ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΛΗΣ

2012-2013

Εισαγωγή Στα πλαίσια του μαθήματος του project επιλέξαμε το θέμα «Η παραδοσιακή κουζίνα του τόπου μας». Έτσι συλλέξαμε πληροφορίες σχετικά με τις φυλές που κατοικούν σε κάθε χωριό και με τις παραδοσιακές συνήθειες της κάθε μιας. Επίσης βρήκαμε πληροφορίες για τις διατροφικές συνήθειες τους. Τέλος μάθαμε για τα ήθη και έθιμα κάθε φυλής. Ύστερα απ’ όλα αυτά επισκεφθήκαμε δύο μέρη στα οποία είδαμε πως φτιάχνεται το τσίπουρο και τα ποντιακά παραδοσιακά φαγητά.

Ιστορικές Πληροφορίες

Οι κάτοικοι των χωριών Καλής, Μανδάλου, Προφήτη Ηλία και Ανύδρου εγκαταστάθηκαν σε αυτά τα χωριά μετά την Μικρασιατική καταστροφή, η οποία ανάγκασε πολλούς ανθρώπους να αναζητήσουν νέους τόπους εγκατάστασης. Η ιστορία τους ξεκινάει από τότε και συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Μάνδαλο

Καλή

Η ΚΑΛΗ

ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ

Η Καλή είναι ο μεγαλύτερος οικισμός του Δήμου Μενηίδος. Tο χωριό υπήρχε στη θέση αυτή από τα χρόνια της τουρκοκρατίας και ονομαζόταν Καλινίτσα ή Γιαγιάκιοϊ που σημαίνει στα τουρκικά χωριό βροχερό ή λασπερό. Στην περιοχή κατοικούσαν εντόπιοι Μακεδόνες καθώς και μερικές οικογένειες Βλάχων. Ο υπόλοιπος πληθυσμός ήταν Τούρκοι. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, έφτασαν στην Καλινίτσα λίγες προσφυγικές οικογένειες από το Μαρμαρά της Κωνσταντινούπολης και αρκετές οικογένειες από την Ανατολική Θράκη και συγκεκριμένα από το Αγγελοχώρι της Καλλίπολης. Οι κάτοικοι ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία και την κτηνοτροφία. Το 1925 συστάθηκε ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Καλής.

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ & ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Η εκκλησία χτίστηκε το 1780. Στην Καλινίτσα δεν υπήρχε εκκλησία και οι

κάτοικοι εκκλησιάζονταν στην εκκλησία του Προφήτη Ηλία. Κάποιες φορές η βροχή τους εμπόδιζε στην πραγματοποίηση της ολοκλήρωσης της Θείας Κοινωνίας, γεγονός που αποτέλεσε αφορμή την απαίτηση των κατοίκων στον Μπέη για το χτίσιμο δικιάς τους εκκλησίας. Το χτίσιμο της έγινε με προσωπική δουλειά των ντόπιων κατοίκων με την συνδρομή των Θρακιωτών προσφύγων οι οποίοι κουβάλησαν από την πατρίδα τους την εικόνα του Αγίου Αθανασίου και έτσι η εκκλησία πήρε το όνομα του Αγίου. Η παλιά εκκλησία κάηκε από πυρκαγιά το 1952 και στην ίδια θέση χτίστηκε ο καινούριος ναός.

Έξω απ' το χωριό της Κάλης σε ένα ύψωμα με απότομες πλαγιές βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Δίπλα απ' το ξωκλήσι υπάρχει μια τεράστια πέτρα που την περιστοιχίζουν μύθοι και παραδόσεις. Λέγεται πως η τεράστια αυτή πέτρα βρισκόταν στον Προφήτη Ηλία ώσπου μια μέρα ο Άγιος Γεώργιος χτύπησε την πέτρα με το γόνατο του αλόγου του και την έστειλε στο σημείο που βρίσκεται σήμερα. Οι κάτοικοι του χωριού έκαναν ένα εικονοστάσι στη μνήμη του Αγίου

Γεωργίου μπροστά στην πέτρα. Η πέτρα αυτή θεωρείται ιερή για τους κατοίκους του χωριού γιατί νομίζουν πως τα φίδι που βρίσκεται από κάτω προστατεύει την εκκλησία. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή ο Άγιος Αθανάσιος και ο Άγιος Γεώργιος έκαναν αγώνες με τα άλογά τους και είπαν όπου πέσουν τα άλογά τους από την κούραση θα χτιστούν δύο εκκλησάκια . Έτσι χτίστηκε στην Καλή ο Άγιος Γεώργιος και στον Προφήτη Ηλία ο Άγιος Αθανάσιος.

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ

ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΚΑΙ ΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ

Ο Προφήτης Ηλίας είναι το δεύτερο σε πληθυσμό Δημοτικό Διαμέρισμα του

Δήμου Μενηίδος. Η νεότερη ιστορία του χωριού σφραγίστηκε από πολλά γεγονότα όπως τις αλλαγές που σημειώθηκαν με την είσοδο των προσφύγων το 1919 , το 1922 με τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή πληθυσμών που ακολούθησε. Στις 11-7-1929 ο συνοικισμός αναγνωρίζεται ως κοινότητα και αποσπάται από το Δήμο Σκύδρας αφού το 1928 το χωριό είχε 681 κατοίκους όταν η Σκύδρα είχε 833. Το χωριό το κατοικούσαν Τούρκοι, κάποιες οικογένειες ντόπιων Μακεδόνων κατοίκων και λίγοι Βλάχοι. Το παλιό χωριό λεγόταν Ικαρίσα όμως οι ντόπιοι κάτοικοι το έλεγαν Σφίτι Ηλία (Σφιτιλία) ενώ με τα χρόνια επικράτησε το όνομα Προφήτης Ηλίας. Το 1922 είχαν αρχίσει να έρχονται στο χωριό πρόσφυγες όμως η μεγάλη είσοδος των προσφύγων στο χωριό ακολούθησε μετά τη μικρασιατική καταστροφή όπου στο χωριό έφθασαν πρόσφυγες από τις περιοχές της Σμύρνης, της Μαγνησίας, της Εφέσου, του Καραντάς, των Αδάνων, από τη Θράκη και τον Πόντο. Ο ποταμός Αλμωπαίος διασχίζει κατά μήκος όλο το χωριό και χωρίζει τον Προφήτη Ηλία από την Καλή. Το 1950 έγινε μια ξύλινη γέφυρα και το 1952 κατασκευάστηκε η γέφυρα που υπάρχει μέχρι και σήμερα και ενώνει τους δύο οικισμούς.

