temmuz 2014 / issn 1302-1435 · ketsan a.Ş. ve/veya atıf yapılan diğer kurum ve kuru- ... 25...

• TASARIM ve MÜHENDİSLİK GÜCÜMÜZ• FUAR ve ORGANİZASYONLAR• ROKETSAN’lı OLMAK

Roketsan, bir TSKGV kuruluşudur.

TEMMUZ 2014 / ISSN 1302-1435

SAYI

5

26.yıl

içindekiler

3

içindekiler 3

başkan’ın mesajı 4

genel müdür’ün mesajı 5

yayın kurulu’ndan 6

kurumsal kimliğimiz 7-8 / 32-33

teşekkür mesajı 9

tasarım ve

mühendislik gücümüz 10-31

fuar ve organizasyonlar 34-49

roketsan’dan haberler 50-51

roketsan’lı olmak 52-61

roketsan ve sanat 62-63

misafirlerimiz 64-69

basın’da roketsan 70-75

TEMMUZ 2014 - SAYI 5 - 6 AYDA BİR YAYIMLANIR

ISSN 1302-1435

Roketsan Adına SahibiSelçuk YAŞAR

Sorumlu Müdür (Yazı İşleri)Dr. Yavuz AKA

Yayın Kuruluİclal DURAL

Evrim Ayşen ATAKANHarun VURGUN

Esra DOĞUMustafa Akın ERDEM

Duygu ÖZCANKoray ŞATIRTAV

Nazlı YAMANTÜRK

Kapak TasarımıHarun VURGUN

Tasarım - Grafik UygulamaEtkileşim Grafik Tasarım

Halit Ziya Sk. No: 26/3 Çankaya / AnkaraTel: +90 (312) 441 71 93

Basım YeriAnkara Ofset

Sanayi 1 Cd. Necatibey İş Hanı 93/44İskitler / Ankara

Tel: +90 (312) 384 50 63

Yönetim YeriRoketsan A.Ş.

Kemalpaşa Mah.Şehit Yüzbaşı Adem Kutlu Sk. No: 21

06780 Elmadağ / AnkaraTel: + 90 (312) 860 55 00

Faks: + 90 (312) 863 42 [email protected]@roketsan.com.tr

[email protected]•

Bu dergide yayınlanan yazılar, yazılarda yer alan dü-şünce ve önerilerle kullanılan kaynakların doğrulu-ğuna ilişkin her türlü sorumluluk yazar(lar)a aittir. Bukapsamda Roketsan A.Ş. sorumlu tutulamaz. Yazılarreferans gösterilmeden basılamaz, kopyalanamaz vepaylaşılamaz. Dergide yer alan yazı ve makaleler Ro-ketsan A.Ş. ve/veya atıf yapılan diğer kurum ve kuru-luşların görüşlerini değil, sadece yazarın kendi kişiseldüşüncesini yansıtmaktadır.

sayı 5 temmuz 2014

4

roketsan dergisi

25 yıl gibi kısa bir sürede çıktığı zorluyolda büyük başarılar kazanan ve son yıl-lardaki atılımları ile “Türkiye’nin Gururu”sloganını benimseyen Roketsan hem yurtiçinde hem de yurt dışında adından ençok söz ettiren firmalardan biri oldu.

CİRİT füzesinin yurt içi ve yurt dışı satışları,çeşitli platformlara entegrasyonu ve müş-teri memnuniyeti artarak devam eder-ken; bu yıl MIZRAK-U’yu da KaraKuvvetlerine teslim ediyor olmamız şirke-timizi birinci lige taşımıştır. Ancak SOM fü-zesinin de Hava Kuvvetlerimize bu yazsonu teslimi ve JSF (F-35) projesi kapsa-mındaki entegrasyon çalışmaları Roket-san’ı süper lige taşıyacaktır.

2013 verilerine göre Roketsan’ın; Tür-kiye’nin en iyi 500 sanayi kuruluşu ara-sında geçen yıl 193’üncü sıradan 147’ncisıraya yükselmesi göğsümüzü kabartmış-tır. Stratejik plandaki hedefimize göre,yılda %25 oranında ihracat planlanmış-ken Roketsan %35’lik ihracat ile şimdidenhedefleri aşmıştır. Yıllık büyüme hızındada hedef ikiye katlanmıştır.

Teknolojik gelişmelere paralel olarak ger-çekleştirdiğimiz çalışmalar, her geçengün ivme kazanarak devam ediyor. Yenidönemde katılım sağladığımız önemli fu-arlarda, dünya devi şirketler ile eşit şart-larda masaya oturup global pazara yönverecek iş birliği anlaşmalarına imza atı-

Sayın Okurlarımızyoruz. Çalışmalarımızın karşılığında aldı-ğımız başarı ödülleri bizleri mutlu eder-ken bu yolda emin adımlarla yürümeyedevam ediyoruz.

Hızlı gelişimimizi ustalıkla yöneten çalışan-larımıza teşekkür ediyorum.

Saygılarımla,

Dr. Eyüp KaptanKorgeneral (E)Yönetim Kurulu Başkanı

başkan’ın mesajı

5

genel müdür’ün mesajı

Roketsan olarak uluslararası alanda hızlaön sıralara ilerlemeye, roket ve füze ala-nında günümüzün ve geleceğin ihtiyaç-larını maliyet etkin ve teknolojik çözümlerile karşılamaya ve başarılı çalışmalaraimza atmaya devam ediyoruz.

ILA Berlin Uluslararası Havacılık Fuarı veParis Eurosatory Savunma Fuarı’ndadünya devi savunma şirketleri ile önemliiş birliği anlaşmaları gerçekleştirdik. ILAFuarı’nda Airbus firması ile hava taarruzplatformlarına Roketsan tarafından üreti-len mühimmatın entegrasyonuna yöne-lik iş birliklerini içeren bir anlaşmaimzaladık. Yine ILA Fuarı’nda MBDA-Al-manya firması ile Alman Tiger Helikopteriiçin CİRİT entegrasyonu ön çalışmalarıgerçekleştirmeyi ve Alman Silahlı Kuvvet-leri ihtiyaçları için çözüm sunmayı hedef-leyen bir anlaşma imzaladık. Eurosatory

Fuarı’nda Saab firması ile imzaladığımızanlaşma kapsamında, kısa ve orta men-zilli Antitank Füze Sistemleri arasındakiboşluğu dolduracak uluslararası pazarayönelik yeni bir sistemi ortak geliştirmeyihedefliyoruz.

Türk savunma sanayiinin ilk ve tek, füzeve roket şirketi olarak özgün teknoloji ge-liştirme çalışmalarımız Bilim, Sanayi veTeknoloji Bakanlığımız tarafından destek-lenmeye ve ödüllendirilmeye devam edi-yor. İlgili Bakanlığımız tarafındanşirketlerin 2012 yılı faaliyetleri referans alı-narak gerçekleştirilen Ar-Ge MerkezleriPerformans Endeksi Değerlendirme çalış-ması sonuçlarına göre, Türkiye genelindeAr-Ge Merkezi Performansı en başarılıolan 3’üncü firma olarak ödül alan Roket-san, ulusal ve uluslararası projelerde gös-termiş olduğu başarıyı taçlandırmıştır.

Ülkemizin önemli kurumlarının kuruluşhikayelerini, ilk heyecanlarını, ilk başarıla-rını birinci elden, onları yaşayanlarca an-latan kitapların sayısı yok denecek kadarazdır. Ülkemiz savunma sanayiinde kendialanında tek olan Roketsan'ımızın kuruluşheyecanını ve ilk başarılarını yaşayanlarındilinden kayda alarak ölümsüz kılmak ga-yesiyle hazırladığımız Anı Kitabını da Tem-muz ayı içerisinde sizlerle paylaşacakolmanın heyecanı içindeyiz.

Tüm okurlarımıza ve Roketsan ailesinesağlıklı, mutlu ve başarı dolu günler dili-yor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.

Selçuk YaşarGenel Müdür

Değerli Okurlarımız

sayı 5 temmuz 2014

yayın kurulu’ndan

6

roketsan dergisi

Sözlerimize başlarken ManisaSoma’da, Mayıs 2014 tarihindemaden ocağında yaşanan tra-

jik kazada hayatını kaybeden-lere rahmet, ailelerine ve

yakınlarına sabır, ülkemize baş-sağlığı diliyoruz. Bu tür elim kazala-

rın gelecekte olmaması için her türlüönlemin alınmasını temenni ediyoruz.

Dergimizin bu sayısında yenilikçi gücü-müzün gelişmesine önemli katkı sağla-yan başarılı çalışmalarımıza değindik.Yine dergimizin bu sayısında, 2014 yılı

başından bu yana geçen süre zarfındagerçekleştirdiğimiz pazar geliştirme faa-liyetlerine, katılım sağladığımız tanıtım vefuar etkinliklerine, gerçekleştirilen ziyaret-lere ve düzenlenen sosyal etkinlikleremümkün olduğunca yer verdik.

Yılın bu sıcak günlerinde herkesin kısa daolsa güzel bir yaz tatili geçirmesini vedergimizi keyifle okumasını diliyoruz…

Saygılarımızla,

Yayın Kurulu

Değerli Okurlarımız

7

kurumsal kimliğimizsayı 5 temmuz 2014

Günümüzde rekabetinartması ve satış koşullarınınzorlaşması; fiyatları alıcınınbelirlemesine ve satışsonrası üretici tarafındanverilen hizmetlerin kalitesinebağlı olarak üretici vetüketicilerin geleceğeyönelik birlikte tedbiralmasına neden olmaktadır.

Savunma sanayii ürünlerinde ise budurum; özellikle dışa bağımlılıktan kur-tulmayı ve kendi ülkesine maddi vemoral değer katkısı ile hizmet etmeyihedefleyen şirketlerin, geleceğe yönelikçok dikkatli planlama yapmalarını gerek-tirmektedir.

Savunma sanayii ürünlerine yönelik;satış sonrası hizmetler ve ürünün ömürdevri boyunca bakım, onarım ve gerek-tiğinde yenilenmesi hizmetleri açısındankonuyu değerlendirdiğimizde;• Ülkemizin bulunduğu stratejik konum

ve coğrafi bölge özelliğine bağlı ola-rak, geçmişte yaşanan tecrübelerin ışı-ğında; ihtiyaç duyduğu silah,mühimmat ve diğer harp araç veyagereçlerini azami ölçüde kendisininyurt içinde üretmesi zorunlu hale gel-mektedir.

• Bu amaçla kurulan Türk Silahlı Kuvvet-lerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) bağ-lısı şirketler ve alt yüklenicileri; sürekligelişen teknolojiler ile öncelikle Türk Si-lahlı Kuvvetlerinin ve diğer satış yaptığıpazarlardaki müşterilerin ihtiyaçlarınaproaktif yaklaşımlarla, bilimsel çözüm-ler ve satış sonrası hizmetlerde maliyetetkinliği sağlamak zorundadır.

• Modern silah sistemlerinin tanımlananömrünün en az 10 yıl olduğu düşü-nülerek, gelişmiş ülkelerin savunmasanayii kuruluşlarının uygulamalarınabaktığımızda; satılan silah veya mü-himmatın fiyatına göre, satış sonrasıbakım, onarım ve yenileme giderleri-nin ortalama iki katı yüksek olduğugörülmektedir.

Bu oran, ülkemizde yıllarca dışa bağımlıkalınan silah ve mühimmat tedarikinde;ana sözleşmeye bağımlı, uzun süreli vezorunlu olarak aynı satıcıdan yedekparça veya bakım hizmeti alımlarında dayaşanmıştır.

• Satılan silah, mühimmat veya diğerharp malzemelerinin uzun süre kulla-nılmak zorunda kalınması, belirli stan-dartlara uyulma zorunluluğu vekullanıcı personel eğitimi veya bakı-mına yönelik hususlar, maliyet ve uy-gulamada çok dikkatli davranmayıgerektirmektedir.

• Yüksek maliyet gerektiren savunma sa-

nayii ürünlerinin seçimi, üretimi, kulla-nımı ve kullanıcı eğitimi ile bakımları-nın; yeni bir Bakım / Varlık Yönetimiveya Toplam Verimli Bakım veya Per-formans Bazlı Lojistik Destek (PDL) an-layışı ile değerlendirilmesi ve ileriyeyönelik proaktif bakım tedbirlerininivedilikle alınması gerekmektedir.

• Savunma sanayii ürünlerinin dünya-daki yeni anlayışı; Yaşam Boyu Mali-yet (Life Cycle Cost) konseptineuygun, Yaşam Boyu Fayda (Life CycleProfit) analizleri ile ihtiyacın tespitin-den, üretim ve kullanım veya kulla-nım ömrü süresince bakımın planlıyürütülmesidir.

Dünyadaki gelişmiş ülkelerin satış pren-sibi; ucuza satışa karşılık, ömür devri bo-yunca kendisine bağımlı bakım garantilisözleşmelerdir. Başka bir ifadeyle; satılanüründen çok, baştan sözleşmeye yazılankurallar ve yedek parça listeleri ve peri-yodik bakım zamanı şartları ile gelecektepazara sahip olma veya yüksek kâr arzu-sudur.

Roketsan’ın hedefi ise; müşteri memnu-niyeti ve teknolojisini geliştirmeye odaklı,satış sonrası sunduğu hizmetlerde sa-dece gerekli parçaların değişimi, yeni-lenme veya eğitim hizmetleri dahil,gerçekçi maliyet artı yeterli kâr oranlı hiz-met anlayışıdır.

Ülkemizdeki satış sonrası hizmetlere yö-nelik mevzuat ile uygulamalarda, deği-şen parçanın müşteriye iadesi vehizmet fiyatlarının baştan söylenmesizorunludur.

• ABD, İngiltere, Kanada, Almanya ve

ömür devri boyunca satış sonrasıbakım, onarım ve yenileme hizmetinin önemi

8

roketsan dergisi

kurumsal kimliğimiz

Avustralya’da Performans Bazlı Lojis-tik; başka bir ifade ile Satış SonrasıBakım ve Yenileme Faaliyeti aktif ola-rak yürütülmektedir. Savunma SanayiiMüsteşarlığımız (SSM) tarafından bildi-rilen hedefler doğrultusunda; SahilGüvenlik Helikopteri - Martı, A400MUlaştırma Uçağı ve Müşterek TaarruzUçağı - JSF Projelerinde de bu siste-min uygulanması planlanmış bulun-maktadır.

• Ülkemizde Performans Bazlı LojistikDestek uygulanmasında en önemlihusus; ülkemizin yasal hükümleri, ihti-yaçları, maliyet etkinliği ve ihtiyacauygun teknik dokümanların iyi hazır-lanması ile diğer ülke uygulamalarınınkendi mevzuatımıza göre değerlendi-rilmesidir.

Açıklanan genel hususlar kapsamındaülkemiz açısından konuyu değerlendir-diğimizde;

• Yurt içi satışlarda ürünün özelliğineuygun olarak 4734 Sayılı Kamu İhaleKanunu 3/b (İstisna) maddesi kapsa-mında hizmetin yapılabileceği,

• 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi veKontrol Kanunu 27 ve 28’inci madde-lerine uygun olarak Milli Savunma Ba-kanı onayı ile dört yıla kadar sözleşmeuygulanabileceği,

• 4077 Sayılı Tüketicinin KorunmasıHakkında Kanun ve Sanayi ve TicaretBakanlığının “Sanayi Mallarının SatışSonrası Hizmetleri Hakkında Yönetme-lik” hükümlerine uygulamada dikkatedilmesi gerektiği

kıymetlendirilmiştir.

Yurt içi satış/hizmetlerde; Satış sonrasıbakım, onarım ve ihtiyaç olduğunda ye-nilenme ile (satılan her üründe uygula-nan zorunlu yasal hükümler ve garantisüresindeki hizmetler hariç);

• Uzun süreli stoklanan ve özel bakım

gerektiren veya zaman içerisindedoğal değişime uğrayan savunma sa-nayii ürünlerinin ekonomik kullanımömrünün uzayacağı ve maddi katkısağlanabileceği,

• Profesyonel bakım ile kaza ve iş gü-venliği risklerinin azalacağı,

• Gereksiz parça değişimi veya zaman-sız bakım gibi kâr amaçlı şirketlerin ak-sine, sadece hizmet amaçlı kurulanTSKGV bağlı kuruluşlarının faaliyetleri-nin milli bütçeye katkı sağlayacağı,

• Bakım ve depolamada standartlığınsağlanması sonucu kullanıcı eğitimlerive teknolojik gelişmelere göre ürünverimliliğinin artacağı,

• Çevreye daha az zarar verilmesini sağ-layacağı,

• Kullanıcı personelin, yapılan profes-yonel bakıma olan güveni ile moralve motivasyonuna olumlu katkı sağ-layacağı,

• Dünya ortalamasına göre, belirli süresonunda %40’a yakın tasarruf sağla-narak, ülke ekonomisine katkı sağlana-bileceği,

• Savunma sanayii kuruluşlarımızın re-kabet gücünü artıracağı, değerlendi-rilmiştir.

Sonuç olarak; gelişen teknoloji ve dünya

standartlarına uygun, modern sözleşmeanlayışı ile proaktif bir yaklaşım sonucu,savunma sanayii ürünlerinin satış sonrasıbakım, onarım ve ihtiyaç olduğunda ye-nilenmesi ile kullanıcı eğitimlerinin taze-lenmesi; öncelikle müşterimemnuniyetini artıracak, uzun süreli ga-ranti kapsamında ekonomik ömür devrimaliyetlerini düşürecek, tasarruf sağla-yacak ve yerli savunma sanayii şirketleri-nin rekabet gücünü artıracaktır.

Roketsan A.Ş. kuruluşamacına uygun olarak;Yüce Türk Milleti ve onungöz bebeği Kahraman TürkSilahlı Kuvvetlerine, enekonomik koşullarda “ÖmürDevri Boyunca Satış SonrasıBakım, Onarım ve YenilemeHizmeti” vermeye hazırdır.

Saygılarımla,

Zafer ÇAMLICATümgeneral (E)Yönetim Kurulu Başkanı Vekili

“Lojistik Nefes Gibidir, Tükenmedikçe Hissedilmez”

teşekkür mesajı

9

sayı 5 temmuz 2014

Tuğgeneral İrfan ÖZSERT'in

Ankara ziyareti sebebiyle

Yönetim Kurulu Başkanı

Korgeneral (E) Dr. Eyüp

KAPTAN ile paylaştığı yazı

Sayın Komutanım,

Başta Zat-ı Âliniz ve bu bölgede görevyapmış bütün değerli komutanlarımızgibi ve sizlerden aldığımız “Feyz, ilhamve irşad” ile sorumluluğumuzun müdrikiolarak burada; şevkle, onurla ve heye-canla görev yapmaktayız.

Bölgenin ihtiyaçlarına binaen 2013-2014 eğitim ve öğretim yılında Çu-kurca’da açılan “MehmetçikDeshanesi”nden en başarılı 20 öğrencive Şehit Ütğm. Adnan BAHAT Lise-si’nden iki öğretmenimiz Zat-ı Âliniz veRoketsan A.Ş.’nin katkılarıyla, 25-28Nisan 2014 tarihlerinde Ankara’da “Kül-tür Gezisi” icra etmişlerdir. Bu kap-samda; öğrencilerimiz Anıtkabir, ilkTBMM ile diğer tarihi ve turistik yerlerigezmiş, hayatlarında ilk kez Başkentimizigörme fırsatı elde etmişlerdir.

Bu gezinin genç-lerde ve halkla bü-tünleşme, onlarındevletine ve bayra-ğına aidiyet duygusu-nun güçlendirilmesive BTÖ’nün menfi pro-pagandalarının engel-lenmesi bakımındançok önemli etki ve fay-dalar sağladığını kıymet-lendiriyoruz. Nitekim;öğrencilerimizin gezi es-nasında ve sonrasında ya-şadıkları büyük sevinç vemutluluk tarafımızdan yakı-nen müşahede edilmiştir.

Sayın Komutanım; öncelikleZat-ı Âliniz’e ve Roketsan A.Ş.ile bu geziye emeği geçendiğer personele değerli katkılarındandolayı şahsım ve Tugayım adına şükran-larımı arz ediyor, her zaman emirlerinizibekliyorum.

Saygılarımla,Tuğgeneral İrfan ÖZSERT

teşekkür mesajı

roketsan dergisi

tasarım ve mühendislik gücümüz

10

1. Giriş

Bir füze sisteminin, tasarımının yapıldığıtüm operasyon zarfındaki başarımı özel-likle farklı hedef tiplerine karşı toplam sis-tem performansına bağlıdır. Füzesisteminin amacı hedefle kesişmek ol-duğu için, hedefe oranla füzenin dahayüksek Mach ve G-ivme mertebelerineçıkması kaçınılmaz bir gereksinimdir. Bunoktada; füzenin kabiliyetlerini gözlem-lemek ve performans kıstaslarını değer-lendirebilmek adına genel performansanalizleri oldukça önem taşımaktadır.Bundan dolayı, bütün operasyon zarfınıkapsayacak şekilde yüksek sadakat sevi-yesine sahip 6-serbestlik dereceli füze sis-temi modeli kullanılarak rastsal olarakyaratılmış istatistiksel analizler, çoklu ko-şumlar ile gerçekleştirilmektedir.

Her ne kadar bu koşumlar performansıgözlemleyebilmek adına oldukça önemliolsa da, analizlerin yapılması gereken ör-nekleme nokta sayısı analizin doğruluğuve güvenilirliği ile doğru orantılı olarakarttığından, hem analiz süresince hemde analiz-sonrası incelemeler için ol-dukça fazla zaman ve işlemci gücü ge-

rektirmektedir (bkz. Şekil 1).

Performans analizleri konusunda kav-ramsal bir Hava Savunma Füze Sistemi(HSFS) örnek alındığında; bu analizleriçin üç ana girdi (kesişme menzil ve irti-fası ile arayıcı kilitlenme menzili) etra-fında örnekleme noktaları belirlenerekistatistiksel analizler gerçekleştirilmekte-dir.

Performans analizleri için genellikle Şekil2’de görüldüğü gibi yapısal çözüm ağı(structured grid) yöntemi kullanılmakta-dır. Bu yöntemde; önceden belirlenenhedef pozisyon aralıklarıyla örneklemenoktaları atanır ve bu noktalar için çoklukoşumlar atılır. Şekil 2’den de görüldüğüüzere:

1. Eğer %10 aralıklarla örnekleme yap-

mak istenirse, 10 (Menzil) x 5 (İrtifa) x3 (Kilitlenme Menzili) = 150

2. Analiz doğruluğunu artırmak adınaeğer %1 aralıklarla örnekleme yap-mak istenirse, 100 (Menzil) x 50 (İrtifa)x 3 (Kilitlenme Menzili) = 15000

örnekleme noktasına ihtiyaç duyulmak-tadır. Bu durum analizler için gereklizaman açısından değerlendirildiğinde,sırasıyla yaklaşık olarak 600 ve 60.000işlem saati olarak düşünülebilir. Buradananlaşılacağı üzere bu yöntemle yapıla-cak performans analizleri oldukça fazlazaman yükünü de beraberinde getir-mektedir. Buna ek olarak analiz sonrasıelde edilen sonuçların incelenmesi içinayrılan iş gücü de göz önüne alındı-ğında analizin maliyeti daha da artmak-tadır.

Bu noktada alternatif bir çözüm yoluolarak deneysel tasarım yöntemleri araş-tırılmış, en çok uygulanan yöntemlerdenbiri olan cevap yüzeyi yöntemi üzerindedurulmuştur. Deney tasarımı süreci kı-saca Şekil 3’de gösterilmiştir:Benzetim ortamında deneysel tasarımçalışmaları genellikle şu soruları cevapla-

manevralı hedeflere karşı hava savunma füze sistemiperformans analizleri

Şekil 1: Analiz Detayı ile Maliyet Arası Bağlantı

Şekil 2: Analiz Örnekleme Noktaları

Şekil 3: Deneysel Tasarım Süreci

sayı 5 temmuz 2014


11

mak için kullanılmaktadır:

• Kaç adet koşum yeterlidir?• En uygun koşullar nasıl elde edilir?• Örneklenmemiş analizler tahmin edi-

lebilir mi?

