the development of creative thinking and learning...

ผานการรบรองคณภาพจาก TCI (กลมท 1) สาขามนษยศาสตรและสงคมศาสตร

Panyapiwat Journal Vol.5 No.2 January - June 2014 205

การพฒนาความคดสรางสรรคและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โดยการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม ในรายวชาการเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต

THE DEVELOPMENT OF CREATIVE THINKING AND LEARNING ACHIEVMENT FOR GRADE 12 STUDENTS BY USING PROJECT LEARNING BASED ON CONSTRUCTIONISM THEORY PROGRAMING OF AN APPLY ROBOT SUBJECT

ชามาศ ดษฐเจรญ1 และปรญญ ทนนชยบตร2

บทคดยอ การวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาแนวทางส�าหรบการพฒนาความคดสรางสรรค และผลสมฤทธทาง

การเรยนของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 6 โดยใชการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม ในรายวชา

การเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต กลมเปาหมายในการศกษา คอ นกเรยนโรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน)

ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2556 ทเรยนในรายวชาการเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนต จ�านวน

30 คน การวจยนเปนการวจยเชงทดลองขนตน (Pre-Experimental Research Design) เปนการศกษากลมทดลอง

กลมเดยว มการทดสอบหลงทดลอง 1 ครง (One-Shot Case Study) เครองมอทใชในการวจยประกอบดวย

1) แผนการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม จ�านวน 10 แผน 2) แบบทดสอบวดความคด

สรางสรรค 3) แบบประเมนโครงงานหนยนต และ 4) แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการเขยนโปรแกรม

พฒนาหนยนตประยกต ผลการวจยพบวา นกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม

สามารถพฒนาความคดสรางสรรค ทประกอบดวย 1) ความคดรเรม 2) ความคดคลองตว ความคดยดหยน 4) ความคด

ละเอยดลออ (Guilford, 1971) มคะแนนความคดสรางสรรคเฉลยรอยละ 85.33 และมนกเรยนทผานเกณฑรอยละ 90

และนกเรยนทไดรบการจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม มคะแนนผลสมฤทธทางการเรยนวชา

การเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต คดเปนรอยละ 81.44 ของคะแนนเตมและมจ�านวนนกเรยนผานตามเกณฑ

คดเปนรอยละ 90 ของจ�านวนนกเรยนทงหมด โดยนกเรยนกลมเปาหมายสามารถสรางโครงงานหนยนตตามความสนใจ

เพอประเมนความคดสรางสรรคได

ค�าส�าคญ : ความคดสรางสรรค คอนสตรคชนนซม โครงงานหนยนต

1 นกศกษาสาขาวชาหลกสตรและการสอนคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกนE-mail:[email protected] ผชวยศาสตราจารยสาขาวชาหลกสตรและการสอนคณะศกษาศาสตรมหาวทยาลยขอนแกน

E-mail:[email protected]

วารสารปญญาภวฒน ปท 5 ฉบบท 2 ประจ�ำเดอนมกรำคม - มถนำยน 2557


206

Abstract The objectives of this research were to develop the creative thinking, and learning achieve-

ment of grade 12 students using project learning based on Constructionism theory of an apply

robot subject, so that the students would have average score of learning achievement. The target

group were 30 of Grade 12 Students, Bodindecha (Sing Singhaseni) School. The research design

was Pre-Experimental Design as One Shot Case Study. The obtained data was analyzed in average

standard division and percentage The research tools were: 1) The Learning Management Plan by

project learning base on Constructionism theory, 10 Plans, 2) The creative thinking test, 3) Project

work evaluation and 4) the learning achievement test of an apply robot subject. The research

findings were found that: 1) The students were taught by learning activity management by project

learning base on Constructionism theory, had average score in creative thinking in order of

1) originality 2) fluency 3) flexibility and 4) elaboration were 85.33%. There were 90% of total

number of students passing higher than the specified criterion. 2) The students taught by Learning

Activity Management by project learning based on Constructionism theory, had average score in

learning achievement test, were 81.44%. In addition, there were 90% of students passing higher

than the specified criterion.

Keywords : Creative thinking, Constructionism, Robot project

บทน�า ในสภาพการณปจจบนของสงคมไทยกระแสการ

เปลยนแปลงตางๆ ทางเทคโนโลย เศรษฐกจ สงคม

การเมอง วฒนธรรม และสงแวดลอม เกดขนอยาง

รวดเรวและคาดไมถง กระแสการเปลยนแปลงนสงผล

ใหวถชวตของบคคลในสงคมเปลยนแปลงตามไปดวย

จงจ�าเปนทประเทศไทยตองเรงเสรมสรางขดความสามารถ

และศกยภาพของบคคล เพอใหรเทาทนและสามารถ

ด�ารงชพไดอยางสนตสขในสงคมโลกทมการเปลยนแปลง

ตลอดเวลา กญแจทจะไขไปสการเสรมสรางสมรรถนะ

ของบคคลและสงคมไทยสวนรวม คอ การศกษาจะตอง

จดใหสอดคลองกบสภาพชวตจรงในสงคมปจจบน

พรอมกบมงพฒนาผเรยนใหมความสมดลทงความร

ความคด ความสามารถ ความดงาม และความรบผดชอบ

ตอสงคม สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข

ซงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542

ไดกลาวถง การจดการศกษาวาจะตองมงพฒนาผเรยน

ใหมคณลกษณะทพงประสงค เปนทง “คนด คนเกง

และมความสข” โดยตองมงพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะ

ทส�าคญประการหนง ซงเปนเปาหมายของกระบวนการ

เรยนร คอ มความคดสรางสรรค (ส�านกงานคณะกรรมการ

การศกษาแหงชาต, 2543) เพราะความคดสรางสรรค

เกยวของกบการใชความพยายามและการใชศกยภาพ

ทางสตปญญาของมนษยใหสามารถคดคนสงใหม แสดง

ความคดใหมๆ หรอการแสวงหาความรใหมเพอน�ามา

ปรบใชในการด�ารงชวตในสงคม (ส�านกงานคณะกรรมการ

การประถมศกษาแหงชาต, 2542)

