33

สงมหศจรรยของโลกยคปจจบน

เจดสงมหศจรรยของโลกยคใหม หรอเดมคอ เจดสงมหศจรรย

ของโลกยคปจจบน จดท�ำขนโดยองคกรของสวตซ The New

Open World Corporation (NOWC) ซงผลสรปสดทำย

ไดประกำศเมอวนท 7 กรกฎำคม พ.ศ. 2550 ทกรงลสบอน

ประเทศโปรตเกส

บรำณสถำนในเมองตกล แสดงใหเหนภำพอำณำจกรอนยง

ใหญของชำวมำยำพดกนมำหลำยป เกยวกบเรองวนสนโลกใน

ป 2012 และในทสดเวลำกด�ำเนนมำจนใกลวนท 21 ธนวำคม

ค.ศ. 2010 ทคนบำงกลมเชอกนวำจะเปนวนสนโลกควำม

เชอดงกลำวมำจำกปฏทนของชำวมำยำ ซงเปนอำณำจกร

โบรำณในอเมรกำกลำง มพนทบรเวณประเทศเมกซโกคำบ

44

ปฏทนนไมจ�ำเปนตองปรบเปลยน

อะไรเลยถง 380,000 ป ท งน ปฏทน

ของชำวมำยำกลบสนสดลงถงวนท 21

ธนวำคม 2012 ท�ำใหคนรนหลงตควำม

ไปวำ วนสนสดของโลกคอวนดงกลำว

บำงกวำจะเกดภยพบตทำงธรรมชำต

อยำงรนแรงจนท�ำใหโลกถง กำล

ลมสลำย แตไมวำอะไรจะเกดขนในวน

ท 21 ธ.ค. 2012 กตำม ชำวมำยำกได

ท �ำชำวโลกยคปจจบนไดปนปวนกน

ไมนอย แตสงทแนนอนกคอ ปจจบน

น อำณำจกรมำยำโบรำณทยงคงหลง

เหลออย ไดกลำยเปนแหลงทองเทยว

ทลกลบชวนคนหำ ซงมสงกอสรำง

เกยวกบเบลซและกวเตมำลำ มควำม

รงเรองชวง 500 ปกอนครสตกำล

จนถง ค.ศ. 1502 มจดศนยกลำงอย

ทนครวำกำ ปจจบนคอ เอลเปร มอำย

รวมสมยเดยวกบอำรยธรรมเตโอตอว

กำน เปนอำณำจกรทกวำงใหญ กน

พนท 3 ประเทศคอเมกซโก กวเตมำลำ

และฮอนดรสชำวมำยำมควำมสำมำรถ

ทำงดำรำศำสตร สำมำรถท�ำนำยเวลำ

เกดสรยปรำคำและจนทรปรำคำไดลวง

หนำเปนเวลำนำนรจกท�ำปฏทนใชรจก

ประดษฐเลขศนยใชในวชำคณตศำสตร

ปฏทนของชำวมำยำเปนทยอมรบวำ

มควำมเทยงตรงอยำงมำก เพรำะเปน

ปฏทนทท�ำขนจำกระบบดวงดำว โดย

รปปนพระเยซครสต

หรอครสต รดมเมอร

Christ the Redeemer ( statue ) คอรปปนพระ

เยซครสต ตงอยบนยอดเขากอรโกวาด ( Corcovado

Mountain ) ในนครรโอเดจาเนโร ( Rio de Janeiro

) ประเทศบราซล ( Brazil ) ไดรบการลงคะแนนเปน

1 ใน 7 สงมหศจรรยของโลก ยคใหม และถอเปน

สญญาลกษณของนครรโอเดจาเนโร และทยดเหนยว

รปป นสง 30 เมตร กวาง 38 เมตร ( วดจากปลายแขนซาย ถง

ปลายแขนขวา ) มน�าหนก 635 ตน ต งอยบนจดสงสดของยอด

เขากอรโกวาด ( Corcovado Mountain ) ในอทยานแหงชาตทจ

คา ( Tijuca Forest National Park ) ในต�าแหนงท สามารถ

มองเหน มหานครรโอเดจาเนโร ( Rio de Janeiro ) ไดท งหมด

ถอเปนรปป นพระเยซครสตขนาด ใหญทสดในโลก ทต งอยบนระดบ

ความสง 710 เมตร กอสรางดวยคอนกรตเสรมเหลก หมดวย

หนสบ ( Soapstone ) เน องจากมความทนทานสง และเหมาะตอ

การใชงาน แกะสลกด�าเนนการโดยชางแกะชาวฝร งเศล นามวา Paul

Landowski ออกแบบโครงสรางน�าโดยวศวกรช อ Albert

88

99

ประวตควำมเปนมำ กลำงป 1850 เมอหลวง พอ Pedro Maria ไดรบกำรสนบสนนทำงกำร

เงนจำก เจำหญง Isabel ใหท �ำกำรกอสรำง รป ปนทำงศำสนำขนำด

ใหญ ป 1921 จงมกำรเสนอ 2 โครงกำรกำรรปปนขนำดยกษ

ท เปนสญญำลกษณะของเมอง โดยรปแบบแรกเปน

รปพระเยซครสต และมโลกอยในมอ และอก

รปแบบเปนรปพระเยซครสตกำงแขน และรป

แบบหลงไดรบกำรรบเลอก ป 1922 เรม

ท�ำกำรกอสรำง กำร กอสรำงใชเวลำ 9 ป

ตงแตป ค.ศ. 1922 ถง1931 กำรกอสรำงเสน

ทำงเดยวทจะล�ำเลยงวสดกอสรำง และคน

งำนขนสยอดเขำ โดยใชรถไฟ และปจจบน ก

ยงคงใชส�ำหรบขนสงนกทองเทยวขนสยอดเขำ หรอ

อำจใชเสนทำงรถยนตใชเวลำ เดนทำงประมำณ 30 นำท

แลวตอดวยกำรเดนขนบนไดอก222 ข น ปจจบนเปลยนเปนบนได

เลอนเรยบรอยแลว ป 1931 รปปนพระเยซครสต แหง นครรโอเดจำเนโร เสรจ

สมบรณ และมพธเปดอยำงเปนทำงกำรเมอวนท12 ตลำคม 1931 ใชงบประมำณในกำรกอสรำงทง

สน 8,750,000 บำท ( 250,000 เหรยญสหรฐ ) ป 2008 รปปนพระเยซครสต แหง นครรโอเดจำเนโร ถกฟำฝำเมอวนท

1010

1111

1212

1313

1515

ประเทศจนทซงประวตศำสตร

และต�ำนำน

สอดประสำนกนอยำงสมบรณ

แบบ จนบำงครงมน

เกอบเปนไปไมไดท

จะแยกเรองจรง

ออกจำกนทำน

ในดนแดนทสสำร

ไมจรง เหมอนหมอก

ยำมเชำในหบเขำลมแมน�ำ

เหลอง กองหนมหมำทเรยกวำก�ำแพง

เมองจน โผลขนมำจำกพนดนทนท

ทนใดเหมอนมงกรหลบใหล หนง

ในสงมหศจรรยของยคโบรำณและ

โลกปจจบน ประวตศำสตรของมน

ถกหอมลอมดวยเรองเลำขำนของ

เหตกำรณนองเลอดและควำมบำ

คลง มนถกกลำววำเปนสงกอสรำง

ทมนษยสรำงขนทยำวทสดในโลก

มงกรหนขนำดมหมำทขนำดของมน

ไมเพยงแตนำเกรงขำม แตยงเปน

แนวคดของมนเอง มนเปนกำรเปลยน

สญลกษณของควำมอปยศ ควำม

ขดแยงของชำต เปนหลกกำรทำง

จตวทยำและวฒนธรรม

ของประ เทศจน

สมยใหมดวย

ก�ำ แพง เ มอ ง

จ น ก ล ำ ย

เปนสญลกษณ

อยำงไมเปนทำงกำร

ของประเทศจนในป 1972 เมอ

ประธำนำธบดรชำรด นกสน เดน

เขำไปในระหวำงกำรเยอนเพอเปด

สมพนธทำงกำรฑตกบประเทศจน เขำ

กลำววำ "ผมคดวำคณตองพดไดวำ มน

ตองเปนก�ำแพงอนยงใหญ ถกสรำง

ก�แพงเมองจน

1616

ถงกระนนโลกตะวนตกกไมไดรบรถงกำรปรำกฏอย

ของก�ำแพง

เมองจนเปนเวลำกวำ 1,500 ป ทไมนำเชอกคอ

มนไมปรำกฏอยในภำพวำดของจนสมยนน หรอ

ในบนทกของมำโคโปโลตอนทเขำมำประเทศจนใน

ศตวรรษท 13 ในควำมเปนจรงชำวจนไมไดเรยกมน

วำก�ำแพงอนยงใหญ จนกระทงศตวรรษท 20 ทโลก

ตะวนตกหลงใหลมนจนตงชอนให ในตอนตนของ

ศตวรรษท 20 เรมมแนวคดแบบตะวนตกทสถำปนำ

ใหก �ำแพงเปนเหมอนสญลกษณของประเทศจน และ

ชำวจนกยอมรบแนวคดน เพอใหมนกลำยเปนหนงใน

วฒนธรรมสมยใหมของประเทศจน

ในป 1908 นกเขยนและนกผจญภย วลเลยม เอดกำร

กล (William Edgar Geil) กลำยเปนชำวอเมรกน

คนแรกทเดนทำงตลอดแนวก�ำแพง ขอสงเกตของเขำ

เปนค�ำเชอเชญมำกกวำค�ำชมเชย และค�ำประกำศอน

นำอบอำยของเขำถกน�ำมำกลำวซ�ำจนถงปจจบนวำ

"ก�ำแพงเมองจนคอสญลกษณแหงยคทองของจน มนยำว 1,700 ไมล

และเปนสงกอสรำงฝมอมนษยทมองเหนดวยตำเปลำจำกดวงจนทร"