Deneysel tasarım çalışmaları; FaktöriyelTasarımlar, Taguchi Tasarımı, Karışım Ta-sarımları ve Cevap Yüzeyi Tasarımlarıgibi birçok yöntemi kendi içerisinde ba-rındırmaktadır. Buradaki çalışmadacevap yüzeyi tasarımı kullanılarak kav-ramsal HSFS modeli göz önünde bulun-durulmuştur.

Cevap yüzeyi tasarımı, diğer tasarımyöntemlerine oranla çıktılar üzerindeyüksek etkiye sahip olduğu bilinen az sa-yıdaki girdilerin detaylı incelenmesi ama-cıyla kullanılmaktadır. Bunun en büyüksebebi; deney tasarımı sonuçları kullanı-larak ikinci dereceden meta-modellerinelde edilmesi ve bu sayede doğrusal ol-mayan bazı etkilerin de görülebilmesidir.Bundan dolayı, yapılan çalışmada cevapyüzeyi yöntemi tercih edilmiştir. Bu ana-lizler için gerekli örnekleme noktaları,istatistiksel analiz ile elde edilmiştir. Buanalizler, deneysel tasarım çalışmalarınınyanı sıra genel olarak varyans analizi(ANOVA) ve regresyon modeli oluşturul-masını da kapsamaktadır. Normallik vekorelasyon gibi veri dağılım testleri deaynı şekilde bu analizler kapsamındagerçekleştirilmektedir.

2. Çalışmalar

HSFS benzetim modeli üst seviyede yediana modelden oluşmaktadır (Şekil 4).

Bunlar;1. Detaylı olarak füze mekanik ve aviyo-

nik alt sistemlerini içeren 6-serbestlikdereceli füze modeli,

2. Füze ve fırlatma sistemi etkileşiminigörebilmek için fırlatma sistemi mo-

deli,3. Farklı angajman çevresel koşullarını

benzetmek amacıyla ortam modeli,4. Tehdit değerlendirme ve füze atama

benzetimi için komuta & kontrol mo-deli,

5. Radar etkilerini görebilmek adınaradar modeli,

6. Farklı hedef tiplerini ve hedef hareketsenaryolarını içeren hedef modeli,

7. Füze-hedef angajman ilerleyişini göz-lemleyen angajman modeli.

Üst seviye HSFS sistem modeli değerlen-dirildiğinde, yaklaşık 1000’den fazla pa-rametre füze-hedef angajmanınınbenzetimi amacıyla kullanılmaktadır. Buparametrelerin birçoğunun da belirsizlikve gürültü gibi çeşitli hata parametreleriolduğu göz önünde bulunduruldu-ğunda, istatistiksel analizlerin gerçekleş-tirilmesinde oldukça fazla sayıda koşumaihtiyaç duyulmaktadır.

Senaryolarda füze, oransal seyrüsefergüdüm yöntemiyle hedefle kesişmek

üzere hareketini sürdürürken, hedef defüzeye göre iki farklı mesafede kaçış ma-nevrası yapmaya başlamaktadır. Bu ma-nevralardan ilki, füze-hedef arasımesafenin önceden belirlenmiş referansuzunluğun (füzenin azami menzili)%12’si olduğunda, ikincisi ise %18 oldu-ğunda başlamaktadır. Hedef hareketi-nin sabit hızda gerçekleştiği ve kaçışmanevrasının da aynı şekilde sabit bir G-ivmesi ile gerçekleştiği varsayılmıştır.Analizlerde performans parametresi ola-rak vuruş olasılığı (Probability of Hit -PoH) incelenmiştir. Füze ile hedef ara-sında kalan mesafe belirli bir eşik değe-rin altına indiğinde bu o senaryo içinbaşarılı bir vuruş olarak değerlendiril-mektedir. Vuruş olasılığını hesaplamakiçin uygulanan formül:Bu analizler yapılırken hem geleneksel(yapısal) çözüm ağı yöntemi için hem de

Şekil 4: HSFS Benzetim Modeli

roketsan dergisi


cevap yüzeyi yöntemi için aynı üç temelfaktör - menzil, irtifa ve kilitlenme menzili(Lock-on-Range-LOR) - göz önünde bu-lundurulmuştur. Bu parametreler belir-lenirken gerek geçmiş verilerden vetecrübelerden gerekse literatürden fay-dalanılmıştır. Analizlerde; angajmanmenzili, referans uzunluğun %25-100’ü, yukseklik, referans uzunluğun%12-24’ü, kilitlenme menzili ise referansuzunluğun %6-30’u olarak seçilmiştir.Diğer parametreler, hatalar ve gürültüdeğerleri ortalaması “sıfır” olacak şekildenormal dağılım olarak ele alınmıştır. Herbir menzil, yükseklik ve kilitlenme menzilikombinasyonu için 500 koşum gerçek-leştirilmiştir. Buradaki koşum sayısı geç-miş tecrübelere dayanarak seçilmiştir.

Deneysel tasarımlar iki farklı senaryo içinhazırlanmıştır. Bu senaryolarda hedefleraynı olup manevra başlangıç koşullarıdeğişmektedir. İlk manevra; hedef ilefüze arası mesafe referans uzunluğun%12’si olduğunda, ikincisi ise %18’i ol-duğunda başlamaktadır. İki senaryodada hedef sabit bir hıza sahip olup ben-zer ivmeler çekerek manevra yapmakta-dır ve en iyi kaçış hareketini yapabilmesiiçin hedefin füzenin koşulları hakkındagerçek bilgiye sahip olduğu varsayılmış-tır. Buradaki amaç; füzeyi mümkün ol-duğunca yüksek G-ivmelerine çıkmayazorlamaktır.

HSFS benzetim modeli kullanılarak öncegeleneksel yöntem olarak yapısal çözümağı kullanılmıştır. Bu yöntemle elde edi-len sonuçlar aynı zamanda kontrol kü-mesi olarak ele alınmıştır. Dahasonrasında benzer analizler cevap yü-zeyi tasarımıyla elde edilen örneklemenoktalarında yapılmıştır.

Menzil aralığı yüksek olduğu için operas-yon zarfı iki ayrı parçaya bölünerek herbir alan için ayrı ayrı analizler yapılmıştır

(Şekil 5). Tüm operasyon zarfının tek biranaliz ile ele alınması durumunda, özel-likle ara değerlerdeki performans analizisonuçlarının hata oranı artacaktır. Ben-zer şekilde, daha fazla alana ayırıp analizyapılması durumunda, hata oranınınazalmasına karşın gerekli koşum sayısıartacaktır. Buradaki ayırma işlemi öncekiçalışmalardan elde edilen tecrübe doğ-rultusunda gerçekleştirilmiştir.

Cevap yüzeyi yönteminin uygulanma-sında örnekleme yapılan girdi kombinas-yonları Şekil 6 ve Şekil 7’de gösterilmiştir:

Elde edilen sonuçlar doğrultusundaikinci dereceden meta-modeller oluştu-rulmuş, bu modellere dayanarak sonuçtahminleri gerçekleştirilmiştir. Tahminedilen sonuçlar ile yapısal çözüm ağıyöntemiyle elde edilen sonuçlar kıyasla-narak verilerin doğrulukları incelenmiş-tir. Kıyaslama grafikleri Şekil 8-13arasında belirtilmiştir:

Önceden belirlenmiş sınırların altındakibütün operasyon alanını yansıtmakamacıyla deney tasarım analizleri so-nucu oluşturulan bu meta-modeller kul-lanılabilmektedir. Benzer şekilde bu zarfiçerisindeki vuruş olasılığı değerleri debu matematiksel modellerden yararlanı-larak bulunabilmektedir. Bu çalışma kap-samında üç farklı kilitlenme menzilideğeri için elde edilmiş grafikler göste-rilmiştir. Cevap yüzeyi yöntemindenelde edilen sonuçlar geleneksel çözümağı yöntemiyle karşılaştırıldığında, ikinciderece cevap yüzeylerinden elde edilenvuruş olasılığı değerlerinin, normalçözüm ağı analiz yöntemiyle elde edilendeğerlere oldukça yakın olduğu görül-mektedir.

Sonuç olarak, 2x15 (cevap yüzeyi yön-temi örnekleme noktaları)=30 örnek-leme noktasından bu sonuçlaraulaşılmıştır. Bu da analiz süresinde vedoğal olarak işlemci gücü ihtiyacındabeş katlık bir azalmayı göstermektedir.Aynı şekilde analiz sayısı az olacağındandolayı sonuçların irdelenmesi için gere-ken iş gücünde de azalma sağlanmak-tadır.

3. Sonuç

Örnek bir kavramsal HSFS benzetim mo-deli kullanılarak gerçekleştirilen bu çalış-manın amacı hâlihazırda tasarımıyapılan ve ileride yapılması planlananfüze sistemi tasarım projelerinde perfor-

12

Şekil 5: Cevap Yüzeyi Analiz Yaklaşımı

Şekil 6: Cevap Yüzeyi İlk Kısım Analizler

Şekil 7: Cevap Yüzeyi İkinci Kısım Analizler

sayı 5 temmuz 2014


mans analizinin getirmiş olduğu uzunanaliz yükünü azaltmaya yöneliktir.Buna ilaveten, buradan elde edilen so-nuçlarla tasarım sürecinde önemli biretken olan tasarım faaliyetleri kapsa-

mında eniyileme çalışmaları yapılabil-mektedir. Benzer şekilde, yapılacak çe-şitli testlerle bu analizlerin doğruluklarıartırılıp tehdit değerlendirme ve füzeatama sistemlerine önemli bir girdi oluş-

turabilmektedir.

Bu proje; SSM’nin teşvikiyle Roketsan veODTÜ arasında başlatılan Savunma Sa-nayii için Araştırmacı Yetiştirme Programı(SAYP) çalışması kapsamında yürütülm-üştür. Bu projede gerçekleştirilen çalış-malar, IEEE Aerospace Conference2014 ve AIAA Aviation Forum 2014 kap-samındaki iki uluslararası konferansta sı-rasıyla “Response Surface BasedPerformance Analysis of an Air-DefenseMissile System” ve “Response SurfaceBased Performance Analysis of an Air-Defense Missile System Against Maneu-vering Targets” bildirileri olarakyayınlanmıştır.

Kerem GÜNAYDINTaktik Füze Sistemleri GrupBaşkanlığıSistem Modelleme, Simülasyonve Tasarım Mühendisi

Doç. Dr. Tayfun ÇİMENTaktik Füze Sistemleri GrupBaşkanlığıSistem Modelleme, Simülasyonve Tasarım Mühendisi

13

Şekil 8: Manevra Başlangıç Menzili %12ve Kilitlenme Menzili %12 için Sonuç

Kıyaslama Grafiği


Kıyaslama Grafiği


Kıyaslama Grafiği


Kıyaslama Grafiği


Kıyaslama Grafiği


Kıyaslama Grafiği

14

roketsan dergisi


Geçmişten Bugüne

1900’lerin başında ilk insanlı uçuşunhemen ardından hava araçları savaşalanlarında kullanılmaya başlanmıştır.Uçaklar ilk kez 1911 yılında TrablusgarpSavaşı’nda Osmanlı ordusuna karşı kulla-nılmıştır. Havadan gelen tehditler sonu-cunda oluşan bu ihtiyaç II. Dünya Savaşısonuna kadar tüfekler, gökyüzüne doğ-rultulan toplar ve uçaksavar bataryalarıile karşılanmıştır. Fakat zaman içerisindehava araçlarının daha yüksek irtifa ve hız-lara çıkması, manevra kabiliyetlerinin art-masıyla yeni ve daha etkili havasavunma unsurlarına gerek duyulmuş-tur. Bu sebeple 1940’larda başlayan ça-lışmalar 1950’lerde ilk hava savunmafüzelerinin operasyonel olması ile sonuç-lanmıştır. Soğuk savaş yıllarında özellikleRusların öncülüğünde hava savunmafüze teknolojilerinde büyük ilerlemelerkaydedilmiştir. Günümüzde modern or-dular hava savunmalarını hava savunmafüze sistemleri ile sağlamaktadırlar.

Hava Savunma FüzelerininKarakteristik Aerodinamik Özellikleri

Hava savunma füzelerinin hedef setleridöner kanatlı hava araçlarından roket ve

füzelere kadar değişim göstermektedir.Bu tehditleri önlemek amacıyla hava sa-vunma füzelerinin yüksek hücum açısı vehızlara çıkarak manevra kabiliyetlerinimuhafaza etmeleri gerekmektedir. Uçuşrejimleri sebebiyle hava savunma füzele-rinin aerodinamik tasarımları doğrusalaerodinamik bölgenin dışına çıkmakta vebu durum, aerodinamik belirsizlik vekontrol problemlerini beraberinde getir-mektedir.

Hisar-A ve Hisar-O Füzeleri

Milli imkânlarla tasarlanıp üretilmesi plan-lanan Hisar-A ve Hisar-O füze sistemleriTürkiye’nin hava savunma kapa-sitesiniartıracaktır. Hisar-A, alçak irtifa hedefle-rine, Hisar-O ise orta irtifa hedeflerinekarşı kullanılacaktır. Türk Silahlı Kuvvet-leri’nin hava savunma ihtiyaçlarını karşı-layacak bu projelerin aerodinamiktasarım ve analiz faaliyetleri Roketsan ta-rafından geliştirilen alt yapı ve teknoloji-ler kullanılarak yürütülmektedir.

Doğrulama ve Test Süreci

Roketsan’da yürütülen projelerde kulla-nılan aerodinamik analiz ve modellemearaçlarının doğruluk seviyesinin belirlen-

mesi için çeşitli denek-taşları üzerinde ça-lışmalar yapılmaktadır [1-8]. Hisar-A veHisar-O füzelerinin uçuş rejimleri doğru-sal aerodinamik bölgenin dışında oldu-ğundan proje başlangıcında mevcutaerodinamik tasarım ve analiz araçlarınındoğrulanması gerekliliği doğmuştur. Budoğrultuda “Tandem Controlled Missile”(TCM) ve bilinen diğer bir denek-taşınaait modelleri kullanılarak doğrulama ça-lışmaları yapılmıştır. Şekil 1 ve Şekil 2’dedenek-taşları kullanılarak Roketsan tara-fından yapılan analizlerle elde edilen ae-rodinamik katsayıların deney verileri ilekıyaslanması sunulmuştur. Yapılan çalış-malar incelendiğinde; Roketsan’da kulla-nılan aerodinamik analiz araçlarının vemodelleme yöntemlerinin yüksekhücum açılarında görev yapan füzelerintasarım/analiz faaliyetleri için yeterli has-sasiyette olduğu görülmüştür.

Hisar-A ve Hisar-O kavramsal tasarım sü-reci sonunda belirlenen konfigürasyon-ların aerodinamik performansınındoğrulanması ve aerodinamik veri-ta-banlarındaki belirsizliklerin minimum se-viyeye indirilmesi amacıyla rüzgar tünelitestleri yapılmaktadır.

Rüzgar tüneli testlerinin yanı sıra, aero-

hava savunma füze sistemlerine yönelikaerodinamik tasarım çalışmaları

Şekil 1: TCM Füzesine Ait Aerodinamik KatsayılarınDeney Verileri İle Kıyaslanması

Şekil 2: Sea-Sparrow Füzesine Ait Aerodinamik KatsayılarınDeney Verileri İle Kıyaslanması

15


dinamik performansın doğrulanmasındaatışlı testlere ait veriler de kullanılmakta-dır. Balistik (BTF), kontrollü (KTF) ve gü-dümlü (GTF) test füzelerinden eldeedilen veriler aerodinamik veri-tabanlarıile karşılaştırılmakta ve doğrulama çalış-malarına katkı sağlanmaktadır.

Konfigürasyon Tarihçesi

Konsept tasarım süreci sonrasında Hisar-A/O füzelerinin çap geçişli, itki vektörkontrollü, çift darbe motor sisteminesahip kuyruk kontrollü füzeler olmalarınakarar verilmiştir. İçinde bulunduğumuzkavramsal tasarım sürecinde ise alt sis-temlerin olgunlaşmasıyla geometri veperformans gereksinimleri değişmekte-dir. Bu değişimlere uygun olarak aerodi-namik tasarımın güncellenmesiçalışmaları devam etmektedir.

Aerodinamik Tasarım ve Analizler

Sistem tasarım faaliyetleri ile belirlenen,geometrik kısıtlar içerisinden oluşturulanyüzbinlerce alternatif konfigürasyondanoluşan tasarım uzayı kullanılarak aerodi-namik performans gereksinimlerini sağ-layan en iyi aerodinamik konfigürasyonortaya çıkartılmıştır. Belirlenen bu aero-dinamik tasarım konfigürasyonu için de-taylı aerodinamik tasarım çalışmalarıdevam etmektedir. Bu süreç, alt sistem-lere girdi sağlanması ve aerodinamikperformansı artıracak detay analiz ve ta-sarımları içermektedir. Detaylı aerodina-mik analizler; aerodinamik ısınmaanalizleri, kritik aerodinamik yüklerin be-lirlenmesi, Kontrol Tahrik Sistemi (KTS) ta-sarımına yönelik aerodinamik analizler,detaylı akış alanı incelemesi ve rüzgar tü-neli testlerini kapsamaktadır. Şekil 4’te ae-rodinamik tasarım sürecine ait akış

şeması sunulmuştur. Şekil 5’te Hesapla-malı Akışkanlar Dinamiği (HAD) yöntem-leri ile yapılan analizlerde kullanılan

çözüm ağlarından bir örnek gösterilmiş-tir.

Aerodinamik tasarım konfigürasyonu be-lirlendikten sonra 6DOF uçuş benzetimçalışmalarında kullanılmak üzere tümuçuş rejimini kapsayan aerodinamik veri-tabanı üretilmektedir.

Uçuş rejimi göz önünde bulundurularakkontrol yüzeyleri üzerine etkiyen maksi-mum aerodinamik yüklerden kaynaklıKTS gereksinimleri belirlenmektedir. Aynışekilde füze komplesi üzerinde oluşanmaksimum yükler hesaplanarak yapısaltasarıma yönelik alt sistem girdileri oluş-turulmaktadır. Şekil 6’da yapısal analiz-lere girdi oluşturan ve HAD yöntemlerikullanılarak elde edilen eş değer basınçyüzeyleri gösterilmiştir.

Yüksek hızlarda uçan füzelerde, havanınfüze gövdesine sürtünmesinden kaynaklıaerodinamik ısınma meydana gelmekte-dir. Konveksiyon ile oluşan bu ısı, ısı ile-timi ile gövde içerisine iletilmektedir.Hisar-A/O füzeleri için zamana bağlı, eş-lenik ısı transferi (Convection - Conduc-

sayı 5 temmuz 2014

Şekil 3: Hisar-A Füzesinin Tasarım Aşamasındaİncelenen Konfigürasyonların Evrimi

Şekil 4: Aerodinamik Tasarım SüreciAkış Şeması

Şekil 5: HAD Analizlerinde KullanılanÖrnek Bir Çözüm Ağı

Şekil 6: Hisar-A Füzesi Üzerinde OluşanEş Değer Basınç Yüzeyleri

Şekil 7: Hisar-A Füzesine Ait Zamana BağlıIsınma Analizleri

Şekil 8: Hisar-O Füzesine ait AerodinamikÖrtü Ayrılmasına Yönelik Analizler

16

tion) metodu kullanılarak aerodinamikısınma analizleri yapılmıştır. Şekil 7’de,gerçekleştirilen aerodinamik ısınma ana-lizlerine ait örnek eş-sıcaklık yüzeyleri gös-terilmektedir.

Hisar-O füzesinin uçuş menzilini artırmakve uçuş süresinin bir kısmı boyunca ara-yıcı başlığı aerodinamik ısınma etkilerin-den korumak amacıyla aerodinamik örtükullanılması planlanmaktadır. Kullanıla-cak aerodinamik örtünün dış yüzey tasa-rımı ve ayrılma analizleri de Roketsantarafından yürütülmektedir. Şekil 8’deHisar-O füzesine ait aerodinamik örtü ay-rılmasını modellemek için yapılan 6DOF-HAD etkileşimli analizlerden elde edilenaerodinamik örtünün zamana bağlı po-zisyonu gösterilmiştir.

HAD analizleri ile detaylı akış alanı ince-lemeleri yapılmakta, gövde, kanatlar,kontrol yüzeyleri ve çıkıntıların birbirleriile olan etkileşimleri incelenmektedir. Buetkileşimlerin aerodinamik karakteristiğeolumsuz etkilerinin olup olmadığı ince-lenmekte, gerektiği durumlarda çözüm-ler üretilmektedir. Şekil 9’da Hisar-Afüzesi için yapılan detaylı akış analizlerin-

den örnekler (Füze etrafındaki girdap-ya-pısı oluşumu, yüksek hücum açısındafüze etrafındaki eş değer Mach yüzeyleri)gösterilmektedir.

Hisar-A/O füzeleri için detaylı aerodina-mik analiz ve tasarım faaliyetleri devametmektedir. Yapılacak atışlı testler ile tasa-rım güncelleme ve iyileştirme çalışmalarıdevam edecektir.

Kaynakça

1. Akgül, Ali - Tiftikçi, Hakan “Hesapla-malı Akışkanlar Dinamiği ile Aerodina-mik Tasarım Eniyilemesi”, 2. UlusalHavacılık ve Uzay Konferansı - UHUK2008, İstanbul2. Kayabaşı, İskender - Akgül, Ali -Sunay, Yunus Emre "ComputationalFluid Dynamics Prediction of Pitch andRoll Damping for the Missile Modelsand Comparison with Experiment","0TEH 2011 On Defensive Technolo-gies”, 6-7 Ekim 20113. Akgül, Ali - Akargün, Hayri Yiğit -Atak, Bora - Çetiner, A. Emre - Göker,Ozan "Numerical Investigation of NASATandem Control Missile and Experi-mental Comparison", “Scientific andTechnical Review, Vol.62, No.1, pp.3-9, 2012”4. Ağsarlıoğlu, Ekin - Akgül, Ali "Nume-rical Prediction of Lateral Jets for MissileLike Geometries", “Scientific and Tech-nical Review, Vol.62, No.2, pp.3-9,2012”5. Başkut, Erkut - Akgül, Ali “Develop-ment of a Coupling Procedure for Sta-tic Aeroelastic Analyses”, “Scientific andTechnical Review, Vol.61, No.3-4,pp.39-48, 2011”6. Başkut, Erkut - Akgül, Ali "Develop-ment of a Closely Coupled Procedurefor Dynamic Aeroelastic Analyses", “Sci-entific and Technical Review, Vol.62,No.2, pp.30-39, 2012”7. Çeliker, Hasan Erkan - Akman, Oral -Akar, Gökhan - Akgül, Ali, "Aerodyna-mic Prediction for HB-1 and HB-2 Su-personic and Hypersonic Test Casesand Comparison With Experiment",

0TEH 2012 On Defensive Technolo-gies”, 18-19 Eylül 20128. Sunay, Yunus Emre - Gülay, Emrah -Akgül, Ali “Numerical Simulations ofStore SeparationTrajectories Using theEGLIN Test”, “Scientific and TechnicalReview, Vol.63, No.1, pp.10-16, 2013”

BatuhanNASUHBEYOĞLUAerodinamik Modelleme veAnaliz Mühendisi

Duru Can ORALAerodinamik Tasarım Mühendisi

Emrah GÜLAYAerodinamik Modellemeve Analiz Lideri

Ali AKGÜLAerodinamik Tasarım veAnaliz Müdürü

roketsan dergisi


Şekil 9: Hisar-A Füzesine Ait DetaylıAkış İncelemeleri

Beklenen hafta gelmişti veMIZRAK-U Projesinin enönemli faaliyetlerinden biriolan AH-1S helikopterindenatışlar için 23 Şubat günüKonya’ya doğru yolaçıkmıştık. Bu atışlar, MIZRAK-U’nun “güdümlü” olarak birhelikopterden atılacağı ilkkampanyaydı. Atışta,MIZRAK-U’nun önemlikullanım konseptlerindenbiri olan At-Unut modununyani “Atış Öncesi Kilitleme”senaryosunun denenmesiplanlanmıştı.

