M I N I S T E R S T W O O B R O N Y N A R O D O W E J

CENTRAINA KOMSJA REGULAM INOWA

Tylko do uytku subowego

T A K T Y K A P R Z E C I W P A N C E R N A

(uniewania tymoz. instrukcj L dz. 1OO/C .K.R.43)

T7IELKA BRYTANIA 1944

Przedruk Sekcji Wydawniczej 2 Korpusu

L dz. 986/45 Wochy, marzec 1945

0.6I

1944

www.cbw.plCBW

4 3 . 3 9 0

www.cbw.plCBW

MINISTRSTWO OBRONY NARODOWEJ Centralna Komisja Regulaminowa

L dz . 1250/ C.K.R.44

Mp ., dnia 17 maja 1944 r.

Rozkaz wprowadzajcy.

Wprowadzam do uytku subowego instrukcj

0,6"Taktyka przeciwpancerna" . I

194 4instrukcja jest tumoczeniem brytyjskich instrulcoyj

"Anti-Tanlc Tactios.M.T.P.No 39A.. 1943" i "Artillery Training V o l.I, General Tactical Employmont, Pamphlet No 9, Anti-Tank Tactics, 1943".

Jednoczenie uniewaniam wydawnictwo ,;Uycie i taktyka puku przecivrpancenaego" - L.dz. 100/CK,R.43j f dnia 31 XII 1942.

Z rozkazu Ministra Obrony Narodowej Przewodniczmy

Centralnej Komisji Regulaminowej

/- / Narbut-uozyski gen. "bryg.

www.cbw.plCBW

S P I S R Z E C Z YStrona

ROZDZIA I . - ZASADY OGLNE1. Wstp ................................................................... ........ ............... 12. Zasady uycia .............................................................................. 33 Przeszkody ...................................... .................. ........... . 54 . Odpowiedzialno za opracowanie planu obrony przociwpancernc j 6

ROZDZIA I I . ~ ZBLIANIE. I NATARCIE5. Zblianie ................. ................................. ........... ................... 86. Nataroic ......... .............................................. ............. . . . ........ 117. Technika boju .............................................................................. 12

$OZDZl& I I I . -OBRONA ,1 ODWRT8. Zasady ogolno .................. .............. .243 . Obrona przociwpanccma pozycji "brygady picofroty .............. 25

10. Odrao^ i przeo-iwrtatarcic . . . . . . ......................... ..................... 3411. Odwrt ....... ....................................................... 36

ROZDZIA IV. - DZIAKA PRZECIWPA1TCERNE W DYWIZJIPANCERNEJ

12. Zasady .uycia ............................................................................ . 37

Z a c z n i k i .DANE LICZBOY/E 0 SPRZCIE HSZECIWPANCERNiM . Ifi

Z a c z n i k 2.ROZKADANIE SIRZpU DO PRZEWOZU .............. W

- II -

www.cbw.plCBW

ROZDZIA I

ZASuiDY OGOIiE

1 . Wstp.

1. Ruchliwo nowoczesnej "broni pancernej 'uuoliwia jej szyb J koncentracj, a przez to osignicie zaskoczenia w natarciu.

Poniewa zagroenie broni pancern istnieje prawie zawsze, podane jest czsto wzmocnienie brygad piechoty bd przez przydzielenie im ^odpowiedniej iloci dzia z dywizyjnej artylerii przeciwpancernej, bdz rzez^zapewnienie im bezporedniego wsparcia tymi dziaami. Niekiedy moe byc konieczna nawet dalsza decentralizacja dywizyjnej artylerii przeciwpancernej.

2. kubo, e w terenie pokrytym lub zabudowanym, nona uy skutecznie niewielkiej iloci^zogow wspdziaajcych z innymi broniami, dowiadczenia wykazay, e dziaanie broni pancernej jest znacznie skuteczniejsze, gdy si je j uywa masowo w terenie- otwartym. Dlatego wikszoso dzia z artylerii przeciwpancernej naley przydziela oddziaom, lctore maj zadanie obrony terenu otwartego.

Jednostki piechoty posiadaj wasny sprzt przeciwpancerny,, a mianowicie dziaa i miotacze przeciwpancerne piechoty. Tylko wyjtkowo mona uzywac tego sprztu do takich zada, lfcre zmuszay by do wydzielenia go z jednostek organicznych.

3* Obrona przeciwpancerna polega na umiejtnym zgraniu rodkw obrony czynnej i biernej.

a) rodki obrony biernej, tj. miny i przeszkody su do bez-

- 1 -

www.cbw.plCBW

poredniej osony stanowisk 'broni, do opnienia nieprzyjacielskiej 'broni pancernej i kanalizowania jej ruchu w przejciach pokrytych ogniom dzia przeciwpancernych.

t>) Srodld. obrony czynnej,, tj. dziaa przeciwpancerne, aa j scisle i ^ wyranie okrelone zadania, a mianowicie niszczenieczogow nieprzyjaciela

4. Jednostk ogniow jes.t dziao przeciwpancerne; z chwil wejcia do akcji, dzia nowy mus i kierowa ogniem swego dziaa sasodaielnie.

5. Ilo ograniczonego sprztu przeciwpancernego poszczeglnych jednostek podaj et^ty wojenne. Gdy ilosc rodkow'organicznych nie jest wystarczajca, dowodca dywizji ustala jak ilosc dzia z artylerii lekkiej mona wydzieli do zada przeciwpancernych.

Przydzielone w tym-celu jednostki artylerii lekkiej rozmieszcza si w terenie pojedynczymi dziaami; dlatego nic mog ono v/ykonywac zv/yl:ych zada^ przypadajcych artylerii lekkiej. y

Zasady przydziau i uycia artylerii przeciwlotniczej do zada przeciwpancernych podane s w Artillery Training, Vol. I . Pamphlet No 13* 1942.

Szczegy, dotyczce zia przeciwpancernych, "bdcych obecnie w uyciu podaje Zacznik nr 1.

6. Zasady, uycia 6-funtowych i 2-xuntov?ych dzia przeciwpancernych s jednakowe, dlatego tez w niniejszej instrukcji nie omawia si osobno taktycznego uycia dzia 2 -^funtowych.

Gdy oddzia jest-wyposaony w oba typy tych dzia, dziaa 2-funto- we rozmieszcza si na stanowiskach o pytszym.pasie strzelania, a jednoczenie zapewniajcych mono atwiejszego uycia dzia do ognia boczne-

8* . .W przyszosci dzia 2-funtawych nie bdzie prawdopodobnie w uyciuwww.cbw.pl

CBW

z wyjtkiem talach obszarow dziaa, gdzie charakter terenu uniemoliwia uycie czgcw silnie opancerzonych.

2. Zasady uycia,

7. Zasady uycia dzia przeciwpancernych s nastpujce:a) Dziaa strzelaj na wprost i torem paskim, to tez celowni

czowie powinni miec eny wgld w przydzielony ira pas strzelania*b) Poniewa dziaa s. wraliwena dziaanie piechoty nieprzy

jaciela, musz byc rozmieszczone wewntrz stanowisk obronnych.c) Skutccznosc ognia zaley od ^ ukrycia dzia i wyzyskania

czynnika zaskoczenia. Sprzt powinien by starannie zamaskowany, stao na stanowiskach osonitych od strony nieprzyjaciela i zawsze,^gdy to jest moliwe, wkopany* (Praco zwizane z maskowaniem omawia Oglna Instrukcja Maskowania, cz. V ., Maskowanie artylerii 0.1Z|/V/1943 )

d) Dziaa stanowi tylko jeden ze srodkow systemu obronnegoi dlatego ich rozmieszczenie musi byc zgrane* z ugrupowaniem innych broni,

e) Rozdzia sprztu zaley od przydatnoci danego terenu do dziaania broni pancernej nieprzyjaciela oraz od istnienia sztucznych lub naturalnyoh przeszkd przeciwpancernych,

f) Nic wolno dopuci, aby nieprzyjacielska bron pancerna przenikna do ugrupowania obronnego; dlatego dziaa musz byc rozmieszczone w gb.

g) punktach i gniazdach oporu (obrona ze wszystkirih stron), dziaa musz byc tak porozmieszczane^aby zamykay przede wszystkim najbardziej prawdopodobne kierunki podejcia czogow nieprzyjaciela,

h) Dla kadego dziaa przygotowuje si zawsze stanowisko^dodatkowej, gdy kierunek natarcia czogow zostanie rozpoznany, czogi mona wzi pod zmasowany ogie dzia przeciwpancernych (patrz pkt ^6). ,

i) W walkach ruchowych, gdy1 istnieje groba napadu czogow. nieprzyjaciela, wszystkie dziaa musz byc rozwinite do dziaania.

~ 3 ~

www.cbw.plCBW

j) Dla uzyskania najwikszej wydajnoci ognia nie powinno sie go rozpoczynac przedr./ozesnie; zasadniczo dopiero vrtedy, gdy jest puwno3c trafienia celu pierwszyu strzaem.

k) Odpowiednie objcie terenu obrony ogniom dzia przeciwpaner- nych oraz waciwa orgaiiizac ja dowodzenia i lo-e^/jjiia ogniom zasadniczymi waronkrimi zaamania natarcia czogw nieprzyjaciela.

