the journal of academic social science studies .... dr. rengin zemba… · müfettişlerinden...
TRANSCRIPT
-
The Journal of Academic Social Science Studies
International Journal of Social Science
Doi number:http://dx.doi.org/10.9761/JASSS2497
Number: 29 , p. 1-19, Autumn III 2014
OKUL NCES ETM KURUMLARINDA GREVL
RETMENLERN VE ETM DENETMENLERNN
DENETMEN TUTUMLARINA LKN GRLERNN
NCELENMES PRESCHOOL TEACHERS AND SUPERVISORS OPINIONS REGARDING
SUPERVISOR ATTITUDES IN THE SUPERVISION PROCESSES OF
PRESCHOOL EDUCATION ACTIVITIES Prof. Dr. Rengin ZEMBAT
Marmara niversitesi Atatrk Eitim Fakltesi Okul ncesi retmenlii Blm
Bahar DOAN
Marmara niversitesi Eitim Ynetimi ve Denetimi Ana Bilim Dal Doktora rencisi
zet
Bu almann amac, okul ncesi retmenlerinin ve eitim
denetmenlerinin, okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim srelerinde
denetmen tutumlarna ilikin grlerini belirlemektir. Tarama modeli kullanlan
bu almada veriler, uzmanlarn grleri alnarak ve literatr taranarak
gelitirilen Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen
Tutumlar Anket Formu-retmenler iin (OEEDSDTAF) ve Okul ncesi
Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar Anket Formu-
denetmenler iin (OEEDSDTAFD) araclyla toplanmtr. Anketin
cronbachs alpha katsays OEEDSDTAF iin ,96; OEEDSDTAFD formu ,79
olarak bulunmutur. almann rneklemini, rastgele rneklem ile seilen,
stanbul Avrupa Yakasndaki Fatih, Beylikdz, Avclar, Bahelievler,
Kkekmece, Gngren ve Esenler ilelerindeki anaokullarnda grevli 124
retmen ve bu okullar denetleyen 43 eitim denetmeni oluturmaktadr.
Aratrma sonular; denetmen tutumlarna ilikin, okul ncesi retmenlerinin
grlerinin ok az katlyorum ( x =2,22); denetmenlerin ise; kesinlikle katlyorum ( x =2,87) dzeyinde olduunu gstermektedir. Ayrca Okul ncesi retmenlerinin yalar ve mesleki kdem yllarna gre OEEDSDTAFdaki
baz maddeler ile denetmen tutumlarna ilikin grleri arasnda anlaml bir
iliki bulunmaktadr.
Anahtar Kelimeler: Okul ncesi Eitim, Okul ncesi retmeni,
Denetim, Denetmen
-
2
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
Abstract
The purpose of this study is to determine preschool teachers and
supervisors opinions related to supervisor attitudes in supervision processes of
preschool education activities. In this study survey model was used and the data
was collected through Supervisor Attitudes In Supervision Processes of
Preschool Education Activities Survey Form (for teachers) (SAISPOPAFT) and
Supervisor Attitudes In Supervision Processes of Preschool Education Activities
Survey Form (for supervisor) (SAISPOPAFS) developed by getting authority
views and reviewing the litearature. The validity and reliability tests of
SAISPOPAFT and SAISPOPAFS were calculated. Lawshes formula was used in
order to evaluate to survey and test of validity. The cronbachs alpha was found
as ,97 for SAISPOPAFT and ,79 for SAISPOPAFS.
The sample of the study selected by random sampling is composed of
124 teachers working in kindergartens in the seven central districts which are
Fatih, Beylikdz, Avclar, Bahelievler, Kkekmece, Gngren, Esenler
located in The European Side of Istanbul Province and 43 supervisors who had
supervised these schools.
Key Words: Preschool Education, Preschool Teacher, Supervision,
Supervisor
1. GR
Eitim alt sisteminin, devlet sisteminin varlnn srdrlmesinde stratejik bir
neme sahip olduu sylenebilir (Gke, 1994, s.73). Eitim toplumun dokusunu
oluturan ve kltrel yaplarn aktarmn salayan i ie girmi sistemler btn
olarak her unsurun dierini etkiledii karmak bir sistemdir. Eitimin gerek stratejik
neminin varl gerekse toplumsal yapnn srdrlebilirlii misyonu gz nnde
bulundurulduunda eitimin alt sistemlerinin salkl bir biimde ilerlii, btnsel
adan grdmz eitim sisteminin etkililii ile doru orantldr.
Eitim alt sistemi olarak denetim sistemi okul rgtnn amalarna ulama
dzeylerini belirleme, bu amalara ulalmasn engelleyen durumlar saptama,
nleyici ve iyiletirici nlemler alarak rgt gelitirme hedeflerini iermektedir.
Program uygulayanlara yardm ederken; programn doru bir ekilde
uygulanmasn kontrol etme sreci olan denetim, rgtsel hedeflere ulamaya ynelen
denetleyici bir sretir. (Oghuvbu, 2007, s.2). Denetim kavram Taymaza gre (2005)
Kurumda alan personelin grevlerini yapma ekillerini grmek, hatalar ve
eksiklikleri ortaya koymak, bunlar dzeltmeleri iin gerekli nlemleri almak, sorunlar
zmlemek, yenilikleri tantmak, yntemleri gelitirmelerini salamaktr. eklinde
tanmlanmtr (Taymaz, 2005, s.31). Denetim, kiilerin altklar rgtn amalarna
ulap ulamadklarn denetleme srecidir (Daresh, 2001, s.25). Baarana gre (2000,
s.137) denetim, planlanan rgtsel amalardan sapmay nlemek iin rgtn
ilemesini izleme ve dzeltme srecidir. Denetimin amac; renci baarsna katk
salamak iin etkili bir ekilde yardm etmektir (Sergiovanni ve Starratt, 2007, s.3).
Denetim bir mfettiin, ynetici, lider, rehber, retici ve aratrc olarak grev
yapmasn zorunlu klar (Taymaz, 2005, s.31). ada denetim, mevcut durumun
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 3
saptanmas yannda, mevcut koullar eliinde srekli geliimi salayacak ekilde
danmanlk ve rehberlik almalarn kapsamaktadr (zmen ve Yasan, 2007, s.204).
ada eitim denetimi; retmenlere ve denetmenlere klinik uygulama, geliimsel
denetim, bilisel koluk ya da eylem aratrmas araclyla gereklemesine
baklmakszn destek salar (Glanz, 2000, s.75). ada denetim yaklamlar
perspektifinde denetmen yeterlilikleri; modern okullardaki eitimin uygulama ve
teknik sorunlarnn stesinden gelmesi iin insani anlayla beraber bilgi btnne
dayal kuramlara ve nerilere ihtiya duymaktadr. Yeterlilikler; amalar tanmlamak,
ktlar ngrmek ve sonular deerlendirmek iin en iyi yolu kefetmek adna
denetimin vazgeilmez ilevi yeni teknik becerilerin geliimi ve devaml olarak
almas ile birletirilmelidir (Lucio&McNeil,1969ten akt. Glanz, 2000, s.75).
