พนเอก มารวย สงทานนทร

22 พฤษภาคม 2557

By Peter Senge

by Peter Senge, Bryan Smith, Nina Kruschwitz, Joe Laur and Sara Schley

Nicholas Brealey © 2008 (432 pages)

ขอขอบคณ พนเอกหญง องคณา สเมธสทธกล

ทกรณาแนะน าหนงสอเลมนมาศกษา

Peter Senge lectures at MIT.

Bryan Smith is a faculty member at York University’s Sustainable

Enterprise Academy.

Nina Kruschwitz is manager of the Fifth Discipline Fieldbook

Project.

Senge, Joe Laur and Sara Schley co-founded the SoL

Sustainability Consortium, which fosters economic, ecological

and social sustainability.

Senior lecturer at MIT

Founding chair of the Society for

Organisational Learning

Journal of Business Strategy (1999):

“strategist of the century”

Wall Street Journal: One of the world’s

most influential business thinkers”

การปฏวตก าลงเกดขนในทกองคกรทวโลก เพราะการคอย ๆ

ปรบเปลยนอาจจะไมทนกาล

โดยเปนการเปลยนจากธรกจแบบเดม ๆ (business as usual) มา

เปนการใชกลยทธ เพอสรางความยงยนใหกบโลก (sustainable

world)

หนงสอนมกลยทธในระดบบคคลจนถงองคกร ทตอบสนองความ

ทาทายปจจบน ในการสรางความยงยนของโลก เพอคนรนเรา

และคนรนตอไป

Part 1

ยคอตสาหกรรมก าลงสนสดลง เนองจากทกภาคสวนตระหนกถง

ผลขางเคยง ทท ารายโลกของเรา

การสนสดยคหนงน าไปสการเกดใหมของอกยคหนง

แมวายคอตสาหกรรมท าใหเกดการพฒนาดานการศกษา สทธ

มนษยชน วสดอ านวยความสะดวกตาง ๆ แตกท าลาย

สงแวดลอม วฒนธรรมอนดงาม และท าใหการด ารงชวตมความ

ยากล าบาก

ม 3 หนทางในการท าใหโลกเกดความยงยนคอ:

1. ตองค านงถงคนรนตอไป (There is no viable path forward that

does not take into account the need of future generations.)

2. องคกรตองเขามามสวนรวม (Institutions matter.)

3. การปรบเปลยนตองอาศยแนวคดใหม (All real change is

grounded in new ways of thinking and perceiving.)

ความทาทายมสามประการคอ 1.) พลงงานและการขนสง 2.)

อาหารและน า 3.) ของเสยและสารพษ

อกทงการททรพยากรทตกอยในก ามอของคนจ านวนนอย

โลกจะยงยนไดตองคดใหแตกตาง การมองภาพอนาคตตองมอง

ในภาพใหญอยางเปนระบบ ทมการเชอมโยงกน

การมองภาพใหญอาศยความสามารถสามประการคอ 1.)

มองเหนระบบ 2.) มการเชอมโยงขามพรมแดน และ 3.) ม

ความสรางสรรคมากกวาการแกปญหา (seeing systems,

collaborating across boundaries and creating versus problem

solving )