:l) Pewna ilosc dzia przeciwpancernych pozostaje zawsze \r rekach dowdcy, jako odwod przeciwpancerny. Joolj.s- ono rozwinite, powinny mie dogodne .tsarunki do skupienia sie i szybki ego zajoir.: stanowiskna ka dyn zagroonym kiorunku (patrz wyej pkt i ) .

m) Dla powstipynionia czogw nieprzyjaciela, powinno sio na nie kierowa zawsze mlcsiiaum rozporzdrvi Inogo ognia,broni piechoty. 1j

8. Dziaa sejflobiene., Jedn z charakterystycznych ;ceoh dzia saznb- bienych jest trudno ich ukrycia w terenie, to^tez paley tych dzia uzywac w ten sppsob, aby ich ruchliwosc i -zdolno poruszania si na przo-* aj byy jak najlepiej vrykorzyctano,. a riiiahoMdcie:

a) do 'bezporedniego wsparcia broni pancernej podczas natar i przeciwnatar,

To) do wzmocnienia obrony na zdobytych stanowiskach,c) do biacnia zaczepnego i napastliwego n> skrzydach dzia

przeciwpancernych ju .rozwinitych, lub-w; gbi za niiui,d) do zwalczania cz ogow.po z ricrytych, znaj dujcych, si na od

legociach wikszych, ni:* v:y znaczone innyia dziaom, rozwinitym ju na stanowiskach. v

e) do wsparciaod&ziaow przesaniajcy cli, f j w falkach odwrotowych,g; do odwodu dc*' brygady lub dyv,az ji.

1) Punkt itt)' startw}; zugeinienie ogoszone-,w E.A.T.M; nr 11 z kwietnia 1944 (Prsyp# Kora; Heg. irt?)

- 4 ~

www.cbw.plCBW

9. Umiejtne wykorzystanie przeszkd terenowych umoliwia dowdcy oszczdny przydzia dzia przeciwpancornych, a jednoczenie zmniejsza rozpd natarcia czogow nieprzyjaciela.

Przeszkody 34 skuteczne tylko wtedy, gdy je osania ogie broni piechoty i dzia przeciwpancernych. Przeszkody dziel si na naturalne i sztuczne.

10 Do przeszkd naturalnych zalicza si:a) rzeki, "kanay, jeziora i bota, jeeli ich gboko wyno

si co najmniej 4 stopy (1,20 m);, "b) stoki o nachyleniu powyej 45 stopni, np* nasypy lub -wykopy

wzduz torow kolejowych;

c )#lasy dostatecznie ^ste, aby uniemoliwi przejcie pomidzy drzewoKL. Kade drzewo musi laiec rednice nie mniejszy jak 18 cali (46 cm);

d) przestrzenie zabudowano, ktre nadaj si do szybkiego zorganizowania jako rejony przeciwpancerne. '

11. Przeszkody sztuczne mona podzieli na:a) takie przeszkody, ktrych przygotowanie wymaga duszego cza

su np: supy betonowo, piramidki, szyny stalowe, liny stalowe, rowy prze- ciwczogowe. zniszczenia;

b) przszkody, ktre wona przygotowa w krotkici czasie np: miny przeciwczogowe, granaty nr 75* walce z drutu kolczastego.

Techniczne dane o polach minowych sQ zawarte w Regulaminie ppanc. oz. IX - Budowa i zwalczanie przeszkd przeciwpancemych 0 .6 /II/1943 oraz cz. Ila - Brytyjskie miny przeciwpancerne 0.6/lIa/l943.

3 IPraoszkody.

www.cbw.plCBW

k~. Odpowiedzialno za opracowanie planu obrony j^eciwpanoeniej.

12 Dowdca przygotowujcy plan pozycji obronnej moe w peni wykorzysta ,^ tylko ograniczon ilo dzia przeciwpancernych; musi przy tym rozwazyc nastpujce sprawy: ^

a) cy plan obrony powinien byc nagity do walki z czogami, czy tez z piechot nieprzyjaciela Ostateczn decyzja bdzie zalezna od rodzaju spodziewanego natarcia;

b) jakimi rozporzdza rodkami obrony biernej (np. przeszkody, miny itp.) zanim uyje srodkow obrony czynnej, czyli dzia;

c) y ktry punkt oporu ma pierwszestwo pod wzgldem przydziau wikszej iloci dzia przeciwpancernych.

13. Miny i granaty przeciwozogowe odgrywajc ooraz waniejsz rol w obronie. Waciwe roanieszczenie poi minowych wjmaga starannego przemylenia.^

Rozrnia si trzy rodzaje poi minowych:a) pola minowe osaniajce, zakadane dla unianoliwienia nie

przyjacielowi przenikania do wrtraa punktw oporu i placwek, lub usuwania przeszkd drogowych;

b) pola minowe obronne, zakadane dla uniemoliwienia nieprzyjacielowi przenikania midzy wysunitymi punktami oporu, lub do wntrza wysunitych stanowisk oddziaw ubezpieczajcych;

o) pola minowe ryglowe, zakadane dla kanalizowania ruchu nieprzyjaciela, przenikajcego do wntrza pozycji obronnej, lub dla zabezpieczenia tej pozycji przed manewrom oskrzydlajojm^nieprzyjaoiela*

onierze wszystkich rodzjcw broni musz umie zakada, oznaczac i zapisywa pola minowe wedug obowizujcych zasad.

- 6 -

www.cbw.plCBW

14. Pola minowe osaniajce pcnr/inny byc dostosowane do rozmieszcze- nia stanowisk wszystkich dzia przegiwpancemych. Obowizkiem dowodcow dywizjonow i bateryj artylerii przeciwpancernej^ jest wypowiedzenie sii podanie swych uwag, czy rozmieszczenie tych poi minowych odpowiada ugrupowaniu' stanowisk ogniowych dzia przeciwpancernych.

Dowdca caoci inoze narzucic pewno ograniczenia, aby:a) pozostawi niezominowano przestrzenie, przez ktre zamierza

kierowa wasne przeciwuderzenia;b) pozostawi przejcia dla ruchu wasnych wozow;c ^ zmniejszy uycie min przez zarzdzenie, by wszystkie pasy

(odcinki) poi minowych wykonano wedug uprzednio opracowanego planu-minowania.

15. Pola minowe obronne i ryglowe rozmieszcza si wedug oglnych wytycznych dowdcy dywizji, ictorogo decyzja opiera si na potrzebach planu przeciwnatarcia*

Szczqgoy rozmieszczenia poi winowych ustala dowodca artyleriidywizyjnej, lub jego imieniu - dowdca puku artylerii przeciwpancernej cznie z dowodcA saperw, lub z jego przestawicielem, a jeli plan przeciwnatarcia przewiduje uycie czogcw, take i w porozumieniu z przedstawicielom broni pancernej.

16. Dowodcy brygad s odpowiedzialni za uzgodnienie rozmieszczenia pl minowych na wasnych odcinkach z oglnym planem obrony przeciwpancernej dowdcy dywizji.. v .

Dcwodca dywizjonu artylerii przeciwpancernej, a w razie nieobecnoci dywizjonu tej artylerii, dowdca plutonu przeciwpancernego piechoty musi zapewnie zgodno brygadowego planu obrony przeciwpancernej z ogolnym planem dywizji. Jeli^dowdca brygady posiada wasn bron pancerni^do przeciwuderzonia, dowodcy artylerii przeciwpancemej musz zapewnie zgodno midzy zamierzonymi przeciwuderzeniami, a brygadowym pianej obrony przeciwpancernej.

7 -

www.cbw.plCBW

Podobn role doradcz w sprawach obrony przeciwpancernej spenia przy dowodcy batalionuyLovpdca plutonu przeciwpancernego piecho-ty.

Dowdca batalionu moe dysponowa dowodcaiai bdz organie aie go plutonu przeciwpancernego, bd przedzielonej baterii artylerii przeciwpancernej do zgrania obrany przeciwpancernej w batalionie. Za wykonanie tego zgrania jest cakowicie odpowiedzialny dcrwodca batalionu piechoty.

ROZDZIA U

ZBLIANIE I NATARCIE

5 Zbanio.

17. W czasie zbliania (marszu bojowego) oddziay s^szczegln^e wraliwe na dziaania czogw nieprzyjaciela, a ich bezpieczestwo zaley od dostarczonych na czas wiadomoci o broni pancernej nieprzyjaciela.