ดงนนเดกและเยาวชนของชาตจงควรไดรบการฝก

ทกษะการคดใหมความคดสรางสรรคตงแตเยาววย

(สคนธ สนธพานนท และคณะ, 2551) และความคด

สรางสรรคถอเปนกระบวนการทางความคดทมความ

ส�าคญตอเดก ท�าใหเดกสรางความคด สรางจนตนาการ



ไมจนตอสถานการณและสภาพแวดลอมทก�าหนดไว

การฝกฝนใหเดกคดอยางสรางสรรค จงเปนสวนหนงทชวย

กระตนคณภาพในตวเดกใหมนใจในตนเองและเตบโต

เปนผใหญใหมคณภาพมากยงขน (สวทย มลค�า, 2550)

การเรยนรแบบโครงงาน (Project Based Learning)

เปนการสงเสรมการเรยนรตลอดชวตสอดคลองกบหลก

ทฤษฎการเรยนร constructivism, contructionism

และการเรยนรแบบรวมมอ (cooperative learning)

ซงมขนตอนการเรยนรทเรมจากการแสวงหาความร

กระบวนการคด และทกษะในการแกปญหาไวในรปแบบ

การเรยนร ซงการจดการเรยนรแบบโครงงานน ยดหลกการ

ของ constructionism ซงพฒนาตอยอดจากทฤษฎ

การสรางความร (Constructivism) ของ Piaget โดย

Seymour Papert เปนผน�าเสนอการใชสอทางเทคโนโลย

ชวยในการสรางความรทเปนรปธรรมแกผเรยนโดยอาศย

พลงความรของตวผเรยนเอง และเมอผเรยนสรางสงหนง

สงใดขนมากจะเสมอนเปนการสรางความรขนในตวเอง

นนเอง ความรทสรางขนเองนมความหมายตอผเรยนมาก

เพราะจะเปนความรทอยคงทน ไมลมงาย ขณะเดยวกน

สามารถถายทอดใหผอนเขาใจความคดของตวเองไดด

นอกจากนนความรทสรางขนเองน ยงจะเปนฐานใหผเรยน

สามารถสรางความรใหมตอไปอยางไมมทสนสด (ทศนา

แขมมณ, 2547)

โรงเรยนบดนทรเดชา (สงห สงหเสน) เปนโรงเรยน

ขนาดใหญพเศษ นกเรยนมจ�านวนกวา 5000 คน

โรงเรยนมการจดหลกสตรทมความหลากหลายเพอ

ตอบสนองตองการของนกเรยนบนพนฐานของการจด

การศกษาตามหลกสตรแกนกลาง 2551 ซงเนอหาสาระ

ทผวจยศกษาและน�ามาใชในการคนควาในครงน คอ

รายวชา การเขยนโปรแกรมสรางและพฒนาหนยนต

ประยกต ง30217 ซงเปนรายวชาเพมเตมในนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 แผนการเรยนวทยาศาตร ไดเลอก

เรยนตามความสนใจ จากการศกษาคนควาเอกสารและ

ทบทวนวรรณกรรมตางๆ ทเกยวของ ผวจยจงไดน�าการ

เรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม มาเปน

แนวทางในการจดการเรยนรและการวจยในครงน โดยม

วตถประสงคเพอศกษาแนวทางในการพฒนาความคด

สรางสรรคและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

ซงความรทไดรบจากการเรยนรนน นกเรยนสามารถน�าไป

ตอยอดในการแขงขนระดบตางๆ รวมถงการเขาศกษา

ในระดบมหาวทยาลยไดในอนาคตตอไปในการวจยครงน

ผวจยไดก�าหนดใหมการจดท�าโครงงานทผเรยนมความ

สนใจทมความเกยวของกบการสรางห นยนตอยาง

สรางสรรคตามจนตนาการ ความสนใจ และความสามารถ

ของผเรยนเอง

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาแนวทางในการพฒนาความคด

สรางสรรคและผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 ทเรยน วชาการเขยนโปรแกรม

พฒนาหนยนตโดยใชการจดการเรยนรโดยใชโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม ใหมคะแนนเฉลยไมนอยกวา

