türk tarihinde meseleler

8/14/2019 Trk Tarihinde Meseleler

1/66

www.atsizcilar.com Sayfa 1


2/66


TRKTARHNEBAKIIMIZNASILOLMALIDIR?

XV.Yzylda,bizde,bizde,belirlibirtarihgrvard:TrktarihinineneskialarolarakOuzHandestanndanbahsolunur,sonrapekksabirSeluktarihianlatlarakOsmanllarageilirdi.Byleceeskitarihiler,Osmanllardahamhimvestntutmaklaberaber,Trktarihinibirbtnhlindegzden

geirirlerdi.

Fakatbutarihgrkklenmedenbaltaland.Hele,HocaSdeddingibibirmverrihin,eserinedorudandoruyaOsmanllarlabalamasndansonra,bizimiinTrktarihisdece"OsmanlTarihi"olarakkald.VedahancekiTrklerden,azveyaok,yabancmilletlergibibahsedilmeyebaland.

XIX.YzyldaMirSleymanPaailebalayantepki,buyanl grsarsmayabalad.VarlkvebalangcmznOsmanllardandahailerdeolduuanlald.EskiTrklerdenbahsedenblmlerokulkitaplarnakadargirmekleberaber,Trktarihi,sralanm birbtnhlinekonulmad.nkeitlihkmdarsllelerininzamanlarayrayrdevletlermi gibielealnyorveTrklerbirokyerlerdebirokdevletlerkurupbunlardanhibirisiniuzunmddetyaatamam birmilletgibigsteriliyordu.

Hlbukigerekhidebyledeildir.nkTrktarihiaralkszbirbtndr.Mesele,onunsistemletirmektenibarettir.

Trktarihinebakmznaslolmaldr?Bu,pekmhimbirmeseledir.nkTrktarihi, ngiliz,AlmanveyaFranszmilletlerinintarihigibielealnamaz.Bununsebebi,Trktarihinin,omilletlerintarihikadarbasitolmaydr.

Bugn,dnyadakibellibalmilletlerinnaslmeydanageldiinibiliyoruz.nkbu,tarihingzlerinndeolmutur.HlbukiTrkmilletitarihbaladzamanteekkletmi bulunuyordu.

Bundanbakabumilletlerintarihi,hemenhemen,hepayndarbiralandagetiiiin,onlarntarihlerinisrayakoymakkolaydr.FakatTrktarihiiinbu,mmknmdr?Bazanin'de,bazanMsr'da,bazanAvrupa'dagrdmzTrklerintarihinibirereveyesdrmakgbiri gibigzkr.Bundandolaydrki, imdiyekadarTrkler,krkyerdekrkdevletkuranbirmilletsaylm veTrktarihinikronolojikbirdzenesokmakteebbsgrlmemitir.

Eskiden,tarihindestanlarlakarkolduuzamanlarda,Trklerinkafasndadahasistemlibirtarihgrvard.Bugn,birokbilinmeyengereklermeydanaktiin,artk,oeskigr ileyetinmekmmkndeildir.Bununiinbiryenitarihsistemibulmakzorundayz.MilliyetiolduumuzvebykTrkbirliineinandmziinde,tarihimizevereceimizsistem,dileklerimizeuygunolmalvebusistem,bizeyalnzgemiimizienparlak ekildegstermeklekalmamal,aynzamandailerisiiinde

yolizmelidir.

Birokmilletleriintarih,birvatantarihidir.MeselFranszlariinvatantarihindenbakabirtarihusulgtmekmmkndeildir.BundandolaydaFranszlariinmillet,ovataniindeoturanvebirbirinekaraninsanlarntopluluundandoanvarlkdemektir.nkFranszlarneGol,neLtin,nedeGermenolduklarniddiaedebilirler.Buunsurlarnhepsininaynvatandakarmasndandoanbirmilletolduklariin,vatantarihiniesasolarakalmayamecburdurlar.

Araplariintarih,birmillettarihidir.nkvatanlarnnsnrlandeiikkalmaklaberaber,bumillet,uzunasrlardevletinikaybetmi,fakatmillvarlnsaklamtr. ngilizleriinsetarih,birdevlettarihidir.nkvatandnakncakltrbakmndan ngilizkalmaklaberaber ngiliz'denbakabir

isimtayan ngilizleresasvarlklarnanadevletlerindekorumulardr.


3/66


Bununlaberaberbuhkmlerkesinsaylamaz.Franszlariinvatandevlet, ngilizleriindevletvatanessnnvarldasylenebilir.Kesinolan udurki,tarihikurulularbakaolanmilletleriin,tarihsistemidebakabakadr.

Bizegelince:Bizim imdiyekadarsahipolduumuz"tarihigr"mzyanltr.nkbizimiin

milletdevletesasnkabuletmekmillmenfaatlerimiziindahauygunolduuhlde,biz,millettarihiyledursun,devletvevatantarihinibilebiryanabrakarak,yalnzslleverejimtarihiniesasolarakkabulettik.Herslleyibirdevletsayarak, imdiyekadar,sllelersaysncadevletkurduumuzuilerisrdk.Fakatdnmedikki,okadardevletkurduksa,bunlarnhibirisinideyaatamam olduk!

Halbukielimizde,herzamanbirTrkdevletivard.nkgerektebukadardevletkurmu deil,bukadarslledeitirmi bulunuyorduk.Tarihihayatlaruzunolanbtnmilletlerdeolduugibi,bizdedebirtakmhkmdarsllelerigelmiti.Bakamilletleronlarhkmdarslleleridiyesaydklarhalde,biz,ayrdevletlerdiyekabulettik.Bueithkmdarsllelerininzamanlarnayrdevletlerolarakkabuletmekelbettekiyanltr, ngilterede,Fransa'dasllelernaslbirbirlerininardndangelmiseveFransa'daKapet,Burbon,Orlean,Napoleon;Almanya'daSaksonya,Frankonya,Baviyera,

Habsburg; ngiltere'deAnju,Tudor,Stuarddevletleriyoksavebunlarsadecehanedanlarise,bunungibi,Trkeli'ndedeKun,GkTrk,Uygur,Seluk,Osmanldevletleriyok,sllelerivardr.BazanikiveyadahaokslleidaresindeikiveyadahaoksiysTrkzmresininbulunmasvebunlarnbirbirleriylearpmalarbukuralbozamaz.NaslkiAlmanya'dadnekadaraynzamandahkimolanbiroksllelerbazanbirbirleriylearptklar,hattbunlardanbazlarFranszlarilebirleerektekiAlmanlarakaryrdklerihldeAlmandevletibirdevletsaylyoridiyse,bizdedeayn ekildebirdevletolmakgerekir.Eerbtnmilletlertarihlerinibizdekigibideerlendirselerdi,ozaman,meselngiltere'de kiGlsavandaikidevletbulunduunukabuletmeklzmgelirdi.YineFransa'da,kontluklarnkuvvetlenipkralnfuzunungcnkaybettiizamanlarda,birkadevlettutunduunukabuletmekgerekirdi.HeleXVIII.veXIX.yzyllarAlmanyas,iindenklmazbirhlalr,belkideAlmanyadenilenvarlninkredilmesilzumuba gsterirdi.

Bizimtarihlerimizin,byleaykrbir ekildeyazlmasndahnednclkzihniyetibykroloynamtr.Hanedannkutsalbirvarlksaylmas,onundmesiyledevletinyokolduudncesinidourmutur.Hlbukibugibihllerdedeien ey,zamanmznkabinedeimeleriilekyaslanacakkadarbasittir.MeselaDouTrkeli'ndeGkTrkhanedannndpDokuzOuzhanedannnkurulmasyenibirdevletdomasgibisaylr.Gerekteiseayndevlettehanedandeimitir.Halk,snrlar,topra,tekilt,dili,geleneiaynolanbuikidevrearasndakiayrlk,yalnz,balarndakihanedannayroluundadr.Onuniin,GkTrklerileDokuzOuzlara,nasl,ayrikidevletdiyebakabiliriz?Dnmeliki,DokuzOuzdevresiGkTrkdevresinintekmlndenbakabir eydeildir.Venihayet,eer,bizdekihanedandeimeleribakamilletlerdekihanedandeimeleriyleayn artlariindeolmuyorsa,bununsebeplerinimilletlerinruhfarklarndaaramaldr.

uhalde,hanedanlarayrdevletsaymak,hnednclkzihniyetiilehareketetmekdeilmidir?

Birdegnmzntarihindenrnekalalm:Bizdehkimolanyanl tarihtelkkisinegreOsmanldevletiyklm,onunyerineTrkiyeCumhuriyetigelmitir.Budn deyanltr.nkbirOsmanldevletiyoktuki,yklm olsun.SadeceOsmanlhanedanvard.Yklanodur.Ynidevletterejimdeimitir. teokadar...

Sonra unudaunutmamakgerekki,eerbiz,yklanslleleridevletlergibigsterirsek,bundan,Trklerinsiyshayattaistikrarasahipolamadklar,devletleriniuzunzamanyaatamadklarsonucudakar.Milletlerinruhiyatyzyllariindedeimediineveyapekazdeitiinegre,bu,Trkiye

Cumhuriyetinideuzunmddetya atamayaca

m

zgibibirdnceyeyolaabilir.Bundankazanacakolanda,elbette,bizolamayz.


4/66


Milletlerinhayatndaisavalarvekarklklargrlr.Fakatbundan,hibirzamanodevletinikiyeayrldmnskmaz.Eer,byleolursa,merkeziyetiolmayaneskiTrkidare eklinegre,milletimizin,pekdankbirhayatyaad,birleipdevletkuramadgibibirmndakabilir.

Yine,bazikarklkveayrlklarnuzunsrddeolur.Anadolu'dakibeliklerdevrigibiBu

beliklerinhepsinibirerdevletsayabilirmiyiz?Bu,bykbiryanl olur.nkgerekteolan ey,batTrklerininbaszkalmalarndanibarettir.Nitekim18061871arasndaAlmanyadabaszkalm,fakatkimsePrusya,Baviyera,Saksonya,Vrtembergvesireyiayrbirerdevletsaymamtr.TarihyineAlmanyatarihiolaraksaylm veokunmutur.Hlbukibizhl,herslleyiayrdevletsayyorveTrkiyetarihideyince,pekpek,Osmanlhanedanvecumhuriyetdevrinianlyoruz.

Ohlde,buyanl grnasldorultmalyz?

Trktarihini,ancak,kendi artlarmzagregerekendeiikliklerigznndetutarak,bakamilletlerinkenditarihlerinielealdklarusulgibibirusulledeerlendirmeksuretiylebirdzenesokabiliriz.

Buyoldayrynce,Trktarihiniilknceikiyeayracaz:

1AnayurttakiTrktarihi,

2YabancillerdekiTrktarihi.

AnayurttakiTrktarihi,eneskialardanXI.YzylakadaryalnzDouTrkeli'ndegeer.BuDouTrkelideyimine,bugnkMoolistanileMoskofAvrupasnndoublmleridegirer.

XI.Yzyldabatda,ikincibiranayurtdahakurulmutur:Trkiye.BudaAnadolu, ran,Azerbaycan,

IrakveKuzeySuriye'denmeydanagelenyurttur.

DouTrkeliveTrkiyetarihleri,aralkszbirbtnhlindeTrklerintarihidir.Hemdebuikivatannbazanbirlemelerihaliyle

YabancillerdekiTrktarihiise,hkimTrksllelerininyabancmilletleredayanarakkurduklardevletlerintarihidir.Bunlarsrekliolmam,birTrksllesiyleoslleninbuyruundakibirTrkordusununbakamilletlerehkmetmesiylebalayarak,sonunda,buTrklerinyabancounluklararasndadillerinivemilliyetlerinkaybetmeleri eklindedevametmitir.Budevletleri,btnhayatlarboyuncaTrkdevletisaymayaimknyoktur.MeselbugnkMsrdevleti,TrkaskerlerinedayananbirTrkhanedantarafndankurulduuhlde,bugnMsrtamamiylebirArapdevletiolmutur.

Bununiin,in,Hindistan, ran,DouAvrupaveMsr'dakurulanTrkdevletlerini,hanedanveorduTrkkarakterinitadmddeteTrktarihikadrosunasokabiliriz.HanedanveorduTrklnkaybettiktensonra,onlarTrktarihiiindegrmeyeimknyoktur.

Bunagre,DouTrkeliveTrkiyetarihlerinin emalarm yleizebiliriz:

DouTrkeli'nde:

1. uM..XII.M..VII.2. SakalaraM..VII.M..III.3. KunlaraM..III. M.S.2164. Siyenpilera2163945. Aparlara394552


5/66


6. GkTrklera5527457. DokuzOuzlarOnUygurlara....7458408. Uygurlara8409409. Karahanllara940112310.Karahtaylara1123120711.

Sekizlera

120721812.ingizlilera1218137013.AksakTemirlilera1370150114.zbeklera15011920

Trkiyede:

1. Seluklulara104012492. lhanllara124913363. Bykbeliklera133615154. Osmanllara151519225. Cumhuriyeta1923tenitibaren.

Ciddilimadamlarndanmeydanagelecekkkbirtarihilergrubu,bu emaytartpeksikveyanltaraflarnbulupdzelttiktensonra,Trktarihibuesaslarzerindeyenidenelealnmaldr.Buyaplmadka,okullardatarihimiziTrkocuklarnahazmettirmekimknszolmayadevamedeceigibi,milletegemiimizesaygszlkgstermi olmaktandakurtulamayz.

(naralt,I.say,9Austos1941)

TRKTARHNNMESELELER

Btnmedenmilletlerkenditarihlerihakkndasonvekesinkararvermilerdir.Yni,tarihlerininneredenbaladn,hangialarablndn,kimlerinkenditarihlerinemaledilmi olduunubilirlervetarihlerinidolduraninsanlarnadlarnnhangiimlileyazlacahususundadeimezkanaatleremliktirler.Bizegelince,herhusustaolduugibi,tarihimizianlay konusundadaacklbirkargaalkiindebulunuyoruz.Tarihimizinneredenbaladhakkndaortakbirfikrimizyoktur.Tarihimizinblnddevirler,herkesinkeyfinegredeimektedir.Bazlarnnmillkahramansayd ahsiyetler,dierleritarafndanmilldmansaylyor:ingizHangibi...Tarihemalolmukahramanlarnve ahsiyetlerinadlarnyazmakhususundadaaramzdabirlikbulunmuyor.Mertiyettensonrakarmayabalayantarihsistemi,cumhuriyettensonratamamenbozulduveTarihKurumu'nunilkalmalariledebugnkacklhliniald.

Hlbukieskidentarihanlaymzoldukadzgnveistikrarlidi:Eskitarihimiz,efsnevOuzHanilebalatlr,Seluklularveingizilebitirilirdi.ingiz,Mslmanolmad,iinbazanlnetlensebileokdefakendisindenveheleocuklarndansaygilebahsolunurdu.

TrkiyetarihiiseAnadoluSeluklularhakkndakiksabirbalangtansonrahemenOsmanllaragemekledevamettirilir,Anadolu'nuntekibeyliklerindenvezelliklebunlarnbykolanlarndanTrkiye'ninbirblmnnmeruhkmetleriolarakbahsedilir,belerisaygileanlrd.AnadolubelikleriningayrmersaylmashakkndakitelkkiFtih'tensonrabalamtr.

Hi phesiz,butarihtelkkisiilmdeildi.Fakatumumtarafndankabulolunmutu.Ynitarihianlaymzdabirknunvard.Knun,nedeolsa,kanunsuzluktaniyiolduuiin,ozamankikt

bilgilerlekabuledilentarihsistemi,bugnkgelimi bilgilerimizarasndaki uursuzkargaalktandahadoruidi.


