the right choice - brahman - die regte keuse 1 page · take a due decision in this respect. ......

74
the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page 1

Upload: hakhuong

Post on 23-Mar-2019

226 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page1

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 2

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page3 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page3

Produksie van joernaal:Charmainé Alberts Ontwerp & Bemarking • Tel: 051 821 1783 | Faks: 086 580 9189

Posbus 328 Brandfort 9400 • E-pos: [email protected] deur: Caria Vermaak

Uitgegee deUr • PUblished by:Brahman Beestelersgenootskap van SA | Brahman Cattle Breeders’ Society of SA

tel: +27 (0) 51 448 0603/448 4540 • Faks/Fax: +27 (0) 51 430 4277 • e-mail: [email protected] • www.brahman.co.zabrahmangebou • brahman building • Nelson Mandela rylaan 124 Nelson Mandela drive • Privaatsak X12 Private bag • brandhof 9324

die mening wat in die inhoud van hierdie joernaal uitgespreek word, is nie noodwendig die sienswyse van die raad van dié beestelersgenootskap nie. dié genootskap aanvaar nie verantwoordelikheid vir enige aansprake wat in advertensies gemaak word nie.

the opinions expressed in this journal are not necessarily the views of the Council of this Cattle breeders’ society. this society accepts no responsibility for claims made in advertisements.

PresidentWillie becker 082 903 5847

Vise PresidentWayne Porter 082 821 9379

Raadslede / Councilorslinde du Plessis (Vrystaat/Free state, suid-gauteng/south gauteng) 083 700 8592stefan Coetzee (Noord-Wes/North West, Wes/West gauteng) 083 384 3675Joe scholtz (Wes-, Oos- & Noord-Kaap / West, east & Northern Cape, Vryburg) 082 324 9600bill van lelyveld (Mpumalanga, KwaZulu-Natal) 082 551 9430Marinus v Jaarsveldt (limpopo, groblersdal, Marble hall & lydenburg) 082 558 3137lood van rensburg 083 459 3291Andrew smith 082 411 6621Neil haines 082 800 3023

Lewenslange Ere Vise-Presidente/Hon Life Vice- PresidentsAJ Coetzer bJ schlebuschdr sJJ van rensburg ds r leeJgt dicke l labuschagne

Lewenslange Ere-Lede/Hon Life MembersNJg Meyer M Maritz P Warren t reyneke

Hoofbestuurder / CEOJohan Olivier 082 416 8386

Projek Bestuurder / Project Managerstiaan von Wielligh 082 844 6604

Tegniese Bestuurder / Technical Managerrudolf (schullie) schulenburg 083 391 8864

Tegniese Adviseurs / Technical Advisorsgert Oosthuizen 082 510 2810

RAAD - COUNCIL

Van die President 4Redaksioneel 8Reproduksie en prestasietoetsing statistieke rapport 10Reproduction and performance testing statistics report 12Oordenking 18Anaplasmosis fatal in many cases 21Rasverbetering 22Genetic evaluation from raw weights to genomics 25Streeksbrief 26Briewekolom 292011 Tegniese adviesdiens 32Op die hoef beoordeling 34Verseker veilige voortplanting 42Elektroniese opsoek van kuddeverslae en BLUP analises 48Veilings/Sales 51

Vryburg Skou 52Lichtenburg Skou 53

Adverteerders - AdvertisersAB Brahman 23Albus Brahman 35BEL Brahmane 33Brandwater 14Clanwill Brahmans 3Classified 58 - 59Damview Brahmans 27HerdMaster 57HJW Brahman 28Hunt 17Jachtpad Brahmane 39Joh-Marie Brahmane 30 Kalahari Club 70

KwaZulu-Natal Club 72 Labran Brahmane 49Loriza 36 & 37 Meadowood Brahmane 47Molatek 50Mpumalanga Brahman Klub 64-65Nasionale Brahman Veiling IFC Nedibest 19Noord-Kaap 60Noordwes Brahman Klub 67 Osterloh 13Platinum Brahman Klub 66R10 Brahmans 6 & 7

Renzo Brahmane 31Serfbred Brahmans 44St. Blaize Brahman 20Stey Braes Classic 43Thabazimbi Brahmanklub 68-69True Blood’s Brahman 1 Vaalrivier Klub 71Van Farms 11Van Jaarsveld Afslaers/Auctioneers 40-41Voermol 16Vrystaat Brahmanklub 61-63 Welcare 9

Inhoud - Contents

Skoue - Shows

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page5

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 6

Die somer is verby en ons is dankbaar dat dit baie goed gereën het op die meeste plekke. Ons verneem ook van skade as gevolg van te veel reën in sekere gebiede. Daar is ook enkele streke waar die reën onder gemiddeld was.

Op die meeste skoue in die land oorheers die Brahmangetalle. Ons diere trek die aandag en is daarom steeds een van ons belangrikste reklame-aksies. Ons weeg- en meetstelsel is uniek omdat ons daarmee ook produksie wil bevorder en nie net na die uiterlike kyk nie. Hoë kostes maak dit egter al moeiliker. Op sommige van die skoue kan die getalle nie altyd gehandhaaf word nie. Die persone wat skoue reël kry nie altyd die erkenning en waardering vir hulle harde werk nie. Daar ontstaan soms spanning en meningsverskil langs die skouring. Op van die laaste skoue het klagtes van swak gedrag van sommige van ons lede ingekom. Dit is onaanvaarbaar en nie bevorderlik vir ons ras nie. Lede moet die reg hê om beswaar te maak, maar dan moet dit op die regte manier en met waardigheid geskied. Ons doen dus ‘n beroep op alle vertoners, tegniese beamptes, beoordelaars en organiseerders om altyd so op te tree dat die voorvalle nie weer gebeur nie.

Die Raad het besluit dat die kantoor in Bloemfontein gaan aanbly om historiese redes. Alles moontlik word gedoen om die regte gebou of eiendom te vind om ‘n besluit in die verband te neem. Intussen word daar ook gekyk na ‘n gebou om tydelik te huur tot tyd en wyl die geskikte gebou gevind kan word. Die vorige gebou was vir sy tyd ‘n uitstekende belegging en ons gee volle erkenning en waardering aan ons voorgangers. Alles in ons vermoë sal gedoen word dat dit ook die geval met ons volgende gebou gaan wees. Enige persoon wat dink dat hy ‘n goeie voorstel in die verband kan maak moet asseblief van hom laat hoor. Daar word tans met verskeie finansiële instansies onderhandel om die kapitale opbrengs wat voortspruit uit die verkoop van die gebou, op die voordeligste wyse te belê.

Waar moontlik vra ons dat lede die Streeksvergaderings moet bywoon. In die streke waar Streeksraadslede se dienstermyn verstryk word verkiesings vir nuwe Raadslede gehou. Dit is ‘n tyd gelede so verander dat dit

Summer has passed and we are grateful for ample rain in most areas. We also heard of damage caused by too much rain in certain areas. Then there are a few regions where the precipitation was below average.

The Brahman dominates at most shows in the country as far as numbers are concerned. Our animals attract attention and continue to be one of our main promotion tools. Our system of weighing and measuring is unique, since we endeavour thereby to improve production and not only look at outward appearance. This is, however, increasingly being complicated by high costs. At some of the shows the desired numbers can not always be maintained. The hard work of those in charge is not always acknowledged or duly appreciated. Tension or disagreement sometimes arises round the show ring. Complaints of bad conduct by some of our members at recent shows have been raised. This is unacceptable and not to the advantage of our breed. Members must have the right to object, but then it should transpire in the right way and with dignity. We therefore appeal to all exhibitors, technical officers, judges and organizers always to conduct yourselves in such a way that similar incidents do not happen again.

Council has decided that the office will remain in Bloemfontein for historic reasons. Everything possible is being done to find the right building or property so as to take a due decision in this respect. In the interim we are on the look out for temporary office accommodation until such time as a suitable building is found. The previous building had been an excellent investment at the time and we give full credit and appreciation to our predecessors. We will do our utmost to equal that with our next building. Anyone who thinks he has a good suggestion in this respect, should please let us know. Negotions with various financial bodies are under way to invest the return on capital resulting from the sale of the old building in the most advantageous way.

We appeal to members to attend Regional Meetings whenever possible. Elections for new Council Members are held in those regions where the terms of office of Regional Councillors have expired. This adjustment has been made recently for the convenience of all members. It is not always possible for everybody to attend the Annual

PresidentW I L L I E B E C K E R

van die from the

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page7

vir almal meer geriefl ik kan wees. Dit is nie altyd vir almal moontlik om die Algemene Jaarvergadering in Pretoria by te woon nie. Op Streeksvergaderings kan alle probleme en aanbevelings onder die aandag van die kantoor en raad gebring word.

Dit blyk dat sommige lede nie kalwers registreer nie en dan later laatregistrasie- boetes moet betaal. Dit plaas druk op die akkuraatheid van dierrekords op ons databasis. Die toetrede van nuwe lede moet ook voortdurend aangemoedig word. Alle dienste deur die kantoor moet so koste-effektief as moontlik wees, sonder om doeltreffendheid in te boet. Ek verwys na die Algemene Jaarvergadering se besluit om keuring as voorvereiste vir dierregistrasie af te skaf. Ons is bewus van sommige lede se ontevredenheid daaroor en daarom herinner ek u dat dit ‘n Algemene Jaarvergaderingbesluit was en nie ‘n Raadsbesluit nie.

Daar is ook ‘n Ouditkomitee op die been gebring wat onder leiding van ons Raadslid vir fi nansies, Mnr. Andrew Smith, funksioneer. Die ander lede is Mnre. Cas Dippenaar (ouditeur) en Francois Pienaar (rekenmeester). Hulle insette is waardevol en ons bedank hulle daarvoor. Daar is nie koste vir die genootskap betrokke nie.

Ek wil afsluit deur te sê dat dit belangrik is om aan prestasietoetsing deel te neem en moderne teeltegnieke te benut in die seleksieproses van diere in ‘n kudde. Ook op hoogte te probeer kom van ‘n nuwe wêreld wat ontwikkel in DNS tegnologie en ook andere. Die suksesvolle teler kan al hierdie dinge doen, maar hy moet veral ‘n passie vir sy diere hê. Hy moet ‘n beeskenner wees om ‘n goeie bees te kan raaksien, sy diere goed versorg, eerlike en goeie bemarking doen, en naby aan die aarde lewe.

General Meeting in Pretoria. At Regional Meetings all problems and recommendations can be brought to the attention of the offi ce and council.

It appears that some members do not register calves and have to pay late registration fi nes for the neglect. This puts pressure on the accuracy of animal records on our data base. The joining of new members should also continuously be encouraged. All services rendered by Offi ce should be as cost effective as possible without sacrifi ce of effi ciency. I am referring to the Annual General Meeting’s decision to suspend the process of inspection as prerequisite for animal registration. We are aware of some members’ dissatisfaction with this decision and it is for that reason that I remind you of the fact that it was an Annual General Meeting decision and not one taken by Council.

