LÝ THUYẾT:

1) Các bài toán cho phản ứng hoàn toàn (hiệu suất đạt 100%) thì có ít nhất một chất tham gia phải hết.

2) Nếu hiệu suất H% < 100% thì lượng chất TG thực dùng nhiều hơn lượng lý thuyết ( tính theo ptpư )

còn lượng SP thu được bao giờ cũng nhỏ hơn lượng SP tính theo lý thuyết.

3) Công thức tính hiệu suất phản ứng :

* Theo một chất tham gia(tham gia) :

löôïng chaát TG phaûn öùng H% 100%löôïng chaát TG thöïc duøng

* Theo một chất sản phẩm (SP):

löôïng SP thöïc teá H% 100%löôïng SP lyù thuyeát

4) Nếu cả hai chất tham gia đều biết lượng dùng ban đầu, thì H% phải được xác định dựa vào chất có khả

năng hết ( nếu để phản ứng hoàn toàn )

5) Hiệu suất quá trình gồm nhiều phản ứng nối tiếp:

H% = h1 h2 h3 … hn 100%

( trong đó các hiệu suất thành phần dạng thập phân, ví dụ 25% = 0,25 )

6) Khi đề bài cho lượng chất mang đơn vị lớn : kg, tấn … thì nên giải bài toán bằng phương pháp khối

lượng.

II-Phương pháp giải các bài tập liên quan đến hiệu suất phản ứng.

Dạng 1: Tìm hiệu suất phản ứng (Bài toán thuận).

1.Tìm hiệu suất phản ứng đối với chất tham gia.

Phương pháp giải.

-Viết phương trình phản ứng xẩy ra và cân bằng phản ứng(Có thể viết sơ đồ cho nhanh)

-Xác định theo phương trình xem chất ban đầu tham gia phản ứng là bao nhiêu(Giả sử chất ban đầu là

N0 và chất ban đầu tham gia phản ứng là N.) thì hiệu suất phản ứng là: H%=

  2.Tìm hiệu suất phản ứng đối với sản phẩm tạo thành:

Phương pháp giải.

-Viết phương trình phản ứng xẩy ra và cân bằng phản ứng(Có thể viết sơ đồ cho nhanh)

-Xác định theo phương trình tính xem khối lượng sản phẩm tạo thành bằng bao nhiêu(mlt).

-Dựa vào giả thiết bài toán xem khối lượng thực tế thu được bằng bao nhiêu(mtt)1

Thì hiệu suất phản ứng sẽ là: H%=

Chú ý:|

“Nếu bài toán cho hai chất tham gia thì ta phải xét xem chất nào dư chất nào hết để tính hiệu suất cho

chất thiếu.”

Dạng 2:Cho biết hiệu suất phản ứng, tìm khối lượng chất tham gia hoặc tạo thành (Bài toán nghịch).

1.Cho biết hiệu suất phản ứng H% , tìm khối lượng sản phẩm tạo thành.

Phương pháp giải:

-Viết phương trình phản ứng xẩy ra và cân bằng phản ứng(Có thể viết sơ đồ cho nhanh)

-Xác định theo phương trình tính xem khối lượng sản phẩm tạo thành bằng bao nhiêu(mpt).(mpt là khối

lượng sản phẩm tính theo phương trình phản ứng)

Vậy khối lượng m thu được với hiệu suất H% sẽ là:

m=(mpt*H%)/100%

2.Cho biết hiệu suất phản ứng H% , tìm khối lượng chất tham gia phản ứng(Khối lượng cần lấy với hiệu

suất H%)

Phương pháp giải:

-Viết phương trình phản ứng xẩy ra và cân bằng phản ứng(Có thể viết sơ đồ cho nhanh)

-Xác định theo phương trình tính xem khối lượng chất tham gia bằng bao nhiêu(mpt) .(mpt là khối

lượng sản phẩm tính theo phương trình phản ứng).

Khi đó khối lượng chất tham gia cần lấy sẽ là: m=(mpt*100%)/H%

 Dạng 3: Tính hiệu suất theo chuỗi hiệu suất của mỗi phản ứng

Nếu một bài toán xảy ra theo nhiều giai đoạn kế tiếp nhau, mỗi giai đoạn với một hiệu suất khác

nhau.Thì ta tính hiệu suất chung của phản ứng.Hiệu suất chung của phản ứng bằng tích các hiệu suất thành

phần.

Giả sử một phản ứng xẩy ra các quá trình sau:A B C D … W

Thì hiệu suất chung của phản ứng sẽ là: H%=H1%.H2%.H3%.H4%....Hn%/(n*100 )       

Phương pháp giải:

Cách 1: Dựa vào lượng chất thiếu tham gia phản ứng:

     Lượng thực tế phản ứng thường được tính qua phương trình phản ứng theo lượng sản phẩm thu được (đề bài

cho biết).Lượng thực tế phản ứng lượng tổng số đã lấy (tính theo chất thiếu)

Cách 2: Dựa vào một trong các sản phẩm

- Lượng sản phẩm thu được theo lí thuyết được tính qua phương trình phản ứng theo lượng chất tham gia

phản ứng (chất thiếu) với giả thiết H = 100%.

2

- Lượng sản phẩm thực tế thu được thường cho trong đề bài.

- Lượng sản phẩm thực tế thu được lượng sản phẩm thu được theo lí thuyết.

Chú ý:

Cần phân biệt % chất tham gia phản ứng và hiệu suất phản ứng. Chỉ với chất thiếu thì % chất tham gia

phản ứng mới bằng hiệu suất phản ứng.

     Nếu có một chuỗi các quá trình:

Thì hiệu suất chung của quá trình là: e = a%.b%.c%.d%. 100% (%)

III- Hieäu suaát phaûn öùng.Coù phaûn öùng: A + B = C + D

Tính hieäu suaát phaûn öùng theo saûn phaåm C hoaëc D: Trong ñoù:

qt laø löôïng thöïc teá taïo thaønh C hoaëc D. qlt laø löôïng tính theo lyù thuyeát, nghóa laø löôïng C hoaëc D tính ñöôïc vôùi giaû

thieát hieäu suaát 100%. Chuù yù : Khi tính hieäu suaát phaûn öùng phaûi tính theo chaát saûn phaåm

naøo taïo thaønh töø chaát ñaàu thieáu, vì khi keát thuùc phaûn öùng chaát ñaàu ñoù phaûn öùng heát.

Coù theå tính hieäu suaát phaûn öùng theo chaát phaûn öùng A hoaëc B tuyø thuoäc vaøo chaát naøo thieáu.

Caàn phaân bieät giöõa % chaát ñaõ tham gia phaûn öùng vaø hieäu suaát phaûn öùng.

Ví duï: Cho 0,5 mol H2 taùc duïng vôùi 0,45 mol Cl2, sau phaûn öùng thu ñöôïc 0.6 mol HCl. Tính hieäu suaát phaûn öùng vaø % caùc chaát ñaõ tham gia phaûn öùng.

Giaûi: Phöông trình phaûn öùng: H2 + Cl2 2HCl

Theo phöông trình phaûn öùng vaø theo ñaàu baøi, Cl2 laø chaát thieáu, neân tính hieäu suaát phaûn öùng theo Cl2:

Conø % Cl2 ñaõ tham gia phaûn öùng: = %

3

% H2 ñaõ tham gia phaûn öùng: H =

Nhö vaäy % chaát thieáu ñaõ tham gia phaûn öùng baèng hieäu suaát phaûn öùng.

Ñoái vôùi tröôøng hôïp coù nhieàu phaûn öùng xaûy ra song song, ví duï phaûn öùng crackinh Butan.

C4H10 CH4 + C3H6 (1)C4H10 C2H6 + C2H4 (2)C4H10 C4H8 + H2 (3)

Nên chuù yù phaân bieät: + Neáu noùi "hieäu suaát phaûn öùng crackinh", töùc chæ noùi phaûn öùng (1) vaø

(2) vì phaûn öùng (3) khoâng phaûi phaûn öùng crackinh. + Neáu noùi "% butan ñaõ tham gia phaûn öùng", töùc laø noùi ñeán caû 3 phaûn

öùng.+ Neáu noùi "% butan bò crackinh thaønh etilen" töùc laø chæ noùi phaûn öùng (2).

DẠNG 1: BÀI TOÁN THUẬN

( TÍNH HIỆU SUẤT PHẢN ỨNG)

Baøi 1: [3 ]

Töø 40 taán quaëng pirit (FeS2) chöùa 40% löu huyønh saûn xuaát ñöôïc 46 taán axit sunfuric. Haõy tính hieäu suaát quaù trình saûn xuaát axit sunfuric.

