szanowni państwo! · tereny, które znajdują ... niestety warmia i mazury to wciąż jeden z...

Szanowni Państwo!

Przed Wami nowy numer biuletynu „Fundusze Europejskie w Polsce”, a w nim informacje na temat doświadczeń województw warmiń-sko-mazurskiego, wielkopolskiego i zachodniopomorskiego w zakresie wdrażania Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Realizacja tego programu powoli dobiega końca, więc tym łatwiej mówić o namacalnych efektach jego wdrażania. Ten numer biuletynu obfituje więc w przykłady projektów, które – choć często nie zdajemy sobie z tego sprawy – bardzo mocno wpływają na jakość codziennego życia w poszczególnych regionach.

Jak już wspomniałam realizacja ZPORR jest bliska zakończenia. W perspektywie finansowej 2007-2013 miejsce tego programu zajęło 16 regionalnych programów operacyjnych. Za ich przygotowanie odpowiadają samorządy województw. Dzięki temu priorytety i nakłady finansowe przeznaczone na ich realizację są lepiej dostosowane do uwarunkowań poszczególnych województw, do ich indywidualnych potrzeb. Zarządy województw ponoszą też całkowitą odpowiedzialność za wykorzystanie całej udostępnionej im alokacji. A środków na działania wspierające rozwój regionów jest teraz znacznie więcej niż w perspektywie finansowej 2004-2006. Na realizację regionalnych programów operacyjnych przeznaczono z Funduszy Europejskich ponad 16,6 mld euro, a więc ponad pięciokrotnie więcej niż na wdra-żanie Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.

W tym numerze biuletynu znajdą też Państwo informacje o tym jak województwa wielkopolskie, warmińsko-mazurskie i zachodnio-pomorskie zagospodarowały przyznane im środki w ramach regionalnych programów operacyjnych, jakie stawiają sobie cele, jakie działania traktują priorytetowo.

Życzę przyjemnej lektury!

dr Hanna Jahns

Sekretarz Stanuw Ministerstwie Rozwoju Regionalnego

[biuletyn informacyjny nr 16]

[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

3


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

FUNDUSZE STRUKTURALNE W REGIONACH

woj. warmińsko-mazurskie

woj. wielkopolskie

woj. zachodniopomorskie

4

9

19

4

[biuletyn informacyjny nr 16][f

undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Powierzchnia województwa warmińsko mazurskiego wynosi 24 192 km2 co stanowi 7,7 % powierzchni kraju. Stolicą regionu jest Olsztyn a ludność szacowana jest na ok. 1428,4 tys.Region Warmii i Mazur wyróżnia się w Polsce i Europie pięknem i różnorodnością przyrody. Tereny, które znajdują się pod ochro-ną prawną stanowią połowę obszarów województwa.Województwo ma charakter rolniczy, i odznacza się znacznym udziałem produkcji rolnej w tworzeniu PKB. Użytki rolne zajmu-ją ponad połowę obszaru regionu. Rejon warmińsko-mazurski jest bardzo atrakcyjny turystycznie . Znajduje się tu ponad 1000 jezior.Jest to również region o wciąż niewykorzystanym sporym po-tencjale rozwojowym – ma dostęp do morza i graniczy z ob-wodem Kaliningradzkim, charakteryzuje się także wyższym niż przeciętnie w kraju odsetkiem ścieków oczyszczonych (95%, w kraju 90,3%)Niestety Warmia i Mazury to wciąż jeden z najbiedniejszych regionów zarówno w skali Unii Europejskiej jak również w ska-li kraju. Wpływ na taki stan rzeczy ma wiele czynników wśród których do najistotniejszych zaliczyć należy: niski poziom kon-kurencyjności przedsiębiorstw, niski poziom przedsiębiorczości, słabą dostępność komunikacyjną, zły stan techniczny dróg i linii kolejowychNiezwykle istotną datą dla województwa a także całego kraju był rok 2004. Wtedy to właśnie Polska stała się pełnoprawnym członkiem Unii Europejskiej i zyskała możliwość korzystania z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójności. W okresie programowania obejmującym lata 2004-2006 fun-dusze przeznaczone dla naszego kraju osiągnęły niebagatelny poziom ok. 12,8 mld euro. Strategiczne kierunki podziału unij-

nych środków nakreślił Narodowy Plan Rozwoju, który realizo-wany był poprzez 6 programów operacyjnych. Jednym z nich jest Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego. ZPORR jest istotnym elementem realizacji polityki regionalnej państwa, realizowanej z udziałem funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego oraz budżetu państwa.Celem Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego jest tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalowemu rozwojowi gospodarcze-mu kraju, jego spójności ekonomicznej i terytorialnej oraz inte-gracji z Unią Europejską. Na realizację ZPORR województwo warmińsko-mazurskie otrzy-mało kwotę 181 947 076,00 euro, co ulokowało je na 8 miejscu pod względem wysokości kwoty alokacji oraz na 1 miejscu w przeliczeniu na mieszkańca (127,38 EUR). Maksymalne dofi-nansowanie projektów wynosiło 75% wartości inwestycji.Środki dostępne były w podziale na poszczególne priorytety Programu.Priorytet I- Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego – 98 mln EURPriorytet II – Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regio-nach finansowany przez Europejski Fundusz Społeczny- 28,4 mln EURPriorytet III – Rozwój lokalny- finansowany przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego- 55,5 mln EURPriorytet IV – Pomoc Techniczna

WOJ. WARMIŃSKO-MAZURSKIE


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

5


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Proces wdrażania ZPORR w województwie warmińsko-ma-zurskim odbywał się na podstawie Porozumienia zawartego pomiędzy Ministrem Gospodarki i Pracy jako „Instytucją Za-rządzającą”, Wojewodą Warmińsko-Mazurskim jako „Instytucją Pośredniczącą” a samorządem Województwa Warmińsko-Ma-zurskiego jako „Instytucją uczestniczącą w zarządzaniu „ Pro-gramem. Należy tu również nadmienić, iż ZPORR był jedynym Programem operacyjnym w ramach którego kluczowe decyzje były zdecentralizowane.W trakcie wdrażania programu przeszkodą okazały się szero-ko rozumiane kwestie związane z finansowaniem inwestycji, a także zmiany w dokumentach programowych powodujące odwołanie konkursów lub konieczność przesunięcia naborów. Kolejną niedogodność stanowił bardzo rozbudowany system oceny wniosków , skomplikowany system wdrażania, zmienia-jące się procedury i wytyczne dla beneficjantów. Nie przeszko-dziło to jednak szerokiemu gronu beneficjantów w aplikowaniu o środki. Ogółem, od początku funkcjonowania i realizacji programu we

Realizacja programu ZPORR przyniosła bardzo wy-mierne korzyści.

· wybudowano 13,79 km i zmodernizowano 68,65 km dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych

· wybudowano i zmodernizowano 301,93 km sieci wodo-ciągowej i 253,85 km sieci kanalizacji sanitarnej

· wybudowano 5 stacji uzdatniania wody , a 9 zostało zmo-dernizowanych

· wybudowano 4 oczyszczalnie ścieków , 6 zmodernizowano· zakupiono 597 szt. sprzętu medycznego dla szpitali i ZOZ-

ów w województwie· wybudowano 9797,1m2 powierzchni obiektów dydak-

tycznych, a zmodernizowano 2403 m2

· wybudowano 1915, 3 m2 powierzchni obiektów sportowych· wybudowano 4611,13m2 powierzchni szkół, zmodernizo-

wano 5414,96 m2· zbudowano 120 Publicznych Punktów Dostępu do Interne-

tu PIAP· w ramach ZPORR wsparto 197 mikroprzedsiębiorstw· W ramach Priorytetu II wspartych zostało 15311 osób,

spośród których 11,35 % znalazło zatrudnienie w ciągu 6 miesięcy od zakończenia udziału w projektach

· Z projektów stypendialnych skorzystało 5270 uczniów i studentów

Wg stanu z dnia 30.06.2008

wszystkich priorytetach i działaniach wpłynęło 1841 wniosków na kwotę ok. 2,3 mld co znacznie przewyższało dostępną alo-kację. Oczywiście nie wszystkie projekty zyskały aprobatę i tym samym dofinansowanie. Ostatecznie zawarte zostały 653 umo-wy o dofinansowanie na łączną kwotę 721 168 465,41 PLN co stanowi ok. 106% dostępnej alokacji.

6


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Województwo warmińsko-mazurskie może poszczycić się szere-giem dobrych i ciekawych projektów zrealizowanych w ramach ZPORR które znacząco wpłynęły na szeroko rozumiany rozwój i wizerunek województwa zarówno w kraju jak i Unii Europej-skiej.Jednym z takich projektów jest „Rozbudowa systemu

transportu publiczne-go- trakcja tramwajo-wa w Elblągu” w ramach Działania 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowego. Całkowita wartość projektu wyniosła 52 835 217,56

PLN, dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regio-nalnego 39 286 419,43 PLN. Beneficjent Gmina Elbląg.

Miasto które zamieszkuje ok. 128 tys mieszkańców, jest cenio-nym ośrodkiem akademickim i kulturalnym, ma niewątpliwe istotny wpływ na tempo rozwoju całego województwa war-mińsko – mazurskiego.W ramach projektu przeprowadzono przebudowę trakcji tram-wajowej w połączeniu z budową pętli tramwajowej i zakupem taboru. Realizacja inwestycji w wymierny sposób podniosła wa-lory inwestycyjne Elbląga.Kolejnym projektem wartym odnotowania jest projekt „Kom-pleksowa rozbudowa gospodarki wodnej i ściekowej w gminie Ryn”. Całkowita wartość projektu wyniosła 4 352 915,64 PLN, wartość dofinansowania z EFRR 3 081 947,55 PLN, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska. Beneficjentem była Gmina Ryn. W wyniku inwestycji dokonano modernizacji zarówno oczyszczalni ścieków jak również stacji uzdatniania wody w Rynie. Przepustowość oczyszczalni ścieków wzrosła do 1300 m3 na dobę, podobnie jak przepustowość stacji uzdatnia-nia wody.Dzięki podjętym działaniom możliwe stało się podłączenie do oczyszczalni ścieków wszystkich miejscowości z gminy Ryn oraz zaopatrzenie w wodę wszystkich mieszkańców Rynu i okolic.

Do ciekawych projektów z całą pewnością zalicza się projekt „Zakup wyposa-żenia i elektronicznego systemu udostępniania zbiorów nowej biblio-teki UWM w Olsztynie”. Działanie 1.3 Regionalna

infrastruktura społeczna. Całkowita wartość projektu wynosiła 12 804 644,77 PLN, dofinansowanie z EFRR 7 216 298,95 PLN. Beneficjentem działania był Uniwersytet Warmińsko- Mazurski w Olsztynie. Projekt był niezwykle istotny z punktu widzenia

wciąż młodego- bo powstałego w 1999 roku- uniwersytetu. Realizacja projektu stanowiła jeden z kluczowych elementów dalszego rozwoju placówki mającej aspirację i chęci aby stale podnosić zarówno poziom kształcenia jak również wachlarz ofe-rowanych kierunków studiów. W ramach podjętych działań zakupiono wyposażenie i elek-troniczny system udostępniania zbiorów biblioteki, wykonano niezbędną dla funkcjonowania systemu sieć instalacji niskoprą-dowych, a także nabyto niezbędne wyposażenie(regały kom-paktowe, regały biblioteczne, szafy katalogowe itp.) Również projekt „Przebudowa, modernizacja i wyposa-

żenie Wojewódzkie-go Szpitala dla Dzieci w Ameryce” jest wart uwagi. Całkowita wartość projektu wyniosła 3 162 105,64 PLN, wkład EFRR 2 115 631,38. Działanie 1.3

ZPORR. Beneficjent Wojewódzki Szpital Rehabilitacyjny dla Dzieci w Ameryce. Szpital od 1975 zajmuje się leczeniem i rehabilitacją dzie-ci i młodzieży ze schorzeniami: ortopedycznymi, chirur-gicznymi, neurologicznymi, neurochirurgicznymi, aler-gicznymi, układu oddechowego oraz reumatologicznymi. Jest niezwykle istotny z punktu widzenia opieki zdrowotnej w województwie. W ramach projektu dostosowano budynek główny i infrastruk-turę szpitala do leczenia pacjentów w formie specjalistycznego działu opieki „jednego dnia”. Wybudowano podjazd dla karetek i niepełnosprawnych, oraz ciągi komunikacyjne dla osób niepeł-nosprawnych do terenów rehabilitacyjnych. Zakupiono nowo-czesny sprzęt medyczny i terapeutyczny oraz komputerowy.W ramach tego samego działania 1.3 zrealizowano projekt