6/66


Trktarihinin,bugnk,hallihemengereklivepekdegolmayanmeselelerindenbirksmunlardr:

a)TrkTarihininBalangcMeselesi:

BugnktarihkitaplarndaTrktarihiumumiyetleHunlardan,yaniOrtaAsyaHunlarndanbalatlmaktadr.Fakatbubalangctanmayantarihilerdevardr.Bazlar,TrktarihininVI.YzyldaGkTrklerdenbalamasgerektiinisylediklerigibi,dierbazlardaHunlardandahancekizamanlarda,Sakalarandabalamasfikrinigtmektedir.HattasonzamanlardadeerlitarihbilginiProf.ZekiVelidiTogan,Trkistan'daSakalardannceyaayanveMilttannce1200300aralarndakivarlklartespitolunan uveyauadndakikavminilkTrklerolduunuiddiaetmektedir.uveyau'lardandahancekiSmer'lerindeTrkolduuveyaaralarndaTrklerbulunduuhakkndakibazciddilimadamlarnnfikir,nazariyeveiddialarvardr.Btnbukarfikirlerinbirsonucabalanmas,ancakilmbirtarihkurultaynnciddveuzuntartmalarsonundakikararilemmknolabilir.Belkibazmeselelerinzlmesiiin,bugnktarihbilgisiyetmez.FakatnedeolsailerbirprensibebalanrvennegeleninTrktarihineayrbirbalangizmesigibikorkunbir

olaynnnegeilir.Buyaplmazsa,Trkdnyasndabirbirineaykrnazariyelervefikirlerdoacakvearalarndagittikebyyenvesoysuzlaantartmalarlabelkidemilletinaydnlarbirbirinedmanikiveyatakmablnecektir.Millet,birokunsurlarlabirlikte,ortaktarihindemahslvesonucuolduunagre,ortaktarihtelkkisiolmayaninsanlarnbirmillethlindetopluyaamalarmanevbirrahatszlkdouracakveuzakgelecekiinfesattohumlaratlm olacaktr.

b)TrkTarihininKadrosuMeselesi:

Trktarihininbalangcndakianlamazlk,Trktarihininkadrosuhakkndadaanlamazlkdemekolmaklaberaber,dahasonrakialardakimlerinTrktarihinesokulacameselesibtnapraklilekarmzdadurmaktadr.Mesel,Karahtaylar'nTrkistan'dahkimiyetizamannTrktarihininbir

devrigibikabuletmekdorumudur?YoksaKarahtaylarMoololduklariinbudevirbiryabanchkimiyetidevrimidir?YahutGaznelilerdevletiTrktarihikadrosunagirermi,yoksayabanchalknoturduuyerlerdehkimolduklariinbunlarnmillkadrodankarlmasmgerekir?HangiTrklerintarihianavatantarihidirvehangilerininkismrgeveyasdecehanedantarihiolarakgznnealnmaldr?BunlarTrktarihininciddmeseleleridirvehenzhallolunupkesinbirsonucavarlmdeildir.

TrktarihininkadrosukonuulurkenaklagelecekenmhimmeselelerdenbiriingizveTemir'inmilltarihinkahramanlarm,yoksarkmzndmanlarmolduununtespitidir.nkbuikimhimahsiyethakkndabizimtarihilerimizortakkanaatsahibideildir.Birksmtarihilerbuiki ahsTrksayyorlarveonlarnyarattvakalarvekurduklardevletleriTrktarihikadrosunasokuyorlar.Baz

tarihilerisetamamylaaksinisavunuyorlar.OnlaragreingizveTemirTrkdeildir;MoolveyaTatardr. kisiderkdmanlarmzdr.Tarihilerimizdenbirisiiseingiz'iyabanc,Temir'iTrksayyor.Aynmilletintarihileriarasndakibubykfikirayrlvegr fark,hibirmilletteeigsterilemeyecekbirmillanaridir.nkmeselebelirli ahslarniyimi,ktm,bykm,kkmolduumeselesideil,dorudandoruyamilltarihemaledilipedilemeyeceimeselesidir.BuanlamazlklarTrktarihininbalangcna,mitolojiilekarkalarnaaitolsayd,birdereceyekadarho karlanabilirdi.FakatXIII.veXIV.yzyllardayaam olan ahslarzerindekibufikirkargaal,milluurunhenzgereinceuyanmam olduunugsterir.Buztkanaatlerden,hi phesizbirtanesidoru,dierleriyanltr.Yakngemitekienbykanameselelerzerindedoruyubulupkaramamakisetarihbelgelerinineksikliinideil,tarihvemilluurunazlnveyayokluunugsterir.


7/66


c)TrkTarihininalarMeselesi:

Tarihinilka,ortaa gibidevirlereayrlmasnnpekindolduuartkanlalmtr.nkbuayrllarbtninsanlagredeil,birktaveyabirksmmilletleregreyaplmtr.Ta devri,madendevrinaslbtnkavimlerdeaynzamanlardabalamyorsa;ortaa,yenia gibizamanlarda(eerfikir

hayatndakitekmlmerhalelerinigstermekiinkullanlyorsa)btnmilletlerdeayndevrigsteremez.EskiTrktarihini,ilkadaTrktarihi,ortaadaTrktarihidiyeblmlereayrmakilmdeildir.BatAvrupa'nnkendisinegreyaptbirsnflandrmayakrkrneuymakelbettedoruolmaz.

Tarihimizimillgregresnflandrmateebbs imdiyekadaryalnzDr.RzaNurileProf.ZekiVelidiTogantarafndanyaplmtr.RzaNur,Trktarihini"EskiTrkTarihi"(=TreveYasaDevri=MillDevir),"YeniTrkTarihi"(=MslmanlkDevri=DinDevir)ve"TazeTrkTarihi"(=YenidenDou veUyanma= kinciMillDevir)olarakbalcaaaayrdgibiZekiVelidiTogandaXVI.Yzylortasnakadarilerlemeveykselmea,BirinciCihanSavasonunakadargerilemevekmeavebirinciCihanSavandansonradancbira olmakzereanaaablmektedir.Fakat

buikisnflandrmakimsetarafndandikkatealnmamtr.

)Adlarn mlsMeselesi:

Trktarihindekibirtakmzeladlarnbellibirimlyamlikolmaydamillayplarmzdanbiridir.XIII.YzylkahramannnadingizmiCengizmi?SonraTemirmi,Temrm,Timurmu?Tpkbunlargibiprensunvnolankelime"tigin"mi,"tegin"mi?KarahanlkahramannnadBuram,Boramyazlmakgerek?Bufikrkararszlklarbirokyanllarayolayor.Biryanlnnaslkkletiineengzelrnek,GkTrklerinilkkaanBumunveyaBumn'nadndagrlmektedir.Eskiharflerleyazldzaman""ve"i"farkbelliolmadiinyeniharflerdensonrabukaannadBumineklindeyazlm vetarihkitaplarna,piyeslere,soyadlarnakadarbuyanl ekliylegiripyerlemitir.

Grlyorki,tarihimizianlay veeleal tarzmzkarklkiindedir.Bukarklniindenneahslar,nedezelteekkllerkamaz.Bukarklnlemekiinresmbirteekkllzmdr.Byleresmbirteekkl,Trktarihininmeselelerinikararabalamakiinbirkurultaytoplamalvekurultaydameselelerilmadanelealnarakdeerlendirilmelivetartlmal,karlkliddialarbaslarakumumefkrasunulmaldr.Ancak,millveilmfikrinhkimolacabylebirkurultaydrki,Trktarihininmeselelerinebirzmyolubulabilir.

(YeniSabah,29Kasm1948)

TRKYETARHNNMESELELER

UmumTrktarihininolduugibiTrkiyetarihinindezlmemi meselelerivardrki,bunlar,birsonucabalanmadanneokullardamillmenfaathesabnatarihretilebilir,nedeTrkiyeTrklerindemilltarih uuruyaratlabilir.

Bugn,umumTrktarihininolduugibiTrkiyetarihininbalangcdabellideildir.Hattdahaacklolarak,tarihbiradakurulmu olanTrkiye'ninbalangchususunda,bugn,aramzdaikilikvardr.Birmillet,kenditarihininbalangcn,tarihbilgilerinazlyzndenbilmezse,bu,okadarmhimbireksikliksaylamaz.Fakattarihinokiyibilinenalariindegelimi birdevletinkurulduuzamanzerindefikirayrlvarsa,bu,ancakbirfikirkargaalnnifadesidir.Devletlerininkurulu ylndaanlamazladmek,dedelerininkimolduuhakkndaanlamazladentorunlarabenzemek

demektir.


8/66


Trkiyetarihininnemlimeseleleri unlardr:

a)TrkiyeTarihininBalangcMeselesi:

TrkiyetarihiFransa, ngiltereveAlmanya'yanispetleyenidir.Eskiveyayeniolmakbykbirmn

ifadeetmez.Byleolduuhlde,nedense,insanlardavemilletlerde,devletlerinineskiolmasruhisteivardr.Ancak,buruhhl,tarihideitirmeyekadarvarmamaldr.Birzamanlar,Anadolu'dakivarlmzMilttan2.000ylnceyegtrmekdncesiyleHititlerinTrkolduuiddiaedilmiti.Hlbukibirmemleketintapusunamlikolmakiinmutlakailkahlisiolmaklzmdrdiyednmekdebotur.Byleolunca,bugnvarolanmilletlerinhemenhepsinin,yaadklartopraklardayabancsaylmalargerekir,heleAmerikallarndurumubsbtngleirdi.

Sonra,HititlerTrkbileolsa,onlarortadankalktktanikibinylsonraayntopraklardakurulanyeniTrkdevletieskisinindevamsaylamaz.

TrkiyetarihininSeluklularlabalad,bugn,btnciddtarihilertarafndankabuledilmitir.

BunuilkdefaortayaatanmerhumDr.RzaNur'dur. lmvetarihgerekdebundanibarettir.Ancak,kesinbirtarihsylemekgerekince,bundabirlierastlanamyor.

Biroklarnnfikrinegre,tarihimiz,1071MalazgirtSavailebalamaktadr.Fakatbufikirdekesinbirisabetolduusylenemez.nkMalazgirtSava,kurulmu birdevletin,yniSeluklularn,komularBizansileyaptklarbirsavatrvebuarpmadansonrayenibirdevletkurulmu deil,zatenvarolanbirdevleteKkAsya'nnkaplaralmtr.

1940ylnda"DokuzYzncYlDnm"adileyaynladmbirbrorde,devletimizinkurulu ylolarak,Horasan'daTurulBeinistikllilnettii1040ylnalm ve1940tabudevletin900,ylntamamladn,fakatresmteekkllertarafndanbiranmatreniyaplmadiinokkbrorn

bugreviyerinegetirmekzereyazldnbildirmitim.

Ozamansavunduumfikir uydu:

Budevlet1040taHorasan'daSelukluTurulBe'inpadiahlilekurulmu,sonrabyyerekdierbiroktopraklarlabirlikteAnadolu'yudakendisineeklemitir.Fakattarihingaripbircilvesiolarakbudevlet,zerindekurulmu olduutopraklarkaybetmi,kuruluundansonrafethettiiyerlerdetutunmutur.

Bugariptarihgidi,bakadevletlerintarihindeyoktur.Almanya,Fransa, ngiltereilkkurulduklartopraklarsonraeldenkarmamlardr.Tarihilerimizi artannbuolduunusanyorum.

TrkiyetarihiniMalazgirt'tenbalatmakisteyentarihilerimiz,butarihtensonraAnadolu'daayrsultanlarbulunduunu,bundandolaydabununyeniveayrbirdevletdemekolduunuilerisryorlar.Anadolu'daayrsultanlarbulunmasbulkenintamamenayrvebamszbirdevletolduunugstermez.EskiTrkdevletsistemininmerkeziyetiolmadnhatrlamak,Anadolusultanlnnayrbirdevletdemeksaylamayacanbelirtmeyeyeter.GkTrklerdedeiki,hattabazandrtkaanbulunuyordu.Kaanlar,iilerindebamszdlar...Fakatbuayrayrikiveyadrtdevletdemekdeildi.Bunungibi,Selukdevletindededrtsultanbulunuyor,fakatbunlarnHorasan'dakibyksultanatabolarakyayordu.

Ohalde,Trkiye'ninbalangcolarakhangitarihikabuledeceiz?1040ylnm,yoksa1071imi?


9/66


Banagredoruolanbirincisidir.Fakatbenimbufikirdebulunmam,hattaounluunbanataraftarolmashibirmntamaz.Aramzdatekfikirhkimolmadka,evvelcedesylediimgibi,uzakgelecekiinfesattohumlaratlm olur.Buanlamazlvefikirkargaalndaancakbirtarihkurultaynleyebilir.Kesinbirsonucavarldktansonra,btntarihkitaplarartkobalangylmagrekalemealnr.Birdevletinhangitarihtebaladntespitetmekpekmhimdir.Balangylbelli

olmayandevlet,medenbirteekklsay

lamaz.

b)TrkiyeTarihindeHegemonyalarMeselesi:

Bumesele,Trkiyetarihininanaalarablnmesimeselesidir.TrkiyetarihininyalnzOsmanllardanibaretolmaypSeluklulardanbaladnOsmanlMeb'usanMeclisi'ndebirnutuktasyleyenvebufikriilkdefaortayaatanmerhumRzaNurBe,Kurtulu Sava'ndansonrayaynlad12ciltlikTrkTarihi'nde,TrkiyetarihiniSeluklular,belikler,Osmanllardiyeanablmeayrmaktadrki,onunbusnflandrmasbiroklartarafndankabulolunmutur.

Bakabirtarihiise,Trkiye'desrasyla,Dnimendli,Seluklu,Karamanl,Osmanl

hegemonyalarnnbulunduunusylemektedir.BufikregreAnadolu'dakiTrklerinHorasan'dakibykSelukdevletinebalantsyoktur.

Benise,buhusustaancakSeluklu, lhanl,beliklerveOsmanlhkimiyetlerininbahiskonusuolabileceiniilerisryorum. lhanllaryabancvehattdmansayanAnadolucuzihniyetegre,busnflandrmannbykitirazlaraurayacamuhakkaktr.Fakatbueitlifikirlerdenhangisinindoruveilmolduuise,ancakbirtarihkurultayndaanlalabilir.

Buradakonuacakbilginlerfikirlerinisavunmakiinbykalmalarakoyulacaklarndan,belkiyenitarihibelgelervegereklerdeortayakar.

Medenmilletlerkenditarihlerindekihkmdarsllelerinikesin ekildebilirler.Bilmedikleri ey,okdefa,ilkhanedannilkhkmdarlarnaaittahtak velmtarihleridir.Bizise,Trkiye'dehangihanedanlarnyksekhkimiyetielindetutmu olduunubilebilmiyoruz.

c)OsmanlPadiahlarnnSaysMeselesi:

imdiyekadarkaOsmanlpdihgeldiihakkndadahortakkanaatimizyoktur.KlasiktelkkiyegreOsmanGaziilebalayanveVI.MehmedilebitenOsmanlpdihlar6Mehmed,5Murad,4Mustafa,3Osman,3Ahmed,3Selim,2Bayazd,2Sleyman,2Mahmud,2Abdlhamit,1Orhan,1brahim,1Abdlmecit,1Abdlazizolmakzere36kiidir.Fakatacababutelakkidorumudur?YldrmBayazd'noullarolanSleyman,MsveMustafaelebilerileFtih'inoluSultanCemde

Osmanlpdihlararasndadeilmidir? imdiyekadarkiOsmanltarih,saltanatelegeirenpdihlarnmeruolduunubelirtmekdncesiyleyazldndan,baztarihgereklerkastenrtbasedilmi olamazm?BizceOsmanlpdihlarklasik36kiidenibaretdeildir.

