TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ ÇEVRE KOMİSYONUNUN KABUL ETTİĞİ METİN

TABİATI VE BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİĞİ KORUMA KANUNU TASARISI

BİRİNCİ KISIMGenel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜMAmaç, Tanımlar ve İlkeler

 Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Kanunun amacı; a) Tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir

kullanımına, b) Halkın tabiat hakkında bilgisini, ilgisini ve toplumun korumaya yönelik katkılarını

artıracak faaliyetlerin desteklenmesine, ilişkin usul ve esasların düzenlenmesidir. (2) Bu Kanun, biyolojik çeşitliliğin korunması, koruma altına alınan alanların

belirlenmesine, korunmasına, iyileştirilmesine, yönetilmesine ve geliştirilmesine; her türlü izin, izleme, ve denetim faaliyetlerine ilişkin esas ve hükümleri kapsar.

TanımlarMADDE 2- (1) Bu Kanunun uygulanmasında;a) Alan kılavuzu: Alan kılavuzluğu eğitimi sonrasında sertifika ve kimlik almaya hak

kazanmış kişiyi,b) Arboretum: Belli bir alanda, sistematik bir şekilde düzenlenmiş, farklı türlerde canlı

ağaç ve çalıların oluşturduğu ve ağırlıklı olarak bilimsel amaçlarla kullanılan botanik bahçesini, c) Bakanlık: Çevre ve Orman Bakanlığını,ç) Biyolojik çeşitlilik: Ekosistemlerin, türlerin, genlerin ve bunların birbiriyle olan

ilişkilerinin çeşitliliğini ve bunların değişkenliğini, d) Ekolojik etki değerlendirmesi: Gerçekleştirilmesi planlanan etkinliklerin ve projelerin

ekosistemlere olabilecek olumlu ya da olumsuz etkilerinin belirlenmesi, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da ekosistemlerin kendisine ve işleyişine zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin tespit edilmesi maksadıyla sürdürülecek çalışmaları,

e) Ekolojik etkilenme bölgesi: Korunan alan ekosistemi ile ilişkili ve onu destekleyen habitatların oluşturduğu bölgeyi,

f) Ekolojik koridor: Birbirine yakın coğrafi bölgelerdeki habitatları ekolojik olarak birbirine bağlayan, türler arasındaki geçişe imkan sağlayan, doğal veya yapay olarak teşkil edilmiş bağlantı alanlarını,

g) Ekosistem: Tabiattaki canlı ve cansız varlıkların aralarında karmaşık ilişkiler ve etkileşimler kurarak oluşturduğu, herbiri belli işlevselliğe sahip birimleri,

ğ) Endemik: Dağılımı belli bir coğrafi alanda sınırlı olan veya tabii yaşam alanı sınırlı bir coğrafi bölgeden ibaret olanı,

h) Fauna: Bir bölgedeki hayvan türlerini,ı) Flora: Bir bölgedeki bitki türlerini,i) Genetik kaynak: Mevcut veya potansiyel değer taşıyan işlevsel kalıtım birimleri ihtiva

eden bitki, hayvan, mikroorganizma veya başka menşei olan her türlü materyali, j) Habitat: Türün biyolojik döngüsünün herhangi bir safhasında yaşadıkları alanı,

1

k)Habitat koruma statüsü: Bir habitat ve tipik türlerinin uzun dönemli tabii dağılımını, yapısını, işlevlerini ve tipik türlerinin uzun dönemde hayatta kalmasını belirleyen tesirlerin toplamını,

l) Habitat elverişli koruma statüsü: Bir habitatın tabii kapsam alanı küçülmüyorsa, uzun dönemde kendini devam ettirebilmesi için gerekli özgün yapısal ve işlevsel özellikleri var olmaya devam ediyorsa ve tipik türlerinin koruma statüsü elverişli ise kabul edilecek koruma statüsünü,

m) Hassas tür: Mevcut şartları sebebiyle yakın gelecekte nesli yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalabilecek türleri,

n) Koruma: Habitatlar ile yabani flora ve fauna türlerinin popülasyonlarının, elverişli statüde muhafazası veya iyileştirilmesi için alınması gerekli tedbirleri,

o) Korunan alan/ koruma alanı: Bu Kanun uyarınca Bakanlar Kurulu veya Bakanlık tarafından sınırları belirlenerek koruma amacıyla ilan edilen kara, kıyı, sucul ve ulusal deniz alanlarını,

ö) Kuş koruma alanı: Ulusal veya küresel ölçekte nesli tehlike altındaki kuş türlerinden en az bir türü, önemli sayıda kuşu veya alt türlerinin bir kısmını sürekli veya geçici olarak barındıran ve tabiattaki kuş türlerinin nesillerini sürdürebilmesi için özel önem taşıyan alanları,

p) Mutlak koruma bölgesi: Koruma altına alınan alanlarda sıkı koruma gerektiren tabiat ve biyolojik çeşitlilik değerlerini barındıran; denetim, yönetim veya bilimsel amaçlı araştırmalar ve izlemeler dışında insan faaliyetlerine izin verilmeyen bölgeleri,

r) Nadir tür: Nesli yok olma tehlikesi ya da hassas türler kategorisinde olmayan ancak sınırlı coğrafi alanlarda bulunması ya da geniş alanlarda sınırlı sayıda olması sebebiyle risk altında bulunan türleri,

s) Nesli yok olma tehlikesine maruz tür: Tabii yaşama alanında soyu tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalan türleri,

ş) Özel dikkat gerektiren tür: Doğal yaşama alanlarında potansiyel olarak istismara uğrama ihtimaline karşı koruma maksatlı tedbirlerin alınmasını gerektiren türler ile yok olmalarının habitatlar ve koruma statüleri üzerinde yaratacağı etki gereği özel olan türleri,

t) Peyzaj: Özellikleri insan ve/veya tabii faktörlerin etkileşimi ve eylemi sonucunda oluşan, zaman ve mekân boyutunda değişim göstermesiyle dinamik yapıda olan, belirli kalite göstergeleri ve çeşitlilik sınıflamalarıyla ifade edilebilen alanları,

u) Popülasyon: Belirli bir bölgede yaşayan bir türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğu,ü) Sulak alan: Tabii veya suni, devamlı veya geçici, durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya

tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde altı metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular ile bataklık, sazlık, turbiyerler ve bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik etki altında kalan yerleri,

v) Sınırlı kullanım bölgesi: Koruma altına alınan alanlarda, koruma amaçlarıyla çelişmeyen sınırlı insan faaliyetlerine ve kullanıma izin verilebilen bölgeleri,

y) Tabii değer: İnsan emeği değmemiş, ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli yer üstünde, yer altında veya su altında bulunan canlı veya cansız varlıkları,

z) Tür: Ortak bir soydan gelen ve tabii şartlarda kendi aralarında çiftleşebilen veya döllenebilen, üreme kabiliyetine sahip benzer organizmalar grubunu,

aa) Tür koruma statüsü: Bir türün uzun dönemli dağılımını ve popülasyonun çokluğunu etkileyecek tesirlerin toplamını,

bb) Tür elverişli koruma statüsü: Veriler bir türün varlığını kendi tabii habitatının bir unsuru olarak uzun dönemde koruyabileceğini gösteriyorsa, türün tabii yayılma alanı öngörülebilir bir gelecekte daralma riski taşımıyorsa ve popülasyonu için gerekli genişlikte bir yaşam alanı mevcutsa kabul edilecek koruma statüsünü,

cc) Yabancı tür: Tabii yayılış alanlarından yeni ekosistemlere çeşitli etkiler neticesinde taşınan türleri,

ifade eder.

2

İlkelerMADDE 3- (1) Tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunması ile

sürdürülebilir kullanımın sağlanmasında; a) Tabiatın, biyolojik çeşitliliğin ve peyzajın korunması için koruma-kullanma dengesinin gözetilmesi,

b) Koruma bölgelerinin ekonomik, sosyal ve kültürel ihtiyaçlarının yanı sıra bölgesel ve yerel karakteristiklerinin de göz önünde bulundurularak korunması,

c) İhtiyatlılık ilkesi gereği, çevre üzerinde ciddi veya tamiri mümkün olmayan hasar tehditlerinin varlığında, bilimsel kanıtların ortaya çıkmasını beklemeden gerekli önlemlerin alınması,

ç) Tabii yaşama alanlarında; tabiatın, biyolojik çeşitliliğin ve ekosistemlerin elverişli koruma statüsünde korunması, devamlılıklarının sağlanması, iyileştirilmesi ve bu alanlardaki bitki ve hayvan türlerinin muhafazası,

d) Ekolojik denge ve tabii ekosistem değerlerinin korunması,e) Bu Kanunda tanımlanan korunan alanların birden fazlasının özelliklerine sahip olsa

dahi, koruma altına alınan bir alanın tek bir korunan alan adı altında ilan edilmesi, f) Korunan alanlarda koruma ve kullanım kararlarının, ihtiyaç duyulan her tür ve ölçekteki

planlar ile belirlenmesi,g) Tabiat ve biyolojik çeşitliliğin korunmasıyla ilgili yönetim ve karar alma süreçlerinde;

şeffaflığın, bilgi edinme hakkının ve aktif toplumsal katılımın sağlanması, ğ) Tabiat hakkında ve biyolojik çeşitlilik konusunda toplumun bilgi düzeyinin artırılması

ve koruma amaçlarına uygun katkılarını artıracak faaliyetlerin desteklenmesi,esastır.

