turkce cisco notlari 1

7/25/2019 Turkce Cisco Notlari 1

1/23

OSI Referans Modeli

Bilgisayar alar kullanlmaya baland ilk zamanlarda sadece ayn reticinin rettii cihazlar birbirleriyle iletiim kurabiliyordu. Bu da irketleri tmcihazlarn sadece bir reticiden almalarn zorunlu klyordu. 1970lerin sonlarna doru !" #nternational "rganization $or !tandardization% tara$nda& "!#"'en !ystem nterconnection% modeli tanmlanarak bu kstlamann (nne ge)ildi. B(ylece $arkl reticilerden alnan cihazlar ayn a ortamnda birbirleriylehaberleebileceklerdi.

"! *e$erans +odeli 7 katman #layer%dan olumutur. Bu katmanlar srasyla,-''lication

resentation

!ession /rans'ort et1ork 2ata 3ink hysical

4imdi bu katmanlar teker teker ayrntl bir ekilde inceleyelim.

a % -''licat ion 3ayer #5ygulama 6atman% 6ullanc tara$ndan )altrlan tm uygulamalar bu katmanda tanmldrlar. Bu katmanda)alan uygulamalara (rnek olarak& 8/ #8ile /rans$er rotocol%& !+ #!im'le etork +anagement rotocol%& email uygulamalarn :erebiliriz.

b % resentat ion 3ayer #!unu 6atman%Bu katman adn amacndan almtr. ;ani bu katman :erileri uygulama katmanna sunarken:eri zerinde bir kodlama :e d(ntrme ilemlerini ya'ar. -yrca bu katmanda :eriyi sktrmadan -!>ye :eyatam tersi y(nde bir d(nm ilemlerini de yerine getirir. Bu katmanda tanmlanan baz standartlar ise unlardr,>/ &/88 &?=@ &+2 &+=@.

c % !ession 3ayer #"turum 6atman% Aletiimde bulunacak iki nokta arasndaki oturumun kurulmas& y(netilmesi :e sonlandrlmasnsalar. Bu katmanda )alan 'rotokollere (rnek olarak 8! #etork 8ile !ystem%& !3 #!tructured uery 3anguage%& *> #*e:ate rocedure >all%& -!#-''le/alk !ession rotocol% &2- !> #2igital etork -rcitecture !ession >ontrol rotocol% :e C Dindo :erilebilir.

d % /rans'ort 3ayer #A let i im 6atman% Bu katman iki dm arasnda mantksal bir balantnn kurulmasn salar. -yrca stkatmandan ald :erileri segmentlere b(lerek bir alt katmana iletir :e bir st katmana bu segmentleri birletirerek sunar. Bu katman ayn zamanda akkontrol #$lo control% kullanarak kar tara$a g(nderilen :erinin yerine ula' ulamadn kontrol eder. 6ar tara$a g(nderilen segmentlerin kar tara$tag(nderenin g(nderdii srayla birletirilmesi iinden de bu katman sorumludur.

e % et1ork 3ayer #- 6atman% Bu katman & :eri 'aketlerinin a adreslerini kullanarak bu 'aketleri uygun alara y(nlendirme iiniya'ar. ;(nlendiriciler #*outer% bu katmanda tanmldrlar. Bu katmanda iletilen :eri bloklar 'aket olarak adlandrlr. Bu katmanda tanmlanan 'rotokollere(rnek olarak :e C :erilebilir. Bu katmandaki y(nlendirme ilemleri ise y(nlendirme 'rotokolleri kullanlarak ger)ekletirilir. ;(nlendirme 'rotokollerine(rnek olarak *&@*&"!8 :e =@* :erilebilir. Burada dikkat edilmesi gereken (nemli bir nokta da y(nlendirme 'rotokolleri ile y(nlendirilebilir'rotokollerin $arkl eyler olduudur. Bu katmanda kullanlan y(nlendirme 'rotokollerinin g(re:i &y(nlendirilecek 'aketin hede$e ulaabilmesi i)in ge)mesigereken yolun hangisinin en uygun olduunu belirlemektir. ;(nlendirme ilemi yukarda bahsettiimiz y(nlendirme 'rotokollerini kullanarak dinamik birekilde ya'labilecei gibi &y(nlendiricilerin zerinde bulunan y(nlendirme tablolarna statik olarak kayt girilerek de 'aketlerin y(nlendirilmesi

ger)ekletirilebilir.

$ % 2ata 3ink 3ayer #Eeri Ba 6atman% etork katmanndan ald :eri 'aketlerine hata kontrol bitlerini ekleyerek )er)e:e #$rame%halinde $iziksel katmana iletme iinden sorumludur. -yrca iletilen )er)e:enin doru mu yoksa yanl m iletildiini kontrol eder &eer )er)e:e hataliletilmise )er)e:enin yeniden g(nderilmesini salamak da bu katmann sorumluluundadr. Bu katmanda &iletilen )er)e:enin hatal olu' olmadn anlamaki)in >*> # >yclic *edundancy >heck% y(ntemi kullanlr. !itchler :e Bridgeler bu katmanda tanmldrlar.

g % hysical 3ayer #8iz iksel 6atman%Eerilerin $iziksel olarak g(nderilmesi :e alnmasndan sorumlu katmandr. Fublar $iziksel katmandatanmldrlar.Bu katmanda tanmlanan standartlar tanan :erinin i)eriiyle ilgilenmezler. 2aha )ok iaretin ekli &$iziksel katmanda kullanlacak konnekt(rtr & kablo tr gibi elektiriksel :e mekanik (zelliklerle ilgilenir. Grnein E.HI &E.JK& *?IK &*!IHH- standartlar $iziksel katmanda tanmldrlar.

2ata =nca'sulation

Eeriler &a zerindeki cihazlar arasnda iletilirken "!nin her bir katmannda enka'slasyona urar."! Lnn her katman iletiim kurulan dier cihazdaki aynkatmanla iletiim kurar."! modelindeki her katman iletiim kurmak :e bilgi al:erii i)in 25 #rotocol 2ata 5nits% Llar kulllanrlar. -adaki tabloda

herbir katmann kulland 25 g(sterilmitir.

6atman 25 #rotocol 2ata 5nits%

/rans'ort 3ayer !egment

et1ork 3ayer acket

2ata3ink 8rame

hysical Bit

=thernet -glar

=thernet &kolay kurulumu &bakm :e yeni teknoloMilere ada'te olabilme (zellikleriyle gnmzde en )ok kullanlan a teknoloMilerinin banda yer alr.=thernet alarda yola eriim y(ntemi olarak >!+-2 #>arrier !ense +ulti'le -ccess 1ith >ollision 2etect % kullanlr. Bu y(ntemde ayn andabirden $azla cihazn ayn yol zerinden :eri g(ndermesi engellenmi olur. Eeri g(nderecek cihaz ilk (nce yolu dinler :e eer yolda herhangi bir :eri yoksakendi :erisini yola )karr. =er iki cihaz ayn anda yola :eri )ikarmaya )alrlarsa bu durumda collision#)akma% olur :e bu iki cihazda hat brakr.

-rdndan yeniden hatta )kmak i)in restgele hesa'lanan bir sre beklerler. Bu sreyi hesa'lamak i)in kulllanlan algoritmalar Nbacko$$O algoritmalar olarakadlandrlr.


2/23

H

=thernet alarda adresleme i)in +-> #+edia -ccess >ontrol% adresleri kullanlr. +-> adresleri herbir >#etork nter$ace >ard% Lin i)inedonanm olarak kaznmtr :e IP bitlik bir saydr. Bu IP bitin ilk HI biti bu kart reten $irmay tanmlayan koddur. @eriye kalan HI bit ise o karta aittanmlayc bir koddur. Bir ethernet ada ayn +-> adresine sahi' iki cihaz olamaz. Qaten +-> adresleride dnyada bulunan herbir > i)in tekdir. Grnek bir+-> adresi -0>>->0JKKB9 eklindedir.

-adaki tabloda =thernet alarda tanmlanm standartlar bulabilirsiniz.

!tandart Band @enilii +aksimum +esa$e 6ullanlan 6ablo10BaseH #/hinnet% 10 +b's 1PK metre K0 luk sonlandrc ile sonlandrlm ince

koaksiyel kablo.

10BaseK #/hicknet% 10 +b's K00 metre K0 luk sonlandrc ile sonlandrlm kalnkoaksiyel kablo.

10Base/ 10 +b's 100 metre >at J& >at I &>at K 5/ kablo.

10Base8 10 +b's H 6m 8iber "'tik

100Base/C 100 +b's 100 metre >at K 5/ :eya /y'e 1 !/

100Base/I 100 +b's 100 metre >at J&>at I&>at K 5/

100Base8C 100 +b's IK0 metreH 6m 8iber "'tik

1000Base3C 1000 +b's II0 metreJ 6m !ingle +od :eya +ulti +od 8iber "'tik kablo.

1000Base!C 1000 +b's HR0 SKK0 metre +ulti +od 8iber "'tik kablo.

1000Base>C 1000 +b's HK metre Bakr kablo.

1000Base/ 1000 +b's 100 metre >at K 5/

Gnemli bir nokta da aslnda birbirinden $arkl olan =thernet ile ===nin P0H.J standartnn birbirleriyle kartrlmasdr.-slnda bu iki teknoloMibirbirlerine )ok benzerler :e bu yzden kartrlrlar. =thernet 2=> &ntel :e CeroT $irmalar tara$ndan 19P0 ylda duyurulmutur.

=thernet standartlarnda kullanlan d(rt $arkl ti'te )er)e:e #$rame% me:cuttur. Bunlar,

U =thernetV

U =thernetVP0H.J #o:ell 5yumlu%

U === P0H.J

U === P0H.J !- #!ubet1ork -ccess rotocol%

;ukardaki d(rt )er)e:e ti'i de =thernet alarda kullanlabilir. 8akat bu )er)e:e

ti'leri birbirleriyle uyumlu deillerdir. ;ani ayn ada $arkl )er)e:e ti'lerini kullanan iki cihaz haberleemezler. Bu iki cihazn birbirleriyle haberleebilmelerii)in enka'slasyon #enca'sulation%ileminin ya'lmas gerekir. ;ani )er)e:e ti'lerinin birbirlerine d(ntrlmesi gerekir. 4imdi srasyla bu )er)e:e ti'leriniinceleyelim.

1. =thernetV

Bu )er)e:edeki reamle ksm RI bit uzunlu'unda olu' senkronizasyon i)in kullanlr. 2-#2estination -ddress% &hede$ adresi g(sterir :e R byteuzunluundadr. !-#!ource -ddress% ksmnda ise g(nderenin R Byte uzunlu'undaki +-> adresi bulunur. =/y'e #=therty'e% ksmnda ise H Bytelk

bir deer bulunur :e bu deer tanan :erinin hangi 'rotokole ait olduunu belirtir. Grnein i)in bu deer 0P00 Ldr. Wst kasman :erisi ksmnda isebir st katmandan alnan :eri bulunur. Xer)e:enin sonunda bulunan I Byte Llk >*> ise hata sezme algoritmalar kullanlarak hesa'lanm bir deerdir:e kar tara$ bu deere bakarak )er)e:enin doru iletili' iletilmediini anlar.


3/23

J

H. =thernetVP0H.J

Bu )er)e:e ti'iyukarda anlatlan =thernetV ti'ine )ok benzer . /ek $ark bu )er)e:ede st katmandan alnan :erinin banda H Byte uzunluunda bir nullchecksumbulunur.

J. === P0H.J

=ndstride =thernetVP0H.H :e >isconun adlandrmasyla !- &P0H.H balk bilgisi

ile 2!-#2estination !-% :e !!-#!ource !-% bilgisini i)erir. Buradaki 2!- ksm 1 Byte uzunluunda olu' hede$ ser:is eriim noktasnn deeridir. !!-ise yine 1 Byte uzunluunda olu' kaynak ser:is eriim noktasn g(sterir. >ontrol ksm ise 1 :eya H Byte uzunlu'unda bir deer olu' 33c katmanndakibalantnn connectionoriented mi yoksa connectionless mi olduunu g(sterir.

