telekom sektörü_4g süreci

LÜTFEN EN ARKA SAYFADAKİ UYARI NOTUNU DİKKATE ALINIZ

1

ARAŞTIRMA

TEMMUZ 2015

TÜRKİYE’DE TELEKOM SEKTÖRÜ,

MOBİL İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

VE 4G İHALESİ

Zeynep Tanca


2

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

İçindekiler

Türkiye’de Telekom Sektörünün Gelişimi………………………………………...3

Türkiye Telekom Sektör Analizi……………………………………………………4

Sabit Pazar……………………………………………………………………………………...4

Mobil Pazar…………………………………………………………………………………….. 5 Mobil Abone Profili

Mobil İşletmeciler

İşletmeci Bazında Yatırım Miktarları

İşletmeci Bazında Gelir Dağılımı

Internet-Geniş bant …………………………………………………………………………...11

Türkiye’de 3G’ye Geçiş Süreci ve 3G İhalesi…………………………………...13

4G Mobil İletişim Teknolojisi………………………………………………………14

Dünyada 4G …………………………………………………………………………………...15

Türkiye’de 4G…………………………………………………………………………………..16

4G İhalesi …………………………………………………………………………………..17

Fiber Optik Altyapı…………………………………………………………………………….20

Mobil Telefon Sistemleri Teknik Karşılaştırması………………………………...21

5G Mobil İletişim Teknolojisi……………………………………………………….22


3

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Türkiye’de Telekom Sektörünün Gelişimi Günümüzde kullanılan 3 genişbant teknolojisinden biri “Hücresel Telefon

Teknolojisi”dir. Hücresel telefon teknolojileri birinci, ikinci, üçüncü,

dördüncü ve çalışmaları süren beşinci nesil mobil telefon sistemleridir.

Genişbant, geleneksel elektronik haberleşme şebekelerinden yeni nesil

şebekelere geçişle birlikte daha yüksek bant genişlikleri üzerinden veri

aktarımı ile ortaya çıkan bir kavramdır.

Türkiye birinci nesil mobil telekomünikasyon teknolojisi ile 1986 yılında

NMT (Nordic Mobile Telephone) sistemlerinin kullanılmaya başlanmasıyla

tanışmıştır. Bu teknoloji tamamen ses odaklı olup iletim için analog

yaklaşım kullanılmaktadır. 90’lı yıllarda hücresel telefon teknolojilerinin

kullanılmaya başlanılması ile, ses iletiminin yanı sıra veri aktarımı, küresel

mobilite, daha yüksek bant genişliği ve multimedya uygulamalarını

mümkün kılan ikinci nesil mobil telekomünikasyon teknolojisine geçilmiştir.

“Global System for Mobile-GSM”, 2G’nin en yaygın kullanılan ve abone

sayısı en fazla olan standardı olmuştur

Türkiye 2G teknolojisi ile, Turkcell ve Telsim’in Türk Telekom ile yaptıkları

gelir paylaşımı sözleşmeleri sonucu 1994 yılı itibariyle GSM900 hizmeti

sunmaya başlamalarıyla tanışmıştır. Yine bu tarihte telekomünikasyon

hizmetleri Posta ve Telgraftan ayrılarak Türk Telekomünikasyon A.Ş.

kurulmuştur (Bu tarihe kadar Türkiye’de telekomünikasyon hizmetleri PTT

tarafından yürütülmekteydi). GSM hizmeti, 1998 yılına kadar gelir

paylaşımı esasına göre yürütülürken, Nisan 1998’de Turkcell ve Telsim’in

500’er milyon ABD Doları bedeli karşılığında, 25 yıl süreli GSM işletme

lisanslarını almalarıyla ülkemizde ilk defa telekomünikasyon alanında Türk

Telekom dışında alternatif işletmeciler ticari olarak faaliyet göstermeye

başlamıştır. Nisan 2000’de yapılan ihale ile Aria (İştim) ve Türk

Telekom’un yan kuruluşu olan Aycell’e GSM1800 lisansları verilmiştir.

Böylece Türk GSM sektöründe 1994’te Turkcell ve Telsim ile başlayan

rekabete Aria ve Aycell de katılmıştır. 19 Şubat 2004 tarihinde İş-Tim’ in

GSM operatörü Aria ile Türk Telekom’un GSM operatörü Aycell’in

birleşmesi ile GSM mobil telefon operatörü sayısı üçe düşmüştür. 2009

tarihi itibariyle ülkemizde üçüncü nesil mobil iletişim teknolojisi

kullanılmaya başlanmıştır.

İletişimde mobilleşme sürecinin yanı sıra insanlara büyük bir veri

havuzunun kapısını aralayan internet kavramı da gelişimini

sürdürmektedir. Kişiler için zaman kavramının önemi arttıkça bilgiye kısa

sürede erişimi sağlayan internet, kullanıcıların vazgeçilmez bir parçası

haline gelmiştir. Özellikle daha hızlı ve kaliteli hizmet sağlayan geniş bant

teknolojilerinin sağlanmasıyla; internet bilgiye ulaşmada ve iletişim

kurmada bir alternatif yol yerine zorunluluk haline gelmiştir.


4

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Türkiye Telekom Sektör Analizi

Sabit ve mobil iletişim pazarı, telekomünikasyon sektörümüzün büyük

kısmını oluşturmaktadır ve son 10 yıldır istikrarlı bir büyüme

göstermektedir. Özellikle mobil ve geniş bant abone sayısında önemli bir

boyuta ulaşılmıştır. 2010 senesinde 22,5 milyar TL olarak kaydedilen sabit

ve mobil pazar işletmecilerine (Türk Telekom + Mobil İşletmeciler) ait

toplam net satış gelirleri 2014 yılı itibarıyla 26,29 milyar TL olarak

kaydedilmiştir. Mobil işletmecilerin pazar payı %73’e ulaşırken, Türk

Telekom AŞ’nin payı ise %27 seviyesine kadar gerilemiştir. Bunun sebebi,

elektronik haberleşme sektöründe toplam trafiğin dağılımına bakıldığında

da görüleceği üzere, yıllar itibarıyla mobil arama trafik miktarı artarken

sabit arama trafik miktarının azalmasıdır. 2014 yılında toplam trafik miktarı

önceki yıla göre %8 artarak, 219,1 milyar dakikaya ulaşmıştır. Bu trafiğin

%94’ünü mobil trafik oluşturmuştur.