An Audit Committee that functions under leadership of our councillor for fi nances, Mr Andrew Smith, has been formed. Other members are Messrs Cas Dippenaar (auditor) and Francois Pienaar (accountant). Their inputs are valuable and we thank them for those. This service is rendered at no cost for the Society.

In closing I wish to stress the importance of participation in performance testing and the utilization of breeding techniques in the selection process of animals in your herds. Also to try and become acquainted with a new world that is developing in DNA technology and other exciting new developments. The successful breeder can do all these things, but above all he must have a passion for his animals. He must be a cattleman to spot a good animal, take good care of his animals, do honest and good marketing and live close to earth.

Jubileumboek was R395 nou slegs

R150

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 8

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page9

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 10

Prestasietoetsing is ‘n konsep of begrip wat in terme van diereteelt sinoniem is met veeverbetering. Dit is niks nuuts, of vreemd nie – inteendeel: Prestasietoetsing is reeds amptelik geïmplimenteer in SA op 4 Desember 1959.

Gedurende 1993 is die eerste eksperimentele BLUP (Best Liniear Unbiased Prediction) - ontleding deur die NIVS van die destydse Departement van Landbou geloods, terwyl daar in 1995 op ‘n jaarlikse basis reeds genetiese ontledings vir sommige rasse gedoen is. Die Brahman Genootskap het in 1998 geskiedenis gemaak toe hy die eerste Genootskap geword het wat onafhanklik sy eie BLUP-ontledings gedoen het. Sedert die implimentering van Breedplan in 2001 het die Breedplan-stelsel aan die gebruik van prestasietoetsing deur middel van teelwaardes ‘n nuwe dimensie of betekenis verleen.

Die feit van die saak is egter dat met behulp van prestasietoetsing gewigte of metings voortdurend geneem moet word om deur middel van BLUP-ontledings beraamde teelwaardes te kan bereken. Die Breedplan stelsel maak dit egter moontlik dat weegvorms ooreenkomstig ‘n kalwingsverspreidingsverslag vir elke kudde wat aan Prestasietoetsing deelneem gegenereer kan word.

Hierdie verslag toon die verspreiding van kalfgeboortes deur die jaar in ‘n kudde aan. Op grond van hierdie verslag kan daar bepaalde periodes geïdentifiseer word om vir ‘n teler die mees effektiewe weeglys te produseer. ‘n Ander belangrike funksie van die verslag is dat dit help met die opstel van kontemporêre groepe wat die basis is vir akkurate prestasietoetsing.

Dit is egter ironies dat die erns van outomatiese weegvorms eers na bykans 10 jaar sedert die implimentering van Breedplan besef is. Hoewel die indiening van gewigte tot dusver op ‘n lukrake of “vrywillige” basis geskied het, word vertrou dat die implimentering van weeglyste wat voortaan outomaties deur die kantoor gegenereer gaan word, deelname aan prestasietoetsing sal stimuleer. Die elektroniese indiening van gewigte deur HerdMaster word nie hierdeur geraak nie.

Alvorens ‘n weeglys deur die kantoor geproduseer kan word, is dit belangrik dat ‘n teler bewus moet wees

Performance testing is a concept which, in terms of animal breeding, is synonomous with animal improvement. There is nothing new or strange about it – on the contrary: Performance testing has been officially implemented in South Africa as far back as 4 December 1959.

During 1993 the first experimental BLUP (Best Linear Unbiased Prediction) analysis was launched by the ADSRI of the then Department of Agriculture, while since 1995 genetic analyses have already been done on a yearly basis for certain breeds. The Brahman Society made history in 1998 when it became the first breeders’ society that independently performed its own BLUP analysis. Since the implementation of Breedplan in 2001 the system has been lending a new dimension or significance to the application of performance testing by means of breeding values.

Fact of the matter is, however, that, aided by performance testing, weights or measurements have to be taken continuously in order to calculate predicted breeding values by means of BLUP analyses. The Breedplan system, however, affords the possibility of weigh forms being generated for each herd participating in performance testing, in accordance with a calving spread report.

This report indicates the distribution of calf births per annum in a herd. On the basis of this report specific periods can be identified to generate the most effective weigh list for the breeder. Another important function of the report is that it helps with the compilation of contemporary groups, which is fundamental to accurate performance testing.

It is ironical that the gravity of automatic weigh forms was only realized after almost 10 years since the implementation of Breedplan. Although the submission of weights has up till now occurred on a random or “voluntary” basis, we trust that the implementation of weigh lists, which in future will be automatically generated by the office, will stimulate participation in performance testing. The electronic submission of weights by HerdMaster is not affected by this.

Before a weigh list can be generated by the office, it is important that the breeder be abreast of the distribution

RedaksioneelWEEGVORMS | WEEGLYSTE

Johan Olivier

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page11 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page11

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June12bladsy

of calf births in his herd, so as to ensure the generation of maximum group sizes. As soon as a breeder indicates that he wishes to participate in performance testing, he will be provided with a calving spread report on which the division into specific periods according to his calving year will be indicated.

What it amounts to in practice therefore is that breeders will receive various updates of weigh lists for the same year/season/gender group on reception of birth notifications (must be submitted before 90-days). The latest updated weigh list that represents the largest group can or must hence be used. It is, however, not imperative to weigh calves on the exact date suggested on the weigh form, as Breedplan will adjust calf weights to 200-, 400, and 600-days, depending on which trait is recorded at that stage. Calf weights taken between: 80 – 300 days are considered as 200-days growth, 301 – 500 days as 400-days, while 501 – 900-days will be regarded as 600-days.

When filling out a weigh form, it is of cardinal importance to distinguish between animals that have not received the same treatment (management groups). The maxim: the better the recording, the better the estimated breeding value definitely applies. If a management group has not been correctly compiled, the EBVs will be less accurate and possibly misleading.

We trust that by this initiative of Office to timeously provide members with weigh lists in future, the volume of data that is annually processed will be drastically increased. During the past twelve months only 8259 units of data, by 49,5% members that participate in performance testing, have been processed.

van die verspreiding van kalfgeboortes in sy kudde om maksimum groep-groottes te kan genereer. Sodra ‘n teler aandui dat hy wil deelneem aan prestasietoetsing, sal ‘n kalwings verspreidingsverslag voorsien word waarin die indeling volgens sy kalwingsjaar vir bepaalde periodes aangedui sal word.

In praktyk kom dit dus daarop neer dat soos wat geboortes aangemeld word (moet ingedien word voor 90-dae) verskeie opdaterings van weeglyste vir dieselfde jaar/seisoen/geslagsgroep ontvang sal word. Die jongste opgedateerde weeglys wat die grootste groep verteenwoordig kan of moet dus gebruik word. Dit is egter nie noodsaaklik om kalwers presies op die voorgestelde datum op die weegvorm te weeg nie, aangesien Breedplan die kalfgewigte sal aanpas tot 200-, 400-, en 600-dae afhangende van watter eienskap op daardie stadium aangeteken word. Kalfgewigte wat geneem word tussen: 80 – 300 dae word as 200-dae groei gereken, 301 – 500 dae as 400-dae, terwyl 501 – 900-dae as 600-dae gereken sal word.

‘n Baie belangrike aspek by die voltooiing van ‘n weegvorm is om onderskeid te tref tussen diere wat nie dieselfde behandeling (bestuursgroepe) ontvang het nie. Die beginsel van hoe beter die aantekening, hoe beter die beraamde teelwaarde (BTW) is van kardinale belang. As ‘n bestuursgroep nie korrek opgestel word nie, sal die BTW’s minder akkuraat of moontlik misleidend wees.

Die vertroue word uitgespreek dat dié stap om tydige weeglyste voortaan deur die kantoor aan ‘n lid te voorsien, die hoeveelheid data wat jaarliks geprosesseer word, drasties kan verhoog. Gedurende die afgelope 12 maande is slegs 8259 syfers geprosesseer deur 49,5% lede wat deelneem aan prestasietoetsing.

Die beginsel van stoetteling berus op sekere fundamentele begrippe. Ongeag jou voorliefde vir die ras waarmee jy boer, die grootte van jou kudde, jou ingesteldheid op bemarking of blote kennis van die ras, is goeie bestuursvermoë tesame met ‘n hoë vlak van rekordhouding en die meting van ‘n dier se genetiese eienskappe, ‘n voorvereiste vir suksesvolle stoetteling. Om stoet te teel is lank nie meer ‘n stokperdjie of blote tydverdryf nie, maar ‘n fundamentele begrip wat aan die entrepreneur die geleentheid bied om met behulp van moderne rekordhouding en teeltegnieke ‘n verskaffer te kan wees van genetiese materiaal vir die uitsluitlike doel van verhoogde produksie en die voordele wat dit inhou. Stoetteling stel al hoe meer en meer vereistes en hoër standaarde. Vraag en aanbod is van deurslaggewende belang, terwyl finansiële volhoubaarheid hom nie onderskei van enige ander bedryfstak in jou boerdery nie. Die advisering van ‘n teler of selfs voornemende teler plaas ook ‘n bepaalde verantwoordelikheid op die Genootskap om vanuit die ras se databasis ‘n lid te help met die beskikbaarstelling van tydige inligting, wat as hulpmiddel gebruik kan word in die administrasie, rekordhouding en verbetering van sy kudde. Ook om die mees primêre eienskappe ter verbetering van ‘n kudde, nl. produksie en vrugbaarheid, te identifiseer. Visuele beoordeling word nie hierdeur afgemaak

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page13 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page13