Baøi giaûi:Löôïng löu huyønh chöùa trong 40 taán quaëng :40*40/100=16 taáân S

Phöông trình cuûa quaù trình saûn xuaát axit sunfuric:4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2

2SO2 + O2 2SO3

SO3 + H2O H2SO4

Sô ñoà ñieàu cheá: S SO2 SO2 H2SO4

16 taán 49 taánTheo lí thuyeát phaûi thu ñöôïc 49 taán H2SO4 nhöng thöïc teá ( ñeà baøi cho) chæ

thu ñöôïc 46 taán. Vaäy hieäu suaát cuûa quaù trình:

H%= = 93,88%

Baøi 2:(tr22) [3 ]

4

Ngöôøi ta cho hôi nöôùc dö ñi qua 12,5 (g) than noùng ñoû chöùa 96%

Cacbon thu ñöôïc 35,84 (l) hoãn hôïp khí CO vaø H2 (ñktc). Tính hieäu suaát cuûa phaûn öùng treân.

Baøi giaûi:

mC = = 12g => nC= = 1mol

Phöông trình: 2C + H2O CO + H2

1mol 1mol 1mol

Hieäu suaát phaûn öùng: H= = 80%

Baøi 3:(tr29) [3 ]

Ñun noùng hoãn hôïp goàm 8,05 röôïu etylic vaø 5,4g axit axetic coù H2SO4 ñaëc xuùc taùc thu ñöôïc 3,96g etylaxetat. Tính hieäu suaát phaûn öùng este hoaù noùi treân.

Baøi giaûi: Phöông trình hoaù hoïc:

CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

= = 0,175mol

= = 0,09mol

Ta thaáy soá mol: < neân phaûn öùng ñöôïc tính theo CH3COOH

Soá mol este thu ñöôïc: = = 0,045 mol =

Hieäu suaát cuûa phaûn öùng: H = = 50%

Baøi4 :(tr 28)Oxi hoaù 0,20 mol röôïu etylic thaønh axit axetic. Laáy hoãn hôïp sau

phaûn öùng cho taùc duïng vôùi Na (dö) thu ñöôïc 3,92 lít H2 (ñktc). Tính hieäu suaát phaûn öùng oxi hoaù röôïu.

Baøi giaûi: Goïi a laø soá mol röôïu etylic. Phöông trình hoaù hoïc:

C2H5OH + O2 CH3COOH +H2O a a

2CH3COOH + 2Na 2CH3COONa + H2

5

a 0,5a

2H2O + 2Na 2NaOH + H2

a 0,5a 2C2H5OH +2Na 2CH3COONa +H2

( 0,2-a)mol 0,5(0,2-a)mol

Ta coù: = = 0.175(mol)

0,5a + 0,5a + 0,5(0,2-a) = 0,175(mol) Soá mol röôïu phaûn öùng: a = 0,15mol

Hieäu suaát cuûa phaûn öùng: H = = 75%

Bài 4 (B ài 364/(trang 54) [3]

Cho 60 g axit axetic tác dụng với 100 g rượu etylic . Hiệu suất phản ứng 62.5 % lượng este thu

được là :

A ) 60g B) 55g C) 70g D) 160g

Bài giải:

Số mol CH3COOH = = 1mol

Số mol C2H5OH = 46

100 = 2.17mol

PTPU: CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

1mol 1mol 1mol

Khối lượng este thu được :

Vậy đáp án B đúng

Bài 5 (Bài 4/ trang 106) [8]

Trộn 10,8 g bột nhôm với bột lưu huỳnh dư. Cho hỗn hợp vào ống nghiệm và đun nóng đễ

phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được 25,5 g Al2S3. Tính hiệu suất phản ứng trên.

Bài giải:

Ta có : nAl = mol

Phương trình phản ứng:

2Al + 3S Al2S3 (1)

0,4 mol 0,2 mol

Từ phương trình (1) => = 0,2 mol

=> =

6

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H=

Bài 6: (Bài 4/tr107) [8]

Một cơ sở sản xuất vôi đã tiến hành nung hoàn toàn 4 tấn đá vôi (CaCO3) thì thu được 1,68 tấn vôi

sống(CaO). Tính hiệu suất của quá trình nung vôi trên.

Bài giải:

Phương trình phản ứng: CaCO3 CaO + CO2

100 tấn 56 tấn

4 tấn x tấn

Khối lượng CaO thu được theo lý thuyết:

x = tấn

Khối lượng CaO thu đuợc theo thực tế là: 1,68 tấn

Vậy hiệu suất của quá trình nung vôi là:

H=

Bài 7:(Bài216 /trang35) [3].

Trong một bình kín chứa SO2 vàO2 theo tỷ lệ số mol 1:1 và một ít bột xúc tác V2O5. Nung nóng bình một

thời gian thu được hỗn hợp khí, trong đó khí sản phẩm chiếm 35,5% thể tích.Tính hiệu suất của phản ứng tạo

thành SO3

Đáp số : 60%

Bài 8: (Bài 242/ trang 38) [3]

Cho 1 lít Benzen (d=0,879 g/l) tavs dụng với112 lít Cl2 (đktc) khi có mặt xúc tác là bột sắt thu

được 450 gam Clobenzen. Tính hiệu suất phản ứng.

Bài giải:

Phản ứng giữa Benzen và Clo khi có bột Sắt xúc tác:

C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl

Ta có:

= mol

mol

mol

Hiệu suất phản ứng phải tính theo Clo: H=

Bài 9: (Bài 328/ trang 49) [3].

7

Cho 60 g CH3COOH tác dụng với 100 g CH3CH2OH thu được 55 g CH3COOCH2CH3.Tính hiệu

suất của phản ứng.

Bài giải:

Phương trình phản ứng:

CH3COOH + CH3CH2OH CH3COOCH2CH3 + H2O

Số mol axit đã cho = 1 (mol)

Số mol rượu đã cho: = 2,17(mol)

Theo phương trình phản ứng: Cứ 1mol axit chỉ cần 1 mol rượu nên dù phản ứng có hiệu suất 100 % thì

rượu cũng dư bài toán tính theo axit.

Phương trình:

CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

1 mol 88 g

x mol 55 g

Để tạo ra 55 g este chỉ cần mol axit

Vậy hiệu suất phản ứng là: H=

Bài 10 :(Bài391/tr57) [3].

Cho 220ml rượu etylic lên men giấm, dung dịch thu được cho trung hoà vừa đủ bằng dung dịch

NaOH và thu được 208 gam muối khan. Tính hiệu suất của phản ứng lên men giấm. biết Drượu= 0,8g/ml

Đáp số: 6,3%

Bài 11 :(Bài 5/ tr123) [5]

Cho 22,4 lit khí etilen (đktc) tác dụng với nước (dư) có axit sunfurit làm xúc tác, thu được

3,18 gam rược etylic. Hãy tính hiệu suất phản ứng cộng nước của etilen.

Bài giải:

mol

Phương trình phản ứng của etilen tác dụng với nước:

C2H2 + H2O C2H5OH

1 mol 1 mol

Theo lý thuyết khối lượng rược etylic thu được: g

Hiêu suất của phản ứng là : H=

Bài 12 :(Bài3 /tr106) [9]

Nung 150 kg CaCO3 thu được 67,2kg CaO. Tính hiệu suất của phản ứng.

8

Bài giải

Tính khối lương CaO theo lý thuyết

Phương trình phản ứng : CaCO3 CaO + CO2

Tỉ lệ phản ứng 100kg 56kg

150kg x kg

Ta có: mCaO = x =

Nhưng thực tế chỉ thu được 67,2 kg CaO

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H=

Bài 13: (Bài 201/tr80)[10]

Trong phòng thí nghiệm người ta điều chế sắt bằng cách dùng khí hiđro khử Fe2O3. sắt mới điều chế

cho phản ứng với axit H2SO4 loãng có dư. Sau cùng thì thu đựoc 3 lit khí hiđro (đktc). Tính hiệu suất phản ứng

tạo sắt.

Đáp số : H= 66,96%

Bài 14 :(Bài 234 /tr111) [10]

Khí oxi được điều chế bằng cách nhiệt phân 1 mol KClO3 thì thu được 43,2 g khí oxi. Tính hiệu

suất phản ứng?

Bài giải:

Phương trình phản ứng

2KClO3 2KCl + 3O2

2 mol 3 mol

1mol x mol

Số mol oxi : =

Khối lượng oxi :

Hiệu suất phản ứng : H= 90%

Bài 15 (Bài 17 /tr44)[11].

Hoà tan bột nhôm lấy dư vào 200ml dung dịch H2SO4 1M đến khi phản ứng kết thúc, thu được

3,36 lit khí hiđro. Tính hiệu suất phản ứng.

Đáp số : H=75%

Bài 16 :(Bài 32.9/tr37) [2]

Cho kim loại Al có dư vào 400ml dung dịch HCl 1M. Dẫn khí tạo ra qua ống đựng CuO dư, nung

nóng thì thu được 11,52g Cu. Tính hiệu suất của phản ứng.

