teorija ekvivalencije u krivcnom pravu

13
47 УДК 343.2.01 Игор Вуковић ПРИМЕНА ТЕОРИЈЕ ЕКВИВАЛЕНЦИЈЕ У КРИВИЧНОМ ПРАВУ ПОЈЕДИНА ПИТАЊА У чланку се обрађују поједина питања теорије еквиваленције као најзначајније теорије узрочности у континенталном кривичном праву данас. Као полазиште, у теорији еквиваленције тврди се да сви услови последице који се не могу мисаоно изузети, а да сама последица не наступи, јесу еквивалентни и да сходно томе сваки од тих услова јесте услов односне последице (тзв. Con- dicio sine qua non). Аутор разматра хипотетички, кумулативни и алтерна- тивни каузалитет и друге форме од значаја за примену теорије. Кључне речи: Узрочност. – Теорија еквиваленције. – Хипотетички каузали- тет. – Алтернативни каузалитет. – Кумулативни каузалитет. У законским описима последичних кривичних дела захтева се, осим радње учиниоца, наступање и какве законом одређене по- следице на објекту радње. Како законски описи само појединих кривичних дела познају последицу као своје законско обележје, узрочна веза између радње и такве последице, односно узрочност у кривичноправном смислу уопште, представља категорију која се, како у научној систематици, тако и у разматрању конкретног слу- чаја, испитује у оквиру елемента предвиђености у закону, пре разма- трања противправности и кривице. Ово испитивање врши се утврђи- вањем да ли је у спољном свету конкретно наступила последица према времену, простору и начину, узрочно повезана са радњом учиниоца. Основ овог утврђивања налази се у емпиријској спознаји деловања природних закона. 1 Треба, међутим, имати у виду да се 1 Шта је каузалитет људском сазнању није доступно. „Када лице А успе лицу Б у пиће цијановодичну киселину, након чијег узимања Б умре, нама само животно искуство говори да је смрт лица Б проузрокована дејством цијановодонич- не киселине. Јер, ми знамо да су до сада сви људи који су унели одређену количину цијановодоничне киселине умрли. Због чега је то тако, за нас остаје тајна. Хемичар би, додуше, могао да нам објасни да су контактом слузокоже лица Б и отрова у његовом метаболизму отпочели одређени процеси који су довели до смрти. Али и

Upload: greeniva

Post on 07-Nov-2015

234 views

Category:

Documents


11 download

DESCRIPTION

У законским описима последичних кривичних дела захтева се, осим радње учиниоца, наступање и какве законом одређене по-следице на објекту радње.

TRANSCRIPT

  • 47

    343.2.01

    . , , , (. Con-dicio sine qua non). , - .

    : . . -. . .

    , , - . , , , , , -, , - . - , , . .1 , ,

    1 . , , - . , . , . , , .

  • , LIV, . 2, 2006.

    48

    , . , .2

    , - , ( ) condicio sine qua non .3 , - (Glaser) 19. , (von Buri) - , . , . (. aequus ; valere ). condicio- : - . - - . - , - . , , , condicio- . , : , .4 regressus ad infinitum,

    . (Gropp, Walter: Strafrecht. Allgemeiner Teil, , Springer-Verlag, Berlin Heidelberg New York, 2001, . 136137).

    2 Roxin, Claus: Strafrecht. Allgemeiner Teil. Band I. Grundlagen. Der Aufbau der Verbrechenslehre, , C. H. Becksche Verlagsbuchhandlung, Mnchen, 1997, . 294.

    3 . , () : , , , , 1986, . 48; , : , , , 2006, . 6162.

    4 Khl, Kristian: Strafrecht. Allgemeiner Teil, , Verlag Franz Vahlen, Mnchen, 2002, . 26.

  • (. 4759)

    49

    , - .

    condicio- . , . , . , .5 , , . , condicio- .6 , , .

    , -, condicio sine qua non . , , , -; ( , ), . . . . , , , . - , , . . , . (. 203 ).7 , -

    5 . , -

    .

    6 (Engisch) . (. . 38).

    7 , , . ,

  • , LIV, . 2, 2006.

    50

    , ( ).

    . - . (Welzel) - ,8 ( ) . ,9 - .10 , -, .11 , . ( -). , - . , - , , , - - .

    . , .

    8 (Welzel, Hans: Das Deutsche Strafrecht. Eine systematische Darstellung, , Walter de Gruyter & Co., Berlin, 1969, . 45).

    9 (Jescheck, Hans-Heinrich/ Weigend, Thomas: Lehrbuch des Strafrechts. Allgemeiner Teil, , Duncker & Humblot, Berlin, 1996, . 223).

    10 , , (Arthur Kaufmann). ( ), , (Roxin, Claus: op. cit., . 202. ).

    11 - - , (, ). . , : . , , , , 2006, . 107108.

  • (. 4759)

    51

    , .12 - , - condicio sine qua non . , , .13

    condicio- , (. ).14 , , . , , , - ; , , - , . - , , , - .15

    12 : - ; .

    13 Jescheck, Hans-Heinrich/ Weigend, Thomas: op. cit., . 284.

    14 . . Wessels, Johannes/ Beulke, Werner: Strafrecht, Allgemeiner Teil, , C. F. Mller Verlag, Heidelberg, 2002, . 53.