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 14

as nie van belang nie; inteendeel – ‘n gesonde balans tussen objektiewe en subjektiewe evaluering is deurentyd van kardinale belang.Die feit van die saak is egter dat die beginsels van stoetteling nie meer na behore toegepas word nie. Die onaanvaarbare lae vlak van geboorte-aanmeldings by die kantoor voor 90-dae, bring akkurate rekordhouding en die gevolglike deelname aan prestasietoetsing vir die versameling van betroubare seleksiedata vir groter genetiese evaluasies deur middel van BLUP onder toenemende druk. Daarom dat die kantoor binnekort en op ‘n periodieke basis ‘n Reproduksie- en Prestasietoetsing Statistieke Rapport vir elke kudde gaan uitreik. Nie alleenlik gaan daar gepoog word om ‘n beeld te skets van ‘n kudde se rekords soos gesien vanaf die kantoor nie, maar ook die effek van die akkuraatheid daarvan op ‘n kudde se reproduksie en vrugbaarheid. Insgelyks ook ten opsigte van prestasietoetsing, deur die klem te plaas op ‘n kudde se gemiddelde teelwaardes en hoe die kudde vergelyk met die oorhoofse teeldoelwitte van die ras. Dit bring ons egter ‘n stap nader om binnekort prestasie Teeldoelwitte vir ‘n bepaalde kudde te kan opstel. Die volgende rapport is bloot ‘n voorbeeld van hoe die verslag gaan lyk.Naam van Teler / Name of Breeder ABC BRAHMAN STOETERYLid nommer / Member number 123456Datum van verslag / Date of report 03/05/2011 KUDDE GETALLE / HERD NUMBERSAantal Geregistreerde Vroulike diere / Number of Registered females = 85Aantal Geregistreerde Manlike diere / Number of Registered males = 35Aantal Hulpstamboek diere / Number of Appendix animals = 0 TOTAAL / TOTAL = 120 REPRODUKSIE EN VRUGBAARHEID / REPRODUCTION AND FERTILITYGem.TKP / Avg. ICP = 403Gem. Retensie / Avg. Retention = 97Gem. Reproduksie Doeltreffendheid / Avg. Reproduction Efficiency = 93Laaste kalf aangeteken / Last calf recorded 07/12/2010 Dae sedert laaste kalf / Days since last calf = 147Eerste kalf aangeteken / First calf recorded 6/08/2010 Dae sedert eerste kalf / Days since first calf = 260Aantal koeie gekalf gedurende afgelope 365-dae / Number of cows calved during last 365-days = 60Aantal koeie >= OEK / Number of cows >=AFC = 60Aantal verse >=OEK / Number of heifers >= AFC = 5Vrugbaarheidsmeriete Status / Fertility Merit Status = 92PRESTASIETOETSING (BTW’s) Gem. BTW’s van Kudde % Afwykking van Rasgem.PERFORMANCE TESTING (EBV’s) Avg. EBV’s of Herd % Deviation from Breed avg. Gem. Geboorte gewig / Avg.Birth weight (BW) 1.2 -14.2Gem. Speengewig / Avg.Weaning weight (200-days) 17 21.4Gem. Jaaroud gewig / Avg.Yearling weight (400-days) 25 13.6Gem. Finale gewig / Avg.Final weight (600-days) 27 -3.5Gem. 200-dae Melk / Avg.200-days Milk 4 33.3Gem. Skrotumomtrek / Avg.Scrotum sircumference (SS) 0.5 25.0

The principle of stud breeding rests with certain fundamental concepts. Irrespective of your partiality for the breed you farm with, the size of your herd, your approach towards marketing, or mere knowledge of the breed, the prerequisite for successful stud breeding is good stockmanship, combined with a high level of record keeping and the measuring of an animal’s traits. The breeding of stud animals is no longer regarded a hobby or a mere pastime, but has become a fundamental concept, which affords the entrepreneur an opportunity to, aided by modern record keeping and breeding techniques, be a supplier of genetic material with increased production and accompanying advantages as sole objective.

More requirements and higher standards are increasingly being set by stud breeding. Demand and supply is of crucial importance, whilst financial sustainability is to be reckoned with in all branches of your farming enterprise.

In its advisory capacity towards its members the Society is also particularly obliged to assist a breeder, or even would

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page15 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page15

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June16 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June16

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page17

be breeder, in the provision of timeous information from the breed’s database that can be used as an aid in the administration, record keeping and improvement of his herd. Traits towards the improvement of a herd, viz production and fertility, should be identifi ed. By this no discredit of visual appraisal is implied – on the contrary: a healthy balance between objective and subjective evaluation is generally of cardinal importance.

Fact of the matter is, however, that the principles of stud breeding are not properly applied any more. Because of the unacceptably low level of birth notifi cations at the offi ce before 90-days, accurate record keeping and consequent participation in performance testing for the collection of reliable selection data for more widespread genetic evaluations by means of BLUP is placed under increased pressure.

It is for that reason that offi ce will soon and on a periodic basis issue a Reproduction and Performance Testing Statistics Report for each herd. The idea with this is not only to sketch a picture of a herd’s records as perceived by the offi ce, but also to point out the effect of the accuracy of such records on a herd’s production and fertility.. At the same time also to indicate the effect of Performance Testing, by placing emphasis on the average breeding values of a herd and how the herd compares with the overall breeding objectives of the breed. This, in turn, brings us a step nearer towards the possibility of compiling performance breeding values for a specifi c breed.

The following report is only an example of what the report will look like.

Naam van Teler / Name of Breeder ABC BRAHMAN STOETERY Lid nommer / Member number 123456 Datum van verslag / Date of report 03/05/2011

KUDDE GETALLE / HERD NUMBERS

Aantal Geregistreerde Vroulike diere / Number of Registered females = 85 Aantal Geregistreerde Manlike diere / Number of Registered males = 35 Aantal Hulpstamboek diere / Number of Appendix animals = 0 TOTAAL / TOTAL = 120

REPRODUKSIE EN VRUGBAARHEID / REPRODUCTION AND FERTILITY

Gem.TKP / Avg. ICP = 403

Gem. Retensie / Avg. Retention = 97

Gem. Reproduksie Doeltreffendheid / Avg. Reproduction Effi ciency = 93

Laaste kalf aangeteken / Last calf recorded 07/12/2010 Dae sedert laaste kalf / Days since last calf = 147

Eerste kalf aangeteken / First calf recorded 6/08/2010 Dae sedert eerste kalf / Days since fi rst calf = 260

Aantal koeie gekalf gedurende afgelope 365-dae / Number of cows calved during last 365-days = 60

Aantal koeie >= OEK / Number of cows >=AFC = 60

Aantal verse >=OEK / Number of heifers >= AFC = 5

Vrugbaarheidsmeriete Status / Fertility Merit Status = 92

PRESTASIETOETSING (BTW’s) Gem. BTW’s van Kudde % Afwykking van Rasgem.PERFORMANCE TESTING (EBV’s) Avg. EBV’s of Herd % Deviation from Breed avg.

Gem. Geboorte gewig / Avg.Birth weight (BW) 1.2 -14.2Gem. Speengewig / Avg.Weaning weight (200-days) 17 21.4Gem. Jaaroud gewig / Avg.Yearling weight (400-days) 25 13.6Gem. Finale gewig / Avg.Final weight (600-days) 27 -3.5Gem. 200-dae Melk / Avg.200-days Milk 4 33.3Gem. Skrotumomtrek / Avg.Scrotum sircumference (SS) 0.5 25.0

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 18

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page19

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 20

om elke aspek van hul lewe met hul geloof te integreer en as God se roeping te beskou nie. Miskien sien hulle dit nie by ons as hul ouers nie. Dit gaan egter nie net oor daaglikse beroepe en skoolwerk nie. Elkeen van ons het daagliks ook die roeping om die beginsels van God se Woord oral uit te leef en toe te pas.

Die nuwe kwartaal en week vul ons met nog groter vrees wanneer ons die verlede en gisters se teleurstellings en mislukkings onthou. Hoeveel ideale van verlede jaar en kwartaal is nooit verwesenlik nie? Hoeveel opdragte is nie uitgevoer nie? Maar ten spyte van dit alles stap ons die toekoms en die dag van môre met groot opgewondenheid en verwagting binne! Ons weet mos dat die groot Werkgewer ons aangestel het en Hy self stap saam en rus ons toe vir die eise. Hy troos en versterk ons duidelik in Jesaja 49 vs. 5: ‘Die Here het my ‘n belangrike opdrag gegee, en my God gee my die krag om dit te doen.’

Iemand sê nou die dag vir my: ‘Die jaar is nog nie eens vyf maande oud nie, en ek voel al klaar vuisvoos geslaan...’ Is jou aandag al reeds afgetrek van God weens te veel vrese en onsekerhede? Nie lus om te volhard en uit te hou in 2011 nie? Mag Amanda Strydom se belydenis in haar lied ‘Rit Huistoe’ vir ons elkeen waar wees:

Vuisvoos, maar gefokus.Vuisvoos teen die wind.Vuisvoos, maar nog regop…Ek onthou opeens gelateen die engele lag saam.Daar was ‘n naambord langs die grootpad:‘Perseverance’ was sy naam…

Josua en God se volk het met gemengde gevoelens die taak aangepak om die beloofde land in besit te neem. Maar God het die ‘perseverance’ wat hulle moes hê, verseker: ‘Wees sterk, wees vasberade... Ek sal by jou wees. Ek sal jou nie in die steek laat nie’ (Josua 1 vs. 5,6). Hieruit kan ek en jy God se daaglikse ‘job’ vir ons met nuwe krag en moed aanpak.

Nuwejaarsdag voel vir my al so ver verby! ‘n Mens het gewoonlik gemengde gevoelens aan die begin van ‘n nuwe jaar, kwartaal, of selfs nuwe week of dag, of met nuwe planne en stoetaankope en skou met jou pronkdiere. Aan die een kant voel jy maar onseker, maar aan die ander kant is jy tog opgewonde. Aan die een kant koester jy baie ideale en planne (onthou jy nog ‘n paar maande gelede se nuwejaarsvoornemens?) Aan die ander kant knaag die vrees dat die nuwe dag vol probleme sal wees wat jy nie sal kan oorwin nie.

Ek dink dis belangrik dat jou gesin en ook wyer, jou besigheidsgroep, gereeld om die tafel gaan sit, en vir mekaar jul verwagtings en voornemens vertel, asook jul vrese en onsekerhede. Dan kan elkeen geleentheid kry om kommentaar te lewer (opbouend!) op die ander se prentjie van die jaar wat voorlê. Onrealistiese voornemens kan ‘n bietjie aarde toe gebring word sonder om die ander een se entoesiasme en moed totaal te breek. Dan kan daar ook vir mekaar gebid word en negatiewe houdings en verwagtings ‘bestraf’ word.

Elke mens en elke gesin het ‘n taak en opdrag van God ontvang. Dis onder andere ‘n opdrag van God om elke nuwe dag as geskenk, maar ook as roeping, te aanvaar. Dis ‘n opdrag van God om ons daaglikse werk as God se roeping te beskou en na die beste van ons vermoë te beoefen. Dis interessant (en skokkend) dat in hierdie verband daar byvoorbeeld bitter min skoolkinders is wat skoolgaan as opdrag van God beskou! Die woorde van die ‘heavy metal’ groep Alice Cooper uit die jare ‘seventies’ (meeste ma’s en pa’s sal onthou!) is vandag miskien meer van toepassing as ooit tevore:

‘All the girls and boys…school’s out for summer…

…school’s been blown to pieces…no more rules…’

Wanneer ek hierdie ‘song’ vir skoolkinders speel, ‘cheer’ baie van hulle en sê dis ‘great’. Miskien het kinders hierdie negatiwiteit (rebellie) omdat ons as ouers hulle nie help

OordenkingGOD HET ‘n ‘JOB’ VIR JOU!

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page21

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 22 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 22

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page23

about 3 months and, in most cases, is followed by an age resistance, which lasts until the animals are about 9 to 12 months old. Calves exposed to anaplasmosis when the maternal or age resistance is high, rarely show clinical symptoms but develop a solid, long lasting immunity. It is therefore possible to have both Anaplasma marginale and cattle ticks present on a property without animal losses or clinical disease. This situation is known as endemic stability.

If cattle are not exposed to Anaplasma as calves, the age resistance gradually wanes and these animals will become increasingly susceptible to the disease. If susceptible adult cattle are mixed with infected cattle in the presence of the cattle tick, serious losses due to anaplasmosis can occur.