Denetim srelerinde rol oynayan denetmen, sz konusu denetimin amalarn
gerekletirmek iin kurumdaki personelle etkileim iinde olmaktadr. Grkana gre
(2005), mfettilerin denetim yaptklar retim kademesinden bamsz olarak baz
temel niteliklere sahip olmalar sunulacak hizmetlerin daha etkili ve verimli olmasna
byk katk getirecektir (Grkan, 2005, s.76). Denetmenin birincil grevi; bilimin ve
politikann, mesleki ve rgtsel standartlarn izdii standartlar iinde denetledii
kiinin uygulamalarn izledii, gelitirdii ve dzelttii bir alan yaratmaktr (Beddoe,
2010, s.130). Beyciolu ve Dnmezin (2009) aktardklarna gre, denetmenin ve
retmenin ortak amalar gerekletirmek iin etkinlikte bulanan eitimciler olduklar
unutulmamaldr. Tamamen standart formlara dayanan bir denetim anlaynn
hammaddesi ve rn insan olan eitim rgtleri iin uygun olmad sylenebilir. Bu
yzden denetmenler, retmenlerin kafalarnda oluan ya da oluabilecek korkular
silmeye almaldrlar. Artk, denetmen, daha katlmc ve ibirliki yntemler
uygulamal ve yarglayan bir yaklam iinde olmamaldr (Beyciolu ve Dnmez,
2009, s.87).
Denetim uygulamalarnn ve denetmen yeterliliklerinin nitelii phesiz okul
ncesi eitim etkinliklerinin denetim srelerini etkilemektedir. Bu ynden
bakldnda denetmenlerin denetledikleri retim kademelerinde uzmanlam kiiler
olmalar girdi-sre ve kt dngsnn kalitesinin de temel belirleyicisidir.
Eitim mfettileri eitim sistemindeki yeniliklerin yerlemesinde ve
eitimdeki aksaklklarn giderilmesinde nemli yere sahiptir. Dolaysyla eitim
mfettilerinden ada, tefti, ynetim ve liderlik anlaynn gerektirdii unsurlara
sahip olmas beklenir (Erdem ve Eroul, 2012, s.14). Bir denetmenin en nemli grevi;
yaam boyu renme becerileri olan sorgulamay, yanstmay, ibirliini ve mesleki
gelimeye adanml destekleyen bir dzende retmenlerle almaktr (Zepeda,
2007, s.56). Etkin retmenler her ne kadar deneyimli olsalar da yine de denetime
gereksinim duyarlar. Tm personel gibi onlar da dikkate nem vermektedirler.
Olumlu destek almaktan ve fark edilmekten holanrlar. retmenler denetmenlerin
ilerine ilgi gsterdiklerini ve gze arpan almalarna ilikin bilgili olduklarn
bilmek isterler (Caruso ve Fawcett, 2007, s.7). Denetmen ve retmenin ilikisi ilgi,
-
4
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
ballk, iletiim, sayg, drstlk ve gven gerektirir. Bu kiisel zellikler denetmen ve
retmen arasnda denetim srecinin baaryla srmesi ve eitimin niteliini artrmas
iin var olmak zorundadr (Tyson, 1997, s.1).
Okul ncesi eitim etkinliklerini denetleyen denetmenlerin, okul ncesi eitim
programna yakn ve retmenlerle ibirlii iinde karlkl olarak mesleki ilerlemeyi
salayc nitelikte olmas beklenmektedir. Senemoluna gre (1994, s.21), okulncesi
eitim, evresini merak eden, renmeye ve dnmeye gdlenmi bir ocuun
zelliklerini ynetme, tevik etme, ve gelitirme gibi ok nemli bir grevi stlenmitir.
Okul ncesi eitim, dier retim kademelerine hazrlk olmas ynyle nem
tamakta, ocuun sonraki baarsn da etkilemektedir (iman ve Tademir, 2008,
s.85).
Okul ncesi eitimin amalar Milli Eitim Temel Kanununda aka
belirtilmitir ve denetimin, Baarana gre (2008) okulun planlanan rgtsel, ynetsel
ve eitsel amalarndan sapmay nleme ve dzeltme sreci olduu dikkate
alndnda okul ncesi eitim etkinliklerinin denetiminin okul ncesi eitim alannda
uzman kiiler tarafndan yrtlmesi bir gereklilik olarak karmza kmaktadr
(Baaran, 2008, s.324).
Erken ocukluk eitiminde iyi denetim uygulamalar, renme ortamn ya da
temel personel ihtiyalarn deitirmez. Yine de bir programn ynetim yaps ve
boyut, saatler, ie alma sreleri, mevzuat, bte kayna, hizmet edilen aileler ve
ocuklar ile eitimsel amalar gibi faktrler hem personel ihtiyalarn hem de
denetmenin ilevlerini etkilemektedir (Caruso ve Fawcett, 2007, s.10). yi denetim
uygulamalarnn bir takm ilkelere dayandrlmas denetim srecinin
standardizasyonunun yaplmas asndan nemlidir.
Okul ncesi eitim kurumlarnda uygulanan etkinliklerin okul ncesi eitim
program ve okul ncesi eitimin ilkeleri ile ne derecede rtt, bu etkinlikler
araclyla okul ncesi eitimin amalarna ulalma dzeyinin saptanmas nitelikli bir
eitim iin atlmas gereken admlardan birisidir. Bunun ortaya karlmas denetim
srecinin etkilin olabilmesine baldr. Saysal yetersizliin yan sra okulncesi eitim
kurumlarnn gerek fizik kapasite gerekse personelin nicelik ve nitelikleri, kurumlarn
ara gere materyal ihtiyacn karlamaktan uzaktr. Okulncesi eitim kurumlarnda
ister resm ister zel olsun kaliteden dn vermemek amacyla asgar artlarn
salanmas iin gerekli denetim ve yaptrmlarn salanmas gerekmektedir (Derman
ve Baal, 2010, s.562). MEBin kendi mfettileri okul ncesi eitimi ieren, zellikle
okul ncesi kurulular ve snflar iin fiziki standartlarla uyumluluk konusuna
odaklanm denetimler yapmaktadr. Ancak okul ncesi eitim etkinliklerinin
dorudan llebilecei okula hazr olma dzeyi gibi sonularn llmesine ok az
odaklanlmtr (www-wds.worldbank.org).
Denetim sistemindeki aksaklklar eitimin temeli olarak adlandrlan okul
ncesi eitimin amalarna ulamasn engelleyebilmekte ya da geciktirebilmektedir.
Bu balamda pek ok aratrma, retmen ve/veya yneticilerin eitim denetimine
ilikin olumsuz gr bildirdiklerini, sistemin ounlukla evrak kontrol odakl
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 5
ilediini ve denetmenin alan uzman olmasnn yan sra rehberlik, aratrma
uzmanl, reticilik ve liderlik rollerine sahip olmas gerekliliini ortaya karmtr
(Kkl, 1996; Wilcox, 2000; Kapusuzolu, 2008; Bte ve Balc, 2010; Kkl,
Bykztrk ve okluk, 1999; Uurlu, 2012; Demirkasmolu, 2011).
Trk Eitim Sisteminde okul ncesi eitim kurumlarnda denetime ilikin hem
kuramsal hem de uygulama ynnden ciddi sorunlar bulunmaktadr ve bu sorunlar
giderek byyerek ortaya kmaktadr (akr, 2003, s. 116). Okul ncesi eitim
etkinliklerinin denetim srelerinde denetmen tutumlar sz konusu sorunlarn
temelini oluturmaktadr. Okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim srelerini,
denetmen tutumlar araclyla etken klmak, denetmenlerin bir takm yeterliliklere
sahip olmasn gerektirmektedir. Aratrmada denetmen tutumlar olmas gereken
den yola klarak yaplandrlmtr. Bylece denetmenlerin ve retmenlerin
denetmen tutumlarna ilikin grleri, denetim sistemindeki bu yndeki bir ihtiyaca
da yant vermi olacaktr.