Mobil ve Sabit Hat Toplam Trafik Dağılımı

Kaynak: BTK

I- Sabit Pazar Son yıllarda sabit hattan mobil telefonlara geçişlerde artış sebebiyle

toplam sabit hat sayısının azalma eğiliminde olduğu görülüyor. 2009

senesinde 16.53 milyon olan sabit hat abone sayısı 2015 ilk çeyreğinde

12.20 milyona ulaşmıştır. 2012’ye kadar Türkiye’nin tek sabit telefon

operatörü olarak faaliyet göstermiş ve ülke çapında tüm dağıtım

şebekelerinin, tüm telefon santrallerinin ve transmisyon altyapısının sahibi

olan Türk Telekom AŞ, THK (Toptan Hat Kiralama) servislerinin

uygulamaya geçmesi ve rekabetin başlaması ile yerleşik işletmeci

pozisyonuna geçmiştir. Zira pazarda çeşitli alternatif işletmeciler bulunsa

da, büyüklüğü ve servis ağının genişliği sebebiyle Türk Telekom halen

sektördeki pazar payı en yüksek olan şirket konumundadır.

Ortalama hane nüfusumuzun 3,69 olduğu düşünülürse, 15,9 penetrasyon

oranı sabit telefon hizmetlerinin Türkiye’nin önemli bir kesimine ulaştığını

göstermektedir.

20,3

37,3

48,1

57,7

74,9 108,2

125,8

147,1

169,8

185,8

0

205,1

0

52,2

0

65,253,1 38,5

33,228,8

23,9

23,6

21,8

19,4 16,70

14,00

2,90

0

50

100

150

200

250

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1C15

Mobil Sabit Total

2011 2012 2013 2014

TTKOM 7.375 7.253 7.237 7.300

pay 33% 30% 29% 28%

Turkcell 8.332 8.828 9.123 9.569

pay 56% 53% 52% 50%

Vodafone 3.742 4.380 4.774 5.153

pay 25% 26% 27% 27%

Avea 2.907 3.354 3.808 4.269

pay 19% 20% 22% 22%

Mobil Gelir 14.980 16.563 17.705 18.992

Toplam Gelir 22.355 23.816 24.942 26.292

Kaynak: BTK


5

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Sabit Abone Sayısı ve Penetrasyon

Kaynak: BTK

II- Mobil Pazar

Mobil ve sabit hat toplam trafik hacmi dağılımında da görebileceğimiz

üzere, 2006 yılı itibariyle mobil trafik hacmi sabit trafik hacmini aşmıştır ve

2014 yılına gelindiğinde, mobil trafik hacmi sabit trafik hacminin yaklaşık

15 katı seviyesindedir. 2015 1. çeyreğinde toplam mobil trafik hacmi 52,20

milyar dakika olarak gerçekleşmiştir. Bu da geçen senenin aynı dönemine

göre %10,5 seviyesinde bir artışa denk gelmektedir.

2015’in ilk çeyreğinde mobil penetrasyon oranımız %92,70, toplam mobil

abone sayısı ise 72 milyon olarak kaydedilmiştir.

Mobil Abone Sayısı (mn) ve Penetrasyon Oranları

Kaynak: BTK

16,5

3

16,2

15,2

1

13,8

6

13,5

5

12,5

3

12,2

22,8 22,320,6

18,3 17,716,3 15,9

0

5

10

15

20

25

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

2009 2010 2011 2012 2013 2014 1C15

Yü

zd

e %

Mil

yo

n

Abone Sayısı Penetrasyon

34,7 43,6 52,7 6

2

65,8

62,8

61,8

65,3

67,7

69,7

71,9

72

49,0

0%

60,0

0% 75,0

0%

88,0

0%

92,0

0%

86,5

0%

85,1

0%

88,6

0%

89,5

0%

90,9

0%

92,5

0%

92,7

0%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 1C15

Mobil Abone Sayısı Mobil Penetrasyon


6

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Türkiye ve bazı Avrupa ülkelerinin mobil penetrasyon oranları ise şekildeki

gibidir. Türkiye bu sıralamada, %93 seviyesindeki mobil penetrasyon

oranı ile 16. sırada gelmektedir. Türkiye’de Avrupa’ya göre düşük mobil

penetrasyon oranlarının olması, önümüzdeki dönemlerde büyüme

potansiyelinin olduğunu göstermektedir.

Türkiye ve Bazı Avrupa Ülkelerinin Mobil Penetrasyon Oranları, %

Kaynak: BTK

II.a - Mobil Abone Profili

Türkiye’deki mobil abonelerin abonelik türlerine göre dağılımına

baktığımızda, ön ödemeliden faturalı aboneliğe doğru bir geçiş olduğunu

görüyoruz. 2015 1. çeyreğinde tüm mobil abonelerin %54,5’ini ön ödemeli

aboneler, kalan %45,5’lik bölümünü de faturalı aboneler oluşturmaktadır.

Mobil Sektör - Ön ödeme ve Faturalı abone oranları

185

157

155

153

151

150

136

134

132

127

118

116

112

105

100

93

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

200

78,1

%

76,3

%

75,7

%

74,7

%

73,8

%

72,1

%

70,7

%

69,1

%

67,3

%

66,8

%

66,1

%

64,7

%

63,6

%

62,6

%

62,1

%

61,6

%

60,9

%

60,2

%

60,1

%

59,5

%

58,8

%

57,7

%

57,1

%

55,7

%

54,5

%

21,9

%

23,7

%

24,3

%

25,3

%

26,2

%

27,9

%

29,3

%

30,9

%

32,7

%

33,2

%

33,9

%

35,3

%

36,4

%

37,4

%

37,9

%

38,4

%

39,1

%

39,8

%

39,9

%

40,5

%

41,2

%

42,3

%

42,9

%

44,3

%

45,5

%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

1Q09 3C09 1C10 3C10 1C11 3C11 1C12 3C12 1C13 3C13 1C14 3C14 1C15Ön Ödemeli Faturalı

Kaynak: BTK


7

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Ön ödemeli abonelerdeki düşüşün ve faturalı abonelerdeki artışın,

operatörlerin kullanıcılara sunduğu avantajlı tarifelerden ve 2008 yılında

başlayan numara taşıma uygulamasından ileri geldiği söylenebilir.

Aşağıdaki grafikte ise mobil işletmecilerin 2015 1. çeyreği itibari ile abone

ön ödemeli ve faturalı olmak üzere dağılımlarına yer verilmiştir. Oransal

olarak en fazla faturalı aboneye Avea’nın sahip olduğu ve Avea’nın

abonelerinin %48,9’unun faturalı abonelerden oluştuğu görülmektedir.

Avea’yı %45,30 ile Turkcell ve %43,10 ile Vodafone takip etmektedir.

Mobil İşletmeci Bazında Ön Ödemeli - Faturalı Abonelerin Dağılımı, %

Kaynak: BTK

Mobil işletmeciler de faturalı aboneliği tercih etmektedirler, çünkü

operatörlerin abone başına elde ettiği aylık gelir (ARPU), ön ödemeli

hatlar için ortalama 11-12 TL seviyesindeyken, faturalı hatlar için 30-35 TL

seviyesindedir. Aynı zamanda, faturalı abone sayısındaki artış operatörler

açısından da güven ve istikrarın göstergesidir. Aşağıda mobil

işletmecilerin 2015 yılı 1. çeyreği itibari ile ARPU rakamları verilmiştir.