Bài giải

Ta có 400ml = 0,4 l9

Số mol của HCl=0,4*1=0,4 mol

Phương trình phản ứng : 2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2 (1)

H2 + CuO Cu + H2O (2)

Theo (1),(2) ta có sơ đồ chuyển hoá

6 mol HCl 3mol H2 3molCu

0,4 mol HCl x mol Cu

x =

=> mCu =

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H=

Bài 17: (Bài 29.8/tr34)[2]

Nung 150 kg CaCO3 thu được 67,2 kg CaO. Hiệu suất của phản ứng là:

A, 60%B, 40%C, 80% D, 50%

Đáp án : C

Bài 18: (Bài 20.6/ tr23)[2]

Cứ 1 tấn quặng FeCO3 hàm lượng 80% đem luyện thành gang (95% Fe) thì thu được 378kg gang

thành phẩm. Tính hiệu suất của quá trình phản ứng.

Bài giải:

Khối lương FeCO3 để luyện gang : tấn (hoặc 800kg)

Trong 116kg FeCO3 có 56 kg Fe

Vậy 800kg FeCO3 có xkg Fe

Suy ra x=

Khối lượng gang tính theo lý thuyết thu được : kg

Vậy hiệu suất của phản ứng là : H= %

Bài 19:(Bài2/ tr100)[12]

Trộn hơi Benzene dư với 112lít khí clo (đktc) có bột sắt làm xúc tác và đun nóng, thu được 450g

Clobenzen. Tính hiệu suất của phản ứng .

Bài giải:

Cách 1 :

PTP Ư: C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl (1)

Đề ta có:

10

Từ phương trình (1) =>

Khối lượng C6H5Cl tính theo phản ứng : = 562,5g

V ậy hiệu suất của phản ứng : H= %

Cách 2:

Phương trình phản ứng : C6H6 + Cl2 C6H5Cl + HCl (1)

4 mol 4 mol

Theo đề :

Hiệu suất của phản ứng được t ính theo số mol của Clo

H= %

Cách 3:

Phương trình phản ứng : C6H6 + Cl2 C6H5Cl +HCl (1)

22,4l 112,5g

112l x g

Từ phương trình (1) => khối lượng của Clobenzen thu theo lý thuyết

x= g

Khối lượng Clobenzen thu được theo thực tế l à 450g

Vậy hiệu suất : H=

Bài 2 0 : Cho 19,5 gam Zn phản ứng với 7 lit clo thì thu được 36,72 gam ZnCl2. Tính hiệu suất phản ứng?

Giải:

Số mol Zn =

Số mol Cl2 =

Số mol ZnCl2 = 0,27mol

Phương trình phản ứng: Zn + Cl2 → ZnCl2

Ta thấy: số mol Cl2 > số mol Zn

11

=> so với Cl2 thì Zn là chất thiếu, nên tính theo Zn.

Từ pt => số mol Zn phản ứng = số mol ZnCl2 = 0,27 (mol)

Hiệu suất phản ứng: H= nZn phản ứng *100/nZn ban đầu =

DẠNG 2: DẠNG BÀI TOÁN NGHỊCH

(CHO BIẾT HIỆU SUẤT CÁC TÍNH ĐẠI LƯỢNG KHÁC)

Bài 21 (Trang 57) [2]

Poli(vinyl Clorua)viết tắt là PVC , được điều chế từ vinyl clorua CH2-CH-Cl .

a) Viết phương trình hoá học của phản ứng.

b) Tính khối lượng Poli (vinyl Clorua) thu được từ 1 tấn vinyl clorua , biết hiệu suất của phản ứng là

90%

c) Để thu được 1 tấn PVC cần bao nhiêu tấn Vinyl clorua ? giả thiết hiệu suất phản ứng là 90% .

Giải :

a)Phản ứng điều chế PVC .

b)Theo phản ứng :

62.5 n tấn 62.5 n tấn

1 tấn 1 tấn

Vì hệu suất phản ứng là 90 %nên khối lượng PVC thực tế thu được là: (tấn)

c)Khối lượng PVC cần dùng là: (tấn)

Bài :22 (Trang 50 ) [2] .

Tính khối lượng dd axit axetic thu được khi lên men 50 lít rượu etylic 4o . Biết khối lượng riêng

của rượu etylic là 0.8 g/ml và hiệu suất của quá trình lên men là 92 %.

Giải:

Trong 50 lít rượu etylic 4o có: (lít) rượu nguyên chất .

12

Vậy khối lượng rượu etylic có trong 50 lít rượu 4o là: g

Vì hiệu suất đạt 92 % nên khối lượng rượu đã lên men là :

Số mol rượu đã lên men là :

Phản ứng lên men : C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O

32 mol 32 mol

Vậy khối lượng của CH3COOH tạo ra là :60 x 32 =1920 (g)

Bài 23 (Trang50). [2]

Cho 30g axit axetic tác dụng với 92g rượu etylic có mặt axit H2SO4 đặt .Hãy tính số gam etyl

axetat tạo thành , biết hiệu suất của phản ứng là 60% .

Giải:

PTP Ư: C2H5OH + CH3COOH CH3COOC2H5 + H2O

46g 60g 88g

Số mol rượu etylic :

Số mol axit axetic : =

Vậy theo phương trình hoá học , số mol C2H5OH dư .

Giả sử hiệu suất phản ứng đạt 100%

Số mol este = số mol axic axetic = 0.5mol

Vì hiệu suất đạt 60% nêm số mol etyl axetat thu được là :

Khối lượng etyl axetat thu được là :0.3 .8 = 26.4g

Bài 24 (trang 30 ) [2] :

Trong quá trình luyện sắt thành gang , người ta dung CO làm thuốc thử . Hãy tính thẻ tích khí

CO (đktc) có thể thu được từ 1 tấn than chứa 90% cacbon , nếu hiệu suất của cã quá trình phản ứng là

85%.

Giải:

KhỐi lượng cacbon trong 1 tấn than ;(1000*90)/100 =900 kg

PTPƯ: 2C + O2 t0 2 CO

2.12 kg 2.22,4m3

900kg X m3

X = = 1680 (m3 )

13

Thực tế thể tích CO thu được là : =1428 (m3 )

Bài 25 (trang 44) [2]

Khi có mặt bột sắt Benzen phản ứng với Clo tương tự như với brom . Hãy tính lượng Clobenzen

thu được khi cho 15.6g benzen tác dụng với clo dư .Khi có mặt bột sắt và đun nóng biết hiệu suất phản

ứng là 80% .

Bài Giải:

PTPƯ: C6H6 + Cl2 C6H5Cl+ HCl

Theo phản ứng : s ố mol C6H6 = s ố mol C6H5Cl Vì hiệu suất 80% và Clo dư nên số mol benzen thu được là

Bài 26 (trang 9 ) [3]

Viết các phương trình thực hiện các biến hoá sau :

Tính lượng axit Sunfuric 96% thu được từ 60kg quặng Pirit .Nếu hiệu suất phản ứng là 85% so với lí

thuyết .

Bài giải:

a) Phương trình biến hoá :

b) Dựa vào các phản ứng (1) (2) (3) và dựa vào số nguyên tử S trong FeS2 và trong H2SO4 ta có sơ đồ hợp

thức :

120kg 2x98kg

60kg

v ậy x = 98 kg

Với hiệu suất 85% ta thu được H2SO4 thực tế là : = 83.3 (kg)

Lượng dd H2SO496% thu được là : = 86.77 (kg)

Bài 27 : ( trang 11) [3].

a)Có 3 gói phấn hoá học HCl , NH4NO3 và Supe phot phat.

Dựa vào phản ứng đặt trưng nào để phân biệt chúng .

14

b)Người ta điều chế phân đạm Ure bằng cách cho khí cacbonic tác dụng với amoniac NH3 ở to cao

và có xúc tác theo phương trình hoá học :

Tính thể tích khí CO2 và NH3 (đktc)cần lấy để sản xuất 10 tấn ure .

Hiệu suất của quá trình là 80 % .

Bài giải

a)Dùng phản ứng với dd kiềm Ca(OH)2 tạo ra khí NH3 có mùi khai :

Nếu tạo chất kết tủa , đó là Supephotphat .

Dùng phản ứng với AgNO3nhận ra KCl (có kết tủa AgCl màu trắng )

b) CO2 + 2NH3 CO(NH3)2 + H2O

22.4 m3 2.22.4 60 kg

x m3 10000 kg

x = = 3733,33 m3

Thể tích khí CO2 thực tế phải lấy là : = 4666,66 m3

Từ phương trình phản ứng trên ta thấy thể tích khí amoniac cần lấy gấp 2 lần thể tích khí CO2 : 4666,66.2 =

9333,32 m3

Bài 28 (Trang 18) [3] .