I. === P0H.J #!-%

=ndstride =thernetV!- olarak bilinen bu )er)e:e $ormatnda P0H.H )er)e:e balna K Byte uzunluunda !- bilgisi eklenmitir. Bu)er)e:edeki Eendor >ode ksmnda J Byte uzunluunda bir deer bulunur :e bu kod reticiyi tanmlayan bir koddur./y'e ksmnda ise H Bytelk bir deerbulunur :e )er)e:ede tanan :erinin ait olduu 'rotokolu belirtir.

>onnection"riented :e >onnectionless rotokoller

>onnection "riented #Balant /emelli% rotokoller Bu 'rotokoller iki u) nokta arasndaki:eri iletimini g:enli :e garantili bir ekilde salar. ;ani :erinin gidi' gitmediini &gitdiyse :erinin doru gidi' gitmediini kontrol eder. =er :eri yanliletilmise kar tara$tan :erinin dorusunu istemekte bu 'rotokollerin g(re:idir. Bu 'rotokollerin genel karakteristik (zellikleri ise (yledir. !ession !etu' Aki u) sistem arasnda iletiime balamadan (nce sanalbir de:re kurulur.

-cknoledgements @(nderen tara$a :erinin iletildiine dair birmesaM yollanr. !eYuencing @(nderilen )er)e:elerin iletim ortamnda kaybolu'kaybolmad kontrol edilir.

8lo1 >ontrol Eeri g(nderim hzn kontrol eder. Bir u)taki sistemdier u)taki sisteme :eri g(nderim hzn ya:alatmasn s(yleyebilir.6ee'ali:es Eeri iletiminin olmad zamanlarda balantnnko'mamasn salar. !ession /eardo1n 5) sistemlerden gelen balant kesme istekleridorultusunda aradaki sanal de:reyi ko'arr. >onnectionless #Balantsz% rotokoller Bu 'rotokoller :eriyi g(nderir$akat g(nderilen :erinin doru yere gidi' gitmediini &doru gidi' gitmediini kontrol etmezler. eki bu 'rotolkolleri kullanmannbize ne $aydas :arZ =n (nemli $aydas g(nderilen :erilere kontrol bitlerini eklemedikleri :e :erinin doru gidi' gitmediini kontrol etmedikleri i)in hzldrlar.

=== 2ata 3ink -ltkatmanlar

=== &"!nin 2ata 3ink katmann 33>#3ogical 3ink >ontrol% :e +-> #+edia -ccess >ontrol% olmak zere iki alt katmana ayrmtr. B(ylece aynnetork kart :e kablosu zerinden birden $azla 'rotokol :e )er)e:e ti'i iletiim kurabilir. 4imdi ksaca bu katmanlar inceleyelim.

1. 33> #3ogical 3ink >ontrol% 6atman etork katman ile donanm arasnda trans'aran bir arayz salar. Bu katmanda 'rotokoller )er)e:ei)indeki bir bytelk !-#!er:ice -ccess oint% numarasyla adreslenir. Grnein !- Lnn !- numaras 0I&=/B"! Lun !a' numaras 80 Ldr. Bununharicinde 33> st katman 'rotokollerine connectionoriented :eya connectionless ser:is :erebilir. Bu ser:isler ty'e 1&ty'e H :e ty'e J kategorileriolarak adlandrlrlar.

H. +-> #+edia -ccess >ontrol% 6atman > kartlarn kontrol eden srcler #dri:er% bu katmanda tanmldrlar. Bu srcler 'rotokollerdenbamsz )alrlar :e tanan )er)e:ede hangi 'rotokolun olduunu dikkate almazlar.

Fal$2u'leT :e 8ull2u'leT Faberleme

Fal$ S2u'leT iletiimde &iletiimin ya'ld iki sistem arasnda ayn anda sadece bir tanesi iletim ya'abilir. 2ier sistem bu srada kar sistemden g(nderilen:erileri almakla meguldr.

8ull2u'leT iletiimde ise her iki sistem de ayn anda :eri al' g(nderebilirler.


4/23

I

W) 6atmanl Fiyerari

>isco & a 'lanlamas srasnda :e donanmlarn yerlerinin belirlenmesi srasnda kendisinin sunduu ) katmanl ya'y g(z(nnde bulundurmay ta:siyeeder. Bu ya' aadaki ) katmandan oluur,

[ >ore 3ayer

[ 2istribution 3ayer

[ -ccess 3ayer

Bu modelde &herbir katmanda )alacak a cihazlarnn (zellikleri :e $onksiyonlar a)klanmtr.

4imdi ksaca bu katmanlara bir g(z atalm,

1. >ore 3ayer Bu katmandaki a cihazlar netorkn omurgasnda kullanlmal:e yksek hzlara sahi' olmaldr.

H. 2istribution 3ayer Bu katmandaki a cihazlar core katmanndaki cihazlara balant i)in kullanlr. -yrca bu cihazlar broadcast :e multicasttra$iini kontrol ederler.

J. -ccess 3ayer Bu katmandaki a cihazlar aa balanacak kullanclar i)in bir balant noktasdr. Bu katmanda kullanlabilecek a cihazlarna (rnekolarak sitch&bridge :e hub :erilebilir.

3ayerH !1itching

3ayerH !itching &donanm tabanl bir $iltreleme y(ntemidir :e bu y(ntemde tra$ii $iltrelemek i)in > kartlarnn +-> adresleri kullanlr.3ayerH sitching &$iletreleme i)in etork katman bilgilerinin yerine )er)e:elerdeki +-> adreslerini kulland i)in hzl bir y(ntemdir. 3ayerH sitchingkullanmann en (nemli amac &a collision domain lere b(lmektir. B(ylece a ortam daha :erimli kullanlm olur. !itch kullanarak a ortamnsegmentlere b(lebilirsiniz. B(ylece adaki collision domain saysn arttrarak collision u azaltm olursunuz. 8akat sitch kullanlarak ya'lansegmantasyon ileminden sonra bile me:cut a tek bir broadcast domain olarak kalr. ;ani ya'lan tm broadcast mesaMlar an tamamn etkiler. =er abirden $azla broadcast domaine b(lmek istiyorsanz o zaman segmentasyon ilemi i)in router kullanmalsnz.

3ayerH sitching Lin balca ) $onksiyonu :ardr. Bunlar ,

-dres Grenme3ayer SH sicth :e bridgeler &herbir arayzlerinden aldklar )er)e:elerin kaynak adreslerini (renerek bu adresleri kendi +->

:eritabanlarna kayt ederler.

Aletme :eritabannabakarak bu )er)e:enin hangi arayznden )karlacana karar :erir.

2(ngden 6a)nma =er adaki sitchler arasnda birden $azla balant :arsa &bu sitchler arasnda bir d(n a oluabilir. Bu durumu (nlemek i)in!/ #!'anning /ree rotocol% 'rotokolu kullanlr

!/ #!'anning /ree rotocol%

!/ 'rotokol birden $azla link zerinden birbirine balanm sitchler arasnda bir a d(ngs olmasn engeller. Bunun i)in & kullanlan yedeklinkleri ka'atr. ;ani !/ adaki tm likleri bularak bu linklerin yedek olanlarn ka'at' d(ng olumasn engeller. Bunu ger)ekletirmek i)in a zerindekisitchlerden bir tanesi Nroot bridgeO olarak se)ilir. Bu sitchin 'ortlar da Ndesignated 'ortO olarak adlandrlr. Bu 'ortlar zerinden tra$ik al :eriiolur.-daki dier sitchler ise Nnonroot bridgeO olarak adlandrlr.*oot sitch & a zerinde daha dk (ncelikli 2ye :e +-> adresine sahi' olansitch olur.*oot sitchin dndaki sitchler kendileri ile root sitch arasndaki en dk cost deerine sahi' yolu se)erler. Bu yolun haricindeki dier yollar

yedek olarak kalr :e birinci yol akti$ olduu mddet)e bu yollar kullanlmaz. !/ 'rotokol & B25 #Bridge rotocol 2ata 5nit% ti'inde )er)e:elerkullanr.

3- !1itch /i'leri

3-larda kullanlabilecek ) ti' anahtarlama modeli :ardr. Bunlar,

!tore and $or1ard

>utthrough

8regment 8ree

!tore and $orard modelinde bir )er)e:enin tamam tam'on bellee alnr. >*>si kontrol edilir :e daha sonra +-> tablosuna baklarak iletilmesi gerekenarayze g(nderilir. >utthrough modelinde ise alnan )er)e:elerin tamamnn tam'on bellee gelmesi beklenmeden sadece )er)e:edeki hede$ adrese baklr


5/23

K

:e +-> tablosundaki karlna baklarak uygun arayzden )kartlr. 8regment 8ree modelinde ise )er)e:enin ilk RI bytena baklr :e daha sonra +->tablosundaki karlk gelen arayzden )karlr.

/>


6/23

R

!+ #!im'le et1ork +anagement rotocol% Bu 'rotokol netork cihazlarnn g(ndermi olduu bilgileri to'lar :e bu bilgileri iler. Bu(zellie sahi' cihazlar !+ y(netim 'rogramlar kullanlarak uzaktan izleni' y(netilebilir.

2! #2omain ame !er:ice% Bu 'rotokol internet isimlerinin #(rnein.geocities.comgibi% adreslerine d(ntrlmesini salar.

Boot #Bootstra' rotocol% Bu 'rotokol disket srcs olmayan bilgisayarlarn adres almalarn salar. 4(yleki netorke bal disketsrcsz bir bilgisayar ilk a)ldnda aa bir Boot istediini broadcast ya'ar. -daki Boot sunucu bu istei duyar :e g(nderenin +-> adresini kenditabannda arar. =er :eritabannda bu istemci i)in bir kayt bulursa bu istemciye bir adresini /8/ 'rotokoln kullanarak yollar. -yrca yine /8/'rotokoln kullanarak istemciye boot edebilmesi i)in gereken dosyay yollar.

2F> #2ynamic Fost >on$iguration rotocol% Bu 'rotokol a zerindeki istemcilere dinamik olarak adresi datma ilemini ya'ar.stemcilere adresinin yansra alt a maskesi #subnet mask%& 2! sunucusunun adresi& a ge)ici adresi& D! sunucunun adresi gibi bilgilerdedatlabilir.

b % FosttoFost 6atman rotokolleri

/> #/ransmission >ontrol rotocol% /> 'rotokol uygulamalardan ald :erileri daha k)k 'ar)alara #segment% b(lerek a zerindeniletilmesini salar. ki cihaz arasnda /> iletiimi balamadan (nce bir oturumun kurulmas gerekir. ;ani /> connectionoriented trnde bir 'rotokoldr.Bunun yannda /> $ulldu'leT :e g:enilir bir 'rotokoldr. ;ani g(nderilen datann ula' ulamadn& ulatysa doru iletili' iletilmediini kontrol eder.Bir /> segmentinin $ormat ise aadaki ekildedir.

/> bal H0 byte uzunluundadr. 4imdi bu balktaki alanlar teker teker inceleyelim. 6aynak 'ort ksmnda 'aketin ait olduu uygulamannkullanld 'ortun numaras bulunur. Fede$ 'ort ksmnda ise alc uygulamann 'ort numaras bulunur. !ra numaras ksmndaki say />nin 'ar)alara:erdii say numarasdr. aketler bu numaraya g(re kar tara$a g(nderilir :e kar tara$ta 'aketleri bu srayla birletirir. ->6 ksmndaki say ise />nin(zellii olan g:enilirliin bir sonucudur :e kar tara$n g(nderen tara$a hangi sra numarasna sahi' 'aketi yollamas gerektiini belirtir. ;ani kar tara$birinci 'aketi aldnda g(nderen tara$a ->6s H olan bir 'aket yollar. F3= ise balk uzunluunu i$ade eder. !akl alanndaki bitler ise daha sonrakullanlmak zere sakl braklmlardr :e he'si 0dr. 6od bitleri ksmndaki deer ise balantnn kurulmas :e sonlandrlmasn salayan $onksiyonlartara$ndan kullanlr. encere ksmndaki deer ise kar tara$n kabul edecei 'encere boyutunu i$ade eder. >hecksum ksmndali deer >*> deeridir :e/> tara$ndan hesa'lanr. A:edidurum iaret)isi eer 'aketin i)inde (ncelikle deerlendirilmesi gereken bir :eri :arsa onun 'aket i)indeki balang)noktasn iaret eder.