Wszystkie cgany kolumn pieccych lub przewoonych ubezpiecza si w nastpujcy sposob: ^

a) przez wyznaczenie poszczeglnych dzia wspartych piechot na stenowiaka tfoozpieczajco (^dLety^ przeciwpancernc)V"

Sposob ten jest trudny w wykonaniu; wynik kocowy jost zwykle taki, ze dziaa przeciwpancerne, nie mo^c nady za maszorujo kolumn, pozostaj w tyle. W kocu marszu oddziay rozwijajce si moj do obrony tylko wasny sprzt przecdwpanccmy;

b) rozdziel sprztu przpciwpanconiogo wzdu caej kolumnyTen sposob jest bardziej waciwy* Polega'on na przydzieleniu zwyko

po jednym dywizjonie artylerii przeciwpancernej do kadej brygady piechoty. Trzeba unika dalszoj decentralizacji; nic wolno rozdziela baterii artylerii przeciwpancernej.

www.cbw.plCBW

- 9 -

18. Pullc rozpoznawczy ma dwa zadania:a) rozpoznanie, ktre jest wsparte tylko przez wasne dziaa

przeciwpancerne puku, "bez przydzielonej dywizyjnej artylerii przeciwpancernej;

^ b) ubezpieczenie, ktbrs czsto polega na uchwyceniu i utrzymaniu wanych punktw terenowych.

x>pia wykonania tego rodzaju zada pu3k rozpoznawczy moe b^dz stanowi ozsc ruchomego oddziau, wydzielonego pod osobno stvyorzonym dowodtwem, b^da sam moe byc y/zmocniony La wykonania zadania pod rozkazami swojego dowodcy. W obu tych wypadkach puk rozpoznawczy moe by wzmocniony przez przydzielenie mu czci lub caoci dywizjonu artylerii przeciwpancernej na czas danego dziaania,

15 Stra przednia brygady piechoty skada si zwykle ze wszystkich rodzjow bronili jest w sile1 wzmocnionego batalionu. W skad stray przedniej moe wejsc: batalion piechoty, dywizjon artylerii lekkiej, bateria artylerii przeciwpancernej, oddziay saperw i patrole sanitarne, a jeli to potrzebne, to i odpowiednie bronie z grupy wsparcia brygady.

Stra przednia dzieli si na dwa czony:- oddzia przedni, skadajcy si z kompanii strzeleckiej, wzmoc

nionej czsci plutonu przeciwpancernego pieohoty* Do oddziau przednigo nie przydziela si zasadniczo dzia artylerii przeciwpancernej|

- oddzia gwny, skadajcy si z batalionu (bez wyej wymienionych oddziaw) wraz z przydzielony bateri artylerii przeciwpancerne j , ktra maszeruje w caoci. ,

Dowodca stray przedniej posuwa si przy oddziale przednim wraz z dowdcy baterii artylerii przeciwpancernej,

20. Siy gwne brygady. Siy gwne mogQ by ubezpieczane w dwojaki sposob:

www.cbw.plCBW

) przez pa suwanie si kolumnami w sile wzmocnionego batalionu.W skad kadej z tych kolumn, wchodzi jedna lub wicej ba tery z artylerii przeciwpancernej, przydzielonej do 'brygady. W raz^e koniecznoci, oddziay 'wchodzce w skad takiej kolumny#mog szybko zajc stanowiska i skutecznie przeciwstawi si uderzeniu powaniejszych nawet oddziaow broni pancer*- nej nieprzyjaciela, ze wszystkich stron; t

b) przez utworzenie wewntrz kadego batalionu jednego lub wicej zgrupowa, wyposaonych widziaa przeciwpancerne. Zgrupowania te, posuwajc si jak najbliej dowodztwa batalionu, mog byc szybko skierowane w miejsce, skd zagraa mniejsze uderzenie ozow nieprzyjaciela. Niekiedy zatem dywizyjna artyleria przeciwpancerna moe byc rozczonkowana na caej dugoci maszerujcych kolumn dywizji, aby w razie potrzeby wesprze poszczeglne zgrupowania.

21* PbzpieeEsnio "boczne. Stra boczna moe si skadao ze wszystkich rodzjow broni.

Gdy spotkania z nieprzyjacielem nic przewiduje si, przydzielona do ^stray boczne j artyleria przeciwpancerna posuwa si rozczonkowana wzdu kolumny bateriami. Jeli spotkanie z nieprzyjacielem jest nieunikniono, kierunki zagroone dozoruje si przy pomocy dzia przeciwpancernych zabezpieczonych piechot, w oparciu o przeszkody terenowe, tip. rzeki (pikiety przeciwpancerne).

22.'.Ze wzgldu na ma ruohliwoso dzia 17funtowych cignionych, ^nie ruily ich wyzaca^ do stray przedniej. Mona ich natomiast^uzywao czsto z.wiksz korzyci w stray bocznej ze wzgldu na donsnoso sprztu. # ^ ^

Dzia 17-funtcwych samobienych mona uywa zarowno w stray przedniej) jak i bocznej, jednak na og lepiej jest trzyma ton sprzt (samobieny lub cigniony) w odwodzie.

- 10 -

www.cbw.plCBW

- 11 -

6. Nataroie.

23* Nacierajce oddziay s szczeglnie naraone na przeciwnatarcia "broni pancernej nieprzyjaciela w przerwach midzy poszczeglnymi fazami natarcia lub w chwili osignicia przedmiotu natarcia. Z tego powodu zadaniem ertylerii^przeoiwpanccmej jest zabezpieczy nacierajce oddziay na podstawie wyjciowej, przed wyruszeniem do natarcia, oraz w okresie usadawiania si w zdobytym terenie.

24 Natarcie na umocnione stanowiska nieprzyjaciela dy do utworzenia szeregu gbokich wama \v jego ugrupowanie obronne.

Poniewa czoowe rzuty takiego wamania mog byc atwo odcite prze ciwuderzeniesn czogow, niezbdne jest ubezpieczenie bokow przez artyleri prze ciyrpance m .

25. Jesli#nieprzyjacie 1 mia do czasu na przygotowanie obrony, jest rzecz pewn, ze jego pozycja bdzie zabezpieczana rozlegymi polami minowymi. Tiftedy przejcia przez po In. minowe, jako dziaanie wstpne, musz wykona oddziay^pie oho ty. Dalsze natarcie jest moliwe po prs osuniciu dostatecznej iloci artylerii przeciwpancernej poza przeszkody i po zabezpieczeniu czoa i b^okow nacierajcych oddziaw przed broni pancern nieprzyjaciela.

26 W czasie przekraczania pasa midzy wasnymi stanowiskami a obron nieprzyjaciela przeciwuderzenie nieprzyjaciela jest mao prawdopodobno, nie wolno jednak lekoerwayc tego niebezpieczestwa. Dlatego dziea przeciwpancerne powinny byc tak ugrupowane, aby mogy wzi skuteczny ni w odparciu przeciwuderzenia.

27* Natarcie wykonuje si zwykle na wskim froncie i kieruje si w takie miejsca, ktrych posiadanie jest niezbdno do dalszego rozwoju

www.cbw.plCBW

akcji. Jako wskazwk^mozna .przyj, ze 'batalion^piechoty, wspdziaajcy z batalionem czogow, moe skutecznie naoierao w pasie nie przekracza- jojm 600 jardw (ok. 550 m) szerokoci, Do wsparcia takiego natarcia azgto bdzie podany przydzia artylerii przeciwpancernej w sile trzech bateryj flMn 6-funtcwych i jednej baterii dzia 17-funtowyoh.

28 Celowo ubycia dzia samobienych Zaley od VaaiwoaL terenu natarcia Na og dziaa samobiene roogft bardziej bezporednio wspiera natarcie piechoty, s ono jedna: bardziej wraliwo na ogieh: nieprzyjaciela w okresie usadawiania si na zdobytym przedmiocio.

i 7 Technika boju.

29. Technika bojju obejtauje cztery odrbne okresy:- - czynnosai poprzedzajce natarcie, 0

- zajmowanie i organizowanie podstawy wyjciowej do natarcia,

- natarcie i sztimn, - usadosienio si na^zdbbytjm przodmiooio natarcia*

Szczeg owy przebieg czynnoci w kadym z "tych okresow jost podanyponiej w przykadach, przy czym przyjto nastpujco zaoenie:

a) Natarcie ^konujo si na orodek oporu batalionu nieprzyja* ciel w pasio 600. jaa^ Low.

b) Naoirajce oddziay maj^ nastpujmy skad:7 . jeden batalion czogw,*' jeden batalion piechoty,> trzy baterie dzia 6-ftntowych,

je^a'bateria dzia 17HPuntcwyd*o) iiataraio. prowadzi dowdca, batalionu piochoty przy wsparciu

artylerii, dywizyjnej; oparijto-n. planie bgi. >d) Przejcia w pola minowych zostay wykonane w czasie dzia

a wstjnyoh.

- 12 -

www.cbw.plCBW

- 13 -

30. j^ zjT^osjci. ^.j^^edza^ce jiatarcie._ Czynnoci te maj na celu osigniecie jak najwikszego z^sku ha czasie od chwili osignicia przedmiotu natarcia. W tyn celu dowodca natarcia lausi opracwac plan dziaa, oparty na danych z mapy lub zdj lotniczych. Po przeprowadzonym rozpoznaniu powinien niezwocznie zarzdzie niezbdne poprawki w ugrupowaniu.

31. Przykad 1 (rys, i).a) Czynnoci dowodcy w czasie planowania natarcia:

1) Podzieli wedug mapy przedmiot natarcia na wycinki (A.B.C i D na rys. 1).

2) Wycinki te przydzieli poszczeglnym plutonem przeciw*- pancemym i przydzielonym bateriom artylerii przeciwpancernej:

Wycinek A - plutonowi przeciwpancernemu piechoty.Wycinek B - baterii, ktra na okres natarcia otrzyma

a zadanie osony prawego skrzyda natarcia O .