2) Koruma alanlarına olumsuz etkisi olabileceği Bakanlıkça belirlenen faaliyetler için ekolojik etki değerlendirmesi yapılması mecburidir.

3) Sektörel ve bölgesel ekonomik ve sosyal kalkınma plan, program ve faaliyetlerinde tabiat ve biyolojik çeşitliliğin korunması hususları göz önüne alınır.

4) Korunan türlerin toplanması, taşınması, bulundurulması ve ülke dışına çıkarılmasında Bakanlıkça belirlenen esaslara uyulur.

İKİNCİ BÖLÜMKurullar

Ulusal Tabiatı Koruma Kurulu MADDE 4- (1) Ulusal Tabiatı Koruma Kurulu; Bakanlık Müsteşarının veya

görevlendireceği Müsteşar Yardımcısının başkanlığında;a) Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürü veya yardımcısı, b) Orman Genel Müdürü veya yardımcısı, c) Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanı veya yardımcısı, ç) Devlet Su İşleri Genel Müdürü veya yardımcısı, d) İçişleri Bakanlığının belirleyeceği bir temsilci, e) Bayındırlık ve İskan Bakanlığının belirleyeceği bir temsilci,f) Tarım ve Köyişleri Bakanlığının belirleyeceği bir temsilci, g) Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının belirleyeceği bir temsilci,ğ) Kültür ve Turizm Bakanlığının belirleyeceği bir temsilci,

3

h) Doğa koruma, biyolojik çeşitlilik veya çevre ekolojisi alanlarında ihtisas sahibi, en az doçentlik ünvanı bulunanlar arasından; biri Bakanlık, biri Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, ikisi Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenecek dört akademik temsilci,

ı) Bakanlığa başvuran doğa koruma alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşları arasından, bu kuruluşların son beş yıl içinde doğayı ve biyolojik çeşitliliği koruma alanlarında gösterdiği faaliyetler, habitat ve tür koruma çalışmaları ile adayların eğitim ve deneyimleri dikkate alınarak Bakanlık tarafından belirlenecek dört temsilci,

olmak üzere toplam onsekiz kişiden oluşur. (2) Bakanlıklar tarafından belirlenen temsilciler en az genel müdür veya genel müdür

yardımcısı düzeyinde olur ve kurul çalışmalarında temsil ettikleri Bakanlığı ilgilendiren konularda koordinasyonu sağlar.

(3) Makama bağlı tanımlanmamış üyelik için görev süresi üç yıldır. (4) Kurul salt çoğunlukla toplanır. Kararlar toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla

alınır. Oylamada eşitlik halinde Kurul başkanının oyu yönünde karar alınmış sayılır. (5) Kurul üyelerine, ayda dört toplantıyı geçmemek üzere katıldıkları her toplantı için

uhdesinde kamu görevi bulunanlara (1.500), uhdesinde kamu görevi bulunmayanlara (2.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda huzur hakkı ödenir.

(6) Toplantı mahali dışından gelen Kurul üyelerine, ayrıca 10/2/1954 tarihli ve 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca harcırah ödenir.

(7) Kurul Başkan ve üyeleri; kendilerinin, eşlerinin, evlatlıklarının, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımlarının ticari faaliyette bulunduğu veya bu kişilerin hisselerine sahip olduğu şirketlerin çalışma alanına giren konuların görüşüldüğü Kurul toplantılarına katılamaz.

(8) Kurulun sekretarya hizmetleri Bakanlıkça sağlanır.

Ulusal Tabiatı Koruma Kurulunun görev ve yetkileriMADDE 5- (1) Ulusal Tabiatı Koruma Kurulunun görev ve yetkileri şunlardır:a) Tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin korunmasının bilimsel esaslara göre yürütülmesini

sağlamak için gerekli kararları almak.b) Ekolojik karakteri bozulmuş veya tahrip edilmiş alanların iyileştirilmesi için gerekli

çalışmaları yapmak. c) Tabiatı koruma konusunda ulusal stratejileri belirlemek ve uygulamaya koymak için

gerekli çalışmaları yapmak. ç) Herhangi bir faaliyetle ilgili üstün kamu yararı kararı verildiğinde telafi edici tedbirlerin

alınmasına yönelik çalışma yapmak.d) Bu Kanun kapsamında kurum ve kuruluşlar arasında çıkabilecek sorunlarda çözümler

üretmek. e) Halkın bilgilendirilmesine ve katkısının artırılmasına yönelik plan ve programları

belirlemek. f) Türkiye tabiatının yurt içinde ve dışında tanıtılmasına yönelik faaliyetleri desteklemek. g) İhtiyaç olması halinde uzmanlık gerektiren alanlarda ihtisas grubu oluşturmak.

Mahalli tabiatı koruma kurulları MADDE 6- (1)  Mahalli tabiatı koruma kurulları, valinin görevlendireceği; birden fazla ili

kapsayan koruma alanında ise, en büyük koruma alanına sahip il valisinin görevlendireceği vali yardımcısının başkanlığında;

a) Ulusal Tabiatı Koruma Kurulunun üyesi kamu kurumlarının ildeki en üst düzey temsilcisi,

b) Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürü veya temsilcisi, c) İl Ziraat Odası Başkanı,

4

ç) Yerel üniversitelerin biyoloji, ekoloji, jeoloji, şehir ve bölge planlaması, çevre, orman ve ziraat bilim dallarından, aynı daldan olmamak şartıyla uzmanlığı olan bilim adamlarından üç temsilci,

d) Yerel sivil toplum kuruluşlarından doğayı ve biyolojik çeşitliliği koruma alanlarında uzman üç temsilci,

e) Korunan alan büyükşehir belediyesi sınırları içinde ise büyükşehir belediye genel sekreteri veya genel sekreter yardımcısı,

katılımı ile oluşur. (2) Görüşülecek konuya bağlı olarak ayrıca; koruma alanında bulunan ilçelerin

kaymakamlarından, belediyelerin başkanlarından, ilçe ziraat odası başkanlarından, köylerin muhtarlarından, avcılık ve atıcılık derneklerinden, su ürünleri kooperatiflerinden ve 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu çerçevesinde kurulan su ürünleri birliklerinden belirlenecek temsilciler Kurul toplantılarına davet edilir ve görüşleri alınır.

(3) Bu kurullar salt çoğunlukla toplanır ve kararlarını toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğuyla alır. Oylamada eşitlik halinde Kurul başkanının oyu yönünde karar alınmış sayılır.

(4) Kurul üyelerine, ayda dört toplantıyı geçmemek üzere katıldıkları her toplantı için uhdesinde kamu görevi bulunanlara (1.500), uhdesinde kamu görevi bulunmayanlara (2.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda huzur hakkı ödenir.

(5) Toplantı mahali dışından gelen kurul üyelerine, ayrıca Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca harcırah ödenir.

(6) Kurul başkan ve üyeleri; kendilerinin, eşlerinin, evlatlıklarının, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımlarının ticari faaliyette bulunduğu veya bu kişilerin hisselerine sahip olduğu şirketlerin çalışma alanına giren konuların görüşüldüğü kurul toplantılarına katılamaz.

(7) Komisyonun sekretarya hizmetleri İl Çevre ve Orman Müdürlüğünce yürütülür.

Mahalli tabiatı koruma kurullarının görev ve yetkileriMADDE 7- (1) Mahalli tabiatı koruma kurullarının görev ve yetkileri şunlardır: (a) Bu Kanun kapsamında yerel düzeyde uygulamalarda karşılaşılan sorunları Ulusal

Tabiatı Koruma Kuruluna iletilmek üzere Bakanlığa bildirmek.(b) Korunan alanlar için düzenlenen planların hazırlanmasına ve uygulanmasına katkıda

bulunmak.(c)Mahallinde bulunan korunan alanların yönetilmesi, izlenmesi, denetlenmesi konularında

Bakanlığa destek vermek.(ç) Mahallinde halkın tabiat hakkında bilgisini ve koruma amaçlarına yönelik faaliyetlerini

artırmaya yönelik çalışmalar yapmak. (d) Korunan alanların yurt içinde ve yurt dışında tanıtılmasına yönelik çalışmalar yapmak.