ซงจรงๆแลวเรำไมสำมำรถเหนก�ำปพงเมองจนไดจำกดวงจนทร เรอง

รำวนถกแพรออกไปตอนทมกำรขนสอวกำศ และมนกเปนทรกนดใน

หมนกบนอวกำศ ในหมคนทเคยออกไปอยในอวกำศวำ คณไมสำมำรถ

เหนก�ำแพงเมองจนไดจำกอวกำศได และนกบนอวกำศมกจะบอกวำ ม

1717

คนไมนอยทถำมค�ำถำมน แตเรองเลำอนๆ

ยงคงอยและแทบไมเคยไดรบกำรยนยนจำก

วทยำศำสตร

มกำรค�ำนวณทกชนดในศตวรรษท 19 ออก

มำวำ คณเอำหนทกกอนจำกก�ำแพงมำเรยง

ใหมไดรอบเสนศนยสตร หรอวำมนมมวล

เทำกบบำนทกหลงในองกฤษและสกอตแลนด

และเรองเหลำนกอย มำจนถงในศตวรรษ

ท 20 ต�ำนำนทยงใหญทสดของก�ำแพงเมอง

จนกคอ มนมก�ำแพงเมองจนจรงหรอไม มน

เตมไปดวยควำมสงสยวำก�ำแพงเมองจนเคย

ปรำกฏอยในฐำนะแนวปองกนชนเดยวยำวตอ

เนองขำมภำคเหนอของประเทศจน มนนำจะ

เปนก�ำแพงไมตอเนองหลำยชดทสรำงในเวลำ

ตำงๆ กน โดยผคนตำงๆ กน เพอจดประสงค

ตำงๆ กน แลวน�ำมำตอกน ปลอยใหผพง

สรำงใหม และขยำยออกในชวงรำวๆ

2,000 ป เมอคนคดถงก�ำอพงเมอง

จน พวกเขำคงจะคดถงสงกอสรำง

ใหญโต ยำวตอเนองกนหลำยพนไมล

ขำมประเทศจน แนนอนวำควำมจรง

มนตำงจำกนนมำก ก�ำแพงถกสรำง

เปนชนๆ สวนใหญแลวมนไมไดเปน

อะไรมำกไปกวำซำกปรกหกพงทำง

โบรำณคดเลย และในพนทหำงไกล

ของจนสวนใหญมนกถกทบถมไป

แลว

สวนของก�ำแพง ท ถกสรำงในรำ

ชวงศหมงทยงเหลออย สวนทพวก

เขำสรำงในศตวรรษท 16 นน

1818

ก�ำแพงเมองจนคอก�ำแพงซอนก�ำแพง

ก�ำแพงเมองจนเปนสวนปกปองก�ำแพง

ทซอนกนอยท งปวง รวมถงก�ำแพง

ของบำนพกอำศยดวย ก�ำแพงเปน

สวนลกล�ำทำงประวตศำสตรของ

วฒนธรรมจน พวกเขำสรำงก�ำแพง

ลอมรอบบำนและวด เทพเจำขอ

งก�ำปพงและอำคำรมอ�ำนำจเหนอ

ขอบเขตควำมเปนและควำมตำย

คนจนสรำงก�ำแพงเพอระบขอบเขต

ของพวกตน เพอปองกนผแปลก

หนำจำกทหำงไกล ก�ำแพงในบำงแหง

อำจมควำมส�ำคญในบำงพธกรรมดวย

ประเทศจนสมยกอนเปนอำณำจกร

ทปรำศจำกควำมสงบ กำรทชนเผำ

เรรอนทำงเหนอและอำณำจกรขำง

เคยงทตนตวทกครงเ มอมสญญำณ

ของควำมออนแอ ก�ำแพงจงถกมอง

วำเปนค ว ำ ม

จ�ำเ ปนท ำ ง

ยทธศำสตร

จนสนศตวรรษท 8 กอนครสตกำล

บรเวณทกลำยเปนประเทศจนไดกำว

เขำสยคของควำมขดแยงระหวำงรฐท

ยำวนำนถง 500 ป มนประกอบดวย

รฐทปกครองดวยระบบขนนำงและ

รฐเลกๆ ทปกครองดวยระบบศกดนำ

ทมำรวมตวกนหลำยแหงมำรวมตวกน

อยภำยใตกำรปกครองของรำชวงศ

ซงมอ �ำนำจทำงจตใจและพธกรรม

มำกกวำในทำงปฏบต จนถงกลำง

ศตวรรษท 4 กอนครสตกำล

เกยรตยศและพนธไมตรทมอบให

จ กรพรรดตองหลกทำงใหกบควำม

เหนแกตวและกำรเขนฆำ มนคอชวง

สงครำมระหวำงแควนทชำวจนเรม

สรำงก�ำแพงขนอยำงจรงจง แควนฉ

สรำงก�ำแพงขนตำมแนวชำยแดนดำน

ใตเพอปองกนศตรจำกแควนฉ แควน

1919

ฉสรำงก�ำแพงตำมแนวชำยแดนดำน

เหนอเพอปองกนตนเองจำกแควนฉน

แควนเยนและแควนเฉำสรำงก�ำแพงเพอ

ปองกนตนเองจำกพวกเรรอนทำงเหนอ

และจำกกนและกน ก�ำแพงมควำมยำว

ทงหมดประมำณ 2,800 ไมล ก�ำแพง

ถกสรำงขนตำมแนวชำยแดนของแควน

ตำงๆ ทท�ำสงครำมกน

ในยคหนงมแควนตำงๆ ถง 120 แควน

เ มอ ถ งชว ง ส ง สดของสมยสงครำม

ระหวำงแควน และมเพยง 7 แควนทเหลอ

อย มกำรท�ำลำยแควนเลกๆ มำกมำยทว

ท งประเทศจน ทหลงเหลอมำจำกสมย

สงครำมระหวำงแควนคอ ปรชญำชวต

หลกของจนทเรมกอตวขน ขณะทมผ

มควำมรพยำยำมคดวำ สงใดผดพลำด

และจะแกไขมนอยำงไร ในศตวรรษ

ท 5 กอนครสตกำล ขงจอเหนถงควำม

จ�ำเปนในกำรเคำรพกฎและควำมส�ำคญ

ระหวำงมนษยและสวรรคอยำงเครงครด

และเสยใจกบกำรมสงครำมและก�ำแพง

ลทธกลมหนงคอลทธเตำคนพบค�ำตอบ

ในธรรมชำตและเชอวำ ทกสงมสภำพ

2020

เปลยนแปลงตลอดเวลำพลงหยนและหยำง เพรำะฉะนน

กำรดนรนและสงครำมจงเปนเรองไรสำระ ถำปรชญำ

เหลำน กลำยเปนนโยบำยระหวำงรฐ มนคงเปนไปไดยำก

ทก�ำแพงจะถกสรำงขนมำ

เมอถงศตวรรษท 19 ตนศตวรรษท 20 ก�ำแพงเมองจน

กลำยเปนแหลงทองเทยว เมอชำวตะวนตกมำเมองจนเปน

ครงแรก พวกเขำประทบใจมำก เมองมชวตชวำ สงตำงๆ

2222

เรองนาร ประวตศาสตรก�แพงเมองจน 25

1คนสวนใหญมกคดวำควำมยำวของก�ำแพงคอประมำณ 6,276.442 กโลเมตร แตในควำมเปนจรงมนยำวถง 8,851.392

กโลเมตร นนเพรำะในสวนทหลำยๆ คนไมนบนนคอ สวน

ทเปนอปสรรคขวำงก นทำงธรรมชำตระหวำงก�ำแพงทถอ

เปนสวนหนงของควำมยำวก�ำแพงเชนกน

2กำรกอสรำงก�ำแพงเมองจนใชเวลำยำวนำนเกน 2 พนป

โดยกำรสรำงสวนแรกนนเรมตนตงแตศตวรรษท 8 กอน

ครสตกำลนนเอง

3แตกอนนนก�ำแพงเมองจน มชอธรรมดำๆ อยำง “barrier”