Cattle that recover from anaplasmosis remain persistent carriers of the organism and are immune to further disease.

There is no clear evidence that Zebu (Bos indicus) cattle are any more resistant to disease than European breeds (Bos taurus).

Clinical signs

The severity of symptoms is age related, but acutely affected animals will show:

• rapid loss of condition;• transient fever (40 - 41ºC at peak infection);• weakness and respiratory distress particularly after

exercise;• depression and loss of appetite;• mucous membranes pale (anaemia) then yellow

(jaundice);• urine is often brown due to bile pigments, but not red

as in babesiosis;• severely affected animals may die.

Post mortem examination

Cattle that die of anaplasmosis are generally very anaemic and jaundiced. Blood is thin and watery and the spleen is enlarged. The liver may be mottled and yellow-orange and the gall bladder is often enlarged and contains thick brown or green bile.

Anaplasmosis

Anaplasmosis is a form of tick fever. Losses during an outbreak can be as high as 20-30%, although mortality rates of 5-10% in newly infected herds are more common. In persistently infected herds, losses of 1-2% each year are common if control procedures are not instituted.

Cause

Anaplasmosis in cattle is caused by an organism called Anaplasma marginale that invades and multiplies in red blood cells (see the attached photo of the appearance under a microscope) As the disease progresses, infected and even uninfected red blood cells are destroyed mainly in the liver and spleen, resulting in an increasing anaemia and even death in severe cases.

Occurrence and spread

Any stage of the cattle tick’s life cycle can become infected after feeding on an animal carrying Anaplasma organisms in its blood stream. The organism multiplies in the tick and will pass to later stages of the tick life cycle. However, it does not appear the infection is passed on to the eggs in Rhipicephalus (Boophilus) spp. (Bluetick). Consequently, the next generation of ticks will not be infected unless they also feed on a carrier animal. Therefore an infected stage of the tick must transfer to a susceptible animal for transmission to occur. Because the adult male tick is more mobile and lives longer than other stages, it is thought to be the most likely stage to transmit the disease.

Biting fl ies can transmit the disease but are less effi cient vectors than ticks. Mechanical transmission via veterinary instruments (needles, dehorners etc) is also possible and the organism can cross the placenta to the foetus.

Animal susceptibility

Calves from immune mothers receive temporary protection (maternal antibody) from the colostrum (fi rst milk) which prevents anaplasmosis. This protection lasts

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 24

Prevention

There are several options for the prevention of anaplasmosis, ranging from keeping animals tick-free, using drugs, to vaccinating with tick fever vaccine. Please contact your herd veterinarian for further details on important aspects pertinent to your local area.

For more information, contact Dr Chris van Dijk at Pfizer Laboratories on 011 320 6000, 082 789 4499 or email him at [email protected]

DEUR Joe Scholtz

Diagnosis

History, clinical signs and post mortem lesions are often suggestive of anaplasmosis, but it is impossible to make an accurate diagnosis based on these signs alone. The best method of identifying the agent in infected animals is by microscopical examination of stained thin blood films.

Treatment; control of outbreaks

Oxytetracycline antibiotics can be used to treat anaplasmosis. Prompt treatment in the early stages of acute disease usually ensures survival, but severely infected cattle may die in spite of treatment. Blood transfers in valuable animals may also be necessary.

Die woord Rasverbetering sê vir ons telers baie met groot uitdagings as ons die verantwoordelikheid daarvan aanvaar. Ons moet werk om ons ras se sterk punte steeds uit te bou en ons swak punte moet ons drasties verbeter. Baie telers reken dat dit die verantwoordelikheid van ons Raad of Rasverbeteringskomitee is om die ras te verbeter. Betrokke en aktiewe telers gaan ‘n merkbare verskil maak in ons ras se toekoms in Suider-Afrika.

As ons na die afgelope paar jaar kyk is verskeie planne, riglyne en projekte op die tafel gesit, maar ons betrokkenheid as telers is nie 100% nie. Deelname aan Platinum toekennings, die oorskakel na teelseisoene, geboortekennisgewings binne 90 dae en die uitskot van diere met temperament, swak skedes en naelvelle vind nie plaas nie.

Ons as telers moet sorg dat ons ‘n BRAHMAN teel wat in Suider-Afrika aangepas is, met konstitusie en die markleier bly. Elke teler moet volgehoue genetiese evaluering doen en verbeterings aanbring waar nodig. Prestasietoetsing is kardinaal van

RASVERBETERINGbelang vir ons ras, kom ons gebruik dit as ‘n produksiehulpmiddel.

Elke teler moet ons Ras ondersteun om ons bedreigings binne ons ras te verminder nl. temperament, skedes, vrugbaarheid, spene, nie lewenskragtige kalwers en vleiskwaliteit. Ons sal al die produksiehulpmiddele moet gebruik wat tans in plek is om ons swak punte te verbeter en om as Ras ‘n leidende rol in Suider-Afrika te speel. Ons het die Ras kom ons maak die verskil.

Die uitbreiding van Breedplan om steeds meer inligting aan telers beskikbaar te stel, soos die ekonomiese indeks sal binnekort beskikbaar wees. Die implementering van DNA vir kuddevaars vir vaderskap bepalings word ook ondersoek.

“I believe in goals, it’s never a bad thing to have a dream. Just be practical about is.” Richard Branson.

I HOPE ALL THE BREEDERS HAD A GOAL AND A DREAM FOR THE BRAHMAN, TO BE THE BEST IN AFRICA.

Thank you.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page25

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 26

Bio for Don Nicol

Based in Brisbane, Australia cattle breeding consultant Don Nicol works

across Australia and internationally for his company Breedlink Pty Ltd, first formed in 1986. Born and educated in Scotland, Don managed

Brahman cattle ranches in Venezuela for six years. He was a regional beef adviser with the Queensland Department of Primary Industries for 10 years. He is

credited with the naming of BREEDPLAN that he introduced to the Australian beef industry in 1985, when he was the National Coordinator of Extension for the National Beef

Recording Scheme. For a decade he was the breed development consultant to

the Angus Society of Australia. He has a diverse group of clients including a group of Angus breeders in

Argentina that utilise BREEDPLAN. He is also a consulting beef specialist to the Pfizer

Animal Genetics Global Technical Services group.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page27

plane of nutrition of calves raised in different paddocks or different

treatment with very different feed levels. In this latter case, the bull

breeder would have had to record a producer-nominated management group code

to animals treated differently to ensure fair comparisons in the EBVs.

BREEDPLAN makes the appropriate adjustments in the first order of comparisons between animals so that you do not have to sit down and make those calculations yourself. EBVs allow the comparison of different animals within a breed for their genetic potential for a particular trait.

We have come a long way in the selection of beef cattle in the last 30 years. We have moved from visual assessment, to weighing individuals, then to weight and scrotal circumference ratios to allow for within-group comparisons, then BREEDPLAN EBVs came along that allowed across-breed comparisons, where there is enough genetic linkage through common sires between the herds involved.

Additionally BREEDPLAN adjusts for the performance records from relatives of an animal and through the multi-trait ‘engine’ incorporates the known associations between traits (called genetic correlations) to come up with the best estimate of genetic potential possible.

The BREEDPLAN boffins are now further refining the EBVs to include genomic information from DNA marker panels to produce genomic-enhanced EBVs. The genomic information obtained from an animal’s DNA provides an extra source of information, for those traits in the test.

T“They say raw weights don’t lie“. Well they don’t if they are considered in perspective and are collected correctly on reliable equipment, but they do have the power to mislead and confuse when it comes to using them for selection.

Many seed stock and bull-buying commercial producers still get caught up in selecting bulls on actual weights, ultrasound scans etc. In this writer’s view they are making incorrect judgements and if Estimated Breeding Values (EBVs) are available on the same animal they are making decisions using the wrong information. It would be great if it was as simple as weighing an animal to find its genetic potential for a trait, but it isn’t.

When looking at actual birth weights we can make completely wrong deductions. For instance a 32kg birth weight calf from a first-calf heifer cannot be directly compared to a 32kg calf out of a mature cow (5 y.o. plus). That is because there is calculated dam-age adjustments based on thousand of birth weights of calves recorded on progeny of cows of all ages that are required to adjust the raw birth weights to begin comparing them for that trait.

In this case the adjusted weight for the heifer’s calf could be 32.5kg because the weights of progeny out of heifers are lower than those out of mature cows. It’s only a 0.5 kg difference you might say, however it is 15% different to the raw BW of 32kg. Some of those dam-age effects also carry through to 18 months of age, impacting on the 200 & 400 and 600-Day weights for the calf too.

Trying to compare actual or raw measures for any trait is relatively useless unless you adjust for the dam age then adjust for the age of the calf, and adjust for the

“They say raw weightsdon’t lie“. Well they don’tif they are considered inperspective and arecollected correctly on reliable equipment,but they do have the

power to mislead and confuse when it

comes to using them for selection.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 28

In Summary:

Raw weights are an indication of a moment in time for a particular animal, but in order to make good use of this information, we need to know more. There’s no way that we could make an assessment on the genetic potential of an animal by considering its raw information (e.g. weaning weight). This information tells us more about the management/treatment/feeding regime/maternal effects (75%) of the actual performance than the genetic potential for growth (25%).

EBVs eliminate the ‘man-made’ 75% of actual performance and only leave the 25% that is going to be passed on to future generations, and that is the only reason why we buy a bull in the first place.

The move to high-density DNA panels in cattle breeding is accelerating the potential impact of the genomic technology moving us forward in our ability to assess the genetic potential of an animal at an early stage in its life.

All the above historical refinements were done to get us closer to the “true breeding value” for a young, non-parent animal. In the past we have only been able to get near to the true breeding value on a sire that has thousands of progeny records.

We are getting better with each refinement. However we still have to use visual assessment for the ‘breeding basics’ of docile temperament and structural soundness, but I think you will agree it would be a retrograde step to revert to selecting animals on raw weights or measures.

Daar het hierdie seisoen al ‘n hele paar dinge in die twee klubs gebeur.

Vrystaatklub het n kuddebesoek dag gereël en twee kuddes is besoek. Die kuddes van oom Alf Coetzer en die van Leon Payne is besoek en lede het dit baie leersaam en interessant gevind. Baie dankie aan die twee telers wat hulle kuddes beskikbaar gestel het.

By die Vaalklub waar groot entoesiasme heers, het ook al ‘n paar dinge plaasgevind. ‘n Veiling is gedurende Februarie aangebied by die Dome in Parys en ‘n volgende veiling word vir Oktober beplan.

Die Nampo stalletjie word vanjaar deur hulle aangebied (Laasjaar Vrystaat). So, die streek het voorwaar sy kant gebring. Beeste uit die streek verteenwoordig ons ras. Graag wil ek my opregte dank uitspreek vir almal wat betrokke is by hierdie grootste promosie geleentheid van ons ras.

Die Vaalskou is ook weer aan die gang en gedurende Oktober tydens

StreeksbriefL I N D E D U P L E S S I S

die skou gaan ook ‘n module 1 en 2 kursus oor een dag aangebied word. Die twee streke woon dit saam by en alle ander belangstellendes is baie welkom. Hierdie kursus word deur die kantoor gereël.