52 #5ser 2atagram rotocol% Bu 'rotokol />nin aksine connectionless :e g:ensiz bir iletiim sunar. ;ani iletime balamadan (nce ikiu) sistem arasnda herhangi bir oturum kurulmaz. -yrca 52de g(nderilen :erinin yerine ula' ulamad kontrol edilmez. Buna karlk 52 />dendaha hzldr. -ada bir 52 segmentinin $ormat g(sterilmitir. Buradaki alanlarn ile:leri /> segmentindeki alanlarla ayndr.

c % nternet 6atman rotokolleri

#nternet rotocol% 'rotokol internet katmannn temel 'rotokoldr. Bu katmanda tanml olan dier 'rotokoller 'rotokolnnzerine ina edilmilerdir. Bu 'rotokolde a zerindeki her bir cihaza bir adresi tanmlanr. Bu katmanda )alan a cihazlar #(rnein router% kendisinegelen 'aketlerdeki adres ksmna bakarak bu 'aketin hangi aa y(nlendirilmesi gerektiine kara :erir.

>+ #nternet >ontrol +essage rotocol% Bu 'rotokol tara$ndan deiik ser:isler i)in kullanlr. >+ bir y(netim 'rotokoldr :e i)in mesaM ser:isi salar. Bu 'rotokol kullanan ser:islere (rnek olarak 'ing& traceroute :erilebilir.
http://www.teneffus.com/cnap/html/www.geocities.comhttp://www.teneffus.com/cnap/html/www.geocities.com


7/23

7

-* #-ddress *esolution rotocol% Bu 'rotokol a zerinde adresi bilinen bir cihazn +-> adresinibulmak i)in kullanlr.

*-* #*e:erse -ddress *esolution rotocol% Bu 'rotocol ise -*nin tam tersini ya'ar. ;ani +-> adresi bilinen bir cihazn adresini(renmek i)in kullanlr.

adresi saysal bir deer olu' alardaki her bir cihazn sahi' olmas gerekir. adresleri +-> adreslerinin tersine donanmsal bir adres deil sadeceyazlmsal bir deerdir. ;ani istenildii zaman deitirilebilir. adresleri iki ksmdan oluur. Birinci ksm etork 2 olarak bilinir :e cihazn ait olduu abelirtir. Akinci ksm ise Fost 2 olarak adlandrlr :e andaki cihazn adresini belirtir. Fer bir cihaz i)in adresi tm ada tek olmaldr.

-dresleri

adresleri JH bit uzunluundadr :e birbirinden nokta ile ayrlm d(rt oktetden oluur. Bu saylar 0 ile HKK arasnda bir deer olabilir. Grnek bir adresi19H.1RP.10.101dir. eki netorkteki cihaz hangi aa sahi' olduunu nasl anlarZ Bunu anlamak i)in subnet mask #alt a maskesi% denilen deeri kullanr. adresi ile subnet mask deerini loMik -2 ilemine tabii tutarak kendi etork 2sini bulur. Fer bir adres sn$ i)in bu subnet mask deeri $arkldr.Burada yeni bir ka:ram karmza )kt. -dres !n$lar. 4imdi bu adres sn$larn inceleyelim.

1.% - !n$ -dresler adresindeki ilk oktet 0 ile 1H7 arasndadr :e :arsaylan subnet mask ise HKK.0.0.0 Ldr. - sn$ adreslerinde ilkoktet netork 2yi dier ) oktet ise host 2yi g(sterir. Burada ilk oktetin 0 :e 1H7 olma durumlar (zel durumlardr :e netorktekullanlmazlar. Grnein 1H7.0.0.1 yerel loo'back adresidir. 2olaysyla - sn$ adresi kullanlabilecek a says 1HRdr. - sn$ adresinesahi' bir ada tanmlanabilecek host says ise u $ormlle hesa'lanr, HHIS H . Bu ilemin sonucu olarakta 1R.777.H1I adet host olabilir.eki burada kullandmz HI nereden geldiZ - sn$ adreste hostu tanmlamak i)in son ) oktet #sekizli% kullanlyordu. ;ani to'lam HI bitihost tanmlamak i)in kullanabiliyoruz. Bu bitler ya 0 ya da 1 olmak zorunda. Bu yzden birbirinden $arkl ka) kombinasyon olacan HHIilebulabiliriz. Bu saydan H )karmamzn nedeni ise bu HI bitin he'sinin 0 :eya 1 olmasnn (zel bir anlam olduu :e herhangi bir hosta adresi olarak :erilemedii i)indir. Grnek bir - sn$ adresi I9.19.HH.1KR olarak :erilebilir. Burada I9 bu adresinin ait olduu an2sini 19.HH.KR ise bu adresine sahi' hostun host 2sini g(sterir.

H.% B !n$ -dresler adresindeki ilk oktet 1HP ile 191 arasndadr :e kullanlan subnet mask ise HKK.HKK.0.0 Ldr. Bu da demektir ki bu trbir adresinde ilk iki oklet etork 2sini& dier iki oklet ise Fost 2yi g(sterir. B sn$ adresinin kullanlabilecei a says 1R.JPI :eher bir ada kullanlabilecek host says ise RK.KJIdr. Grnek bir B sn$ adresi 1R0.7K.10.110.olarak :erilebilir.

J.% > !n$ -dresler adresindeki ilk oktetin deeri 19H ile HHJ arasnda olabilir :e :arsaylan subnet mask deeri ise HKK.HKK.HKK.0 Ldr.;ani bu tr bir adresinde ilk ) oktet etork 2yi son oktet ise Fost 2yi belirtir. Grnein 19H.1RP.10.101 adresini inceleyelim. Bu adresi > sn$ bir adresidir. Bunu ilk oktetin deerine bakarak anladk. Bu adresinin ait olduu an 2si ise 19H.1RP.10dur. Bu adresine sahi' cihazn host numaras ise 101dir. > sn$ adreslerinin kullanlabilecei a says H.097.1KH :e bu alarn herbirindetanmlanabilecek host says ise HKIdr.

Bu ) sn$nn haricinde 2 :e = sn$ adresleride me:cuttur. 2 sn$ adresleri multicast yaynlar i)in kullanlr. = sn$ adresler ise bilimsel )almalari)in sakl tutulmutur.

!ubnetting

!ubnetting ka:ram nedirZ Bu sorunun ce:abn (yle :erelim. 8arzedelim ki elimizde bir tane a adresiniz :ar $akat tra$ik olarak birbirindenbamsz I tane a kurmak istiyorsunuz. +esela irketinizde bulunan muhasebe de'artman ile sat de'artmanlarnn alarnn birbirini etkilememesiniistiyorsunuz :e elinizde bir tane a adresi :ar. Bu gibi durumlarda subnetting yani alt alara b(lme ilemi ya'lr. Bunun i)in adresindeki hostlar i)inayrlm ksmdaki bitlerden ihtiya) olduu kadarn subnet ya'mak i)in alrz. Bu bitleri alrken g(z(nnde bulundurmamz gereken birka) (nemli nokta :ar.Bu noktalardan birincisi, ka) tane alt aa ihtiyacmzn olacan belirlememiz ayrca her bir alt ada ka) tane host bulunacanda g(z(nndebulundurmamz gerekiyor. -lt a saysn hesa'larken bu alt alar arasndaki balantlarda bir alt a olarak hesaba katmalyz. Fost saysn hesa'larken isebu alt alar aras balantnn saland arayzleri de ayr birer host gibi dn' hesaba katmalyz.

-adaki tablolarda -& B :e > sn$ adreslerinde kullanlabilecek alt a maskeleri ile bu alt a maskelerine denk den alt a says :e her biralt adaki host saysn bulabilirsiniz. Biz burada bu alt a says :e host ihtiyacna g(re bu subnetmasklarn nasl hesa'landn g(stermeyeceiz. Bu konuhakknda kita'lardan yardm alnabilir

- !n$ -dreslerinde !ubnetting

!ubnet +ask -lt a !ays Fost !ays 6ullanlabilecek /o'lam Fost !aysHKK.19H.00 H I19IJ0H PJPPR0I

HKK.HHI.0.0 R H0971K0 1HKPH900

HKK.HI0.0.0 1I 10IPK7I 1IRP00JR

HKK.HIP.0.0 J0 KHIHPR 1K7HPKP0

HKK.HKH.0.0 RH HRH1IH 1RHKHP0I

HKK.HKI.0.0 1HR 1J1070 1RK1IPH0

HKK.HKK.0.0 HKI RKKJI 1RRIKRJR

HKK.HKK.1HP.0 K10 JH7RR 1R710RR0

HKK.HKK.19H.0 10HH 1RJPH 1R7IHI0I

HKK.HKK.HHI.0 H0IR P190 1R7KR7I0

HKK.HKK.HI0.0 I09I I09I 1R7R0PJR

HKK.HKK.HIP.0 P190 H0IR 1R7KR7I0

HKK.HKK.HKH.0 1RJPH 10HH 1R7IHI0I

HKK.HKK.HKI.0 JH7RR K10 1R710RR0

HKK.HKK.HKK.0 RKKJI HKI 1RRIKRJR


8/23

P

HKK.HKK.HKK.1HP 1J1070 1HR 1RK1IPH0

HKK.HKK.HKK.19H HRH1IH RH 1RHKHP0I

HKK.HKK.HKK.HHI KHIHPR J0 1K7HPKP0

HKK.HKK.HKK.HI0 10IPK7I 1I 1IRP00JR

HKK.HKK.HKK.HIP H0971K0 R 1HKPH900

HKK.HKK.HKK.HKH I19IJ0H H PJPPR0I

B !n$ -dreslerde !ubnetting

!ubnet +ask -lt a !ays Fost !ays 6ullanlabilecek /o'lam Fost !ays

HKK.HKK.19H.0 H 1RJPH JH7RI

HKK.HKK.HHI.0 R P190 I91I0

HKK.HKK.HI0.0 1I I09I K7J1R

HKK.HKK.HIP.0 J0 H0IR R1JP0

HKK.HKK.HKH.0 RH 10HH RJJRI

HKK.HKK.HKI.0 1HR K10 RIHR0

HKK.HKK.HKK.0 HKI HKI RIK1R

HKK.HKK.HKK.1HP K10 1HR RIHR0

HKK.HKK.HKK.19H 10HH RH RJJRI

HKK.HKK.HKK.HHI H0IR J0 R1JP0

HKK.HKK.HKK.HI0 I09I 1I K7J1R

HKK.HKK.HKK.HIP P190 R I91I0

HKK.HKK.HKK.HKH 1RJPH H JH7RI

> !n$ -dreslerinde !ubnetting

!ubnet +ask -lta !ays Fost !ays 6ullanlabilecek /o'lam Fost !ays

HKK.HKK.HKK.19H H RH 1HI

HKK.HKK.HKK.HHI R J0 1P0

HKK.HKK.HKK.HI0 1I 1I 19R

HKK.HKK.HKK.HIP J0 R 1P0

HKK.HKK.HKK.HKH RH H 1HI

*outer /emelleri

>isco deyince bir)oklarmzn aklna router gelir. 4imdi biraz routerlarn temel ya'sn inceleyelim. *outerlarn zerinde "! #nternet1ork"'erating !ystem% iletim sistemi )alr. Bu iletim sisteminde temel olarak iki $arkl komut modu :ardr.

5ser eTec

ri:ileged eTec

Bu modlarn haricinde baka modlarda :ardr. +odlarn hiyerarik ya's aadaki ekildedir.

*outera balan' &y(netmek i)in deiik se)enekler me:cuttur. Birincisi routera direk konsol 'ortundan balant ya'abilirsiniz. Akincisi uzaktanmodem yoluyla routerin auTiliary 'ortuna balanabilirsiniz. W)nc se)enek ise *outer akti$ olan 3- :eya D- 'ortunda telnet aracl ile


9/23

9

balanabilirsiniz. 8akat telnet ile balant kurulacak *outerin baz (ncelikli ayarlarnn ya'lmas #(rnein inter$acelerin u' duruma getirili' adreslerininatanm olmas% gerekir.

*outera ilk logon olduunuzda user eTec moda dersiniz. Bu modda sadece bilgi g(rntlyebilirsiniz. ;ani herhangi bir kon$igrasyondeiiklii ya'amazsnz. Ferhangi bir deiiklik ya'mak istiyorsanz 'ri:ileged eTec moda ge)meniz gerekiyor. 5ser eTec moddan 'ri:ileged moda ge)meki)in enable komutu kullanlr. Bu komutu yaz' entera basarsanz router sizden i$re girmenizi isteyecektir. 2oru i$reyi girdikten sonra *outer zerindeistediiniz ayarlar ger)ekletirebilirsiniz.