(e) Korunan alanların belirlenmesine yönelik arazi çalışmalarına katılmak. Tabiatı Koruma Bilim Heyeti

MADDE 8- (1) Tabiatı Koruma Bilim Heyeti; biyoloji, ekoloji, orman, ziraat, su ürünleri veya balıkçılık, deniz bilimleri, şehir ve bölge planlaması, jeoloji veya jeomorfoloji, hidroloji, veterinerlik, peyzaj mimarlığı ve çevre mühendisliği ile ilgili konularda ihtisas sahibi ve doktora derecesi bulunan, Bakanlık tarafından oluşturulacak biyolojik çeşitlilik uzman listesinden seçilecek üyeler ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından belirlenecek bir temsilcinin katılımıyla bir veya ihtiyaca binaen birden fazla heyetten oluşur. Bu heyetin üyeleri, üye sayısı ve çalışma süresi göreve göre belirlenir.

(2)Tabiatı Koruma Bilim Heyeti üyelerine ayda dört toplantıyı geçmemek üzere katıldıkları her toplantı için uhdesinde kamu görevi bulunanlara (1.500), uhdesinde kamu görevi bulunmayanlara (2.000) gösterge rakamının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucu bulunacak tutarda huzur hakkı ödenir.

5

(3) Toplantı mahali dışından gelen Bilim Heyeti üyelerine, ayrıca Harcırah Kanunu hükümleri uyarınca harcırah ödenir.

(4) Heyet Başkan ve üyeleri; kendilerinin, eşlerinin, evlatlıklarının, ikinci derece dâhil kan ve kayın hısımlarının ticari faaliyette bulunduğu veya bu kişilerin hisselerine sahip olduğu şirketlerin çalışma alanına giren konuların görüşüldüğü Heyet toplantılarına katılamaz.

(5) Tabiatı Koruma Bilim Heyetinin sekretarya hizmetleri Bakanlıkça sağlanır.

Tabiatı Koruma Bilim Heyetinin görev ve yetkileriMADDE 9- (1) Tabiatı Koruma Bilim Heyetinin görev ve yetkileri şunlardır: a) Bakanlığın tabiatı koruma politikasını oluşturmasına ve koruma hedeflerine ulaşmasına

yardımcı olmak için bilimsel tavsiyelerde bulunmak. b) Bilimsel veri toplama, değerlendirme ve izleme çalışmalarını yönlendirmek.c) Bu Kanun kapsamında plan ve projelerin biyolojik çeşitliliğe olabilecek etkilerinin

bilimsel açıdan değerlendirilmesinde Bakanlığa yönlendirici destek sağlamak.ç) Tabiatı ve biyolojik çeşitliliği koruma ile ilgili ulusal ve uluslararası bilimsel toplantı ve

seminerlerde gerekli durumlarda Bakanlığı temsil etmek.

İKİNCİ KISIMKorunan Alanlar

BİRİNCİ BÖLÜMKorunan Alanlar, Belirlenmesi ve Planlanması

Korunan alanlarMADDE 10- (1) Korunan alanlar şunlardır: a) Tabiat koruma alanı: Kaybolma tehlikesine maruz türleri; korumada öncelikli tabii

yaşam alanlarını; sıra dışı ekosistemleri; bilim ve doğa tarihi açısından özel önem taşıyan bitki ve hayvan türlerini; doğal olayların meydana getirdiği seçkin örnekleri barındıran koruma alanlarıdır.

b) Milli park: Bilimsel ve estetik bakımdan milli veya milletlerarası düzeyde ender bulunan doğal ve kültürel değerleri; tabiat unsurunun ağırlık taşıdığı peyzajları barındıran, özellikli kaynak değerlerinin uygun bir şekilde korunup yönetildiği, bir veya daha fazla ekosistemin tamamını kapsayacak büyüklükte alanlardır.

c) Tabiat anıtı: Tabii olarak oluşan, ender, sıra dışı, eşsiz oluşumlar ile bitki türlerinin nadir ve temsili örneklerini ihtiva eden veya bilimsel değer taşıyan tabiat parçalarıdır.

ç) Tür ve doğal yaşam alanı: Yok olma tehlikesine maruz, dar yayılım alanına sahip veya biyocoğrafi bölgelerin sıra dışı örneklerini oluşturan tabii yaşam alanlarını; nesli tehlike altında olan hassas, nadir ve özel dikkat gerektiren endemik türleri; sulak alanları, kuş koruma alanlarını barındıran genetik ve biyolojik çeşitlilik açısından yüksek düzeyde önem taşıyan, muhafaza ve iyileştirme amacıyla yönetilen koruma alanlarıdır.

d) Özel çevre koruma bölgesi: Bu Kanunla belirlenen koruma alanlarının herhangi birinin özelliklerini taşımakla beraber, ülke ve dünya ölçeğinde ekolojik önemi olan, çevre kirlenmeleri ve bozulmalarına duyarlı toprak ve su alanlarını, biyolojik çeşitliliğin, doğal kaynakların ve bunlarla ilgili kültürel kaynakların gelecek nesillere ulaşmasını emniyet altına almak üzere tespit ve ilan edilen alanlardır.

e) Tabiat parkı: Bitki ve hayvan varlığıyla veya mağaralar ve kraterler gibi oluşumlarla bulunduğu bölgenin tabiat özelliklerini temsil eden; doğal özellikleri ileri derecede bozulmamış; türlere tabii yaşam alanında veya dışında koruma tedbirlerinin uygulanabildiği; ekosistem ve türlerin geleneksel doğal kaynak yönetim biçimleriyle beraber korunabildiği; insan unsurunun ağırlık taşıdığı peyzajları barındıran koruma alanlarıdır.

(2) Özel koruma alanı: Birinci fıkrada tanımlanan alanlardan birinin veya birden fazlasının özelliklerine sahip olmakla beraber; ekolojik açıdan özel önem taşıyan ve koruma altına alınan

6

tabii habitat tipleri ve türleri listelerinde adı bulunan tabii habitatları ve türleri barındıran, Bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu kararıyla uluslararası işbirliği için belirlenen ve bildirimde bulunulan alanlardır. Bu alan eğer daha önce koruma altına alınmamışsa, uluslararası işbirliği için belirlenmesi üzerine, koruma statüsüne alınmasını temin amacıyla, bu Kanun hükümlerine göre koruma altına alınır.

Korunan alanların belirlenmesi ve ilanı MADDE 11- (1) Koruma alanı ilan edilmesi önerisi gerçek veya tüzel kişiler tarafından

Bakanlığa yapılabilir. Bu önerilerden veya Bakanlığın kendi belirleyeceği alanlardan uygun bulunanlar mahalli tabiatı koruma kurulları tarafından incelenir ve inceleme sonuçları Ulusal Tabiatı Koruma Kurulu’na bildirilir.

(2) Ayrıntılı değerlendirme ve çalışma, Ulusal Tabiatı Koruma Kurulunun koordinasyonu altında tamamlanarak Bakanlığa gönderilir.

(3) Bakanlık tarafından koruma alanı niteliği taşıdığına karar verilen alanlardan orman rejimine tâbi olanlar ile Hazine mülkiyetinde olup büyüklüğü 5000 m2’den az olanlar Bakanlıkça; diğer alanlar ise Bakanlar Kurulu tarafından koruma alanı olarak ilan edilir.

(4) Koruma kararı ilan edilirken; a) Alanın sınırları,b) Bu Kanunda tanımlanan koruma alanlarından hangisinin kapsamı içine girdiği,c) Gerek görülürse, alanın koruma statüsü ve yönetimiyle ilgili temel ilke kararları,

belirlenir.

Yeniden değerlendirme MADDE 12- (1) Gerçek veya tüzel kişilerden gelen öneriler üzerine veya bu Kanunun 29

uncu maddesi kapsamında yürütülen izleme çalışmalarının değerlendirilmesi de dikkate alınarak Bakanlık uygun gördüğünde yeniden değerlendirme işlemi başlatılabilir. Yeniden değerlendirme kararları ile:

a) Bu Kanuna göre daha önce belirlenmiş ve ilan edilmiş koruma alanlarının sınırları değiştirilebilir, kısmen veya tamamen farklı koruma alanları kapsamına alınabilir veya daha önce ilan edilmiş koruma kararı kaldırılabilir.

b) Yeniden değerlendirme kararlarının alınması, bu Kanunda belirtilen koruma alanlarının belirlenmesi ve ilanıyla aynı usul ve esaslara tabidir. (2) Değişik isimler ve tanımlar altında ve farklı mevzuata göre koruma alanı ilan edilmiş olup tasarruf hakkı ve yönetim yetkisi Bakanlığa devredilen koruma alanları için, birinci fıkrada belirtilen yeniden değerlendirme kararları alınabilir.

İKİNCİ BÖLÜMPlanlama, Ekolojik Etki Değerlendirme ve Üstün Kamu Yararı

Korunan alanlarının planlanmasıMADDE 13- (1) Koruma altına alınan alanlar için yapılan planlar şunlardır:

a) Çevre düzeni planları. b) Uzun devreli gelişme planları.c) Yönetim planları.

ç) İmar planları. d) Tür ve habitat koruma eylem planları.

(2) Çevre düzeni planları; korunan alanlarda arazinin kullanım amaçlarını ifade eden üst ölçekli planlardır.