ΤΟ ΜΑΝΔΑΛΟ

Το Μάνδαλο είναι το τρίτο σε πληθυσμό Δημοτικό Διαμέρισμα του Δήμου Μενηίδος. Η

ονομασία του χωριού οφείλεται από το ρήμα μανδαλώνω (=ασφαλίζω, δένω), γιατί το χωριό ήταν αρχικά παραθαλάσσιο. Αρχικά στην περιοχή αυτή ανακαλύφθηκαν ερείπια νεολιθικού οικισμού και στην συνέχεια η περιοχή επανακατοικήθηκε μετά το 3000 π.Χ. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας υπήρχαν δύο χωριά, το Μαντάλοβο και το Μαυρivεβο ή Μαύρο όπου μετά τη Μικρασιατική καταστροφή ήρθαν στο χωριό πρόσφυγες που κατάγονταν από την κωμόπολη Άργος. Οι κάτοικοι της περιοχής ασχολούνταν με την κτηνοτροφία και τη γεωργία και ήταν υποτελείς στους Τούρκους. Μετά το 1925 ξεκίνησε ο εποικισμός καθώς και το σχολείο ιδρύθηκε την ίδια χρονιά. Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου στις 25 Νοεμβρίου του 1944 το χωριό κάηκε καθώς αρκετοί κάτοικοι του χωριού έγιναν θύματα του εμφυλίου. Η κοινότητα του χωριού δημιουργήθηκε μετά το 1931 και ο συνεταιρισμός το 1934. Την πενταετία 1980-85 άρχισε η δεντροφύτευση ροδακινιών και άρχισε να εγκαταλείπεται ο παραδοσιακός καπνός και το σιτάρι. Στην πολιτιστική ανάπτυξη του χωριού και τη διατήρηση της παράδοσης σημαντικό ρόλο παίζει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Μανδάλου.

Άνυδρο

Οι σημερινοί κάτοικοι του Άνυδρου είναι απόγονοι των κατοίκων του Βαϊρίου της Ανατολικής Θράκης. Το Βαϊριο ανήκε εκκλησιαστικά στη Μητρόπολη Καλλιπόλεως. Προστάτης του χωριού ήταν ο Άγιος Νικόλαος και προς τιμή του υπήρχε μια μεγάλη εκκλησία στη μέση του χωριού. Το 1915 ξέσπασε τρομερός διωγμός και οι κάτοικοι του Βαϊρίου αναγκάστηκαν να μετακινηθούν σε διάφορες πόλεις της Μ. Ασίας. Με τη λήξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, επέστρεψαν στο τόπο τους και βρήκαν τα πάντα ερειπωμένα. Επισκεύασαν τα καταστραμμένα σπίτια τους, την εκκλησία και το σχολείο αλλά δεν πρόφτασαν να τα χαρούν γιατί το Σεπτέμβριο του 1922 δέχεται το μεγαλύτερο πλήγμα του ο ελληνισμός της Μ. Ασίας και της Ανατολικής Θράκης, τη μικρασιατική καταστροφή. Με την υπογραφή της συνθήκης της Λοζάνης αποφασίστηκε η ανταλλαγή των πληθυσμών και οι κάτοικοι του Βαϊρίου αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν οριστικά τον τόπο τους. Αποβιβάστηκαν στον Πειραιά, Τα πράγματα όμως ήταν δύσκολα γι΄αυτούς και αποφάσισαν να φύγουν και να εγκατασταθούν στο Νιντίρ (Νεδήρ) του Νομού Πέλλας. Το χωριό υπέφερε από λειψυδρία και γι' αυτό το ονόμασαν Άνυδρο. Έκτισαν την εκκλησία του Αγίου Νικολάου. Επίσης έκτισαν το διθέσιο Δημοτικό Σχολείο απέναντι από την εκκλησία. Σήμερα είναι ενταγμένο στο Δήμο Σκύδρας. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με τη γεωργία, κυρίως με την καλλιέργεια ροδάκινων και με την κτηνοτροφία.

Φυλές Στην περιοχή μας εμφανής είναι η παρουσία τριών φυλών, οι οποίες έχουν την εμφάνιση τους σε διάφορα χρονικά διαστήματα. Για τις φυλές αυτές θα μιλήσουμε παρακάτω. ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ Μ.ΑΣΙΑ Οι προσφυγές της Μ. Ασίας που κατοικούσαν στη Καλή ζούσαν απλά και φτωχικά .Κάθε σπίτι είχε από ένα τζάκι και στα βάρια κρύα το χειμώνα είχαν το μαγκάλι το οποίο ήταν ένα ταψί με τρία ποδιά στο οποίο έβαζαν κάρβουνα από το τζάκι για να ζεσταθούν όταν βρίσκονταν και στα υπόλοιπα μέρη του σπιτιού. Τα παιδιά κάθε πρωί πήγαιναν στο σχολείο με ένα ξύλο ο καθένας στο χέρι για τις σόμπες που υπήρχαν για να ζεσταίνονται. Μια φόρα την εβδομάδα ξυπνούσαν οι νοικοκυρές του σπιτιού για να ζυμώσουν ψωμί το οποίο φούρνιζαν στον φούρνο που υπήρχε έξω από κάθε σπίτι.

ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ Μ.ΑΣΙΑΤΩΝ Ο πατέρας του παππού μου, ο Γεώργιος κατάγεται από την Νεροπηγή της Καστοριάς. Εκεί διέμενε όλη η οικογένεια μαζί με τα παιδιά του. Ένα άτυχο συμβάν με τον θείο του παππού μου είχε ως αποτέλεσμα τον διωγμό τους από τον πασά της περιοχής. Όλη η οικογένεια αναγκάστηκε να μεταφερθεί στα παράλια της Μ. Ασίας. Από εκεί οι Τούρκοι έδιωξαν τους Έλληνες της περιοχής μαζί με την οικογένεια του παππού μου. Μεταφέρθηκαν στην Βουλγαρία όπου έζησαν 4 χρόνια. Κάποιοι θείοι του παππού μου παρέμειναν εκεί, όμως ο παππούς μου και η οικογένεια του ήρθαν στον Προφήτη Ηλία και εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί. Τώρα στην Βουλγαρία ζουν κάποια ξαδέρφια του πατέρα μου και θείοι του. ΘΡΑΚΙΩΤΕΣ Οι Θράκες είχαν ινδοευρωπαϊκή καταγωγή και ήταν συγγενείς με τους Έλληνες , όπως επίσης με τους Ιλλυριούς και Φρύγες . Συγγενικός λαός ήταν ακόμα οι Τρώες, που είχαν σχεδόν την ίδια γλώσσα . Στον τρωικό πόλεμο οι Θράκες ήταν σύμμαχοι των Τρώων.

Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο οι Θράκες ήταν το μεγαλύτερο μετά τους Ινδούς έθνος. Πρώτοι κάτοικοι της Θράκης αναφέρονται διάφορα πελασγικά φύλα, όπως οι Κίκονες της Οδύσσειας , οι Μυσσοί, οι Βησσοί , οι Γέτες , οι Δάκες , οι Αγριάνες, οι Πίερες , οι Βρύγες ή Φρύγες , οι Παίονες , οι Σκυρμιάδες , οι Νιψαίοι , οι Σαπαίοι , οι Βαίτοι , οι Βίστωνες , οι Δερσαίοι , οι Κορπίλοι , οι Ήδωνες , οι Δίοι , οι Σάτρες , οι Οδρύσες , οι Τριβαλλοί κα. Οι Θράκες ήταν λαός προικισμένος με ψυχικά χαρίσματα , με ιδιαίτερη αγάπη στη μουσική και στην οινοποσία . Βοήθησαν στην ανάπτυξη πολλών θρησκευτικών ιδεών. Δεν είχαν όμως συναίσθηση κοινωνικότητας και κρατικής ενότητας και γι' αυτό δεν σχημάτισαν κοινωνίες και πολιτείες , ώστε να συμπήξουν κράτη βιώσιμα, ικανά να προβάλουν σθεναρή αντίσταση στους εξωτερικούς εχθρούς . ΟΙ ΘΡΑΚΕΣ είχαν κοινή καταγωγή με τους Έλληνες. Η μετακίνηση και η εγκατάστασή τους σε διαφορετικές περιοχές απομάκρυναν για μεγάλο χρονικό διάστημα τους δύο λαούς. Παρ' όλα αυτά στις πινακίδες της γραμμικής γραφής Β συναντάμε δεκάδες ονόματα και τοπωνύμια που είναι γνωστά στο Θρακικό χώρο. Επίσης ένα μεγάλο μέρος των Ελληνικών μύθων διαδραματίζεται στη περιοχή της Θράκης. Μετά τη δημιουργία των πρώτων Ελληνικών εγκαταστάσεων οι δύο λαοί είχαν ουσιαστικότερη επικοινωνία.

ΜΟΥΣΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Μουσικά όργανα στη Θράκη είναι σήμερα το βιολί, το κλαρίνο, το ούτι, ο ζουρνάς, το νταούλι (νταβούλι) και η ποιμενική φλογέρα ενώ παλαιότερα ήταν και το κανονάκι (το βυζαντινό ψαλτήριον, έγχορδο όργανο σχήματος τραπεζίου, που παίζεται με δυο πένες). Όργανα όμως με περισσότερο τοπικό χαρακτήρα εν χρήσει και σήμερα είναι η λύρα, η γκάιντα, η μασιά, η ταραμπούκα και ονταϊρές.

ΓΛΩΣΣΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

Από το περιορισμένο γλωσσικό υλικό που υπάρχει για την αρχαία Θρακική γλώσσα συνάγονται ορισμένα συμπεράσματα, όπως λ.χ. ότι η αρχαία Θρακική είναι ινδοευρωπαϊκή γλώσσα.

Η γλωσσική αφομοίωση των Θρακών συνεχίζεται κατά την ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο και εντείνεται κατά τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες.

Ενδιαφέρει τέλος να αναφερθούμε σε ένα αξιοσημείωτο φαινόμενο της θρακικής ονοματολογίας. Πολλοί Θρακιώτες και Θρακιώτισσες έχουν βαφτιστικά ονόματα, που επαναλαμβάνουν ένδοξα ονόματα αυτοκρατόρων, στρατηγών, αριστοκρατικών οίκων κ.λ.π. του Βυζαντίου, πολλοί από τους οποίους είχαν και θρακική καταγωγή. Ήταν μια συναισθηματική αντίδραση που άρχισε αμέσως μετά την πτώση της Πόλης, ήταν ένας τρόπος για να θυμούνται οι Θρακιώτες πιο ζωντανά ένα ένδοξο παρελθόν.

ΝΤΟΠΙΟΙ (ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ) Αυτόχθονες ή ιθαγενείς ονομάζονται στις μέρες μας οι μειονοτικοί πληθυσμοί ενός κράτους, στην περίπτωση που κατοικούσαν στο έδαφός του πριν την έλευση του μετέπειτα κυρίαρχου πληθυσμού. Κατοικούσαν μία περιοχή όταν κάποιος άλλος πολιτισμός έφθασε εκεί και κυριάρχησε μέσω κατάκτησης, εποικισμού ή με άλλον τρόπο διατηρούν έναν τρόπο ζωής εγγύτερο στις κοινωνικές / οικονομικές/ πολιτισμικές παραδόσεις τους, σε σύγκριση με τον τρόπο ζωής του κράτους όπου ανήκουν. Όταν γίνεται λόγος για αυτόχθονες, πρέπει πάντα να γίνεται αναφορά στην ιστορική στιγμή κατά την οποία χαρακτηρίζονται ως τέτοιοι. Δεδομένου ότι η ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτηρίζεται από την αδιάκοπη μετακίνηση ανθρωπίνων μαζών, είτε με ειρηνικό είτε με βίαιο τρόπο, δεν υπάρχει σχεδόν κανείς απόλυτα αυτόχθων πληθυσμός. Κάποιος που σήμερα θεωρείται αυτόχθων, πιθανότατα εγκαταστάθηκε στο σημερινό τόπο διαμονής τους εις βάρος ενός προηγούμενου.

Διατροφικές συνήθειες

Οι διατροφικές συνήθειες κάθε φυλής καθορίστηκαν από τον γεωπολιτική

ιδιομορφία του τόπο που έζησαν, τις εργασίες με τις οποίες ασχολούνταν και την χλωρίδα ή την πανίδα που υπήρξε δίπλα της. Η κάθε φυλή έχει τον δικό της τρόπο ζωής, τις δικές τις συνήθειες και κατά συνέπεια τον δικό της τρόπο διατροφής.

Ποντιακή Διατροφή

Όλα τα παράλια της Μαύρης Θάλασσας και η ενδοχώρα της βορείου Μ. Ασίας ονομάζονται «Πόντος». Εκεί ήκμασαν κατά το παρελθόν μεγάλες ελληνικές πόλεις και η περιοχή χαρακτηρίζονταν από την ιδιαιτέρως ανεπτυγμένη γεωργία, την

κτηνοτροφία, την αλιεία και το εμπόριο, όπως και οι περισσότερες περιοχές ακριτών του ελληνισμού.

Η ανεπτυγμένη κτηνοτροφία (κυρίως αγελαδοτροφεία) παρείχε αφθονία γαλακτοκομικών προϊόντων, ενώ αντίστοιχα πληθωρικές ήταν η μελισσοκομία και η πτηνοτροφία, που σε συνδυασμό με το ψάρεμα στις πλούσιες θάλασσες της περιοχής, εξασφάλιζαν το διαιτολόγιο για τους κατοίκους της. Η αλήθεια είναι ότι η επάρκεια σε βασικά είδη διατροφής δεν σημαίνει και υπεραφθονία. Έτσι διαμορφώθηκε μία κουζίνα βασισμένη περισσότερο στην τέχνη της νοικοκυράς και λιγότερο στα πλούσια υλικά.

Όπως συμβαίνει σε κάθε τόπο, οι διατροφικές συνήθειες των Ποντίων επηρεάστηκαν από τις ιδιαίτερες συνθήκες της περιοχής και έτσι έχουμε πολλές συνταγές που βασίζονται στα σιτηρά και το γάλα. Παράλληλα είναι εμφανής ο επηρεασμός από την κουζίνα των Ρώσων και των Αρμενίων και φυσικά με το πέρασμα του χρόνου και από αυτήν των Τούρκων. Η ιδιαίτερη κουζίνα που διαμόρφωσαν οι Έλληνες από την αρχαιότητα επηρέασε τους μετέπειτα αφιχθέντες Τούρκους κατακτητές και έτσι πολλά από τα ποντιακά φαγητά διατηρώντας ατόφια ή μερικώς την αρχική τους ονομασία, τα συναντάμε ακόμα και σήμερα σε όλη την Μ. Ασία.

Προσεγγίζοντας ερευνητικά την κουζίνα των Ποντίων βλέπουμε ότι δεν περιλαμβάνει συχνή χρήση κρέατος, τα δε τυροκομικά της παρασκευάζονται αποκλειστικά από αγελαδινό γάλα. Η απουσία των αμνοεριφίων οφείλεται στην ιδιαίτερη διαμόρφωση των δασών που αποτελούνται από υψηλά δένδρα. Τα βοοειδή όπως είναι φυσικό δεν ήταν ζώα που εύκολα αποφασίζεις να τα σφάξεις μια και το καθένα αποτελούσε στο παρελθόν σημαντικό περιουσιακό στοιχείο του ιδιοκτήτη του, αφού εκτός από την παραγωγή γάλακτος ήταν και σημαντικό υποζύγιο. Θα βρούμε πολύ γάλα, βούτυρο και τυροκομικά να νοστιμίζουν τα ζυμαρικά και τις πίτες.