Literatr incelendiinde; okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim
srelerinde denetmen tutumlarna ilikin hem denetmenlerin hem de retmenlerin
grlerinin incelendii almalarn yeterli sayda olmad grlmektedir.
Dolaysyla denetim sisteminin ilerliinin, amalara ulama derecesi ile doru orantl
olduu dikkate alndnda; okul ncesi eitimin kalitesini ykseltecek olan
retmenlerin ve denetmenlerin, denetmen tutumlarna ilikin grlerini belirleyerek,
hedeflenen eitim amalarna ulamaya yardmc olacak bu tutumlarn denetim
srelerinde ne dzeyde sergilendii aratrmann temel problemini oluturmaktadr.
1.1. Ama
Bu aratrmann amac, okul ncesi eitim kurumlarnda grev yapan
retmenler ve retmenleri denetleyen eitim denetmenlerinin, okul ncesi eitim
etkinliklerinin denetim srelerinde eitim denetmenlerinin tutumlarna ilikin
grlerini belirlemektir.
Bu amala aadaki soruya yant aranacaktr:
1. Eitim denetmenlerinin ve okul ncesi retmenlerinin okul ncesi
eitim etkinliklerinin denetim srecinde denetmen tutumlarna ilikin grleri ne
dzeydedir?
2. YNTEM
Bu blmde; aratrmann modeline, rneklemine, veri toplama aracna,
verilerin toplanmasna ve verilerin analizine deinilmitir.
2.1. Aratrmann Modeli
Nicel aratrma temelde belirli bir olay aklamak amacyla saysal verileri
toplamakla ilgili olduundan, belirli sorular nicel yntemleri kullanarak
cevaplandrlmaya elverili grnmektedir (Muijs, 2005, s.52). Tarama modeli ise; var
olan durumu aynen resmetmeyi esas alr (Karasar, 2007, s.34). Bir grubun belirli
zelliklerini belirlemek iin verilerin toplanmasn amalayan almalara tarama
(survey) aratrmas denir (Bykztrk, akmak, Akgn, Karadeniz ve Demirel,
-
6
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
2012, s.14). Aratrmann modeli nicel aratrmalar trlerinden tarama modelli olarak
belirlenmitir.
2.2. Evren ve rneklem
Bu aratrmann evrenini, 2013-2014 eitim-retim ylnda stanbul li Avrupa
Yakasnda bulunan okul ncesi eitim kurumlarnda grevli retmenler ve bu
kurumlar denetleyen eitim denetmenleri oluturmaktadr. stanbul li Avrupa
Yakasndaki merkez ilelerin (Arnavutky, Avclar, Baclar, Bahelievler,
Bayrampaa, Bakrky, Baakehir, Beikta, Beylikdz, Beyolu, Esenler, Esenyurt,
Eyp, Fatih, Gaziosmanpaa, Gngren, Kathane, Kkekmece, Saryer,
Sultangazi, ili, Zeytinburnu) devlete bal okul ncesi eitim kurumlarnda grevli
toplam 420 retmen ve bu okullarn denetiminden sorumlu 56 eitim denetmeni
grev yapmaktadr.
rneklem, belli kurallara gre, belli bir evrenden seilmi ve seildii evreni
temsil yeterlii kabul edilen kk kmedir. Aratrmalar ounlukla rneklem
kmeler zerinde yaplr ve elde edilen sonular ilgili evrenlere genellenir. (Karasar,
2005, s.110-111).
Aratrma rneklemi, rastgele rnekleme yntemlerinden basit rastgele
rnekleme yntemi ile seilmitir. Basit rastgele rnekleme ynteminde evrendeki tm
birimler rnee seilmek iin eit ve bamsz bir ansa sahiptir (Bykztrk,
akmak, Akgn, Karadeniz ve Demirel, 2012, s.85). rneklemi tekil etmek zere
seim yaplrken evreni oluturan birimler arasnda herhangi bir ayrcalk gzetilmez
(zmen, 1999, s.17). rnekleme devlete bal okul ncesi eitim kurumu olmamas
nedeniyle Beyolu, Bakrky, Saryer ileleri dahil edilmemitir. rneklemi stanbul
Avrupa Yakasndaki Fatih, Beylikdz, Avclar, Bahelievler, Kkekmece,
Gngren ve Esenlerdeki anaokullarnda grevli 124 retmen ve bu okullar
denetleyen 43 eitim denetmeni oluturmaktadr. Eitim denetmenlerinin saysnn
belirlenmesinde herhangi bir rneklem yntemi uygulanmamtr. stanbul li Avrupa
Yakasnda grevli eitim denetmenlerinin evreni, rneklem yntemi almay
gerektirecek byklkte bir sayda deildir. Sonu olarak evrene ulalmaya
allmtr ancak Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen
Tutumlar Anketini 43 eitim denetmeni uygulamtr.
Tablo 2.1. retmenlerin ve Denetmenlerin Cinsiyetlerine likin Frekans ve
Yzde Deerleri
Grev Cinsiyet f % retmen Kadn 119 96,0
Erkek 5 4,0
Toplam 124 100,0
Denetmen Kadn 2 4,7
Erkek 41 95,3
Toplam 43 100,0
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 7
Tablo 2.1e gre katlan retmenlerin 119u (%96) kadn; 5i (%4) erkek
retmenlerden olumaktadr. Denetmenlerin ise; 41i (%95) erkek; 2si (%4,7)
kadndr.
Aratrmaya katlan retmenlerin ve denetmenlerin renim dzeylerine
ilikin dalmlar Tablo 2.2de verilmitir.
Tablo 2.2. retmenlerin ve Denetmenlerin renim Dzeylerine likin
Frekans ve Yzde Deerleri
Grev renim Dzeyi f % retmen n Lisans 9 7,3
Lisans 115 92,7
Toplam 124 100,0
Denetmen Lisans 34 79,1
Yksek Lisans 7 16,3
Doktora 2 4,7
Toplam 43 100,0
Tablo 2.2ye gre retmenlerin 115i (%92,72) lisans, 9u (%7,3) ise n lisans
mezunu retmenlerden olumaktadr. Denetmenlerin ise; 34 (%79,1) lisans; 7si
(%16,3) yksek lisans ve 2si (4,7) doktora mezunudur.
Aratrmaya katlan retmenlerin ve denetmenlerin mesleki kdem
deikenine ilikin dalmlar Tablo 2.3te verilmitir.
Tablo 2.3. retmenlerin ve Denetmenlerin Mesleki Kdem Deikenine
likin Frekans ve Yzde Deerleri
Grev Mesleki Kdem Yl
retmen 0-5 61 49,2
6-10 43 34,7
11-15 15 12,1
16-20 2 1,6
21 yl ve st 3 2,4
Toplam 124 100,0
Denetmen 0-5 7 16,3
6-10 6 14,0
11-15 14 32,6
16-20 10 23,3
21 yl ve st 6 14,0
Toplam 43 100,0
Tablo 2.3e gre retmenlerin 61inin (%49,2) 0-5 yl, 43nn (%34,7) 6-10 yl,
15inin (%12,1) 11-15 yl, 2sinin (%1,6) 16-20 yl, 3nn (%2,4) ise 21 yl ve st
mesleki kdeme sahip olduklar grlmektedir. Denetmenlerin ise; 7si (%16,3) 0-5 yl;
6s (%14) 6-10 yl, 14 (%32,6) 11-15 yl, 10u (%23,3) 16-20 yl ve 6s (%14) 21 yl ve
st yl aralndadr.