(3) Uzun devreli gelişme planları; korunan alanların kaynak değerlerinin korunması ile arazi kullanımı için hazırlanan planlardır.

7

(4) Yönetim planları; korunan alanlarda koruma, denetim, bilimsel araştırma ve izleme, ziyaret, sürdürülebilir kullanım ve diğer insan faaliyetlerinin tümünü ele alan, koruma amaçları ile çelişmeyecek şekilde hazırlanan planlardır.

(5) Tür ve habitat koruma eylem planları; koruma alanlarındaki türler ve habitatlar için koruma amaçlarına uygun, elverişli koruma statüsünü sağlayacak bir şekilde yapılan, ekolojik temelli planlardır.

(6) Koruma alanları için yapılan imar planları dahil bütün planlarda, yürürlükteki İmar Kanun ve mevzuatlarına uyulur; ancak bu planların onay yetkisi Bakanlığa aittir.

(7) Bakanlık koruma alanları için birbirleriyle bütüncül bir yaklaşım içinde; her tür ve ölçekli planların yapılması, yaptırılması, onaylanması, değiştirilmesi veya iptal edilmesi konusunda yetkilidir. Planların hazırlanmasında, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılır.

(8) Planlanan alanların içinde kültür varlıkları ve sit alanı bulunması halinde, kültür varlıkları koruma alanları ve sit alanlarıyla sınırlı kalmak kaydıyla ilgili Kültür Varlıkları Koruma Bölge Kurulunun uygun görüşü alınır.

(9) Korunan alanlar, planlama sırasında mutlak koruma bölgesi, ekolojik etkilenme bölgesi ve sınırlı kullanım bölgesi olarak bölgelere ayrılabilir.

(10)Planlanan her korunan alan tek bir birim tarafından yönetilir. Aynı koruma alanının farklı bölgelerinde veya bölgeler içindeki farklı kısımlarda, farklı koruma ve kullanım kararları alınabilir.

(11)Korunan alanların planlama çalışmalarında ilgili tarafların ve koruma alanında yaşayanların katılımı sağlanır, görüşleri alınır.

(12)Kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanan çevre düzeni planlarında, bu Kanunun amaç ve ilkelerini gerçekleştirmek üzere Bakanlıkça onaylanan planlar esas alınır. Mevcut çevre düzeni planlarında ise gerekli değişiklikler yapılır.

Ekolojik etki değerlendirmesi ve üstün kamu yararıMADDE 14- (1) Bu Kanun kapsamında ilan edilen koruma alanlarında veya etkileşim

bölgelerinde yapılacak plan veya projelerden, tek başına veya başka plan veya projelerle beraber, bölgenin koruma amaçlarını etkilemesi muhtemel olanlar için ekolojik etki değerlendirmesi yapılır.

(2) Ekolojik etki değerlendirmesinde; özel önem taşıyan ve korunan tabii habitat tiplerini belirten Liste (I) ile özel önem taşıyan ve korunan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (II)’de yer alan türlerin elverişli koruma statüsünde muhafazası, koruma alanının bütünlüğü ve koruma alanı ilanına neden olan amaçlar dikkate alınır.

(3) Ekolojik etki değerlendirmesi olumsuz sonuçlar gösterse bile, başka bir seçeneğin olmadığı durumlarda, ekonomik ve sosyal nedenler dahil değişik nedenlerle üstün kamu yararı söz konusu olduğu için bir plan veya projenin devam etmesi zorunlu olursa, izin verilen faaliyetlerin alan üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirmek için Bakanlık tarafından gerekli telafi edici ve korunan alanın bütünlüğünü korumaya yönelik tedbirler alınır. Söz konusu alan eğer biyoçeşitliliği koruma ağının bir parçası ise ağın bir bütünlük içinde işlevlerini yerine getirmesi için gerekli tedbirler alınır. Söz konusu alan eğer nesli yok olma tehdidi altında bulunan tabii habitat tiplerini veya türlerini barındırıyorsa, üstün kamu yararı kararının nedenleri sadece halk sağlığı ve kamu güvenliği olabilir.

(4) Koruma altına alınan alanlarda üstün kamu yararı kararı, ilgili bakanlıkların uygun görüşü alınmak suretiyle Bakanlık tarafından verilir.

(5) Ekolojik etki değerlendirmesiyle ilgili usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir.

8

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMBilgilendirme, Katılım, İşbirliği ve Destekler

Bilgilendirme ve katılımMADDE 15- (1) Bakanlık, tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin tanıtılması ve korunmasına

yönelik olarak, genel bilgi düzeyini, toplumun ilgisini ve katkısını artırmak maksadıyla, bu konuların;

a) Medyada veya başka yerlerde işlendiği tanıtım ve bilgilendirme kampanyaları düzenler,b) İlk ve orta öğretim müfredatlarında yer almasına çalışır,c) Bilimsel düzeyde tartışıldığı ulusal veya uluslararası toplantılar düzenler veya

düzenlenmesine destek olur.(2) Koruma alanı ilan edilen alanlarda veya etkilenen komşu bölgelerde yaşayanlar,

korunan alanların kaynak değerleri ve koruma amaçları konusunda kapsamlı bir şekilde bilgilendirilir.

(3) Koruma alanı ilanı çalışması, yeniden değerlendirme yapılması veya planlama kararlarının alınması gibi durumlarda, kamuoyuna zamanlı bir şekilde bilgi verilir.

(4) Koruma alanı ilanı veya yeniden değerlendirme çalışması yapılırken, bu alanlarda yaşayan kişilere, faaliyette bulunan tüzel kişilerin temsilcilerine ve kamuya açık, en az bir adet, geniş katılımlı bilgilendirme ve değerlendirme toplantısı yapılır. Bu toplantılarda katılımcıların görüş ve önerilerini içeren tutanak tutulur.

İşbirliği ve işletme yetkisinin devriMADDE 16- (1) Bakanlık; tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunması ve

sürdürülebilir kullanımı amaçlarını gerçekleştirmek için, belediyeler dâhil bütün yerel yönetim birimleri, üniversiteler, araştırma kurumları, sivil toplum kuruluşları ve özel sektör kuruluşlarıyla yakın işbirliği yapar.

(2) Bakanlık, tabiatı ve biyolojik çeşitliliği koruma konusunda çalışan vakıf veya dernek şeklinde teşkilatlanmış sivil toplum kuruluşlarından başvuruda bulunanların ve asgari şartları sağlayanların adını bir listede tutar. Bu listede adı bulunan kuruluşlarla, bu Kanunun 15 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkrasına giren faaliyetler, alan kılavuzu eğitimi verilmesi ve Bakanlığın uygun bulacağı başka konularda işbirliği yapılabilir.

(3) Koruma alanlarında işletme yetkisi, tamamen veya kısmen, talepte bulunmaları halinde il özel idarelerine, belediyelere, bu Kanunun amacına uygun faaliyetler yürüten vakıf veya dernek şeklinde teşkilatlanmış sivil toplum kuruluşlarına Bakan onayı ile devredilebilir.

DesteklerMADDE 17- (1) Korunan alanlarda geleneksel olarak üretilen ürünlerin geliştirilmesine,

üretilmesine, belgelendirilmesine, mahallinde pazarlanmasına ve satışına öncelik verilir. Bakanlık bu konuda gerekli tedbirleri alır.

(2) Bakanlık, tabiat ve biyolojik çeşitliliğin korunması, sürdürülebilir kullanımı ile ekosistemlerin iyileştirilmesine yönelik projeleri, bilimsel ve teknik eğitim programlarını ve yatırımları teşvik etmek amacıyla karşılıklı veya karşılıksız destek sağlayabilir.

(3) Bu Kanunun amaçları doğrultusunda düzenlenecek yarışmalarda başarılı olanlara veya yıl içinde başarılı çalışma yapan gerçek ve tüzel kişilere teşvik ödülleri verilebilir.

(4) Sağlanacak desteklerin ve ödüllerin kapsamı, şartları, miktarı ve benzeri hususlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlık tarafından belirlenir. Bakanlığın yıllık bütçesinde, bu madde kapsamında her yıl için ayrılan destek ve teşvik miktarı belirtilir.

9

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMKorunan Alanlarla İlgili Düzenlemeler

Kamulaştırma, takas ve tahsis MADDE 18- (1) Korunan alan sınırları içinde kalan yerlerdeki gerçek ve tüzel kişilere ait

taşınmazlar, gerekli görüldüğünde, ilgili mevzuata göre Bakanlıkça kamulaştırılır. Bu amaç için Bakanlık bütçesine gerekli ödenek konulur.

(2) Bu Kanun uyarınca onaylanan planlarla kesin kullanma yasağı getirilen korunan alanlarda bulunan gerçek ve tüzel kişilerin mülkiyetindeki taşınmazlar, Hazine, belediyeler veya il özel idareleri tarafından malikinin başvurusu üzerine, bu idarelere ait taşınmazlarla tarafların rızasıyla takas edilebilir.