NitekimXIV.YzyldayaaypbugnkbilgimizegreilkOsmanltarihiniyazanmehur irAhmed,YldrmBayazd'dansonrakiOsmanlpdiholarakSleymanelebi'yitandgibi,II.MuradveFtihdevirlerindeyaaypBehettTevrihadlumumtarihiyazankrullahdaYldrm'dansonraSleymanelebi'ninhkmdarlkettiimkabuletmektedir

krullah,SleymanelebidensonraAnadolu'daelebiSultanMehmed,Rumeli'dedeMselebiolmakzereikipdihnbirdentahtaktnyazmaktadr.


10/66


krullah'tanbirazdahasonrakimverrihkPaaolu'ndadaSleymanelebininOsmanlpdihsayldnadairbazimlarvardr.

DahasonrakiOsmanlmverrihleritarafndanSleymanelebiileMselebi'ninpdihsaylmaynnsebebi,ikavgalardansonradierlerininldrlecekelebiSultanMehmedneslinin

hkimiyetegemi olmasveihtimlkiozamanmerusaylmayanbirsaltanatnmerugsterilmekistenmesidir.Sondevirtarihilerininouvebuarada"OsmanlTarihiKronolojisi"adilebireseryaynlayansmailHamiDnimend,SleymanveMusaelebileriOsmanlpdihlararasndasaymamakta,sebepolarakdabunlarnbtnOsmanllkesinesahipolamadklarmilerisrmektedir.HlbukieskiTarihEncmeniyelerindenmerhumAlieydiBe,1329dayaynladOsmanlTarihi'ndeYldrmBayazd'dansonraelebiSleyman'beincipdiholarak,ondansonradaMselebi'yialtncpdiholarakkabuletmektedir.OzamandevletinbakentiEdirneolduundanbakentehkimolan ehzadeninMeruhkmdarsaylmasdabirdereceyekadardorudur.YineYldrmBayazd'noullarndanMustafaelebininRumeli'de,Ftih'inoluSultanCemindeAnadoludapadiahlklarntanttrm olmalarveaylarca,hattyllarcahkmdarlketmibulunmalardolaysyla,bunlarndabirkalemdehkmdarlarsilsilesindenatlmalardorudeildir.

Birokbelerevevezirlerehkmdarl

klar

n

kabulettirenparabast

ran,ordusuolanvememleketinbykbirksmndauzunzamanpadiahlkedenbirprensinpdihsaylpsaylmayaca,ancak,ilmbirkurultaydakararaltnaalnabilir.

Fakatmeselebukadardadeildir.SonyllardaOsmanGaziileOrhanGaziarasndabakabirpdihndahkmdarlkettiiiddiaolunmutur.AmasyaTarihimverrihimerhumHseyinHsmeddinEfendi,TarihEncmeniMecmuasndakibiretdileOsmanGazidensonraOsmanltahtnaoluAliErdenBe'ingetiini,drtylpadiahlktansonradierAnadolubelerindenyardmgrenkardeiOrhanGazitarafndantahttanindirildiiniiddiaetmitir.BizanskaynaklarndadabunabenzerbirvakakaytlolduuiinHseyinHsmeddinEfendininiddiasciddiyetletartlmayadeermhiyettedir.

)OsmanlTarihindekiTerimlerlezelAdlarn mlsMeselesi:

UmumTrktarihindedebulunanbumesele,Osmanltarihindebelkidaha iddetlekendinigstermektedir.Okulkitaplarndaolsun,ilmeserlerdeolsunzeladlardaki"dt"meselesikeyfimlyatbiolmaktadevametmektedir.TarihtekiAhmed,Mehmed,Mahmudadlarnnsonu"d"ilemi,"t"ilemiyazlacaktr?Buhusustaortakbirkanaatyoktur.Yeniharflerinkabulndensonraazalacana,bsbtnartanimlanarisi,tarihadlaradasirayetetmitir.Ben,tarihi ahsiyetlerinadlarnnasllarndaki ekilleriyle,yaniAhmed,Mahmud eklindeyazlmasnataraftarm.Bugnyaayanlarisekendiadlarnistedikleriimlileyazmaktaserbesttirler.Bakalardaonlarnbuhakknauymayamecburdur.

Tarihiterimlerinimlsdaayrbirmeseledir.Osmanldevrininbabakanlarolan ahslarnnvnhangiimlileyazlacaktr?Bazlarbunundaaslndakiimlile"sadrzam" eklindeyazlmasnuygunbuluyor.BeniseTrkeleiphalkamalolmu bulunanbukelimeyiumumunsyleyiizere"sadrazam" eklindeyazmaydorusayyorum.Bunungibi,diyanetileribakanolanztnunvan,eskiokuyuagre"eyhlislm"m,yoksahalksylei eklinde"ehislm"myazlmaldr?Trltrlprensipleregreyazlanvemanevbirgszlnbelirtisiolanbuhledeancakilmbirkongresonverebilir.

(YeniSabah,4Aralk1948)


11/66


DEVLETMZNKURULUU

MenspolmaklavndmzTrkrk, imdiyekadarbirokdevletkuranbirtoplulukgibigsterilmi vebunetice,birgerekdiyeherkestarafndankabuledilmitir."okdevletkurmak",ilkbaktabirmeziyetgibigzkmekleberaber,dikkatlemtalaolununcabyleolmadanlalr.

nk"okdevletkurmak"iddiaskabuledilincebununtabineticesiolarakbudevletleringayetksamrlbirermesseseolduudabenimsenmi olurki,bundandaTrklerindevamldevletkurmakkabiliyetindenyoksun,istikrarszbirmilletolduklarsonucukar.

Acabagerekbumudur?Trklerhakikatenok,fakatmrszdevletlerkuranbirmilletmidir?Bufikir,Trkmilliyetilerinindefikriolabilirmi?

Trklkbirdnyagrnemlikolmalveonunkyafettentakvime,soyadndanailetelkkisinekadarher eyikendiasndanmtalaedenfikirleribulunmaldr.

Bumtalalarmillahsiyetyaratacakvemillahsiyetindeerinispetindebizekymet

kazandracaktr.Ben, imdidevletimizhakkndakifikirlerimiaklayacakvemeselezerindeTrkleridnmeyearacam:

Otuzyllktarihimizdebizikidevletkurduk.Birincisi,tarihinkaranlklarndanitibarenbalayaraksonaakadargelenvekaybedilendevlet,yaniTrkistandaki,aslanayurttakidevlet;ikincisideXI.Yzyldakurulupgnmzekadargelennasyadakidevlet,yanibizimdevletimiz.Anayurtdndakurulandevletlerbuhesabndndadr.

"okdevlet"iddiashkmdarhanedanlarndevletsayan arktarihilerininbizealaypkabulettirdikleriyanl telkkidendouyor.Trkler,tarihyapan,fakatyazamayanbirmilletolaraktannmlardr.KendilerindenbahsettikleriOkunyaztlarndabile:'Yukardamavigk,aadakara

toprakyaratldktansonraikisiarasndainsanoullaryaratlm,insanoullarzerineatalarmBumunKaan, stemiKaanhkimolmu" eklindegayetkaytszveksabirifdekullanmlarvedikkateayandrki,insanoullarolarakdayalnzTrklerisaymlardr.

Mslmanolduktansonraise,Arap,Acemtarihilerinintelkkilerinitamamylabenimsemiler,herhanedanayrbirdevletvehanedanlararasndakiarpmalarmillsavalarsaymakgibiyanllklaradmlerdir.

Trkgr butelkkiyireddeder.Bizimtelakkimiztarihingereklerinikendiamzdangrenbirtelkkidir.Tarihi,olduundanbykveyadeiikgstermeyelzumkalmadankendigrmzortayasrmeyevebakalarnn,hakkmzdakigrlerinikabuletmekgibibiraalkduygusundan

uzakbulunmayamecburuz;kendimizihalkalarnngziletanyacakdeiliz.

Sizebirrnekvereceim:Bazcorafyakitaplarnda"falanyzyldadnyannbilinenksmlar"diyeharitalarvardrvebuharitalardazyurdumuzmehulblmlerarasndagsterilmitir.Atalarmznoturduuyerleriherhangibiryzylda,herhangibirmilletbilmeyipdekendisincemehulyerlerdensayarvebizdebunuaynenkabuledersekbu,objektifbirgr m,yoksagafletmiolur?

EskidenokulkitaplarndamilltarihimizHicr699daki"stiklliOsmn"ilebalard. imdiylebalanmyoramaokok1071MalazgirtSava'nakadargidiliyorveAnadoluyudolduranKaramanoullar,Aydnoullargibibeliklerayrbirerdevletolaraksaylyor.Butelkkihlhanedanlarmilletenstntutmakzihniyetininneticesidir.


12/66


Devletimiz u ekildekurulmutur:XI.Yzyldaanayurtta,yniTrkistandaKarahanllarsllesivard.AnayurtdndaveKarahanllarlasnrda olarakdayineTrklertarafndankurulmu Gaznelilerdevletibulunuyordu.AtalarmzolanTrkmenler,yniOuzlarlaKarluklarnMslmanounluubuikiTrkdevletiarasndaonlarnhkimiyetihtiraslarnaletolduktansonraGaznelilertarafndankendilerineverilentopraklaragirdiler.Fakataskerliklerindekikuvvetve iddetdolaysylatab

olduklar

devletirktmektegecikmediler.Gazneliler,Trkmenlerinkudretinik

rmakiinbakanlar

ArslanYabgu'yuyakalayarakhapsettilersedebalarnkaybetmekonlarngcnkrmak yledursun,aksinehnlarnarttrdveGaznelilerleyaplanbirsraarpmalardansonranihayet1040takazanlanDandnakanMeydanSavaileHorasan'dabamszbirdevletkuruldu. teHorasan'dakurulanbudevlet,slmmverrihlerininSelukDevletidediibuyeniteekkl,bizimdevletimiz,yniTrkiye'dir.

Horasan'dakurulanbudevletAzerbaycan,Irak,SuriyeveAnadolu'yusonradanfethetmi veensonaldAnadolu'nunkaplan1071MalazgirtSavailealmtr.SeluklarnTrkiyesi slmiyettenncekivesonrakibtnzamanlardaolduugibi,birkahkmdarlabirdenidareolunurdu.DevletingeniliiveTrkhkimiyettelkkisibunugerektiriyordu.SelukTrkiyesi'ndedrtsultanbulunuyor,

fakatbunlardanHorasan'dakibyksultan

ba tan

yordu."Rum"yniAnadolu'dakisultanbutabhkmdarlardanbirisiydi.Btneskitarihimizdeolduugibitbhkmdarlarbyksultanadanmadanyabanckomularylavehattbazanbirbirleriyledearpyorlar,fakatbuhl,Avrupamilletlerindedegrdmzgibidevletinbirliinibozmuyordu.

Trkiye'nintarihindekigaripbirtecelliiledevletimiz,btndierdevletlerdenfarklolarakkurulduutopraklarkaybedipsonradanaldtopraklarzerindetutunantekdevletrneiolarakkalmtr.Almanya, ngiltere,Fransahlkurulduklartopraklarzerindedirvenormalolandabudur?FransaGalya'ykaybedipdenfusununyarsKuzeyAfrika'yayerleseveya ngiltereBritanyaadasnngneyblgesindenkarlp skoya'yasnsabudurumtabisaylabilirmi?Saylamaz.Onungibibizimdekurulduumuztopraklar,hlTrk'ledoluvebudevletikuranlarnmezarlarilessltopraklar

unutamay

phissenorayabal

kalmam

zkadartabibirneticeolamaz.

Aile,toplumveyadevlet,herhangisiolursaolsunbirtoplulukerdemlekurulursasalamolur.Temelinderezillikbulunursaabukker.Devletimizerdemlekurulanbirtopluluktur.Tariheyiitlikveferagatlegirmitir.Devletkurulduuzamanbakanlaadayvard.FakatbumevkideenbykleriolanMsYabguveyaenkahramanlarolanarBe deil,enkkleriTurulBegeirildi.Bunda,sava meydanlarndakielikklldemirbileklilerin,bartakiinsankalplerindentaanbir efkatduygusununizlerinidegryoruz.nkTurulBe'inocuuolmuyordu.Amcasvekardeionunbubykstrabndevletbakanlilegidermekyolunututtular. tedevletimizinilkbakan,bykSultanGaziTurulBe'dir.

Selukhanedan

ndansonrabudevletinba

ndaengizhanedan

bulunmu,bykengizimparatorluununbatkoluolanilhanllar,arlkmerkezleriAzerbaycanolduuhaldeTrkiye'yiyrtmlerdir.

imdiyekadarengizocuklar,bizimtarihlerimizdeMoolveyaTatardiyeanlarakyabancbirdevletvehanedangibigsterilmitir.GereeuymayanbufikrikabuledinceTrklerinuzunbirzamanyabanchkimiyetialtndayaadndakabuletmekgerekirki,buda imdiyekadarhibirzamanbamszlnkaybetmemi birmilletolduumuzhakkndakivncmzortadankaldrr.EskiGkTrklerdenindii,ada mverrihlertarafndankabuledilenengizHankltrvelkbakmndandaTrk't.Onunyabancgsteren ey,XIII.YzyldaartkMslmanbirmilletolanTrklerarasndaeskidinebalkalanbiraznlamensupoluu,birdeMoollarzerindehkimbiraileninferdiolarak

ArapveAcemlertaraf

ndanMooldiyeilnediliidir.


13/66


kincihanedanmzolan lhanllarnenbykhizmetiAnadoluveAzerbaycankesinsuretleTrkletirmeleridir.nkXI.YzylbalarndaeniyimserhesaplabirbuukmilyontahminedilenTrkmenlerinAnadolu'yayerleenleriyarmmilyondanfazladeildivebunfusyzylkadardaLtinveCermenAvrupas'nakaramanszsavunmasavalaryapmakmecburiyetindekalmt.1.KlArslan'nhalsrlerinekartoplayabildiiTrkkuvvetiellibinkiiyiancakbuluyordu. tebukadar

azolanAnadoluTrklerinintarihteHindistan,inveM

s

r'dakihkimTrklerinba

nagelen"erime"felketineuramamalar, lhanllarnAnadolu'yagetirdikleriyeniTrkunsurlarveAnadoluileAzerbaycandakiyabanclarbykldesrmeleriylekabilolmutur.BunuvahetsayanAvrupallarnTrkistan'dabykkrgnlaryapanveteslimolanbaz ehirlerinahlisinitopyekunldrtenMakedonyal skender'e"byk"sfatnvermelerimantkszlnvebirazdabizekarkininmahsuldr.AvrupallarbtnAsyamilletleriniyenebildiklerihaldeTrklerintekbalarnabtnbatdnyasnakaryzyllarcasren ereflimcdelevesavunmasnunutamyorlar.Onuniinkendilerindevebakalarndanormalgrdklerinibizdekusurolarakilerisryorlar. lhanllarnAzerbaycankesinolarakTrkletirmeleriAcemleridegaripiddialarasevkediyor:Onlarnfikrince"Moollar"AzerbaycanalpAcemolanahlisinindilineinelersokmaksuretiylehalk"Trke"konumayazorlamlardr.Birmilletin,dilineinesokulduuiinyabancbirdilitopyekunrenerek

konumayabalanmas

n

ngereklebadat

r

lmas

ndakiglnlkmeydandad

r.

lhanllarandabudevletTebrizveMeragacivarndanidareolunmutur.Nasl znik,Konya,Kayseri,Bursa,Edirne, stanbul,Ankara ehirleribakentlikyapmsaAzerbaycan'n ehirleridebirzamanlaraynvazifeyigrmtr.Bu,hareketliliin,enerjininvegenliinalmetidir.NitekimmilletimizXX.Yzylnmedenmilletleriiindegebehalkamliktekmilletsebuonungeriliindenokyaamakabiliyetinivegenliinigsterir.Anadolu'dabizdenncekiHititvesairemilletlerimahvedenstmagibihastalklarTrkleriyokedemedi,edemeyecek.Kyvekasabadastmadankrlanlarnyeriniderhalyaylavedadakigebelerigaledereksiperdelenaskerlerinyerinitutanyenikuvvetlergibitarihvezamaniindekivazifelerinialmaktadrlar.