Atışlar öncesinde, diğer proje faaliyet-lerinin yanı sıra atışta görev alacak KKKpilotları ile yoğun bir eğitim süreci ger-çekleştirilmişti. Sınıf ortamında ve MIZ-RAK-U Eğitim Simülatörü kullanılarakgerçekleştirilen eğitimlerin ardındanAnkara’da uçuş provaları yapılmıştı.Uçuş Emniyeti her zamanki gibi önce-likli bir konuydu. Bunun için Ankara’da“jettison” testleri yapılmıştı. Böylece, atışsırasında helikopteri tehlikeye atacak birdurum oluşması durumunda pilotlarınlançeri problemsiz olarak bırakabilecek-leri doğrulanmış oluyordu. Proje kapsa-mında gerçekleştirilmiş olan “EmniyetliAyrılma Analizleri”nin doğrulanmasıiçinse güdümlü atışlar öncesinde “Balis-tik Test Füzeleri”nin atılması kararlaştırıl-mıştı.

24 Şubat sabahı, atışta görev alacakolan tüm ekip üyeleri Karapınar Atış Po-ligonunda yapılacak planlama toplan-tısı için hazırdı. O günü; Hedef,Telemetre, Radar, Yüksek Hızlı Kameragibi kendi test sistemlerimizin kurulu-munu yapmak, atışta kullanılacak lan-çerin ve füzelerin atış öncesi sonkontrollerini gerçekleştirmek için kullan-mayı planlamıştık. Planlama toplantısın-dan sonra tüm ekipler kendi görevbölgelerine dağılırken olumsuz havakoşulları atışı yapacak helikopterin ertesigün Karapınar’a intikal edip edemeye-ceği konusunda şüphelerimizi artırmak-taydı.

mızrak-u projesi helikopter atışları

17

tasarım ve mühendislik gücümüzsayı 5 temmuz 2014

18

Ertesi günün sabahı helikopterden is-tenmeyen haber geldi. Ankara’dakiyoğun sis nedeniyle atış helikopterimizhavalanamıyordu. Yine de hava koşul-larının iyileşmesi olasılığına karşılık tümekip poligonda beklemeye devam etti.Bu sırada son hazırlıklar gözden geçi-rildi. Akşam saatlerine doğru helikopte-rin o gün gelemeyeceği kesinleşti.

26 Şubat, Çarşamba sabahı erkendenpoligona ulaştık ve ilk iş olarak Ankaraile hava durumu ve helikopterin kal-kışı konusunda koordinasyon

kurmaya başladık. Hava koşulları ön-ceki güne göre daha iyiydi ve saat10:00’a doğru helikopterin havalandığıbilgisi geldi. İster istemez heyecan sevi-yemiz yükselmeye başladı. Görevli tümekipler görev yerlerinde helikopterinalana varmasını beklemeye başladı.Saat 11:30 sularında AH-1S ve ona re-fakat eden UH-1H helikopterlerinin ses-

leri uzaktan duyulmaya başlamıştı. He-likopterleri karşılamak için hemen pistedoğru hareket ettik. Helikopterler 5 da-kika içinde inişlerini tamamladılar. Kar-şılamanın ardından, pilotlar vehelikopter teknik personelini Roketsantesislerinde ağırlamaya başladık. Öğleyemeğinin ardından ilk atışın brifingi

yapıldı. Brifingde,pilotlara atış

operasyonunun işlem sırası, telsiz çev-rimleri ve senaryo gereği helikopterindurması gereken pozisyon gibi konularaktarıldı, kendilerinin soruları cevap-landı. Atış emniyeti ile ilgili konuların veacil durumda hareket tarzlarının da gö-rüşülmesinin ardından helikopter ba-şına geçildi.

Bu arada, pist ekibi helikopter teknis-yenleri ile birlikte lançer ve füzeyi heli-koptere takmıştı. Pilotların helikopteriçalıştırmasının ardından pist ekibi sontelemetre yayın kontrollerini de yaparakhelikopterden uzaklaştı. Artık söz pilot-lardaydı. Helikopter bir dakika sonraatışı gerçekleştireceği pozisyonunu al-mıştı. Bu noktadan sonra atış operasyo-nunu Roketsan Test Alanı Sorumlusuidare ediyor ve üçüncü bir pilot AtışKontrol Kulesinde bu ekip ile helikopter-deki pilotlar arasındaki iletişimi sağlı-

yordu. Ayrıca, Roketsan Pist Ekibi dehelikopter telsiz çevriminde ope-

rasyonu takip ediyor ve pilotlarınihtiyacı olması durumunda

sorularını cevaplandırmak için hazırbekliyordu. Tüm yer ekiplerinin hazırlıkdurumunu teyit eden Test Alanı Sorum-lusu pilotlara “Atış Serbest” duyurusunuyaptı ve telsizden pilotun geri sayımabaşladığı duyuldu: 3, 2, 1, Ateş… Saat-ler 17:33’ü gösteriyordu ve MIZRAK-Uprototipi başarıyla ateşlenerek helikop-teri emniyetli bir şekilde terk etti.

roketsan dergisi


Atışın hemen ardından teste ait verilertoplanmaya başlandı. Şimdi çalışma sı-rası verilerin incelenmesiyle görevli ekip-teydi. Geç saatlere kadar sürenincelemelerin ardından, füzenin helikop-teri emniyetli olarak terk ettiği verilerlede doğrulanmıştı. Yapılan incelemelerneticesinde, güdümlü füzenin atılmasın-dan önce, füzenin helikopterden ay-rılma karakteristiğinin tekrarlanabilirliği-nin gösterilmesi ve bazı telemetre verile-rinin bir kez daha incelenebilmesi için er-tesi gün ikinci Balistik Test Füzesinin deatılmasına karar verildi.

27 Şubat sabahı, görevli tüm ekipler ye-niden görev yerlerini almıştı. İlk atışınbaşarılı geçmiş olması herkesi rahatlat-mıştı, ancak rehavete kapılmadan çalış-maya devam etmeliydik. Bir gün öncekigibi, gerekli tüm hazırlıkların tamamlan-masının ardından öğleden sonra atış

sekansına geçildi. İkinci BTF atışı da ba-şarılı bir şekilde gerçekleştirildi. Füze,helikopteri emniyetli bir şekilde terk et-mişti. Pilotların, füzenin helikopteri terketme karakteristiği hakkında verdiklerigeri beslemeler ise çok olumluydu.Günün geri kalanında atış verileri ince-lendi. Artık, güdümlü atış için hazır du-ruma gelinmişti.

28 Şubat 2014… GTF’nin atılacağıbüyük gün gelmişti. İki atışımız da çokbaşarılı geçmiş, helikopterden atış ope-rasyonu için Ankara’da kurgulamış ol-duğumuz işlem akışı sorunsuz birşekilde yürütülmüştü. Sabah saatle-rinde tüm ekipler görevlerinin başların-daydılar. Telemetre istasyonları hazırbekliyordu. Hedef ekibi çalışmasını biti-rip atış bölgesinden ayrılmıştı. Meteoro-loji ölçümleri yapılmış, “Yüksek HızlıKameralar ve Radarlar” ekipleri tüm ha-zırlıklarını tamamlamıştı. Pist ekibi füzeyilançere takıp son kontrollerini yapmıştı.Ne var ki pilotlar havalanmak için sonhazırlıklarını yaparken helikopterde birarıza tespit ettiler ve bu şekilde helikop-terin havalanmasının uygun olmayaca-ğını belirttiler. Bu gibi durumların herzaman oluşabileceğinin farkındalığı ileduruma soğukkanlı bir şekilde yaklaştık.Helikopter susturuldu, füze lançerdensökülerek taşıma sandığına geri ko-nuldu ve helikopter personeli ile pistteküçük bir brifing gerçekleştirildi. Heli-

kopter teknik ekibi, refakatçi olarakgelen UH-1H helikopterinin ekipmanla-rını da kullanarak problemin giderilmesiiçin çalışabileceklerini dile getirdiler. Ay-rıca, ek önlem olarak arıza yapan üni-tenin bir yedeğinin Ankara’dangetirilmesi için koordinasyon kuruldu.Pilotların ve helikopter teknisyenlerininhelikopterin onarımı ve atışın yapılabil-mesi için gösterdikleri fedakârlık veçaba görülmeye değerdi. Yoğun uğra-şılar sonucunda, öğleden sonra saatüçe doğru sorun çözüldü. Hiç vakitkaybetmeden atış operasyonuna baş-landı. Saatler 15:38’i gösterirken füzeateşlenmişti.

Yaklaşık 22 saniye sonra ise heyecanlagözlemlediğimiz hedefin vurulduğugörüldü ve telsiz anonsundan atışı ger-çekleştiren pilotların coşkulu bir sesletüm Roketsan çalışanlarını tebrik mesaj-ları duyuldu…

Alpin YALÇIPlatform EntegrasyonBirim Yöneticisi

19


20

roketsan dergisi


1. Giriş

Yeni nesil teknoloji kullanımıyla üretimfirmalarının klasik fabrikalardan modernüretim sistemlerine dönüşmeye başla-ması, üretim yönetimi metotlarının göz-den geçirilmesi ve geliştirilmesi ihtiyacınıdoğurmuştur. Gelişen dijital teknoloji vebilgi sistemleri alt yapısı dikkate alındı-ğında, kağıt bazlı üretim yöntemleri,veri akışının ve ulaşılabilirliğinin sağlan-masında yetersiz kalmaktadır. Kağıt bazlıüretim yöntemlerinde üretimin hızı, ka-ğıdın şirket içerisinde hareket etme hızıile sınırlanmaktadır. Bu sebeple, üre-timde anlık olarak yaratılan veriye ulaş-mak için ERP (Enterprise ResourcePlanning - Kurumsal Kaynak Planlama)yazılımı ile entegre, tüm üretim süreçle-rini içeren bir üretim izleme sistemi kur-mak ve çalıştırmak büyük önemkazanmıştır. Bu sistem oluşturulurkenamaç sadece kağıdın ortadan kalkmasıdeğil; aynı zamanda tüm üretim ve ka-lite kontrol süreçlerinin gözden geçirile-rek daha verimli ve hızlı çalışmalarınısağlamak olmuştur.

MES (Manufacturing Execution System- Üretim Yönetim Sistemi) kavramınınkökeni 1980’lerin başında uygulananve PDA (Production Data Acquisition -Üretim Veri Toplama) adı verilen bilgi-sayar bazlı veri toplama sistemlerineuzanmaktadır. Ancak, bu sistemin temelamacı, üretimin yönetimi ve süreçleriniyileştirilmesi değil, makine kullanımoranlarının takibidir. Bugünkü kullanı-mına yakın, ERP ile bütünleşik MES kav-ramı ise ilk defa 1990’ların ortalarında

Amerika Birleşik Devletleri’nde ortayaçıkmıştır. MES, üretimi gerçekleştirmekiçin gerekli tüm yöntem ve araçları ba-rındıran, gerçek zamanlı, entegre ve bil-gisayar üzerinde çalışan bir üretimyönetim sistemidir.

2. Roketsan ve ERP

Roketsan’da yürütülen MES Projesi’nindetayları tartışılmadan önce, ERP sistem-leri ile ilgili kısa bir bilginin verilmesiuygun olacaktır. ERP, kurumların teda-rikten, dağıtıma kadar tüm iş süreçlerinibütünleşik bir veri/bilgi yönetim sistemidesteğiyle yönetmesini sağlayan genişkapsamlı ve modüler yapıya sahip biryazılım paketidir. Roketsan’da 2001 yı-lından beri Oracle ERP Sistemi kullanıl-maktadır. Bu kapsamda şirkette:

- Üretim- Kalite- Planlama- Finans - Satınalma- Mühendislik- İnsan Kaynakları- Dış Ticaret- Kurumsal Varlık Yönetimi- Proje Yönetimi- Hyperionmodülleri kullanılmaktadır. Roketsan,geçtiğimiz 13 yılda, kurumsal kimliği,ERP dünyasında edindiği tecrübe ve ge-liştirdiği bilgi sistemleri alt yapısıyla,sahip olduğu ERP modüllerinin limitle-rini zorlamakta; süreçlerini daha verimlihale getirebilmek ve bilgi birikimini ar-tırmak amacıyla bölümlerin ihtiyaçları veşirket vizyonu doğrultusunda yeni ERPmodüllerini kullanıma almaktadır. Yapı-lan projeler, içeriği, zorluk seviyesi veyarattığı etki ile başarı hikayelerine konuolmakta ve ERP kullanan diğer şirketlereörnek gösterilmektedir. Bu projeler içe-risinde, Roketsan’ın en büyük ve en

geniş katılımlı Bilgi Sistemleri projesi ola-rak 2014 yılı Şubat ayında devreye alı-nan MES Modülü, Roketsan’da üretimyönetimi konusunda devrim niteliği ta-şımaktadır.

3. MES Projesi

MES Projesi’ne 2012 yılı Aralık ayındaOracle MES Modülü’nün satın alınma-sıyla başlanmıştır. Üretim yönetim ve ta-kibi için alternatif yazılımlar arasındanOracle MES Modülü’nün seçilmesininana sebebi, diğer üçüncü parti yazılım-larla karşılaştırıldığında, hali hazırda kul-lanılan ERP sisteminin bir modülüolması ve diğer ERP modülleri ile en-tegre bir şekilde kullanılabilmesidir. MESModülü, doğru ve anında veri toplamailkesini (verinin, işi yapan kişi tarafındanERP’de oluşturulması) merkezine alarak;üretim statüsünün, malzeme akışının vekaynak kullanımlarının anlık olarak izle-nip yönetilebildiği, üretim ve kalite kont-rol adımlarının operasyonel bazda takipedilerek istatistiksel proses kontrol yön-temlerinin kullanılabildiği ve performansanalizlerinin yapılabildiği bir sistemdir.

MES Projesi’nin öncelikli amacı “Roket-san’ın kağıt bazlı, geleneksel üretimtakip ve yönetim uygulamalarının yeni-den tasarlanarak; insan hatasını en azaindiren, yalın, hızlı, gerçek zamanlı veERP ile entegre bir sistem haline getiril-mesi” olarak belirlenmiştir. Proje so-nunda, belirli bir olgunluk seviyesineulaşmış tüm tasarım ve seri üretim pro-jelerinde, kağıt üzerinde yürüyen üretimdokümanlarının ve değişiklik/konfigüras-yon yönetim araçlarının ERP Sistemineaktarılmasıyla; üretimin anlık ve şeffaf birşekilde izlenebileceği, atölyelerden top-lanan analiz edilebilir verinin, kolaylıklastandart raporlara ve kritik performansgöstergelerine dönüştürülebileceği veplanlama disiplininin Roketsan’a yayıla-

mes (manufacturing execution system)

21


cağı bir üretim ortamı hedeflenmiştir.

Proje kapsamının ve ihtiyaçlarının bü-yüklüğüne paralel bir şekilde, süreçtekitüm paydaşları (bilgi sistemleri, plan-lama, proses, üretim, kalite, tasarımgrupları) içeren geniş katılımlı bir projeekibi oluşturulmuş ve ekip üyeleri, bir yılıaşkın süreyle, fonksiyonel görevlerineilave olarak projeye büyük katkı sağla-mışlardır.

3.1 Proje Kapsamında YapılanGeliştirmeler

Atölyelerde gerçekleştirilen üretim vekalite kontrol süreçlerinin takibiniamaçlayan bu projeyi gerçekleştire-bilmek için öncelikle süreç harita-ları çıkarılmış, ERP’yeaktarılmadan önce süreçlerinverimsizlik yaratan unsurlarıgözden geçirilmiş ve sonra-sında ERP’ye aktarımı için Yö-netim Bilgi SistemleriMüdürlüğü’ne (YBSM) uygu-lama ihtiyaçları belirtilmiştir.Bu ihtiyaçlar doğrultusunda,YBSM 20’ye yakın yeni uygu-lama geliştirmiş, bu uygulama-ların kullanımına ve oluşanverinin analizine yönelik yeni ra-porlar oluşturmuştur. Geliştirilen tümbu uygulama ve raporlar sayesinde, Ro-ketsan’ın kağıt üzerinde yürüyen üretimsüreçleri, ERP’de yer alan ve birbiriyleentegre bir şekilde çalışan uygulamalarzincirine dönüşmüştür.

3.1.1 Rota Yönetimi (ÜretimDokümanlarının ERP’ye Aktarılması)

Proje kapsamında, öncelikle kağıt üze-rinde yer alan üretim dokümanları,ERP’de ürün rotalarına dönüştürülmüş-tür. Rotalar üzerinde, üretimin tamam-lanması için ürünün işlem görmesigereken operasyonlar, bu operasyonla-rın gerçekleştirilebilmesi için gerekli tek-nik bilgi paketi ve detaylı görsel

talimatlara ek olarak ihtiyaç duyulankişi/makine kaynakları bilgileri, operas-yon standart süreleri ve operasyon sıra-sında doldurulması gereken muayeneve bilgi föyleri yer almaktadır. Proses vekalite sorumluları tarafından oluşturulanrotalar, proje sorumluları tarafındanERP üzerinden onaylanmaktadır. Buonay sırasında tüm ilgililer geliştirilen ra-porlar sayesinde rotaları detaylı bir şe-kilde inceleyebilmektedir. Rotalarındeğişiklik kontrolü de yine tamamenERP üzerinden yapılmaktadır.

3.1.2 Atölyelerde MES Kullanımı

YBSM tarafından teknisyenler için geliş-tirilen kokpit ekranı sayesinde kişiler, ön-lerinde bekleyen işleri / üretimkafilelerini görebilmekte, seçilen kafileyeait tüm dokümanlara anında ulaşabil-mekte, operasyon sırasında oluşturulandokümanları ekleyebilmekte ve işe baş-lama ve işi tamamlama tarihlerini gire-bilmektedirler. Bunlara ek olarakteknisyenler tüm parça ölçüm sonuçla-rını sisteme girebilmektedirler. Herhangi

bir uygunsuzluk durumunda sistemotomatik hata raporu tutmakta ve hataraporunu ilgililere aktarmaktadır.

Üretimin tamamlanması sonucundaoluşturulan kabul raporları kalite kontrolteknisyenleri tarafından oluşturulup so-rumlu mühendisler tarafından elektro-nik onay akışı ile onaylanmaktadır.Sistem tarafından üretilen tüm raporlaraistenildiği zaman ERP üzerinden kolay-lıkla ulaşılabilmektedir. Teknisyenlerinoluşturdukları operasyon başlangıç -bitiş kayıtları ile hangi parçanın, hangioperasyonda, kim tarafından, ne kadarsürede yapıldığı bilgisi ve üretimde yer

alan herhangi bir kafilenin o anki sta-tüsü hakkında anında bilgi alınabil-

mesi sağlanmıştır. Ölçümsonuçlarının sistem üzerindetutulması her türlü proses vekalite kontrol analizi için birveri havuzu oluşturmuştur.

3.1.3 Karekod Teknolojisi

MES Projesi ile birlikte Roket-san’da karekod teknolojisine

de geçilmiş, üretim kafileleri-nin ve malzemelerin üzerinde

yer alması gereken tüm bilgilersadeleştirilerek karekodlu bir şe-

kilde yazdırılması sağlanmıştır. Kare-kod teknolojisi, işlem hızını artırdığı gibi,kullanıcı hatalarını da ciddi bir orandaazaltmıştır.

3.2 Kazanımlar

Proje sırasında, hammalzemelerin stoğagirişinden ürün teslimatına kadar veriakış zincirinde yer alan tüm üretim vekalite kontrol süreçleri gözden geçiril-miş, ihtiyaç duyulan süreçler ERP alt ya-pısıyla yeniden tasarlanıp yalınlaştırılmış-tır. MES Projesi sonrasında Roketsan,insan hatasını en aza indiren, çok hızlıbir şekilde ulaşılıp, analiz edilebilir ve ra-porlandırabilir veriye sahip, anlık takipedilebilir bir üretim yönetim sistemine

sayı 5 temmuz 2014

22

sahip olmuş; üretimine aday olduğudünya çapındaki potansiyel projeler içinsüreç alt yapısını sağlamlaştırmıştır.

3.2.1 İzlenebilirlik

Üretim sistemlerinde ulaşılması en zor,pahalı, zaman alıcı ancak izlenebilirliğinsağlanabilmesi için çok kritik bir önemesahip olan, ürünlerin üretiminde kulla-nılan malzeme, kafile, seri no, versiyon,revizyon gibi bilgilerin oluşturduğu“Ürün Tarihçesi”ne, MES Projesi saye-sinde çok kısa bir sürede ulaşılması sağ-lanmıştır.

3.2.2 Doğru Veriye Hızlı ve Kolay

Ulaşım

ERP sistemi tarafından gönderilen oto-matik uyarı mesajları, proje paydaşları-nın ihtiyaçları doğrultusunda üretilenstandart rapor/sorgu ekranları ve 30 sa-niyede bir güncellenerek projelerdekitüm kritik faaliyetleri özet olarak göste-ren bilgi ekranı sayesinde, şirketlerin bil-giye ulaşmak için harcadığıgörünmeyen maliyetlerin ciddi orandaazaltılması sağlanmıştır. Verilerin ERPüzerinden anlık ulaşılabilir olması baştaproses, kalite ve planlama mühendisleriolmak üzere tüm ilgililerin süreçlerindekarşılaşılan problemlerin temel sebeple-rinin çok daha hızlı bir şekilde belirlen-

mesine yardımcı olacaktır.

3.2.3 Donanım Alt YapısınınGüçlendirilmesi

Proje kapsamında, enerjik bölgeler dedahil olmak üzere tüm atölyeler için do-nanım tedariği yapılmış ve atölyelereelektrik ve network alt yapısı sağlanmış-tır. Buna ek olarak, sistemin 7 gün 24saat hizmet verebilmesi adına bilgi sis-tem alt yapısı tepeden tırnağa yenilene-rek kurumsal seviyede hizmetverebilecek çoklu veri tabanı, uygulamasunucusu ve depolama sistemi mima-risi, özel bulut sistemi kapsamında ha-yata geçirilmiştir.

roketsan dergisi


3.2.4 Süreçlerin Yalınlaştırılması

Üretim ve kalite kontrol süreçlerinin ERPortamına aktarılması, bu süreçlerinproje ekibi ve süreç sahipleriyle birliktegözden geçirilmesi ve yeniden tasarlan-ması için fırsat oluşturmuştur. Böylece,verimsizliğe sebep olan noktalar yokedilmeye çalışılmış, süreçteki bilgi akışıkolay ulaşılabilir hale getirilmiştir. Yalın-laşan ve şeffaflaşan süreçler ile üretiminhızı artırılmış, daha güçlü bir üretim or-tamı oluşturulmuştur.

4. Sonuç ve Gelecekte YapılmasıPlanlanan Çalışmalar

2014 yılı Şubat ayında, bütçesi ve tak-vimi içerisinde başarıyla tamamlananMES Projesi, 70 kişilik proje grubu,1.400’ün üzerinde paydaşı, geliştirilen20’ye yakın uygulamasıyla, Roketsan’ınbugüne kadar gerçekleştirdiği en büyükbilgi sistemleri projesidir. Projenin birdiğer kritik özelliği ise küçük bir danış-manlık hizmeti haricinde neredeyse ta-mamının Roketsan öz kaynağıylayapılmış olmasıdır. Roketsan, OracleMES Modülü’nü Türkiye içinde kullananilk şirkettir ve yurt dışında örnek olarakgösterilmektedir.