Θρακιώτικη Διατροφή

Τόπος με διαφορετικές διατροφικές συνήθειες η Θράκη, αφού η κουζίνα της διαμορφώθηκε μέσα από μια πολυπολιτισμική συμβίωση κουλτούρας ανθρώπων με διαφορετική καταγωγή, όπου ο καθένας τους κουβαλά την δικά του γαστρονομική ιστορία τη γεύση του , έτσι έχουμε μια κουζίνα ιδιαίτερα περίτεχνη και εντυπωσιακά γευστική.

Η κουζίνα στη Θράκη έχει γεύση (λόγω της μεγάλης κτηνοτροφίας), από λουκάνικα , τους παστουρμάδες και τους καβουρμάδες (βραστό κρέας στο λίπος

του με μπαχαρικά ), τα πλιγούρια, τους τραχανάδες και τους χειροποίητους γιουφκάδες, με την πρώτη ύλη το σιτάρι της τοπικής παραγωγής.

Τα γιαούρτια με τη φρέσκια πέτσα , τα παστά ψάρια τα διάφορα ψαρικά, τα ευωδιαστά κουρμπάνια, και τα ρετσέλια τα τσίπουρα και τα σιροπιαστά γλυκά με τις μοσχοβολιές από τα αμύγδαλα και τα καρύδια με το βούτυρο , τα σουτζούκια με τα ανατολίτικα μείγματα..

Στην Θράκη, όπως φυσικά και σε όλες τις χώρες, οι άνθρωποι είχαν διατροφή ανάλογη με το κλίμα και τις κλιματολογικές συνθήκες και με τα επαγγέλματα που εξασκούσαν. Η Θράκη είχε ατέλειωτους κάμπους, βουνά, δάση, ποτάμια που βοηθούσαν την ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας. Έτσι λοιπόν οι Θράκες ανάλογα με την φυσική της υπόσταση ντυνόταν και έτρωγαν. Ο χειμώνας ήταν βαρύς και μεγάλος σε διάρκεια, τα χιόνια που έπεφταν ήταν πολλά και σκέπαζαν τα πάντα. Γι' αυτό λοιπόν όλοι ετοιμαζόταν για τις δύσκολες μέρες του χειμώνα ακόμη από τον μήνα Οκτώβριο. Αποθήκευαν στα κελάρια όλων των ειδών τα τρόφιμα, τα ξύλα, τα κάρβουνα, το κρασί.

Εντόπια Διατροφή

Η γαστρονομία στη Μακεδονία αναπτύχθηκε με βάση τον κύκλο των εποχών, τη

γεωγραφική θέση, το κλίμα, την παραγωγή τοπικών προϊόντων και τα έθιμα. Σε όλη τη Μακεδονία χτυπά η καρδιά μιας ενιαίας, αυθεντικής και εκλεκτής κουζίνας και οι διατροφικές συνήθειες είναι περίπου κοινές. Κάθε νομός όμως, έχει να συμπληρώσει και να προσφέρει κάτι ξεχωριστό, εμπνευσμένο από τις δικές του παραδόσεις. Όλες οι πόλεις της Μακεδονίας δέχτηκαν στην αγκαλιά τους πλήθος προσφύγων με εντελώς διαφορετικές συνήθειες, ήθη, έθιμα και πολιτισμό. Η Μακεδονία υπήρξε ο τόπος μιας αρμονικής συνένωσης της βυζαντινής κουζίνας με

την ανατολίτικη ευρηματικότητα, το άρωμα και τη φαντασία με την ντόπια γαστρονομική παράδοση των Μακεδόνων.

Το καλοκαίρι προσφέρει μεγάλη ποικιλία φρούτων και λαχανικών. Από πιπεριές, μελιτζάνες, κολοκύθια, μέχρι εδέσματα με βάση τις τσουκνίδες, τα λάπαθα. Επίσης, γλυκά κουταλιού και παραδοσιακά λικέρ προκαλούν τις αισθήσεις. Η ανοιξιάτικη και καλοκαιρινή συνταγή συμπληρώνεται με ψάρια. Ποτάμια και λίμνες προσφέρουν ψάρια του γλυκού νερού, όπως πέστροφες, γριβάδια, πέρκες, γουλιανοί, λαβράκια, χέλια, σολομοί, τσιρόνια, κέφαλοι και γαλέοι. Για ψάρια της ανοιχτής θαλάσσης και θαλασσινά φροντίζει η Καβάλα, η Χαλκιδική και η Κατερίνη.

Αρχές φθινοπώρου, οι δρόμοι των κηπευτικών συναντούν και ενώνονται με το δρόμο του κρασιού. Ο επερχόμενος χειμώνας σηματοδοτεί αλλαγές στη διατροφή. Είναι η στιγμή που το χοιρινό ενώνεται με τα κάστανα, τα σέλινα και τα κυδώνια για να προκαλέσει τον ουρανίσκο.

Το ψαρονέφρι παστώνεται για να γίνει ο καβουρμάς και τα πράσα αλέθονται με το χοιρινό κρέας για να δώσουν τα καλύτερα λουκάνικα. Τα φασόλια ο τραχανάς και το πλιγούρι περιμένουν με τη σειρά τους να χειροτερέψει ο καιρός και να πλησιάσουν οι γιορτές του χειμώνα.

Ο πρώτος σαλεπιτζής δίνει το σύνθημα στην πόλη και οι μυρωδιές μαστίχας και βανίλιας ξεχύνονται από τα σάμαλι, τα κουλουράκια και τους κουραμπιέδες. Το λευκό κυριαρχεί μέσα από τα πρώτα χιόνια και τη ζάχαρη άχνη που σκεπάζει τα λουκούμια, τους σάλιαρους, τις μπουγάτσες. Τα Χριστούγεννα έρχονται με μνήμες Σμύρνης στη θέα που προκαλούν οι πίτες, τα φοινίκια, ο μπακλαβάς, το εκμέκ κανταίφι.

Βλάχικη Διατροφή

Στην διατροφή των Βλάχων λόγο των περιοχών στις οποίες κατοικούσαν, που ήταν κυρίως ορεινές, αλλά και των επαγγελμάτων τους, που ήταν συνήθως η κτηνοτροφία, κυριαρχούσε το πρόβιο και το κατσικίσιο κρέας, το γάλα, το σπιτικό ψωμί, η μαρμελάδα, το τυρί αλλά και οι πίτες καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, προϊόντα δηλαδή που οι ίδιοι παρήγαγαν καθώς οι καιρικές συνθήκες κατά τους χειμερινούς μήνες δεν τους επέτρεπαν τις μεταφορές άλλων αγαθών από τον κάμπο. Στις δε κρύες μέρες του χειμώνα, δεν λείπει από το τραπέζι ο ζεστός τραχανάς με μπόλικο τριμμένο τυρί.

