twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - cawi- shakish’umenye ubury’umujyi wa...

6
Ibisobanuro bindi wabisanga: Ibisobanuro by’uyumushinga: City for All Women Initiative (CAWI) Initiative:une ville pour toutes les femmes (IVTF) www.cawi-ivtf.org Umujyi wa Ottawa: City of Ottawa, www.ottawa.ca, (613) 580-2424 Byakozwe na: City for All Women Initiative(CAWI) Initiative; une ville pour toutes les femmes (IVTF) In collaboration with: the City of Ottawa and Community organizations committed to Gender Equality with funds from Status of Women Canada, Ontario Trillium Foundation and Coalition of Community Health and Resource Centres of Ottawa, 2007 Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! Abagore b’ingeli nyinshi bafat’ijambo mumikorere y’Umujyi wa Ottawa Participating Organizations: CALACS : Centre francophone d'aide et de lutte con- tre les agressions à caractère sexuel d'Ottawa; Catholic Immigrant Centre (CIC); Centre Espoir Sophie; Centretown Community Health Centre; Coalition of Community Health and Resource Centres of Ottawa; Cornerstone Women’s Shelter; CUPE Child Care Local 2204; Ethiopian Community Association; Immigrant Women Service of Ottawa (IWSO); Harmony House Women's Shelter; Association Karibu Canada; LAZO (Latin American Women’s Organization); Lowertown Community Resource Centre; Minwaashin Lodge, Aboriginal Women’s Support Centre; Canada Nepalese Solidarity for Peace; Ottawa Coalition to End Violence Against Women; Ottawa Community Immigrant Service Organization (OCISO); Ottawa Rape Crisis Centre; Ottawa Somali Women’s Organization; Somali Community Advancement and Integration Centre; Rwandese Community Association; Southeast Ottawa Centre for a Healthy Community; TAPP (The Antipoverty Project); The Well / La Source; Wabano Centre for Aboriginal Health; Western Ottawa Community Resource Centre; Women’s Initiatives for Safer Environments (WISE)

Upload: hakiet

Post on 24-Mar-2018

254 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

Ibisobanuro bindi wabisanga: Ibisobanuro by’uyumushinga: City for All Women Initiative (CAWI) Initiative:une ville pour toutes les femmes (IVTF) www.cawi-ivtf.org

Umujyi wa Ottawa: City of Ottawa, www.ottawa.ca, (613) 580-2424

Byakozwe na:

City for All Women Initiative(CAWI)

Initiative; une ville pour toutes les femmes (IVTF)

In collaboration with: the City of Ottawa and Community organizations committed to

Gender Equality with funds from Status of Women Canada, Ontario Trillium Foundation

and Coalition of Community Health and Resource Centres of Ottawa, 2007

Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro!

Abagore b’ingeli nyinshi bafat’ijambo mumikorere

y’Umujyi wa Ottawa

Participating Organizations: CALACS : Centre francophone d'aide et de lutte con-tre les agressions à caractère sexuel d'Ottawa; Catholic Immigrant Centre (CIC); Centre Espoir Sophie; Centretown Community Health Centre; Coalition of Community Health and Resource Centres of Ottawa; Cornerstone Women’s Shelter; CUPE Child Care Local 2204; Ethiopian Community Association; Immigrant Women Service of Ottawa (IWSO); Harmony House Women's Shelter; Association Karibu Canada; LAZO (Latin American Women’s Organization); Lowertown Community Resource Centre; Minwaashin Lodge, Aboriginal Women’s Support Centre; Canada Nepalese Solidarity for Peace; Ottawa Coalition to End Violence Against Women; Ottawa Community Immigrant Service Organization (OCISO); Ottawa Rape Crisis Centre; Ottawa Somali Women’s Organization; Somali Community Advancement and Integration Centre; Rwandese Community Association; Southeast Ottawa Centre for a Healthy Community; TAPP (The Antipoverty Project); The Well / La Source; Wabano Centre for Aboriginal Health; Western Ottawa Community Resource Centre; Women’s Initiatives for Safer Environments (WISE)

Page 2: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

Iby’ubuyobozi bw’Umujyi bwitaho!Ubund’ingamba zifatirw’imibereho yabaturajye yabuli munsi, zifatirwa ku nzego eshatu (3) z’ubuyobozi: Federal (Igihugu), Provincial (Intara), Municipal/City alicyo twakwit’akarere cyangwa s’Umujyi.