Ön Ödemeli ve Faturalı ARPU, TL

51,10%56,90% 54,70%

48,90%43,10% 45,30%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Avea Vodafone Turkcell

Faturalı

Ön Ödemeli

12,7

13,7

14,7

14,4

14

11,9

12,6

13,2

13

12,7

10,7

11,6

12,2

11,4

11

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

2014-1 2014-2 2014-3 2014-4 2015-1

Ön Ödemeli


29,2

30

30,6

30,8

30,134,8

35,4

35,6

35,1

35,3

36

36,2

38,5

37,6

36,7

2014-1 2014-2 2014-3 2014-4 2015-1

Faturalı


Kaynak: BTK


8

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

ARPU rakamları incelendiğinde, 2015 1. çeyreği için ön ödemeli

abonelerde, Avea 14 TL ile, faturalılarda ise Turkcell 36,7 TL ile en yüksek

ARPU rakamlarına sahiptir.

Türkiye ile bazı Avrupa ülkelerinin mobil ARPU rakamlarını

kıyasladığımızda ise Türkiye’nin en düşük ARPU’ya sahip olduğunu

görüyoruz. Bu da ileriki dönemlerde ülkemizde ARPU’nun artma

potansiyeli olduğunu göstermektedir.

Türkiye ve Avrupa Ülkeleri Mobil ARPU

Kaynak: BTK

II.b- Mobil İşletmeciler

Türkiye'de mobil iletişim pazarında halen 3 operatör bulunmaktadır:

Turkcell, Vodafone, Avea. 2008 senesinde mobil numara taşınabilirliği

hizmeti başlatıldıktan sonra sektörde en yüksek paya sahip olan Turkcell,

Avea ve Vodafone’a bir miktar pazar payı kaybetmiş ve rekabette artış

hızlanmıştır.

Mobil İşletmeci Pazar Payları

Kaynak: BTK

€35,2

1

€34,0

9

€31,6

7

€23,6

0

€23,5

8

€22,6

7

€21,1

9

€20,4

8

€18,5

4

€17,2

5

€1

7,1

0

€16,1

3

€15,0

7

€14,1

2

€13,8

9

€12,7

1

€10,9

0

€8,0

1

0 €

5 €

10 €

15 €

20 €

25 €

30 €

35 €

40 €

58%

56%

53%

52%

50%

24%

25%

26%

27%

27%

18%

19%

20%

22%

22%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

2010

2011

2012

2013

2014

Turkcell

Vodafone

Avea


9

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Bu operatörlerden Turkcell ve Vodafone GSM 900, Avea ise GSM 1800 frekansını kullanmaktadır. Mobil İşletmeci Bazında Toplam Abone Sayıları

Kaynak: BTK

Toplam abone sayılarına bakıldığında, 2009 yılından bu yana Avea’nın

abone sayısını yaklaşık %40, Vodafone’un ise yaklaşık %35 oranında

artırdığını görüyoruz. Buna karşılık Turkcell’in abone sayısında %3 gibi bir

düşüş yaşanmıştır.

2008 yılı son çeyreğinden itibaren numara taşınabilirliği ile mobil

işletmecilere gelen net abone sayılarına baktığımızda, Turkcell’in diğer iki

operatöre sürekli bir abone kaybı yaşadığını görüyoruz. 2015 1.

çeyreğinde Avea yaklaşık 184 bin ve Vodafone yaklaşık 91 bin abone

abone kazanırken, Turkcell 275 bin abone kaybetmiştir.

MNT Kapsamında Mobil İşletmecilerin Net Gelen Abone Sayıları, Bin

11,83 11,62 12,76 13,49 14,53 16,33 16,64

15,57 16,68 18,03 19,07 19,93 20,92 21,14

35,37 33,47 34,53 35,12 35,20 34,63 34,26

62,77 61,7765,32 67,68 69,66 71,88 72,04

05

101520253035404550556065707580

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-1

Avea Vodafone Turkcell Toplam

-275

91

184

-800

-600

-400

-200

0

200

400

600

800

4Q

08

1Q

09

2Q

09

3Q

09

4Q

09

1Q

10

2Q

10

3Q

10

4Q

10

1Q

11

2Q

11

3Q

11

4Q

11

1Q

12

2Q

12

3Q

12

4Q

12

1Q

13

2Q

13

3Q

13

4Q

13

1Q

14

2Q

14

3Q

14

4Q

14

1Q

15

Turkcell Vodafone Avea

Kaynak: BTK


10

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

II.c- İşletmeci Bazında Yatırım Miktarları

2015 yılı birinci çeyreğinde Türk Telekom ve mobil şebeke işletmecilerinin

toplam yatırım miktarının yaklaşık 824 milyon TL olarak gerçekleşmiştir.

Toplam yıllık yatırımda ise, 2014 yılı sonunda bir önceki yıla kıyasla Türk

Telekom’un yatırımında %26,2 oranında bir azalma görülmektedir. Aynı

dönemler için Turkcell’in yatırımları %28,6 oranında, Vodafone yatırımları

%51,7 ve Avea yatırımları ise %10,8 oranında artmıştır.

2009 yılında tüm mobil işletmecilerin yatırım miktarlarında görülen büyük

artışın sebebi, 2008 Kasım ayında yapılmış olan 3G ihalesini takiben

2009’da 3G hizmeti verilmeye başlanmasıdır. 4G ihalesi yapıldığı

takdirde, aynı şekilde işletmecilerin yatırım miktarlarının ciddi şekilde

artması beklenmektedir.

Türk Telekom ve Mobil İşletmecilerin Toplam Yıllık Yatırımı (mn TL)

Kaynak: BTK

II.d- İşletmeci Bazında Gelir Dağılımları

Grafikte, her bir mobil işletmecinin 2015 yılı 1. çeyreği itibarıyla toplam

gelirlerine ait dağılıma karşılaştırmalı olarak yer verilmektedir. Konuşma

gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %60,2’sini Vodafone’un gelirlerinin %

56,6’sını ve Avea’nın gelirlerinin %48,6’sını oluşturmaktadır. SMS+MMS

gelirleri Turkcell’in gelirlerinin %6,3’ünü, Vodafone’un gelirlerinin %

10,3’ünü ve Avea’nın gelirlerinin %10,3’ünü oluşturmaktadır. Data gelirleri

ise Turkcell’de %28, Vodafone’da %30,5 ve Avea’da %36,9’luk paya

sahiptir.