“rampant” หรอ “fortress” ไปจนชอรำวบทกวอยำง

“Purple Frontier” และ“Earth Dragon” จนกระทงใน

ปลำยศตวรรษท 19 ทมกำรตงชออยำงเปนทำงกำรวำ “The

Great Wall of China

4ชำวตะวนตกคนแรกทเหยยบลงบนก�ำแพงเมองจนคอนก

ส�ำรวจชำวโปรตเกสทชอ Bento de Gois ในป 1605

2323

5วำกนวำปนทใชน�ำมำเชอมอฐของก�ำแพงนนท�ำมำจำกกระดก

มนษย ไมใชควำมจรง แตเปนวสดกอสรำงทหำไดในชวงเวลำ

นนๆ ตำงหำก ซงมตงแตดน ดนเหนยว กรวด หน ไม หนออน

หนแกรนต โคลนเปนตน

6สภำพของก�ำแพงเมองจนในขณะน รำยงำนผลกำรส�ำรวจ

ของนกอนรกษเมอป 2004 กลำววำ ขณะน ก�ำแพงเมองจน

เหลอใหเหนเพยง 1/3 เทำนน และก�ำลงสนลงเรอยๆ ปญหำ

เกดขนเนองจำกกำรขำดกำรดแลและอนรกษ โดยเฉพำะจำก

ชำวไรชำวนำซงอำศยอยใกลก �ำแพงเมองจน ไมสนใจประกำศ

ของรฐบำลทก�ำหนดใหก �ำแพงเมองจนเปนสมบตของชำตและท

ส�ำคญในชวงป 1970s ก�ำแพงเมองจนถกมองวำเปนสญลกษณ

ของลทธนยมเผดจกำร จงมกำรสนบสนนใหผคนมำน�ำอฐไป

กอสรำงบำนเรอนแทน

7ก�ำแพงเมองจนกอสรำงสนสดลงในป 1644 ในจกรพรรดคน

สดทำยของรำชวงศหมง หลงจำกนนกไมมกำรกอสรำงเพมเตม

อกเลย มแตกำรท�ำนบ�ำรงเทำนน

8จดทกวำงทสดของก�ำแพงคอ 9.144 เมตร และจดทสงทสดคอ

3.6576 เมตร สวนจดทสงทสดของหอคอย สง 7.9248 เมตร

2424

10เรำไมสำมำรถมองเหนก�ำแพง

เมองจนจำกดวงจนทร ไมมสง

กอสรำงทสรำงโดยมนษย แมแต

อยำงเดยวทสำมำรถมองเหนจำก

ดวงจนทร ในระดบ low earth

orbit เรำสำมำรถมองเหนก�ำแพง

เมองจนโดยใช radar กำรมอง

เหนก�ำแพงเมองจนเปนไปไดยำก

เนองจำก สของก�ำแพงเมองจนจะ

กลนไปกบสของธรรมชำต กคอส

ของดน หน

11กำรสรำงก�ำแพงเมองจนไมได

มแคปองกนกำรคกคำมจำกทำง

เหนอเทำนน แตยงมเพอลำดตระ

เวณ ทกๆ 300 ถง 500 หลำ จะมฐำนบญชำกำรเพอใชสบเปลยนเวร

ยำมและใชเปนจดสงเกตกำรณ มหอ

สงเกตกำรณกวำ 1 หมนแหง อกทงยงใช

ควบคมชำยแดน ควบคมกำรคำขำยผำน

ชำยแดน และกำรอพยพอกดวย

12ตำมต�ำนำนเลำวำ กำรสรำงก�ำแพง

2525

2626

สญลกษอยำงเชน แสงไฟ

ควน หรอธง เปนตน

19จดทสงทสดของก�ำแพง

เ ม อ ง จ น อ ย ท บ น ภ เ ข ำ

Heita ใกล ๆ กรงปกกง สง

ถง 5,000 ฟตจำกระดบน�ำ

ทะเล

20ในป 1987 UNESCO

สงครำมหลำยครงทสกนบน

สมรภมก�ำแพงเมองจน ครง

สดทำยเกดขนในป 1938

ชวงสงครำมจน-ญปน ครงท

2 นนเอง

18หอคอยสงเกตกำรณท

ก �ำแพงเมองจนถกใชเปนท

สงสญญำณตำงๆ โดยใช

William Lindesay มำวงท

นเปนระยะทำงรวมกนกวำ

1,500 ไมล หรอรำว 2,414

กโลเมตร

1 5 ช ว ง เ ว ล ำ ข อ ง ก ำ ร

กอสรำงก�ำแพงเ มอง จน

นเองทมกำรคดคน “รถ

ลำก” ของชำวจนและเรมใช

ต งแตนนเปนตนมำ

16ก�ำแพงเมองจนเปนเสน

ทำงคมนำคม ในระยะแรก

ประโยชนของก�ำแพงเมอง

จนกคอ มนชวยใหกำร

คมนำคมและขนสงในเสน

ทำงทรกนดำร เชนตำม

เทอกเขำเปนไปอยำงสะดวก

ยงขน

17ในชวงทผำนมำ ม

เ ม อ ง จ น ด แ บ บ ม ำ จ ำ ก

“มงกร” ซงบำงคนกบอกวำ

พอดจรงๆ กเหมอนมงกร

ก�ำลงขดอยเหนอภเขำจรงๆ

13มคนดงจำกหลำยวงกำร

มำเทยวทก�ำแพงเมองจน

แหงน รวมไปถงบรรดำ

ป ร ะ ธ ำ น ำ ธ บ ด ส ห ร ฐ ฯ

หลำยๆ คนดวย อำท George

W. Bush, Ronald Reagan,

Richard M. Nixon และ

Barack Obama

14และ ทแหง น ย ง ถกท�ำ

เปนสถำนททดสอบกฬำอก

ดวย อำท ในป 1987 นก

วงทำงไกลขององกฤษชอ

2727

บน ท ก ก� ำ แ พ ง

เ ม อ ง จนอ ย ใ น

ส ถ ำ น ท ท ำ ง

ประวต ศำสตร

ประจ�ำชำตทยง

ใหญของโลก

21ผใหบรกำรนก

ทองเทยวบำงรำย

จดทว ร ใ นยำม

ค�ำคน ในเวลำท

ก�ำแพงเมองจน

จ ะ ถ ก ป ร ะ ดบ

ประดำไปดวยไฟ

อยำงสวยงำม

22ดวยควำมยง

ใหญของก�ำแพง

เมองจน ท�ำให

กำรดแลยำกตำม

ไปดวย ตอนนม

เพยงสององคกร

ทดแลเรองนอย

ไดแก the China Great Wall Society และ

the International Friends of the Great

Wall

23ตลอดกำรมอยของก�ำแพงเมองจนนน ม

ต�ำนำนเลำขำนมำกมำย และหนงในเรองท

3030

เมองโบราณมาชปกช ของชนเผาอนคา ในเปร

มำชปกช หรอนยม

เรยก

อกชอวำเมองสำบสญแหง

อนคำ กลำวกนวำชอ มำช

ปกช นถกตงใหกบโบรำณ

สถำนแหงนโดยควำมเขำใจ

ผด เมอ ไฮรม บงแฮม (ผ

คนพบ มำช ปกช) ถำมชน

พนเมองถงชอของมน ชน

พนเมองเขำใจผดวำเขำถำม

ถงชอของภเขำจงตอบวำ

"มำชปกช" (แปลวำ"ยอด

เขำผชรำ") ซงไดกลำยมำ

เปนชอของโบรำณสถำน

ดงกลำวมำจนทกวนนนคร

กลำงฟำแหงนซอนตวอยใน

เ ทอกเขำ

แ อ น เ ด ส

ป ร ะ เ ท ศ

เปร กน

เ น อ ท

ประมำณ13 ตำรำง

กโลเมตรของหบเขำอรบม

บำ ทควำมสง 6,750 ฟต

จำกระดบน�ำทะเล เมอมอง

จำกตนเขำจะ

ไ มส ำ ม ำ ร ถ

มองเหนมำชป

กชได และนก

คงเปนสำเหต

ห น ง ท ท� ำ ใ ห

ม ำ ช ป ก ช ไม

ถกคนพบเปน

เวลำนำนและ

ยง ค ง ส ภ ำ พ

อน ส ม บ ร ณ

เอำไวได บรำณสถำนถก

สรำงเปนลกษณะขนบนได

ไลลงมำตำมควำมชนของ

หบเขำ แตละชนสง 3 เมตร

มจ�ำนวนทงหมด 40 ชนซง

ถกเ ชอมถงก นดวยบนได

กวำ 3,000 ข น และมสง

กอสรำงซงสรำงดวยหนกวำ

200 หลง 24 กรกฎำคม

1911 ไฮรม บงแฮม ทสำม

ซง เ ปนนกประวตศำสตร

จำกมหำวทยำลยเยล (และ

เปนตนแบบของ"อนเดยนำ

โจนส") ไดคนพบโบรำณ