Ons Streeksvergadering vind DV 21 Junie 2011 te Kroonstad plaas. Verkiesing vir ‘n Streeksraadslid moet gehou word en 1 van 2 kandidate moet gekies word. Linde du Plessis, huidige Raadslid is weer verkiesbaar en Riaan Theron is benoem.

Dit kan nie anders as goed gaan met ‘n ras as daar soveel entoesiasme onder sy lede bestaan nie.

Baie geluk en laat ons so voortgaan deur die genade van ons Hemelse Vader wat hy ryklik aan elkeen van ons skenk.

Groete

Linde

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page29

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 30

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page31

BriewekolomBeste Joe Scholtz

Tydens die 2009 Nasionale RPO Kongres is ‘n beskrywingspunt aanvaar wat die RPO versoek het om die klassifi kasiestelsel weer krities te evalueer.

‘n Werkswinkel is gehou gedurende 2010 wat al die rolspelers in die bedryf ingesluit het tesame met akademici en navorsers.

Benewens verteenwoordigers van die RPO en NERPO het die Voorsitter en Vise-Voorsitters van die Suid-Afrikaanse Voerkraalvereniging en verteenwoordigers van die georganiseerde handel en ketting-groepe ook die werkgroep bygewoon.

Dit was baie duidelik tydens die werkgroep dat die rolspelers in die waardeketting spesifi eke agendas het en dat ‘n evaluering van die Klassifi kasiestelsel nie objektief kan geskied as die rolspelers betrokke sou wees nie daarom is daar besluit om die uitvoering van die besluite aan ‘n span akademiese en navorsers oor te laat ten einde die evaluering te doen. Professor Andre Jooste is as die spanleier en koordineerder aangestel om die span te lei.

Prof Jooste se span het aangedui dat ‘n omvattende verbruikerstudie gedoen moet word alvorens die SA Klassifi kasiestelsel beoordeel kan word. Ander navorsingsprioriteite wat geidentifi seer is, is die impak van Beta Antagoniste op die sagtheid van die beesvleis en verder is daar ook ‘n leemte geidentifi seer in die sin dat daar ‘n behoefte bestaan om ‘n oudit te doen oor rooivleisprodukte wat in die handel beskikbaar is.

Voorstelle vir die navorsingsprojekte is verwys na die navorsingstruktuur in die rooivleisbedryf naamlik die Rooivleis Navorsing en Ontwikkeling Suid-Afrika.

Volledige protokolle vir die navorsingsprojekte is ontvang en goedgekeur naamlik:

• “Beef Quality Audit” teen die bedrag van R62 400-00.

• “Beta Antagonists, animal age and beef quality” teen ‘n bedrag van R399 089-00.

• “A survey to investigate the SA Consumers’ perception towards red meat” teen ‘n bedrag van R1.5 Miljoen.

• “Improving the effectiveness of the meat industry in meeting the needs of the modern consumer within a developing country” teen ‘n bedrag van R350 000-00.

• “Understanding the dynamic SA red meat consumer” teen ‘n bedrag van R300 000-00.

Die tydsreëlings van die navorsingsprojekte is ongeveer drie jaar. Na die afhandeling van die navorsingsprojekte sal relevante inligting beskikbaar wees om die relevansie van die Suid-Afrikaanse klassifi kasiestelsel te debatteer op wetenskaplike basis.

Groete

GERHARD SCHUTTE

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 32 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 32

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page33

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 34

Daar bestaan steeds onduidelikheid by lede oor die werking van die Tegniese adviesdiens.

Plaasbesoeke word steeds soos in die verlede deur die Tegniese Adviseurs gedoen, maar met ‘n effense klemverskuiwing.

Waar in die verlede meer klem gelê is op keuring van beeste, word daar nou meer klem gelê op die adviesbediening aan lede.

Elke lid sal soos in die verlede ‘n besoek aangebied word, behalwe die ongeveer 40 lede wat pertinent aangedui het dat hulle geen besoek verlang nie.

Keuring word steeds soos in die verlede gedoen, alhoewel dit nie ‘n voorvereiste vir registrasie is nie

verkies die oorgrote meerderheid lede dat hulle diere steeds gekeur word. Elke Tegniese Adviseur het ‘n stempel wat hy dan agter op die sertifikaat aanbring om te wys dat die dier deur die Genootskap goedgekeur is.

Tydens die plaasbesoek word die “farmreport” met die lid behandel. Op die verslag word alle koeie wat meer as 450 dae laas gekalf het gemerk sowel as diere met swak teelwaardes gemerk. Hierdie aspek los baie administratiewe probleme op, soos veral kalwers wat om een of ander rede nie geregistreer is nie, omdat dit dan op die plaasverslag wys die dier se laaste kalf is nie geregistreer nie. Dit wys ook watter koeie/ verse minder vrugbaar is.

Verder is die Tegniese Adviseur in die

lid se hande, om hom te help met wat ook al die behoefte is. Hier word die uitsoek van skoudiere die meeste gedoen, maar ook die uitsoek van veilings diere asook die evaluasie van nageslag van bulle wat in die kuddes gebruik word, word dikwels versoek. Daar is ook lede wat verkies dat hulle hele koeikudde jaarliks geëvalueer word.

Veral vir nuwe telers is die plaasbesoek van kardinale belang, om hom te wys wat vir die ouer lede al vanselfsprekend is soos die registrasie van kalwers, die gebruik van teelwaardes, die instuur van geboortes, tattoeëring, brand, weeg ens.

TEG-NIESEadviesdiens

DEUR Rudolf (Schullie) Schulenburg Tegniese Bestuurder / Project Administrator

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page35

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 36

1.3 Bouvorm. Hier kan ‘n maksimum van 20 punte verkry word (vir ‘n 4 bouvorm word 15 punte toegeken, 5 bouvorm, 19 punte en ‘n 5 plus bouvorm 20 punte).

2. Subjektiewe evaluasie:

2.1 Vetheidsgraad op die agterkwart, middelstuk en voorkwart word toegeken.

2.2 Algehele vetheidsgraad - hier word veral gekyk na egaligheid van vetverspreiding en neerlegging.

3. Hierdie gegewens word dan

Brahmane en Brahmankruisings het gewoonlik uitstekende agterkwarte, baie goeie oogspiere en sterk toplyne. Min suiwer Brahman beeste word ingeskryf in karkaskompetisies, maar wel talle beeste uit Brahman tipe koeie en hierdie beeste en karkasse presteer landswyd uitstekend. Ongelukkig verkry Brahmane as erkende moederlyn geen erkenning daarvoor nie, want die bul bepaal die ras waaronder die karkas vertoon word.

Inleiding:

Besef ons as stoettelers dat die kommersiële koeikuddes in werklikheid ons eindproduk is? So kan die resultate van stoetteling ook waargeneem word in die voerkrale. Dit is dan daarom dat tydens die Nasionale Simposium 2011gekyk is na die karkasse van suiwer Brahman osse en feitlik suiwer Brahman osse. Hierdie osse is geïdentifiseer in ‘n erkende voerkraal naby Winterton. Ook is stert haarmonsters na Unistel gestuur vir ontleding vir vleissagtheid en marmering. Die osse is vir 100 dae met die gewone voerkraal rantsoen van daardie voerkraal gevoer en goedgunstiglik beskikbaar gestel vir Op-die-hoef-beoordeling en slagting. Hierdie osse sou normaalweg dan oorgegaan het op ‘n rantsoen waarin Zilmax vermeng is en vir nog 30 dae gevoer is. Verdere vetneerlegging sou dan nie meer plaasvind nie maar slegs die bouvorm en slaggewig beïnvloed het. Na die Op-die-hoef-beoordeling is die osse by Damview Brahmane se slagpale geslag en deur Rehan Erasmus van Samic beoordeel volgens die nasionale beoordelingsformules en standaarde.

Op-die-hoef-beoordeling versus Aan-die-hak-beoordeling:

In die praktyk word karkaskompetisies dikwels voorafgegaan deur Op-die-hoef-beoordeling. Dit is so dat alle Op-die-hoef-beoordelaars daarna streef om sy plasing so na as moontlik te kry aan Aan-die-hak-plasings. Dit gebeur baie selde - hoekom?

Op-die-hoef-beoordeling:

1. Kwalifiserende fase

1.1 Eers word die beeste met die swakker konformasie ge-elimineer

1.2 Die beeste wat te maer en/of te vet is word ge-elimineer

1.3 Die beeste wat te lig of te swaar is word ge-elimineer

Op die HOEFB E O O R D E L I N G

Deur Mnr. CA Froneman - Slagosbeoordelaar

BESEF ONS AS STOETTELERS DAT DIE KOMMERSIËLE KOEIKUDDES IN WERKLIKHEID ONS EINDPRODUK IS?

2. Vergelykende fase:

2.1 Bees met uitstekende bouvorm - bees met ronde voorkoms, goeie sprong van rib, breë borsvloer, sterk onderlyn, goeie bespiering op die voorarm en sterk toplyn met goeie geronde kruis, goed gevulde binne- en buite dye met vleis tot na aan die hakke.

2.2 Nêrens gelokaliseerde vet nie.

2.3 Bees met goeie balans tussen sterk agterkwarte, goed bespierde middelstuk en besonderse sterk voorkwart.

Aan-die-hak-beoordeling:

1. Objektiewe evaluasie:

1.1 Warm karkas massa - ideale masse is tussen 190 en 280 kg.

1.2 Vet meting. Hier word die vetdikte op die voorgeskrewe 3 plekke gemeet

deur ‘n rekenaarprogram verwerk.

Die subjektiewe evaluasie tel ‘n maksimum van 25 uit ‘n 100 punte en die vetheidsgraad en vetverspreiding verteenwoordig 75%.

Met Op-die-hoef-beoordeling val die klem veral op bouvorm terwyl die meeste punte by Aan-die-hak-beoordeling verkry word van die vetheidsgraad.

Dit is duidelik waarom beeste met moontlik swakker bouvorm die kompetisie aan-die-hak kan wen, omdat die se vetheidsgraad beter is as ‘n bees met beter bouvorm, maar laer punte gekry het vir sy vet

By wyse van waarneming merk ons dat hoe beter die bespiering, hoe beter die vetbedekking en dit selde is dat sulke beeste oorvet raak, maar heel dikwels dat die karkas te swaar is.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page37

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 38

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page39

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 40

Vir kompetisie doeleindes was die meeste in die groep suiwer Brahmane reeds te vet en te swaar gewees, maar Os nr 14 is wat bouvorm en gewig betref ‘n baie goeie os, alhoewel ons in die praktyk ervaar dat ‘n os met so ‘n skof baie selde hoë punte behaal, omdat daar te veel vetneerlegging naby die skof is en dit is waar die eerste meting plaasvind en gevolglik die punte nadelig beïnvloed.