Avea, data gelirlerinin toplam gelire oranında %36,9 ile en yüksek

seviyeye sahiptir. Onu %30,5 ile Vodafone takip etmektedir. Turkcell, data

gelirlerinin toplam gelire oranında en düşük seviyeye sahipken, konuşma

gelirlerinin toplam gelire oranında 1. sırada yer almaktadır.

Toplam Yatırımlar (TL mn)

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-1

Turk Telekom 1.375 1.215 1.099 1.372 1.431 1.372 1.013 76

Turkcell 587 1.823 779 894 947 1.058 1.360 221

Vodafone 447 1.557 1.043 800 589 621 943 369

Avea 958 1.209 839 800 757 706 782 158

Mobile Yatırımlar 1.992 4.589 2.661 2.494 2.293 2.385 3.085 748

Büyüme 130% -42% -6% -8% 4% 29% -76%

Turk telekom 1.375 1.215 1.099 1.372 1.431 1.372 1.013 76

Büyüme -12% -10% 25% 4% -4% -26% -92%

Toplam Yatırımlar 3.368 5.804 3.760 3.866 3.724 3.757 4.098 824

Büyüme 72% -35% 3% -4% 1% 9% -80%


11

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Mobil İşletmecilerin Gelir Dağılımları, 2015- 1 . Çeyrek

Kaynak: BTK

III- Internet & Geniş bant

Mobil işletmecilerin gelir dağılımı grafiğinden de anlaşılabileceği üzere

günümüzde data hizmetleri mobil pazarda önemli ve büyüklüğü de

giderek artan bir paya sahiptir. Mobil pazar genelinde konuşma

hizmetinde ve gelirlerinde azalma, data/internet servisi ve gelirlerinde artış

kaydedilmektedir. Bugün toplam mobil hat abonelerinin %82’sini 3G

kullanıcılarının oluşturuyor olması, bu durumu destekleyici yöndedir.

2009 yılında hizmete sunulmaya başlanan 3G hizmeti, 2015 ilk

çeyreğinde 59.4 milyon aboneye ulaşmıştır. Böylece 3G hizmetinin

ülkemizde %50 üzerinde bir yayılıma ulaştığını görülmektedir.

3G-2G Abone Sayısı ve Mobil Penetrasyon

Kaynak: BTK

60,2% 56,6%48,6%

56,7%

6,3% 10,3%

10,3%8,3%

28,0% 30,5%36,9% 30,6%

5,4% 2,6% 4,2% 4,3%

0,0%

10,0%

20,0%

30,0%

40,0%

50,0%

60,0%

70,0%

80,0%

90,0%

100,0%

Turkcell Vodafone Avea Toplam

Konuşma SMS+MMS Data Katma Değerli Hizmetler

0 7,1

19,4

31,441,8

49,358,3 59,4

65,8 55,742,4

33,9

25,920,4

13,6 12,6

92,10%86,50% 83,80%

87,40% 89,50% 90,90% 92,50% 92,70%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-1

Pen

etr

asyo

n %

Mil

yo

n

3G Abone Sayısı 2G Abone Sayısı Mobil Penetrasyon


12

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Ülkemizde geniş bant hizmetleri sabit ve mobil geniş bant sistemleri şeklinde olup, kendi içinde aşağıdaki gibi sınıflandırılır:

3G teknolojisinin 2009’da kullanılmaya başlaması ve fiber ile 3G’ye

yapılan yatırımların artmasıyla mobil geniş bant internet kullanıcı sayısı

ciddi şekilde artmıştır ve bugün toplam internet abonelerinin yaklaşık %

78’ini oluşturmaktadır. 2015 birinci çeyreğinde toplam mobil geniş bant

abone sayısı 33,9 milyona ulaşmıştır. Buna göre, mobil geniş banta mobil

bilgisayarlar ile erişen kullanıcı sayısı 1,5 milyon iken mobil telefonları ile

internet erişimi sağlayanların sayısı 32,4 milyondur.

İnternet Abone Dağılımı

Kaynak: BTK

Deloitte “Küresel Mobil Araştırması 2013” raporunda gelişmiş ülkelerde

internete bağlanmak için akıllı telefon kullanım oranı %79 iken, gelişmekte

olan ülkeler sıralamasında Türkiye’nin %91 kullanım oranıyla ilk sırada yer

aldığını görüyoruz. Yine aynı raporda belirtildiği üzere, Türkiye’de akıllı

telefon ve diğer mobil cihazların internete bağlanma oranı önceki yıla göre

%42 artış göstermiştir ve kişi başına 5.4 adet mobil cihaz düşmektedir. Bu

bilgiler ışığında ve yukarıdaki “İnternet Abone Dağılımı” grafiğinden de

destekle, internet kullanımında giderek mobile, özellikle de akıllı

telefonlara doğru bir trend olduğunu söyleyebiliriz.

%78

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015-1

xDSL

Kablo İnternet

Fiber

Mobil

Diğer


13

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Türkiye’de 3G’ye Geçiş Süreci ve 3G İhalesi

2008’de Üçüncü Nesil Mobil Haberleşme Sistemi’nin (3G) kurulmasını

öngören ve A, B,C olmak üzere 3 ayrı lisans için BTK tarafından yapılan

ihalede Turkcell, Avea ve Vodafone yarıştı. Turkcell en yüksek teklifi

vererek A Tipi, Vodadone B Tipi ve Avea C Tipi lisans kullanma hakkını

kazandı. İlk 3G ihalesi 2007 yılında yapılmış, ancak içerisinde numara

taşınabilirliği olmadığı için, sadece Turkcell’in teklif verdiği ihale iptal

edilmişti.

Lisanslar arasında sadece bant genişliği farkı bulunmaktadır. Ancak

3G'de bantlar arasında bir hız farkı bulunmuyor, hepsi teorik olarak

saniyede 14,4 mega bit hızla çalışıyor. Bant genişliği sadece aynı anda

3G hizmeti verilebilecek müşteri sayısının üst sınırını etkilemektedir.

İhalede lisans bedelleri bant genişliğine göre belirlendi.

A Tipi Lisans İkinci ihalede Turkcell A Tipi lisans için en yüksek teklif olan 358 milyon

Euro ile ihaleyi kazandı. 45Mhz frekansı üzerinden haberleşmenin

sağlandığı A Tipi lisans, en geniş frekans bandını içerdiğinden aynı anda

verilen eş kaliteli hizmet kapasitesi B ve C tipi lisanslara göre daha

yüksektir; dolayısıyla en yüksek teklif de bu lisans için verilmiştir.

B Tipi Lisans B tipi lisans ihalesinde iki katılımcı olan Vodafone da Avea da 250 milyon

Euro yazılı teklif verdi. Ancak ikisi de sözlü teklif vermeyince kazanan kura

ile belirlendi. Kurada Vodafone'a çıktı ve B tipi lisansı kazanan firma oldu.

B Tipi lisans 35Mhz frekansına sahiptir.