    15 : - ; - , - .

  • , LIV, . 2, 2006.

    52

    .16 , - condicio sine qua non , - , - .17 , -, . , , . , , , . , . - condicio- ( ) .18 - , . - : ,19 - .20

    .

    - , - , -

    16 , -

    . . , - , - , .

    17 . . Roxin, Claus: op. cit., . 302.

    18 Wessels, Johannes/ Beulke, Werner: op. cit., . 5354.

    19 , . , ( ) .

    20 . , : op. cit., . 118119.

  • (. 4759)

    53

    .21 , , : , , - , , , , - .22 , . - , - ().

    , (, ) .23 , condicio- . , ,

    21 , - (. - -36/68 17. 1969. , : , , , . 3/1969, . 134).

    22 , . : (. ), , (. 880/79 12. - 1979. , : , . 4/1979, . 88). , , .

    23 . (. . Gropp, Walter: op. cit., . 139, ), , . . Baumann, Jrgen/ Weber, Ulrich/ Mitsch, Wolfgang: Strafrecht. Allgemeiner Teil, , Verlag Ernst und Werner Gieseking, Bielefeld, 2003, . 239. (. Roxin, Claus: op. cit., . 305; Khl, Kristian: op. cit., . 32).

  • , LIV, . 2, 2006.

    54

    , condicio sine qua non -.24 , , . .

    . , - . , - . , - . condicio- , . - , .

    , . -, - , .25 - , , - , - ;

    24

    ( ). condicio sine qua non , . , , , . , . , , .

    25 Jakobs, Gnther: Strafrecht. Allgemeiner Teil. Die Grundlagen und die Zu-rechnungslehre, , Walter de Gruyter, Berlin New York, 1993, . 192.

  • (. 4759)

    55

    . , . , , -. , , , . : , . condicio sine qua non , , .

    .26 , , , , (. 155 . 1 ) .27 , . - - .

    ( . ), ( ), , . , , condicio-, . ( ) - ( )

    26 . . . 77 . 2 .

    27 . , (. 360 ).

  • , LIV, . 2, 2006.

    56

    , - , () . ( ), .28 - , , , .29 , , . - .30 , : - - ; -.31 -

    28 -

    , -. - - ( ) (. Jescheck, Hans-Heinrich/ Weigend, Thomas: op. cit., . 285). - , - . , - , - . .

    29 Wessels, Johannes/ Beulke, Werner: op. cit., . 67.

    30 , .

    31 - . , . , , , ,

  • (. 4759)

    57

    - , .32 - .

    33

    , con-dicio- , . . .34 , ,35 . condicio- .

    . , . , , . .

    32 Ibid.

    33 (. . Baumann, Jrgen/ Weber, Ulrich/ Mitsch, Wolfgang: op. cit., . 242; Jakobs, Gnther: op. cit., . 192; Khl, Kristian: op. cit., . 31), (Wessels, Johannes/ Beulke, Werner: op. cit., . 52).

    34 , .

    35 , , - . -, , condicio- . , , . , ( . , ) , - . - in dubio pro reo , . , , , (. Triffterer, Otto: sterreichisches Strafrecht, Allgemeiner Teil, , Springer-Verlag, Wien New York, 1994, . 132; Jakobs, Gnther: op. cit., . 192).

  • , LIV, . 2, 2006.

    58

    , , - . - , - , . , , , , . ,36 , , , , .37 ,38 condicio-

    36 Wessels, Johannes/ Beulke, Werner: op. cit., . 52; Baumann, Jrgen/ Weber,

    Ulrich/ Mitsch, Wolfgang: op. cit., . 242; Gropp, Walter: op. cit., . 141.

    37 , , . , - . . , - , , -, . - (. Khl, Kristian: op. cit., . 32). , . . , . , . , , . ( , ) - condicio-.

    38 . (Formel von der gesetzmigen Bedingung), - condicio-. , . , condicio- (. Jescheck, Hans-Heinrich/ Weigend, Thomas: op. cit., . 283; . Engisch, Karl: Die Kausalitt als Merkmal der strafrechtlichen Tatbestnde, Beitrge zur Strafrechtswissenschaft. Neue Folge . 1, Verlag von J. C. B. Mohr (Paul Siebeck), Tbingen, 1931, . 21).

  • (. 4759)

    59

    . , , , -.39

    Igor Vukovi

    CERTAIN QUESTIONS ARISING IN THE APPLICATION OF THEORY OF CONDITIONS IN CRIMINAL LAW

    Summary

    This article deals with certain aspects of the most prominent theory of causation in continental criminal law the theory of conditions. As its starting point, the theory of conditions takes the proposition that all conditions of a consequence which cannot be eliminated in thought without eliminating the consequence itself are equivalent. Conse-quently, every single condition can be regarded as a cause of the related consequence (so-called condicio sine qua non). The author examines hy-pothetical, cumulative and alternative causation and other forms of signi-ficance for the theory application.

    Key words: Causation. Theory of Conditions. Hypothetical causation. Alter-native causation. Cumulative causation.

    . , condicio- , , , condicio- ( . Roxin, Claus: op. cit., . 303).

    39 . Baumann, Jrgen/ Weber, Ulrich/ Mitsch, Wolfgang: op. cit., . 242.