Wyoinek C - baterii, ktra na okres natarcia otrzyma- .a zadanie osony lewego skrzyda natarcia^*

Wycinek D - bateriij pozostaej na podstawie wyjsoio- wej, ktpra w czasie natarcia ma osania tyy nacierajcych^oddziaw w .

# W rozkazach do natarcia70oszczeglnych plutonw i ba-teryj naley dao opisy przydzielonych im odoinkw.

k) Dac szczegoowe rozkazy dla dowdcy baterii' dzia 17- tuntowych. ^

b) Czynnoci dowodcy plutonu przeciwpancernego i przydzielonych ba te ryj artylerii przeciwpancernej.

Patrz pkt 32 b Patrz pkt 32 o

www.cbw.plCBW

-14 -

1) Po otrzymaniu rozkazw dowdc przydziela poszczcgolne czci otrzymanego wycinka. kadej ze swych druyn i daje szczegoowo rozkazy, z ktzyii wozem koMpanijnvch taborow bojowych inaj si druyny

posuwa. 0 ( O - patrz str. 15*)

Objanienia:

- Nplslcie punktyoporu

i

- Wycinki dla usadowienia si w terenie

- MLejsoa zbirki piut.ppano. piech. i bat. ppanc.

- Pola minowe ppancemc i rzeciw siom ywym

Podzia przedmiotu na wycinki przewidzianej obrony ppanc.(przed natarciem).

Rys. 1.

www.cbw.plCBW

- 15 -

2)Dowdcji plutonw przeciwpancernych i przydzielonych fcateryj ^ wybieraj miejsca zbiorek w przydzielonych im^wycinkaah.

Jeeli z przydzielonego miejsca zbirk dany dowdca nie ma wgldu w wycinek przyszego dziaania, nie jsce zbiorki naley zarzdzie na drodze wyprowadzajcej na ten teren.

32. Podstawa wyjciowa do natarcia powinna by o zabezpieczona ^ zanim przybd oddziay przeznaczone do nataroia. Ubezpieczenie powinno trwa w czasi brgonizacji natarcia, j/y ruszenia oraz '. czasie samego dziaania, poniewa podstawa wyjciowa moe siuayo jako oparcie dla natarcia do czasu roapczgcia usadawiania si na osignitym przedmiocie. W pierwszej fazie ubezpieczenie osiga si przez wczesne rozwinicie na podstawie wyjciowej ozsoi dzia ppancemyoh, towarzyszcych natarciu. ^

Po wyruszeniu natarcia wystarcza pozostawienie na podstawie wyjciowej jednej rozwinitej baterii dzia 17~funtomych, dopki nie nastpi usadowienie si na osignitym przedmiocie.

Przykad 2 (rys. 2).a) Dowodca plutorju przeciwpancernego piechoty rozdziel, swojo

druyny na rejony pozozegolnych kempanij czoowych, Dowdcy druyn przeciwpancernych prowadz svrajo druyny, aby doozvc do waciwego taboru bojowego kompanii, jak to podano w pkae31 b) 1 ).

Gdy natarcie wyrusza, dowdy druyn przeciwpancernych posuwaj^si z tymi czowymi kampaniami, w ktrych pasie maj si pniej rozwin ich dziaa.

1) Zwykle tabor bojowy kompanii stenowi samochd ciarowy .15 cwt., w ktrym moe si znajdowa zastpca dowdcy kompanii, lub sierant szef. Obowizkiem kadego, ktokolwiek si znajduje w samochodzie, jest okazanie wszelkiej pomocy w doprowadzeniu dzia przeciwpancernych do przodu.

www.cbw.plCBW

- 16 -

Objanienia:

- Czoowe kompanie piechoty

- Kompanie odwodowe

- Dowdztwo batalionu

- Kompania1 broni wspiera jQo^ch kanp. dowodzenia itp.jodwod

- Dziaa plut, ppanc.pieoh.(dz. 6 funt.)

** Dziaa bat. osony skrzyda (dz. 6 i*unt.)

- Dziaa bat, osony podstawy, wyjciowej (dz. 6 funt.)

- Dziaa bat. osony podstawy wyjsciwej (dz. 17 funt.)

Rys. 2.

Schemat ugrupowania dzia ppano. na podstawi wyjciowej (ozogcwnie uwidoczniono)

www.cbw.plCBW

Dowodca plutonu jarze ciwpancernego piechoty posuwa si bd z dowodc batalionu, b^dz z dowodc tej kompanii, przy ktrej ma rozwin si wiksza czsc dzia

b) Baterie osony skrzyde grupuj si w tyle za zewntrznymi skrzydami czoowych kompanij piechoty^ tak aby czoo kolumny bateryjnej byo na wysokosci m iej wicej dowodztwa batalionu.

c) Bateria (lub baterie)^ubezpieczajca podstaw wyjscios^ rozwija si^do obrony podstawy wyjciowej ze wszystkich stron. Mona do tego uyc baterii dzia 6-funtowych (jak na rys. 2); jeeli to nie jest potrzebne; bateria ta grupuje si za kompani odwodow batalionu, gotowa do ruchu naprzd.

d) Dowodca plutonu przeciwpancernego piechoty i dowodca baterii artylerii przeciwpancernej wyznaczaj miejsca spotkania i trasy marszu, jeli nie uczynili tego wczeniej.

33, Natarcie. ^ a) Dziaa przeciwpancerne piechoty i artylerii posuwaj si

naprzd razem z nacierajc piechot, aby mogy szybko si^ rozwin dla osony czoa i skrzyde natarcia. Aby to mogy wykona, musz si posuwao w ramach ugrupowania natarcia (przykad 3 ;. Druyny plutonu przeciwpancernego pieohoty, podporzdkowane kompanion, posuwaj si jak najbliej- za kompanijnymi plutonani odwodowymi.

Jeeli do osony skrzyde wyznaczono dziaa artylerii przeciwpancernej i piechot, musz^ one scile ze^ sob wsppracowa.

b) Dzia powinno si uzywac miao, aby uzyska szybkie usadowienie si na osignitym przedmiocie. Do takich zada nadaj sig bardzo dobrze dziaa samobiene; gdy ich brak, uywa si dzia 6-funtowych cignionych.

Trasy marszu dla dzia pwinno si starannie rozpozna bdz jeszcze przed natarciem, bdz przez uzysie zuspoow rozpoznawczych dobrze wysuni

tych.

- 17 -

www.cbw.plCBW

- 1 8

Schemat ugrupowania dzia ppanc. w no.tarciu

Rys. 3.

NObjasnien-ia:

- Czogi - rzut nacierajcy

- Czogi - rzut wspierajcy

- Dtwo szwadronu rzutu nacierajcego

- DtvTO szwadronu rzutu y/spierajcego

- Plutony czoowych kcmp. piechoty

- Plut. odwod. kcmp. piech.

Dtwo osolowej coiup.piech.

- Dtwo odwodowej komp.piech.

- Dtwo "baonu

- Komp. baonu wsp. i dtwo itd.j odwody

- Dziaa ppanc.piech'. (6-funt.)

- Dziaa bat. osony skrzyda (dz. 6-funt.)

- Dziaa bat. osony podst. wyjsoiowoj z zadoniaa ddatk.

-'Dz.bat,osony podst.wyjsc. _______( a , 1 7 funt.) _______

www.cbw.plCBW

ku czou natarcia. Moe^si okaza konieczne wysanie zespow roboczych dla przygotowania przej przez rowy itp.

Spraw o istotnym znaczeniu .jest, aby dziaa przeciwpancerne, towarzyszce natarciuj przybyy na osignity przedmiot w czasie do 15 minut po jego osigniciu.

c) Trudno jest ^ ustali sztywne normy wyposaenia nacierajcego oddziau w potrzebn ilo dzia przeciwpancernych. Przykad 3 wskazuje dogodny rozdzia srodkow przeciwpancernych.

34 Przykad 3 (rys. 3)..a) Dziaa s^ rozwinite nastpujco: ^ 1) Druyny plutonu przeciwpancernego piechoty , przydzielo

ne do pasw'kompanijnych, posuwaj si z . taboran bojowjm kcmpanij czoowych.

2) Dwie baterie dzia 6-funtowych, pojednym na kadym skrzydle, posuwaj si w kolumnach bateryjnych, czoem na wysokosci dowdztwa batalionu,

3) Jedna bateria dzia 6-f\intowych rozwinita wszerz wzdu tyu ugrupowania posuwa .si za kompaniami odwodowymi.

if) Jedna bateria dzia 17""funtowych, rozwinita na stanowiskach ogniowych na podstawie wyjciowej. Bateria ta-wyruszy w czasie pozniejszym. aby^uzupenic obron zdobytego przedmiotu. ^

b) Druyny i baterie przeciwpancemc posuwaj si naprzd, zachowujc szyki jak na-rys. 3. Powinny si dostosowa jak najbardziej do ruchu natarcia i byc w gotowoci do niezwocznego zajada stanowisk ogniowych, gdy natarcie zoktno zatrzymane lub zagroone pcrzeciwuderze- niem nieprzyjaciela na skrzyda,.

