Strumień odpadów: ok. 100 tysięcy ton• Nakłady inwestycyjne: 106 mln PLN. netto• Dotacja UE: 61 mln PLN + pożyczka 34 mln preferencyjna z Narodowego Funduszu

Ochrony Środowiska

Źródło: https://portalkomunalny.pl

Page 40: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

SPALARNIA ODPADÓW - CASE STUDY

"ProNatura Spółka z o.o." - spółka należąca do gminy Miasta Bydgoszcz.

• Spalarnia przeznaczona do zmieszanych odpadów komunalnych (wydajność 180 tys. Mg / rok)

• Okres budowy: 2013-2015• Spalarnia (wraz z kompostownią) jest jednym z

obiektów przeznaczonych do gospodarowania odpadami komunalnymi na ternie Spółki. Inne to:➢ Sortownia➢ Składowisko➢ Dział transportu odpadów➢ Dział czyszczenia ulic

• Strumień odpadów: ok. 180 tysięcy ton• Koszt obiektu: 425 mln PLN. netto (około 103 mln

EUR)• Dotacja UE: 64 mln EUR + pożyczka preferencyjna z

Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska• Firma budowlana: Astaldi S.p.A - TM.E. S.p.A.

Termomeccanica Ecologia

• Cena za 1 tonę odpadów 2016: 221

PLN (54 euro) + VAT.

• W obiekcie spalane są odpady

pochodzące z dwóch dużych miast

(Bydgoszcz i Toruń) oraz kilku

okolicznych gmin.

40

Page 41: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

PRZYCHODY

• Rodzaje przychodów ze sprzedaży: – z odbioru odpadów (opłata na bramie):

• Zmieszane odpady komunalne

• Odpady selektywnie zebrane

• Inne kategorie odpadów

– ze sprzedaży energii cieplnej i elektrycznej

• Sprzedaż do sieci/użytkownikowi końcowemu

• Certyfikaty

– z procesów przetwarzania:

• Sprzedaż surowców wtórnych

• Sprzedaż kompostu/środka poprawiającego właściwości gleby

• Nawóz płynny

– Inne pozostające w związku z majątkiem:

• Wynajem maszyn

• Sprzedaż przepracowanego oleju

• Reklama

• Zasada „zanieczyszczający płaci”(Polluter Pays Principle) jest zachowana jeśli prognozowane przychody odpowiadają kosztom funkcjonowania systemu (marża zysku na sprzedaży jest dodatnia)

41

Page 42: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KORZYŚCI / KOSZTY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI

Wpływ Rodzaj czynnika Podejście do wyceny

Oszczędność zasobów: uniknięcie deponowania odpadów na składowisku

bezpośredniwycena kosztu unieszkodliwienia

odpadów na składowisku

Oszczędność zasobów: odzysk materiałów podlegających recyklingowi i wytwarzanie kompostu

bezpośredni wycena wartości rynkowej produktu

Oszczędność zasobów: odzysk energii bezpośredniwycena rynkowej wartości energii

elektrycznej

Efekty wizualne, hałas i nieprzyjemne zapachy zewnętrzny wycena rynkowej wartości nieruchomości

Różnice w emisji gazów cieplarnianych zewnętrzny cena ukryta emisji gazów cieplarnianych

Zagrożenia dla zdrowia i środowiska (zanieczyszczenie powietrza, wody i gleby)

zewnętrzny cena ukryta zanieczyszczeń

42

Page 43: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KORZYŚCI / KOSZTY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI CD.

• Oszczędność zasobów: uniknięcie deponowania odpadów na składowisku

Założenia:

- Oczekiwana objętość/masa odpadów ograniczonych do deponowania (przepływy odpadów na instalacji

- Koszt jednostkowego deponowania (dane historyczne/obiekty porównawcze)

43

Korzyści i koszty ekonomiczne 2022 2023 2024 2025 2026

Koszt deponowania odpadów -485 393 -488 287 -491 109 -493 849 -496 374

i lość deponowanych odpadów (m3) -14 700 -14 788 -14 873 -14 956 -15 033

koszt jednostkowy (zł/m3) 33 33 33 33 33

Page 44: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KORZYŚCI / KOSZTY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI CD.