Die os wat in hierdie proef die hoogste punt behaal het aan die hak, was Os X15. Hierdie os was ook reeds te vet en kon gevolglik nie baie hoë punte behaal nie. Hierdie os was ook eerste op-die hoef geplaas.

Hierdie is slegs ‘n voorbeeld van ‘n os wat aan-die-hak ‘n 5 plus bouvorm verwerf het, maar was op die voorkwarte nog nie vet genoeg nie en is deur ‘n os met ‘n 5 bouvorm geklop.

Hierdie os en karkasse was nie deel van ons proef nie, maar dien slegs as voorbeeld.

Hierdie is ‘n groep karkasse uit Brahman-tipe moeders en hulle het almal 5 bouvorm verwerf met baie hoë punte vir vet en vetbedekking. Let op die egalige en gewensde vetbedekking.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page41

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 42

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page43 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page43

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 44

Met die eerste toetrede tot ’n kudde kan die dragtigheidspersentasie skokkend laag wees: In een voorbeeld waarvan ek weet, het die kudde se dragtigheid van 90% tot 33% gedaal na die aankoop van ’n enkele bul wat saam met drie ander bulle en ’n melkkoei geloop het.In sommige gevalle kan koeie permanent besmet bly. Hierdie toestand, piometra, kan met ’n rektale ondersoek bepaal word. Bulle wys geen simptome nie en ’n besmette bul kan dus ongemerk by ’n kudde aansluit indien die eienaar nie pro-aktief optree nie.Besmette bulle word deur middel van ’n skedewas of -skraap gediagnoseer. Die monstermateriaal moet so gou as moontlik na ’n laboratorium gestuur word, aangesien die organismes baie gou afsterf.Deesdae word ’n PKR-toets (polimerase-kettingreaksie) gedoen, wat baie klein hoeveelhede van die organismes kan optel en dus baie sensitief is. Een negatiewe toets is egter nie voldoende nie, aangesien die organismes soms diep in die voue van die voorhuid skuil, en aldus word dit aanbeveel dat drie toetse, elkeen ’n week uit mekaar, gedoen word.Die belangrikste metode van voorkoming is om alle nuwe bulle vir die twee siektes te toets. Een skedeskraap word per week gedoen en al twee siektes op dieselfde monster getoets. In beide gevalle is entstowwe beskikbaar wat gebruik kan word om die siektes te voorkom of te beperk.Wanneer die siekte vir die eerste keer in ’n kudde voorkom, moet ’n veearts geraadpleeg word om ’n plan van aksie daar te stel. Dit sal gewoonlik ’n kombinasie van inenting, die skep van twee afsonderlike kuddes en die gebruik van skoon bulle of KI behels. Daar is metodes van behandeling vir Trichomoniase beskikbaar, maar die sukses daarvan is wisselend. In die geval van Vibriose mag inenting met sekere entstowwe teen ’n dubbele dosis genesend wees, maar bulle moet as skoon bevestig word voordat hulle weer in die kudde gebruik word.

Die belangrikste twee geslagsoordraagbare siektes in beeste is vibriose en trichomoniase. Aansteeklike bees-rhinotracheïtis (IBR) kan ook deur dekking oorgedra word, maar is ’n minder belangrike oorsaak van aborsie. Ander baie belangrike oorsake van aborsie by beeste is brucellose, Slenkdalkoors en beesvirusdiarree (BVD), terwyl die organismes van ensoötiese aborsie, leptospirose en listeriose minder algemeen vir aborsies verantwoordelik is.Ons kyk in hierdie artikel kortliks na elkeen van hierdie siektetoestande sover dit die oorsaak, wyse van oordrag, simptome, diagnose en voorkoming aangaan.VIBRIOSE EN TRICHOMONIASEHierdie twee siektes het feitlik dieselfde verloop en metode van oordrag en word daarom gelyktydig beskryf. Belangrike verskille sal wel uitgelig word. Vibriose word deur ’n bakterium genaamd Campylobacter fetus venerialis veroorsaak, terwyl trichomoniase die gevolg is van besmetting met ’n eensellige organisme, Tritrichomonas fetus.By sowel vibriose as trichomoniase speel die bul die belangrikste rol in die oordrag van die organismes.By ouer bulle word die organismes in die voue van die voorhuid gedra, vanwaar hulle vatbare koeie tydens dekking besmet. Koeie wat onlangs gedek is, kan ook as ’n bron van infeksie vir onbesmette bulle dien.In die meeste gevalle sal besmette koeie self binne drie hittesiklusse van die besmetting ontslae raak, maar ’n klein persentasie bly permanent besmet en raak onvrugbaar.Aborsie kom nie algemeen met hierdie siektes voor nie, aangesien daar in die meeste gevalle vroeë afsterwe van die embrio plaasvind. Die embrio word eenvoudig deur die baarmoeder opgeneem en die enigste uitwendige simptoom is dat koeie herhaaldelik gedek word.Met fyn waarneming sal die boer agterkom dat die hittesiklusse onreëlmatig is, met ander woorde nie met tussenposes van 21-24 dae nie.

versekerVEILIGEv o o r t p l a n t i n g

Deur Dr Kobus Grobler, Protea Dierekliniek

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page45

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 46

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page47

Dan moet enige nuwe diere wat in die kudde ingebring word, vooraf vir die siekte getoets en in isolasie gehou word totdat die uitslae beskikbaar is. Diere wat positief toets, moet ook geïsoleer en so gou moontlik van kant gemaak word nadat hulle kalwers gespeen is.SLENKDALKOORSHierdie ernstige siekte word deur ’n virus veroorsaak. Die virus kom egter net in goeie reënjare voor, maar dan gewoonlik in groot uitbrake.Die Slenkdalkoorsvirus word deur sekere soorte muskiete oorgedra. Gelukkig verkies hierdie muskiete die bloed van diere, anders sou dit baie ernstige afmetings by mense kon aanneem. Mense word besmet deur die hantering van produkte van aangetaste diere.Die hoofsimptome van Slenkdalkoors is vrektes onder jong diere, asook aborsies. Met nadoodse ondersoek is bloeding onder die buikvel, op die dermwand, in die lewer en in die galblaas sigbaar.Indien ’n vermoede bestaan dat dit Slenkdalkoors kan wees, moet ’n veearts dadelik in kennis gestel word sodat hy die nodige voorsorgmaatreëls kan tref om besmetting van mense te voorkom. Mense toon griepsimptome en in ’n klein persentasie van gevalle word die senustelsel aangetas. In sulke gevalle kan die siekte tot blindheid lei of selfs noodlottig wees.’n Skielike uitbraak van aborsies en groot getalle vrektes onder jong diere na goeie reënval, behoort altyd ’n vermoede van Slenkdalkoors te laat ontstaan. Enige verdagte karkasse moet met uiterste sorg hanteer word om oordrag na mense te vermy. Die virus kan met bloed- en weefseltoetse - laasgenoemde veral op die lewer, bevestig word.Aangesien Slenkdalkoors so sporadies voorkom, besef min boere hoe belangrik dit is om diere daarteen in te ent. Dit het dan ook daartoe gelei dat daar in 2010 ’n geweldige groot uitbraak van die siekte was, ten spyte van waarskuwingstekens die vorige twee jaar.Drie entstowwe is tans beskikbaar, waarvan die nuutste, ’n lewende entstof, wel in dragtige diere gebruik kan word. Onthou net dat die enting jaarliks herhaal moet word om goeie immuniteit te verseker.BEESVIRUSDIARREE (BVD)Beesvirusdiarree kom wydverspreid in Suid-Afrika voor en bestaan uit twee tipes, Tipe I en Tipe II, wat verder onderverdeel word in sitopatogeniese en nie-sitopatogeniese stamme.Die belangrikste bron van besmetting van BVD is die sogenaamde permanent besmette diere (permanently infected of PI). Hierdie diere is as jong fetusse in die baarmoeder besmet toe hulle immuunstelsels nog baie onderontwikkeld was.Die liggaam bestempel die virus as deel van die normale weefsel en nie as ’n indringer nie. Baie van hierdie diere kom heeltemal gesond voor, maar skei groot konsentrasies van die virus uit wanneer hulle onder stres verkeer. Vatbare diere word aangesteek wanneer hulle met die uitskeidings van sulke diere in aanraking kom.Met die aanvanklike infeksie is ligte diarree ’n algemene simptoom, maar diere herstel gewoonlik sonder probleme. Later word herhaalde dekking en aborsie ondervind, en kalwers kan met ’n verskeidenheid afwykings gebore word.In ’n klein persentasie van gevalle word kalwers wel

AANSTEEKLIKE BEES RHINOTRACHEÏTIS (IBR)IBR word deur ’n herpesvirus, wat verwant aan die koorsblaarvirus is, veroorsaak.Hierdie virus veroorsaak gewoonlik infeksie van die boonste lugweë in beeste en word deur noue kontak van dier na dier oorgedra. Dit kan egter ook infeksie van die manlike en vroulike geslagsdele tot gevolg hê, wat deur dekking oorgedra word.By kalwers en voerkraaldiere onder stres kom letsels op die oë en boonste lugweë voor. In ernstige gevalle kan infeksie aanleiding tot pasteurellose gee, wat dodelik kan wees indien dit nie aggressief behandel word nie. Indien letsels op die geslagsdele voorkom, word dit gekenmerk deur rooiheid en klein blasies wat redelik irriterend mag wees. So ’n infeksie kan tot aborsie op ongeveer vier maande lei.Om IBR te diagnoseer, kan die virus vanuit die geaborteerde fetusse geïsoleer word. ’n Mikroskopiese ondersoek van organe van die fetus kan ook met die diagnose help. Bloedmonsters van die moeder net ná die aborsie en weer twee weke daarna, sal ’n vermoede van IBR bevestig.Koeie behoort gereeld teen IBR geënt te word. Die virus word by verskeie kommersiële entstowwe ingesluit. Let net op dat sekere entstowwe lewende virus bevat wat op sigself aborsie kan aanbring.BRUCELLOSEDie bakterium brucella abortus is verantwoordelik vir brucellose in beeste. Hierdie siekte is die belangrikste ekonomiese oorsaak van aborsies in Suid-Afrika.Koeie wat geaborteer het, skei vir lang periodes miljoene van hierdie bakterieë in die baarmoedervog uit. Die omgewing word daardeur besmet en ander vatbare koeie tel die bakterieë per mond op. Die bakterieë word ook in die melk uitgeskei.Hierdie siekte is baie gevaarlik vir mense wat kontak met beeste het, omdat dit ook na mense wat in kontak was met geaborteerde fetusse, nageboortes en baarmoederafskeidings, oorgedra kan word. Dit kan ook oorgedra word aan mense wat besmette melk drink.Koeie wat vir die eerste keer besmet raak, aborteer gewoonlik as die fetus vyf tot sewe maande oud is. Kalwers kan wel lewend gebore word, maar is dan baie swak en vrek kort na geboorte. Die nageboorte sit vir verlengde periodes vas en daar kan tot 20% verlies aan melkproduksie wees. In chroniese gevalle word swelsel van die gewrigte in sommige diere opgemerk.Bulle kan die besmetting opdoen en daarna onvrugbaar raak, maar sover vasgestel kan word speel hulle nie ’n rol by die oordrag van die siekte nie. By mense word griepsimptome, nagsweet en depressie ervaar. Indien hierdie simptome nie vroegtydig behandel word nie, kan dit ernstige gevolge by mense hê.Positiewe diere kan geïdentifiseer word deur bloed en melk te toets. Aangesien daar geen doeltreffende behandeling bestaan nie, moet positiewe diere uitgeskot word.Die siekte kan voorkom word indien verse tussen drie en agt maande oud, soos wat die wet bepaal, met die S19-entstof van Onderstepoort ingeënt word. Hierdie entstof mag egter nie herhaal word nie en ook nie op ’n latere ouderdom toegedien word nie, aangesien dit tot vals positiewe toetse op ’n volwasse ouderdom kan lei. Daar bestaan deesdae nog ’n entstof wat met veiligheid in volwasse diere gebruik kan word.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 48