(3) Bu Kanun amaçları doğrultusunda kullanılmak üzere Hazinenin mülkiyetindeki taşınmazlar ile Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler Bakanlığın talebi üzerine Maliye Bakanlığınca, orman sayılan alanlar ise Orman Genel Müdürlüğünce Bakanlığa tahsis edilebilir. Tahsis edilen bu alanların bu Kanun hükümlerine göre değerlendirilmesi ve işlem tesis edilmesi yetkisi Bakanlığa aittir.

(4) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında kalan yerlerden vasıf değişikliği yapılarak bu Kanun amaçları için kullanılması gerekli ve zorunlu olanlar hakkında, Mera Kanunu hükümlerine göre işlem yapılır.

Güvenlik ve alan kılavuzlarıMADDE  19- (1) Bakanlık, korunan alanların denetim ve korunmasını gerekli görülen

hallerde, 10/6/2004 tarihli ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun hükümlerine göre Bakanlık tarafından özel eğitimden geçmiş özel güvenlik görevlileri marifetiyle sağlayabilir. 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu ile 10/3/1983 tarihli ve 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu ile 9/7/1982 tarihli ve 2692 sayılı Sahil Güvenlik Komutanlığı Kanunu hükümleri saklıdır.

(2) Koruma altına alınan alanlara hazırlanan planlar çerçevesinde yapılan ziyaretlerde, korunan alan dahilinde yaşayan insanların alan kılavuzu olarak yetiştirilmesine öncelik verilir. Korunan alan sınırları dâhilinde veya bitişiğinde bu alanlardan ihtiyacın karşılanamaması halinde yakın çevrede yaşayan insanların alan kılavuzu olarak yetiştirilmeleri konusunda Bakanlık ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.         

İzinler, intifa ve irtifak haklarıMADDE 20- (1) Koruma altına alınan alanlarda izin, intifa ve irtifak hakkı talepleri

yapıldığında, öncelikle bu taleplerin alan ve türler üzerindeki etkileri araştırılır. Talep veya faaliyetlerin olumsuz etkilerinin olması muhtemel olanlar için ekolojik etki değerlendirmesi bilimsel yöntemlerle yapılır. Alan ve türlerin sürdürülebilir şekilde devamının sağlanması için telafi edici tedbirler dahil her türlü tedbir alınmak şartı ile izin, intifa ve irtifak hakkı tesis edilebilir. İzin verilen sahada korunan alanın bütünlüğünü koruyucu tedbirler alınır. Nesli yok olma tehdidi altında bulunan tabii habitat tiplerini ve türlerini barındıran alanlarda kamu güvenliği ve halk sağlığı sebepleri dışında izin, intifa ve irtifak hakları tesis edilemez.

(2) Korunan alanlarda, onaylanmış planlara uygun olarak bu Kanuna göre verilecek her türlü izinlerde Bakanlık görevli ve yetkilidir. İzne konu faaliyete göre Bakanlıkça bedel tahsil edilebilir. Bu alanlarda koruma ve yönetim amacına aykırı olmayan mevcut izin ve kullanımlar, planlama safhasında dikkate alınır.

(3) Koruma alanı ilanından önce mevcut tesislere, koruma amaçlarına uygun olarak belirlenecek kurallar çerçevesinde kullanım izni verilebilir.

(4) Birinci ve ikinci fıkralara göre verilebilecek izne dayanarak gerçek ve tüzelkişiler lehine tesis edilecek intifa veya irtifak hakkı süresi yirmidokuz yılı geçemez. Ancak, Bakanlığın

10

uygun görmesi halinde bu süre kırkdokuz yıla kadar uzatılabilir. Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlarla ilgili olarak Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınır.

(5) İzin, intifa veya irtifak hakkı süresi sonunda, alanda yer alan yapılar ve tesisler eksiksiz ve bedelsiz olarak sağlam ve işler durumda Hazineye devredilir.

(6) Bu Kanun uyarınca verilen izinler, intifa veya irtifak hakları Bakanlığın izni olmaksızın üçüncü şahıslara devredilemez.

ÜÇÜNCÜ KISIMTürlerin ve Tabii Yaşama Alanlarının Korunması

BİRİNCİ BÖLÜMBiyoçeşitlilik Ağı, Listeler, Yerinde ve Alan Dışı Koruma

Biyoçeşitliliği koruma ağı MADDE 21- (1) Bakanlık türlerin ve tabii habitatların etkileşimine imkan sağlamak,

biyolojik çeşitliliğin korunmasına, geliştirilmesine ve dengeli coğrafi dağılımına yardımcı olmak amacıyla; ekolojik açıdan önemli ve coğrafi olarak birbirine yakın koruma alanlarının ekolojik koridorlarla birbirine bağlanmasıyla tesis edilen biyoçeşitliliği koruma ağı oluşturur.

(2) Biyoçeşitliliği koruma ağına dahil edilecek alanlar, ülke düzeyinde temsiliyet esasına göre ve korunan alanlar arasındaki tabii etkileşime ve geçişe imkân sağlayacak şekilde belirlenir.

(3) Biyoçeşitliliği koruma ağı; korunan alanları ve ekolojik koridorları kapsar. Biyoçeşitliliği koruma ağında koruma amaçlarına uygun tedbirler alınır.

(4) Biyoçeşitliliği koruma ağında ekolojik uygunluğun geliştirilmesi bakımından, yabani fauna ve flora ile bunların göçleri ve genetik etkileşimleri için büyük önem arz eden arazi özellikleri ve bunlar arasındaki ilişkiler dikkate alınır.

(5) Biyoçeşitliliği koruma ağına dâhil edilen alanlar; koruma amaçlı sözleşmeler, tahsis, kamulaştırma ve takas yapılması, intifa hakkı veya irtifak hakkı tesis edilmesi ya da diğer tedbirler alınması suretiyle teminat altına alınır.

(6) Bakanlık tarafından biyoçeşitliliği koruma ağının korunmasına ve geliştirilmesine katkıda bulunmak amacıyla ve Bakanlar Kurulu kararıyla uygun görülen biyoçeşitliliği koruma ağı için uluslararası işbirliği yapılabilir.

Korunan habitat tip ve tür listeleri MADDE 22- (1) Korunması gereken yabani bitki ve hayvan türleri popülasyonları ile tabii

yaşama ortamlarını elverişli statüde korumak için Bakanlık tarafından gerekli tedbirler alınır.(2) Bakanlık tarafından düzenlenecek bir yönetmelikle aşağıdaki listeler belirlenir:

a) Özel önem taşıyan ve korunan tabii habitat tiplerini belirten Liste (I).b) Özel önem taşıyan ve korunan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (II).c) Yukarıdaki listeleri de dikkate alarak ilan edilecek ve bu Kanunda tanımlanmış

bulunan özel koruma alanlarının belirlenmesine ilişkin usul ve esasları belirten Liste (III).ç) Sıkı koruma altına alınan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (IV).d) Toplanması ve kullanımı Bakanlıkça kurallara bağlanması uygun bulunabilecek

hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (V).e) Yakalamada ve öldürmede kullanılması yasaklanan yöntemler, araçlar ile taşıma

araçlarını belirten Liste (VI).(3) Özel önem taşıyan ve korunan habitat tiplerini belirten Liste (I)’de yer alacak tabii

habitat tipleri; a) Doğal yayılma alanları yok olma tehlikesine maruz,b)Dar bir tabii yayılma alanına sahip,c) Biyocoğrafi bölgelerin sıra dışı örneklerini oluşturan,

11

habitatlardır. (4) Özel önem taşıyan ve korunan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (II)’de yer alacak

türler;a)Nesli yok olma tehlikesine maruz,b)Hassas,c)Nadir,

ç) Endemik ve özel dikkat gerektiren, türlerdir(5) Özel önem taşıyan ve korunan tabii habitat tiplerini belirten Liste (I) ve özel önem

taşıyan ve korunan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (II)’de; doğal yayılma alanları yok olma tehlikesine maruz tabii habitat tipleri ile nesli yok olma tehlikesine maruz türler, öncelikle korunması gerekenler olarak belirtilir.

(6) Korunan türler listesinde yer alan tabii yaşama alanları ve türler özel olarak korunur. Bakanlık, başta öncelikle korunması gerekenler olmak üzere, korunan tabii habitatların ve türlerin elverişli koruma statüsünde bulunmasını izler ve gözetim altında tutar.

(7) Göçmen türlerin ülke sınırları içinde bulunan göç yolları, konaklama, geceleme, kışlama, tüy dökme, üreme ve kuluçkaya yatma yerleri her türlü tahribe karşı koruma altına alınır.

(8) Korunan türler listesinde yer alan hayvan türleri, yeterli popülasyon değerine ulaşmadan 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu kapsamında av hayvanı olarak değerlendirilemez.