รอยละ 70 ของคะแนนเตม และไมนอยกวารอยละ 70

ของนกเรยนทงหมด มคะแนนผานเกณฑรอยละ 70

ของคะแนนเตม

ทบทวนวรรณกรรม 1. การจดการเรยนรแบบโครงงาน หมายถง การให

นกเรยนจดท�าโครงงานการสรางและประดษฐสงของ

ตามความสนใจของนกเรยน ซงเปนวธการเรยนรทนกเรยน

ไดเลอกศกษาตามความสนใจของตนเองหรอของกลม

โดยมขนตอนในการจดการเรยนรทงหมด 6 ขนตอน

(ส�านกงานการศกษาขนพนฐาน, 2553) ดงน

1.1 ขนก�าหนดจดมงหมาย ครผสอนและนกเรยน

ชวยกนก�าหนดจดมงหมายใหชดเจนเพอใหการด�าเนนงาน

เปนไปตามทศทางเดยวกน

1.2 ขนก�าหนดโครงงาน ครผสอนและนกเรยน

ชวยกนคดและเสนอแนะโครงงานทนาสนใจและตรงจด

มงหมาย อาจเสนอหลายๆ โครงงานแลวเลอกทมประโยชน

เหมาะสมกบความสามารถ ความถนด ความสนใจและ



208

จดมงหมายทวางไว

1.3 ขนวางแผนการด�าเนนงาน ใหนกเรยน

แตละคนหรอกลมชวยกนท�าโครงการท�างานเพอเปน

แนวทางในการท�างานตามโครงงานใหประสบผลส�าเรจ

โครงงานประกอบดวยวตถประสงค วธด�าเนนงาน อปกรณ

ทใช งบประมาณและการประเมนผล

1.4 ขนด�าเนนงาน การลงมอปฏบตงานตาม

แผนงานทวางไว อาจมประธานโครงงาน เลขานการและ

ต�าแหนงอนๆ ตามความเหมาะสม อาจเชญวทยากร

ผเชยวชาญมาใหค�าปรกษาหรอศกษาคนควาเอกสาร

ต�าราตางๆ

1.5 ขนแสดงผลงาน เมอท�าโครงงานส�าเรจแลว

น�ามาจดแสดงภายในหองเรยนหรอสถานทจดนทรรศการ

เพอเผยแพรผลงาน

1.6 ขนประเมนผลโครงงาน ครผสอนวดประเมน

ผลในดานตางๆ ไดแก ความถกตอง ความรวมมอในการ

ท�างาน ความสามารถในการน�าความร ทกษะตางๆ ไปใช

2. การจดการเรยนรตามแนวคอนสตรคชนนซม

(Constructionism) หมายถง การจดการเรยนรทให

นกเรยนสามารถสรางองคความรดวยตนเอง ผานการฝก

ปฏบตจรงประกอบกจกรรมการเรยนรทหลากหลาย

ทพฒนาโดย Professor Seymour Papert แหง M.I.T.