Yzy

lsren lhanl

hanedan

s

ras

ndayanl

tarihtelkkisininmstakilhkmdarlarsayd

OsmanGaziveonunoluOrhanGazibirer anlubeindenbakabir eydeildir.

Yineaynyanl tarihtelkkisiTemir'inyabanc,Tatarvedmansaylmassonucunudourmutur.TemirveyaTrkistanllarnsyleyi eklinegreAksakTemirBekKunlar,GkTrklerveengizgibimefkrevTrkdevletinigerekletirmekisteyenbirhkmdardr.Onubizim,yaniTrkiyeTrklerininmilldmanmzsaymakyanltr,gnahtr.MilliyetibirtarihgrAnkaraSavanbirkardekavgassaymakmecburiyetindedir.AnkaraSava'ndaAksakTemirordusundakiTrkmenlerinsaysbelkideYldrmordusundakilerdendahaoktu.Bukadarinsanvatanhinimiydi?Bukadarokvatanhinininbirarayagelmesineimknvarm?Onlarbukavgaybirhanedanveotoritekavgassayyorlard.AksakTemirBekumumTrklkbakmndansuilemi midir?Bunutartmaybiryana

b

rak

yorum.nkherinsandakusurbulunaca

n

kabulediyoruz.TarihimizinenbykfertleriolarakdnebileceimizFtih,Yavuz,KnnhattaAlpArslan'dakusuryokmuydu?GeneenbykfertlersayacamzMete'de,Krad'da,Tonyukuk'ta,KlTegin'debirtakmkusurlarbulunmazm?ElbetteAksakTemirdebykTrklkbakmndanbirtakmhatalhareketleryapmtr.Fakatoilerisinigrebilenbirinsand, slavtehlikesinigrm veYldrm'aRusLehLitvansrsnmterekenimhaetmekteklifiniyapmtr.Avrupa valyeordularntepeleyenenbyk valyeYldrm,maalesefbunureddetmitir.Acabareddetme eydideoikimuhteemordubirleseydineolurdu?BirTrk irindediigibi:

BtnTrklerbirolsabakalargidiler...

AksakTemir,yaln

zbykTrk iriAbdlhakHamidtaraf

ndanbakabirgrlemtalaedilmi vekendisinehakverilmitir.Hamidin"Kambur"adaltndabirletirdiibireserivardr: lhan,Tarhan,


14/66


TayflarGeidi,Ruhlar,Arziler. lkikisidnyada,ncvedrdncsuhreviyetleminde,sonuncusuyinednyadageenvebirbirininzeyliolanbueserlerinncsndeAksakTemir'inruhudakonumaktadr.EserlerinbakahramanolanKambur,Hamidinkendisidir. irbtnfikirlerini,felsefesini,her eyinionasyletmektedir.Kamburunkendisiolduunubizzattasrihediyor.

Herhaldebykadamlardakialtncduygunun,sezginintesiriileHamid,onunlksnkavram,takdiretmiti,Hamid,TayflarGeidindeTemirinruhuna ylededirtiyor:

Bena'recim1yolumdafakatsanmaaksadm

TatarTrk'mttehidetmektimaksadm.

nsanyaratmakzreyokettimceninleri

Elbetduyulmazonlaraheninleri

Drifenaybenboyadmkeyfemettafk,

Sizlerorengekandeyiniz,benderim afak!

Tathiriinzamaneyikanlardken,ykan,

Mafolurmelikedenalm olsakan

(1)A'rec=Topal.

nsanyaratmakzereceninleriyoketmek,bykeserkarmakiinyaplanacbirameliyedir.Ve

bakalarnakanrengigibigzken eyin afakolmasdabeerherhadiseninztolanzmrelerebakabakagzkmesindenibarettir.DevrinirkefiniykamakiinkankullanmakvebunumeleklerdenalmakHamid'eyakanheybetlibirfikirdir.

AksakTemir"zamaneyitathr"iinkankulland.FakatbutemizlikiinonunHint,Acem,Ermeni,Frenkkandkmesinivahetsaymakgafletinedemeyiz.Hibirmillettarihhuzurundakendikendisinisulamayanlnadmyor.

TemiriAnadolu'yuyenipdattktansonrabrakpgitmeklesulandrmakdayanltr.elebiSultanMehmedveoluII.Murad,TrkistandakiTemirileoluhrh'atbbirerhkmdardlar.BusuretledebirTrkbirliibilfiiltahakkuketmiti.BtnTrkiye'dekiOsmanlhanedannnhkimiyeti

ancakFtihdevrindebalam veCumhuriyetekadardevametmitir. imdiTrkolarakdnelim:Seluk, lhanl,Temir,OsmanlhanedanlarileCumhuriyetdevrihepbirdenbirtekdevletinhayatntekiletmiyormu?Bunlarayrdevletlergibigrmekkendikendimiziparalamakolmazm?TemirileYldrmikidmanordusununkumandanlaroluncabirbirlerinekaroksertdavrananKaramanoullarileOsmanoullarnveyaOsmanllarlaKarakoyunlulardaayrdevletlervemilldmanlarsaymakmecburiyetidomazm?Tarihimizebakarken uveyabuhanedanntarafntutarakkendimizionunmilletindensaymayahakkmzyoktur.Bunahakkmzolmadgibidevletimizinkurulduutopraklardabugnyabanclkesaymayamezundeiliz.Trkiye,Rumeli'yifethedipdeAllahgstermesinAnadoluyukaybetse,Anadolutopraklardabizimiinyabancmolur?Milldurumyalnzbirann,birzamanndurumudeildir.nkmilletdeyalnzbirzamandayaayaninsanlardeildir.Dnyaam olanlarlayarnyaayacaklardaTrkmilletinitekilediyor.Dnklerin

hakknfedaedemeyiz.Budevletikuranlarnvebizebugnburadayaamakimknnverenlerinmezarlariledoluyerleridnpsevmekhakkmzvevazifemizdir.


15/66


Karde kavgasheryerdeolur.Napoleon,Almanya'yistilederkenCermanya mparatorluunutekiledendevletlerdenbazlarNapoleon'labirlikteaslAlmanya'yakarsavamlardr.FakatAlmanlar,PrusyaveBaviyera'yayrdevletvemilletsaymadklargibi,Baviyerahlardahintelkkietmemiler,ocuklarnatarihokuturkenyinetekAlmanya'danbahsetmiler,ancakbukarde kavgalarndanbazibretlerkarmayaalmlardr.

NaziAlmanyas,ekoslovakyayistiledipdnyabasnnnhcumlarnaurayncaHitlercihanakarugerekeyiilerisrmt:"AlmanimparatorlarnnPrag'dayaam olduunuunutuyorlar".Grlyorki,bakamilletleristilemelleriiinbileeskibirlikhakknadayanyorlar.

BizimilkpadihmzHorasandayaayplm,fazlaolarakdaoblgeyeebediTrklkdamgasnvurmutur.Sznksas,yinebirmaysaynda,1040ylnn23MaysndakazanlanDandnkanMeydanSavannsonundakurulandevletimizbugnekadararalkszgelenbirdevlettir.

3Maysmnsnagelince:Tarihimiziindebiruyannbalangcolmakbakmndanmhimdir.Batmedeniyetinegiri hareketiolanfakatyanl anlay vetatbikedi yzndenbiraalkduygusunun

teekklnesebebiyetverenTanzimat'tanberikendimiziinkrdaokilerigittik.Hattmedeniyetlerinlkelerehibirgmreuramadangireceini,Batmedeniyetimalrkenonunteknii,sanatveilmiilebirliktefuhuunudaalmamznzrriolduunusyleyenkiilererastladk.1944debuilerigidiinnedereceleregeldiinibiliyorsunuz.TemizAnadoluocuklarkyenstitlerindebirerkomnistolarakyetisindiyeneleryapld.Bunuyapanlarnoubugntehirolunmutur.Haklarndadahadanicevesikalarortayadklecektir.Birsabahkomnistolarakuyanmamzgibikorkunihtimali,3Mays1944tebirkabinmehulmilliyetigencinyaptasilve uurluhareketnledi.Milletkendisineyaplmaktaolansuikastanlad.Geri3Maysbirokstraplarnkaynadr.Fakatostraplarn uurvesaadetdomaktadr. lkzamanlardakkguruplarhlindesessizcekutlanan3Maysbugnkuvvetlenenvebyyen uurlubirktleninbayramolmaktadr. lerdebirgngenlerin,GkTrkkyafetindeolarakbykpdihlarmztrbelerinndeyapacageit

resimlerininheybetiniveihtiam

n

dnmekbilegzeldir.

Fazilettemellerizerinekurulandevletimizinbirkakaragngeirmesionuaslasarspdeviremez.Engzel iirlerdekibirkavezinveyakafiyeaksamasnaslo iiringzelliineengeldeilse,birikielmedebudevletimazidekiveilerdekiululuundanalkoyamaz.Budevletvevatanbyyecektir.nkurundalmeyehazrolanlarvar.

(4Mays1952deAnkara'daverilmi konferansnmetnidir)

DEVLETMZNKURULUUNUSALAYANSAVA

MaysaynnTrktarihindebykbiryerivardr:Trkiye'ninkurulmasnsalayantarihvedestanhareketlerbuaydayaplm,budestanlarncanalcnoktasolanDendnakanMeydanSava23Maystaolmutur.

Okulkitaplarndadevletimizinnezamankurulduunadirbiriaretyoktur.BazlarMalazgirtSava'nnyapld26Austos1071tarihinidevletimizinbalangcsayyorlar.Budncetamamylayanltr.nkMalazgirtSavaoktankurulmu kuvvetlibirdevletindierbirkuvvetlidevletiyenmesindenbakabir eyideildir.DendnakanSavaiseSelukHanedannnidaresindekiTrklerin,Gazneliler mparatorluunuyenerekHorasanlkesinionlardankoparmasn,buradabamszolaraktekilatlanmasnvefetihlerebalamasnsalam,yaniTrkiye'yikurmu vebizibugnegetirmi olanbirarpmadr.


16/66


Millhayatmzdakiiyi,ktbtndnmnoktalarnbilmek,btnfertlerinortaklaasevinecei,zleceitarihleremlikolmak,manevyapskuvvetlibirmilletolmannilk artlarndanbiridir.skender'i,Sezar',ArslanYrekliRiar',DeliPetroyu,Napoleon'uezberleyenTrkgenlerininbudevletinnaslkahramanlklarlakurulduunu,arBe adndakidestankahramannneleryaptn,DouRoma mparatorluuilegsgseyaplankorkunsavalarnTrkbabularolanKutalm,

brahim nal,YakutuResulTegin,Buka,Anas

olu,HasanArtuk,Afinvebakalar

gibilmezleribilmemesihaznolduukadardaayptr.Bunlarliseveortaokuldadeil,dahailkokuldabellenecekeylerdir.Bunlarrenelimvehatrlayalm.Yalnzmidimizinzayfladanlardadeil,herzamanaklmzdatutalm,gnlmzdesaklayalm.

SelukHanedannnidaresindekienerjikvegzpekOuzlar'labunlarakatlm olanbirtakmdouTrkleri,Hazar,KarahanlveGaznelidevletleriarasndabocaladktan,hattbykkrgnlargeirdiktensonranihayet"Horasan'eldeetmek"fikrietrafndahamleyapmayabalad.

Gazneliler mparatorluu'nunbykvezenginbirvilyetiolanHorasan,Seluklulariinbiryaamavastasyd.Geimlerinisaladklarsr,koyunveatsrlerineotlarHorasan'da,kendilerinevergi

verecekzengin ehirleryineoradaidi.Burasiinyaplandeiiktalihlibirkasava hibirmeseleyihalletmemi vei,kesinsonulubirsavaakalmt.

BykSultanGazneliMahmud'unoluolanSultanMesudyksekbirkumandan,esizbirkahraman,fakatkararsz,zlimvesarho birdevletbakanyd.Anadvalardaskskvelzumsuzkarardeitirmeleriyzndenkumandanlarnngveninikaybetmi,bukumandanlardanbazlar,sarholuksrasndahakaretineuradklarsultanagcenerekSeluklularakatlm,budasultanbtnkumandanlarndan phelenirhlegetirmiti.Horasan'daSeluklularlehinepropagandayaplyor,dinbilginlerikendisarho sultanlaryerineikiimeyenSelukprensleriningelmesiniistiyor,bundanbakatccarveesnafsnfdadahaazvergialanSeluklulartercihediyordu.

Herikitarafnbirbiriarasndakicasus ebekesiiyiiliyor,taraflarnhareketlerivehazrlklarbirbirinemalumoluyordu.

SultanMesudbuiikkndenhalletmekiinbykhazrlklaryapm veozamanakadargrlmemibirordutertiplemiti. yisilhl100000kiiolanbuorduda50tanedesava filivard.Buordu,TrklerdenbakaHintli,Afganl, ranl,ArapveKrtlerdenmeydanagelmiti.

Seluklular20.000kiidendahaazd.Fakatokdisiplinlivehafifsilhlolduuiinsondereceevikatllardankurulubirorduidi.Gazneliler'inkalabalkoluudimasuveyiyecekskntsdouruyordu.

17Mart1040taGazneliordusuNiabur'danSerhas'adoruhareketetti.Serhas'tatoplanm bulunan

Seluklulardakprdadlar.Gazneordusununurandakiyerlerdeyiyecekbir eybrakmadan,kuyulardoldurarakekilmeyebaladlar.

13MaystaGazneliler,Serhas'agirdi.Fakatalkiindeyaplanyrytehayvanlarnoulm,svarilerinbykbirblmatszkalm,lmeyenatlarbitkinbirhlegelmi,dahakts,alkyzndenordusilhkullanamayacakkadarktlemiti.

Serhasharapt.AhlideSeluklularlabirliktekam,Seluklularieyararnevarsagtrm,gtremediiniyakmt.GaznelikumandanlaryiyecekbulmakiinHerat'adnmeyitavsiyeettilersedesultanbufikreyanamad.Seluklularndaaolduunusyleyerekbuiikkndenbitirmekzeretaarruzlzmgeldiini,hedefinMervolduunu,aksifikirdebulunanidamettireceinibildirdi.


17/66


16Mays1040taGazneliordusu,SeluklularnyenikarargholanMerv'eyrmeyebalad.Susuzluktanbykskntekiliyor,hastalkdabalam bulunuyordu.

18Maysta,susuzluareolmakzerekuyularkazldveevredebulunankamlklara,Seluklularasnaklketmesindiyeate verildi.Fakatkuyulardanoununsuyuackt.

21Maysta,BrTeginbuyruundaki1500Selukluileilkarpmayapld.Bunlaryamurgibiokyadrarakyldrmgibibirhcumyaptlar.Gazneliler'inarsvarisikendilerinetaarruzedinceekildilersedearlklardanbirksmmalpgtrmeyibaardlar.