Yerinde koruma MADDE 23- (1) Bakanlık, bitki ve hayvan türleri ile genetik kaynakların yerinde

korunmaları için yabancı tür girişini önlemek maksadıyla aşağıdaki tedbirleri alır veya aldırır: a) Ağaçlandırma ve erozyon kontrolü çalışmalarının gayesine uygun olarak tabii türlere ve

bu türlerin meyveli olanlarına öncelik verilir.b) Korunan alanlarda, yabancı ve yayılımcı türlerin girişinin engellenmesi için gerekli

tedbirler alınır, bu türlerin yayılışları kontrol altına alınır veya bu türler yok edilir. Bunların dışında kalan alanlardaki yabancı ve yayılımcı türlerin alana girişine Ulusal Tabiatı Koruma Kurulu karar verir.

(2) Korunan alanlarda endüstriyel kullanıma konu edilecek yabani bitki ve hayvan türlerinin tabii ortamlarından toplanması, kullanılması ve uygun bir konumda muhafaza edilmeleri için gerekli tedbirler Bakanlıkça alınır veya aldırılır.

YerleştirmeMADDE 24- (1) Tabii yaşama ortamında yok olan türler, tabii yaşama ortamına yeniden

yerleştirilebilir.(2) Koruma altındaki alanlarda, korunan türlerin tabii habitatları dışında çoğaltılması,

üretilmesi veya yerleştirilmesine Bakanlık tarafından karar verilir.(3) Sıkı korunan türlerin elverişli statüde korunmasına katkı sağlayacağının belirlenmesi

durumunda, yöre halkına da danışılarak, bunların tabii ortamlarına yeniden yerleştirilmelerinin uygunluğu konusunda çalışmalar yapılır.

Alan dışında korumaMADDE 25- (1) Yaşama alanı dışında koruma; hayvan türlerinin hayvanat bahçeleri,

kurtarma ve rehabilitasyon merkezleri ile akvaryumlarda; bitki türlerinin botanik bahçeleri, tabiat parkları, arboretum ve benzeri yerlerde kontrol altında büyütülmesi, çoğaltılması ve gen bankalarında saklanması yoluyla gerçekleştirilebilir.

Ekosistem iyileştirilmesiMADDE 26- (1) Tahrip olan ve bozulmuş ekosistemlerin iyileştirilmesi için gerekli

tedbirler ilgili kurum ve kuruluşlarla birlikte Bakanlıkça alınır.

12

(2) Korunan alanlarda, ekolojik etki değerlendirme raporunda verilen taahhütlere uymayan faaliyetler Bakanlık tarafından durdurulur.

(3) Tabii durumuna uygun hale getirilemeyen alanlar buna en yakın bir yaşama alanına dönüştürülür.

İKİNCİ BÖLÜMİzinler ve Yasaklar

Araştırma izinleriMADDE 27- (1) Koruma altına alınan alanlarda materyal toplamayı veya herhangi bir

şekilde türlere müdahaleyi gerektiren araştırma ve izleme faaliyetleri Bakanlığın iznine tabidir.

Hayvan ve bitki türleri hakkında yasak fiiller MADDE 28- (1) Sıkı koruma altına alınan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (IV)’de

yer alan hayvan türleri ve bunların parçaları üzerinde, cansız olsalar dahi, doğal yayılma alanlarında aşağıdaki fiiller yapılamaz:

a) Doğada kasıtlı olarak yakalanmaları, yaralanmaları veya öldürülmeleri.b) Özellikle üreme, yavru bakımı, kışlama ve göç dönemlerinde olmak üzere, kasıtlı bir

şekilde rahatsız edilmeleri.c) Terk edilmiş veya boş olsa dahi, yumurtalarının doğadan toplanması.ç) Yuvalarına, üreme ve istirahat mahallerine zarar verilmesi veya tahrip edilmesi.d) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mevzuata uygun olarak elde edilenler hariç

olmak üzere; bulundurulması, taşınması, satılması, satın alınması, satışa sunulması veya talep edilmesi.

(2) Birinci fıkrada sayılan yasaklar, mevzuata uygun olarak yapılan uygulamalar hariç, bütün yabani kuş türleri için geçerlidir.

(3) Sıkı koruma altına alınan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (IV)’de yer alan bitki türleri veya parçalarının üzerinde, cansız olsalar dahi, izinsiz olarak aşağıdaki fiiller yapılamaz:

a) Kasten kesilmesi, toplanması, koparılması, köklerinin açığa çıkarılması veya zarar verilmesi.

b) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce mevzuata uygun olarak elde edilenler hariç olmak üzere; bulundurulması, taşınması, satılması, satın alınması, satışa sunulması veya talep edilmesi. (4) Bu Kanunun 22 nci maddesinin 6 ncı fıkrasında belirtilen izleme ve gözetim sonunda toplanması ve kullanımı Bakanlıkça kurallara bağlanması uygun bulunabilecek hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (V)’i oluşturabilir. Bu listede bulunan hayvan ve bitki türlerinin toplanması ve kullanımı ile ilgili uygulama esasları Bakanlık tarafından belirlenir. (5) Bakanlığın bu maddede belirtilen yasakları istisnai tahdit ile uygulama hakkı vardır. Ancak bu durumda dahi:

a) Tür popülasyonlarının elverişli koruma statüsünde bulundurulması hedeflenir. b) Sıkı koruma altına alınan hayvan ve bitki türlerini belirten Liste (IV)’de belirtilen hayvan türlerinin yakalanma ve öldürülmesinde, Liste (VI)’da belirtilen yasaklara istisnai tahdit uygulanamaz.

c) İstisnai tahdit uygulamasının gerekçeleri, kapsamı ve uygulama esasları kamuoyuna duyurulur.

13

Veri toplama ve izlemeMADDE 29- (1) Biyolojik çeşitlilikle ilgili her türlü veri envanteri Bakanlıkça oluşturulur.

Toplanan veriler ülke düzeyinde bir biyolojik çeşitlilik izleme ve değerlendirme sistemi veri tabanında depolanır, düzenli aralıklarla raporlanır.

(2) Bakanlık, öncelikle koruma altına alınan habitatlar ve türler listelerinde biyolojik çeşitlilik unsurlarının izlenmesini yapar veya yaptırır.

(3) Bakanlık veri toplama ve izleme faaliyetleri çerçevesinde ulusal veya uluslararası düzeyde bilgi alış verişi ve işbirliği yapabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜMMali Hükümler

GelirlerMADDE 30- (1) Tabiatı ve biyolojik çeşitliliği koruma gelir kaynakları şunlardır:a) Bu Kanun kapsamında Bakanlıkça izin verilen alanlarda, her türlü faydalanma, işletme,

giriş ücretleri, kira, kullanım izni bedelleri, alan kılavuzluğu hizmetleri, intifa ve irtifak haklarından doğan gelirler, her türlü yayın gelirleri ve benzeri gelirler.

b) Kamu kurum ve kuruluşları hariç olmak üzere korunan alanlardaki izin haklarına dayanılarak yapılacak her türlü tesislerden proje bedeli tutarının yüzde 3’ü oranında tahsil olunacak bedeller.

c) Bu Kanun kapsamındaki hususlara ilişkin telif, patent, belge, lisans ve marka tescilinden sağlanan gelirler.

(2) Bu Kanun kapsamında elde edilen gelirlerden Bakanlık döner sermaye faaliyeti ile ilgili olanlar Bakanlık bünyesindeki döner sermaye işletmelerinin bütçelerine gelir olarak kaydedilir ve bu gelirler öncelikli olarak bu Kanun kapsamındaki faaliyetlerin yürütülmesinde kullanılır. Diğer gelirler genel bütçeye gelir kaydedilir.

(3) Bu Kanun kapsamında yapılacak faaliyetlerin gerektirdiği giderler Bakanlık bütçesi veya Bakanlık döner sermaye bütçesinden yapılır.

Fayda paylaşımıMADDE 31- (1) Bu Kanun kapsamında öngörülen faaliyetlerin yerine getirilmesi ile

korumadan kaynaklanan zararların karşılanması için belediyeler dahil mahalli idarelere, köylere hizmet götürme birliklerine veya köy tüzel kişiliklerine kaynak aktarılabilir. Bu meblağın kullanılmasında koruma faaliyetlerinden kaynaklanan olumsuz etkilerin giderilmesine öncelik verilir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜMTazmin Yükümlülüğü ve Yaptırımlar

Tazmin yükümlülüğüMADDE 32- (1) Korunan alanlarda, tabiata veya biyolojik çeşitliliğe herhangi bir şekilde

zarar veren veya ortadan kaldıran, durumu eski hale döndürmek zorundadır. Eski hale döndürülmemesi veya bunun imkansız olması durumunda, objektif ölçütlere göre belirlenecek zarar, bu zararı veren veya verenler tarafından ödenir. Eski hale döndürme durumunda dahi telafi edici tazminat istenebilir.

Adli ve idari yaptırımlarMADDE 33- (1) Koruma altına alınan alanlar için yapılan planlara aykırı hareket edenler

ile koruma altına alınan alanlarda tabiatın ve biyolojik çeşitliliğin tahribine sebep olan gerçek kişiler hakkında fiilin ağırlığına göre bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idari para

14

cezası uygulanır. Aykırı hareketin tür ve habitat tahribine yol açması halinde bu ceza beş katı olarak uygulanır. Bu türlerin nesli tehdit veya tehlike altında olması halinde cezanın üst sınırı uygulanır.