ปญหาของโลกในปจจบนคอภาวะโลกรอน เกดสภาวะเรอน

กระจก (Greenhouse) เนองจากมการปลอยกาซคารบอนไดออก

ไซด (CO2) สบรรยากาศ เกนกวาทสลายตวไดเองตามธรรมชาต

รวมทงมการตดไมท าลายปา

การยกตวอยางกาซคารบอนไดออกไซด แสดงใหเหนความ

เรงดวนของปญหาทตองรบแกไข ซงไมไดมเพยงประการเดยว

เทานน ยงมปญหาอน ๆ อก ทตองการการแกไขเรงดวนเชนกน

Part 2

ในสวเดน

ใชน ามนเปนพลงงาน 30%

รถยนต 15% ใช ethanol

เกดจากเครอขายทองถนเลก ๆ

มากมาย ทมความมงมนและกลา

หาญ ในการน ารองเรองการ

อนรกษทรพยากร ไดสรางแรง

บนดาลใจ ใหกบผอนเหนเปน

ตวอยาง และมการขยายผลเปนวง

กวาง

BioFuel

Region

Green Zones

Dealerships

Cars

ถาการปลอยกาซคารบอนคอ

เงนตรา ส านกงาน ศนยการคา

โรงแรม อพารทเมนท บานเรอน

จะถกอดแนนไปดวยเงน

USGBC: The US Green Building

Council

LEED: Leadership in Energy and

Environmental Design

เรมจากกลมคนเลก ๆ รวมตวกน

ระบผลกระทบของอาคารตอ

สงแวดลอม สขภาพ และชมชน

We should not cause more water to be removed from a

watershed than we replenish. (Neville Isdell, CEO, 2007)

ในอก 2 ทศวรรษหนา การใชน าจะเพมขนอก 40 % และใชเพม

อก 17% ในการเพาะปลก เพอเลยงพลเมองโลกทเพมขน

Part 3

กรอบแนวคดเรองความยงยนของโลก เกดจาก Stuart Hart

และ Mark Milstein ทระบความยงยนเปนสองมตคอ เวลา

และสถานท (time and space) รวมถงความทาทายดาน

สงคมและสงแวดลอม

กรอบแนวคดดงกลาว มความเชอมโยงของหนาทหลกและ

ความยงยนเขาดวยกน ซงไมเคยเกดขนมากอน

มแรงผลกดนทางธรกจ ทท าใหเกดการมงเนนความยงยนของ

โลก 4 ประการคอ

1. การเกดผลขางเคยงของการประกอบธรกจ คอมลภาวะและ

ของเสยทปลอยออกมาสสงแวดลอม ท าใหเกดความตระหนก

ในการประหยดทรพยากร และลดมลภาวะ

2. กลมองคกรทางสงคม ทตระหนกถงสงแวดลอม มบทบาท

มากขนในการตรวจตราอตสาหกรรม ใหปฏบตตามมาตรฐาน

สงแวดลอม

3. แนวโนมทางเทคโนโลย เชน Genomics, biomimicry,

nanotechnology, information technology และ renewable

energy ทท าใหการด าเนนการทางธรกจเปลยนแปลงไป

4. ปญหาระดบโลก เชน ทรพยากรทรอยหรอลง สงแวดลอม

ทเสอมโทรม บรรยากาศโลกทเปลยนไป ความยากจนของ

ประเทศก าลงพฒนา ปญหาเรองความมนคง

แนวคดยคอตสาหกรรม

พลงงานมมากและราคาถก

ทวางเปลาส าหรบทงขยะยงมอกมาก

มนษยเปลยนสงแวดลอมโลกไมได

มนษยเปนสตวประเสรฐทสดในโลก

น าและดนมไมจ ากด

ผลผลตและมาตรฐานคอสงส าคญในการพฒนา

การเพม GDP เปนการลดชองวางของสงคม

แนวคดใหม

ใชพลงงานทสรางขนมาใหม

น าวสดกลบมาใชซ า

นกถงอนาคตชนรนหลง

เราคอสงมหศจรรยของโลก

นกถงคณคาทรพยากรธรรมชาต

รวมมอกน

นกถงสวนรวม

Part 4

การจะสรางอนาคตใหม ตองเรยนรการมองเหนระบบของภาพ

ใหญ (see the larger systems) ของการท างานและการด าเนน

ชวต

การเหนระบบตองใชความฉลาดทเราทกคนมอย

องคกรเหนระบบของภาพใหญ โดยสรางสงแวดลอมในการ

เรยนร และสนบสนนระบบทฉลาด ใหกวางขวางขนไปอก

ประเดนเพอความยงยน

(1) ละมมมองแบบเดม

(2) ถอยหลงแลวมองใหเหนภาพใหญ

(3) รวมมอกนในสงทเหนรวมกน (commons)