„Budowa stadionu lek-koatletycznego wraz z boiskami oraz infra-strukturą przy OSW w Olsztynie”. Całkowita wartość projektu wyniosła 8 451 309,57 PLN, dofinan-

sowanie z EFRR 3 063 947, 73 PLN. Beneficjantem jest Olsztyń-ska Szkoła Wyższa im. J.Rusieckiego.W ramach przedsięwzięcia powstało boisko do piłki nożnej ze sztuczną nawierzchnią, czterotorowa bieżnia poliuretanowa o dł. 250 m, rzutnia, skocznia, dwa korty do tenisa ziemnego, parking na 30 samochodów oraz baza socjalna obejmująca szatnię, pokój dla instruktorów, bufet oraz magazyn na sprzęt sportowy. Nowopowstała baza sportowa z pewnością przysłuży się zarów-no słuchaczom szkoły jak również mieszkańcom regionu. W ramach działania 1.4 Rozwój turystyki i kultury Gmina Olsz-tyn zrealizowała projekt „Przebudowa i adaptacja fosy

Fot. Adam Krasiński





[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

7


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]zamkowej- amfiteatr dla celów działalności widowi-skowej w Olsztynie”. Całkowita wartość projektu wynosiła 11 114 019,29 PLN, dofinansowanie z EFRR 5 288 892,05 PLN

Amfiteatr znajduje się na terenie średniowiecznego zamku w Olsztynie i jest jednym z głównych centrów kulturalnych miasta. To tu odbywa się szereg imprez artystycznych, które sta-nowią niebywałą atrakcję

zarówno dla mieszkańców, jak również turystów którzy tłum-nie odwiedzają stolicę Warmii i Mazur. Jednakże z biegiem lat obiekt zatracał dawną świetność, konieczny stał się gruntowny remont. Powstała profesjonalna scena oraz widownia na 1300 osób, podziemny budynek mieszczący garderoby, sanitariaty i natryski dla artystów, toalety dla publiczności. Kolejnym z ciekawych projektów jest „Budowa miastecz-ka turystyczno-rozrywkowego Mrongoville- II etap”

Przedsięwzięcie zostało zre-alizowane w ramach Dzia-łania 1.4 Rozwój turystyki i kultury. Całkowita wartość projektu wyniosła 7 781 359, 28 PLN, natomiast dofinansowanie z Europej-

skiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wyniosło 4 500 000,00 PLN. Beneficjentem projektu jest Gmina Miasto Mrągowo.Zapewne większości z nas Mrągowo kojarzy się z odbywają-cym się rok rocznie Festiwalem muzycznym „Piknik Country”. Projekt Mrongoville doskonale wpisuje się w „klimat” dzikiego zachodu jaki towarzyszy Piknikowi. W sposób znaczny wzbogaca ofertę turystyczną Mrągowa. W wyniku realizacji projektu powstało 7 głównych budynków usługowych: Dworzec Mrongoville, saloon, Mexico Bar, ratusz, więzienie z posterunkiem szeryfa, budynek handlowy a także osiedle domków traperskich. Kolejnym z przykładów dobrego wykorzystania fundusz unij-nych jest projekt „Budowa infrastruktury ośrodka sportów zi-

mowych „Góra Czterech Wiatrów”- etap III”. Dzia-łanie 3.1 Obszary wiejskie. Wartość projektu wyniosła 2 859 796,22 PLN, dofi-nansowanie z EFRR 1 973 609,67 PLN. Beneficjentem była Gmina Mrągowo.

Przedsięwzięcie stanowiło element kompleksowej inwestycji która w znaczący sposób podniosła atrakcyjność gminy. Działa-nie obejmowało m.in. budowę toru saneczkowego, wyciągu dla dzieci, snow-parku oraz budynku obsługującego zbocze narciar-skie. Powstał również szlak turystyczny – trasa piesza, a także

trasa pieszo-rowerowa i trasa rowerów górskich.Nie od dziś wiadomo, że jedną z podstaw rozwoju gospodarki wolnorynkowej są mikroprzedsiębiorstwa. W ramach ZPORR, dla tego rodzaju podmiotów funkcjonowało Działanie 3.4 Mi-kroprzedsiębiorstwa. Wielu przedsiębiorców z rejonu Warmii i Mazur stało się beneficjentami wspomnianego działania. Wśród szeregu interesujących projektów można wymienić m.in. projekt „Nowoczesna baza sprzętu żeglarskiego” złożony przez Rumszewicz Sailing Tomasz Rumszewicz, Michał Rumszewicz, Spółka Jawna. Całkowita wartość projektu wynosiła 226 720,00 PLN, dofinansowanie z EFRR 122 080,PLN.Województwo warmińsko-mazurskie, nie bez przyczyny uwa-żane jest za doskonałe miejsce do uprawiania wielu sportów, szczególnie tych wodnych. Walory przyrodnicze rok rocznie ścią-gają rzesze żeglarzy z całej Polski i nie tylko. Firma Rumszewicz Sailing wystąpiła z bardzo ciekawym pomysłem organizacji profesjonalnych szkoleń żeglarskich, co związane jest oczywi-ście z zakupem odpowiedniego sprzętu i podjęcia współpracy z instruktorami o możliwie najwyższych kwalifikacjach. W ramach projektu zakupiono 6 żaglówek, trzy jachty kabino-we, dwa katamarany oraz motorówkę asekuracyjną. Dzięki in-westycji firma jest w wstanie przeszkolić ok. 400 osób w ciągu roku.Działanie 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa to także inwestycje w nowe technologie. W ramach działania Przedsiębiorstwo Budownictwa Drogowego Spółka z.o.o. zrealizowała projekt „Zakup sprzętu do remon-tów nawierzchni bitumicznych w technologii grysami i emulsją.” Wartość całkowita projektu wynosiła 80 483,75 PLN, dofinansowanie z EFRR 56 338,62 PLN.Firma poszerzyła swoje usługi o remonty nawierzchni bitumicz-nych w technologii grysami i emulsją. Wiązało się to z zakupem skraplarki, walca wibracyjnego, lawety 2 – osiowej, frezarki, młota do rozkuwania oraz szczotki mechanicznej do czyszczenia nawierzchni.Zaprezentowane projekty stanowią wyłącznie skromny wycinek inwestycji zrealizowanych w ramach ZPORR w województwie warmińsko mazurskim.Należy również zwrócić uwagę na fakt, że ZPORR poza oczywi-stymi korzyściami w postaci zrealizowanych działań, stanowił doskonały „poligon doświadczalny” w odniesieniu do sposobu postępowania z otrzymanymi funduszami strukturalnymi. Zdo-byte doświadczenie okazało się bezcenne w nowej perspektywie finansowej przewidzianej na lata 2007-2013. Skorzystali na tym zarówno sami beneficjenci zrealizowanych inwestycji ale także personel administracyjny pracujący przy obsłudze poszczegól-nych działań. Doświadczenia związane z obsługą ZPORR miały niewątpliwy wpływ na przygotowania do obsługi Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Mazury na lata 2007-2013.Po raz pierwszy w historii samorząd województwa warmińsko-mazurskiego jest w pełni odpowiedzialny za przygotowanie i wdrożenie programu regionalnego finansowanego ze środków strukturalnych.




8


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]11 października 2007 roku w Brukseli Komisja Europejska oficjal-nie zatwierdziła RPO WiM na lata 2007-2013. Wartość środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego przeznaczona na Program wynosi 6,48% całkowitej alokacji tego funduszu w ramach 16 RPO tj. 1 036 542 041 EUR.Program Regionalny stanowi kolejny etap realizacji Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Województwa Warmiń-sko-Mazurskiego do roku 2020. Głównym celem strategii jest Spójność ekonomiczna, społeczna i przestrzenna Warmii i Ma-zur z regionami Europy. Spójność z celem strategii znajduje oczywiste odzwierciedlenie w celu głównym RPO, którym jest Wzrost konkurencyjności gospodarki oraz liczby i jakości powią-zań sieciowych.

W zamierzeniu cel ten ma być osiągnięty poprzez re-alizację 3 celów szczegółowych:

Cel 1 Wzrost konkurencyjności firm, produktów i usługW ramach tego celu nacisk został położony na wzmocnienie firm już istniejących i pomoc dla firm nowotworzonych, wzrost potencjału instytucji otoczenia biznesu, sfery B+R a także ak-tywny marketing regionu, produktu i marki.Cel 2 Wyższa konkurencyjność województwa jako miejsca pra-cy i życiaWojewództwa warmińsko-mazurskie ma stać się w założeniu miejscem gdzie warto zarówno odpoczywać ale i mieszkać. Związane jest to z poprawą i dostępem do odpowiedniej jakości usług edukacyjnych, zdrowotnych i kulturalnych.Cel 3 Poprawa połączeń sieciowych województwa warmińsko-mazurskiegoW ramach tego celu nacisk położony został na poprawę dostęp-ności komunikacyjnej regionu w wymiarze międzyregionalnym i wewnątrzregioanlonym, a także w odniesieniu do sieci telein-formatycznych i lokalnej infrastruktury przesyłu energii.W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Warmia i Ma-zury na lata 2007-2013 fundusze będą rozdysponowywane w podziale na 8 tzw. osi priorytetowych i 16 poddziałań:

Przedsiębiorczość1. Turystyka2. Infrastruktura społeczna3. Rozwój, restrukturyzacja i rewitalizacja miast4. Infrastruktura transportowa regionalna i lokalna5. Środowisko przyrodnicze6. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego7. Pomoc techniczna8.

W ramach RPO WiM przewidziano również do realizacji 16 tzw. Projektów kluczowych niezwykle istotnych z punktu widzenia rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego. Całkowita wartość wspomnianych projektów wynosi 503,46 mln euro, natomiast dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wynosi 366,91 mln euro.

Należy również zwrócić uwagę na bardzo szeroki wachlarz be-neficjentów uprawnionych do korzystania z Programu Regio-nalnego. Wymienić tu można m.in.:

· Jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowa-rzyszenia

· Jednostki organizacyjne jst· Administracja rządowa· Szkoły wyższe· Osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi

szkoły placówki oświatowe· Przedsiębiorcy· Instytucje otoczenia biznesu· Jednostki naukowe· Organizacje pozarządowe· Jednostki sektora finansów publicznych posiadające oso-

bowość prawną· Spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe· PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne· Zakłady opieki zdrowotnej działające w publicznym syste-

mie ochrony zdrowia· Kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościo-

łów i innych związków wyznaniowych.Realizacja Regionalnego Programu Warmia i Mazury przyniesie bardzo wymierne korzyści zarówno samym mieszkańcom regio-nu jak również turystom a także przedsiębiorcom pragnącym ulokować tu swoje inwestycje.Dzięki funduszom strukturalnym niemal na każdym kroku można dostrzec pozytywne zmiany powodowane wsparciem Unii Europejskiej. Dzięki coraz sprawniejszej absorpcji środków finansowych województwo warmińsko-mazurskie systema-tycznie nadrabia wszelkie zaległości rozwojowe i w przyszłości ma aspiracje być regionem”...w którym warto żyć..., niezależnie od wieku, niezależnie od wykształcenia, niezależnie od stanu posiadania, niezależnie od pochodzenia, niezależnie od miejsca zamieszkania i płci...”

Szacunkowy podział środków EFRR


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

9


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego w województwie wielkopolskim w latach 2004-2006

Za kilka miesięcy Zintegrowany Program Operacyj-ny Rozwoju Regionalnego znany lepiej pod skrótem ZPORR przejdzie do historii. Pewne jest jednak, że na długie lata widoczne pozostaną jego pozytywne efekty. Jak Wielkopolska wykorzystała unijne fundu-sze w latach 2004-2006? Czy przyznane nam 196 mln euro zostało dobrze rozdysponowane i wydane? Najle-piej przekonać się o tym na przykładach konkretnych przedsięwzięć.

W wielu zakątkach Wielkopolski i w kilkunastu dziedzinach ży-cia widoczne są pozytywne efekty wykorzystywania funduszy unijnych. Symboliczna tablica informacyjna czy też naklejka z logo ZPORR, informująca o zrealizowaniu konkretnego projek-tu przy wsparciu funduszy strukturalnych, nikogo już specjalnie nie dziwi. Projekty zrealizowane w ramach ZPORR poprawiają jakość życia i zwiększają atrakcyjność Wielkopolski dla jej miesz-kańców, inwestorów i turystów.