C Tipi Lisans C Tipi lisans ihalesi için Avea'nın teklifi 214 milyon Euro oldu. C Tipi

ihalesini de böylelikle Avea kazandı. C Tipi lisans 30Mhz frekansına

sahiptir.

Üçüncü nesil mobil telekomünikasyon teknolojisi ülkemizde geç de olsa

2009’da hizmete sunulmuştur. Türkiye, GSM teknolojisi için yepyeni bir

dönüm olan 3G’ye standartların belirlenmesinden 10 yıl sonra, 121. sırada

geçmiştir. 3G’ye ilk geçen ülkeler arasında Japonya ve Güney Kore

gelmektedir. Haziran 2009 tarihi itibariye dünyada 121 ülkede 284

operatör 3G hizmeti vermekteydi, aynı zamanda İsveç ve Norveç’te 4G

teknolojisi ilk kez hizmete sunulmuştu ve 31 ülkede LTE (Long Term

Evolution) olarak da adlandırılan 4G’ye geçiş için test çalışmalarını

sürdürmekteydi. Türkiye’nin 3G teknolojisine daha geç girmesi, hem

santral hem de baz istasyonu anlamında en son teknolojilerin ve daha

kaliteli bir altyapının kullanılmasını, dolayısıyla bu teknolojinin çok daha

erken kullanılmaya başlandığı Avrupa ülkelerine kıyasla, 3G kalitemizin

daha yüksek olmasını sağlamıştır.

TURKCELL TURKCELL TURKCELL --- A Tipi LisansA Tipi LisansA Tipi Lisans

€358 milyon

VODAFONE VODAFONE VODAFONE --- B Tipi LisansB Tipi LisansB Tipi Lisans

€250 milyon

AVEA AVEA AVEA --- C Tipi LisansC Tipi LisansC Tipi Lisans

€214 milyon


14

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

4G Mobil İletişim Teknolojisi

4. nesil kablosuz teknoloji (4G), ultra yüksek bant genişliği sağlayan mobil

iletişim alanının halihazırda son aşamasıdır. 4G, 2G ile 3G teknolojilerinin

devamı niteliğindedir ve diğer telekomünikasyon standartları gibi hücresel

ağ teknolojisini kullanır. 4G’nin aynı zamanda 3G’de yaşanan kapsama

sorununu da çözmesi beklenmektedir. Dördüncü nesil mobil iletişimin en

önemli iki temsilcisi, WiMax (Worldwide Interoperability for Microwave

Access) ve LTE (Long Term Evolution) teknolojisine dayanmaktadır.

WiMax ile daha yüksek hızlara erişim sağlanmasına rağmen LTE’nin

operatörler tarafından WiMax’e göre daha çok benimsenmesinin nedeni

LTE’nin mevcut 3G altyapısı üzerinden hizmet verebilmesidir. Mevcut

UMTS ağlarına yapılacak cüzi miktarlarda yatırımları gerektiren değişimler

ile LTE’ye geçiş operatörlere daha cazip gelmektedir. LTE spektrum

verimliliğinde önemli bir artış sağlar.

4G, 2G ve 3G’den daha yüksek veri hızları temeline dayanır ve herhangi

bir zamanda, herhangi bir yerde çoklu kitle iletişimi ile kullanıcılara

kesintisiz hizmet verebilir. IP tabanlı olarak hizmet veren 4G sistemi, bunu

IPv6 standartları çerçevesinde gerçekleştirmektedir. IPv6 daha dayanıklı,

daha güvenilir ve iletim kabiliyeti daha yüksek uygulamalar sağlar. 3G’de

saniyede 28 megabit olan veri aktarım hızı, 4G/LTE’de hareket

halindeyken saniyede 100 megabit’e, sabit konumda ise saniyede 1

gigabit’e çıkmaktadır. 4G’nin getirdiği görüntü kalitesi ve kapasite artışı

sayesinde, kullanıcıların herhangi bir yerden mobil olarak yüksek kalite

içeriğe hızlı bir şekilde ulaşmaları mümkün olacak.


15

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Dünyada 4G

2009 yılı sonunda 4G’yi hizmete sunan İsveç ve Norveç, bu teknolojinin

globalde ilk uygulayıcıları olmuşlardır. Özbekistan Temmuz 2010’da

teknolojiyi kullanıma açarak, 4G’ye geçen 3. ülke olmuş ve yıl sonunda

Amerika, beraberinde Japonya ve Almanya ile 4G’yi kullanmaya

başlamıştır. 2011 yılına gelindiğinde, Brezilya ve Avustralya; 2012’de ise

İngiltere ve Hindistan 4G teknolojisini tüketicilerle buluşturmuştur. Bugün

4G’nin aktif olduğu ülke sayısı 124, Ocak 2015 itibariyle 4G için resmi

planları belli olan ülke sayısı ise 18 olarak verilmiştir.

Günümüzde LTE ağlarının kurulumu hızla devam etmektedir. 4G ağının

yayılımı büyük bir hızla artmaktadır ve bugün -gelişmiş ülkelere doğru

bariz bir eğilim olsa da- dünya nüfusunun %26’sına ulaşmış durumdadır.

GSMA - Küresel Mobil Ekonomi Raporu 2015 verilerine göre, Aralık 2014

itibariyle 4G yayılımı gelişmiş ülkelerde %90, gelişmekte olan ülkelerde

ise henüz %15 seviyesindedir. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde, küresel 4G

yayılımında, Latin Amerika ve Asya-Pasifik ülkelerinin başı çekmesi

beklenmektedir. Günümüzde ABD, %97 gibi bir oran en yüksek

penetrasyon seviyesine ve 4G/LTE teknolojisi tüketiminin %50’sine

sahiptir. 2020’ye gelindiğinde gelişmiş ülkelerin tam penetrasyona (%

95+), gelişmekte olan ülkelerin ise %60 gibi bir penetrasyon oranına

ulaşması öngörülmektedir.

Tüm dünya genelinde ise on yıllık 3G ve 4G penetrasyon projeksiyonu

şekildeki gibidir.

Küresel Mobil Genişbant Kapsama Oranları

Kaynak: GSMA

22%

34%

43%

50%

58%

66%

73%78%

81%84% 86% 86% 86%

0% 0% 2%5%

11%

19%

26%

35%

44%

50%

56%60%

63%

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020

3G

4G


16

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Türkiye’de 4G

Ülkemiz teknolojide, özellikle internet üzerinde meydana gelen yeniliklere

daima ayak uydurmuştur. Mevcut genç nüfus oranının yüksek olması

teknolojik yeniliklere daha hızlı adapte olunmasını sağlamaktadır. Genç ve

şehirlerde yoğunlaşmış nüfus kompozisyonumuz, Türkiye mobil iletişim

pazarının büyüme potansiyeline işaret etmektedir. Zira, mobil iletişimde

müşteri sayıları ve penetrasyon oranları gün geçtikçe artmaktadır.