Điều chế đạm ure bằng cách cho khí CO2 tác dụng với NH3 ở nhiệt độ và áp suất cao có chất xúc

tác theo phương trình sau :

CO2 + 2NH3 CO(NH3)2 + H2O

Tính thể tích khí CO2 và NH3 ở (đktc) cần dùng để sản xuất 10 tấn Ure . Biết hiệu suất của phản ứng là

80%.

Bài giải:

Phương trình phản ứng điều chế đạm Ure :

CO2 + 2NH3 CO(NH3)2 + H2O

22.4m3 m3 60 kg

x m3 y m3 10000 kg15

Ta có: x = = 3733,33 m3

Thể tích CO2 thực tế phái lấy là : = 4666,66 m3

Từ phản ứng trên ta thấy thể tích NH3 gấp 2 lần thể tích khí CO2 .

Thể tích NH3 = = 9333,32 m3

Bài 29 (Trang 29)

Tính thể tích Clo thu được ở (đktc) khi cho 8.7 g MnO2tác dụng với HCl đặt , nếu hiệu suất là

85%.

Bài giải :

PTPƯ:

MnO2 + 4HCl MnCl2 + Cl2 + 2H2O

87g 22.4 lit

8.7g x lit

x = = 2.24 lit

Thể tích khí Clo thu được là : = = 1.904 lit

Bài 30 (Trang 30 ) [3].

Cho một luồng khí CO dư đi qua ống sứ chứa 15.3 gam hổn hợp gồm FeO và ZnO nung nóng thu

được một hổn hợp chất rắn có khối lượng 12.74 g .Biết trong điều kiện thí nghịêm hiệu suất phán ứng

đạt 80%.

a)Tính % khối lượng hổn hợp ban đầu .

b) Đẻ hoà tan toàn bộ chất rắn thu được sau phản ứng trên phải dùng một thể tích dd HCl 2M là bao

nhiêu .

Bài giải :

a)Gọi a , b lần lượt là số mol FeO và ZnO đã dùng (Chỉ có 0.8a mol và 0.8b mol tham gia phản ứng vì hiệu

suất đạt 80 % )

Có pt : FeO + CO Fe + CO2

0.8a 0.8a

ZnO + CO Zn + CO2

0.8b 0.8b

Như vậy chất rắn sau phản ứng gồm: 0.8a mol Fe & 0.8b mol Zn .

0.2a mol FeO dư & 0.2b mol ZnO dư

Suy ra hệ phương trình: 72a + 81b = 15.3

= 12.74

16

Giải hệ phương trình ta được : a = b = 0.1

Vâỵ : % khối lượng FeO : % FeO = = 47 %

% khối lượng ZnO : % ZnO = 100 - 47 = 53 %

b) Hổn hợp sau phản ứng là :

- 0.08 mol Fe , 0.08 mol Zn

- 0.02 mol FeO dư & 0.02 mol ZnO dư

Ta có phản ứng :

Fe + 2HCl FeCl2 + H2

0.08 mol 0.16 mol 0.08mol

Zn + 2HCl ZnCl2 + H2

0.08 mol 0.16 mol 0.08 mol

FeO + 2 HCl FeCl2 + H2O

0.02 mol 0.04 mol 0.02 mol

ZnO + 2 HCl ZnCl2 + H2O

0.02 mol 0.04 mol 0.02 mol

Số mol HCl cần để trung hoà là : 0.16 + 0.16 + 0.04 + 0.04 = 0.4 (mol)

Thể tích dd HCl cần dùng : 0.4 / 2 = 0.2 (lít)

Bài 31 (trang 39) [3]

Cho Brom tác dụng với Benzen tạo ra Brombenzen , tính khối lượng Benzen cần dùng để điều chế

15.7 g Brombenzen .Biết hiệu suất phản ứng đạt 80 % .

Bài giải :

Phương trình phản ứng : C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr

78 g 157 g

a g 15.7 g

Khối lượng Benzen cần dùng nếu hiệu suất đạt 80 % : = 9.75 g

Bài 32 (trang 44) [3]

Thuốc trừ sâu 666 ( C6H6Cl6) được điều chế từ Benzen .

a) Tính phần trăm khối lượng Clo trong loại thuốc trừ sâu nay .

b) Tính khối lượng benzen cần dùng để điều chế 58.2 g C6H6Cl6 ,,biết rằng hiệu suất của phản ứng

này đạt 40 % .

Bài giải:

a) Phương trình phản ứng : C6H6 + 3l2 C6H6Cl6

1 mol 3 mol 1 mol

78 g 213 g 291 g

17

Thành phần % khối lượng Clo trong thuốc trừ sâu 666 :

% Cl = = 73.2 %

b) Phản ứng : C6H6 + 3Cl2 C6H6Cl6

78 g 291 g

a g 58.2 g

a = = 15.6 g

Vì hiệu suất đạt 40 % ,khối lượng Benzen cần để điều chế 58.2 g C6H6Cl6 là :

= 39 g

Bài 33 (trang 49) [3]

Đốt cháy một thể tích hơi của hợp chất A (C , H , O )ta thu được 2 thể tích CO2 & 3 thể tích khí hơi nước

( các thể tích đo cùng điều kiện t o , p )

a) xác định công thức phân tử của A , biết Acó phân tử lượng là 46 .

b) Xác định CTCT & gọi tên A , biết rằng A có nhóm OH .

c) Cần lấy bao nhiêu gam A để điều chế được 300 g dung dịch giấm chứa 5 % axit axetic. Hiệu suất

phản ứng là 90 % .

Bài giải :

a) Đặt công thức A là CxHyOz.

Ta có phản ứng : CxHyOz +( ) O2 x CO2 + H2O

1V x V 1/2 V

1V 2V 3 V

Ta c ó : => x =2

=>y=6

Ta lại có : M CxHyOz =24 + 6 + 16z = 46 => z =1

CTPT của A là C2H6O

b)Vì A có nhóm OH nên CTCT của A là: CH3 –CH2 - OH

Khối lượng CH3COOH có trong 300g dd giấm5%

m CH3COOH = =15g

Phản ứng điều chế CH3COOH từC2H5OH

C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O

46g 60g

x g 15g

18

x= =11,5g

Khối lượng C2H5OH cần dùng là: =12,78g

Bài 34(trang 50) [3]

a) Viết pt phản ứng thể hiện các biến hoá sau:

gọi tên sản phẩm.

b) Cần một thể tích bằng bao nhiêu CH4 để điều chế được 33 ml

c) CH3COOC2H5 (d=0,8)biết hiệu suất phản ứng (1) đạt 50%,phản ứng (2) đạt 80% ,phản ứng (3)

đạt 75%.

Giải:

PTP Ư:

(1)

( rượu etylic)

(2)

( Axit axetic)

(3)

( Etylaxetat)

c) 33 ml Etylaxetat có khối lưọng là : =26,4g

d) Ta có : netylaxetat=26,4/88=0.3(mol)

0,3mol 0,3mol 0,3mol

Theo lí thuyết:

Vì hiệu suất phản ứng (3) chỉ đạt 75% nên cần:

=0.4mol rượu & 0.4 mol axit

Theo(2) để đạt được 0.4 mol axit thi cần 0,4 mol rượu.vì thực tế phản ứng chỉ đạt 80% nên thực tế cần:

= 0,5mol

Lượng rượu cần cho cả 2 phản ứng (2) và(3) là: 0,4 + 0,5 = 0,9mol

19

Theo (1) muốn có 0,9 mol rượu thì cần 0,9 mol etylen.Vậy thể tích etylen cần dùng là(theo lý thuyết):

0,9 . 22,4 = 20,16 lít

Bài 35: ( Trang 54 ) [3]

Khi cho 36g glucozơ lên men với hiệu suất 75 % thu được số ml rượu etylic nguyên chất là :

A) 10.5ml B) 17.25ml C ) 23ml D) 28.75ml

Bài giải:

Glucozơ C6H12O6 (M = 180)

Số mol glucozơ : 36:180 = 0,2 mol

PTPU:

C6H12O6 men 2CO2 + 2 C2H5OH

0,2 mol 0,4 mol

Khối lượng C2H5OH thu được là : = 13,8g

Thể tích C2H5OH : = 17,25ml

Đáp án :B

Bài 36 :(Trang 54) [3]

Cho m gam glucozơ lên men thu được chất lỏng và chất khí CO2 . Cho khí CO2 sinh ra vào nước

vôi trong có dư thì thu được 25 g kết tủa .Biết hiệu suất phản ứng là 80 % .Vậy giá trị của m là:

A) 28.125g B) 32.56g C ) 15.92g D) 50.7g

Bài giải:

PTPU

C6H12O6 men 2CO2 + 2 C2H5OH

a.mol 2a mol

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

2a mol 2a mol

Số mol CaCO3 : = 0.25 (mol ) = 2a

=>a = = 0,125(mol)

Khối lượng C6H12O6 : 0,125 . 180 = 22,5(g)

Nhưng hiệu suất phản ứng là :80 % nên khối lượng thực tế là :

mC6H12O6 =

20

Bài 37 :(Trang 57)[3]

PTPU: C6H12O6 2CO2 + 2C2H5OH

1mol 2mol 2mol

x.mol 2xmol

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

2x mol 2x mol

= = 0,2mol = 2x = > x = 0,1mol

= x = 0.1 mol

= 0,1 . 180 = 18(g)

Vì hiệu suất bằng 80 % => = = 22,5(g)

b) nC = = 0,2 mol

Khối lượng của chất hữu cơ thu được là : = 0,2 . 46 = 9,2(g)

Bài 38 : (Trang57) [3]

Cho 36g gluco tác dụng với Ag2O trong dung dịch amoniac. Hỏi thu được bao nhiêu gam Ag thoát ra

nếu hiệu suất phản ứng là 75 % . Nếu lên men 1 lượng glucozơ như thế thì thu được bao nhiêu gam etylic

và bao nhiêu thể tích CO2 ở (đktc)? Nếu hiệu suất là 80%.