Za unijne dotacje polepszono warunki i skuteczność leczenia w publicznych zakładach opieki zdrowotnej – przebudowano całe oddziały szpitalne, zakupiono nowoczesny sprzęt diagno-styczny i karetki reanimacyjne. W wielu gminach przy wsparciu pieniędzy unijnych wybudowano nowe szkoły i sale gimna-styczne. Poprawiono infrastrukturę drogową – zbudowano lub wyremontowano dziesiątki kilometrów dróg, powstały nowe mosty i wiadukty. Z kolei nowoczesne oczyszczalnie, kilometry sieci kanalizacyjnych i wodociągowych w znacznym stopniu po-lepszyły standard życia mieszkańców, a także warunki inwesty-cyjne i stan środowiska naturalnego. Przyglądając się tym pro-jektom można dostrzec, jak wiele zmieniło się w Wielkopolsce dzięki funduszom strukturalnym.

Największe projekty Do największych projektów w Wielkopolsce, zrealizowanych przy współudziale ZPORR, należą:

· Budowa obwodnic miasta Śrem i wsi Zbrudzewo, I etap (wartość dofinansowania z EFRR: 47 mln zł) – realizowa-ny przez Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Po-znaniu

· Budowa trasy tramwajowej od ul. Jana Pawła II do ul. Podgórnej w Poznaniu (wartość dofinansowania z EFRR: 27,7 mln zł) – realizowany przez Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu

· Poprawa standardów i dostępności specjalistycznego leczenia nowotworów (radioterapii) w Wielkopolsce (wartość dofinansowania z EFRR: 25,76 mln zł) – reali-zowany przez Wielkopolskie Centrum Onkologii

Drogi, wodociągi, szpitale

Ważne szlaki komunikacyjne przebiegające przez Wielkopolskę wymagają ciągłych inwestycji. Od 2004 r. istotnym źródłem finansowania tych przedsięwzięć są unijne fundusze. Wielko-polska obok Śląska należy do regionów, które najaktywniej wykorzystały środki w ramach ZPORR na budowę i przebudowę dróg. Największe środki przeznaczono na trasy, które powiązały Wielkopolskę z krajowym i międzynarodowym układem trans-portowym. Działanie 1.1 „Modernizacja i rozbudowa regional-nego układu transportowego” opierało się na dostosowaniu jakości i funkcjonalności dróg wojewódzkich i wybranych dróg lokalnych do potrzeb wynikających ze strategii regionu. Projek-ty realizowane były przez jednostki samorządu terytorialnego, w tym 27 inwestycji przez samorząd wojewódzki. Jedna z naj-ważniejszych dla kierowców inwestycji - budowa obwodnicy Kórnika kosztowała 18 mln zł.

Celem działania 3.1 „Obszary wiejskie” była natomiast budowa dróg powiatowych i gminnych oraz dróg w granicach miej-scowości do 20 tys. mieszkańców. To działanie wspierało rów-nież budowę i modernizację mostów i wiaduktów. Natomiast działanie 3.2 „Obszary podlegające restrukturyzacji” zakładało realizację inwestycji (remonty dróg i ulic) na rewitalizowanych obszarach miejskich, poprzemysłowych i powojskowych.

W Polsce nadal jest wiele do zrobienia w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego. Zanieczyszczenia wody i gleby, skażenie powietrza, niszczenie walorów estetycznych i krajo-brazowych, zajmowanie pól uprawnych i lasów pod składowa-nie odpadów - to tylko niektóre problemy z jakimi od lat walczą wielkopolskie gminy. Pieniądze przeznaczane na ochronę śro-dowiska nigdy nie będą wystarczające. Trzeba jednak pamiętać, jak ogromną pracę już wykonano. Dzięki realizowanym w wo-jewództwie wielkopolskim projektom w ramach działania 1.2 Infrastruktura ochrony środowiska - ograniczono ilość emito-wanych zanieczyszczeń przedostających się do wód i gleb (by nie wymieniać odrębnych projektów, wystarczy wspomnieć, że zbudowano kilkanaście oczyszczalni ścieków i prawie 500 kilo-metrów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych).

· Budowa Sali Koncertowej, III etap, rozbudowa Aka-demii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu (wartość dofinansowania z EFRR: 19,18 mln zł) – re-alizowany przez Akademię Muzyczną im. I.J. Paderew-skiego w Poznaniu

· Budowa Zintegrowanego Dworca Autobusowego na os. Jana III Sobieskiego w Poznaniu (wartość dofinan-sowania z EFRR: 7,2 mln zł) – realizowany przez Miasto Poznań

WOJ. WIELKOPOLSKIE

10


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]ZPORR był również przełomem w finansowaniu polskiej służby zdrowia, gdyż po raz pierwszy wprowadził na nasz rynek bez-zwrotne dotacje. Choć środki dostępne w ramach Programu były niewielkie, udało się w dużej części zrealizować inwestycje, któ-rych realizację odkładano z powodu braku pieniędzy. Najwięk-szym takim projektem realizowanym w Wielkopolsce jest rozbu-dowa szpitala onkologicznego w Poznaniu, którego celem jest poprawa skuteczności leczenia nowotworów w Wielkopolsce (wartość projektu to 34 mln zł). Drugą pod względem wielkości inwestycją była rozbudowa szpitala w Jarocinie (wartość pro-jektu - 11,8 mln zł). Cały obiekt został dostosowany do potrzeb osób niepełnosprawnych, zainstalowano windę, zbudowano podjazdy i parking. Dzięki temu szpital jest w stanie zapewnić sprawną i skuteczną opiekę pacjentom z regionu.

Firmy, edukacja i stypendia

Na działaniu 3.4 Mikroprzedsiębiorstwa najbardziej skorzystali przedsiębiorcy z Poznania i powiatu poznańskiego, którzy pod-pisali 55 umów o dofinansowanie. Z kolei na terenie powiatów: międzychodzkiego, kolskiego i obornickiego żadna firma nie otrzymała dotacji. Dlaczego? Przyczyn zapewne jest kilka. Z jed-nej z nich wynika postulat, by przedsiębiorcy z tych powiatów mogli liczyć na większe wsparcie swoich władz samorządowych. Tylko aktywnie działający samorząd we współpracy z firmami może skutecznie pobudzić do rozwoju lokalną gospodarkę.

Wielkopolska jest regionem znanym z wysokiego poziomu na-uczania w szkolnictwie wyższym. Realizowane w ramach ZPORR projekty obejmowały m.in. modernizację i rozbudowę uczelni, a środki otrzymały największe placówki w Poznaniu oraz Wyż-sza Szkoła Zawodowa w Pile. Dzięki funduszom unijnym udało nam się poprawić warunki pracy naukowej i dydaktycznej na uczelniach oraz zwiększyć liczbę miejsc pracy. Wsparciem ob-jęto ponadto infrastrukturę edukacyjną na obszarach wiejskich. Dzięki realizowanym projektom zrównano szanse w dostępie do edukacji młodzieży z małych miejscowości z warunkami nauczania w dużych miastach. Budowa sal widowiskowych i gimnastycznych, modernizacja szkół wiejskich przyczyniły się do ożywienia gmin. Te projekty mają znaczenie głównie ze spo-łecznego punktu widzenia. Pieniądze ze ZPORR pozwoliły też zwiększyć dostęp do kształcenia na poziomie ponadgimnazjal-nym uczniom pochodzącym z obszarów wiejskich oraz studen-tom z obszarów zagrożonych marginalizacją. Łącznie z pomocy finansowej skorzystało ponad 53 tys. stypendystów.

Rok realizacjiUczniowie Studenci

Liczbastypendystów

Średnia miesięcznawysokość stypendium

Liczbastypendystów

Średnia miesięcznawysokość stypendium

2004/2005 13697 130 1416 2002005/2006 16308 117 2037 1772006/2007 17813 151 1848 197

Ogółem 47813 353 5301 191

Rewitalizacja i turystyka

Rewitalizacja zwiększa prestiż miasta i gminy. Atrakcyjny teren zaczyna przyciągać inwestorów i turystów. W Polsce zapomina się często o najważniejszym – proces rewitalizacji nie jest tożsa-my z wybudowaniem drogi czy odnowieniem dzielnicy. Rewi-talizacja ma pociągnąć za sobą wymierny efekt ekonomiczno-społeczny i jest skuteczna tylko na tych obszarach, które mają szansę aktywizacji gospodarczej. Wielkopolscy beneficjenci zgłosili ponad 40 projektów z zakresu rewitalizacji. W pierwszym podejściu udało się zrealizować dwa projekty - oba w Wapnie. Władze tej gminy konsekwentnie dążą do rewitalizacji zdegra-dowanego terenu miejscowości, a działania obejmują nie tylko okres programowania objęty ZPORR, ale sięgają do 2013 r. Ze względu na niskie dochody gminy, realizacja przedsięwzięć jest możliwa tylko przy wsparciu finansowym z funduszy UE. Warto zaznaczyć, że Wapno było jedyną w kraju gminą wiejską, której wnioski w dotyczące projektów rewitalizacyjnych zostały za-kwalifikowane do finansowania w ramach ZPORR. To pozwala mieć nadzieję, że zaniedbane tereny przyciągną zarówno biznes jak i turystów. Ten sam efekt pomogą osiągnąć z pewnością liczne projekty podjęte w regionie szczycącym się mianem kolebki polskiej państwowości, a wykonane w ramach działania 1.4 Rozwój turystyki i kultury. Warto podkreślić, że Wielkopolska przyciąga coraz więcej turystów, ludzi biznesu, nauki i kultury. W regionie znajduje się wiele cennych zabytków, w tym obiekty architek-tury drewnianej. Jednak ich stan pozostawia wiele do życzenia. Zrealizowane projekty w działaniu 1.4 Rozwój turystyki i kultury nie tylko zwiększają ruch turystyczny, ale przyczyniają się też do wzrostu liczby miejsc pracy i rozwoju przedsiębiorczości.

Innowacje i podnoszenie kwalifikacji

Udana współpraca między biznesem a środowiskiem nauko-wym w wysokim stopniu decyduje o konkurencyjności gospo-darki. Przedsiębiorstwa, które chcą sprostać wymaganiom ryn-ku, muszą wprowadzać w swojej działalności innowacje w po-staci nowych produktów, technologii i metod organizacji pracy. Dzięki działaniu 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy wielkopolscy beneficjenci mogli pozyskać środki na róż-ne kategorie projektów innowacyjnych. Dla przykładu Agencja Rozwoju Północnej Wielkopolski w Pile wdrażała projekty „Sys-tem innowacji i informacji gospodarczej województwa wielko-polskiego” oraz „Staże we wiodących firmach Północnej Wiel-

kopolski szansą na podniesienie inno-wacyjności regionu”, a zadanie „Centrum Informacji i Promocji Północnej Wielkopol-ski”, prowadzone było przez Pilską Izbę Go-spodarczą.

Pomoc materialna współfinansowana ze środków EFS oraz budżetu państwa w województwie wielkopolskim

Wg stanu z dnia 30.06.2008


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

11


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Ponadto dzięki ZPORR zrealizowano łącznie 79 projektów z EFS, prowadzonych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Poznaniu. Uda-ło się podnieść kwalifikacje zawodowe blisko 9 tys. osób pracu-jących, przeszkolono 2 tys. rolników, a także prawie 2000 osób zagrożonych procesami restrukturyzacyjnymi. Wśród projektów dominowały szkolenia i kursy, m.in. językowe, informatyczne, masażu, wizażu itp.

Dziesięć do jednego

Nie sposób jednak podejmować dyskusji na temat wpływu ZPORR na rozwój regionu, bez opierania się na konkretnych licz-bach – określających wartości projektów, wysokości unijnych dotacji, kilometry zmodernizowanych i zbudowanych dróg, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych, ilości obiektów sportowych i kultury (wybrane inwestycje prezentujemy na mapce oraz w odrębnym zestawieniu).Wielkopolsce w ramach ZPORR 2004-2006 przyznano 196 mln euro. Zainteresowanie funduszami wśród beneficjentów (zwłaszcza jednostek samorządu terytorialnego i firm) było ogromne, a pieniędzy nie wystarczyło, by zrealizować wszystkie projekty. Liczba wniosków złożonych w województwie wielko-

W Wielkopolsce, w ramach trzech priorytetów ZPORR, podpi-sano dotąd 578 umów (bez działania 3.4). Do beneficjentów trafiło już 629,6 mln zł, a umowy podpisano na 791 mln zł. Do 31 marca br. do Wydziału Zarządzania Funduszami Europejskimi Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego w Poznaniu (Instytucja

polskim niemal dziesięciokrotnie przekroczyła alokacje finan-sowe. 1,95 mld euro – to suma, na jaką projektodawcy złożyli wnioski w regionie. Największym zainteresowaniem cieszyły się przedsięwzięcia z zakresu infrastruktury drogowej (38 procent projektów), komunalnej i społecznej, ale pod względem liczby złożonych wniosków wyróżnia się działanie 3.4 Mikroprzedsię-biorstwa oraz działania priorytetu II (rynek pracy, szkolenia) współfinansowanego z EFS.