4G Abone Sayısı Projeksiyonu

Kaynak: BTK

Türkiye 3G Kullanıcı Eğilimleri ve Beklentileri Araştırması'nda belirtildiği

üzere Türkiye’de mobil servislerin kullanımı bir hayli aktif. Akıllı telefon

üzerinden sosyal ağ kullanımı, anlık mesajlaşma, mobil oyun ve uygulama

indirme gibi servislerin kullanım sıklığında Türkiye; İngiltere, Amerika ve

Almanya gibi ülkelerden daha ileride. Daha önce de belirtildiği üzere,

Türkiye’de akıllı telefon ve diğer mobil cihazların internete bağlanma oranı

da son yıllarda ciddi artış göstermiştir ve kişi başına 5.4 adet mobil cihaz

düşmektedir. Bu şekilde, akıllı telefon penetrasyonunun artması ile data

kullanımı da katlanarak artıyor ve 3G yapısı trafiğin yoğun olduğu

bölgelerde sıkışma gösteriyor. Ancak %60 seviyesindeki dünya akıllı

telefon penetrasyon oranları ile karşılaştırıldığında, ülkemizde bu oran %

47 seviyesindedir. Akıllı telefonu olmayan %53’lük bir kitleden

bahsediyoruz, ki bu da ülkemizde ciddi bir potansiyelin varlığına işaret

etmektedir. Operatör bazındaki akıllı telefon penetrasyon oranlarına

bakarsak, 2014 3. Çeyreği itibariyle Turkcell’in %40, Vodafone ’un %41.8

seviyelerinde olduğunu görüyoruz. 2015 1. çeyreğinde akıllı telefon

penetrasyon oranını %62’ye çıkaran Avea, liderliğini son 12 çeyrektir

koruyor.

Türkiye’nin 4G’ye geçişi konusunda çeşitli görüş ve endişeler

bulunduğunu biliyoruz. Bunlardan bir tanesi kullanılan akıllı telefonların 4G

destekli olup olmaması. Araştırmalara göre bugün ülkemizde kullanılan

akıllı telefonların %10’u 4G’ye uyumlu değil.

15

27,8

41,6

53,9

63,8

2016T 2017T 2018T 2019T 2020T

Mil

yo

n


17

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Ülke olarak 4G teknolojisine geçişe hazırlanırken, bir yandan da

gündemde 4G’den önce 5G’ye geçilmesine yönelik eleştiriler var. 3G’nin

birkaç yıl içinde artan yükü kaldıramayacağı öngörülüyor. 5G

teknolojisine de 2 yıl içinde geçmek mümkün olmayacağından, mevcut

sistemde devam edilmesi çeşitli zorluklar çıkaracağa benziyor. Ayrıca

ihalede devlet, 2.5 milyar Euro değerinde bir gelir elde etmeyi planlıyordu.

Yani ihaleden vazgeçmek, bu gelirden ve ekonomiye yansıyacak olan

pozitif gelişmelerden vazgeçmek anlamına da geliyor.

Birçok uygulamanın, servisin ve çözümün mobil haldeyken bile rahatlıkla

kullanılmasını sağlayacak olan 4G’nin, dolayısıyla hem bireysel teknoloji

tüketiminde hem de kurumsal teknoloji tüketiminde ve çalışma hayatında

yepyeni bir sayfa açacağı düşünülüyor. Öte yandan, 4G hizmetine geçişle

ilgili olarak altyapının yeterliliği anlamında endişeler de bulunmakta.

4G İhalesi

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın yaptığı duyuruyla, 26

Mayıs’ta yapılması planlanan 4G ihalesi 26 Ağustos’a ertelenmiştir.

Ertelemenin sebebi olarak, isteklilerin ihale şartnamesine yönelik

değişiklik taleplerinin değerlendirilmesine ve ihaleye katılacak isteklilerin

teknik ve finansal hazırlıklarını tamamlayabilmelerine ilave süre tanınması

gösterilmiştir. Öte yandan ilk ihale tarihinin seçim öncesi döneme denk

geliyor oluşu da erteleme kararında rol oynamış olabilir. Bu açıdan, halen

siyasi belirsizliğin sürdüğünü göz önüne alırsak, 26 Ağustos tarihinin de

ötelenme ihtimali olduğunu düşünüyoruz.

4G hizmetinin verilmeye başlanması için öncelikle bu hizmetin verileceği

frekansların operatörlere tahsis edilmesi gerekmektedir. İhalede, 800,

900, 1800, 2100 ve 2600 MHz frekansları için, toplam 20 ayrı bant

genişliğinde satışlar yapılacak ve tahsis edilen toplam bant genişliği 390,4

MHz olacaktır. İhalenin toplam asgari bedeli yaklaşık 2.29mlr Euro olarak

belirlenmiştir. Ayrıca 4G ihalesi teknoloji nötr bir ihaledir, yani operatörler

satın aldıkları frekans aralıklarında sadece 4G değil, istedikleri hizmeti

verebilirler. İhalede 800 MHz, 900 MHz, 1800 MHz ve 2100 MHz frekans

bantlarının tamamında, mevcut 2. ve 3. nesil mobil haberleşme

işletmecileri olmak üzere en fazla 3 işletmeci; 2600 MHz frekans bandında

ise 3'ü mevcut mobil haberleşme işletmecileri olmak üzere en fazla 4

işletmeci yetkilendirilecek olup, böylelikle yeni bir işletmecinin pazara

girmesine fırsat tanınacağı belirtiliyor.

Satışa çıkarılacak frekansların fiyatları, bulundukları frekans aralıklarına

ve bant genişliklerine göre değişmektedir. Peki, frekans aralığı ve bant

genişliği o frekansın fiyatını nasıl etkiler?

Frekans boyutu kapsama alanı ile ters orantılı, kapasite ile doğru orantılı

bir değişkendir. Düşük frekans aralıkları, daha geniş kapsama alanı;

yüksek frekans aralıkları ise daha dar kapsama alanlarında hizmet

verilebilmesini sağlar. Buna karşılık, yüksek frekans bantları daha yüksek

kapasite sağlamaktadırlar. Sonuç olarak, düşük frekanslar nüfus

yoğunluğunun düşük olduğu bölgeler, yüksek frekanslar ise yoğun nüfuslu

yerleşim yerleri için tercih edilirler.


18

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Söz konusu ihalede de, 800 Mhz bandı en geniş kapsama alanını

sağladığı için, ihalenin en yüksek fiyatlı bandıdır. Bant genişliği ise aynı

anda verilen eş kaliteli hizmet kapasitesini belirler. Örneğin, aynı frekans

bandındaki farklı bant genişliğine sahip frekanslardan, bant genişliği fazla

olan frekans daha yüksek hizmet kapasitesi sağladığından fiyatı daha

yüksektir.