Bu tür köklü bir değişikliğin başlangıçtayarattığı uyum sürecinin atlatılmasınınardından, potansiyel hataların öncedensaptandığı; çevrim zamanlarının veatölye stoklarının azaltılması ve kapasitekullanım oranlarının artırılmasıyla ürünmaliyetlerinin düşürüldüğü; atölyedenverinin daha doğru ve anlık toplanmasıve toplanan verilerin detaylı analizleri-nin yapılmasıyla stratejik kararlara dahietki edebilecek bir karar destek alt yapı-sının oluşturulması hedeflenmiştir.

Projenin ikinci fazında, atölyeden sağla-nan verinin, her bir yönetim kademesi-nin ihtiyaç duyacağı farklı içerik vebiçimlerde, kolay ulaşılabilir ve analizedilebilir standart raporlara dönüştürül-

mesi amaçlanmaktadır. Bu verinin,ASCP (Advanced Supply Chain Planning- İleri Tedarik Zinciri Planlama) modülüve atölye simülasyon çalışmalarında kul-lanılmasıyla, Roketsan’ın kısa, orta veuzun vadede senaryo analizleriyle dedesteklenen daha hassas planlar yap-ması mümkün olacaktır.

Günümüzde, üretimlerinde son tekno-lojiyi kullanan firmalar, ürün yeterlilikle-rinden daha çok süreç yetkinlik veyeterliliklerindeki gücü ile ekonomik ve-rimliliği sağlamakta ve ön plana çıkmak-tadır. Yeni nesil fabrikalar, tüm üretimyönetim süreçleri ve sistemleri ile dijitaldünyanın önemli aktörleri olacaktır. Tek-nolojide son gelişmeleri takip eden vebunlardan yararlanan fabrikalar rakiple-rine göre daha verimli çalışabilecek veonlardan birkaç adım öne çıkabilecektir.Türkiye’nin en hızlı büyüyen ve gelişenfirmalarından olan Roketsan, MES pro-jesi ile birlikte, üretim süreçlerine bilgiteknolojilerini daha fazla dahil edip ge-rekli sistem alt yapısını oluşturarak ilerideyapılacak daha büyük projeler önce-sinde büyük bir adım atmıştır.

Referanslar

Dassault Systems (2013). ExtractingGreater Value from Paperless Manu-facturing, http://www.apriso.com/lib-rary/white_papers/Apriso_WhitePaper_Extracting_Greater_Value_Paper-less_Manufacturing.pdf

Djassemi M., & Sena J. A. (2006). ThePaperless Factory: A Review of Issuesand Technologies. IJCSNS Internatio-nal Journal of Computer Science andNetwork Security, VOL.6 No.12, 185-191

HighJump Software Inc. (2011). 10Key Ways “Going Paperless” with aManufacturing Execution System Dri-ves Fast Cost Reduction,http://www.highjump.com/sites/de-

fault/files/Resources/WP-US-10-Ways-Paperless-MES.pdf

Kletti J. (2007). Manufacturing Execu-tion Systems - MES. Berlin: Springer

Oracle Corporation (2013). OracleManufacturıng Execution System forDiscrete Manufacturing,http://www.oracle.com/us/pro-ducts/applications/ebusiness/scm/062099.pdf

Efe Can OKUMUŞSüreç İzleme (WIP) Mühendisi

Ferruh Emre AYTACÜretim Planlama Birim Yöneticisi

Dr. Cemal BerkOĞUZSOYKurumsal Kaynak Yönetimi veStrateji Direktörü

23


24

roketsan dergisi


Roketsan’da kurulan BalistikKoruma Merkezi’nde (BKM)çeşitli tehdit seviyelerinekarşı zırh geliştirme vedoğrulama faaliyetlerinedevam edilmektedir.

Tasarım zamanının kısaltılması ve mali-yet etkin zırh tasarımlarına ulaşılabilmesiiçin sayısal benzetim (simülasyon) kulla-nımından yoğun olarak faydalanılmak-tadır. Sayısal benzetim ve modellemeçalışmalarının ön tasarım aşamalarındakullanılması, testler ile doğrulama adım-larının azaltılması sağlanmaktadır.

BKM alt yapısında Kapalı Balistik Labora-tuvarı (KBL) ve Zırh Açık Test Alanı(ZATA) olmak üzere iki farklı test alt ya-pısı oluşturulmuştur. Bu test alt yapıları-nın temel amacı tasarım sırasındaihtiyaç duyulan tasarım geliştirme faali-yetlerine gerekli test verilerini sağlamak-tır. BKM’de üç temel test alt yapısıüzerinde yoğunlaşılmıştır. Bunlar;• 5.56 mm kalibreden 120 mm kalib-

reye kadar olan kinetik enerjili mü-himmatların gerçek hedeflere karşıtest edilmesi,

• Çukur imla ya da tanksavar kimyasalenerjili mühimmatların zırh sistemle-rine karşı statik ve dinamik atışlı olaraktest edilmesi,

• Simülasyon çalışmaları için gerekliolan malzeme bilgisinin üretilmesi içingazlı ve barutlu fırlatma sistemleri iletest edilmesine olanak sağlayan altyapılardır (Şekil1).

Terminal balistik sayısal benzetim vemodelleme çalışmalarında sınır koşullarıharicinde en önemli girdi, malzememodelleridir. Bu modeller için gerekli sa-

yısal parametrelerin doğruluğu alınacaksonucun gerçekçi olması için çok önem-lidir.

BKM alt yapısının kurulması öncesi ülke-mizde çarpışma, patlama gibi yüksekdeformasyon hızlarının gerçekleştiği du-rumların modellemesi için gerekli mal-zeme parametrelerinin bulunmasına

yönelik test olanakları çok kısıtlı olmuş-tur. Zırh tasarımında büyük önem taşı-yan malzeme bilgisi üretme amaçlı birtest düzeneği olan gazlı fırlatma sistemi-nin KBL’de kurulması ile 4000 m/s hız-lara kadar atış olanağına sahip,Türkiye'de ilk ve tek olan test yeteneğikazanılmıştır.

ülkemizin ilk çok yüksek hızlı çarpma test alt yapısı

Şekil 1: a) ZATA Alanında Kinetik Enerjili Mühimmat Testi, b) KBL’de Patlatma AnınınYüksek Hızlı Kamera Görüntüsü, c) KBL Gazlı ve Barutlu Fırlatma Sistemleri

25


BKM kapalı test laboratuvarına kuru-lumu gerçekleştirilen 60/25 gazlı fır-latma sistemi beş farklı bileşendenoluşmaktadır. Bunlar gaz kundağı,namlu bölümü, Plaka/Taylor çarpışmatankı, basınç sönümleyici ve sabot tu-tucu tanktır. Son kısmında ise penetras-yon testlerinin gerçekleştirildiği iki farklıtank vardır (Şekil 2). Sistem çok farklı testtiplerini tek bir yapı içerisinde gerçekleş-

tirebilmesi açısından ihtiyaç durumunagöre tek veya iki kademeli olarak “çalış-tırılabilmektedir. Bu sistem ile gerçekleş-tirilebilecek testler ise;• Kompozit veya Patlayıcı İçeren Zırh

Sistemlerinin Penetrasyon Testleri(Küçük Ölçekli)

• Plaka Çarpma Testleri• Taylor Çarpma Testleriolarak üç kısıma ayrılmıştır.

Küçük Ölçekli Penetrasyon Testleri için

iki farklı test tankı bulunmaktadır. Bun-lardan biri 300 g TNT eşleniğine kadarpatlayıcı içeren reaktif zırh testlerini ya-pabilecek penetrasyon tankıdır. Diğerpenetrasyon test tankı ise herhangi birpatlayıcı içermeyen zırh yapılarının testedilmesi için tasarlanmıştır. Bu tank farklıçarpma açılarının tehdit-zırh etkileşimineolan etkilerinin incelenmesini sağlayanözel bir test fikstürü ile donatılmıştır.Küçük ölçekli penetrasyon test tipindedelici penatratör uçuş esnasında stabili-zasyon sağlayarak hedefe tam olarakdik isabet etmesini sağlayan sabot ileberaber fırlatılmaktadır (Şekil 3 (a)). Pe-netratörlerin fırlatılması için farklı şekildeçalışan, çekici tipi çok parçalı veya iticitipi penetratör-sabot ikilileri kullanılmak-tadır (Şekil 3 (b)).

BKM bünyesine kurulan 60/25 iki kade-meli gazlı fırlatma sisteminin kurulumsonrası ilk aşamada fırlatma kapasitesi-nin incelenmesi amacı ile gerek tekgerek iki kademeli konfigürasyonda çe-şitli testler yapılmıştır. Farklı tipte penet-ratörler kullanılarak gerçekleştirilentestler sonucunda 4361 m/s maksimumçarpma hızına ulaşılmıştır.

Sistemin test tiplerinden bir diğeri isePlaka Çarpma Testi’dir. Modelleme ça-lışmalarında malzemelerin hal denklem-lerinin çıkarılmasında kullanılan PlakaÇarpma Testi, karakterizasyonu gerçek-leştirilecek malzemenin çok ince plaka-lar şeklinde üretilmesi ve birbirlerine çokhassas şekilde paralel olarak çarptırıl-ması ile gerçekleştirilen bir test metodu-dur. Bu test tipinde çarpışmaesnasındaki hızın ölçülmesini sağlayanhız pinleri, Hugoniot ve Parçalanma(Spall) gerilimlerinin ölçülmesini sağla-yan piezoelektrik gerilim ölçer ve Visar(Velocity Interferometer System for AnyReflector) sistemleri kullanılmaktadır(Şekil 4). Kurulumu gerçekleştirilen fır-latma sistemi üzerinde gerçekleştirilendenemelerde elde edilen sonuçlara ba-kıldığında maksimum çarpışma hızı

Şekil 2: 60/25 İki Kademeli Gazlı Fırlatma Sistemi Şematik Gösterim (Tek Kademe)ve BKM Test Laboratuvarı İçinde Kurulumu

Şekil 3: a) Küçük Ölçekli Uzun PenetratörÇarpışma Testi Şematik Gösterimi, b) BKMBünyesinde Kullanılan Penetratör Tipleri

Şekil 4: BKM Gazlı Fırlatma Sistemi PlakaÇarpma Testi Hedef Yerleştirimi,

Visar Uygulaması

roketsan dergisi


1062 m/s, maksimum çarpışma paralel-liği ise 3.18 mrad olarak ölçülmüştür.

Son olarak Taylor çarpma testi sistemkapasitesinin yansıtılabilmesi amacı ileincelenmiştir. Bu test tipi, sünek yapıyasahip malzemeler için rod şeklindeki testnumunelerinin rijit duvara farklı hızlardaçarptırılması ile elde edilen gerilme veplastik şekil değişimlerini inceleyerekmalzemenin şok altındaki mekanik ka-rakterizasyonun yapılmasını sağlayanbir test metodudur (Şekil 5 (a)). Ölçüm-lerin test esnasında hızlı kameralar kul-lanılarak yapılabileceği gibi testsonrasında rod üzerindeki son boy öl-çülerek de yapılabilmektedir (Şekil 5 (b)).Burada dinamik mukavemet, test nu-munesi boyunun çarpma hızı değişi-mine bağlı olarak hesaplanmaktadır.

Sistem ile yapılan tüm atış testlerinin pe-netratör ve sabot toplam ağırlıklarınakarşılık elde edilen hız grafiğine bakıldı-ğında, sistemin penetratör komplesini4000 m/s üzerindeki hızlara kadar fırla-tabildiği görülmüştür. Ayrıca sistemintek kademeli fırlatma konfigürasyonunkullanılarak düşük hızlarda yüksek kütlelicisimleri de fırlatabileceği değerlendiril-miştir (Şekil 6).

Sonuç

SSM tarafından yürütülen ALTAY Projesiile bağlantılı olarak BKM’de kurulan,plaka çarpışma, Taylor ve Küçük ÖlçekliPenetrasyon Testleri’ni gerçekleştirebile-cek iki kademeli gazlı fırlatma test siste-minin ülkemize kazandırılması ile;

Kısa vadede,• Zırh sistemlerinde kullanılması düşü-

nülen ara katman malzemelerin şoközelliklerini içeren mekanik karakteri-zasyonunun yapılması ve tasarım-larda kullanılmak üzeresimülasyonlara aktarılması,

• BKM bünyesinde tasarımları gerçek-leştirilen patlayıcılı zırh sistemlerininverimlerinin incelenerek uygun patla-yıcı sisteminin geliştirilmesi.

Orta/uzun vadede,• Yüksek performanslı patlayıcı geliştiril-

mesi çalışmaları, uzay çalışmaları gibi

hiper hızlı şok (>10000 m/s) dalgala-rının incelenmesi gereken çalışma-larda kullanılabilecek test sistemlerinetasarım girdisi hazırlanması,

• Yüksek hızlı kimyasal veya kinetikenerjili mühimmatların hedef ile ilişki-sini inceleyen terminal balistik bilimdalında üniversite ve araştırma kuru-luşları ile iş birliğinin genişletilerek ül-kemizdeki araştırmacı sayısınınartırılması sağlanacaktır.

A. Kaan TOKSOYİleri Malzeme veBalistik Koruma MüdürlüğüTasarım Mühendisi

Ege Arkın DİLEKLİOĞLUTest Mühendisliği MüdürlüğüTest Mühendisi

Gökçe DARAİleri Malzeme veBalistik Koruma Müdürü

Şekil 5: a) Silindirik Test Numunesinin Taylor Çarpma Testinden Öncekive Sonraki Durumunu Gösteren Şematik Gösterimi,

b) BKM Kapsamında Gerçekleştirilen Testin Öncesi ve Sonrasındaki Görünümü

Şekil 6: 60/25 İki Kademeli Gazlı FırlatmaSistemi ile Gerçekleştirilen Atış Ağırlığına

Karşılık Hız Grafiği

26

27


İstatistiksel analiz yöntemleribilimsel çalışmalarda büyükönem taşımaktadır.İstatistiksel analizyöntemlerinin yanlışkullanımı, hatalı veya taraflıyorumlanması ileçalışmanın dayandığı temelfelsefenin çökmesi, teşhisinyanlış konularakuygulamaların da yanlışyapılması sonucu ortayaçıkmaktadır.

Literatür, istatistiksel analizlere eleştireltarzda yaklaşan pek çok özlü sözü ba-rındırır. Bu sözlerin pek çoğu istatistikselyöntemlerin bilerek veya bilmeyerekyanlış kullanımı sonucu oluşan kafa ka-rışıklıklarını görerek söylenmiştir. İskoçAberdeen futbol takımının teknik direk-törü Ebbe Skovdahl‘un 2001 yılında“İstatistik mini eteğe benzer; çok şeygösterir ama asıl görünmesi gerekeniasla göstermez” şeklindeki çarpıcı vebiraz da sakil demeci hem dünyadahem de ülkemizde de yerli yersiz sıklıklakullanılmaktadır. Skovdahl bu demeci,çok önemli bir oyuncusu ile kıyaslanansıradan bir rakip oyuncunun bir maçtakaleyi tutan şut sayısının çok daha fazlaolması üzerine oyuncusuna yapılaneleştiri üzerine vermişti. Futbol gibi“Büyük sayıların güçlü yasasının” dikkatlikullanılması gereken bir spor dalı içinyapılan eleştiriyi kabullenmemesi doğruolmakla birlikte hatalı olan istatistik bili-mini buna alet etmesiydi. George Can-ning’in “İstatistikler ile gerçek dışındaher şeyi ispat edebilirim”, Morris Kline’ın“İstatistik cahilliğin matematiksel teorisi-dir”, Evan Esar’ın “İstatistiğin tanımı, gü-

venilir verilerden güvenilmez gerçeklerüretilmesidir”. sözleri ise istatistikler ile bi-linçli veya bilinçsiz olarak insanların ya-nıltılması üzerine söylenmiş ağıreleştiriler olarak literatüre girmiştir. Ben-zer biçimde olasılıkların da yanlış yorum-lanması sonucu pek çok tartışmalıdurum ortaya çıkmaktadır. İstatistikselanalizler ve daha yukarıdan bakıldı-ğında bilimsel deneylere ilişkin kurbağa-lar üzerinde deney yapan bilimadamının komik hikayesi, yapılabilecekhataların dramatikliği üzerine bir örnekolarak anlatılır: Deney yapan bilimadamı kurbağaya “Sıçra” diye komutverir, kurbağa 1 metre sıçrar. Bilimadamı kurbağanın bir bacağını keserkurbağaya yine “Sıçra” diye komut verir,kurbağa yarım metre sıçrar. Bilim adamıkurbağanın bir bacağını daha keser kur-bağaya yine “Sıçra” diye komut verir,kurbağa ancak 20 santim sıçrar. Bilimadamı kurbağanın bir bacağını dahakeser. Kurbağaya yine “Sıçra” diyekomut verir, bu defa kurbağa sıçramaz.Bilim adamı “işte sonuç der.” ve bilgisa-yarına yazar “Üç bacağı kesilince kur-bağa sağır oluyor.”

Bu makalede popüler, geçmişte yaşan-mış ve gelecekte de karşılaşma olasılığıyüksek bazı vakalar eşliğinde istatistikselve bilimsel analizlerde dikkate alınmasıönem taşıyan noktalara vurgu yapıla-caktır. Makalede ele alınan konular şüp-hesiz ki dikkate alınması gerekenhususların yalnızca küçük bir alt küme-sini teşkil etmektedir.

Metodoloji ve Mantık YürütmeninÖnemi

Doğru metodolojinin seçilmesi, yalnızeldeki mevcut düşünme formuna ve kı-sıtlara takılınmaması, yaratıcı ve kritikeden düşünce yapısına geçilmesi, zorproblemlerin çözümünde önemli rol oy-

nayabilir. İkinci Dünya Savaşı sırasındaMüttefik Kuvvetler için bombardımanuçakları saldırıların en stratejik gücünüteşkil etmekteydi. Ancak dev ve hantaluçaklar operasyonlar sırasında sıklıklavurulmakta ve düşürülmekteydi. Bu so-runu aşmak için uçakların zırhlandırıl-ması yapılabilecek tek önlem olarakortada idi, ancak zırh çok ağırdı. Bu du-rumda zırhın kısıtlı kullanımı ve yalnızcaçatışmadan dönen uçakların sık yaraalan bölgelerinin zırhlandırılması kararunsuru olarak ele alınmaktaydı. Tam bunoktada sürecin yürütülmesi görevi ma-tematikçi Abrahan Wald’a verildi. Waldişe uçağın bir diyagramını çizip çatışma-dan dönen uçakların üzerinde en çokyara alan noktaları işaretleyerek başladı(Şekil 1). Şekil 1’de solda hiç vurulmamışbir uçak, sağda ise siyah renkte boyan-mış olarak en çok mermi deliği bulunanbölgeler görünmekte. Bu basit diyag-ram burun, kanatlar ve kuyruk bölgesi-nin en çok yara alan yerler olarak tespitedilmesini sağlıyor. O ana kadar ma-sada olan karar bu noktaların olabileceken iyi yöntemle zırhlandırılması ve buşekilde hasarın azaltılmasına yönelikti.Bu klasik fikir yürütmeye göre zırhlan-ması gereken çok büyük bir yüzey bu-lunmaktaydı. Wald bu aşamada klasikfikir yürütmenin tam zıttı bir uygula-maya gitti. Üsse geri dönen değil dedönemeyen uçakları odağına aldı.Wald’a göre mermi deliği bulunan nok-talar değil de hiç mermi deliği olmayannoktalar Ordu tarafından güçlendirilme-liydi. Çünkü çatışmadan dönen uçak-larda mermi deliği hiç bulunmayannoktalar aslında en zayıf noktalardı vebu noktalardan vurulan uçaklar hiç geridönememekteydi. Yani kanadından vu-rulan uçak belki zorlukla da olsa üssegeri gelebilmekte ancak kokpitten vuru-lan uçağın ise hiç şansı olmamaktaydı.Wald, düşüncesini kapsamlı ve mate-matiksel derinliği yüksek makalesiyle de

istatistikler yalan söylemez

28

roketsan dergisi


ispatlıyordu. Bu çalışma halen bile Yö-neylem Araştırması biliminde çığır açıcıçalışmalardan biri olarak kabul edilir.

Mantıksal bütünlüğün korunması vehata yapılmamasına ilişkin başta gelenörneklerden biri “Savcı’nın Mantık Hatası(Prosecutor's Fallacy)” ismiyle literatüregirmiştir. Bu mantık hatası bir olaydanbağımsız ve öncel bir rassal eşleşmeninsanığın suçsuzluğunun olasılığı ile eşittutulması varsayımıyla ortaya çıkar. Ör-neğin bir suçluya ait olduğu belirlenenbir kanın ait olduğu grubun sanığınki ileaynı olması ve bu kan grubunun datoplumda %10 bulunması durumunda,sanığın suçlu olma olasılığının %90(suçsuzluğunun %10) olarak varsayıl-ması durumudur. Bu şekilde tarif edildi-ğinde böyle de hataya kim inanır canımdenilebilecek konunun dünyanın gözüönünde cereyan eden O.J. Simpson’ınyargılanmasında önemli bir rolü olmuş-tur. O.J. Simpson’ın cinayet davasındasavcı Simpson’un eşine şiddet uygula-dığı kanıtını suçlamayı destekleyici birunsur olarak sunmuş, savunma avukatıise her eşi tarafından şiddet uygulanan2.500 kadına karşı yalnızca bir tanesinineşi tarafından öldürüldüğünü ve bu se-beple Simpson’ın eşine şiddet geçmişi-nin davayla ilgisi olmadığını iddiaetmiştir. Oysa bu vakada kullanılmasıgereken doğru istatistik ise o yıl öldürü-len her dokuz kadının sekizinin yani yak-laşık %90’ının eşlerinden şiddet görmüş

olduğu idi. Yani Simpson’ın eşi şiddetgören herhangi bir kadın olarak değilşiddet görüp öldürülen bir kadın olarakdeğerlendirilmeli ve buna göre olasılıkbağlamı oluşturulmalıydı (1/2.500 ile8/9 arasındaki fark kadar büyük bir ya-nılsatma).

Lise ve üniversitelerde sıkça kullanılanve bir ifadenin doğru veya yanlış oldu-ğunun işaretlenmesinin istendiğidoğru/yanlış test tekniği de konuyu iyibilmeyenlerce ele alındığında ve deözellikle medyada ilginç yorumlamalaraneden olur. Böyle bir teste bir soru için%100 doğruluk sağlanmışsa öğrencile-rin büyük ölçüde bu konuya hakim ol-dukları değerlendirilebilir. Bir soru içinbaşarı oranı yarı yarıya ise genellikleşöyle bir yorumla karşılaşılır; öğrencile-rin %50’si konuyu biliyor. Öte yandanöğrencilerin hiçbirinin konuyu bilmiyorolması da aynı olasılığa sahiptir.