Wielkopolski ZPORR w liczbach

W latach 2004-2006 Oddział Zarządzania Projektami Departa-mentu Rozwoju Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Woje-wództwa Wielkopolskiego przeprowadził 5 naborów wniosków do ZPORR (Priorytet I - bez działania 1.6 oraz Priorytet III - bez działania 3.4). Dwa konkursy zostały ogłoszone w 2004 r., jeden w 2005 r., a ostatnie dwa w 2006 r. Wojewódzki Urząd Pracy wdrażał 3 działania z II Priorytetu (2.1, 2.3 oraz 2.4), ogłasza-jąc łącznie 9 konkursów. Departament Edukacji i Nauki UMWW ogłosił 3 konkursy na działanie 2.2. Natomiast na działanie 3.4 MIkroprzedsiębiorstwa – prowadząca nabory Agencja Rozwoju Regionalnego w Koninie – ogłosiła łącznie 4 konkursy.

Pośrednicząca) wpłynęło 987 wniosków o płatność w ramach ZPORR, z czego 796 wniosków zostało przesłanych do instytu-cji wyższego poziomu. Do końca marca br. wysłano łącznie 60 zbiorczych wniosków o refundację do Instytucji Zarządzającej.

12


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Dzięki środkom z Priorytetu I Rozbudowa i moder-nizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu kon-kurencyjności regionów - zrealizowano do tej pory (stan na koniec 2007r.):· 120,14 km dróg (w tym długość nowych dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych 17,91km oraz długość zmodernizowanych dróg wojewódz-kich, powiatowych i gminnych 102,23 km)· 153,86 km sieci kanalizacyjnych· 5 oczyszczalni ścieków· 20 wspartych obiektów dydaktycznych i badaw-czych· 8 wspartych obiektów opieki zdrowotnej· 59 nowych lub zmodernizowanych obiektów in-frastruktury kulturalnej, rekreacyjnej, sportowej lub służącej aktywnym formom wypoczynku

Dzięki środkom z Priorytetu III Rozwój lokalny - zrealizowano do tej pory (stan na koniec 2007r.):· 89,27 km dróg· 47,83 km sieci wodociągowej· 214,13 km sieci kanalizacyjnych· 5 oczyszczalni ścieków· 10 wspartych obiektów dydaktycznych i sporto-wych· 5 wspartych obiektów opieki zdrowotnej

ZPORR - wstęp do WRPO

Już poprzedni okres finansowy UE pokazał, że Wielkopolanie po-trafią dobrze korzystać z unijnych funduszy. W ramach funduszy przedakcesyjnych znani byliśmy z dobrych projektów, zwłaszcza realizowanych przez samorządy i przedsiębiorców. Fundusz PHARE w niewielkim stopniu dotyczył jednak Wielkopolski, i dlatego też ZPORR stał się pierwszym ważnym egzaminem i próbą korzystania z unijnych funduszy. ZPORR był sprawdzia-nem zdolności organizacyjnych urzędników, ich fachowości, umiejętności współpracy i społecznego dialogu. Do tej trudnej lekcji Wielkopolska przygotywała się dwa lata, kształcąc kadry i opracowując procedury, a urzędnicy niejednokrotnie korzystali z doświadczenia partnerskich regionów Unii Europejskiej.

I choć nieraz przy rozdziale pieniędzy ze ZPORR iskrzyło (naj-bardziej bodaj spektakularny był początkowy spór wokół po-znańskiej trasy tramwajowej na Rataje; inwestycja otrzymała dofinansowanie dopiero w kolejnym naborze wniosków), to nie ulega wątpliwości, że urzędnicy i beneficjenci zdali ten trudny egzamin, natomiast ZPORR i efekty jego wdrażania wspomaga-ją zrównoważony rozwój całej Wielkopolski.

ZPORR nie tylko zmienił krajobraz Wielkopolski, ale również w znacznym stopniu mentalność mieszkańców naszego regionu. Dziś to nie wójt, czy burmistrz musi przekonywać mieszkańców, że opłaca się inwestować w projekty umożliwiające sięganie po unijne środki. Dziś to mieszkańcy nie wybaczą swym przedstawicie-lom rezygnacji z tych możliwości. ZPORR zintegrował i zmobilizował środowiska lokalne. To kapitał nie mniej ważny, niż materialne efekty realizacji programu.

Nowa perspektywa finansowaMarszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak często podkreśla, że bez doświadczeń związanych z realizacją ZPORR, nie udałoby się sprawnie zbudować Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013, a absorpcja blisko 2 miliardów euro, z których w sumie - z róż-nych programów - Wielkopolska ma szanse skorzystać w nowej perspektywnie finansowej, byłaby znacznie trudniejsza. Przy-pomnijmy, że Wielkopolska była wśród pierwszych regionów, które zakończyły negocjacje RPO z Komisją Europejską i jako trzecie województwo w kraju ogłosiła nabory wniosków.

„Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku” zakłada, że Wielkopolska ma być regionem zintegrowa-nym i konkurencyjnym, co wynika z zasady zrównoważonego rozwoju regionu. Nasze województwo pozostaje bowiem bardzo zróżnicowane. Obok szybko rozwijających się miast, (zwłaszcza Poznania i dawnych miast wojewódzkich), mamy bowiem gmi-ny o słabszej dynamice rozwoju - z gorzej rozwiniętą infrastruk-turą, utrudnionym dostępie do oświaty i rynku pracy. Szansą na wzrost konkurencyjności tych powiatów i gmin będzie szybkie włączenie ich w nowoczesny system drogowy i kolejowy. Ułatwi to mieszkańcom dojazdy do szkół i miejsc pracy. Z kolei dobra infrastruktura zwiększy atrakcyjność inwestycyjną i poprawi poziom życia mieszkańców.

Podstawowym celem Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013 jest właśnie wzmocnienie po-tencjału rozwojowego Wielkopolski na rzecz wzrostu konkuren-cyjności i zatrudnienia. Cel ten będzie osiągnięty dzięki realizacji kilku celów szczegółowych: poprawa warunków inwestowania; wzrost aktywności zawodowej mieszkańców, oraz wzrost udzia-łu wiedzy i innowacji w gospodarce regionu.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

13


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Regionalny Program OperacyjnyNowy okres programowania to wielkie nadzieje i oczekiwania potencjalnych beneficjentów. Samorządy lokalne, przedsiębior-cy, uczelnie, szpitale, organizacje pozarządowe i inni potencjalni beneficjenci czekają na unijne pieniądze. Województwo wielko-polskie otrzyma ponad 1 272 mln euro z Europejskiego Fundu-szu Rozwoju Regionalnego na realizację Wielkopolskiego Regio-nalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-20013. To prawie sześciokrotnie więcej niż wynosiła alokacja w ramach ZPORR na lata 2004-2006. Początkowo kwota alokacji była niższa (1 130 mln euro), lecz w marcu 2007 r. okazało się, że Wielkopolska otrzyma dodatkowe 142,5 mln euro z Priorytetu XVII Konkuren-cyjność regionów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Śro-dowisko w ramach tzw. mechanizmu kompensacyjnego (mię-dzy cztery województwa poszkodowane przy wcześniejszym podziale środków unijnych podzielono 570 mln euro).

Instytucją Zarządzającą WRPO jest Zarząd Województwa Wiel-kopolskiego, który realizuje zadania przy pomocy Departamen-tu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego (UMWW) oraz Departamentu Wdrażania Pro-gramu Regionalnego UMWW. Instytucją Pośredniczącą dla Prio-rytetu III Programu „Środowisko przyrodnicze” jest Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu.Działania realizowane w ramach WRPO finansowane będą przez Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego oraz przez środki krajowe – publiczne i prywatne. 1 273 mln euro podzielono na 7 priorytetów:

Priorytet I. Konkurencyjność przedsiębiorstw – 328,9 mln euroPriorytet II. Infrastruktura komunikacyjna – 493,4 mln euroPriorytet III. Środowisko przyrodnicze – 173,8 mln euro Priorytet IV. Rewitalizacja obszarów problemowych – 4,1 mln euroPriorytet V. Infrastruktura dla kapitału ludzkiego – 121,3 mln euroPriorytet VI. Turystyka i środowisko kulturowe – 61,5 mln euroPriorytet VII. Pomoc techniczna – 39,9 mln euro

Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny 2007-2013

Priorytety WRPO 2007-2013Projekt podziału

środkówEFRR w euro

Priorytet I Konkurencyjność przedsiębiorstw 328 887 000Priorytet II Infrastruktura komunikacyjna 493 361 547Priorytet III Środowisko przyrodnicze 173 821 000Priorytet IV Rewitalizacja obszarów problemowych 54 060 000Priorytet V Infrastruktura dla kapitału ludzkiego 121 284 097Priorytet VI Turystyka i środowisko kulturowe 61 470 000Priorytet VII Pomoc techniczna 39 909 000Ogółem 1 272 792 644

Podsumowanie pierwszych konkursówPierwsze trzy konkursy w ramach WRPO ogłoszono w lutym br. 10 marca rozpoczęto czwarty nabór – skierowany do mikro-przedsiębiorstw. W Urzędzie Marszałkowskim Województwa Wielkopolskiego w Poznaniu zakończono już ocenę formalną projektów. Obecnie trwa ocena merytoryczna, a dla niektórych naborów ogłoszono już listy rankingowe wniosków. To dobry czas na pierwsze podsumowania, tym bardziej, że w drugiej po-łowie czerwca br. Zarząd Województwa Wielkopolskiego ogłosił cztery kolejne konkursy.

Warto podkreślić, że zainteresowanie funduszami strukturalny-mi wśród samorządów jest większe niż w poprzednim okresie programowania. Urzędnicy z gmin oraz starostw powiatowych solidnie przygotowali się do pierwszych konkursów. Wnioski na projekty drogowe złożyła większość wielkopolskich gmin ze wszystkich powiatów. Na przykład w Działaniu 2.2, w sche-macie przeznaczonym dla miast poniżej 50 tys. mieszkańców i obszarów wiejskich, aplikowana łączna kwota dofinansowania złożonych projektów prawie czterokrotnie przekroczyła alokację finasową przeznaczoną na ten konkurs.

Przedsiębiorcy również złożyli wnioski na znacznie większą kwotę, niż alokacja dostępna w konkursie. Jednak firmy będą musiały poczekać na ostateczne wyniki naboru do Działania 1.1 Rozwój mikroprzedsiębiorstw. Urząd Marszałkowski w Poznaniu przedłużył bowiem czas trwania oceny formalnej projektów z związku z brakiem Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwo-ju Wsi określającego rodzaje działalności gospodarczej (według kodów PKD), na które można otrzymać wsparcie w ramach Pro-gramu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).

Piotr Ratajczak

14


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Zasady wdrażania ZPORR były określane na poziomie krajowym, a WRPO – na poziomie województwa. I jeżeli ktoś ma pretensje, że w ZPORR środki były źle lokowane, bo jakaś gmina dostała na drogę, na oczyszczalnię i na coś jeszcze, a inne nie dostały nic, to należy te uwagi kierować raz pod adresem rządu, który ustanowił kryteria, a dwa – pod adresem Regionalnego Komitetu Sterującego w woje-wództwie, który ocenił, że to akurat są najlepsze projekty, zasługu-jące na wsparcie. Dziś, przy WRPO, nie ma Regionalnego Komitetu Sterującego, a za wybór projektów odpowiada Zarząd Wojewódz-twa, posiłkując się punktacją wynikającą z ustanowionych przez nas kryteriów, które są bardzo szerokie, szczegółowe i mierzalne. Dzięki temu nie można już powiedzieć uznaniowo, że droga pomiędzy do-mem marszałka Wojtasiaka i domem marszałka Jankowiaka dosta-nie dofinansowanie, ponieważ jest najważniejsza w regionie, bo my dwaj nią jeździmy…

Jeśli chodzi o efekty wdrażania ZPORR, to Ministerstwo Rozwoju Regionalnego prowadzi badania dotyczące wpływu unijnej pomocy na roz-wój danego województwa. Tam uwzględniany jest całokształt: wzrost PKB, stan infrastruktury, rozwój nauki, warunki życia mieszkańców. To będzie wiarygodny wskaźnik, ale on jest możliwy do uchwycenia po około pięciu latach od wdrożenia programu pomocowego. Zatem ocena efektów działań z wykorzystaniem środków ZPORR na lata 2004-2006 będzie możliwa za jakieś dwa, trzy lata.

Należy jednak podkreślić, że zarówno w Poznaniu, jak i w innych miejscach regionu mamy wiele przykładów inwestycji, które polepszyły Wielkopolanom warunki życia. Do większości z nich – jak to bywa ze wszystkim, co dobre – szybko zdążyliśmy się przyzwyczaić. I pewnie do-piero wówczas, gdyby nagle one wszystkie zniknęły z naszego krajobrazu, powiedzielibyśmy: „O, jak nam było dobrze z tą unijną pomocą!”.