35. Natarcie odbywajce si fazami bdzie musiao by^przypuszczal- nie poprzedzone dziaaniem nocnynj dla przygotowania pr^ejsb w nieprzyjacielskich polach minowych. Przejcia takie stworz dasniny objte ogniem

- 19 -

www.cbw.plCBW

broni piechoty obrocy, dopoki nie oczyci si jego czoowych punktw i gniazd oporu. Dziaanie to jest podobne, jak przy przekraczaniu kadej innej przeszkody V, a mianowicie:

a) Ustala si porzdek pierwszestwa oddziaw przebaczajcych przeszkod. '

b) Organizuje si cis regulacj ruchu, aby zapewni porzdek przekraczania przeszkody (jak w pkt a).

o) Ha ogol dziaa przeciwpancerne piechoty powinny przekracza przeszkod w jednej z pierwszych kolejnoci, w miar monoci za carrie- rami. Dziaa artylerii przeciwpancernej powinny si posuwa za wozami taboru bojowego dowodztwa batalionu.

d) Gdy natarcie rozwija si pomylnie, nie jest konieczne rozwijanie dzia przeciwpancernych po wasnej stronie nieprzyjacielskiego pola minowego.

ej Gdy natarcie gostanie zatrzymane lub si zaamie, piechota musi byc osonita do czasu przygotowania nowego planu dziaania. Dziaa

przeciwpancerne piechoty przekraczaj pola minowe, aby zabezpieczy czoo ugrupowania, a dziaa artylerii przeciwpancernej, najlepiej 17**unto~ we# rozwijaj si po wasnej stronie pola rainowego, aby poprze nie osonie skrzyda.

. f) Przestrzega* aby do przodu osignitego terenu nie wysuwa zbyt duej iloci dzia, dopoki nie uzyska si penego porwodzonia.

36. Usadowienie si w terenie. Przeciwnatarcia z czogali na czele mona si spodziewa vF czasie okoo 1/2 godziny po zdobyciu przedmiotu. Aby miec pewno, o po osigniciu powodzaaia, nie zmarnuje si czasu, musi si poozynic nastpujce^przygotowania:

a) MLeo plan dziaa przygotowany zawczasu wedug mapy (patrz przykad 1 ).

1 / Rozkadanie sprztu na czci nadajoe si do transportu przy przekraczaniu przeszkd omawia zacznik 2.www.cbw.pl

CBW

t>) Rozmieszczenie dzia przeciwpancernych w remach ugrupowsnia piechoty w toku natarcia audi byc takie, aby zapewnio ich scierowanie w przyblione rejony, vrt ktrych maj si rozwin i walczyc.

c) Aby. umoliwi dziaom przeciwpancernym szybkie osignicie wyznaczonych im kocowych stanowisk ogniowych, moe si olcazac konieaz- ne zadymienie tych^rajonow, z ktry h nieprzyjaciel moe wzi zdobyty przedmiot pod ogie broni piechoty.

d) Wszystkie oddziay, biorce udzia w natarciu,, musz dobrze rozumie i dokadnie opanowa musztr bojow dla szybkiego rozwijania si na przedmiocie natarcia.

Niezwocznie, po zdobyciu przedmiotu^ czogi wspierajce natarcie zajmuj stanowiska pbzakryte, by wspierac^usadowianie si w terenie. Pozostaj na tych stanowiskach, dopoki dowdca piechoty nie ijza, ze \isadowienie si^posuno si na tyle, i czogi mona wycofac do wysunitego rejonu zbiorki (przegrupowania).

Dtajfca przeciwpancerne piechoty przybywaj pierwpze na. zdobyty przd- ffliot; rWtadeszcaa si jo po stronie czoowego skraju zajtej pozycji (rys. 1. , ,

Jeeli warunki terenowe mog opoznic dostp na zdobyty przedmiot dziaem 6-funtowym cignionym, powinno si podcign dziaa 17-funtowe samobiene i rozwin na obydwu skrzydach pozycji.

Ze wzgldu na trundosc ukryci^. i wkopania sprztu 17-funtowego, naley go jak najwczeniej zluzowa dziaami -funtowyml cignionymi i wycofao do odwodu* Gdy tylko prybd dziaa 17~funtciwe cignione, rozwija si je na stanowiskach dla pogbienia obrony.

Zespoy zwiadowcze przeciwpancerne musz byc wczenie na zdobytym przedmiocie* Rozpoznanie dla opracowania planu obrony przeciwpancernej musjj. by'g zdecentralizowane i rozpoczynac si niezwocznie. Nio mona opozniao rozwinicia dzia przeciwpancernych; po ukonczeniu rozpoznania

- 21 -

www.cbw.plCBW

mogQ si okaza konieczne- ich przesunicia.

Ugrupowanie dzia ppanc, po zajciu parzedmiotu

Objanienia:

Miejsca zbirki plut, ppanc.piech.i bateryj ppanc.

Granice wycinkw

Dziaa plut, ppanc. piech. ; dz. 6 funt.

Dziaa bat, oabony skrzyda; dz. 6 funt. Dziaa bat, osony tyw; dz. 6 funt. z podstawy wyjciowej

Dziaa bat. 17 funt. przeciwko przenikaniu; rozwija si gdy zostanie przesunita do przodu.

Rys, 4

www.cbw.plCBW

- 23 T

Wykorzystuje si w peni pozostawione przez nieprzyjaciela pola minowe dla osony usadowienia si-w terenie.

37* Przykad 4 (rys. 4).Po przybyciu na przedmiot natarcia: ^

a) Dowodcy druyn z plutonu przeciwpancernego piechoty i dowod- cy bateryj przeciwpancernych udaj si wprost na umwione riiiejsca spotkania (zbiorek), wyprzedzajc swe oddziay. . ,

b) Niezwocznie po przybyciu na, te miejsca dowodcy bateryj przeciwpancernych decyduj, ktry z typowych schematw rozmieszczenia dzia odpowiada najlepiej przydiblonym im wycinkom. Dowodcy plutonw wybieraj stanowiska i dla dzia.

c) Gdy,druyny lub baterie dochodz do przewidzianych miejsc zbiorki, ich. dowdcy nakazuj gosom lub znakiem odpowiednie rozwinicie.

dJ^Dzianowi prowadz dziaa najlepszymi drogami dojazdu z miejsc zbiorki na stanowiska ogniowe i niezwocznie przygotowuj je do strzelania*

e) Nastpnie dowdca plutonu przeciwpancernego piechoty i dowdca baterii przeciwpancernej rozpoczynaj osbiscie oddzielne rozpoznanie i , w razie ptrzeby, poprawia j4 rozmie zez ario dzia., Ostateczne uzgodnienie ugrupowania stanowisk przeprowadza w czasie pozniejszym dowdca dyvrizjonu przeciwpancernego. v

f ) Bateria (baterie) osaniajca postaw wyjciow nie ^opuszcza stanowiska, ani tez nie przesuwa si do przodu z podstawy wyjciowej, dopoki nie otrzyma odpcwidniegp rzkau od dowdcy natarcia

www.cbw.plCBW

2 4

EOZDZU# H I

OBRONA I ODWRT

8. Zasady oglno.

38. W wojnie obecnej obydwie strony wc.lcz|ce unikay zwykle obsadzania stancwisk na duzszy czas w bezporedniej stycznosci z przeciwnikiem, Midzypola byy rozlegle i sprzyjay uyciu ruchliwych zgrupowa lub oddziaow przesaniajcych zoonych ze wszystkich broniWspieranych w miar monoci czogami.

Zgrupowani^ (oddziay} takie maj dwojakie zadania:^a) opozniao zblizanie nieprzyjaciela do pozycji glownego oporu

i meldowa o jego ruchach:bj uniemoliwi mu wgld w orodki oporu przez czas jak naj

duszy i ubezpieczyc te orodki przed zaskoczeniem.Do wykonania tych zada organizuje si oddziay przesaniajce

oraz czaty.

39* Oddziay przesaniajce rao^ podlega wprost dowdcy korpusu, lub dowodcom dywizyj, Zasadniczo d one do utrzymania przeszkody natu-: ralnej, jako pozycji osaniajcej. Mog si skada bd z rnych broni, bd z puku rozpoznawzego, wzmocnionego dostateczn ilosoi broni wspierajcych, odpowiednio do wyznaczonego mu zadania* W obydwu wypadlcach mor e byc konieczne przydzielenie dodatkowych dzia przeciwpancernych.^ trzeba jednak przestrzega, aby i cli nie wydziela za duo do tych zada. Jeeli nie^ jest podane naruszenie ugrupowania dzia przeciwpanoerny oh pozycji gownego oporu, mona przydzieli oddziaom, przesaniajojm dziaa z puku artylerii przeciwpancernej korpusu. Poniewa w tych dziaaniachwww.cbw.pl

CBW

jest -wymagana ruchliwo, oduaiam przesaniajcym pa,inno si ^raydaie- lac dziaia 17~funtcr.7c samobiene, jakkolwiek nioao si tca okaza celowy przydzia pewnej iloci dzia i-i/i^towych, jeeli pozycja przesaniajca ma byc utrzymana prsez czas d naszy.

J;D. Czaty wystawiaj dowodcy brygad'-piechoty dla bezporedniego ubezpieczenia wasnej pozycji i do alarmowania w raaie zblizania si nieprzyjaciela. Czaty skadaj sio-aasadniczo a silnych, ruchliwych patroli bo jowych, wyznaczonych a^obsady poszczeglnych osrodkow oporu. W ich skadzie moe byc pewna ilosc dzia przeciwpancernych piechoty.