Koşullu OlasılıklarınAnalizinin Önemi

Koşullu olasılıkların hesaplanmasındakullanılan ve günümüzde tekrar çok po-püler olan Bayes Teorisi’ni de anmadangeçmemek gerekir. Test güvenilirliği vedüşük olasılıklı olayların tespiti bir arayageldiğinde Bayes Teorisi gerçekleri gös-tererek şaşırtıcı sonuçlarla karşılaşılma-sını mümkün kılar. Özellikle tıbbitahlillerde yanlış yorumlamalara ve so-

nucunda gereksiz hatta sağlık açısındanriskli uygulamalara gidilmesi söz konusuolabilmektedir. Çok yaşanan bir örneksoru şöyledir; %90 güvenilirliği olan birtahlil ile %90 yanlış sonuç alınmasımümkün müdür? Cevap, evet maalesefmümkündür. Olasılığı düşük bir olayıele alalım, varsayalım ki 10.000 kişilik birnüfusta rastgele seçilen bir kişinin hastaolma olasılığı %1 olsun. Elimizde de%90 doğrulukla çalışan bir tahlil var,yani hasta olanlar için %90 doğru pozi-tif, hasta olmayanlar için de %90 doğrunegatif sonuç veriyor. Tahlil gerçektenhasta olan 100 kişinin 90’ına hasta di-yecek, hasta olmayan 9.900 kişinin de990’ında hastalık var diyecek. Yani top-lamda 990+90=1.080 kişi tahlilimiz ta-rafından hasta olarak değerlendirilecek.Oysa 990 kişide hastalık yok (%91.6).Yani test sonuçlarımız yaklaşık %8.4 ora-nında doğru. %90 doğruluğu olan test,pozitif sonuca karşı gerçekte %8.4 ihti-male hasta olunduğu sonucunu ver-mektedir. Pozitif sonuç alan kişininkendisine önerilen tedaviyi kabul etme-mesi belki de daha yerinde olacaktır. Buörnekte sorun güvenilirlikteki hassasiyetile tespit edilmesi çalışılan vakanın gö-rülme sıklığı arasındaki farktan kaynak-lanmaktadır ve günlük hayattakarşılaşılabilen, iyi pazarlanan bazı tah-liller, ev tipi kitler gibi sağlık uygulama-ları için bir uyarı niteliğindedir.

Görsel Analizlerin, Gerçek Trend,Ölçekleme ve SınıflandırmanınÖnemi

Ölçekleme ve eksen hataları ve bazende manipülasyonları aynı ve doğru so-nuçların farklı algılanmasına yol açabilir.Şekil 2’de yer alan ve aslen aynı değer-leri raporlayan grafiklerden soldaki,2013 yılında tespit edilen 43.000 değe-rindeki ortalama fiyatın, 2011 yılında tes-pit edilen 41.000 değerindeki ortalamafiyata göre iki yılda üç kat düzeyinde çokönemli artış olduğu vurgusunu yapıyor.Sağdaki grafikte ise bu değerin artışı

Şekil 1: Uçakların Yara Alan Bölgeleri

sayı 5 temmuz 2014

29


oransal olarak gerçekçi gösteriliyor. Heriki grafiğin de kullanımının doğruve/veya makul olacağı yerler olabilirancak doğru vakada doğru grafikselgösterimin seçilmesi yanıltıcı olunma-ması açısından önem taşıyor.

Şekil 3’te bir üniversite bölümünden yıl-lar içinde mezun olan öğrenci sayısının

grafiği yer alıyor. Aslen aynı değerleriraporlayan grafiklerden soldaki grafikile istikrarlı bir trend vurgusu yapılırken,sağdaki grafik ile 2013 yılında dikkatealınması gereken bir düşüş vurgulanı-yor.

Özellikle büyük volümlü verilerin ince-lenmesinde dikkate alınması gereken

unsurların en önemlilerinden biri veri-deki gürültünün (noise) doğru okuna-rak eğilim (trend) analizlerindeyaratabileceği etkilerin teşhis edilebilme-sidir. Üzerine pek çok akademik çalışmagerçekleştirilmiş bu probleme günlükolarak finans piyasalarının analizlerindekarşılaşılır. Televizyonda sık duyulan“Dolar’da Trend Aşağı” ifadesi bazen bir-kaç günlük veya haftalık bir gürültününhatalı biçimde trend gibi aktarılmasınave konuya uzak kişilerin zarar ettirilme-sine yol açabilir. Benzer bir sorununhayli büyük ve dünya için çok daha kri-tik olanı küresel ısınma analizlerinde or-taya çıkmaktadır.

Skeptics.com sitesinin raporladığı ve aşa-ğıda Şekil 4 ve Şekil 5’te yer alan grafik-lerde dünya sıcaklığının 1970 yılındangünümüze kadar nasıl arttığı raporlan-mıştır. Aslında her iki grafik de yaklaşıkher on yıla karşılık gelen 0.16°C’lik artışıgöstermektedir. Ancak Şekil 4’teki mavive Şekil 5’teki kırmızı çizgilere dikkatlebakmakta yarar vardır. Şekil 5’teki kırmızıtrend ile belirtilen sıcaklık artışı dünyanıngeleceği açısından hayli korkutucudur.Öte yandan bazı bilim adamları Şekil4’te görülebileceği biçimde başlangıç vebitiş noktalarını özenle seçerek oluştur-dukları mavi çizgiler ile yatay ve hafifaşağı görüntü veren dönemleri ele ala-

Şekil 2: Ortalama Fiyat Histogramı

Şekil 3: Mezun Sayısı Grafiği

Şekil 5: Dünya Sıcaklığının 1970-2012 Artışı(Gerçekçi Görüş)

Şekil 4: Dünya Sıcaklığının 1970-2012 Artışı(Küresel Isınmaya Şüpheyle Bakanların Görüşü)

30

roketsan dergisi


rak dünya sıcaklığının artmadığını vekorkulacak bir durum olmadığını iddiaedebilmektedirler. Örneğin, bir raporda2003-2012 yılları geçmişten kopartılarakraporlanmakta ve sıcaklık artışının değilhafif bir azalma eğilimi olduğu iddiaedilmektedir. Bu analizlerin gerçekçi ol-mayan özenle seçilen veriye dayandığıve gürültü ile trendin birbirine karıştığıortadadır. Ancak istatistik ile yapılan ha-talı, kötü niyetli ve çıkar unsurları taşıyananalizler ile yanıltmayı engellemenin tekyolu konu ve istatistiksel analiz üzerin-deki bilgi birikiminin artırılmasının sağ-lanmasıdır.

Ele alınan konularda çalışmayı kolaylaş-tırıcı araçlardan biri sınıflandırma yapıl-masıdır. Ancak bazen mantıksal veanaliz edilebilir bütünlükten kopmanınbaşlangıcı da sınıflandırma olabilir. ÜnlüArjantinli öykü yazarı Jorge Luis Borgesbir kitabında hayvan aleminin sınıflandı-rılmasından bahseder. Borges bu sınıf-landırmayı Franz Kuhn tarafındançevrilen çok eskiye dayanan bir Çin an-siklopedisine dayandırır. Her ne kadarbu ansiklopedinin varlığı doğrulanama-mış olsa da hayvanlar için yapılan sınıf-landırma dikkate değerdir. Busınıflandırmaya göre hayvanlar: a) im-paratora ait olanlar, b) mumyalanmış-lar, c) evciller, d) meme emendomuzlar, e) denizkızları, f) efsaneviolanlar, g) başıboş köpekler, h) bu sınıf-landırmada yer alanlar, i) azmışlar, j) sa-yılması imkânsız olanlar, k) çok incedevetüyü fırça ile resmi yapılanlar, l) ve-saire, m) az önce sürahiyi kıranlar, n)uzaktan bakınca sineğe benzeyenlerolarak yapılmıştır. Bu gülünç sınıflandır-mada canlılar ile ölmüş olanlar, hayalalemi ile gerçekler, resimler ile canlılarkarışıyor, bazı sınıflar diğerini kapsıyor.Herhangi bir analize böyle bir sınıflan-dırma ile devam edildiğinde sonuç al-manın kolay olmayacağı ve büyükölçüde zihin karmaşasından başka birşey yaratmaması beklenir. Ansiklopedi-nin yazıldığı tarihte de doğal olarak Çin

Uygarlığı, hayvanlar üzerine büyük birbilgi birikimine sahipti, ancak sınıflan-dırma bu şekilde yapılarak bilgiler sunul-duğunda, okuyanın gerçekte var olanönemli bilgi birikimi hakkında “yok” hük-münde değerlendirme yapması olasısonuçtur.

Nedensellik ve KorelasyonunDoğru Kullanımının Önemi

Sebep-sonuç ilişkisi (nedensellik) ile ko-relasyonun birbirine karıştırılması da çokyaygın yapılan bir hatadır. Özellikle ba-sında bilimsel çalışmalara ilişkin ve sağlıkalanındaki gelişmelerin yorumlamala-rında yapıldığında hata toplum için teh-likeli sonuçlar yaratabilmektedir.Tanımları incelendiğinde ayrım yapmakkolay görünmektedir. Bir eylem ve olaybir başkasına sebep oluyorsa (sigara iç-menin akciğer hastalıklarına sebep ol-ması) nedensellikten, bir eylem veyaolay bir başkası ilişkili ise (dondurma sa-tışları ile denizde boğulanların sayısı) ko-relasyondan bahsedebiliriz. İlkörneğimizde sigara kullanımı sebebiyleakciğer hastalıkları oluşmaktadır, birsebep sonuç ilişkisi vardır ve bilimseldirve her iki olay arasında korelasyon tes-pit edilmesi de mümkündür. İkinci örne-

ğimizde ise korelasyon tespit edilmişolan dondurma satışları ile denizde bo-ğulanların sayısı arasında bir nedensellikyoktur ama her ikisinin de yaz aylarındaartması kış aylarında ise azalması sebe-biyle bir ilişki tespit edilmesi olasıdır. Herne kadar ayrım kolay görünse de litera-türde nedensellik ile korelasyonun karış-tırıldığı pek çok vaka bulunmaktadır.1999 yılında ünlü Nature dergisindePensilvanya Üniversitesi Tıp Merkezi’ndeyapılan bir çalışma yayınlandı. Bu çalış-maya göre gece ışık açık olarak uyuyançocukların gözlerinde ileriki yaşlardamiyop gelişme eğilimi tespit edilmiş vegece ışık açık uyumanın miyopluğasebep olduğu sonucuna varılmıştı. Bukonu büyük medya kanalı CNN’de ya-yınlanmış ve haber bütün dünyaya ya-yılmıştı. Neyse ki bu makaleden bir süresonra Ohio Üniversitesi’nden bilimadamları miyopluktaki nedenselliğin ırsiolduğunu ve miyop ebeveylerin ge-nelde kendi gözlerindeki miyopluk se-bebiyle daha rahat görebilmek içinçocuklarının yatak odalarında ışığı açıktuttuklarını ve açık tutulan ışığın miyop-lukla hiçbir nedensellik taşımadığını ra-porladılar. Yani orijinal makaledekitespitler tamamıyla yanlıştı. Yapılan ça-lışmalarda bulunan korelasyonlardan

Şekil 6: Organik Yiyecek Tüketimi ile Otizm İlişkisi

sayı 5 temmuz 2014

31


nedenselliğe geçiş yaparken çok somutgerekçelerin varlığına ve sistemin doğruve bütün boyutlarıyla analiz edildiğinedikkat etmek kritiktir.

Amerika’da yapılmış bir araştırmadanalınmış olan Şekil 6’daki grafik nedensel-lik çıkarımı yapıldığında korkunç bir hatayapılmasına yol açabilecek bir korelas-yon sergilemekte ve otizm hastalığı ileorganik yiyecek yenilmesi arasında doğ-rusal bir ilişki tespiti yapmaktadır.

2012 yılında New England Journal ofMedicine eşine az rastlanır derecedekötü bir medikal istatistiksel çalışma ya-yınladı. Bu çalışmada çikolata tüketimi-nin kognitif (bilişsel) fonksiyonlarıgeliştirmekte olduğu, yukarıda grafikolarak da sunulan ülke bazında çikolatatüketimi ile Nobel ödülü kazanan sayısıarasındaki korelasyona dayanarak iddiaedilmekteydi (Şekil 7). Makale ortalamatüketilen çikolata miktarı (kg/kişi/yıl) ileo ülkeden Nobel kazanan kişi sayısı(farklı ülke nüfuslarını dikkate alan dü-zeltme yapmak için her 10 milyon nu-füsa karşılık gelen) arasında korelasyon

arıyor ve çok güçlü biçimde buluyor,buradan da hemen bir nedensellik iliş-kisine atlıyordu.

Sonuç

Bu çalışmada popüler, geçmişte yaşan-mış ve gelecekte de karşılaşma olasılığıyüksek bazı vakalar vurgulanarak istatis-tiksel ve bilimsel analizlerde yapılan ha-talar ile oluşan tehlikeli sonuçlardanörnekler sunulmuştur. Problemleri dahaiyi anlamaya yaraması gereken yöntem-ler, yapılan hatalar ile bazen başlı ba-şına bir problem kaynağıolabilmektedir. Bu sebeplerle istatistikselve bilimsel analiz yöntemleri hakkındabilgi düzeyinin artırılması, sunulan ana-liz sonuçlarında kullanılan varsayım vemetodolojinin doğruluğunun ve uy-gunluğunun sorgulanarak değerlendir-meye alınması önem taşımaktadır.

Kaynakça

Borges, Jorge Luis (1999), “John Wil-kins' Analytical Language”, in Wein-berger, Eliot, Selected nonfictions,

Eliot Weinberger, transl., PenguinBooks, p. 231, ISBN 0-14-029011-7CNN, May 13, 1999. Night-light maylead to nearsightednesshttp://www.fastcodesign.com/1671172/how-a-story-from-world-war-ii-sha-pes-facebook-todayhttp://www.fromquarkstoquasars.com/correlation-vs-causation/Mangel, Marc; Samaniego, Francisco(June 1984). “Abraham Wald's workon aircraft survivability”. Journal of theAmerican Statistical Association 79(386): 259-267.doi:10.2307/2288257. JSTOR2288257.Messerli, FH (2012). “Chocolate Con-sumption, Cognitive Function, andNobel Laureates”. The New EnglandJournal of Medicine. 367:1562-1564. Ohio State University Research News,March 9, 2000. Night lights don't leadto nearsightedness, study suggestsQuinn GE, Shin CH, Maguire MG,Stone RA (May 1999). “Myopia andambient lighting at night”. Nature 399(6732): 113-4. http://www.skepticalscience.com/graphics.php?g=47Wald, Abraham. (1943). A Method ofEstimating Plane Vulnerability Basedon Damage of Survivors. Statistical Re-search Group, Columbia University.CRC 432 - reprint from July 1980.Center for Naval Analyses.

Dr. Cemal BerkOĞUZSOYKurumsal Kaynak Yönetimi veStrateji Direktörü

Şekil 7: Ülke Bazında Çikolata Tüketimi ve Nobel Ödülü Kazanma İlişkisi

Kurumları, birbirleriyleiletişim kuran insanlarınoluşturduğu ağlar olarakgörebiliriz.

Kurumlarda iletişim yatay ve dikey, resmive gayri resmi, içsel ve dışsal olarak ger-çekleşebilir. Bu iletişimler aracılığıylakurum çalışanları arasında, yönetiminçeşitli katmanları arasında ve kurumundış çevresiyle arasında bağlantı kurulur.Kurum içi iletişim iş amaçlı veya kuru-mun amaçlarını gerçekleştirmeye yönelikolmakla sınırlı kalmadan; kurum ve kuru-mun faaliyetleri hakkındaki algıları, dola-yısıyla kurumun kimlik, imaj ve itibarınıetkiler.

Kurumsal iletişim, yönetim disiplini içindegelişen ve kurumsal mesajların tutarlılı-ğını ve şeffaflığını sağlamaya yönelik biryaklaşımdır. Kurumun tüm iletişimlerinintutarlı bir şekilde yönetilmesi, kurum kim-liğinin geliştirilmesi, ilgili çevrelere etkilişekilde iletilmesi ve arzulanan kurumsalimaj ve kurumsal itibarın elde edilmesi,kurumsal iletişimin esaslarıdır. Bu bağ-lamda kurumsal iletişim, bir kurumuniçsel ve dışsal tüm iletişim çabalarının bü-tünleşik bir yaklaşımla yönetilmesidir.Özetle kurumsal iletişim, kurumun iç vedış sosyal paydaşlarıyla ilgili tüm iletişim,politika ve uygulamaları kapsayan bir yö-netim biçimidir.(1)

Bir işin verimli gitmesi için, üst düzey yö-neticilerden çalışanlara, tedarikçilerdenyatırımcılara ve hatta müşterilere kadariletişimin iyi çizgilerle kurulmuş olmasıgerekir. Kurum; uyumluluk, güvenilirlikve etik içinde yaygınlaşması için tümpaydaşları ile aynı mesajı konuşmalıdır.Kurumsal İletişim; kurumun mesajlarınıoluşturmasına, vizyonunu, misyonunuve değerlerini birleştirmesine yardımcıolur ve kurumun mesajları, aktiviteleri veuygulamaları hakkında paydaşlarıyla ile-tişim sağlamasına destek verir. Kurumsaliletişimin yapısı, kurumun bütün iletişim-lerinin stratejik olarak en iyi şekilde so-nuçlanmasını sağlayan bütün yollarınvizyonu anlamına gelir.

Halkla İlişkiler, bir kurum ve bu kuru-mun hitap ettiği kitle ile arasında bağlaroluşturmayı ve bu bağları korumayıamaçlayan idari bir fonksiyon olarak roloynamıştır. Kurum yönetiminin halkınfikir ve görüşlerinden haberdar olmasıve uygun karşılıkları vermesini sağla-mayı amaçlamıştır.(2) Kurumun içindenve dışından bilgi talep eden paydaşla-rın sayısının artması neticesinde gele-neksel halkla ilişkiler yaklaşımıpaydaşların beklentilerini karşılamadayetersiz kalmış ve “Kurumsal İletişim”kavramına evrilmiştir.(3)

“Kurumsal İletişim”in GelenekselAnlamdaki “Halkla İlişkiler”denFarkı (4)

Yönetimin karar verme aşamasına dışperspektif katmanın öneminden dolayıkurumsal iletişim üst yönetimle bağlı ol-malıdır. Etkili bir kurumsal iletişim genel-likle paydaşlarıyla çift yönlü simetrikmodele dayalı bir iletişim kurar. Halklailişkiler uzmanları ise genellikle kamuyu

bilgilendirmeye dayalı, tek yönlü ileti-şime başvururlar. Kurumsal iletişim açı-sından stratejik planlama proaktifolmalıdır. Kurumsal iletişimin hedefinde-kiler paydaşlar olarak tanımlanır. Paydaş-lar, kurumun faaliyetlerinden çeşitlişekillerde etkilenen ve farklı beklentileriolan birçok grubu kapsar.

Kurumsal İletişim;

Yönetimsel İletişim, Pazarlama İletişimi veÖrgütsel İletişim olarak üç başlıkta topla-nabilir.(5)

Yönetimsel İletişim, üst yönetimin amaç(misyon) ve hedeflerinin (vizyon) içselpaydaşlarla iletişimini üstlenir. Örneğinüst düzey yöneticiler konferanslarda ko-nuşma yaparken veya lobi (kararları et-kileme) çalışmalarında bulunurkenkurumu paydaşlarına karşı temsil ettikle-rinden bu konuşmaların bütünselliği vesürdürülebilirliği için kurumsal iletişim-den sorumlu çalışanlardan destek alır-lar. Üst düzey yönetimin temsilleripaydaşların gözünde kurumun imaj veitibarının oluşturulmasında kritik biröneme sahiptir.

Pazarlama İletişimi, ürün ve hizmet odak-lıdır. Kurumun ürün ve hizmetleri bağla-mında ilişkide bulunduğu ve bulunacağıkesimlere neler vadettiğini, neler sağla-yabileceğini anlatmasını sağlayan iletişimçabalarının tümüdür. Hedef tüketicilerintutum ve davranışlarının istenen yöndegüçlendirilmesi hedeflenir. Uzun dö-nemli ana faaliyetler belirlenir ve hedef-ler saptanır. Bu hedeflere ulaşmak içingerekli kaynak dağılımı yapılarak faaliyet-lerin yönü saptanır. Hedef kitlenin ta-nımlanmasının ardından hangi iletişimaracının en etkili şekilde mesajı ilettiği be-

kurumsal iletişim nedir?

32

roketsan dergisi

kurumsal kimliğimiz

lirlenir. İletişimden sorumlu kişinin belir-lenen iletişim araçlarını kullanabilmesimaksadıyla bütçe planlaması ve uygula-ması gerçekleştirilir. Kurumların bütçele-rindeki en büyük payı genelliklepazarlama iletişimi, özellikle reklamcılıkoluşturur.(6)

Örgütsel İletişim, bilgilerin ve fikirlerinkurum içindeki alış verişidir.(7) Kurumdakiiletişim bir yöneticiden diğerine bir çalı-şandan diğerine aktarılarak taşınır. Kuru-luşlar büyüdükçe ve karmaşıklaştıkçaörgüt içi iletişim zorlaşır ve örgütsel ileti-şimin kalitesine olan ihtiyaç artar.(8)

Kurumsal İletişimin Amaçları; (9)

• Sürdürülebilirlik anlayışıyla şirketin per-formansını artırmak ve şirketi toplumtarafından takdir edilen bir kurum ha-line dönüştürmek,

• Kurumun kârlılığını ve itibarını sürdü-rebilmesi için temel amaçlarını, hedef-lerini ve değerlerini doğru yöntem veteknikleri kullanarak ilgili çevrelere ak-tarmak,

• Reklam, halkla ilişkiler ve tanıtım faali-yetlerini koordine etmek, söz konusukoordinasyon için gerekli ajans vemedya kuruluşları ile görüşmelerin yü-rütülmesi, kurum içi ve kurum dışı çev-reler arasında tutarsızlığın minimizeedilmesidir.

Etkili bir kurumsal iletişim stratejisi-nin uygulama süreci üçe ayrılır: (10)

Amaçların BelirlenmesiKurum hangi amaçla iletişim kurmak is-tiyor sorusuna cevap verir. Örneğin,kurum çalışanlarına gelecek seneyle ilgilivaatlerin duyurulması, yeni çıkan ürü-nün pazara tanıtımı vb. Başarılı bir ileti-şim ancak paydaşlardan arzulanan tepkielde edilirse gerçekleşmiş olur. Arzula-nan tepkiyi almak için ise iletişim stratejikolarak planlanmalı ve uygulanmalıdır.Bu amaçları gerçekleştirmek için mevcutkaynakların saptanması ve kurumun iti-barının teşhis edilmesi gerekmektedir.

Mevcut Kaynakların SaptanmasıMevcut kaynaklar para kaynağı, insankaynağı ve zaman kaynağı açısından de-ğerlendirilir.

Para kaynağı açısından, kısa süreli ve gö-rece ucuz çözümler yerine uzun vadelive sürdürülebilir çözümler tercih edilme-lidir. Kısa dönemli çözümler problemepaydaş perspektifinden değil sadecekurum perspektifinden baktığından kalıcıçözüm sunamamaktadırlar. İnsan kay-nağı açısından ise kurumun amaçlarınaulaşması için insan kaynağının en verimliolacak şekilde kurgulanması zorunludur.Örneğin yatırımcılarla ilişkileri yönetenkişi aynı zamanda finans analizcileriyleiletişimi de yönetmeli midir? Yoksa herbir iş için ayrı uzmanlar mı atanmalıdır?Zaman Kaynağı yönünden bakıldığındazamanın dağılımı kısa dönemli çözümlerüretmek üzere değil kurumsal amaçlaraulaşılması hedeflenerek yapılmalıdır.Daha sonradan ortaya çıkacak bir hatayıdüzeltmek çok daha masraflı olacaktır.

Kurumsal İletişim Kapsamındaİş Bölümlendirmesiİş Bölümlendirmesi, Kurumsal İtibar Yö-netimi ve İletişim Yönetimi çerçevesindeele alınır. Kurumsal İtibar Yönetimi kap-samında; Kurumsal Konumlandırma veSponsorluk yönetimi yer alır. KurumsalKonumlandırma; kurum vizyonunun ta-nımlanması, kurum kimliğinin oluşturul-ması ve etkin liderlik iletişimininyürütülmesi ile gerçekleştirilir. İletişim Yö-netimi kapsamında; Etkinlik Yönetimi,İçerik Üretimi (Kurum Dergisi, Broşür,Faaliyet Raporu, Konuşma Metinleri, Ta-nıtım Filmi, vb.), Medya İlişkileri (BasınBülteni, Özel Röportajlar, Basın Takibi veRaporlama, vb.), Lobi, Networking(çevre oluşturmak) yapılır.