Leta y’Umuji wacu wa Ottawa ifit’inshingano y’ihaliye cyangwa s’uruhali mulibi bikorwa bikulikira:

Housing and Shelter

Public Health

Employment and Financial Assistance

Parks and Recreation

Public Library

Paramedics

Fire Department

Long Term Care

Ibi ntitwabihinduye kuko twasanze byafat’umwanya (kurupapuro) urenz’ uwagenwe. N’ujya kuli web-site, ibisobanuro bizaba bili murulimi rw’icyongereza, no murw’igifaransa.

City for All Women Initiative (CAWI)2

Police and Crime Prevention

Community Funding

Public Transit and Roads

Protection of Green Spaces and the Environment

Cultural Services

Water and Sewage

Garbage and Recycling

Child care

Mulibyo bikorwa n’ibihe ubona bihuje n’ibibazo bireba umuryango wawe nangw’ishyirahamwe ryanyu?

2 11

11City for All Women Initiative (CAWI)

Tang’ibitekerezo byawe kuli komite ihagaralira rubanda (Standing Committee)

Mbese deputation (deputeshoni) yo niki?Deputation n’uburyo bwemewe, buli munyandiko cyangwa mumvugo, bumenyesha njyanama y’Umujy’imiterere y’ibitekerezo byawe

Ibi se, kuki Umujyi ubikora?Ni bumwe mubury’abajyanama b’Umujyi bategamatwi ababatoye, ninabwo buryo Leta y’Umujy’igaragaza ko yakira uruhali rw’abaturage mubikorwa.

Nihehezitangwa?Deputation, akenshi zitangwa/zivugirwa muli ya komite ihoraho (Standing Committee). Gutyo bigatum’ibibazo byawe bimenywa n’ababajyanama bicara kuliyo komite.

Ni kuki wakora deputation?Ubu nuburyo bukomeye bwo kwigish’abajyanama b’Umujyi kubibazo mufite, ndetse nokubimenyekanisha muli rusange. Ibitekerezo byawe bijya mububiko bwibitekerezo bya rubanda(abaturage)

Ni ryal’ushobora gukora deputation?Ushobora gusaba kuvuga kukibazo kirimo kuganirwaho muli ya komite ihagararira rubanda(standing committee) uhamagaye umuhuza bikorwa wa komite kugirango akujyener’igihe cy’iminota 5 yo kumurik’invugo yawe. Wazana n’inshuti zawe zikagushyigikira.

Page 3: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

3City for All Women Initiative (CAWI)

Uruhali rw’Abagore n’inkunga niniAbagore bafit’ubushishozi bwihaliye, bwafash’abayobozi muguhimba no kudushyiliraho ibikorwa by’ingirakamaro. Kuko n’ubundi alinabo bakunze kumeny’ibyo bakenera, iyo:

• Bita kumiryango yabo

• Bitanga mumuryango mugali (Community)

• Bagilir’abandi nangwase nabo bagirirwa n’abandi

Dushobora kugir’icyo dukora cy’ungura Hal’inkuru z’abagore bamaze kugera kuntambwe yogutinyuka kuvug’ilibabanda, babwira ubutegetsi bw’Umujyi wa Ottawa, kandi bukabumva..

Twashingira kulizi ngero, maze natwe tukagez’iyo nyigisho kubandi mumuryango mugali wacu (Community y’abanyarwanda)

Kubikora n’uburenganzira bwacu nkuko ali n’inshingano yacu.

Giran’inama n’umujyanama waweIntambwe 8 zoroshye, wagiraninama n’umujyanama uguserukira mumujyi:1 – meny’umujyanama

wifuz’uwaliwe

2 – nimwishyire hamwe

3 – tegur’ijambo ryawe

Menya nez’amakur’ali muriryo jambo utambutsa.

Shakish’imibare ndetse n’ukuli gufatika nyakuli.