(Massachusette Institute of Technology) และคร

จดบรรยากาศการเรยนร เตรยมทรพยากรการเรยนร

ในการศกษาและคนควา และเปนผชวยเหลอและคอย

อ�านวยความสะดวก เปดโอกาสใหผเรยนลงมอปฏบต

กจกรรมการเรยนดวยตนเอง โดยมขนตอนในการเรยนร

4 ขนตอน ดงน

2.1 Explore คอ การส�ารวจตรวจคน นกเรยน

ท�าการส�ารวจตรวจคนอปกรณหนยนต ศกษาคนควา

แหลงเรยนร ตางๆ ทครผสอนจดเตรยมไว และท�าการ

ส�ารวจ ศกษา ดวยตนเอง เพอน�าไปใชประกอบในการ

เรยนรของตนเอง

2.2 Experiment คอ การทดลอง นกเรยนท�าการ

ทดลองใชอปกรณหนยนตแลวน�าความร จากแหลงการ

เรยนรทครไดจดเตรยม ไปใชในการเรยนร ในขนตอนน

นกเรยนจะไดลงมอปฏบตในการทดลองใชอปกรณ

ในการสรางหนยนต จะท�าใหนกเรยนเรยนรวาอปกรณ

ชนไหนใชงานอยางไร เปนการลองผดลองถกนกเรยน

จะไดรบความรใหมๆ เพมมากขนจากการไดทดลองใช

อปกรณหนยนต

2.3 Learning by doing คอ การเรยนรจาก

การกระท�าขนนเปนการลงมอปฏบตกจกรรมโดยม

เปาหมายทชดเจน โดยนกเรยนจะท�าการสรางหนยนต

หลงจากทมทดลองใชอปกรณหนยนตตางๆ ในขนตอน

การทดลอง นกเรยนจะเรยนรวาในการสรางหนยนตนน

ควรจะใชวสดอปกรณชนดใดบาง และเรยนรวาจะสามารถ

คนควา ศกษาเพมเตมไดจากแหลงใด

2.4 Doing by learning คอ การท�าเพอทจะ

ท�าใหเกดการเรยนร ในขนตอนนนกเรยนจะตองผาน

ขนตอนทง 3 จนประจกษแกใจตนเองวาการลงมอปฏบต

กจกรรมในการสรางหนยนตและการไดปฏสมพนธกบ

สงแวดลอมทมความหมายและแหลงเรยนรนนสามารถ

ท�าใหเกดการเรยนรไดและเมอเขาใจแลวกจะเกดพฤตกรรม

ในการเรยนรทดรจกคดแกปญหา รจกการแสวงหาความร

และนกเรยนจะสามารถน�าความรทไดจากการเรยนร

ทง 3 ขนนน คอ การส�ารวจ การทดลอง และการลงมอ

ปฏบต มาประยกตสรางเปนหนยนตตามความสนใจได

อยางมประสทธภาพ

3. การจดการเรยนร โดยใชโครงงานตามแนว

คอนสตรคชนนซม หมายถง การจดการเรยนรโดยใช

โครงงานในการศกษา คนควา และประดษฐสรางหนยนต

ใหปฏบตภารกจทนกเรยนสนใจแกปญหา โดยโครงงาน

ทนกเรยนสรางขนนน เปนสงทนกเรยนมความสนใจเอง

จากความรทมอยเดมแลวน�าความสนใจนนไปตอยอด

เปนเรองทจะสรางโครงงาน ซงโครงงานนนมความหมาย

ความส�าคญตอตวนกเรยน นกเรยนตองท�าการศกษา

คนควา เพอใหเกดองคความรใหม และสามารถน�ามา

เชอมโยงกบความรเดม โดยผานขนตอนของการจด

การเรยนรโดยใชโครงงานทงหมด 6 ขนตอน (ส�านกงาน



การศกษาขนพนฐาน, 2553) ผนวกเขากบการเรยนร

ตามแนวคอนสตรคชนนซม 4 ขนตอน ดงน

3.1 ขนก�าหนดจดมงหมาย ครผสอนและนกเรยน

ชวยกนก�าหนดจดม งหมายและภารกจในการสราง

โครงงานใหชดเจน ในการประดษฐหนยนต ผนวกกบ

ขนตอนการส�ารวจ เพอใหนกเรยนไดรจกอปกรณหนยนต

เพอประกอบในการสรางจดมงหมายของโครงงาน

3.2 ขนก�าหนดโครงงาน ครผสอนและนกเรยน

ชวยกนคดและเสนอแนะโครงงานทนาสนใจและตรง

จดม งหมาย โดยใหเลอกทมประโยชนเหมาะสมกบ

ความสามารถ ความถนด ความสนใจและจดมงหมาย

และภารกจทวางไว ผนวกกบขนการการส�ารวจและ

ทดลองเพอน�าความรไปใชในการคดและเสนอโครงงาน

3.3 ขนวางแผนการด�าเนนงาน หมายถง ให

นกเรยนชวยกนท�าโครงการท�างานเพอเปนแนวทาง

ในการท�างานตามโครงงานใหประสบผลส�าเรจ การเขยน

โครงงานประกอบดวยวตถประสงค วธด�าเนนงาน อปกรณ

ทใช งบประมาณและการประเมนผล ผนวกกบขนการ

การส�ารวจและทดลองเพอน�าความรไปใชในการวางแผน

ในการสรางโครงงานหนยนต

3.4 ขนด�าเนนงาน หมายถง นกเรยนศกษา

คนควา ลงมอปฏบตสรางโครงงานตามโครงการทได

วางแผนเอาไว ตามหนาทการรบผดชอบของนกเรยน

แตละคนในกลม ผนวกกบขนการลงมอกระท�าเพอให

เกดการเรยนรจากการกระท�า จนเกดเปนองคความร

3.5 ขนแสดงผลงาน หมายถง เมอนกเรยนแตละ

กลมสรางโครงงานเรยบรอยแลว นกเรยนแตละกลม

จะตองท�าการแสดงผลงานการสรางหนยนตตามภารกจ

ทก�าหนดไว ไดอยางถกตองเหมาะสมตามเงอนไขท

ก�าหนดไว ผนวกกบขนการกระท�าเพอใหเกดการเรยนร

เพอใหนกเรยนไดเรยนรวาโครงงานหนยนตทนกเรยนได

ท�าการสรางขนนนมประโยชนและนาสนใจกบบคคลอน

รจกขอดขอเสยของโครงงานของตนเอง

3.6 ขนประเมนผลโครงงาน หมายถง ครผสอน

วดประเมนผลในดานตางๆ ไดแก ความถกตองตาม

ภารกจทก�าหนด ความรวมมอในการท�างาน ความสามารถ

ในการน�าความร ทกษะตางๆ ไปใช ผนวกกบขนการ

กระท�าเพอใหเกดการเรยนร โดยทนกเรยนจะไดประเมน

ความรของตนเองจากทเรยนรมา สรางเปนองคความรใหม

เพมขนจากการไดท�าการประเมนโครงงานของครผสอน

4. ความคดสรางสรรค (Creative Thinking)

หมายถง ความสามารถทางสมองในการแสดงของความคด

หลายแงหลายมม และหลายทศทางคดไดกวางไกล

ละเอยดรอบคอบ อนจะน�าไปสการสรางและประดษฐ

หนยนต หรอคดปรบปรงดดแปลงหนยนตทมอยเดมใหม

รปแบบใหม ไมซ�าผอน ตามแนวคด Guilford (1971)

ซงมองคประกอบของความคดสรางสรรค ดงน

4.1 ความคดรเรม (Originality) หมายถง

ลกษณะความคดแปลกใหม แตกตางจากความคดธรรมดา

โดยไมซ�ากบของผอน สามารถแกปญหาและสามารถ

ตอบโจทยในการท�าภารกจในการสรางหนยนต

4.2 ความคดคลองตว (Fluency) หมายถง

เปนความคดในเรองเดยวกนทไมซ�ากน สามารถคดได

หลากหลาย ในเวลาอนสนหรอภายในเวลาทก�าหนด

ในการปฏบตกจกรรมการสรางหนยนต

4.3 ความคดยดหยน (Flexibility) หมายถง

แบบของความคดทพยายามคดไดหลายอยางตางๆ กน

เพอแกไขปญหาทเกดขนในการสรางหนยนตหรอความคด

ยดหย นดานการดดแปลงห นยนตมาใชในการสราง

โครงงานหนยนตทหลากหลายตามความรและความสนใจ

4.4 ความคดละเอยดลออ (Elaboration)