Builkarpma,Gaznelilerordusundakimaneviyatkrklnvedisiplinsizliiaavurmutu.GaznelilerordusundakiTrkhassaaskerleri,kendikomutanlarolannlbabu Bedodu'yabavurarakdeveyebinmektenusandklarn,ertesignbirsava olursaisteristemezTacik(= ranlveAfganl)veArapaskerlerininatlarnalacaklarn,savaaancakbylegireceklerinisylemilerdi.

BusradaMerv'debulunanSeluklulardabykGazneliordusununtaarruzukarsndaneyapmak

gerektiinikonuuyorlar,birkararayaramyorlard.NihayetkararTurulBeebraktlar.TurulBe,grlmemi byklktekiGazneliordusunungelmesidolaysylabykbirge,Dihistanyoluyla ranierisineyrmeyetaraftard, ranllarkorkakolduuiinbizedayanamazdiyordu.Gazneliler'leyaplacaksava baarszlklabiterseSeluklutopluluunundalacandanekiniyordu.

arBe,bufikreitirazetti."Buradankap ran'alacakidiysekbunubalangtayapmalvebyleulubirpdihnkemerineelatpsavaaarmamalydk"dedi.Savakabulnkanlmazolduuhakkndakidelillerinisaypdkt.Yalnatllaroluperkekedvrlersesavakazanacaklarnsyleyerekszlerinibitirdi.Budncekabuledildi.

Kadn,ocuk,hastaveyallarayrdlar.Bunlarvearlklarn,sskaveclzatl23binkadar

svariylebirlikteuzaklara,lleriniinegnderdiler.Savaaelveriliaskerlerinisayarak16.000kiiolduklarnanladlar.Saycaazolanbuordununmanevkuvvetiokstn,silhlarpekiyiidi.OrdununbakomutanlnarBe,nckomutanlnKarahanlHanedanndanBrTeginald.

Seluklularnbukarar,aralarndabulunanGaznelicasuslartarafndanSultanMesuda,bildirildi.OgecebirsvariningetirdiimektuplarokuyanSultanMesudburaporzerindekendiadamlarylakonutu.Merv'eihtiyatlayrmekkararverildi.

22Mays1040PerembegnGaznelilersava dzenindeilerlemeyebaladlarvebirazsonraTrkmenbirliklerininevikatlarylaayrayryerlerdenyaptklarhcumlarauradlar.SelukbirlikleriarasndaGazneliler'denSeluklularagemi Trkklemenlerdevard.Bunlarn,eskikapyoldalarn

armalarepeycetesirlioluyor,birksmSeluklularagetiigibibirksmda,hiolmazsasavaaseyircikalyordu.SarayklelerininbylegcenmelerinesebepdeSultanMesudolmutu.nkihtiyarvegzlerigrmezdiyekmsediiBedodu'yuhiesaym,TrkklemenlerinbanaErTegin'igeirmiti.ErTegin,szngeiremedi.

SabahtanleyekadarsrensavataGazneordusu,subaylarnnfedkrlvehernnegelenidevirenSultanMesud'unkahramanlsayesindeSeluklularpskrttysedeyinearlklarndanbirksmnonlarakaptrd.

SeluklularekildiktensonraGazneliordusubirkakilometredahayryereksubulunanbiryerevardveburadadisiplinadnabir eykalmad.Susuzluktanbunalm olanaskerlersubay,komutan

dinlemedensuyasaldrdlar.BusradaSeluklularbirhcumyapsalardbuordudalrd.Fakatkararghkurmu olduklarDandnakanovasndakesinsonulusavayapmayakararvermi olan


18/66


Seluklularbuhcumuyapmadlar.Gaznelilerordusugeceyarsnadorususuzluunugidererekdzenegirdi.

23Mays1040Cuma(=9Ramazan431)sabahGaznelileryineyrmeyebalad.Buorduda12filkalmt.Seluklularhementaarruzagetiler.Haykrarakyldrmhzylasaldryorlar,okyadrp

ekiliyorlar,sonrayinegeliyorlard.GaznelilerbuevikbirliklerlearpaarpakulukzamanDandnakankalesinnevard.Kale,Seluklularateslimolmamt.Gazneliler'insusuzluktanokbunalanbirtakmaskerleri,subaylarnnemirlerineramenkalennegelerekierdekileremataralarnuzatyorlard.Sultanbunlarnorduyakatlmasnbeklemedentaarruzemriniverdi.Seluklulardzgnsralarhlindesessizcebekliyorlard.

ByksavanbalayacananlayncaGaznelilerordusundakiTrkklemenlerdevelerdenindiler.Aagrdkleri ranlveAfganllarnatlarnalmakistediler.Onlardavermekistemediindenkavgakt.Seluklularbufrsatkarmadlar. iddetlesaldrdlar.SultanMesudunyakkszbazhareketlerindenkrgnolanTrkaskerlerdenbirourkdalarolanSeluklulartarafnageti.

kiordugsgsegelinceGazneliordusununakncbirlikleriolanveaskerbakmdanordununendeersizblmntekiledenArapveKrtbirlikleridalpkatlar.OrdununenkalabalkunsuruHintlilerdi.FakatdahanceSeluklularabirkakereyenilmi olanHintlileringzleriylgnd.Bunlardafazladayanamaypbozuldular.Komutanlarlasubaylarolaanstgayretvecesaretlevuruarakbozgununlemeyealtlarsadaolmad.Gazneliordusununmerkezisonunakadardayand.Buradasultanlakardeiveolubulunuyor,SultanMesudhervurutabirSelukludevirereksilhlarnhakknveriyordu.Seluklularonunyannayaklamaktanekinmeyebalamlard.

Fakatbu,neticeyideitirmedi.Byleolduuhaldesultan,yenilmi olmaybirtrlkabuletmiyordu.Nihayetkumandanlardanbirionuuyandrd:ekilmezseSeluklukararghnatutsakolarakgideceinihatrlatt.reyoktu.ekilmeemriniverdi.Kendisidefilebinerekkamayabalad.Yannda100kii

kalmt.

Trkmenatllarkendisini iddetlekovalyordu.Sultanbunlarnyaklatngrncefildeninipatabinerekzerlerinesaldrd.Birinikllaikiyebiti. kincisinigrzleldrd.Bylelikleonlarnelinedmektenkurtuldu.

Seluklulartambirzaferkazanmlard.SultanMesud'unhazinesi,arlklaralnm,ordununoututsakedilmiti.arBe,kazandzaferinbyklnilknceanlayamad.Ordusununhertarafaaknyapmasnaizinvermedi.Yalnzbirksmatllarnkaanorduyukovalamayagnderdi.SultanMesudun,askerlerinitoplayarakgeridnmesiihtimlnekarordusunusafhalindedzenekoyarakhazrlad.Yiyipimekgibizarurihtiyazamanlardndabtnordusunugn,geceatstnde,

silheldebekletti.Butedbirpekdebounadeildi.nkbykGazneliordusununlvetutsaklarnkardktansonraldedalm olanlardayine4050binkiikadarvardki,bunlarnbirikikonakilerdetoplamvermeleribykbirtehlikeyaratabilirdi.

arBe,SultanMesudunbitkinbirhldeMervirz'adtnveyanndakuvvetkalmadnrendiktensonradrki,gndratstndebeklettiiordusunadinlenmebuyruunuverdi.

ArtkHorasankendileriniolmutu.Birkagnsonrazaferlerinikutlayarakdevletleriniilnettiler.DevletinbakanlnaarBe'inkardeiTurulBe getirildi.KahramanarBe,lnceyekadarHorasanvilyetininbeiolarakkald.Bylelikle,1040MaysndaTrkiyekuruldu.BuTrkiye,sonraran,Irak,Azerbaycan,AnadoluveSuriye'yialarakOrtaanenmhimdevletlerindenbirioldu.

Hallarlaarparakvarlnkoruduvetarihingaripvebakamilletlerderneigrlmemi birtecellisiyle,kurulmu olantopraklarkaybedereksonradanaldyerlerdetutundu.


19/66


TarihleriboyuncadimabatyailerleyenTrkler,OsmanllarzamanndadaAlmanyaveFas'akadaruzandlarsadasonrageriekilmeyemecburkalarakAnadolu'datutundular.

anlvedestanabenzeyengemiimizisilinmezizgilerlebeynimizevegnlmzeizelim.Onudimahatrlayalm.nkkuvvetimizinkaynadr.Hatrlayalmvemitedelim.

DandnakanSava'nnaskerlerine,GazneliordusununTrkleridedhilolduuhalderahmet!Onlardanhzalanbizleregrevimizibaarmakiinkuvvet!...

(Orkun,10.say,15Kasm1962)

ARIBE

TrkiyeDevletininkuruluundaokbykpayolanbukahramanOuzbei,MikilYabgununbykolu,SelukSba'nndatorunudur.MikilYabgubykbirihtimallebabasSelukBe'denncelm,fakattarihearBe veTurulBe adndaikiate parasoulbrakmtr.

HazarKaanl'nabalolanOuzlar,XI.Yzylbalarkenbukaanlndalmayayztutmu olmasdolaysyladankbirhldebulunuyorlard.DoularndakuvvetliKarahanlHakanl,gneylerindedahakuvvetliGazneliler mparatorluuvard.

OuzlarnbykbirblmGazneliler'etbiolduuhldearBe'leTurulBe,Karahanllar'nTalasvalisiolanYaanTeginMehmedBuraHan'abalydlar.YaanTegin,Talasrmaboyundakieli ehrinidirlikolarakarveTurulBelerevermiti.YaanTein'densonraKarahanllar'nSemerkandveBuharavalisiolanAliTegin'etbioldular.

Fakathuzuriindedeillerdi.BiryandanKarahanlGaznelirekabetivesavalar,teyandankendi

aralarndabirlikolmay,geleceklerinegvenlebakmalarnaengeloluyordu. ktisdidarlkiindedebulunuyorlard.arBe budzensizliivehuzursuzluugiderecekbiryolarad.KendibuyruundakisavalarlaAnadolu'yageerekRumlarlaarpmayakararverdi.Busava mildinbirlkile,aynzamandaiktisddarladmektebulunanOuzlardoyurmakiinyaplacakt.

Busava,gzpekbirdavran olacakt.nkMaverannehir'denkalkarakBizanssnrnagelmekiinGazneliler mparatorluu'nuntopraklarolanHorasanve rakAcemlkelerindengemekgerekiyordu.

arBe buatlganvekorkusuzyry1015teyapt.KkkardeiTurulBe'igirilmesigllerdebrakarakHarzemileBuharaarasndanHorasan'agirdi.Vanglnngneyblgesinden

Anadolu'yasaldrd.OzamanbublgedeVaspurganadnda,Bizans'abalkkbirErmenikrallvard.

arBe,10151016yllarndabukrallakorkunsaldrlaryapt.KralSeneharim'inordularnyendi.Ermenikiralbuaknlardanokadaryldki,krallnBizans'abrakarakAnadolu'dakendisinebakabiryerverilmesiniistedi.VaspuragankarlndakendisiSivasblgesibaland.

Gazneliler,arBe'inbukorkusuzdavranngrnceonundn yolunukapamakiin1017deHarzem'iigalettiler.BundanhaberiolmayankorkusuzOuzbei1018dekuzeyeynelerekGenceveNahvan ehirlerinehkimolan eddadoularbeliininlkesinegirdi.BuKrtbeinintopraklarninediktensonraBizans'ntbiiyetindeolanGrckrallnasokulduvebtnoblgeyi

yamaetti.


20/66


1021'deAniErmenikrallnaarpt.SonrayolunukesmekiinGazneliler'inaldbtntedbirlereramenyurdunadnd.

Altylsrenbuaknbtntarihteesizdir.nkgerisikesilmi olduuhldebirkumandann,tanmaddmanlkelerindebukadarokdolamasvebykdoyumluklarlayurdunadnmesi

detabiraskerlikmucizesidir.

GazneliSultanMahmud,arBe OuzlarnnbuhareketindenrktveBuharacivarnayryerekOuzlar'nbykbakanolanArslanYabgu'yututsaketti.

BuolaylardansonraarBe'iKarahanllar'ayanam veKarahanllar'nbatkolununhakanolanAliTegin'inmaiyetindegryoruz.FakatAliTegin,bilmediimizbirsebeple,arBe'inamcasolunanYabguyuldrncearalarald.Sava hazrlyapldbirsradaarBe'inbiroluolarakadAlpArslankondu.

1029dayaplansavakazananarveTurulbelerbirazsonraAliTegin'inveoluhmelik'in

darbeleriyledarmadankoldular.Mallarnnounukaybettiler;kalanndallerdesaklayarakbirdahabylebirbozgunauramamakiinaskerhazrlklarabaladlar.

GaznelilerbuhazrlklarkendilerinekarsandklarndanonlardaOuzlartepelemekzerehazrlagiritilerve1035tetecrbelikumandanBedodubuyruundakiorduyuarBe vetekiOuzlar'akaryrttler.Buordu2Temmuz1035teOuzlar'nmerkezkolunakumandaedenarBe'inpususunadt.arBe kolu,yamurgibiokyadrarakGaznelilerinatlarnldrdktensonraonlarbozdu.FakatSeluklularbuzaferlerinitesadfevererekGazneliler'eelignderipbaristediler.Elilergidipgeldiktensonrabiranlamayapld.

BuanlamadaDehistanvilyetiarBe'everiliyordu.FakatgnderilenmenurdaOuzbelerine

"emir"denecekyerde"dihkn"denilmesiOuzlargvensizlie evketti.nkbuFarsasz"kyaas"anlamnageliyordu.

Yenidensava vevuru balad.1036daarBe,Mervyaknlarnakadarbiraknyapt.1037deGazneliler,arBe'ibastrmakzereMerv'ebykbirkuvvetyrttlersedearBe leekildi.Gaznelilerkendisinikovaladlar.FakatarBe,kendisinikovalayanGaznelibirliklerinisusuzbirvadideansznkarlaypyoketti.1037MaysnnbalarndaarBeMerv'de,TurulBeSerhastakendiadlarnahutbeokuttular.Fakattambamszdeildiler.nkikisidehutbedekendiadlarndannceGazneliSultanMesudunadnokutmulard.

BuaradaikitarafanlargibiolduveOuzbelerineGaznelilerdevletininbyklerininbazlarnn

kzlarnamzetgsterildi.

BunlararasndaarBe'edeEblhasanAbdlcelil'inkzdt.SeluklularMervveSerhas'boaltarakdnhazrlklarnabalarkenKarahanllar'danUzkendvalisiBrTeginyenidenSeluklularkkrtarakparavesilhgnderincei deiti.arBe,kardeiTurulBe'lebirliktebirkaGaznelikuvvetiniyendi.

1038NisanndaGazneliler30.000kiiliksemebirorduylaSeluklularzerineyrynceOuzlarkendiaralarndaneyapacaklarnkonutular.arBe,Niabur'abasknyapmakgibigayetcretlibirtasarteklifettiysedeTurulBe bunutehlikelibularaknormalsavatercihetti.

1038HaziranndaSerhascivarndakiTelhab'dasava balad.Pek iddetlivehilelibirsavatansonraGazneliordusuyokedildi.SerhasveMervyenidenalnd.Merv'deUlucamideyaplanbirtoplantda


21/66


arBe,artkGaznelisultannhimayesindebelikkurmayarazolmayarakbamszdevletkurulmasnveilerindenbirininhepsinebakanseilerek"sultan"tannmasnteklifetti.ButeklifkabuledildiveTurulBe bakanseildi.arBe,kkkardeinehibirzamanrakipolmakistemedi.TurulBe ksrolduuiinpadiahlknaslolsaarBe kolunageecekti.