Bài giải:

PTPU: C6H12O6 + Ag2O NH3,to C6H7O2 + 2Ag

180g 216

36g x g

x =

Vì hiệu suất 75 % => mAg =

Phản ứng lên men glucozơ :

C6H12O6 men 2CO2 + 2C2H5OH

1 mol 2 mol 2 mol

36/180 = 0.2 mol 0.4mol 0.4mol

Nếu hiệu suất 80% => khối lượng etylic thu được là :

21

Số lit CO2 thu được là :

Bài 39 :(Trang 58 ) [3]

Cho 1 mol axit axetic tác dụng với 1mol rượu etylic có H2SO4 đặt làm xúc tác để tạo thành este .

a) Viết phương trình phản ứng xảy ra .

b) Tính khối lượng este tạo thành , biết hiệu suất phản ứng là 66.67 %.

Bài giải:

a) Phương trình phản ứng :

CH3COOH + C2H5OH H2SO4,to CH3COOC2H5 + H2O

b) CH3COOH + C2H5OH H2SO4,to CH3COOC2H5 + H2O

1 mol 1mol 1mol

88g

Khối lượng este : 88 . 1 = 88g

Vì hiệu suất là 66.67 % nên => khối lượng este tạo thanh:

Bài 40: (Trang 116)[4]

Để điều chế oxi trong phòng thí nghiệm người ta thường dùng KMnO4 hoặc KClO3 .Nếu dùng

61.25 g mỗi loại thì thể tích oxi thu được ở mỗi loại là bao nhiêu ? Biết hiệu suất của phản ứng là 95 % &

thể tích đo ở đktc .

Bài giải:

Theo đề bài ta có:

=

=

Phương trình phản ứng 1:

2KMnO4 K2MnO4 + MnO2 + O2

2 mol 1mol

0.388mol x mol

Thể tích O2 : 0,194 . 22,4 = 4,3496 (l)

22

H = 95 % => thể tích CO2 =

Phương trình phản ứng 2 :

2KClO3 2KCl + 3O2

2mol 3mol

0.5mol y mol

y =

Thể tích O2 :0,75.22,4 = 16,8 (l)

H = 95 % => thể tích O2 thực tế :

Bài 41: (trang 107) [5]

Cho brom tác dụng với benzen tạo ra brobenzen .

a) Viết phương trình hóa học (có ghi điều kiện phản ứng)

b) Tính khối lượng benzen cần dùng để điều chế 15.7g brombenzen .Biết hiệu suất phản ứng đạt 80

% .

Bài giải

a) Phương trình phản ứng : C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr

1 mol 1 mol 1 mol

0.1mol 0.1 mol

b) Khối lượng Benzen cần dùng :Dựa vào phương trình phản ứng trên ta có số mol Benzen là 0.1 mol

=> = 9,75g

Bài 42(Trang 127 )[5]

Rượu etylic, axit axetic & chất béo , khi lên men dung dịch loãng của rượu Etylic , người ta thu

được giấm ăn .

a) Từ 10 lít rượu 8o người ta điều chế được bao nhiêu gam axit axetic ? Biết hiệu suất quá trình lên

men là 92 % & rượu etylic có D = 08 g/ cm3

b) Nếu pha khối lượng axit axetic trên thành dd giấm 4% thì khối lượng giấm thu được là bao

nhiêu .

Bài Giải

a) Khối lượng axit axetic :

Trong 10 lit rượu 8o có 0.8 lit rượu etylic nguyên chất .Vậy khối lượng của rượu etylic :

0,8 . 0,8 . 100 = 640 (g)

Phản ứng lên men rượu :

C2H5OH + O2 men giấm CH3COOH + H2O

46g 60g23

640g

Vì hiệu suất quá trình lên men là 92 % nên thực tế lượng axit Axetic thu được là : g

b) Khối lượng giấm ăn thu được là : = 19200g

Bài 43( Trang 38)[3]

Khi đun nóng 5 mol Axetylen với than hoạt tính ở nhiệt độ 600oC người ta thu được hỗn hợp

gồm C2H2 và khí sản phẩm.Trong đó khí sản phẩm chiếm 75% thể tích

a. tính hiệu suất phản ứng

b. làm lạnh khí sản phẩm tới nhiệt độ phòng thì thu được bao nhiêu ml chất lỏng (d=0,879

g/ml)

Bài giải:

a. Phuơng trình phản ứng:

3C2H2 C6H6

Trước phản ứng 5 mol

Phản ứng x mol mol

Sau phản ứng 5-x mol mol

Tổng số mol sau phản ứng là: mol

Theo giả thiết =>x=4,5 mol

Vậy hiệu suất của phản ứng là: H= %

b. Số mol C6H6 tạo thành là: = 1,5 mol

khối lượng của C6H6: =117 g

Thể tích chất lỏng C6H6 thu đựoc là: = 133,1 ml

Bài 45 (Trang 53)[13]

Điện phân dung dịch NaCl 29,25% (co màng ngăn). Tính khối lượng NaOH thu được, biết hiệu

suất của quá trình điện phân là 90%

24

Bài giải:

Ta có: 1mol

Phương trình phản ứng:

2NaCl + 2H2O 2NaOH + H2 + Cl2

1mol 1mol

Thực tế chỉ thu được: = 0,9mol

khối lượng NaOH thu được là: 0,9.40 = 36g

Bài 46: (Trang 53)[13]

a) Tính khối lượng vôi sống (CaO) thu được khi nung 1tấn đá vôi (CaCO3) biết hiệu suất phản ứng là

85%

b) Có một loại đá vôi chứa 80% CaCO3 . Nung 1 tấn đá vôi loại này có thể thu được bao nhiêu kg vôi

sống, biết hiệu suất của phản ứng là 85%.

Bài giải.

a) Phưong trình phản ứng : CaCO3 CaO + CO2 (1)

100 kg 56 kg

1000 kg x kg

Ta có: x = 560 kg

Khối lượng CaO thực tế là: = = 476 kg

b) Khối lượng của CaCO3 là: = 800 kg

theo phương trình (1) ta có:

Khối lượng CaO theo lý thuyết là: = 448 kg

Khối lượng CaO thực tế thu được: = 380,8 kg

Baøi 47 :(Trang 53) [13] a. Tính khoái löôïng voâi soáng CaO thu ñöôïc khi nung 1 taán ñaù voâi

CaCO3. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trìmh phaûn öùng laø 85%.b. Coù moät loaïi ñaù voâi chöùa 80% CaCO3. Nung 1 taán ñaù voâi loaïi

naøy coù theå thu ñöôïc bao nhieâu kg voâi soáng? Neáu hieäu suaát phaûn öùng laø 85%.

Baøi giaûi:25

a. PTPÖ: CaCO3 CaO + CO2

100kg 56kg 1000kg x kg

=> x= = 560 (kg)

Khoái löôïng CaO thöïc teá thu ñöôïc:

mCaO = = 800( kg)

b. Khoái löôïng CaCO3 laø:

mCaCO3 = = 800 (kg)

Theo phöông trình phaûn öùng: Khoái löôïng CaO thu ñöôïc theo lí thuyeát:

mCaO = = 448( kg)

Khoái löôïng CaO thu ñöôïc theo theo thöïc teá:

mCaO = = 380,8( kg)

Baøi 48: (Trang 55)[13]

a. Töø 60 kg quaëng Pirit. Tính khoái löôïng H2SO4 96% thu ñöôïc töø quaëng treân neáu hieäu suaát laø 85% so vôùi lyù thuyeát.

b. Töø 80 taán quaëng Pirit chöùa 40% S saûn suaát ñöôïc 92 taán H2SO4. Haõy tính hieäu suaát cuûa quaù trình.