2600, 2700 Mhz frekansları gibi yüksek frekanslar ise dar kapsama alanı

sağladıklarından, operatörlerin bu frekanslar üzerinden belli bir bölgede

hizmet vermeleri için daha fazla baz istasyonuna sahip olmaları gerekiyor.

Bu da daha yüksek yatırım maliyeti demek olduğundan, operatörlerin

tercihi yine düşük frekans aralıklarından yana oluyor.

4G ihalesinde satışı planlanan frekanslar ve fiyatları aşağıdaki gibidir.

*** Her operatör 2100 hariç diğer tüm frekanslardan sadece tek bir paketi

alabilecek, dolayısıyla 2100 frekansı dışındaki frekanslarda, operatörlerin

birden fazla pakete teklif vermeleri mümkün değil.

Paket Adı FrekansBantgenişliği

(MHz)

Asgari Bedel

(EUR m)

A1 800 MHz FDD 2x10 372,9

A2 800 MHz FDD 2x10 372,9

A3 800 MHz FDD 2x10 372,9

B1 900 MHz FDD 2x7.6 216,8

B2 900 MHz FDD 2x1.4 39,9

B3 900 MHz FDD 2x1.4 39,9

C1 1800 MHz FDD 2x29.8 283,4

C2 1800 MHz FDD 2x20 190,2

C3 1800 MHz FDD 2x10 95,1

D1 2100 MHz FDD 2x5 35,7

D2 2100 MHz FDD 2x5 35,7

D3 2100 MHz FDD 1x10 35,7

E1 2600 MHz FDD 2x25 64,6

E2 2600 MHz FDD 2x15 38,8

E3 2600 MHz FDD 2x10 25,90

E4 2600 MHz FDD 2x10 25,9

F1 2600 MHz TDD 1x15 19,4

F2 2600 MHz TDD 1x10 12,9

F3 2600 MHz TDD 1x10 12,9

F4 2600 MHz TDD 1x5 6,5

TOTAL 390.4 2,298


19

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

A Tipi Lisans - 800Mhz Frekansı: Bu frekans geniş kapsama alanı ve

düşük yatırım maliyeti ile ihalenin en cazip frekansı. Yakın zamana kadar

analog TV yayının yapıldığı bu frekans, TV yayınının 700 Mhz frekansına

taşınmasıyla temizlenmiştir ve ihalede 2x10 Mhz’lik eşit bant genişliğinde

3 adet frekans olarak ihale edilecektir. Her bir frekansın asgari bedeli

372,9mn Euro olup; üç frekansın da bant genişliği eşit olduğundan A Tipi

lisanslarda rekabet beklemiyoruz. Operatörler asgari bedeli ödeyecekler.

Her operatöre bir adet frekans tahsis edilecek.

B Tipi Lisans - 900Mhz Frekansı: B Tipi lisanslar 2 farklı bant

genişliğinde ihaleye çıkacaklar; bir adet 217mn Euro değerinde 2x7.6Mhz

bandı ve iki adet 40mn Euro değerinde 2x1.4Mhz bandı. 900Mhz

bandında operatörler için 12.5Mhz üst sınırı bulunmaktadır. Üst sınır

sebebiyle, 900Mhz bandında mevcutta 11’er frekansı olan Turkcell ve

Vodafone, 2x7.6Mhz bandına teklif veremeyecekler. Dolayısıyla,

2x7.6Mhz frekans bandı şu an bu bantta yalnızca 2.4 frekansa sahip olan

Avea’ya tahsis edilecek. Geriye kalan iki adet 2x1.4Mhz’lik bantlar da

Turkcell ve Vodafone’a tahsis edilecek. Bu bantta da rekabet

beklemiyoruz.

C Tipi Lisans - 1800 Mhz Frekansı: 1800 Mhz frekansı 3 farklı bant

genişliğinde ihaleye çıkarılacak; bir adet 2x29.8 Mhz, bir adet 2x20 Mhz

ve bir adet 2x10 Mhz bandı. Bantların asgari bedelleri sırası ile 283mn,

190mn ve 95mn Euro olarak belirtilmiştir. C Tipi lisanslar için 35 Mhz’lik bir

üst sınır bulunmaktadır. Şu an 1800 Mhz bandında Avea 15 Mhz’lik bant

genişliğine sahip, ancak Turkcell ve Vodafone’un bu frekansta hiç bant

genişlikleri bulunmamaktadır. 35 Mhz üst sınırı sebebiyle, Avea 2x29.8

Mhz frekansına teklif veremeyecek. Bu nedenle 2x29.8 Mhz için Turkcell

ve Vodafone arasında ciddi bir rekabet beklenmektedir. Avea ise yalnızca

2x20 Mhz ve 2x10 Mhz frekansları için teklif verebilir, ancak daha önce de

belirttiğimiz gibi yalnızca bir paketi satın alabilir.

2100 ve 2600 Mhz frekanslarında ise D, E ve F Tipi lisanslara ait totalde

11 adet paket ihaleye çıkarılacaktır.


20

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Fiber Optik Altyapı

Bugün internetin geldiği son noktada fiber teknoloji interneti müşterilere en

hızlı ulaştıran teknolojidir ve 4G hizmetinin de sağlıklı bir şekilde

müşteriye sunulması için temel kriterlerden biri yine fiber optik altyapıdır.

Gerek mobil gerekse sabit internet erişiminde giderek artan bir kullanım

yoğunluğu mevcut ve bu ancak çok sağlam bir fiber altyapı ile

karşılanabilir.

Peki fiber optik nedir?

Fiber optik, geleceğin teknolojisidir ve eski altyapı olan telefon hatları

üzerinden alınan ADSL bağlantısının çıkamadığı hızlara çıkabilmektedir.

İçinden ışık geçen kabloların demetler halinde kullanılmasıyla bilginin

taşınması mantığına dayalı fiber altyapı ile, veri saniyede 200 bin km yol

alabilmekte, yani fiber kabloyla gönderilen bir veri saniyede dünyanın

etrafını 5 kez turlayabilmektedir.

Oysa ülkemizde mevcut fiber altyapısının 4G için yeterli olmadığı ifade

ediliyor. 4G'de beklenen hızların sağlanması için fiber altyapının daha

hızlı geliştirilmesi gerekmektedir. Fiber altyapının ilk kurulum maliyeti çok

yüksek olmakla beraber, bant genişliği/maliyet oranı dikkate alındığında

bu xDSL’e göre çok daha düşük bir maliyettir. Öte yandan, fiberin çok hızlı

yayılamamasındaki en büyük etkenin fiziksel olarak kablo döşeme

zorunluluğu olduğunu söyleyebiliriz.