สถำนดงกลำวระหวำงกำร

คนหำโบรำณสถำนของอน

คำในละแวกใกลเคยง จนถง

3131

ป 1915 บงแฮมไดท �ำกำร

ตรวจสอบมำชปกช 3

ครงและเขยนผลกำรวจย

หลำยฉบบออกมำ ทมชอ

เสยงทสดคอ "The Lost

City of the Incas" ซง

กลำยมำเปนเบสตเซลเลอ

ร และไดรบกำรแนะน�ำ

ในนตยสำรเนชนแนลจ

โอกรำฟฟค ในหนงสอ

ของป 1930 บงแฮมได

น� ำ เสนอสมมตฐำนวำ

มำชปกชเคยถกปกครอง

โดยนกบวชของลทธบชำ

ส รยะและมกำรท�ำ พ ธ

ถวำยหญงสำวเปนเครอง

สงเวยแกพระเจำของพวก

เขำ ทงทนยงเปนปอม

ปรำกำรสดทำยของชำว

อนคำทตอสกบชำวสเปน

อกดวยซงสมมตฐำนนได

กลำยมำเปนอมเมจของ

มำชปกชอยเปนเวลำนำน

ทเดยว หลงจำกทบงแฮม

เกษยณจำกมหำวทยำลย

เขำไดไตเตำขนไปเปน

รองผวำรฐคอนตเนคท ผวำฯ และกลำย

เปนวฒสมำชกของสภำในทสด บงแฮม

สงเสรมกำรคนควำเกยวกบมำชปกชไว

มำกมำยซงมผลไปถง 40 ปหลงจำกท

มการตงสมมตฐานวามาชปกชนาจะเปนท

อาศยของนกบวชเพอใชในการสงเกตการโคจร

ของดวงอาทตยมากกวา เนองจากมหนาตาง

ซงดวงอาทตยจะโคจรมาอยตรงกลางพอดใน

วนสนสดฤดรอนและวนสนสดฤดหนาว สวน

แทนบชายญทบงแฮมกลาวไว นาจะมไวเพอ

เปนหอสงเกตวงโคจรของดวงอาทตยเชนกน

โบราณวตถทบงแฮมน�ามาจากมาชปกชถกหอ

ไวดวยหนงสอพมพของชวงป 1920 และเกบ

รกษาไวในหองเกบเอกสารของมหาวทยาลย

เยลเปนเวลานาน การตรวจสอบพบวาของ

สวนใหญถกท�าขนในศตวรรษท 15 สวนของท

ถกฝงในหลมศพนนมลกษณะเรยบงาย จงนา

จะเปนของผรบใชมากกวาเชอพระวงศ

ซากศพทพบในมาชปกชมจ�านวนของชายหญง

พอๆกน นาจะมการอาศยเปนครอบครวซงม

เดกอยดวย ศพสวนใหญพบรองรอยของวณโรค

และโรคพยาธ ฟนมรอยผเนองจากการทาน

ขาวโพดเปนอาหารหลก แตศพสวนใหญมกเปนผ

สงอายและไมพบรองรอยการตายทนาจะเกดจาก

สงครามนก สนนษฐานไดวาศพของเชอพระวงศ

นาจะถกน�าไปท�าพธทคสโกจงไมพบอยทน

มบางศพทเหนไดชดวามาจากแถบอารยธรรม

อนเชนจากบรเวณทะเลสาปตตกากา คาดวานา

จะเปนศพของชางฝมอทถกเรยกมาเพอการกอ

ก�าแพงหนซงถกสรางขนอยางปราณต ก�าแพง

เหลานสรางขนจากหนทถกตดไวอยางลวกๆแลว

ใชเครองมอทท�าจากหนเชนกนคอยๆเซาะตบแตง

ใหเรยบรอยอกท ในภายหลงมการคนพบเสน

ทางการล�าเลยงหนและแหลงทมาของหนเหลาน

ซงมการพบเครองมอตดหนทท�าจากหนซงมความ

แขงเปนพเศษอยดวย

เมอเรวๆน มการพบรอยไหมในชนใตดนของสง

กอสราง จงมการคาดเดาวานาจะเกดจากชาว

เมองซงเกรงวาสเปนจะบกมาจงไดเผามาชปกช

3434

ในชวงป 1440 และนำจะมผอำศยอยตลอดเวลำจนกระทง

ถกชำวสเปนมำยดดนแดนในอก 80 ปใหหลง อกสมมตฐำน

กลำววำ มำชปกชนำจะเปนเมองทเกยวของกบพธทำง

ศำสนำ เหนไดจำกต�ำแหนงของเมองทเหมำะกบกำรสงเกต

วงโคจรดวงอำทตย และหนำตำงดวงอำทตยซงกลำวไวใน

ขำงตน

นอกจำกน ชำวอนคำมกจะยกพระอำทตยและพระจนทร

เปนของคกน ซงมกำรพบสญลกษณของพระอำทตยและ

พระจนทรในโบรำณสถำนอนๆเปนจ�ำนวน

มำก และส�ำหรบมำชปชซงเปนสญลกษณ

ของดวงอำทตยน กมถ�ำในไวนำปกช (แปล

วำ"ยอดเขำผเยำววย") ทอยเบองหลงมำช

ปกชอกท ซงถกสรำงไวเปนวหำรของดวง

จนทร ป 1983 มำชปกชไดรบกำรประกำศ

จำกยเนสโกใหเปนมรดกโลก พรอมกบ

คสโก และกลำยมำเปนสถำนทองเทยว

ทมชอเสยงทสดของเปร ในปหนงๆ มนก

ทองเทยวกวำหำแสนคนเดนทำงไปชมนคร

ลอยฟำ และเชนเดยวกบมรดกโลกอนๆอก

3535

3636

การลมสลายของอนคา

ในยคลำอำณำนยม ชำวสเปน

(Spanish) ไดเดนทำงจำกปำนำมำ

เพอส�ำรวจดนแดนทำงใต และคน

พบจกรวรรดอนคำโดยกำรน�ำของ

นำยพล ฟรำนโก ปซำโร (Francisco

Pizarro) กำรปดฉำกของอำณำจกร

อนคำเกดขน ในป ค.ศ. 1532 หลง

จำกท Pizarro ไดมำส�ำรวจดนแดน

แหงนมำแลว 2 ครง และดวยก�ำลง

ทหำรไมถง 200 คน ดเหมอนไม

มำกมำยนกเมอเทยบกบเหลำนกรบ

อนคำรำว 6,000 คน แตทวำชำวอน

คำในเวลำนนก�ำลงออนแอทงจำก

กำรระบำดของโรคฝดำษ และจำก

สงครำมแยงชงบลลงกระหวำงอวสกำ

3737

3838

3939

4040

4141

เมองโบราณเพตรา ในจอรแดน

ในยคทสำธคณเบอรกอนก�ำลงเสนอบทกวน เมองโบรำณ

เพตรำ ซงตอนนกลำยเปนสญลกษณของประเทศจอรแดน

ไปแลว ยงเปนเพยงสถำนทในต�ำนำนทชำวตะวนตกนอยคน

มำกจะไดเขำไปสมผสจรงๆ อำศยเพยงแตค�ำบอกเลำสบตอ

กนมำตงแตครงยคกลำงของยโรป[i] ค�ำพรรณนำในบทกว

ชนน โดยเฉพำะอยำงยงวรรคสดทำย ซงไดกลำยเปนค�ำขวญ

ยอดนยมของเมองนในเวลำตอมำ สะทอนใหเหนถงควำมนำ

หลงใหลของเมองโบรำณแหงนไดเปนอยำงด ดวยเหตนเรอง

รำวของเมองโบรำณสถำนในหบผำแหงนจงควรคำแกกำร

คนหำอยำงยง

เมองโบรำณเพตรำตงอยในหบเขำทรด (Rift Valley) ทำง

ตอนใตของประเทศจอรแดน โดยอยหำงจำกทะเลสำบเดดซ

ลงไปทำงใตประมำณ 80 กโลเมตร และอยหำงจำกวำ

ด อะรำบำ (Wadi Araba) ซงเปนจดผำนแดนจอรแดน –

อสรำเอล ออกทำงตะวนออกประมำณ 120 กโลเมตร สภำพ

4242

แมสภำพดงกลำวจะเปนอปสรรครำยแรงตอกำรท�ำกำร

เกษตรในเมองน แตท �ำเลทต งของเมองนกลบเออ

ประโยชนอยำงมำกตอกำรคำ เนองจำกตงอยบนจด

นดพบของกองคำรำวำนสนคำจำกทวทกสำรทศ ไม

วำจะเปนจำกเมองดำมสกสทำงตอนเหนอ ดนแดน

ตอนในของคำบสมทรอำระเบย ซงอยทำงตอนใตลงไป

อำณำจกรอยปตโบรำณทำงตะวนตก เมองทำเอซออน

– เจเบอร (Ezion - Geber)