*outern temel bileenlerini

*outern temel bileenlerini :e bu bileenlerin ile:lerini bilmek *outern nasl )alt hakknda bir $ikir sahibi olmamz salayacaktr.*outerlarn balca bileenleri *-+& *"+& 8lash :e E*-+ olarak sralanabilir. 4imdi bu bileenleri :e temel ilemlerini teker teker inceleyelim,

a. *"+ #*ead "nly +emory% Bootstra' yazlm &test :e bakm ama)l kullanlan temel se:iyede bir iletim sistemi olan *"+ +onitor&"!/ #oer "n !el$ /est% rutinleri :e *CBoot olarak adlandrlan mini bir "! *"+da tutulur.

b. 8lash !ilinebilir& yeniden 'rogramlanabilir #=*"+% olan bu yongada >isconun "! iletim sisteminin imaMlar tutulur. Bir $lashta birden$azla "! imaM bulunabilir. *outer ka'atldnda $lashdaki :eri korunur.

c. E*-+ #on Eolatile *-+% *outern kon$igrasyon dosya :eya dosyalarnn tutulduu yeniden yazlabilir bir yongadr. *outerka'atldnda E*-+daki :eri korunur.

d. *-+ Xalan "! kon$igrasyonlarn tutar. -yrca kaelere #caching% :e 'aket de'olama salar. *outer ka'atldnda *-+deki tm :erikaybolur.

*outern Xalmas

-ynen >ler gibi *outerlarda ilk a)ldklarnda "!/ ilemini ger)ekletirir. ;ani >5& ha$za& inter$ace de:releri gibi sistem donanmlarn kontrol eder. /mdonanmn salam )altndan emin olduktan sonra "!/ ilemi *"+da tutulan bootstra' yazlmn )altrr. Bootstra' 'rogram 8lashda bulunan "!ubulur& sktrmasn a)ar #decom'ress% :e bu "!u 8lashdan *-+e ykler. Baz routerlar yeterli ha$zaya sahi' olmadklar i)in "!u *-+e yklemedendirekt 8lashdan )altrrlar. =er router herhangi bir ge)erli "! bulamazsa *-+daki *CBoot olarak adlandrlan mini "!u ykler. =er bu ilemdebaarsz olursa *"+ +onitor #*"++"% moduna der. "! yklendikten sonra E*-+da bulunan balang) kon$igrasyonlarn #startu' con$iguration%ykler. =er herhangi bir sebe'ten (tr kon$igrasyon dosyas bulamazsa "!& NE*-+ in:alidO mesaMn :erir :e "! otomatik olarak Nsetu' dialogOolarak adlandrlan kon$igrasyon ilemini balatr.

6on$igrasyon *egister

/m cisco routerlar 1R bitlik bir so$tare registera sahi'tirler :e bu register E*-+da tutulur. Bu registerin :arsaylan deeri heT olarak 0CH10Hdir :eroutea "!u 8lashtan :e kon$igurasyon dosyasn da E*-+dan alarak balamasn s(yler. Bu register deerini deitirerek routern nasl boot edeceinekarar :erebilirsiniz. 4(yle ki bu registern deerini H1IH ya'arsanz *outera E*-+n i)eriine bakmadan balamasn salarsnz. B(ylece 'ri:ileged modi$resini unuttuunuz bir router bu yolla )altr' i$reyi ge)ersiz ya'abilirsiniz. Bu registern deerini H100 ya'arsanz *outer *"+ monitor modunda a)lr.6on$igrasyon registerinin deerini (renmek i)in Nsho1 :ersionO komutunu kullanabilirsiniz. Bu registern deerini deitirmek i)in ise Ncon$igregisterO komutunu kullanmalsnz.

*outer-#con$ig%\con$igregister 0C0 0

/emel arayzleri

4imdi de bir *outerda bulunan temel arayzleri :e nerede kullanldklarna bir g(z atalm.

-5 #-ttachment 5nit nter$ace% 1K 'inlik bir arayzdr :e bir harici transcei:er ile =nhernet alara balanabilir.

!eri -rayzler !enkron D- balantlar i)in kullanlrlar. HI00 6b's ile 1.KII +b's arasnda bir :eri hzna destek :erirler. !erial 0& serial 1 gibiisimlerle isimlendirilirler..

B* ortlar Basic *ate !2 'ortu& uzak balantlarda !2 netorkn kullanmamza imkan :erir. @enellikle asl balantnn yannda yedek birbalant olarak kullanlr. -yrca 2ial on 2emond #2"*% (zellii ile eer asl linkin yk )ok artarsa bu balantya yardmc olmak i)in de:reye girebilir.

6onsol ortu *outera yerel olarak balan' kon$igre etmek i)in kullanlan 'orttur. Earsaylan :eri iletim hz 9R00 b'sdir. Bu 'ortu kullanmak i)inrollo:er kablokullanlr. Bu kablonun her iki ucunda *? IK konnektor balanmtr. 2aha sonra bu konnekt(rlerin bir tanesi >nin seri 'ortlarnabalanabilmesi i)in *?IK 9 'in seri :eya *?IKHK 'in seri d(ntrcsne taklarak >nin seri 'ortlarndan birisine taklr. 6ullanlan rollo:er kablonun heriki u)taki konnekt(rlere balant ekli ise (yle olmaldr, Bir u)taki konnekt(rdeki kablo sras 1P ise dier u)taki konnekt(re balant sras ise P1olmaldr.

-5C ortu *outer kon$igre etmek i)in her zaman routern yanna gitmek zahmetli bir itir. *outer uzaktan kon$igre etmek i)in bir modemaraclyla *outern bu 'ortuna balant kurulu' gerekli ilemler ya'labilir.

2/= :e 2>=


10/23

0

2/= :e 2>= ka:ramlar netorkteki cihazlar ile:sel olarak sn$landrmamz salar. 2/= cihazlar genellikle enduser cihazlardr. Grnein >ler&yazclar :e routerlar& 2/= cihazlardr. 2>= cihazlar ise 2/=lerin ser:is salayclarn alarna ulaabilmek i)in kullandklar modem& multi'leTer gibicihazlardr. 2>=ler 2/=lere clock iaretini salarlar.

>isco *outerlarn seri inter$aceleri 2/= :eya 2>= olarak kon$igre edilebilir. Bu (zellik kullanlarak D- balantlar simle edilebilir. Bunun i)inbirbirine bal *outerlarn inter$acelerinden bir tanesini 2>= dier *outern inter$acesini ise 2/= olarak kabul ediyoruz. -rdndan 2>= olarak kabulettiimiz inter$acein 2/= olan inter$ace clock salamas gerekiyor. 2>= olarak kullanabileceimiz inter$acede Nclock rateO komutunu kullanarak bir deeratamamz gerekiyor. -ksi halde balant )almayacaktr. Grnein,

*outer-#con$i$%\clock rate RI000

-yrca clock rate 'arametresinin yannda Nband1idthO 'arametresininde girilmesi gerekiyor. 2>= :e 2/= olarak kon$igre edilecekinter$acelerde tanmlanan NbandidthO deerinin ayn olmas gerekiyor. =er bandidth deerini belirtmezseniz :arsaylan deeri olarak 1&KII +b's alnr.Bandidthe atadnz deer sadece y(nlendirme 'rotokol tara$ndan yol se)imi i)in kullanlr. Grnegin,

*outer-#con$i$%\band1idth RI

Fy'erterminal

*outer kon$igre etmek i)in kullanlan bir terminal emlasyon yazlmdr. Bu yazlm Din 9Knin herhangi bir seri 'ortunataktmz #>"+1 :eya >"+H% 2B9*?IK d(ntrcye rollo:er kabloyu takyoruz. -rdndan hy'erterminal 'rogramn #hy'ertrm.eTe% !tartrogramlar2onatlardan )altryoruz. 6armza )kan N>onnection 2escri'tionO balkl 'encerede kuracamz balantya bir isim :eriyoruz. -rdndan karmza )kan

N>onnect toO 'enceresinde ise balantnn kurulaca seri 'ort se)iliyor. Balanty kuracamz seri 'ortu se)tikten sonra bu 'ortun (zelliklerinin belirlendiibir 'encere ile karlayoruz. 5ygun deerleri girdikten sonra hy'er terminal 'enceresindeki N>allO butonuna bas' *outera balanty salam oluyoruz.

*outer n 6urulmas

*outern a)lmas srasnda router kon$igrasyon dosyasn arar. =er herhangi bir kon$igrasyon dosyas bulamazsa sistem kon$igrasyon ilemi balar. Builem srasnda aadaki sorulara N;esO diye ce:a' :erirseniz *outer soru temelli kon$igre edebilirsiniz.

>ontinue 1ith con$iguration dialogZ ]yestularna basmanz yeterlidir.

=er yukarda sorulan sorulara NoO diye ce:a' :erirseniz *outer kon$igre edeceksiniz demektir. Bu durumda komut satr aadaki ekildedir.

*outer

;ani ilk dtnz mod Nuser eTecO moddur. Earsaylan olarak kon$igre edilmemi tm *outerlarn ad *outerdr :e N'ri:ileged eTecO modage)mek i)in herhangi bir i$re tanmlanmamtr. *outer zerinde herhangi bir kon$igrasyon deiiklii ya'mak istiyorsak 'ri:ileged moda ge)memizgerekiyor. Bunun i)in komut satrna aadaki komutu yazalm.

*outerenable

6omutu yazdktan sonra =ntera basarsanz 'ri:ileged moda ge)ersiniz. Bu srada komut satrnn eklinin deitiine dikkat edin. 6omut satr u eklialmtr,

*outer\

ri:ileged eTec moddan& user eTec moda geri d(nmek i)in ise NdisableO komutunu kullanabilirsiniz. *outerda tamamen balanty ko'armak i)in iseNlogoutO& NeTitO :eya NYuitO komutlarn kullanabilirsiniz.

*outer 6omut !atr Alemleri

>isco "!lar kullanclara bir)ok bakmdan kolaylklar sunarlar. Grnein >isco "!lar komut kullanm srasnda kullanclara geni bir yardmse)enei sunar. +esela komut satrndayken Zkarakterine basarsanz bulunduunuz modda kullanabileceiniz tm komutlar bir liste halinde karnza)kacaktr. =er sralanan komutlar ekrana smyorsa ekrann alt ksmnda S+ore diye bir i$ade belirecektir. Burada s'ace tuuna basarsanz sonrakikomutlar bir ekrana sacak ekilde g(rebilirsiniz. ;ok eer :arolan komutlar teker teker g(rmek istiyorsanz =nter tuuna basmanz gerekir.

Bunun haricinde >isco "!lar komut baznda da yardm salyor. 4(yleki, $arzedelimki siz sh har$leriyle balayan komutlar listelemekistiyorsunuz. Bunun i)in komut satrna shZ yazarsanz sh ile balayan tm komutlar listelenecektir. -yrca kullandnz komutun 'arametreleri hakknda bilgi


11/23

almak i)inde komutu yazdktan sonra bir boluk brak' Z karakterine basn. Grnein sho komutuyla birlikte kullanlabilecek 'arametreleri g(rmek i)insho Z i$adesini yazmalsnz.

>isco "!un kullanclara salad dier (nemli bir kolaylk ise komutlarn syntaTn tam yazmaya gerek kalmadan komutu anlayarak zamankazandrmasdr. Grnein sho komutunu ksaltlm hali shdir. ;ani siz komut satrndan sh girerseniz "! bunun sho komutu olduunu anlayacaktr.6omutlarn ksaltlm halini belirleyen kural ise o komutun komut listesinde tek #uniYue% olarak tanmlayabilecek karakter dizisini belirlemektir. -yrcakomutun ksaltlm halini yazdktan sonra /ab tuuna basarsanz "! bu komutu& ksaltlmam haline tamamlayacaktr. Grnegin sho komutunu yazmaki)in sh yaz' /ab tuuna basarsanz "! bu komutu sho eklinde tamamlayacaktr. -yrca "! :arsaylan olarak yazdnz son 10 komutu ha$zasndatutar. Bu sayy Nhistory sizeO komutunu kullanarak HKRya kadar arttrabilirsiniz.