Baøi giaûi:a. Ñieàu cheá H2SO4 töø FeS2 qua caùc daõy bieán hoaù sau:

FeS2 2SO2 2SO3 2H2SO4

120 kg 2*98 kg60 kg 98 kg

Theo lyù thuyeát khoái löôïng H2SO4 sinh ra laø 98 kg nhöng hieäu suaát 85% neân

thöïc teá thu ñöôïc: = 83,3(kg)

Khoái löôïng H2SO4 96% thu ñöôïc: Ta coù 100 kg dung dòch coù 96 kg H2SO4

x kg dung dòch coù 83,3 kg H2SO4

=> x= = 86,77 (kg)

b. Lươnïg S chöùa trong 80 taán quaëng pirit: = 32(taán)26

Ñieàu cheá H2SO4 töø S qua caùc daõy bieán hoaù sau:

S SO2 SO3 H2SO4

32 taán 98 taán Neáu theo lyù thuyeát ta thu ñöôïc 98 taán H2SO4

Vaäy hieäu suaát cuûa quaù trình laø H = = 93,88%

Baøi 49: (Trang 56) [13] Ngöôøi ta duøng quaëng boxit ñeå saûn xuaáùt Al. Haøm löôïng Al2O3

trong quaëng laø 40%.Ñeå coù ñöôïc 4 taán Al nguyeân chaát caàn coù bao nhieâu taán quaëng? Bieát raèng hieäu suaát cuûa quaù trình là 90%.

Baøi giaûi: PTPƯ: 2Al2O3 4Al + 3O2

2.102 taán 4.27 taán x taán 4 taán

=> x = = 7,55(taán)

Hieäu suaát cuûa phaûn öùng laø 90% coù nghóa laø 7,55 taán Al2O3 chæ chieám 90% löôïng phaûi duøng.

Löôïng oxit phaûi duøng: = 8,39 (taán)

Löôïng quaëng oxit caàn duøng: = 20,975 (taán)

Baøi 50:(Trang 56) [13] Ngöôøi ta duøng 200 taán quaëng coù haøm löôïng Fe2O3 laø 30% ñeå

luyeän gang. Loaïi gang naøy chöùa 80% Fe. Tính löôïng gam thu ñưôïc. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình saûn xuaát laø 96%.

Baøi giaûi:

Löôïng Fe2O3 trong quaëng laø: = 60 (taán)

Löôïng Fe2O3 tham gia phaûn öùng: = 57,6 (taán)

Phöông trình phaûn öùng luyeän gang:Fe2O3 + 3CO 2Fe + 3CO2.160 taán 112 taán57,6 taán x taán

=> x= = 40,32( taán)

27

Löôïng Fe naøy hoøa tan moät soá phuï gia (C,Si,P,S…)taïo ra gang. Löôïng gang naøy chieám 80% Fe.Vaäy löôïng gang thu ñöôïc:

= 50,4 (taán).

Baøi 51 :(Trang 56) [13] Coù theá ñieàu cheá bao nhieâu kg nhoâm töø moät taán quaëng chöùa

95% nhoâm oxit? Bieát hieäu suaát phaûn öùng laø 98%.Baøi giaûi:

Löôïng Al2O3 trong 1 taán quaëng: = 950 (kg)

Phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá Al2O3 ñöôïc bieåu dieãn:2Al2O3 4Al + 3O2

2.102 kg 4.27 kg950 kg x kg

Löôïng Al thu ñöôïc töø 950 kg Al2O3 laø:

x= = 503 (kg)

Löôïng Al thöïc teá thu ñöôïc : = 493 (kg)

Baøi 52: (trang 120) [13] Trong 1 loaïi quaëng boxit coù 50% nhoâm oxit. Nhoâm luyeän töø oxit

ñoù coøn chöùa 1,5% taïp chaát. Tính löôïng nhoâm thu ñöôïc khi luyeän 0,5 taán quaëng boxit treân. Hieäu suaát phaûn öùng laø 100%.

Baøi giaûi: Löôïng nhoâm oxit coù trong 0,5 taán quaëng laø:

= 0,25 (taán) = 250 (kg)

Phöông trình ñieàu cheá nhoâm:2Al2O3 4Al + 3O2

2.102 kg 4.27 kg250 kg x kg

Löôïng Al nguyeân chaát thu ñöôïc töø 250 kg quaëng:

x= = 132,3 (kg)

Löôïng Al laãn taïp chaát:

= 152,145 (kg)

28

Baøi 53:(Trang 122)[13]

Ñeå coù 1 taán theùp (98%Fe) caàn duøng bao nhieâu taán quaëng hemantit naâu (Fe2O3.2H2O)? Haøm löôïng hemantit naâu trong quaëng laø 80%. Hieäu suaát cuûa quaù trình phaûn öùng laø 93%.

Baøi giaûi:

Khoái löôïng Fe trong 1 taán theùp: = 0,98 (tấn)

Trong 196 taán (Fe2O3.2H2O) coù 112 taán Fe x taán (Fe2O3.2H2O) chöùa 0,98 taán Fe

Khoái löôïng (Fe2O3.2H2O) caàn duøng ñeå saûn xuaát 1 taán theùp:

=> x = 1,715 (taán)

Khoái löôïng quaëng laø: = 2,144 (taán)

Khoái löôïng quaëng thöïc teá caàn duøng:

= 2,305 (taán)

Baøi 54 : (Trang 124) [13] Ngöôøi ta duøng 200 taán quaëng hemantit haøm löôïng Fe2O3 laø 30%

ñeå luyeän gang. Loaïi gang naøy chöùa 95% Fe. Tính löôïng gang thu ñöôïc. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình saûn xuaát laø 96%.

Baøi giaûi:

Löôïng Fe2O3 trong quaëng laø: = 60 (taán)

Löôïng Fe2O3 tham gia phaûn öùng: = 57,6 (taán)

Phöông trình phaûn öùng luyeän gang:Fe2O3 + CO 2Fe + 3O2

160 taán 112 taán57,6 taán x taán

=> x= = 40,32 (taán)

Löôïng saét naøy hoaø tan moät soá phuï da (C, Si, P, S …) taïo ra gang.Löôïng saét chieám 95% gang.Vaäy löôïng gang laø:

= 42,442 (taán)

Baøi 55:( Trang 177)[13]

29

Khi cho leân men 10 l men röôïu etylic 8o coù theå thu ñöôïc bao nhieâu

gam axit axetic? Bieát hieäu suaát leân men laø 92% vaø khoái löôïng rieâng cuûa röôïu Etylic laø 0,8 g/cm3.

Baøi giaûi:

V röôïu=

= 0,8.0,8=0,64 kg = 640g PTPÖ:

C2H5OH + O2 CH3COOH +H2O 46 g 60 g 640 g x g

Khoái löôïng axit axetic thu ñöôïc laø:

x= = 835g

Vì hieäu suaát laø 92% neân thöïc teá khoái löôïng CH3COOH thu ñöôïc:

=768g

Baøi 56: (Trang 177)[13]

Cho x gam glucoâzô leân men ñeå ñieàu cheá röôïu etylic. Khí CO2 sinh ra ñöôïc daãn vaøo nöôùc voâi trong coù dö thu ñöôïc 80 g keát tuûa. a)Tính x g. Bieát hieäu suaát phaûn öùng leân men laø 80%. b)Tính khoái löôïng röôïu etylic thu ñöôïc.

Baøi giaûi:

a) Ta có: = =0,8mol

PTPÖ:CO2 +Ca(OH)2 CaCO3 + H2O0,8mol 0,8molC6H12O6 2C2H5OH + 2CO2 0,4mol 0,8mol 0,8mol

Khoái löôïng glucozo: =72g b) Khoái löôïng röôïu etylic thu ñöôïc:

= 14,72g

30

Baøi 57 : ( Ñeà thi vaøo lôùp 10 PTTH Chuyeân Nguyeãn Du naêm hoïc 2001-2002 )

Khi cho glucozo leân men thaønh röôïu etylic, daãn khí CO2 sinh ra vaøo nöôùc voâi trong coù dö. Ngöôøi ta thu ñöôïc 50 g keát tuûa. Tính khoái löôïng röôïu thu ñöôïc. Tính khoái löôïng cuûa glucozo ñaõ cho leân men,. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình leân men ñaït 75%. Baøi giaûi:

Ta có: = = 0,5mol

PTPÖ:CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O 0,5mol 0,5molC6H12O6 2C2H5OH + 2CO2

0,5mol 1mol 1mol Khoái löôïg glucozo : = 90g

Khoái löôïng röôïu thu ñöôïc: = 34,5g

Baøi 58 :(Trang 179) [13] Vieát phöông trình phaûn öùng hoaù hoïc (coù ghi ñieàu kieän phaûn

öùng ) khi cho Br2 taùc duïng vöùi Benzen. Tính khoái löôïng Benzen caàn duøng ñeå ñieàu cheá ñöôïc 15,7 g Broâmbenzen. Bieát raèng hieäu suaát ñaït 80%.

