DOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAKDOÇ.DR.NURAY AKBUDAK

TURP YETİŞTİRİCİLİĞİ

• Brassicaceae familyasında yer alan yazlık ve kışlık sebzelerdendir.

• Kırmızı turp

• Kestane turbu

• Bayır turbu

• Anavatanı Ön Asya ve Akdeniz olarak kabul edilir.

Kök • Kazık köklü bitkilerdir. Kökler 50 cm derine inebilir.

• Kazık kökün ½ ve 1/3’lük kısmı gelişmenin ilerlemesiyle

hipokotil ile birlikte yumruyu oluşturur.

• Fındık turbunda yan kök belirgin değildir.

• Kestane ve bayır turplarında yan kökler tam belirgindir.

• Kök gelişimi belli bir düzeye gelinceye kadar yumru gelişimi olmaz.

Turp• Turplar hipokotilden veya hipokotil ve köklerin

üst kısmının gelişimi ile meydana gelir.

• Şekil ve renk olarak çok çeşitlidir.

• Turp oluşumu sekonder enine gelişim ile olur. Primer gelişme döneminde yeterli ölçüde büyüme meydana gelmeden sekondergelişme dönemine geçiş olursa turplarda çatlamalar görülür.

•Turp şeklini etkileyen faktörler nelerdir?

• Çeşit özelliği

• Tohum ekim derinliği

• Sıra üzeri mesafe

• Fındık turplarında çap 3-6 cm, uzunluk 2-3 cm, ağırlık 5-150 g,

• Bayır turplarında çap 5-15 cm, uzunluk 5-20 cm, ağırlık 150-1000 g,

• Kestane turplarında çap 5-10 cm, uzunluk 7-15 cm, ağırlık 200-2000 g,

• Odunlaşma ve koflaşma çeşit özelliğidir. Ayrıca hasadın gece kalması da koflaşmaya neden olur.

• Turpların tadı içerdiği hardal yağına bağlı olarak kekremsidir.

Yaprak• Yapraklar turbun üst kısmından dairesel olarak çıkarlar. Yapraklar,

tüylü parçalı yapıya sahiptir.

• Kestane ve bayır turplarında turp ağırlığı 1/1, fındık turplarında 3/1’dir.

• Erkenci turplarda geçci turplara göre yaprak

sayısı ve büyüklüğü azalır.

Çiçek• Turplarda bitkiler belirli büyüklüğe ulaşınca düşük sıcaklık ve gün

uzunluğuna bağlı olarak çiçeklenme meydana gelir.

• Çiçeklenme başlayınca turp gelişimi durur. Geç ekim yapıldığında düşük sıcaklığın etkisiyle turp oluşumu olmadan direkt çiçeklenme meydana gelir.

• Çiçek sürgün sapları 150 cm’ye kadar uzayabilir.

• Erselik çiçek yapısına sahiptir. Yabancı tozlanma hakimdir ve tozlanma arılarla gerçekleşir.

Meyve• Döllenme sonucu iki karpelli meyve oluşur ve her meyvede 5-15 adet

tohum bulunur.

Tohum• Tohumlar meyve içerisindedir ve bu meyvelere kapsül de denir.

• Bin dane ağırlıkları 6.5-10 g’dır.

• Optimum çimlenme sıcaklıkları 20-25C arasıdır.

İklim istekleri• Yüksek sıcaklık ve kuraklıktan hoşlanmazlar. Min çimlenme sıcaklığı

12-15 c’dir. Çimlenme sonrasında sıcaklık 15 C olmalıdır.

• Sıcaklığın artması vegetatif büyümeyi hızlandırır. 22-25 C’ler yaprak sayısını arttırır ve turp gelişimini olumsuz etkiler. Koflaşma, odunlaşma ve acılaşma meydana gelir.

• 14-16 C turp gelişimi için en iyi sıcaklık dereceleridir.

• Ekonomik ürün alabilmek için ekim zamanını bölgenin iklim şartlarına göre iyi ayarlamalıdır.

Toprak İstekleri• Kaliteli, düzgün şekilli ve iyi aromalı turp yetiştirmek için toprağın

hafif bünyeli ve tınlı olması istenir.

• Toprak ağırlaştıkça şekilsel deformasyonlar görülür.

• Toprak pH’sı 6.o-7.4 olmalıdır.

• Lahana grubu sebzeler arasında en çok su ihtiyacı olan sebzedir.

Yetiştirme Şekli• Genellikle doğrudan tohum ekimi ile gerçekleştirilir.

• Toprak tüm yabancı otlardan temizlenir ve 15-20 cm derinliğinde işlenir.

• Ekim nöbeti uygulanır.

• Fındık turplarında tahta veya tavalara ekim yapılır. 10-15x3-5 cm mesafeler kullanılır. Ekimden 3-5 gün sonra çıkış görülür. Serpme ekim yapılır.

• Bayır ve kestane turplarında yetiştiricilik tava veya masuralarda yapılır. Tavalara serpme olarak masuralara ise boyun kısımlarına ocak usulü ekim yapılır. 30-40 x 10-15 cm sıra arası mesafelerle üretim yapılmalıdır.

• Ot temizliği düzenli olarak yapılmalıdır.

• Suyu seven bir bitkidir ve düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Vegetasyon süresince 3-6 kez sulama yapılmalıdır.

• Organik gübreleme yapılacaksa bir önceki bitkiye gübrenin verilmesi daha iyi sonuç verir. Fındık turplarında ticari gübrenin tamamı ekim öncesi toprağa verilmelidir.

• Diğer tiplerde ise azotlu gübrenin yarısı ekim öncesi yarısı turp oluşumunda verilmelidir.

• Dekara 6 kg azot, 4 kg fosfor ve 9 kg potasyum verilmelidir.

Hasat• Hasat birkaç defada yapılabilir.

• Fındık turplarında hasat olgunluğuna gelmiş bitkiler (yaklaşık 20 cm) yapraklarından tutularak elle sökülerek toplanır.

• Kazık kök ve yapraklar kesilerek yıkanmalıdır.

• Bayır ve kestane turplarında hasat bel ve çapa ile yapılmalıdır.

• Fındık turplarında dekara verim 1.5-2 ton,

• Bayır ve kestane turplarında ise dekara

• verim 6-7 tondur.