บรเวณอำวอะกำบำ (The Gulf

of Aqaba) ของทะเลแดง และ

ดนแดนแถบลมแมน�ำไทกรส –

ยเฟรตส

เมอประมำณ 1, 200

ป กอนครสตศกรำช ชำวเอโด

ไมต (The Edomites) ซงมควำม

เชยวชำญในอตสำหกรรมสง

ทอ กำรเขยน งำนเครองเคลอบ

ดนเผำ และกำรท�ำเครองใช

โลหะ ไดกอตงอำณำจกร

เอดอม (The Kingdom of

Edom) ขน ซงมอำณำเขต

ครอบคลมดนแดนทำงใตของ

ประเทศจอรแดนและตะวน

ออกเฉยงใตของอสรำเอล เพ

ตรำไดถกผนวกเขำเปนสวน

หนงของอำณำจกรน แม

ต�ำแหนงทต งของอำณำจกร

เอดอมและควำมสำมำรถทำง

ดำนหตถกรรม จะชวยท�ำให

ชำวเอโดไมตกลำยเปนพอคำ

ททรงอทธในภมภำคเลอวำนต

ตอนใต (Southern Levant) ซง

ควบคมกำรคำระหวำงเมโสโป

เตเมย – อยปต - คำบสมทรอำ

ระเบยตอนลำง แตควำมมงค ง

ของอำณำจกรแหงนกไมได

ท �ำใหเพตรำพฒนำศกยภำพอน

เกดจำกขอไดเปรยบทำงดำน

ยทธศำสตรกำรคำดงทกลำว

ไว ข ำ งตนไดมำกเทำ ทควร

4343

อทธพลของชำวเอโดไมต

เรมเขำสยคสมยแหงควำม

ตกต�ำ เมอถกรกรำนและ

ตองตกเปนเมองขนของสห

รำชอำณำจกรอสรำเอล

(The United Kingdom

of Israel) ในศตวรรษท

11 กอนครสตศกรำช และ

อำณำจกรยดำห (The

Kingdom of Judah) ในชวง

ปลำยศตวรรษท 10 กอน

ครสตศกรำช สงผลใหในชวง

น เมองเพตรำไดสำบสญ

จำกหนำประวตศำสตร ดง

จะเหนจำกท ไมปรำกฏหลก

ฐำนท อ ำ ง ถ ง เ มอง น เลย

ประมำณศตวรรษท 7 กอน

ครสตศกรำช เพตรำกลบ

เขำสหนำประวตศำสตรอก

ครงพรอมกบกำรเขำมำต ง

ถนฐำนของชำวเนบำเชยน

(The Nabateans) ชนกลม

นไดน�ำควำมเปลยนแปลง

อยำงมหำศำลมำสเพตรำ

โ ด ย ไ ด ส รำ ง ร ะ บ บ ก ำ ร

จดกำรน�ำท ทรงประสทธภำพ

ซงชวยควบคมปรมำณน�ำ

ในชวงท เกดน�ำทวมฉบพลน

ในขณะเดยวกนกผนน�ำดง

กลำวผำนทำงเครอขำยทอ

ระบำยน�ำและเขอน ไปยง

เขตตำงๆ ของตวเมองเพอ

น�ำไปใชอปโภคบรโภคอยำง

เพยงพอ ดวยเหตน เพตรำ

จงกลบมำมชวตอกครง โดย

สำมำรถยดหยดทำมกลำง

สภำพควำมแหงแลงอนโหด

รำยได นอกจำกจะใชควำม

สำมำรถดำนวศวกรรมกำร

จดกำรน� ำ ในกำรชบช วต

เมองเพตรำแลว ชำวเนบำ

เชยนยงรจกดงเอำศกยภำพ

ดำนกำรเปนจดยทธศำสตร

ทำงกำรคำของเมองแหงน

4646

มำใชใหเกดประโยชน โดยกำร

เปลยนเมองนใหกลำยเปนดำน

พกแรมและเกบภำษผำนทำงท

ส�ำคญของกองคำรำวำนสนคำท

สญจรไปมำระหวำงตอนใตของ

คำบสมทรอำระเบย ซเรย อยปต

และเมองทำบนชำยฝงทะเลเมด

เตอเรเนยน ในขณะเดยว ชำวเน

บำเชยนยงรบซอขำยสนคำเหลำ

นเองโดยผำนทำงทะเลแดง โดยม

เมองทำไอลำ (Aila) ในอำวอะกำ

บำและเมองทำลวเซ โกเม (Leuce

Come) บนชำยฝงหญำซตอนเหนอ เปนจดรบ

ขนรบสนคำขนบกและสงตอไปยงจดอนๆ ทอย

ตอนใน

สนคำหลกทเปนตวขบเคลอนกำรคำบนเสนทำง

ของกองคำzaรำวำนเหลำนกคอยำงไมหอมเม

อร (Myrrh) และก�ำยำน (Frankincense) ซงม

ควำมส�ำคญตอวถชวตของประชำชนในโลกยค

โบรำณอยำงมำก เนองจำกสนคำเหลำนถกน�ำ

ไปใชในพธกรรมทำงศำสนำ โดยเฉพำะอยำงยง

พธบชำเทพเจำและพธศพ นอกจำกน สนคำดง

กลำวยงใชเปนสวนผสมหลกของเครองส�ำอำง

ทใชในหมชนชนสงและใชเปนยำรกษำโรคอก

ดวย ดงนนกำรเปนผควบคมกำรกระจำยสนคำ

เหลำนไดน�ำมำซงควำมมงค งและอ�ำนำจแกเพ

ตรำอยำงมำก นอกจำกน ในชวงตงแตศตวรรษ

ท 3 กอนครสตศกรำช เปนตนมำ ไดมกำรขยำย

ตวอยำงตอเนองของชมชนเมองบรเวณชำยฝง

4747

ในชวงเดยวกนกบทเพตรำก�ำลงสงสม

ควำมมงค งจำกกำรคำอยนน เอเชย

ตะวนตกก�ำลงอยในชวงเปลยนผำน โดย

จกรวรรดเซลวซด (Seleucid Empire)

ซงเปนมหำอ�ำนำจกรกในภมภำคเอเชย

ตะวนตก ก�ำลงอยในชวงแหงกำรเสอม

อ�ำนำจลงอยำงตอเนอง อนเปนผลสบ

เนองมำจำกปญหำสงครำมกลำงเมอง

เรอรง ภยคกคำมจำกกำรขยำย

อ�ำนำจของตน

ดวยเหตทกำรคำระหวำงประเทศม

ควำมส�ำคญอยำงยงยวดตอควำมมงค ง

และควำมอยรอดของเพตรำ ชวงเวลำ

แหงอนำธปไตยภำยหลงกำรเสอมสลำย

ของมหำอ�ำนำจกรก จงถอเปนโอกำส

ส�ำค ญของเพตรำในกำรท�ำสงครำม

กบอำณำจกรรอบขำงเ พอ ทจะเขำ

ยดครองพนทยทธศำสตรทำงกำรคำ

อ�ำนำจของสำธำรณรฐโรมน

(The Roman Republic)และ

จกรวรรดปำรเธย (Parthian

Empire) กำรแยกตวเปนเอกรำช

ของอำณำจกรกรก – บคเตรย

(Greco – Bactrian Kingdom)

ในเอเชยกลำง และกำรลกฮอของ

อำณำจกรยวในแถบเลอวำนตซก

ตะวนตก รวมถงควำมบอบช�ำอน

เกดจำกกำรสรบกบอำณำจกรป

โตเลมแหงอยปต (The Ptolemaic

Kingdom of Egypt) มำเปนเวลำ

นำนนบศตวรรษ กำรเสอมลงของ

มหำอ�ำนำจกรกดงกลำวไดเปด

โอกำสใหอำณำจกรอำหรบขนำด

เลกมบทบำทมำกขน และเรม

ท�ำสงครำมระหวำงกนเพอขยำย

4848

4949

5050

ส�ำคญในภมภำค ท�ำใหในชวงระหวำง

ศตวรรษท 1 กอนครสตศกรำชจนถง

ครสตศตวรรษท 1 ชำวเนบำเชยน

สำมำรถยดครองกรงดำมสกส ซงเปน

ศนยกลำงกำรคำส�ำค ญของเอเชย

ตะวนตกยคโบรำณอกแหงหนง และ

ยงขยำยอ�ำนำจเขำไปครอบครองท

รำบสงฮอรำน (The Hauran) ทำง

ตะวนตกเฉยงใตของซเรย พนทสวน

ใหญของจอรแดน พนทตอนใตของ

เขตเนเกฟ (The Southern Negev)

ในอสรำเอล คำบสมทรซนำยในอยปต

พนทำงบำงสวนของมณฑลอล จอฟ

(Al Jawf Province) ทำงตอนเหนอของ

ซำอด อำระเบย นอกจำกน อทธพล

ของเพตรำยงสำมำรถพบไดใกลถง

เมองมะดำอน ซำเลห (Mada’in Saleh)