(2) Korunan alanlarda bu Kanunda belirtilen izne bağlı faaliyetleri izinsiz yapan gerçek kişiler bin Türk Lirasından beşbin Türk Lirasına kadar idari para cezası ile cezalandırılır.

(3) Koruma altına alınan alanlarda hayvan ve bitki türleri hakkında yasak fiilleri uygulayan gerçek kişilere beşyüz Türk Lirasından binbeşyüz Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir.

(4) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarındaki fiillerin tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilmesi halinde idari para cezası on katı olarak uygulanır.

(5) Bu maddenin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarındaki fiillerin korunan alanlar dışındaki yerlerde işlenmesi halinde, öngörülen cezalar yarısı oranında uygulanır.

(6) Bu Kanun kapsamına giren korunan alanların mutlak koruma bölgelerinin tahribine, yok olmasına veya her ne suretle olursa olsun zarara uğratılmasına sebep olan gerçek kişilere onbin Türk Lirasından ellibin Türk Lirasına kadar idari para cezası verilir. Bu fiillerin tüzel kişiler tarafından gerçekleştirilmesi halinde idari para cezası on katı olarak uygulanır. Bu ceza habitat kaybı söz konusu olduğunda üst sınırdan tatbik edilir. Ayrıca fiilin ağırlığına göre 6 aydan 12 aya kadar hapis cezası verilir.

(7) Bu Kanun uyarınca Bakanlıkça verilen izinler, izin amacı dışında faaliyette bulunulması halinde iptal edilir.

(8) Alan kılavuzluğu hizmeti verilen korunan alanlarda 12 veya daha fazla kişiden oluşan grup ile alana giren acenta veya organizatörlere o yıla ait alan kılavuzu ücretinin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

(9) Bu Kanun kapsamına giren korunan alanlarda ve koruma altına alınan tür habitatlarında izinsiz hayvan otlatılması halinde, küçükbaş hayvanların her biri için on Türk Lirası, büyükbaş hayvanların her biri için yirmi Türk Lirası para cezası verilir.

(10) Bu Kanunda öngörülen idari yaptırım kararları, Bakanlık merkez teşkilatında genel müdürler, taşra teşkilatında il çevre ve orman müdürleri tarafından verilir.

(11) İzinsiz toplanan türlerin veya türevlerinin ülke dışına çıkarılmasına teşebbüs edenlere ikinci fıkrada öngörülen idari para cezası on kat olarak uygulanır. Ayrıca fiilin ağırlığına göre 3 aydan 6 aya kadar hapis cezası verilir.

(12) İdari para cezalarının uygulanması 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümlerine göre yapılır.

(13) Bu Kanuna göre verilen idari para cezaları, tebliğinden itibaren 1 ay içinde ödenir.

DÖRDÜNCÜ KISIMBİRİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

Turizm bölgesi ve merkeziMADDE 34- (1) Bu Kanun kapsamına giren alanlarda 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı

Turizmi Teşvik Kanununa göre kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgesi ve turizm merkezi olarak ilan edilecek yerler için Bakanlığın uygun görüşü alınır. Bu alanların korunan alanlarla çakışması durumunda, Kültür ve Turizm Bakanlığınca bu Kanun hükümleri uygulanır.

(2) Korunan alanların içinde kalan kültür varlıkları ve sit alanları 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre işlem görür.

(3) Bu Kanun uyarınca Kültür ve Turizm Bakanlığınca Bakanlığa devredilen doğal sitlerden yeniden değerlendirme sonunda korunan alan vasfı kaldırılan Hazinenin özel mülkiyetinde veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan arazilere turizm alanı önceliği verilir.

15

Saklı hükümler ve atıflar MADDE 35- (1) 17/2/2000 tarihli ve 4533 sayılı Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parkı

Kanunu hükümleri ile 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu hükümleri saklıdır. (2) Diğer mevzuatta; doğal sit ve tabiat varlıkları ile ilgili olarak Kültür ve Tabiat

Varlıklarını Koruma Kanununa yapılan atıflar bu Kanuna, Kültür ve Turizm Bakanlığına, Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu ve Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarına yapılan atıflar Çevre ve Orman Bakanlığına yapılmış sayılır.

(3) Diğer mevzuatta 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanununa yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır.

Uygulanmayacak hükümler MADDE 36- (1) Korunan alanlara ilişkin plan ve projelerde diğer kanunların plan onama

yetkisini düzenleyen hükümleri uygulanmaz. (2) Özel çevre koruma bölgelerinde, bu Kanunun 19/10/1989 tarihli ve 383 sayılı Özel

Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanun Hükmünde Kararnameye aykırı hükümleri uygulanmaz.

(3) Çeşitli kanunlarla Tarım ve Köyişleri Bakanlığının görev ve yetki alanına bırakılan tarımsal konularda bu Kanun hükümleri uygulanmaz.

YönetmeliklerMADDE 37- (1) Bu Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler bu Kanunun yayımı

tarihinden itibaren üç yıl içerisinde Bakanlık tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulur.

Değiştirilen hükümler MADDE 38- (1) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun; a) Adı “Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu” olarak değiştirilmiştir. b) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (3) ve (7) numaralı alt bentleri

aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.“(3) “Sit”; tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli medeniyetlerin ürünü olup,

yaşadıkları devirlerin sosyal, ekonomik, mimari ve benzeri özelliklerini yansıtan kent ve kent kalıntıları, kültür varlıklarının yoğun olarak bulunduğu sosyal yaşama konu olmuş veya önemli tarihi hadiselerin cereyan ettiği alanlardır.”

“(7) “Ören yeri”;  tarih öncesinden günümüze kadar gelen çeşitli uygarlıkların ürünü olup, topoğrafik olarak tanımlanabilecek derecede yeterince belirgin ve mütecanis özelliklere sahip, aynı zamanda tarihsel, arkeolojik, sanatsal, bilimsel, sosyal veya teknik bakımlardan dikkate değer, kısmen inşa edilmiş insan emeği kültür varlıklarına sahip alandır.”

c) 6 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “peri bacaları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, tarihi mağaralar, kaya sığınakları” ibaresi eklenmiştir.

ç) 7 nci maddesinin birinci fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “Korunması gerekli taşınmaz kültür varlıklarının ve sit alanlarının tespiti Kültür ve Turizm

Bakanlığınca yapılır.”(2) Kara Avcılığı Kanununun; a) 1 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu ile koruma altına alınmış olan hayvan

türleri hakkında Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu hükümleri uygulanır.”b) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (32) numaralı bendinde yer alan “Yaban hayatı

koruma ve geliştirme sahaları”  ibaresi “Yaban hayatı geliştirme sahaları” olarak değiştirilmiştir.c) İkinci Kısım başlığında yer alan “Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları, Üretme

İstasyonları” ibaresi “Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ve Üretme Merkezleri” olarak değiştirilmiştir.

16

ç) İkinci Kısım Birinci Bölüm başlığında yer alan “Yaban Hayatı Koruma ve Geliştirme Sahaları ve Üretme İstasyonları” ibaresi “Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ve Üretme Merkezleri” olarak değiştirilmiştir.

d) 4 üncü maddesinde yer alan “koruma ve geliştirme” ibareleri “geliştirme” olarak değiştirilmiştir.

e)10 uncu maddesinin birinci fıkrasında yer alan “koruma ve geliştirme sahaları kurulması” ibaresi “geliştirme sahaları kurulması” olarak değiştirilmiştir.

f) 21 inci maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan  “yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları ile üretme istasyonları” ibaresi “yaban hayatı geliştirme sahaları ile üretme istasyonları” olarak; dördüncü fıkrasında yer alan “yaban hayatı koruma ve geliştirme sahalarına” ibaresi “yaban hayatı geliştirme sahalarına” olarak değiştirilmiştir.

(3) 3/5/1985 tarihli ve 3194 sayılı İmar Kanununun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasında yer alan “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu,” ibaresinden sonra gelmek üzere “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu,” ibaresi eklenmiştir.

(4) 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 7 nci maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Özel çevre koruma bölgeleri, milli parklar, yaban hayatı koruma ve geliştirme sahaları” ibaresi “yaban hayatı geliştirme sahaları ile Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu uyarınca belirlenen koruma alanları” şeklinde değiştirilmiştir.

(5) 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun;

a) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Çevrenin korunması, kirliliğin önlenmesi ve iyileştirilmesi için” ibaresi “Çevrenin korunması, kirliliğin önlenmesi ve iyileştirilmesi ile tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin” olarak değiştirilmiştir.

b) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “her türlü analizi, ölçüm ve kontrolleri gerçekleştirmek,” ibaresinden sonra gelmek üzere “ile tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin her türlü inceleme ve araştırmayı yapmak, yaptırmak,” ibaresi eklenmiştir.

c) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (v) bendinde yer alan “orman içi mesire yerleri” ibaresi “mesire yeri” olarak değiştirilmiştir.