-
8
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
Aratrmaya katlan retmenlerin ve denetmenlerin ya deikenine ilikin
dalmlar Tablo 2.4te verilmitir.
Tablo 2.4. retmenlerin ve Denetmenlerin Ya Deikenine likin Frekans
ve Yzde Deerleri
Grev Ya Aral
retmen 30 ya ve alt 83 66,9
31-40 ya 32 25,8
41-50 ya 5 4,0
51 ya ve st 4 3,2
Toplam 124 100,0
Denetmen 31-40 ya 8 18,6
41-50 ya 25 58,1
51 ya ve st 10 23,3
Toplam 43 100,0
Tablo 2.4e gre aratrmaya katlan okul ncesi retmenlerinin 83 (% 66,9)
30 ya ve alt, 32si (%25,8) 31-40, 5i (%4) 41-50, 4 (%3,2) ise 51 ya ve st ya
aralndadr. Denetmenlerin ise; 8i (%18,6) 31-40 ya; 25i (%58,1) 41-50 ya, 10u
(%23,3) 51 ya ve st ya aralndadr.
2.3. Veri Toplama Arac
Aratrmada devlete bal okul ncesi eitim kurumlarnda grevli retmenler
ile bu retmenleri denetleyen denetmenlerin okul ncesi eitim etkinliklerinin
denetiminde denetmen tutumlarna ilikin grlerini ne dzeyde belirlediklerini
ortaya karmak amacyla aratrmac tarafndan uzman grleri alnarak l likert
teknii ile gelitirilen Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde
Denetmen Tutumlar Anketi veri toplama arac olarak kullanlmtr. Maddelerin
oluturulmasnda okul ncesi eitim programndan, ilgili kanun, ynetmelik ve
tzklerden, denetimin ilkelerinden faydalanlmtr. Okul ncesi eitimin amalar ve
ilkeleri nda anket maddelerine karar verilmitir. Anketin ikinci blm n
grme, gzlem/etkinlik denetimi ve rehberlik/genel deerlendirme olarak bala
ayrlmtr. Her bir balk altnda ilgili maddelere yer verilmitir.
Veri toplama aracnda maddelerin ierikleri ayn ancak ifade edili biimi
denetmenlere ve retmenlere gre farkllk gstermektedir. Denetmenler iin
anketteki maddeler ben diliyle ifade edilirken; retmenler iin hazrlanan anket
maddeleri denetmene ynelik ifadelerle uygulayclara sunulmutur.
Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar
Anketinde yer alan maddelerin seenekleri; Kesinlikle Katlyorum, ok Az
Katlyorum ve Hi Katlmyorum eklinde dzenlenmitir ve 50 maddeden
olumaktadr. Maddelerin geerliliini tespit etmek iin uzman grne
bavurulmutur.
Hazrlanan lme aracnn geerliinin istenen dzeyde lek maddesinin
anlalabilirlii, uygulanan bireylere uygunluu gibi hususlar nemli yer tutmaktadr.
Bunlara ek olarak uzman grleri arasndaki uyum/uyumsuzluk ayn zamanda
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 9
kapsam ya da yap geerlii iin birer bir gsterge olarak kullanlmaktadr. Bu nedenle
aratrmada uygulama formunda bulunan ifadelerin amaca uygunluu konusunda
uzman grne bavurulmu ve uzman grlerinin uyumuna/tutarlna dair
hesaplamalarda da Lawshe formlasyonu kullanlmtr. Okul ncesi Eitim
Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar Anketinin i tutarllk
katsaysnn belirlenmesinde cronbach alpha katsaysna baklmtr. Okul ncesi
Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar Anketinin
(retmenler iin) cronbach alpha katsays ,96; Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin
Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar Anketi (denetmenler iin) cronbach alpha
katsays ,79 olarak bulunmutur. Bu deerler; veri toplama aralarnn gvenilir
olduunu gstermektedir.
2.4. Verilerin Toplanmas
Anketin uygulama sresi yaklak 15 dakika, uygulayc says ise 128 retmen
olarak belirlenmitir. Elde edilen verilerden 4 eksik doldurulmas sebebiyle
deerlendirme d braklmtr. Sonu olarak 124 retmenden Okul ncesi Eitim
Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen Tutumlar Anketi (retmenler iin)
toplanmtr. Okul ncesi Eitim Etkinliklerinin Denetim Srelerinde Denetmen
Tutumlar Anketi (denetmenler iin) ise; denetmenlere ulatrlmalar iin ilgililere
verilmitir. Denetmenler iin verilen anket says 56dr. Denetmenlerden 43 adet anket
formu geri gelmitir. Aratrmac toplam 167 anketi amalar erevesinde
deerlendirmitir.
2.5. Verilerin Analizi
Aratrmada okul ncesi eitim kurumlarnda grev yapan retmenler ve
retmenleri denetleyen eitim denetmenlerinin, okul ncesi eitim etkinliklerinin
denetim srelerinde eitim denetmeninin tutumlarna ilikin grlerini saptamak
iin her iki anketinde ayr ayr aritmetik ortalama ve standart sapma deerlerine
baklmtr. Aritmetik ortalamalar yorumlanrken likert tipi l dereceleme lei
deerlendirme aralklar olarak 1,001.66 aras Hi Katlmyorum, 1.672.33 aras
ok Az Katlyorum, 2.343.00 aras Kesinlikle Katlyorum eklinde belirlenmitir.
Dolaysyla elde edilecek minimum puan 31, maksimum puan ise; 93tr. Puan
aralklarnn belirlenmesinde Aralk genilii (a)= Dizi genilii/Yaplacak grup says
(Tekin, 1996, s.78) forml uygulanmtr.
Elde edilen veriler bilgisayar ortamna aktarlarak ve SPSS (Statistical Package
Program for Social Sciences) 15.0 for Windows istatistik program kullanlarak
bulgulara ulalmtr.
3. BULGULAR
Bu blmde okul ncesi retmenlerine uygulanan anketten elde edilen veriler
analiz edilerek aadaki bulgulara ulalmtr.
-
10
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
3.1. Okul ncesi retmenlerinin ve Eitim Denetmenlerinin Grlerinin
Dzeyini Belirlemeye Ynelik Bulgular
Aratrmann problemi, eitim denetmenlerinin ve okul ncesi retmenlerinin
okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim srecinde denetmen tutumlarna ilikin
grlerinin ne dzeyde olduunu bulmaya yneliktir.
Tablo 3.1. retmenlerin Denetmen Tutumlarna likin Grlerinin
Aritmetik Ortalama, Standart Sapma, Frekans ve Yzde Deerleri
Denetmen
Maddeler
retmen
x ss
n
em
Sras
x ss
n
em
Sras
n Grme
2,79 ,41 10 1. Eitim ortamna girmeden nce
retmenle bir araya gelir/gelirim. 1,90 ,84 22
2,67 ,47 12 2.