หรอเฮกรำ (Hegra) บนชำยฝงหญำซ

ตอนเหนอในมณฑลอลมะดนะห (Al

Madinah Province)ของซำ บทบำท

กำรเปนศนยกลำงส�ำคญในกำรน�ำเขำ

สนคำจำกโลกตะวนออก ไดชกน�ำให

เพตรำเขำไปมปฏสมพนธกบอำณำจกร

ตำงๆ มำกมำยทงจำกโลกตะวนออก

ดวยกนอยำงเมโสโปเตเมย เปอรเซย

อยปต อนเดย และจน หรออำณำจกร

ทเปนคคำหลกจำกโลกตะวนตกอยำง

อำณำจกรกรกและจกรวรรดโรมน กำร

ปฏสมพนธดงกลำวท�ำใหเมองนซมซบ

เอำวฒนธรรมของอำณำจกรทคบคำ

5151

5252

ดวยไปโดยปรยำย อด อำระเบย แตกระนน วฒนธรรม

ทเพตรำมควำมใกลชดและซมซบอทธพลมำกทสดคอ

วฒนธรรมกรก – โรมน ดงทปรำกฏใหเหนในศลปกรรม

แขนงตำงๆ ทพบในซำกเมองในปจจบน ไมวำจะเปน

สถำปตยกรรมหรอประตมำกรรมภำพนนตำงๆ จำก

ผำหนสแดง ซงเปนทมำของฉำยำ “เมองสกหลำบ

แดง” (Rose –Red City) ทสำธคณเบอรกอนไดใหไว

ตำงแสดงออกถงอทธพลศลปะกรกยคเฮลเลนสตก ซงเนนควำม

สมจรง โดยมงแสดงควำมละเอยดซบซอนของลวดลำยและองค

ประกอบ ในขณะเดยวกนกเนนควำมโออำและหรหรำ นอกจำก

น อทธพลของศลปะแบบเฮลเลนสตกยงเปนประจกษพยำนได

เปนอยำงดถงวถชวตอนฟงเฟอของชำวเมองน อนเปนผลพวง

จำกควำมมงค งจำกคำและกำรตดตอกบตำงประเทศ เฉกเชนวถ

ชวตของชำวโรมน ซงเปนแบบฉบบของแรงบนดำลใจทกอใหเกด

5353

ศลปะแนวน นอกจำกน อทธพลกรก

– โรมน ยงสำมำรถพบไดในวฒนธรรม

ทำงภำษำของชำวเนบำเชยนในเพตรำ

อกดวย โดยชนกลมน แมจะไมใชชำว

กรก แตกลบสำมำรถใชภำษำกรกใน

กำรสอสำรไดอยำงคลองแคลว

อ กทง ย ง ม ก ำ รน� ำ ค�ำ

ศพทเฉพำะในภำษำ

ก ร ก ม ำ ใ ช อ ย ำ ง

แพรหลำยอกดวย

วฒนธรรมกรก –

โรมน ไดแทรกซมไปถงเรอง

กำรแสดงออกดำนศรทธำทำงศำสนำ

ของชำวเนบำเชยนในเพตรำ ดงจะ

เหนไดจำกทชนกลมนบชำเทพเจำ

กรกควบคไปกบดชำรำ (Dushara)

หรอ ดซำเรส (Dusares) อลลำต (Allat)

อลมะนำต (Al Manat) และอล– อส

ซำ (Al Uzza) ซงเปนเทพเจำดงเดมของ

ตนเอง ยำงไรกตำม อทธพลของกรกยค

เฮลเลนสตกทปรำกฏอยในเ มอง

เปนจ�ำนวนมำก ไมไดหมำยควำมวำเพ

ตรำจะเปนเพยงนกลอกเลยนแบบทไมได

สรำงรปแบบอะไรทเปนของตนเองเลย

หำกแตลกษณะควำมเปนเพตรำนนถก

แสดงออกมำภำยใตรปลกษณแบบเฮล

เลนสตกนนเอง ดงจะเหนไดจำกกำรท

สถำปตยกรรมใหญๆ ในเมองนมกจะ

นยมเจำะชองสเหลยมเลกๆ ไวดำนหนำ

ซงคำดกนวำมไวส�ำหรบบรรจ

อฐของผทลวงลบไป

แลว นอกจำกน

ชำวเนบำเชยน

ยงนยมแทนเทพ

ด ช ำ ร ำ แ ล ะ อ ล

อสซำ ดวยรปทรงทำง

เรขำคณตธรรมดำ ซงแตกตำงจำกชำว

กรกและโรมนทนยมบชำเทพเจำโดย

ผำนรปเคำรพทประดษฐขนอยำงวจตร

บรรจง ชำวเนบำเชยนมภำษำพดและ

5656

ภำษำเขยนทเปนเอกลกษณของ

ตนเองและไมไดรบอทธพลจำก

ภำษำกรกแมแตนอย และหำก

พจำรณำให ดแลวกจะเหนวำ

ภำษำดงกลำวมลกษณะคลำย

กบภำษำอำหรบในปจจบนอยำง

มำก นอกจำกน เพตรำยงมระบบ

กำรปกครองทแตกตำงจำกระบบ

ของกรก – โรมน ในยคเดยวกน

อกดวย กลำวคอ ในขณะทกรก

ยคเฮลเลนสตกและจกรวรรด

โรมนปกครองดวยระบบรำชำธบ

ไตย ซงกษตรยมอ �ำนำจสงสด

กำรปกครองของเพตรำกลบ

มลกษณะเปนแบบชนเผำ ซง

ประชำชนสำมำรถมสทธมเสยง

ในกำรปกครองมำกกวำและเนน

กำรแบงปนชวยเหลอในหนำท

กำรงำน นอกจำกน จำกค�ำบอก

เลำของสตรำโบ (Strabo) นก

ประวตศำสตรโรมน ซงเดนทำง

มำเยอนเพตรำในชวงศตวรรษ

ท 1 กอนครสตศกรำช กไม

พบวำมระบบแรงงำนทำสในเพ

ตรำแตอยำงใด ควำมมงค งและ

อทธพลทำงกำรคำไมไดน�ำมำ

ซงควำมเจรญทำงวฒนธรรม

เทำนน หำกแตยงน�ำมำซงควำม

ขดแยงทำงกำรเมองอกดวย โดย

ตลอดระยะเวลำแหงยครงเรอง

นน เพตรำมกจะตองรบมอกบ

5757

5858

ในป ค.ศ. 106 จกรพรรดทรำจน

(Trajan) แหงจกรวรรดโรมนไดยกทพ

เขำมำยดครองเพตรำไดส�ำเรจและ

ผนวกเขำเปนสวนหนงของมณฑล

อำระเบย เพเตรย (The Province of

Arabia Petrea) ซงถอเปนกำรยตควำม

เปนอสระของเพตรำอยำงสนเชง แมเพ

ตรำจะยงคงเฟองฟภำยใตกำรปกครอง

โดยตรงของโรม แตกเปนเพยงแคควำม

โชตชวงในระยะเวลำสนเทำนน โดย

ตงแตในชวงกลำงครสตศตวรรษท 2

เปนตนไป ควำมเสอมเรมรกเขำมำส

เพตรำอยำงรวดเรว ท งนเนองจำกใน

ชวงเวลำเดยวกนนน เสนทำงสำยไหม

ก�ำลงมควำมส�ำคญเพมมำกขน ท�ำให

ปำลมรำ (Palmyra) ซงตงอยตอนกลำง

ของซเรยและอยใกลเสนทำงสำยไหม

มำกกวำ มเจรญรงเรองขนมำแทนทเพ

ตรำในฐำนะสถำนปลำยอนเปนประต

สจกรวรรดโรมน

ซ�ำรำยในป ค.ศ. 363 ไดเกดแผน

ดนไหวขนในเพตรำ สงผลใหอำคำร

สถำปตยกรรมและระบบกำรจดกำร

น�ำภำยในเมองเสยหำยเปนอยำงมำก

เหตแผนดนไหวครงนท�ำใหเพตรำถก

ทงรำงอยำงถำวรและถกลบเลอนไป

5959

จำกหนำประวตศำสตรในทสด โดย

เหลอทงแตเพยงต�ำนำนเลำขำนสบ

ตอกนมำในยคกลำงถงควำมงดงำม

อนนำ อยำงไรกด เพตรำเรมกลบเขำ

สควำมสนใจของโลกตะวนอกครง

เมอโยฮำน ลดวก บรกฮำรต (Johan

Ludwig Burckhardt) นกเดนทำงชำว

สวส ไดคนพบและเขยนพรรณนำถง

เมองนในป ค.ศ. 1812 ซงไดกลำย

เปนแรงบนดำลใจส�ำค ญให สำธ

คณเบอรกอนเขยนบทกวพรรณนำ

ควำมงำมของสถำปตยกรรมในเมอง

น และในป ค.ศ. 1929 คณะนก

โบรำณคด ซงประกอบดวยแอกเนส

คอนเวย (Agnes Conway) และ

จอรจ ฮอสฟลด (George Hosfield)

จำกองกฤษ นำยแพทยตอฟก คำนำอน

(Dr. Tawfiq Canaan) ผเชยวชำญดำน

คตชนวทยำชำวปำเลสไตน และดร.