1038TemmuzundaarBe,Herat'igaletti.

Ekimde50.000kiilikGazneliordusuSeluklular'akaryryegeti.

BuordukasmdaBelh'egirdi.FakatGazneliSultanMesud,SeluklulardannceonlarnmttefikiolanKarahanlBrTeginzerineyrd.nkonun,SeluklulartarafndanHorasanpdihilnedileceihakkndabirsylentiduymutu.Soua,kara,insanvehayvankaybnabakmadanilerliyordu.arBe debudurumdanfaydalanmakisteyerekGaznelilerordusunungerisinedecekekildeyryebalad.SultanMesudbunureninceBrTegin'ibrakarakgeridnd(12Ocak1039).Belh'eekildi.

arBe ubattaNiabur'agelerekTurulBe tarafndankarland.Burada40gnkald. ehrinbykleribirerbirerziyaretederekho geldindediler.TurulBe'intahtyannakonulansslbirsedirinzerindeoturuyordu.FakatNiaburlularaTurulBe kadariyidavranmakniyetindedeildi.nkSultanMesudtaraftarlarnnpropagandasylaNiaburemirlerininve eyhlerininahliyeSeluklularaleyhindeszsylediinivecamilerdeakabedduaettikleriniiitmiti.GaznelilerleSeluklulararasndayaplansavalar ranTrkistaninpazarolanNiabur'unticaretinifelceurattndanbundan ikyetiolantccarlardaOuzlaraleyhineyrtlenGazneliordularnamaddyardmlardabulunmulard.BundandolayarBe vebuyruundakibelerTurulBe'ebavurarakSelukluGaznelisavalarnnkesinbirsonucabalanmam olmasdolaysyla,hlzenginticareteyasnamlikbulunan ehrinyamasnaizinricaettiler.TurulBe razolmayncahonutsuzluklarngizlemediler.UzuntartmalardanbirsonukmayncaTurulBe banekerekarBee:

"Yamadadirenirsenkendimildrrm"dedivebayreinegtrd.ar,bayakalayarakyamadanvazgeeceineszveripintiharnledi.TurulBe deona500.000dirhemvebirokhediyeverilmesiniemretti.

MarttaarBe,NiaburdanayrlarakSerhas'ayneldi.

arBe,GazneliSultanMesud'unkesinsonulubirsaldryapacanbildiiiinodatedbirlidavranyor,onunhareketlerinigletirmekiingeeceiyerleriyakpykyordu.

6Nisan1039daAlibdovasndaSultanMesudvearBe kuvvetleriarptlar.arBe,stnkuvvetlerkarsndaekilmeyemecburoldu.

15Mays1039daSultanMesud100.000kiilikgrlmemi birorduylaBelh'tenhareketetti.Buorduokkuvvetliidi.Fakatbeslenmesigvehareketideard.

arBe buyryrendiizamanSerhas'taidi.Kardeinevebtnakrabalarnadurumubildirdi.Hepsikuvvetlerinibirletirdiler.Ordularancak20.000kadaratldanmrekkepti.Birblmzrhlvesonderecemkemmelsilhl,bykounluudaevik,hzl, iddetleokatanhafifsvarilerdi.

GaznelilerordusunuabrakmakiinHorasan'dakiak ehirleriyktlar.Ekinleriyaktlar.Aalarkestiler.


22/66


OuzbeleriSehras'tabirsava meclisikurarakGazneliMesudunbykordusuylaarpparpmamakmeselesizerindekonutular.Trldncelerilerisrld.EnsonkonuanarBeinarlklaruzaktabulunduraraksonderece iddetlearpmakfikrikabulolundu.

1039Hazirannda,ilerleyenarGazneliordusuylaSeluklulararasndabirsrasavalarbalad.Bu

savalardaOuzTrkmenordusununruhunuarBe tekilediyordu.Seluklularkesinsonulusavaagirmeyerekypratmataktiinikullanyordu.

Haziransonundaikitarafdaiyiceyorulmutu.Gazneliler'inyolladbireli,busebeplebarayolatveikitarafdasavaadahaiyihazrlanmakgizlidncesiylebarayanat.

Bununlaberaberbar yaplryaplmazikitarafnhazrldabalamt.1039KasmndaGazneliSultanMesud100.000kiiyiaanmkemmelordusuylahzlahareketegeti.Ouzlar,Baverd'detoplanpbirletiler.Seluklularstratejikbirbasknauraypyokolmaktangkurtuldular.SultanMesudonlaryakalayamayncayiyecekglyzndenyrydurdurupNiabur'adnd(Ocak1040).

Gazneliler'inSeluklularzerinekesinyry3Mays1040tabalad.Gaznelilerordusubyksuskntsiindeyryordu,

21Mays1040tailkarpmaoldu,Seluklular,arBe'inbabuluunda16.000semeaskerdi.

23Mays1040cumagnDandnakanovasndayaplanbykmeydansavaSeluklularnkesinzaferiylebitti.

arBe,SultanMesudunkararghnagelerekonuntahtnaoturdu.Malvedoyumluklaraskerinedatt.

arBe,SultanMesudunbitkinbirhldeMervirz'adtnveyanndahibirkuvvetkalmadnrendiktensonradrki,gndratstndebeklettiiordusunadinlenmebuyruunuverdi.

arBe bundansonraimparatorluundoublgesiolanHorasan'nhkimiolarakkalm velnceyekadarbumevkiinikorumutur.

1060ta70yandaolduuhaldeld.

Merv'egmld.

AlpArslan,Yakutu,Kavurt,SleymanadndakioullarndanAlpArslanonunyerineHorasanvalisioldu.

(Orkun,9.say,Ekim1962)

MALAZGRTSAVAI

Trktarihininen anlzaferlerindenbiriolanMalazgirtMeydanSavaiin,aydnlarmzarasndaikiyanl telkkiyerleipkabuledilmi gibidir.Buikiyanl telkki udur:

MalazgirtzaferiAnadolu'yubizetamamylaat.


23/66


MalazgirtzaferiyleAnadolu'dayenibirTrkdevletibalad.

Buikidncedeiyiceincelenmeyedeermhiyettedir,incelendiktensonradayanl olduklarkendiliindenortayakar.

Bukadarzamandanberiaydnbirzmretarafndan"gerek"olarakkabuledilmi birfikrinyanlolmasnda alacakbir eyyoktur.Tarihtehalkveyaaydnlartarafndangerekdiyekabullenilminiceyanl fikirlergsterilebilir.MeselSelukluAlaaddinKeykubad'n"bykhkmdar",TevfkFikret'in"bykvatansever"saylmasbizeaityanllardanolduugibi sa'nnhemAllah,hemdeAllah'noluolduuhakkndamilyonlarcaaydnHristiyantarafndanbenimsenentelkkidebukabildendir.

imdi,buksabalangtansonraMalazgirtiddiaygzdengeirelim:

Malazgirtzaferiaskerbakmdanbykbirimhasavadrveikibakmdanokmhimdir.Hemsaybakmndaniyicestndmankuvvetlerinekarkazanlm,hemdedmanordusundakiTrk

birlikleribizimtarafageerekzaferdemilolmulardr.DemekkiMalazgirtSavaTrksavataktiinin,TrkkahramanlnnveTrkmilluurununbykbirzaferidir.BunlarnherdevnmeyedeernesnelerolduundanMalazgirtMeydanSava,tarihimizinaltnyapraklarndanbirinitekileder.

FakatbyleolmaklaberaberAnadolu'dakiRumdayanmastamamylakrlpbulkebizealmdeildir.Buzafer,Anadolu'daRumlar'akarkazanlanbykmeydansavalarnnneilki,nedesonuncusudur.

1048'dekazanlanPasinMeydanSava,dmanordusununyokvekumandannntutsakedilmesibakmndantamamylaMalazgirt'ebenzediigibi,Malazgirt'tensonrakazanlan1072Kayseri,1073

Paflagonya,1074Antakyameydansavalardatamzaferlebitmi vebunlarnhepsindedeRumordularnnbakumandanlartutsakedilmitir.ByleolduuhaldeBizans'nbelkemiikrlamam,Bizans,Anadolu'nunbtnnyineelegeirmekazmindenvedncesindenvazgememitir.

ddiaolunduugibi1071MalazgirtzaferikesinsonuluveAnadolu'yubizeaanbirsava olsaydBizansdevleti,sonrakiyldabykmeydansavadahaverebilirmiydi?

Zatengayetbyktopraklarasahip,zenginvekalabalknfusluDouRoma mparatorluu'nunbirtekbozgunlaAnadolugibimhimvegeni birlkesindenvazgeeceinidnmekdetarihgereklereaslauymaz. unudaunutmamaklzmdrki,kocabirBatAnadoluancakSeluklulardansonrakibeliklerandaTrklemaledilebilmitir.DemekkiMalazgirt'leAnadolu'nunaldve

Bizanskarkoymasnnkrldhakkndakiszlerhibirtemeledayanmyor.

BuaradaBizansyalnzsavunmaklakalmayarakzamanzamansaldrcdaolmu veAnadolu'yuTrkler'denalmakiinfrsatbuldukateebbsleryapmaktanaslacaymamtr.

mparatorManuelKomnenos1161tarihinde,Anadolu'dakiErmeniBelii,SuriyeLtinprenslikleriveTrkDnimendliBeliiileittifakederekII.KlArslanyenipbirhaylitoprakaldgibi1176'dadaSelukludevletinibsbtnortadankaldrmakamacilemehurMiryakefalonveyaDzbelsavanvermitir.

YardmcMacar,Srpve ngilizaskerlerinindekatldMiryakefalonSava,Bizans'n,artkAnadolu'yu

Trkler'dengerialmasiinbtnmitlerikransonteebbsolmu,tabircaizseBizansbusavalamanendeyenilmitir.


24/66


Grlyorki1071MalazgirtSavaile1176MiryakefalonSavaarasnda105ylvardrveancakbusavatansonradrki,Anadolu,batsdndaolarak,kesinsuretteTrklerinolmutur.Bundankansonu udur:

MalazgirtSava,iddiaolunduugibi,siysbakmdankesinsonulubirsava olsaydBizans1072'de

Kayseri,1073'tePaflagonyave1074'teAntakyameydansavalarnveremez,1161deII.KlArslan'dantoprakalamazve1176'daTrklsilipsprmekzere,Miryakefalon'dabo kanbykaskerhamleyiyapamazd.

FakatbununlaMalazgirtSavannbyklaslaklmez.Yukardadasylediimgibiobirfedakrlkvemilluurantolarakmilltarihimizinesizsayfalarndanbirihlindekalacaktr.BununlaberabertarihtegerekprensibinesadkkalacaksakMalazgirt'inAnadolu'yubizeaansava olduunusyleyemeyiz.Bunu,Anadolufetihlerineyolaanbyksava anlamndakullanyorsakotakdirdetarihibiraznceyegetirmekve1048PasinSava'nbalangolarakkabuletmekdahadoruolur.

MalazgirtSavaTrklertarafndankaybedilseydibundandaaleyhimizdekesinbirsonudoamazd.

nkarBe'le,TurulBe tarafndanHorasan'datemelleriatlandevletokadarsalamvekuvvetliidiki,Malazgirt'ikaybetmekleAnadolu'yualmakemelindenaslavazgemez,herbiribirersava TanrsolanobykbabularidaresindekiTrklerbirbozgunlabyklklerindencaymazlard.

imdiikinciyanl telkkiyegeliyorum:Birokaydnlar,hatttarihileregre1071MalazgirtSavaileAnadolu'dayenibirdevletkurulmutur.Yahutbutarih,AnadoluTrkleritarihininbalangnoktasdr.

Budatamamylayanl vehissbiriddiadr.nk:

a)Malazgirtzaferini,1040taHorasan'dakurulupksazamanda ran,IrakveAzerbaycan'almbulunanSelukdevletikazanmtr.

b)Malazgirtzaferiylekurulmu hibirbamszdevletyoktur.

c)AnadoluSeluklulardenilendevlet1077dekurulmutur.

)BuAnadoluSeluklulardabamszolmayportaa TrkdevletsisteminegreHorasan'dakiBykSelukluDevleti'nebalyd.

d)AnadoluSelukDevletiancak1157de,bykdevletdaldktansonrabamszolmu,lkenin

tekibtndoublmleriiseHarzemahlarelindekalmtr.

Tarihinbuitirazkabuletmezgerekleriortadaikenonuzorakiyorumlamalarlabakataraflarayneltmekhibirfaydasalamaz.Tarih,bilimdeilsedeheryneekmeyeelverilibirmasaldadeildir.Tarih,ncebirgerektir.Sonradabirterbiyevastasdr.

Malazgirt'inyenibirdevletebalangkabuledilmesi,Trktarihininzelliinianlamamaktan,TrktarihinidetpkvemutlakaFransztarihindekiereveyegremtalaetmekisteindendouyor.

Fransa'nnanavatantarihiaayukarhepayntopraklardagemitir.FakatFransa'nnvehattngiltereveAlmanya'nntarihibyledirdiyeTrkiyetarihinindebyleolmasgerekmez.Bylebir

mecburiyetyoktur.Trkiyetarihininbakal uradadrki,budevlet,zerindekurulduuHorasan'sonradankaybederek,kurulduktansonraalm olduuAnadolu'datutunmutur.


25/66


Tarihingereibudur.Bunureddetmektenbir eykmaz.Bunukabuletmemektarihimizivetarihtekimillbirliimiziparalamakdemektir.Bununzararlolduunuaklamayalzumyoktur.

yleyse,Malazgirthakkndaki,tarihgereklereuygunhkmmzneolmaldr?Verilecekhkmudur:

MalazgirtMeydanSava,imhameydansavalarnnengzelrneklerindenbiriolupBizansllarakarkazanlanzaferlerinen anslsdr.SavaakatlanaskerlerinsaysbakmndanTrkkahramanlnn,ynetmebakmndanTrkaskerliinin,RumordusundakiHristiyanTrkler'inAlpArslantarafnagemesibakmndanTrkmilluurununenyksekrneklerindenbirisidir. slmveHristiyandnyalarnnsavaaverdiideerbakmndandabykbirprestijdavasnnlehimizehallolunmasdr.

(TrkYurdu,6=276.Say,Austos1959)

ENGZHANVEAKSAKTEMRBEKHAKKINDA

Milli uurunveilmtarihiliinhlgereincegeliememesi,dntaassubunhlruhlarahkmetmesiyznden,tarihimizinbazbyklerinekarsaygszlktabulunmakveyaTrksoyunun uveyabublmlerinibirbirinedmansaymakgibiyanllklarskskyaplmaktadr.BunlarnarasndaenyaygnengizveTemirdmanldr.Budmanlyapanlararasndaarlman(=Charlemagne)ileartken(=CharlesQuint)ibirbirinekartranfelsefecilerbulunduugibitarihigeinenlerdevardr.

Butarihigeinenlerdenbiri,Trksoyunungzelliihakkndayazdbirgazetemakalesinde,yinedintaassupsebebiyleengizveTemir'den"mahlkat"diyebahsederek,onlarnsar"Mongol"rkndanolduunu,Trklerinisebeyazrkntemsilcisibulunduunuilerisrd.

Artkilmbirdeerikalmayanbueskimi sanrk,beyazrkdeyimleriyannda,yazarn,Cengizve

Moollarhakkndakisonyaynlardandahabersizolduu,buyazlankrkylncekiilminkrntlarileyazdanlalmaktadr.