6omut yazm srasnda karlaabileceiniz hata mesaMlar :e a)klamalar aadaki tabloda :erilmitir.

Fata +esaM -)klama`ncom'lete command ;azdmz komutun tamamlanmadn &eksik 'arametre girildiini belirtir.`n:alid in'ut Bu hata mesaMyla birlikte karakteri kullanlr :e bu karekter yanl girilen omutun

neresinde yanl ya'ldn g(sterir.`-mbiguous command @irilen komut i)in gerekli karakterlerin tamamnn girilmediini belirtir. 6ullanmak

istediiniz komutu Zkarakterini kullanarak tekrar inceleyin.

-agaki tabloda ise komut satrnda kullanlabilecek ksayol tular :e $onksiyonlarn bulabilirsiniz.

6sayol Ale:i>trl_- Amle)i komut satrnn bana tar.>trl_= Amle)i komut satrnn sonuna tar.>trl_ :eya #% *outera son girdiiniz komutlar arasnda gezinmemizi salar.

>trl_8 :eya #% Amle)i komut satrnda bir karakter saa g(trr.>trl_B :eya #% Amle)i komut satrnda bir karakter sola g(trr.>trl_Q 6on$igrasyon modundan )kart' eTec moda geri d(ndrr.>trl_ :eya #% *outera girdiiniz son komutu g(sterir.

*outer >on$igurasyon 6omutlar

*outer zerinde ya'm olduunuz deiikliklerin kalc olmas i)in bu deiikliklerin kon$igrasyon dosyasna yazlmas gerekir. -adaki tabloda*outer zerindeki kon$igrasyon ayarlarn g(rmek& kaydetmek :eya silmek i)in kullanlabilecek komutlar bulabilirsiniz.

"! 10.J :e (ncesi "! 11.J :e (ncesi "! 1H.0 -)klamaDrite terminal !ho runningcon$ig +ore system startu'con$ig *outer zerinde )alan kon$igrasyonu g(sterir.!ho con$iguration !ho startu'con$ig +ore E*-+ startu'con$ig E*-+da bulunan :e *outer boot ederken

kullanlan kon$igrasyonu g(sterir.

Drite erase =rase startu'con$ig =rase E*-+ E*-+de bulunan :e *outer boot ederkenkullanlan kon$igrasyon dosyasn siler.Drite memory >o'y runnigcon$ig startu'con$ig >o'y system runningScon$ig *outer zerinde ya'm olduumuz kon$igrasyon

ayarlarnn kalc olmas i)in E*-+dakikon$igrasyon dosyasn yazar.

Drite netork >o'y runningcon$ig /8/ >o'y system runningcon$ig8/, /8/

Xalan kon$igrasyonunu 8/ :eya /8/ ser:erakaydetmek i)in kullanlr.

"!un ;edeklenmesi :e @eri ;klenmesi

>isco "!larn yedeklenmesi :e yedekten geri yklenmesi i)in kullanlan komutlar aadaki tabloda listelenmitir.

6omut -)klama>o'y $lash t$t' *outern $lashndaki "!un yedeini /8/ ser:era ko'yalar.

>o'y t$t' $lash /8/ ser:erda bulunan bir "! imaMn $lasha ko'yalamak i)in kullanlr.>o'y runningcon$ig t$t' *outer zerinde )al an kon$igrasyonu /8/ sunucuna ko'yalar.>o'y t$t' runningcon$ig /8/ sunucunda bulunan bir kon$igrasyon dosyasn routera ykler.

*outer >on$igurasyonu

4imdi sra geldi imdiye kadar teorisiyle ilgilendiimiz *outer kon$igre edi' basit)e y(nlendirme ya'abilecek duruma getirmeye. Bunun i)in ilk(nce *outera login oluyoruz. -rdndan 'ri:ileged eTec mode ge)meniz gerekiyor. NenableO yaz' bu mode giriyoruz. -rdndan routera onu kon$igreedeceimizi belirten Ncon$igure terminalO komutunu :eriyoruz. #Bu komutun ksa yazl ise Ncon$ig tOdir.% 4imdi g(nl rahatl i)inde *outer kon$igreetmeye balayabiliriz. Alk (nce *outermza bir isim :ererek balayalm. Bunun i)in NhostnameO komutunu aa ekilde giriyoruz. #*outern komutsatrnn nasl deitiine dikkat edin%

*outer#con$ig%\hostname *outer-

Bu komutu girdikten sonra komut satr aadaki gibi olacaktr.


12/23

H

*outer-#con$ig%\

*outermza balanan kullanclara bir banner mesaM g(stermek isteyebiliriz. Bunu ger)ekletirmek i)in Nbanner motdO komutunu aadakiekilde kullanmalyz.

*outer-#con$ig%\banner motd\turkmcse.com *outerna hogeldiniz\

Burada komuttan sonra kullandmz \ karakterlerinin arasna mesaMmz yazyoruz.Bunun haricinde tanmlanabilecek bannerlar iseunlardr,=Tec banner &ncoming banner:e 3ogin banner.

!ra geldi *outermza balant srasnda kullanclara sorulacak i$releri belirlemeye. >isco *outerlarda be $arkl i$re bulunur. Bunlardan ikisi'ri:ileged moda eriim i)in tanmlanrken& bir tanesi konsol 'ortu& bir tanesi -5C 'ortu :e dieride /elnet balantlar i)in tanmlanr. Bu i$relerden

Nenable secretO :e Nenable 'ass1ordO& 'ri:ileged moda ge)mek i)in kullanlrlar :e aralarndaki $ark Nenable secretOin i$relenmi bir ekildesaklanmasdr. ;ani kon$igrasyon dosyasna baktnzda Nenable secretO i$resinin yerinde i$relenmi halini g(rrsnz. -ma ayn dosyada Nenable'assordOu ise a)k bir ekilde i$releme ya'lmadan saklandn g(rrsnz. Bu da sizin kon$igrasyon dosyanz ele ge)iren birisinin Nenable 'assordOi$resini kolayca okuyabileceini ama Nenable secretO i$resinden bir ey anlamayaca anlamna gelir. N=nable 'assordO i$resi ise Nenable secretO i$resitanmlanmamsa :eya kullanlan "! eski ise kullanlr. N=nable secretO i$resinin kon$igrasyon dosyasna yazlrken kullanlan i$relemenin derecesini ise

Nser:ice 'ass1ordencry'tionO komutu ile belirleyebilirsiniz. 4imdi srasyla bu be i$renin nasl tanmlandn anlatalm, N=nable secretO :e Nenable'assordO i$releri aadaki ekilde tanmlanr.

*outer-#con$ig%\enable 'ass1ord cisco

*outer-#con$ig%\enable secret istanbul

Burada turkmcse :e istanbul bizim koyduumuz i$relerdir.

=er *outern konsol 'ortuna i$re koymak istiyorsanz

*outer-#con$ig%\line console 0

*outer-#con$igline%\login

*outer-#con$igline%\'ass1ord cisco

*outern -5C 'ortuna i$re koymak i)in

*outer-#con$ig%\line auT 0


*outer-#con$igline%\'ass1ord istanbul

*outern /elnet balantlarnda soraca i$reyi ise (yle belirleyebilirsiniz

*outer-#con$ig%\line :ty 0 I


*outer-#con$igline%\'ass1ord turkiye

Burada telnet 'ortlarnn tamamna ayn i$re :erilmitir. Bu 'ortlarn herbirisine $arkl i$reler atanabilir. 8akat routera ya'lan her telnet isteine

router& o zaman kullanmda olmayan bir 'ortu atad i)in balanty kuran kiinin tm bu telnet 'ortlarna atanm i$releri bilmesi gerekir. Bu yzden telnet'ortlarna ayr ayr i$re atamak iyi bir yaklam deildir.

Bunun haricinde *outera ya'lan konsol balantlarnn& kullanc herhangi bir ilem ya'madan ne kadar sre akti$ kalacan da NeTectimecut O komutuylabelirleyebiliriz

*outer -rayzleri

*outerlarn inter$acelerini kon$igre etmek i)in her bir inter$acee ait inter$ace kon$igrasyon moduna girilmelidir. Bu modda o inter$acein akti$#u'%mi yoksa 'asi$ mi #don% olacan& adreslerini :b. kon$igrasyon ayarlar ya'lr. Grnein *outermzn 1 =thernet &H tane de seri inter$aceininolduunu dnelim. =thernet inter$aceini kon$igre etmek i)in aadaki komutu global kon$igrasyon modundayken girmeliyiz.

*outer-#con$ig%\int e0

Bu komutu yaz' =ntera basarsanz inter$ace kon$igrasyon moduna ge)ersiniz#Burada "!un bize sunmu olduu kolaylklar kullanma daihmal etmiyoruz tabiki J%. 4imdi bu inter$acein adresini belirleyelim. Bunun i)in aadaki komut kullanlr,


13/23

J

*outer-#con$igi$%\i' address 0.J.9. HKK.HKK.HKK.0

=er bu inter$ace i)in bir a)klama eklemek istiyorsanz bunu aadaki gibi Ndescri'tionO komutunu kullanarak ya'abilirsiniz.

*outer-#con$igi$%\descri'tion azarlama @rubunun 3- balants

6on$igre ettiiniz inter$acein ile:selliini yerine getirebilmesi i)in akti$ #u'% olmas gerekiyor. Earsaylan olarak btn inter$aceler 'asi$#administrati:ely disabled% dir. Bunun i)in ise aadaki komutu kullanmalsnz.

*outer-#con$igi$%\no shutdo1n

-yrca >isconun 7000 :eya 7K00 serisi routerlarnda E#Eersatile nter$ace rocessor% kartlar :arsa bunun i)in aadaki $ormatta bir komutkullanarak inter$ace tanmlamalsnz,

nter$ace ti' slot2 #>isco 2isco:ery rotocol%

2ata 3ink katmannda )alan bu 'rotokol >isco tara$ndan gelitirilmitir :e $iziksel olarak birbirine bal tm >isco cihazlarnn birbirleri hakkndabilgi sahibi olmalarn salar. "! 10.J :eya daha yukar :ersiyon )altran *outerlarda >2 de$ault olarak akti$dir :e otomatik olarak komu *outer :esitchler hakknda bilgi to'lar. Bu bilgiler arasnda cihaz 2si :e cihaz ti'i gibi bilgilerde bulunur. >2 kullanlarak (renilen bilgileri 'ri:ileged modda

Nsho1 cd' neighborsO komutunu kullanarak g(rebilirsiniz. Bu komutu kullandnzda $iziksel olarak bal olduunuz cihazlarn isimlerini& 'ortlarn& cihazti'lerini#router&sitch :s.% &sizin routernza hangi inter$aceinin bal olduunu&bu cihazlarn hangi 'lat$orma ait olduunu&holdtime deerini inter$aceisimlerini g(rebilirsiniz. >2 ile to'lanm bilgileri daha ayrntl bir ekilde g(rmek istiyorsanz Nsho1 c:' neighbor detailO komutunu kullanmalsnz. Bu

komutun )ktsnda ise sho cd' neighbors komutunun )ktsnda bulunan bilgilere ek olarak cihazda kullanlan "! :ersiyonu& adresleri gibi bilgileribulabilirsiniz.

=er >2 'rotokolnn *outer zerinde )almasn istiyorsanz o zaman global kon$igrasyon modunda iken Nno >2 runO komutunugirmelisiniz. -yrca >2yi inter$ace baznda da 'asi$ ya'abilirsiniz. Bunun i)in inter$ace kon$igrasyon modunda iken Nno >2 enableO komutunugirmelisiniz.

/elnet 6ullanarak *outer ;(netmek

/m >isco *outer :e sitchler /elnet isteklerine ce:a' :erecek ekilde& zerlerinde /elnet ser:er ser:isi )alr :aziyette gelirler. Bunun yannda tm >isco*outerlar :e baz sitchler /elnet istemci 'rogram ile birlikte gelir :e a y(neticilerinin *outerlar uzaktan y(netmesini salar. ri:ileged modda ikenherhangi bir *outera balanmak i)in NtelnetO :eya NconnectO komutlarn kullanabilirsiniz. Bu komutlar 'arametre olarak balantnn kurulaca *outern adresini :eya host ismini alr. =er 'arametre olarak host ismi kullanlmsa *outerda 2! ayarlarnn ya'lmas gerekir. ;a da *outerdaki hosttablosuna Ni' hostO komutunu kullanarak bu hosta ait kayt girilmelidir. Grnein aadaki komutla ad *outerB :e adresi 10.J.10.1 olan routern kaydhost tablosuna girilmektedir.