ดตเลฟ นลสน (Dr. Ditlef Nielson)

ปรำชญชำวเดนมำรก ไดเขำมำรวมกน

ขดคนเพตรำอยำงเปนทำงกำร ท�ำให

6060

6161

6464

โคลอสเซยม (Colosseum) คอ โครงสรำงวงกลมร ม 4 ชน

แยกเปนสองสวน สวนบนประกอบดวย ระเบยงเปด 3 ชน

สรำงดวยหนปน และชนท 4 สรำงเปนหองพรอมดวยออกแบบ

หนำตำงเวนระยะสองหองตอหนงชอง เสนผำนศนยกลำงจำก

ดำนตะวนออกถงตะวนตก 188 เมตร จำกทศเหนอจดทศใต

156 เมตร วสดส�ำคญในกำรกอสรำง ประกอบดวย เสำหลก

สรำงดวยหนปนแกรง ขณะทเสำทวไปสรำงดวยหนปนชนด

พรนและอฐ พนและก�ำแพงสรำงดวยกระเบอง และเพดำน

ทรงโคงภำยในอำคำรสรำงดวยซเมนต จำกกำรใชวสดผสมใน

งำนกอสรำงดงกลำว ท�ำให โคลอสเซยม มควำมทนทำนสง

นอกจำกจะเปนสถำปตยกรรมมหมำอำยกวำ 1,900 ป แลว

ยงท�ำใหนกประวตศำสตรตององในควำมสำมำรถในผคนสมย

สนามกฬาโคลอสเซยมในกรงโรมของอตาล

6565

6666

นนอกอยำง คอ ใชเวลำกอสรำงแลวเสรจประมำณ 10 ป ดวยควำม

สำมำรถและเครองมอในสมยนน ไมนำจะสรำงสงกอสรำงทใหญและ

จผคนระดบ 5 หมนคนขนไป ไดเรวเพยงน

นกประวตศำสตรบนทกประวตทมำจำก โคลอสเซยม ไววำ กอสรำง

เมอป ค.ศ. 72 ในสมยจกรพรรดเวสปำเซยน (Vespasian) กษตรยผ

กอตงรำชวงศฟลำเวยน (Flavian) สถำนทกอสรำง

เปนบรเวณทลมระหวำง 4 เนนเขำ ประกอบดวย ปำ

ลำไทน ทำงทศตะวนตกเฉยงใต เวเลย ทำงทศตะวน

ตก เชลโอ ทำงทศตะวนออก และคอล ออพพโอ

หรอเอสควไลน (ปจจบนเปนสวนสำธำรณะ) ทำง

ทศเหนอ

เดมทพนทแหงน เปนทตงของพระรำชวงของจกรพร

รดเนโร (Nero) ซงพระองคทรงยดมำจำกทดนของ

ประชำชน จนกระทงจกพรรดเนโร ไดสนพระชนม

เมอป ค.ศ. 68 กอเกดกำรชงพระรำชบลลงกอย

ระยะหนง จนกระทงจกรพรรดเวสปำเซยน ทรง

ไดรบชยชนะ และขนครองรำชย พระองคมควำม

ประสงคจะเรยกควำมนยมจำกชำวโรมน จงสงรอ

พระรำชวงเดมของจกรพรรดเนโรออก แลวสรำง

6767

ส�ำหรบทมำของค�ำวำ ” โคลอสเซยม ” นกประวตศำสตรยงไมสำมำรถหำขอสรปทยอมรบรวมกนได ทฤษฏทคำดกนวำม

ควำมเปนไปไดมำกทสด คอ เรยกตำมชอรปปนทองแดงขนำดใหญ “โคลอสซส” (Colossus) ของจกรพรรดเนโร ทต งอย

6868

ภำยในสนำมเปนอฒจนทรทนง สรำงดวยหนปนแกรง ม

ระดบควำมลำดเอยง 37 องศำ มชองทำงเขำเปนสดสวนจำก

ภำยนอก แตละชนสง 4.85 เมตร อฒจนทรแถวลำงสดสง

จำกพนสนำม 3.60 เมตร บรเวณพนสนำมมโพเดยมสรำงดวย

หนออนโดยรอบ ใตพนสนำมสรำงเปนหองตำงๆ ประกอบ

ดวย หองนกส “เกลดเอเตอร” กรงขงสตวทจะน�ำมำตอสกบ

เกลดเอเตอร หองเกบอปกรณเครองมอกำรตอสของเกลดเอ

อฒจนทรแตละชนก �ำหนดไวส�ำหรบผชมแตละชนชน ขณะ

ทประตบำงสวนจ�ำกดไวเฉพำะผเขำชมบำงชนชนเชนกน

สนำมมหศจรรยยคโบรำณของชำวโรมนแหงน มควำมจ

ประมำณ 50,000-75,000 ทนง

6969

โคลอสเซยม เปดใชงำนครงแรกในป ค.ศ. 80 สมยจกรพรรด

ตตส ซงในปดงกลำวสนำมยงไมแลวเสรจสมบรณ เพอ

เปดสนำมแขงขนกฬำตำงๆ ทงเกลดเอเตอรสกนเอง โดย

มชวตเปนเดมพน หรอสกบสตวปำ อำท สงโต เสอ และ

ชำง เปนตน โดยมชวตเปนเดมพนเชนกน และบำงทอำจ

จะมแสดงกำรตอสระหวำงสตวปำดวยกนเอง เชน เสอส

กบสงโต กระทงสกบหม ฯลฯ เรยกวำสมยนนมอะไรทตอส

แตอยำ ง ไร กตำม เกมตอ ส

ระหวำง เกลดเอเตอร ยงคง

เปนกฬำยอดฮตทสดของผชม

ชำวโรมนในสมยนน จำกหลก

ฐำนบงบอกไดวำ กำรตอส

ประเภทนมมำกอนกำรสรำง

โคลอสเซยมเสยอก แตในสมย

ตอมำจงกำรพฒนำกฏ กตกำ

ตำงๆ แปลกใหมขนมำ เพอเพม

ควำมเรำใจใหกบคนดนนเอง

สวน เกลดเอเตอร สวนใหญ

จะเปนทำส และเชลยสงครำม

โทษประหำรชวต จกรพรรด

จะน�ำมำตอสกนเอง เพอควำม

สนกสนำน โดยบำงเกมมเก

ลดเอเตอรคนหนงถออำวธ ไป

ตอสกบอกคนทไมมอำวธ และ

หลำยเกมทจบลง ฝำยทพำย

แพจะถกค ตอสสงหำรทง

จำกนนฝำยผชนะกจะตอง

ไปตอส ก บเกลดเอเตอร

คนตอไป สตอไปเรอยๆ

จนกวำไมเหลอค ตอสอก

จงจะไดชอวำ นกสยอด

ฝมอเพยงคนเดยว และอำจ

จะไดอสรภำพกลบมำอก

ครง.. ในเวลำตอมำจงม

กำรเปลยนเกมกตกำใหม

ขนมำใหมอกครง เพอควำม

สนกเรำใจมำกกวำเดม เมอ

พระจกรพรรด ทรงอนญำต

ใหคนธรรมดำ หรอทำส ท

อยำกไดยศบรรดำศกดและ

อสภำพในสงคม ไดประลอง

ตอสกบทหำรยอดฝมอ พวก

บรรดำนำยทำสทงหลำย

7272

นกประวตศำสตรระบวำ กษตรยต

ตส เคยจดงำนเทศกำลกำรแขงขน

เพอสรำงควำมบนเทงใหกบประชำชน

ตดตอกน 100 วน สตวปำถกฆำ

ตำยไปถง 9 หมนตว!!! นอกจำก

น เกมกำรตอสระหวำงเกลดเอเตอร

เกดขนครงสดทำยเกดขนใน ค.ศ.

404 สวนเกมลำสตว และตอสกบ

สตว เกดขนครงสดทำยในป ค.ศ.

523 สนนษฐำนสำเหตของกำรสน

สดกำรแขงขน เนองมำจำกกำรเกด

แผนดนไหว ท�ำให โคลอสเซยม ได

รบควำมเสยหำย รวมไปถงกำรเกด

ภำวะสงครำมทตดตอกนเปนเวลำ

นำน ท�ำใหเกมกฬำสดโหดนไมไดรบ

กำรสำนตอ

จำกภยธรรมชำตแผนดนไหวหลำย

ครง และภำวะสงครำม ซงกรงโรม

ถกรกรำนบอยครงดงกลำว ท�ำให

โคลอสเซยม เดมพงทลำยไปเกอบ

หมด งำนบรณะซอมแซมจงเกดขน

ครงแรกเมอป ค.ศ. 217 แตกถก

ทอดทงในเวลำตอมำ หลงจำกเกด

แผนดนไหวครงใหญของอตำล ตอ

มำ โปปเกรกอเรยส แมกนส องค

ประมขครสตจกรคำทอลก ในชวง

ป ค.ศ. 590-604 ไดท �ำกำรบรณะ

และเปลยน โลอสเซยม ใหเปน

โบสถ สนำมประลองยทธอนเลอง

ชอ จงกลำยเปนโบสถต งแตนนมำ

7373

7474

7575

7676

ทชมาฮาล ในเมองอกรา ประเทศอนเดย

อนสรณแหงควำมรกทยงใหญ หรอสสำนแหง

ควำมตำยของประชำชน?!? เมอไมนำนมำน

ฉนไดฟงพระผมชอเสยงทำนหนงเลำเรองรำว

เกยวกบ "อนสรณแหงควำมรกทชมำฮำล" วำ

แทจรงแลวอนสรณสถำนแหงนเปนอนสรณ

?แหงควำมรกหรอควำมตำยกนแน

ทชมำฮำล" 1 ใน 7 สงมหศจรรยของ"