Leszek Wojtasiak – Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego

Fot. Archiwum UMWW

Za kilka miesięcy ZPORR przejdzie do historii, ale na długie lata widoczne pozostaną jego pozytywne efekty. Wdrożenie Progra-mu, czyli m.in. rozliczenie projektów i wypłaty dotacji wymaga dużego zaangażowania ze strony administracji. Po przezwycię-żeniu początkowych problemów wynikających ze zmieniających się wytycznych i braku doświadczenia, tempo wydatkowania funduszy systematycznie się zwiększało. Do końca pierwszego kwartału tego roku wypłacono prawie 391 mln zł beneficjen-tom realizującym projekty z I priorytetu, prawie 151 mln zł z II priorytetu i ponad 84 mln zł z III priorytetu. Łącznie na konta beneficjentów trafiło ponad 626 mln zł. Do wypłaty pozostało więc jeszcze ok. 100 mln zł.

Grzegorz Potrzebowski – Dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszał-kowskiego w Poznaniu

Fot. Piotr Ratajczak

Jednocześnie wystartowały pierwsze konkursy w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Nowy okres programowania to wielkie nadzieje i oczekiwania potencjalnych beneficjentów. Województwo Wielkopolskie otrzyma na realizację Programu 1 273 mln euro. Pieniądze podzielono na siedem priorytetów, w ramach których realizowane będą określone rodzaje działań.

Samorządy lokalne, przedsiębiorcy, uczelnie, szpitale, organizacje pozarządowe i inni potencjalni beneficjenci czekają na te pieniądze. Z pod-sumowania pierwszych naborów wniosków wynika, że pieniędzy nie wystarczy, by zrealizować wszystkie zgłoszone projekty. Jestem jednak przekonany, że główny cel WRPO – wzmocnienie potencjału rozwojowego Wielkopolski na rzecz wzrostu konkurencyjności i zatrudnienia – zostanie zrealizowany. A pieniądze, które Wielkopolska otrzyma w latach 2007-2013, zostaną dobrze wykorzystane.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

15


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Priorytet 2005 r. 2006 r. 2007 r. I kw. 2008 r. razemPriorytet I

(EFRR)36 759 162 135 592 522 185 150 643 33 395 290 380 897 618

Priorytet II(EFRR)

36 886 648 70 849 045 33 986 892 9 147 858 150 870 443

Priorytet II(EFS)

3 476 859 20 070 738 48 760 551 12 164 211 84 472 359

Tempo wydatkowania środków z EFR i EFS (w zł) w ramach ZPORR

Źródło: Wielkopolski Urząd Wojewódzki, stan na 31 marca 2008 r.

Wybrane projekty zrealizowane w województwie wielkopolskim przy wsparciu ze środków ZPORR w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego

autor infografiki: Zviad Glonti/ Archiwum Monitora Wielkopolskiego

16


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Projekty turystyczne:

Beneficjent: Związek Międzygminny „Puszcza Zielonka”Projekt: Szlak kościołów drewnianych wokół Puszczy ZielonkiZPORR, Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyCałkowita kwota projektu: 600 000 złKwota dofinansowania z EFRR: 301 800 zł

Archidiecezja GnieźnieńskaKonserwacja i renowacja zabytków Katedry pw. Wniebowzięcia NMP i św. Wojciecha w GnieźnieZPORR, Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyCałkowita kwota projektu: 5 441 157 złKwota dofinansowania z EFRR: 4 078 228 zł

Organizacja Turystyczna Leszno-RegionOpracowanie programów rozwoju i promocji turystyki z określeniem 10 regionalnych produktów turystycznychna obszarze działania Organizacji Turystycznej Leszno-RegionZPORR, Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyCałkowita kwota projektu: 518 079 złKwota dofinansowania z EFRR: 370 259 zł

Teatr Wielki im. Stanisława Moniuszki w PoznaniuModernizacja zabytkowego gmachu Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w PoznaniuZPORR, Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyCałkowita kwota projektu: 5 711 283 złKwota dofinansowania z EFRR: 3 436 534 zł

Muzeum Okręgowe Ziemi KaliskiejGród Kaliski – odbudowa i promocja spuścizny dziedzictwa kulturowego Europy ZPORR, Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyCałkowita kwota projektu: 5 644 699 złKwota dofinansowania z EFRR: 4 224 832 zł

Projekty poprawiające komunikację:

Miasto PoznańBudowa trasy tramwajowej od ul. Jana Pawła II do ul. Podgórnej w PoznaniuZPORR, Działanie 1.6 Rozwój transportu publicznego w aglomeracjachCałkowi ta kwota projektu: 55 316 699 złKwota dofinansowania z EFRR: 27 658 349 zł

Wielkopolski Zarząd Dróg WojewódzkichRemont mostu drogowego przez zalew rzeki Warty w Międzychodzie w ciągu drogi wojewódzkiej nr 160ZPORR, Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowegoCałkowita kwota projektu: 5 232 415 złKwota dofinansowania z EFRR: 3 116 537 zł

Wielkopolski Zarząd Dróg WojewódzkichBudowa obejścia drogowego miasta Grodzisk Wielkopolski w ciągu drogi wojewódzkiej nr 308ZPORR, Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowegoCałkowita kwota projektu: 10 950 147 złKwota do finansowania z EFRR: 7 458 689 zł

Wielkopolski Zarząd Dróg WojewódzkichObwodnica miasta Kórnika w ciągu drogi wojewódzkiej nr 434 Kostrzyn – Śrem – RawiczZPORR, Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowegoCałkowita kwota projektu: 18 724 675 złKwota dofinansowania z EFRR: 12 542 258 zł

Wielkopolski Zarząd Dróg WojewódzkichBudowa obwodnicy miasta Śrem i wsi Zbrudzewo, etap IZPORR, Działanie 1.1 Modernizacja i rozbudowa regionalnego układu transportowegoCałkowita kwota projektu: 74 241 102 złKwota dofinansowania z EFRR: 47 001 504 złProjekty edukacyjne:

Projekty edukacyjne

Akademia Muzyczna w PoznaniuBudowa sali koncertowej, etap III, rozbudowa Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w PoznaniuZPORR, Działanie 1.3.1 Regionalna infrastruktura edukacyjnaCałkowita kwota projektu: 26 827 654 złKwota dofinansowania z EFRR: 19 184 037 zł

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w PileAdaptacja powojskowego budynku PWSZ w Pile na potrzeby Biblioteki GłównejZPORR, Działanie 1.3.1 Regionalna infrastruktura edukacyjnaCałkowita kwota projektu: 3 717 659 złKwota do finansowania z EFRR: 2 713 244 zł

Gmina GolinaPrzebudowa budynku szkoły podstawowej w GolinieZPORR, Działanie 3.5.1 Lokalna infrastruktura edukacyjna i sportowaCałkowita kwota projektu: 2 754 118 złKwota do finansowania z EFRR: 2 065 588 zł

Powiat KępińskiBudowa sali gimnastycznej przy Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 w KępnieZPORR, Działanie 3.5.1 Lokalna infrastruktura edukacyjna i sportowaCałkowita kwota projektu: 3 361 153 złKwota do finansowa nia z EFRR: 2 364 299 zł


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

17


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Gmina PrzemętModernizacja oraz adaptacja obiektu pałacowego na szkołę podstawową w miejscowości BuczZPORR, Działanie 3.5.1 Lokalna infrastruktura edukacyjna i sportowaCałkowita kwota projektu: 965 035 złKwota dofinansowania z EFRR: 581 140 zł

Projekty z zakresu ochrony zdrowia:

Zespół Opieki Zdrowotnej w WyrzyskuZakup i wyposażenie karetki reanimacyjnej dla Zespołu Opieki Zdrowotnej w WyrzyskuZPORR, Działanie 1.3.2 Regionalna infrastruktura ochrony zdrowiaCałkowita kwota projektu: 281 379 złKwota dofinansowania z EFRR: 210 809 zł

Powiat ŚredzkiPrzebudowa bloku operacyjnego, sterylizatorni, stacji mycia łóżek i windy w SP ZOZ w Środzie WielkopolskiejZPORR, Działanie 3.5.2 Lokalna infrastruktura ochrony zdrowiaCałkowita kwota projektu: 2 896 763 złKwota dofinansowania z EFRR: 1 625 728 zł

Zakład Leczenia Uzależnień w CharcicachModernizacja i usprawnienie funkcjonowania Zakładu Leczenia Uzależnień w CharcicachZPORR, Działanie 1.3.2 Regionalna infrastruktura ochrony zdrowiaCałkowita kwota projektu: 455 194 złKwota dofinansowania z EFRR: 341 395 zł

Szpital Powiatowy im. Jana Pawła II w TrzcianceWymiana aparatu RTG w pracowni rentgenowskiej w Krzyżu WielkopolskimZPORR, Działanie 3.5.2 Lokalna infrastruktura ochrony zdrowiaCałkowita kwota projektu: 276 559 złKwota do finansowania z EFRR: 195 000 zł

Wojewódzki Szpital Zespolony im. L. Perzyny w KaliszuZakup tomografu komputerowego dla Zakładu Diagnostyki Obrazowej w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym im. L. Perzyny w KaliszuZPORR, Działanie 1.3.2 Regionalna infrastruktura ochrony zdrowiaCałkowita kwota projektu: 1 937 082 złKwota dofinansowania z EFRR: 1 452 811 zł

Powiat JarocińskiModernizacja Szpitala Powiatowego w JarocinieZPORR, Działanie 3.5.2 Lokalna infrastruktura ochrony zdrowia

Całkowita kwota projektu: 11 807 055 złKwota dofinansowania z EFRR: 8 855 291 zł

Projekty dotyczące ochrony środowiska:

Gmina RogoźnoBudowa kanalizacji odcinającej dopływ ścieków do Jeziora Rogozińskiego i rzeki Wełny, etap IZPORR, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiskaCałkowita kwota projektu: 14 973 706 złKwota do finansowania z EFRR: 11 230 279 zł

Gmina Miejska KołoModernizacja oczyszczalni ścieków w Kole, etap I, za da nie IAZPORR, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiskaCałkowita kwota projektu: 4 891 800 złKwota do finansowania z EFRR: 3 615 000 zł

Gmina WolsztynBudowa kanalizacji sanitarnej w gminie Wolsztyn (wsie Kębłowo, Obra, Świętno)ZPORR, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiskaCałkowita wartość projektu: 7 871 478 złKwota do finansowania z EFRR: 4 532 081 zł

Gmina KrotoszynRozbudowa i modernizacja sieci kanalizacji sanitarnej i deszczowej w Krotoszynie, etap IZPORR, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiskaCałkowita kwota projektu: 13 443 000 złKwota do finansowania z EFRR: 8 488 652 zł

Gmina KępnoModernizacja oczyszczalni ścieków w BaranowieZPORR, Działanie 1.2 Infrastruktura ochrony środowiskaCałkowita kwota projektu: 8 653 329 złKwota dofinansowania z EFRR: 6 489 996 zł

Gmina ChoczBudowa oczyszczalni ścieków komunalnych w ChoczuZPORR, Działanie 3.1 Obszary wiejskieCałkowita kwota projektu: 2 534 414 złKwota dofinansowania z EFRR: 1 900 810 zł

Projekty poświęcone rewitalizacji:

Gmina i Miasto GnieznoRewitalizacja obiektów powojskowych przy ul. Wrzesińskiej w Gnieźnie na cele oświatowo-edukacyjneZPORR, Działanie 3.3 Rewitalizacja obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowychCałkowita kwota projektu: 7 729 528 złKwota do finansowania z EFRR: 5 336 836 zł

18


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

FUNDUSZE UNII EUROPEJSKIEJ SZANSĄ DLA ROZWOJU REGIONU ŚWIĘTOKRZYSKIEGO

Miasto Poznań Budowa Mostu Cybińskiego między Śródką a Ostrowem Tumskim w PoznaniuZPORR, Działanie 3.3 Rewitalizacja obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowychCałkowita kwota projektu: 9 500 000 złKwota dofinansowania z EFRR: 7 125 000 zł

Gmina WapnoWarsztaty terapii zajęciowej w Wapnie miejscem integracji i aktywizacji osób niepełnosprawnychZPORR, Działanie 3.3 Rewitalizacja obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowychCałkowita kwota projektu: 1 075 087 złKwota do finansowania z EFRR: 756 600 zł

Gmina Kępno. Modernizacja oczyszczalni ścieków w Baranowie. Całkowita kwota projektu: 8 653 329 zł. Kwota dofinansowania z EFRR: 6 489 996 zł

Powiat Średzki. Przebudowa bloku operacyjnego, sterylizator-ni, stacji mycia łóżek i windy w SP ZOZ w Środzie Wielkopolskiej. Całkowita kwota projektu: 2 896 763 zł. Kwota do finansowania z EFRR: 1 625 728 zł.