4 – hamagara kubwicaro bw’ujyanama kujyen’inama

5 – itegulir’inama

6 – hura n’umujyanama

Ibuka ko aliwowe njijuke kukibazo cyawe

Vug’abomwazanye Sobanur’ibibazo byany’uko biteye

Meny’umwanzuro ufatiw’ikibazo cyawe

Bashimire

7 – Nyuma y’inama, oherez’urwandiko rwo gushimira

Bibuts’ibyo bemeye kugukorera Komeza gushyikirana nabo, umujyanama wawe ajyamenya

ibyomukora aho bigeze

8 – Andika/bika, kugirang’ushobore kujy’ureb’inyuma uko byakujyendekeye, n’ubutah’uko warushaho gutegur’ijambo ryawe neza

10City for All Women Initiative (CAWI)

Page 4: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

4City for All Women Initiative (CAWI)

Hal’ikibaz’ufite kubwawe nangwa mufite nk’umuryango(Community) mwifuza k’Umujyi wa Ottawa wakitaho? Gutangira:

• Tekereza kubisubizo bishoboka byakemura iki/ibibazo byawe(nyu)

• Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo

• Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe (computor) wasab’inshuti yab’igifite ikabigufashamo.

(Jya kul’iyi web-site) Go to www.ottawa.ca,

(Kanda kuli City Hall) Click on City Hall.

(Urabon’ibi:) you will find:• Abakozi b’umujyi n’amashami bakoreramo

• Za komite n’ibyo zishinzwe

• Za raporo kubibazo

• Ibiganiro byaguriwe rubanda

• Za video zilih’amanama ya zanyobozi z’umujyi zahise

Baz’iyindi miryango n’amashyirahamwe yita kubibazo nkibyo

Tumanah’ur’iwawe cyangw’ah’ikicaro cyanyu gisangwaSig’ubutumwa muburyo bwa Telefone• Hamagara usig’ubutumwa (message)

• Uhamagaye nyuma yamasaha yakazi, wasiga icyo wavugaga kuli mashin’ifat’ubutumwa. Biroroshye, wagir’uti:

• Hallo,nitwa kanaka, ntuye mugace muserukira, mpfite ibibazo…, ndumva ali ngombwa ko…, ndashaka ko…,

• Bwira nabagenzi bawe nabo bahamagare

Muli posita, fagisi, nangwa ukoreshe imeyili (e-mail) • Vug’ikibazo uvuge n’uburemere gifite kumury-

ango wanyu(Community) uvuge icyo ushaka k’umujyanama yagufashamo kand’usabe ko baguh’igisubizo.

• Iri rishobora kub’ijambo rigufi rigera kungingo.

• Saba n’abandi bagenzi bawe bashoboye nabo bandike.

Kwiza Petition (petishoni/petisiyo) yawe mubandi• Garagaza ikibazo cyawe

n’icyo wifuza ko cyakorerwa

• Rundany’amazina y’abantu, aho batuye na za sinya zabo

• Byohererez’umujyanama wawe

9City for All Women Initiative (CAWI)

Page 5: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

Torany’abayobozi bo kubgwira Ibaze:• Ninde mujyanam’userukira

agac’utuyemo.

• N’uwuhe mujyanama wicara kuli ya komite ihoraho ushobora kwita kukibazo cyawe.

• N’uwuhe mujyanam’ubona wagufash’akanagushyigikira

• N’uwuh’ubona ko yagushyigikira koko

Kumenya ibyereker-anye n’abajyanama b’Umujyi.

• Baz’iyindi miryango muhuj’ikibazo

• Som’ibinyamakuru umeny’iby’abajyanama bavuga

• Teg’amatwi Radiyo wumviriz’ibiganiro abajyanama babalizwam’ibibazo, nabo batangiramo ibisubizo

• Kulikilir’inama z’abajyanama kuli Rogers kabule 22 (kabule23, murulimi rw’igifaransa)

• Jya munama ya nyobozi y’Umujyi(City Council) no muya Komite Ihoraho (standing committee)

8City for All Women Initiative (CAWI)

Menyesh’umujyanama w’Umuji userukir’agace utuyemo

hamagala, koresha e-mail, fagisi nangwa s’umwandikir’urwandiko

Saba ko mwagiran’inama

Shimir’umujyanama wawe mugihe batorey’ikibazo cyawe kikanyuramo

Mutumire mubikorwa byanyu(kominotere)cyangwa se unamutumire kuza gusura ah’umuryango (Community) wanyu uhulira.