การเหนภาพใหญได ตองมองอยางลกซง มองใหเหนตนเหตของ

ปญหา เหนโอกาสใหม ๆ และเลอกหนทางปฏบต ทเปนแนวทาง

ใหม

ทางเลอก

หนทางเลอกมสองหนทาง คอ 1.) การแกปญหาระยะสน (short-

term, symptomatic solutions) เปนการแกปญหาตามอาการท

เกดขน (quick fixes) และ 2.) การแกปญหาระยะยาว (long-

term solutions) คอการแกปญหาทพนฐาน

องคกรมกพบวา ปญหาทเกดขนในองคกร กเปนปญหาของ

องคกรอนดวยเชนกน (commons) ซงท าใหสามารถเกดความ

รวมมอกนกบองคกรอนได

การรวมมอกบองคกรอนในการแกปญหาทเปนเหมอนกนนน

เปนวงจรการพฒนาทด (virtuous cycle of improvement) เปนการ

ลดคาใชจาย ท าใหเกดเปนระบบลดคาใชจายอนๆ ไดอก

การเกดความรวมมอกน เรมจากบคคล ทมงาน และองคกร ท

เหนความเสยง และยนดแกปญหารวมกน

การแกปญหาระดบโลก ในเรอง พลงงานและการขนสง อาหาร

และน า วสดและของเสย ไมสามารถแกไดอยางโดด ๆ ตอง

อาศยความรวมมอกน แบบขามพรมแดน เพอภาพในอนาคตท

ดกวา จะไดเกดขนจรง

Part 5

การรวมมอขามพรมแดน

ความรวมมอตองการมากกวาความตงใจจรง คอตองมทกษะของการ

ชมนม (convening) เชญผคนทถกตอง (right people) มจดมงหมาย

เหมอนกน เพอการประชมจะไดเปนไปอยางเปดกวางและไดผล

ความรวมมอไมไดเกดจากมผลประโยชนรวมกนอยางเดยว แตเกด

จากความตงใจจรง ทจะแกไขความเปราะบางรวมกน

ความรวมมอกนได เกดจากความสามารถ 3 ประการคอ 1.) มการ

ชมนม 2.) การฟง และ 3.) การมจดมงหมายในการเอาใจใสรวมกน

(convening, listening and nurturing shared commitment)

การน าไปปฏบต

การปฏบตเปนกระบวนการทละขน ๆ ทตองอาศยความอดทน

และอดกลน หาผทมความผกพนรวมกน เปนบคคลทม

ความส าคญตอระบบนน รวมถงผทไมมสวนในการตดสนใจ แต

มอทธพลตอกระบวนการดวย

การมองดวยสายตาคใหม

การเปดสายตาคใหมประกอบดวย :

1. มความหลากหลายในกลม ทเปนตวแทนของระบบในภาพใหญ

2. ระบมมมองทตางออกไป

3. เหนพองทงทม (Go there together)

4. ใหเวลา ไมเรงรด ในการฟงเสยงสะทอน

5. ใหความสนใจกบความมงมนจากเสยงสะทอน ไมเรงรบ

สรางความมงมนรวมกน

เชอมโยงสงทเปนความสนใจสวนตวกบขององคกรเขาดวยกน

แลวสรางความเปนไปได ในการมงเนนและความมงมน

สงส าคญในการสงเสรมการสรางความมงมนรวมกน คอการ

ผสานสงทคณเอาใจใส กบสงทองคกรเอาใจใส เขาดวยกนเปน

เนอเดยวกน

มงใหไกล

การเปดใจ เกดจากกระบวนการทเกนเลยมมมองของเรา ในการ

เชอมโยงกบผอน เพอสรางระบบขนมาใหมดวยกน

การจะขามเขตได ตองอาศยการเปดความฝนดวย เปนการผสาน

จดประสงค หรอจดหมาย (purpose or destiny) รวมกน

นจงเปนแนวทางในการแกปญหาอยางแทจรง และมกจะถก

มองขามกนไป

Part 6

จากการแกปญหาเปนรวมสรางสรรค

การแกปญหาตางจากการสรางสรรค แมวาจะเปนไปเพอการ

เปลยนแปลง

เพราะการสรางสรรคตองใช แรงกระตน แรงบนดาลใจ

จนตนาการ ความอดทน อดกลน และมมนษยธรรม (inspiration,

aspiration, imagination, patience, perseverance and no small

amount of humility)