LISTERIOSEDie bakterium listeria monocytogenes kan ook by beeste voorkom, maar is ’n redelik ongewone oorsaak van aborsie by beeste. Die organisme groei soms in swak-gehalte kuilvoer en word mondelings oorgedra. Dit kan uitbrake van aborsie veroorsaak, wat gewoonlik met agtergeblewe nageboortes en koors by aangetaste koeie gepaard gaan.Die bakterium word uit die fetusse en nageboortes gekweek.Die beste manier om dit te voorkom, is om goeie praktyk toe te pas met die maak van kuilvoer. Aangesien dit selde voorkom, bestaan daar nie ’n entstof nie.’n Paar algemene riglyne om aborsies te voorkomDring aan op ’n ondersoek van skedegewasse vir vibriose en trichomoniase met alle bulle wat ingekoop word. Indien hulle nie vanaf gevestigde telers kom en getoets is nie, moet hulle drie maal getoets word.Die bulle moet in isolasie gehou word totdat die uitslae bekend is! Toets alle kuddebulle ten minste een keer per jaar.Alle vroulike diere moet tussen drie en agt maande teen brucellose, BVD, IBR en Slenkdalkoors geënt word. Herhaal die inentings nog twee keer voordat verse by die bulle kom.Alle aangekoopte vroulike diere moet vry van brucellose gesertifi seer wees. Indien hulle nie gesertifi seer is nie, hou hulle eenkant en laat hulle eers toets.Indien aborsies teen meer as 2% voorkom of ’n aantal binne ’n kort tyd plaasvind, moet professionele hulp ingewin word. Pasgeaborteerde fetusse of nageboorte moet dan na ’n laboratorium gestuur word om ’n diagnose te kry. Hanteer alle fetus- en nageboortemateriaal egter as potensieel aansteeklik! Let daarop dat ’n defi nitiewe diagnose op fetusmateriaal slegs in ongeveer 33% van gevalle bevestig kan word.Dit is goeie praktyk om alle koeie wat geaborteer het, vir brucellose te laat toets. Selfs in geslote kuddes het uitbrake al voorgekom wanneer nageboortes van besmette koeie deur jakkalse rondgesleep is.NOTADaar bestaan meer as ’n honderd ander oorsake van aborsie in beeste. Bogenoemde toestande is egter die belangrikste oorsake wat deur inenting en toetsing voorkom kan word.’n Klein persentasie aborsies (1-2%) kan as normaal beskou word. Hierdie aborsies word dikwels veroorsaak deur abnormaliteite in die nageboorte of die fetus self – sulke fetusse sou in elk geval nie oorleef het nie.In verse kom aborsies in die somer as gevolg van virusse soos bloutong en Akabanevirus voor. Die voorkoms daarvan is egter baie ongereeld en inenting teen bloutong word dus nie as algemene praktyk op beeste toegepas nie.Enige siekte wat koors in die moeder verwek (rooiwater, galsiekte, hartwater, longontsteking, ens.), kan ook tot aborsie aanleiding gee.

normaal gebore, maar hulle is inderwaarheid permanente draers wat dan as ’n verdere bron van die virus optree. Indien so ’n kalf met die sitopatogeniese virus in aanraking kom, ontstaan ’n ernstige en dikwels dodelike diarree (Mukosasiekte).Die belangrikste aspek van die diagnose van die siekte is om die permanent besmette diere te identifi seer en uit te skot.’n Klein stukkie vel, soos verkry met oormerk, word na ’n laboratorium gestuur om te bepaal of die virus in die vel teenwoordig is. Indien wel, word bloed ook weggestuur om te bepaal of daar teenliggame teen die virus teenwoordig is. Indien daar geen teenliggame is nie, is daardie dier permanent besmet en moet dit summier uit die kudde verwyder word.BVD kan voorkom word deur alle nuwe toevoegings tot ’n kudde vir permanente draerstatus te toets. Nuwe diere moet in afsondering gehou word totdat die uitslae bekend is.Verse kan van ’n vroeë ouderdom af met een van die talle beskikbare entstowwe geënt word. Die meeste van hierdie entstowwe dek ook ander siektes soos IBR en para-infl uenza, wat onder andere asemhalingsinfeksies en pasteurellose kan veroorsaak.ENSOÖTIESE ABORSIE’n Rickettsia (’n spesiale soort bakterium wat slegs binne selle leef) genaamd chlamydiophyla abortus veroorsaak gewoonlik aborsies in skape, maar kan ook in beeste probleme gee.Die organismes word in mis en die nageboorte gevind en besmet die weiding. Vatbare diere tel dit dan op deur op die besmette weiding te wei.Die simptome is aborsies in die laaste maand van dragtigheid of doodgebore/swak kalwers.Om vas te stel of jou diere dié siekte onder lede het, moet bloedtoetse twee weke uitmekaar geneem word, of die fetus kan ondersoek word.Vir beeste kan ’n dubbele dosis entstowwe wat vir skape ontwikkel is, gebruik word.LEPTOSPIROSELeptospira is ’n bakterium wat wêreldwyd voorkom en in vogtige omgewings oorleef.Sekere diere tree as draers van die organisme op. Die organisme skuil in die niere van die dier sonder om die dier noodwendig siek te maak. Beeste, varke en rotte kan die Leptospira-organismes dra, wat aborsie in beeste veroorsaak.Besmetting van weiding kan ook plaasvind deur besmette fetusse of uriene, en vatbare diere tel dit op deur die besmette voer in te neem.Die simptome van hierdie siekte is aborsies op enige stadium van dragtigheid. Een spesifi eke stam veroorsaak mastitis, terwyl ’n ander ook bloedarmoede en geelsug kan veroorsaak.Die bakterium kan uit geaborteerde fetusse of uriene van besmette diere geïsoleer word. Bloedtoetse moet twee weke uitmekaar geneem word om die diagnose te bevestig.Omdat dit nie ’n algemene probleem onder beeste is nie, word inenting slegs gedoen wanneer ’n diagnose bevestig is. Plaagbeheer, veral in en om voeropgaarplekke, is ook baie belangrik.

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page49 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page49

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 50

ElektronieseDie kantoor kry gereeld navrae in verband met hoe en waar ‘n teler sy eie persoonlike BLUP analises van sy kudde op die web kan trek. Navrae insake kuddeverslae word ook ontvang wanneer die Teler graag sy kuddeverslag wil trek voor die Tegniese Adviseur by die plaas opdaag. Alle BLUP verslae lê alreeds op u persoonlike lêer op die web. Indien u ‘n Kuddeverslag verlang, kan u enige tyd die kantoor skakel om u kuddeverslag vir u te laai. Dit sal binne 24uur op u persoonlike lêer verskyn.

Indien u nog nie ‘n persoonlike “Member ID” en “Password” het nie kan u gerus die kantoor skakel om vir u ‘n “ID en Password” te skep.

Hieronder volg ‘n verduideliking van hoe u as Teler self hierdie verslae kan trek sonder om die kantoor te kontak.

STAP 1: Gaan na die Brahman Webtuiste.

Kies u gekose Taal Afr/Eng

Gaan na die hofies aan die linkerkant en kies “Ras Databasis” en dan “Dier Navrae”

Wanneer hierdie bladsy oopgemaak het verskyn onderstaan opskrif: Brahman Annual Enquiry bo aan u “screen.”

Kliek dan op “Download Files”

STAP 2: Hierdie blokkie sal dan op u “screen” verskyn.

Kliek op “Signed on”

STAP 3: Die volgende blokkie hieronder sal dan verskyn.

Hier kan u persoonlike “Member ID” en “Password” (soos vanaf die kantoor ontvang) intik. Nadat u die besonderhede ingevul het, kliek u “Signon.”

Op die “screen” wat daarna oopmaak kliek u weer op “Download Files” regs bo in die hoek.

STAP 4: Onderstaande “screen” sal dan oopmaak met al u lêers of “files” van die afgelope 12 maande. Sou u intussen ‘n “Farm Report” of Kuddeverslag aangevra het, sal dit ook hier verskyn. Deur bloot te “double click” op enige lêer of “file” kan u van hier self u persoonlike BLUP analises sowel as kuddeverslag trek.

Deur Stiaan von Wielligh

opsoek van kuddeverslaeen BLUP analises

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page51

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 52

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page53

9 Koeie is verkoop vir gemiddeld van R23 444240 Semen strooitjies verkoop vir gemiddeld van R466

Gemiddeld Hoogste

10/13 Bulle R22 500 R50 00015/16 Koei & Kalf R15 066 R22 0006/6 Kalf R6 383 R11 00012/13 Koei R11 708 R22 00025/28 Verse R13 468 R45 000

Duurste Koei en Kalf THR 0711 verkoop deur wyle Hendrik Sechele van Phokeng vir R22 000 aan P. Bezuidenhoudt van Tarlton.

VEILINGSSALESSale of the Greys

Platinum Klubveiling

5 Bulle verkoop vir gemiddeld van R 40 000

Hoogste prys R50 000 verkoop aan aan Marin de Waal van Riverglen farming, Edenglen. Verkoper Eugene Osterloh van Komga.

Die bul BOS05270 van Wayne Porter is ook verkoop vir R50 000 aan Marin de Waal.

Duurste Bul GAD 0624 verkoop deur Russel Jackson van Bryanston vir R50 000 aan P. Bezuidenhoudt van Tarlton.

Duurste vers THR 0824 verkoop deur wyle Hendrik Sechele van Phokeng vir R45 000 aan A. de Bruyn van Rustenburg.

11 Koeie en kalwers is verkoop vir gemiddeld van R29 454.

Duurste Koeie en Kalf BPM 00745 verkoop vir R38 000 deur Wayne Porter van Tarkastad aan Wimpy van Zyl van Leraatsfontein.