หมายถง ความสามารถในการคดทนกเรยนสามารถ

มองเหนหรอสรางหนยนตได จากภารกจทก�าหนดทม

ความซบซอน สามารถแกปญหาไดอยางละเอยดรอบคอบ

และรวดเรว สามารถน�าเอาสงทผอนคดหรอท�าไมได

มาประยกตใชในการสรางหนยนตของตนเอง

5. ผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง ผลสมฤทธ

ในการเรยนวชา การเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนต

ประยกต ง30217 ทไดจากการท�าแบบวดผลสมฤทธ

ทางการเรยน ดานเนอหา ทมขอบขายของแบบทดสอบ



210

เกยวกบการเขยนโปรแกรม โดยมเกณฑการผาน

แบบทดสอบทผานเกณฑเปาหมายทโรงเรยนก�าหนดคอ

รอยละ 70 ของคะแนนเตม และมจ�านวนนกเรยนผาน

เกณฑรอยละ 70 ของจ�านวนนกเรยนทงหมด

งานวจยทเกยวของ สฤษด บรรณะศร (2550) ไดพฒนาบทเรยนโดยใช

เวบเทคโนโลยตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร

(Constructionism) เพอเปรยบเทยบผลสมฤทธทาง

การเรยน และความคดสรางสรรคของนกเรยนกอนเรยน

และหลงเรยน กลมตวอยางทใชในการวจยครงนคอ

นกเรยนชนประถมศกษาปท 5 จากโรงเรยนบานหนองแวง

จ�านวน 30 คน ผลการวจยพบวา นกเรยนมผลสมฤทธ

ทางการเรยนและความคดสรางสรรคสงขน และนกเรยน

มความคงทนตอการเรยนรและมความพงพอใจตอการ

เรยนรในระดบมาก ซงควรสงเสรมและสนบสนนใหคร

สามารถน�าบทเรยนนไปใชในการเรยนการสอน เพอให

ผเรยนบรรลตามความมงหมายของรายวชาตอไป

จฑาทพย อนตะ (2554) ศกษาผลการพฒนา

ความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนชน

มธยมศกษาปท 1 โดยการจดกจกรรมการเรยนร ท

สงเสรมความคดสรางสรรคทางคณตศาสตร และเพอ

ศกษาผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตรหลงการเรยน

ประชากรทใชในการศกษาครงน คอนกเรยนชนมธยมศกษา

ปท 1 โรงเรยนบานกองลอย อ�าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม

จ�านวน 28 คน ผลการศกษาพบวา ความคดสรางสรรค

ทางคณตศาสตร โดยการจดกจกรรมการเรยนรทสงเสรม

ความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนหลงเรยน

สงกวากอนเรยน และผลสมฤทธทางการเรยนคณตศาสตร

หลงการเรยนโดยการสงเสรมความคดสรางสรรคทาง

คณตศาสตรเทากบรอยละ 78.57 สงกวาเกณฑรอยละ

70 ทก�าหนด

กรอบแนวคดในการวจย

1. ความคดสรางสรรค

2. ผลสมฤทธทางการเรยน

การจดการเรยนรแบบโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม

วธด�าเนนการวจย 1. กลมเปาหมาย เปนนกเรยนโรงเรยนบดนทรเดชา

(สงห สงหเสน) ชนมธยมศกษาปท 6 ภาคเรยนท 1

ปการศกษา 2556 ทเรยน รายวชาการเขยนโปรแกรม

พฒนาหนยนตประยกต จ�านวน 30 คน

2. รปแบบการวจย ใชรปแบบการวจยแบบการ

ทดลองขนตน (Pre-Experimental Design) โดยศกษา

กลมทดลองกลมเดยววดความคดสรางสรรคและผล

สมฤทธทางการเรยนรายวชาการเขยนโปรแกรมพฒนา

หนยนตประยกต (One Shot Case Study)

เมอ X แทน รปแบบการจดการเรยนรแบบโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม

O แทน ความคดสรางสรรคและผลสมฤทธทาง

การเรยนรายวชาการเขยนโปรแกรม พฒนาหนยนต

ประยกต

3. ตวแปรทศกษา ประกอบดวย

3.1 ตวแปรตน คอ การจดการเรยนร แบบ

โครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม

3.2 ตวแปรตาม คอ ความคดสรางสรรคและ

ผลสมฤทธทางการเรยนรายวชาการเขยนโปรแกรม

พฒนาหนยนตประยกต



4. เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยแบงออกเปน 2 ประเภท

มรายละเอยดดงน

4.1 เครองมอทใชในการทดลอง ไดแก แผนการ

จดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม

รายวชาการเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต

ชนมธยมศกษาปท 6

4.2 เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

ประเมนผล ผวจยไดสรางเครองมอในการเกบรวบรวม

ขอมล จ�านวน 3 ฉบบ ไดแก

1. แบบทดสอบวดความคดสรางสรรคแบบ

อตนยปลายเปด วดความคดสรางสรรค จ�านวน 4 ดาน

(Guilford, 1971) คอ ความคดคลอง ความคดรเรม

ความคดยดหยน ความคดละเอยดลออ ทผวจยสราง

ขนเอง

2. แบบประเมนโครงงาน ทผวจยก�าหนด

เกณฑในการประเมนแบบ Rubric Score ขน เพอ

ประเมนผลโครงงานทนกเรยนสรางขน 4 ดาน คอ

เนอหา กระบวนการท�างาน ความคดสรางสรรค และ

การประยกตใชในชวตประจ�าวน

3. แบบวดผลสมฤทธทางการเรยนรายวชา

การเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต เปนแบบ

ปรนยชนดเลอกตอบ 4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ ทผวจย

สรางขนเอง

5. การเกบรวบรวมขอมล

ในการศกษาวจยครงนผวจยท�าการศกษาทดลอง

เพอพฒนาความคดสรางสรรคโดยใชการจดการเรยนร

แบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม ผวจยไดท�า

การเกบรวบรวมขอมล ดงน

5.1 กอนจดกจกรรมการเรยนร ผวจยไดปฐมนเทศ

นกเรยนเกยวกบวธปฏบตในการเรยนการสอนโดยใช

กระบวนการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคอนสตรคชน

นซม

5.2 ด�าเนนการจดกระบวนการเรยนร ตาม

แผนการเรยนรทผวจยสรางขน โดยหลงจากการจดการ

เรยนรเสรจสนแตละแผนนน ผวจยท�าการบนทกพฤตกรรม

นกเรยนและประเมนการรวมกจกรรมกลมของนกเรยน

เพอประเมนความคดสรางสรรค ดานความคดคลอง

5.3 หลงการใชแผนการจดการเรยนร แบบ

โครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม ผวจยท�าการประเมน

ความคดสรางสรรค โดยใหนกเรยนท�าแบบทดสอบ

วดความคดสรางสรรคทง 4 ดานและแบบประเมนผล

โครงงานหนยนตของนกเรยน กบนกเรยนกลมเปาหมาย

30 คน แลวน�าคะแนนทไดไปวเคราะหแปลผล

รปท 1 กระบวนการในการประเมนผลความคดสรางสรรค



212

6. การวเคราะหขอมล

ในการวจยครงน ผวจยไดด�าเนนการวเคราะห

ขอมลออกเปน 2 สวน คอ

6.1 วเคราะหขอมลความคดสรางสรรค ท�าการ

วเคราะหขอมลจาก

1) การวเคราะหขอมลคะแนนความคด

สรางสรรค โดยการน�าคะแนนทไดจากแบบทดสอบวด

ความคดสรางสรรค ประเมนความคดสรางสรรคทง 4 ดาน

มาวเคราะหการพฒนาความคดสรางสรรค หาคารอยละ

(%) แลวน�าไปเปรยบเทยบกบเกณฑทก�าหนดไว

2) การวเคราะหขอมลคะแนนโครงงาน

โดยการน�าคะแนนทไดจากแบบประเมนโครงงาน

มาวเคราะหผลการสรางโครงงาน ประเมนความคด

สรางสรรค 3 ดาน ไดแก ความคดรเรม ความยดหยน

ความคดละเอยดลออ หาคารอยละ (%) แลวน�าไป

เปรยบเทยบกบเกณฑทก�าหนดไว

3) การวเคราะหขอมลการบนทกพฤตกรรม

นกเรยน และการประเมนการรวมกจกรรมกลม ซงได

จากแผนการจดการเรยนรมาวเคราะหขอมลความคด

สรางสรรคในเชงบรรยาย 1 ดาน คอ ความคดคลอง

แลวน�าไปอภปรายผลในการท�างานของนกเรยนในการ

สรางโครงงานหนยนต

6.2 วเคราะหขอมลผลสมฤทธทางการเรยน

ท�าการวเคราะหขอมลจาก

1) การวเคราะหขอมลคะแนนผลสมฤทธ

ทางการเรยน โดยการน�าคะแนนทไดจากแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยน มาวเคราะหผลสมฤทธ

ทางการเรยน หาคารอยละ (%) แลวน�าไปเปรยบเทยบ

กบเกณฑทก�าหนดไว

ผลการวจย 1. ผลการจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน

ตามแนวคดทฤษฎคอนสตรคชนนซม

ผลการจดกจกรรมการเรยนรโดยใชโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม ปรากฏวานกเรยนสามารถ

เรยนรเนอหาการเรยนรทก�าหนดไวในสาระการเรยนร

ไดเปนอยางด ซงครผสอนในฐานะผวจยท�าการสงเกต

และบนทกพฤตกรรมนน เพอน�ามาประเมนกระบวนการ

ท�างานซงสามารถสะทอนใหเหนถงความคดสรางสรรค

ของนกเรยนในดานความคดคลอง ผลการสงเกตพฤตกรรม

เพอประเมนผลไดดงตารางตอไปน

ตารางท 1 คะแนนเฉลยของการสงเกตพฤตกรรมนกเรยน

คาเฉลยคะแนนการสงเกต

พฤตกรรมนกเรยน

เฉลยจ�านวนนกเรยน

30 (คน)

การซกถามทตรงประเดน

นาสนใจ (3)2.97

การตอบค�าถาม (3) 2.93

การรวมกจกรรม (3) 3

การรวมอภปราย

ตรงประเดน (3)2.57

การแสดง

ความคดเหนใหมๆ (3)2.83

คาเฉลย 2.86

รอยละ 95.33

2. ผลของความคดสรางสรรค

ผลของความคดสรางสรรคโดยใชแบบทดสอบ

วดความคดสรางสรรค 4 ดาน ท�าการทดสอบหลงจาก

การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคด

ทฤษฎคอนสตรคชนนซม

ผลวจยปรากฏ ดงน



ตารางท 2 คะแนนความคดสรางสรรค

คาเฉลยคะแนนความคด

สรางสรรค

เฉลยจ�านวนนกเรยน

30 (คน)

