Nguån gèc vµ sù ra ®êi

- Lµ lo¹i h×nh nghÖ thuËt ra ®êi tõ rÊt l©u, ® îc truyÒn tõ ®êi nµy qua ®êi kh¸c vµ ®Õn tËn ngµy nay. § îc s¶n xuÊt ë nhiÒu n¬i, kh¾p c¸c vïng trªn ®Êt n íc. V× thÕ cã nhiÒu dßng tranh kh¸c nhau, ®a d¹ng vÒ néi dung còng nh vÒ c¸ch thÓ hiÖn. Lµ biÓu hiÖn trÝ tuÖ t¹o h×nh cña tËp thÓ mét dßng hä, mét lµng x·, mét vïng miÒn.- C¸ch biÓu hiÖn ®¬n gi¶n, dÔ hiÓu vµ dÔ ®i vµo lßng ng êi.- Lµ niÒm tù hµo vÒ nghÖ thuËt truyÒn thèng cña d©n téc ta.

C¸c thÓ lo¹itranh d©n gian

- Tranh sinh ho¹t (§¸m c íi chuét, H¸i dõa...) - Tranh lÞch sö (Bµ TriÖu, Hai Bµ Tr ng...)- Tranh t«n gi¸o, thê cóng (PhËt gi¸o, Ngò Hæ...)- Tranh chóc tông (§¹i c¸t; Vinh hoa Phó quÝ...)- Tranh truyÖn (KiÒu, truyÖn Trª Cãc...)

Mét sè dßng tranh chÝnh

- MiÒn B¾c: Tranh §«ng Hå (B¾c Ninh), Tranh Hµng Trèng (Hµ Néi), Tranh Kim Hoµng (Hµ T©y).- MiÒn Trung: Tranh Nam Hoµnh (NghÖ TÜnh), Tranh Lµng S×nh (HuÕ).- MiÒn Nam: Mét sè vïng s¶n xuÊt tranh thê.- C¸c vïng nói cã tranh thê (vÏ tay) nh Tµy, Nïng, Dao, Cao Lan...- Mét sè dßng tranh ®· bÞ mai mét. - §iÓn h×nh vÒ truyÒn thèng l©u ®êi vµ ®Çy ®ñ vÒ thÓ lo¹i: §«ng Hå vµ Hµng Trèng.

Tranh §«ng Hå

Tranh kh¾c gç §«ng Hå lµ lo¹i h×nh nghÖ thuËt t¹o h×nh xuÊt hiÖn sím (kho¶ng 5 thÕ kû tr íc). §èi t îng th ëng thøc tranh §«ng Hå chñ yÕu lµ ng êi d©n lao ®éng thuÇn tuý. Néi dung tranh §«ng Hå hÇu hÕt lµ chóc tông nghiªng vÒ c¶m høng phån thùc, thÓ hiÖn kh¸t väng trong s¸ng cña ng êi d©n lao ®éng. Mét sè kh¸c víi gãc nh×n thËt sinh ®éng, hãm hØnh… cßn lµ tiÕng c êi s¶ng kho¸i ®¶ ph¸ nh÷ng thãi h tËt xÊu n¬i th«n d·. Cã thÓ nãi tranh §«ng Hå lµ mét phÇn ®êi sèng tinh thÇn cña ng êi d©n lao ®éng.

- Lµ thÓ lo¹i tranh kh¾c gç vµ ® îc in hoµn toµn. Cßn gäi lµ tranh ®iÖp. - ChÊt liÖu ®Æc biÖt: GiÊy ®Ó in tranh (giÊy dã) vµ mµu (mµu thuèc c¸i) ® îc chÕ tõ c©y, qu¶, hoa, l¸ trong tù nhiªn. B¶n kh¾c nÐt th êng lµm b»ng gç thÞ, mùc..., b¶n in mµu th êng lµm b»ng gç dæi, vµng t©m...- Qui tr×nh: In v¸n sÊp vµ d©y chuyÒn, bao nhiªu mµu th× cã bÊy nhiªu b¶n in vµ lÇn in.