Ήθη και έθιμα Κάθε χωριό της περιοχής μας έχει τα δικά του ήθη έθιμα. Βέβαια υπάρχουν σε κάποια χωριά και τα ίδια όπως είναι το Κόλντε, το Σουρβά, Κουρμπάνι ο γάμος που εφαρμόζονται με διαφορετικό τρόπο.. Φυσικά είναι και το πανηγύρι το οποίο δεν γίνεται την ίδια μέρα σε όλα τα χωριά της περιοχής.. Οι κάτοικοι γιορτάζουν τα έθιμα τους κάθε χρόνο.

ΚΑΛΗΣ: Ένα από τα έθιμα της Καλής είναι το πανηγύρι της, κατά την διάρκεια του οποίου πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, με χορευτικά από διάφορες περιοχές της χώρας. Προσφέρονται επίσης παραδοσιακά φαγητά από τις κυρίες του χωριού στους επισκέπτες που έρχονται να παρακολουθήσουν τις εκδηλώσεις. Ένα ακόμα έθιμο είναι αυτό του Αϊ Γιάννη του Κλείδωνα το οποίο τελούνταν την ημέρα του Αι Γιάννη. Ανήμερα της γιορτής μαζεύονταν όλοι οι κάτοικοι του χωριού άναβαν φωτιές και πηδούσαν από πάνω. Οι κοπέλες του χωριού επίσης έβαζαν ποιηματάκια μέσα σε ένα κατσαρολάκι με νερό σκεπτόμενες τον νέο που αγαπούσαν. Την επόμενη μέρα η κοπέλα που γεννήθηκε πρώτη τη χρονιά εκείνη έβαζε ένα μαντίλι στα μάτια της και τραβούσε ένα από τα ποιήματα. Σε όποια άνηκε το ποίημα αυτής η ευχή πραγματοποιούνταν. Στις 23 Δεκεμβρίου γιορτάζεται το Κόλτε μπάμπω, όπου οι κάτοικοι του χωριού ανάβουν μία ή περισσότερες φωτιές κυρίως στο κέντρο του χωριού. Οι γυναίκες μαγειρεύουν νηστίσιμα φαγητά κυρίως φασολάδα, τα οποία τρώνε όλοι μαζί γύρω από τη φωτιά. Αργότερα τα αγόρια του χωριού έπαιρναν καρότσες και κάρα από τα περισσότερα σπίτια και τα τοποθετούσαν στο σημείο της συγκέντρωσης των κατοίκων. Πριν φύγουν οι περισσότεροι κάτοικοι έπαιρναν φωτιά για να ανάψουν το τζάκι του σπιτιού τους. Το ίδιο συμβαίνει και κατά το έθιμο «Σούρβα» που γιορτάζεται την Πρωτοχρονιά.

Στις Αποκριές οι νέες του χωριού έχοντας στην αγκαλιά τους πορτοκάλια γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τα μοίραζαν στους ηλικιωμένους παίρνοντας συγχώρεση. Το μεσημέρι έτρωγαν όλοι μαζί κυρίως κρέας Αργότερα μετά το γεύμα έβραζαν ένα αυγό και το έκαναν «χάσκα», δηλαδή το κρεμούσαν από κάπου και προσπαθούσαν να το πάρουν με το στόμα, χωρίς να το πιάσουν με τα χέρια και όποιος το κατάφερνε το έτρωγε. Στα καρναβάλια πρόσφεραν στους αρραβωνιασμένους ξερό χαλβά, τον κρεμούσαν στο ταβάνι, τον γύριζαν και οι αρραβωνιασμένοι προσπαθούσαν να τον δαγκώσουν. Στις πλατείες γινόταν μεγάλο γλέντι με όργανα.

ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ:

Τα έθιμα Κόλτε Μπάμπω, Σούρβα και Κουρμπάνι γιορτάζονται όπως και στην Καλή.

Ένα από τα ιδιαίτερα έθιμα τους ήταν αυτό των Χριστουγέννων, κατά τα οποία η κάθε οικογένεια έσφαζε ένα γουρούνι από το οποίο τηγάνιζε το λίπος. Το υπόλοιπο γουρούνι το κρατούσαν μαζί με μυρωδικά σε κουπιά για τον υπόλοιπο χρόνο. Οι γυναίκες έφτιαχναν επίσης και λουκουμάδες. Την Πρωτοχρονιά έκαναν μπακλαβά και τυρόπιτα-βασιλόπιτα καθώς και κότα γεμιστή με ρύζι. Ακόμη, τα μικρά παιδιά έπαιρναν μια πέτρα και έλεγαν: «όσο βαραίνει αυτή η πέτρα τόσο να βαραίνει του παππού μου η σακούλα» δίνοντας μ' αυτό τον τρόπο ευχές για ευημερία.

Το βράδυ των αποκριών όλα η οικογένεια πήγαινε στο σπίτι του παππού όπου δειπνούσαν όλοι μαζί. Ο παππούς στη συνέχει κρεμούσε σε μια κλωστή ένα αυγό το οποίο προσπαθούσαν να δαγκώσουν τα παιδιά όποιος τα κατάφερνε, ήταν και ο πιο υγιείς. Επίσης αν κάποια πεθερά είχε αρραβωνιασμένο γιο μαζί με τα δώρα που έπαιρνε για τη νύφη της πήγαινε και ένα μαστιχένιο χαλβά με πολύχρωμες καραμέλες, τον οποίο κρεμούσαν με μια κλωστή από το ταβάνι. Έπειτα τον άφηναν, και ο χαλβάς άρχιζε να κάνει σβούρες. Όποιος ελεύθερος μπορούσε να τον δαγκώσει, έλεγαν ότι πρόκειται να αρραβωνιαστεί. Την Καθαρά Δευτέρα τα παιδιά ντύνονταν καρναβάλια και γυρνούσαν από σπίτι σε σπίτι με σκοπό να μαζέψουν χρήματα, γλυκά Τη γιορτή αυτή οι κάτοικοι την γιόρταζαν πάνω στο βουνό. Εκεί έτρωγαν νηστίσιμα φαγητά. Έπειτα μερικές γυναίκες μάζευαν τα ταψιά , τις

κατσαρόλες και τα πιάτα και τα πήγαιναν στο ποτάμι όπου τα έπλεναν καλά. Κατά τη γιορτή του Αι Γιάννη στις 24 Ιουνίου τη γιόρταζαν με τον ίδιο τρόπο

που γιόρταζαν και οι κάτοικοι της Καλής τον Κλείδωνα.

ΑΝΥΔΡΟ:

Τα Χριστούγεννα οι γυναίκες του χωριού ετοίμαζαν τα πρόσφορα, της εκκλησίας το κλίκι και τα χριστόψωμα. Τα παιδιά γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα κάλαντα. Κάθε σπίτι ετοίμαζε τα «βαλιά» ή καπαμά (μαγειρεμένο βουβάλι). Μετά το τέλος της χριστουγεννιάτικης λειτουργίας γυναίκες μοίραζαν σε όλους της εκκλησιάς το κλίκι. Επιστρέφοντας στο σπίτι έβρισκαν έτοιμο από τη νοικοκυρά το χριστουγεννιάτικο τραπέζι. Το βιολί, το ούτι, τα κλαρίνα και το γλυκό κρασί ήταν απαραίτητα για το χριστουγεννιάτικο γλέντι. Επίσης την παραμονή της Πρωτοχρονιάς Οι νοικοκυρές ετοίμαζαν μπακλαβάδες, χαλβάδες και βασιλόπιτες. Ανήμερα της γιορτής το γιορτινό τραπέζι ήταν γεμάτο με κρασί, πατσά, μπακλαβά, χαλβά και βασιλόπιτα. Ακόμη, γύριζαν σε παρέες από σπίτι σε σπίτι τραγουδώντας και χορεύοντας τον Αϊ Βασίλη, τέλος έπαιρναν και κάτι από το κάθε σπίτι. Την Τσικνοπέμπτη η κάθε πεθερά έσφαζε μια κότα τη στόλιζε και την έστελνε με μια κοπέλα στην νύφη της. Το Σάββατο οι συγγενείς του γαμπρού επισκέπτονταν τη νύφη. Φέρνανε μαζί τους φαγητά (κρέατα, πίτες κλπ). Το ίδιο συνεχιζόταν και την Κυριακή. Η επικοινωνία μεταξύ των οικογενειών των δύο αρραβωνιασμένων συνεχιζόταν όλη την εβδομάδα της Τυρινής. Την εβδομάδα αυτή ο γαμπρός παράγγελνε ένα μεγάλο σινί χαλβά και ένα μικρό με τρύπα στη μέση που θα τον ψήνανε. Την Κυριακή το βράδυ γινόταν το σπάσιμο του χαλβά. Στην οροφή του σπιτιού υπήρχε χαλκάδα απ' όπου περνούσαν ένα σχοινί. Περνούσαν το σχοινί από την οπή του χαλβά κι έδεναν ένα ξύλο. Στο μεταξύ έστρωναν κάτω ένα καθαρό τραπεζομάντιλο. Ο γαμπρός έστριβε με το ξύλο το σχοινί κι ο χαλβάς ανέβαινε. Έπειτα έπαιρνε μαχαίρι και έσπαζε το χαλβά σε πολλά κομμάτια.

Ακόμη, το Σάββατο του Λαζάρου η νιόνυφη αγόραζε από την εκκλησία βάγια, τα οποία τα είχε ευλογήσει ο ιερέας και τα μοίραζε στα σπίτια του χωριού. Τη Μεγάλη Πέμπτη, όπως την έλεγαν, οι νοικοκυρές έβγαζαν έξω από το σπίτι ένα κόκκινο πανί. (συνηθισμένο έθιμο σε όλη την Ελλάδα). Το κόκκινο συμβόλιζε το αίμα του Χριστού. Ανήμερα του πανηγυριού σφάζονταν έξω από το εκκλησάκι του Αγίου του Ιωάννη του Θεολόγου αρνιά με την ευλογία των ιερέων. Έπειτα γίνονταν διάφορα αγωνίσματα και οι αθλητές αλείφονταν με λάδι.

Μάνδαλο:

Τα έθιμα και τα ήθη των ντόπιων κατοίκων είναι άμεσα συνυφασμένα με τη χριστιανική ζωή. Πριν κοινωνήσουν για παράδειγμα, ζητούσαν συγχώρηση από τους εχθρούς τους.

Οι γάμοι κρατούσαν μία εβδομάδα. Τα παλικάρια άλεθαν λίγο σιτάρι και έκαναν αλεύρι και πλιγούρι στο μύλο για το γάμο. Τα κορίτσια ασχολούνταν με σπιτικές ετοιμασίες. Ο γαμπρός και η νύφη δεν είχαν καμιά επαφή πριν από τη δεύτερη μέρα του γάμου, ενώ κυρίαρχος στο γάμο ήταν ο ρόλος του κουμπάρου, το οποίο ισχύει μέχρι και σήμερα. Τα ρούχα τους ήταν όλα χειροποίητα και τα παντελόνια τους ήταν μάλλινα. Το καλοκαίρι φορούσαν μακριά άσπρα πουκάμισα. Οι γυναίκες φορούσαν μακριές άσπρες φούστες και τσεμπέρια στο κεφάλι. Τα πανηγύρια τους ήταν δύο, του Αγίου Νικολάου και της Αναλήψεως. Σ' αυτά κύριο μουσικό όργανο ήταν η γκάιντα και οι χοροί τους ήταν οι κλασικοί χοροί των ντόπιων προσαρμοσμένοι στις τοπικές ανάγκες, όπως το «πατρούντσενο», οι «χρωματιστές κάλτσες» και ο «θυμωμένος γέρος». Ένα από τα έθιμά του Μανδάλου είναι και αυτό της Καθοράς Δευτέρας. Την Κυριακή των αποκριών πριν την Καθαρά Δευτέρα όλα τα παιδιά φιλούσαν τα χέρια των μεγαλυτέρων ως ένδειξη σεβασμού έπειτα οι μεγάλοι με τη σειρά τους έδιναν χρήματα. Το βράδυ της Κυριακής κάθονταν όλη η οικογένεια στο «σουφράν», η μητέρα έδενε σε μια κλωστή ένα αυγό και το κουνούσε μπροστά στα στόματα των παιδιών, αυτά με τη σειρά τους προσπαθούσαν να δαγκώσουν λίγο από το αυγό. Την ημέρα της Καθαρής Δευτέρας οι μητέρες έβγαζαν όλα τα μαγειρικά σκεύη και τα καθάριζαν με στάχτη ώστε να μη μείνει ίχνος λαδιού αφού από εκείνη τη μέρα άρχιζε η νηστεία του Πάσχα. Την ημέρα αυτή έτρωγαν φασολάδα χωρίς λάδι, χαλβά και ψωμί. Λάδι δε χρησιμοποιούσαν και για όλη την υπόλοιπη εβδομάδα. Τα παιδιά επίσης κρατούσαν κουδούνια και πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι. Τέλος το πανηγύρι του χωριού, γιορτάζεται παραμονή και ανήμερα της Αναλήψεως. Την παραμονή μαζεύονταν όλο το χωριό στην εκκλησία του Μαυρενίου για τον Εσπερινό. Στη συνέχεια γλεντούσαν στο γήπεδο του χωριού με όργανα πολύ φαγητό και ποτό. Το ίδιο γινόταν και την επόμενη μέρα. Σήμερα αισθητή γίνεται και η παρουσία του Π.Σ του χωριού. Όπως και η παρουσία άλλων Συλλόγων και χορευτικών.

Αλβανία: Ένα από τα ιδιαίτερα έθιμα της Αλβανίας είναι αυτό του γάμου, κατά τον οποίο η νύφη και ο γαμπρός παντρεύονται χώρια. Ο γάμος για τη νύφη γίνεται Τετάρτη ή Σάββατο ενώ για τον άντρα Πέμπτη ή Κυριακή. Ο γάμος άρχιζε την Πέμπτη κατά την οποία έπαιρναν την προίκα της νύφης με όργανα. Την Παρασκευή έκαναν το τραπέζι σε αυτούς που βοήθησαν στο προξενιό ενώ το Σάββατο μαζεύονταν όλο το χωριό και τελούσαν το γλέντι της νύφης. Τώρα όμως ο γαμπρός πηγαίνει και παίρνει με τους συγγενείς τη νύφη και το γλέντι γίνεται σε κάντρα δεξιώσεων. Σύμφωνα με το έθιμο του αρραβώνα ο πατέρας της νύφης αποφάσιζε για το γαμπρό χωρίς η νύφη να έχει κανένα δικαίωμα να εκφράσει τη γνώμη της. Αντίθετα τώρα η κοπέλα αποφασίζει μόνη της για το γαμπρό και ακολουθεί το γλέντι. Τέλος στην κηδεία μετά το νοσοκομείο οι γυναίκες κλαίνε τον νεκρό, ενώ στην ταφή του συμμετέχουν μόνο οι άντρες. Επίσης μαγειρεύουν φαγητά όπως σούπα, μοσχάρι , πιλάφι , χαλβά τα οποία μοιράζουν μαζί με φρούτα. Μετά από την κηδεία