Son BTK raporunda ülkemizdeki fiber şebekelerin toplam uzunluğu

240.000 km olarak verilmiştir. Telkoder’in açıklamasına göre 60.000 adet

baz istasyonunun bağlanabilmesi için ise bu uzunluğun en az 7-8 kat

arttırılması gerekiyor. Mevcut fiber ağın yeterli olmamasının yanı sıra, bu

alanda yapılan yatırımlarda yeterli hızda değil. 2008 yılında başlanan fiber

şebeke yatırımlarının artması beklenirken, sonraki yıllarda sürekli bir

düşüş yaşanmıştır.

Türk Telekom ve Turkcell Superonline, Türkiye’nin fiber internette önde

gelen iki şirketi. Türk Telekom’un 2015 yılı birinci çeyreği itibari ile 197.262

km fiber altyapısı bulunurken, Turkcell’in Superonline’ın fiber ağı 33 bin

500 kilometreye ulaşmıştır.


21

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

Mobil Telefon Sistemleri Teknik Karşılaştırması

1.Nesil (1N/1G)

NMT (Nordic Mobile Telephone, bu teknoloji birinci nesil analog

ses iletimi sağlayan bir sistemdir. )

Analog Modülasyon

Ses İletimi

Sınırlı Kapsama Alanı

2.Nesil (2N/2G)

GSM (General System for Mobile Communications, en yaygın

kullanılan 2G hücresel sayısal mobil telekomünikasyon standar-

dıdır.)

Dijital (sayısal) haberleşme

Ses ve data iletimi

GSM900 ve GSM 1800

2.5G ve 2.75G

3.Nesil (3N/3G)

UMTS (Universal Mobile Telecommunication System)

Standartları ITU (International Telecommunication Union) tara-

fından geliştirilir ve IMT-2000 olarak adlandırılır.

3G sayılabilmek için maksimum veri iletim hızı en azından 200

Kbps olmalıdır.

3G, 2G ile benzer altyapıya sahiptir, ancak kullanıcıya hareket

halinde iken sesin yanı sıra data, resim, grafik ve benzeri bilgile-

rin 2Mbps hızına varan yüksek hızlarda, başka bir deyişle

“genişbantta” iletilmesini sağlar

4.Nesil (4N/4G)

Mobil İletişim Alanının Halihazırda ve son uygulaması

LTE-Long Term Evolution

Daha yüksek veri hızları temeline dayanıyor. Ultra yüksek hız –

100Mbps

Daha dayanıklı, daha güvenli ve iletim kabiliyeti daha yüksek

uygulamalar sağlıyor.

Esnek spektrum kullanımı, 3G’den kolay evrim, devamı niteliğin-

de aynı hücresel ağ tek kullanılıyor.

3G’deki kapsama alanı sorununu çözecek.


22

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

5G Mobil İletişim Teknolojisi

Artan veri boyutunun ve kullanıcı taleplerinin bugün IMT-2000 sistemleri

(3G) ile karşılanmasının güç hale gelmesi ve dünyada 4G olarak da

isimlendirilen “İleri IMT” sistemlerinin kullanılmaya başlaması da,

telekomünikasyonda yaşanan gelişmelerin sonuncusu olmamıştır.

Türkiye, telekomünikasyon alanında henüz tam olarak 3. Nesil iletişim

teknolojisini tanıyıp yaygınlaştıramamış ve 4. Nesil sistemlere

geçememişken dünya şimdi de 5G’den söz ediyor. İsveç’in en büyük

güvenlik ve iletişim şirketi olan Ericsson’un liderliğinde devam eden 5G

sisteminin geliştirilmesi için, AB ülkelerinin yanı sıra Japonya, Güney Kore

ve Çin ile ortak çalışmalar yürütülmektedir. Gelişmiş ülkelerde altyapı

kurma çalışmalarının en erken 2017’de uygun hale getirilip test

aşamasının başlaması ve 2020 yılında da tamamen yeni standarda geçiş

yapılması hedefleniyor.

Bilişim uzmanlarına göre, 4G’yi insanların birbirine bağlanması olarak

tanımlarsak, 5G’yi de her şeyin birbirine bağlanması olarak

tanımlayabiliriz. 5G enerjiden eğlenceye, spordan otomotive kadar birçok

altyapıyı kapsayan büyük bir platformdur. 5G’de temel yaklaşım; ortak

frekans bandının kullanılması olduğundan bu teknoloji tüm dünyanın fiziki

sınırlarını ortadan kaldıran bir miras olacaktır. 4G’ye göre çok daha hızlı

bir teknoloji olan 5G, 2020 yılında dünya üzerinde sayıları 50 milyarı

bulacak birbirine bağlanmış durumdaki cihazları sorunsuz idare

edebilecek akıllı bir iletişim ağı haline gelecektir.

5G, teknolojisi 2G, 3G ve 4G olmak üzere tüm nesil bantları tamamlayıcı

olarak kullanabilecek bir yapıdır. 4G sistemlerine göre tüm parametrelerde

gelişme sağlanması hedeflenen 5G teknolojisinin son derece yüksek bir

bireysel kullanıcı deneyimini destekleyeceği belirtilmektedir.

5G’nin bize getirecekleri (3G’ye kıyasla) kısaca şöyle…

Kaynak: Huawei - 5G: A Technology Vision


23

TEMMUZ 2015

ARAŞTIRMA

3G-4G-5G

IMT-2000 (3G) IMT-Advanced (4G) Gelecek IMT-2000 (5G)

IMT– International Mobile Communications

UYARI NOTU Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım

danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak

kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler

mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan

bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Bu rapordaki veri ve grafikler güvenirliliğine inandığımız sağlam kaynaklardan derlenmiş olup,

yapılan yorumlar sadece GARANTİ YATIRIM MENKUL KIYMETLER A.Ş.’nin görüşünü

yansıtmaktadır. Bu bilgiler ışığında yapılan ve yapılacak olan ileriye dönük yatırımların sonuçlarından

Şirketimiz hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Ayrıca, Garanti Yatırım Menkul Kıymetler A.Ş.'nin yazılı

izni olmadıkça bu raporların içeriği kısmen ya da tamamen üçüncü kişilerce hiç bir şekil ve ortamda

yayınlanamaz, iktisap edilemez, alıntı yapılamaz, kullanılamaz. Rapor gönderilen kişiye özel ve

münhasırdır. İlave olarak, bu raporun gönderildiği ve yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda

kullanıldığı ülkelerdeki yasal düzenlemelerden kaynaklı tüm talep ve dava haklarımız saklıdır.

Garanti Yatırım Etiler Mahallesi Tepecik Yolu Demirkent Sokak No.1 34337 Beşiktaş, İstanbul Telefon: 212 384 11 21 Faks: 212 352 42 40 E-mail: [email protected]

ARAŞTIRMA

ARAŞTIRMA

telekom sektörü_4g süreci

Documents