Tranh Hµng Trèng

- Dßng tranh Hµng Trèng còng lµ mét dßng tranh ®Æc s¾c vµ rÊt ® îc a chuéng trong d©n gian ViÖt Nam. §èi t îng phôc vô cña dßng tranh nµy hÇu hÕt lµ tÇng líp trung l u kh¸ gi¶ v× kü thuËt chÕ t¸c c«ng phu h¬n (chñ yÕu lµ vÏ tay, cã tÝnh chÊt vên khèi c¸c m¶ng mµu) nªn gi¸ thµnh tranh cao h¬n. Ngoµi ra, cßn cã vÊn ®Ò t t ëng. Tranh Hµng Trèng kh«ng nh÷ng ®¸p øng nhu cÇu ®êi sèng t×nh c¶m hån hËu nh tranh §«ng Hå, c¸c nghÖ nh©n cßn ® a vµo trong tranh nh÷ng t t ëng Nho gi¸o, PhËt gi¸o, nh÷ng hµm ý ca ngîi thó ch¬i thanh c¶nh, tao nh· cña ng êi quyÒn quÝ, giµu cã.

MÆc dï chiÒu theo thÞ hiÕu cña ng êi tiªu dïng nh ng c¸c nghÖ nh©n d©n gian Hµng Trèng vÉn chñ ®éng ® a nh÷ng t×nh c¶m hån hËu, nång Êm cña m×nh vµo trong nÐt vÏ. Bëi vËy, trong tranh cã sù dông c«ng rÊt c«ng phu, tinh tÕ song kh«ng hÒ thiÕu tÝnh chÊt linh ho¹t, kháe kho¾n, høng khëi. Kh¸c víi tÝnh chÊt ch¾c, khoÎ vµ méc cña ® êng nÐt trong tranh §«ng Hå, nÐt vÏ trong tranh Hµng Trèng m ît mµ, tinh tÕ phï hîp víi chñ ®Ò vµ ®èi t îng th ëng thøc tranh.

Tranh thêmiÒn nói

Gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña tranh d©n gian viÖt nam

B»ng nh÷ng thñ ph¸p t¹o h×nh khoÎ kho¾n, ®¬n gi¶n hoÆc tû mØ, chau chuèt, tinh tÕ, víi t t ëng tÝn ng ìng vµ triÕt lý nh©n v¨n, c¸c nghÖ nh©n t¹o h×nh tranh d©n gian ViÖt Nam ®· t¹o nªn nh÷ng t¸c phÈm ®¸p øng ® îc nh÷ng nhu cÇu ®êi sèng thÈm mü vµ tinh thÇn cña c¸c tÇng líp nh©n d©n ViÖt Nam x a. Sau mét kho¶ng thêi gian kh¸ dµi gÇn nh bÞ l·ng quªn vµ t ëng nh lôi tµn, ngµy nay c¸c dßng tranh d©n gian ViÖt Nam ®· ® îc kh«i phôc c¶ vÒ gi¸ trÞ thÈm mü c¶ vÒ c¸ch thøc t¹o h×nh vµ chÕ t¸c.

Nh÷ng gi¸ trÞ nghÖ thuËt t¹o h×nh trong tranh d©n gian ViÖt Nam võa lµ nguån c¶m høng võa lµ nguån t liÖu, kinh nghiÖm quÝ gi¸ cho c¸c thÕ hÖ häa sü hiÖn ®¹i vµ ® ¬ng ®¹i kÕ thõa vµ ph¸t triÓn trong s¸ng t¸c.

C©u hái- bµi tËp

1.Kh¸i niÖm vµ nguån gèc ra ®êi cña tranh d©n gian ViÖt Nam.

2.Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt cña tranh d©n gian ViÖt Nam.