Etkinlik gzleminin zamann
retmenle birlikte
planlar/planlarm.
1,78 ,81 23
2,79 ,41 10 3.
Gzlemin nedenini, amalarn ve
gzlem formunda yer alan ltleri
retmenle paylar/paylarm.
1,98 ,84 21
2,91 ,29 5 4. Eitim ortamna retmenle birlikte
girer/girerim. 2,04 ,79 19
Gzlem/Etkinlik Denetimi
2,98 ,15 2 5. renme srecinin akna
mdahale etmez/etmem. 2,44 ,67 3
2,93 ,26 4 6.
Birbirimizden reniriz
anlayna uygun
davranr/davranrm
2,15 ,73 16
3,00 ,00 1 7. retmene kar tarafsz bir tavr
sergiler/sergilerim. 2,40 ,61 4
2,98 ,15 2 8. retmenin gl ynlerine vurgu
yapar/yaparm. 2,21 ,71 11
2,81 ,39 9 9. Okul ncesi eitim alan ocuklarn
geliimsel zelliklerini bilir/bilirim 2,27 ,70 7
2,88 ,32 6 10.
Okul ncesi eitim etkinliklerinin
kazanm ve gstergelere gre
planlanmasna dikkat eder/ederim.
2,39 ,71 5
2,56 ,59 13 11. Okul ncesi eitim zel alan
bilgisine sahiptir/sahibim. 2,19 ,75 13
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 11
2,81 ,39 9 12. renme merkezlerinin
uygunluunu denetler/denetlerim. 2,40 ,70 4
2,86 ,41 7 13.
Geliim raporlarn, gzlem
kaytlarn ve renci dosyalarn
inceler/incelerim.
2,54 ,62 1
2,88 ,32 6 14.
Planlanan etkinliklerin kazanmlar
kapsayc nitelikte olup olmadn
belirler/belirlerim.
2,31 ,70 6
2,91 ,29 5 15.
renme srecinde retmenin
uygun materyal seimini kontrol
eder/im.
2,26 ,66 8
2,86 ,35 7 16.
retmenin okul ncesi eitim
uygulamalarna ilikin zgn
uygulamalarn ve deneyimlerini
paylamasna frsat tanr/tanrm.
2,19 ,75 13
2,91 ,29 5 17.
retmenin uygulad eitim
plann deerlendirme yntemlerini
inceler/incelerim.
2,40 ,68 4
2,84 ,37 8 18. Denetim sreci iin yeterli zaman
ayrr/ayrrm. 2,27 ,76 7
2,67 ,47 12 19.
renme srecinde bilgisayar
teknolojilerinin kullanmna dikkat
eder/ederim.
2,21 ,72 11
2,91 ,29 5 20.
zel eitime gereksinim duyan
ocuklarn renme srecine dahil
edilmesine dikkat eder/ederim.
2,27 ,74 7
2,91 ,37 5 21. Zmre retmenler kurulu
tutanaklarn inceler/incelerim. 2,50 ,66 2
Rehberlik ve Genel
Deerlendirme
2,95 ,21 3 22.
Okul ncesi eitim alanna ilikin
bilimsel gelimeleri retmenle
paylar/paylarm.
2,20 ,75 12
2,95 ,21 3 23.
ocuk, aile, okul, toplum
arasndaki ilikileri gelitirmek iin
retmene rehberlik eder/ederim.
2,23 ,76 10
2,95 ,21 3 24.
retmenlerin takm almas
ruhuna uygun almalara
katlmn bekler/beklerim.
2,21 ,75 11
-
12
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
2,77 ,48 11 25. retmenin kendi kendini
deerlendirmesini ister/isterim. 2,23 ,75 10
2,95 ,21 3 26.
Gzlemlerini ve nerilerini sunmak
zere retmenle bir araya
gelir/gelirim.
2,17 ,77 15
2,93 ,26 4 27. retmeni hizmet ii eitimler almas
iin tevik eder/ederim. 2,10 ,78 17
2,88 ,32 6 28. ocuklarn geliim alanlarna ynelik
uygulamalara rnekler verir/veririm. 2,06 ,79 18
2,93 ,26 4 29.
retmene eitim ortamnda
karlalan sorunlarn zm iin
yardmc olur/olurum.
1,99 ,77 20
2,93 ,34 4 30. Yarglayc ifadelerden
kanr/kanrm. 2,24 ,76 9
2,98 ,15 2 31.
renme srecine ilikin problemlere
retmenle birlikte zm yollar
arar/ararm.
2,18 ,79 14
2,87 ,31 14 Toplam Toplam 2,22 ,74 15
Tablo 70e gre, okul ncesi retmenlerinin denetmen tutumlarna ilikin
grlerinin genel aritmetik ortalamas x =2,22 olarak hesaplanmtr. Bu ortalama
deeri, retmenlerin okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim srelerinde
denetmen tutumlarna ilikin grlerinin ok Az Katlyorum dzeyinde olduunu
gsterirken; denetmenlerin okul ncesi eitim etkinliklerinin denetimine ynelik
grlerinin genel ortalamas x =2,87 ile Kesinlikle Katlyorum dzeyindedir. Madde
13teki Geliim raporlarn, gzlem kaytlarn ve renci dosyalarn inceler ( x =2,54)
ifadesi retmenlerin en yksek katlma gsterdikleri madde olarak belirlenmitir.