Kurumsal İletişimin Hedefleri;

Yönetimin kurumsallaşması, hedef kitle-lerin beklentilerinin tatmin edilmesi,uzun vadede sürdürülebilir bir perfor-mans düzeyine ulaşılmasıdır.

Yönetimin kurumsallaştığının gösterge-leri aşağıda sınıflandırılmıştır;• Eşgüdümlü çalışma• Ortak amaç doğrultusunda ileti alışve-

rişinin sorunsuz işlemesi• Hiyerarşik basamakların belirgin ol-

ması, otoritenin sağlanmış olması• Giden ve gelen iletilerin ve doküman-

ların sorunsuz saklanması

• Çalışanların ait olma duygularının ge-lişmiş düzeyde olması

• Karşılıklı güven ve serbest bilgi akışınınsorunsuz sağlanması

Hedef kitlelerin beklentilerinin tatminedildiğinin göstergesi iyi hizmet sağlan-ması ve beklentilerinin değerlendirilebil-diği bir mekanizma yaratılmış olmasıdır.Uzun vadede sürdürülebilir bir perfor-mans düzeyine ulaşıldığının gösterge-leri; hızla değişen çevreye uyumsağlayabilmiş ve güvene dayalı ilişkilerkurabilmiş olmak ve olumlu imaj ve itibaryönetimini sağlamış olmak ile ölçülebilir.

Referanslar

(1) Goodman, 1994 (2) D. L. Wilcox, G. T. Cameron, P. H.Ault, W. K. Agree, Public Relations,Strategies and Tactics, Alyyn andBacon, USA(3) P. A. Argenti, Corporate Communi-cation, McGraw-Hill İnternational Edi-tion, USA(4) C.B.M Riel ve C.J. Fombrun, Essenti-als of Corporate Communication, Rout-ledge, NY(5) C.B.M Riel ve C.J. Fombrun, a.g.e(6) ZenithOptimedia, Adspend Forces,2011. http://www.zenithoptimedia.com /about-us/press-releases(7) Bovee and Thill (2000) (8) Akt. Kala (2005;304) (9) D. L. Wilcox, G. T. Cameron, P. H.Ault, a.g.e(10) Argenti 2009

İclal DURALHalkla İlişkiler ve TanıtımBirim Yöneticisi

33

kurumsal kimliğimizsayı 5 temmuz 2014

34

roketsan dergisi

fuar ve organizasyonlar

Genelkurmay Başkanlığı Tedarik Direk-törü’nü standında ağırlamış, gündem-deki projeler ve ürünler hakkındadetaylı bilgi vermiştir.

Roketsan, 16-18 Ocak 2014tarihleri arasında Manama,Bahreyn’de gerçekleştirilenBIAS 2014 SavunmaFuarı’na katılım sağlamıştır.

Roketsan fuar süresince; Bahreyn Ge-nelkurmay Başkanı, Bahreyn DenizKuvvetleri Komutanı, Bahreyn HavaKuvvetleri Komutanı, Birleşik Arap Emir-likleri Genelkurmay Başkanlığı, Bahreyn

bias 2014

MIZRAK-U Entegre Edilmiş ATAK HelikopteriBahreyn Hava Kuvvetleri Komutanı

Türkiye Milli Katılım

Bahreyn Genelkurmay Başkanı

Bahreyn Deniz Kuvvetleri Komutanı

Milli Savunma Bakan Yardımcısı Hasan Kemal YARDIMCI’nınStandımızı Ziyareti

35


Ekvador Savunma Kuvveti yetkilileri stan-dımızı ziyaret ederek ürünler ve gün-demdeki projeler hakkında detaylı bilgialmışlardır.

Roketsan, 25-30 Mart 2014tarihleri arasında Santiago,Şili’de gerçekleştirilen FIDAE2014 Uluslararası Havacılık,Uzay ve Savunma Fuarı’na

katılım sağlamıştır.

Güney Amerika'nın en önemli savunmafuarlarından biri olan FIDAE'de fuar sü-resince, T.C. Şili Büyükelçisi Naciye Gök-çen KAYA, Şili, Kanada, Kolombiya ve

fidae 2014

Şili Savunma Bakanlığı yetkilisi Hector PAZ'ın Standımızı Ziyareti

Roketsan Ekibi

Ekvador Genelkurmay Başkanı Roberto VASCONEZ’inStandımızı Ziyareti

T.C. Santiago Askeri Ataşesi Sedad ARICAN’ın Standımızı Ziyareti

Stant Genel Görünümü

T.C. Santiago Büyükelçisi Naciye Gökçen KAYA’nınStandımızı Ziyareti

sayı 5 temmuz 2014

36

roketsan dergisi


İran Heyeti, Yemen Heyeti, Fas HavaKuvvetleri Komutanlığı Yetkilileri, Sa-vunma ve Havacılık, C4 Defence, MSIyetkilileri standımızı ziyaret ederek ürün-lerimizi incelemiş, gündemdeki projelerhakkında bilgi almışlardır.

Roketsan, 25-27 Mart 2014tarihleri arasında Doha,Katar’da gerçekleştirilenDIMDEX 2014 SavunmaFuarı’na katılım sağlamıştır.

Fuar süresince; T.C. Katar BüyükelçisiAhmet Demirok, Katar GenelkurmayBaşkanı, Katar Özel Kuvvetler Komutanı,Katar Topçu Birlikleri Komutanı, KatarDz. Kuv. Komutanlığı yetkilileri, TaylandDeniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı,

dimdex 2014

Tayland Deniz Kuvvetleri Komutan Yardımcısı’nın Standımızı Ziyareti

Stant Genel GörünümüRoketsan Ekibi

MSB Müsteşar Teknoloji ve Koordinasyon Yardımcısı GeneralMustafa AVCI’nın Standımızı Ziyareti

T.C. Katar Büyükelçisi’nin Standımızı Ziyareti

Katar Özel Kuvvetler Komutanı’nın Standımızı Ziyareti

37

fuar ve organizasyonlarsayı 5 temmuz 2014

Roketsan, 14-16 Nisan2014 tarihleri arasındaKuala Lumpur, Malezya’dagerçekleştirilen DSA 2014Savunma Fuarı’na katılımsağlamıştır.

Fuar süresince, Malezya, Suudi Arabis-tan, Brunei, Umman, Vietnam, Kore,Çin, Bahreyn, Azerbaycan, Filipinler,Norveç delegasyonları ve uluslararasışirketlerin üst düzey yetkilileri standı-mızı ziyaret ederek ürünler ve gün-demdeki projeler hakkında detaylı bilgialmışlardır.

dsa 2014


Güney Kore Savunma Bakanlığı Üst Düzey YetkililerininStandımızı Ziyareti

Malezya Başbakanı ve Brunei Sultanı'nın Standımızı Ziyareti

Malezya Savunma Bakanı'nın Standımızı Ziyareti

Azerbaycan Savunma Sanayii Bakanı’nın Standımızı Ziyareti

38

roketsan dergisi


lararası şirketlerin üst düzey yetkilileristandımızı ziyaret ederek ürünler vegündemdeki projeler hakkında detaylıbilgi almış, Al Jazaree kanalı yetkililerineröportaj verilmiştir.

Roketsan, 6-8 Mayıs 2014tarihleri arasında Amman,Ürdün’de gerçekleştirilenSOFEX 2014 SavunmaFuarı’na katılım sağlamıştır.

41 ülkeden 371 şirketin katılım sağla-dığı fuarda Roketsan “Uluslararası En İyiStant Tasarımı Ödülü”ne layık görül-müştür.

Fuar süresince, Ürdün, Azerbaycan,Suudi Arabistan, İsviçre, Brunei ve ulus-

sofex 2014


Ürdün Prensi Faysal Bin Hüseyin’in Standımızı Ziyareti

Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı Korgeneral (E) Dr. Eyüp KAPTAN’ınAl Jazeera Röportajı

Brunei Savunma Bakanı Yardımcısı’nın Standımızı Ziyareti

“Uluslararası En İyi Stant Tasarımı Ödülü” Ürdün Prensi Faysal BinHüseyin tarafından Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı Korgeneral (E)

Dr. Eyüp KAPTAN’a takdim edilmiştir.

39


ve Savunma Bakanı, Pakistan SavunmaBakanı, Belarus, Moğolisan ve Azerbay-can delegasyonları standımızı ziyaretederek ürünlerimizi incelemiş ve proje-ler hakkında bilgi almışlardır.

Roketsan, 22-25 Mayıs2014 tarihleri arasındaAstana, Kazakistan’dagerçekleştirilen KADEX

2014 Savunma Fuarı’nakatılım sağlamıştır.

Fuar süresince; Kazakistan Başbakanı

kadex 2014


ABD Askeri Ataşesi’nin Standımızı Ziyareti

Kazakistan Silahlı Kuvvetleri Heyeti’nin Standımızı Ziyareti

Moğolistan Heyeti’nin Standımızı Ziyareti

Pakistan Savunma Bakanı'nın Standımızı Ziyareti

40

roketsan dergisi


yaret etmiş, ürünler ve gündemdekiprojeler hakkında bilgi almıştır. Al-manya’nın en önemli yayın kuruluşuZDF ise Roketsan Genel Müdürü SelçukYAŞAR ile bir röportaj gerçekleştirerek,şirketin son dönemde hızla artan başa-rıları ile uluslararası alanda savunma sek-töründeki yükselişini içeren bir haberhazırlamıştır.

Roketsan, 20-25 Mayıs2014 tarihleri arasındaBerlin, Almanya’dagerçekleştirilen ILA Berlin2014 Uluslararası HavacılıkFuarı’na katılım sağlamıştır.

Fuarda imzalanan iki anlaşma ile; Roket-san tarafından geliştirilen ve üretilenCİRİT füzesinin Alman Tiger taarruz heli-kopterlerine ve SOM Stand-Off FüzesininEurofighter savaş uçağına entegras-yonu gerçekleştirilecektir.

Fuarda, Almanya Savunma Bakanı Ur-sula von der LEYEN Roketsan standını zi-

ila 2014

Alman ZDF Kanalının Genel Müdürümüz ile RöportajıRoketsan Ekibi

Almanya Savunma Bakanı’nın Standımızı Ziyareti

Airbus ile İş Birliği Anlaşması İmza Töreni

MBDA ile İş Birliği Anlaşması İmza Töreni

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi ELVAN’ın Standımızı Ziyareti

41


çok uluslararası alanda üst düzey dele-gasyon ağırlayıp, ürünler ve gündem-deki projeler hakkında bilgi vermiştir.

Roketsan, 16-20 Hazirantarihleri arasında Paris,Fransa’da gerçekleştirilenEurosatory 2014 SavunmaFuarı’na katılım sağlamıştır.

SAAB firması ile Antitank Füze Sistemleriiçin iş birliği anlaşması yapılan fuarda,savunma sanayiinin önde gelen firma-ları ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir.

Roketsan fuar boyunca standında bir-

eurosatory 2014


Rusya Ulusal Basınının Roketsan Yönetim Kurulu BaşkanıKorgeneral (E) Dr. Eyüp KAPTAN ile Yaptığı Röportaj

SSM Müsteşarı İsmail DEMİR’in Standımızı Ziyareti

Burkan Heyetinin Standımızı Ziyareti

Tawazun Heyeti’nin Standımızı Ziyareti

42

roketsan dergisi


ILA Berlin UluslararasıHavacılık Fuarı’ndaRoketsan ile MBDA Almanyaarasında 70 mm lazergüdümlü füze sisteminin(CİRİT) üretimi veentegrasyonu konusunda işbirliğine yönelik bir anlaşmaimzalandı.

Roketsan Genel Müdürü Selçuk YAŞARve MBDA Almanya Grup Başkanı Tho-mas HOMBERG tarafından imzalanananlaşma kapsamında Roketsan ve MBDAAlmanya, teknik ve idari hususlarda bilgialışverişinde bulunarak Alman UH TigerPlatformu için CİRİT entegrasyonu ön ça-lışmalarını gerçekleştirmeyi ve Alman Si-lahlı Kuvvetleri ihtiyaçları için çözümsunmayı hedefliyor.

Törende konuşan Roketsan Genel Mü-dürü Selçuk YAŞAR, bu iş birliği sayesinde2.75” Lazer Güdümlü Füze Sistemi Cİ-RİT’in yetenekleri ile MBDA Almanya’nınplatform silah yönetim sistemleri konu-sundaki bilgi birikiminin birleşmesi ileAlman ordusuna geliştirilmiş bir silah sis-temi sunacaklarına inandıklarını belirtti.

Ayrıca törende söz alan Thomas HOM-BERG, Roketsan ve MBDA Almanya ara-sındaki mevcut iş birliğinin ileri seviyeyetaşınacağını, her iki firmanın da öneçıkan kabiliyetlerini birleştirerek, AlmanSilahlı Kuvvetleri’nin ihtiyaçlarını karşıla-mayı öngördüğünü ifade etti.

roketsan ve mbda almanya güçlerini birleştiriyor

Roketsan ve Airbus,Berlin’de gerçekleşenuluslararası havacılık fuarıILA 2014’te geleceğe

yönelik olarak askerihavacılık alanında yapılmasıplanlanan ikili iş birliğianlaşmasına imza attı.

Roketsan Genel Müdürü Selçuk YAŞARve Airbus Savunma ve Uzay Askeri HavaPlatformları Başkanı Domingo UrenaRASO tarafından imzalanan anlaşmakapsamında firmalar arasında teknik veiş geliştirme alanlarında geleceğe yöne-lik olarak iş birliği frsatları yaratılmasıamaçlanıyor. Söz konusu anlaşma havataarruz platformları, silah entegrasyonuve Türkiye’nin Muharip Uçak Programıiçin yeni nesil savaş sistemlerine yönelikiş birliğini içeriyor.

Törende konuşan Roketsan Genel Mü-dürü Selçuk YAŞAR şu açıklamaları yaptı:“SOM-Stand-Off Füzesi gibi yeni nesilsilah sistemlerimizi mevcut Airbus havaplatformlarına ve geleceğin savaş plat-formlarına entegre etme fırsatlarını içe-ren bu anlaşmanın iki firma arasındageniş ve etkili bir iş birliğine başlamakiçin önemli bir adım olduğuna inanıyo-ruz”.

Ayrıca törende söz alan Airbus Sa-vunma ve Uzay Askeri Hava PlatformlarıBaşkanı Domingo Urena RASO, Roket-san’ın savunma alanında şu ana kadargerçekleştirmiş olduğu başarılardan et-kilendiklerini ve önümüzdeki yıllardadaha kapsamlı iş birliklerini hedefledik-lerini belirtti.

roketsan ve airbus’tan büyük iş birliği

43


Roketsan ile Saab DynamicsAB arasında 17 Haziran2014 tarihinde Paris,Fransa’da düzenlenenEUROSATORY Uluslararası

Savunma Fuarı’nda bir işbirliği anlaşması imzalandı.

Roketsan Yönetim Kurulu Başkanı Korge-neral (E) Dr. Eyüp KAPTAN ve Saab Baş-

kan Yardımcısı Görgen JOHANSSON ara-sında imzalanan iş birliği anlaşması; kısave orta menzilli Antitank Füze Sistemleriarasındaki boşluğu dolduracak yeni birsistem geliştirilmesi konusunu içeriyor.

Törende konuşan Roketsan Yönetim Ku-rulu Başkanı Korgeneral (E) Dr. EyüpKAPTAN, Roketsan ve Saab’ın global pa-zara birlikte yön vermesini sağlayacakyeni sistemin hayata geçmesi için sabır-sızlandıklarını belirtti. “Bu bağlamda,kendi silah sistemlerimizin de pazarlan-masını kapsayan çeşitli iş birliği fırsatlarınıgözden geçirmek firmalar açısındantemel itici güç olacaktır” dedi. İki firmaarasındaki bu başlangıcın sonuçlarınıngelecekte daha geniş iş birliği imkânlarısağlamasını umduklarını ekledi.

Törende söz alan Görgen JOHANSSON,Roketsan ile Antitank Füze Sistemleri pa-zarında sağlanan iş birliğinde büyük birpotansiyel gördüklerini ve bu ortaklık sa-yesinde yeni olanaklar keşfetmeyi heye-canla beklediklerini belirtti.

roketsan ve saab antitank füze sistemleri projesiiçin birlikte çalışacak

Ulusal ve uluslararasısavunma sektöründe sürekligündemde kalan Roketsan,Eurosatory Fuarı’nda daodak noktası oldu.

Fransa’nın başkenti Paris’te gerçekleşti-rilen Eurosatory Fuarı’nda EurosatoryTV’ye Yönetim Kurulu Başkanı Korge-neral (E) Dr. Eyüp KAPTAN Roketsan’ınbaşarıları ve güncel projeleri ile ilgili rö-portaj vermiştir.

Fuar alanının birçok yerinde yayın

roketsan eurosatory tv’deyapan Eurosatory TV’de ayrıca Roket-san tanıtım filmi beş gün boyunca ya-yınlanmıştır.

44

roketsan dergisi


7. Savunma TeknolojileriKongresi SAVTEK 2014,25-27 Haziran tarihleriarasında ODTÜ Kültür veKongre Merkezi’ndegerçekleştirilmiştir.

Üç gün süren kongreye Roketsan anasponsor olarak destek vermiştir. Kongrekapsamında, Roketsan Genel MüdürYardımcısı Hayri TORUN’a plaket takdimedilmiştir.

Savunma sanayii firmalarının katılım sağ-ladığı kongrede çeşitli oturumlar gerçek- leştirilmiş olup, Roketsan uzmanları tara-

fından “Çukur İmla Şişen Zırh Etkileşimi-nin Sayısal Yöntemlerle İncelenmesi, KatıYakıtlı Roket Motorlarının Gürbüz Tasa-rım Eniyilemesi, Yüksek Dayanımlı Man-ganezli Çelikler ve Balistik KorumaUygulamalarında Kullanım Potansiyelleri,Patlayan Folyolu Başlatma Elemanı (Exp-loding Foil Initiator-EFI) Tasarım ve Geliş-tirme Çalışmaları, Füze Sistemleri için GazJeneratörlü Ramjet Motor Teknoloji De-monstrasyonu, Balistik Koruma Merkezi60/25 İki Kademeli Gazlı Fırlatma Sistemive Sistem Fırlatma Kapasitelerinin İnce-lenmesi, Aramid Kompozit Plaka ile Des-teklenmiş Polyester İçine HapsedilmişAlumina Seramik Kürelerin 7,62 AP M61Mermi Karşısındaki Balistik Davranışları”gibi konular sunulmuştur.

savtek 2014 SAVTEK 20147. SAVUNMA TEKNOLOJİLERİ KONGRESİ

Roketsan’ın katılım sağladığıve Malezya’da düzenlenenDSA Fuarı esnasında 16Nisan tarihinde golfturnuvası düzenlenmiştir.

Savunma sanayii sektörünün üst düzeyyetkililerince düzenlenen turnuvaya Ro-ketsan Yönetim Kurulu Başkanı Korge-neral (E) Dr. Eyüp KAPTAN katılmıştır.

dsa golfturnuvası

45


Tedarikçilerin zamanındateslimat, performans vesüreç/kalitede sürekliiyileştirme faktörlerine göredeğerlendirildiği “TedarikçiMükemmeliyet Ödülü”,Raytheon Entegre SavunmaSistemleri (IDS) tarafındanher yıl yüksek başarıgösteren tedarikçilereveriliyor.

5 Haziran 2014 tarihinde, Boston, Ame-rika Birleşik Devletleri’nde düzenlenentörende; Roketsan bu yıl 4. defa “Teda-rikçi Mükemmeliyet Ödülü”ne layık gö-rüldü. Ödül, Roketsan Genel MüdürYardımcısı Hayri TORUN’a takdim edildi.

roketsan’a 4. kez raytheon“tedarikçi mükemmeliyet ödülü”

Raytheon tarafından bu prestijli ödüleyeniden layık görünülmesi, Roketsan’ınmüşterisine istenilen kalitede ve zama-nında ürün teslim etme yükümlülükle-rini yerine getirdiğinin bir kanıtıdır. Üstüste dördüncü kez bu ödülü almışolmak, Roketsan’ın uluslararası projegerçekleştirilmesindeki ulaştığı başarıyı

da göstermesi anlamında önemli biraşamadır.

Roketsan, “Patriot GEM-T Hava Sa-vunma Füzesi Kontrol Bölümü Üretimi”için dünyada onaylı tek kaynak olup,ayrıca “Raytheon Öncelikli Patriot Teda-rikçisi” durumundadır.

TOBB Ekonomi ve TeknolojiÜniversitesi tarafından 4.’südüzenlenen Liderlik Kampı2014 etkinliği 6 Mart 2014tarihinde gerçekleşmiştir.

Liderlik Kampı, günümüz “Liderleri” ilegeleceğin “Liderleri”ni bir araya getir-meyi amaçlamakta ve bu sayede üni-

tobb üniversitesi’nde liderlerin buluşmasıversite ile iş dünyası arasında bir köprügörevi üstlenmektedir.

Genel Müdürümüz Selçuk YAŞAR’ın açı-lış konuşmasıyla başlayan etkinlikte,yine Genel Müdürümüz tarafından Li-derlik konulu bir sunum da yapılmıştır.Liderlik Kampı 2014, üç gün boyuncadevam etmiş ve Genel Müdürümüzedesteğinden ötürü bir plaket takdimedilmiştir.

46

roketsan dergisi


Ankara Fen Lisesi,Astronomi Günleri etkinliği,4-13 Nisan tarihleriarasında Afliva KültürMerkezi’nde gerçekleştirildi.

Bilimseverlerin öğrencilerle buluştuğuetkinlikte, Roketsan standında öğrenci-lere bilgi verildi. Etkinlik kapsamında,Roketsan Sevk Sistemleri Tasarım Mü-dürü Uğur ARGUN, “Roket Yakıtları” ko-nulu sunumuyla öğrencileribilgilendirdi.

ankara fen lisesi astronomi günleri

Performans Yönetimikapsamında 2014 HedefleriGözden Geçirme Çalıştayı,Ürün ve Süreç KalitesiDirektörlüğü Kalite SistemYönetim Müdürlüğükoordinasyonuyla 14 Nisan2014 tarihindegerçekleştirilmiştir.

2014 performans hedefleri gözden geçirme çalıştayıRoketsan Genel Müdürü Selçuk YA-ŞAR’ın katılımlarının da gerçekleştiği ça-lıştayda, Müdürlükler 2014 faaliyet yılıiçin belirledikleri hedeflerini ve Roket-san’ın sürdürülebilir büyümesindeki kat-kılarını katılımcılara sunmuşlardır.

Roketsan Stratejik amaçlarına ulaşabil-mek için gerçekleştirilen bu hedef çalış-tayında hedeflerle yönetim prensibininönemi ve yüksek performans bilincininartırılması vurgulanmıştır.

Yaşayan Asker RessamlarResim Sergisi’nin 12.’si,22-30 Nisan 2014 tarihleriarasında, İstanbul HarbiyeAskeri Müze ve Kültür SitesiKomutanlığı’ndagerçekleştirildi.

Resim sanatı konusunda yetenekli olan-ları teşvik etmek ve TSK’nın güzel sanat-

yaşayan asker ressamlar resimsergisi’nin 12.’si gerçekleştirildi

lara verdiği önemi vurgulamak ama-cıyla düzenlenen sergiye Roketsansponsor olmuştur.