Gmina Swarzędz. Budowa dwupoziomowego skrzyżowania na ul. Kirkora w Swarzędzu. Całkowita kwota projektu: 8 659 000 zł. Kwota dofinansowania z EFRR: 6 277 168 zł

Powiat Gnieźnieński. „Dobre miejsce – królewska tradycja” – promocja produktów turystycznych powiatu gnieźnieńskiego. Całkowita kwota projektu: 580 819 zł. Kwota dofinansowania z EFRR: 435 614 zł.

Poznań. Modernizacja zabytkowego gmachu Teatru Wielkiego im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. Całkowita kwota projektu: 5 711 283 zł. Kwota dofinansowania z EFRR: 3 436 534 zł Akademia Muzyczna. Budowa sali koncertowej, etap III, rozbu-

dowa Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu. Całkowita kwota projektu: 26 827 654 zł. Kwota dofinansowania z EFRR: 19 184 037 zł

Fot. Emanuela i Dawid Tatarkiewiczowie/Odonata



Fot. Zbigniew Szmidt

Fot. Elżbieta Ławicka-Poplewska

Fot. Elżbieta Ławicka-Poplewska


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

19


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Wraz z zakończeniem okresu programowania 2004-2006, nadszedł czas podsumowań minionej perspektywy finansowej. Dzięki wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, do województwa zachodniopo-morskiego w ramach wspólnotowej polityki spójności popłynęły miliony euro. Najwięcej funduszy dla Za-chodniopomorskiego, aż 140 mln EUR, oferował Zin-tegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalne-go (ZPORR). Mimo iż pełna ocena efektywności ZPORR możliwa będzie dopiero po zakończeniu wszystkich przedsięwzięć, mieszkańcy regionu już dziś zauważa-ją pozytywny wpływ inwestycji współfinansowanych ze ZPORR zarówno na jakość ich codziennego życia, jak i pracy. Z pewnością ryzykiem nie będzie twierdzenie, iż wdrażanie ZPORR-u w województwie zachodniopo-morskim zakończone zostało dużym sukcesem.

Trochę historii

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego był jednym z sześciu programów operacyjnych służącym realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz Podstaw Wsparcia Wspólnoty na lata 2004-2006. ZPORR określał cele i kierunki oraz wysokość środków na realizację polityki regionalnej państwa w latach 2004-2006 z udziałem funduszy strukturalnych: Europejskie-go Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Społecznego.Celem strategicznym ZPORR było tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności regionów oraz przeciwdziałanie marginaliza-cji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyjać długofalo-wemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójności ekono-micznej, społecznej i terytorialnej oraz integracji z Unią Europej-ską. Zmierzając do realizacji powyższego celu, polityka rozwoju regionalnego państwa ukierunkowana była przede wszystkim na sprzyjanie wzrostowi gospodarczemu, decentralizacji zarzą-dzania państwem, przekształceniom strukturalnym regionów, wzrostowi urbanizacji, zwiększaniu mobilności przestrzennej ludności oraz zwiększaniu poziomu wiedzy i dostępu do naj-nowocześniejszych technologii społeczeństwa i podmiotów gospodarczych. ZPORR-owskie priorytety wychodziły naprze-ciw najbardziej palącym potrzebom województwa. Co więcej, idealnie wpisały się w Strategię Rozwoju Województwa Zachod-niopomorskiego do roku 2015, która w swoich założeniach przy-czynić się miała do zwiększenia konkurencyjności województwa w skali krajowej i międzynarodowej, a w dalszej perspektywie do wzmocnienia jego strategicznej pozycji.Województwo zachodniopomorskie nigdy wcześniej nie dyspo-nowało tak dużą ilością unijnych pieniędzy. W związku z powyż-szym, z pewnością można stwierdzić, iż wdrażanie regionalnego komponentu ZPORR stanowiło iście pionierską pracę, z jednej strony obfitującą w liczne wyzwania, z drugiej natomiast – wy-magającą opanowania ogromnej wiedzy i wdrożenia skompli-kowanych procedur.

Realizacja ZPORR-u w województwie zachodniopomorskim umożliwiła przeprowadzenie wielu inwestycji i przedsięwzięć przede wszystkim w takich dziedzinach, jak: infrastruktura drogowa, ochrona środowiska, infrastruktura wodociągowo – kanalizacyjna, sfera edukacyjna, zdrowotna, kulturowa i tury-styczna, a także infrastruktura społeczeństwa informacyjnego. Dzięki dofinansowaniu z funduszy unijnych beneficjenci ZPORR mogli również zakładać i rozwijać mikroprzedsiębiorstwa. Wsparciem objęto także projekty szkoleniowe, stypendia dla uczniów i studentów oraz inne przedsięwzięcia przyczyniające się do rozwoju zasobów ludzkich.Funkcję Instytucji Pośredniczącej w ramach regionalnego kom-ponentu ZPORR pełnił Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki. Z kolei Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomor-skiego posiadał status jednostki uczestniczącej w zarządzaniu ZPORR w regionie. W proces wdrażania II Priorytetu zaangażo-wany był również Wojewódzki Urząd Pracy (WUP) w Szczecinie oraz Zachodniopomorska Agencja Rozwoju Regionalnego S. A. (ZARR S.A.).

Zastrzyk kapitału

Województwo Zachodniopomorskie okazało się bardzo chłon-nym obszarem pod względem absorpcji unijnych funduszy. W samym Urzędzie Marszałkowskim złożono ponad 600 wnio-sków – dofinansowanie uzyskało 30 % najlepiej przygotowa-nych projektów. Jednakże zapotrzebowanie na wspólnotowe pieniądze okazało się o wiele większe od posiadanej puli środ-ków – około 180 pozytywnie ocenionych projektów nie uzyska-ło wsparcia z powodu wyczerpania funduszy. Na obecnym poziomie wdrażania, w ramach I i III Priorytetu ZPORR (nie uwzględniając Działania 3.4 Mikroprzedsiębior-stwa), za selekcję których odpowiedzialny był Urząd Marszał-kowski, zrealizowano 207 projektów na kwotę dofinansowania 451 692 608 zł. W ramach działań Priorytetu II wdrażanych przez WUP, aż 248 projektów otrzymało unijne wsparcie w po-staci 94 016 966 zł. Z kolei ZARR S.A. nadzorował realizację 163 projektów, w których udział środków wspólnotowych wynosił 38 047 309 zł.Łącznie dzięki wsparciu ZPORR, w województwie zachodnio-pomorskim udało się zrealizować aż 618 projektów z udziałem dofinansowania w wysokości 583 756 883 zł. Taka liczba przed-sięwzięć świadczy o tym, iż unijny zastrzyk pieniędzy niewąt-pliwie trafił na podatny grunt. Największą popularnością cieszył się Priorytet II Wzmocnienie rozwoju zasobów ludzkich w regio-nach, w ramach którego zrealizowano 287 projektów. Z kolei największy strumień unijnej kasy, aż 319 252 682 zł, popłynął na dofinansowanie inwestycji z obszaru Priorytetu I Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkuren-cyjności regionów.

WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIE

20


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Źródło: opracowanie własne na podstawie zebranych danych

Drogi, kanalizacja i szpitale

W ramach Priorytetów I i III (oprócz Działania 3.4) wdra-żanych przez Urząd Marszałkowski, największą liczbę projektów, aż 70, zrealizowano dzięki Działaniu 3.1 Ob-szary wiejskie oraz 3.5 Lokalna infrastruktura społeczna - 30 projektów. Łącznie w ramach Priorytetu I Rozbudo-wa i modernizacja infrastruktury służącej wzmacnianiu konkurencyjności regionów, dofinansowanie otrzymało 76 przedsięwzięć, natomiast w ramach Priorytetu III Rozwój lokalny, aż 131. Najwięcej projektów zrealizo-wano w dziedzinie infrastruktury drogowej oraz wodno- kanalizacyjnej – łącznie 91. Wsparcie otrzymały również 22 projekty z zakresu edukacji i 20 z ochrony zdrowia. W katalo-gu projektów odnajdziemy również przedsięwzięcia dotyczące turystyki i kultury, infrastruktury społecznej i sportowej, a także rewitalizacji obszarów. Nie mogło również zabraknąć inwestycji w energię odnawialną i zagospodarowanie odpadów, a także transport publiczny.


Najwięcej, bo aż 144 projektów, co stanowi 70 % ogółu przed-sięwzięć z zakresu I i III Priorytetu (bez Działania 3.4) zrealizo-wały zachodniopomorskie jednostki samorządu terytorialnego. Beneficjentami ponad 20 projektów (11%) były instytucje edu-kacyjne, z kolei instytucje ochrony zdrowia odpowiedzialne były za realizacje 15 przedsięwzięć (7%).


Stypendia i szkolenia

Jednakże ZPORR to nie tylko infrastruktura. To również szko-lenia, podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz pomoc sty-pendialna dla uczniów i studentów. W grupie czterech działań (2.1, 2.2, 2.3, 2.4) powierzonych do wdrażania Wojewódzkiemu Urzędowi Pracy, największą popularnością cieszyło się Działa-nie 2.2. Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez programy

stypendialne, z obszaru którego zrealizowano aż 142 projekty, a także Działanie 2.1 Rozwój umiejętności powiązany z po-trzebami regionalnych rynków pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie, w ramach którego dofinansowanie otrzymało 64 przedsięwzięć.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

21


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]


Innowacja i przedsiębiorczość

Unijne pieniądze trafiły również do kieszeni zachodniopomor-skich przedsiębiorców. To właśnie ta grupa beneficjentów w ra-mach Działania 3.4 wdrażanego przez ZARR S.A. zrealizowała największą ilość projektów – 124 projektów z ponad trzyna-stomilionowym wsparciem. Z kolei Działanie 2.5 Promocja przedsiębiorczości oraz 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne i transfer wiedzy to łącznie 39 zrealizowanych przedsięwzięć z unijnym wkładem w wysokości 24 370 978 zł.

Cenne doświadczenie

Ponad 600 zrealizowanych projektów za środków regionalnego komponentu ZPORR świadczy zarówno o niezmiernym sukcesie, jak i ogromnym głodzie inwestycyjnym województwa zachod-niopomorskiego. Rezultaty wdrażania programu, w postaci nowych inwestycji widać na każdym kroku – kilometry nowych dróg i sieci wodociągowo – kanalizacyjnych, zmodernizowane ulice, nowe szkoły, hale sportowe, nowocześnie wyposażone ka-retki i szpitale, odremontowane obiekty kulturalne i turystyczne. To również nowe przedsiębiorstwa i nowoczesne, przeszkolone kadry. Przypływ unijnej gotówki to nie tylko zaspokojenie re-gionalnych potrzeb – to wzrost atrakcyjności i konkurencyjności województwa.

Pomimo wielkich sukcesów, ograniczoność środków spowodo-wała, iż nie wszystkich udało się usatysfakcjonować. Jednakże posiadane pomysły na inwestycje nie są z pewnością pomysła-mi straconymi, bowiem w nowej perspektywie finansowej wo-jewództwo zachodniopomorskie otrzymało nieporównywalnie więcej środków, niż w ramach ZPORR – aż 835 mln euro. Ci, którym nie udało się wcześniej zaczerpnąć z unijnych pienię-dzy, mogą już ustawiać się w kolejce po środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Zachodniopomorskiego 2007-2013.Więcej pieniędzy niesie ze sobą więcej nowych możliwości i inwestycji, jak i również więcej kompetencji oraz wyzwań. Jednakże spoglądając na efekty wdrażania ZPORR, z pewno-ścią można optymistycznie patrzeć w przyszłość, bowiem zdo-byte doświadczenie służyć będzie wypracowaniu niezbędnych usprawnień w procesie wykorzystania środków z unijnych fun-duszy. Zdobyta przez wszystkie strony wiedza, zarówno przez Instytucje uczestniczące w zarządzaniu i wdrażaniu ZPORR, jak i przez samych beneficjentów, niewątpliwie będzie procentować w nowym okresie programowania.