คดรเรม (5) 4.73

คดคลอง (5) 4.47

คดยดหยน (5) 3.80

คดละเอยดลออ (5) 4.07



ผานเกณฑ (คน) 27

คดเปนรอยละ 90

3. ผลการประเมนโครงงาน

กลมเปาหมาย นกเรยนจ�านวน 30 คน โดยประเมน

การท�าโครงงานหนยนตตามความสนใจ มคาเฉลยคะแนน

การประเมนโครงงานท 28 คะแนน โดยมคาคะแนน

สงสดท 30 คะแนน และคะแนนต�าสดท 26 คะแนน

จากคะแนนเตม 30 คะแนน คดเปนรอยละ 93.33

โดยมนกเรยนผานเกณฑครบทง 30 คน ผานเกณฑ

เมอท�าการประเมนความคดสรางสรรคครบทง

2 สวนแลว ผวจยน�าผลการประเมนทไดมาผนวกรวม

เขาดวยกน เปนผลของความคดสรางสรรคทท�าการศกษา

ไดจาก 1) แบบทดสอบวดความคดสรางสรรค 4 ดาน

และ 2) แบบประเมนโครงงาน ผลของความคดสรางสรรค

ทมคะแนนเตม 50 คะแนน ไดคาเฉลยของคะแนนรวม

อยท 45.07 คะแนน คดเปนรอยละ 90.13 โดยมคาเฉลย

คะแนนทไดจากแบบทดสอบวดความคดสรางสรรคท

17.07 คะแนน จากคะแนนเตม 20 คะแนน และคาเฉลย

คะแนนทไดจากการประเมนโครงงานท 28 คะแนน จาก

คะแนนเตม 30 คะแนน ซงมนกเรยนผานเกณฑ 70 : 70

ครบทง 30 คน ดงปรากฏในตารางดงน

ตารางท 3 ผลของความคดสร างสรรค ท ได จาก

แบบทดสอบวดความคดสรางสรรค 4 ดาน

และแบบประเมนโครงงาน

คะแนนความคดสรางสรรค คาเฉลย

แบบทดสอบวดความคด

สรางสรรค (20 คะแนน)17.07

แบบประเมนโครงงานหนยนต

(30 คะแนน)28

คะแนนรวม

(50 คะแนน)45.07

รอยละของคะแนนรวม 90.13

ผลการประเมน ผาน

4. ผลสมฤทธทางการเรยน

ผวจยไดท�าการวดผลสมฤทธทางกเรยน รายวชา

การเขยนโปรแกรมพฒนาห นยนตประยกตโดยใช

แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน แบบปรนย

4 ตวเลอก จ�านวน 30 ขอ ผลวจยดงน

ตารางท 4 คะแนนการวดผลสมฤทธทางการเรยนวชา

การเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตประยกต

นกเรยนชนมธยมศกษาปท 6

คะแนนผลสมฤทธ (30) คาเฉลย

คะแนนสงสด 28

คะแนนต�าสด 16



S.D. 2.43

ผลการวดผลสมฤทธทางการเรยนพบวา คะแนนผล

สมฤทธทางการเรยนมคาเฉลย 24.43 โดยมคาคะแนน

สงสดท 28 คะแนน และคะแนนต�าสดท 16 คะแนน

จากคะแนนเตม 30 คะแนน คดเปนรอยละ 81.44



214

โดยมนกเรยนผานตามเกณฑจ�านวน 27 คน จากนกเรยน

ทงหมด 30 คน คดเปนรอยละ 90

สรปและอภปรายผล การจดการเรยนรแบบโครงงานตามแนวคดทฤษฎ

คอนสตรคชนนซม สามารถพฒนาความคดสรางสรรค

ทประกอบดวย 1) ความคดรเรม 2) ความคดคลองตว

ความคดยดหยน 4) ความคดละเอยดลออ (Guilford,

1971) สะทอนผลการการวเคราะหขอมลทไดจากการ

ท�าแบบทดสอบวดความคดสรางสรรคของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 6 รายวชาการเขยนโปรแกรมพฒนา

หนยนตประยกต โดยวดความคดสรางสรรคของนกเรยน

4 ดาน ไดแก (1) ความคดคลองมคาคะแนนเฉลย 4.73

(2) ความคดรเรมมคาคะแนนเฉลย 4.47 (3) ความคด

ยดหยน 3.80 และ (4) ความคดละเอยดละออมคา

คะแนนเฉลย 4.07 จากคะแนนเตมดานละ 5 คะแนน

และเมอน�าคะแนนความคดสรางสรรคทง 4 ดานมา

รวมกน มคาคะแนนท 17.07 โดยมคาคะแนนสงสด

ท 20 คะแนน และคะแนนต�าสดท 12 คะแนน

จากคะแนนเตม 20 คะแนน คดเปนรอยละ 85.33 โดยม

นกเรยนผานทง 27 คน จากจ�านวนนกเรยน 30 คน

ซงความคดสรางสรรคในแตละดานทง 4 ดาน ผลการ

วจยน แสดงใหเหนวาการจดการเรยนรโดยใชโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม สามารถสงเสรมความคด

สรางสรรคของนกเรยนกลมเปาหมายใหสงขน โดยครผสอน

ในฐานะผวจยมการจดเรยนรทมความหลากหลายใหกบ

นกเรยนนอกเหนอจากในหองเรยนและชนเรยนอกดวย

โดยมการพานกเรยนออกไปทศนศกษานอกโรงเรยน

ชมการสรางและประดษฐหนยนตแบบตางๆ ในการแขงขน

ศลปหตถกรรม เพอเปนการสรางองคความรใหมๆ ใหกบ

นกเรยนและเปนการเปดโลกทศนกระตนใหนกเรยน

มความสนใจในเรองการสรางหนยนต เนองจากนกเรยน

กลมเปาหมายนน เปนนกเรยนทมพนฐานความรเคยได

เรยนรเกยวกบการเขยนโปรแกรมพฒนาหนยนตมากอน

อกทงยงเปนนกเรยนทมความสนใจเฉพาะดานเกยวกบ

การสรางหนยนต จงท�าใหเมอนกเรยนนนไดเรยนรกจกรรม

การเรยนรทครผสอนจดขนแลวสามารถสรางหนยนต

ตามภารกจทไดรบมอบหมายและน�าความรทไดรบจาก

การลงมอปฏบตกจกรรมตามแนวคอนสตรคชนนซมนน

ไปประยกตเพอพฒนาเปนโครงงานหนยนตตามความ

สนใจของนกเรยนแตละคนไดอยางสรางสรรค ท�าให

นกเรยนสามารถเรยนรจากความสนใจของตนเองแลว

น�ากลบมารวมกลมกบเพอนนกเรยนรวมกนวางแผนการ

ด�าเนนงานตามความถนดและความสนใจเพอเสรมสราง

ประสบการณ การแกไขปญหา การใชเหตผล การชวยเหลอ

ซงกนและกน การยอมรบฟงความคดเหนของผอนชวยให

นกเรยนไดฝกทกษะการท�างานรวมกบผอน นกเรยน

สามารถคด สรางประดษฐหนยนตไดตามความสนใจ

มความสขในการทจะไดเรยนรในสงทสนใจ รจกทจะ

ลองผดลองถกไดดวยตนเอง ซงสอดคลองกบ วไลพร

พรมศร (2551) ทกลาววา การจดกจกรรมการเรยนร

โดยใชการสอนแบบโครงงานนนเปนการเรยนรทเนน

ผเรยนเปนส�าคญทสดเพราะเปนการสอนทมงใหผเรยน

ไดเรยนรดวยตนเอง สามารถคดวเคราะหอยางมเหตผล

คดอยางมวจารณญาณสรางสรรคซงจะชวยพฒนา

และสงเสรมกระบวนการเรยนรของผเรยนโดยใชวธการ

ทางวทยาศาสตรเพอแสวงหาความรตามความสนใจ

ความถนดและความสามารถของตน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะในการน�าผลการวจยไปใช