47


genç kartallarhaftası

12-16 Mayıs tarih-lerinde Hava HarpOkulu tarafındanİstanbul’da düzen-lenen Genç Kartal-lar Haftası’naRoketsan, stantaçarak katılım sağ-lamıştır. Beş gün

süren etkinlikte, çeşitli ülkelerden askeripersonel ve ataşeler, üniversite öğretimüyeleri ve Harbiye’liler katılım gerçekleş-tirmiştir.

Işıklar Askeri Hava Lisesinin düzenlediğiHavacılık, Bilim ve Kültür Şenliği, 8 Hazi-ran tarihinde Bursa’da gerçekleşmiştir.

Savunma sanayii kurum ve kuruluşları-nın destek verdiği etkinliğe Roketsanstant açarak katılım sağlamıştır.

roketsan ışıklar askeri hava lisesişenliği’nde

Deniz Hava Komutanlığıtarafından düzenlenen,Türk Deniz Havacılığı’nın

deniz hava komutanlığı etkinliği100. Yıl Etkinliği, CengizTopel Deniz Hava Üssü,Kartepe’de gerçekleştirildi.

Etkinliğin açılışında Roketsan Genel Mü-dürü Selçuk YAŞAR’da yer aldı. Üç günboyunca devam eden etkinliğe, Roket-san, stant açarak destek sağladı.

48

roketsan dergisi


Roketsan, tüm çalışanlarıylabirlikte 25 Haziran 2014tarihinde 26’ncı Kuruluş

Yıldönümü’nü coşkuylakutladı.

Roketsan Ailesi’nin yeni yaşını kutladığıetkinlikte, tüm personel canlı müzik eş-liğinde keyifli bir gün geçirirken, düzen-lenen çeşitli turnuvalar güne renk kattı.

roketsan 26’ncı yılını coşkuyla kutladı

49


Ülkemizde yan sanayiningeliştirilmesi, savunmasanayiinde yurt içiüretilebilirlik/yapılabilirlikoranının yüksek seviyelereçıkarılması ve potansiyelyerli alt yüklenicilereulaşılması amacıyla; 27-28Mart 2014 tarihleriarasında, Ege BölgesiSanayi Odası, İzmir’de “İşBirliği Günleri”organizasyonu yapılmıştır.

Organizasyona Roketsan’dan YönetimKurulu Başkanımız Korgeneral (E) Dr.Eyüp KAPTAN’ı, Tedarikten Sorumlu İDDBaşkanı Ali ŞARLAK temsil etmiştir. Bera-berinde, Alt Yüklenici Yönetim MüdürüŞule ALATAŞ ile Alt Yüklenici YönetimMüdürlüğü ilgili personeli katılmıştır.

Toplantının açılış konuşmasını yapanEge Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Yöne-tim Kurulu Başkanı Ender YORGANCI-LAR, geçmişte Türk Silahlı Kuvvetlerininçeşitli malzeme ihtiyaçlarının tespiti için

roketsan egeli sanayicilerle buluştu

düzenledikleri sergiler sonrası İzmirli fir-maların savunma sanayiindeki paylarınıartırdığına dikkat çekmiştir. Ender YOR-GANCILAR konuşmasında Roketsan’ınbugün geldiği noktanın Türk savunmasanayii açısından gurur verici olduğunubelirtmiştir.

Tedarikten Sorumlu İDD Başkanı Ali ŞAR-LAK ise; Roketsan’ın kurumsal yapısını,yeteneklerini ve iş birliği günlerinin öne-mini anlatan bir konuşma yapmıştır.Roketsan Alt Yüklenici Yönetim Müdürü

Şule ALATAŞ; Roketsan’ın tedarik faali-yetleri, alt yüklenici geliştirme stratejisi,alt yüklenici olma süreci ve alt yükleni-cilerden beklentiler konulu bir sunumyapmıştır.

İş birliği günlerinde, Roketsan yetkilileriile katılımcılar biraraya gelmiş, Roket-san’ın ihtiyaç duyduğu malzemelerdenoluşan sergideki ürünleri inceleme im-kânı bulmuşlardır.

İkili görüşmeler sonucunda 36 firmaarasından Roketsan’ın mevcut projele-rinde beraber çalışılabileceği değerlen-dirilen 18 firma belirlenmiş ve “KaliteSistem Denetimi” yapılması için KaliteSistem Yönetim Müdürlüğü’ne bildiril-miştir. Ayrıca yedi firma yerinde ziyaretedilerek Ege Bölgesi Sanayii Odası tem-silcileriyle yapılan organizasyonun; Ro-ketsan’ın potansiyel alt yüklenicileribelirlemesi ve halen çalışılmakta olan altyüklenicilerle yürütülen faaliyetlerindaha ileri düzeye taşınması açısından;faydalı olduğu değerlendirilmiştir.

Aynı amaçla 2014 yılı içinde İstanbul veAnkara’da benzer organizasyonların ya-pılarak sanayicilerle biraraya gelinmesiplanlanmıştır.

Ender YORGANCILAR’ın Ali ŞARLAK’aPlaket Takdimi

Firma Yetkilileri Sergi Parçalarını İncelerken

roketsan’dan haberlerroketsan dergisi

Firmalarla Yapılan İkili Görüşmeler

50

sayı 5 temmuz 2014

roketsan’dan haberler

rary, Lebib Yalkın Tüm Mevzuat Paketiveri tabanı aboneliklerimiz geçtiğimiz ay-larda kullanıma açıldı.

2013 yılında veri tabanı aboneliklerimizkapsamında bu kaynaklardan indirdiği-miz makale, standart ve diğer dokümansayıları ise şu şekilde olmuştur;

AIAA’den 1.462Science Direct’den 4.663IEEE’den 1.356Lebib Yalkın’dan 953IHS Jane’s ‘den 490IHS Standards Expert’den 102

Kütüphaneler Arası İş BirliğiÇalışmaları

16 Nisan 2014 tarihinde savunma sana-yiinde faaliyet gösteren kardeş kuruluş-ların kütüphaneleri ile Aselsan’da biraraya gelerek "Kütüphaneler Arası İş Bir-liği ve Bilgi Paylaşımı Toplantısı”nı ger-çekleştirdik. Aselsan, Havelsan, Roketsan

ve TAI kütüphane yetkililerinin katıldığıtoplantıda kütüphane çalışmalarımız ko-nusunda neler yapıldığı, hangi ortak ya-yınlara abone olunduğu, hizmetlerimizkonusundaki bilgi ve deneyimlerimizpaylaşıldı. Toplantı sonunda 2015 yılın-dan itibaren kütüphaneler arası iş birliğiçalışmalarının hayata geçirilmesine, top-lantıların geleneksel hale getirilmesinekarar verildi. Bir sonraki buluşmada evsahipliğine kütüphanemiz talip oldu.

Veri Tabanı Aboneliklerimiz

2014 yılı veri tabanı abonelikerimiz kap-samında AIAA, IEEE, ASTM Digital Lib-

2011-2013 Kütüphane Kullanımİstatistiklerimiz

51

Toplantıda, 2012 yılı faaliyetleri referansalınarak yapılan Ar-Ge Merkezleri Perfor-mans Endeksi Değerlendirmesi sonuçla-rına göre Roketsan’ın, Türkiye genelindeAr-Ge Merkezi Performansı en başarılıolan üçüncü firma olduğu açıklanmıştır.Ödül; Bilim, Sanayi ve Teknoloji BakanıFikri IŞIK tarafından Roketsan GenelMüdür Yardımcısı Hayri TORUN’a tak-dim edilmiştir.

Programın “Başarı Öyküleri Sunumu”başlıklı kısmında Roketsan tarafından Ar-Ge merkezlerindeki gelişmeler, yapılançalışmalar, projeler ve kazanılan yete-

neklerle geliştirilen ürünlerin anlatıldığıbir sunum yapılmıştır.

En başarılı Ar-Ge Merkezleri sıralama-sında Aselsan birinci ve KORDSA GlobalEndüstriyel İplik ve Kord Bezi San. Tic.A.Ş. firması ise ikinci olmuştur.

roketsan’a ar-ge merkezi performans ödülüBilim, Sanayi ve TeknolojiBakanlığı tarafından 4 Mart2014 tarihinde Kocaeli’nde“Ar-Ge MerkezleriPerformansDeğerlendirmesi veTeknoloji Transfer Ofisleri ileİş Birliği Çalıştayı”düzenlenmiş ve başarılıbulunan firmalarödüllendirilmiştir.

kütüphane çalışmaları

52

roketsan dergisi

Hayatımızda kendinikeşfetmek uzmanlartarafından önemli bir süreçolarak görülmektedir.Var oluşumuz, kendimizitanıdığımız kadarıyla,yeteneklerimizi bildiğimiz vekullandığımız kadarıylaanlam bulmaktadır.

Bu sebeple yaptığımız iş ile sahip oldu-ğumuz yeteneklerin ve potansiyelimizinuyuşmadığı durumlar olduğunda per-formansımıza bu durum olumsuz olarakyansımaktadır. Oysa, gerçekten işin ge-rektirdiği özelliklerimizi kullanıp bunlarayatırım yaptığımızda bir yıldız gibi parla-yarak performansımızın nasıl yükseldiğiniçok net fark edebiliyor durumdayız artık.Peki beceri ve yetenek aynı şey midir?Yoksa birbirinden farklı kavramlar mıdır?Beceri; kişinin bilgi birikimini etkili bir şe-kilde kullanabilmesi için öğrendiği kabi-liyetlerdir. Yetenek ise, bir kişinin becerive kabiliyetlerinin, bilgi birikimi ve dene-yimlerinin, doğuştan gelen becerileri ileörtüştüğü kavuşma noktasıdır.

Peki bu yeteneklerimizi ve potansiyeli-mizi keşfetmek kolay mıdır? Ya da yöne-tici olduğumuzda ekipteki her bir kişininen güçlü yönlerinin farkında olarak bun-lardan faydalanıp sıra dışı sonuçlar üret-mek? Desteklendiği ölçüde evet bumümkün!

Bu noktada Roketsan, çalışanlarına des-teğini 2010 yılından itibaren uygula-maya aldığı “Yönetici YetiştirmeProgramı” ile sağlamaktadır. 2014 yılı iti-bariyle “mtRS (Roketsan Management

Trainee) - more than Rocket Science” is-miyle devam ettireceğimiz bu program“It’s not rocket science” deyiminden yolaçıkılarak asıl yaptığımız işin roket bilimiolması sebebiyle kişilerin bu becerilerininyanı sıra farkındalıklarının artırılarak, yö-neticilik becerilerinin geliştirilmesini ifadeetmektedir.

Bu program kapsamında “Roketsan Yö-netici Yetiştirme Süreci” aşağıda belirtil-diği şekliyle yürütülmektedir;

• Kişilerin Seçimi • Liderlik Pusulası Envanteri Uygulaması • Değerlendirme Merkezi Uygulaması • Değerlendirme Merkezi Uygulaması ve

Sonuçların İK ile Paylaşımı • Sonuçların Katılımcıların Yöneticileri ile

Paylaşımı• Katılımcılara Geribildirim Verilmesi ve

Hedefin Belirlenmesi• Eğitim Programının Belirlenmesi • Eğitimlerin Gerçekleştirilmesi• Eğitimlerin İzlenmesi • Katılımcıların Gözlenmesi

Programa dahil olan çalışanlarımız eği-timlerde öğrendiği yöntemlerle ve kazan-dıkları farkındalıkla bölüm hedeflerinikurumsal hedeflere hizalayarak;

• Çalışan motivasyonunu artırmış,• Şirket Hedef Karnesi’ne şirket verimlili-

ğine ciddi katkılar sağlayacak çalışma-lar gerçekleştirmiştir.

Elde edilen bu kazanımlar, eğitim prog-ramının tüm ayrıntıları ile birlikte 7 Mayıs2014 tarihinde Türkiye 4. Çalışan BağlılığıZirvesi’nde başarılı uygulama örneği ola-rak sunulmuştur.

roketsan’da“mtrs - morethan rocketscience” dönemi

4. Çalışan Bağlılığı Zirvesi’ndeTuğçe KAYA BALAMAN

roketsan’lı olmak

Gerçek hayata çok yakın

bir simülasyondu. İki gün

değil beş gün de sürse zevkle

yapacağım bir uygulamaydı.

Çok öğreticiydi...

Bir şey yapmalı! Çalışmahayatımızı bu eğitimlerdeöğrendiklerimize göre sistemati-ze edecek ve oluşturduğumuzsistemin üzerine titreyecek birirade göstermeli...Yarattığınızfarkındalıklar için çok teşekkürediyorum.

Bir şirketteki tüm yönetici kadroların sahip

olması gereken bilgileri etkin bir şekilde

gösteren çok faydalı bir

simülasyondu.

Katılmaktan büyük keyif aldım, ilk defa bir eğitimde

2. Deftere geçecek kadar not tuttum. Hedef

belirlemede hiç zorlanmadım. Ekibimdeki kişilere en

kolay katkı sağlayacağım eğitimdi.

Hem iş hem özel hayatımdauygulayabileceğim çok değerli bilgileredindim.Program Afişi ve Program Hakkında BazıÇalışanlarımızın Görüşleri

sayı 5 temmuz 2014

53


Roketsan Ödüllendirme ve Takdir Yönet-meliği kapsamında, çalışmalarıyla Roket-san’a 5, 10 ve 20 yıldır hizmet verençalışanlarımızın bu emeklerine istinadenödüllendirildiği “Roketsan Hizmet Ödül-leri Töreni” 26 Haziran 2014 tarihindeGenel Müdürümüz Selçuk YAŞAR, üstdüzey yöneticilerimiz ve değerli çalışan-larımızın katılımı ile gerçekleştirilmiştir.

Düzenlenen ödül töreninde Genel Mü-dürümüz Selçuk YAŞAR tarafından yapı-lan konuşmanın ardından üst yönetimtarafından çalışanlarımıza hizmet plaket-leri ile birlikte ödülleri takdim edilmiştir.

20. Yılını Dolduran Çalışanlarımız

Alev ÇAKMAKÇI, Erkan ŞENOĞLU, ErolAKBIYIK, Hüdai Hakkı ÖZDAMAR, Meh-met Anıl ÜNAL, Mehmet Melih AKILLI,Mehmet TUNCEL, Metin TUNCEL,Soner ÖZCAN.


Ahmet ALÇIKAYA, Ali Murat GÜNÇAN,Ali Nihat TÜFEKÇİ, Alp MARANGOZ,

nice yıllara…Alper KAHVECİOĞLU, Alper YARLIGAN,Bayındır KURAN, Ece YÜKSEL, ErcanÖRÜCÜ, Erkan SEVİNÇ, Gökhan AYDO-ĞAN, Hüseyin ERDOĞAN, HüseyinŞAHAN, Kemal Atılgan TOKER, MustafaKOÇ, Osman Murat AYDOĞDU, ÖzlemKAYA, Serkan DOĞAN, SerkanUĞURLU, Sibel ÖZCAN, Sinan ALTIN,Tamer BÜYÜKCEBECİ, Tolga ÖZGEN,Zafer BİÇER.


Ahmet Ali TEMEL, Ahmet BAĞI, Ali NakiYÜCEL, Arda AKSU, Arif Ertan YAZICI,Aslı Arife GÜREL, Aykut ÖZEN, BarkımBuğra SUCU, Başak MERT, Başar ESİR-GEN, Bora BİLGİÇ, Burak AKILLI, BurakKARAMAN, Burak TURAN, Büke ÇAKIR,Can Burak KAYNAK, Cuma POLAT,Derya ÜNSAL, Doğuş ÜNLÜ, Doruk KÜ-ÇÜKÇELEBİ, Ege Arkın DİLEKLİOĞLU,Ekin Can TÜRKELİ, Emrah GÜVEN,Emre ERDEM, Emre ÜNEY, Erman AnılAĞOĞLU, Ertuğrul KARA, Fatih AKALIN,Ferdi Emre TANIR, Ferhat Mustafa ÇAK-MAK, Fikret ÜNSAL, Filiz İLHAN, GizemYÜCEL, Gökhan BARIŞ, Gözde SEYHAN,

Günseli SEZİGEN BAYRAM, GüzideÖZEN, Halil BIYIK, Hamit Çağlar KARA-TAŞ, Hayati ÖZKAN, Hayri Yiğit AKAR-GÜN, Hüseyin Volkan ATALMIŞ, IrmakÖzgür ARSLAN, İlkay YILDIZ, İlke TUĞ-RUL, İskender YİĞİTEL, Kaan İNAL, KadirPAMUK, Kenan ATMACA, Makbule İpekDUR, Mehmet AKGÜL, Mehmet AliÖZDAĞ, Mehmet Ali TAHANCALIO,Mehmet Oğuz YÜKSEL, Meltem KUTLU,Mert ARDA, Mete Kağan GÖKULU,Metin ACAR, Mine Gülden OSKAY, Mu-hammed Yusuf YILMAZ, Murat BAŞ-KÖSE, Mustafa ÇABUK, Münüre HandeGENÇ, Nilgün BİLGİLİ, Oğuzhan ÖNAL,Ömer TOPRAK, Özen ATAK, Özgür HAS-TÜRK, Sami DURUKAN, Semih MER-GENCİ, Serhat ÖZTÜRK, SerkanERDURAL, Serkan TURGUT, Setenay ER-DOĞAN, Seydi UZER, Sidar ÇINAR,Şaban Ozan KÖMBE, Taylan ÖZERKAN,Tibet SÖNMEZ, Togan Kemal GÜLER,Tuğba ÖZCAN, Tuğer Emre DEMİRCİ,Tuncay YAĞCI, Uğur ÇANDIRLI, UtkuGÜMÜŞ, Volkan EKİNCİ, Volkan KA-YASÜ, Volkan RÜZGAR, Yağmur ATAY,Yasin AĞIRTOPÇU, Yasin ÇAYIR, ZeynepGÜNDÜZ.

Hizmet Ödülleri - 20 Yıl Hizmet Ödülleri - 10 Yıl Hizmet Ödülleri - 5 Yıl

bağımsız bir araştırma şirketi olan GfKTürkiye tarafından yürütülmüştür.

Ankette memnuniyet, bağlılık ve isteklilikolmak üzere üç alanda ölçüm yapılmışolup, sonuçlar 26 Mart 2014 tarihindedüzenlenen bir toplantı ile yöneticileri-

miz ve çalışanlarımızla aynı anda payla-şılmış ve aksiyon planları hazırlanmıştır.

çalışan memnuniyeti anketiÇalışanlarımızın görüş ve önerileri doğ-rultusunda daha mutlu, huzurlu ve ve-rimli bir çalışma ortamı yaratılmasıamacıyla uygulanan “Çalışan Memnuni-yeti Anketi” 30 Ocak - 21 Şubat 2014 ta-rihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Anketile ilgili tüm araştırmalar ve uygulamalar

roketsan dergisi

54


2014 yılında da ülkemizinönde gelen üniversitelerindegerçekleştirilen kariyerfuarlarına geleceğinyetenekleri ile şirketimizibuluşturmak adına katılımgösterilmiştir.

- 6-7 Mart 2014 tarihlerinde Orta DoğuTeknik Üniversitesi Kültür Kongre Mer-kezi’nde gerçekleştirilen ODTÜ KariyerFuarı’na

- 17-18 Mart 2014 tarihlerinde İstanbulTeknik Üniversitesi Gümüşsuyu Kam-püsü’nde gerçekleştirilen İTÜ Makinis-tanbul Etkinliği’ne

- 14 Nisan 2014 tarihinde Boğaziçi Üni-versitesi’nde gerçekleştirilen KariyerFuarı’na (Presentation and Recruit-ment Days)

- 17 Nisan 2014 tarihinde Bilkent Üni-versitesi’nde gerçekleştirilen Bilkent Ka-riyer Fuarı’na

katılım gösteren Roketsan, öğrencilerin

yoğun ilgisi ile karşılaşmıştır.İnsan Kaynakları Birimi çalışanları ile Üre-tim Mühendisliği Müdürlüğü’nden SalihGÜLLEROĞLU, Yapısal Termal DinamikAnaliz ve Test Müdürlüğü’nden BülentACAR, Mekatronik Tasarım Birimi’ndenBurcu DÖNMEZ, Ara Safha AtaletselGüdüm Sistemleri Tasarım Birimi’ndenUğur KAYASAL, Mekanik Üretim ProsesMühendisliği Birimi’nden Can ERKAN,Taktik İtki Sistemleri Tasarım Birimi’ndenYusuf ATA, (BLS) Aviyonik Sistem Mühen-disliği Birimi’nden Muhittin AKTAŞ, Taktikİtki Sistemleri Tasarım Birimi’nden HasanHIZLI, (BLS) Aviyonik Sistem Mühendis-liği Birimi’nden Ertan YAZICI, Uydu Fır-latma İtki Sistemleri Tasarım Birimi’ndenOsman YÜCEL, Terminal Güdüm Sis-temleri Tasarım Birimi’nden Birkan KUR-ŞUN ve Ara Safha Ataletsel GüdümSistemleri Tasarım Birimi’nden MehmetAkif KOCA’nın katılım gösterdiği etkinlik-lerde üniversite öğrencileri ile şirketimi-zin işe alım olanakları, çalışma koşulları,staj ve aday mühendislik başvuruları sü-reçlerine dair bilgiler paylaşılarak gelensorular yanıtlanmıştır.

Kampüste İşe Alım Günleri

Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesiile ortak olarak yürütülen çalışma kapsa-mında, 2014 yılı başı itibariyle şirketimiziçin potansiyel yetenek olabilecek öğren-cilerin başvuruları alınmış ve 13-14 Mart2014 tarihlerinde bu öğrenciler ile“Kampüste İşe Alım Günleri” kapsamındamülakatlar gerçekleştirilmiştir. Ayrıca,aynı gün Koç Üniversitesi’nde gerçekleş-

roketsan üniversiteliler ile buluşuyor

kariyer fuarları

ODTÜ Kariyer Fuarı İTÜ Kariyer Fuarı

tirilen etkinlik kapsamında şirketimizinstandı kurulmuş ve öğrenciler ile şirketi-mizin işe alım ve çalışma koşullarına dairsüreçleri hakkında bilgiler paylaşılmıştır.

Marmara ÜniversitesiMekatronik Kariyer Günleri

15 Nisan 2014 tarihinde Marmara Üni-versitesi Göztepe Kampüsü’nde gerçek-leştirilen “Mekatronik Kariyer Günleri”etkinliği kapsamında, TFS Mekatronik Ta-sarım Birim Yöneticisi Burcu DÖNMEZhem şirketimiz hem de yöneticiliğini üst-lendiği birimin çalışmaları hakkındasunum gerçekleştirmiştir. Öğrencilerinyoğun ilgisini çeken sunum sonrasındaİnsan Kaynakları Birimi çalışanlarımız ta-rafından şirketimizin işe alım ve çalışmakoşulları hakkında bilgilerin paylaşıldığıetkinlik kapsamında, Mekatronik Labora-tuvarı da katılımcılar tarafından ziyaretedilmiştir.

Çankaya ÜniversitesiKariyer Günleri

Çankaya Üniversitesi Kariyer Günlerikapsamında, 8 Mayıs 2014 tarihindeÜretim Mühendisliği Müdürümüz SalihGÜLLEROĞLU Roketsan’ın firma tanıtı-mını ve İnsan Kaynakları Politikaları’nı ak-taran bir sunum gerçekleştirmiştir.

Öğrencilerin katılımı ve soruları ileyoğun ilgi gösterdiği sunumda ayrıca,öğrenciler ile Roketsan’ın tanıtım broşür-leri paylaşılmıştır.

Çankaya Üniversitesi Kariyer Günleri

Boğaziçi Kariye Fuarı

işe alım politikaları ele alınmış ve dahaönceden hazırlanmış uygulamalı bir mü-

lakat örneği videosu katılımcılar ile pay-laşılmıştır.