Eitim denetmenlerinin ise; anketteki 7. Madde olan retmene kar tarafsz bir tavr
sergilerim ifadesine en yksek dzeyde ( x =3,00) katlm gsterdikleri ortaya
kmtr. retmenlerin Kesinlikle Katlyorum ynnde gr bildirdikleri dier
maddeler srasyla madde 5te yer alan renme srecinde retmenin uygun
materyal seimini kontrol eder ( x =2,44), madde 7deki retmene kar tarafsz bir
tavr sergiler ( x =2,40), madde 10daki Okul ncesi eitim etkinliklerinin kazanm ve
gstergelere gre planlanmasna dikkat eder. ( x =2,39), madde 12deki renme
merkezlerinin uygunluunu denetler ( x =2,40), madde 17de yer alan retmenin
uygulad eitim plann deerlendirme yntemlerini inceler ve madde 21deki
Zmre retmenler kurulu tutanaklarn inceler ( x =2,50) ifadelerinin bulunduu
maddeler olmutur. Denetmenler ise; ankette yer alan maddelerin tamamna
Kesinlikle Katlyorum dzeyinde gr bildirdikleri saptanmtr. retmenlerin,
ankette yer alana ifadelerin ortalamalar gz nnde tutulduunda Hi
Katlmyorum dzeyinde gr belirttikleri maddeye rastlanmamaktadr. Bunun yan
sra retmenlerin anket formundaki maddelerin ouna ortalama olarak ok Az
Katlyorum dzeyinde gr bildirdikleri sonucuna varlmtr. Anket formunun
n Grme blmnde yer alan maddeler incelendiinde retmenlerin Eitim
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 13
ortamna girmeden nce retmenle bir araya gelir ( x =1,90), Etkinlik gzleminin
zamann retmenle birlikte planlar ( x =1,78), Gzlemin nedenini, amalarn ve
gzlem formunda yer alan ltleri retmenle paylar ( x =1,98), Eitim ortamna
retmenle birlikte girer ( x =2,04) ifadelerine ok Az Katlyorum dzeyinde gr
bildirdikleri grlmektedir. Aratrmaya katlan retmenlerin Gzlem/Etkinlik
Denetimi blmndeki Birbirimizden reniriz anlayna uygun davranr
( x =2,15), retmenin gl ynlerine vurgu yapar ( x =2,21), Okul ncesi eitim
zel alan bilgisine sahiptir ( x =2,19), Planlanan etkinliklerin kazanmlar kapsayc
nitelikte olup olmadn belirler ( x =2,31), renme srecinde retmenin uygun
materyal seimini kontrol eder ( x =2,26), retmenin okul ncesi eitim
uygulamalarna ilikin zgn uygulamalarn ve deneyimlerini paylamasna frsat
tanr ( x =2,19), retmenin okul ncesi eitim uygulamalarna ilikin zgn
uygulamalarn ve deneyimlerini paylamasna frsat tanr ( x =2,19), Denetim sreci
iin yeterli zaman ayrr ( x =2,27), renme srecinde bilgisayar teknolojilerinin
kullanmna dikkat eder ( x =2,21), zel eitime gereksinim duyan ocuklarn
renme srecine dahil edilmesine dikkat eder ( x =2,27) maddelerine ise ayn ekilde
ok Az Katlyorum dzeyinde katlm gsterdikleri ortaya kmtr. Son olarak
retmenler Rehberlik ve Genel Deerlendirme blmndeki Okul ncesi eitim
alanna ilikin bilimsel gelimeleri retmenle paylar ( x =2,20), ocuk, aile, okul,
toplum arasndaki ilikileri gelitirmek iin retmene rehberlik eder ( x =2,23),
retmenlerin takm almas ruhuna uygun almalara katlmn bekler ( x =2,21),
retmenin kendi kendini deerlendirmesini ister ( x =2,23), Gzlemlerini ve
nerilerini sunmak zere retmenle bir araya gelir ( x =2,17), retmeni hizmet ii
eitimler almas iin tevik eder ( x =2,10), ocuklarn geliim alanlarna ynelik
uygulamalara rnekler verir ( x =2,06), retmene eitim ortamnda karlalan
sorunlarn zm iin yardmc olur ( x =1,99) ifadeler iin ok Az Katlyorum
dzeyinde grlerini belirttikleri bulgusuna ulalmtr.
4. SONU VE TARTIMA
Okul ncesi retmenlerinin denetmen tutumlarna ilikin grlerinin genel
olarak ok az katlyorum dzeyinde olduu aratrma sonucunda ortaya kmtr.
Denetmenlerin ise; genel olarak grlerinin kesinlikle katlyorum dzeyinde
olduu grlmektedir. Bu bulgu Krolu ve Ouzun (2011) almasyla tutarllk
gstermektedir. nal ve Grselin (2007) yaptklar almada, lkretim denetileri,
ilkretim okulu ynetici ve retmenlerinin alglarna gre; denetim uygulamalar
srasnda liderlik davranlarn ne derecede oynayabilmektedirler? sorusuna
ilkretim denetileri denetim uygulamalar srasnda liderlik davranlarn st
dzeyde yerine getirdikleri grndeyken, ilkretim okulu ynetici ve
retmenleri, ilkretim denetilerinin denetim uygulamalar srasnda liderlik
davranlarn orta dzeyde yerine getirdiklerini dnmektedirler (nal ve Grsel,
2007, s.463). Erdem ve Eroulun (2012), Snf retmenlerinin Grlerine Gre Ders
-
14
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
Denetiminde Eitim Mfettilerinin retmene likin Tutumlar aratrmasnda, snf
retmenlerinin mfettilerin tutumlarna ynelik grleri katlyorum
dzeyindedir. Snf retmenleri ders denetiminde eitim mfettilerinin retmene
ilikin tutumlar boyutunda en yksek katlm puann Yapt ilerde olumlu
eletirilere aktr, Her eyi ben bilirim tavr sergilemez maddesine vermilerdir.
Okul ncesi retmenleri benzer bir ifade olarak Birbirimizden reniriz anlayna
uygun davranr maddesine ok az katlyorum dzeyinde katlm gstermilerdir
(Erdem ve Eroul, 2012, s.23). Akzm ve zmenin (2013) Eitim Denetmenlerinin
Rollerini Gerekletirme Yeterlikleri: Bir Meta-Sentez almasnda 18 yksek lisans ve
doktora almas incelenmi ve sonu olarak denetmenlerin retmenlere ynelik
rehberlik, mesleki yardm ve ibanda yetitirme rollerini gerekletirme dzeylerine
ynelik denetmen grubunun alglar genel olarak yksek dzeyde iken; retmen
grubunun alglarnn dk ve orta dzeyde olduu grlmektedir (Akzm ve
zmen, 2013, s.108).
Karaku ve Yasann (2013) Denetmen ve retmen Alglarna Gre l Eitim
Denetmenlerinin Yeterlikleri konulu almasnda il eitim denetmenlerinin,
sergilemeleri gereken roller ve davranlar konusunda kendilerini yeterli olarak
algladklar, fakat ilkretim okullarnda grev yapan retmenler tarafndan bu
noktada yetersiz olarak alglandklar grlmektedir (Karaku ve Yasan, 2013, s.14).
Bu bulgu okul ncesi retmenlerinin denetmen tutumlarna ilikin grlerinin ok
az katlyorum, eitim denetmenlerinin ise; kesinlikle katlyorum dzeyinde
olduu bulgusuyla rtmektedir. Sabanc ve merolunun (2013), bamsz
anaokulu retmenlerinin il eitim denetmenlerinin gerekletirdii denetime ilikin
grlerini belirlemek amacyla yaptklar almada retmenlerin denetime ilikin
kavramsal alglarnn mevcut uygulamalar erevesinde kontrol etme, hata ve eksik
bulmaya maruz kalma ile ekillendii grlmektedir. Bamsz anaokulu retmenleri
denetmenlerin gzlem ncesi grme aamasnda arlkl olarak denetim ile ilgili
grlerine bavurulmadn vurgulamaktadr. Ayrca il eitim denetmenlerinin
amalarnn ak olmamasnn yannda denetim planlarnn, yaklamlarnn ve okul
ncesi eitim kurumunun gerektirdii davranlar bakmndan uygun olmadn ifade
etmektedirler. retmenlerin grlerine gre dier bir nemli konu ise denetmenlerin
iletiim srelerini ift ynl olarak iletmemeleri, eksik ve olumsuzluklardan hareket
etmeleri bulgusudur (Sabanc, merolu, 2013, s.697). Okul ncesi retmenlerinin n
grmede yer alan maddelere ok az katldklarn belirtmeleri bu aratrmada da
denetimin bel kemii olan n grme/gzlem ncesi aamasnn yeterince
iletilememesinden kaynaklanabilir.