1.1 ในการจดการเรยนร ครผ สอนควรจด

สถานการณทเปนประเดนปญหาทเกดขนจรงในสงคม

ปจจบนและอยในความสนใจของผคนทวไป เพอทจะ

กระตนและสงเสรมใหผเรยนไดศกษาคนควาหาความร

ดวยตนเองตามความสนใจ

1.2 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม ทมการน�าเอาชดอปกรณ

หนยนต เขามาใช ครผสอนตองคอยดแลเอาใจใสและ

ใหค�าแนะน�าอยางใกลชด



1.3 การจดกจกรรมการเรยนรแบบโครงงาน

ตามแนวคอนสตรคชนนซม มความเหมาะสมส�าหรบ

นกเรยนในระดบมธยมศกษาตอนปลายขนไป เนองจาก

เปนรปแบบการเรยนรทนกเรยนจะตองมวนยและความ

รบผดชอบในการเรยนของตนเองคอนขางสง

1.4 ในการพฒนาความคดสรางสรรคและ

ผลสมฤทธทางการเรยน โดยใชการจดการเรยนรแบบ

โครงงานตามแนวคอนสตรคชนนซม ในสวนของดาน

ความคดคลองตองท�าการเกบขอมลเพมเตมจากการรวม

กจกรรมการเรยนรทสามารถสะทอนผลไดเชงคณภาพ

เทานน จ�าเปนตองมการน�าเอาแบบทดสอบวดความคด

สรางสรรคทสามารถวดความคดสรางสรรคทเกดขนได

ครบทง 4 ดานมาใชเพอประเมนคาความคดสรางสรรค

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป

2.1 ควรศกษาวจยการใชโครงงานตามแนวคด

ทฤษฎคอนสตรคชนนซม เพอไปพฒนาความคดสรางสรรค

ในรปแบบอนๆ เชนความคดสรางสรรคทางวทยาศาสตร

ความคดสรางสรรคเชงคณตศาสตร เปนตน

2.2 ควรน�าแนวคดคอนสตรคชนนซมไปใช

รวมกบรปแบบการจดการเรยนรอนๆ เพอใหไดแนวทาง

การจดการเรยนรทหลากหลาย

บรรณานกรมจฑาทพย อนตะ. (2554). ผลการพฒนาความคดสรางสรรคทางคณตศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษา ปท 1 โรงเรยน

บานกองลอย อ�าเภอฮอด จงหวดเชยงใหม. วทยานพนธ ศกษาศาสตรมหาบณฑต (หลกสตรและการสอน).

มหาวทยาลยเชยงใหม.

ทศนา แขมมณ. (2547). 14 วธสอนส�าหรบครมออาชพ. กรงเทพ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สฤษด บรรณะศร. (2550). การพฒนาบทเรยนโดยใชเวบเทคโนโลยตามแนวทฤษฎการสรางสรรคความร (Construc-

tionism) เรอง หยาดฝนชโลมใจและวยใส วยสราง กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ชนประถมศกษาปท 5.

วทยานพนธ กศ.ม. มหาวทยาลยมหาสารคาม.

ส�านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. 2543. ปฏรปการเรยนรสผเรยนส�าคญทสด. กระทรวงศกษาธการ.

กรงเทพฯ: ครสภาลาดพราว.

ส�านกงานคณะกรรมการการประถมศกษาแหงชาต. 2542 พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ :

โรงพมพครสภาลาดพราว.

สคนธ สนธพานนท และคณะ. 2551. พฒนาทกษะการคด...พชตการสอน. กรงเทพฯ : โรงพมพเลยงเชยง.

สวทย มลค�า. 2550. กลยทธการสอนคดสรางสรรค. พมพครงท 4 กรงเทพฯ : ภาพพมพ.

ส�านกงานการศกษาขนพนฐาน. การจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนส�าคญ : การจดการเรยนรแบบโครงงาน. UTQ

Online, สบคนคน 30 เมษายน 2556 จาก http://www.utqonline.in.th/

Guilford, J.P. and Fruchter, Benjamin. (1971). Fundamental Statistics in Psychology and Education.

6th ed. New York : McGraw-Hill, Inc.



216

Chamas Dhithjaroen received her Bachelor degree of Computer

Education from Khonkaen University, Thailand in 2011. She graduated

Master of Education in Curriculum and Instruction from Khonkaen

University, in 2013. She is currently a full-time teacher of Computer at

Bodindecha (Sing Singhaseni) School in Bangkok. Her research interest

covers Creative Thinking and Robot Programming.

Asst.Prof.Dr. Prin Tanunchaibutra received his Bachelor Degree of

Fine Art from faculty of Fine Art Chulalongkorn University, Master Degree

major in Technology of Education from faculty of Education Khonkaen

University, Philosophy Degree in Education major in Curriculum and

Instruction from faculty of Education Khonkaen University. He is currently

a full time lecturer in faculty of Education Khonkaen University.

the development of creative thinking and learning...

Documents