4 Mart 2014 tarihinde Roketsan İnsanKaynakları Müdürü Efdal ALTAN, BilkentÜniversitesi Kişisel Gelişim Günleri kapsa-mında üniversite öğrencileri ile bir arayagelerek “Doğru Mülakat Doğru Başlan-gıç” isimli bir sunum gerçekleştirmiştir.

Öğrencilerin soruları ile katılım gösterdik-leri interaktif sunum süresince; özgeçmişhazırlama, mülakat süreci, Roketsan’ın

55

roketsan’lı olmaksayı 5 temmuz 2014

büyük arzumuz, gönüllü koçlarımız sa-yesinde öğrencilerimize ışık tutabilmekve onlar ile hayatlarında katma değeryaratabilecek bilgileri, deneyimleri,güzel anıları paylaşmak oldu. Fakat,proje sürecinde gördük ki, biz onlara ışıktutmak isterken onlardan da birçok şeyöğrendik ve bu projeyi hep birlikte bü-yüttük. Projemizin ilk dönemi olan de-ğerli öğrencilerimiz okullarından mezunolurken; aramıza katılan yeni gönüllükoçlarımız ve öğrencilerimiz ile proje-mize devam ediyor olacağız.

meslek lisesi koçları projesi’nin ilk dönemibaşarıyla tamamlandıŞirketimizin ilk KurumsalSosyal Sorumluluk Projesiolan Meslek Lisesi KoçlarıProjesi’ne Ankara’daüstlenmiş ilk şirket olarakbaşlamanın ve projemizinilk dönemini başarılı birşekilde tamamlamışolmanın gururu ve sevinciniyaşıyoruz.

Şubat 2013 itibariyle projemize başlar-ken Roketsan olarak, şirketimizin sahipolduğu “yetişmiş nitelikli insan kaynağı”ile Elmadağ İlçesi’nin insan sermayesinekatkı sağlamayı ve bu sayede entelek-tüel, sosyal ve kültürel birikimi paylaş-mayı amaçladık. Bu amaçdoğrultusunda; 28 gönüllü koçumuz ve174 öğrencimizin özverili çalışmaları vedeğerli destekçilerimizin katkılarıyla baş-ladığımız projemizin ilk dönemini 9 Ha-ziran 2014 tarihinde ElmadağKaymakamı Resul KIR, Elmadağ İlçe MilliEğitim Müdürü Hüseyin OMAÇ ve Elma-dağ Şehit Sertaç Uzun Meslek Lisesi OkulMüdürü Sakin ÇIPLAK ile okul yönetici-leri, öğretmenleri, öğrencileri ve gönüllüRoketsan koçlarının katılım gösterdiğimezuniyet töreni ile kutlayarak tamam-

ladık. Törende sınıf birincisi 11 öğrenci-mize ve okul birincisi 1 öğrencimize ba-şarı belgeleri ve hediyeleri protokoldebulunan misafirlerimiz ve Genel Müdü-rümüz tarafından takdim edilmiştir.

Projemize 2013-2014 eğitim ve öğretimyılında aramıza yeni katılan gönüllü koç-larımız ve öğrencilerimiz ile birlikte, top-lam 42 gönüllü koçumuz ve 371öğrencimiz ile devam ederken; bu yıliçerisinde, kişisel gelişim ve iş hayatınahazırlık konularına dair gerçekleştirilenbuluşmalara devam edildi. Buluşmalarile birlikte, gönüllü koçlarımız ve öğren-cilerimiz okulları dışında da bir araya ge-lerek sanayi, bilim ve kültür alanlarındafarklı içerikleri bir arada sunan RahmiKoç Müzesi’ni ziyaret edip, Ankara Ka-lesi’ni gezerek keyifli zamanlar geçirdiler.

Bu süreç zarfında Roketsan olarak en

roketsan bilkent üniversitesi kişisel gelişim günleri’nde

roketsan dergisi

56


yeniçalışanlarımız“hoşgeldiniz”

16 Mayıs 2014 tarihinde gerçekleştirilenOryantasyon Eğitimi’nde aramıza yenikatılan çalışma arkadaşlarımız ve yöneti-cilerimiz bir araya gelme ve tanışma fır-satı bulmuşlardır.

Genel Müdürümüz Selçuk YAŞAR’ın açılışkonuşması ile başlayan program kapsa-mında, Roketsan’ın tüm birimlerinin işalanları, hedefleri ve projeleri hakkındagenel bilgiler verilmiştir.

iç portal ve erp üzerindenkadroda dikey ilerlemeuygulaması başladı

çalışanlarımızın terfi edebilmeleri içinyöneticileri tarafından yapılacak talep-ler artık Portal üzerinden yapılacak veERP üzerinden süreç işleyerek onaylartamamlanacaktır.

Kadroda Dikey İlerleme Uygulaması’nıngeliştirilmesi ve devreye alınması süre-cinde özverili bir şekilde bizlerle bire birçalışan Yönetim Bilgi Sistemleri Müdür-lüğü’ne teşekkür ederiz.

İnsan KaynaklarıMüdürlüğü’nün bir sürecidaha elektronik ortamda

Kariyer Gelişim Sistemi Yönetmeliği veKariyer Gelişim Sistemi UygulamaProsedürü kapsamında tasarlanmışolan “Kadroda Dikey İlerleme Uygu-laması” Portal ve ERP üzerinden uy-gulamaya alınmıştır. Bu kapsamda;

Hızla büyümekte olanşirketimizin rekabetçigücüne güç katarak üretimgücümüzün temelinioluşturan üretim ekiplerimiziyüksek performanslı birtakım haline getirmek ve

vizyonumuz doğrultusundaetkili takım oyuncuları olmayolunda gerekli becerilerikazandırmak amacıylahayata geçirdiğimizTEGEP’in ilk ayağı başarı iletamamlanmıştır.

roketsan teknisyen gelişim programı (tegep) başladıBu program yoluyla nasıl bir takım olu-nacağını, çatışma yönetimini, stres veöfke ile başa çıkabilmeyi, etkili iletişimkurabilmeyi, farklı kişileri ve kişilikleri ta-nımalarına yardımcı olacak araçlarla ya-şanılan gerçek olaylar üzerinden vakaanalizleri ile bireysel farkındalıklarını yük-seltmeyi hedefledik.

5 Ocak - 6 Şubat 2014tarihleri arasındadüzenlenen yeni yılın ilketkinliği “Roketsan 2014Tavla Turnuvası” ödülleri11 Şubat 2014 tarihindeHavuzbaşı DinlenmeTesislerinde düzenlenenödül töreni ile sahiplerinibuldu.

Kıran kırana geçenturnuva sonu-

cunda tüm katı-lımcıların sertifika

aldığı törende, 3.’lüködülünü kazanan Mus-

tafa ÜNAL’a ödülünü Genel Müdür Yar-dımcısı Hayri TORUN, 2.’lik ödülünü ka-zanan Murat ÖZCAN’a ödülünü GenelMüdür Yardımcısı Yavuz AKA ve Şampi-yon İlker KÜTÜK’ün ödülünü GenelMüdür Selçuk YAŞAR takdim etti.

Törende açılış konuşmasını yapan GenelMüdür Selçuk YAŞAR, Roketsan’da sporetkinliklerine ve faaliyetlere verdiğiöneme değinmiştir. Yeni Master Plan çer-

çevesinde Roketsan’a yakışacak spor te-sislerinin de inşaatının gerçekleştirileceğimüjdesini de vermiştir.

Turnuvanın düzenlenmesinde, katkıdabulunan başta Tavla Komitesi BaşkanıDevrim SIMAV UYSAL ve emeği geçenherkesi yürekten kutlar, tüm Roketsanlı-ları bu ve benzeri turnuvalarda, gerekoyuncu gerekse düzenleyen olarak gör-meyi dileriz.

57


tavla turnuvası ödülleri sahiplerini buldu

sayı 5 temmuz 2014

16 Temmuz 2014 tarihindeElmadağ yerleşkemizdeRoketsan çalışanlarınaverilen iftar yemeği ileRamazan ayı kutlandı.

Kardeşlik ve beraberlik duygusu içeri-sinde geçen iftar yemeği Yönetim Ku-rulu Başkanımız Korgeneral (E) Dr. Eyüp

KAPTAN, Yönetim Kurulu Başkanı Veki-limiz Tümgeneral (E) Zafer ÇAMLICA ve

roketsan’da iftar

Genel Müdürümüz Selçuk YAŞAR’ın ka-tılımlarıyla gerçekleşmiştir.

roketsan dergisi


58

Saygın firmaların katılımıyla,sosyal sorumluluk bilinciyleprojeler üreterek toplumafaydalı olmak adınadüzenlenen “AnadoluSanayi Devleri FutbolTurnuvası” birincisi Lösevyararına yapılmış ve çok ilgigörmüştü.

Bu yıl gerçekleştirilen II. turnuva iseSarıkamışlı öğrencilere ve ihtiyacı olanokullara yardım amacıyla düzenlen-miştir. Sarıkamış Kaymakamı ve MilliEğitim Müdürü ile birlikte yürütülenbu projede, yaklaşık 250 öğrenciningiydirilmesi, bir okulun komple boya,badanasının yapılması ve dört okulunbilgisayar ve projeksiyon cihazı ihtiya-cının karşılanması planlanmaktadır.

Bu duygu ve düşüncelerle çıkılan bu

anadolu sanayi devleri futbol turnuvası

yolda: 23 Mart 2014, Pazar günü gör-kemli bir açılış töreni ile başlayan II.Ankara Sanayi Devleri Futbol Turnu-vası, Roketsan Seymen ekibinin göste-risi ve Roketsan futbol takımı ile FNSStakımı arasında oynanan ve 3-3 so-nuçlanan heyecan dolu futbol karşı-laşması ile açılış törenine ayrı biranlam ve güzellik katmıştır. Bu etkin-likte Roketsan’ı temsilen katılan vekatkı sağlayan herkese ROSET adınaçok teşekkür ediyoruz.

Roketsan’da ilk defadüzenlenen ve çok rağbetgören Masa FutboluTurnuvamız sonuçlanmıştır.

Heyecan dolu ve oldukça eğlenceli birfinal maçı izleme şansı bulduk. Tüm fina-list arkadaşlarımıza ve bir şampiyonlar ligi

maçı finali havası yaratan seyircilere çokteşekkür ederiz.

Sonuçlar:1. Takım:Ferhat TÜZER - Mustafa AYGEN2. Takım:Deniz GÖKGÖZ - Yunus Tansu AKSOY -Emrah SEZER

masa futbolu turnuvası 3. Takım:Aykut DAĞKIRAN - Can YEZER

Bu güzel turnuvada dereceye giren ta-kımlar, Nisan ayı içerisinde düzenlenentörenle, birim müdürlerin ve yönetici-lerin katılımı ile ödüllerini almışlardır.Bu güzel etkinliğin düzenlenmesinde,başta Aykut DAĞKIRAN olmak üzereemeği geçen herkese çok teşekkürederiz.

roketsan’lı olmaksayı 5 temmuz 2014

59

Mart ayı içerisinde görkemlibir açılış töreni ile başlayanII. Ankara Sanayi DevleriFutbol turnuvası,organizasyon komitesinin9 Mayıs 2014, Cuma günüŞehitler diyarı Sarıkamış'ınöğrencileriyle buluşmasıylahedeflenen amacaulaşmıştır.

Sarıkamış Milli Eğitim Müdürü BülentDAĞLEN ile irtibata geçilerek, iki okul-dan (Yeni Gazi İlköğretimi’nden 73 kız,53 erkek, Odalar İlköğretimi’nden 45kız, 52 erkek) toplamda 223 öğrencinin,isimleri ve ölçüleri tespit edilmiştir.

Öğrencilerin adına düzenlenmiş, komplegiydirilecek şekilde hediye paketleri ve çe-

şitli kırtasiye malzemelerinden oluşan250 paket, ayrıca tüm çocuklara özel ha-zırlatılmış diş macunu ve fırçası seti Anka-ra’dan gelen firma temsilcileri ve MillîEğitim Bakanlığı yetkilileri ile birlikte öğ-rencilere takdim edilmiştir. Sıcak ve sa-mimi duyguların yaşandığı bubuluşmada, İlçe Millî Eğitim Şube Mü-dürü Atakan KARABAĞ’ın belirlediği beş

okula projeksiyon cihazı, beş okula bilgi-sayar hediye edilmiş ve iki okulun iç vedış komple boyası ve badanası yapılacakşekilde malzemeler ilgili okullara teslimedilmiştir. Bu güzel ve anlamlı projedeRoketsan, 45 öğrencinin giydirilmesiniüstlenmiştir. Dağıtımların sonunda hatıraresimlerinin çekilmesinin ardından heyetokuldan ayrılmıştır.

ankara sanayi devleri futbol turnuvası yöneticilerişehitler diyarı sarıkamış’ın öğrencileriyle buluştu

Ürün ve Süreç KalitesiDirektörlüğü tarafındanperiyodik olarak düzenleneğitim faaliyetlerikapsamında, 2014 yılı

yalın 6 sigma yeşil kuşak eğitimi“Yalın 6 Sigma Yeşil KuşakEğitimi” Nisan-Haziran2014 döneminde toplamsekiz günlük bir eğitimolarak gerçekleştirilmiştir.

Bu çerçevede Uzman Karakuşak SerkanERDURAL tarafından üretim, proses, ka-lite, tedarik ve tasarım gibi farklı birim-lerden katılımcılara yürütmekteoldukları süreç iyileştirme çalışmala-rında kullanabilecekleri yöntem ve tek-nikler aktarılmıştır.

roketsan geleneksel bowling turnuvası

Çalışanların,motivasyonlarını artırmak,iş streslerini azaltmak,aralarındaki iletişimigüçlendirmek ve aidiyethissi oluşturmak amacıylageleneksel hale gelenBowling turnuvası 15Nisan 2014 Salı günüRollhouse’dagerçekleştirildi.

Aralarında üst düzeyyöneticileriin debulunduğu, 20takım kıyasıya ya-rışmış, çekişmeli

ve oldukça zevkligeçen bu turnu-

vada dereceye girentakımların ödülleri, Genel Müdür Yar-dımcısı Hayri TORUN, Üretim DirektörüAli KARAASLAN, Programlar DirektörüMahir ÇAKIROĞLU ve birim müdürleritarafından, turnuva sonunda düzenle-nen törenle verildi.

Gökben ÖZZAMAN en skorer Bayan,Doğan TAŞÇI en skorer Bay ödüllerinialırken, Mahir ÇAKIROĞLU, HalilÖZKAN, Doğan TAŞÇI ve Can TA-ŞAN’dan oluşan takım Şampiyon, İlkerŞENGÜL, Erdem KARABEYOĞLU, EnginAKKURT ve Önder TÜRKMEN 2’nci,Emrah GÜLAY, Süheyda KÜÇÜKTEPE,İskender YİĞİTEL ve H. Serdar KAHRA-MAN 3’üncü olmuştur.

Bu güzel etkinlikte bizleri buluşturan AliGÜRÜN ve Tamer YILMAZ’a çok teşek-kür ederiz.

roketsan dergisi


60

sayı 5 temmuz 2014

61


Günümüztoplumlarında,gelişmişlikdüzeyinin enönemligöstergelerindenbiri de;

o toplumdaki kadınlarınözgürlüğü, saygınlığı,üretim ve yönetimdeki yeriile ölçülmektedir.

Cumhuriyetin kuruluşu ile birlikte Türkkadını; çağdaş ve dünya kadınlarının

sahip olduğu kazanımları tek tek eldeetmiş, modern Türkiye'nin kurulma-sında da önemli misyon üstlenmişler-dir.

Geçen süreçte Türk kadını; eğitimdensağlığa yasama, yürütme ve yargıdaniş dünyasına kadar her alanda üstlen-diği görevleri başarıyla yerine getirmiş,modern Türkiye'nin simgesi ve Cumhu-riyetimizin en büyük teminatı olmuştur. Bu duygu ve düşüncelerle baştaAnadolu kadını olmak üzeretüm dünya kadınlarının buanlamlı gününü kutluyor,sevginin, şefkatin, özverininsembolü olan kadınlarımızabaşarı, mutluluk ve sağlık di-liyorum.

Roketsan Sosyal Etkinlik Topluluğu(ROSET) olarak, 8 Mart Dünya KadınlarGünü’nü tüm çalışan kadınlarımızla bir-likte kutladık. Günün anısınaROSET tarafından hazırla-nan hediyeler ve-rildi.

roketsan’da 8 mart dünya kadınlar günü etkinliği

Özgeçmiş

Emrah ÖZDEMİR, 1980 yılında Ankara’da doğdu. 2003 yılında Orta Doğu Teknik Üni-versitesi Mühendislik Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü’nden, 2009 yılında iseEndüstri Mühendisliği Yüksek Lisans Programı’ndan mezun oldu.

Şubat 2011 ayında, kış temalı Mavi Çizgili Atkım adlı ilk kitabı yayımlandı. Kitabı, sosyalmedyada yaklaşık beş bin takipçi tarafından takip edilmeye başlandı.

Emrah ÖZDEMİR, sonbahar temalı “Gölgesinde Dinlendiğim Ağaç” adlı yeni kitabı içinyayınevleri ile görüşmeyi sürdürmektedir.

62

“Gölgesinde birazdinlenmek için oturduğumbu ağaç, yapraklarını hersonbaharda nedendöktüğünü anlattı. Onusonuna kadar dinledim.O hikâyesini bitirdiğindemevsim çoktan kış olmuştuve benim artık gitmemgerekiyordu.”

Bu satırlarla başlıyor Emrah ÖZDEMİR’in“Gölgesinde Dinlendiğim Ağaç” isimliyeni kitabındaki sonbahar yolculuğu.

Kitap, sonbahar temalı ve “O”, “Sonba-har”, “Bekle” ve “Yol” isimli dört bölüm-den oluşuyor. Kısa sözlerin yanında herbölümün sonunda bir de hikâye var. Hi-kâyeler, yer aldıkları bölümün temasınıyansıtıyor. Yol bölümünde yer alan“Yüzen Ada'ya Yolculuk” isimli hikâye isekitabın tüm duygularını bir şairin şair ola-bilme yolculuğu üzerinden bizlere akta-rıyor. Emrah ÖZDEMİR, yeni kitabınıtamamlamak için kendisinin en büyük

motivasyon kaynağının bu hikâye oldu-ğunu anlatıyor.

Hikâyede yer alan kıtaları ve o kıtalardaşairin yolculuğuna yön veren karakter-leri okurken imgelerle dolu bir yolculuğatanıklık edeceksiniz. Yolculuğun nede-nini ise her zaman ihmal ettiğimiz içimiz-deki çocuğa “Her zaman aklımdaydın.”diyebilmek. Bu hikâye için özel olarak

roketsan ve sanatroketsan dergisi

gölgesinde dinlendiğim ağaçhazırlanmış harita da kitapta yer alıyor.

Duyguların geçişi anlamında Gölge-sinde Dinlendiğim Ağaç, ÖZDEMİR’in ilkkitabı Mavi Çizgili Atkım’ın devamı niteli-ğinde. Kitabın sonbaharda raflarda ye-rini alması bekleniyor.

Şimdiden hepinize iyi okumalar dili-yoruz.

Yüzen Ada’ya Yolculuk

64

9 Ocak 2014Dışişleri Bakanı Prof. Dr. Ahmet DAVUTOĞLU ve beraberin-deki heyetin Roketsan ziyareti.

16 Ocak 2014General - Amiral Oryantasyon Eğitimi kapsamındaki heyetinRoketsan ziyareti.

23 Ocak 2014Bulgaristan Askeri Ataşesi, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

28 Ocak 2014İTÜ Öğrencileri, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

30 Ocak 2014Pakistan Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

24 Şubat 2014SSM Deniz Kuvvetleri Türk Tipi Hücum Botu Proje Heyeti,Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

misafirlerimizroketsan dergisi

65

28 Şubat 2014Fransa Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

12 Mart 2014Kara Havacılık Okul Komutanı Tümgeneral Metin GÜRAK'ınRoketsan ziyareti.

18 Mart 2014Güney Kore Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

20 Mart 2014Kara Kuvvetleri EDOK Komutanı Orgeneral Salih ZekiÇOLAK'ın Roketsan ziyareti.

24 Mart 2014SAS Özel İhtisas Kursu Eğitim İnceleme Gezisi kapsamındakiheyet, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

3 Nisan 2014Abdullah Gül Üniversitesi öğretim üyeleri ve öğrencileri,Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

misafirlerimizsayı 5 temmuz 2014

66

10 Nisan 2014Türk Silahlı Kuvvetleri AÜKHEM Komutanlığı Heyeti, Roketsantesislerini ziyaret etmiştir.

16 Nisan 2014Çin Halk Cumhuriyeti Genelkurmay Başkan Yardımcısı veberaberindeki heyet, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

16 Nisan 2014Jandarma Genel Komutanlığı 14. Dönem Patlayıcı Maddeİmha Uzmanlığı Temel Kursiyerleri, Roketsan tesislerini ziyaretetmiştir.

21 Nisan 2014Suudi Arabistan Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

29 Nisan 2014Milli Savunma Bakanlığı Müsteşarı Korgeneral SezaiBOSTANCI, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

29 Nisan 2014Türk Silahlı Kuvvetleri Rehabilitasyon ve Bakım Merkez BaşkanıTuğgeneral Celalettin BACANLI ve Gazilerimiz, Roketsan tes-islerini ziyaret etmiştir.


67

30 Nisan 2014Güney Kore Genelkurmay 2. Başkanı Korgeneral Kim HyunJIP, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

30 Nisan 2014İngiltere Büyükelçisi Richard MOORE, Roketsan tesisleriniziyaret etmiştir.

5 Mayıs 2014Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fizik MühendisliğiBölümü öğrencileri, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

6 Mayıs 2014Kara Kuvvetleri EDOK Sınıf Okul ve Eğitim Merkez KomutanlığıHeyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

7 Mayıs 2014Kara Harp Okulu öğrencileri, Roketsan tesislerini ziyaretetmiştir.

12 Mayıs 2014Kara Harp Okulu öğrencileri, Roketsan tesislerini ziyaretetmiştir.


68

13 Mayıs 2014Azerbaycan Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

14 Mayıs 2014Antalya Milletvekili ve MSB Eski Bakanı Vecdi GÖNÜL,Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

27 Mayıs 2014Bahreyn Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

27 Mayıs 2014Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Denetleme Heyeti,Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

6 Haziran 2014Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı Genel MüdürYardımcısı, Emekli Tümgeneral Atilla GÜRDERE, Roketsantesislerini ziyaret etmiştir.


14 Mayıs 2014ABD-Türkiye Kıdemli Savunma Yetkilisi, Savunma AtaşesiTuğgeneral Marc. H. SASSEEVILLE, Roketsan tesisleriniziyaret etmiştir.

69

9 Haziran 2014Katar Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

11 Haziran 2014SSM Müsteşar Yardımcısı Sedat GÜLDOĞAN ve beraberindekiheyet, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

12 Haziran 2014Somali Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.

12 Haziran 2014Vietnam Heyeti, Roketsan tesislerini ziyaret etmiştir.


basın’da roketsanroketsan dergisi

70

MilitaryTechnology

Eurosatory Focus

MilitaryTechnology

ILA - Show Daily

MilitaryTechnologyILA Focus

basın’da roketsan

71

sayı 5 temmuz 2014

Savunmave Havacılık

Sabah

Bugün

HürriyetMilitaryTechnology

basın’da roketsanroketsan dergisi

72

MSI

MSI


73

sayı 5 temmuz 2014

HürriyetDaily News

Defence21

DefenseMarket News

DefenceTurkey

EurosatoryShow Daily


74

roketsan dergisi

Cumhuriyet

Milliyet

HaberTürk

Akşam

Today’sZaman


75

Radikal

sayı 5 temmuz 2014

Star

Daily Sabah

C4Defence

temmuz 2014 / issn 1302-1435 · ketsan a.Ş. ve/veya atıf yapılan diğer kurum ve kuru- ... 25...

Documents