ακολουθούν τα επταήμερα, τα σαράντα , ο χρόνος κτλ. Σχολικά Έθιμα:

Συνταγές ΒΛΑΧΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΓΑΛΑΤΟΠΙΤΑ Υλικά: Για την ζύμη 1 ποτήρι νερό αλεύρι όσο πάρει 1 κουταλάκι αλάτι Για την γέμιση 2 κιλά γάλα λίγο αλάτι 5 φύλλα ψημένα στο γκριλ 5 αυγά

Εκτέλεση: Βάζουμε σε μια λεκάνη το αλεύρι το νερό και το αλάτι και τα ζυμώνουμε. Μετά ανοίγουμε τα 5 φύλλα και τα ψήνουμε στο γκριλ μέχρι να πάρουν λίγο χρώμα και τα σπάμε σε μικρά κομματάκια. Την υπόλοιπη ζύμη την κόβουμε σε μικρά κομμάτια και τα ανοίγουμε σε μικρά στρογγυλά και βάζουμε εναλλάξ φύλλο λαδί και τα ανοίγουμε ένα μεγάλο φύλλο , λαδώνουμε το ταψί από κάτω και γύρω γύρω και μετά βάζουμε τα φύλλο κ σηκώνουμε τις άκρες. Σε ένα μπολ χτυπάμε τα αυγά με το γάλα και το αλάτι και ρίχνουμε τα φύλλα αυτά που έχουμε κόψει μέσα στο ταψί και περιχύνουμε το μίγμα από το γάλα και το αυγό. Στο τέλος πάνω από την πίτα περιχύνουμε 1 φλιτζάνι του καφέ λαδί το προθερμασμένο φούρνο για 1 ώρα στους 180 βαθμούς.

ΜΑΝΤΙ

ΥΛΙΚΑ : 1 ποτήρι χλιαρό νερό 1 «ζαροχούφτ’» αλάτι (κοφτό κουτάλι σούπας) 1 φλυτζανάκι του καφέ λάδι ½ φλυτζανάκι του καφέ ξύδι 800 γρ. περίπου αλεύρι (όσο για σφιχτή ζύμη)

Ζυμώνουμε καλά κι αφήνουμε στην άκρη 1-2 ώρες τη ζύμη πλασμένη σε μπάλα να ξεκουραστεί. ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Βράζουμε μια κότα. Οσην ώρα, ετοιμάζουμε τη γέμιση να κρυώνει: Ζεματάμε 1/2 κιλό συκωτάκια πουλιών και τα ψιλοκόβουμε. Τσιγαρίζουμε ένα ξερό κρεμμύδι,τα συκωτάκια, 1/2 κιλό κιμά μοσχαρίσιο,προσθέτουμε ένα φλυτζάνι σταρένιο τραχανά μπαχάρι τριμμένο, λίγο γαρύφαλο, πιπέρι, αλάτι, ένα φλυτζάνι ζωμό απ' την κότα που βράζει και βράζουμε μέχρι να τελειώσουν τα υγρά. Αφήνουμε να κρυώσει και φτιάχνουμε τη ζύμη: Χωρίζουμε σε 4 κομμάτια, φτιάχνουμε πιτάκια . Το ένα πιτάκι το χωρίζουμε ξανά στα τρία, τα ξανακάνουμε πάλι πιτάκια, τα τοποθετούμε το ένα πάνω στο άλλο με φυτίνη καλά απλωμένη ενδιάμεσα και τα βάζουμε στο ψυγείο. Τ΄άλλα τρία τα κρατάμε για να τ΄ανοίξουμε σε φύλλο ένα ένα. Ανοίγουμε το πρώτο φύλλο και το κόβουμε σταυρωτά, σε κομματάκια. Αφού κρυώσει η γέμιση, βάζουμε από ένα κουταλάκι του γλυκού γέμιση σε κάθε κομματάκι ζύμης και πιάνοντας τις τέσσερις γωνιές του το φτιάχνουμε σακουλάκι, χαλαρό και το βάζουμε σ΄ένα λαδωμένο ταψί. Ραντίζουμε με λάδι και νερό και ξεροψήνουμε στους 180 (αέρα) 45 λεπτά με μία ώρα, ενώ στο μεταξύ σουρώνουμε το ζουμί της κότας που θα πρέπει να είναι τουλάχιστο δυο λίτρα. Με το που θα ξεφουρνίσουμε το μαντί, έτσι όπως θα ζεματάει, χύνουμε το ζωμό μέσα στο ταψί και σκεπάζουμε με ένα άλλο ταψί, ώστε να μουλιάσει. Την κότα την κάνουμε ότι θέλουμε, ποτέ δε θυμάμαι την τύχη της και επικεντρώνουμε την προσοχή μας στο μαντί.

ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ Σουβαν Κεφτέδες

ΥΛΙΚΑ : 1 κιλό κιμά 1 φέτα μπαγιάτικο ψωμί, μουλιασμένο αλάτι, πιπέρι μαύρο, κύμινο

1 κουτάλι τοματοπολτού διαλυμένο 1 κιλό κρεμμύδια 3 κουταλιές βούτυρο 3 - 4 αυγά χτυπημένα με πιρούνι ΕΚΤΕΛΕΣΗ : Ζυμώνουμε τον κιμά με το ψωμί και τα μπαχαρικά και πλάθουμε τους κεφτέδες. Κόβουμε τα κρεμμύδια σε φέτες και τα ζεματούμε σε βραστό νερό για 1 λεπτό περίπου. Τα αδειάζουμε σε σουρωτήρι και τα αφήνουμε να στραγγίσουν. Τα βάζουμε στη συνέχεια στο ταψί μαζί με τον τοματοπολτό διαλυμένο σε 1 ποτήρι νερό και το βούτυρο. Αλατοπιπερώνουμε το μίγμα. Αραδιάζουμε από πάνω τους κεφτέδες, τους περιχύνουμε με τα χτυπημένα αυγά και βάζουμε το ταψί στον φούρνο, σε 200 βαθμούς Κελσίου για περίπου μια ώρα.

Πιπεριές γεμιστές με τυρί και μπέικον

ΥΛΙΚΑ ΓΙΑ 4 ΑΤΟΜΑ :

4 πιπεριές πράσινες, μέτριες 2 πιπεριές Φλωρίνης κομμένες σε κυβάκια αλάτι, πιπέρι

4 φέτες μπέικον ψιλοκομμένο 100 γρ. φέτα χοντροτριμμένη 200 γρ. μανούρι χοντροτριμμένο λίγο ελαιόλαδο λίγο ταμπάσκο λίγο μαϊντανό ψιλοκομμένο για το σερβίρισμα

ΕΚΤΕΛΕΣΗ :

1. Φροντίστε να αγοράσετε πράσινες πιπεριές όσο το δυνατόν πιο ομοιόμορφες. Τις πλένετε καλά, τις κόβετε κατά μήκος στη μέση, και αφαιρείτε τους σπόρους τους. 2. Σε ένα μπολ αναμιγνύετε τη φέτα, το μανούρι, το μπέικον και τις πιπεριές Φλωρίνης. Προσθέτετε το ταμπάσκο και ανακατεύετε καλά. 3. Με αυτό το μίγμα, γεμίζετε τις κομμένες στη μέση πιπεριές. Λαδώνετε ελαφρά ένα ταψάκι και αραδιάζετε μέσα τις πιπεριές. 4. Ραντίζετε τις πιπεριές με λίγο ελαιόλαδο και τις ψήνετε σε προθερμασμένο φούρνο στους 200°C, για 30-35' περίπου. 5. Σερβίρετε τις πιπεριές σε πιάτα ή πιατέλα, ζεστές και πασπαλισμένες με λίγο ψιλοκομμένο μαϊντανό.