Burada,tafsiltagirimeden,genlerinsorularndacevaplamakzere, imdiyekadarvarlanilmsonularnzetinivereceim:

TrklerleMoollarikikarde millettir.Altaygrubudenilenakrabamilletlerinenmhimikitanesidir.TrkeileMoolcaeskidentekdilolup,ancakHunlarandaikiayrdilhlinegelmitir."HunTrkMnsebetleri"adltebliiilebunuiddiaveisbatedenTrk,MoolveindilleribilginiVonGabainolmutur.(1)

MoolkelimesinitarihetantanengizHanolmutur.KendisindennceMoollara(yniMoolcakonuanboyveuruklara)nedendiikesinliklebellideildir.VIII.YzylaaitOrkunyaztlarndagrlen"OtuzTatar"ve"DokuzTatar"adlbirliklerinMoololduuilerisrlmsede,bu,birfaraziyedenibaretkalmtr.nkbugnMoolistandenileneskiGkTrklkesininancakX.YzyldanbalayanMoollariledolduuortayakonduktansonra,VIII.YzylnOtuzTatarveDokuzTatar'larnndaTrkolduukendiliindenbelliolmutur.GkTrklerandaadgeen"budun"lardanMoololduukesinliklebilinenancakKtay'lardrki,dahasonrakizamanlardadatariheMoololarakgemilerdir.

Fakatengiz'in"Mool"topluluuetnikdeil,tpk"Osmanl"deyimigibisiysbiraddrvearalarndaTrkekonuanveyaTrkolanboylarveuruklardavardr.


26/66


EseriniXI.YzyldayazanKagarlMahmud,Tatarlar,ayrleheleriolanbirTrkkavmiolarakgstermektedir.

XIII.YzyldaBykCengiz mparatorluu'nugezenMarkoPolo,"Tatar"kelimesiniTrklerileMoollarnikisinibirdeniinealanbirdeyimolarakkullanmtr.

6Trklerinkendileride"Tatar",TrklerinbirparasvebelkideDouTrkesiylekonuanTrklerolaraksaymlardr.Akpaaolu,tannm tarihindeSleyman ahilebirlikteAnadolu'yagelenTrkleri"ellibinmiktargerTrkmenveTatarevi"olarakkaydeder.

7OsmanlpdihlarndanII.Muradzamannda,Hicri843teyazlptarafmdanyaynlananbirtarihtakvimdeengiz,gedey,Meng,Hleg,Abaka,KeyhakugibiMslmanolmayanengizlikaanlarrahmetleanlmtr.(2).Bunagre,XV.YzylortalarnakadarTrkiye'deaydnlararasndabirTatardmanl,engizlidmanl,MslmanolmayanTrkleredmanlkdiyebireyyoktu.BuhogrrlkDouTrkleriniveyaTatarlaryabancsaymamaktan,engizliHanedannmillbirhanedansaymaktanilerigeliyordu.Umumbirmsamahaolsayd,aynhogrrlkBizansllara,

Ermenilere,Grclerevebatllarakardagsterilirdi.

8TrklerileMoollaraynkktengelenikikarde milletolmaklaberaber,engizHan,Mooldeil,Trkt.engiz'inTrkltarihgeleneklerindnda,tarafszada inlilerintankliledesabittir.Prof.ZekiVelidiTogan,1941deyaynlad"Moollar,ingizveTrklk"adlkkeserinde(18.Sf.)ve1946dakard"UmumTrkTarihineGiri"adlbykvedeerlikitabnda(66.Sf.)engizKaan'1221deziyaretedenaohongadlbirinelisininverdiibilgiyinakletmitir.Bueli,engiz'inatoTrklerindenindiinigayetakolarakbelirtmitir. ato'larise,bilindiizereeskiGkTrklerdeninenbykbiruruktur.engiz'intipihakkndakitarihbilgilerde(uzunboy,kumralsa,beyazten,yeilgz)eskiGkTrkkaanlarnnkineuymaktadr.engiz'inaileadolan"Bregin","BreTegin"inMoolcasyleniindenibaretolduugibi"engiz"kelimeside"tengiz",yani"deniz"

kelimesininMoolcasyleindenbakabireydeildir.Trkede"t"ilebalayankelimelerinMoolcada""ilebaladnAltaydilleriuzmanlarsylemektedirler.

engizailesihi phesizeskiTrkgeleneineuygunolarakokeskizamandanberiMoollardanbirksmzerinde(belkideMoollam Trklerzerinde)belikedenEineHanedankoluidi.BuhanedandaTrkgeleneklerinindevametmekteolduuengiz'inoullarndanaatayvegedey'inadlarndagrlmektedir."aa"ve"ge",bilindiizere,Trkekelimelerdir.

9AksakTemirBek'inbirBarlasbeiolmasveBarlaslarnMooluruusaylmasda,bubykhkmdarnTrklneengeldeildir.Temir'inailesideengizailesininbirkoluolupBarlasuruuzerindebeliketmitir.RuslartarafndanTemirinmezarnamaksuretiyleyaplanincelemeler,

onundauzunboyluvebeyaztenliolduunuortayakoymuturki,eskiArapveFarsedebiyatlarndakiTrktavsifinetamamenuygundur.stelikTemirinanadilideTrkedir.

10Neengiz,nedeTemirBek,Aryantipindedeildi.KlasikTrktipi,bazsahtekrlarniddiaettiigibiHintAvrupatipiolmayp,inlilerleArynlerarasndaortabirtiptir.Mezarlardankankafataslar,eskiheykeller,eskiduvarresimlerivetarihitavsiflerbunugsterdiigibi,ArapveFarsirlerindedeekikgzlTrkgzellerininvlmesinedirbirokrnekvardr.Mildn1144.ylnda,ynidahaengiz'inveMoollarnortayakmasndannekadarzamanncelm olanZemaher'ninbirTrkgzeliiinyazd u iirlerebakn:

"Onekutlubirgndki,Yfeskzlarndangzelvecilvelibirkzamlikolmutum.Ogzelkzngzleri

hernekadardarisedesihirlilikbakmndangenitir.Baktvakitgzlerininkarasgrnrsedegldzamanbusiyahlarnhepsikaybolur."


27/66


"Trkneslindenbirgzelkzbenikendiisteimlelmedorugtrmektedir.Okznkendifettan,gzlerideldrcdr.ZatenTrk'nldrclmehurdeilmidir?Bukznkardeininklcnekadarkesiciveldrcisedebuhusustaonungzerkekkardeininklcndandahakeskindir.Kardei,aldesirleriazadedersedebununesirleriazadkabuletmez.Kardeibazinsanlarnkanndkersede,bu,herkesinkanndkmektedir.Buisemslmanlarinletmektedir.Benonunhicranile

alad

kaobenimkar

mdaglervegldvakitbsbtndarlaangzlerikalbimiyakarlar."

"Su'da'ya(3) ylesyle:Bizimsanaihtiyacmzyokturvebizirisiyahgzlleriistemeyiz.Dargzlervegzllerbizimdncemizidoldurmulardr.Onlarbaktklarvakityalnzgzlerininsiyahlklargrlr.Fakatglecekolurlarsaosiyahlkdagrnmezolur.TrkyzkiTanronlarkemgzdenesirgesingktekiaygibidir(4)."

11OuzlarndavaktiyletamklasikTrktipindeolduklarnnenbykdelili,dahaSelukludevletikurulmadanncelm bulunanMes'ud'ninkayddr.Mes'ud:"Ouzlarekikgzldr.Fakatonlardandahaekikgzlolanlardavardr."demektedir.GenellikleOuzlarntorunlarolanbugnkTrkiyeTrklerininarasndadabutipintamveyabirazdeiikrneklemillksaydagze

arpmaktadr.

12AksakTemir'inTrkiyeTrkleriilearpmasnbirmilldvahlinegetirmeyeabalamakmillbirihanettenbakabireydeildir.AksakTemir'inYldrmBayazd'akarsavaanordusundapekokDouAnadoluluTrkmenvard.Busava gerekteOsmanlKaraman,OsmanlAkkoyunlu,OsmanlSafevvurumalargibibirisavatr.OsmanlKaramanveOsmanlSafevsavalarndagsterilensertlikOsmanlaataysavalarndakinibastracakderecededir.BuarpmalarTrktarihininoluundakibirkadersonucudur.Trktarihipekokiarpmalarladoludur.NitekimOsmanltarihindedeprenslerarasndakikycsavalarbykbirblmmeydanagetirir.

13SonzamanlardaKlTeginantnnbulunduuyerdekefedilipKlTegineitolduuiddiaedilen

heykelintipi,arkaikOrtaAsyatipidir.HerhaldeKlTegininveyaGkTrklerinde"Mongol"olduuiddiaedilemez.

14Seluklularn ranlsarayirlerinden"DihHudayEbu'lMa'aliyi'rRazi'',SeluksultannnsarayndakiTrkklemenlerdenbahsederken yledemektedir:"HepsiKrgzveinkkndenolanselviboylular,hepsiYamaveTatartohumundanolanglyzlgzeller.Aralarndagm eneliOuzveKpakgzelleri,misyzlveaygibiKayveKimeklerdevar.Tanrm,buTrkocuklarnegzeleylerki,onlarabakaninsanngzleribahargibiolur."

Buradakiin'denmaksatUzakdouTrklerivebelkideMoollardr.TatarlarnYamalarilebirlikteglyzlgzellerolarakgsterilmesionlarnsukatlmam Trklklerineenbykdelildir.

15Bugn,zellikle"Tatar"denilenTrklerKazanllarileKrmllardr.Kazanllar,eskiBulgarTrklerinin,KrmllardaKpaklarntorunlardr.YanibugnsiysvehattcorafbiranlamolanTatarkelimesinibirMooluruuyahutTrktenbakabireydiyednmekimknszdr.

Bu artlariindeTrktarihininikibyk ahsiyetiolanengizHanileTemirBek'iTrktengayrveheleTrkdmanolarakgrmek,gstermekvednmek,tarihivetarihingereklerinibozupdeitirmektenbakabir eydeildir.zellikleTatarkelimesiniMoolveyagayrTrkbirmilletanlamndakullanmakhibir eybilmemekdemektir.

Trkler,Trktarihininbirincisnfinsanlarndanbazlarntenkitetmek,beenmemek,sevmemek

hakknasahiptirler.Fakathanedanlararasndakirekabetlersebebiylebunlardanbirinitutarakonunhasmndmandiyeilnedemezler.Irkdavalarndacorafyannhibirdeeriyoktur.


28/66


Trklerdenbazlarnmilldmandiyegstermekhemtarihideitirmek,hemdeyarnkiTrkbirliinibugndenbaltalamakolur.Bubaltalama,tarihidmanlarmznekmeineya srmektir.

(1) kinciTrkTarihKongresi,895911.Sf. stanbul1943,KenanMatbaas.

(2)OsmanlTarihineAitTarihTakvimler,9294.Sf. stanbul1961.KkaydnBasmevi.

(3)"Su'd",Zemaher'ninArapsevgilisininaddr.

(4)erefeddinYaltkaya:Zemaher'ninDivanndaTrke iirler.AtszMecmua,15.Say,15Temmuz1932,6667.Sf.

(tken,3132.Say,Austos1966)

VARNAMEYDANSAVAI

OsmanlpdihlarnnenbyklerindenbiriolanII.Murad12Temmuz1444'teMacarlarlayaptbar andlamasileOsmanltarihindekiikinciyenilgiyikabulediyorve1437'denberihallarlasrpgitmekteolansava faslnkapayarakkendiisteiilepadiahlktanekiliyordu.Hi phesiz,AnkarabozgunununbilesarsamadOsmanlTrkleriniJanHunyad'nbirkazaferiykamazd.FakatMacar,Leh,Alman,Romen,Hrvatordularileyediyldryaplanboumadevletide,SultanMurad'dayormutu.Osmanlhanedaniindeilk irolantedbirli,kahraman,uluhimmetlivetemizyrekliII.Murad,ruhununaradsknuyeilliklervesessizliklerarasndabulmakiinManisa'yaekiliyorvetahtmda13yandakioluna,yarnn stanbulftihinebrakyordu.

Osmanltahtnatecrbesizbirocuungeliimutaassphallararasndabirmitveistekdourdu.BufrsattanfaydalanarakTrkleriAvrupa'danatmakkuruntusugnllerineyerleti.Bar imzalanal

ongnolmutu. ncilzerineyeminederekverdiklerisznaslbozacaklarndnyorlard.Papa'nnvekili:"Bakadindenolanlaraverilenyemininhkmyoktur"diyefetvaverdi.Vehemensava hazrlnabaland.

HalordusunuekirdeinisemeveelikzrhlMacaratllartekilediyordu.BunaAlmanlar,Lehliler,RomenlerveHrvatlardakatlmlard.Macaristankralordudabulunduuhlde,bakumandanlkmehurJanHunyad'averilmi veordu20EylldeOrsuva'yagelipTuna'ygemiti.Fakatbykmaksatvemitlerileyolakanbuordukararlatrdyry hareketinibaarileuygulayamyor,arhareketediyordu.Macarkralnn250arabayaykletilenarlklarveordunundierlzumlueyasyrygeciktiriyorveTrklerevakitkazandryordu.Halordusu26EylldeVidin'egeldi.OrsuvaileVidinarasndaki110kilometrebe gndealnmt.Demekkigndeancak22kilometre

yrnyordu.HlbukibusradaTrkler,Anadolu'dan,bununikimisliabukluklayry yaparakdmanlarnnkarlamayakouyorlard.

Vidinnnegelendman,birkagntaarruzettiysede ehrialamad.OradanRahova'yagelindi.Trkler ehriboaltmlard.Hallarbo ehregirdiler.

6Ekim'deNibolu'yagelenhallar,FiruzBe oluMehmedBe kumandasndakiTrkgarnizonutarafndandurduruldu.Hallar ehrialamadlarvebounakaypverdiler.

HalordusugetiiyerleriyakpykarakRazgrad'a,oradandamstahkembir ehirolanYenipazar'ageldi.Burasnsavalaalpiindekilerikltangeirdiler.


29/66


24Ekim'de umnu,Varna,Petri,Kavarna ehirlerine,teslimolduklartakdirdeserbestbraklacaklar,aksitakdirdekltangeirileceklerinibildirenyazlargnderildi.Fakatbtn ehirlerteslimteklifinireddettiler.

26Ekim'de,hallar umnu'yasaldrdlar.Trkler iddetlekarkoydularsadayenildiler.Sondakikaya

kadardayanan50kii,hibirrekalmadngrnce,tutsakdmektenselmeyistnbularak,kendileriniburlardanaaattlar.

Hallar, umnu'dabe gnkalarakvakitkaybettiler.4KasmdaPrevadi'yegeldiler.Burasndaglklealpyktlar.

6Kasm'daPetrikasabasn,haylikaypbahasna,elegeiripiindekiTrklerikltangeirdiler.

9Kasm'daVarna'nnnnegeldiler.Akamkaranlbasarken,Trkordusunun,kendigerilerindetoplubirhaldebulunduunugrenhallar ardlar.Aayukar4kilometremesafedeTrkkararghkurulmu veTrkordusununateleriyanmayabalamt.

Bu,naslbyleolmutu?TahttanekilipManisa'yagidenII.Murad,hangisihirleordusununbandaolarakhallarngerilerinedmt?