Baøi giaûi: Phöông trình phaûn öùng:

C6H6 + Br2 C6H5Br + HBr78g 157g x g 15,7g

Khoái löôïng Benzen tham gia phaûn öùng laø: = 7,8g

Khoái löôïng Benzen caàn duøng laø:

= = 9,75g

Baøi 59: (Trang 24)Moät loaïi ñaù voâi chöùa 80% CaCO3. Nung 1 taán ñaù voâi thu ñöôïc

CaO. Bieát hieäu suaát phaûn öùng laø 85%.

31

a) Tính khoái löôïng CaCO3. b) Tính khoái löôïng CaO thu ñöôïc.

Baøi giaûi: Khoái löôïng CaCO3 coù trong 1 taán ñaù voâi:

= = 0,8(taán) = 800 (kg)

PTPÖ:CaCO3 CaO + CO2

100 kg 56 kg 800 kg x kg

Khoái löôïng CaO thu ñöôïc theo lyù thuyeát:

x= = 448 (kg)

Khoái löôïng CaO thu ñöôïc vôùi hieäu suaát 85%:

= 380,8 (kg)

Baøi 60: (trang 44) [14] Cho V lit khí CO ( ñktc ) qua oáng söù ñöïng m gam CuO nung noùng. Sau

khi keát thuùc phaûn öùng daãn khí taïo thaønh haáp thuï vaøo dung dòch NaOH dö, sau ñoù cho theâm vaøo dung dòch thu ñöôïc dung dòch BaCl2 dö thaáy taïo thaønh n gam keát tuûa. a) Vieát caùc phöông trình hoaù hoïc xaûy ra. b) Tình hieäu suaát cuûa phaûn öùng khöû CuO theo V, m, n . c) Neáu thay khí CO baèng khí H2 thì keát quaûBaøi 61: (trang17) [14]

Ñoát chaùy hoaøn toaøn 120 gam quaëng pirit (FeS2) thu ñöôïc V lít khí SO2. Troän khí thu ñöôïc vôùi moät löôïng dö khí O2 roài ñaãn qua oáng chöùa chaát xuùc taùc V2O5 nung noùng. Hieäu suaát cuûa phaûn öùng laø 80%, caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñieàu kieän tieâu chuaån. a. Vieát caùc phöông trình hoaù hoïc. b. Tính V. c. Duøng 0,2 lít dung dòch H2SO4 98% (d=1,83 g/ml) ñeå haáp thuï hoaøn toaøn löôïng SO2 taïo thaønh. Cho bieát teân vaø coâng thöùc hoaù hoïc cuûa chaát thu ñöïôc.

Baøi giaûi:

32

Soá mol quaëng pirit: = 1mol FeS2

a. Vieát phöông trình hoaù hoïc:

4FeS2 + O2 2Fe2O3 + 8SO2 1mol 2mol

2SO2 + O2 SO3

2mol 1mol b. Tính V:

V = = 44,8 (lít) c. Duøng 0,2 lít dung dòch H2SO4 98% (d=1,83 g/ml) ñeå haáp thuï hoaøn toaøn löôïng SO3 taïo thaønh.

Theå tích khí oxi baèng theå tích khí sunfurô, do ñoù oxi dö. Soá mol SO3 ñöôïc tính theo chaát ñaõ phaûn öùng heát ñoù laø SO2.

Soá mol SO3 thu ñöôïc laø: = = 1,6(mol)

Khoái löôïng dung dòch H2SO4: = = 366(g)

Khoái löôïng H2SO4: = = 358,68(g)

Soá mol H2SO4: = = 3.66(mol)

Khoái löôïng H2O: =366 - 358,68 = 7,32(g)

Soá mol H2O: = = 0,4(mol)

Phöông trình phaûn öùng:H2O + SO2 H2SO4

0,4mol 0,4mol 0,4mol Toång soá mol H2SO4 = 0,4 + 3,66 = 4,06mol Soá mol SO3 coøn laïi = 1,6 – 0,4 = 1,2mol H2SO4 seõ haáp thuï SO3 taïo ra oleum, coâng thöùc toång quaùt : H2SO4.nSO3 Giaù trò cuûa n trong baøi toaùn naøy laø: 1,2 : 4,06 = 0,3(mol) Coâng thöùc oleum thu ñöôïc laø: H2SO4.0,3SO3

Baøi 62: (trang 19) [14] Muoái Bectole (teân cuûa moät nhaø baùc hoïc Phaùp ñaõ phaùt hieän ra

loaïi muoái naøy) coù coâng thöùc hoaù hoïc KClO3 cuøng vôùi KCl vaø H2O laø nhöõng saûn phaåm cuûa phaûn öùng clo vôùi kali hiñroxit ôû nhieät ñoä cao.

33

a. Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa phaûn öùng. b. Tính löôïng muoái Bectole thu ñöôïc khi cho 44,8 lit khí Cl2 (ñktc) taùc duïng vôùi dung dòch KOH dö. Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình laø 90%ø. c. Töø muoái Bectole vieát phöông trình hoaù hoïc ñieàu cheá khí O2, ghi roõ ñieàu kieän cuûa phaûn öùng.

Baøi giaûi: a. Vieát phöông trình hoaù hoïc cuûa phaûn öùng:

3Cl2 + 6KOH KClO3 + 5KCl + 3H2O 3mol 1mol

b. Tính löôïng muoái Bectole thu ñöôïc khi cho 44,8 lit khí Cl2 (ñktc) taùc duïng vôùi dung dòch KOH dö?Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình laø 90%.

= = 73,5(g)

c. Töø muoái Bectole vieát phöông trình hoaù hoïc ñieàu cheá khí O2, ghi roõ ñieàu kieän cuûa phaûn öùng.

2KClO3 3O2 + 2KClBaøi 64: (Trang 56) [14]

ÔÛ nhieät ñoä cao Cacbon taùc duïng vôùi Canxi oxit theo phöông trình hoaù hoïc:

3C + CaO CaC2 + CO Hoûi phaûi laáy bao nhieâu kg than coác chöùa 95% cacbon ñeå thu ñöôïc 128kg Canxi Cacbua?Bieát hieäu suaát cuûa phaûn öùng treân laø: 90%.

Baøi giaûi:

nCaC2 = = 2(mol)

3C + CaO CaC2 + CO (Hieäu suaát phaûn öùng laø 90%) 6mol 2mol Khoái löôïng Cacbon caàn cho phaûn öùng:

mC = = 80 (kg)

Khoái löôïng than coác chöùa 95% C laø: m = = 84,21(kg)

Baøi 65:( Trang 86) [14] Töø 75 taán quaëng Pirit chöùa 80% FeS2 ngöôøi ta saûn xuaát ñöôïc 92

taán axit sunfuric. Vieát phöông trìng hoaù hoïc vaø tính hieäu suaát cuûa quaù trình treân.

34

Baøi giaûi:

Phöông trình phaûn öùng:4FeS2 + 11O2 2Fe2O3 + 8SO2

2SO2 + O2 2SO3

SO3 + H2O H2SO4

Ta coù: Khoái löôïng FeS2 laø: = = 60(taán)

Quaù trình saûn xuaát coù theå ñöôïc vieát nhö sau:FeS 2SO2 2SO3 2H2SO4

120 gam ----------------> 2.98 gam 60 taán ------------------> 98 taán

Theo ñeà baøi, khoái löôïng H2SO4 thöïc teá thu ñöôïc laø 92 taán

Hieäu suaát: H= = 93,88%

Baøi 66 : (Trang 88) [14] Khi luyeän quaëng saét thaønh gang ngöôøi ta duøng CO laøm chaát

khöû. Khi CO ñöôïc taïo thaønh töø 1 taán than chöùa 96% cacbon. Hieäu suaát chuyeån C thaønh CO laø 80%. Theå tích khí CO taïo thaønh (ñktc) laø bao nhieâu?

Baøi giaûi: Phöông trìnhphaûn öùng: 2C + O2 2CO 12g 28g

960.103g ? g

mCO = (gam)

VCO = : = 1433,6.103 (lit)

Baøi 67: (Trang 88) [14] Ngöôøi ta cho hôi nöôùc dö ñi qua 12,5 (g) than noùng ñoû chöùa 96%

Cacbon thu ñöôïc 35,84 (l) hoãn hôïp khí CO vaø H2 (ñktc). Tính hieäu suaát cuûa phaûn öùng treân.

Baøi giaûi:

mC = = 12g => nC= = 1(mol)

Phöông trình:

35

2C + H2O CO + H2

1mol 1mol 1mol

Hieäu suaát phaûn öùng: H= = 80%

Baøi 68: (Trang 108) [14] a. Vieát phöông trình hoaù hoïc ñieàu cheá axetilen töø metan? b. Tính theå tích metan caàn duøng ñeå thu ñöôïc 91 gam axetilen? Bieát hieäu xuaát phaûn öùng laø 85%. c. Neáu duøng khí thieân nhieân coù chöùa 95% metan thì phaûi duøng bao nhieâu lít khí thieân nhieân (ñktc)?