Ωτία

ΥΛΙΚΑ : 5 αυγά 1 κούπα ζάχαρη 2 κεσεδάκια γιαούρτι 2- 3 κουταλιές ελαιόλαδο Αλεύρι όσο πάρει (κάτι λιγότερο από κιλό) 1 φακελάκι μπέικιν πάουντερ ΕΚΤΕΛΕΣΗ:

Χτυπάμε καλά τα αυγά με τη ζάχαρη και προσθέτουμε το γιαούρτι. Συνεχίζουμε να ανακατεύουμε μέχρι να γίνει ένα ομοιογενές μείγμα. Στη συνέχεια ρίχνουμε το μπέικιν και λίγο- λίγο το αλεύρι ώσπου να γίνει μια μαλακή εύπλαστη μάζα που να μη κολλάει στα χέρια. Στο

ζύμωμα θα βοηθήσει το ελαιόλαδο ,το οποίο θα ρίξουμε στα χέρια μας.

Έπειτα ανοίγουμε φύλλο πάχους περίπου ενός δακτύλου και κόβουμε μπακλαβαδωτά κομμάτια (σχήμα ρόμβου). Με το μαχαίρι κάνουμε μια

τρυπούλα στη μέση. Παίρνουμε τη μία άκρη του ρόμβου τη γυρνάμε από πάνω και την περνάμε μέσα από την τρυπούλα. Έτσι, το σχήμα θα

θυμίζει αυτί. Ρίχνουμε στο τέλος λίγα- λίγα τα ωτία στο καυτό ελαιόλαδο, χαμηλώνουμε τη φωτιά και τα ψήνουμε έως ότου αρχίζουν

να ροδίζου

Πισσία

ΥΛΙΚΑ:

2 κούπες νερό 1 κιλό αλεύρι Πυρομαγιά (1 κύβο) Λίγο αλάτι Λίγο λάδι

ΕΚΤΕΛΕΣΗ:

Ζεσταίνουμε το νερό (όσο να αντέχει το δάχτυλό μας μέσα στο

νερό), βάζουμε σε ένα μπολ το νερό, λιώνουμε έπειτα την πυρομαγιά, ρίχνουμε όλα τα υπόλοιπα υλικά στο μπολ τα

ανακατεύουμε και στο τέλος ρλιχνουμε το αλεύρι. Τα ζυμώνουμε μέχρι η ζύμη να γίνει ελαστική και την αφήνουμε μέχρι να

φουσκώσει. Στο τέλος παίρνουμε τη ζύμη, τη χωρίζουμε σε μπαλάκια , παίρνουμε ένα μπαλάκι στο χέρι μας το ανοίγουμε

πατώντας το με τα δάκτυλα και το γεμίζουμε τριμμένο τυρί ή με πατάτα, έπειτα το κλείνουμε το πατάμε και πάλι με το δάκτυλο

και τα ρίχνουμε στο καυτό λάδι μέχρι να ροδίσουν.

ΕΝΤΟΠΙΚΕΣ ΣΥΝΤΑΓΕΣ

ΚΟΡΕΣ

ΥΛΙΚΑ: 1 κιλό γάλα 12 αυγά 1 κιλό κιμά χοιρινό 1 κουταλάκι αλάτι αλεύρι με το μάτι ΕΚΤΕΛΕΣΗ :

Βάζουμε όλα τα υλικά μαζί και τα ζυμώνουμε. Προσθέτουμε αλεύρι ώσπου το μίγμα μας να στερεοποιηθεί. Κατόπιν τα κάνουμε φύλα-φύλα

και τα απλώνουμε σε ένα τραπεζομάντιλο για να ξεραθούν (πρέπει να τα χτυπάει ο ήλιος για να ξεραθούν πιο εύκολα ). Έπειτα τα σπάμε σε μικρά κομματάκια αφού πρώτα βάλουμε την κατσαρόλα γεμάτη με

νερό να ζεσταίνεται και το κιμά στο φούρνο για 20 λεπτά. Ρίχνουμε τα κομματάκια μέσα στο βραστό νερό και όταν βράσουν τα

τσιγαρίζουμε με λάδι.

Τέλος αφού έχουν πάρει χρώμα βάζουμε όλα τα υλικά στο ταψί το οποίο το έχουμε βουτυρώσει και τα ψήνουμε για όλα μαζί για 5 λεπτά

στους 180 βαθμούς. Κατσαμάκι

Υλικά: Καλαμποκένιο αλεύρι Λάδι Νερό Εκτέλεση: Βράζουμε το νερό με το λάδι και μετά προσθέτουμε το καλαμποκένιο αλεύρι. Το ανακατεύουμε ώσπου να πυκτώσει και μετά το ψήνουμε στο φούρνο. Συνήθως συνοδεύεται με τσιγαρίδες ή λουκάνικα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Μια εικόνα χίλιες λέξεις: Ας μη ξεχνάμε…..

Ομάδα εργασίας

Βράκας Χαράλαμπος Γιακαμόζης Στέφανος Γκίσης Αναστάσιος Δοβλετίδου Μαρία

Εγγονίδου Βασιλική Καραγκιαούρης Ευάγγελος

Κίστογλου Ελευθερία Κρασάκη Χριστίνα

Μπόλλας Αλέξανδρος Μπόνης Αθανάσιος

Πιστολέλης Κωνσταντίνος Σεϊρεκας Ιωάννης

Σταματέλλου Ελένη Τοπούζης Δημήτριος Τσουλχάι Μαϊλίντα

Χαραλαμπίδου Πετρούλα

Βιβλιογραφία

• http://greekcook.gr/syntages/xobats_katsamaki • http://www.sintagespareas.gr/sintages/galatopita-almiri.html • http://www.molivosguide.gr/el/gastronomy/local-

products/157-gioufkades • http://greekcook.gr/syntages/strapatsada • http://www.slideshare.net/kkll6465/hot-dogs-diatrofikes-

synithties-apo-topo-se-topo • http://estia.hua.gr:8080/dspace/bitstream/123456789/1521/1/

sirakouli_dimitra.pdf • http://www.sintagespareas.gr/sintages/afrata-

pisia.html#ixzz29Th75axz • http://www.sintagespareas.gr/sintages/kolokithi-portokali-

psito.html#ixzz29Ti6CRYX • http://www.sintagespareas.gr/sintages/lalaggia.html#ixzz29T

iRNxtm • http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CE%BD

%CE%B4%CE%B1%CE%BB%CE%BF_%CE%A0%CE%AD%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CF%82

• Εγκυκλοπαίδεια Δομή Τόμος 23 σελ 169 • users.sch.gr/serso/PARADOSI.doc • Εγκυκλοπαίδεια Δομή Τόμος 16 σελ 464 • Συνεντεύξεις από συγγενείς