uçmaya elverişlilik
DESCRIPTION
Uçmaya elverişlilik. Dr Göksel Kıter Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı. Bu kanatlar eklendi ekleneli içimde bir sızı, bir sızı Görüp uçanları kanatsız olmak ya da bilip uçmayı kök salmak zorunda kalmak yine yürekte sızı, yine sızı - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Uçmaya elverişlilik
Dr Göksel Kıter
Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Bu kanatlar eklendi ekleneliiçimde bir sızı, bir sızı
Görüp uçanları kanatsız olmakya da
bilip uçmayı kök salmak zorunda kalmak
yine yürekte sızı, yine sızı
Gidip gidip döndüğüm yerPenceremin kıyısı
• Yılda 1 milyar uçak yolcusu
• Güney Amerika’da telsizle uçaktan bildirilen 8,450 acil çağrıdan (2001) %10.2’si solunumsal nedenli
Uçuşta• PatmO2 düşüklüğü• Bir boşlukta sıkışmış hava basıncında düşme
hacimce genişleme (%30)– Kulak, cerrahi sonrası, pnömotoraks
• Nem azlığı (%10-20)– Binalarda %30-40– Muköz membranlar, deri, kontakt lensler
• Tromboz riskinde artış (4 saatten uzun uçuşta)• İlaç alma zamanlarında değişiklik
– Öz. Tip I Diabetiklerde
• Enfeksiyöz hastalıklarda hava yolu ile bulaş riski
• Kabin basıncı deniz seviyesine göre mi ayarlanır?
– 5000 ile 8000 ft yükseklikteki oksijen basıncı• Sırasıyla %17.1 ve %15.1 e eşdeğer
– 8000 ft ise Patm 565mmHg, P(A)O2: 75mmHg; PaO2: 53-64mmHg ve O2SAT: %85-91 civarına
FiO2: %15.1
FiO2: %21
Uçmaya Elverişlilik ve Solunum Sistemi
• Altta yatan solunumsal hastalığın tipi, geri dönüşlülüğü ve fonksiyonel açıdan ağırlığı
• Kabin basıncı ve oksijen konsantrasyonu değişkenliklerini tolere edebilme gücü
Tarama amaçlı
• Öykü
• SFT
• Pulse oksimetre (istirahatte <%95)
*Ek risk: hiperkapni, FEV1 <%50 beklenen, akciğer kanseri, restriktif akciğer hastalığı (AİH), göğüs duvarı ve solunum kas hastalığı, ventilatör tedavisi, SVH veya Kalp hastalığı, Herhangi bir kronik akciğer ya da kalp hastalığı alevlenmesi için tedaviden sonraki 6 haftalık dönem.
Pulse oksimetre Öneri
SatO2>%95 Oksijen gereksiz (B)
SatO2 %92-95 ve ek risk yok
Oksijen gereksiz (C)
SatO2 %92-95 ve ek risk var
Test yap (B); PaO2<50mmHg ise uçakta oksijen, <%55mmHg ise oksijen gereksiz (B)
SatO2<%92 Uçakta oksijen (B)
Oksijen tedavisinde Akımı artır (B)
Kimleri değerlendirelim?
• Ağır KOAH ve astım• Ağır restriktif akciğer hastalığı
• İAH, göğüs duvarı ve nöromuskuler hast; öz. Hipoksemi/hiperkapni
• Uçuşta solunumsal sorun öyküsü varlığı• Hipoksemi ile kötüleşecek eşlik eden hastalık
• SVH, KAH, Kalp yet., ağır anemi
• Önceden oksijen ya da ventilatör desteği gereksinimi
• Akut solunumsal hastalık nedeniyle 6 hafta içinde taburculuk
Diğer durumlar
• Solunumsal enfeksiyonlar• Bronşektazi ve kistik fibrozis• Pnömotoraks (2 hafta sonra)• Toraks cerrahisi (10-14 gün sonra)• DVT risk faktörleri• Tüberküloz• OSAS• Nebülizatör-CPAP/BiPAP, ventilatör kullanımı
Değerlendirme yöntemleri
• Yüksekte beklenen PaO2 tahmin etme
• Hipoksik test
• Hipobarik test
• Egzersiz testi: normal tempoda 50 m yürüyebiliyor ya da 1 kat merdiveni ciddi solunum sıkıntısı yaşamadan çıkabiliyorsa (dakika ventilasyonu ve kardiyak atım hacmi )
Formülden tahmin
• PaO2 (yüksekte) = 0.410 x yerdeki PaO2 + 17.652
• PaO2 (yüksekte) = 0.519 x yerdeki PaO2 + 11.855 x FEV1 (L) - 1.760
• PaO2 (yüksekte) = 0.453 x yerdeki PaO2 + 0.386 x (FEV1% bek) +2.44
• PaO2 (yüksekte) = 22.8 – (2.74 x (yükseklik/1000) + 0.68 x yerdeki PaO2
%24
%28
%31
%35%40
%50