V , ,41- Moliwoci uycia dzia z korpusneg puku artylerii przeciw

pancernej s nastpujco:a)' w skadzie zgrupowania przesaniajcego;bj do osony wysunitych skrzyde, cznie oddziaami innych

broni;c) do wzmocnienia obrony przeci\/pancemej na odcinku dywizji;d) do pogbienia obrony obszaru korpusu;Gi do osony rejonow rozmieszczenia doviolztw i ugnipowania subf) do obrony ciasnin na gwnych liniiici komunikacyjnych.

9. Obrona p^ancenia' y zjjo ji brygady piechoty.

42. Baterie artylerii przeciwpancernej, podporzQdlor//ane-dovvodcy bry^ gady piechoty uzupeniaj ugrupc./anie. daia -'przeciwpahcemych piechoty z zadaniem:

a} \7Zxnocnienia obrony w miejscach najbardziej wraliwych;b ) pogbienia obrony przeciwpancernej;c) wykonywenia talach zada, ktrych dziaa przeciwpancerne

nie mogyby wykona bez wydzielenia ich ze zwizku batalionowego;

' j ~

www.cbw.plCBW

d) powstrzyrlania przenikania miedzy orodkaiai oporu.

43* Gdy jest do czasu, rozpoznanie organizuje si w sposb nizej omowiony; da^e sio rozkazy i rozwija si dziaa w kolejnoci podanej w dalszej treci. ( rozwaaniach przyjto, ze dowdcy brygady piechoty przydzielono jeden dywizjon artylerii przeciwpancernej).

a) Rozpoznanie dowodcy brygady i jego zespou rozpoznawczego.W skad zespou rozpoznawczego ("R" group)" wchodz, prcz innych, dowodca dywizjonu artylerii przeciwpancornej i , gdy to jest moliwe, przedstawiciel "brygady czogow, jako doradca w zakresie przypuszczalnego dziaania czogov7 nieprzyjaciela. '

W czasie rozpoznania dowodca "brygady wybiera orodki oporu i przydziela je "batalionem piechoty. Dowodca dywizjonu artylerii przeciwpancernej dzieli^dywiz jon midzy orodki oporu "batalionw, dajo bateriom zadania szczeglne, stanowice cz ogolnego planu obrony przeciwpancernej "brygady. Wskazuje on tez w terenie przebieg poi minowych, osaniajcych odcinek brygady,^zgodnie z planem opracowanym w dywizji.

. b / Dowdca br^g^dy daje nastpnie^rozkazy do obsadzenia pozycji, a jednoczenie, lub bezporednio potem, dowodca dywizjonu przeciwpancernego daje rozkazy swojemu zespoowi dowodzenia ("0" group).

c) Po wydaniu rozkazow, dov/odca dywizjonu przeciwpancernego poleca^zameldowac si dowdcom bateiyj u dowodcow batalionow dowodzcych tymi orodkami oporu, w ktrych poszczeglne baterie maj byc rozwinite. Czas i miejsce meldowania si ustala si podczas odprawy dowodcy bry-ga

rozpoznania przez dowdcwbateryj i plutonom przeciwpancernych,c) Nastpnie dowodca plutonu przeciwpancernego piechoty i do-*

wodca "baterii przeciwpancernej rozoznaj wsplnie teren i wybieraj stanowiska dla dzia, tale aby kade z nich mogo wykona wyznaczone mu zadaie^ po czym daj rozkazy do rozwinicia.Uw^a: Podane ^jest, aby: obydwaj wspomniani dowdcy rozpoznali wsplnie

cay obwod orodka batalionu, majc przy sobie z grubsza powikszony wycinclc mapy tego-rejonu* Po stwierdzoniu kadego dogodnego' stanowiska ogniowego, zaznaczaj je na szkicu i krel granice monoci strzelania w szerz -i w g^b tych stanowisk. . Jeeli pod konie rozpoznania okae si, ze dogodnych stanowisk jest wicej ni posiadanych dzia, ostateczna decyzja co do ich obsadzenia zapada po wsplnej odprawie dla uzgodnienia obrony przeciwpancernej (patrz niej pkt f).

iJ Ostateczne uzgodnienie rozmieszczenia dzia dla obrony przeciwpancernej przeprowadza dowodca dywizjonu artylerii praeciwpancemoj, ktry udaje si kolejno do poszczeglnych dowdcow batalionw, dziaajc w imieniu aowodcy brygady.

44 Jeeli istotne znaczenie ma. szybkie obsadzenie pozycji, rozpoznanie przeprowadza si nastpujco:

a) Dowodca brygady dzieli tymczasowo dywizjon przeciwpanoemy midzy bataliony, opierajc potrzeby swego odcinka na wasnej ocenie terenu wedug mapy i na znanym mu oglnym ^ planie obrony przeciwpancernejw ramach dywizji. Takie rozwizanie umoliwia dowdcom bataliono\T wykonanie wasnego rozpoznania rownolegle z rozpoznaniem dowodcy brygady; ^uzupenienia i szczegy uzgadnia si na pomniejszej odprawie u dowodcy brygady. ,

b) Dowodca^batalionu przydziela do obrony osobno odcinki orodka oporu dowodcy plutonu przeciwpancernego piechoty i dowdcy baterii przeciwpancernej; rozwija si niezwocznie dziaa na tycia odcinkach.

- 27 -

www.cbw.plCBW

- 28 -

Nastpuje szozegowe rozpoznanie-stanowisk, a zgraniu obrony przeciwpancernej odbywa si jak to omom ono w pkt. 16 .

c) Na wszystkich szczeblach dowodzenia daje si niezbdno rozkazy przygotowawczo dla zespow rozpoznawczych i dowodzenia, rautw ogniowych i zaopatrywania, aby mogy pracowac stosowanie do ogolnych wytycznych, omowionyoh w pkt 43

45 Na rozdzia artylerii przeciwpanoeznej wpywa okoliczno, e dywizyjny puk artylerii przeciwpancomej skada si z czterech dywizjo- ^now i ze posiada pewn ilosc^sprztu 17funtowego. Aby zatem wykorzysta w sposob jak najbardziej waciwy sprzt artylerii przeci^ancernep, moe byc czasem konieczne wydzielenie niektrych ba tery j ze zwizkw dywizyjnych.

Podane jest zachowanie jako odwodu co najmniej jednego dywizjonu; dywizjon taki jest zasadniczo rozwinity i musi mioc zawczasu rozpoznane stancwiska dodatkowe (patrz pkt^lf o).

Ze wzglgcju na swe waciwoci techniczne, dziaa 17~funtowc nie nadaj si do uycia ich na skraju pozycji; najlepiej mona je wykorzysta rozmieszczajc je gbiej w grupowaniu obronnym i uywajc do przeciw- dziaania przenikaniu.

Na kazd brygadow pozycj obronn powinno si przydziela co najmniej jedn bateri dzia 17-funtowych; jej dziaa ^ musz byc tak rozmieszczone, aby byy nastawione na zwalozanie gwnego natarci^ czogowy kierunku przyjtego za prawdopodobny podczas rozpoznania kocowego (omwionego w pkt 4-3 a). Prcz tego obron kadej brygady piechoty mona wzmocni przydzielajc po jednej lub wicej baterii dzia 6-funtowych artylerii przeciwpancernej.

Schematyczne rozmieszczenie dzia przeciwpancernych piechoty wewntrz pozycji obronnej przedstawia rys. 5 na str. 29.

if6. Ze ro Licowanie ognia na zagroonym kierunku. Bdan byo bywww.cbw.plCBW

Schemat ugrupowania obronnego brygady piechoty (obronnych poi mina/ych nic wrysowano)

Oglny kierunek npla

Objanienia.:

Pluton ppanc. pieoh.(dziaa

6 funt.)- Pola minowe

osaniajce

Rys. 5.www.cbw.plCBW

mniemanie, e dziaa przeciwpancerne, tkwice na miejscu wedlh, sztywne go planu ich rozmieszczenia, mog odeprzea masowe natarcie czogcw. Trzeba sobi,zapewnie woaesnc naalarmowonie V co do przypuszczalnego kierunku grocego natarcia i przyj je zesrodkowanym ogniem wszystkich dzia, bdcych w dyspozycji. ^ ^ ^

Z taj zasady v/y pywa j niej podane okrelenia, ktre wszyscy musz dobrze rozumie:

a) j&dnnie^ Zadanion dziaa przeciwpancernego jest niszczenie czogw .w wy znaczonym mu pasie strzelania* Dziao moe ^o trzyma dla kadego ze swych ntanowisk ogniowych jeden lub wicej pasw strzelania,a tyn saaym moe miec, jedno lub wicej zada, ktre okrela si jako zadanie gwne, wtrne itd* ^

b) Stanowisko ogniowe zasadnicze - stanowisko, z ktorego dziao wykonuje pooitkorwo' wyznaczone mu zadanio lub zadania.

o) Stanowisko ogniowe .dodatkowo - stanowisto, zawczasu przygotowane, na ktre dziao moe byo w razie koniecznoci przesunite dla zwalczania grocego natarcia ,

^ dj Stanowisko ogniowe zapasowe - stanowisk^ - na ktre dziao moo byo przesTinite v razie koniecznoci, aby. unikn obezwadnienia ogniem nieprzyjaciela, a jednoczenie mc dalej wyjonywao wyznaczone mu zadanie* Stanowisko zapasowe rozpoznaje si dla kadego z zada, wyznaczonych danami dziau* y / ,

Jak z przytoczonych okrele wynika, ogieh mona zesrodkowac bdz zwracajc dziaa w pasy strzelania obejmujce ich zadania wtrne, bdz przesuwajc je na stanowiska dodatkowe*

Schcmatycanie przedstawiono to na rysunku 6*

>* 30

1/ W ozasie rzeczywistych dziaa zapas ozasu od chwili zaalarmowania waha si od 30 minut do 2 godzin.www.cbw.pl

CBW

- 31 -

Oglny kierunek npla Objanienia:

- Plut,ppanc.piech, (dz. 6 funt.)