Hallarn,andlamaybozarakyryehazrlandklarrenilince,Trkdevletadamlartehlikeyisezmilerveocukpdihabunuuygunbir ekildeanlatarakbabasntahtaarmasnteklifedipbunukabulettirmilerdi.FakatSultanMuradbutekliferedcevabvermi,bununzerinegeleceinstanbulFtihi,tarihtepektannm olan:"Pdihsanzordunuzunbanagein,pdihsamordununbanagemeniziemrediyorum!"eklindemektupla,II.Muradyenidenpadiahlalmaamecburetmiti.OrdusununyenilmesindenvebykoluAlaeddininlmndendoanzntiledinlenmekiinekildiiManisa'dabeklediinibulamayanII.Murad,bykbirabuklukla,ordusunu

toplayphzlayrd.GeliboluhizalarndanRumeli'yegeecekti.FakathaldonanmasnnGelibolunndebeklediinirenince,bykbirkararabukluuiledouyayneldive stanbulBoaz'nadoruilerledi.BalkesirBursaGemlikzerindenyaplanbuskyry tamamiylebaarlm birhareketti.Gayetgizliolarakyaplm,Gelibolunndebekleyendmandonanmasaldatlarakyerindebraklmt.Budonanma,bo yere,TrkordusunuanakkaleBoazndabekliyordu.

TrkordusuAnadoluHisarnnden, talyangemileriyleRumeli'yegeti.40.000kiiolanTrkordusu,erbanabirdukaaltnisteyen talyanlarabuparayvererekRumeli'yegemi vehzlaEdirne'yeyrmt.

Edirne'yeekimortalarndavarld.Busradadman,bounaNibolu'yusarmaklavakitgeiriyordu.

TrkordusuEdirneFilibepkaTrnovayoluileNibolu'yailerledi.Nibolu'yavarldsradadmanoradanekilmi, umnu'yadorugitmiti.Nibolu'dakiTrkkuvvetlerideorduyakatld.Douyadoruilerlendi.Hallar,Trkordusununkendiardlarndaolduunubilmiyorlar,butopraklariyitanyanTrklerise,kendilerinisaklamaksuretiyleyldrmgibiilerleyerekdmanayaklayorlard.

9Kasm'dahallarayetimilerdi. kiorduterscepheilearpacaklard.nkhallararkalarnVarna'yavererekbatkuzeyedorucephealmlar,Trklerisecepheyigneydouyadorututmulard.

Macarkral,Trkordusunundrtkilometreuzaktaolduunurenince,atlarneerlerininkarlmadangecelenmesinemretti.Manevkuvvetlerimkemmeldi.Macarlarnstnlzrhl

svarilerdenmeydanagelmi olmalarndand.BakumandanlarJanHunyad,Trkerekarbirkazaferkazanm bykbiraskerdi. kitaraftadatopvard.


30/66


TrkordusuAnadolu'dan40.000kiiyleRumeli'yegemi,buradadabazkuvvetlerkendineeklenmiti.

Edirne'debirmiktaraskerbraktklariin,50.000kiidenokdeildiler.Hallarise70.000kadard.Yanl birdnceilebazTrkkalelerinndeoyalanpkayplarvermeselerdi,Trkordusunadaha

stnbirdurumdabulunacaklard.

10Kasm1444'tesava balad.Trkler,hallarnbozduklarandlamaybirkargyageirerekkararghadikmilerdi.Trkordusununsa kanadndaTurhanBe buyruundakiRumelisipahileri,ortadaKaracaPaabuyruundakiAnadolusipahileribulunuyordu.Solkanattaaknclarilehafifpiyadelerolanazeplervard.BakumandanolanII.Murad,kapkullar,yniyenierivekapkulusipahileriileihtiyattabulunuyordu.

Terscepheileyaplanbusavataikitaraftanbirininyokolacamuhakkakt.Busonucukesinletirensebeplerdenbirisideikitarafnazmindeki iddetvekumandanlarndakiustalkileaskerliktekikahramanlkt.

TaarruzaTrklerbalad.Trklerinsolkanadndaki10.000azepveakncdmansa kanadna,onuevirecek ekilde,yaklatlar.Azeplerdmanokyamurunatuttuktansonra,aknclarhallaradoruileriatldlar.AynzamandaAnadolubelerbeisiKaracaPaadaAnadolusipahileriyledmana iddetletaarruzageti.Dman,azepveaknclarnyaklamasnbeklediktensonrazrhlsvarileriylepeksertbirkarsaldrdabulunduvehafifTrkkuvvetlerinigeriyedoruitti.

KaracaPaakuvvetleriisekarlarndakiHrvatlaryenerekilerlemeyebaladlar.Hrvatlar,genlerindekibtnyedekleridesavaasokarakbusaldrydurdurmayaaltlarsadabaaramadlar.Hrvatlarbatakladorusrlerekhepsiyokedildi.

JanHunyad,kendisa kanadnnktdurumunugrnce,kumandasnaaldMacarveBonakkuvvetleriyleKaracaPaayasaldrd.Buyansaldrspekyamanoldu.okkanlgeenarpmadaKaracaPaaehitdt.Anadolusipahileri,yenierilerinsolunakadarekildiler.

Trksa kanadndakiRumelisipahilerideortasollabirliktedmanataarruzagemilerdi.Dman,zrhlsvarileriylebunlarakardasaldrarakRumelisipahilerinigeriyesrdysede,yedeklerinialanbukanatyenidensaldrarakhallarpskrttvekovalamayabalad.

DmanbakumandanJanHunyad,kendisa kanadndakidurumudzelttiktensonra,bozulansolkanadndadzeltmekiinMacarkralnnyanndabulunanyedekalaylarndanbirinialarakyardmakotu.TurhanBe'inRumelisipahilerinigeriitmeyebalad.Anadolusipahileriyenierilerinsoluna

ekiliptutunduugibiRumelisipahilerideyenierilerinsanaekilipcephekurdular.

Savanburayakadarolanksm,hallarnlehinegibigrnyordu.HernekadarHrvatlaryokedilmisede,Trkordusununkanatlarylaortasekilmeyemecburedilmi vecephe,pdihnyedekkuvvetleriolanyenierilerlekapkulusipahilerininnnekadargerilemiti.FakatbunakarlkTrklerinlehinede uvard:Hallarnbtnkuvvetlerisavaasokulduuhlde,Trklerinkapkuluaskerlerihenzypranmam birhaldeyedekteidiler.Bundanbaka,ypranm dmankuvvetleri,Trklerinmehurkazkanadtabiyesininkarsndaidiler.

Dman,Trkhattnnikiyanmaekilmi olanRumeli,Anadolusiphileriyleazepveaknclar,belkide,tamamenbozulupbitmi sanyordu.Bunlarnvarlnhidnmeden,yenierivekapkulu

sipahilerineyklenmiti.


31/66


Bukuvvetinnnehendekleralm,engelleryaplmt.JanHunyad,Macarkralnnyanndakialaylar,sonihtiyatolarak,kesinsonuanndasavaasokmakistediiiin,bunlarnkendisindenemirbeklemelerinisylemiti.Fakatbualaylarnkumandanlar,savanTrkkararghnndedevametmekteolduunugrnce,askerlikleriniunutup,kraldan,savaagirmekizniistediler.Kraldabuiznivermekyanllnyapt.Dmannsonyedekleride,yenierileretaarruzetmekiinileriatld.

Hallarnbtnkuvvetlerisavaagirince,Trkler,sondarbeyivurmaannngeldiinehkmettiler.Yeniericephesininortasbirazgeriyeekilerek,kazkanadtabiyesiuygulanmayabaland.Dman,Niboludaolduugibi,biryarmemberiniinegirdiininfarkndadeildi.

Busrada,kendisolkanadnndurumunudzeltipkralnkararghnagelmi olanJanHunyad,emrineaykrolaraksonyedeklerindesavaagirmi olduunugrdveyaplacakbakabiri olmadiin,ordusunukereve iddetletaarruzettirdi.

HallarSultanMurad'adorusaldryor,TrklerMacarkralnyakalamakistiyorlard.Trkkararghnnnndepeketinbirboumaoluyordu.BusradaSekbanbaYazcDoanda ehit

dt.BykbiryiitliklesaldranMacarkralnnatnRstemadlbirTrkaskeribaltailedevirdi.Kralldrld.KocaHzradlyalbirasker,kralnbankesipbirmzraasaplayarak,mzrakucundakibozulanandlamannyanmadikti.Busrada,yenierilerinikiyanndabulunanAnadoluveRumelisipahileridekazkanadnkapayarakdmanemberiinealmlard.GecebalarkenJanHunyadRomenlerilebirliktekuzeyedorukaabildi.

Ertesisabah,dmankararghndatutunmaktaolankkdmanbirliklerinetaarruzolunarak,kumandanlarKardinalSezannibataolmakzerehepsikltangeirildi.Kraln250arabatutandeerlieyaszaptolundu.

Hunyadilebirliktekurtulandrtbe binkiikadarkuvveti,DavudPaa,ikignTuna'yakadar

kovalad.

VarnaMeydanSava,imhasavalarnnengzelrneklerindenbirisidir.Batansonakadariyiidareedilenbirsavatr.HareketlerinigizleyerekdmangafilavlayanTrkordusu,busavala,tarihimizeok anlbiryaprakyazmtr.JanHunyad'nkumandanlktakiustalveMacaratllarnnzrhlolduudnlrse,buzaferindeeridahaiyianlalr.XV.Yzyldakizrhlsvariler,bugnntanklargibinnegelenisprenyamanbirkuvvetti.Trklerbylebirkuvvetiyoketmilerdir.OkorkunkuvvetiyenipyokedenII.MuradveTrkordusukutlanmayalyktr.

(naralt,15.Say,15Kasm1941)

ABDLHAMDHAN(=GKSULTAN)

Toplumunenbykhakszlnauram tarihahsiyetlerdenbiri,II.Abdlhamid'dir.Kendisindenncekidevirlerinaryknomuzlarndatayan,engvenebileceiadamlarnihanetineurayanvedalmakzereolaniiddmandolubirimparatorluu33ylsrfzekvehamiyetiileayaktatutanbubykpdihkatil,kanl,mstebit,kzlsultan,chilvekorkakolaraktantlm,dimaaleyhindeileyenbupropagandanntesiriyledebyletannm talihsizbirinsandr.

Dahailkokulsralarndabelirlibirpropagandanntesirindekalmayabalayarak,yalarilerledikeayntelkinlerilebytlennesillerin,opropagandannyalanlarnbirgerekgibibenimsemelerindentabiineolabilir?


32/66


renyavrumkiOnTemmuzbayramlarnenby,

Esirmilletbylebirgnzincirinikrd,skt.

Ondanevvelgeengnler,bilsenyavrumnesiyaht,

Milletinheriyiliinidnecekpdiht;

Hlbukiozamansultan,insandeil,canavard,

Canlaryakar,kandkerdi,milletondanpekbizard!

gibisamalar,kimbilirhangikrlaskalemlerleyazlarakokumakitaplarnageiyor,krpebeyinlereSultanHamiddmanlalyordu.

Budmanlalayanlarilknce ttihatlar,ynihrriyetkahramanlar(!),yniSultan

Abdlhamid'in33ylayaktatuttuuimparatorluu10yldadattktansonramemlekettenkaankiilerdi. ttihatlardansonradaErmeniler,Rumlar,Yahudilerdi.Yni,yabanclariekartrarakTrkiye'yibatrmakiinOsmanlBankas'nbasan,Anadolu'dakargaalkkaranveAvrupalnngkdemesinemeydanvermedenSultanAbdlhamidtarafndantepelenenErmeniler;yniBalkanlarasaldrpkarklkkarmakveyineyabanclarndaiekarmasileTrkiye'yiparalamakisterkenSultanHamidtarafndan1897detepelenenYunanllar(vebizdekiadileRumlar);veFilistin'debirYahudistankurmakteebbsleriSultanHamidtarafndannlenenYahudi'lerdi.

SultanHamid,bintrlsiystertiplebuaznlklarnazgnlklarnyeresererken,onlarlabirleerekpdihtahtndanindirenkabadaylar:

Trk,Musev,Rum,Ermeni,

Grdkburzreni!

arksn,buunutulmazahmaklkveihanetbestesinisyleyereknlatyor,BirinciDnyaSavailemtrekesinekadarMusev,RumveErmenivatandalarnnasl"RziRen"beklediklerinianlamamak,anlayamamakgibibiralklklabirimparatorluuidareettiklerinisanyorlard.

SultanHamid'iiyiceanlamakiintahtaktzamaniyibilmeklzmdr.SultanAziz'insonzamanlarndakikntsrasnda,memleketi,yrtmekiinbelirenikiakmdan,liberalizmiV.Murad,muhafazakrlII.Abdlhamidtemsilediyordu.Liberaller, ngiltereveFransa'yabakarakparlamento

ileher eyindzeleceineinanyor,muhafazakrlar,30milyonlukimparatorlukta10milyonTrknhkimiyetinisalamakiinmutlakidareyelzumgryordu.Masonlar,SultanMurad'daMasonyapmlard.GerekyznSultanMurad'agstermeyenMasonluunarkasndaiseYahudilikveAvrupaemperyalizmivard.

lkMertiyetMeclisinde,Hristiyanmebuslar,Trkiye'ninbirannceparalanmasiinRuslarilesavaa iddetletaraftarolmulard.Vegerektendeneredeyseimparatorlukdalacakt.SultanHamid,bunugrdktensonra,merutiyetidevamettirseydi,elbettekiyanl biri yapm olurdu.Mslmanolmayanmebuslarlabirlikte,dardankrklenenArapveArnavutmilliyetiliklerinedesetekmekzereMeclisikapatmas,SultanHamid'inenbykbaarsvehizmetidir.Bumecliskapatlmasaydneolacakt?8milyonHristiyanve12milyonMslmanyabancyakar,kltr

seviyesihepsindengeri10milyonTrklebudevletnasltutulacakt?Demokrasibirounlukrejimiolduunagre,TrklerdenokolanAraplar,mesel,resmdilinArapaolmasnteklifetselerve


33/66


Arnavutlardayanlarnaalsalar,sonuneolacakt?BtnTrkolmayanlarbirleerekOsmanlmparatorluununAvusturya Macaristangibifederatifbirdevletolmasnisteseler,bunun,(1)naslnnegeilecekti?KarmakiinfrsatgzleyenAvrupadevletlerinikkrtmakzeredemokratiknmayileryaplsa,bu,neilenlenebilecekti?

teSultanHamid,Meclisikapatarakbtnbutehlikelerinledivetahtndanindirilmeseydi,dahadanleyecekti.

Fakatonunhizmetibukadardadeildir.18771878savandanyenilerekkanOsmanlordusunu,ozamannenmkemmelsilhlarilemeselmavzertfekleriylesilhlandrd.DenizcidevletlerinveRuslarndenizdenyapmalarmmkntaarruzlarakar, stanbulveanakkaleboazlarntahkimetti.VeBirinciDnyaSava'nda ngilizlerleFranszlarn18Mart1915saldrlanbuistihkmlarladurduruldu.

Mkemmelkurmaylaryetitirildi.19141918Savaile stikllSava'nbunlaridareettiler.SuttanAziz'in,RuslarlaarppKrm'kurtarmakiinhazrladdonanma,denizciliktekniinindeimesi

karsndadeerinikaybetmiti.810milgidengemilerleartki grlemezdi.Bunlarkadrodederekikizrhlileikikruvazrald.BykOsmanlborlarnnteikisinidedi.Pekokokulat.Pekokyolvekpr,ayrcahastahneveemegibihayratyaptrd.Grlmemi birhaberalmaebekesikurdu.Yabancelilerdenbilecasuslarvard.Avrupa'daku usahaberioluyor,aleyhimizdekikararlarncedenrenerektedbirinialyordu.Hilfeti,OsmanlHanedanndanalmakiinMsr'dakurulangizlibirder

türk tarihinde meseleler

Documents