*outer-#con$ig%\i' host *outerB 0.J. 0.

=er routern isim )(zmleme iini host tablosuyla deilde 2! sunucu ile halletmek istiyorsanz o zaman *outera 2! sunucunun adresini Ni'nameser:er O komutunu kullanarak belirtmelisiniz.

*outer-#con$ig%\i' nameser:er 0.J.9.H

*outern komut satrnda herhangi bir eyi (rnein bir komutu yanl :eya eksik yazarsanz router bunun bir isim olduunu $arzedi' 2!sunucuyu arayacak :e bu ismi )(zmeye )alacaktr. Bu ilemde bir hayli zaman alacaktr. B(yle bir durumda beklememek i)in >trl_!hi$t_R tukombinasyonuna bastktan sonra Ctuuna bas' bu ilemi sonlandrabilirsiniz. Bunun haricinde bu tu kombinasyonu uzak sistemlere ya'lan telnetbalantsn askya al' kendi routernza geri d(nmek i)inde kullanlr.

Bir telnet otrumunu ka'atmak i)in NdisconnectO& NeTitO& NYuitO :eya NlogoutO komutlarn kullanabilirsiniz. =er birden $azla *outera /elnet ilebalanmsanz bu balantlar Nsho1 sessionO komutunu kullanarak g(rebilirsiniz.

;(nlendirme /emelleri


14/23

I

*outerlarn temel ile:i y(nlendirme ya'maktr. eki kendilerine ulaan bu 'aketleri hangi inter$acelerinden )karacaklarn nasl biliyorlarZ Bunun i)instatik &dinamik :eya de$ault y(nlendirmeyi kullanrlar. !tatik y(nlendirmeler sistem y(neticisi tara$ndan elle girilir :e hede$ a ile bu 'aketi hede$inetayacak bir sonraki routern adresi bilinmelidir. !tatik y(nlendirme tanmlamak i)in routerda global kon$igrasyon modunda iken Ni' routeO komutunukullanmalyz. -ada bu komut 'arametreleriyle birlikte a)klanmtr.

*outer#con$ig%\i' route ]hede$ adres^]subnet mask^]Bir sonraki ada bulunan *outern adresi :eya yerel inter$ace^

]distance^'ermanent

;ukardaki komutta NdistanceO 'arametresi se)imlik olu' y(nlendirmede kullanlan y(netimsel mesa$eyi i$ade eder :e 1 ile HKK arasnda birdeer alabilir. ermanent i$adesi ise girilen kaydn y(nlendirme tablosunda& ilikili olduu inter$ace 'asi$ olduu zamanda bile kalmasn salar. -adaki

(rnekte 10.J.11.0 netorkne gelen 'aketlerin routern s0 inter$aceinden )kacan s(ylyoruz.

*outer-#con$ig%\i' route 0.J. .0 HKK.HKK.HKK.0 s0

!tatik y(nlendirme k)k netorkler i)in ideal bir )(zm olabilir $akat byk)e bir a y(netecekseniz statik y(nlendirmede hata ya'maolaslnz )ok olacaktr.

-yrca routerlar zerinde statik olarak tanmlanan de$ault#:arsaylan% y(nlendirmeler ise hede$ adresi bilinmeyen 'aketlerin hangi inter$aceden)karlacan belirler. 2e$ault y(nlendirmeyi aadaki (rnekte inceleyelim,

*outer-#con$ig%\i' route 0.0.0.0 0.0.0.0 0.J. 0.

Burada routera hede$ adresi belli olmayan 'aketleri 10.J.10.1 adresine sahi' inter$aceinden )karmasn s(ylyoruz.

*outerda tanmlanm statik kaytlar g(rmek i)in 'ri:ileged modda iken Nsho1 routeO komutunu kullanmalyz. 6armza )kan listedekikaytlarn banda bulunan >har$i $iziksel olarak birbirine bal alara olan y(nlendirmeyi& !har$i y(nlendirmenin statik olduunu ! iareti ise kaydnde$ault y(nlendirme olduunu g(sterir.

2e$ault y(nlendirmenin routerlarda )alabilmesi i)in Ni' classlessO komutunun girilmesi gerekir. -yrca statik bir kayd y(nlendirme tablosundasilmek i)in Nno i' routeO komutunu 'arametreleriyle birlikte kullanmanz gerekir.

2inamik y(nlendirmede ise router zerindeki y(nlendirme tablosu administrator tara$ndan elle girilmez. Bu ii router zerinde koany(nlendirme algaritmalar ya'ar. 2inamik y(nlendirmenin iki temel $onksiyonu :ardr. Birincisi y(nlendirme tablosunu oluturmak& ikincisi ise oluturulan buy(nlendirme tablolarnn routerlar arasnda 'aylalmas yani routerlarn y(nlendirme tablolarndaki gncellemeleri dier routerlara haber etmesi. 2inamiky(nlendirme 'rotokolleri hede$ aa ulaan en iyi yolu belirlemek i)in metric deerlerini kullanrlar. Bir ksm 'rotokol metric deerini hesa'larken hede$ aaulama srasnda atlad router saysn metric deerine eit tutar. Bu tr 'rotokoller 5zaklk Eektor 'rotokoller olarak adlandrlr#2istance Eector%.Bu'rotokollere (rnek olarak * :e @* :erilebilir. 2ier bir gru' dinamik y(nlendirme 'rotkolleri ise Balant 2urumu #3ink !tate% 'rotokolleri olarakadlandrlrlar :e metric deerini hesa'larken sadece ge)ilen router saysna deil yoldaki tra$ik durumunu& balantnn hz gibi daha kark deerleri dehesaba katar. Bu 'rotokollere ise "!8 (rnek olarak g(sterilebilir. -yrca bu iki grubun haricide Fybrid 'rotokoller de :ardr :e bu 'rotokoller 2istance

Eector 'rotokolleri ile 3ink !tate 'rotokollerinin birleiminden olumutur. Grnein =@* bu sn$ bir 'rotokoldr.

Bunun haricinde netorkteki to'oloMi deiikliklerine ada'tasyon otomatik olarak ger)ekleir. 8akat bu dinamik y(nlendirme 'rotokollerinin ato'oloMilerini (reni' y(nlendirme tablolarn ona g(re oluturmalar :e bu tablolardaki gncellemeleri dier routerlara bildirmeleri bata y(nlendirme)e:rimleri #routing loo's% gibi 'roblemlere yol a)abilir. Bu gibi 'roblemlerin (nne ge)mek i)in baz teknikler kullanlr. Bunlarn balcalar,

!'lit Forizon !'lit horizon& routern a zerinde herhangi bir deiiklik olduunu anladnda bu deiiklii& (rendii inter$ace haricindekiinter$acelerden yaynlamasn salar. B(ylece routerlar deiiklii sadece bir y(nde yaynlarlar.

+aTimum Fo' >ount;(nlendirilen 'aketlerin en $azla ka) ho' atlayabilecei belirlenerek belli bir deeri aan 'aketlerin yok edilmesini salar.Grnein * i)in bu deer 1K dir :e bri 'aket i)in 1R. Fo' eriilemez olarak deerlendirilir :e 'aket y(nlendirilmeden yok edilir.

oison *e:erse *outerlarn y(nlendirme tablosuna ho' count deer 1R olarak yazlan bir y(nlendirmedir :e hede$ adresin eriilemez olduununrouterlar arasnda bilinmesini salar.

Fold2o1n /imer Bu teknikte holddon sayclar routern komusundan ald ulalamaz bir aa ait gncelleme ile balar. =er ayn komudanayn aa ait daha iyi bir metric deerine sahi' bir gncelleme bilgisi alrsa holddon kaldrlr. 8akat holddon deeri dolmadan ayn komudan dahadk bir metric deerine sahi' bir gncelleme gelirse bu kabul edilmez.

-dministrati:e distance

-dministrati:e distance& routerlar tara$ndan me:cut y(nlendirmeler arasndaki (ncelii belirler. -adaki tabloda y(nlendirme kaynaklar :e bukaynaklarn sahi' olduu -2 listelenmitir. 2k -2ye sahi' y(nlendirmenin (ncelii en $azladr.

;(nlendirme 6ayna Earsaylan -2 2eeri2irekt $iziksel balant 0!tatik y(nlendirme 1* 1H0@* 100=@* y(nlendirme (zeti Knternal =@* 90=Tternal =@* 170"!8 110Bilinmeyen y(nlendirme HKK


15/23

K

*

*& uzaklk:ekt(r tabanl bir y(nlendirme 'rotokoldr. Bu 'rotokol )altran routerlar kendi y(nlendirme tablolarnn tamamn J0 saniye aralklarlabtn inter$acelerinden komu routerlara g(nderirler. -yrca en iyi yolu se)erken sadece ho' count deerini baz alr :e en $azla msaade edilebilir ho'count deeri 1Kdir. ;ani ho' count deeri 1R alar eriilemez #unreachable% olarak deerlendirilir. * :ersiyon 1 sadece class$ul y(nlendirmeyi kullanr.

;ani bu :ersiyon da adaki tm cihazlar ayn subnet mask kullanmak zorundadr. * :eriyon H ise 're$iT y(nlendirme olarak adlandrlr :e y(nlendirmegncellemeleri srasnda subnet mask deeride g(nderilir. Bu y(nlendirmenin dier bir adda classless y(nlendirmedir.

* ) $arkl saya) #timer% kullanarak 'er$ormansn ayarlar. Bu saya)lar unlardr,

*oute 5'date timer *outern komularna& y(nlendirme tablosunun tmn g(ndermesi i)in bekledii zaman aral. /i'ik olarak J0 sn.dir.

*oute in:alid timer Bir y(nlendirmenin& y(nlendirme tablosunda ge)ersiz olarak kabul edilmesi i)in ge)mesi gereken zaman aral. 90 sn.lik buzaman aralnda y(nlendirme tablosundaki bir y(nlendirme kaydyla alakal bir gncelleme olmazsa o kayt ge)ersiz olarak iaretlenir. -rdndan komurouterlara bu y(nlendirmenin ge)ersiz olduu bildirilir.

*oute $lush timer Bir y(nlendirmenin ge)ersiz olmas :e y(nlendirme tablosundan kaldrlmas i)in gereken zaman aral#HI0 sn.%.

* router zerinde )altrmak i)in global kon$igrasyon modunda Nrouter ri'O komutunu girmeliyiz.

*outer-#con$ig%\router ri'

-rdndan routera hangi netorke ait olduunu bildiren NnetorkO komutunu girmeliyiz.

*outer-#con$igrouter% \net1ork 7H. R.0.0

* kullanlarak (renilen y(nlendirme kaytlarn Nsho1 i' routeO komutunu kullanarak g(rebilirsiniz. 6armza )kan y(nlendirme tablosundakaytlarn banda * har$i bulunanlar * tara$nda y(nlendirme tablosuna girilmi kaytlardr. -yrca * )altran bir routern tm inter$acelerinden *anonslarn yaymas gerekmeyebilir. Grnein routern ethetnet inter$aceinden * anonslarnn yaylmas herhangi bir iimize yaramaz. Bu yzden buinter$acei * i)in 'asi$ bir inter$ace olarak tanmlamalyz. Bunu ger)ekletirmek i)in aadaki komutlar kullanmalyz.

*outer-#con$ig%\router ri'


*outer-#con$igrouter%\'assi:einter$ace e0

@*

@* >isco tara$ndan gelitirilmi bir uzaklk:ekt(r algoritmasdr. Bu yzden netorkte @* )altrmak i)in tm routerlarn >isco olmas gerekir. @*demaksimum ho' count deeri HKK dir :e *te tanmlanabilecek maksimum ho' count olan 1Kden )ok daha byk bir deerdir. Bunun haricinde @*&*ten $arkl olarak en iyi yolu se)erken kullanlan metric deeri i)in :arsaylan olarak& hattn gecikmesi #delay% :e band geniliini #band1idth% kullanr.Bunun haricinde g:enilirlik #reliability %& yk #load% :e +/5#+aTimum /ransmission 5nit% deerleri de metric hesabnda kullanlabilir.