- Bat. dz. 6 funt.z zadaniem szczcg. w kierunku Y

- Zasadniczo zadanie dla kadego dziaa

- Zadanie wtrne dla kadego dziaa

- Trzy dziaa przesunite na stan.dodat. dla zwalczania grocego natarcia z X

- Przyp. stan. dla dz. 17 funt.

Rys. 6.

Przykad ugrupowania dzia ppanc, w orodku oporu "baonu A (p.rys.5)

www.cbw.plCBW

32 -

47 Rysunek 6 przeds tawia powikszenie orodka oporu batalionu A, uwidocznionego na rys, 5 Obron wzmocniono jedn bateri przeciwpancern 'z zadaniami szczeglnymi dla dzia w kierunku Y; w wyniku#tego zmieniono nieco ugrupowanie dzia prze ciwpancemych piechoty. Kademu dziau dalio dwa zadania, kademu nakazano przygotowanie stanowiska dodatkowego i drogi dojcia do teg stanowiska. Odlegoci do stanowisk dodatkowych wyrjosa ijOO - 600 jardw (350 - 550 m)./ a przy zmionie stanowisk moe byo konieczno przetaczanie dzia przez obsug, >

Jakkols/iek nie uwidoczniono tego na ..schematach, jes.t zasad, ze kade dziao jest ukryte przed obsewaojf nieprzyjaciela i e dla kadego wytyczono cdlegooi do 800 jardw (olagor 700 m) od kadego stanowiska we wsaystkich^pasach strzelania ^osadniczo rozpoczcie ognia wstrzymuje si., dopoki nie ma si pewnoci e piorwszy strza bdzie trafny Jdnak, gdy naciera dyza ilosc ' czogw, musi si nieraz rozpo- ozc ogie na wiksz odlego, aby unikn wdarcia si czogow w razie zbyt dugiego milczenia dzia przeciwpancernych.

jeeli' dowdztwo batalionu otrzyma wczenie ostrzeenie o grupujcym si nataroiu ozogcw nieprzyjaciela^ rejonie X (rys. 6) , to wystarczy nada popro tu jeden wyraz wedu umowionego kodu., aby spowodowa przesuniecie trzech, dzia na stanowiska dodatkowo (rys. 6) oraz zwrcenie dzia innych w kierunicu ich zadaii wtrnych; jedno tylko dziao b- dzio albo mao czkane w tyrr. s tarciu. ^ albo pozostanie zupenie nieczynne.

Nie trudno stwierdzi? e po tych przesuniciach i zmianach kierunku strzelania^ tyy orodka oporu s$ pozbawione czynnej obrony przeciw*- panceiroj atwgnu wtargniciu cz ogw przez powsta luk zapobiega ogieh dzia z osrodkew batalionowych B i C (rys. 5)

Gdy si ma przesun dziaa na stanowiska dodatkowe, trzeba mie na uwadze nasopujoe>wytyczne:

^ a) 3*rzestfwao jak najmniej dzia; dziaa te musz si dobrze urzdzie na stanowiskach dodatkowych* zanim ruszy natarcie nieprzyjaciela.

www.cbw.plCBW

~ 33 -

la) Poniewa nieprzyjaciel moe skierowa na orodek oporu silny ogie broni maszynowej j, ueg si okaza konieczne zasony dymne dla ukry- cia przesuni dzia.

Jeeli nieprzyjaciel ma do wyboru, "bardzo mao wycinkw torerju dogodnych dla podejcia czogow, celowe jest pozostawienie pewnej iloci dzia ?)rzeciwpancemych na stanowiskach dodatkowych, tak aby obj ogniem zagroone pasy ^ terenu; jednoczenie zas trzeba byc przygotowanym do wykonania przesuni wskazanych na rys. 6 w odwrconej kolejnoci.

Gdyby obron wzmocniono dziaani 17funtowyn&, ich stanowiska- powinno si tak wybiera, aby mogy przeciwdziaa przenikaniu, np. stanowiska P i Q na rys. 6, Przesuwanie tych dzia nie jest atwo.

2jj8. ',7 czasie przygotowa do natarcia, nieprzyjaciel dooy wszelkich stara, aby^pczerwac milczenie dzia przeciwpancernych obrony i by przez to rozpozna ich stanowiska* Ulubionymi sposobami i podstpami do osignicia tego celu s:

/ * ^ y

bdz skiercvranie kilku czogow na orodek oporu,-^bdz ostrzeliwanie pewnych wybranych punktw w orodku oporu

z czogow poza krytych, rozmieszczonych poza zasigiem lekkiej broni maszynowej obrony.

Gdy ^ nieprzyjaciel stosuje pier./szy rodzaj podstpu, czogi powinno sie dopuscic tale blisko pozycji, aby rniec pewno, ze nie zdoaj powrocie z uzyskanymi wiadomociami, tj. gdy bdzi?^afienie ich pierwszymi strzaami. Drugi rodzaj podstpu powinien si spotka z silnymi obez- -.. adnieniomi ogniem artylerii lekkiej i cikiej.

Prcz tego nieprzyjaciel moe uzywac (uywa ju czsto^ zdobytych wozw pancernych do natarcia na pozycj przeciwnika, albo 'bez zdobytych rodkw przewozowych do przenikania midzy orodkami obioru. adnej tego rodzaju kolumny nie wolno dopuscio w poblie stanowiska ogniowego dziaa

www.cbw.plCBW

przeciwpancernego; obsuga dziaa musi byc nc s*./ych raiejscnch bojowych, a oficer z najbliszego punktu oporu piechoty musi sprawdzi przyalez- nosc zbliajcego si oddziau.

49. YiaUca nocna. Pod './zgldai talctycznym nic rnicy w zasadt-.ch' uycia dzia w nocy lub w. dzie, s tya tylko zastrzeeniem, ze' obocmic uywane srodld. do sztucznego owietlania przedpola ograc i^ozaj odlegcsc strzelania do okoo 400 jardw (o

nic odwodu tych dzia na odcinku kadej brygady, niezalenie od odwodu dy./izyjnogo. Do nada tal:icn nadaj si bardzo dotrze dziaa samobiene.

52. Przeciwuderzeni. W dy\'/izji mieszanej przydziela si zasadniczo jeden szwadron czogow na odcinek brygady z zadaniem natychmiastowych przcciiaidorzcn.

Zanim prucciwuderz cnie okae si konieczne, odird dzia przeciwpancernych bdzie Jnusia ^ prawdopodobnie byc roz\?inity orodkach oporu innych ni ten, na ktry nieprzyjaciel naciera. Dziaa przeswa si dc przodu na tyach przcciwudcrzcnia z zadaniem odt/orzenia naruszonego systemu obrony przeciiTpanccrnej. Po odrzuceniu nieprzyjaciela dowdca brygady musi ponownie rozway "ugrupowanie si/ych. dzia prz eciwpanccmy ch biorc pod t&vag uszczuplon ich ilo.

53- Przecpwnatarcic na szczoblu dywizji. Jego przygoto.Tanie wymaga dunego czasu; nie moe ono wyruszy, dopld. nic nastpi pewnego i^iKnju ustalenie^si pooenia, Przcciwnatarcie wykonujp zgiir^owanic v: //stLirJi rodzajow broni. Celem przeciT/natarci .^ moe byc:

a) zniszczenie si nieprzyjaciela, ktre zostay zdezorganizowane wskutek nieudanego natarcia na jeden lub kilka orodkw oporu obrony;

b) odzyskanie jakiego wasnego orodka oporu zdobytego przez nieprzyjaciela.

Dywizyjny odyrod artylerii przcciwpanoornej ^ohoo ) dywizjon) jest zasadniczo ^zwinity w jednym z tyowych osrodJkow oporu. Poniewa musi si mice moznosc szybkiego skupienia tego odwodu, s tano i^ska, jego dzia nic powinny byc szeroko rozrzucone.

W obydwu przewidzianych wyej odmianach przeciwnatarcia dywizyjnego uywa si dzia przeciwpancemych wedeg zasad podanych w pkt 23 - 28.

54* SctK)bicznych dzia przeciwpancernych na podwoziach gsienicowych

www.cbw.plCBW

mona uzywac w roli ?.owof czogw-, np. do napadu ze skrzyda na czogi nieprzyjacielskie, ktre ze swych stanowisk''pozakrytych, .lecych poza,zasigiem skutecznego ognia obrony, wspieraJ natarcie swej piechoty na jeden z osrodkow ooru. uywajc dzia przeciwpancernych do takich zada,, trzeba im zapewnie odpowiedni oson.