Baøi giaûi: a. Phöông trình hoaù hoïc :

2CH4 C2H2 + 3H2

b. Soá mol C2H2 laø:

= = 3,5(mol)

-Theo phöông trình hoaù hoïc ta coù: = 2 = = 7(mol)

=> = = 156,8(lit) Do hieäu suaát phaûn öùng chæ ñaït 85% neân theå tích Metan phaûi duøng laø:

= = 184,47(lit)

c. Theå tích khí thieân nhieân caàn duøng laø:

Vkhí thieân nhieân = = = 194,18(lit)

Baøi 69: (Trang 124) [14] Tính theå tích C2H4 (ñktc) caàn ñeå ñieàu cheá ñöôïc 6,8 gam röôïu etylic.

Bieát hieäu suaát phaûn öùng laø 75%.Baøi giaûi:

= = 0,15mol.

C2H4 + H2O C2H5OH0,15mol 0,15mol

Vì hieäu suaát phaûn öùng laø 75% neân soá mol C2H4 caàn duøng laø:

= = 0,2 mol

36

= = 4,48 lít

Baøi 70: (trang 125) [14] Coù theå ñieàu cheá axit axetic baèng caùc phöông trình phaûn öùng

sau:C2H4 C2H5OH CH3COOH

a.Vieát caùc phöông trình hoaù hoïc b.Tính theå tích C2H4 (ñktc) caàn ñeå ñieàu cheá ñöôïc 18 gam CH3COOH. Bieát hieäu suaát cuûa phaûn öùng (1) laø 75%, phaûn öùng (2) laø 80%.

Baøi giaûi:a. C2H4 + H2O C2H5OH C2H5OH + O2 CH3COOH + H2Ob. Caùch 1

Theo (2): : = = 0,3mol

Vì H = 80 % neân C2H5OH caàn:

= = 0,375mol

Theo (1): = = 0,25mol Vì H = 75% neân C2H4 caàn:

= = 0,5mol

= = 11,2(lít) Caùch 2 : Theo ñònh luaät baûo toaøn nguyeân toá ta coù:

= = = 0,3mol

H = = 60%

= = 0,5mol

= 11,2(lít)Baøi 71: (trang 126) [14]

Ñeå ñieàu cheá CH3COOH trong coâng nghieäp ngöôøi ta thöôøng duøng phöông phaùp oxi hoaù C4H10. Tính theå tích C4H10 vaø O2 (ñktc) caàn ñeå ñieàu cheá ñöôïc 60 kg CH3COOH. Bieát hieäu suaát cuûa phaûn öùng laø 80%.

Giaûi:2C4H10 + 5O2 4CH3COOH + 2H2O

37

500mol 1200mol 1000mol

Vì H = 80% neân:

= = 625 mol

= = 14000(lít)

= = 1500 mol

= = 33600(lít)Baøi 73: (trang 126) [14]

Tính khoái löôïng dung dòch axit axetic thu ñöôïc khi leânmen 5 lít röôïu 45o. Bieát khoái löôïng rieâng cuûa röôïu etylic laø 0,8 g/ml vaø hieäu suaát cuûa quaù trình leân men laø 92%.

Baøi giaûi:

Trong 5 lít röôïu etylic 40o coù = 2(lít)röôïu nguyeân chaát.

Vaäy khoái löôïng röôïu etylic coù trong 5 lít röôïu 40o laø:m = V.D = = 1600g

Vì hieäu suaát ñaït 92% neân khoái löôïng röôïu ñaõ leân men laø:

= 1472g

Soá mol röôïu ñaõ leân men laø: = 32 mol

Phaûn öùng leân men laø : C2H5OH + O2 CH3COOH + H2O

32 mol 32mol Vaäy khoái löôïng cuûa CH3COOH taïo ra laø: = 1920gBaøi 74: (trang 127) [14]

Oxi hoaù 0,20 mol röôïu etylic thaønh axit axetic. Laáy hoãn hôïp sau phaûn öùng cho taùc duïng vôùi Na (dö) thu ñöôïc 3,92 lít H2 (ñktc). Tính hieäu suaát phaûn öùng oxi hoaù röôïu.

Baøi giaûi: Goïi a laø soá mol röôïu etylic. Phöông trình hoaù hoïc:

C2H5OH + O2 CH3COOH +H2O a a

2CH3COOH + 2Na 2CH3COONa + H2

38

a 0,5a

2H2O + 2Na 2NaOH + H2

a 0,5a 2C2H5OH +2Na 2CH3COONa + H2

0,2-a 0,5(0,2-a)

Ta coù: = = 0.175mol

0,5a + 0,5a + 0,5(0,2-a) = 0,175mol Soá mol röôïu phaûn öùng: a = 0,15mol

Hieäu suaát cuûa phaûn öùng: H = = 75%

Baøi 75: (trang 126) [14] Ñun noùng hoãn hôïp goàm 8,05 röôïu etylic vaø 5,4g axit axetic coù

H2SO4 ñaëc xuùc taùc thu ñöôïc 3,96g etylaxetat. Tính hieäu suaát phaûn öùng este hoaù noùi treân.

Baøi gi ả i Phöông trình hoaù hoïc:

CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

= = 0,175mol

= = 0,09mol

Ta thaáy soá mol: < neân phaûn öùng ñöôïc tính theo CH3COOH

Soá mol este thu ñöôïc: = = 0,045 mol =

Hieäu suaát cuûa phaûn öùng: H = = 50%

Baøi 76: (trang 129) [14] Ñeå trung hoaø 0,74 g moät axit daïng RCOOH caàn duøng 50 ml dung

dòch NaOH 0,2 M a. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû, coâng thöùc caáu taïo cuûa axit. b. Laáy 0,74 g axit treân taùc duïng vôùi röôïu etylic, Tính löôïng este thu ñöôïc. Bieát hieäu suaát phaûn öùng ñaït 70%.

Baøi giaûi : Ta coù nNaOH = 0,2 . 0,05 = 0,01mol Phöông trình hoaù hoïc:

39

RCOOH + NaOH RCOONa + H2O 0,01mol 0,01mol

MRCOOH = = 74 = R+46 => R = 29 (R= C2H5)

Vaäy CTPT : C2H5COOH CTCT: CH3-CH2-COOHb/ phöông trình hoaù hoïc xaûy ra: C2H5COOH + C2H5OH C2H5COOC2H5 + H2O 0,01mol 0,01mol

=> meste = = 1,02g

Vì H = 70% => m thöïc teá = = 0,714g

Baøi 77: (trang 129) [14] Cho 45 g glucozo tham gia phaûn öùng traùng göông. Hoûi coù bao

nhieâu gam baïc keát tuûa? Neáu hieäu suaát xuaát phaûn öùng laø 70%. Neáu leân men löôïng glucozô nhö treân thì thu ñöôïc bao nhieâu gam röôïu etanol vaø bao nhieâu lít khí CO2 ôû ñktc?Neáu hieäu suaát phaûn öùng laø 80%.

Baøi giaûi:Phöông trình hoaù hoïc:HO-CH2-(CHOH)2-CHO + Ag2O HO-CH2-(CHOH)2-COOH+2Ag 180g 2.108g 45 g mg

Khoái löôïng keát tuûa laø mAg = = 54g

Vì H = 70% => mAg = = 37,8g

Phaûn öùng leân men röôïu:C6H12O6 2C2H5OH +2CO2

1 mol 2 mol 2mol

= 0,25mol 0,5mol 0,5mol

Khoái löôïng röôïu thu ñöôïc:

= = 18,4 g

Theå tích CO2 thu ñöôïc:

= = 8,96 lít

40

Baøi 78: (trang 126) [14]

Ñun noùng hoãn hôïp goàm 3,68g röôïu etylic vaø 3g axit axetic trong ñieàu kieän coù H2SO4 ñaëc laøm xuùc taùc. Tính khoái löôïng caùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng. Bieát hieäu suaát phaûn öùng este hoaù laø 60%.

Baøi giaûi:Phöông trình hoaù hoïc:

C2H5OH + CH3COOH CH3COOC2H5 +H2O Theo baøi ra : = 3,68 : 46 = 0,08mol

= = 0,05 mol

Töø phöông trình phaûn öùng ta thaáy tyû leä: : = 1 : 1

Trong khi ñoù theo baøi ra > Hieäu suaát phaûn öùng tính theo Axit axetic.

=>H = 60% => (phaûn öùng) = = 0,03mol

=> = = 0,03 molCaùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng: = = 2,64g

= 3- = 1,2g = 3,68 – = 2,3g

41