22


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Okres realizacji projektu: 1.12.2004 r. – 30.09.2006 r.Budżet projektu:Całkowita wartość projektu: 4 306 982,44 PLNDofinansowanie projektu z EFRR: 3 141 517,44 PLNProgram Operacyjny: ZPORR Poddziałanie 1.3.1 Regionalna infrastruktura edukacyjnaObszar: miejskiBeneficjent: Akademia Morska w SzczecinieRodzaj projektu: Edukacja

Opis projektu:Projekt zakładał budowę Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego zajmującego się jakościowym i ilościowym opisem ruchu stat-ków na akwenach ograniczonych oraz szkoleniem i doskona-leniem umiejętności nawigatorów. Powstałe CIRM umożliwiło prowadzenie szerokiego zakresu badań inżynierii ruchu mor-skiego zarówno symulacyjnych, jak i rzeczywistych. Najbardziej

Projekt:Zakup nowoczesnej aparatury medycznej dla Samodzielnego Szpitala Klinicznego nr 1 w Szczecinie

Dzięki unijnemu wsparciu w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 możliwe było zrealizowanie aż 618 projektów w województwie zachodniopo-morskim. Dofinansowane przedsięwzięcia dotyczyły przeróż-nych dziedzin. Aż 287 projektów wsparło rozwój zasobów ludz-kich w województwie zachodniopomorskim. Niewiele mniej, 255 projektów, skierowanych było na rozwój lokalny. Z kolei dzięki realizacji 76 przedsięwzięć rozbudowano i zmoderni-zowano infrastrukturę regionalną. Zastrzyk unijnego kapitału przyczynił się do zrównoważonego rozwoju regionu i wzrostu jego atrakcyjności. Poniżej przedstawiamy przykłady z sukce-sem zrealizowanych przedsięwzięć, których rezultaty z pew-nością będą oddziaływać na Zachodniopomorskie jeszcze przez długi okres czasu.

Przykłady projektów zrealizowanych w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004-2006 w województwie zachod-niopomorskim

Projekt:Budowa Centrum Inżynierii Ruchu Morskiego w Aka-demii Morskiej w Szczecinie

znaczącą inwestycją w ramach projektu była modernizacja dotychczasowego symulatora manewrowego „full mission” ze względu na jego dewaluację techniczną (symulator NorCon-trol NMS-90 jest użytkowany w Akademii Morskiej od 1992 r.). Zgodnie z profilem badań prowadzonych przez Instytut Inży-nierii Ruchu Morskiego, w Centrum Inżynierii Ruchu Morskie-go stosowane będą badania modelowe i rzeczywiste. Badania modelowe prowadzone będą na modelach systemów, a badania rzeczywiste na rzeczywistych systemach inżynierii ruchu mor-skiego – w szczególności na systemach nawigacyjnych.

Efekty projektu:W wyniku realizacji projektu Centrum Inżynierii Ruchu Mor-skiego w Akademii Morskiej w Szczecinie rozwiązane zostały problemy specjalistycznego szkolenia kadry nawigacyjnej oraz ustalenia wzajemnych relacji statku, akwenu, oznakowania nawigacyjnego, czynników hydrometeorologicznych i eksplo-atacyjnych w warunkach jak najbardziej zbliżonych do rzeczy-wistości, co jest konieczne w projektowaniu, modernizowaniu i eksploatacji morskich i śródlądowych dróg wodnych służą-cych rozwojowi regionu i gospodarki polskiej oraz sprostaniu konkurencji światowej. Efektem realizacji projektu jest więc modernizacja infrastruktury edukacyjnej Akademii Morskiej w Szczecinie. Co więcej, zgodnie z założeniami ZPORR, prace wdrożone dzięki realizacji projektu zwiększają zarówno dostęp-ność komunikacyjną regionu, jak i jego powiązania z krajowym i międzynarodowym układem transportu. Oczekiwane rezultaty działania obejmują:• zwiększeniepoziomuinwestycjiwszkołachwyższych,• poprawęjakościprowadzeniazajęćdydaktycznych,• zwiększeniezaangażowaniauczelniwrealizacjęmiędzy-

narodowych projektów badawczych i dydaktycznych,• zwiększenieinwestycjiinnowacyjnychwregionie.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

23


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Okres realizacji projektu: 20.06.2005 r. – 09.12.2005 r.Budżet projektu:Całkowita wartość projektu: 8 584 680,40 PLNDofinansowanie projektu z EFRR: 6 233 023,14 PLNProgram Operacyjny: ZPORR Poddziałanie 1.3.2 Regionalna infrastruktura ochrony zdrowiaObszar: miejskiBeneficjent: Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1 PAM w SzczecinieRodzaj projektu: Ochrona zdrowia Opis projektu:Zasadniczym celem projektu była poprawa jakości usług me-dycznych, dostosowanie infrastruktury medycznej do standar-dów europejskich, jak również poprawa poczucia bezpieczeń-stwa pacjentów leczących się w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym nr 1 PAM w Szczecinie. W ramach projektu zakupiono nowoczesną wysokospecjalistyczną aparaturę me-dyczną: 64-warstwowy tomograf komputerowy, dwustanowi-skowy aparat RTG i aparat ultrasonograficzny śródoperacyjny. Cele projektu są spójne z celami zawartymi w narodowych oraz regionalnych programach rozwoju zarówno województwa, jak i samej służby zdrowia oraz z celami Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego.

Efekty projektu:Projekt umożliwił mieszkańcom regionu dostęp do skompliko-wanych badań, zmniejszył dysproporcje w poziomie zaawanso-wanego wyposażenia medycznego w stosunku do innych wo-jewództw i rozszerzy zakres terytorialny świadczonych usług. W przypadku wszystkich aparatów skrócony został czas badań diagnostycznych. Zredukowana została również dawka promie-niowania rentgenowskiego w stosunku do starego urządzenia. Ponadto, dzięki nowoczesnej aparaturze, zwiększono dokład-ność diagnoz, co znajdzie swoje odzwierciedlanie m.in. w spad-ku śmiertelności w sytuacjach zagrożenia życia.

Projekt:Modernizacja kompleksu budynków Muzeum Narodowego w Szczecinie

Okres realizacji projektu: 1.03.2005 r. – 29.12.2006 r.Budżet projektu:Całkowita wartość projektu: 12 660 555,83 PLDofinansowanie projektu z EFRR: 7 353 855,00 PLNProgram Operacyjny: ZPORR Działanie 1.4 Rozwój turystyki i kulturyObszar: miejskiBeneficjent: Muzeum Narodowe w SzczecinieRodzaj projektu: Kultura

Opis projektu:Projekt obejmował kompleksową modernizację wszystkich obiektów Muzeum Narodowego w Szczecinie celem ich dosto-sowania do pełnienia funkcji muzealnych i wystawienniczych. W ramach projektu wykonane zostały następujące przedsię-wzięcia:

Muzeum Narodowe, Staromłyńska 27: zaadaptowanie pod-1. dasza, przebudowanie I piętra, wyremontowanie instalacji sanitarnej, elewacje zewnętrzne i wewnętrzne, wybudo-wanie windy dla osób niepełnosprawnych,Oddział Galerii Sztuki Współczesnej, ul. Staromłyńska 1: wy-2. remontowanie dachu i elewacji,Oddział Muzeum Miasta Szczecina, ul. Ks. Mściwoja 8: wy-3. remontowanie dachu z wymianą dachówek, zwiększenie powierzchni wystawienniczej i magazynowej,

24


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Projekt:Doposażenie Gabinetu Weterynaryjnego „Animals”

Okres realizacji projektu:1.07.2005 r. – 30.10.2005 r.Budżet projektu:Całkowita wartość projektu:47 000,00 PLNDofinansowanie projektu z EFRR: 16 450,00 PLNProgram Operacyjny:ZPORR Działanie 3.4 MikroprzedsiębiorstwaObszar: miejskiBeneficjent: Gabinet Weterynaryjny „Animals”, Iwona Kurło-wicz w ŁobzieRodzaj projektu: PrzedsiębiorczośćOpis projektu:Realizacja projektu polegała na zakupie specjalistycznego wy-posażenia gabinetu weterynaryjnego, w tym między innymi: lasera terapeutycznego, ultrasonografu, analizatora hematolo-gicznego, elektroagulatora.Dzięki tym zakupom, gabinet mógł rozszerzyć ofertę swych usług o specjalistyczną diagnostykę chorób, wczesne wykrywa-nie schorzeń jamy brzusznej i klatki piersiowej, terapię urazów tępych, ostrych, terapię schorzeń układu nerwowo-mięśnio-wego, diagnostykę i leczenie dużych zwierząt. Uzupełnieniem inwestycji był zakup zestawu komputerowego wraz z oprogra-mowaniem w celu polepszenia systemu zarządzania informacją wewnątrz firmy. Dzięki inwestycji możliwe będzie wprowadze-nie na rynek nowych usług.

Efekty projektu:Rezultatem projektu jest wzrost poziomu konkurencyjności lecznicy w regionie poprzez zastosowanie nowoczesnego wypo-sażenia weterynaryjnego. Zakup sprzętu komputerowego oraz specjalistycznego wyposażenia pozwolił na stworzenie bazy danych klientów gabinetu weterynaryjnego, co wpłynęło na usprawnienie jego pracy. Głównym celem projektu było podnie-sienie poziomu konkurencyjności gabinetu „Animals” poprzez zakup specjalistycznego sprzętu weterynaryjnego, moderniza-cję sprzętu komputerowego oraz oprogramowania. Dzięki no-wym zakupom, zostały wprowadzone innowacyjne rozwiązania technologiczne. Zasadniczym rezultatem projektu jest wzrost przychodu związany z poszerzeniem świadczonych usług oraz zwiększenie ilości zamówień na środki medyczno-weteryna-ryjne. Sytuacja ta ma również wpływ na rozwój współpracują-cych przedsiębiorstw, m.in. dostawców leków. Dzięki realizacji przedsięwzięcia przedsiębiorstwo pozyskało nowe rynki zbytu, m.in. na terenie takich gmin jak Węgorzyno, Resko, Radowo Małe, Dobra oraz Drawsko Pomorskie i Świdwin.

Oddział Muzeum Morskie, ul Wały Chrobrego 3: wyremon-4. towanie dachu, elewacja wewnętrzna.

Oprócz powyższych prac, we wszystkich obiektach zainstalo-wano elektroniczny system zabezpieczeń sal wystawowych. Należy podkreślić, iż wszystkie cztery obiekty objęte projektem są zabytkami. W związku z zrealizowanymi pracami znacząco zmniejszył się koszt utrzymania zabytków – dzięki remontowi zewnętrznemu, dociepleniu budynków oraz wymianie instalacji centralnego ogrzewania.

Efekty projektu:Ze względu na usytuowanie wszystkich zmodernizowanych obiektów w historycznej części Szczecina spodziewanym efek-tem projektu jest wsparcie środowiska turystycznego oraz zwiększenie turystycznej i kulturalnej atrakcyjności miasta. Naj-ważniejszym rezultatem zrealizowanego projektu jest polep-szenie jakości oferty kulturalnej oferowanej na co dzień przez Muzeum Narodowe. Ponadto jednym z efektów jest poprawa dostępności gmachu muzeum dla osób starszych i niepełno-sprawnych oraz znaczne zwiększenie powierzchni pomieszczeń zaadaptowanych na cele muzealne i wystawiennicze.W ujęciu długofalowym projekt z pewnością będzie oddzia-ływać na liczbę uczestników imprez i wydarzeń kulturalnych w Szczecinie oraz liczbę turystów krajowych i zagranicznych odwiedzających miasto. Projekt wpłynie również na liczbę stałych miejsc pracy w obszarze kultury i turystyki, a także na liczbę zorganizowanych wydarzeń kulturalnych w wojewódz-twie zachodniopomorskim. Ponadto omawiane przedsięwzięcie wpłynie na społeczno-ekonomiczny rozwój regionu oraz przy-czyni się do budowy stałej przewagi konkurencyjnej, w oparciu o wykorzystanie potencjału regionalnego, w postaci zasobów dziedzictwa kulturowego. Przyczyni się także do wzrostu atrak-cyjności regionu, jego ekonomicznej aktywności oraz pośrednio do poprawy standardu życia mieszkańców.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

25


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Projekt:Wzmacnianie pozycji na rynku pracy osób pracujących poprzez dokształcanie się

Okres realizacji projektu:1.08.2006 r. – 31.03.2007 r.Budżet projektu:Całkowita wartość projektu: 64 000,00 PLNDofinansowanie projektu z EFS: 48 000,00 PLN Program Operacyjny: ZPORR Działanie 2.1 Rozwój umie-jętności powiązanych z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionieObszar: miejskiBeneficjent / Realizator zadania: Stowarzyszenie Inicjatyw Spo-łeczno-Gospodarczych w ŚwidwinieRodzaj projektu: Zasoby ludzkie

Opis projektu:Beneficjentami ostatecznymi projektu były dorosłe osoby pra-cujące przede wszystkim z powiatu świdwińskiego, które z wła-snej inicjatywy chciały podnieść lub dostosować swoje kwalifi-kacje i umiejętności do regionalnego rynku pracy. W tym celu zorganizowane zostały szkolenia z zakresu języka niemieckiego i informatyki dla 30 osób (15 kobiet, 15 mężczyzn). Głównym założeniem projektu było umożliwienie osobom korzystającym bezpośrednio z pomocy pozyskanie wiedzy i umiejętności w po-sługiwaniu się zarówno językiem niemieckim w mowie i piśmie, jak i Internetem. Informacje na temat projektu można było uzy-skać za pomocą materiałów promocyjnych typu plakaty, ulotki, jak również za pośrednictwem Internetu i lokalnej prasy.