@* 'er$ormans kontrol i)in aadaki saya)lar kullanr.

5'date timer Fangi sklkla y(nlendirme gncelleme mesaMlarnn g(nderileceini belirler. Earsaylan olarak 90 sn.dir.

n:alid timer *outern herhangi bir y(nlendirme kaydn ge)ersiz olarak iaretlemesi i)in ne kadar beklemesi gerektiini belirtir. Earsaylan olaraku'date timer deerinin ) katdr.

Folddo1n timer Folddon 'eriyodunu belirtir :e :arsaylan olarak u'date timer deeri art 10 sn.dir.

8lush timer Bir y(nlendirmenin& y(nlendirme tablosundan ne zaman sre sonra kaldrlacan belirtir. Earsaylan deer ise u'date timer deerinin yedikatdr.

@*nin kon$igrasyonu *inkine )ok benzese de (nemli bir $ark :ardr. " da autonomous system #-!% numarasdr. -yn autonomous sistemde bulunan tm routerlar ayn -! numarasna sahi' olmaldrlar. *outer zerinde @*yi )altrmak i)in aadaki komutu girmeniz gerekiyor.

*outer-#con$ig%\router igr' 0


;ukardaki komutta routera autonomous system #-!% numarasnn 10 olduunu :e bal bulunduu an numaras bildiriliyor.


16/23

R

@* kullanlarak (renilen y(nlendirme kaytlar Nsho1 i' routeO komutunu yazdktan sonra karmza )kan y(nlendirme tablosunda banda har$i olankaytlardr

6on$igrasyonlarn 2orulanmas

*outer zerinde ya'lan kon$igrasyonu g(rntlemek i)in kullanabileceimiz baz komutlar aada listelenmitir.

6omut -)klama!ho 'rotocol Fer bir inter$acein etork katman adresini :e inter$ace lerin akt i$ #u'% mi yoksa 'asi$#don% mi olduunu

g(sterir.!ho i' 'rotocol *outerda )alan y(nlendirme 'rotokoller i hakknda (zet bilgi :erir.2ebu' i' ri' *outer tara$ndan g(nderilen :e al nan y(nlendirme gncellemelerinin konsol 'ortuna da yol lanmasn salar.

B(ylece y(nlendirme ilemlerini izleyebilirsiniz. =er telnet ile routera balysanz bu gncellemeleriizleyebilmek i)in Nterminal monitorO komutunu kullanmalsnz.

2ebug i' igr' #e:ents


17/23

7

0000RR0J.0000.7HR9.JH>>

Buradaki sekiz haneli #0000RR0J% netork adresini geriye kalan #0000.7HR9.JH>>% ise nod adresidir.

C etorkte kullanlabilecek enka'slasyon ti'leri ise unlardr.

=thernet

/oken *ing

822

etarede tanmlanabilecek =thernet $rame ti'leri i se aadaki tabloda listelenmitir.

etare 8rame /i'i -)klama >isco 6arl=thernetVP0H.J etare J.11in :arsaylan $rame ti'i no:elether=thernetVP0H.H etare J.1Hye kadarki :ersiyonlarn :arsaylan $rame ti'i !a'=thernetV C :e destei olan $rame ti'i -r'a=thernetV!- -''le /alk&C :e />


18/23

P

-ccess listler sistem y(neticilerine& adaki tra$ik zerinde geni bir kontrol imkan sunar. -yrca access listler router zerinden ge)en 'aketlere izin :ermek:eya reddetmek i)inde kullanlr. Bunun haricinde telnet eriimleri de access listler kullanlarak dzenlenebilir. "luturulan access listler routerdakiinter$acelerin herhangi birisine giren :eya )kan tra$ii kontrol edecek ekilde uygulanabilir. =er herhangi bir inter$acee bir access list atanmsa router buinter$aceden gelen her 'aketi al' inceleyecek :e access listte belirtilen ile:i yerine getirecektir. ;ani ya o 'aketi uygun y(ne iletecek ya da 'aketiy(nlendirmeden yok edecektir.

*outern inter$aceinden alnan bir 'aketin tanmlanan bir access list ile karlatrlma sras (yledir,

aket& access listteki kaytlar kayt srasna g(re karlatrlr. ;ani ilk (nce access listteki ilk satrla daha sonra H&J... gibi.

aket& access listde uyuan satr bulununcaya kadar karlatrlr. ;ani 'aket access listteki J.satrla uyuuyorsa& bu 'aket access listdeki dier satrlarlakarlatrlmaz.

Fer access listin sonunda NdenyO satr bulunur :e access listdeki satrlarla uyumayan 'aketlerin tamamnn router tara$ndan imha edilmesini salar.

:e C ile birlikte kullanlan iki $arkl trde access list :ardr. Bunlar,

a % !tandart access list Bu tr access listte 'aketlerinin sadece kaynak #source% adreslerine baklarak $iltreleme ya'lr. zin :erme ya dayasaklama btn 'rotokol kmesi i)in ge)erlidir. C 'aketlerinde ise kaynak#source% :e hede$#destination% adresleri kullanlarak $iltreleme ya'lr.

b %=Ttended access list Bu tr access listler& 'aketlerinin hem kaynak hem de hede$ adreslerini kontrol eder. -yrca etorkkatmannda tanmlanan 'rotokol alan ile /rans'ort alanndaki 'ort alanda kontrol edilir. B(ylece izin :erilirken :eya yasaklama ya'arken 'rotokol bazndabu ilemleri ger)ekletirmeye olanak salar. C 'aketlerinde ise kaynak adres& hede$ adres etork katmanna ait 'rotokol alan :e /rans'ortkatmanndaki soket numarasda kontrol edilir.

-ccess listler oluturulduktan sonra sra bu access listleri *outern inter$acelerine giri :eya )k listesi olarak atamaya geldi. Buradagiri#inbound% :e )k #outbound% ka:ramlarn a)klayalm. nbound access listlerin tanmland inter$acelerde 'aketler y(nlendirme ilemine tabiitutulmadan access listdeki kaytlarla karlatrlr. "utbound access listlerin tanmland inter$acelerde ise routera gelen 'aket ilk (nce y(nlendirmetablosuna g(re y(nlendirilir& ardndan access listdeki satrlarla karlatrlr.

Bir inter$ace i)in sadece bir tane inbound :e bir tane outbound access list tanmlanabilir. -adaki tabloda herbir 'rotokole ait tanmlanabilecekaccess listlerin numara aralklar :erilmitir.

-ccess 3ist umaras -)klama199 aras standart access list100199 aras eTtended access list10001099 aras C !- access list11001199 aras =Ttended IPbit +-> address access list1H001H99 aras C summary address access listH00H99 aras rotocol ty'ecode access listJ00J99 aras 2=>net access listI00I99 aras C! standart access listK00K99 aras C! eTtended access listR00R99 aras -''letalk access list700799 aras IPbit +-> address access listP00P99 aras C standart access list900999 aras C eTtended acess list

!tandart -ccess 3ist

!tandart access listleri 'aketinin kaynak ksmna bakarak $iltreleme ger)ekletirir. -adaki (rnekte accesslist numaras 1K olan :e10.J.9.J nolu hostdan gelecek tm 'aketleri kabul etmeyecek bir access list tanmlanmtr.

*outer-#con$ig%\access list K deny 0.J.9.J

;ukarda oluturulan access list ile sadece netorkteki bir bilgisayardan gelecek 'aketlerin $iltrelemesini salyor. eki biz birden $azla hostuetkileyecek bir access listi nasl oluturacazZ Bunun i)in 1ildcard lar kullanacaz. Dildcardlar routera kullanlan adres aralnn ne kadarnn$iltreleneceini g(sterir. Grnein,

*outer-#con$ig%\access list H0 deny 0.J. 0. 0.0.0.0

komutundaki s$r rakamlar routera adresi 10.J.10.1 olan hosta ait 'aketleri $iltrelemesini s(yler. =er biz 10.J.10.0 netorkne ait tm hostlardangelecek 'aketlerin $iltrelenmesini istiyorsak o zaman aadaki komutu kullanmalyz.

*outer-#con$ig%\access list H0 deny 0.J. 0.0 0.0.0.H KK

=er biz 10.0.0.0 netorkne ait tm hostlardan gelecek 'aketlerin $iltrelenmesini istiyorsak o zaman da aadaki komutu kullanmalyz.

*outer-#con$ig%\access list H0 deny 0.J. 0.0 0.H KK.HKK.HKK


19/23

9

"luturduumuz access listi routern istediimiz inter$aceine inbound :eya outbound olarak ilikilendirmeye sra geldi. Bunun i)in inter$acekon$igrasyon moduna ge)i' Ni' accessgrou'O komutunu kullanyoruz. -adaki (rnekte 1K nolu bir standart access listi oluturulduktan sonra buaccess liste iki tane kayt giriliyor. lk kayt 10.J.10.0 netorknden gelecek 'aketlerin router tara$ndan y(nlendirilmemesini istiyor. -rdndan access listeeklenen ikinci kayt ise tm 'aketlere izin :eriyor. =er bu son satr girmezsek ilk satra uymayan tm oaketler router tara$ndan yok edilecektir#Qaten uyan'ekatleri de y(nlendirme ya'trmadmz i)in router hi)bir y(nlendirme ilemi ya'mayacaktr%. Burada bu iki kaydn access liste yazl srasna dikkat edin.Bu iki kaydn yerleri deiirse uygulamaya )altnz access list hi)bir ie yaramayacaktr. Bu kaytlar girildikten sonra bu access list belirlediimiz uygun birarayze outbound olarak ilikilendirilmitir.

*outer-#con$ig%\access list K deny 0.J. 0.0 0.0.0.HKK

*outer-#con$ig%\access list K 'ermit any


*outer-#con$igi$%\i' accessgrou' K out

=Ttended -ccess 3ist

=Ttended access listler& standart access listlere oranla )ok daha gelimi bir $iltreleme imkan sunarlar. Grnein $iltreleme ya'arken 'aketlerdetanan 'rotokol bilgisini kullanabilirsiniz. B(ylece baz 'rotokollere ait 'aketlerin routern belirlediiniz inter$acelerinden )kmasn :eya o inter$aceleregirmesini engelleyebilirsiniz. Grnein routern e0 inter$aceine bal ser:ermza # adresi 10.J.H0.1% gelen telnet isteklerini kesmek isteyelim. Bunun i)inrouter zerinde ya'mamz gereken ilemler (yledir,

*outer-#con$ig%\access list H deny tc' any host 0.J.H0. eY HJ


*outer-#con$igi$%\i' accessgrou' H out

Burada HJ telnetin kulland /> 'ort numarasdr. !iz bu ser:era gelen tm tc' 'aketlerini engellemek isterseniz ise o zaman kullanacamzkomut,

*outer-#con$ig%\access list H deny tc' any host 0.J.H0.

eklinde olacaktr.*outer zerinde tanmlanm accesslistleri g(rmek i)in Nsho1 accesslistO komutunu kullanabilirsiniz. =er oluturduunuz access list hakknda daha

geni bilgi istiyorsanz oluturduunuz access listin numarasn yukardaki komuta 'arametre olarak girmelisiniz. Grnein,

*outer-#con$ig%\sho1 accesslist H

-ccess 3ist 6ullanarak /elnet Balantlarn 6ontrol =tmek

-ccess list kullanarak telnet balantlarn kontrol etmek i)in ilk (nce standart bir access list oluturulur :e bu access listte sadece istenilen host :eyahost grubuna izin :erilir. -rdndan bu access list routern :ty 'ortlarna Naccess classO komutu kullanlarak uygulanr. -adaki (rnekte routera sadece10.J.9.H adresinden telnet balants ya'labilmesi izin :eriliyor.

*outer-#con$ig%\access list 70 'ermit host 0.J.9.H

*outer-#con$ig%\line :ty 0 I

*outer-#con$igline%\accessclass 70 in

D- #Dide -rea et1ork% rotokolleri

D- balant ti'leri dedicated& circuitsitchet :e 'acketsitched olmak zere ) )eittir. 4imdi srasyla bunlar inceleyelim.