101 Verse verkoop vir gemiddeld van R25 524.

Duurste vers BOS 08184 verkoop vir R55 000 deur BOS BLANCO Brahmane van Kroonstad aan Andries Marx van Vereeniging

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June54bladsy

VRYBURGskou

Kalfkampioen Versbbs 091028VAAr: bOs05260 bOs-blANCO ele reX 260MOer: bbs04587 bOshOeK MeJ MArKiledi 5eieNAAr: bOshOeK brAhMAN stOet

reserwe Junior Kampioen Versgbs 092Vaar: bOsK04302 bOs-K lOXACrAtA 302Moer: hbs0362 h.b.s. Miss ely 62eienaar: brUWer hl

Kampioen bulkalf asook breedplan bul Vryburg skou 2011bbs 09992VAAr: bOs05260 bOs-blANCO ele reX 260MOer: bbs05685 bOshOeK ONe MANsO 685eieNAAr: bOshOeK brAhMAN stOet

reserwe Kalfkampioen Vers gbs 095Vaar: yl0153 ClAdAF yl 01 53Moer: hbs0468 h.b.s. dAtA MANsO 68eienaar: brUWer hl

senior-, ras Kampioen Koei/Vers asook Opperste Kampioen Vryburg skou 2011 Wet 0620Vaar: gJs931 bUChANsVAle lOXie grANdMoer: hJW9650 hAlFgeWiN 96 50 eienaar: steyNs brAhMANe

reserWe KAMPiOeN bUlKAlFhJW 09177VAAr: FMb06270 FelMA 270 06MOer: hJW0587 hJW 05 87eieNAAr: hJW brAhMANe

Junior Kampioen VersNM 0944Vaar: NM0496 lOriZA bAtU 4 96/04Moer: NM0697 lOriZA lise 2 97/06eienaar: tOMMiesrUs edMs bPK

reserwe senior asook reserwe raskampioen Koei Wet 0644Vaar: hhM0033 riChUgO hhM 00 33Moer: Wet039 steyNs Wet 03 9 eienaar: steyNs brAhMANe

JUNiOr KAMPiOeN bUlbbs 08938VAAr: ls0227 lAMbrA 02 27 MOer: bbs06735 bOshOeK lOXACrAtA 735eieNAAr: bOshOeK brAhMAN stOet

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June 55 page

Lichtenburgskou

reserWe JUNiOr KAMPiOeN bUlVdM 09299VAAr: bOs0099 bOs-blANCO lOX reX 99MOer: bOs0533 bOs-blANCO ele lOX 33eieNAAr: VAN der MerWe JP

Wit KAlFKAMPiOeN VersgPC 105VAAr: riO0316 riO Mr MANsOMOer: gPC0740 gPC 40 07eieNAAr: COetZee gP JNr

Wit reserWe iNterMediêre KAMPiOeN VersrAt 0928VAAr: tCr0126 MAtsUlAN MArKMOer: JAC0129 JOreNe JAC 29 01eieNAAr: therON rA

seNiOr- AsOOK rAsKAMPiOeN bUlbel 08146VAAr: bOs991120 bOs-blANCO 1120 99 MOer: bOs0553 bOs-blANCO MAyrO 53eieNAAr: bOshOeK brAhMAN stOet

Wit reserWe KAlF KAMPiOeN VersNM1015VAAr: NM01330 lOriZA hUlK 01 330 MOer: NM0595 lOriZA KAMrA 2 95/05eieNAAr: tOMMiesrUs edMs bPK

Wit JUNiOr eN reserWe rAs KAMPiOeN VersNM 08118VAAr: NM02275 lOriZA Fires 3 02 275 MOer: NM04357 lOriZA rAZA 3 357/04eieNAAr: tOMMiesrUs edMs bPK

reserWe seNiOr- AsOOK reserWe rAsKAMPiOeN bUlhJW 0750VAAr: Ml0175 MAUleONA rOd Ml 01 75 MOer: hJW94205 hAlFgeWiN 94 205eieNAAr: hJW brAhMANe

Wit iNterMediêre KAMPiOeN VerslM 0924VAAr: dAh0214 iVOOr Mr lOXie grANde 1MOer: dAh0228 iVOOr Miss elli 28eieNAAr: MArshAll lW

Wit reserWe JUNiOr KAMPiOeN KOei/VersNM 08108VAAr: NM04223 lOriZA ViCtOry 223/04 MOer: NM0623 lOriZA CherON 2 23/06 eieNAAr: tOMMiesrUs edMs bPK

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 56 the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June56bladsy

Wit sUPerKOeiJPb053VAAr: JPb023 JAMANdrie MNt reMiNgtONMOer: JPb0225 JAMANdrie Miss lAdy hUN eieNAAr: JAdrie brAhMAN stOet

Wit iNterMediêre KAMPiOeN bUl JPbs0942VAAr: JPb047 JAMANdrie MNr sUgAr CrAMOer: JPbs0430 JAMANdrie Miss tWisteieNAAr: hUMAN s

Wit seNiOr eN rAsKAMPiOeN KOeiWet 0620VAAr: gJs931 bUChANsVAle lOXie grANd MOer: hJW9650 hAlFgeWiN 96 50eieNAAr: steyNs brAhMANe

Wit KAlFKAMPiOeN bUlJJ1011VAAr: ls0655 lAMbrA Mr ONeMOer: JAC0234 JOreNe JAC 34 02eieNAAr: VAN WyK J

Wit reserWe iNterMediêre KAMPiOeN bUllM0916VAAr: dAh0214 iVOOr Mr lOXie grANde 1MOer: dAh0034 iVOOr Miss XeNA MANsO eieNAAr: MArshAll lW

Wit reserWe seNiOr KAMPiOeN KOeiWet 0740VAAr: AA99877 AdAMbrAhM MAJOrMOer: bMC99280 WAAgeNsdriFt bMC 99 280eieNAAr: rOets C

Wit reserWe KAlFKAMPiOeN bUlJJ1016VAAr: ls0655 lAMbrA Mr ONe MOer: JAC031 JOreNe JAC 1 03 eieNAAr: VAN WyK JP

Wit JUNiOr eN rAsKAMPiOeN bUl Wet 0865VAAr: Wet0413 steyNs Wet 04 13MOer: hJW95251 hAlFgeWiN 95 251eieNAAr: steyNs brAhMANe

Wit reserWe JUNiOr KAMPiOeN bUlNe087VAAr: tCr04404 MAtsUlAN stePhANMOer: AbbA00144 AbbAteMArCO sig ArAbiAteieNAAr: KOtZe lJh

Wit seNiOr eN reserWe rAs KAMPiOeN bUlgPC0636VAAr: shl0318 hANAUlA shANOMOer: NM02289 lOriZA dedre 3 02 289eieNAAr: steiNMAN PF

Wit reserWe seNiOr KAMPiOeN bUlJPb079VAAr: JPb0011 JAMANdrie MNr irA sUgArMOer: JPb053 JAMANdrie reMO Miss AsJ eieNAAr: JAdrie brAhMAN stOet

Foto te swak om te publiseer

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page57 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June 57 page

rOOi reserWe KAlFKAMPiOeN VersAMP 1020VAAr: Kh06547 ZebU-rAbA Mr 547 06MOer: AMP0628 MArXVille AMP 06 28eieNAAr: MArXVille stOetery

rOOi reserWe JUNiOr KAMPiOeN VersAMP 0838VAAr: rKJ0124 ArJAC Mr JACKPOtMOer: dCh0426 hUlrO 26 04eieNAAr: MArXVille stOetery

rOOi reserWe seNiOr KAMPiOeN KOei dsV06628VAAr: rUby96409 Cherry-red rUby 409MOer: dsV97296 dsV-red 296 97 eieNAAr: MArXVille stOetery

rOOi KAlFKAMPiOeN VersPU 103VAAr: bOsN0540 bOs-N VerNON 40 05MOer: CCCC0766 bAr-CirCle 07 66 eieNAAr: de brUyN FrP

rOOi JUNiOr eN rAsKAMPiOeN KOei/VershJW 08108VAAr: FMb06270 FelMA 270 06 MOer: hJW0587 hJW 05 87eieNAAr: hJW brAhMANe

rOOi seNiOr eN reserWe rAsKAMPiOeN KOeiWet0644VAAr: hhM0033 riChUgO hhM 00 33 MOer: Wet039 steyNs Wet 03 9 eieNAAr: steyNs brAhMANe

rOOi iNterMediêre KAMPiOeN VersWet 0933VAAr: bOsr9914 bOs-r ArAUtO 14MOer: Wet0644 steyNs shOWgirleieNAAr: steyNs brAhMANe

rOOi reserWe iNterMediêre KAMPiOeN VersAMP 0916VAAr: rKJ0124 ArJAC Mr JACKPOtMOer: AMP0029 MArXVille AMP 00 29eieNAAr: MArXVille stOetery

rOOi sUPerKOeihJW04142VAAr: hhM9722 riChUgO 97 22MOer: hJW95139 hAlFgeWiN 95 139 eieNAAr: hJW brAhMANe

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 58 the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 June58bladsy

rOOi reserWe KAlFKAMPiOeN bUlhbW 1019VAAr: dl0369 AlbUs 69 03MOer: AAJ057 ANbie Miss red 7 05eieNAAr: brits hC

rOOi JUNiOr KAMPiOeN bUlhJW091VAAr: FMb06270 FelMA 270 06MOer: t98824 deMArillAC lAdy QUAtrO eieNAAr: hJW brAhMANe

rOOi reserWe seNiOr KAMPiOeN bUlKh 08816VAAr: Kh03269 ZebU-rAbA Mr 269 03MOer: rCb981051 rCb Miss iNdU red MAJes eieNAAr: brits hC

rOOi KAlF KAMPiOeN bUlPU102VAAr: Mdh9931 heNZeN Mr ChAMP 31 99 MOer: CVO06183 ChriseleN Me deNtONs 18 eieNAAr: de brUyN FrP

rOOi reserWe iNterMediêre KAMPiOeN bUldsV 09774VAAr: dsV05613 dsV-red 613 05 MOer: OZ0481 OZebU Miss red 81 eieNAAr: MArXVille stOetery

rOOi seNiOr eN rAsKAMPiOeN bUlCVA 07412VAAr: CVA03277 Chrisel CVA 03 277MOer: CVA9567 Chrisel CVA 95 67eieNAAr: VAN AArdt CC

rOOi iNterMediêre KAMPiOeN bUlgPCK 09508VAAr: AWs0419 AWiesiA erNestMOer: bOsr05107 bOs-r ArAUtO 107 eieNAAr: COetZee gP JNr

rOOi reserWe JUNiOr KAMPiOeN bUlWet0881VAAr: bOsr9914 bOs-r ArAUtO 14MOer: Wet04123 steyNs Wet 04 123 eieNAAr: steyNs brAhMANe

Foto te swak om te publiseer

Foto te swak om te publiseer

Foto te swak om te publiseer

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page59

Junie 2011 Junebladsy 60

Cla

ss

ifie

ds

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page61

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 62

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page63

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 64 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 64

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page65 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page65

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 66

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page67

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 68

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page69

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 70 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 70

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page71 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page71

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 72 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 72

the right choice - BRAHMAN - die regte keuse Junie 2011 June page73

the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 74 the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuse the right choice - BRAHMAN - die regte keuseJunie 2011 Junebladsy 74