Efekty projektu:Projekt zakładał przeprowadzenie 96 godzin nauki języka nie-mieckiego dla każdej z dwóch grup, przeprowadzenie 72 go-dzin nauki informatyki oraz 30 godzin konsultacji językowych. Działania te skierowane były na dokształcanie z zakresu technik informatycznych i pogłębianie umiejętności posługiwania się językiem niemieckim. 30 osób uczestniczyło w kursie języka niemieckiego, zapoznało się ze słownictwem i podstawowymi zasadami niemieckiej gramatyki, a 11 osób, które skorzystały z możliwości dokształcania się z umiejętności posługiwania się komputerem, pogłębiło wiedzę w tym zakresie. Założono, iż spośród 30 osób, które przystąpiły do projektu, w okresie 6 mie-

sięcy po zakończeniu projektu 25 osób utrzyma obecną posadę, a kolejne 5 może zmienić pracę. Ponadto wszyscy beneficjenci ostateczni nawiążą nowe znajomości, będą współpracować w grupie, będą rozwijać swoje zdolności interpersonalne. Prze-łamią również barierę skrępowania przed głośnym i publicznym wypowiadaniem się, gdyż będą musieli udzielać odpowiedzi na forum grupy. W perspektywie długofalowej zwiększy się zain-teresowanie społeczności regionu kształceniem ustawicznym w kontekście zwiększenia możliwości utrzymania dotychczaso-wej pracy oraz uzyskania awansu lub zmiany zatrudnienia.

Informacje dotyczące przykładowych projektów zostały zaczerpnięte z „Katalogu projektów ZPORR 2004-2006” wydanego przez województwo zachodniopomorskie w Szczecinie w grudniu 2006 r.

26


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

Ile pieniędzy?

W ramach wspólnotowych środków na lata 2007–2013 dla re-gionów przeznaczono blisko 25% finansowej pomocy, czyli 16,6 mld euro. Fundusze zaplanowane w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Zachodniopomorskiego (RPO WZ) są blisko sześciokrotnie większe od tych, dostępnych w ZPORR. Do województwa zachodniopomorskiego popłynie aż 835 437 299 euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca regionu daje 493 euro. Dla porównania, w latach 2004-2006 w ramach Zintegrowa-nego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego alokacja dla województwa zachodniopomorskiego wyniosła 139,97 mln euro. Uzupełnieniem unijnych pieniędzy będzie wkład krajowy w wysokości 147 430 118 euro.

Kto wdraża i zarządza?

W okresie programowania 2007-2013 funkcję Instytucji Zarzą-dzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Zachodniopomorskiego pełni Zarząd Województwa Zachodnio-pomorskiego, który odpowiedzialny jest za przygotowanie, jak i realizację programu operacyjnego. Do głównych kompetencji IZ należy ustanowienie procedur wykonawczych, zarządzanie finansowe, kontrola, monitoring, ewaluacja oraz promocja. Za-rząd Województwa realizuje te zadania poprzez dwa wydziały: Wydział Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym oraz Wydział Wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego. Warto podkreślić, iż fachowe, dobrze przygotowane kadry i wła-ściwa dla takiej ilości środków struktura wdrażania programów to czynniki, które w znacznej mierze decydują o sukcesie.

Jakie obszary wsparcia?

Tak duża ilość unijnych funduszy zostanie w szczególności przeznaczona na inwestycje w gospodarkę opartą na wiedzy i innowacji. RPO WZ ma bowiem na celu zrównoważony rozwój województwa m.in. poprzez budowę infrastruktury drogowej, transportowej i energetycznej, a także poprawę warunków życia mieszkańców województwa dzięki inwestycjom w ochronę śro-dowiska naturalnego oraz w infrastrukturę społeczną, zarówno edukacyjną, sportową jak i ochrony zdrowia. Wśród dziedzin, które obejmuje program są również turystyka, infrastruktura kulturalna oraz kształtowanie społeczeństwa informacyjnego. Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodnio-pomorskiego na lata 2007-2013 jest programem wieloletnim i kompleksowym, z jednej strony będącym narzędziem reali-zacji postulatów Strategii Rozwoju Województwa Zachodnio-pomorskiego do roku 2020, z drugiej – narzędziem realizacji Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia i Strategicznych Wytycznych Wspólnoty dla okresu 2007-2013. Konstrukcja programu zakłada spójność jego celów z celami wymienionych programów strategicznych oraz uwzględnia komplementarność działań zamierzonych dla ich realizacji, zwłaszcza w relacji do priorytetów programów operacyjnych NSRO. Co istotne, ponad 40 % wszystkich środków przeznaczone jest na wspierane dzie-dzin określonych w odnowionej Strategii Lizbońskiej, co plasuje województwo zachodniopomorskie w czołówce regionów, któ-re w największej skali zaplanowały wdrażanie zapisów Strategii w swoich programach regionalnych.

Jakie cele?

Warto podkreślić, iż RPO Województwa Zachodniopomorskiego w pełni realizuje priorytety unijnej polityki spójności. Program dostosowany jest jednocześnie do potrzeb naszego regionu i uwzględnia specyficzne wymagania rozwojowe całego wo-jewództwa. Głównym celem Regionalnego Programu Opera-cyjnego Województwa Zachodniopomorskiego jest bowiem rozwój regionu zmierzający do zwiększenia konkurencyjności gospodarki, spójności przestrzennej, społecznej oraz wzrostu poziomu życia mieszkańców. Realizacja powyższego celu przy-czyniać się będzie zarówno do osiągania założeń, jaki i realizacji priorytetów polityki regionalnej Unii Europejskiej, ustanowio-nych dla celu Konwergencja. Wdrożenie Regionalnego Progra-mu Operacyjnego przede wszystkim przysłuży się zniwelowaniu różnic w poziomie rozwoju unijnych regionów. Co więcej, głów-ny cel programu spójny jest z celem strategicznym Narodowych Strategicznych Ram Odniesienia, określonym jako tworzenie warunków dla wzrostu konkurencyjności gospodarki opartej na wiedzy i przedsiębiorczości, zapewniającej wzrost zatrudnienia oraz wzrost poziomu spójności społecznej, gospodarczej i prze-strzennej.

Nowy okres programowania 2007–2013 otwiera przed województwem zachodniopomorskim, jak i odbiorcami funduszy europejskich nowe perspektywy i możliwości. Efektem podziału na regionalne programy operacyjne jest większa pula pieniędzy unijnych dla regionów, które będzie można efektywniej przeznaczyć na wspieranie społeczno - gospodarczych zmian. Rozwój przedsiębiorczości, inwestycje w infrastrukturę i ochronę środowiska, sport, kultura i turystyka - to tylko niektóre przedsięwzięcia z szerokiego katalogu projektów oferowanego przez Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego 2007-2013.


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]

27


[fun

dusz

e st

rukt

ural

ne w

regi

onac

h]Wykres 1 Cel główny i szczegółowe RPO WZ

Źródło: Regionalny Program Operacyjny Województwa

Zachodniopomorskiego

Dla kogo unijne fundusze?

O dofinansowanie w ramach RPO ubiegać się może szerokie spektrum Beneficjentów. Do grupy tej należą m.in. przedsię-biorcy, jednostki samorządu terytorialnego i sektora finansów publicznych, instytucje otoczenia biznesu, szkoły wyższe, jed-nostki naukowe, szpitale, instytucje kultury, organizacje po-zarządowe. Jednak to przede wszystkim mieszkańcy regionu skorzystają w efekcie na realizacji licznych projektów. O unijne pieniądze mogą ubiegać się już zachodniopomorscy przedsię-biorcy, bowiem to właśnie do nich skierowane jest wsparcie w ramach pierwszych ogłoszonych przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego konkursów.RPO WZ opierając się na trzech strategicznych celach, skupia się na obszarach, których rozwój w największym stopniu wpłynie na poprawę sytuacji w całym regionie. Wybierane w ramach trzech trybów projekty, w trybie konkursowym, systemowym i w trybie projektów indywidualnych, mogą dotyczyć różnych dziedzin począwszy od gospodarki, a kończąc na kulturze i spój-ności społecznej.

Obszary wsparcia przekładają się wprost na osiem Osi Prioryte-towych. Największa alokacja finansowa, około 233 mln euro, co stanowi 27,86% środków w ramach RPO, przeznaczona jest na Oś I Gospodarka – Innowacje – Technologie, co wyraźnie uwidacznia strategiczny cel województwa zachodniopomor-skiego. Niewiele mniej, czyli 25,83% środków przeznaczone jest na poprawę infrastruktury transportowej i energetycznej. Do pozostałych osi priorytetowych Programu trafi od 4 do 14% do-stępnych środków, które przeznaczone będą między innymi na inwestycje w środowisko, turystykę, ochronę zdrowia oraz roz-wój społeczeństwa informacyjnego i funkcji metropolitalnych.

Źródło: Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego

Osie Nazwa Alokacja EFRR (w euro)I Gospodarka – Innowacje - Technologie 232 753 899 (27,86%)

II Rozwój infrastruktury transportowej i energetycznej 215 789 475 (25,83%)III Rozwój społeczeństwa informacyjnego 42 000 000 (5,03%)IV Infrastruktura ochrony środowiska 61 280 000 (7,34%)V Turystyka, kultura i rewitalizacja 74 935 655 (8,97%)

VI Rozwój funkcji metropolitalnych 116 780 745 (13,98%)VII Rozwój infrastruktury społecznej i ochrony zdrowia 58 480 000 (7,00%)

VIII Pomoc techniczna 33 417 525 (4,00%)Razem 835 437 299 (100%)

28


undu

sze

stru

ktur

alne

w re

gion

ach]

IPI – klucz do sukcesu?

W ramach RPO WZ realizowane będą również przedsięwzięcia inwestycyjne o strategicznym znaczeniu dla realizacji całego programu operacyjnego, których wdrożenie jest niezwykle istotne z punktu widzenia osiągnięcia zakładanych wskaźników rozwoju społeczno – gospodarczego województwa zachod-niopomorskiego. Zestawienie 24 Indywidualnych Projektów Kluczowych o łącznej wartości 317 mln euro pokazuje naj-ważniejsze inwestycje w województwie zachodniopomorskim realizowane przy wykorzystaniu funduszy strukturalnych. Za-twierdzona przez Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego lista zawiera projekty, które w znaczący sposób przyczyniają się do osiągnięcia założeń zawartych zarówno w Strategii Rozwoju Kraju, jak i w Strategii Rozwoju Województwa. Na liście znaj-dziemy inwestycje iście infrastrukturalne, takie jak budowa obwodnicy śródmiejskiej Szczecina i uruchomienie lotniska w Zegrzu Pomorskim koło Koszalina. Na wykazie nie zabrakło również projektów podnoszących potencjał kulturalno – tu-rystyczny regionu poprzez rozbudowę Muzeum Narodowego w Szczecinie, budowę Filharmonii Szczecińskiej i Koszalińskiej oraz budowę hali widowiskowo - sportowej w Koszalinie i Szcze-cinie. Jako iż jednym z szczegółowych celów RPO jest poprawa jakości usług medycznych i dostępności regionalnych placówek ochrony zdrowia, wsparciem zostanie objęta między innymi bu-dowa i wyposażenie Centrum Diagnostyki Nowotworów Piersi – Zachodniopomorskie Centrum Onkologiczne w Szczecinie oraz modernizacja Szpitala Wojewódzkiego im. Mikołaja Kopernika w Koszalinie.

Wielkie wyzwanie

Dynamiczny rozwój województwa zachodniopomorskiego zało-żony w Regionalnym Programie Operacyjnym na lata 2007-2013 będzie możliwy przede wszystkim dzięki wprowadzeniu gospo-darki regionu na ścieżkę intensywnego wzrostu w kierunku in-nowacyjnej gospodarki opartej na wiedzy. Wyzwaniem będzie również doprowadzenie do równomiernego wzrostu gospodar-czego województwa, zmierzającego do pokonania różnic w roz-woju podregionów. Co istotne, zapisy RPO WZ odpowiadają na potrzeby najistotniejsze zarówno z punktu widzenia wojewódz-twa, jak i samych jego mieszkańców, bowiem to właśnie oni najwyraźniej odczują efekty realizacji programu.

Magdalena SikorskaWydział Wdrażania RPO WZ

Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego

szanowni państwo! · tereny, które znajdują ... niestety warmia i mazury to wciąż jeden z...

Documents