U 2edicated #3eased 3ine% Aki u) sistem arasnda atanm bir balant salar. !enkron seri hatlar kullanlr :e haberleme hz IK +b'se kadar)kabilir. ahal bir balantdr. 2estekledii enka'sulasyon trleri ise & !3 :e F23>dir.

U >ircuit !1itching #2e:re -nahtarlama% Aki u) sistem arasnda iletiime balamadan (nce sanal bir de:re oluturma esasna dayanr. aketler bude:re zerinden g(nderili' alnr. !tandart tele$on hatlar :eya !2 zerinde asenkron seri iletiim salar. 2estekledii enka'slasyonlar & !3:e F23>dir.

U ackets1itching #aket -nahtarlama% Bu y(ntemde band genilii dier irketlerle 'aylalarak daha ucuz iletiim salanr. 2esteklediienka'slasyonlar C.HK& -/+ :e 8rame *elaydr.


20/23

H0

Bunun yannda bilmemiz gereken baz D- terimleri :e a)klamalar aadaki tabloda :erilmitir.

/erim -)klama>ostumer 'remises eYui'ment #>=% +ter in in sahi' olduu :e kendi binasnda bulundurduu

>ihazlar i)in kullanlr.2emarcation#demarc% !er:is salayc $irmann sorumluluunun bittii nokta.Bu nokta mterinin >= Lsine

balantnn saland noktadr.3ocal loo' 2emarclarn &en yakn anahtarlama o$isine balantlarn salar.>entral "$$ice #>"% +terilerin &ser:is salaycsnn netorkune katld nokta."#oint o$ resence% olarak

da bilinir./oll netork !er:is salaycnn netorkndeki trunk hatlar.

#ointtooint rotocol%

bir datalink 'rotokoldr :e dialu' gibi asenkron seri :eya !2 gibi senkron seri hatlarda kullanlr. 3> #3ink >ontrol rotocol%yi kullanarak datalinkbalantsn kurar :e y(netir. d(rt ana bileenden oluur. Bunlar,

=- !eri haberlemede kullanlan uluslararas bir $iziksel katman standard.

F23> !eri balantlar zerinde kullanlan bir enka'slasyon y(ntemi.

3> ointto'oint balanty kurmak& y(netmek :e sonlandrmak i)in kullanlan 'rotokol.

> nin birden $azla etork katman 'rotokolne destek :ermesini salayan 'rotokol.

3ink >ontrol rotokolnn 6on$igrasyon !e)enekleri

-ada 3> tara$ndan kon$igrasyon se)enekleri anlatlmtr. Bu se)enekler router zerinde tanmlandktan sonra inter$ace kon$igrasyon modundaiken deitirilebilir.

-uthentication Bu (zellik balantnn dier ucundaki arayan kullancnn kimlik dorulamas ya'masn zorunlu koar. Aki $arkl y(ntem kullanlabilir,- #ass1ord -uthentication rotocol% :e >F- #>hallenge -uthentication rotocol% .

>om'ression Bu (zellik :erinin sktrlmasn :e a)lmasn salar. B(ylece balantsnn through'utu artm olur. >isco routerlar !tacker:eredictor sktrma metodlarn kullanrlar.

+ultilink Bundling olarak da adlandrlan bu (zellik sayesinde tra$ik birden $azla balant zerinden yk dalm esasna g(re tannr. "! :ersion11.1den itibaren tanmlanmtr.

=rror detection & uality and +agic umber se)eneini kullanark g:enilir :e d(ngsz bir balant salar.

4imdi bu (zellikleri biraz daha a)alm. -utentication ile balayalm. Aki $arkl metod kullanldn s(ylemitik. !rasyla bunlar inceleyelim.

ass1ord -uthentication rotocol #-% Bu metodda kullanc ad :e i$re clear teTt olarak iletilir.

>hallenge -uthentication rotocol #>F-% Bu metodda& kimlik dorulamas i)in kar cihaza g(nderilen kullanc ad :e i$re bilgileri i$relenmibir ekilde iletilir.

+ultilink (zelliinde ise iki $arkl $iziksel balantnn tek bir balant eklinde kullanlmas salanr. Grnein elimizde iki ayr RI6 kanalna sahi' birB* :arsa biz routern bu iki ayr kanal& to'lam band genilii 1HP olan tek bir kanal gibi kullanmasn salayabiliriz. Bu balantnn kullan ekli ise(yledir. 2iyelim ki kullanclarn kulland to'lam band genilii RI6nn altnda. " zaman ikinci link akti$ edilmeden sadece birinci balant kullanlr. ezaman ki kullanlan band genilii RI6nn stne )karsa o zaman ikinci balantda de:reye girerek yk dalm salayacaktr.

*outern seri inter$acelerinde tanm ya'mak i)in Nenca'sulation O komutu kullanlr.

*outer-#con$ig%\int s0

*outer-#con$igi$%\enca'sulation

Balantnn saland her iki u)taki inter$acelerin ikisinde de akti$ ya'lmaldr. -yrca nn authentication (zelliini kullanmak i)inya'lmas gerekenler ise (yledir. Alk (nce routerlara NhostnameO komutu kullanlarak bir isim :erilmelidir. -rdndan kar tara$n balant kuraca sradakullanaca kullanc ad :e i$resinde global kon$igrasyon modundayken tanmlanmaldr. -adaki (rnekte routern ad *outer- olarak :eriliyor :eardnda de kullanlacak kullanc ad :e i$re tanmlanyor.

*outer#con$ig%\hostname *outer-


21/23

H

*outer-#con$ig%\username cisco 'ass1ord HJIKR

Bunun haricinde birde balantsnda kullanlacak kimlik dorulama metodu da belirlenmelidir. Bunun i)in N authenticationO komutunuinter$ace kon$igrasyon modunda iken kullanmalyz. -adaki (rnekte cha' metodu se)iliyor.

*outer-#con$igi$%\''' authentication cha'

!2 #ntegrated !er:ices 2igital et1ork%

!2 :arolan tele$on a zerinden saysal hizmet :ermek i)in gelitirilen bir teknoloMidir. !2 zerinden ses& g(rnt :e :eri e zamanl olarakiletilebilir. !2de genellikle :eri enka'slasyonu& balant kontrol :e kimlik dorulamas i)in kullanlr.

!2 ana balanacak cihazlar terminal eYui'ment #/=% :e netork termination #/% eYui'ment olarak sn$landrrlar. 4imdi srasyla bunlarinceleyelim,

/= Bu sn$a dahil olan cihazlar direkt olarak !2 ana balanabilirler.

/=H Bu sn$a dahil olan cihazlar !2 standartlarn anlamazlar :e !2 ana balanabilmeleri i)in bir terminal ada't(r #/-%e ihtiya) duyarlar.

/ !2 $iziksel katman (zelliklerini tanmlar :e kullanclarn cihazlarn !2 ana balar.

/H @enellikle ser:is salaycnn cihazlardr. #Grnein sitch :eta BC%

/- /erminal ada't(r /=H kablolamasn /=1 kablolamasna d(ntrr.

!2 anda tanmlanm re$erans noktalar ise unlardr,

* re$erans noktas !2 olmayan cihaz ile /- arasndaki re$erans noktasn tanmlar.

! re$erans noktas +terinin router ile /H arasndaki re$erans noktasn tanmlar.

/ re$erans noktas /1 :e /H cihazlar arasndaki re$erans noktasn tanmlar. ! :e / re$erans noktalar elektriksel olarak ayndrlar :e bazen !isco routerlar !2 netorkne balamak i)in ya router /1 uyumlu olarak retilmesi :eya bir !2 modeme ihtiya) :ardr. *outerdabulunan her bir !2 B* inter$acei i)in ser:is salayc tara$ndan bize :erilen !2 numaralarn Nisdn s'id O :e Nisdn s'idHO komutlarn kullanarakgirmeliyiz. -yrca ser:is salaycnn kulland sitch trn de bilmemiz gerekiyor. =limizdeki routerin ne tr sitchlere destek :erdiini g(rmek i)in Nisdns1itchty'e ZO komutunu kullanabiliriz.

-ada router zerinde ya'lan (rnek bir !2 B* kon$igrasyonu g(sterilmitir.

*outer-#con$ig%\isdn s1itchty'e basicne

*outer-#con$ig%\int bri0


22/23

HH

*outer-#con$igi$%\enca' '''

*outer-#con$igi$%\isdn s'id 07KPRR0IJ H III0JH

*outer-#con$igi$%\isdn s'id 07KPRR0IJ H III0JHH

2ialon2emand *outing#22*%

22* iki :eya daha $azla >isco routern gerektiinde & bir !2 dialu' balant ya'masn salar.@enellikle !/ #ublic !itched /ele'hone etork% :eya!2 kullanlarak ger)ekletirilen 'eriyodik netork balantlarnda kullanlr. B(ylece siz D- balantnz i)in dakika baznda :eya alnan 'aket baznda bircret (dyorsanz bu (zellik sizin i)in )ok kullanl olacaktr. Xnk gerek duyulduu zaman balant kurulacak :e b(ylece (demi olduunuz cret de ooranda decektir.

*outer ald 'aketi inceleyi'& administrator tara$ndan tanmlanm accesslistlerde bu 'akete bir ait kayt bulduu anda 22* )almaya balar.22* kon$igre etmek i)in gereken ilemleri ise (yle sralayabiliriz,

!tatic bir y(nlendirme Ni' routeO komutu kullanlarak tanmlan' &hengi netorke hangi inter$ace kullnlarak ulalaca belirlenir.

-rdndan Ndialerlist O komutu kullanlarak oluturulan liste ile hangi tr 'aketlerin bu balanty akti$ ya'aca belirlenir.

2aha sonra uzaktaki netork balantsnda kullanlacak arama bilgileri kon$igre edilir.

-ada bir routerda 22* Ln nasl kon$igre edildii g(sterilmitir.

*outer-\con$ t

*outer-#con$ig%\dialer list 'rotocol i' 'ermit

*outer-#con$ig%\int bri0

*outer-#con$igi$%\i' address 9H. RP.H. HKK.HKK.HKK.0

*outer-#con$igi$%\no shut

*outer-#con$igi$%\enca'sulation '''

*outer-#con$igi$%\dialergrou'

*outer-#con$igi$%\dialerstring IJH0KII

Burada kullanlan Ndialerstring O komutu balant kurulumu i)in aranacak numaray belirtir. Bu komutdaki numara yerine Ndialer ma'Okomutunu kullanarak oluturduuz kaytta kullanlan :e kar tara$ i)in tanmladnz ismi de kullanabilirsiniz. Grnein,

*outer-#con$igi$%\dial er ma' i' 9H. RP.H.H name *outerB IJH0KII

Bunun haricinde *outer zerince !2 B* kon$igrasyonunda kullanlan iki komut daha :ardr. Bunlar Ndialer loadthreshold N :e Ndialeridletimeout O. Bu komutlardan Ndialer loadthresholdO komutu B* inter$aceinin ikinci B kanaln ne zaman akti$ hale getireceini s(yler. Bu komut

'aremetre olarak 1 ile HKK arasnda bir deer alr :e HKK deeri kullanldnda B* inter$acei ikinci B kanaln birinci B kanal `100 kullanldnda akti$ halegetirir. Bu komut ikinci 'arametre olarak da tra$ik hesabnda &gelen tra$iin mi# in % &giden tra$iin mi#ou t% yoksa her ikisinin birden mi #either %hesa'lanacan routera bildirir. Akinci komut olan Ndialer idletimeoutO komutu ise en son iletilen 'aketin ardndan ne kadar sre sonra balantnnko'arlacan belirtir. Earsaylan olarak 1H0 saniye sonra balant ko'arlr. Grnek bir kon$igrasyon aada g(sterilmitir.

*outer-#con$igi$%\dial er loadthreshold HK either

*outer-#con$igi$%\dial er idletimeout P0


23/23

HJ

!i$re 5nutulursa%%%

/ele$on )alar *ing *ing+adam *ommon Ayi gnler ben +adam *ommon& nasl yardmc olabilirimZ6ullanc =eee. !orun routerm... Bir derdi :ar...+adam *ommon -aa& e:et... 8akat (nce kredi kart numaranza ihtiyacm :ar.6ullanc /abii ki. umaras KCCCCCCCCCCCCCCC& son kullanma tarihi 0P

turkce cisco notlari 1

Documents