โลก แหงประเทศอนเดย สถำนทนคนทวไปตำง

รกนวำเปนอนสรณแหงควำมรกทยงใหญทสดน

เกดจำกควำมรกทไมลมหลมตำและควำมเศรำ

ทสดแสนจะคณำนำของจกรพรรดชำห ชหำน

กษตรยองคท 4 แหงรำชวงศโมกล(Mughal

Empire India) ทปกครองอนเดยในชวงศตวรรษท 16 จนถงชวงกลำง

ศตวรรษท 19 พระเจำชำห ชหำน ไดพบกบบตรสำว อรชมนท พำน เพ

คม บตรสำวของรฐมนตรเมออำย 14 พรรษำ และหลงรกนำงตงแตแรก

เจอตอมำในอก 5 ป พระองคและอรชมนท พำน เพคมกไดอภเษกสมรส

กนในป พ.ศ.2155 นบตงแตนนมำทง 2 กไมเคยอยหำงกนอกเลย ตลอด

ระยะทอยรวมกนพระมเหส หรอนำมทพระเจำชำห ชหำน ตงใหวำ "มม

7777

7878

แตเมอครองคกนมำเปนเวลำ 18 ป

มมตช มำฮำลกไดใหก �ำเนดทำยำท

องคท 14 แตหลงจำกใหก �ำเนดพระ

ธดำพระนำงตกเลอดมำก อยไดเพยง

ไมนำนพระนำงกสนพระชนมในออม

กอดของพระเจำชำห ชหำน ซง

กำรสนพระชนมนน�ำมำซงควำม

เศรำโศกเสยใจแกพระเจำชำห

ชหำนอยำงมำกมำยมหำศำล

พระองคทรงหมกมนอยในควำม

ทกขเศรำโศกเสยใจตลอดเวลำ

ไมทรงยมไมทรงหวเรำะใดๆ ปลอย

พระวรกำยจนผมทด�ำกลำยเปนสขำว

ทงศรษะ ในทกวนพระองคจะทรงนง

ขำวหมขำวไปนงร�ำพนถงพระมเหส

ของพระองคขำงหลมศพอยำงกบคน

เสยสต ดวยควำมเศรำโศกอยำงหำทสดไม

ไดพระองคจงทรงสรำงอนสรณแหงควำม

ร ก ข อ งพระองค

ก บ

พ ร ะ

มเหส โดยทรงเ ลอกท�ำ เล

ทดทสดบรเวณรมโคงแมน�ำยมนำเปนท

ตงของอนสรณแหงรกน และพระองคก

ทรงทมเทเวลำทงหมดในกำรวำงแผนเขยน

แปลนกอสรำงดวยพระองคเอง และกได

ทรงจำงสถำปนกและชำงชำวอำหรบท

มฝมอมำกมำยเพอระดมสตปญญำและ

ก�ำลงในกำรกอสรำงอนสรณแหงนให

ส�ำเรจ กำรสรำงครงนใชแรงงำนผคน

มำกมำยกวำ 20,000 คน รำชสมบต

สวนใหญทมไดสญเสยไปกบกำรสรำง

อนสรณแหงควำมรกของพระองค

กนเวลำนำนถง 22 ป อนสรณแหง

ควำมรกอนยงใหญกเสรจสมบรณอยำง

งดงำม และพระองคกทรงใหชอวำ "ทช

มำฮำล" (Taj Mahal หลำยปตอมำหลง

จำกสรำงอนสรณแหงควำมรกทชมำฮำล

เสรจสน ไดเกดศกชงรำชบลลงกระหวำง

พระโอรสของพระองคเอง ในระหวำงนน

เจำชำยโอรงเซบ (Aurangzeb) พระโอรส

7979

นคออนสรณแหงควำมรกอนยงใหญ หรออนสรณแหงควำมตำย

ของประชำชนมำกมำยทตองลมตำยเพอบชำควำมรกของตนเอง

เพยงคนเดยว ซงตำมหลกศำสนำแลวถอเปนเรองทไมถกตองเหมำะ

สมเปนอยำงยง และฉนกคดเชนเดยวกบทพระทำนนไดพดไว แต

หำกไมไดควำมรกอนหนำมดตำมวของพระเจำชำห ชหำนกคงไมม

ทชมำฮำล มรดกโลกทสรำงสรรคจำกฝมอมนษยทสวยงำม ยงใหญ

และมหศจรรยของโลกใหเรำไดโจษขำนกนเชนน

นบเปนควำมขดแยงทำงควำมรสกของทชมำฮำลทขนอยกบวำ ใครจะมองมมไหน หรอมองทง 2 มมแลวน�ำมำเปนอทำหรณ

เมอมทชมำฮำลแลว เรำกมำวำกนตอเรองควำมสวยงำม

ของสถำปตยกรรมอนเลองชอบรรลอโลก ซงนอกจำก

พระเจำชำห ชหำนจะออกแบบเลอกแบบทดทสดสวยทสด

แลว ยงเลอกวสดทใชอยำงพถพถนทกข นตอน ทกสงอยำงถก

ออกแบบมำอยำงสมมำตรลงตว ตงแตทำงเดนน�ำสตวอำคำร

จะเรมตนดวยสวนขนำดใหญซงแบงเปน 4 สวนทสมมำตร

โดยใชธำรน�ำ 2 สำยทกอสรำงดวยหนออนเปนตวแบง ในธำร

8282

ตวอำคำรลอมรอบดวยหออะ

ซำนทง 4 ดำน ทำงเขำดำน

หนำของอำคำรตรงกลำงเปน

หลงคำโคงขนำดใหญขนำบ

ดวยหลงคำโคงขนำดเลกทง

สองดำน และสวนทเดนทสด

ของทชมำฮำลกคออำคำรหน

ออนสขำวนวลตงอยบนฐำน

ยกพนสเหลยมจตรส ดำน

บนของอำคำรประดบด วย

โดมขนำดมหมำ เสนผำน

ศนยกลำง 58 ฟต ยอดโดมสง

213 ฟต ภำยในหองโถงกลำง

ทใหญทสดใตโดมยกษแหงน

เอง มแทนวำงพระศพทท�ำดวย

หนออนของทง 2 พระองควำง

เคยงคกน แตพระศพจรงๆนน

หำไดอยในหบไม แตถกฝงอย

ภำยในอโมงคใตดนตรงกบท

วำงหบศพนนเอง

ส�ำหรบกำรตกแตงและ

ลวดลำยจะเปนกำรตกแตงแบบ

อสลำม หลกๆแลวจะมลำย

เสนอกษร ซงสลกเปนโองกำร

ตำงๆจำกค�ำภรอลกรอำน 22

ซรอฮ และยงมรปทรงเลขำ

คณตและลวดลำยดอกไม ท ง

ยงมกำรฝงพลอยทมคำบนผนง

ดวย

ชมทชมำฮำลพรอมฟง

เ รองรำวอนำภำพแหงควำม

รกอนยงใหญแลว ตองไม

พลำดทจะไปตอยง "ปอมอค

รำ" (Agrs Fort) ซงเปนสถำน

ทคมขงพระเจำชำห ชหำนจน

สนพระชนม ปอมอครแหงนกม

ควำมสวยงำมยงใหญไมแพกน

และกไดรบเลอกใหเปนมรดก

โลกอกแหงหนงดวย ปอมอค

รำหรอพระรำชวงอครำ ซงม

ปอมลอมรอบทง 4 ดำน ไดถก

บนทกวำมมำตงแต ค.ศ.1080

แลว ตอมำกษตรยอกบำรได

ท �ำกำรปฏสงขรณและตกแตง

ใหมดวยหนทรำยและศลำสแดง

8383

ในป ค.ศ.1565 ลกษณะของปอมเปนรป

โคงครงวงกลมขนำดใหญตงอยโคงแมน�ำ

ยมนำ ซงถอเปมมทมองเหนทชมำฮำลได

สวยทสดกวำได หำ กมองจำกดำนนอก

ก�ำแพงของปอมดสงใหญและแขงแรง ซงเปนก�ำแพง 2 ชนระหวำงก�ำแพงมคน�ำค นกลำง มสะพำนเชอมตอสำมำรถเดน

ชมไดรอบปอม ภำยในก�ำแพงสงใหญรำว 70 ฟตนนแบงพระรำชวงและต�ำหนก

อนงดงำม ในอดตเคยเปนทท�ำกำรของทหำร พระรำชฐำนชนนอกส�ำหรบออก

8686

8787

9090

9191

9494

9595

9696

9797

9898

101101

แหลงอำงอง

www.new7wonders.com

http://www.manager.co.th/Travel/ViewNews.aspx?NewsID=9550000154000

http://www.baanmaha.com

//http://www.sahavicha.com

ผจดท�ำ

นำงสำวพมล บ�ำรงคณำกร