11. Odwrt.

55 Dziaania odwrotowe omawia instrukcja "Odwrt." 0,2/lV/l944W dziaaniach tych szczeglnie s% wraliv;e odsonite skrzyda. Nieprzyjaciel stara si za wszelk, cen wykorzysta w peni swoje powadzenie przez^miae uycie czogow, to te^centralizacja dowodzenia moe ci okaza trudna. Pewni* ilosc dywiz jonow puku artylerii przeciwpancernej (dywizji) przydziela si do brygad pieohoty, zas puku bez tych dywizjonw uywa si do wsparcia przeciwnatar lub do wzmocnienia obrony na otwartjan skrzydle.

^6. Strae tylne usiuj opni-dziaanie nieprzyjaciela stawiajc muopor na kolejnych liniach przeszkd.

a) dziaaniu tym rzadko organizuje si opor -na pozycjach majcych gbokie ugrupowanie. Dzia z artylerii przeciwpancernej, przydzielonych do stray tylnej uywa si do zamknicia luk w ugrupowaniu obronnym piechoty lub do zagszczenia obrony przeciwpancernej na najbardziej prawdopodobnych kierunkach podejcia czogw nieprzyjaciela. Wobec trudnoci dowodzenia artyleri przeciwpancern uyt do takich zada, pododdziay dywizyjnego puku artylerii przeciwpancernej podporz^idkowje si dowdcom tych rejonow, w ktrych zostay rozwinite.

b) miar monoci stra tylna wycofuje si w nocy. Wszystkie zbdne rodki przewozowe wycofuje si wczeniej. Jenocr.onie okrela si miejsca spotkania dla bateryj i dywizjonow przeciwpancernych.

c) Oddziay wasne odpywaj stopniowo, pozostawiajc w konou

- 3 6; -

www.cbw.plCBW

t' 1 -3) elementy stycznoci Jak dugo istnieje moliwo uderzenia czogow nlwjirzyjacicla na pozycj, dziaa przeciwpancerne pozostaj na stanowiskach ogniowych.^

/ ^ d) Podane gest staranne zorganizowanie pozycji nastpnej lub poredniej, zanim stra tylna zejdzie z pozycji poprzedniej. Wysya si zawczasu do tytu rzuty zwiadowcze dla rozpoznania nowych stanowisk ognio wych. #

ej W walce stray tylnej dziaa przeciwpancerne s szczeglnie wraliwe n^ dziaanie przenikajce piechoty nieprzyjaoiela, to tez naley im zapewnie oson innych "broni.

ROZDZIA IV

DZIAA PRZEOIWPANCSHKE W DYWIZJI PANCERNEJ

12. Zasady uycia*

57 Jakkolwiek zadania wyznaczone dywizji pancernej i dywizji ^ mieszanej mog byc rone, uycie dzia przeciwpancernych w tych obydwooh w. j. jest podobne. Przestrzega si tych samych zasad, pamitajc, e:

a; w^walce bron panoema^sciga na siebie bron panooro przeciwnika. Zagroenia natarcia caogow nieprzyjaciela istnieje stale;

b) dywizja pancerna dziaa czsto, majc nieosonite skrzyda. Wobec tego natarcie ozogow nieprzyjaciela moe by skierowane na dowolne miejsce ugrupowania dywizji i dlatego moe'si okaza konieczne takie rozmieszczenie artylerii lekkiejaby - wykonujo swe zasadnicze zadania ogniem porednim - miaa jednoczenie dogodne przeciwpancerne pola ostrzau.

www.cbw.plCBW

c) Brygada pancerna dziaa v/ oparciu o "pivot'y" trzymane przez bryga&^piecboty przepojonej.lub przez batalion piechoty zmotoryzowanej dragpnpw). Te.- pivo.t.'y''inUsz^^yc'. S'tale-chronione przed .uderzeniem czogw nieprzyjaciela. '

d) Dzia a praeiT^onoerne nie nadaj sie do uycia w.walce '.ao- govy poiliby;iU5-'\s4 ''TOt^we Pbd&dziaow artylerii przeciwpancernej nie ^zydiela s3. do. 'pu&w pancernych.'

') Zwikszona ybko,z jak rozgrywaj si. wszystkie dziar ni.dywizji pancernej, wymaga, aby cay personel obsugujcy dziaaprze- ^i^^berne i kie.rH-ftcy'ich ogniem wyrnia si wysoko .rzwinit inicjatyw osobist i 'uinij^ thosraL^ saybld-eg dziaania. :

58. Podczas zblizania (marsz bojowy) pancerny puk rozpoznawczy stanowi jdro strafcy przedniej, Wszystkie wozy bojowe tego puku s gsienicowe, zato gdy si mu przydziela oddzia artylerii, musi on posiada dziaa samobiene. 1 razie ptfzydziau do pancernego puku rozpoznawczego dodatkowych dzi^ z ..puku artylerii przeciwpancernej naley przestrzega zasad omwionych w pkt.'18.

Marsz odbywa si w postaci szeregu skokw od jednego taktycznego przedmiotu terenowego do nastpnego.. Zalenie od siy napotykanego oporuj. batalion piechoty zmotoryzowanej (dragonow) lub brygada piechoty tworz. "pivpt'y".

;D^ 7^ zyjnemu'pukov7i artylerii przeciwpancerne j mona, dawa nastpujce, zadania:.

a). Osona 'K>^ ga6y piechoty. W; tyiii celu;'przydziela sig zasadniczo- jeden dywizjon,. ktry^psut si rtedrikowany wzdiu.. coej.;;kpli^any.

b) Fzmocienjc srodliw przeciv^pancbiiiydh bataiomi' piechoty zmo toiiyzpwancj. (dragonow).

c) Wsparcie oddziau piechoty lub puku- panooroego \vy$zielqnego do.pspny skrzyda...

- 38 -

www.cbw.plCBW

d) Osona rautw transportowych A i B. e) Stworzenie odwodu, ktry postawa si zwarcie, w dyspozycji

dowodcy ad.

59 Natarcie wykonuje zasadniczo brygada parperna ruszajo z silnie trzymanego "pivota", w ktrym zasadnicz cz skadow obrony stanowi dziaa przeciwpancerne. Dziaa przeciwpancerne, zarwno piechoty jak i artylerii przeciwpancernej, rozmieszcza si wewntrz "pivot1a".

W ozasie szturm puki pancerno musz miec zapewnione bezporednie wsparcie dzia przeciwpancernych piechoty lub artylerii przeciwpancernej.

Naley si kierowa zasadami podanymi w pkt 23 - 28 i stosewao si do wytycznych obowizujcych w okresie usadawiania si w terenie.

60. W obronie uywa si dywizji pcncemej tylko w roli oddziaw przesaniajcych oraz do przeciwnatarcia. Natomiast nie powinno si je;j uzywao, jeli mona tego unilai, do trzymania jakiego obszaru* ,Jeeli dywizji uywa si do przesaniania, piechota zajmuje pozycjo stanowice pivot1 y manewru dla brygady pancerno j. Dzia z dywizyjnego puku artylerii przeciwpancernej uywa si do wzmocnienia dzia przeciwpancernych piechoty w obronie pivot, wedug zasad omowionych w pkt-42 - 4 oraz do wsparcia brygady pancernej wykonujoej przeciwnatarcie# Moz byc tez konieczne zapewniacie obronny przeciwpancernej rzutem transportowym.

61. W dziaaniach .odwrotowych dywizja pancerna jest zasadniczo w odwodzie Moz byc uyta do:

a) Osony zagroonego skrzyda.b) Przeciwnatarcia dla zapobieoiia silnemu przenikaniu nieprzy

jaciela.c) Niedopuszczenia nieprzyjaciela do bardzo wanych rejonew terenu.

^ H dziaaniach tych uywa si feia przeciwpancernych wedug zasadcmowionych w piet. 59.

- 39 -

www.cbw.plCBW

Uwaggt; Wicej szczegw o sprzcie zawieraj instrukcje omawiajce opis i utrcymaihie sprztu 6-funt. ; i t7-fiua-t..

Sprzt '6-funtuwy 17-funtowy

Wysoko 4' 2" 5' 3 1/4"

Szeroko 6' 0'* 7' 4"

Dugosp [ 15 ' 5" (wz. Ii) } 16' 9" (wz. iy)

24' 1 1 / 2-

.................... . .......... .. -

Ciar } 1 ton. 2 c\7t.2 qrs. 1 funt. ^ 2 ton. 16 cwt.

Rodaj pooisku } Nabj zespolony A.P. ,A.P.C.,lubA.P.C.B.C.' . . . . . ....

Nabj zespolony A.P., i A.'P.(L., lub A.P.C.B.C.

-ti-n-jr* i- Cizar caego

,,nboju,( fupty)

!

.... i?

t '

} 35 1/4

.Ciar, sapgo pocisku (fmty)

Ii 6 ! 17

L________ ;______ _____

lioc strzaw n; ..dniao przewoonych v 1 linii

w 2 linii w 3 linii