อกทงมความจ าเปนทตองมเครอขายของผมงมนและขององคกร

ทเรยนรในการมองเหนระบบและทางเลอกใหม

ใชธรรมชาตเปนแรงบนดาลใจ

การปรบเปลยนจากการแกปญหามาเปนการสรางสรรค เปนการ

ปรบเปลยนมมมองทเกดจากแรงบนดาลใจ โดยเฉพาะทมาจาก

ธรรมชาต

ในทางธรกจ ผลตภณฑทน ากลบมาใชใหม (life after life) ม

แนวทางทมแรงบนดาลใจมาจากธรรมชาต ทมการหมนเวยน

วตถธาตกลบมาใชใหมนนเอง

จากท าสงงาย ๆ เปนความเปนไปไดของกลยทธใหม

บรษทมากมายเลอกท าในสงทท าไดงาย เชน ประหยดน า

ประหยดไฟฟา ซงเปนแนวทางแกปญหาในระยะสน

องคกรควรมการลงทนเพออนาคต และเกอหนนโครงขายผน า ท

มความเหนเหมอนกน

ออกแบบใหมเพออนาคต

องคกรทมความตงใจจรง การออกแบบองคกรใหม ตองท าเปน

ระบบไมแยกสวน

การออกแบบตองค านงถง การท างานหลกหรอหนาทหลกของ

องคกร เนนการสรางนวตกรรม การพฒนาและการวจยในระยะ

ยาว ไวในระบบดวย

จากนนใหมงเนนทบคลากร โดยน าแบบอยางการปฏบตทเปน

เลศ มาถายทอดใหผจดการหรอหวหนาหนวยน าไปปฏบต

ซงการออกแบบ อาจตองมการปรบเปลยนตามบรบท

การสรางอนาคตทตองการ

เรยนรจากระบบของสงมชวต (Learn from

living systems)

ปฏบตเปนประจ าวน (Unleashing everyday

magic)

ไมจ าเปนตองรทกเรอง (You don’t have to

have all the answers)

วสยทศนมไวใช ไมไดมไวโชว (It’s not what

the vision is, it’s what the vision does)

No division or department can be exempt from integrating sustainability into the key results they produce

Part 7

ในการสรางอนาคตทด เราตอง:

ลดการบรโภคอยางฟมเฟอย

ลงทนเพอสรางสงใหมทดขนกวาเดม ทงทางดาน ชวต สงคม

และทรพยากรธรรมชาต

เรงสรางนวตกรรมทางสงคม ทเรยนรจากความแตกตางทาง

วฒนธรรม

ลดการแกปญหาระยะสน

สงเสรมการแกปญหาระยะยาว โดยใชระบบธรรมาภบาล

ภาวะผน าในอนาคต

ภาวะผน าเกยวของการกบการสรางอนาคตทตองการอยางแทจรง

ไมใชผทท าใหดทสด ในสภาวะทไมสามารถควบคมได

ผน าในอนาคต คอผทสามารถเชอมโยงอดตไปยงอนาคต ไดยาว

ไกลกวาผน าในยคทผานมา

สรป

โลกเราก าลงเผชญปญหาเรองความยงยนและสภาวะโลกรอน

Peter Senge, Bryan Smith, Nina Kruschwitz, Joe Laur และ Sara

Schley วพากษบทบาทของบคคล องคกร และนานาชาต ทตอง

รวมมอกนสรางในสงทดกวาเดม

ผประพนธสาธตการสรางความยงยน และความรวมมอกนใน

การแกปญหากอนทจะสายเกนไป

ประโยชนทธรกจจะไดคอประหยดคาใชจายและเพมรายได ดวย

การใชนโยบายการอนรกษสงแวดลอมของผลตภณฑและบรการ

คณคาของหนงสอ

เปนการเชอมโยงความยงยน เขากบระบบการคด เพอสรางการ

เปลยนแปลง

เนนความส าคญของความรวมมอ และรวมสรางสรรค

สรางความหวง ดวยการบอกเลาเรองด ๆ ทเกดขน

We are a young species who, uncertain of our niche,

has very recently – in a virtual second of life’s day

on earth – expanded to fill the world.

In a sense we are like teenagers, full of enthusiasm

and energy, and more than a bit confused. And, like

every teenager must, we are about to discover that

we are not the center of the universe – not even

the center of life on this planet. We are but one of

millions, and our merit depends not on our ego, but

on our contribution.”

Napoleon Hill