Denetmenlerin en yksek dzeyde katlm gsterdikleri retmene kar
tarafsz bir tavr sergilerim ifadesinin yer ald 7. maddedir. Bu maddeye
retmenler de kesinlikle katldklarn belirtmilerdir. Memiolunun (2013) eitim
denetmenlerinin denetim rollerine ilikin ilkretim okulu retmenlerinin grlerini
ortaya koymak istedii alma ilkretim okulu retmenlerinin benzer bir ifade
olarak retmene nyargsz olarak yaklar ve retmeni deerlendirmede
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 15
objektif davranr maddelerine ksmen katldklarn gstermektedir (Memiolu,
2013, s.434). Denetmenlerin objektif davranma eiliminde olmalar denetimde etik
asndan denetim srecinin bileenlerinden biridir.
retmenlerin en yksek katlm gsterdikleri madde ise; Geliim raporlarn,
gzlem kaytlarn ve renci dosyalarn inceler ifadesinin bulunduu 13. maddedir.
retmenlerin en yksek katlm gsterdikleri ikinci madde ise Zmre retmenler
kurulu tutanaklarn inceler ifadesidir. Bu bulgu, Tesfaw ve Hofmann (2012),
retimsel denetim ve mesleki geliim arasndaki ilikileri inceledii almalarnda,
retmenlerin denetmenler iin ynetim ilerinden ok akademik konulara
younlamal grleriyle paralellik gstermektedir. retmenlerin evrak inceleme
srelerinden memnuniyetsizlik duyduklar belirlenmitir (Tesfaw ve Hofman, 2012,
s.43). Aypay (2010), Denetici Profiline likin Sorunlar konulu almasnda
ilkretim denetilerinin zamanlarn ounlukla personel ileri, il ve ile mill eitimin
verdii grevlerin aldn ve denetilerin grevlerinde en ok zaman eitim-retim
etkinliklerine ayrmadklar ortaya kmtr (Aypay, 2010, s.616). Denetmenlerin
genellikle eitimsel srelerden ok evrak-kat kontrol yaptklar aratrma
sonucunda ulalan bulgular arasndadr. Ayrca denetmenlerin i yklerinin fazla
olmas, denetlemeleri gereken kurumlarn sayca fazlal ve inceleme-soruturma
grevlerini yerine getirmek zorunda olmalar gibi pek ok etken denetim srecinin
evrak zerinden gereklemesine neden olabilir.
UNESCO ve IIEPnin (International Institute For Educational Planning) (2010,
s.14), denetmenlerin rollerini ve grevlerini sorguladklar almalarnda, retmenler
denetimin daha fazla geliimsel ve daha az kontrol merkezli olmas gerektii ynnde
gr bildirmektedirler. En sk ikayet edilen durumlar ise; baz denetmenlerin
otoriter, hataya odaklanm, n yargl, brokratik, keyfi ynde karar veren ve
nesnellikten uzak olmalardr (http://www.unesco.org). Mermerin (2012) matematik
retmenlerinin denetiminde karlatklar problemleri tespit etmek amacyla yapt
almasnda retmenlerin denetim srecinin genel olarak tanma, evrak kontrol,
bir ders saati boyunca gzlem, rencilere soru sorma, izlenimleri retmenle
paylama, eksiklikler ve yaplmas gerekenleri ifade etme, retmene rehberlik yapma
eklinde gerekletiini ifade etmilerdir. Aratrmada matematik retmenlerinin
matematik dersinin denetimi asndan karlatklar sorunlar genel olarak, denetim
sresinin ksa olmas, her etkinliin raporlatrlmasnn istenmesi, ders saati sresi
gerei her etkinlie yer verilememesi biiminde tanmlanmtr (Mermer, 2012, s. 92).
Okul ncesi retmenleri Denetim sreci iin yeterli zaman ayrr, maddesine ok az
katldklarn gstermeleri denetim sresinin ksmen yeterli olduunu ortaya
koymaktadr. Bu bulgu Mermerin (2012) matematik retmenlerinin denetim sresini
ksa bulmalar bulgusuyla rtmektedir.
Denetim, st dzey sosyal ve aratrma becerilerini gerektirdii kadar
geliimsel retim yaklamlarn da iine alan bir dizi karmak grevlerden
olumaktadr (Peelo, 2010, s.17). Kaliteli denetim sreci sonular retmelidir (Derek,
http://www.unesco.org/
-
16
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
2009, s.22). Hi phesiz, okul ncesi eitim etkinliklerinin denetimi de mesleki
yeterlilik anlamnda yetimi, liderlik, rehberlik, reticilik ve aratrma uzmanl
rollerini barndran bir denetmenin varl ile kaliteli sonular douracaktr.
5. NERLER
Bu blmde, aratrma sorular erevesinde elde edilen bulgular dikkate
alnarak, zme ynelik neriler ortaya konmutur.
Uygulayclar in neriler
1. Eitim denetmenlerine eitim ynetimi ve denetimi ile okul
ncesi eitimi konularnda hizmet ii eitimler planlanmaldr.
2. Eitim denetmenlerinin;
letiim becerilerinin,
Liderlik ve
Rehberlik yeterliliklerinin geliimi desteklenmelidir.
3. Eitim denetmenlerini ve retmenleri sadece denetim srasnda
bir araya getiren uygulama deitirilmeli, n grme, rehberlik ve genel
deerlendirme sreleri etkin hale getirilmelidir.
4. Denetim iin ayrlan sre uzatlmal ve etkin bir ekilde
kullanlmaldr.
5. Denetmen, retmeni denetimin amac ve ltleri konusunda
bilgilendirmelidir.
6. Denetimin amacnn okul ncesi eitim programnn doru bir
ekilde uygulanp uygulanmad dikkate alndnda evrak kontrol
denetimin merkezine yerletirilmemelidir.
7. Milli Eitim Bakanl okul ncesi eitim kurumlarnda
gerekleen denetimleri yeniden yaplandrarak etkin bir sisteme
dntrmelidir.
Aratrmaclar in neriler
1. Okul ncesi eitim etkinliklerinin denetim ltleri daha ayrntl
aratrmalar araclyla belirlenebilir.
2. Eitim denetmenlerinin anaokullarn denetlerken karlatklar
sorunlar aratrlabilir.
3. Denetim srecindeki engeller retmen, ynetici ve denetmen
asndan deerlendirilebilir.
4. n grme aamasnn uygulanamamasnn nedenleri ynetici
ve denetmenlerin bak asyla ortaya konabilir.
5. retmenlerin eitim denetmeninden beklentileri aratrlabilir.
KAYNAKA
AKZM, C., ZMEN, F. (2013), Eitim denetmenlerinin rollerini gerekletirme
yeterlikleri bir meta-sentez almas, Ekev Akademi Dergisi, 56, 97-120.
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 17
AYPAY, A. (2010), Denetici profiline ilikin sorunlar, Trk Eitim Bilimleri Dergisi, 3, 593-
622.
BAARAN, .E. (2000), Eitim ynetimi, Ankara: Feryal Matbaaclk.
BAARAN, .E. (2008), Trk eitim sistemi ve okul ynetimi, Ankara: Ekinoks Yaynclk.
BEDDOE, L. (2010), Best practice in professional supervision : A guide for the helping
professions, London GBR: Jessica Kingsley Publishers.
BEYCOLU, K,. DNMEZ, B. (2009), Eitim denetimini yeniden dnmek, nn
niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 2, 71-93.
BTE, M., BALCI, F. A. (2010), Bamsz anaokulu yneticilerinin bak asndan okul
ynetimi srelerinin ileyii ve sorunlar, Kuram ve Uygulamada Eitim Ynetimi
Dergisi, 4, 485-509.
BYKZTRK, . AKMAK, E. AKGN, . KARADENZ ., DEMREL, F. 2012,
Bilimsel aratrma yntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
CARUSO, J.J.,FAWCETT, M.T. (2007), Supervision in Early Childhood Education:A
developmental perspective, US: Teacher College Press.