Fat’ijambo muli Komite Ihoraho (Standing Committee)

Vuga muli komite njyanama y’abaturajye (citizen Advisory Committee)

Sab’inkunga yabo

Saba kub’umunyamuryango wiyo komite

Vugana n’abakozi b’umujyi

Gir’uruhali mubiganiro bya rubanda

Tegur’umwiyereko cyagw’ugilire igihe cyo kwibuka(vigil) kukicaro gikuru cy’Umujyi

kwiza mubantu petition

Shyir’ibitekerezo byawe mumakuru

Andikir’umwanditsi mukuru wikinyamakuru

Tegur’uburyo wavugana n’abanyamakuru

Fat’uruhali mu matora y’ubutegetsi bw’Umujyi

Tang’ibibazo mu manama y’abiyamamaliza gutorwa

Tegur’inama y’abiyamamaliza gutorwa

Shyigikir’umujyama w’iyamamaliza gutorwa

Iyamamaze nawe bagutore nk’umujyama!!!

✓✓✓

✓✓

5City for All Women Initiative (CAWI)

Halih’uburyo bwinshi bwo kunvikanish’ibitekerezo

Page 6: Twes’ibyodutekereza bifit’agaciro! - CAWI- Shakish’umenye ubury’Umujyi wa Ottawa wakita kulicyo(byo) ki/bibazo • Reba kuli site y’Umujyi: Nib’udafit’icyuma kabuhaliwe

• Inama zikunze kurema kuwagatatu wa 2 n’uwagatatu wa 4 w’ukwezi

• Reba kuli web-site y’Umujyi kumenya za gahunda z’amanama arimbere, unarebereho za video z’ibiganiro by’abajyanama byahise.

• Nib’utaz’umujyanama userukir’agace utuyemo, reba kuli web-site y’Umujyi.

• Agriculture and Rural Affairs.

• Community and Protective Services.

• Corporate Services and Economic Development.

• Planning and Environment.

• Transit.

• Transportation.Ibi ntitwabihinduye kuko twasanze byafat’umwanya (kurupapuro) urenz’uwagenwe. N’ujya kuli web- site, ibisobanuro bizaba bili murulimi rw’icyongereza, no murw’igifaransa.

Advisory Committee (Komite njyanama)

Njyanam’igizwe na komite Igizwe n’abaturage basabye kub’abanyamuryango bayo

• Buli komite itanga raporo kuli komite ihagaraliye rubanda (Standing Committee)

• Igiir’inama Nyobozi y’Umujyi

• Inama ziba zaguriwe rubanda

6

Meny’uko Leta y’Umujy’ikora Mayor - umujyanama mukuru w’Umujyi

City Council - Nyobozi y’Umujyi

Igizwe nabantu 24(umujyanama mukuru w’umuji n’abajyanama bandi 23)

Buli mujyanama aba afite agace aserukira (ariko kitwa Ward) Batorerwa igihembwe cy’imyaka 4

Standing Committees (twazita Komite Ihoraho)

Izi komite zigizwe n’abajyanama, nih’abaturajye batangir’ibibazo byabo, imyanzur’ikoherezwa muli nyobozi y’Umujyi, kugirang’iyo myanzuro ifatirw’ibyemezo.

City Staff (abakozi b’Umujyi) Abashizw’amashami atandukanye nibo

bashinzwe gushyira / kugez’imyanzuro yafashwe n’inama ya nyobozi y’Umujyi (City Council) mubikorwa

• Abashizw’amashami batanga raporo kuli ya komite ihagarariye rubanda yitwa (Standing Committee)

• Rebera kuli web-site y’Umujyi uko ubutegetsi buteye, kugirang’umenye uwagufasha gukemur’ikibazo by’ukuli, n’uburyo wamugeraho.

7

Jya kuli web-site y’Umujyi hano www.ottawa.ca, urabona ibisobanuro

City for All Women Initiative (CAWI) City for All Women Initiative (CAWI)