• Różnice w emisji gazów cieplarnianych oraz efektów zewnętrznych produkowanej energii elektrycznej

Założenia:

- Oczekiwana ilość wyprodukowanej energii (prognozy produkcji metanu, efektywność energetyczna agregatów)

- Uniknięty k. zewnętrzny wpływu na środowisko (wyrażony jednostkowo) dla źródeł konwencjonalnych

- Oczekiwana ilość wyprodukowanego biogazu na ilość wsadu i efektywność instalacji

- Jednostkowy koszt zewnętrzny wpływu CH4 na środowisko (np. Valuation of the external costs and benefits to health and environment of waste management options; Cost-benefit analysis of integrated approach of waste and energy management)

44

Korzyści i koszty ekonomiczne 2022 2023 2024 2025 2026

Uniknięty k. zewnętrzny produkcji energii elektrycznej

(konwencjonalnej)2 121 204 2 121 204 2 121 204 2 121 204 2 121 204

produkcja energii (kWh) 5 130 000 5 130 000 5 130 000 5 130 000 5 130 000

koszt zewnętrzny wpływu na środowisko (zł/kWh) 0,41 0,41 0,41 0,41 0,41

Uniknięty k. zewnętrzny emisji metanu CH4 3 723 773 3 824 415 3 925 058 4 025 700 4 126 343

i lość produkcji biogazu CH4 (m3) 1 350 000 1 350 000 1 350 000 1 350 000 1 350 000

gęstość (Mg/m3) 0,00071 0,00071 0,00071 0,00071 0,00071

i lość produkcji biogazu CH4 (Mg) 959 959 959 959 959

ekwiwalent CO2 23 963 23 963 23 963 23 963 23 963

koszt zewnętrzny wpływu na środowisko (zł/Mg) 155 160 164 168 172

Page 45: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

KORZYŚCI / KOSZTY W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI CD.

• Oszczędność zasobów: odzysk materiałów podlegających recyklingowi i wytwarzanie kompostu

Założenia:

- Oczekiwana masa odpadów przygotowanych do recyklingu

- Jednostkowa wartość rynkowa

45

Korzyści i koszty ekonomiczne 2022 2023 2024 2025 2026

Sprzedaż surowców wtórnych, kompostu, paliwa, nawozu 3 213 271 3 416 187 3 622 239 3 831 273 4 029 585

masa odpadów (Mg)Opakowania z papieru i tektury - 15 01 01 1 576 1 703 1 832 1 963 2 086

Opakowania z tworzyw sztucznych - 15 01 02 1 868 2 018 2 171 2 326 2 473

Opakowania z metal i - 15 01 04 469 478 486 495 505

Opakowania ze szkła - 15 01 07 0 0 0 0 0

Kompost 10 901 10 901 10 901 10 901 10 901

Pal iwo a l ternatywne (RDF) 18 161 18 240 18 316 18 388 18 459

Nawóz płynny 4 500 4 500 4 500 4 500 4 500

cena (zł/Mg)Opakowania z papieru i tektury - 15 01 01 418 418 418 418 418

Opakowania z tworzyw sztucznych - 15 01 02 944 944 944 944 944

Opakowania z metal i - 15 01 04 827 827 827 827 827

Opakowania ze szkła - 15 01 07 115 115 115 115 115

Kompost 20 20 20 20 20

Pal iwo a l ternatywne (RDF) 10 10 10 10 10

Nawóz płynny 1 1 1 1 1

Page 46: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

• Sektor istotny z punktu widzenia środowiska naturalnego, znaczne wsparcie UE

• Sektor samofinansujący się (zasadniczo)

• Konieczność stosowania bodźców fiskalnych (opłaty środowiskowe) bo bardziej zaawansowane technologie zagospodarowania (przyjazne dla środowiska) są droższe

• Możliwość stosowania umów bezpośrednich –wysoka zdolność kredytowa ZZO

• Przestrzeń do projektów PPP w obszarze zagospodarowania (ale konieczność gwarancji strumienia przez Podmiot Publiczny)

ODPADY KOMUNALNE - PODSUMOWANIE

46

Page 47: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

47

„Burza wokół nowych stawek za wywóz śmieci”

„Burza wokół śmieci. Radni przeciw penetrowaniu kieszeni podatników”

„Czekają nas podwyżki opłat za śmieci”

„Opłaty za śmieci pójdą w górę”

„Albo porządna segregacja odpadów, albo podwyżki opłat za śmieci”

„Wzrosną opłaty za śmieci. Warunki dyktuje rynek”

„Burza w sprawie śmieci. Sklepy i szkoły zapłacą więcej”

Page 48: SYSTEM GOSPODAROWANIA ODPADAMI SPECYFIKA … · Gdańsk 86,98 Gdynia 34,50 Bydgoszcz 72,90 Toruń 19,98 Warszawa 325,33 *rozdz 90002 Dochody = Wydatki Zgodnie z ustawąo utrzymaniu

UL. JAŚKOWA DOLINA 11B/3, 80-252 GDAŃSK

WWW.DSCONSULTING.COM.PL

MAIL: [email protected]

Dziękuję za uwagę