AKIR, T. (2003), Okul ncesi denetim etkinliklerinde ok boyutlu denetsel etkililik
modeline ilikin deneti, ynetici ve retmenlerin alg ve beklentileri, Doktora
Tezi, Marmara niversitesi, Eitim Bilimleri Enstits, stanbul.
DARESH, J. C. (2001), Supervision as proactive leadership, US: Waveland Press.
DEMRKASIMOLU, N. (2011), Trk eitim sisteminde bir alt sistem olan denetim
sisteminin seilmi baz lkelerin denetim sistemleri ile karlatrlmas, Abant
zzet Baysal niversitesi Sosyal Bilimler Enstits Dergisi, 23, 23-48.
DEREK, M. (2009), Evidence-Based clinical supervision : Principles and practice, NJ, US:
Wiley-Blackwell.
DERMAN, M. T., Baal, H. A. (2010), Cumhuriyetin ilanndan gnmze Trkiyede
okul ncesi eitim ve ilkretimde niceliksel ve niteliksel gelimeler,
Uluslararas Sosyal Aratrmalar Dergisi, 11, 560-569.
ERDEM, A.R. VE EROUL, M. G. (2012), Snf retmenlerinin grlerine gre ders
denetiminde eitim mfettilerinin retmene ilikin tutumlar, Pamukkale
niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 31, 13-26.
GLANZ, J. (2000), Supervision:Dont discount the value of the modern, Glanz J., Behar-
Horenstein L. S. (ed)., Paradigm Debates in Curriculum and Supervision, pp.
70-93, US, Bergin&Garvey.
GKE, F. (1994), Eitimde denetimin ama ve ilkeleri, Hacettepe niversitesi Eitim
Fakltesi Dergisi,10, 73-78.
KAPUSUZOLU, . (2008), Okula dayal ynetimde denetim sisteminin ilevsellii ve
katksnn deerlendirilmesi, Abant zzet Baysal niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Dergisi, 19,143-155.
KARAKU, M., YASAN, T. (2013), Denetmen ve retmen alglarna gre il eitim
denetmenlerinin1 yeterlikleri, Dicle niversitesi Ziya Gkalp Eitim Fakltesi
Dergisi, 21, 1-19.
-
18
Rengin ZEMBAT & Bahar DOAN
KARASAR, N. (2005). Bilimsel aratrma yntemi, Ankara: Nobel Yayn Datm.
KARASAR, N. (2007). Aratrmalarda rapor hazrlama, Ankara: Nobel Yayn Datm.
KKL, N., BYKZTRK, ., OKLU, . (1999), lkretim Mfettilerinin
Aratrma Yeterlikleri ve Aratrma Eitimine likin Grler, Kuram ve
Uygulamada Eitim Ynetimi, 19, 325-339.
KKL, M. (1996), Etkili denetim, Eitim Ynetimi Dergisi, 2, 259-268.
KROLU, H., OUZ, E. (2011), Eitim mfettilerinin rehberlik rollerine ynelik
retmen, ynetici ve eitim mfettii grleri, Eitim Bilimleri Aratrma
Dergisi, 2, 9-21.
MEMOLU, H. B. (2013), Eitim denetmenlerinin denetim rollerine ilikin
ilkretim okulu retmenlerinin grleri, The Journal Of Academic Social
Science Studies, 3, 427-440.
MERMER, S. (2012), lkretimde matematik eitiminin denetimi ve bir model nerisi,
Yksek Lisans Tezi, Cumhuriyet niversitesi, Eitim Bilimleri Enstits, Sivas.
MUJS, D. (2005), Doing quantitative research in education with spss, London: SAGE
Publications Inc.
ZMEN, F., YASAN, T. (2007), Trk eitim sisteminde denetim ve Avrupa birlii
lkeleri ile karlatrlmas, Dou Anadolu Blgesi Aratrmalar.
PEELO, M. (2010), Understanding supervision and the phd,, London GBR: Continuum
International Publishing.
SABANCI, A., MEROLU, M. (2013), Bamsz anaokulu retmenlerinin il eitim
denetmenlerinin gerekletirdii denetime ilikin grleri, International Online
Journal of Educational Sciences, 3, 685-700. http://proxy2.marmara-elibrary.com/
Eriim Tarihi:17.04.2014.
SENEMOLU, N. , (1994). Okulncesi eitim programlar hangi yeterlikleri
kazandrmaldr? , Hacettepe niversitesi Eitim Fakltesi Dergisi, 10, 21-30.
SERGOVANN, T.J., STARRATT, R.J., 2007, Supervision: A Redefinition, New York:
McGraw-Hill.
MAN, M., TADEMR, . (2008), Trk eitim sistemi ve okul ynetimi, Ankara: Pegem
A Yaynclk.
TAYMAZ, H. (2005), Eitim sisteminde tefti-kavramlar, ilkeler, yntemler, Ankara: Pegem
Yaynclk.
TEKN, H. (1996), Eitimde lme ve deerlendirme, Ankara: Yarg Yaynlar.
TESFAW, T. A., HOFMAN, R.H. (2012), Instructional supervision and its relationship with
professional development: Perception of private and government secondary school
teachers in Addis Ababa, http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED534226.pdf, Eriim
Tarihi:15.03.2014.
TYSON, B. (1997), Clinical supervision marriage: a matrimonial metaphor for understanding
the supervisor-teacher relationship, http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED408246.pdf.
Eriim tarihi: 02.12.2013.
UURLU, C. T. (2012), Okul ncesi Eitimi retmenlerinin Denetmenlerin Kliniksel
Denetim Davranlarna likin Grleri, Eitiim Dergisi,
http://proxy2.marmara-elibrary.com/http://files.eric.ed.gov/fulltext/ED534226.pdfhttp://files.eric.ed.gov/fulltext/ED408246.pdf
-
Okul ncesi Eitim Kurumlarnda Grevli retmenlerin ve Eitim Denetmenlerinin Denetmen 19
http://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/74-34/675-okul-oncesi-egitimde-kliniksel-
denetim.html, Eriim Tarihi:21.11.2013
NAL, A., GRSEL, M. (2007), lkretim denetilerinin renen organizasyon
yaklam asndan deerlendirilmesi, Seluk niversitesi Sosyal Bilimler
Enstits Dergisi, 18, 463-481.
WILCOX, B. (2010), Making school inspections more effective: The English Experience,
Intarnational Institute for Educational Planning, UNESCO.
ZEPEDA, S. J. (2007). Instructional supervision applying tools and concepts, US, Eye on
Education.
http://www-wds.worldbank.org/external/. Trkiyede erken ocukluk eitiminin
yaygnlatrlmas ve gelitirilmesi. Eriim Tarihi:16.11.2013.
http://www.unesco.org/iiep/PDF/TR_Mods/SUP_Mod2.pdf. Eriim Tarihi:16.11.2013.
http://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/74-34/675-okul-oncesi-egitimde-kliniksel-denetim.htmlhttp://www.egitisim.gen.tr/site/arsiv/74-34/675-okul-oncesi-egitimde-kliniksel-denetim.htmlhttp://www-wds.worldbank.org/external/http://www.unesco.org/iiep/PDF/TR_Mods/SUP_Mod2.pdf