ç) 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (y) bendinde yer alan “yurt içinde ve dışında gerekli personeli yetiştirmek,” ibaresinden sonra gelmek üzere “alan kılavuzluğu eğitimi dahil” ibaresi eklenmiştir.

d) 2 nci maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir. “z) Ülkemizin kara, kıyı, sucul ve ulusal deniz alanlarında sahip olduğu tabiatın, tabii

değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin bütün tedbirleri almak veya aldırmak.

aa) Çevre düzeni planları, uzun devreli gelişme planları, yönetim planları, imar planları ve tür ve habitat koruma eylem planları da dâhil olmak üzere korunan alanlara ait her tür ve ölçekteki planları yapmak, yaptırmak ve onaylamak.

bb) Tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin gerekli denetimleri yapmak.

cc) Tabiatın, tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ve sürdürülebilir kullanımına ilişkin iş ve işlemlerde gerektiğinde koordinasyonu yapmak.

dd) Biyolojik çeşitlilikle ilgili her türlü veri envanterini  oluşturmak ve  veri tabanında depolamak.

ee) Biyolojik çeşitlilikle ilgili her türlü izleme faaliyetini yürütmek.” e) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Millî parklar, tabiat

parkları, tabiat anıtları, tabiatı koruma alanları” ibaresinden sonra gelmek üzere “, tür ve doğal yaşam alanları, özel koruma alanları,” ibaresi eklenmiştir.

f) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin başına “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu kapsamında kalan korunan alanlar,” ibaresi eklenmiştir.

17

g) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde yer alan “koruma ve kullanma esaslarını” ibaresinden sonra gelmek üzere “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu ve” ibaresi eklenmiştir.

ğ) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinin başına “Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanunu ve” ibaresi eklenmiştir.

h) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendinin başına “Tabiatın, biyolojik çeşitliliğin ve” ibaresi eklenmiştir.

ı) 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bentler eklenmiştir. “k) Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma Kanununa göre koruma altına alınan alanlarda

her tür ve ölçekteki planları yapmak, yaptırmak ve onaylamak. l) Tabii değerlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına ilişkin gerekli denetimleri

yapmak. m) Biyolojik çeşitlilikle ilgili her türlü veri envanterini  oluşturmak ve  veri tabanında

depolamak.”(6) Gelibolu Yarımadası Tarihi Milli Parklar Kanununun; a) 1 inci maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. “Bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde Tabiatı ve Biyolojik Çeşitliliği Koruma

Kanunu hükümleri uygulanır.” b) 12 nci maddesinden sonra gelmek üzere aşağıdaki Ek Madde eklenmiştir. “EK MADDE 1- Bu Kanunun iki, üç, dört ve beşinci maddelerine ilişkin hükümleri;

Bursa-Uludağ Milli Parkı, Afyonkarahisar-Başkomutanlık Milli Parkı, Manisa-Spildağı Milli Parkı, Aydın-Dilekyarımadası Milli Parkı, Muğla-Marmaris Milli Parkı, Antalya-Beydağları Milli Parkı, Erzurum-Nenehatun Milli Parklarında da kıyasen uygulanır.”

Yürürlükten kaldırılan hükümlerMADDE 39- (1) Milli Parklar Kanunu yürürlükten kaldırılmıştır. (2) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununda yer alan “ve tabiat” ibareleri ile “ve

Tabiat” ibareleri ile aynı Kanunun; a) 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi, b) 6 ncı maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan “Korunması gerekli tabiat

varlıkları ile” ibaresi ve dördüncü fıkrası, c) 21 inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan “ve doğal sit alanı” ibaresi, yürürlükten kaldırılmıştır. (3) Kara Avcılığı Kanununun 2 nci maddesinin birinci fıkrasının 11 numaralı bendi

yürürlükten kaldırılmıştır. (4) 16/4/2003 tarihli ve 4848 sayılı Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri

Hakkında Kanunda yer alan “ve tabiat” ibareleri ile “ve Tabiat” ibareleri yürürlükten kaldırılmıştır.

(5) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun; a) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a), (c), (f) ve (g) bentleri, b) 20 nci maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yer alan “(a) bendinde belirtilen

hususlara aykırı olarak  biyolojik çeşitliliği tahrip edenlere, (d) bendi uyarınca ilan edilen Özel Çevre Koruma Bölgeleri için tespit edilen koruma ve kullanma esaslarına aykırı davrananlara ve” ibaresi ile “davrananlar ile (f) bendinde belirlenen esaslara ve yasaklamalara aykırı” ibareleri,

yürürlükten kaldırılmıştır.

DevirlerGEÇİCİ MADDE 1- (1) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve ilgili diğer

mevzuat kapsamında doğal sit, tabii sit veya tabiat varlıkları olarak ilan ve tescil edilmiş alanlarla ilgili her türlü tasarruf hakkı ve yönetim yetkisi, koruma altında bulunma vasıfları devam ederek, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte Bakanlığa geçmiş olur.

18

(2) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve ilgili diğer mevzuat kapsamında doğal veya tabii sit olarak ilan ve tescil edilmiş olan alanlara ve tabiat varlıklarına ilişkin koruma kurulları kararları dâhil her türlü doküman, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde Bakanlığa devredilir.

(3) Bu alanlara ilişkin dokümanların ikinci fıkra uyarınca Bakanlığa devrine kadar bu alanlarla ilgili davaların takibi, müeyyide tatbiki gibi hukuki iş ve işlemler Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yerine getirilir.

Mevcut statüler GEÇİCİ MADDE 2 - (1) Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte tabiatı koruma alanı, milli

park, tabiat anıtı, tabiat parkı, ve yaban hayatı koruma ve geliştirme sahası olan alanlar ile mesire yerlerinin koruma altında bulunma vasıfları aşağıda belirtilen şartlarda devam eder:

a) Bu alanlar, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu Kanun hükümlerine tâbidir.b) Bu alanlar için bu Kanun hükümlerine uygun olarak yeniden değerlendirme yapılır.c) Yeniden değerlendirme çalışmaları tamamlanıp yeni koruma alanı kararı alınıncaya

kadar; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce alınmış koruma, kullanım ve ilke kararları geçerlidir.

(2) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve ilgili diğer mevzuat kapsamında doğal sit, tabii sit veya tabiat varlıkları olarak ilan ve tescil edilmiş ve bu Kanuna göre Bakanlığa devredilmiş bulunan alanların koruma altında bulunma vasıfları aşağıdaki şartlarda devam eder:

a) Bu alanlar, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bu Kanun hükümlerine tâbidir.b) Bu alanlar için bu Kanun hükümlerine uygun olarak yeniden değerlendirme yapılır.c) Yeniden değerlendirme konusunda Ulusal Tabiatı Koruma Kurulunun çalışmalarına

yardımcı olmak üzere Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdür Yardımcısının başkanlığında Bakanlık ve Kültür ve Turizm Bakanlığının eşit sayıda temsilcisinin katılımı ile çalışma grubu oluşturulur. Bu çalışma grubu Bakanlıktan Kültür ve Turizm Bakanlığına devredilmesi gerekli tarihi ve arkeolojik sitlerin tespitini, Kültür ve Turizm Bakanlığından Bakanlığa devredilecek tabii sitlerin tespitini yapar. Bakanlığa devredilen tabii sitlerle ilgili bilgi ve belgeleri, yeniden değerlendirme işlemlerinin yürütülmesi için Ulusal Tabiatı Koruma Kuruluna gönderir.

ç) Yeniden değerlendirme çalışmaları tamamlanıp yürürlüğe girmeden önce veya sonra, bu Kanun hükümlerine uygun olarak korunan alan plânlaması kararları alınana kadar; bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulları ile Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu tarafından alınmış koruma, kullanım ve ilke kararları geçerlidir.

d) Yeniden değerlendirme çalışmaları tamamlanıp plan kararları alınıncaya kadar bu alanlara yönelik ihlallerde Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununun 65 inci maddesinin uygulanmasına yönelik işlemler Bakanlık tarafından yerine getirilir.

e) UNESCO Dünya Miras Listesine alınmış olan tarihi ve arkeolojik mirasların idaresi Kültür ve Turizm Bakanlığına aittir.

Koruma altındaki yabani bitki ve hayvan türleriGEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren bir yıl içinde bu

Kanunun 28 inci maddesinin birinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen koruma altındaki hayvan ve bitki türlerini bulunduranlar Bakanlığa bilgi vererek belge almak kaydıyla bu türleri bulundurmaya devam edebilirler. Belirtilen süre içerisinde bildirimde bulunmayanlar hakkında bu Kanunun 33 üncü maddesinin ikinci ve dördüncü fıkraları uyarınca idarî para cezası uygulanır.

YürürlükMADDE 40- (1) Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.YürütmeMADDE 41- (1) Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

19